i
i
llëli
Ssrifeü-.
3?
4,
Toch 'nadert de lente
Basic English
WILLEM KOMPIER
STAAT TERECHT
thans officieel geworden
ril
Pond
JSterling
j^((\
del'ft Delft
Studenten in de mijnen
Zwaar en soms in de pijier
gevaarlijk werk
Eerste
voörjaarsboden
VAN DRIE ZEEUWSE MEISJES
een schooljuffrouw en een pop
Voor de
Met
DINSDAG 4 MAART 1947
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 3
STADSNIEUWS
Vrije persoonlijkheid in
gemeenschapsbesef
Drs. Korthals over
personalisme in de
,practische politiek
Gisteravond sprak in „Ter Gouw"
op eed door de afdeling Gouda van
de Partij van de Vrijheid belegde
openbare vergadering drs. H. A
Korthals, lid van de Tweede Kamer,
over „Individualisme, personalisme
en collectivisme, toegelicht in de
practische politiek"
In de oorlóg,- begon spreker, de
den aan onse kant de leuzen voor
democratie en voor vrijheid opgeld.
Idealen echter, die voor de oorlog
al de meest felle critiek te door
staan hadden. Aan de democratic
werd verweten de verbrokkeling in
het partijenstelsel, de te grote ver
deeldheid van ons volk en als ge
volg daarvan de onmacht der rege
ringen, die tussen 1920 en 1940 op
traden en die ook niet bij machte
waren de grote economische en so
ciale en misschien eveneens de
staatkundige vraagstukken van die
tijd op te lossen. Aan de demo
cratie werd ook geweten de tp ge
ringe onderlinge waardering onder
de mensen, die elkaar niet konden
vinden in nationaal .verband. Als
gevolg daarvan werd het algemeen
belang dikwijls secundair aan het
groepsbelang en bestond er tevens
een te geringe geneigdheid om voor
het algemeen belang offers te bren
gen. Ten opzichte van het ideaal
„vrijheid" merkte de heer Korthals
o'p, dat er bijna niemand meer was,
die geestelijke vrijheid als het hoog
ste goed waardeerde, terwijl zij die
pleitten voor economische vrijheid,
als ouderwets en uit de tijd werden
beschouwd Toch, ging spreker
voort, werden in de oorlog dte leu
zen aangevoerd om de massa's tot
verzet te prikkelen en men appel
leerde daaraan, omdat men zich re
gelrecht bedreigd voelde in zijn
menszijn. Het gaat dus, resumeerde
hij, in democratie en in vrijheid
om de hoogste waarden voor ons als
TRIBUNAAL
Ook de |9e eeuw heeft gestaan In
het teken van de verdediging van
de rechten van den mens, zei spre
ker, maar van den mens als indi
vidu. Dat was de tijd, waarin de
mens alleen met het verstand vast
stelde, wat voordelig voor hem per
soonlijk was; hij was- individualist
De reactie op dit individualisme was
het collectivisme, dat zijn heil zocht
in de gemeenschap en daarin het in
dividu terug bracht tot nul. De
Partij van de Vrijheid verwerpt het
"individualisme in zijn extreme vorm
maar evenzeer het alles verstikken
de collectivisme. De heer Korthals
schetste daarna hoe tijdens de be
zetting een groep mensen uit de
bond van jong-liberalen, zich heeft
beziggehouden met de vraag, hoe
het politieke leven na de oorlog
moest worden gevormd en hun con
clusie. neergelegd in een beginsel
verklaring, was. dat de mens ge
plaatst moest worden in de gemeen
schap; iets wat men nu personalis
me noemt. Wij komen, op, vervolgde
spreker, voor de vrije persoonlijk
heid. maar gekoppeld en verant
woordelijk aan de gemeenschap, die
op haar beurt weer gekoppeld is aan
sociale rechtvaardigheid.
Tenslotte nam drs. Korthals het
beleid der regering onder de loupe.
Hij gaf als zijn mening te kennen,
dat tengevolge van .de financiële
maatregelen de spaarzin nïet wordt
bevorderd en het verantwoordelijk
heidsbesef wordt aangetast, terwijl
de wederopbouw, door een over
maat van instanties, dte remmend
werken, niet opschiet. Hij was van
oordeel, dat het inzake de kwestie
Indië er om gaat of men de mll-
lioenenmassa daar aan de hbnger-
dood en terreur zal prijsgeven, of
dat men zijn (tUcht zal verstaan.
Spreker achtte het noodzakelijk
eerst orde in de rechtstaat terug te
brengen en dan te confereren.
DOCTOR IN DE GENEE8KUNDE.
Aan de Gemeentelijke Universi
teit te Amsterdam is bevorderd tot
doctor in de*geneeskunde op proef
schrift getiteld ..Thrombophlebitis
van de sinus cavernosus" de heer
A. C. H. Höweler. keel-, neus- e'h
oorarts te Amersfoort, vroeger al
hier.
ZUIVERING.
Bij besluit van de directie der
N V. Nederlandse Spoorwegen is
overeenkomstig de desbetreffende
bepalingen van het Zuiveringsbe
sluit met ingang van 5 Mei 1943 ont
slag verleend aan A. Verhey. hulp
ambachtsman. alhier.
Uit vroeger tijden
DE „GOUDSCHE COURANT"
MELDDE:
75 Jaar geleien.
Uit Waddinxvecn: De heer J P.
H. Nourisse had het voorrecht het
herinneringsfeest te vieren zijner
50-Jarige betrekking als genees- en
heelmeester, binnen deze gemeente.
Reeds in de vroege morgen wapper
de de driekleur uit de woningen van
véle ingezetenen. Een commissie uit
de gemeenteraad bood den jubila
ris namens de gemeente een prach
tig geschenk aan. Een commissie uit
ingezetenen vereerde hem mede een
kostbaar geschenk, terwijl daaren
boven nog velen door geschenken
van hun belangstelling en hoogach
ting voor den waardigen geneesheer
blijk gaven.
5« Jaar geleden.^
In de sociëteit ..Ons Genoegen"
is weer het Jaarlijkse balmasque
voor de leden gehouden. De beide
zalen waren totaal bezet en velen
moesten zich met een staanplaats
vergenoegen.
25 Jaar geleden.
De afdeling Gouda en omstreken
van de Hollandse Maatschappij van
Landbouw hield haar jaarvergade-
1 Uit de mededelingen van den
secretaris den heer M. van Vliet,
bleek, dat de enige bereikte ver
betering was het plaatsen kort ge
leden van een tweede schaal op de
Varkensmarkt. waardoor daar het
wegen sneller geschiedt.
Op de kaasmarkt ia de toestand
niet verbeterd Wanneer straks gro
te aanvoeren komen, zal de toe-
«tand weer opnieuw tot ernstige
klachten aanleiding geven. Besloten
werd door samenwerking mat an
dere verenigingen opnieuw te trach
ten dc zo hoog nodige verbetering
te verkrijgen dat de kaaswagens
behoorlijk vlug kunnen worden ge
holpen
Die toestand kan verkregen wor
den door de kramen elder* te plaat
sen dan ze nu staan.
DE KLAP IN DE
KAPPERSZAAK
Zo groot was de belangstelling
voor de zitting van het Tribunaal
van gistermiddag, dat slechts een
deel van het publiek tot de tribune
kon worden toegelaten. Er werden
twee nieuwe zaken behandeld. Een
lange beschuldiging was uitge
bracht tegen den 60-jarigen café
houder Willem Kompier te Gouda,
gedetineerd te Naarden, den vroe-
geren exploitant van de speeltuin
..De Kleine Betuwe" te Haastrecht
en van café ..De Beursklok' te
Gouda. Hij werd beschuldigd van
lidmaatschap N S B en Economisch
Front, afleggen gelofte van trouw
aan den leider, optreden als groeps-
beheerder der NSB te Haastrecht,
colporteren te Haastrecht met pro-
pagandalectuur der N S B cn met
Volk en. Vaderland, toelaten, dat
zijn drie toen minderjarige zoons
vrijwillig dienst namen bij de Waf-
fen S S of andere Duitse krljgs-,
staats- of openbare dienst, genieten
van extra levensmiddelen en brand
stoffen vanwege het feit. dat zijn
zoons in Duitse dienst waren, op
treden voor het Economisch Front
als. althans benoemd zijn tot kring-
vakraadcorresp. Verkeer Kring IJs-
selstreek voor hotel-, restaurant-,
café- en pensionbedrijf. geabon
neerd zijn op het Nationale Dag
blad, steunen rpet een of meer gif
ten van de Nationale Jeugdstorm en
gebruik maken van de vrijstelling
tot inlevering van zijn radiotoestel
Voorts werd hij ervan beschuldigd
dat hij in zijn café borrel-avonden
organiseerde met of voor Duitse ot&
ficieren, dat hij in '40 bij den toenma
ligen burgemeester van Haastrecht
een klacht heeft ingediend tegen de
torenwacht van de luchtbescher
mingsdienst wegens het schrijven
op de torenbetimmering van beledi
gende uitdrukkingen tegen het
Duitse rijk, dat hij eind November
te Gouda G. J van Wingerdeq, die
de opmerking maakte „dat het wei
goed ging" een klap in het gezicht
heeft gegeven-en vervolgens zeide.
dat hij Van Willigen wel bij de
Wehrmacht ter verantwoording zou
laten roepen en dat hij misbruik
heeft gemaakt van zijn relaties met
dc S.D. en speciaal met den S.D.-
man J. C. Balvert om met be
hulp van deze instantie een met
zekeren Hennekes aangegaan con
tract ongedaan gemaakt te krijgen.
Beschuldigde verklaarde bij zijn
verhoor in 1934 tot de N.S.B. te zijn
toegetreden op grond van zijn finan
ciële toestand, wegens zijn relaties
met varkenshandelaren, die lid van
de N S B. waren en ten derde, om
dat bij bepraat was door iemand,
die overigens later bedankt had en
die verstandiger is geweest dan ik.
aldus beschuldigde, over zijn aan
blijven na de Duitse inval zeide:
„ik had zo weinig verstand, ik heb
nooit school gehad". Beschuldigde
gaf de meeste punten der tenlaste
legging toe. Ten aanzien van de bor
relavonden van de Duitsers in „De
Beursklok" zeide hij: „Die bleven
maar zitten".
Voorzitter, mr C. Jonker: Dat
kan ik me voorstellen als er bor
rels geschonken werden.
Beschuldigde merkte op. dat de
Duitsers dedefi en lieten wat ze wil
den en dat hij zelf niets te vertel
len had. Ze brachten alles mede en
kostten, aldus beschuldigde, ons
geld.
Voorzitter. Ieder haatte die tent
van u. het was het centrum van
N S B.-ers en Duitsers en stond be
kend ais^het Bruine Huls.
Bij het bespreken van de bidden
burgemeester van Haastrecht in
gediende klacht tegen de torenwacht
zeide beschuldigde, dat ?ijn optre
den fout geweest was. Op een vraag,
wat hij er mede had willen berei
ken, antwoordde hij, dat de bedoe
ling was. dat er tegen het schrijven
van beledigende uitdrukkingen op
getreden werd
Voorzitter: De politie heeft, wel
licht opzettelijk, nooit den dader ge
vonden. maar wat zou er met de
mensen gebeprd zijn als het uitge
komen was.
Beschuldigde: Dat hadden we toen
nog niet "door. We dachten er niet
1 aan. dat het gevolgen had kunnen
hebben. Er is gelukkig ook nie
mand weggehaald.
Voorzitter. Dank zij de politie.
Vervolgens kwam ter sprake de
klap. die beschuldigde aan den heer
G. J. van Wingerden had gegeven,
hetgeen in een kapperszaak was
gebeurd. De heer Van Wingerden
had naar aanleiding van het bom
bardement op het station gezegd
hoewel ik voor 80 90* alles kwijt
beq, vind ik toch, dat het zo moet
gebeuren en het gaat goed Na dit
gezegde had beschuldigde den heer
Van Wingerden een kl^p gegeven
Beschuldigde zeide. dat hij van me
ning was geweest, dat de heer Van
Wingerden het paviljoen bedoeld
had en dat kon hij niet hebben. Hij
stond vlak naast den heer Van Win
gerden. maar als ik, zeide beschul
digde. een meter van hem vandaan
gestaan had, was er niets gebeurd
Toen zijn drift bekoeld was. had hij
ingezien, dat hij fout had gehandeld
Na zijn vertrek was de kapper hem
achterop gekomen om te vragen cr
geen werk van te maken. Toen heb
ik direct gezegd: Dat ben ik al lang
vergeten, aldus beschuldigde, want
kwaad worden kan ik wel, maar
kwaad blijven niet.
De Beursklok
Het verhoor liep hierna over het
punt, waarin beschuldigde was ten
laste gelegd, dat hij door bemidde
ling van de S.D. had getracht een
met den kellner A. Hennekes aan
gegaan contract ongedaan gemaakt
te krijgen. Beschuldigde verklaarde,
dat hij in September 1944 bij zijn
vertrek de zaak aan zijn kellner had
overgedaan. Er wap een contract op
gemaakt, dat een prijs van ƒ5000
noemde, maar dit bedrag was nooit
betaald. Beschuldigde zeide, dat het
de bedoeling was, dat Ijij na zijn
terugkeer de zaak terugkreeg en
dat er alleen een contract opge
maakt was om den kellner In staat
te stellen in rechten te kunnen op
treden. Toen beschuldigde terug
keerde, bleek, dat de kellner de
zaak inmiddels voor 10.000 had
verkocht.
Voorzitter: Voor 13.000.
BesohuldlgdeDaar sta ik van te
kijken, ik heb nooit anders gewe
ten dan van 10.000.
Beschuldigde vond, dat de kellner
hem. door de boel te verkopen, on
rechtvaardig behandeld had, daar
beschuldigde de overdracht als een
schijncontract had beschouwd en
omdat hij van oordeel was. dat h;j
zelf voor de inboedel wel 25 000
had kunnen krijgen Na zijn terug
keer had beschuldigde toen zelf de
zaak aan den nieuwen eigenaar ver
kocht. Hij had aan ieder, die het
horen wilde, verteld, dat de kellner
hem onrechtvaardig had behandeld
en hij vermoedt, dat het zo ook aan
<jen S D -agent De Balve'rt was ter
ore gekomen Beschuldigde ontken
de de hulp van de S.D. ingeroepen
te hebben, het initiatief om de be
trokkenen te ontbieden, was geheel
van De Balvert uitgegaan, want het
was beschuldigde er niet om te doen
•de zaak terug te krijgeh. Toen De
Balvert de eis stelde, dat beschul
digde met Nieuwjaar de zaak weer
zou openen, had beschuldigde dit
geweigerd en medegedeeld, dat hij
de zaak eerlijk aan den nieuwen
eigenaar had verkocht. De Balvert
had toen aan beschuldigde, gevraagd
ot hij den kellner en den nieuwen
eigenaar moest „einsperren". maar
beschuldigde had daarop gezegd, dat
hij dit niet wilde
Voorzitter: U was ook bij de S.D.,
wat moest u er-doen.
Beschuldigde: Ik had via de poli
tie de mededeling ontvangen, dat ik
komen moest. Ik dacht, wa. zou dat
nu zijn. want ik was bang bij dc
S.D, te komen, daar De Balvert nie
mand spaarde
Beschuldigde ontkend^ de opzet
gehad te hebben de zaak terug té
krijgen, hij ging met de verkoop ac-
coord. Toen hij door de P R A. ge
hoord was en men hem in de ge
legenheid gesteld had gunstige ge
dragingen naar voren te brengen,
had hij juist het gebeurde bij de
S.D. aangehaald om te bewijzen, dat
hij de betrokkenen uit handen der
Duitse politie had gehouden.
De voorzitter bracht ter sprake,
dat beschuldigde zich na zijn terug
keer om rechtskundig advies had
gewend tot mr. S. H. Smit. Er was
daarbij ook over politiek gespro
ken en mr. Smit had én over het
contract met den kellner èn over
de politiek zijn mening niet onder
stoelen of banken gestoken. Twee
dagen later wilde de S.D. mr. Smit
arresteren, maar deze dook bijtijds
onder. De voorzitter vroeg of er
verband bestond tussen het gesprek
van beschuldigde met mr. Smit en
het arrestatiebevel, maar beschul
digde ontkende dit en verklaarde
aan de voorgenomen arrestatie van
mr. Smit geherlel schuld te hebben
noch er iets van te weten.
De verdediger, mr J. L. J. A. van
Mechelen: Oudenaarden en De Bal
vert hebben blijkens de stukken
zelf verklaard, dat de'beoogde ar
restatie van mr. Smit niets met de
verkoop van „De Beursklok" te
maken had.
Een andere vraag van den voor
zitter was of beschuldigde bekend
was met een lijst van namen van
personen uit Haastrecht, die waren'
opgegeven voor uitzending naar
Duitsland Beschuldigde antwoord
de. dat hij hiervan niets wist. Had
hij het geweten, dan had hij er wel
tegen geprotesteerd, want deze din
gen deed ik niet. aldus beschuldig
de. die te voren nog had opgemerkt,
dat door zijn optreden een hoop
dmg'en in Haastrecht in kalme
banen waren geleid.
Volgens het beheersrapport bezit
beschuldigde 38.000.
Pleidooi
Mr. Van Mechelen merkte in zijn
pleidooi op, dat niet onder stoelen
of banken gestoken behoeft te wor
den dat beschuldigde een vurig
N S B -er was De punten der ten
lastelegging nagaande, merkte plei
ter op. dat beschuldigde de borrel
avonden met de Duitsers niet zelf
georganiseerd had. Duitsers stoor
den zich niet aan wet of orde en
dronken vrolijk hun borrel. Het In
dienen van de klacht bij den burge
meester van Haastrecht over de to
renwacht is onjuist geweest, doch
ondanks het verkeerde deed be
schuldigde nog wat goeds: hij ging
met zijn klacht naar den burgemees
ter en niet naar een Duitse instan
tie. 'Over het gebeurde in de kap
perszaak zeide mr. Van Mechelen.
dat daar altijd druk gedebatteerd
werd en dat men alles tegen be
schuldigde kon zeggen zonder dat
deze boos werd. Na Dolle Dinsdag
was beschuldigde zenuwachtig en
toen ontstond het misverstand door
de mening van beschuldigde, dat de
uitlating op het paviljoen sloeg. Al
gauw was beschuldigde weer kalm
en op een eenvoudig verzoek van
den kapper heeft hij de hele zaak.
laten lopen en den heer Van Win
gerden niet in moeilijkheden ge
bracht.
Met betrekking tot de verkoop
van „De Beursklok" merkte pleiter
op, dat beschuldigde nooit de be
doeling had gehad de zaak aan den
kellner te verkopen, er is trou
wens niets betaald. De afspraak
was. dat de kellner de zaak zou be
heren. Toen beschuldigde terug was
heeft hij met iedereen over de ver
koop door den kellner gesproken,
maar niet de hulp van de S.D. in
geroepen. Er zat hij beschuldigde
geen enkele kwade bedoeling voor.
op gemoedelijke wijze is de ver
koop met den nieuwen eigenaar af
gewikkeld en deze bleef eigenaar.
Als beschuldigde via dc S.D. de zaak
hhd willen terugkrijgen, zou hij ze
ker daarin geslaagd zijn. Voor dit
punt van de beschuldiging is geen
bewijs aanwezig cn de verdediger
verzocht daarom het te laten ver
vallen.
Over de lijst met de namen van 25
personen te tyaastrecht, zeide mr.
Van Mechelen. dat uit het politie
onderzoek is gebleken, dat er geen
sprake van is. dat beschuldigde op
enigerlei wijze in deze geschiedenis
de hand heeft gehad.
Mr. Van Mechelen concludeerde
dat het gedrag van z'n.cliënt stel
lig laakbaar en volkomen onjuist is
geweest, maar lichtpunten zijn, dat
beschuldigde aan niemand leed
heeft bezorgd en dat bij niemand
verraden heeft. Beschuldigde is tot
inkeer gekomen en vervult zijn ge
loofsplichten weer. Hij is zwaar
getroffen, doordat hij twee kinderen
aan t.b.c. verloren heeft en doordat
drie andere kinderen aan deze ziek
te lijdende zijn. Beschuldigde heeft
spijt van zijn misstap, hij is genezen
en ziet in. dat hij gezondigd heeft
tegen land en gezin en hij wil trach
ten het goed temaken. Pleiter vroeg
hem in de gelegenheid te stellen
naar zijn gezin terug te^kcren en
hij verzocht beschuldigde op grond
van gezondsheldstoestand. leeftijd
en gezinsomstandigheden onmiddel
lijk in vrijheid te stellen.
Na in raadkamer geweest te zijn,
wees het Tribunaal, het verzoek om
invrijheidsstelling af. Uitspraak over
veertien dagen.
Privé-vorderaar
De 34-jarige meubelmaker P. C.
Burger te Gouda, gedetineerd te
Kerkrade. werd er van beschuldigd,
dat hij vrijwillig werkzaam is ge
weest In 1940 bij de firma Holland—
Nautic te Waddinxveen en in 1943
bij de firma Pander te Rijswijk,
welke beide firma's ten behoeve van
het Duitse leger en de vijandelijke
oorlogsvoering werkten, dat hij
meprmalen heeft gecollecteerd voor
Winterhulp Nederland, dat hij was
geabonneerd op Volk en Vaderland
en dat hij omstreeks 10 Mei 1944
vrijwillig in dienst is getreden van
den bezetter en gewapend met een
pistool en gestoken in Duits uni
form wachtdiensten heeft verricht
bij de fabriek van Dobbelmann te
Waddinxveen en het openbaar
slachthuis te Gouda. De tenlasteleg
ging beschuldigde hem er verder
van. dat hij in October 1944 In Duits
uniform, gewapend met een geweer,
zich uitgevende voor Duitse politie,
tezamen met A. v. d. Zaan. mis
bruik makende van zijn dienstbe
trekking bij den bezetter onder be
dreiging met de dood bij diverse
boeren te Stolwijk en Haastrecht
zogenaamd huiszoeking" kwam doen
en dan levensmiddelen vorderde of
in beslag nam. welke levensmidde
len hij dan geheel of gedeeltelijk
te eigen bate aanwendde, op grond
van welke gedragingen hij door een
Duitse zogenaamde rechterlijke in
stantie tijdens de.bezetting is ver
oordeeld
Beschuldigde, die thans in de mij
nen werkzaam is, verklaard bij dc
Holland—Nautic en bij Pander te
zijn gaan werken, omdat zijn ver
diensten gering waren. Toen hij In
1944 voor de arbeidsinzet naar
Duitsland moest, had hij zich voor
de Wachtdienst Nieder Sacksen op
gegeven. teneinde in Nederland te
blijven Hij had wachldienst bij
Dobbelmann en het Slachthuis ge
daan.
Het verhoor liep er voornamelijk
over, dat beschuldigde in zijn Duit
se uniform bij boeren in de omtrek
van Gouda op eigen gelegenheid le
vensmiddelen twas gaan vorderen.
Beschuldigde gar dit toe. maar ont
kende dit onder bedreiging met de
dood te hebben gedaan.
De president las uit de stukken
enige verklaringen voor van men
sen bij wie beschuldigde zijn z.g.
huiszoekingen had verricht. Eén der
getuigen had verklaard, dat be
schuldigde gezegd had: het is beter
geen tegenstand te bieden, gisteren
hebben wij er nog één doodgescho
ten. Een boerin verklatfrde. dat be
schuldigde zich aldus had uitgela
ten: Te Bodegnwen heb ik ook
iemand doodgeschoten en dadelijk
met de lijkwagen laten weghalen.
Beschuldigde ontkende zich in
deze zin uitgelaten te hebben.
De voorzitter las ook de verkla
ring voor van een landbouwer te
Berkenwoude. die bij zijn thuis
komst had vernomen, dat de per
soon in groen uniform, dien hij juist
had zien vertrekken, een huiszoe
king gedaan en op de zolder alles
door elkaar gehaald had om met
medeneming van zeven pakjes thee.
2' kg. suiker en een kaas van 2 kg
te verdwijnen. De landbouwer had
er echter niet bij laten zitten, was
te weten gekomen wie de vorderaar
was. had beschuldigde op het abat-
OE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE EN LIZEBERTHA
267—268 Oepoetie heeft gezellig
bij het vuur gezeten, met Juup en
Plop gebabbeld en koekjes gesnoept.
Nu staat hij voor het raam en
roept: O. kijk nou eens! Wat 'n
weer opeens! De anderen komen
ook küken. Nou. dat ziet er mooi
uit! Er is plotseling een hevige
sneeuwstorm losgebroken, de vla
gen gieren over het land en een
I enkele voetganger kan zich slechts
I met moeite^op de been houden!
j Brrr. wat Jaagt die stormwind
En daar moet Oepoetie dadelijk
weer doorheen Maar Juup zegt. dat
dat geen doen is. het weer la te erg.
Hij zal Oepoetie maar 'n lekker
kopje warme soep geven en dan
zullen ze er eens over praten, wat
er moet gebeuren....
VRIENDINNEN hee/t Maurice Che
valier genoeg. Enkele dagen ge
leden u-at hli even op doorreis naar
Amerika, in Londen. In de hall van
het Savog-hotel werd hij omringd
door een grole schare bewonderaar
sters. die hunkerden naar een paar
grappige Chevatterse vleierijtjes.
Hoe moet zo'n man zich teel
voelen?^
toir opgezocht en de thee terugver
langd. Toen beschuldigde wilde
weglopen, had de landbouwer hem
vastgegrepen, waarop beschuldigde
had gezegd: laat me los. ander»
schiet ik Je kapot.
Een ander had verklaard, dat be
schuldigde zich had bekend .gemaakt
als Grüne Polizei en gedreigd had
met het geweer in de aanslag. Be
schuldigde verklaarde, dat hij zich
uitgegeven had voor Grüne Pollzel
om meer indruk te maken.
Voorzitter: Prachtmanieren wa
ren dat. -De mensen verkeerden
s nachts in angst eo gingen onder
duiken.
Beschuldigde zeide, dat hij be
rouw heeft van zijn optreden en
dat hij weet. dat hij een hoop goéd
te maken heeft, hetgeen hij hoopt
te doen door voor het Nederlandse
volk te werken.
Het bleek nog. dat de landbouwer
uit Berkenwoude het er niet bij had
laten zitten en dat bcscnuldlgde
door een Feidgericht tot anderhalf
jaar gevangenisstraf was veroor
deeld. Zes maanden had hU uitge
zeten. toen kwam de bevrijding,
doch de Canadezen wisten best. zo
zeide beschuldigde, wie die groene
petroliemanneties waren.
Beschuldigde heeft geen bezittin
gen.
Zijn verdediger, mr. Van Meche
len, zeide de indruk te habben, dat
zijn cliënt geestelijk onvolwaardig is
en hij verzocht een psychiatrisch
onderzoek te laten instellen en de
beschuldiging vervallen te verkla
ren. Voor het geval het Tribunaal
een andqre mening heeft, merkte
pleiter oj>. dat beschuldigde geen
N.S.B.-er is geweest en geen func
ties heeft vervuld. De punten der
beschuldiging nagaande, zeide de
raadsman over het collecteren voor
Winterhulp door beschuldigde, dat
deze zich mogelijk vaak in goed ge
zelschap heeft bevonden.
Wat de huiszoekingen door be
schuldigde betreft, achtte pleiter het
Tribunaal niet bevoegd hiervan
kennis te nemen, omdat het hier
niet om een politiek delict gaat. Het
is een geval van oplichting, dat bij
den gewonen strafrechter thuis be
hoort. Overigens had de verdediger
als bezwaar, dat beschuldigde al
«door het Feidgericht veroordeeld is
en voor hetzelfde feit niet tweemaal
gestraft kan worden.
De getuigenverklaringen over de
vorderingen komen er op neer, dat
beschuldigde al met de lijkwagen
voor de deur stond en voor het ge
val er niets gegeven werd de lijken
maar op de wagen h d mede te ne
men. Dit vond pleiter overdreven.
Hoewel, naar hij zeide, alle
N.S.B.-ers niet geestelijk volwaardig
zijn. omdat zij anders geen N.S.B.-er
geworden zouden zijn. achtte mr.
Van Mechelen in dit geyal toch
sprake van geestelijke onvolwaar
digheid en hij verzocht het Tribu
naal te besluiten om in afwachting
van een psychiatrisch onderzoek be
schuldigde naar huis te sturen.
Uitspraak over veertien dagen.
Overige zaken
De zaak tegen den 48-jarigen
groentenhandelaar D. J. v. d. Hek
te Schoonhoven, gedetineerd te
Wezcp, werd van de rol afgevoerd,
daar het Tribunaal op grond van dc
geestestoestand, waarin beschuldig
de bleek te verkeren, een psychia
trisch onderzoek gelastte en daartoe
de zaak naar het voorbereidend on
derzoek verwees.
Uitspraak werd gedaan in de zaak
tegen den 38-jarlgen vertegenwoor
diger A. Treels te Gouda, gedeti
neerd, beschuldigd van lidmaat
schap N.S.B. en fupgeren als vaan
drig en later als kompaan bij de
Natighalc Jeugdstorm. Opgelegd
werden internering voor twee jaar
en drie maanden met aftrek, eindi
gend 19 September a.s„ ontzetting
uit de beide kiesrechten en uit het
recht openbare ambten te bekle
den en verbeurdverklaring van het
radiotoestel.
Burgerlijke Stand
Geboren: Hendricus Laurens, z.
v. L. Lammers en H. W. van den
HeuVel, Groeneweg 71: Geertruida
Anna Hendrika, d. v. W. C. Steen
voort en H. J. M. Zuljderwijic,
Turfmarkt 69; Caroline, d. v. R. Be
geer en J. G. Bellaart, van Baerle-
straat 11; Edward Martin, z. v. W,
Kröger en C. W. Blok, Bleekerssin-
gel 4; Arle Hendrlkus. z. v. R. Kern-
pers en G. Anker, Boelekade 119;
Anna Carolina Maria. d. v. J. S. van
Gils en M. A. Vorst, Regentesse-
plantsoen 33; Arle, z. v. A. de Vries
en H. Vonk. Graaf van Bloisstrant
no. 47; Marlnus. z. v. S. P. Boete
kees en K. E. Goos. Com. Ketel
straat 47; Robert Anthonie, z. v. A.
A. Nonner en J. Laurier. Woud
straat 22; Elizabeth Cornelia Maria,
d. v. L. A. Verweij en M. M. van
Tol. van Middellantstraat 9; Robert
Dick, z. v. D. van Hengel en D. H.
Driessen, Rhijnvis Feithstraat 7.
Getrouwd: H. J. Helrfies en A. A.
Woldenbagh.
Overleden: Johannes Jakobus van
Wijngaarden, 70 jr.; Elizabeth van
Leeuwen, 61 jr., geh. m. J. van der
Pool; Cornells Johannes van der
KleiJ, 74 Jr.; Benjamin van Steen-
wijk. 67 jr.; Catharina Frederika
Geslna Krauwinkel, 33 Jr.; Petro-
nella Maria Johanna van der Kleijn,
8 mnd.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv Kerk. Aangenomen n.
Meltssant M. Verwey te Neerlang
broek. die bedankte voor WtlMge-
Langerak.
Geref. Gemeenten. Beroepen t*
Aagtekerke H. Llgtenberg te Vlaar-
I dingen.
Plaatselijk Nieuws
Ammerstol
Geslaagde gymnaatlekuitvoerlng.
De afdeling Gyihnastiek van de
Ammerstolse Sportvereniging, heeft
een uitvoering gegeven. De jjelang-
stelling was zeer groot, de zaal waa
geheel bezet.
De uitvoering begon met het zin
gen van het gymnaatenlied. Alle
stukjes, brug. rek- en grondgym-
nastlek werden vlot afgewerkt. De
gymnastickleeraar. de heer P de
Jong uit Lekkerkerk en enige da
mes voerden verschillende vrije
oefenigen uit. Ook dé kleuters
variërend van 4 tot 6 Jaar voerden
met groot succes enige stukjes uit.
Boskoop
Waarom ds. v. d. Blink niet komt.
Gelijk reeds gemeld, heeft ds. J.
v. d. Blink bedankt voor het be
roep naar de Ned. Herv. Gemeente
alhier, in de vacature van ds. L. A.
Snijders. Naar wij nader vernemen
was het de bedoeling, dat ds. v. d.
Blink. Indisch predikant met verlof,
ds.,Snijders zou vervangen, gedu
rende diens afwezigheid voor de
twee jaar. welke hij zich voor Indië
beschikbaar heeft gesteld. Ds. v. d.
BUnk had toegezegd naar Boskoop
te zullen komen, maar heeft de ker-
keraad zijn woord moeten terug vra
gen. omdat het departement van
Justitie, waaronder eredienst res
sorteert hem geen verlengd verlof
tot 1 Juli 1949 heeft willen geven.
Jubileum ds. B. Tulnstra.
Gisteren was het 40 Jaar geleden,
dat ds. B. Tulnstra, em. predikant te
Glessen-Oudekerk, die van 1910 tot
1916 predikant was Dij de Ned. Herv.
Gemeente hier ter plaatse, zijn
ambt aanvaardde.
Bastlaan Tulnstra werd 31 Jan.
1881 te Franeker geboren en stu
deerde aan het Erasmiaans gymna
sium te Rotterdam en de Rijksuni
versiteit te Utrecht. Onder invloed
van de wijsbegeerte ontzonk de Ju
bilaris almeer aan de Invloed van
het orthodox milieu, waaruit hij
afkomstig was en werd atheïst. Hij
was van plan om zijn studie van de
theologie te verwisselen voor die
van de letteren, toen hij door een
geschrift, dat hem in het leesmu
seum te Utrecht in handen kwam
tot andere gedachten kwam. Nu zet
te hij zijn stjldi* voort in Hegeliaan
se richting en werd een trouw be
zoeker van de colleges van wijlen
prof. Bolland.
Als predikant schaarde de Jubila
ris zich bij de vrijzinnigen, zij het
niet in oud-moderne geest. In 1906
werd hij candidaat in Brenthe,en
3 Maart 1907 verbond hij zich te
Hekelingen aan zijn eerste gemeen
te. sprekende over Zach. 2:4 en
5. Op 16 Januari 1910 deed ds. Tuln
stra zijn intrede te Boskoop, spre
kende over 1 Cor. 1:24b. Hier vol
trok zich geleidelijk zijn overgang
naar de orthodoxie en Pasen 1912
gaf hij in zijn predicatie daarvan
publiekelijk rekenschap. De strijd
bleef in de overwegend moderne
gemeente van Boskoop begrijpelij
kerwijs niet uit en de modernen eis
ten, dat ds. Tulnstra Boskoop ver
laten zou. Anderzijds kwam ds.
Tulnstra in conflict met de uiter
sten van rechts, wier termen en
vormen hij niet geheel onderschreef.
Eerst in 1916 bracht een beroep
naar Amstelveen aflossing van de
moeilijke post. Vandaar ging hij in
1924 naar Becsd en verbond zich
18 December 1927 aan zijn tegen
woordige gemeente, waar ds. P. de
Bruyn van Driebergen hem beves
tigde. In Amstelveen gaf ds. Tuln
stra zich speciaal aan het ambts
werk en stichtte hij het tehuis voor
ouden van dagen „Vredeveld". Van
de hand van den jubilaris zagen en
kele preken het licht en een studie
over: „Buddhisme en Christendom".
Moordrecht
Bevolking De bevolking steeg
In 1948 met 54 tot 3082 personen.
Gedurende 1946 vestigden zich in
deze gemeente 212 personen, er ver
trokken 207 personen. Er werden 72
kinderen geboren en er overleden
28 personen. Het totaal aantal hu
welijken bedroeg 38.
Dochter volgt vader op Met in
gang van 1 Maart is tot kantoor-
houdster der P.T.T. in deze gemeen
te benoemd mej. C. W. Exalto, in de
vacature ontstaan door het berei
ken van de pensioengerechtigde
leeftijd door haar vader, den heer
J. H. Exalto.
Burgerlijke Stand. Ondertrouwd
T. Vos. 26 J. (Waddinxveen) en N.
Kortenoever. 24 j.
BiJtenhakken. In deze gemeen
de hielden de brandmeesters een
contróle op de brandbijten. Het is,
gebleken dat* bij vele boerderijert
aan hethakken van brandbijten
niets gedaan is. In verband hierme
de worden nalatigen herinnerd aan
de verplichting een brandbijt van
1 meter bij 1 meter te maken.
Ouderkerk a. d. IJssel
Zanguitvoering. De Chr. ge
mengde zangvereniging „Oefening
en Stichting" gaf een uitvoering in
de Geref. Kerk. Niettegenstaande de
ongunstige weersomstandigheden,
was de kerk goed bezet. Het pro
gramma werd vlot afgewerkt, on
der leiding van den heer W. Koen
van Krimpen a.d. Lek. Vooral het
„Russisch Vesperkoor", Psalm 122
en „De Starrenhemel" waren lieda
ren. die goed werden gezongen.
Mannenvereniglng. Aan de La-
geweg werd met aanvankelijk 13
leden een Ncd. Herv. Mannenver
eniglng opgericht. Ook worden po
gingen aangewend tot het oprich
ten van een vrouwenvereniging.
Schoonhoven
Rem. Gemeente In de plaats
van mej. ds. C. Luyt Is als consu
lent der Rem. Geref. gemeente hier
ter stede opgetreden ds. H. J. Mis
pelblom BeUer te Rotterdam, die
voorheen de gemeente, alhier al*
predikant heeft gediend.
Twee werken aanbesteed
B. en W. hebben hedenmorgen bij
uitnodiging aan zea firma's aanbe
steed het verrichten van bouwkun
dige werkzaamheden tex voorberei
ding van de versterking van de
fundamenten van het stadhuis.
Laagste inschrijver was de firma P.
Bokhoven alhier, voor ƒ9100, hoog
ste Wernink's Beton Mij. te Leiden
voor 15100.
In het openbaar hebben B. en W.
aanbesteed het rloleren van de
bouwgrond tussen de Van Baerle-
straat en de Vossiusatraat in het
stadsdeel Da Korte Akkeren. Inge
komen waren 31 biljetten. Laagste
inschrijver P. de Kwaadsteniet te
Gouderak voor ƒ20.900, hoogste de
firma Reichard te Haastrecht voor
36.980.
Haastrecjit
Een fluitende gemeentebegratlng.
De raad der gemeente kwam vol
tallig in vergadering bijeen.
Op voorstel van B. en W. werd
besloten het salaris van den ge
meente-arts te stellen op'v 800 en
wel met Ingang van 1 Januari J.l.
Verloskundige hulp doo* een ge
meentelijke vroedvrouw is er in
verband daarmede, niet nodig. Het
vermenigvuldiglngscijfer voor de
schoolgeldheffing voor het gewoon
en voortgezet lager onderwijs werd
ongewijzigd gelaten.
De gemeentebegroting 1947 kwam
vervolgens in behandeling.
Er zijn. za. vertelde de voorzitter,
verschillende grotere werkobjecten
in voorbereiding. De aanleg voor
de riolering kan. nu toestemming
van het bestuur van de Hoge Boe
zem in verband met de noodzake
lijke lozing op de Vlist is verkre
gen. voortgang hebben.
Van een grote Instelling 1* een
voorstel ingekomen om woningen ta
bouwen, .waarbij de mogelijkheid
voor particulieren zal bestaan om
eigenaar te worden van de betrok
ken woning. De straatverlichting,
zei de burgemeester, is wegens ko-
lennood teruggebracht tot zes lan
taarns.
V/ethoudeT Gronert memoteerda,
dat. hoewel vele uitgaven belang
rijk zijn gestegen de gemeente een
sluitende begroting heeft. Hij zël,
dat in verband met de te houden
volkstellingen nieuwe nummering
van de huizen, belangrijke uitgaven
verwacht kunnen worden en wees
op het tekort «an 2100 bij de
Vleeskeuringsdienst, dat op de ge
meente zal drukken. Ook het ver
voer van vlees uit het abattoir naar
Haastrecht, dat uit volkagezond-
helds-oogpunt, rog al te wensen
overlrfat, heeft de aandacht.
Met een totaalbedrag van
115.740.44 werd de begroting vast
gesteld.
Clubhuis voor Herv. Jeugd.
Ter gelegenheid van het éénjarig
bestaan vergaderde de Ned. Herv.
Jeugdvereniging.
Voor vele aanwezigen gaf de voor
zitter. de heer H. de Wild, een over
zicht van het jeugdwerk in het
eerste Jaar.
Het inwendige organlsatlewerk
heeft goede vorderingen gemaakt,
zeide hij en het Ideaal zelf een club
huis te bezitten Is bereikt. Dank zij
de medewerking uit eigen kring zou
het reeds van de nodige meubelen
voorzien worden.
Binnenkort zal het clubhuis na een
jeugddienst in gebruik worden ge
nomen.
Bij de bestuursverkiezing werd
mej. G. Zuidervliet als penning-
meestereeae herkozen.
Opschrift voor klok.
Op het dóór het gemeentebestuur
bestelde klok voor de toren, zal
het volgende opschrift worden aan
gebracht:
„De klokken zwijgen
door dwingelandij,
Ik tel weer de uren
Het land Is vrij".
Dit opschrift is Ingezonden door
den heer J. de Veen.
Nieuw er kerk a d. IJssel
Burgerlijke Stand. Geboren:
Pieter Cornells, z. v. J. Voordijk en
C. D. Doornhein; Gerarda Maria, d.
v. G. Jongenelen en C. M. van Erk.
Ondertrouwd: A. Muit 32 j. en C.
Vis 29 j.
Overleden: S. de Wild 37 J. echt-
Sen v. A. A. van Weelde; W. C.
enard 68 j. wed. v. J. A. Slobbe; J.
Sterk 63 J. echtg. v. C. Mulder.
Benoeming Met ingang van 1
Maart Is tot onderwijzeres aan da
Bijzondere School aan de Bermweg
benoemd mej. Wijntjes te Gouda,
thans als zodanig werkzaam te
BlciswUk
EeXvol ontslag. Met ingang van
1 October a s. is aan den heer C.
Boer. hoofd van de Bijzonders
School aan de Bermweg eervol ont
slag verleend. De heer Boer is ruim
15 jaar aan de school verbonden ge
weest.
Nieuw Leven Het kinderkoor
van de gemengde zangvereniging
„Nieuw LeVen" heeft een goed ge
slaagde uitvoering gegeven. De
zangnummertjes en toneelstukjes
vielen bij het talrijk opgekomen pu
bliek zeer in de geest. De koorle
den en de directeur, de heer Van
Herwaarden, kunnén op een mooia
avond terugzien.
Kolenauto geplunderd. Een
chauffeur uit Veendam moest zijn
aanhangwagen met kolen geladen
wegens motorpech in de Zuldplas-
polder achterlaten. Door .het slechte
weer kon de wagen niet opgehaald
worden. T°en de bestuurder terug
kwam. een gedeelte van de kolen,
een dekzeil en drie wielen met ban
den verdwenen.»
Auto's ingesneeuwd
Zaterdag was er door de grote
sneeuwval grote verkeersstagnatis
op de Rijksweg Rotterdam—Gouda.
Ofschoon met enkele sneeuwschui
vers getracht werd de weg sneeuw
vrij te maken, gebeurde het telkens
dat een auto in een sneeuwberg
strandde met het' gevolg, dat zich
een file auto's vormde, die het uit
graven van de eerste wagen moes
ten afwachten.
Stolwijk
Ruiteravond De rijvefeniflng
..Siegfried" heeft haar tweede win-
terultvoering gegeven. De avond
werd gevuld met een film op het
gebied der paardensport en twee
toneelstukjes, een tragedie en een
blijspel, welke met succes door en
kele leden werden opgevoerd.
Als bijzondere attractie werd de
trekking van de reeds enige maan
den lopende loterij gehouden. Da
hoofdprijs, een veulen, kwam in
handen van den landarbeider Van
Dam. De radio, ala tweede prijs,
werd gewonnen door de heer A.
Boer, alhier. De zeer geslaagde
avond werd met een gezellig bal be
ëindigd.
Auto vlal op (ja.
De veekoopman M. van déh Hen
gel. geraakte met zijn auto in Bo
venkerk ten gevolge van de glad
heid. bij het draaien In de berm van
de weg. De wagen kantelde om en
kwam op het ijs terecht. Gelukkig
bleek het ijs sterk genoeg waan»
de auto weer vrij gemakkelijk op
de weg "kon worden gebracht. De
medereiziger, de heer T. van Dam
alhier,-geraakte bij de val met zijn
arm klem. waardoor het lihaams-
deel brak
Spaak naar Nederland
Het comité van Belglsch-Neder-
lands-Luxemburgse samenwerking
deelt mee. dat de Belgische minister
van buitenlandse zaken Paul Henri
Spaak, een uitnodiging heeft san-
genomen om.in het voorjaar onder
auspiciën van het comité in»Ne
derland te komen spreken. t>
ip(SDAG
4 MAART 1947
EERSTE BLAD PAGINA S
rfONDAG 9 Februari J.l. 1*.
een groep van 300 studen-
1en aan de Technische Hoge
school te Delft naar Zuid-Lim
burg vertrokken om daar in de
kolenmijnen te gaBn helpen.
Zij werden over 12 verschillende
mijnen verdeeld en een vsn hen.
die met 24 andere aspirant-mijn
werker# werd ingedeeld op de
Oranje Nassau II in Schaesberg
bij Heerlen, schrijft ons het vol
gende over zijn belevenissen
Onze groep (10 man) werd inge
kwartierd in de cantine, de andere
15 In het gezellenhuie Ravensbosch
bi) ValkenbuTg.
In de cantine werden we ontvan
gen door den huismeester. We Kre
gen warm eten, porties waar Je van
dacht: „Hoe krijg Ik»dle In hemels
naam nsar binnen" Na het eten
kwam de bedrijfslngenleur van de
Oranje Nassau II ons verwelkomen
en een aantal wenken geven „In het
begin moet Je vooral voorzichtig
zijn, dat Je Je eigen krachten niet
overschat, want dan ben Je na
enige dagen overwerkt Heel ge
leidelijk aan kun je Je prestatie
opvoeren. Jullie moet je absoluut
onderwerpen aan de bepalingen
omtrent veiligheid en aan de be
velen en andere opmerkingen van
je instructeurs en ploegbazen Ik
zal jullie In een goede pijler zetten.
We rekenen er op. dat Jullie zeker
1 ton per dag per man maken. Heb
Je iets. wend je dan tot mij of-tot
den hoofdingenieur Verder wens
Ik Jullie veel succes". (Ik heb eer»
alleen 12 ton op één dag gemaakt,
gehakt en geschept.)
De andere mijnwerkers in de can-
tinfe ontvingen ons heel kameraad
schappelijk.
Aan het werk
Het mijnbedrijf is een continu
bedrijf. Er wqrdt dag en nacht door
gewerkt In een drieploegenatelae!
De ochtend-.,schicht" van 6 tot 2
uur 's middags, middagschicht van
2 tot 10 uur 's avonds, de nacht
schicht van 10 uur. s avonds tot
6 uur 's morgens. Tot onze grote
vreugde kregen wij dagschicht.
Daardoor hadden we tenminste de
■vond vrij.
s Ochtends 5 uur werden we ge
wekt; ontbijt (zoveel brood als we
maar wilden, alleen het beleg was
beperkt): twee pakjes brood mee
naar de mijn: 10 minuten lopen Op
de mijn eerst contrflle-pepnlng ha-
len. In de kleedkamer aankleden:
zwart wollen werkhemdje (het zo
genaamde „vest"), hierover een
molton hemd. dito halsdoek, broek
en jas van de zwaarste kwaliteit
beaverteen, broek met dubbele
Jcnieën. jasje met de zakken aan
de binnenkant uit veiligheidsover
wegingen (in de lift is zeer warme
kleding nodig tegen kouvatten; op
het werk hou je alleen je „vest"
aan), sokken en mljnschoenen, met
ijzeren neuzen en hielen, beslagen
met kleine moffenkoppen. Een mijn-
pet of helm eri drlnkblik comple
teerden onze uitrusting
Voor Je de lift Ingaat, geef Je Je
eontrólepenning af. Als je na je
werk weer naar boven gaat, krijg
Je deze terug. Door deze penningen
heeft men een contröle of alle mijn
werkers uit de „pijler" terug zijn.
Blijft er een nummertje achter. Jan
gaat de reddingsploeg er op uit om
den achterblijver op te sporen.
Voor personenyervoet„ jeat de
Hf# met een snelheid vaiw meter
per seconde: de kolenwagentjes
gaan met een vaartje van 12 metfer
per seconde op en neer Vrijwel
onmiddellijk heeft de lift z'n volle
snelheid, zodat je geen last van te
maag hebt.
De lift brengt ons op een diepte
ran 320 meter. We spreken dus
over* „We werken op ie 320", hoe-
we' we in feite op bijna 400 meter
.werken. Doordat de lagen schuin
afhellen, komen we n.L steeds die
per In de Oranje Nassau II zijn
er «*erder hog afdelingen- op 163
meter en 225 meter. Op 500 meter is
men bezig hoofdgalerijen aan te
leggen om binnenkort ook dezé laag
te kunnen exploiteren.
Van de lift gaan we naar onze
•fdellng, vijf van ons werken in
afdeling III. de andere vijf in ÏVa,
terwijl de groei? uit Ravensbosch
middagschicht heeft
Een 20 minuten lopen door gale
rijen, waar smalspoor ligt, waar-
f\er de diesellocomotief de kolen-
wagentjes leeg naar fle laadplaats
en daarna weer vol naar de lift
brengt met een vaartje van 40 km.
per uur. Voor je de pijler Ingaat
noteert de opzichter of de ploeg
baas je nummer op een bord. Dan
begint de tocht door nauwe, smalle
gangetjes naar je werk. Soms kan
Je recht lopen, dan weer moet Je
gebukt lopen of kruipen, zodat we
de eerste dag al moe en doornat
Wsren nog vóór we gingen werken.
Do temperatuur In geventileerde
Pijlers ls 20 tot 21° C„ hoger dus
den kamertemperatuur.
ik\ heb hierboven verschillende
k!ïïLdVw® -Pü1"" gebruikt. De
V u ,de P1"1** waar de ko
len toemaakt" worden Hier maakt
de hfcuwer met een pneumatische
Doorjde Jtolen los Wij moesten ze
opscheppen en op de „schudgooi"
gooiert De schudgoot ls een onge
veer 40 cm brede goot onder een
zeer flauwe helling, die heen etf
weer sdhudt, zodat da kolen worden
voortgt+cnoven naar de transport-
bi».d. d|e dan de kolen „naar bo-
-en brengt in de wagentjes
Al heel gauw kregen wij ook een
..hammer" (pneumatische boor) en
konden zelf gaan „pinnen" (kolen
losmaken, zo genoemd naar de her.
de stelen punt van de boor Je
..pin")
Het werk in Je pijler ls zwaar
en vaak niet geheel ongevaarlijk
De steenkolenlaag ligt tussen twee
lagen steen, die onze „vloer" en ons
.,dak" vormden. Nu was dit dak
soms prachtig regelmatig en glad.
dat het wel gepolijst leek. soms
was het onregelmatig en «vol scheu
ren Dan was het uitkijken! Er zijn
twee soorten gesteente: een soort
i-lstecn. cal als een plak aan het
daarboven gelegen hardere gesteen
te vastzli Deze gesteenten komen
'onu na»r beneden zetten. Doordat
Je een helm op hebt. is je hoofd
voldoende beacbermd tegen het val
lende ateen. Je armen, rug enz ztjn
onbeschermd en kunnen dus zeer
gemakkelijk zware blessures op
lopen. vooral door de zga. klokken,
stukken vallend steen, die In het
dak gaten achterlaten, glad en in
de vorm van een klok
Wanneer een houwer een stuk
uit de .sag steenkool heeft gehou
wen en de kdfcl veg" geschept ls,
moet tfi'J gaan „boujven", dit is
stempelen Een stuk mijnhout wordt
lBngs het dak gelegd en dit wordt
tearagen door een opkrikbare
stempel. De instructeurs zijn voor
de goede gang van zaken verant
woordelijk. Regelmatig komen con-'
troleurs van de veiligheidsdienst
kijken of er wel voldoende en op
lijd gebouwd wordt en of wel alle
veiligheidsvoorschriften worden na
geleefd
Een kolenlaag wordt ontgonnen
van rijn diepste punt uit naar bo
ven. steeds evenwijdig aan de
schudgoot..Is er naast de schudgoot
een grqte ruimte gekomen tussen
de kool en de goot, dan worden de
goot electrische kabels luchtver
versingsbuizen enz. enkele meters
verlegd, terwijl de afgewerkte ruim
te die zo vrij komt, „geroofd"
wordt. Hiervoor zijn speciale roof-
ploegen. Zij halen de stempeU weg,
waarna de ruimte vanzelf mstort.
Alleen onder belangrijke gebouwen
wordt de open ruimte volgespoten
met si een. Dat het roven een ge
vaarlijk karwei is, behoeft geen be
toog. De rovers moeten zeer hard
kunnen lopen; vóór het gesteente
naar beneden komt moeten zij weer
in het ondersteunende gedeelte zijn.
Bevoorrecht
Het^rgste voor de mijnwerkers
ls het stof. Alle mijnwerkers krij
gen, wanneer zij lang ondergronds
zijn geweest, last van een „Stof-
long". Hun longen kunnen niet meer
voldoende lucht verwerken, zij wor
den kortademig. En toch weer
dag in. dag uit, 8 uur per dag, naar
beneden, in het stof, aan het kolen-
front. Hard werken en soms wei
nig waardering van de mensen in
„het Noorden". Zelfs nu nog, nu
men zit te springen om brandstof,
klagen sommige mensen, dat de
„mijnwerkers ..van alles veel meer
krijgen dan zij". De mijnwerkers
krijgen: dubbele rantsoenen levens
middelen voor zeer zware arbeid
(is dit ten oprechte), werkkleding
(in de mijn slijten Je de kleren
tienmaal zo snel ais ergens anders).
Diezelfde „bevoordeling" kunnen de
arbeiders uit alle delen van het
land eveneens krijgen, wanneer zij
oqk 8 uur per dag gebukt willen
staan werken, afgesloten van het
daglicht!
Laten zij gaan, er zijn hard kolen
nodig!
ten mantelpakje voor slankt it-
guren en uitermate geschikt om
eventueel onder een bontjas te
dragen. Het is gemaakt van wollen
'tof. beige, met een fijn, groen
streepje. Revers, manchetten en
zakken s\jn'afgezet met een koorn-
kleurig biesje.
„Ctrenge vorst" verwacht Da
Bilt an het komt dit ook.
Maar de dagen lengen en over
enkele weken zal de zon in 't Len
tepunt staan en zullen dag en nacht
even lang zijn.
We lezen, dat een voorlijke kloek
(dank zij haar optimistischen voor-
uitzienden baat) al kuikens heeft ge
kregen. Gisteren zagen we sporen
in de sneeuw, die er op wijzen, dat
de hazen, hoe hongerig ook, op het
vrijerspad zijn en dat er om de h#-
zin hier en daar stevig geknoxt
wordt. L
In mijn huiskamer heb ik al we
kenlang genoten van de bloesem
pracht van forsythia en kornoelje,
die tien dagen, nadat de dorre tak
ken waren binnengebracht, uitbra
ken in een weelde van bloemen.
De Ijskorsten op de straat wor
den telkens weer met nieuwe lagen
sneeuw bedekt, maar wie de bloe
men bewondert achter de ontdooide
ruiten der bloemenwinkels, weet.
dat toch de lente na'dert.
En Ik heb mijn eerste vlinder zien'
vliegen. Eens was het op 4 Januari,
dat ik buiten voor het eerst een ci
troentje zag fladderen «en de regel
van Gezelle me te binnen schoot:
..Als 'k op 'nen shoone lentedag
het eerst flieflodderke zag".
Nu zag ik mijn eerste flieflodder
ke in mijn huiskamer. Dat zat
IN PLAATS VAN EEN MOND VOL TANDEN:
(Vsn onzen Londensen correspondent)
Het copyright in „Basle English"
Is door den -uitvinder van desa
taal voor 23.H* pond aan ds
staat overgedaan. Dli betekent,
dat dit alttreksel alt de Engelse
taal een officiële positie heeft
gekregen en. evenals de taal In
haar geheel, „King's English"
mag helen.
Basic English is b(jna 20 jaar oud.
De uitvinder is C. K. Ogden, hoofd
van het Orthologisch Instituut van
Groot-Brittannië. Niemand minder
dan Winston Churchill heeft, in
September 1943, het gebruik van
Basic English als international*
taal voor zakelijk en practiich. ver
keer aanbevolen. Hij zeide bij die
gelegenheid, dat men hier een zorg
vuldig opgemaakt plan voor een in
ternationale taal b() de hand had,
een taal geschikt voor zakelijke
transacties op ruim gebied en voor
de uitwisseling van denkbeelden.
Basic English, vond ChurchHl, kon
een voordeel zijn voor vele volken
en een hulpmiddel voor de stich
ting van de nieuwe organisatie,
welke de vrede in de wereld zou
moeten bewaren.
In het zelfde jaar nog stelde
Churchill een commissie in, die de
zaak moest bestuderen en er rap
port over uitbrengen. Men heeft er
nooit veel over vernomen en naar
alle schijn was Basic English de
laatste Jaren in het vergeetboek ge
raakt. Het was wel bekend, dat de
verantwoordelijkheid voor het ver
spreiden van Basic English in hel
buitenland bij het ministerie vari
buitenlandse zaken berustte en dat
de British Council, In samenwer
king met de diplomatieke posten,
de regeringen in de koloniën en de
B.B.C., daarmee zou worden belast.
Maar het is tot heden niet gebléken
of en In hoeverre Basic English In
het buitenland veld heeft gewoo-
inen.
Alle woorden" op -één
briefkaart
De ganse woordenschat! van B. E
kan. als men wat klein schrijft, op
een briefkaart. Hij bestaat uit 850
woorden; namen van personen en
plaatsen, getallen, kalendertermen
en een 50 Internationale woorden,
als hotel en bank. niet meegere
kend. Mr. Ogden vond zijn sterkste
beperking in die van de wérkwoor-
den. Hij ontdekte, dat een dozijn
van de eenvoudigste en meest ge
bruikte werkwoorden (zoals to be,
to seem, to have, to do, to may en
to will) de meer dan 4000 werk
woorden, welke de Engelse taal
kent, konden vervangen, indien ze
werden aangewend in vereniging
met zelfstandige naamwoorden. De
afwezigheid in B. E. van vele be
kende werkwoorden valt overigens
niet zo zeer op. daar de regels toe
staan van de zelfstandige naam
woorden, welke zich daartoe eige
nen, werkwoorden te maken Van
het woord „farm" bijv. (zelfstandig
naamwoord) worden gevormd:
farmer, farming, farmed.
Basic English is in zoverre in het
gebruik practisch gebleken, dat de
200 boeken die uit het Engels of
andere talen in „Basic" zijn ver
taald, goed leesbaar zijn gebleken,
ook al is de stijl niet bijster tref
fend. Onder die boeken bevinden
zich de Bijbel, een geschiedenis van
de mensheid, een nuk van Bernard
Shaw en verschel/ene wetenschap
pelijke werken, t
Hat grote Oxford-woordenboek
der .Engelse taaU bevat bijna een
half millioen woorden; daar zijn
uiteraard in begrepen een zeer
groot aantal technische en weten
schappelijke woorden van Latijnse.
Griekse of Latijns-Griekse aflei
ding. De „Concise English Diction
ary" (een uittreksel uit het grote
woordenboek) bevat er zowat 60.000
Van grote schrijvers en zeer ge
letterde'\nensen Bernard Shaw
en Churchill bijv. wordt gezegd
dat hun woordenschat tussen de
20.000 en 25.000 ligt. Zekerheid daar
omtrent heeft men niet. Dit onder
werp is nooit grondig bestudeerd.
Wel kan men zeggen dat zij en
vele andere Britten zeker het
tienvoud van de woorden van Basic
English gebruiken.
Daarmee is Mr. Ogden's stelsel
uiteraard niet veroordeeld. Het ls
niet bestemd voor letterkundigen
en redenaars, maar voor een Noor
en een Spanjaard, een Rus en een
Chinees en alle andere nlet-Britse
volken, die. als zij elkaar ontmoe
ten, voor zaken of voor een bab
beltje, niet met hun mond vol tan
den behoeven te staan als zij Basic
English kennen.
DUNKIE DENK
BORIS BAAL DUIKT OP
13 - As Je die proppeschieter niet had lag Je nou
al cp de bojem. zei Gorgel en men kon zien dat hij
het meende. Dunkie bond hem Intussen met vaar
digheid aan dc brulinstaliatle
Als Jij Gorgel niet was, zoi» Je misschien een
beste vent zUn. antwoordde Dunkie, die den be-
ruchten misdadiger met één oogopslag had herkend
Hij plantte zUn revolver stevig op Gorgels buik.
Ik zou Jou best wille wurrege, zei Gorgel uit
de grond van zUn hart terwUl hij aandachtig naar
Dunkie's hals keek.
't Gaat niet door. zei Dunkie Ik kan er niet
tegen.
Inmiddels was de inhoud van Gorgels zakken In
die van Dunkie overgegaan. Tot zUn verwondering
zag Dunkie plotseling een bepaald vrolUke uitdruk
king op Gorgels tronie. HU voelde iets van bewon
dering voor den ander.
JU bent ook niet gauw somber, zei hU-
Alles ken verkere, antwoordde Gorgel wUs-
gerlg, toen hU zag hoe de boot met zUn vrienden
bUna de boei had bereikt. Toen voelde Dunkie zich
wat onplezierig.
Een week of vier geleden, toen
de winter al lang en meedogenloos
had geheerst, kreeg ik van bevrien
de zUde een takje met iets bUzon-
ders er aan, een ligustertakje, ter
dikte van een stevig potlood, met 'n
verdikking. Voorzichtig braken we
het gezwel er af en ln de stevige
huls bleek een brplne. glanzende
pop te zitten. Dat hU nog leefde,
bleek uit de, bewegingen van het
achterlUf. zodra we het voorste
deel even drukten. HU had dus tn
zUn huisje de felle vorst goed door
staan. De nipa had. toen hU zUn
einde (al# rups) voelde naderen,
zich ln het hout Ingevreten en van
het houtkauwsel en speeksel achter
zich en om zich een stevig omhul
sel gemaakt, wat al een hele pres
tatie waa om daarin de kwade dag
van de winter af te wachten. Hoe
hU ala vlinder zich uit die stevige
lUkklst zou werken, konden we niet
begrijpen en nu ook niet meer waar
nenjen. Een vlinder heeft n.l. geen
harde monddelen en de wand van
een 4 twee m.m. was aardig ste
vig. een soort van bruin houtgra-
nfet
Een zwelling van het lichaam bU
het uit de pop komen, die in staat
was om de schaal te doorbreken,
konden we ook niet aannemen.
De geboorte van een
vlinder
Ik legde de pop. de mummie, nog
ingebed in zUn kistje, in de huis
kamer op de schoorsteen en wscht-
te af. Nu en dan vroeg een van dq
huisgenoten, of hU nog leefde en
dan gaf het dier na een drukje op
het borststuk zelf antwoórd met een
forse beweging met het geringde
achterlUf- De verwachting werd uit
gesproken. of het ook een „Orantp-
baby" worden zou. maar dat pretje
hebben we niet gehad. Zaterdag
avond. 23-dezer. zat een nachtvlin
der op de schoorsteenmantel en da
delijk waa de belangstelling van het
gezelschap verschoven van de radio
naar ons borellngske. Ik nam de
kleine in de hand en werd al direct
beloond met een besproeiing van
chocoladebruin vocht.
Gelukkig op Je hand en niet op
het behang! zei mUn vrouw en we
beaamden het.
Op mUn vingertoppen zat een dik-
lUvige witte vliegmachine met uit
gespreide vleugels en geveerde
sprieten te trillen en taxiede van de
ene vinger op de andere. De zwart
witte. bedonsde pqten tastten rond,
het gestreepte wlt-zwarte achterlijf
sleepte mee. De dikke dofzwarte
ogen stonden als halve bollen dicht
bUeen. De bovenzijde van het borst
stuk was van het mooiste hermelUn,
maar vap da vleugels was door de
trilling niata van de tekeniitg waar
te nemen.
Vol spanning keken we toe. Wie
zal het startsein geven? En daar
vloog hU- Voor het eer*t van zUn
leven. Zonder vooroefening. Zonder
lessen en theorie. Zonder ervaring.
Maar de geleerden zeggen, dat ln al
die instincthandelingen de ervaring
der vorige geslachten een woordje
meespreekt. En het ging prachtigl
Mé»-/K«.
Een skymaster in de
huiskamer
Van overbelasting was geen spra^
ke. Nagestaard door de menigte
trok deze Skymaster enlandde
op de muur boven de Zwitserse Al
penkalender. Maar bevreesd voor
chocolade-ontlasting op het lichte
behang, loodsten we hem spoedig in
een hangar in dit geval een
Weckfles. Daar kreeg hU het li
gustertakje, dat hem zo lang be
schermd had en daar zit hU nu in
een innige-omhelzing, in de oude
gleuf. De machtige veersprleten an
ders slerlUk gebogen als de wijd-
gesprelde horens van Italiaanse os
sen. heeft hU opgeborgen. Van de
ogen was niets te zien. Het voorste
van de drie paar poten is recht naar
voren gestrekt als bU een liggende
leeuw. Het dikke achterlijf ls on
zichtbaar door de twee vleugels, die
tals een dak er over staan. Nu za
gen we de HJne aders, de spitse pUl-
punten, de stippelrU aan de randen,
de hermelUntekening van het borat-
stuk.
Hoe heet ze? vroeg iemand.
VermoedelUk is het Leporine
tridentts. maar laten we hem Ma-
rUke noemen.
W. L.
Nationale Feestdagen
De ministerraad, heeft besloten-
indien de verjaardag van H.M. de
Koningin op een Zondag valt, zal
de daarop volgende Maandag dc ge
hele dag vrit van dienst worden
verleend. Indien de verjaardag van
Prinses Juliana of van Prins Bern-
hard op een Zondag valt, zal de
daarop volgende Maandag na de
ochtenddienst vrijaf worden ver
leend.
F\E schoolramen van het kleine
Zeeuwse dorpje keken uit over
zonnige welden. De zon scheen ook
vrolUk in de klas, maar toch heersr
ta er een sombere stemming. De
Juffrouw had zoéven wat verteld,
maar het waa niet één van de mooie
verhalen geweest, waarnaar ze alle
maal soms bUha ademloos konden
luisteren. Zelfs de stoutste Jongen
zat dan stil als een muisje. Neen,
het was helemaal geen verhaal ge
weest, al had de Juffrouw ook ge
zegd:
En nu ga lk Jullie eens wat
vertellen.
Ze hadden het ook al vreemd ge
vonden. een verhaal zo vroeg in de
morgen. Want een boelend vertelsel
was meestal de beloning voor eeq
dag goed opletten, bet laatste uur
in de middag.
En nu ga ik jullie eens wat
vertellen, had de Juffrouw gezegd,
al dadelijk ln het eerste uur. Haar
stem klonk een beetje plechtig en
ze voelden allemaal: nu komt er
iets bijzonders. Maar even later,
toen xe wisten wét het waa. toen
hadden ze heus wel kunnen hullen.
Wentde juffrouw ha<L verteld,
dat ze wegging. Naar eed andere
school, ln een andere plaata, naar
héél andere kinderen. O, se waren
gewoon jaloers op die kinderen, dat
die hun Juffrouw zouden krijgen!
Hat'was nu voor
het derde jaar, dat
ze bU haar zaten,
want de juffrouw
was steeds mee
overgegaan. Naar
school gaan, dat
waa naar de Juf
frouw gaan en dat
waa prettig.
Wie weet wat
Maaike droeg de pop i
Demarcatielijnen op
Sumatra aanvaard
De politieke adviseur van de Ne
derlands-Indische regering op Su
matra. dr. J. J. van de Velde, heeft
aan Aneta verklaard; dat thans alle
demarcatielijnen op SumatVa door
de plaatselUke commandanten van
de TJt.I. op l4st van het opperbe
vel op Java zUn aanvaard. HU
merkte echter op, dat de toon van
de republikeinse pers op Sumatra
fel anti-Nederlands blUft. terwUl
de schendingen van het bestand in
het bUzonder bij Padang en Medan
voortgaan. Ih weerwil van de over
eenkomst betreffende de evacuatie
van geïnterneerden te Cheribon, ls
thans op een tweetal desbetreffende
verzoeken nog geen antwoord ont
vangen.
Dr. de Groot verlaat
Soestdijk
Gistermiddag heeft dr. De Groot
Soestdijk weer verlaten. Na een
moellUke tocht per auto arriveerde
hU te 's-Gravenhage, waar hU heden
zUn practUk a«n de Emma-klinlek
heeft hervat.
Juffrouw we
krijgen, zei Tannic,
toen ze met baar
twee vriendinnen,
Bettekee en Maaike
na twaalven naar
huia liep. Zo'n
schat ala deze Juf
frouw krijgen wa
vaat nooit weer.
Ik kon er wel
om huilen, verteld#
"k001 Bettekee. Ik heb er
de hele ochtend aan zitten denken,
wat we haar sullen geven, ala sa
weggaat. Het moet Iets zUn. waar
door sa nog heel vaak aan ons
denkt
Daf zal niet zo gemakkelijk
zUn, meende Maaike, die tot nu toe
nog niets had gezegd. Je, toch, wa
geven haar een pop, precies eender
gekleed ala wU. De twee anderen
keken haar vol bewondering aan.
Dat doen we! zelden ze. En wa
kleden die pop met z'n drieën aan.
We naaien de kleertjes met elkaar.
Moeder zal ona wel willen helpen.
Zo gebeurde. Hele avonden en
hele Woensdag- en Zaterda'Jpnld*
dagen zaten ze er op te zwoegen,
want het was een heel wede. Maat
toen de pop klaar waa. had se dan
Ei-bonnen geldig
tot 15 Maart
Het C.D.K. deelt mede, dat de gel
digheidsduur van de' bonnen 61—2
en 62—2 algemeen voor 2 eieren ls
verlengd t.m. 15 Maart
Vojlr 20.000 aan
liedgoederen gestolen
Deze/dagen kwam de KorünklU-
We Mjjfrechausseebrlgade te Ede tot
itdekking. dat ln de Arthur
[kazerne op grote schaal militai
re goederen gestolen waren. Reeds
spoedig werden enkele militairen,
werkzaam in de magazUnen, in ar
rest gesteld en daar bleek, dat bur
gers eveneens bij de zaak betrokken
waren, werd ook de Edese recher
che bU het onderzoek Ingeschakeld.
HierbU kwam aan het licht, dit
men te doen had met een bende,
die kans had gezien In een tUdsver-
loop van een paar maanden voor
20.000 aan legergoedcren uit een
der magazijnen te ontvreemden. Een
der hoofdschuldigen was de ser
geant T., beheerder van het ma
gazijn
Eisen in het proces-
Mateotti
De openbare aanklager in het
proces tegen de moordenaars van
den Italiaansen socialist Mateottl
heeft de maximale gevangenisstraf
van 30 Jaar. in het Italiaanse recht
geëist tegen Amerigo Dumlnl. Amle-
to Poveromo. Giuseppe Viola en
Augusto Maiacria. die. naar hU zei.
.actief verantwoordelUk waren voor
de moord" De aanklager vroeg 16
Jaar gevangenisstraf voor Filipelll.
wegens medeplichtigheid en vrij
spraak voor Rossi en Giunta wegens
gebrek aan bewijs. Op 6 Maart zul
len de pleidooien worden gehouden
KORTE KRONIEK
Dr Guldo Schmidt, dl# beschul
digd wordt de Oostenrijkse inlijving
bU Duitsland ln de band te hebben
gewerkt heeft zich HJeen rede vjb
8 uur verdedigd vooi het volksge
rechtshof te Weenen Oostenrijk h#d
-een andere ke - -
'ondgenootschsp
ook precies dezelfde kleren aan, die
zé zelf ook droegen, de kleder
dracht uit die streek.
Maar al te gauw waa het de
leatste van de maand, de dag,
waarop de juffrouw sou weggaan,
Maaike droeg de pop naar school,
omdat zU het eerst op da gedachte
van een pop In Zeeuwse kleder
dracht was gekomen.
Je moet er wet bU zeggen, iel
Tannie.
Maaike beloofde het. Maar toen
het grote ogenblik daar waa, kon
de juffrouw alleen maar mat be
traande ogen aankUken en zeggen:
Van Bettekee en van Tannie
en van mU- En of u on* nooit wilt
vergeten.
Toen kreeg de Juffrouw waretrv
pel ook tranen ln de ogen.
Dat zal lk stellig niet, sa! te,
Jullie vergeten! Bn door deze pop
zal k nu nóg meer aan Jullie den
ken. Ik ben er heel erg blij mee. Ik
dank lullle wel.
'a Middags brachten ze de Juf
frouw neer de trein. Nu droeg de
Juffrouw de pop en Maaike haar
koffer
Minister Neher beëdigd
H. M de Koningin heeft gister
middag den heer L Neher beëtjigd
als minister van Wederopbouw ett
Volkshuisvesting. Aanstaande Don
derdagmiddag zal aan minister- Ne
her de portefeuille van het doper»
tement worden overgedragen.
Wat geeft Hilversum
I Maart.
Avondprogramma
Hllv 1. (KRO) l Het Orkest Eoftfc
der Naam: 6 10 Ned Str kr.: 1 Nieuw*
7 «5 Lazing: I Nieuws: IM Vasten
meditatie: 8 41 Gil# concert: 10 46
Avondgebed; 11 Nleuwa
Hllv II (AVRO): Nieuws: 8.11
Plano; 8 10 Tango Rumba: 718 Mary
Pot; 710 Kamermuziek: 8 Nieuws: t.ll
Knaleffecten: «10 Con»ar«: 1010 Sky*
masters: 11 Nlausrs
I Maart
Dagprogramma.
Hllv I. (NCRV): io Plano: 10.1*
Morgendienst; 11.18 Vragen: 11 Holsn-
da sextet; 1 Nieuw*; 1.18 Orgel;
Amstl Trld: i Zang. plano: 1.J0 Non
■top progr.; 418 Jeugdkoor; 4 4* Jeugd;
8.38 Steravond
Hllv II: (VPRO.): 10 Morgen wU*
ding; IV.A.R A10 36 Calvet Kwartet;
11 Lezing; 11.30 Non stop progr Ig At
tentie. 1138 Grpl l Nieuws: l.M Mil.
Ier sextet; 118 Plano; 3 Jeugd: 1.41
Voor zieken; 4.18 Jeugd; BM Accor
deon
Avondprogramma.
Hllv I: (N C.R.V.): *10 Or p!.;
Ned Str.kr 7 Nieuws: 7 30 Eng. les;
l Nieuws; 8 08 Parelende klanken; 8.18
Lijdensmeditatie; 8 30 Orgel; 1*
Nieuws; 10 30 Plano; 10.48 Avondovar-
denking: 11 Concert
Hllv tï: (VARA) Nieuwe; 83*
Dichter en volk; 7 Piano; (V.P.R.O.)
7 30 Lezing; (VARA) 8 Nieuws; 8.11
Verzoekprogr 8.15 Hoorspel; 10.18
Ramblers; 11 Nieuws.
O STRAMINOFF
Toen zU eindelUk voor de zoveel-
ite maal bleef staan bU de plaats,
waar Ben Morris zich bevond, be
werkte hii tot zijn verbazing, dat
rij het gelaat in de handen verborg
en hartstochtelUk begon te snik-
De jongeman zag hoe haar
Wnge lichaam trilde en schokt* en
Juist overpeinsde hU, of hU maar
niet beter tevoorschijn kon komen,
om haar hulp en bUstand aan te ble
den. voorzover die in zUn vermo
gen waren toen er iets gebeurde, dat
nem welhaast van ontzetting deed
y*f*tijven In zUn onmiddellijke na-
wjheid namelUk was een sirene op
oorverdovende wUze beginnen to
jHHen, terwUl op hetzelfde moment
stem riep:
Hard stuurboord, onmlddellUk
gevolgd door bet bevel: VoUa
«racht achteruit. Zo snel hU waar
kon rende Ben Morris naar de re
ling. Toen zag hU tot zUn grote ont
zetting hoe een grijs gevaarte uit
de mist opdoemde en recht op hen
aanstevende. DuldelUk^waren het
groene- èn het rode bïkboordlicht
van een schip zichtbaar. Nog slechts
enkele ogenblikken en de op hen
aanstormende reus. waarschUnlUk
een vrachtboot, moest de vrü ran
ke kanaalstomer, waarop zU zich
bevonden, rammen. OnwiUekeurig
wendde hU daarop de blik naar het
achtership. Hij zag hoe de boot aan
het roer gehoorzaamde en als een
tol ronddraaide. HU begreep, dat
er nog een kleine kans bestond, dat
de schepen langs elkaar heen zou
den glUden. want op het andere
schip had men de manoeuvre be
grepen en onmiddeUUk .Jiard bak
boord" gegeven. Zelden had hU
schitterender staaltje van zeemans
kunst gezien.
Even later schoven de belde sche
pen elkander op nauwelijks enkele
meters voorbU-
Nauwelijks was het bevel:
Met voUe kracht vooruit! ge
roepen of bU werd opnieuw met
ontzetting geslagen. WaarschUnlUk
door de zuiging had een geweldige
golf zich een weg gebaand tussen
de beidé schepen. Donderend, als
een losgelaten projectiel, kwam zU
aangerold, en sloeg, met een klap
als een kanonschot, op het eer-
ste-klas dek neer. Juist op de plaats,
waar enkele ogenblikken geleden
het meisje gestaan had. Enkele
ogenblikken geleden? Toen Ben
Morris zich het water uit de ogen
gewreven had, dat de golf voor een
niet gering gedeelte ook over hem
had uitgestort, zag hU tot zUn ont
zetting. dat het-meisje verdwenen
was. TegelükertUd klonk van de
brug de kreet:
Man overboord! HU hoorde hoe
de scheepstelegraaf overgehaald
werd. en even later lag het schip
stil. Zo snel hU kon rende de jonge
man opnieuw naar de reling, en
kwam nog net op tUd om te zien.
hoe de kleurrijke, sportieve Jumper,
die hU daarstraks zozeer bewon
derd had. bU« het achterschip ver
dween.
Zonder zich ook slehts een secon
de te bedenken gooide hU zijn jas
uit en sprong overboord. Ben Mor
ris was in de tUd toen hU nog
John P. Norman heette, een uitste
kend zwemmer geweest, en meer
dan eens had *hU een prijs gewon
nen. Doch hier gold het een strijd
om een mensenleven, wellicht om
twee, en met de moed der wanhoop
begon hU de zware kamp met de
golven. Van de brug had men zUn
moedige daad reeds opgemerkt en
onmiddeUUk werd vandaar een zoek
licht gfericht op de plek. waar de
drenkelinge verdwenen was. Dui-
delUk hoorde Morris, temidden van
zUn worsteling, aan het knarsen der
lieren, dat men aan boord bezig
was een sloep* uit te zetten. Dit gaf
hem rtieuwe moed. Met een krach
tige slag werkte hU zich door het
nog steeds zwaar aanrollende wa
ter en na enkele seconden mocht
hU het genoegen smaken, het meis
je, dat blijbaar reeds bewusteloos
was. te bereiken. Tot tweemaal toe
deed hij een greep naar de Jumper,
die in het licht van de achünwerper
telkens uit het «trater opdook, doch
tot tweemaal %e mislukte zUn po
ging Reeds voelde hU. hoe zUn
krachten hem begonnen te bege
ven. Doch. ziet, daar ,dook voor de
derde maal de kleurige Jumper in
zUn onmiddellijke nabUheid op. en
ditmaal slaagde MJ er in. door snel
onder het lichaam van het meisje
door te duiken, haar op de schouder
te nemen. Zou hU nog ln staat zUn
met zUn last het schip te berei
ken? Dit was de vraag, welke hem
op dit ogenblik geheel beheerste.
Heel flauw drongen de lichten vton
de op de golven dansende boot door
de mist> Het schip was niet onsan-
zlenlUk afgedreven in de korte tUd.
dat hU in het water gelegen had.
Maar tot zijn onuitsprekelUke ver
lichting dook op datzelfde moment
in zUn onmiddellUke nabUheid de te
water gelaten sloep op. en reeds
voelde hU, hoe zUn last hem van de
schouder getild werd en in de boot
gehesen. En. hoewel totaal verstUfd.
zag hU toch nog kans zichzelf even
eens ln de boot tn werken, waarna,
de terugtocht naar het schip werd
aanvaard.
Als levenloos lag de drenkelinge ln
zUn armen, en een grote angst
maakte zich van hem meester. Was
zij slechts bewusteloos, ofEr
zUn omstandigheden waarin het be
ter is niet te denken. Voorzichtig
liet Ben Morris 't schijnbaar leven
loze lichaam op de bodem der sloep
glUden en nam een roeiriem van
een der uitgeputte matrozen over.
Beweging en afleiding, dét waa het.
wat hU in de eerste plaats nodig
had. Moeizaam baande zich de ran
ke aloep een weg door de hoogaan-
spoelende golven en kwam. na wat
hem uren scheen, langszU van de
Kanaalstomer. De schUnwerper op
de brug, door een vaardige hand be
diend. lichtte bU tot een der matro
zen de sloep aan het zwaar deinen
de schip had vastgemaakt Van de
vrachtboot dl* hen enkele minuten
geleden bUna geramd had. viel geen
spoor meer te bekennen.
Nog altUd hing de mist zwaar
over het water! en do airene der
boot. die bUna ten ondergang ge
doemd wa* geweest, bleef onophou-
delijk gillen. Het klonk als een
doodsgeloei der zee. en Ben Morris
kon dan ook een rilling niet onder
drukken. toen hU het meisje, dat
door twee matrozen aan boord werd
gedragen, volgde. Vrijwel alle pas
sagiers waren aan dek gekomen en
hadden de gevaarlUke onderneming
gadegeslagen. Er ging een daverend
gejulyh op. toen de held van dit
spannende avontuur boven ver
scheen. OnmlddellUk ontfermde zich
de scheepsarts over het meisje, en
van alle zUden drongen de passa
giers op om haar redder de hand te
drukken. Er hperste een opgewon
den stemming ónder hen.
Nu eanmasl het gevaar geweken
was, schenen de krachten van den
heldhaftlgen redder hem te zullen
begeven Een ogenblik keek hU hul
peloos de kring van om hem heen
•taande mensen rond. toen begon
alles om hem te draaien.
Terug' BegrUpen Jullie dan
niet. dat de man op het ogenblik
wat andera nodig heeft, dan
Jullie huldebetuigingenI
Hoewel Ben Morri*. verdoofd. Ja,
welhaast bezwUmd was. had hij tn
deze krachtige, energieke stem on
middeUUk Sir William Sparkea her
kend. die met een glas cognac ln de
hand'zich een weg door de opge
wonden. door elkaar sprekende pas
sagiers baande en het den jongeman
ovérrelktp Doch voor deze het aan
dw lippen kon brengen viel de fiere
-lensenredder bewusteloos neer.
Het gelaat van Franda P. Nor*
,.ian. de kauwgom-koning van Cht-
/cago en de beheerser van Wallatreet
vertoonde een uitdrukking, zoal*
rijn seretari*. die reeds twintig Jaar
ln zUn dienst was.,en die de koela,
beheerste natuur van zUn meester
door en door kende, nog nimmer
aanschouwd had. toen hU dezen oh
een winterse ochtend een tele
gram overhandigde, dat hU zo juist
uit Engeland had ontvangen.
Telkens en telkens las Franda V.'
opnieuw over. nam
eindelUk rijn sigaar uit de mond.
legde deze voor zich op het asbakje,
keek zUn secretaris een ogenblik
aan. alsof hU een geestverschijning
zeg. en deed toen zUn vuist op het
blad van zön schrijfbureau neerko
men. dat de ksmer. waarin hij zich
bevond, er ven daverde.
(Wordt vervolgd),