WAT1946] ™Bi3S Bouwen -aan de Vrede RAMPEN IN 1946 I'Sl Nieuw jaarsgebruiken j.; Oudejaarsavond Vooruitgang op velerlei gebied, naast tegenslagen Kop op NIEUWJAARSWENSEN Koningin schenkt kinderkleertjes i' DL' JDe wereld in 1946 VOLGENDE ETAPPE...' Oudejaarsavond GROTE DODEN in het buitenland ONZE NIEUWJAARSPUZZLE 4 nni.PHiis Wenst u aoor 19Ï7: - tlibt u wel eens opgemerkt' hoe de meeite mensen ilch moei lijk kunnen losmaken ven wet ÏVJ nu eenmaal als een bestanddeel van hun leven beschouwen? Heel dik wijls is dat te hegrijpea: mensen, die wU zeer liefhebben. Iemand die In vreugde of leed zich een vriend betoond heeft, een plaats waar wij veel geluk gekend hebben, onze Jeugd, aan dat alles zjjn we na tuurlijk gehecht. Maar het is dik wijls bevreemdend te zien hoe er ook een band komt, die wij moei lijk losmaken van leed, zorg, ellen de of* moeite. Niet in onze woor den! „Weg daarmee zeggen we. „hoe eerder voorbij of vergeten, hoe beter". In werkelijkheid onder vinden we het vaak anders en geeft het Ons een zekere pijn. te moeten achterlaten waar we zo mee ge streden of geworsteld hebben. Toch Is dit ook weer niet zo verbazing wekkend als het op het eerste ge zicht lijkt* Immers in tegenspoed leven we uit het diepste van ons hart; waar moeite is en zorg moeten .We onze meest verborgen bronnen .aanboren, als we het zéraar te ver antwoorden hebben, kunnen we niet volstaan met het van ons te laten afglijden, maar worden we geraakt In ons meest wezenlijke bestaan Terugdenkend aan de moeilijke Oorlogsjaren horen we mhnlgeen zeggen: „Wat hadden we het, in alle narigheid, toch dikwijls goed". Dat komt. omdat we toen het beste gaven wat we hadden en al het andere bijkomstig werd. Een twist kan ons zo gegriefd, een onrecht so i>Un gedaan hVbben, dat we al Onze krachten moesten bijeenbren gen om er niet aan ten onder te gaan. Een gemis kan ons zo smar telijk zijn, dat we jde tijd zouden willen vasthouden om niet verder af te drijven van degenen, naar wie onze verlangens uitgaan. Want meer dan vreugde en voorspoetf groeit dit allea tot een deel van ons zelf. De plek. waar we gewond werden, kunnen we niet verlaten, zonder nog telkena om te zien. Die banden zijn niet steeds mooi of goed, ze kunnen scherp of bitter of vol af- keer zijn. Niet zonder dat onze ge voelens aangedaan worden, kunnen die banden doorgesneden worden. Zou dit niet de oorzaak zijn van de weemoed, die in zovele gevallen gepaard gaat met de Oudejaars avond? Op die avond beseffen we, dat de ttjd" telkens van ons doet afdrijven al datgene, dat bij ons hoort en dat we zelf willen vast houden. De tegenstrijdigheid ls er. dat we verder willen'en naar beter verlangen en Instinctmatig bijna, >ch zo moeilijk prijsgeven. Na een blij Jaar is de laatste avond dikwijls niet zo zwaar als na een tijd van düistemls. Maar wij moeten toch verder, de gang der 'geschiedenis voert ons mee. Naast de sfreemoed kan er ook zijn het vertrouwen, dat "W één verbondenheid is, die nooit "Verbroken hoeft te worden, omdat Wij zelf en al wat met ons ver- gro' 'J ls en wee. wegvloeit toch sa mengevat ls in de onvergankelijke Diefde, die ons leidt. Oppervlakkig beschouwd, valt er van het afgelopen jaar weinig gordt te vertellen. I)a| komt echter vooral hierdoor, dat wij er in ons optimisme van 1945 tr hoge verwachtingen van koesterden, teel verwachtingen sljn sekv niet vervuld, het herstel heeft niet de voor uitgang gemaakt, die wij een Jaar geleden voor moge lijk durfden Ie Jiouden. maar*achteraf blijkt er toch wel een en ander te sijn gebeurd, dat tot tevredenheid mag stemman. In de loop ran dit jaar is de Ne derlandse «loot uit gebreid met het vliegkampschip „Karei Doorman", dat alt oefentchip van de Engelse ma rine in bruikleen it ontvangen. Het werd te Schiedam voor z|in nteuu-e functie in gereed heid gebracht. DE VERKIEZINGEN Tot de „allerbelangrljk- ste feiten \an dit jaar de- horen w-cl de verkiezin gen. Daardoor werd een eind gemaakt aan het noodpariement en aan al die voorlopige construc ties. die in een normaar werkende democratische staat niet passen Op 1? Mei. voor het eerst na lange jaren, weiden cc verkiezingen voor l de Tweede Kamer gehou den. Op 29 Mei volgde de verkiezing voor de Pro vinciale Staten. In die dagen ging de staatkun dige machine weer draai en in de oude trant: na het aftreden Vun hel ku- binet-Schermerhorn gaf H. M. de Koningin aan dr L. J. M Beel opdracht een kabinet te formeren, welke opdracht Op 2 Juli vervuld bleek te zijn. In de gemeenten kwa men. dank zij de verkIe- zingen van 26 Juli de „echte" gemeenteraden weer. Een belangrijke poli tieke gebeurtenis was op 10 Januari de oplichting van de Partij van de Ar beid. waarin verschillen de groeperingen onder leiding van de Nederland se Volksbeweging opgin gen. Wel hebben de ver kiezingen bewezen. dst het geheel niet altijd meer is dan de' som der delen, maar de nieuwe Partl) heeft de eerste stormen doorstaan, evenals het kabinet-Beol. steunend op de P.v.d.A en de K V P.. Juist dezer dagen de stor men rondom Cheribon heeft getrotseerd. DE INDISCHE KWESTIE Het jaar 1946 zal waar schijnlijk in de geschie denis van het Rijk wor den aangemerkt als dat. waarin de basis werd ge legd van het nieuwe staat kundig bestel, dat de ver houdingen tussen Neder land en het ri)k overzee zou bepalen. De politiek van het kabinet-Scher- merhorn had zeer bewust aangestuurd op het schep pen van nieuwe toestan den. Reeds in Januari had dit geleid tot de ontslag aanvrage van luit, gene raal L. H. van Oyen. com mandant van het leger in Indiè. Begin February Juist nadat dr. Van Mook te Batavia voet aan wal |jad gezet, had de Engelse In Augustus aanvaard de de Tweede Kamer het wetsontwerp inzake de vorming van q,cn Comnus- sie-Gtinraal. De Britse bemiddelaar, ditmaal lord KilJearn. kwam naar Ba- .tavia, half September ar riveerden daar de heren Schermerhorn. De Hoeft* en Van Poll. Een maand later werd oen wapenstil stand geslofcn, van welks gebleken, beide partucn voerden zeer langdurige onderhandelingen, die ten slotte tot de op 15 Novein ber geparafeerde ontwerp overeenkomst van Chen bon leidden. Werd de Indische kwes tie. ondanks het^ vertrek van vele troepch naar In donesië. door het Neder landse volk over het al gemeen vrij kalm uptfft- nomen. naar aanleiding van het gepubliceerde ont werp ontstond een heftige agitatie, die steeds scher per vormen aannam De uitvoerige debatten in de Het bezoek van Churchill aan Nederland behoorde tot de grote gebeurtenissen van het afgelopet} jaar. De staatsman, reien» woord nop steeds de aandacht der volkeren-afdwingt, bezocht ook Paleit Soestdijk, waar hij uitstekend oteruiep kon met de drie prinsesjet. Dit is wel «en der voor waarden voor hV,t herstel van het industriel'ê appa raat. Mensen en goederen moeten op grote schgnl veKoerd kunnen word&i. en wie het huidige spoor boekje vergelijkt met een der vouw bladen uit het begin van dit Jaar. ziet dat Nederland toch wel van tempo weet. Ons volk moet nieuwe wegen naur de welvaart zoeken. Een daarvan. Projetsor Schermerhorn en Soetan Sjahrir onder tekenen ten huize £an den heer Sjahrir de oniwerp-auereerikornst van Linggadjati. Tweede Kamer hebben echter tot een voorlopiRe* overwinning van het door velen verafschuwde on door anderen geprezen tr^ctaat geleid. ECONOMISCH HERSTEL Het economisch herstel verloopt met hit tempo van de vertraagde film. Het is waarschijnlijk on rechtvaardig daarover het Nederlandse volk of»zijn overheid een verwijt te maken. In een ontredder de wereld, waarin op en kele kilometers van onze grens de chaos der Duit se pulnsteden heerst. Weet jJ nog pop», die laatsie Quvoejaartavond van de oorlog? En of, boy.' Mamt ergens In Overijssel met de fieti, om eten. wij bij 'n smeulend noodkacheltje «n lader drie kleiboterHammetjei, In de olie gebakkenOns Outoe- Jaarsmaalj* Ja, papt. Dat vergeet ik niet gouwZeg, papt. afgezien van de narigheden en onrust en toeder- afbramk egt ptpierenromptlomp. en telfs de Zuid-Amerikaantjes, hebben we nou toch 'n heel ander Oud-Nieuw, hi 7 Juist, zoon. Daar moeten we «ven bij stilstaan. De volgende Heer weer 'n etukkie beterpaps Laten we dat hopen, joch -Net leek, of m'n pijpje Belgische «op?, to kwaad niet smaakte, terwijl fk'peinzend In de lamp staarde... Ir. Hupkes onderscheiden Ie» stoet van ongeveer 3500 leden van het personeel van de Neder- IuuUe Spoorwegen heeft Maandag genomen van lr. W. Hupkes r T*n bordes ven een van d« gebouwen te Utrecht «et défilé gadesloeg Met een t*le zwaarl van de hoed be- sroordde }r. Hupkes telkenmale gejuich, dat uif de.stoet van en goudgebiesde petten op- B. werd de scheldende *ur van de spoor- 1 tot grootofficier ln -da Orenje-Nassau. bemiddelaar' Clark Kerr zijn eerste bespaeking met Sjahrir. Sjahrir vormde hi Maart een nieuw kabinet, en weer ongeveer een maand later kwamen dr. Van Mook. Clark Kerr en een Indo nesische delegatie in ons land, om de befaamde gc hetmzinnige besprekingen op de Hoge Veluwe te voeren. Hoe verward de toe standen in het rUk over zee nog waren, bleek wel in Juni. toen de massa moord op Chinezen in Tangerang de wereld deed opschrikken. De conferen tie van Mallno in Juli bracht enkele partijen na der tot elkapder. maar er zat weinig voortgang in de onderhandelingen met de Indonesische Repu bliek. waar de schaarste troef is en door allerlei sociale conflicten als de mijnwer- kersslaking in Amerika weer verscherpt wordt, is Nederland niet als bij to verslag in een welvarend gebied te herscheppen. En toch is soms in zeker opzicht ijzer met haqden gebroken "Wij noemen de herbouw '-an vele bruggen als bewijs. Op de eerste dag van dit jaar werd de brug over de Moerdijk weer officieel .n gebruik gesield -oor het wegverkeer. Op 26 Augustus volgde de we- deringebruikstelllng van de spoorbrug, en het zou te ver voeren alle. brug gen op te noemen, die ln de loop van dit jaar her steld wérden. zodat het spoorwegverkeer steeds in normaler banen kwunv Nederland gaat weer ter walvisvaart. Te Amsterdam werd de Willem Barendsz voor de walvisvangst Ingericht. Door de grote „poort" ra» het achterschip sjjn de eersta «ongsfen al binnengehaald. eigenlijk een heel oude weg. leidde in Maart tot het besluit om de Neder landse Maatschappij voor Walvisvaart op te rich ten. Thans dobbert, dq Willem Barendsz in het Zuidpoolgebied. De KLM vloot is over de gehele wereld druk in de weer om het devies van*den Vliegenden Hollander hoog te houden, en ock het droevig ongeluk van de Dakota op Schiphol, dat 14 November zoveel rouw in Nederland bracht heeft daaraan niets ver anderd. Nieuwe in dustrieën zoeken tastend een weg. Een der grete hulpmiddelen van in dustrieel Nederland, de Jaarbeurs, is in oude luister herrezen. Utrecht was in April weer voor het eerst in vrijheid. Jaar beursstad. in het najaar werd zelfs alle drukte.van vroeger in de schaduw gesteld, en dat met zo veel platonisch aanbod! De productie van do Lim burgse mijnen is aanzien lijk gestegen Men hoort niet meer het kolenge- brek als oorzaak van alle schaarste noemen. Tegen woordig is er een andere toverformule, waarmede men veel schaarste-rnHd- sels poogt op te lossen: deviezen! Het probleem, dat de laatste Mjd steeds meer de aandacht vraagt, is de opvoering van de arbeids productiviteit. Het hangt samen met grondstoffen, en met sociéle omstandig heden, die heden vooral gekenmerkt worden door de spanning tussen Jonen en prijzen. De prijsbeheer sing hééft een geweldige activiteit tentoongespreid. Men kan voor ons land slechts hopen, dat haar actie succes heeft. Ge durende dit jaar zijn de 4 prijzen ai meer op hol ge slagen, dan menigeen heeft gevreesd. Zwarte markt. taW- srhaarstc. textielnood, het zijrijalle nog angels, die in het humeur van ons volk prikken. Daarbij komt het verontrustend gevoel, dat in sqmmige artikelen de toestand eer slechter dan beter wordt. Wie de beloften inzake de vleesvoorziening uJt een ministriële mond in het najaar van 1945 ver gelijkt met de werkelijk heid van thans en de on middellijke vooruitzich ten. zal dit begrijpen. Ook de schaarste in de rijwielbanden wekt ont moediging bij hen, die zo gaarne het nationale ver voermiddel bij uitstek in ere willen houden. Wie op de wegen eens de voorbijsnellende auto's he kijkt, ziet echter dat er aan de vernieuwing van het wagenpark wei een en ander wordt geduan. Daarenboven heeft de jeep dit Jaar burgerrecht cn burgerdienst gekregen. F.n dan één lichtpuntje ln het wegverkeer: dit jaar heeft de A.N.W.B. zijn onvolprezen wegenwacht Ingesteld. AFREKENING MET DE OORLOGSJAREN Ook dit jaar heeft ons volk .geworsteld met d«» problemen, die saipeninin gen met de oorlogsjaren. „waarvan in de eerste plaats het afrekenen met een verkeerde gezindheid moeten worden genocind.' De berechting van de politieke delincjuenteh heeft naar alle zijdëh.veel misnoegen gewekt en ver schillende voorvallen, zo als de bdmaunslag op St. Nicolaasavond In Den Haag. getuigen er van. hoe hook de ..pandingen om deze kwesties zijn op gelopen. M<t twee Neder landers, die ln de oorlog3 jaren al te veel ergernis hadden verwekt, heeft de staat afgerekend; Max Blokzijl werd 161 Maart terechtgesteld, Anton. Mussert boetic op 7 Mei voor het executiepeloton zijn misdaad tegen voik en vaderland. De zuivering brengt nog steeds gemoederen in be roering. De op z n zachtst gezegd soms wonderlijke uitspraken van de erera den op het gebied der kunst leidden lot de in stelling tan een Centrale ereraad voor de kunst, die tot dusverre al heel wat opheü heeft kunnen be- zwer.en. doch die tevens heeft geleid tot 't aftreden van de zich gede.sa.vou- ccrd achtende colleges |n eerste instantie. De mis standen in de perseve ring. die maar al te dui delijk aanwijsbaar zijn worden door het uitblij ven van een beroepsin stantie, nog maar steeds gehandhaafd. Tot de erfenissen van de bezetting bchooft ook de radiokwestic. Misschien is het juister te spreken van een erfenis van Mili tair Gezag, de organisatie, verbonden aan de bijzon dere staat van beleg, die eerst begin Maart werd opgeheven. De door M G. ingestelde radioregeling. die verschillende malen is herzieh. heeft een con trpverse 'geschapen tussen de voorstanders van de eenheidsomroep cn die van de oude. omroepver enigingen. Ook de instel ling van de Radioraad op 21 Maart bracht ondanks de nieuwe lente geen nieu pc. -id. Deze strijd, die vooral achter de schermen wordt gevoerd, doch waarvan de echo's noodzakelijkerwijs ook door de microfoon te be speuren zijn. zoals o.a. bij de staking der omroep- musici bleek, heeft wel eens tot zeer onverkwik kelijke uitwassen geleid, getuige de arrestatie van den heer W. Vogt. direc teur van.de A.V.R.O.. op 23 Augustus. Een poging van de regering om de partijen door zachte dwang tot elkaar te bren gen is onlangs mislukt, en de zoveelste voorlopige regeling stagt voor de deur Do opbouw van de ver woeste gebieden is ook een vorm van afrekening met de oorlogsjaren. Dat de plannen voor 1946 op geen stukken na zijn uit gevoerd, zai niemand ver wonderen. Men mikt bij zulke dingen gewoonlijk hoger dan eigenlijk mo gelijk ls. Er is echtér in sommige gebieden veel hersteld, streken al» de Betuwe en het eiland Wal .cheren hebben getoond wat men ondanks gebrek aan materiaal en arbeids krachten kan bereiken, in de zogenaamde cre- pecrgevallen is vrijwel voorzien, cn een groot scheepse glasactie, aan welker practische waarde op grond van sommige berichten wel eens twijfel is gerezen, heeft aan het licht gebracht, dat cr nog altijd een zekere hulp vaardigheid bij ons volk bestaat. In het herstel van de door de vijand aangórich- te schade aan het In dustrieel apparaat is men door de terugvoering van machinerieën hier cn daar het gaat daarbij hoogstens om fracties van deze schade, zodat men naar compensatie heeft ge zocht. In een uitvoerig memo randum per 5 'November NEDERLANDERS die ons dit jaar ontvielen 5 Januari: D. Hans. oud-voorzitter van de Nederlandse Journalisten Kring, 64 j. 28 Februari: De actrice Marie van Westerhoven, 89 J 14 Manrt Dr. A. Bredius, kunst lier, 89 j 18 Maart: Prof. jhr. mr. B. C. dc Savornln Lohman, lid van de Eerste Kamer. 62 j. 26 Maart: Mr. dr F,, van Dorp. strijdster voor vrije handel, oud- lid der Tweede Kamer. 73 J. 3 April: Jhr. mr. dr. "J. H. D. de Beaufort, oud-secretaris van de Rgad van State, staatsraad l.b.'d. 66 jaar, April: Prof. mr. J Oranje, hoog leraar aan de Vrije Universiteit? lid van heUCollcge \»n Vertrou wensmannen. 48 j. 10 April: K. M. Broekhoff, waar nemend Hoofdcommissaris to Amsterdam. 60 j. 27 April: Prof. mr. P. Scholtcn, Jurist, oud-hoogleraar aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, lid van het Collége van Vertrouwensmannen. 71 j. 24 JüniR. A baron van Harden- broek van Hardenbroek. opper- ceremoniemeester van H M. de Koningin, 72 j. 29 Juni: De auteur Eduard Veter man, 44 j. 26 Juli: Bouwe Vlas. oud-comman dant van het Legaawdes Heiig, 68 jaar. 13 September: De schrijver Arthur van Schendel. 72 j. 9 October Dr. G Nolst Trenité (Charivarius) 76 j 7 October: Mr dr. E J Beumer, lid Van de Eerste Kamer. 66 j 23 October- lr. J. van den Broek, directeur van dc Biiliton Mij oud-minister van Financiën cn oud-minister van Handel, Nij verheid en Landbouw ai. 64 i 14 November Herman do Man (S. A Hamburger), schrijver. 46 j. 14 November Dr J Ridder, the saurier generaal. 36 j. 12 December- Prof. dr. .1. L. Walch. oud-hoogleraar aan dc Sorbonne. directeur .van de Toneelschool, te Amsterdam. 67 j. Talrijke moeders en kin deren zlin tussen Kerstmis en Nieuwjaar verblijd met aan hun via de herstelln- richtingen In de getroffen gebieden van Gelderland. N'oord-Iirabant. Zeeland en Limburg verstrekte pakket ten met baby- en klndyr- kleren, die II. M. de Ko ningin beschikbaar heeft gesteld. Pt OP80UW W VfKLt GA Nd T\.MUU* tmwMwiia. ONMZCK^GPfc LBVIN5AVONP AlLtNAAL V/EEH. EiETjMHPtN KPOilETtPE aCMOORSTIENtN PE UATJTt ZVA^Tt HANDELAAR T^venals Kerstmis kent Nieuwjaar. H verschillende gebruiken. In ons iartd zijn er niet veel meer over. ten-j minste niet in de grote steden waar men ten hoogste allerlei bezoeken afsteekt om elkaar geluk te wensen. Op sommige plaatsen op het plat teland zijn nog wel andére gebrui ken in ere gehouden, welke meest symbolische betekenis hebben. Trouwens, dot hebben alle Niouw- jaarsgebruiken door alle eeuwen iieen al gehad. Zij symboliseerden de vreugde over het nieuwe jaar dat begonnen was en zij trachtten op allerlei manieren 'n invloed ttfn goede op dat jaar uit te oefenen. Dat daar veel bijgeloof bijkwam, spreekt vanzelf, maar mogen wij dat eigen lijk wel veroordelen in een tijd. dat een groot gedeelte van de mensheid nog weigert .om onder een ladder door te lopen, omdat dat ongeluk.met zich zou brengen?l Nieuwjaar in November De 'meeste feesten, zowel met Kerstmis als met Nieuwjaar, stam men af van oude winterfeesten, die hij dlGermanen en andere volken in de oertijden werden gevierd. Men betoonde dan zijn vreugde om *de zonnewende in het hart van de winter. In de Romeinse tijd schijnt Nieuwjaar half November te zijn gevierd. Omstreeks die tijd viel In centraal-Europa dc eerste zware sneeuw, dc weiden waren ontoe gankelijk voor het vee en daar hel onmogelijk was het vee de gehele winter op stal (c houden, werd een gedeelte geslacht, wat gedbard ging met feesten, offerandes cn re ligieuze handelingen. Ook het Keltische jaar blijkt omstreeks dezelfde tijd begonnen te zijn. Daar vierde men in Novem ber het feest van ,.Samhaln een woord, dat óf het einde van de z.o- mer. óf ..vergadering", ..bijeen komst". kan betekenen. Het was één feest van landbouwers èn vee houders. dat bedoelde steun te ver lenen aan de krachten van de groei in haar strijd tegen de .krachten van de verdelging en de ondergang. Het Keltische feest vertoonde veel overeenkomst met het Germaanse bijvoorbeeld wat betreft het offeren van dieren, het herdenken van de doden, cn de voortekenen en de toverformules voor het nieuwe jaar. Ook het nieuwjaar van dc Sla vische volkeren werd in de herfst gevierd de meeste gebruiken daar van zijn ln later tijden door de zelfde volken overgebracht naar Kerstmis. 4 Andere data Al de oude Nieuwjaarsfeesten zijn van hun oude data in November getransporteerd naar andera chris telijke feestdagen, bijvoorbeeld Al lerzielen en Allerheiligen. Kerst mis. Nieuwjaar. Driekoningen, enz. De voortuitgang van de landbouw maakte een eind aan de feesten in midden-November. In dc Karolin gische periode ging de landbouw- kennis vooruit, waardoor het mo gelijk werd meer hooi te krijgen en het vee de winter door in de stal te houden. Het spreekwoord, dat bij sommige Germaanse volken bestaat zegt. dat. als het begin goed is. alles goed is, cn op dit beginsel is ook het Nieuw jaarsfeest gebaseerd. Vandaar dat men elkaar cadeautjes gaf cn lek- ker at en dronk, want dat was een soort van betoveringsformu'? om zich te verzekeren van overvloed. Wie genoeg te eten wilde hebben gedurende het gehele jaar. moest flink eten met Nieuwjaar; wie rijk wilde zijn. moest zorgen, dat hij op die dag niet platzak was: wie ge lukkig wilde worden moest op die dag alles vermijden, wat maar kon lijken op een slecht voorteken. In Frankrijk en Frans Zwitser land geeft men elkaar op Nieuw jaarsdag nog steeds geschenken, de z.g. „étrennes". Deze soort gebruiken zijn niet be perkt tot Europa: ook bij de Hin does vindt men iets dergelijks. Zij zijn eveneens van mening, dat dat gene. naar wien iemand op Nieuw- TWEE HANDEN houden een glas. de twee glazen klinken met een vrolijk „ping" tegen elkaar, luiden het Nieuwjaar in. Wat zal dit brengen? Dat de twee handen elkaar vinden en voor goed in elkaar worden gelegd? jaarsdag kijkt of wat hem onder de ogen komt bij toeval, van be slissende invloed is op het "gehele jaar. De Zuidslaven kennen op Kerst mis den „polaznik". een man. die min of meer afgehuurd is. om zich met Kerstmis het eerst bij sommige families te vertonen, want. het zou een zeer slecht voorteken zijn. ais men op die dag ais eerste men selijk wezen een vrouw ontmoette! Met Nieuwjaar kent men dezelfde gewoonte in het Engelse graafschap Shropshire. Daar. en ook op som mige plaatsen in Duitsland, is dit bijgeloof trouwens niet eens be perkt tot Nieuwjaarsdag: op iedere andere dag van het jaar kan men ongeluk verwachten, als men het eerst ,een vrouw ziet.'.Of dit te wij len is aan het feit. dat men vroeger de vrouw als een minderwaardig wezen beschouwde, of dat de man toch. door dc aantrekkingskracht, die dc vrouw op hem uitoefent, een beetje bang van haar ls. is niet te zeggen. In Roemenië gaan op Oudejaars avond jongens en mannen de huizen langs, met luidende bellen en zwie pende zwepen en zij wenspn leder op een zeer lange manier een ge lukkig uiteinde. Op Nieuwjaars morgen bestrooien de Roemenen elkaar met handenvol rijst, onder hot uitspreken van bloemrijke ze genwensen. In Athene draagt men modellen van óorlogsschepen rond. waarmee men geld ophaalt. Deze schepen he ten St. Basillusschcpen. en zij wor den verondersteld het schip voor te stellen, waarop St. Basllius. wiens feest op de 1ste Januari wordt ge vierd. van Caesarea afvoer. Ver moedelijk ls dit een overblijfsel van oen oude gewoonte, waarbij men ter ere van Dlonysos een schip ronddroeg. Op sommige Griekse ellnnden4n de Aegcische Zee raapt de vader, als het gezin uit de kerk thuiskomt, een steen op en laat hem op het erf achter, met de wens. dat het nieuwe jaar zoveel goud moge brengen als de steen weegt. En in Rusland worden .korenschoven op tafel gelegd. De vader gaat er ach ter zitten en vraagt zijn kinderen of zij hem kunnen zien. J Wij kunnen u niet zien. antwoord den zij. Waarop hij de hoop uit spreekt, dat het koren dit jaar zo Hoog moge groeien dat zijn kindé ren hem er niet ln kunnen zien.... Willy Corsari naar Brussel Per K-L.M.-toestel vertrok de Ne- "derlandae schrijfster Willy Corsari Maandag naar Brussel. Haar laat ste boek. dat zij dezer dagen hééft voltooid en ln Noorwegen be«on. zal in het voorjaar van 1947 uitgegeven worden. De titel luidt: „de min, dié niet mocht terugkeren" heeft de Nederlandse re gering aan de regeringen der Verenigde Staten, van Groot Brittannië. Sowjet Rusland en Frankrijk de Nederlandse territoriale en economische eisen icn aanzien van Duitsland geformuleerd, waarbij bleek, dat de annexaties tot grenscorrecties zijn in gekrompen. T\ PERSOONLIJKHEDEN Als steeds nam het Vor- sfelljk Huis ten volle deel icninericen nier co uu«s ln Hef en leed van het igszins gevorderd, dochfl Nederlandse volk. ZcUs -'-"rfvan de rusteloze werkzaam heden van H./M. Konin gin Wilhelmlna. waaruit haar medeleven spreek en het verlangen haar aan deel.tot de wederopbouw van het land bij te dra gen, zou onder de huidige verhoudingen onmogelijk zijn. Op 9 Februari, de eerste dies natalis na de bevrijding van dc Leidsa Universiteit, heeft Ko ningin Wilhelmlna in een rede de strijd -van hoog leraren cn studenten tij dens de bczcttjng her dacht. In het najaar bracht Hare Majesteit een officieus bezoek aan België. Prinses Juliana deed al wat in haar ver mogen Is tot leniging van vele noden en wekte na een bezoek aan de ge teisterde gebieden in een radiorede op 17 Juni het Nederlandse volk op zo veel mogelijk hulp te bie den. Prins Bernhard gaf het fonds, dat zijn naam draagt, een andere be stemming. waardoor voor al culturele belangen zul len worden gediend. Te vermelden is nog de uitreiking van het Groot kruis van de Orde van de Nederlandse Leeuw aan prof. dr. P. S. Gerbrandy cn aarf den oud-opperbe velhebber generaal Win kelman. Een andere on derscheiding. die even eens samenhing met het gedrag tijdens de oorlog, verleende de Utrechtse Universiteit ter gelegen heid van haar 320e dies in de vorm van eré-doc- toraten aan kardinaal J. dc Jong. ds. K. H. F.. Gravemeyer en den heer A. van Luyk. Een der hoogtepunten van dit jaar vormde wel het bezoek van den gro ten Engelaman Winston Churchill aan ons land, die eveneens met een eredoctoraat werd geëerd, cn wel te Lolden. Het Ne dcrlandse volk heeft hem er niet over ln twijfel ge laten, dat het zijn aandeel In de geallieerde ofer- wlnnlpg, die Nederland weer de vrijheid bracht, op de volle waarde wist te schatten. En ten slotte brengen wU het bezoek van Lord Beverldge ln herinnering, den man. die het Engelse volk in de zwaie Jaren steun gaf met de hoop op eeo betere toekomst door een wetenschappelijk gefun deerd sociaal plan. en die aan de Economische Ho geschool te Rotterdam da hulde van het ere-docto- raat in ontvangst kwam nemen. I GROTE VRAAG, die de mensheid in 1946 heeft besig geheuden, was dese: Zouden we blnnea afzienbare ttjd weer een oorlog, maar nn een aJJcs verdelgende atoomoorlog, beleven? li er enige redelijke hoop op een duursame of tenminste "rlIkeHJk-lange vrede? Zeer vaak moest het ant woord op belde vragen weinig geruststellend sljn, maar telkena toeh mocht men ogenblikken 'Van ontspanning constateren en dan voelde men als 't ware: Ja. er moeten weliswaar nog ontsaglijk veel moeilijkheden overwon nen worden, doeh het materiaal, nodig om het grootse bouwwerk van de vrede op hef puinveid onter oude illusies op te rfehten. wordt van alle konteiy bijeengebracht en wanneer alle mensen van goeden wille sljn, sal heï, (net Godëa hulp. „waerngtlg^el gaan". Éen „rond" jaar Wanneer men het afgelopen jaar Overziet, valt het op. dat dit jaar .rond" is. In oorlogstijd ovaron wc er zo gewend aan geraakt., dat leder jaar op niets uitliep on zicM verloor ln duisternis en mtaèrc. maar 1946 was als een goed ln elkaar gezet toneelstuk met vele spannende mo menten. belangrijke gesprekken en monologen (denk aan de gerucht makende redevoeringen van Chur chill in Fulton, vnn Byrnes in Stutt gart en van Wallace, die dwars tegen Churchill en Byrnes Inging!). Voorts behelsde hft stuk sensatio nele effecten (Bikini), dramatische ontknopingen (Goerings zelfmoord tc elfder ure), schelmenstreken (de roof van Mussolini's lijk), politieke tournooien (Veiligheidsraad), schit terende scènes (de Londcnse Vic- .tory-parade). afscheid cn vcrwcl- "koiping van koningen (resp. Italië en Griekenland) en daneen magistraal slot in de vorm varf een vrijwel eensgezinde algemene ver gadering van de Verenigde Naties, die bij acclamatie de ontwapenlngs- rcsolutlc (feitelijk door den stug- gen Molotof aan 't rollen gcbrach't) aannam en dusdoende de 14de De cember tot een dag van wereld historische betekenis maakte. De eigenlijke naam ran den proten Sówjct-Russischen staatsmanis Skriabin, maar in zjjn illegale tijd (vóór de Russische revolutie) trerd hU Molotof genoemd, d.w.z. „Hahier" At sedertdien hegft hij onder deze schuilnaam jen be kendheid vcrworbcn, die de ware naam in de schadtito heeft gesteld. Geven en nemen Diezelfde 14de December verliet Molotof. de meest besproken man van 't jaa'r, New York met eert te reden glimlach; cn volkomen te recht tevredeo. want wat hij en dc ndcre ministers van buitenlandse zaken der ..grote 4" tbt stand had den gebracht, na veie maanden van ploeterende, puzzlen, piekeren, ge ven en nemen, was lang niet mia. n.l. de definitieve opstellingen van de vredesverdragen met Italië en de zg. satellieten" van dc gebroken as: Hongarije. Roemenië. Bulgarije en Finland; benevens de oplossing van eèn aantal andere problemen. In het begin 'van het jaar had het ér met die vredesverdragen «omber uitgezien en togn de vier grote heren op 25 April te Parijs bijeenkwamen, leek het ook nog naar niets. In gemelijke stemmkig werd de conferentie tot half Jinl verdaagd; en ziet. opeens keerde hot tij, er ontsiorid qn „hartelijke sfeer". Zo nu en'dan vernam men nog van onenigheid en allerle* beuzelarijen, maar stukje bij beeljé kwam het eerefê ontwerp van de vredesverdragen voor dc dag en ot> 12 Juli gingen Bcvln. Byrnes. Molotof en Bidauit uiteen mét het voldane gevoel, dat de pa pieren klaar lagen om door de vredesconferentie te worden beoor deeld. Conférentie van Parijs •ptEZE VREDESCONFERENTIE - in de annalen als „conferentie van Parijs" te boek gestela ving op 29 Juli in het Luxembourg-pa- lois aan. Het begin was zeer hoop vol. maar het duurde geen twee. drie dagen of de procedure-com missie raakte verward in een schier onontwarbaar netwerk van proble men en listigheden, vooral wat be treft de wijze van stemmen. Dit net werk was vöoral ontstaan door de steeds toenemende samenvalling van tegenstrijdige belangen van „Oost" en ..West". Wantrouwen speelde daarbij een belangrijke rol; en achter dit wantrouwen stak na tuurlijk een aan beiae kanten diep gevoelde behoefte aan veiligheid Het moet op deze Parijse confe rentie niet zo gezellig zijn geweest ais in 1815 te Wenen, toen „het con gres danste.". Niettemin was het einde bevredigend. Iedereen (ook lqder land. met-wie de vreae geslo ten moest en nóg moet wor den) heeft zijn mening kenbaar kun nen maken. Achteraf is echter ge bleken, dat. wit er ook gezegd of hoe er ook geprotesteerd cn ge- critiseerd is. de „grote 4" het laat ste woord hadden. Zij zijn het, die alles bedisteld hebben, o.a. dat Triest (een van de neteligste kwes ties) een vrijhaven zal wordën cn dat Griekenland ge?n aanspraak zal mogen maken op Bulgaars grondgo bied (iets wat de Grieken dipp be treuren). Het atoomspook Op 29 October kwam Molotof. die zich bij vorige gelegenheden vaak zo koppig en(het moge vreemd klinken) zo conservatief had toond. plotseling met het opzien barende voorstel tot ontwapening, althans vermindering van bewape ning, voor dc dag Sedert dit moment heeft het vraagstuk, vrijwel steeds verbonden met het A^nerif voorstel tot telling van - hoofden, en harten der Naties vervuld en daarbi. gehele wereld de hoojj geschonken, dat. waar zóveel goede wil wqrdt getoond om de vrede vorm te ge ven. een oorlog niet mogelijk is. Die 'goede wil dit moet eerlijk heidshalve worden vastgegteld wordt overigens niet weinig gesti muleerd door de algemeen heer sende vrees (lees: gloeiende angst) voor het atoomspook en „nog schrikwekkender wapenen" (om een woord van Sir Hartley Shawcros* •te herhalen) Tot nu toe zijn de Verenigde Staten, voor -zover be kend maar daar gaat het .nu juist om de enige bezitters van het monsterachtigste aller monster achtigheden. waarmee men op 30 Juni en op 24 Juli proeven in en om de Bikini-atol in de Stille Zuid zee nam: proeven, die het mensdom met gevoelens van ontzag tot en met hysterie en van walging tot en met verrukking vervulden. Over de atoombom is men echter nog lang niet uitgepraat; het. is een van de kwesties, die ln 1946 miet tot een oplossing zijn gekomen (ondank* de voorlopige goedkeuring van Ba- nichs mooi bedachte contróle- plan) cn die we dus ajs een erfeni» meenemen ln het nieuwe jaar. „Schaakproblemen" Er zijn nog meer van zulke las tige vraagstukken. Denk aan de Palestijnse affaire, die zich meer cn meer tot een strijd van het Jo dendom tegen Groot-Brittannië ls gaan toespitsen: aan de kwestie van de Dardanelles die zo nauw ver band houdt met de toekomst van de «•Só'wjet-Urflc; aan Franco's fascis tische regime, dat maar niet, weg wil en dat toch weg móét omdat het "een lelijke wrat is op het gezicht van een „betere wereld" (maar krabbelen is verkeerd, want het kan tot Infectie leiden!). Denk voorts aan handelsbelangen, aan petroleum, uranium (daar Is het spook weer!),' aan steenkolen, aan voedsel, aan walvissen. Vergeet niet dc z.g. „veilige steunpunten!', een kwestie die hoge militairen voortdurend in actie houdt en der halve andere„hoge' militairen tegen maatregelen doet nemen o na tuurlijk steeds ln het belang van de vrede! Kortom, er zijn talloze moeilijke schaakproblemen: Het vetorecht behoort cr ook nog bij- Maar een van de allermoeilijksta is toch de toekomst van Duitsland; het wordt het „pièce de réslstance" van 1947. Hiermee staat en valt (le toekomst van Europa. Duitsland Heel het Jaar door heeft Duits land de aandacht op zich gevestigd. Het proces tegen de nazileiders te Neurenberg, dat begin Octqber werd besloten mot 12 doodvonnis sen (slechts 10 konden worden vol trokken, doordat Goering den beul te vlug af was en Martin Bormann bij verstek werd veroordeeld) cii met 3 vrijspraken (Von Papen. Schacht en Frltzsche) bracht be trekkelijk weinig onthullingen, maar bevestigde wat men al wist: dat het Derde Rijk van „Herr Adolf oen broeinest van onmense lijk kwaad is geweest, uiterlijk sterk cn machtig, doch. van binnen voos, vies, vunzig: een hel zo hels als de fantftale van 'n Dantp zelfs niet vermocht te'schilderen. Naast dit grote internationale proces, voor het nageslacht van de grootste historische waarde, hebben zich in het afgelopen Jaar op. verschillen de plaatsen ln Duitsland proces sen vnn geringer omvang ontwik keld. maar die niet mjnder gruwe len aan het Ifcht brachten. De mas samoorden van Neuengamme, Mauthausen. Stutthof. Dachau. Ravensbrück we zijn verre van volledig zijn. in plechtige recht- ba»k*fcer. aan het Duitse vojk voorgehouden als evenzovele voor beelden van z'n collectieve schuld. Men tracht den Duitsers steeds bij te brengen, dat zij de ruines van hun steden, de ellende van ar moede. honger en kou volkomen aan zichzelf te wijten hebben. He laas kan men deze pogingen niet bijzonder geslaagd noemen. Daar toe gaf de viervoudige en verre van gelijkgestemde politiek van de be zetters te weinig opvoedkundige kracht. De bepalingen van Potsdam wérden op vier verschillende wij zen in de practijk omgezet en de bezettlngsmethoden leken maar tl te dikwijls op echte moffenmetho- den. Bovendien gaf de tegenstelling tussen Oost en West den Duitsers steeds het gevoel, dat ze de inzat vormden van een nieuw groot cor^- flict. Dat van „opvoeding tot d^ vrede" onder die omstandigheden niet veel féreght kon komen, is dui delijk. Tegen het eind van het Jaar werd de toestand in West-Duitsland ten gevolge van wanbeheer zó kritiek, dat er in allerijl iets moest gebeu ren om een catastrofe te voorko men Zo werd het besluit genomen, de Britse en Amerikaanse zönfcs economisch te doen samensmelten. Maar daarmee zijn de moeilijkhe den nog lang niet opgeheven. Duits lands naaste buren zlcn.de trage die met lede ogen aah: niet uit liefde voor de Duitsers maar uit ten belang, dat altijd het zwaar- weegt. Grote mannen 'OL VERWACHTING kijkt de •wereld thans uit naar wat de „grote 4" in Maart a.s. te Moskou ten >AC - Ziezo knaap, jouw beurtMaar wees wat voorzichtig, want het ouwe mens is bij lange na nog niet in orde ZIJN GOEDE VOORNEMEN. In 1947 doe ik vast elke morgen de ochtendgymnastiek «an 4c radioIk vind het heus /Ijni Kijk maar: Handen achter het hoojd,knieën buiyen James F. Byrnes, de joviale Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken, heeft dit jaar ook veel van zich doen spreken als een van dg meest markante figuren van de „grote 4". aanzien van Duitslands toekomst znl len besluiten. Men is cr. door de gebeurtenissen in het afgelopen jaar, meer en rhecr van overtuigd geraakt, dat het lot der wereld van de grote mqnncn afhangt. Wie diftvgrote mannen van 1943 waren?'Molotof. de strenge, die tot zoveel oohcessies bereid bleek in 't belang van de vrede. Byrnes, die met breed gebaar de wereld over tuigde van Amerika's streven naar m&èr veiligheid voor de democra tie. Wallace, die krachtig pleitte voor nauwer samenwerking met dc Sowjct-Unie. Churchill en Smuts voorvechters voor 'n vast-verentgd Europa Men kan het al of ni.t eens zijn met hun theorieën cn zienswijzen, maar toegeven moet men. dat ai de/e mannen in het jaar. dat achter ons ligt. van grote betekenis zijn geweest voor het geven van richting aan de na-oor- logse stromingen onder de volke ren der aarde. Zij hebben. In hun verscheidenheid, belangrijke ge dachten tot uiting gebracht, die veel bijdroegen tot hgt wekken van hoop in de harten der ménsen: hoop op een betere samenleving, vrij van vrbep en van nood. In dit laatste opzicht hebben ook mannen als de Amerikaan Laguardia cn de Engels man Sir John Boyd Orr voortref felijk werk gedaun. want zij hlel- dén zich onvermoeid bezig met het nemep van maatregelen om de we reld voor hongersnood te bewarenh de tegenwerking, die 2ij ondervon den. was vaak ontmoedigend, doch zij gaven geen kafnp en vooral Laguardia ls éen man gebleken, die in de geschiedenis zal voort leven als een figuur van uitzon; derlijke kjacht en rechtschapenheid. De „gewone" mensen De ,jfewon«" menserv hebben dit jaar ook vele moeilijke dagen ge kend. Het zou te Ver voeren om van leder volk. dat ln 1946 bijzondere lasten te dragen had dc lotgevallen te vermelden. Met een korte opsom ming mogen we voletaan. In ver schillende delen van de wereld heerste onrust. Het Franse volk had grote moeite, zijn politieke draal te vinden. Het Engelse zag zich voor lastige en ondankbare taken gesteld, vooral ook in Indie waar bloedige onluaten voorkwa men. die aan tienduizenden het leven kostten. Het Joodje volk had bittere teleurstellingen te verwer ken. te bitterder na wat liet jaren lang in Europa heeft moeten door staan. In het uit zijn evenwicht ge trokken Polen kwamen Rogroms voor. Honderdduizenden vluchtelln gen van velerlei nationaliteit over stroomden ons werelddeel en vorm den daar een probleem, dat bij lange na nog niet ls opgelost, ln Griekenland woedt een lelie gue rilla om tegenstellingen van zowel binnen- als buitenlandse draagwijdte Groeiende ontevredenheid heerst onder de Italianen. De Spanjaarden verkeren in onzekerheid. Egypte leeft ln koortsachtig verlangen naar de dag. waarop het volkomen baas in eigen huis kan zijn. Perzië gaf aanleiding tot allerlei verwik kelingen. nationale zowel ais inter nationale. China kwam niet tot rust en na iedere poging tot wapenstil stand barstte dc burgeroorlog he viger los. Ook ln Frans Indo-China bulderden de kanonnen. Dc Japan ners kregen voortdurend lessen in democratie van hun strengen leer meester McArthur. De Phlllppljner. ondernamen de eerste onzekere schreden op het pad der onafhan kelijkheid. De mensen ln de Verenlgdo Sta ten eindelijk hadden het hele Jaar door veel met sociale conflicten te maken en er ging geen week voor bij of zij werden getroffen- door de een of. andere staking, die het eco nomische, leven min of meer ernstig verstoorde. Maar ln dit land. wclka inwendige politiek In de herfst eén ingrijpende verandering onderging toen bij dc verkiezingen de republi keinen de democraten versloegen, bleef de hoop op een „betere we reld" le\fen zoals wellicht nergens elders; en nergens ook werd meer geestdriftgetêond voor het werk van de Verenigde Naties, wier zetel thans voorgoed te New York ls ge vestigd. Na 1300 uren Tenslotte nog iets over deze be langrijkste van alle' organisaties. Aan het eind van dit jaar waren 55 stalen -lid ervan; Siam is het iaalst toegetreden. Op lftJan. werd de eerste alg ver gadering te Londen geopend. Het tweede gedeelte van deze zitting werd op 23 October te New York voortgezet. In totaal hebben de leden 53 dagen vergaderd Op de aganda kwamen niet minder dan 73 puntert voor, die in 392 bijeenkom sten werden behandeld. Hiervan waren 35 algemene- en 357 com missie-vergaderingen. Het aantal uren. dat men nodig heeft gehad om het over alle kwesties eeris !e worden» bedroeg 1300. Na deze 1300 ufen is het vertrouwen in de orga nisatie der Verenigde Naties einde lijk gevestigd. n:et alleen ln Amerika maar overal trr wereld; cn al heeft men soms crjtlek pp de wijze. wa#r op beslissingen werdcti genom. n (of niet genomen!) toeh is i eé heden ten dage. ultimo 1946. geen mens meer of hij is ervan over tuigd. dat algehele samenwer king van alle volkeren dc c n i g o voorwaarde is om do kathedratil. waarin het geloof in een veiliger wereld en een gelukkiger mensdom kan Worden beleden, te voltooffcn; Js het niet het volgend jaar. dan een jaar later. De mens heeft 'ge leerd. geduldig te zijn. Als {verscheiden is genaderd Zittcn-^wij stil b(j elkaar En we denken vol ontroeren Aan het stervend oude J dar. Weer doorleven wij zijn dagen. Nu eens droevig, dan weer biy," Ai het leed en alle vrfuyden Trekken aan ons oog voorbij. ■Alles' stil; de straat verlaten; Nergens horen toy gerucht: Slechts het trage klokketikken En het slaken van een zucht. Straks, trls hij is ingeslapen. Laten wij den vriend alleen; •I Nieuwe jaar geleidt ons verder, Alsmaar verder, ja waarheen ■Plots het loeien van sirenen Poor de stilte van de nacht En toeemoediy wiepen klokken, Beierend hun dodenklacht. I Langzaam in dc ziet peboren. Welt een traan, die «luiers weeft; ln die stondfn j-oelt een ieder, Dut ht' leven diepte heeft. Door het u-ans voor ,onze open Kijken u>y elkander aan En we zeggen zonder woordfn: Laat ons moedig verder gaan En niet pozrn by den dode, Zeker niet bij het verdriet. Dat hij vaak ons heeft gegeven; Zie niet om cn wanhoop niet. JAN ONKEL. De naam Triest is xlif jaar op reler lippen geweest De i raag was: zou de stad Italiaans blijven of jpegoslavisch u-orden? Het ant woord werd: peen van beide. Triest wvrdtjj- een eigen staatje, ren vrijstad 'onder een eigen gou verneur. Het Italiaanse karakter vnn de stad is overigens onbr- tfrisfbanr. geiyk ook deze joto aan toont: dit is een kykje op het kasteel vun Triest met oud-Ro meinse ruines ln de onmiddellijke nabyhrid hiervan bevindt zich de eerwaarde domkerk. pei«yd aan Sint Justus en gebouwd op fundamenten van Ro meinse tcrflpels. In het afgelopen jnar werden weer tal van vooraanstaande we reldburgers in het buitenland door dc dood weggenomen. Het waren: Harry Hopkins, intiem vriend.en medewerker van wijlen president Roosevelt, 29 Januari. Maryse HJJsz. de bekende Franse avlatrice. die bij een vliegongeluk om het leven kwam! 1 Febfuarl. Largo Caballero. ex-premler van dc Spaanse republiek, te ParfJ» overleden. 23 Maart. Lord Gort. Brits veldmaarschalk. 31 Maart. Lord Keynes. Brits econoom. 21 Graaf Hermann von Keyserllng. Dutts filosoof. 29 April. Kolonel F. dc le Roque. oprichter van de Franse (vooroorlogse) recht se beweging „Crolx de Feu. even eens op 28 April. Kardinaal Enrico Gasparrl. ba- langrijke figuur te Rome. 20 Mei. Michall Kalinin, oud-president van de Opperste Sovjet. 3 Juni. Koning Ananda Mahidol van Siam door een ongeluk in zijn paleis tc Bangkok om het leven gekomen. 8 Juni. Gcrhardt Hauptmann, Duits schrij ver. 10 Juni. Maurice Koechlin. ontwerper van de Eiffeltoren te Parijs. 11 Juni. Sir Frank Swettenham. de 96-ja- rige Britse kolonisator. )2 Juni. Louis Martin, ontdekker van se rum tegen diphtherie. 13 Juni. John Baird. Engels uitvinder van televisie. 14 Junf. Prinses Nadejda van Braganza. te Londen overleden na een val uit het venstier, 16 Juni. Mevrouw Carnegie, weduwe van den stichter van het Haagse Vre despaleis. 25 Juni. President Rios van Chili. 28 Juni. Sidney Hillman. Amerikaans La- bourleider. 10 Juli. President Villarroel van Bolivia door het gepeupel vermoord. 30 Juli. Dr. Wilhelm Marx. gewezen Duits kanselter. te Bonn overleden. 6 Augustus. Eulogios Georglefski. aartsbis schop der Russische orthodox# kerk in West-Europa, te Parijs. 8 Au gustus. Léon Gaumont. Frans filmpionier. 12 Augustus. H. G. Wells. Engels schrijver van fantastische boeken. 13 Augustus. Sir James Jeans, beroemd Engels sterrenkundige. 1,6 September. Generaal Gouraud. ..de leeuw* van de Argonnen". 16 September Sir William Tritton. uttv.nder van de tank ais oorlogswapen. 25 September. Geoffrey de Havllland, Brits vlicgtuigconstructeur. verongelukt, 27 Septpmber. Per Hansson, Zweeds premier. 6 October. «L Generaal Joseph Stillwell. bevel hebber van het 6e Amerikaanse le ger. tc San Francisco overleden. 12 October. Heinrlch George. Duits film- en toneelspeler. II November. Manuel de Falla. Spaans compo nist. te Buenos Aires overleden. 14 November. Prof. Paul Langevln. Frans na tuurkundige. 19 December. zo vers In het geheugen liggen, hebben zoveel ontzettende rampen opgeleverd en Iedereen met het le zen van hoge getallen van verloren tegane mensenlevens dermate ver trouwd gemaakt, dgt het geen ver wondering zou wekken, wanneer men bij het vernemen van onge lukken. zoals die fn vredestijd ple gen voor te komen, minder ge schokt werd dan voorheen, toen grote welvarende steden nog niet waren gewarschaud. gerotterdamd, gccoventryd, gedresdend of rc- hlrosjimead. Het ls echter een feit. dat de mens betrekkelijk spoe dig van oorlogs- op vredesziens- wijze kan worden omgeschakeld en zo heeft menigeen in het afgelopen vredesjaar met afgrijzen in ge dachten stilgestaan bij rampzalige gebeurtenissen, waarbij mensenle vens zij het dan dat bun aan tal een fractie bedroeg van de ge tallen in oorlogstijd verloren gingen. Een beknopt overzicht, ln chrono logisch* volgorde, mog* hier vol gen. Op 23 Januari liep het Japanse schip „Enosjima Maroe" met 4300 repatricrqnde Japanners aan boord nabij de monding van de Jangtze (China) op een mijn en zonk bin nen enkele minuten; 600 mannen, vrouwen cn kinderen vonden ~d® dood In dc golven. Dc volgende maand werd het westen van Duits land, als ware het in dc oorlog niet genoeg geteisterd, door een hevige watersnood getroffen, die tallozen van have en goed beroofde. Hon gersnood was hiervan het directe gevolg. In het begin van Maart paarde zich aan deze rump een mijnongeluk in de buurt vun Dort mund dat aan 425 mijnwerkers het leven kostte. Op 3 Muart had Ame rika een droevig ongeluk te mel den een vliegramp bij San Dicgo in California vergde 27 mensenle vens. Het was het eerste grote vliegongeluk van een jaar. dat dit soort gebeurtenissen in series op leverde. hetgeen bij het enorm toe genomen luchtverkeer niet zo ver wonderlijk is. Een zeer sterke zeebeving In dc Stille Oceaan .bracht een vloedgolf met zich mee, die op de Hawail-eilanden hon derden slachtoffers maakte, dit ge schiedde op 1 April. Acht dagen later verloren meer dan tweehon derd reizigers het leven bij een door een ohtplofflng veroorzaakt spoorwegongeluk in het noorden van China Oh 25 April werden 50 mensen gedood bij een treinbotsing in de buurt yan Chicago. In dq tweede helft vun Mei deden twee vliegtuigongelukken van zich spre ken: het eerste had dc dood vun slechts vier inzittenden tengevolge en zou ook niet tot de spectaculaire rampen gerekend worden als het feit zich niet had voorgedaan, dat dit ongeluk In het hartje van rte wereldstad New York geschiedde, want do vliegmachine botste tegen een wolkenkrabber; het tweede on geluk gebeurde nabij Oslo. in Noorwegen; 13 passagiers kwamen erbij om het leveh. Op 2 Juni viel een Amerikaans vcrkecrstoestel bij Salerno (Zuid-ltalië) in see, 30 rei zigers verdronken. Drie dagen la ter stond het reusachtige Lasallc- hotel te Chicago In vuur cn vlam 60 gasten ®inden. als zij niet verbrandden, dc dood op'het pla-» veisel veie tientallen meters onder dc vensterkozijnen van hun lo geerkamers Op 18 Juni eiste een munitie-explosie ln een zoutmijn bij Hannover meer dan honderd men senlevens. Een maand later vloog een Amerikaans vliegtuig tegen een „berg in Ecuador; hierbij werden 3o "mensen gedood. Op 20 Juli haalde men te Jeruzalem onder de puin hopen van het Koning David-hotel, dat door Joodse anti-Britse extrc-- mlsten was opgeblazen, honderd doden tevoorschijn. In zekere zin zou men hier echter eerder van een oorlogsdaad dan van een ongeluk kunnen spreken. Van 4 tot 10 Aug. werd Santo Domingo (Mldden-Ame- rika) en het gehele gebied van de Caralblsche Zee door sterko aard bevingen bezocht; ook hier vonden zeer velen de dood pnder neerstor tende gebouwen en ln het water van een ontzaglijke vloedgolf. September was de maand van de grote vliegrampen. Er deden er zich tien voor. Op de 3de werden 22 personen gedood bij een ongeluk met een Dakota In dc omgeving van Kopenhagen; de dag daarop kwamen 21' passagiers om het le ven in eenzelfde toestel bij Parijs,, en weer «en dag later vloog een Dakota met 23 mensgn te pletter in de Amerikaanse staat Nevada; nóg een dag later werden 24 rei zigers het slachtoffer vnn een vliegtuigongeluk bij Gambia (West- Afrika). Ongeveer een week lang gebeurde cr niets, maar op 15 Sept. verloren 21 mensen het leven bu een Dakota-ongeluk in Esteven (Canada) en op 18 September moest de Skymaster. die van België op weg was'naar New York, een nood landing op New Foundland ultvoe-» ren, waarbij 27 passagiers een smartelijke dood stierven. Vóórdat de maand toen ten einde was, de-« den zich nog drie ongevallen Voor, Een Lancaster stortte ln Tripolita» nle neer (25 doden), een Dakota vloog ln brand op het vliegveld van Hongkong (19 doden) en nóg een Dbkota ging in vlammen op bij RIo de Janeiro (25 doden). De reeks werd ln het begin van October voortgezet en bereikte zelfs een cli max, toen een Amerikaanse Sky master op New Foundland kwam tc vallen en 39 mensen in het ver derf stortte. Nadien kwamen de vliegrampen met steeds groter tus senpozen voor. o.a. in Rabat (N. Afrika). Wyoming (V.S.) en M Voor-Indiër het aantal doden bleef onder de 20; een vliegongeluk in Midden-Frankrijk op 1 Novemqgf eiste echter weer 23 mensenlevens. Wat een ramp dreigde te zullen worden dc noodlanding van de Amerikaanse Dakota op een gletsjer van de Wetterhorn in Zwitserland (20 November) werd door het op treden van dappere en onversaag de mannen een redding, die men niet gauw zal vergeten. Op 13 November werd Peru door een ongewoon sterke aardbeving getroffen, die tennaaste bij duU zend mensenlevens kostte. Daags daarop werden 50 mensen gedood bij een brand in het beursgebouw van Columbia in de Amerikaanse staat Carolina; cn diezelfde dag deed zich een mijnramp In Tsjecho- Slowakij«s,voor. waarbij «52 arbel- ders^Wet-Teven verloren. De 7de December, daags nadat een Franse duikboot met 23 opvarenden verloren was gegaan, kwam het ontstellende bericht uit Amerika van een hotelbrand, die de cata strofe van 5 Juni te Chicago in om- tang en verschrikking verre ovèr- tror. Het hotel Winecoff te At lanta (Georgia) ging in vlammen op cn 127 mensen, een derde gedeelte van de logeergasten, vonden een afschuwelijke dood in rook cn vlammen en bij wanhoopssprongen om aan die hel to ontkomen. En kele dagen n« deze ramp stortte te New York een kazërnewoning by een brand ln. tengevolge waarvan tientallen bqwonors werden gedood. Op 17 December kwamen 25 mensert om het ldVcn bij een spoorwegon geluk ten Zuiden van Madrid. .Even voor Kerstmis werd het zui delijk deel van Japan door een zeer sterke aardbeving, gevolgd door een vloedgolf, getroffen. Het aantal dnden ts nog steeds niet- nauwkeu- rig vastgesteld, maar het loopt in de honderden (waarschijnlijk 1500) cn de schade tn dit'gebied moet enorm zUn. Nog een ander rampbo- richt kwam die dagen uit het Vcrra Oosten: nabij Sjanghai veronge lukten drie vliegtuigen ln de mist, er kwamen 62 mensen bij om hst leven. Een vliegongeluk In Braziltl leverde 19 slachtoffers op. En dit is dan dc trieste opsom ming van wat 1946 aan rampzalig*, gebeurtenissen aan de wereld bul ten Nederland, heeft gebracht. Eén troost is erbij: het haalt niet btj een oorltjg. waarin de mensen el-" kander aandoen wat hun nu, door buiten hun wil optredende omstan digheden. heeft getroffen; twee jaar geleden vonden wij hel -niet eens veel, wanneer wij hoorden, dat op één nacht „slechts" dertlg vlieg tuigen verongelukten; en we kon den 'nog glimlachen bij het verne men. dut een stad val) een half millloen inwonerser dertigdui zend verlóren had, ln twee uren tUds. Beperking zuiveringsraden De Minister van Verkeer helift bepaald, dat de bedrijfszulverlngl- raden voor wegvervoer en tramwe gen en die voor de binnenacheap- vaart en havenbedrijven ln ornvsnf beperkt zullen worden. Oplossing Kerstpuzzlé. Onlosslna: 1 Wel-leL, 2 l.)z«r- ropIJ. 3 Wals-slaK, 4 .EUt-tolK, I Nagel-llniË, 6 Sambre-eerdeR, T Etalon-NapelS. 8 Niagara-amusanJ, 9 Unlform-massleF. 10 Vaaelln*- epIdemlE. 11, Reglster-rcvelUE. 13 Oratorlum-mercurluS, 13 T WIJ WENSEN U VROLIJK KERST FEEST 3. 14 44..20. 51. gemeente 55.16 27.50.21.41.24. g 46.31.57.23.11. BtBd in L OP REIS DOOR NEDERLAND. Tijdens de Kerst-Nieuwjaarzvacantie maken wy een rela door Nederland en bezoeken daarbij de volgende ateden: 15.4.18.60 1. 03.19. 54 7, 35. atad ln het noorden van one land met sen bekende veemarkt. 51. gemeente in Noord Holland met cacaofabrieken, gemeente In Zeeland met oesterteelt. Limburg bekend om de carnttvajafeeaten. r 61 9. 43 28. 45 58. 32. .56 26 8. gemeente In Gelderland heeft een landboifR* hogeschool. 13. 61 52.10. 38. 33. stad ln Overljsel, die herinnert aan Thomaa Kempto. 62. 47. 39. 85. 53. gemeente In Friesland tussen Akkrum. en Lemmar. n 25. 42 59 49 58. 40. 17. 34. 37 stadje ln Zeeland, eiland Sjouwen op de gr*n* vnn Duivelend. 36.10. 48 5. 55 22 43. 21.12. stad ln het nQorden met een universiteit. 49. 2.30- 6. 59 12. gemeente ln Overljsel aan de Regge met Jutefabrlehen, 04 29. 50. 31. 5. stad In Djente aan de lijn Zwolle-Gronlngen. Het geheel bestaat uit 85 letters, die tezamen een wens vormen voor 1047. IJ is één letter. Oplossingen van deze puzzle kunnen vóór Zaterdag a.a. worden inge zonden aan het bureau van ons blad. Voor goeda oplossingen worden twea prijzen van 2.50 en vijf van 1.- beschikbaar gestyld. Op het adrag vermelden: Puzzle-rubriek. prijzen. ermeldcu. ru»Mc-iuuiicn, De uitslag wordt Zaterdag a.a. bekend gemaakt. Over deze rubriek ka» niet worden gecorreapondeerd. j T"

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1946 | | pagina 3