w
f
J
bOEKENKEUP
De rode
nevel
TRAGEDIE van idèalist
Toenemende handel
Vrouwelijke agenten
tribunaal
Zich door sociaal
gevoel laten leiden
at n
Amerika vernacht:
1946 was uitstekend:
1947 kan nog veel beier worden
Romantiek in het
Bankverelag
De vrees der Zwarte Pieten
Voor de
Dames
In diepe stilte hebben dc Jedcp
van het Gouds Tribunaal en allen,
die de zitting bijwoonden, gister
middag geluisterd naar het verhaal,
dat de 54-jarige tekenleraar H. van
Kempen uit Woerden, gedetineerd
te Duindorp. deed. een verhaal van
een man. die een idealist is ge
weest en die zijn sociale illusies aan
de N S 9. verbond en ze daardoor
zag vèrvliegen
De omstandigheden vormen de
mens en de mijne waren zo, aldus
ving de beschuldigde zijn relaas
aan. dat ik een zoon> was van een
'arm schlldertje en dat ik al bpcl
v vroeg moest gaan werken. Beschul
digde tekende vervolgens zijn le
vensgang: hij was leergierig, \yilde
vooruit en zo slaagde hij er in na
twaalf jaar vah zelfstandige, nach
telijke studie, studie, die volgde na
lange dagen van hard werken de
middelbar^ akte tekenen te beha
len. H(j werd toen leraar aan de
H.B.S. en dc Nijverheidsavond
school te Woerden. Uit deze twce>»
ledige positie groeide een innerhuc
conflict, enerzijds dc jongens uit l-
ter gesitueerde kringen, «ndci^fas
Jongens van onvermogende «tfders.
Toen kwam de crisis, gevolgd dopr
de bezuiniging op het onderwijs en
de versobering, die op het nijver
heidsonderwijs werd toegepast met
de vermindering van dt? cursus van
drie op twee jgar. greep hem in
het hart. Hij dacht aan zijn eigen
afkomst, hoeveel hij zelf was tekort
gekomen ..Jongen had z'n moeder
eens gezegd, toen hij om een nieuw
potlood vroeg, „dat kost vijf cent
en er liggen er maar twee in de
kast". Hij kon de teruggang van het
onderwijs niet verkroppen met het
gevolg, dat hij bij de avondschool,
waar hU inmiddels directeur was
geworden. bedanjMI
Toen kwam de Duitse bezetting
Beschuldigde was vanti-Du^ts. d<*
Duitse inval 'stond hem niet aan.
Aan^ijitiek had hU nooit gedaan,
voor Februari 1941 nimmer een po
litieke vergadering bezocht. Hij ging
een .Duitse krant lezen om wat van
het Duitse streven te weten te ko-
men. zUn sociaal gevoel werd ge-
fakt. de eenheidsgedachtè trok. wijl
ij het onderwijs met al zijn rich-
tingsverscl^ien een chaos vpnd,
hem aan en geleidelijk kwam hij tot
de gedachte: als Duitsland de cen
trale positie in Europa gaat inne
men. dan komt er van Nederland
alleen maar wat terecht als er een
landsbestuur komt. dat met dc natio
naal-socialisten wil samenwerken.
Zo werd nlj in 1941 lid der N.S.B.
„Ik was argeloos, politiek ben ik
er ingelopen, want Ik bekeek alles
alleen van sociaal gezichtspunt", al
dus beschuldlgdg. Hij zag by de
Duitsers het heldendom groeien en
hU meende als religieus mens wat
te kunnen bereiken, door te probe
ren. dat in Nederland het nationaal-
socialisme voor het Christendom op
de bres zou staan HU redeneorde
als Duitsland wint en het landsbë-
stuur met de Duitse nationaal-so-
eialisten samenwerkt, houdt het
hier het bestuur in handen en Ne
derland "kan dan het Christendom
--4r*Jghoudew. Anti-annexatie dus én
pro-Christéndom
Hulp van „goeden"
Maar. aldus de president, mr J
A. van Bronkhorst. hoe dacht u dan
de ongewenste elementen in de
NS B te elimineren?
Beschuldigde Als Duitsland won.
nam ik aan. dat vooraanstaande
Nederlanders zich zouden verdrin
gen om tot de N S B. toe te treden,
zoals ook het aantal illegale wer
kers hand over hand toenam, naar
mate het einde vap de oorlog nader
de. Dat is een psychologisch ver-
schijnsel. want het ontbreekt dik
wijls aan moed om voor een begin
sel uit te komen
Voorzitter: "t Is voor mij onbe-
grUpelijk. dat iemand van uw in
telligentie zich bU zon proleten-
bende aansloot.
Beschuldigde Ik geef het volmon
dig toe. maar ik wist het niet. toen
ik toetrad. Iemand, die midden tus
sen alles stond, wist het wel maar
ik verkeerde uitsluitend onder jon
gens en kwam d'aardoor niet met
de revolutie met de vuist in aanra-0
king
In de loop van het gespr#*. waar
van het peil ver boven de grfuwheid
van het gros der politieke zaken
stond, en in zUn antwoorden op
vragen van de Tribunaalrleden.
(heeft de leraar nog herhaaldelijk
over zijn idealen, sociaal gevoel en
verkeerd Inzicht door politieke on
mondigheid gesproken. Hij besloot
piet te zeggen: nu was te strijd op
5 'Mei afgelopen, maar als Duits
land gewonnen had. zouden wij nog
tien jaar in volle wapenuitrusting
hebben moeten staan, dan was voor
ons dc strijd (beschuldigde bedoelde
tegen verkeerde elementen en tegen
een verkeerde mentaliteit) pas be
gonnen
De behandeling van deze zaak
was gebaseerd op de langste be
schuldiging. die tot dusver voor het
Tribunaal is uitgebracht, een be
schuldiging. die sprak van lidmaat
schap van NSB. instclUpgen en
Volksdienst. van het vervullen van
functies, van uitlatingen >in corres
pondentie en van nationaal socialis
tische activiteit, feiten, die beschul
digde alle ten volle erkende. Over
de onderdelen werd nauwelijks ge
sproken. het verhoor volgde de gro
te lijnen. Beschuldigde had geen
verdediger.1- zijn uitvoerige uiteen
zetting gaf trouwens het Tribunaal
een volledig beeld van zijn karakter
en de geest, die hem had bezield.
Na het verhoor trok hej Tribunaal
zich in raadkamer terug. Na dc te
rugkeer deelde de voorzitter mede,
dat het Tribunaal op motieven, die
het bU de uitspraak over veertien
dagen zal mededelen, geen termen
aanwezig achtte, beschuldigde nog
langer in bedring tc houden en
dat het zijn onmiddellijke invrij
heidstelling gelastte
Na deze beslissing, door vrcugde-
Uifroepen van de .echtgenote en de
kinderen ontvangen, heeft beschul
digde ontroerd zijn pprechte dank
betuigd voor de clemente en loyale
behandeling.
WU raënen. antwoordde de voor
zitter hem. dat dit recht is.
Verraad
Voorts heeft terechtgestaan de
Jg-jarlgewinkelierster Th. D. Hoo-
gendoorn—Albers uit Nieuwerkerk
a.d. Lluel. gedetineerd te Delft. Het
ging in deze zaak om twee feiten,
dat beschuldigde vriendschappelijke
omgang heeft gehad met leden van
het Duitse leger en in dc "tweede
plaats in October 1944 aan personeel
van S S. of S.D. de namcn'had ge
noemd van A. Vente en A. Visser,
beiden te Nieuwerkerk u.d. 'IJsscI.
daarbij vertellende, dat Verte een
radiotoestel in zyn bezit had en
onderduikers hielp, terwijl zy even
eens mededeelde, dat bij Visser ren
zcnderinstallatic zou zyn, als gevolg
van welke mededelingen by Vente
en Visser een huiszoeking was ge
daan. waarbij verschillende aan
Vente toebehorende goedenjb zijn
geroofd, terwyi Vente Zefl^moest
onderduiken.
Beschuldigde, die een Duitse van
geboorte is. erkende de omgang met
de Duitsers, omdat deze geregeld In
haar winkel kwamen kopen en die
zy ook wel een kop koffie gaf, maar
ontkende het verraad ten aanzien
van dc heren Vente en Visser. Uit
de behandeling bleek, dat in Nieu
werkerk waren verschenen een
S D -er en een Hollander. Maatman
genaamd, welke laatste een gede-
strteerjie S.S.-er was en zich na
zijn terugkeer uit Duitsland als
SJ).-er uitgaf Het tweetal scheen
geen al te beste indruk gemaakt te
hebben, want de mening had in
het dorp postgevat, dat het geen
S D.-ers. maar oplichters waren. Zij
bladen echter toch tot de S.D te
behoren. Op een gegeven ogenblik
Visten zij van het radiotoestel bij.
cn de hulp aan onderduikers van
drti heer Vente af en ook waren zy
bij den heer Visser huiszoeking ko
men doen De heer "Vente. ter zit
ting als getuige gehoord, zeide. dat
het tweetal hem niet had verteld
van wie zij hun wetenschap hadden.
Wel had men hem een papiertje la
ten zien. waarop geschreven stond
Bij Albert Vente op zolder staat
een radio" Beschuldigde moest eert
schrijfproef afleggen, maar getuige
herkende haar handschrift niet. Bij
de huiszoeking Varen sigaren en
svier flessen wijn medegenomen.
Ook dc koopman De Bruine uit
Nieuwerkerk had bezoek van het
tweetal gehad en deze verklaarde,
dat Maatman hem toen had verteld,
dat hij de mededelingen van be
schuldigde had ontvangen. De
wachtmeester der Rijkspolitie Bül-
ler uit Nieuwerkerk a.d. IJssel werd
eveneens als getuige gehoord. HU
had Maatmén na diens arrestatie
een verhoor afgenomen en deze had
hem toen verklaard, dat beschuldig
de hem de namen van de heren
Vente en Visser had genoemd.
Maatman is inmiddels uit de gevan
genis ontvlucht en thans voort
vluchtig De mededelingen van
Meatman ziin aanleiding geweest,
dat beschuldigde in April 194# on
der verdenking van verraad was
gearresteerd. Zij^fts by de bevrij
ding al in bewaring gesteld, maar
later vrijgelaten, nadat de officier
fiscaal dc zaak van dc omgang met
Duitsers had afgedaan x
Beschuldigde achtte de,medede-'
lingen van Maatman een wraakne
ming. omdat zij in zijn avances niet
was getreden Tijdens dc behande
ling van dc zaak" noemde dc pre
sident den voortvluchtigen Maat
man een der grootste fantasten, die
er rondloopt. De verdediger, mr.
J W Rutgers alhier, voegde daar
aan in zijn pleidooi toe. dat Maat
man een leugenaar en een oplichter
is. een touche en onbetrouwbaar
tvDe. die voor de oorlog herhaalde
lijk weeens oplichting is veroor
deeld. De verdediger zag tegefi-
spraak in Maatman-s uitlatingen te
genover de verschillende getuigen
en arhtte de uitlatingen van dezen
man volkomen waardeloos, Dc be
schuldiging van de winkelierster
komt uitsluitend uit de koker van
Maatman en. aldus pleiter, wat voor
een koker, een die aan alle kanten
lek is Mr Rutgers arhtte het be
wijs niet geleverd, er is maar één
getuige pn één getuige is voor de
wet geen getuige en bovendien zijn
de verklaringen van de ter zitting
gehoorde getuigen allen afkomstig
van horefi zeggen. Maar ook het
overtuigend bewijs achtte pleiter
niet aanwezig beschuldigde heeft
vele goede dingen In Nieuwerkerk
gedaan, zij heeft een onderduiker
gehad, jongens geholpen bij razzia's
en mensen eten verstrekt. Gezlerf
deze goede daden vond de raadsman
geen motief voor verraad aanwezig,
te meer. daar haar verhouding tot
den heer Vente. die haar leveran
cier was. goed was Pleiter achtte
de zaak een uitvloeisel van leugens
van Maatman en daar z,i. het be
wijs vólkomen ontbreekt, vroeg hij
beschuldigde s directe Invrijheid
stelling
Het Tribunaal weigerde, na in
raadkamer te zijn geweest, de In
vrijheidstelling Uitspraak- over
veertien dagcq
In Jeugdstorm
Aan den 38-jarigen vertegenwoor
diger A Treels te Gouda, gedeti
neerd te Larén. werd ten laste ge
legd lidmaatschap Van NSB. en
het afleggen van de gclotte van
trouw aan den leider en lidmaat
schap van dc Nat Jeugdstorm,
waarin hij eerst als vaandrig en
later als kompaan fungeerde, dat hij
in het openbaar dc uniform van dc
N.J S. heejt gedragen, de kader-
avonden geregeld bezocht en te
Rotterdam een kadercursus had ge
volgd. Voorts legde de beschuldi
ging ten laste lidmaatschap Ncd.
Volksdienst. geabonneerd zijn op
het Nationale Dagblad, gebruik ma
ken van de vrijstelling voor 'inleve
ring van zijn radiotoestel en het
uiten van vreugde toen de Duitsers
Nederland binnenvielen.
Beschuldigde verklaarde in 1933
ltd van de N S B geworden te zijn
op gèond van de slechte economi
sche toestand, hij meende, dat de
N S B. cén oplossing voor de moei
lijkheden zou vinden.HiJ zeide over
tuigd te zijn aan de verkeerde zijde
te hebben gestaan en betuigde daar
over zijn spijt. Hij had in 1940. toen
hij bij dc Duitse inval vier dagén
geïnterneerd was geweest, een styve
kop gehad en moeten bedanken In
de Nat. Jeugdstorm was beschul
digde sportleider geweest. HU ver
klaarde. dat In de Goudse Jeugd
storm nooit aan politiek gedaan
werd. dit had de streeklelder
Arends ten strengste verboden. Het
was een organisatie voor ontspan
ning en sportbeoefening cn beschul
digde had er aan medegedaan, om
dat hij ..alles voor het vaderland"
een mooi ideaal vond."
Tribunaal-lid dra. Nederhorat: In
de practyk kwam dit er op neer,
dat de eigen landgenoten in de rug
werden aangevallen
In Rotterdam had beschuldigde
tweemaal een «port cursus bijge
woond. maar was er toen niet meer
heengegaan, omdat hU zijn arm be
zeerd had In November 1943 had
hy vrUwillig voor de NJ.S. be
dankt.
Dat hij blij geweest zou zyn, toen
de Duitsers in Nederland kwamen,
ontkende beschuldigde. In dit ver
band werd als getuige gehoord
mevr Van Vliet, die verklaarde,
dat beschuldigde, toen dc bewoners
van de Steijnkade ln de vroege mor
gen van 10 Mei 1940 bUern stonden
en naar dc Duitse vliegtuigen ke
ken. dc indruk wekte in z'n schik
te zyn Hij had gezegd ..daar komen
ze en in z'n handen gewreven.
Daarentegen verklaarde mevr
Jansen, eveneens 'n bewoonster van
de Steijnkade. op verzoek van de
vcrdedigiiTg gehoord, dat beschul
digde vreselijk zenuwachtig was cn
bij het schieten had gezegd „mUn
arme broer ts er ook bij".
Beschuldigde zelf zeide. dat de
Duitse inval een grote teleurstel
ling voor hom was, wa'nt hij had
nooit gedacht, dat er oorlog tussen
Nederland en Duitsland zou komen.
Do verklaring van mevr. Van Vliet
kon hy niet begrijpen, want zij was
dc eerste geweest, die hem na zijn
terugkeer na de vier dagen interne
ring had gefeliciteerd en zij had
henf ook een bouquet bloemen ge
geven Beschuldigde zeide helemaal
niet blij geweest te zijn. mogelijk
had hij in een nerveuze stemming
z'n handen gewreven.
Mevr. Van Vliet had by haar ver
hoor verteld, dat zy nog meer men
sen kon opgeven, die er bij gestaan
hadden en dezelfde indruk hadden
gekregen. De voorzitter vroeg haar
deze namen te noemen, maar ge
tuige antwoordde: dat doe ik niet.
dan moeten de mensen zelf maar
koijpen. Ze hebben altyd een grote
mond. maar als puntje bij paaltje
komt, komen zij niet.
De president wees haar er op. dat
zij onder ede stond en op grond
daarvan dc vragen naar waarheid
had te beantwoorden. Getuige
noemde daarop de namen vap de
families Blok, Jansen en Van Veen.
Mr. J. W. Rutgers, de verdediger,
.zeide, dat beschuldigde in de N.S B
geen actief lid geweest was. Hy
heeft niet deelgenomen aan de na-
tlonaal-socialistischc excessen als
W A en S S. en heeft geen verraad
gepleegd. Er zijn gunstige verkla
ringen in de stukken van de buren,
die verklaren nooit last te hebben
ondervonden. De Jeugdstorm in
Gouda noemde pleiter een eHandje
op zich zelf, het was zoveel moge
lijk jeugdbeweging en zo weinig
mogeiyk nat.-soc. politiek. Er werd
geen propaganda gevoerd voor
dienstneming bij de S S. Beschul
digde stond geheel buiten de poli
tiek. hy had de sport tot het ter
rein van zijn werkzaamheden. Eind
November 1943 is hy vrUwillig uit
getreden, omdat hij vond. dat dc
N JS te militaristisch werd Pleiter
achtte de feiten van geringe aard.
hij noemde dit naar verhouding een
allerlichtst zaakje. De locale kleur
heeft het verzwaard De officier-
fiscaal heeft indertijd beschuldig-
de's vrijlating geweigerd, omdat hij
van mening was. dat de zaak van
een zó algertleen bekend persoon
in het openbaar moést "worden af
gedaan. De N.J.S. zalendertijd veel
ergernis hebben gegeven, maar deze
zaak moet niet naar de ergernis,
maar naar de feiten beoordeeld
worden en pleiter achtte deze van
zodanige aard. dat hij. nu de zaak
in het openbaar behandeld is, be-
sehuldigde's onmiddellijke lrfvrU-
heidstelling vroeg.
De president vroeg beschuldigde
of zijn optreden een kwestie van
ijdelhctd is geweest Het tpas erg
mooi ln uniform te lopen, een Mus-
sollni-gez'icht te zetten, gewichtig te
doen en te denken, dat picn heel
.wat was. Beschuldigde antwoordde,
dat dit niet het geval was geweest.
Het Tribunaal-lid dr. Vixeboxe,
zeide zich de ergernis van het pu
bliek best te kunnen begrijpen als
reactie op het feit. dat men zich
niet mocht omdraaien bij het pas
seren van de N J S. Op zijn vraag
deelde beschuldigde mede. dat in
de N.J.S. niet aan z g weerspoit.
maar zuiver aan athletiekbeoefening
werd gedaan.
Na ruggespraak weigerde het
Tribunaal de Invrijheidstelling. Uit
spraak over veertien dagen 53*^
Uitspraken
Het Tribunaal dééd bij de aan
vang der zitting uitspraak in een
drietal zaken, die reeds eerder heb
ben gediend, maar waarop de hoge
autoriteit ten aanzien van het ad
vies van hetTribunaal het fiat
executie had geweigerd. Dew za
ken werdeij veertien dagen geleden
door een* andere kamer van het
Tribunaal opnieuw behandeld.
De eerste uitspraak betrof den
44-jarigen tuinder I. J C. Cinjee te
Capelle a.d. IJssel. niet gedetineerd
wien wagens lidmaatschap van en
werkzaamheid voor de NSB en
W A deelnemen aön de V-actie en
dienstneming bij de transportactie
van de N S B internering was op
gelegd voor een jaar en zes maan
den tot 7 November j 1. ont
zetting uit de kiesrechten en ver
beurdverklaring van f 2000 De fia-
tcur had de internering te kort cn
de verbeurdverklaring te hoog ge
acht. Het Tribunaal bevestigde de
eerste uitkpraak
Van den 32-jarigen schipper H.
van Vliet te Ouderkerk a.d. IJssel.
gedetineerd, beschuldigd sympathi
serend lid van de N S B. te zijn ge
weest en het doen van aangifte
bij den groepsleider van dc N.SB
van een uitdrukking van zijn dorps
genoot W Otterspeer ten aanzien*
van NSB -era. ten gevolge waar
van W Otterspeer en diens zoon
enige tijd door dc SD. zijn gear
resteerd geweest, was opgelegd in
ternering voor een jaar en zes
maanden tot 22 Juni a s. De fiateur
achtte deze maatregel te gering.
Het Tribunaal was het met de
zienswijze van den fiateur niet eens
verkortte-de internering tot 1
Maart a s.
Ook de 45-jarige onderaannemer
J W Vonk te Wouden, niét gedeti
neerd beschuldigd om.^van lid-
maat.chnp van dc N 5 B vrUwllUI
dienstnemen bij Marine ^Artillerie
Zeugamt en het rijden van munitie
voor de Duitse weermacht te Bode
graven en te Wijkerk en het vlag
gen op NSB -feestdagen kreeg
mildere maatregelen opge egd De
hoge autoriteit had de opgelegde In
ternering van drie Jaren tot 14 Juni
1948 te hoog geacht Het Tribunaal
lejpic thans internering op voor een
laar zes maanden en neaen dagen,
tot 23 December J.l.. de datum,
/iaron beschuldigde door het Tri-
upaal in vrijheid was gesteld
üdarbtj werd. evenals ln de eerste
uitspraak, beschuldigde uit de kies
rechten ontzet en werden ziin roe-
•e ide goederen, voor zover door de
>v 'rheld aan anderen in gebruik ge-
te .-en alsmede zijn radiotoestel ver-
je trd verklaard.
STADSNIEUWS
Frans Boekamp even
naar huis
Jan Bouwer, onze Batavlase cor
respondent. meldt ons d.d. 29 Dec.:
Soldaat-verpleger Frans Boekamp
uit Gouda, werkzaam in het Mili
taire Hospitaal ln Batavia, zal m
het begin van Januari met het
vrachtschip ..Kota Inten" naar Ne
derland vertrekken. Hij maakt deel
uit vart'&m Eenheid verplegend per
soneel. die een groep Nederlandse
oorlogsvrijwilligers en dienstplich
tigen. die voor de dienst in Indië
werden afgekeurd, begeleidt. Na
aankomst in Nederland zal Frans
Boekamp twee weken buitenge
woon verlof mogen genieten, die hy
in zijn geboortestad hoopt door te
brengen Ongeveer midden Februari
keert hij per vliegtuig naar Bata
via terug.
Hugo de Groot-avond
De Oudheidkundige Kring „Die
Goude organiseert op 22 Januari
een vergadering, die geheel gewijd
zal zijn aan Hugo de Groot Een
-tweetal lezingen zal worden ge
houden. de eerste door den Gro-
tius-kenner prof. jhr. mr. W. J. M
van Eysinga. oud-rechter ln het
permanente Hof van internationale
justitie, over „De figuur van Hugo
Grotius". de tweede door den ge
meente-archivaris drs J. Taal over
..Hugo de Groot en Gouda". In de
lezing van drs TaSl zullen enige
mededelingen gedaan worden over
vondsten inzake Hügo de Groot op
het Gemeentearchief.
DRS. ti. M. NEDERHORST UIT
STIC HTING VAN DE ARBEID.
Onze stadgenoot drs. G. M. Ne
derhorat, is in verband met dc aan
vaarding van zUn lidmaatschap van
de Tweede Kamer afgetreden als se-
cTetafis van de Stichting van de
Arbeid.
ELFSTEDENTOCHT.
Wy verzoeken degenen uit Gouda
en omgeving die Donderdag aan de
Elfstedentocht deelnemen, hiervan
moded|W aan ons te doen. ten bc-
hoeve^ön ere berichtgeving over de
verrichtingen uit Gouda cn omstre
ken
ONTSLAG VERLEEND.
Bij beschikking vin den minister
van O K. en W. is. op grond fan-
de desbetreffende bepalingen Van
het Zuiveringsbesluit 1945. te re
kenen van 1 Mei 1945. ontslag uit
zyn functie verleend aan dr. B. F.
Saris. leraar aan het gemeenteiyk
gymnasium alhier.
Burgerlijke Stand
Geboren: Bastiaan Johannes z. v.
B. L. Lakerveld en A. W. van der
Kaa. Louise Juliana d. v A. de
Jong en I. M. Stock. Angenitha d
v. C. van Veen en A. Oosterwijk.
Johannes z. v. G. Slappendel en A.
G Stekelenburg. Clasina Wilhel-
mlna d.' v. J. Heij en J. Luijendyt,
Catharina Theodora Johanna d. v
P J. J de Knegt en J Th. Veste-
ring. Johannes Martintis z v. J.
Veerman en M M van Beveren.
Bernardus Josephus z v B J Boer
en G. J de Korte, Elizabeth Maria
d. v P A. J Vlug en J. Brink. Jan
z v. J van Veenandaal en W. Smid.
Hilligje d. v. A *van Hoof en P. de
i Waard
Ds. T. SAP IN HET
GOUD
Vijftig jaar predikant
AAR f
ANNEER
7 Jan. 7.ja uur VrUe Evangelticha
Gemeente.' Bijbellezing ds J i van
Wlick
7 Jan \.sa—».3% uur Splerlngitraat
11J: Zitting Prl]zencommissie voor in
dienen klachten
7 Jan S uur Het Blauwe Krult:
Cursus Max van Praag voor Humanis
tisch Verbond over ..De psychologie
van dc moderne mens eerst voor
dracht „Het- bewuste en het onbe
wuste"
7 Jan 7 ts uur Veemarktrestaurant:
Hervatting repetities gemengd koor
Toonkunet-Caecllia
Jan. 3 uur Vr(Je Evangelische Ge
meente: Bidstond
Jan. (.3* uur Veilinggebouw Blee-
kersslngel 4#: Openbare verkoping
goederen door deurwaarder R. van
Blokland
Jan. 7—uur -Crabethstraat 3:
Spreekuur plaatselijk comité „Neder
land helpt IndlC" voor Indtsche ge-
repatrleerden.
I Jan. 7.3# uur Oud Geref. Gemeen
te: Spreekbeurt ds Joh. van Weiten.
S Jan. I uur ReOnle: Spreekbeurt ds.
J Bflrger voor Logdeverband
I Jan. I uur Nlenwe Schouwburg:
Opvoering „Het vroiyke weeuwtje"
door Hoofdstad-Opefette.
9 Jan. S uur Nieuwe Schouwburg:
Ohopln-avond Theq van der Pas.
plano.
e Jan. I u. ReOnle: Eerste voordracht
eureue dr. W. H. C. Tenheeff voor
Volkeurrtvereltelt ovgr „Bultenzlntul-
gefltke waarneming".
Jan. uur Het Blauwe Kruis: Bij
belbespreking da J J. Koning
I Jan. uur Concordia: Opvoering
Oranje-hotel" door Zuid-Nederlands
Toneel voor Goudse Toneelkring
ie Jan. t uur Concordia: Opvoering
Wie kust de mummie*" door De
Dei/tse Spelers voor Gouds comité
..Ruiten Troef"
Bioscopen
Reünie Bioscoop: Macao (met Erlch
von Strohelm)
Schouwburg Bioscoop: Uet meisje
en het monster (met Jean Marais en
Josetle Day)
Thalia Theater: De twee straat-
Jongens van Parijs (met Annie Du
ces ux en Serge Graver.
Aanvang 3. 7 en 113 uur
Apothekersdienst
Steeds geopend (des nacht* alléén
voor recepten): Apotheek P Weljer.
Gouwe 131
Onze oud-stadgenoot, ds. T. Sap.
die van 1900 tot 1925 predikant is
geweest bU de Geref. Kerk alhier
en thans te "s Gravenhage woon
achtig is. vier a s. VrUdag 10 Jan.
zijn gouden ambtsjubileum.
Tjakke Sap werd 18 Oct. 1871 te
Wildervank geboren. HU bgzocht de
Franse school te Stadskanaal en de
kweekschool „De Klokkenberg" te
NUmegcn. om na enkele jarert pri
vaatlessen te hebben genoten van
ds H. op 't Holt te Stadskanaal met
goede uitslag toelatingsexamen te
doen voor de tweede klasse van
het gymnasium te Kampen. Aan de
Theologische Hogeschool aldaar
studeerde hU theologie en ln Juli
1896 werd hij candidaat. Op 10 Jan.
1897 bevestigde wijlen ds J P.
Visscher van Olst hem te Wirdum
(Fr.) in zijn eerste gemeente, waar-
ban de predikant zich verbond,
sprekende over 2 Cor. 4^7. In 1900
vertrok ds. Sap naar Gouda, waar
hij van 25 Nov. 1900 tot 9 Aug. 1923
heeft gearbeid. Van tal van kerken
in de classis Gouda was hij consu
lent. terwijl deze classis hem vel
schillende deputaatschappen op
droeg en tot kerkvisitator benoem
de Van de Theologische Hogt-
fthool was ds. Sap tijdens zijn
Goudse Jaren Eecundus-curator. Tal
van plaatselijke verenigingen dien
de hij in Gouda als voorzitter, ter-
wUl hij ook regent was van het
Wees- en het Aelemoeseniershuis.
Ook Is ds. Sap voorzitter geweest
van het algemeen ondersteunings
fonds van de Vereniging tot Chr.
Verzorging van ZenuwlUders te
Zeist.
In 1925 nam ds. Sap een beroep
aan naar Glanerbrug, welke stand
plaats hU in 1929 met Doorn3puk
verwisselde. Met ingang van 3 Nov.
1932 verleende de classis Harder
wijk hem om gezondheidsredenen
eervol emeritaat, waarna ds. Sap
zich metterwoon te Nunspeet ves
tigde. Later woonde hU resp. te
Loppcrsum en te Groningen en nu
sinds een paar jaar te 's Graven
hage.
De jubilaris maakte bU herhaling
deel uit van dc part. synode van
Zuid-Holland-Noord, die hij ock
als scriba diende. Hij diende dc
classis HarderwUk als kerkvisitator
cn deputaat voor de radfo-kerk-
diensten.
Ds Sap is ln vroeger jaren bij
herhaling in openbare debatverga
deringen tegenover vrUdenkers etc.
opgetreden.
De jubilaris geniet eeq goede ge
zondheid. Hoewel hü al 75 jaar ge
weest is. is hij nog vol vitaliteit en
sinds zijn emeritaat gaat hij nog
schier elke Zondag voor m de
dienst des Woords.
Toep hU in 1937 veertig Jaar pre
dikant was. hield ds. Sap een ge
dachtenisrede zowel te Wirdum
als te Gouda. Hier heeft hU op 24
Januari van dat jaar Onder grote
belangstelling in dc kerk aan de
Turfmarkt zijn 40-jarif^ ambtsjubi
leum bu het uitspreken yan een
gedachtenisrede mogen gedenken.
De jubilaris zal a s. Vrijdag in
zijn jivoning aan het Prinse Vinken-
park recipiëren.
STADSSPAARBANK.
In December werd op Je Stads-
spaarbank en -stortlngsdienst me(
J 144 901 pen bedrag van 4817 meer
terugbetaald Jan ingelegd. Saldo
thans J 2 939.448 04 Het aantal in
omloop zijnde spaarboekjes steeg
met 8 tot 5863. het aantal rekening
houders met 17 tot 2745.
MARKTBERICHTEN
VEEMARKT TE ROTTERDAM.
7 Januari.
Vee-aanvoer in totaal 1641 stuke.
waarvan 300 vette koelen en o«sen, 373
gebruiksvee ae graskalveren 15#
nuchtere kalveren. 19 varkens. 213
biggen. 1 veulens. 120 paarden. 270
echapen. 203 bokken en gelten
De prijzen waren als volgt: Gras
kalveren te s 220. *e s l«0. 3e s SO ct.
per kg Kalfkoelen le s 780. 2e s.
$00. Je s 150. Melkkoeien le s. 780.
2e s 630, 3e s 475; Vare koelen le a
300. 2e s. 350'3c s 275: Vaarzen le s.
350. 2e. 1 400. 3e s 250: Pinken te s.
400. 2e X. 300 3e s 200; Biggen te e.
25. 2e s 20. 3e e. 15.
Graskalveren- aanvoer ruimer, han
del stug. prijzen onveranderd. Kalf-
en melkkoeien; aanvoer kletn. han
del kalm. prijzen ruim prijshoudend.
Vare koelen: aanvoer als vorige week.
handel stil, prijzen onveranderd
Vaarzen tn pinken: aanvoer matig,
handel stroef prijzen prijshoudend.
Biggen: aanvoer k'.elner. handel traag,
prijzen als vorige week
DE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE ENUZEBERTHA
219—220. Mangboekola geeft het
teken, om op te -trekken. Met hun
speren en schilden zetten de Wahi-
mokoeloc'B zich ln beweging, om de
Zwartjes te gaan overvallen.
Maarwat is dat nou?!Nau
welijks marcheren ze voorwaarti.
of opeens duiken van alle kanten de
soldaten der Zwartjes op uit het
kreupelhout ln de rondteLan
sen «Worden gezwaaid en een oor
verdovend krijgsgeschreeuw weer
klinkt! Waar de vUand ook heen
kijkt, overal in het rond zUn ze In
gesloten door een muur van sperenI
Onthutst staan de Wahlmokoeloe's
stil. ze beven op hun benen van
schrikDit hadden ze niet ver
wacht!
Uit vroeger tijden
DE GOUDSCHE (JoURANT
MELDDE/;
75 jaar geleden.
Uit een dienstregeling van de
Spoorwegen blijkt, dat op het baan
vak GoudaRotterdam en tei-ug,
dagelijks tien treinen reden, waftr-
van er drie in Moordrecht, vijf in
Nieuwerkerk en viér in Capelle
stopten. De eerste trein vertrok om
P 18 en de laatste om 9.51 uit Gouda,
uit Rotterdam resp. om 6.45 en
8.10. Van Gouda naar Den Hgag en
terug reden dagelijks eveneens tien
treinen, waarvan er vier ln Zeven-
huizen-Mberkapelle. zes in Zoeter-
meer-Zegwaard en vijf in Voorburg
stopten. Vertrek eerste trein uit
Gouda om 9.15, laatste trein om 9.48
uur. uit Den Haag resp. om 6.30 en
8 uur-
Op Gouda—Utrecht reden even
eens dagelijks tien treinen heen en
terug. Zes stopten er in Oudewater
en Woerden. Vertrektijd: eerste
trein uit Gouda 7.24, laatste trein
8.41 uur. uit Utrecht resp. 8.25 eh
9 uur.
Naar Amsterdam (over Harmelen-
Breukelen) vertrokken dagelijks ze
ven treinen. De eerste trein vertrok
om 7.24. dc laatste om 8.41. De laat
ste trein uit Amsterdam ging om
8.30 uur.
5i Jaar geleden.
Uit de regeling van de wlnter-
dienst 18ftö 1897 der Spoorwegen:
Gouda—Rotterdam: Op dit traject
reden dageiyks heen cn terug 26
treinen, waarvan zeven boemeltrei-
nen. stoppende in Moordrecht^Nleu-
werkerk cn Capelle Vertrek eerste
trein uit Gouda om 6.30 en laatste
om 11.13 uur; uit Rotterdam resp.
om 4 55 en 10.04. Rijtijd sneltrein 19
minuten cn boemeltrein: 30 minu
ten.
Gouda—Den Haag vise versa: Da-
geiyks 21 treinen van Gouda naar
Den Haag. waarvan er zeven ln Ze-
venhuizen-Moerkapelle. Zoetermecr
-Zegwaard cn Voorburg stopten.
Vertrek eerste trein uit Gouda 7.30,
laatste 11 16 uur: uit Den Haag resp
3 46 en 0.58 uur. Rijtijd sneltrein
30. stoptrein 42 minuten.
Gouda—Utrecht: Er reden dage
lijks 18 treinen naar Utrecht, waar
van er 6 in Oudewater en 10 in
Woerden stopten Vertrcktyden:
eerste trein om 5 30 en laatste om
10.30 uit Gouda; uit Utrecht resp.
om 6.33 en 10.34 Rijtijd van snel
trein 31 en stoptrein 42 minuten
Naar Amsterdam rechtstreeks
.vertrokken dagelijks tien treinen.
De eerste verliet Gouda om 6.37 en
de laatste om 10.17; uit Amsterdam
vertrok de laatste om 9 45.
25 Jaar geleden.
Op 31 December 1921 telde Gouda
26882 inwoners, van wie 13037 man
nen en 13645 vrouwen.
Als resultaat van dc onlangs ge
houden'bijeenkomst van de Nederl-
Reisvereniging. waarin het doel dier
vereniging door den heer Pieters is
uiteengezet, zal Maandag 16 dezer ln
de bijeenkomst, te houden in café
„Harmonie" aan- de Markt, worden
overgegaan tot de oprichting ener
afdeling Gouda. In die bijeenkomst
zal een bestuur worden gekozen en
het reglement worden vastgesteld,
terwijl de plartncn der vereniging
zullen worden besproken.
„Wie kust de mummie?"
Vlotte opvoering door
„De Delftse Spelers"
Het is een prOzenswaardlg ini
tiatief van de Delftse afdeling van
de Ncd. Kath. Jongcrenbond om
door het geven van een aantal to
neelvoorstellingen in Delft en an
dere steJen van onze provincie -de
landelijke glasactic „Ruiten Troef
financieel te steunen. Het blijspel,
dat de toneelgroep van die afdeling
„De Delftse Spelers' voor haar
liefdadigheidsvoorstellingen heeft
gekozen, is het vrolijke ..Wie kust
de mummie", dat Lcx Karsemeycr
na de bevrijding heeft geschreven
en dat bij amateurtoneelgezelschao-
pen thans bijzonder in trek ls. De
belangstelling is zeker verdiend,
want „W;c kust Je mummie" bcz;t
eigenschappen, welke het stuk bij
uitstek geschikt maken voqr opvoe
ring door het amateurtoneel. Het
heeft een originele handeling, kent
vele gunstige momenten cn vraagt
een eenvoudig decor, dat ip de drie
bedrijven niet veranderd behoeft :e
worden.
Het is dc geschiedenis vart een uit
•éen oudheidkundig museumr gesto
len mummie, die door een ingewik
keld demummieficatieproces na 5000
jaar opnieuw tot leven wordt ge
wekt. Als men zich aan fyet sensa
tionele van dit wetenschappeiyk
experiment heeft aangepast pve-
ngens wordt dat helemaal niet voor
ernstig genomen en zich niet ver
wondert over een professor, die zijn
proeven Ia Tom Tit in de huis
kamer peemt en zich daarbij laat
assisteren door zijn hulsknecht, dan
kan men alleen maar plqzler bele
ven aan dc originele vondst en
lachen om de verwikkelingen, waar
in de mummie ln onze twintigste
ceuwse wereld verward raakt.
De Delftse Spelers zijn er uit
stekend in geslaagd de gunstige dia
logen, die het stuk rijk ls. uit te
buiten. De mummie vond een waar
dig vertolker in Piet Lutz. die mis
schien nog rfieer door zijn houdmg
dan door zijn Egyptische spraak aan
'n goed onderdaan van een phano
deed denken Do professor miste
weliswaar de exactheid van zUn col
lega's. doch overtrof hen stellig ln
verstrooidheid. Aad Turkenburg
maakte er evenwel een acceptabele
figuur van. De kernrol van het dra
ma der gekuste mummie die van
den hulsknecht, welke Hans Looman
zo aardig speelde, dat hy verschil
lende „open doekjes" mocht oogsten
Het was jammer, dat de belang
stelling op de eerste van een twee
tal uitvoeringen welke „De Delftse
Spelers" deze week ln Concord.a
geven, niet groot was.
GEÏNTERNEERDEN OP JAVA.
Op ons bureau. Markt 31, riggen
lUsten ter Inzage van een nieuwe
groep geïnterneerden op Java, die
naar Batavia zUn geëvacueerd.
Ned. hulp aan Mexico
Het mond- en klauwzeer, dat
kortgeleden in Mexico ls uitgebro
ken, heeft vele landen tot bewijzen
van medeleven gebracht. Prof.p
Kielstra. de Nederlandse gezant t^e
Mexico, heeft aan het Mexicaanse
ministerie van buitenlandse zajpn
meegedeeld, dat Nederland onnud-
dellijk 2000 Liter vaccine kan leve
ren. voldoende voor de behandeling
van 100.000 stuks vee en veteri
naire specialiiten tqf beschikking
van Mexico wil stellen.
Plaatselijk Nieuws
Haastrecht
BUsonder Gerechtshof. De
monteur D. J. de Jong te Haastrecht
heeft voor het Haagse BUzonder
Gerechtshof zich te verantwoorden
gehad wegens hulpverlening aan de
vijand en het plegen van verraad.
Het Hof heeft hem veroordeeld tot
drie jaar gevangenisstraf met ai-
trek van preventief.
Moerkapelle
Ontslagen. BU beschikking vsn
den minister van Binnenlandse Za
ken is, op grond van de desbetref
fende bepalingen van het Zuive
ringsbesluit 1945, gerekand met in
gang van 5 Mei 1945 ontslag uit zUn
functie verleend aan W Y3n Hel
den. bode by de gemeente Moer
kapelle.
Moordrecht
ÓRANAAT IN FORNUI8
ONTPLOFT.
Bij den landbouwer J. van dan
Heuvel ontstond In het fornuis éen
hevige ontploffing, toen enkele
houtblokken opihet vuur geworpen
werden. Het bleek, dat een zich in
het hout bevindende granaat tot
ontplofflng> was gekomen, waardoor
het fornuis uit elkaar sprong. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet
voor De boerderU ls in de oorlogs
jaren beschoten. Een op het erf
staande boom kreeg een granaat en
nu deze boom is gerooid, is dit pro
jectiel met het gezaagde hout in de
kachel terecht gekomen.
Burgeriyke Stand. Gehuwd: Th. J.
van der Pool. 21 j. en Th. Dulle-
meijer, 22 j.
Overleden: B. van Tilburg, 62 J.
(Overleden te Gouda), echtgen. van
F. Schotte.
OUdewater
Autobus aangereden.
De autobus naar Gouda heeft na
bij het Passionistenklooster een
aanrijding gehad. .De bus moost
stoppen voor het uitlaten van een
passagier. Een melkauto. die al te
dicht de bus volgde, reed tegen dc
stilstaande wagen, met het gevolg,
dat een vijftal passagier» verwon
dingen cn kneuzingen kregen. De
familie Hoogeveen. onderwij/.er
met vrouw en twee kinderen wa
ren onder de gewonden. Allen
moesten zich onder doktersbehan
deling stellen.
Raadsvergadering. Een ^pen-
bare vergadering van de raad dezT
gemeente is hedenavond om 7.30
uur belegd. De agenda vermeldt o a.
verhoging wedden en lonen van het
personeel, ontslag directeur ge
meente-bedrijven en voorziening
in deze vacature.
Paarden op hol. In het naburige
Hoenkoop was de veehouder T. B.
A. van Os met een tweetal nog zeer
Jonge paarden, gespannen voor een
driewielige wagen, aan het mestrU-
den. Na de tweede vracht ging het
jonge span er plotseling vandoor.
Van Os kon zich redden, zodat het
span zonder voerman de vrye teu
gel kreeg.» Na een wilde ren wilde
het blijkbaar het erf van den vee-
houdcnP Oskam opzwenken. welke
poglng^fthter mislukte met het ge
volg dat het gehele span in de Voor
Langsom terecht kwam. Het eerste
paard was spoedig op het cfroge go-
bracht en na een half uur was ooko
het tweede paard gered.
Zilveren kloosterfeest.
Zondag vierde hier in het St.
Franciscus-Pensionaat haar zilve
ren kloosterfeest de eerwaarde zus
ter Honorina, in de wereld mej Ch.
Hoogenboom. De eerwaarde zuster
had reeds eerder het officiële feest
gevierd in haar klooster te Wychen
cn herdacht het nu hier in aanwe
zigheid van haar hoogbejanrde
moeder en familie. In de kapel
droeg pater P. DerTcs. evenecna hier
w 'igc H Mis. en
pater E. Kamp. ook een Oudewate-
plcchtigc
p. ook een
van geboorte, het Lof op. Dc
eerwaarde moeder-overste maakte
de dag voor dc jubijaresse en haar
familie tot een onvergetelijke.
Waddinxveen
DIEFSTALLEN OPGEHELDERD.
De Rijkspolitie te Waddinxveen
heeft een 36-Jprlgen loswerkman uit
Reeuwijk gearresteerd, die by het
verhoor heeft bekend rUwlelbanden
te hebben gestolen van enige fiet
sen, welke tijdens de dienst ln de
Kerstnacht in de R.K-kerk te
Roeuwijk-Dorp op het erf van den
veehouder C Blonk geplaatst
waren. Bovendien bekende hu de
dader te zijn van de inbraak, welke
op 26 October in de woning van de
familie N Both aan de Bloemcn-
danlseweg gepleegd werd en waar
bij een radiotoestel, een winterjas,
een mantel cn textielgoederen ver
mist werden.
Bij huiszoeking werd een gedeel
te van het gestolene aangetroffen,
terwijl ook het radiotoeatel. dat in
middels aan een derde verkocht
Was, kon worden ln beslag ge
nomen. De dader ia naar Rotterdam
overgebracht
De a.s. handelsconferentie
NederlandDuitsland
Over de aangekondigde conferen
tie inzake het handelsverkeer tus
sen Nederland en Duitsland
wordt nader vernomen dat hiervoor
een aantal hooggeplaatste autori
teiten uit de Inmiddels samenge
voegde Brits-Amerikaanse bezet-
tlngszóne naar Den Haag zullen ko
men Er zullen echter geen verte
genwoordigers uit Londen aan de
besprekingen deelnemen, zoals oor-
spronkelUk ln de bedoeling had ge
legen. toen de samensmelting der
beide zönes nog niet was tot stand
gekomen. Het karakter van de con
ferentie blijft evenwel ongewUzigd.
Tot nu toe is nog geen datum vast
gesteld.
Staking te Antwerpen
wordt voortgezet
In het Sportpaleis te Antwerpen
hebben de havenarbeiders vergaderd
De patroons zijn thens bereid de
daglonen te verhogen van frs. 156
tot frs. 170, doch wensen nog geen
overuren uit te betalen. Wel wen
sen zU voor ongezonde arbeid ex
tra vergoeding te'geven. Deze voor
waarden zUn niet aanvaard. De sta
king duurt voort.
Clay militair gouverneur
Luitenant-Generaal Lucius D.
Clay zal generaal Joseph P. Mac-
narney opvolgen als militair gou
verneur van de Amerikaanse bezet-
tingszónc in Duitsland en als com
mandant van de Amerikaanse troe
pen in Europa.
ff
ting Indien wij hiervan afwyken.
is het zeer twijfelachtig of onze
buitenlandse handel zal toenemen.
De handelsnaties in de wereld»
zijn speciaalbezorgd over de ta
rievenpolitiek van Amerika. In
dien wy afwyken van lagere ta
rieven. zullen zij niet in staat zijn
ons de goederen te zenden, welke
wij in grotere tipeveelhcid nodig
hebben dan vóór de oorlog. Onze
behoeften zijn groter vanwege ons
productiepell en de dreigende uit
putting van onze belangrUke hulp
bronnen.
„De handel beweegt slch In een
stroom in twee richtingen. Onse
exporten hebben In de sfgelopen
Jaren verre de importen overtrof
fen. Dete kloof moet worden over
brugd en onze importen moeten
opgevoerd. indien onse na
oorlogse handel wederom op een
gezonde basis wil worden gebracht.
Slechts op die wijze kan ons huidig
exportpcil gehandhaafd blUven en
kunnen de landen de kortgeleden
verstrekte leningen terugbetalen".
Het rapport besluit aldus:
„Indien wij cfnzc huidige koers
blijven volgen hebben wU alle ge
legenheid. een stevig en permanent
fundament op te bouwen voor een
gezonde internationale handel".
Het is te verwachten, dat dit JaXr
(de handel van Amerika met het
buitenland sal toenemen. waarbU
In het bijsonder de nadruk wordt
gelegd op de stijgende importen,
aldus deelde Arthur Paul, directeur
van het Bureau voor Internationale
Handel van het Departement van
Handel in een oversicht mee. Aan
dit oversicht Is het volgende ont
leend:
1946 was een uitstekend jaar voor
de Amerikaanse buitenlandse han
del. 1947 kan zelfs nog beter wor
den. De wereldvraag na^i^ goedc-
neemt steeds toe. de voorraden
kunnen worden geproduceerd en
de meeste stappen om vraag en
aanbod tot elkaar te brengen zUn
genomen of uitgestippeld.
In 1946 exporteerde Amerika
voor bUna 10 milliard dollar aan
goederen, waarvan 8 milliard ^oor
rekening kwam van handelstrans
acties en de re6t bestond uit relief-
verscheplngen, enz. vla de UNRRA
cft andere hulpverleningsinstelHn-
«en. alsmede de laatste verzendin
gen onder het leen- en pachtpro-
gramma. Bovendien contracteerde
Amerika voor.de afzet van surplus-
c-oncren, welke zlch'in het bui
tenland bevonden ter waarde vap
1 milliard dollar.
Gedurende dezelfde tyd Impor
teerde Amerika goederen ter waar
de van ongeveer 5 milliard dollar
goederen welke dringend nodig
waren. o.a. rubber, ruwe olie. cou
rantenpapier. koffie, suiker en
fruit
In 1947 kunnen de Amerikaanse
exporten als (alles meeloopt
een waarde van'11 milliard dollar
te boven gaan. De behoefte ln de
wereld aan Amerika inse voedings
middelen. katoen, tabak en machi
nerieën van allerlei soort blijft be
staan. De Amerikaanse behoefte
aan grondstoffen en aan sommige
fabrikaten uit Europa, Zuid-Amc-
rika en de landen in het Verre
Oosten za) in 1947 groter zUn. in
dien dc huidige industriële pro
ductie in Amerika gehandhaafd
blUft.
Credieten
De credieten.'welke in 1946 door
de Export-Import Bank ter be
schikking zijn gesteld, alsmede dc
lening aan Engeland, zullen ln 1947
ln toenemende mate worden ge
bruikt. Als de wederopbouw ln het
buitenland vordert, moeten de par-
ticullete financiële Instellingen we
derom het gebied van buitenlandse
credieten en beleggingen betreden.
Ook zullen Amerikaanse toeristen
en zakenlieden meer cn meer ln
het buitenland reizen cn hun uit
gaven tullen in belangrUke mate
ertoe bydragen. de vreemde mo
gendheden in staat te stellen. Ame.
rlkaanse goedcFen te kopen
Dit gunstige vooruitzicht kan
echter alleen ten vólle worden ver
wezenlijkt onder zekere omstan
digheden. „Wij moeten ons huldig
.productiepcil handhaven en bij de
wederopbouw in het buitenland
moeten vorderingen worden ge
maakt. opdat onze noodzakelijke
importen verzekerd jjjn". aldus het
rappórt.
„Wij moeten bëFcid zijn. dusda
nige hulpverlening aan het bui
tenland te blijven voortzetten als
minimaal noodzakelUk mocht zijn;
en wy moetert de regeringspolltiek
voortzetten van het financieren van
dc buitenlandse handel door het
verstrekken wan redelyke credieten
aan de tanden, welke onze goede
ren wensen en nodig hebben
Niet schipperen
„Tenslotte aldus gaat het rap
port voort moeten wij niet
schipperen ,met onze handelsover
eenkomsten op basis van wederke
righeid en hiermede verband hou
dende economische programma's.
Wij hebben aan de wereld ons ge-
loof betuigd, dat volledige werk
gelegenheid, een betere levensstan
daard en «k vrede kunnen worden
bevorderd door een stelsel van
veelzijdige handel, waarin alle
landen reëel tegenover elkaar zul
len staan, discriminerende quota
regelingen alsmede éaluta-contróle
en dergeiyke handelsbelemmerin
gen zullen opheffen en verder de
tarieven zullen verlagen tot een
peil in overeenstemming met de
redelyke behoeften voor hun In
dustriële ontwikkeling.
Het Internationaal Monetair
Fonds, een apparaat voor de sta
bilisatie van de vajuta en voor
tegemoetkoming aan de tijdelUke
Gandhi aan de wandel
Gandhi heeft in het gebied van
Moakhall, het oostelijk deel van
Bengalen, hoofdzakelijk bevolkt
door Mohammedanen, een tocht te
voet ondernomen om zijn denkbeel
den van „geen geweld" te propa
geren. Deze tocht herinnert aan dft\
welke hy in 1930 heeft ondernomen
om tegen de zoutwetien te protes
teren.
Hy zal 26 dorpen bezoeken. Om
logies-moeiiykhedcn te voorkomen,
heeft de Mahatma oen veldtent
wt
-rit,®-
meegenomen, die ongeveer 100 kilo
weegt. ZUn gevolg* bestaat uit vier
personen.
Van de zUde van de Congres
partij wprdt gemeld, dat Gandhl.
die thans 77 jaar is en wiens ge
zondheid geschokt is door talrijke
périoden van vrijwillig vasten,
moeite zal hebben, de vermoeiende
tocht te volbrengen. Pandit Nehroe
heeft Qandhl ingelicht over dc po
litieke toestand en zijn standpunt
vernomen, dat binnenkort ^e Ncw-
Dclhl ln dc bycenkomst van de Con
gres-partij zal worden meegedeeld.
HU zeide. dat Gandhl niet bepaald
ziek. maar evenmin in blakende
welstand was.
Dc dorpen, die Gandhl zal bezoe
ken. bevinden zich' in uitgestrekte
rijstvelden en gedurende de moes
son kan men ze slechts met een
bootje bereiken Dc meeste laridc-
rijen zijn nu droog, maar en- jtijn
vele wrakke bamboe-bruggetjes, die
I het ene*dorp met het andere ver-»
binden.
Gevaarlijker nog is dc reactie van
de Mohammedaanse bevolking Mi
litaire voorzorgsmaatregelen zun
door de Mohammedaanse regering
van Bengalen bereids getroffen.
dollartekorten in het buitenland,
is reeds In werking gesteld en wij
hebben de ecr6te stappen genomen
voor de stichting van de Inter
nationale Organisatie voor de
Handel. Wij bereiden thans de ver*
laging voor vsn onze ln het al
gemeen hoge tarieven In ruil vaor
geiyke concessies tiooi* andere
landen.
Tariefsverlaging
noodzakelijk
In 1947 moeten wU belangrijke
vorderingen maken ln deze rich-
Complot in Hongarije
Reeds enige tijd ging in Hongarije
het gerucht, dat een gevaarlijk èn
wijdvcrtakl anti-republikeins com
plot zou zijn ontdekt."* Zaterdag
avond j 1 heeft het Hongaarse
ministerie van binnenlandse zaken
hieromtrent een verklaring afge
legd. Inderdaad lx men een complot
op het spoor gelfcmen. dat ten doel
had. de Hongaarse republiek omver
te werpen en het regime van
admiraal Horthy te herstellen door
-middel van een gewapende opstand,
die had moeten samenvallen met
het terugtrekken van de Russische
troepen na de ratificatie van het
vredesverdrag. De beweging stond
onder leiding van een raad van
zeven personen, van wie er zes zyn
gearresteerd
Volgens de samenzweerders zou
Qeza Lakatos, voormalig Hongaars
premier, nooit zijn van Horthy ont
vangen opdracht hebben teruggege
ven. De „raad", bestaande uit zes
generaals en een kolonel, had in de
herfst van 1946 een zogenaamde
„ondergrondse staf" gevormd. Tot
op heden zun 55 arrestaties ver
richt. Alle gearresteerden hebben
een bekentenis afgelegd.
Voor ons Ifgt een jaarverslag van
een onzer grote banken, met veel
buitenlandse kantoren. Zo'n verslag
is een prachtige economische ver
handeling en een opeenstapeling
van cijfers. Er zit echter nog iets
anders ln, ook een portie roman
tiek, en uiel in de namen.
Er zun kantoren in vele landen,
te Buenos Aires, te Rio de Janeiro,
te Santos #n San Paulo, te Caracas
(Venuzuela), te Haifa, te Istanboel
en het verslag vermeldt de namen
van directeuren, onderdirecteuren
en procuratiehouders. In die namen
nu schuilt de muziek. Want onder
Buenos Aires leest men natuurlijk
namen als Ruiz en De Mestral. maar
ook echt Nederlandse namen, de
namen, die men leest op huisdeuren
in Nederland, in deftige en in nede
rige straten en daar komt de ro
mantiek naar t oren. Want in zulke
namen, op die verre plaatsen,
schuilt stuk voor stuk een verhaal.
Het ts het verhaal van de Neder
landers buitengaats, die de buiten
posten bezetten en daar op zo'n
Nederlands bankeilandje bijdragen
tot een stukje tan de welvaart van
het vaderland, het verhaal tan de
mannen, die er op uittrokken om
carrière te maken, ver van huis cn
die zorgen, dat het kleine landje
aan de zee overal wordt genoemd
en gekend cn dat z\jn handel overal
enigszins gebaande wegen vindt
En zo leest men uit hef bank-
verslag, dat ergens in Venezuela
een senor Van Wagenxngen leeft, en
in Rio de Janeiro een senor De
Jong en ergens in Istanboel kijken
Turken verwonderd naar een
naambord met een vreemde naam,
Jongejans en Jonker.
Churchill maakt school
in Duitsland
Evenals Winston Churchill ver
klaarde zich Wilhelm Knothe. wnd.
voorzitter van de sociaal-democra
tische partij ln de westeiyke zones
van Duitsland, voorstander van het
scheppen van de „Verenigde Stateji
van Europa" op een federale basis
De belangrijkste voorwaarde, zei
hij. fs de vriendschap tussen het
Franse en het Duitse volk.
„De volkeren der wereld willen
veiligheid, in het 'bijzonder tegen
Duitsland. Wij garanderen die vei
ligheid door het feit. dat in de toe
komst Duitsland geleid zal wordén
door socialisten en democraten".
Voorts merkte Knothe op. dat de
Duitse sociaal-democraten (Schu
macher e.g.), die kort' geleden En
geland bezochten, niet verborgen
hebben, dat „wij met alle. vrede
lievende middelen, die tot onze be
schikking staan, zullen vechten voor
iedere vierkante meter Duitse
grond, hetzy in Opper-Silezlë of afan
de Saar".
Te Boedapest
is een wijd ver
takte organisa
tie ontdekt, die
de lijken van de
door haar aan
hangers ver
moorde perso
nen gebruikte
om er worst cn
pastei' van te
maken. De arti
kelen. waarin
het mensen
vlees was ver?
werkt, werden
op de markt
verkocht. De
politie heeft
vastgesteld dat
er tenminste 12
personen „ver
werkt" zijn,
\maar zij gelooft,
nat het werke
lijke aantal veel
groter za,l zyn.
Men heeft 80
nersonen kange
houden. onder
wie vijf vrou-
Wen.
Het gebruik van
helicopters
Ds B1A. (BritUch European Air
ways) zal drie Amerikaanse hellcap
ters aanschaffen voor het doen van
proefnemingen. Het ligt uiteinde
lijk in de bedoeling, om een plan
te verwezeniyken waarbij voor het
vervoer van passagiers van 't Lon-
dense centrum uit naar de vlijg-
vcJden buiten Londen, van heli
copters zal worden gebruik gemaakt
Op het ogenblik vindt dit vervoer
plaata met speciale aqtobussen. In
verband met de grote afstanden
neemt dat vervoer geruime'tyd in
beslag.
Ook andere Engelse maatschap
pijen B.O.AC, en de Brltiach
South American zullen, als de
proefnemingen voldoen, wellicht tot
deze wijze van vervoer lussen Air-
Terminal bij het Victoria-station en
de vliegvelden overgaan.
De K.L.M. doet reeds enige tyd
onderzoek naar het gebruik van he
licopters voor 't zelfde doel. Dit wil
evenwel niet zeggen, dat de K.L-M.
ze ook gaat gebruiken.
Radiografisch bestuurbaar
vliegtuigmodel
Twee leden van de RUswUk-Voor-
burgse luchtvaartclub hebben een
vliegtuigmodel geconstrueerd, dat
radiografisch bestuurbaar is. Het
toestel, dat een vleugclwUdte heeft
van 280 meter en dat 1.95 meter
lang is, is uitgerust met een één-
lampsontvanger. welke reageert op
een op de grond staand zendertje.
Door de impulsen, welke de ontvan
ger van de zender krUgt, worden re
lais bediend, die op hun beurt weer
contact maken met de drie electro-
muioren, die in het vliegtuigje zijn
aangebracht. Een der electromoto-
ren dien voor het hoogteroer, de
tweede voor het richtingsroer, d?
derde bedient de gashandle yan het
benzine-motorlje. Dit benzlne-mo-
tortje. dat de luchtschroef In bewe
ging brengt, heeft een capaciteit
van 1 3 pk en een toerental van
7000. Twee batterijen, die eveneens
in de romp van het vliegtuig zyn
aangebracht, zorgen voor de ontste
king Ondanks alle tnstrumenten.
die de radiografische besturing mo
gelijk maken, heeft het toestel, dat
vervaardigd Ls van balsa- en gre-
nenhput en dat bespannen ls met
zude. een gewicht van ongeveer 6
kg
De beide bouwers hebben alle in
strumenten. zender en radioont
vanger. alsmede het benzinemotor
tje. zelf gebouwd, waarmee zij on
geveer een jaar bezig zijn geweest.
Tot hun leedwezen kon de ma-
chin^nog niet het luchtruim kie
zen omdat de daarvoor benodigde
zendvergunning, welke bij de PTT
is dangevraagd. nog niet verleend
is. Zij hebben evenwel goede hoop,
dat hun model binnenkort de lucht
doop zal kunnen ondergaan.
ZIJ HOUDT NIET VAN SMOESJES.
We ziiten^u al luee uur met het eten op Je te
wachten. Alles ts al verprutteld.
Neem my niet hwalifk vrouwlief, ik ben door een
auto overreden
Dat duurt toch geen twee uur!
"t"
Mode-ontwerpers en schoenmaker
u-erken nauw samen In Engeland.
De nieuwe modeRjn vraagt een
hoge. open schoen. Dit middag
jurkje is vervaardigd van grijs
groene u-ollen crêpe en de bijpas
sende. gedrapeerde tulband is van
tn levendige kleuren bedrukte crêpe.
De draperie, welke jurk en hoofd
bedekking vertonen, rtndt men
terug op de wreef van hef sandaal
tje tan zwart peau de suède met
rood omrande zool.
Er ls een tijd geweest waarin,
wanneer men een klein meisje
vToeg. wat zU wilde worden, zU
prompt ahtwoordde: moeder! An
dere mogelijkheden bestonden er
toen niet. Dat ze iets anders zou
kunnen doen alvorens ze de zege
ningen van het moederschap deel
achtig werd, daaraan dacht zij
niet
Op het ogen
blik dromen
vele kleine
meiajea ln Ber-
lijn van een
loopbaan als
polltie-agente.
En niet alleen
kleine meisjes voelen zich aartge-
trokkerf tot het polltie-uniform:
3000 grote meisjes in BerlUn hebben
gedongen naar een plaats «la vol
gelinge van den H. Herman
dad. %r konden echter slechts 350
gegadigden worden geplaatst cn
deze zijn nu sinds enkele maanden
in dienst
Dit baantje is werkeiyk geen sint-
cure. Ook Nederland kent vrouwe-
lUke politie-agenten en -inspectn-
ces. maar zU houden zich voorname-
lijk bezig met vrouwen- en kinder
zaken In Nederland heeft nog nooit
een vrouwelijke agent een dronken
kerel gearresteerd of zich een be
rucht inbreker met moorddadige
neigingen doof een JluJitsu-greep
van het lijf gehouden Tot zulke
krachtproeven zyn de vrouweiyke
agenten in BerlUn wel teroepen
en zU blijken haar mannetje te
I staan, zelfs al zUn ze ongewapend.
Romain Rolland
„Annette Rivière"
De Franse romancier Romain
Rolland zal in zijn tyd. de tyd van
de naturalistiach-paychologische
roman, stellig een groot en dank
baar publiek hebben gehad. In 1915
werd zijn 10-delige roman-cyclus
„Jean Chrlstophe" zelfs bekroond
met de Nobèlprijs De bezadigde
cn wel zeer individualistisch ge
richte lezer van rond 1900 zou
waarschijnlijk met de grootste In
teresse hebben kennis genomen
van de liefdesperikelen van Hol
land's „Annette Rivière". hoofd
persoon van de gelijknamige ro
man. die dezer dagen In een wel
verzorgde vertaling van Anna van
Gogh—Kaulbach verschenen is bU
C. Hafkamp. „Annette Rivière",
dat in 1922 werd voltooid, is het
eerste deel van een tweede roman
cyclus. die onder de titel „L'&me
enchantée" het licht zag.
Rolland schildert hierin het zlele-
leven en in het bijzonder het ont
luikend liefdeleven van een Jong
meisje van goeden huize. Het enige
„probleem", waarmee wU worden
geconfronteerd, is dc vraag of een
vrouw bij haar huwelijk zich met
lijf en ziel moet uitleveren aan hem
Montgomery op reis
naar Moskou
Gehuld in een prachtige witte
pélsjas van schapenvacht stapte
vanochtend veldmaarschalk Mont
gomery van El Alamein op het Ber-
lijnse vliegveld in een "Vliegtuig, dat
hein naar Moskou zou brengen In
de Sowjet-Un)e zal hij de gast van
het Russische: leger zijn. Hij Jioopt.
generalissimi»
bréngen en a/igeveer een wceA
te blijven. Verder dan Mosk^i
dien ze liefheeft, of dat zU mag
eisen als persoonlUkheid te wor
den gerespecteerd.
Rolland beschikt over een grote
opmerkingsgave en de psychische
ontleedkunst verstaat hy volkomen.
Wie zijn boek gelezen heeft, kent
Annette tot op haar gebeente, maar
of hu daarmee een grote geesteiykc
winst geboekt heeft, ls een andere
vraag.
Met alle respect voor Rolland's
psychische diepgrawrij. moet men
toch betwyfelen. of het lot van
deze Annette de mens van deze
ttjd.dle wel andere' problepien aan
het hoofd heeft, nog bUzonder zal
boelen.
Waarom ..Annette Rivière eer
der voor vertaling in aanmerking
moest komen, dan foveel andor
Frtfns, Engels en Amerikaans werk
uit deoorlogsjaren, is ons niets
duidelijk geworden
B. H. BAKKER.
mus Stalin een be*oek te
a «(ïgeveer een ween weg
Verder dan Mosk#U en
omgeving zou hU waarschijnlijk niet
gaan Hij zal in de Britse ambassade
logeren I
Montgomery is vergezeld van zijn
eigen staf en van kolonel Górsjkof.
den militairen attaché van de Sow-
let-Unie Ae Londen. Het vliegtuig
heeft, behalve de Britse bemanning,
een Russu/chcn piloot èn navigator
aan boord;
-u-
DE HELDENDADEN VAN VALENTIJN DE VEROVERAAR
Tovenaar OrmclUn zag ln zijn kristallen wonderbol
heer ValcntUn regelrecht met zijn paard op de bergen
van Spats nf komen marthcren' Ormelijn zpi een
heel lelijk woord zoiets «van „Wel-hebbie-oolt-zo-
zout-op-de-viool-horen-trommelen dat luchtte 'm
blijkbaar op. want meteert daarop begon hij zachtjes
voor zich uit te lathen
Hlhihihl sliiTi.«llmmer. slimst. je staat wel
op de trap. maaf je bent nog niet boven, heer Valen-
tijn
Dat zal wel tovertaal geweest zUn. want Valentijn
stond op dat moment h«yemaal niet op' een trap.
Trouwens. OrmeMjn deed nog meer r.are dingen. Hij
schoof ccn van de stoelen dicht bij de deur en mom
pelde plechtig:
Stoeltje, stoeltje, opgepas? houd Je bez'Itter stevig
vast.
Nou.' daar moet Je tovenaar voor zijn. om zo Iets
geks tegen ccn gey/one stoel te zeggen En ook dat
was nog niet alles, war.t hij gaf het geraamte een por
in zijn ribben en zei tegen dat zwlrbelende ding:
Iz-zie-fyn. Toen keek hij tevreden nog eens de
kamer rond cn ging *d£ deur uit.
Kon. Ned. Papierfabriek
geeft aandelen, uit
tegen 100
(Van onzen financielen medewerker)
Na de Nederlandsche Kabelfa-
brlek en de Zwavelzuur .Ketjen
komt thtfns de Kon. Ned Papierfa
briek te Maastricht met een uit
gifte van aandelen aan de markt. De
Meelfabriek der Ned. Bakkerij ga
ven de vdbrkeur. gezien de lage
rentestand aan de uitgifte van een
3' obligatielening: deze werd een
groot succes Zij noteren thans 103
K b. bij een cmissiekoers van 100
Anncrclencmissies hebben voorlo
pig nog de tegenwind van dp ver
koopbaarheid der claims in vrij
geld Als deze uit de markfi is. trekt
de koers der aandelen gewoonlijk
aan. Bovendien is de stemming
voor goede binnenlandse Industriële
aandelen de laatste tijd beslist beter
De emissie Kon Ncd. Papier zal
er dan ook wel ingaan. Dc koers
van uitgifte te betalen en vrij geld.
bedraagt slechts 100, het uit te ge
ven bedrag slechts 750 000 (in
stukjes van ƒ75), waardoor het uit
staande aandelenkapitaal op. f 2 4
tnlHjoen wordt gebracht. Tégen ge-
noertide koers hebben houtiers van
elf oude aandelen recht op toewij
zing van vijf nieuwp aandejen.
De maatschappij heef^ nog een
3' obligatielening uitstaan pro
reslo groot f 96 000
Het aandeel van de Kon Ncd.
Papierfabriek, die ln Nederland een
eerste plaa4s Inneemt in de pro
ductie van fijnere papiersoorten
(oa. bijbeldruk en sigarettenpapier)
was voor de oorlog een klein, doch
goed beleggingspapier Van 1937 tot
en met 1941 werd gemiddeld 9'di
vidend per Jaar uitgekeerd: In de
Jaren 1942 tot en met 1944 kon het
geen dividend lijden, doch over 1945
werd 5' betaald, waarna over 1946
een hoger dividend in K'et vooruit
zicht wordt gesteld -Boven de 6'
kan men echter niet komen, tenzij
He maatschappU superdividendbe
lasting betaald
Intussen bedroeg de netto-winst
Jver het eerste halfjaar 1946 reeds
248 831. tegen slechts 130 3.12 over
hel gehele laar 1<MV
Het.laatste halfjaSV werd o*p R0
A 90* van de capaciteit gewerkt,
thans of> volle caparltelt maar. men
vreest, dat de grondstoffenvoórzle-
nlng dit in 1947 niet ^blijvend mo-
gel'ük zal maken
De opbrengst der emissie drfpt
voor uitbreidingen en vernieuwin
gen
Wie volgt'
Een Frans journalist heeft een
28-1arige blondgelokte vTouwelljxa
„Wachtmelater" gelntervieuwd. Zij
was gestoken ln haar uniformpje,
een afleggertje van een leger-unl-
form, dat in een kwiek matelpakje
is herschapen, maar ondanks Je
feiie koude droeg zU daarover heen
geen cape of overjas. Zij vertelde,
dat de Duitse zwarte pieten (die
heeft Duitsland nu ook by bosjes;
tydens de oorlog hebben wy wel
eens van Duitse zUde horen bewe
ren, dat zo Iets „bel uns" niet voo»--
kwam) doodsbang zUn van de
vrouweiyke agenten. Ala ze maar
ln de verte een unlform-rókje^p(»n,
slaan ze al op Je vhicht. „Natuur
lijk zUn er wel zwarte handelaars,
die denken ons te kunnen omkopen
met een rose dlrectoirtje, fyne
lingerie of andere begerenswaardige
zaken, maar de meesten hebben nu
wel al geleerd, dat wy daarvan
niets willen weten."
De Franse journalist vroeg een
andere vrouwelijke „Wachtmeister"
of de geallieerde soldaten haar geen
moeliykheden berokkenen „Ach",
antwoordde prompt de> dienares;#
van de H Hermandad, „sommige-
soldaten fluiten wel eens naar ons,
maar over het algemeen hebben de
geallieerde troepen respect voor
ons. Behalve als wy op wacht
staan by een theater, dat al tot do
nok gevuld is. wat wy dan ook
zeggen of doen om ze tegen ra
houden ze storen zich éénvoudig
met aan ons en dringen toch naar
binnen"
Vreesde zU. dat de Fransman dit
als een bewUs van zwakte zou op
vatten? In elk geval voelde zU zich
eraan toe te voegen: „Wij treden
zeer krachtig op. Wanneer een
vrouw by ons haar beklag komt
doen. omdat haar man haar slaa\
zeggen wy haar ogenblikkelijk
naar huis terug te gaan cn op haar
beurt haar man af te rossen en
als een moeder tegen ons verzucht,
dat haar zoon ongezeggeiyk ls. be
velen wy haar als geneesmiddel de
zweep aan
Waaruit biykt, dat de Duitsers,
althans de Duitse vrouwelijke
politie-agenten nog steeds ln de
karwats geloven Zou een cursus
in juel- en opvoedkunde niet nuttig
voor haar zgn' Het ls verstanJIg,
dat zij niet gewapend zUn. want
waren ze dit wel
Twee Berlijnse vrouwelijke politie-
agenten. Haar uniformpjes zijn ga-
maakt van afgedankte Wehrmacht-
uniformen, die in ku'icke mantel-
pakjes zijn herschapen.
Wat geeft Hilversum?
7 JANUARI
Avondprogramma
Hllv. l(KRO) Tarantella. 8 50 Ned.
Strjcr.: 7.Nieuws; 7 11 De Brug; g
Nieuw*; S 15 Amsterdams Strijkkwar
tet: 8 50 Omroepkamerortc.; 130 Hoor
spel: 8 45 Klaas v Beeck: 10 Nieuws:
1120 .vondgebed: 11 Klaas v Beeck:.
11 30 Slolaccoord
Hllv. II (A V R O Nieuws: s 30
Architectuur: 7:15 Lezing; 7.30 Viool,
plano: 0 Nieuws: 0 15 Bonte Dinsdag-
avondtrein: 9 30 Contact; 10 30 Bky-
msuiers: tl Nieuws: 11 18 Balletmu
ziek.
e s Januari
Dagprogramma
HIVv KNCR V 7 en 8 Nieuw*, s 30
Concert: 8 30 Zang piano; 10 Kamer
muziek 10 30 Morgendienst; lt pie-
jio; 11 15 Vragen aan voorbijgangers:
12 Ge-wljde ipuzlek; 1 Nieuws; 1 13 Ce
lesta ens; 2 Plano; 3 30 SweeUnck
kwartet. 3 Amsterdams Kamerork.;
4 15 Knapenkoor; 4 48 Jeugd: 5 35 Man
doline ta
Hllv II (VARA) 7 en I Nieuws:
SIS Gr pl H Beethoven; (VPRO) 10
Morgenwijding; (VARA) 1031 Viool,
plano; 11 Voordracht; 11 23 Non-stop-
piogi 12 Orgel; 12 35 Gr.pl 1 Nieuwe
120 Mlllersexlet; 2 13 Gevarieerd Ka
mermuziek progr 3 Jeugd: 5 15 Ac*
cordeon: 3 45 Rijk Overzee
Avondprogramma
Hllv I.(NC.RV) 6 Klavier; 8 30
Ned Strkr 7 Nieuws: 7 30 Eng les.
s Nieuws; «oa Radio Phtlh Ork.; stl
Lezing 10 Nieuw*; 10 30 Jongensso
pranen; 10 45 Avondoveidenklng; lt
Orkestwerken; II 30 Non-stopprogr.
Hllv. II (VARA) 8 Nieuws: g.tf
Lezing: 7 Gr pi (VPRO) 7 30 Le-
zinc; (VARA) o Nieuws; 1.18 Opo-
rettV: 115' Hoorspel: 10 Ramblers: IIJ0
Lezing; II 18 Viool, plano; 11 JO Or pl.
Nadruk verboden
Een verhaal uil
de slavenoorlog
in.
- Als er Federalistische troepen la
gen. zou ik yskoud rapporteren wat
er met het detachement van Fox ge
beurd was, mUn eigen plannen ala
wervingsofficier uitleggen en om
bescherming vragen.
Voor zover ik wist. lag Lewla-
burg ergens in de vallei verder op,
ik moest het zelfs kunnen zien Hg-
ge» door de kloof ln de bergen.
Ik stond een beetje met tegenzin
op en deed de deur opén. Het weer
was nu beter en nadat lk de deur
weer acht#r me gesloten had. baan
de lk my een pad door de verwarde
massa struiken naar de weg toe.
Honderd meter verder kwam lk
Mn een landweg, waarlangs een
wagen gekomen was, nog nadat het
gesneeuwd had. Het voertuig werd
blijkbaar door muildieren getrok
ken en hun smalle hoefafdrukk^n
wezen ln de richting van de vallei
Ik volgde het spoor voorzichtig
en kwam zo. juist vóór donker,
door de nauwe bergkloof en keek
ln het brede dal van de Green
Brlar. De weg liep kronkelend cn
draaiend naar benedep en de zon,
die nu niet meer door dp sneeuw
werd verborgen, scheen nclder cn
met een rode gloed.
Langs die kronkelweg stondeji
enkele blokhutten, dc dichtstbUzijn-
de ervan was vernield, terwijl een
reusachtige schoorsteen, die bij een
brede rivier stond, waar geen brug
over lag. het enige overblijfsel was
van een molen, die er vroeger ge
staan had. Daarachter was een
groot huis, midden tussen een
groep hoge bomen, de enige duide-
lijk afstekende noot in het land
schap. Ik herkende het onmiddel-
lijk als de woning van majoor Har-
wood.
Het zag er verlaten uit, er kwam
geen rook uit de wijde schoorsteen
en er bewoog niets by het hoofd
gebouw of by de negerverblijven
daarachter. Misschien zou er by een
onderzoek ln dat verlaten huis een
aanwyzlng te vinden zUn omtrent
het geheim van de moord op Har-
wood. iets over de een of andere
relatie tussen hem en den ouden
Cowan. Fox had verteld, dat hij cn
zijn troep op hun tocht van het
Oosten naar Hot Springs daar stil
gehouden hadden Misschien was er
een papier of zoiets achtergebleven,
dat my op het spoor zou kunnen
brengen. En zou dat niet het geval
zUn. dan lagen er misschien andere
papleren, die betrekking hadden op
de militaire zaken hier in deze sec
tie en die van waarde waren voor
de Confcderalisten.
Harwood werd beschouwd als de
hoofdleider vaivde mensen, die het
met de Unie hielden in de streek
hier; hU zou beslist lijsten bezitten
met namen en data die inlichtingen
bevatten en me buitengewoon zou
den kunnen helpen bij het vervul
len van mUn opdracht. Er kon niet
veel gevaar in een onderzoek ste
ken en het zou mij misschien juist
die dingen openbaren, die Ik weten
wilde. Ik was zo goed als besloten
aldus te handelen, toen lk by het
kruispunt kwam. dat ik kende. Ik
sloeg de weg In die recht naar de
voorkant van de villa liep. Die
bracht me naar de oprijléan en ik
liep tussen de twee rijen bomen tot
aan dp, trappen van het bordes.
Het grote huls doemde stil en
donker voor me op Als ik er mis
schien nog aan getwijfeld had of
het wel echt verlaten was. dan zou
het uiterlijk ervan me wel uit de
droom hebben geholpen. En even
min was het ontsnapt aan de ver
nielzucht van de oorlog. Op ccn af
stand, van dc bergkant, had lk
geen verandering gezien Maar van
dichtby. kon zelfs de diepe duis
ternis de sporen der verwoesting
niet' verbergen. De trappen waren
gebroken, versplinterd als met eeq
bijl cn de pijlers uit de veranda wa
ren «tukgekapt
De voordeur was afgesloten, maai
de ramen rechts waren stukgesla
gen met kozUn en al, zodat er een
grote opening gaapte.
Mijn revolver zat onder het voof-
papd van mijn cavaleriejas, goed
droog en klaar om te schieten. Ik
lichtte hem een beetje uit myn tas.
zodat ik hem gemakkelijk kon grij
pen en stapte over de raamdorpel.
Mijn voeten raakten een tapijt,
dat bedekt was met gebroken glas.
en lk tastte voorzichtig om mij
heen, voelde een omgevallen stoel
en een sofa, waar een poot onder
uit was. lk herinnerde mij het in
terieur van het huls maar vaag «n
onduidelijk. Ik was nooit in deze
kam ér geweest, het zpu de ont
vangkamer wel zUn. maar ik wist
dat er een ruime hall liep van de
voordeur naar de achterdeur, al
leen door een brede trap naar ho
ven ln tweeën gescheiden. De bi
bliotheek zou wel tegenover de
hall liggen' en daarachter de eet
kamer. Ik liep tastend langs de
muur, op zoek naar dc deur. ter
wijl ik toch geen bijzondere poging
deed om geen lawaai te maken,
maar enkel maar vreesde, over een
of ander meubelstuk te struikelen,
dat niet op zijn plaats stond. Etn-
deiyk vond ik de deur. die wijd
open stond, eji kwam zo in de hail.
Hier was dé weg vrU en er kwam
ook weer een herinnering by mU
op aan een lamp. die tegen de muur
moest hangen onder by de trap.
Misschien hing die er nog wel en
was er ook petroleum in. Ik her
innerde me de julstf plaats van die
lamp maar uiterst vaag. maar ein
delijk hadden myn vingers ze ge
vonden en ik lichtte ze van de
haak. Er zat nog petroleum In het
reservoir en een ogenblik later ver
lichtte de schUn ervan mijn naaste
omgeving.
Afgezien vsn een gebroken trap
leuning bleek de hall onbeschadigd.
Nu kwam het ook meer uit, hoe
verlaten het huis was. Overtuigd
dat er niemand vfas. ging ik onbe
vreesd verder nfet mijn onderzoek.
De bibliotheek, een groot vertrek
met boekenkasten langs de muren,
beloofde niet veel, maar ik stond
verbaasd stil in de deur van dc eet
kamer .waar bet schijnsel van mijn
lamp op 'de tafel viel. waaraan
iemand blijkbaar pas had zitten
eten. Er was maar voor één per
soon gedekt, een kop en schotel,
een half brood, een paar snippers
gesneden ham. waarvan nog ge
noeg over was gebleven om mUn
eetlust te voldoen en een porcelei-
nen theepotje. Een ogenblik fasci
neerde het onverwachte gezicht van
die voorwerpen mU qn toen vielen
mijn ogen op een zwakke gloed ln
dc haard aan de andere kant van
de kamer, de rode schyn van
gloeiende sinteia. De schok van die
ontdekking wat zo plotseling dat ze
een vreemd gevoel van angst gaf.
Het huls had er zo absoluut verla
ten en eenzaam uitgezien, ala 't
ware omsloten door de «tilte en
duisternis, dat de mogelijkheid
dat eé nog Iemand andera verbor
gen zou zijn, me trof ale een slag.
Wie kon dat zijn? Enfin, ik zou het
wel uitvissen. Tot nu toe was het
voordeel nan myn kant. sfrant ik
wist dat de andere er was, terwijl
hrfj wie hij dan ook mocht blijken
te ,zijn. naar alle waarschljniykheld
niets van mUif komst afwist. HIJ
moest ergens op de eerste verdie
ping i(jn. want als hij beneden ge
weest was, zou hy beslist mijn
lamp hebben gezien of zijn opge
schrikt door het geluid van mijn
stappen.
Mijn hart klopte sneller, maar
vart opwinding, niet Van schrik.
Met de revolver, waarvan ik den
haan hüd overgehaald ln de ene
hand en de lamp in de andere,
opende ik stil deur na deur. keek
in de lege vertrekken en dacht tel
kens dat elke schaduw een slui
pende gedaante was. De tocht le
verde niets op, zelfs geen verder
bewijs van iemands aanwezigheid
In huis. Ik was er al half en half
van overtuigd dat de geheimzinnige
inbreker vertrokken was. maar lk
was nu vast besloten om het hele
huls te doorzoeken en een' eind aan
de onzekerhekj te maken
(wordt vervolgd)