w Met de 'I Vogels >n de winter De rode nevel VIJFTIG JAAR WIJKVERPLEGING Van de dnvolwaardigen komt 75 procent terecht OZ.ÜA-.J PRACHTIG WERK GEDAAN HESIMG' herv gemp srrsm Op de Champs Elysées van Zevenhuizen Srheldevaurt NIEUWE STEUN voor dc jSed. Spoorwegen Het buitengewoon lager onderwijs W" X" Twee bouwers ran ..De Wijk' dr liefdevolle verzorgers van de De negentiende eeuw behoort ze ker niet tot de meest roemrijke van onze geschiedenis. De nawer king van de grote aderlating, die ons volk in de Franse'tijd had te ondergaan en de grote industr.i-le revolutie, die de gehele gecivili seerde wereld voor machtige pro blemen stelde, hadden in Neder land geleid tot toestanden op o- riaal en hygiënisch gebied, die d.k- wijl* /.eer bedroevend waren M...ir vooral tegen het cirfde van d< eeuw waren de initiatieven talrijk, die in de volgende halve eeuw zou den leiden tot de weergaloze op- I loei \an ons vaderland, die op al lerlei gebied, handel, economie in ternationale betrekkingen nn.l. r- wijs. sociale verhoudingen en hy giene ons weer een goede plaats in de rÜ der volkeren gaf Ken dezer gelukkige initiatieven, één dezer uitgpzette zaadjes, dat uitgroeide tot een krachtige, gv/i.n- de plant herdenkt Goyda morgen bij het 50-jarig jubileum der wijk- verplegingsarbeid. thans geconcen treerd in bet Diaconessenhuis ..De Wijk". Op 28 September 1887 was er op gericht een Vereniging voor Wijk verpleging door de Nederlands Hervormde Gemeente Op beschei den schaal werd aan huis hulp ge- "boden aan zieke stadgenoten. Dc drijvende krachten om dit werk uit te breiden waren een tiental j.uen later ds J. W. Berkelbach van der Sprenkel en zuster Mieke Hoog-r- werf. Toen begin 1897 de heer Trie- senberg zijn huisje, gelegen aan h- t schilderachtige grachtje Achter de Vischmarkt gratis wilde afstaan voor het goede doel. grepen d./e pioniers deze gelegenheid met beide handen aan. Op 17 Januari 18117 werd daar op heel bescheiden en primitieve wijze de grondslag ge legd voor de verpleging, gic zou uit groeien in de loop van vijftig jaar tot het machtige werk. dat nu dage lijks geschiedt in het prachtige zie kenhuis aan de Westhaven. Hoevele Gouwenaars en mensen uit de om liggende plaatsen hebben in die ja ren het behoud van hun gezondheid en van hun leven, niet te danken gehad aan de opofferende arbeid van geneesheren en 7-ustërs. die meest zonder ooit voor het voet- 1 licht der publieke belangstelling te worden gehaaid daar hun werk verrichtten. Naastenliefde Reeds na enkele jaren (1902) kreeg men dc beschikking over een bet-re huisvesting. Hieraan ls onverbreke lijk de naam verbonden Van de fa milie Temminck De oude mevrouw Temminck vertrok naur Den Haag en nog bij haar leven schonk zij haar woonhuis aan de Westhaven aan de Wijkverpleging. Men denke echter niet. dat de middelen toen reeds voldoende waren om daar een giootscheeps ziekenhuis in te rich ten. De capaciteit was slechts drie bedden. Vanzelfsprekend waren cr. vooral in de begintijd, heel w it moeilijkheden te overwinnen, mair „De Wijk" had één belangrijk d.ng mee en dat waren de 1c idende figu ren. die hun gehele léven hebb.-n gegc.en om dit werk groot te ma ken. Wie kenj niet in stad en om geving de prachtige figuur van dr. A. Montagne Izn.. den chirurg van het ziekenhuis van 1902—1940. die allen door zijn eigen arbeid wist te bezielen, die er in zijn koetsje dik- wijls op uit trok om op de dorpj-n te gaan opereren en die nu als 75- jarige de röntgenologie voor zijn rekening neemt. Zijn trouwe mede werkster was steeds zuster Murie Clausing, sinds 1902 gedurende ruim 38 jaar de nobele directrice van ..Dc Wijk Maar ook zij hadden niet kunnen slagen, als zij niet de be schikking hadden gehad ovor een staf van toegewijde medewerksto. s Laten wij hen eren door het noemen van de naam van één hunner: zus ter Jin.1 Althof. di* na een jaar verplegingsarbeid bij het begin in 1807 naai Amsterdam vertrok, maar daarna van 1906-1940 als diacor. - aan het ziekenhuis was verbondi n Nairv bleef ook steeds de band m t de Ned. Herv. Gemeente en naast de naam van dB. Berkelbach van der Sprenkel zijn ook die van ds. ten Bosch en dr. Wartena m 193.: bij het 2.a-jarlg jubileum door ds.. Bijl genoemd 1 de „Vader van c> Wijkverpleging in dankbare herinnering bij het ziekenhuis ge bleven. Een toegewijde figuur is ook dn. F. W. G Verheul, die sinds 1926 voorzitter van het bestuur is. na van 1920 af secretaris te zijn ge weest. Hoe het groeide Tn 1916 vond een verbouwing plaats, waardoor de chpaciteit ate-g tot tien bedden Het jaarverslag over 1921 vermeldde 4578 zieken bezoeken. 212 patiënten in het zie kenhuis en 5819 patiënten polikli niek. In 1945 was het aantal patiën ten in het ziekenhuis 2509. d i. bijna twaalfmaal zoveel Opvallend bij deze cijfers ls het grote aantal pa- tiénten van de poliklinieken Dc loop m de stad was nu eenmaal naar „De Wijk Had men een zere vin ger, dan was de eerste gedachte „Laten we even naar de Wijk gaan! De grote verbouwing kwam in 1940 Het huis. in gebruik geweest als de Stedelijke Muziekschool werd aangekocht en aan de achter kant verrees een groot modern ge bouw Het ziekenhuis zag zijn op pervlakte uitgebreid van 420 m tot 1080 m'. het aantal bedden steeg van 40 tot 89 terwijl ook de ver- tchiUende afdelingen, poliklinieken en zufterverblijvcn een veel betere onipennp huisvesting kregen De dagelijkse leiding kwam in handen van zuster M Dorrcsteyn als besturende zus ter en dr. J. I'. de Jong. als genees- heer-directeur. In 1941 tr.id de in richting toe tot de Bond van- Di i- i om ssenhulzen. waardoor <n ge<-s- telijk-ideèle band werd gelegd m- t andere gelijksoortige inrichtingi-n en de natun van het "ziekenhuis werd gewijzigd in Diaconessenhuis De Wuk .Dat de than.- 50-jarige nog vol lri ertskracht blijkt wel hier uit. dat i weer krachtdadig naar uit breiding streeft De drie bedden van 1902 zijn er nu reeds 130 ge worden, in..ar men kon er best meer g. bruiken. De zustervcrblij- ven hebben niet voldoende ruimte meer. zodat een deel der verpleeg sters ondergebracht w ordt op* de dependance Gouwe 123. waar tij dens de oorlogsjaren een Rode Kruisp.'"t en ee:i ziekenhuisje vo)ir hongerpatiènten was F.n binnenk-.rt opent op d.- Westhaven 42 de Dr. Montagne-kliniek" haar poorten, waar met twintig plaatsen hulp zal worden geboden aan kraamvrou wen.' Het kleine ziekenhuisje van 1902 ls nu uitgegroeid tot een gebouwen complex. dat niet minder dan negen panden omvat Een toegewijde staf van medewerkers en medewerk sters en een uitrusting, die up-to- date is. maken het ..De Wijk mo gelijk in de komende jaren in steeds toenemende hiate haar heilzame werk in onze stad en de omgeving (uit de omtrek komt 65der pa- Uenten) te verrichten. Burgerlijke Stand Gebo en Petra Chrislina Hendriks, d W Stolk en J X de Vos. Raam 45 Geraidus Johannes, z. v. H L Lunnenbur^ en P. Wassing. Vierde Kade 3 Nico Johan. z v J Kooljnian en J de Patei B eekeissingel 31: Ca- tharlna Mana. d v I M Dikhooff cn G van de: Woude, Baanstr. 33 Gasto- ne Eni'ddo. z v U Agnoli en I Maz- zer Maiki 65. Jacob, z. v J de Jong en C den Hollander. Graaf van Blois- stiaai 40 Johannes, z v C J LoolJ- aaid cn M Bei beek. I.ellimaetstr S9. Boukie d v J van Arke; en C. Post- ma IJ<sc'aan 133 Genouwb. J H van Putten en M va: D -e:. J A Diëten en»L .\t J Ve hoef; A vah den Br. s cn S S'ripk C W Hi hout cn G K Me,ie: B K M 7. Hee i J Bo. A T sstei Di 'e A M de v es en M van de Veen, Jon^l en II. van der Wat Oyer.eden' Aariie Pe'.rone: .i Vi«ee. seh. mei W. Sloof 64 Jaapie Kooi. ceh mei P van Buien S3 l: Geiaidus Jotiannes Caateletn. so j; coinehs van drn Brand SI i: Geeiije Krijgsman. met .1 Vmenhoek 78 J; I.citnatdii" Cornells Be. king 63 j De Goudse Zeilweek is ook d.t laar voAtgeslc .1 de P.nksle:dagen, op 34 35 yr. 36 Me: AT AAR ANNEER Dir. E. Tictcr. Hoofdred. Leo Ott. Staatk. red. prof. mr. Q. W. de Vries. Chef-red. S. H. v. d. Kraats. Uitgave en jlruk N V. R'dnmsch Nieuwsblad. In dtf huis op de Westhai en dut de fnmihe Temminck schonk, begon in 1P02 de ~iekenhiiisarbeid t ón ..De W\jk' met lu ee kamers en drie bedden. H.A.R.K.-kleding Dc Hulp - Actie - Rode - Kruis (H.A.R.K.) alhier, wijst er op. dat aanvragenom kleding moeten worden gericht aan Secretariaat 'if.A R K Oosthaven 59 en niet aan Ned. Volksherstel. In deze aan vraag beslist vermelden. naam. adres, man of vrouw, jongen of mdisje. leeftijd enz Als men geen antwoord ontvangt is het aange vraagde niet aanwezig, zodat geen verdere navraag behoeft te worden gedaan. Zij. die reeds kleding voor het g. n hebben ontvangtn wor den alléén bij hoge uitzondering op nieuw geholpen Nu de verstrek king van kleding ten einde loopt, komen allcrcer"t in aanmerking zij, die nog niets ontvangen en het in derdaad nodig hebben. Fusie Chr. Bonden van overheidspersoneel De alge fnetfe ledenvergaderingen der vier landelijke Chr Bonden vun Ovcrh-'idsjiersoreel hebben t<S fusie besloten. Als gevolg van de/- fusie zijn ook de afdelingen Goud.i van de Ned Chr. Ambtenarenbond, de Ned Chr Bond van personeel In publieke dien t, de Chr Bond van 1' T T -personei 1 ..Door plicht tot reiht <n de Chr Belastingambte narenbond samengesmolten tot de afdeljng Gouda van de Ned Chr Bond van Overheidspersoneel De afgevaardigden der oude bondsif- delingen hebben, in afwachting van de goedkeuring van de ledenverga dering. het bestur der nieuwe af deling als volgt samengesteld R Meyer voorzitter H. C Rung' secretaris; J Jongkocn. 2e secreta ris. A de Groot, ponningmec-t'-r C. J van Dijk. G Heikoop en A H. den *Hollander De afdeling is onderverdeeld in diverse vakgroepen, nl één r ambtenaren, .-én voor werklieden, één voor postpersonccl cn eén vdor belastingambtenaren welke de specifieke groepsbelangen zullen behartigen. CONCERT R. PH. O. Het derde abonnementsconcert van het Rotterdams Philharmonisch Orkest voor de vereniging ..Hot Gouds Volksconcert" op 30 Januari zal onder leiding staan van Piet van Mcver Het programma vermeldt: Symphonic classicjue van Proko- fieff. Izéyl van Pierné. Une nuit sur le mont chauve van Mous- sorgsky. Serenade voor strijkor kest van Tschalkowskv en Espana Rhapsodic van Chabricr. „Terwijl de zon schijnt" Het ijioet wel haast zeker zijn. dat de Engelsen onder een succesvol blijspel iets anders verstaan dan wij. want anders is onmogelijk, het feit (e verklaren, dat het stuk van Terence Rattigan ..Terwijl de zon schijntal sinds 1943 in Londen wordt opgevoerd. Er was maar heel weinig te bespeuren van een geestige dialoog en een puntig stuk je humor en de vertoning, die het Zuid-Nederlands Toneel gisteravond in de Schouwburg gaf. was niet in •taat om van het geheel oen dave rend succes te maken" Het eerste bedrijf was uiterst zwak. waarbij nog komt. dat Joop van der Donk en K.itjaernst hun tekst dikwijls alleen voor zichzelf op zegden. Drie gealieerden, een Engelman, een Fransman en een Amerikaan, komen door een togval hijeen aan de vooravond van de trouwdag van den eersten Door een vergissing springt het huwcigk bijna af. maar I.ady Elizabeth neemt toch maar den graaf en dc millioenen. Cathy, Buning was ahsgpoorwerp der in- ter-gealljeerd«' aanbidding zeer tfoed op dreef, haast even goed als haar vader, die als arm edelman ook de duiten in de gaten moest houden. Maar dat was oQk Nico de Jong. Ja. Nico de Jong. alleen al de manier, waarop die een telefoon gesprek voert, is een gang naar de Schouwburg waard. Doch wat moest die Zippy Snap-beweging er bij doen? Wellicht wist hij het ze'.f dok niet En natuurlijk was er een butler Ger Brok maakte er geluk kig geen caricatuur van. RING C.Ol'DA HOND VAN CHR. ZANGVERENIGINGEN. De Kon Bond van Chr zang- en rratoriumverenigingen heeft beslo ten tol oprichting van een ringver- band voor Gouda en omstreken, om vattende Krimpenerwaard en Al- blasserwaard Het bestuur bestaat Uit dc heren L. Huisman te Gouda, voorzitter. Joh van Bodegraven te Reeuwijk. secretaris, W A. v d Bijl te Waddinxvcen. penningmees ter .J. Klein tc Bergamhacht en D Kroon te Giesendam. LAAGSTE INSC1IR1JFSTE9- Ri) dc door de Rijkswaterstaat te 's Gravenhage gehouden aanbeste ding van het onderhoud van weg no 12 ('s Gravenhage—Zevenaar), was He firma G J van Wingerden Si Zoon alhier, laagste inséhrijfster voor perceel 2. gedeelte Gouwebrug —Harmeien, een afstand van 22 km. voor 2602WV 16 Januari l uur Nieuws Schouw burg^ Opvoering Ais dc zon schudt" door Zurd-Nede lands Toneel it Jan. I uur Ut Beursklok: Bijeen komst Ned. Herv. Adviesbui eau voor huwelijks- en gezinsmoeilijkheden. VezinR dokter A. Hijmans over ..Voor- bereiding tot en beleving van het hu- we'.llk' IC Jan S uur Reünie BToscoop: F. in- avond Fi'.fn.ipa vertoning films Re gen cn Vo:k van Aran 17 Jan. 7.3» u St. Janskerk: lleiden- ki .g 50-jai .g bestaan w ïjkve; pleg.ng Diaconessenhuis De Wijk", «preker ds B \an Ginkei. Inzegening djaco- nessen door ds F.-W. G Verheu 17 Jan. I uur Kunstmin: Lezing scheidsrechter D Nijs over Concen tratie en mentaltrsirung" voor Goudse voetballers. 11 Jan. 3—J uur Kraamkliniek West haven 42: Receptie bestuur Diacones senhuis De Wijk" ter gelegenheid 50-1 a ik bestaan wijkverpleging II Jan. S uur Conrordla: Opvoering .He' hoogste rechi door ..Arti et AmicHia" Apothekersdienst Steeds geopend (des nachts *Réén voor iccepten): Apotheek Dee. West- haven 14 N.K.V.-avond Mr. Pragano over „Roemenië" Over land en volk van Roemenië sprak gisteravond in „De Beurs- klok" mr S. Pragano voor de Goudse afdeling van de Nederland se Refsvereniging De spreker belichtte sterk de historische ontwikkeling van het volk. dat eerst na een eeuwenlange overheersing door de Turken bij het einde van de Russisch-Turksc oor log in 1880 zijn vrijheid verkreeg. Ken dergelijke ontwikkeling heeft haar stempel gedrukt op de geeste lijke en materiele gesteldheid der bevolking. Evenals in andere Slavische vol ken leefde het Roemeense volk in de boeien der grootgrond-bezitters. waardoor dc boeren zij vormen 80'van de achttien millioen zielen tellende bevolking hun werk kracht. enthousiasme cn zekere in telligentie niet in vrijheid konden ontplooien en tot armoede vervie len. Na 1880 kwam er verbetering in dc toestand. De Westerse cn in het bijzonder Franse denkbeelden dron gen tot het land door en brachten vele hervormingen, vooral voor de stedelijke gemeenschappen. liet onderwijs werd naar Frans voorbeeld geot ganiseerd. later werd een algemene leerplicht ingevoerd rn cr ontwikkelde zich een bloeiend kunst- en theaterleven. Dc hervormingen op het platte land kwamen tot stand onder in vloed van de Russische revolutie Het feodale stelsel werd goeddeels afgeschaft, waardoor de boeren de beschikking kregen over eigen grond. De levensstandaard in stad en op platteland bleef evenwel zeer laag. Ondanks de rijkommen in de bo dem (aardolie, voornaamste metalen en steenkool) en de onuitputtelijke vruchtbaarheid van de grond (hu mus) kon het Roemeense volk zich geen redelijk gestaan scheppen al dus mr. Pragano De oorzaak daar van is de aanwezigheid van het bui tenlands kapitaal, (dat de ontwik keling van een gezonde nationale economie belemmert. De natuur lijke gaven worden ondoelmatig ge ëxploiteerd en de lonen van de in dustriële arbeiders blijven ver be neden een normaal bestaansmini- Ook het platteland kon zich niet ontwikkelen Een zware belasting heffing en hoge kapitaalrenten, variërend van 12 tot 25*/« maakten het de boeren onmogelijk hun gron den intensief cn economisch le exploiteren Politiek, zeide mr. Pragano staat Roemenië ook ten achter bij de andere Europese landen Het land heeft nooit een democratische re gering gehad. De inleider besprak tenslotte de houding van Roemenië in dc oor log en de toestand van het land. na dat het door de Russen bevfljd werd! Subsidie aan Woerdenie II.B.8. B en W. stellen dc raad voor tc beginnen m'et het cursusjaar 1946 *47 te voldoen aan "n verzoek van het bestuur van de Veren, tot Stich ting en Instandhouding ener HBS met 5-jarige cursus voor Woerdea en omstreken om jaarlijks een be drag van 100 uit de gemeentekas te njogen ontvangen voor Iedere in Gouda woonachtige leerling. B en W. merken op. dat dc gemeente over 1946 aan het Rijk gemiddeld een bijdrage van 140 moest beta len voor iedere leerling, alhier woonachtig, die de R.H.B.S bezocht. UITBREIDINGSPLAN. De beslissing op- het in 1943 door den toenmaligen burgemeester vast gestelde plan van uitbreiding in hoofdzaak, dat de bedoeling had te voorkomen, dat op het.landelijke gebied der gemeente ongewenste schouwing zou ontstaan, ts door de omstandigheden blijven rusten cn door het verloop van de wettelijke termijn kan deze ook thans niet meer worden gevraagd B en W hebben deze aangelegenheid op nieuw ter hand genomen De aard van de tegen, het oorspronkelijke plan gerezen bezwaren maakt een herziening noodzakelijk. Daarom stellen B en W de raad voor over eenkomstig de wettelijke procedure te bepalen, dat deze herziening wordt voorbereid. Uit vroeger tijden 75 jaar geleden. In een gehouden buitengewone algemene vergadering van de Scherpschutters Vereniging ..Bur gerplicht" werd o a. een kleine wij ziging gebracht in het reglement, n 1. dat de leden, die niet gedurcnac een half jaar contributie hebben betaald, niet kunnen deelnemen aan het huishoudelijk concours of toelaat ontvangen om het algemeen concours van de Nederlandse VVetr- baarheidsbond bij te wonen. Als lid van het bestuur werden gekozui de heer "Henri van de Velde, tweede luitenant bij het korps, zodat het bestuur thans bestaat i^it de heren J. F. C-. Prince, president. G. H. H. de Lange, vice-president, J M. Noothoven van Goor. penningmees ter, W. Kromhout. J. van Bcrkel. H. v d Velde cn A. van Reedt Dortland. secretaris Op voorstel van een der leden werd een kledingfonds opgericht om voor de leden het aanschaffen van uniformen te vergemakkelijken. 50 Jaar geleden. Voor de afdeling Gouda van het Algemeen Nederlands Werklieden verbond sprak de heer D de Klerk uit Rottrdam loor ..De nieuwe kieswetSpreker zeide dat aan de vrouwen het kiesrecht niet is toe gekend. wul de grondwet dit niet toelaat. Hij wijst verder" op loon- en woonkiezers. Voor Gouda is een woning-weekhuur van 1.75 vol doende om kiezer te worden, ter- w-i een verdienste van ƒ450 per jaar iemand loonkiezcr maakt. Ver der geven een aantal ambten kies bevoegdheid. zo ook het bezit van een Rijkspostspaarbankboekje nd 50 en tenslotte zijn alle belasting schuldigen, als zij aan hun gehele verplichting voldoen, kiesbevoegö Deze laatstep worden* ongevraagd op de kiezerslijst geplaatst, terwijl de overigen aanvraag moeten doen en wel de woonkiezers éénmaal en de loonkiezers elk jaar. 25 Jaar geleden. Hoewel bij arrest van de Hoge Raad was uitgemaakt, dat een voet balwedstrijd is een openbare ver makelijkheid. waarvoor toestem ming van den burgemeester nodig is. toch had dc voetbalclub ..Gouda" zonder toestemming van den burge meester van Waddinxveen opnieuw een wedstrijd op Zondag gehouden. Om aan dc moeilijkheid te ontko men. had men aan alle bezoekers een z.g. dona'teursdiploma uitge reikt. wat blijkbaar een fiche was. want voor iedere wedstrijd moet telkens zulk een donateursdipioma worden gekocht, zodat het in wer kelijkheid niets anders is dan een gewoon entréebiljct. Opnicuw heett de burgemeester van Waddingx- veen tegen het bestuur van de voet balclub proces-verbaal doen op maken. De ambtenaar van het O M bij het kantongerecht alhier eiste weder veroordeling tot 1 boete tegen ieder der bestuursleden Kantonrechter PAAL DES AANSTOOTS Smertenko gearresteerd in Londen De vlce-voorzltter van het Ameri kaanse comité voor een vrij Pales tina. prof Smertenko. verliet per vliegtuig Parijs om zich naar Lon den te begeven. Hij vloog In een particulier toestel, daar de 'Britso regering haar invloed had aange wend om te voorkomen, dat aan prof Smertenko een passagebllj^t zou worden afgegeven. Vergezel 1 door twee Amerikaanse Journalis ten kwam Smertenko op Croydon aan. waar hij door leden van Scotland Yard en ambtenaren van de Immigratie werd aangehouden Smertenko moet heden Engeland verlaten. Zeilen ZEII.WEEK WEER MET PINKSTEREN De Goudse Zeilweek ts ook dit Ja» Schaken D.K. vaster aan de kop Voor de competitie der personeels verenigingen heeft D.K. de leidende positie versterkt door PTT. met 7—3 tc kloppen. D.K. 312 f P T T A. K. van Zanen—J. C "W Dessing 10 J. den Broeder—A Kok 10 J J Visser—A. Mooren 1—0 H. de Jong—P i,Binec 1—0 M Wolter»—G Slootjes 1—0 J. N. de Vos—D J Engclbrecht 0—1 H. v Geelcn—A Perdijk 1—0 A. Scharloo—J. Lubken 1—0 Joh. de Bruin—G Geukes 0—1 A Schouten—I J Engelbrecht 0—1 Vonk en Vlam won met gelijke cijfers van M V.Z. M V.Z. Vonk en Vlam L. v. d MeideA van Maaren 0—1 L. P. A Sterk—H. v. Agten Jr 6-1 N. van den Berg—M Bënninga 0—1 W. C. de Waal—A. Vermeer 0—1 J OvereUnder—W. v. d. Heij 1—0 G. de Keizer—H van Agten Sr. 01 G. Luitjes—G. Rademaker 1—0 A. Mul—M. van Leeuwen 0—1 N. BezemerH. van Bekkum 10 P. Vergeer—M. Cozijn 0—1 0 Totaal 37 Voor dc volgende ronde zullen dc volgende wedstrijden worden ge speeld 17 Januari M V.ZG A O S 22 Januari Vpnk en Vlam—D.K. 312. NEDERLAAG VAN ME88EMAKER Het eerste team van de schaak club ..Mfssemaker" verloor van het Zuiden met 5 4' voor de hoofd klasse-competitie van de Roterdam- se Schaakbond. Amsterdam heeft zijn Paleis van Volksvlijt, andere plaatsen hebben als kwestie, waarover men jar -n praat, een tramvraagstuk. Gouda heeft zijn politiebureau en Zeven huizen. de hoofdstad van het in het laatste bezettingsjaar zeer gezochte aardappelland, zijn Lange Zijde. D? 73-jarige loco-burgemeester, die gisteren kwam getuigen, heeft er al lang in dc talrijke jaren van zijn diens^. aan de publieke zaak. weet van eft nu was dan le bom gebarsten. De timmerman, die zich eigenaar van deze landweg in de Hollandse polder met zijn verre verschieten acht. had een pa.-.l midden in de route "gepoot en Je politie was ijlings toegesneld om dc paol er weer uit te halen en zo wa» de zaak naar den Kantonrechter gedreven, die nu moet uitknobbelon of de Zevenhuizense timmerman zich heeft schuldig gemaakt aan. wat dc dagvaarding hem verwij'; het belemmeren van de vrijheid van het verkeer op een voor het open- béar en algemeen verkeer open staande rijweg. Met den timmerman marcheerden de getuigen de zaal binnen, vier man sterk en er wei d een dikke tas medegebracht met gewichtige papieren en al d.it enthousiasme deed weldadig aan. immers, er zijn in de wereld geen andcre„probl^men, die de aandacht vragen en dus op naar de Lanje 2ij le. De timmerman was hqt zat ge worden. meer dan zat Vroeger, toen er een enkele kar. later een mager autotje reed. niemand, die er last van had. maar op de van een 'voet pad tot een rijweg uitgegroeid-: verbinding, passeren nu vijftien- tonners en. zeide de timmerman n een hartstochtelijk betoog. Ik ben wel goed. maar niet gek Nooit heb ik er bezwaar tegen gehad als voer tuigen ten behoeve van de bewo ners van de vijf huizen van de weg gebruik maakten, maar nu worJt de Lange Zijde als een gewone weg beschouwd De boel wordt totaal vernield, het is er een zwijnenzooi. mijn huis gaat door het gedreun van de zware wagens er aon en dat allemaal, omdat de gemeente ner gens naar omkijkt, 'k Ben voor le vooruitgang, maar niet om me^zeif in dc put te laten helpen .en ze maken het veel te bruin. Nu gaat het om het recht van het spul, want wc zijn In een vrij Holland en iic laat niet over me lopen Zo sprak de timmerman en zo had hij gedacht, toen hij de pa.il de grond indreef, de paal. die ais een stomme getuige in een hoek vin ie rechtzaal leunde, maar niemand, die er naar omkeek, want ieder had hét te druk met de „stukkies" m de papieren, die uit tas en porte feuille te voorschijn werden ge bracht. Pompieren Er bestond niet de minste twijfel of de Zevenhuizenaar had door mid den in de weg de paal te planten, die de doorgang voor brede wagens afsloot, de vrijheid van het verkeer belemmerd, (ftpar het ging er om of dit op een openbare weg. zoals de tenlastelegging dit stelde, was DE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE EN LIZEBERTHA 227-228 Het gevaar ls geweken De Wahlmokoeloe's gooien hun speren en schilden op de grond, steken hun armen bibberend bbven hun hoofd en roepen, dat ze *lch overgeven! Zodra ze allen ontwa pend zijn. komen de Zwartjes uit het struikgewas naar voren en om singelen, de gevingen vijanden Ook Mangboekota. dc aanvoerder, beeft z'n staf laten vallen en geeft zich gewonnen En dan spoedtOetoemoe tlch naar de plek. waar Tripje aan de palmboom staat vastgebonden De strijd is beslist, Tlrlpta! lacht hij. Ik zal u gauw van uw boelen verlosaent Met enkele handgrepen heeft hij de touwen losgemaakt en Tripje kan zich weer vrij Rechtbank te Rotterdam Verdacht: verduistering en oplichting De Goudse 51-jarige koopman P. C M had zich te verantwoorden verdacht tc Gouda in September October en November 1942. een be drag van ƒ2089.56 zich wedei rech telijk te hebbc-. toegeëigend, hem toevertrouwd -.oor de Efa Produka Fabrieken, te Amsterdam om te be talen aan de fa. Gebr. Nagtegaal Vuurvastesteenfabriek te Gouda, voor geleverde stenen Voorts was ten laste gelegd, dat hij te Gouda in dezelfde tijd. In strijd met de waarheid Ed. C van den Bovenkamp. beherend firmant van genoemde steenfabriek had me degedeeld. althans bij hem de in druk gevestigd. dat hij (verdach te) financieel geïnteresseerd was bij de Efa Produka Fabrieken te Am sterdam. een der leidende figuren daarvan was en deelhebber in de winst en 40.000 in die fabrieken had gestoken, welk kapitaal htj in de benzinehandel zou hebben ver diend. Ten slotte vermeldde de dagvaar- tding. dat verd. te Gouda tn hetzelf de tijdvak den Inkoper van dc E P K te Amsterdam zou hebben medegedeeld, dat hij financieel ge ïnteresseerd was in de fa. Gebr. Nagtegaal. te Gouda. HU had daar om uitbetaling van ƒ500 verzocht ten behoeve van Gebr. Nagtegaal. omdat deze dit geld nodig had voor haar straalkachelfabrlck. waarop hem genoemd bedrag was uitbe taald. Er waren v|er getuigen gedag vaard n.l E. C. van den Boven kamp. en diens echtgenote. J M. van der Lugt. allen tc Gouda en J. Verhoeven, uit Amsterdam Daar laatstgenoemde niet ver schenen was en verd. er prijs op stelde, dat hij zou worden gehoord, terwijl hij bovendien zelf twee ge tuigen decharge wenste te doen horen, werd de verdere behande ling uitgesteld tot 11 Februari. Rijwieldiefstal. Het O M bij de Rechtbank te Rotterdam eiste 3 dagen gevange nisstraf en ter beschikkingstelling van de regering tegen den 23-Jari- gen stroopwafelbakker E. L.. wo nende te Gouda, verdacht van rij wieldiefstal. Een reclasseringsrapport en een psychiatrisch rapport hebben uit voerige inlichtingen over verdachte verstrekt en concludeerden tot al gehele verwijdering uit de vrije maatschappij. De raadsman mr W Schuurman- stekhoven wenste zich aan het oor deel der Rechtbank te refereren. Uitspraak 28 Januari a s. ECONOMISCHE RECHTER De economische rechter te Rotter dam heeft den 41-Jarigen Goudsen koopman F A B V die 25 Juni j 1 in strijd met de Textielbeachik- klng 1941 een partij katoen, garens rn kousen gekocht had om te verhan delen en zonder daarvoor vergun ning te hebben opnieuw had ver voerd. veroordtwld tot f 76 boete, subsidiair 10 dagen hechtenis. TRIBUNAAL. Ter zitting van Maandag a s van het Tribunaal zullen de zaken wor den behandeld tegen Adriana Marg ie Speksnijder, echtgen van H Rook uit Ouderkerk a d IJsael. Hermanus Teunis Arend» uit Gou da en Cornells Vis uit Goud» gebeurd en de timmeBman zeide gedecideerd van neen. met uiterste zorgvuldigheid een vergeeld papitr uit 1778 hanterend, waarvan de.vcr- flauwde letters dc eerste acte /.ou den inhouden, die hem via andere pompieren tot de conclusie leidden, dat hij eigenaar van de weg is en du* doen en laten mocht, wat hij wilde. Er kwam nog een papier in h?t geding, uit de welgevulde tas van den gemeentesecretaris er is nl hcclLauat over dc Lange Zijde ge- dok tcrqP'verklaarde hij dc dikte van het dossier, maar de rechter meen de. dat je toch ergens over moet praten en dat was een verklaring van het kadaster, dat ook dc ge meente een deel van de weg bezit en het geanimeerde gesprek leidde tot dc conclusie, dat er ook nog een derde rechthebbende was Maar. zeide de loco-burgemeester." ni?- mand weet. waar de grenzen liggen. Niks van an. repliceerde de timmerman, het kadaster is onbe trouwbaar Uit de papierenrijkdom werd op nieuw een stuk gevist, nu een ver klaring. die de tifhmerman in 193?. In welk jaar de kwestie ook al eeps aan den Kantonrechter wis gepresenteerd, had opgetekend bij gelegenheid, dat er in de weg e?n té£ brug was gelegd Hij had zich toen verplicht op dc weg geen belemme ringen te plaatsen en bestaande e zullen wegnemen en de Zevenhui zense autoriteiten waren nu van mening, dat dc eigenaar daarmede de vrijheid van het verkeer had er kend Die verklaring heb Ik zo niet bekeken, gaf dc timmerman z'n mening. Ik bedoelde daarmede h»1 verkeer door of vanwege de ge meente te zullen toelaten, maar nier het vrije verkeer door iedereen met die zware wagens van thans. Kom. kom. aldus de rechte-, mr J A van Bronkhorst, het zijn toch de Champs Elysées niet Als je uit je huis komt. rijden de auto's de leer van je nek cn de gereedschafisbak van J'e tabberd, sprak de timmerman, die zeide. da: al zijn gesprekken en telefoontjis met den loco-.burgemeester om de weg te verbeteren geen enkel resul taat hadden gehad Daar heb ik in m'n centje geen macht toe. zeide het hoofd der gemeente, dat toegaf, dat dc wagens veel te zwanr zijn Af en 4oe had de gemeente wat aan de weg gedaan, maar het biet k wel. Jat de onzekerheid over het eigendomsrecht een afdoende ver betering had in de weg gestaan. Niemand srheen op het idee geko men te zijn. het eigendomsrecht in een civiele procedure te laten vast stellen. Men praatte vele jaren. maar de eigenlijke zaak werd blauw-blauw' gelaten De ambtenaar van het Openbaar Ministerie vond. dat uit Je verkla ring van den timmerman bij ge legenheid •an de brugbouw te con cluderen Viel, dat hier van een openbare weg gesproken kan wor den. want dc afstand van de be lemmeringen gchtte hij voor jlle verkeer geldend, daarom eiste hij tien gulden boete. De rechter gaat nu over het ingewikkelde geval denken en over veertien dagen zal hii mededelen, tot welke conclus c hij ls gekomen. Als de heren eens aan de tafel gingen zitten en m^t elkaar gingen praten, deed de rechter de wijze suggestie Het gezelschap wilde meteen plaats nemen, maar dat was de be doeling niet: Nu niet, thuis in Ze venhuizen. Blij toe. zeide de timmerman, want ik heb dorst. Een huis stond leeg! In het volgend geval was het niet de individuele persoon. m|ir de ge meente. die op haar ponteneur stood en dat was begrijpelijk, want net ging om een woning en woningprn- blemen zijn zaken, waar gemeen'c- bcsluurders grijze haren van zou den krijgen, gelijk ook Jongemensen als zij tenminste met de verwezen lijking van hun trouwplannen zou-*» den wachten tot ze een vrij huis kunnen kiezen, maar de ene soort grijze haren is dan tun zorg en de andere van ouderdom. Mmr in Moordrecht, daar had een machinale houtbewerker de bewerking machinaal, niet de be werker. een raar woord dus een woning aan de Ringdijk, aldus de tenlastelegging, zonder vergunning van B en, W aan baar bestemmng onttrokken door er een mcubci- rcparaticwerkplaats in te vestigen De houtbewerker was er een bee'je verdrietig onder. want. zeide hij. in December 1944 is het huis leegge komen en ledereen liep natuurlijk om de woning, maar niemand wilde er in. omdat het zo n canaille was. Toen had de burgemeester, die des- tijds in Moordrecht de taak van B en W en ie raad waarnam, hem gezegd: 't ls geen woning, maar een varkenshok, ga je gang maar F.n de Waddinxvener maakte er e>n werkplaats en prutste er na zijn werktijd. Destijds had hij klompen gerepareerd en tegenwoordig her stelt hij stoelen en hij vond. dat hij er een-goed werk mee deed. want, zeide hij. bij een stoffeerder km niemand terecht en lk help de men sen Maar 1944 werd 1945 en 1945 werd 1946 en inmiddels het rechtmatige gemeentebestuur ls In Moordrecht terug en dat heeft in de administra<* tie geen regel van de toestemming' van den waarnemenden ambts drager kunnfcn vinden Het gehele college van B en W was aan ie Ringdijk gaan kijken, vertelde ie „echte" burgemeester als getuige, en dat bevond, dat de woning door de vestiging van de werkplaats zo ern stig te lijden had gehad. ,dat het huis alleen met veel moeite, kosten en materiaal in bewoonbare toe stand te brengen En op zijn beurt was het gemeentebestuur ver drietig. want het huil was zo schoon te gebruiken geweest en in dete tijd van schaarste valt er aan repa ratie niet te denken En daar Het huls geruïneerd is had vordering# geen zin Zes gulden boete kreeg Je hout bewerker en dat betekent voor hem, dat htj met het gemeentebestuur moet -gaan praten om toch een ver gunning te krijgen, want orde e8 regel dienen er te xljn. HANSWEERT 14 Jan vórtr 4 UUt Gepaneerd met bestemmlna n»ar:« Rotterdam: RtJnverkeer I Trouy borst: Si Antolne I v. tl Nest# O00 da: Corber. Brand Amsterdam! Sta» Amsterdam I. Durlnck Vivat W»d»* makers Gorlnrhem: Maria An» Hoo« lander Utrecht: ptttabui* Deyaert. XII. TN het Noorden hebben dc mensen J- de naar.i koel, beheerst en zelfs ietwat stuj; tc -zijn. volkomen in te genstelling dus met Brebant Toch heb ik te ïroftingen eens een feest meegemaa' t. waar het echt Zuide- j lijk toeging. Het wa' in November 1835 bij mijn ecrs.e optreden als scheids- rechter van een internationale wed- j strijd. Het was niet mijn eerste con- tact met internationaal voetbal, want een jaar voordiep fungeerde j ik te Amsterdam als grensrechter bo de befaamde wedstrijd Neder land—Duitsland. Dat was de wed- strijd, welke werd geleid door den Zweed Olsson. die een „geheid" buitenspeldoelpunt over het hoofd zag. wlardoor Duitsland mot 3—2 won. Ik zwaaide mijn arm bijna uit het lid. maör Olsson zag het niet, of wilde het niet zien Later gjif hij toe zich te hebben vergist Hij weet het aan zijn luchtreis, waarbij hij luchtziek was geweest Minder ge concentreerd dan gewoonlijk, was hij daardoor in het veld gekomen cn het buitertspclgeval was hem ontgaan gDat werd toen ook een wilde avond- met de spelers van het Ned Elftal in de Kleine Club te Am sterdam. Velen plegen mij Wcls te noemen en dat gaf aanleiding tot een misverstand, waarbij ik voor den rechtsbutyen van het Oranje team werd aangezien. Pas toen dc echte Wfels heel laat die avond op de kamer kwam. waar doelman Mul en ik sliepen, althans behoorden tc slapen, werd het misverstand op gehelderd. Vóór die Groningse wedstrijd, in 'Juli van hetzelfde jaar. floot lk op de Olympische Dag te Amsterdam ook nog Nederland—Joegoslavië, wat echter geen officiële wedstrijd was. Langenus was lUitgenodlfcd. doch had afgeseind ervzo viel mij de eer te beurt. jr Het waren vrrenylc kerels, die* Joegoslaven. Ziptyj/den een éiw-n bal bij zich. wit. rftiiar niet groter dan een viertje en dus onbruikbaar Toch stonden zij er op met die bal te spelen. Onze bal schopten zij.' weg en legden er dc hünne voor in de plaats. Die bal trapte ik ech ter op mijn beurt weg en het duur de even. voor zij toegaven. Zij ver loren op het door de voortdurende regen gladde veld met 14—2. De Joegoslaven spelen namelijk altijd op zand- of koolasvelden cn dan bovendien nog met een lichtere bal Alles bij elkaar viel de nederlaag dus nog mee. Maar om dan op het Groningse ge val terug tc ko men. ik had de strijd tussen Nrd Nederland en Nrd Duitsland goed ge leid en was daar door in een puike stemming, die na afloop met behulp van een hoeveel heid Bgfrma nog werd verhoogd. Na het officiële diner belandden we In een dancing waar lk me een reputatie verwierf als drummer en als roedeloper Het eerste ging me beter af dan het tweedel Er was In die dancing namelijk een champagne- bar, men kent ze wel. met zo'n mooie kpperen leu nlng rond het buf fet. Er was er één in ons gezelschap, die me wist te vertellen, dat lk niet over die leu ning kon lopen. I er niets anders op dan het tegendeel te bewijzen! lk klom op dc leuning en liep er netjes over. Fr waren echter misschien nog twee stappen te doen. toen ik mijn even wicht verloor. En zoals het gewoon lijk gaat: ik viel niet naar de bul ten-, maar naar de binnenzijde, midden tussen het glaswerk De schade werd prompt betaald, maar daarmede was dc zaak toch niet uit de wereld. Een van de Noordelijke officials schreef name lijk een brief naar het Bondsbureau waarin, hij het geval meldde en er bijvoegde „Van Welzenes was een goed scheidsrechter maar een slecht official". Ik werd door dr Van Prooye, den toenmaligen voorzitter van dc K N V B., op het matje geroepen Hij trok eens aan zijn pijp cn bracht me .dc woorden van den Noordelij ken official over met de mededeling dat ik voor twee Jaar van de in ternationale lijst zou worden ge schrapt. Een goede naam slecht maken, is geen kunst, zei hij. Maar een slechte naam goed maken is heel moeilijk Bewijs me. dat Je dat kimt en kom dan over twee jaar maar eens terug. Dat viel me niet mee De grap was er wel erg duur mee betaald werd Prooye was echter een man woord en twee jaar later weer op de lijst van inter nationale scl.3idsrechtcrs geplaatst. Of ik, ijian in die twee jaar een ..braai* scheidsrechter was ge weest? Dat zou ik niet graag be weren! Ik heb eens iets uitgehaald, wat ik overigens geen enkelen scheids rechter wil aanbevelen, net zo min trouwens als het meeste, wat in deze hele fluitgeschiedems wordt behandeld. Het was bij een wedstrijd tussen BI WJt en Ajax in het Olympisch Stadion Er stonden grote belangen bij op het spel niets meer of min der dan dc bezetting van dc boven ste plaats Ik had me er danig op voorbereid en verwachtte een felle strijd. Tot mijn verbazing en ook zeer tot misnoegen van dc stamp volle tFibuncs waren de spelers zo mak als schoothondjes en was het een tam partijtje. Dat duurde zo een kwartier en toen besloot ik er een beetje leven in te brengen Ik liep langs Ande- riesen en zei tegen hem Wil je eens zien. hoe ik al die mensen kan laten fluiten' Nee. Wels. maak noujgecn gek heid' lk had het mij echter in mijn hoofd gezet en ik voerde het uit ook Op een geggven openblik maakte Anderiesen voor iedereen duidelijk zichtbaar frcckick en ik gaf een vrije schop vóór Ajax' Ik kreeg mijn zin. want het publick ginc tekeer als bezetenen. Weey liep ik langs onzen interna tionalen spil. F.n nti moet je eens opletten, hoe ik datzelfde publick kan latea applaudisseren Doe het ntet. want ik durf een voudig niet meer te spelen. Maar ik deed het toch. Van Ree- nen de midvoor van Ajax was niet op dreef en speelde een tikje ..vuil", tot grote verontwaardiging natuur lijk vnn het publiek Toen hij weer wat uithaalde, stoof ik op hem af. deed alsof ik ontzettend kwaad was en gaf hem heftig gesticulerend een sehrobberinc Althans, dat leek zo In werkelijkheid zei ik bij all»^ wilde gebaren gemoedelijk tegen Van Reenen. dat hij het best een tikje kalmer kon doen Hij begreep er natuurlijk niets van. mHar het publiek toonde zijn ingenomenheid met mijn optreden door een ware ovatie. Ik heb iets dergelijks nooil meer gedaan, maar in die wedstrijd had De Nederlandse Spoorwegen heb ben de laatste tyd niet belaid kunnen roepen over de waardering ran het zich in het overbelaste materiaal proppende publiek \oor de u-ijze. waarop zg zich tan de oorlogsdagen hfrsteld hebben Des tijds waren het de studenten, die op weg naar de Utrechtse varsity ruiten t erbryzelden. aan de nood rem trokken en in Gouda zelfs wagens afkoppelden, de laatste tgd schgnt de vernielzucht op het grote publiek overgeslagen te zjjn, ge tuige de courantenberichten over afgesneden /ittinpen. enz. Zelfs moesten er hier en daar tremen dóór uitvallen. Maar nu schijnt men tot inzicht te zyn pekomrn en een nieuwe spmpathie aan de NS. te willen schenden Dat moest ten minste een jonge dame ervaren, die persé een zitplaats nulde hebben en Zich op een raamtafeltje wenste te zetelen Wat vooralsnog met pwp. omdat hierop een tas van een an dere (zittende) dame ruitte. Pogin gen om de tas^ te verzetten hadden al evenmin succes, want Dat tafeltje is niet om op te zitten juffrouw, klonk het vtnntp Er is al penoep vernield Zgn die Spoorwegen raif U? gaf het wicht brutaal retour, po gingen aanwendend de tas te ver plaatsen. Doch toen kwam de kordate stem kan U het toch zeker jeugd is tegenwoordi ze op'd'r benen staat De tas bleef op zjjn plaats, de jonge dame bleef staan (aan de grond genageld), hel tafeltje bleef intact en hef publiek betuigde bijval. Fn dit laatste is het ver- heugendste Nieuwe steun voor de Nederlandse Spoorwegen. zijn kinderen niet kan zien wenen, zal later om z n kin deren wenen.- Cfcd-Hollandse wijsheid. ujoar ik geval zit reputatie verwierf als drummer het toch zijn goede zijde. Het bracht stemfrung onder het publiek en die stemming sloeg over op de spelers. Het werd een beste wedstrijd! Een merkwaardige sensatie was het ook voor me eens in dc krant te lezen, dat ik was overleden en dc wedstrijd Feijenoord—Roma, die vijf dagen lafér zou worden ge speeld. dus niet zou leiden. De kwestie was namelijk, dat ccn naamgenoot van me. die ook in de Maasstad woonde, zich had opge hangen Men had gedacht, dat lk hel was! Dat Roma. kampioen van Italië, had in Duitsland alle wedstrijden gewonnen en kwam ook met het air van een overwinnaar In het Rotterdamse Stadion. Toen Ik Feijenoord een strafschop toekende, weigerde Providente, een der spe lers, het-strafschopgebied tc ver laten. Ventc nam de strafschop, doen doelman Mazetti stopte het le der. Hij werd omhelsd en-gezoend, maar ik liet de strafschop overne men voor dc overtreding van Pro vidente. Door v. d Heide, die beter mikte dan Vente. werd het een doelpunt en ik draafde naar het midden, zonder te weten, dat er zeven Italianen mij op dc hielen zaten. Zc grepen me bij mijn jasje en scheurden het letterlijk van mijn lichaam. Enfin, de strijd werd voortgezet cn na afloop werden we de beste vrienden en werd er menige aria gezongen Wat ze echter van me dachten, ben ikr nooit te weten ge komen op zijn inteWgentie er> wanneer de litkomst van dit onderzoek uit- III. J^e functie van aoclaal-paedago- gisch adviseur is. coala ons uit het relaas van den fieer J.J. Wep- ster al spoedig bleek, waarlfjk geen sinecure. Vooral in de laatste jaren van de oorlog, toen de vervoerge- legenbeden steeda slechter werden, heeft deze functionaria menig maal met de handen In het haar gesetent Niettemin is het werk steeds doorgegaan, heigeen reden geeft lol dankbaarheid. Want het is een zegenrijke ar beid die hier wordt verricht. Wan neer men weet. dat. volgens de laatste cijférs van het Centraal Bureau voor dc Statistiek, van de 251460 schoolgaande kinderen in Zuid-Holland ruim 11 dwz bijna 3800 tot de geestelijk onvol- waardigen moeten worden gere kend. dan is het duidelijk, dat de zorg voor deze kinderen een aan gelegenheid van primair belang moet worden geacht Dc soc.-pacdagogisch adviseur staatt permanent In contact met de diverse .dorpsschoolhoofden ge» mecntcbesturen. pastorieën, dorps geneesheren en wijkverpleegsters van het ..Groene Kruis" ten plat- telande Wanneer nu bijv een schoolhoofd of dorpsdokter meent, dat een bepaald kind in aanmer king komt voor plaa'tsing op een school voor buitengewoon lHger onderwijs, doet hij daarvan mede deling aan den sm- -pucdagogisrh advisetir. Dos.e begeeft zich dan on verwijld op réis naar de betreffen de gemeente en onderzoekt het ge- aL persoonlijk. Het ktnd wordt olgens. een. vast systeem getest mgentie erv wam :oe wijst, dat het op een gewone school niet thuis hoort, volgen besprekin gen met hét hoofd der school, het g^nccntebestuur en dc ouders, die er dan gewoonlijk toe leiden, dat het kind geplaatst wordt op do naast bij zijnde schribl voor B L O. Een kwallik grapje Het zelfstandig heen en weer rei zen levert gewoonlijk, dank zij dc medewerking van het per soneel van de meeste autobus- cn tramdiensten, weinig moeilijkheden op Een enkele keer kunnen zich wel eens minder prettige inciden ten voordoen, die dan gewoonlijk het gevolg zijn van kwaadwillig heid of onverstand van zekere medepassagiers Zo vertelde dc heer Wepstcr van een nog al onverkwikkelijk voorval dat zich heeft afgespeeld ln dc<j>c- zcttingstljd. In een *»toomtrlm, waarmee enige jongens, die di school voor B LO tc R'dnm bezocht hadden, naar huis reisden, zat o a. ook een Duitse officier en een aantal jeugdige boerenarbeiders Dc Jongelui waren in een vrolijke bul en besloten een» „een lolletje utt te halen". Eén van de scholie ren werd naderbij geroepen Er werd hem een kwartje in de hand geduwd en toegefluisterd ..Hier. jó, dat is voor jou Nou moet jij die mof eens uitschelden'" De jongen stak het kwartje ver heugd in zijn z.Bk en wierp den ver baasden cdelgermaan prompt een serie uitgezochte scheldwoorden naar het hoofd. Het gevolg van dit „lolletje" was natuurlijk, dat dc jongen door den verbolgen Duit ser werd meegenomen naar de een of andere kazerpe Men kan zich voorstellen hoeveel moeite het ge kost heeft het kind weer uit de handen van de beledigde Wehr- macht los te krijgen. Gelukkig zijn de meeste volwas senen verstandiger en behoren der gelijke voorvallen tot de hoge uit zonderingen De resultaten van het buitenge woon onderwij» bewijzen de doel- DE HELDENDADEN VAN VALENTIJN DE VEROVERAAR iual zaï IK je laten zien, bruid* Ormélljn. paars van woede, ik zal jou laten zien dat ik me kan veran deren in een lijfikoeK.'! En daarna zal je voor je be ledigingen boeten. Dan zal ik je veranderen ln een duizendpoot met rhcumatick In elk been Hij pakte een toverboek cn ging ijverig ln dc In houdsopgave zitten bladeren, hardop mompelend Lachspiegel nee. dan moet lk nog verder rijn luierbrbckjeah. daar heb lk het... lijnkoek, bladzijde 1783 Hij bladerde nu naar de opgegeven bladzijde 'en las aandachtig een paar maal. wat daar geschreven stond. Toen sloeg hij eindelijk zijn boek dicht en lacht? ge meen j 'In spanning had Valentijn dit alles gadegeslagen Tot nu Joe was alles mooi gegaan Ormelijn had met een op zijn bespotting gehapt Zou hij zich nu werkelijk ln een lijr^Jtoek kunnen veranderen7 Ormelijn haalde diep adem Dan bromdé hij een lo verspreuk? zoiets als „Mundus-vult-dacipl-ergodecipla- tur" Toen Valentijn wist niet suf dit nu alleen maar een bange nachtmerrie was - - toen lag daar op dc grond een pracht van een lijnkoek. treffendheid ervan. Men neemt aan. dat 75 protent van de geestelijk on volwaardige kinderen terecht komt. dwz. later in staat is om zichzelf te onderhouden Sommige deskun digen achten dit getal weliswaar nogal geflatteerd, maar in elk ge val ligt het ver boven de helft. Werkinrichtingen Van de resterende 75' behoort het grootste deel tot de imbecielen Dit zijn de hopeloze gevallen, die nooit geheel of zelfs maar gedeel telijk losgelaten kunnen worden Zij blijven oolHna hun 18e jaar (de leeftijdsgrens voor het buitenge woon onderwijs) onder toezicht Daartoe zijn aan verscheidene B L O -scholen werkinrichtingen verbonden, waar deze voor dc maat schappij onbruikbaren toch nog nuttig werk leren verrichten. De jongens en mannen houden zich daar bezig met eenvoudig werk als matten vlechten, 'borstels maken, en stoelen matten: de vrouwen wor den te werk gesteld op dc weef kamer. waar zij zich bezighouden met het weven van theedoeken, dweilen en zelfs prachtige wollut tafel- en divankleden. Dit alles ls zeer eenvoudig, ge heel mechanisch werk. waartoe volstrekt geen intellegentie of initiatief vereist wordt De weefkamer Vrouwenafdehng can de werkinrichting, behorende btj de B L O -school te Vlaardmgen Op de voorgrond enige fraaie, met de hand geweven wollen kleden. In die werkinrichtingen kun nen deze misdcelden blijven tot het einde hunner dagen Zij zijn er niet intern Na afloop van de wprktijd g.tan zij als gewone mensen naar huis. 7-ij verdienen ook éen rede lijk weekloon voelen zich dan ook als nnrmflrr arbeiders, die bU een baas werken -Bij een bezoek, dat wij brachten aan de werkinrichting, verbonden aan dc B.L O -school van don heer S Vuyk. te Vlaardingen. konden wij -constateren met welk een Ijver htei wordt gewerkt en met welk ren uitstekende resultaten F.r heerst een prettige, gemoedelijke sfeer en de werkers verrichten hun geestdodende arbeid met een opge wektheid. waar een normaal ar beider een voorbeeld,aan zou kun nen nemen Het moet gezegd worden, dat de blijmoedige stemming, die hier heerst, geheel voor rekening komt van den heer Vuyk en zijn helper», die met een ongelooflijke toewijding en een waar engelengeduld hun uiterst zware taak verrichten. Het i» een geruststellende gedachte, dat In deze tijd van op dc spltx ge dreven egoïsme, er nog altijd men sen gevonden worden die bereid zijn hun leven volledig an dienst te stellf* van hun misdeme mede schepselen. Kut/eeaden pvls'au TVFatuurlljk oyer kal zal lk het "filet hebben lkoenen. ganzen en een onder ons ze hebben gezien op h\ kerstdis; gastronomische beschou wingen laat Ik graag aan anderen over. al is een bout op zijn tijd me niet onwelkom Nee. Ik bedoel dc vogels in leven den lijve, zij het ln deze winter, waarin we nu al twee hevige win ters te pakken hebben, met een veeg lijf. Veel vogels hebben ons al lang verlaten; sommige hebben al ins Augustus'de benen (pardon ae vleu gels) genomen, toen geen onzer nog aan een naderende winter dacht Andere wagen het om hier tc blij ven. zwerven alleen wat rond ^Maar naast deze trekvogels en standvo- gcls hebben we ook heel wat win- tereasten. (tie uit het Noorden, Scandinavië. Finlund, Lapland. Rus land en Siberie hierheen komen en o.a. In onze lage landen de winter maanden doorbrengen. U weet. één bonte kraai maakt nog geen win ter. evenmin als één zwaluw zomer maakt. Verder moeten wc ook nog beden ken. dat van een bepaalde vogel soort een groot deel naar het Zui den emigreert en een ander deel blijkbaar de trekdrang niet vol doende heeft. Zo.trekken de blau we reizigei's niet alle weg. Ook in de "strengste winters kunnen-wc ze aantreffen, maar dan sneuvelen er heel wat H Het is niet zozeer de kou. als wel de honger, die de trek noodzake lijk maakt. Veel Insecten hebben zich diep verscholen, wormen cn Irft ven zijn ln de aarde gedrongen en graven zich bij vorst nog dieper in Zeer voel vogels leven van bes sen en andere vruchten als eikels, beukenootjes, denne- cn sparre- zaden Nu zijn de zaadelers er meestal beter aan toe tn de winter dan de lnsectenetera Maar als h®t wil winteren, voor ol als er sneeuw komt. dBn worden de besdragende heesters en bomen danig geplun derd. 'In de steden en bij dc wonln- Jen zijn, de lijsterbessen meestal eer .vroeg van de rode of oianjr trossen beroofd, terwijl hulsten GeldeTse 1-oos vóór Kerstmis hun kleur vaak kwijt zijn. ala cr yrut sneeuw gevallen is Dezer dagen zagen we op veel plaatsen dc co- toneasters sterk gehavend. De agjeter* zoals de kraaien, die toch al niet kieskeurig zijn en een zeer uitgebreid menu kunnen ver dragen. vinden hier en daar nog wel (vat Wie de vogels ln de winter een genoegen wil doen en zichzelf teven* strooie op een voederplank je geregeld wat eten en zette bij strenge vorst ook een paar maal daags wat lauw water in een niet tc groot schaaltje In de tuin of op balkon. Een koolmees bengelt vlak achter mijn tuindeuren aan eén op- «ehangen kaaskorstje; al draaiend" akt'hij In de kaaa dat de stuk en ren zaapbek. ken eraf vliegert De spreeuwen, de gulzigaards, noch de mussen doen hem dat na Telkens komt het fijne roodborstje met de zwarte kraal oogjes xlch aart het voer te goed doen en de merel „ln zwart flu weel" met de oranje snavel, amult van een rotte apnel. Vogelstudie binten MaLr beter ls het nog de„vogol- studlc buiten te bedrijven cn juist bij die tintelende vrieskou, tegen een stevige Noord-Ooster ln stap pend en lettend op het schaarse leven temidden van de dode plan tenwereld. Is een wandeling can heerlijkheid. In de wel «tappen een paar glan zend zwarte roeken, de stevige zwarte snavel met de grijze wrat tige wortel steeds werkend In het dorre gras. Danr ligf»cen hele ver gadering van duiven, dtkke blauw- frijze bollen. Zeer weinig beweging s er in dc groep tc zien. met de kortè poten zinken ze in het gras weg Toch hebben ze het druk; ge luidloos pikken ze de gras- en on kruidzaden op. Daar wiekt een grote vogel met brede vleugelslag telkens even zwevend, in zwierige banen tegen het strakke hemelsblauw Aan de vorm herkennen we de kiekendief, dc bruine rover van de rietlanden Zeker ligt de wel met de duiven al tc zeer beschut om ei op neer te vallen Bóven het slootijs hangen dc volle lakken der elzen uit de zwarte proppen vallen de vrucht jes als zwarte pitjes en aan de naakte takken der essen hebben de dort'é trossen veel van hun gelige vleugelzaadjcs aan de wind prijs gegeven Dsai het eerste vogelgeluldje „tsjrrrtsjrrr" en het eerste kleur tje van de wandellrg. Een pimpel mees"— blauv'kopkc zeggen de Bra banders hangt In de elzeproppen en weet hier en daHr en ginds met zijn luchtige turnersbewegingen in si heurtjes van twijgen en tussen propschubhen nog menig miniem hapje te vmden. eitjes van spinnen en ander kleingoed Het laat zich v allen scharrelt langs de slootkant, op het ij*, verdwijnt ln een muizen gat. alles zo vlug „dat het onbe schrijfelijk la. hoe vlug ook. dat ik •Schrijf" Wat horen we in het struweel voor geritsel7 Dorre blaren worden weggeruimd en een merel blijkt de dikke laag van dor loof te ex ploreren. of er onder nog wat leven te vinden is Uit het geboomte van het- land-' goed roepen een paar Vlaamse gaaien (markolven, hannekbroeken. eikeleksters, of hoe die mooie rak kers met hun kobalt-blauwe vleu- gelsplegels meer mogen heten) Hun s(hel geschreeuw klinkt door hel stille bos. maar we krijgen ze niet te zien Verder gaan we langs dijken met het uitzicht over troosteloos verlaten- omgeploegde akkers, langs boom- gaardjes. waar wat vuile schapen bijeen liggen, ongedeerd door de kou Aan de buitenlij- ln de riet velden van de uiterwaard zijn een paar rictsnijders aan het werk. Een jniur stoere arbeiders met hoge liAaarzen aan en een helgroene aljmio op het hoofd, komt met een zware "bos op de schouder op de dijk aan. waar een mijt gevormd wordt Juist gaat al gakkerend een grote vlucht ganzen ln V-vorm over. Zo een In de pot. meneerl lk heb maar niet geantwoord: ..Heter één vogel In de lucht dan tien in de hand". Ik voelde me niet geroepen tot die vogelbescher- tningspropuganda Ik had het ook te druk met tellen van de twee lange golvende armen van de V. lk kwam tot ca 50. Mooi was te zien, hoe ze afstand bewaarden cn vleugelslag werd geregeld, ardoor elk profiteert van de f van zijn voorman; te tien. hoe spits van de phalanx telkens vangen werd Maar later kwamen we aan de rivier en wel bij een open plek ln dc langzaam drijvende ljsnt*»»*- Tel van meerkoeten, zwarte vogels met witte blessen dreven er. Een klein* bruine dodaars dook telkens onder, was minstens tien maal zo lang on der dan boven water Haait had je geen tijd om de kleine fuutachtlge vogel te herkennen. Een paar gro^ te aalscholvers waren ook aan het vissen. Die vonden het bijna de moeite niet om helemaal boven te komen, xo laag dreven xe, om di rect weer te verdwijnen voor wel 15 «cc. Maar wat verder lagen mooie eenden; ook zonder kijker herkenden we aan de witte zij- vlek de kuifeendjes, een pijlataart nan, zijn priem en een zaagbek aart zijn achterwaart! gerichte rulgR* kuif. Wild dooreen Joegen er wat kokmeeuwen met de koptelefoon- tjes. die ln het vroege voorjaar aangroeien tot geheel zwarte of donkerbruine koppen as. Eén geluld tussen het gekrijs wat andera; het klonk als „klle-aa klle-aa". Hat was een wat grotere meeuw en tn de goede stand zagen we de don kere rand van de v^ugela en van dc staart: een htormmeeuw. Toen we naar het Westen huis waarts gingen, was de zon aan het ondergaan De vuurbol zonk In paarsige dampen en zeer lang nog genoten we van de oranje gloea vnn de Westerhemel. waartegen bonten en hulzen diepzwart zich aftekenden Platzak kwamen we thula van deze Jacht, maar vol mooie her inneringen. Wat geeft Hilversum? Avondprogramma. II Januari. Hllv I (NCRV): zang. <30 Ned. 8tr kr 7 Nieuws: 7 18 Banlo; 7 M Vaan der Volken. I Nieuw*: los Mu ziek uit alle werelddelen; I M De BU- l>r. In Br.gie, io Nteuwv 10 M Gr.pl.; 10 45 AvondoverdenkingII Nieuwe Nederlandse Muziek; li jo Concert Hllv II (AVRO) l Nieuw*: 1* Vaudeville Ork 45 Spoit. 7 is Le- zlnz 7 M Radio voikamuziekiehool; 7 55 Nieuw*. 1 BBC Symph Ork; 115 Gr nl n jo Hoorspel: is.ll Orgel; Piano; 11 Nieuws 11 11 skvmastera. Dagprogramma 17 Januari Hllv I (NCRV). 7 en I Nieuws; I.M Conceit S Italiaanse Kamermuz SM Phiih Symph Ork; to jo Morgen- dier»!11 Getarr Trio; II Celesta ln»; I Nieuw* M5 Mandolinata IM Lite# ra:uur. 2 40 Vrouwenkoor. 3 l> Rot- terclams Plarto-kwartet. 4 Declametlfi 4 10 Omroepkamerork 5 18 Volkslied; 5 45 Orgel Hllv II (VARA) 7 en Nieuws; IJl Opera; Muz uit Z-Amerika t (VPRO) 10 MórgcnwIJd.; (VARA)I 10 20 Regenboog. 11 Or pl II Jl Saitfj plano: (AVRO)* 1J Harp-trio; IIM Skvmaaters: I Nieuw*; 1 11 Orgel; IN Aeoitan Sextet: I M Hoorspel; (VARA): Orgel 4 ïo Tussen It en IS; I Ac cordeon. 8 30 Muzikaal babbeltle. Een verhaal uil de slavenoorfog ui 't I* beter dat dc kerel eerst zijn verhaal vettelt. Anse. We ver liezen zo n hoop tijd. Ik denk dat er een of andere knul hier »was. want die meid zal hem alleen niet opgesloten hebben,- c-n dan geeft t ook miu hoe die vent heette, wel? Schiet op. Nichola, wat ie er gebeurd? Vertel alles, maar maak 1 kort. Daarop volgde het verhaal van zijn ontmoeting met onx. en hoe hij het meisje verteld had dat haar vader gestorven was. en tenslotte ook. dat hij door mij gedwongen was om Anae'a plan te verraden Toen hij tover met zijn verhaal gekome* was, viel Kelly hem ln rede Zeg eens, Anse. zei hij. denk dat 't een van die Yankees was. die bij Fox hoorden cn 'm smeerden. Hij heeft tijd genoeg ge had om zover te voet te komen Maar waarom noemt hij rich dan Raynjond? Dat weet lk ook niet mis schien heeft hij over dien ander horen praten en gedacht dat hij gemakkelijker onder die naam kon reizen Enfin, dat kan me ook niks schelen hoe die vent hgpt. als ik hem nog maar eens ooit ln mijn vingers krijg, gromde Anse woe dend verder. Nichols, hoe heeft hij jc opgesloten? Ik dacht dat ik nog een kans zou krijgen om weg te ko men. en die Yankee en Ik vodhten als een paar wilde katten. Ik denk dat ik den smeerlap afgetuigd zou hebben, als die meid niet achter me was komen staan en me me^ een. stuk steen of zoiets geslagen had Toen ik weer bij kwam. sleep ten ze mij de trap op. duwden mij* ln die kast en déden de deur op slot. En zij7 Ze zullen 'm gesmeerd heb ben. Ik heb ze niet meer gezien Anse wae zeker bulten zichzelf van woede, want nu volgde het ge luid van een slag. het lawaai van cem vallend lichaam en het ge schuifel van voeten toen de ande ren ruimte maakten. Dan een ogen blik stilte Raap die ouwe sufferd op. ze?' een stem, gooi m maar wécr in de kamer daar Misschien zal hij meer gezond verstand hebben als hij bij komt. Kelly, neem Jim mee cn ga 'ns kijken of die knol nog op stal staat Als die tjvee !e voet zijn ge gaan. hebben ze niet veel kana bij zo'n storm In elk geval hier zijn zc niet. Kom Jongen* wc zullen beneden nog eens zoeken We hoorden hun stappen op de trap en het licht dat door de spleet in het luik geschenen had. vervaag de en liet ons,in donker achter. HOOFDSTUK XII. De herkenning. Ofschoon we overtuigd waren, dat alle schurken de bovenverdie ping verlaten hadden, behalve dan de bewusteloze Nichols, durfde geen van ®ns beidep de eerste ogen blikken iets te zeggen of *een be weging te maken. Ik kon het zach te ademhalen van 't meisje naast me horen. Ze had alfhs gehoord wat er gezegd werd Zou ze me nu nog \ertrouwen? OJ hadden d:e irden van Anse en Kelly haar hterdocht opgewekt7 En als dat zo? was zou ik haar dan dc waar heid dur cn vertellen7 Ik moest twee plivhten vervullen één te genover het leger en één tegen over d l hulpeloze meisje cn wel ke van die twee zou voorgaan all zc allebc in 't gedrang kwamen7 pl« vraag kon ik niet beantwoor den. maar toch was ik er van over tuigd. dat die ene plicht zwaarder woog ik moest Noreen Harwood redden t dc wrede handen van Anse C-iwan Misschien zou lk dit kunnen volbrengen en tegelijker tijd mm geheim voor mijzelf hou den Misschien had zc niet vcr- Ttaen of niet goed begrepen wat de msnncn gezegd hadden Hun be wering dat ik dc recrutenwerver Raymond niet kon zijn. zou mis schien haar argwaan kelemaal niet opwekken Miischien was zc te zeer verdiept geweest in haar eigen gevaar om zoiets op te merker). Die veronderstelling zou ik maar ais de^juiste aannemen dat ze me nog. volledig vertrouwde en precies zou doen wat ik haar aan raadde - -Up nog een ander* uitgang 75. M.sschlrn een of ander luik om op 't dak te komen7 Dat heb ik' nog nooit ontdekt, en ik ben hier toch ala kind dik- wijla geweest. Dan Is de enige kans op ont snapping langs de ladder en dat mogen we niet wagen, tot we er zeker van zljnr dat die kerels wer kelijk weg *Un Hoort u iet* bene den7 We luisterden allebei ademloos, maar we hoorden geen enkel be kend. geluid Ik dacht dat Ik de echo van de stem hoorde, maiir dat kwam van .bulten Miaschlen ie mand die., iets uit de stal nep Zal Ik 't wagen om te gaan kijken7 vroeg ik twijfelend Hi«r op deze .verdieping is baalist nie mand dan Nichola en ik denk dat die Wel een poosje bulten gevecht zal zijn Wat dunkt u dat we doen moeten7 Ik heb heus geen zin om hier langer te blijven dan strikt nodig ls antwoordde ze kalm. maar ik denk niet dat die mensen ai uit het huis weg zijn. Misschien zijn eh een paer buiten in de storm naar ons aan 't zoeken, /n. ar be neden itaao er ook beslist op cms te wachten. Hoorde u dat7 Er viel een mes op de grond, er I* dus iemand aan *t eten ln dc eet zaal Ik zal het liilk wat optillen, misschien valt er licht op de trap Ik moe*t het losmaken door liet lemmet van mijd mes tussen dé rand te klemmen, maar de klem die het luik vasthield gsf' bljns zonder geluld mee en ik gluurde door de opening, die ontstaan was Fr brandde een lamp beneden ln de hall en het licht daarvan was helder genoeg om de situatie te pverzien Er was niemand te zien of te horen Een ding was zeker, de bovengang wa* verlaten, totaal, want lk zag niemand Ik ilchtte mijn hoofd op en *eek naar het meisje dat stil cn bewegingloos was blijven zitten. M(Jn ogen. die nu aan de duisternis geweod wa ren. zagen de omtrekken van haar lichaam, zelfs vaag de tljnen van hssr gezichtje Ze zet rechtop eb keek me blijkbaar strak aan Is alles veilig? Wat dc bovengang be\reft wel. ja Beneden brandt nog llcnt. maar ik zie niets bewegen Mlaechien zijn ze ln de eetkamer, maar lk denk niet dat ze ona hier nog zullen xbeken Dus u wilt de ladder naar b«- neden laten zakken? De toon. waarop ze me dia vraag stelde, ergerde ma. 't was net of haar stem doods en koud klonk. 't Is beslist veiliger In een van de jfamvrs beneden, antwoordde lk. terwijl ik" probeerde, gewoon t* *prejcen en we kunnen daar ook gemakkelijke de kana waarnemen om te ontsnappen. Zo? Die lichte stembuiging beviel me nleta. Wet betekend* dl* manier van doen? Wasrom sloeg z* Ineens die toon tegen me aan? Ho* eerder ik dat wist Boe beter Neem me niet kwalijk, mie* Harwood. zei lk kalm. maar lk be grijp niet waarom u op een derge lijke toon tegen mij spreekt U hebt me eerst toch uw vertrouwen ge schonken, toen ik u van dienst wil de zijn en lk wil u >.nu nog «van graag van dienst zijn. U wilt dus dat lk u volkoman vertrouw? Natuurlijk, dat spreekt toch vanzelf. Er volgde een ogenblik atilt*, waarin ik duidelijk kon horen hoe ze anel ademhaalde en lk hoe ze me aankeek. (wordt vervolgd)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1947 | | pagina 2