i
RATTEN enMUIZEN
Begroting in de raad
PLUIMVEETEELT
QNZE KNIPCURSUS
(Pond
Isterling
Herstel autonomie
algemene w?ns
WEER IN BEWARING GESTELD
verknagen voor 130 mill,
per jaar
Gevaar voor
volksgezondheid
Pseu do-arts
nam praktijk waar
Illegale handel
met Spanje?
Goed begin het halve werk
Zonnevlek yiet blote
oog zichtbaar
BREDE
HEUPEN
-o-
LANGE
ROKKEN
-o-5"
VI
L_A>
Rrr'
Grondpatroon
EIGENWIJS
Opstand op Formosa
Metl
PINSDAG 11 MAART 1947
GOUDSCHE COURANT
Voor het eerst na de bezetting
heeft een gekozen raad zich aan
een normale begrotingsbehandeling
kunnen geven en hij heeft een ruim
gebruik gemaakt van de algemene
beschouwingen, waarméde gister-
«avond de behandeling van de ge
meente-begroting voor 1947 werd
Ingezet. De beschouwingen strekten
zich ook uit tot algemeen fiélitieke
besprekingen. I met de constatering
waarvan wij volstaan.
Drs. Nederhorst (P.v.d.A.) opende
de rij en constateerde, dat het in
stituut der gemeente in een uiterst
critiek stadium is gekomen, een-
deels door de financiële afhankelijk
heid van het centraal orgaan, an
derdeels door de ontwikkeling naar
centralisatie, een centralisatie van
technische aard, die spr. toejuichte
qp een centralisatie van organisato
rische aard.'die hij, met name ten
aanzien van de wederopbouw, niet
zonder bedenkingen acht.
EERSTE BLAD ffftGlNA 3
Gemeenschapsgedachte
Tegenover een overgang van ge
meentelijke bemoeiingen in grotere
verbanden, stelde spreker, dat de
gemeente op ander terrein een taak
heeft door in klein verband de ge
meenschapszin aan te wakkeren, de
geestelijke weerbaarheid en de bur
gerzin te ontwikkelen, dat zij een
soclaal-paedagogische taak heeft op
sociaal en cultureel terrein, door het
initiatief te nemen tot het vormen
van een de gehele burgerij omvat
tende gemeenschap, zoals in andere
steden, en daarbij b.v. aan te moe
digen ten aanzien wat uit Volksher
stel is voortgekomen qp het gebied
van de gezinshulp en een avond
school voor volwassenen, leiding te
geven aan de bundeling van sociale
activiteit in ruimer verband. Op het
gebied van het toneel b.v. heeft zij
hier een taak het peil te verhogen,
bij volksfeesten die volgens spr.
een gebrfek aan fantasie en een
voortlopen op het oude schema
tonen te bevorderen, dat de een
heid zich manifesteert. Drs. Neder
horst noemde het een verouderde
mentaliteit en ook een gebrek aan
égards legenover de Landsvrouwe,
dat hier alleen receptie zou worden
gehouden bij de geboorte van een
prins.
Uit diens Nieuwjaarsrede had spr.
beluisterd een door den burgemees
ter geconstateerde neiging van de
raad om zich op het aan B en W.
voorbehouden terrein te begeven,
doch hij meent, dat de raadsleden
een zo groot mogelijke activiteit
moeten tonen en dat B. en W. kort
zichtig zijn als zij zich het eerstge
boorterecht van alle plannen en
Ideeën willen voorbehouden. B. en
W. moeten door de raad contact met
de burgerij zoeken en niet alles* zelf
willen doen. Een te strak hanteien
der voorschriften wordt niet be
grepen in deze stad. Elk medeleven
betekent voor de gemeenschap
actieve winst.
De rijksbemoelingen op het ge
meentelijk belastinggebied zijn de
oorzaak van de noodlijdendheid, die
overigens karakteristiek begint te
worden voor de normale toestand
der gemeenteflnanciën. Om een zo
zuinig mogelijk beheer te krijgen,
wroeg spreker aandacht voor een
betere efficiency van het gemeente-
beheer en voor een centrale boek
houding.
Sprekende over het woningtekort
verwachtte spr. verbetering in de
huisvesting van een betere verde
ling van de bestaande woonruimte,
maar dit zal alleen dan resultaat
hebben als de burgerij wat meer
gemeenschapszin toont. Om deze ge
zindheid aan te kweken dient meer
bekendheid aan het werk der huis
vestingscommissie gegeven te wor
den. Grote belangstelling eist de
Jeugdzorg. Spr. bepleitte uitbreiding
van het apparaat der kinderpolitie
ln het aanpakken van het vraag
stuk gezinszorg en jeugdbescher
ming in groter verband, steun aan
de plannen voor de stichting van
een Mussenhuis en sterke steun aan
de onderwijsvernfeuwing. Ten aan
zien van de economische toestand
drong hij aan op een spoedig prae-
advies op het voorstel van zijn
fractie tot opstelling van een plan
Vóór sanering en opbouw der stad.
Zijn betoog samenvattend, zelde
He hèeé Nederhorst, dat het de taak
der gemeente hi te streven naar
herstel van de gemeenschapsge
dachte en van een bloeiend gemeen
schapsleven, "haar het bevorderen
van de activiteit en de zelfwerk
zaamheid der individuële leden en
naar het opnieuw opwekken van
normbesef en in het algemeen cul
turele belangstelling.
Kleuteronderwijs
De heer Engelhard (K.V.P.) noem
de het in verband met de zorge
lijke financiële toestand der ge
meente hoopvol, dat de financiële
positie der gemeenten de aandacht
der regering heeft. Maar al is een
zuinig beheer nodig, er 2ijn urgenje
werken, die hun eisen stellen en
in dit verband noemde spr de huis
vesting van de politie en de secre
tarie en de doorbraak van „Vrede-
best", waarbij hij de hoop uitsprak,
dat het voorstel van de P v.d.A. tot
het opstellen van een urgentieplan
er niet toe zal leiden, dat noodzake
lijke werken op de lange baan ge
schoven worden. Hij roemde de
activiteit van B en W.. maar had
de indruk, dat de verkregen resul
taten niet .evenredig zijn met de
betoonde inspanning en hij meende,
dat meer contact van de wethouders
met hun fracties onnodig werk zou
voorkomen. Zeer teleurgesteld was
spr., <Jat B. en W. in afwachting
van een wettelyke regeling de fi
nanciële gelijkstelling tussen open
baar en bijzonder kleuteronderwijs
niet willen bevorderen. Daarom
overweegt sprekers fractie een
voorstel tot verhoging van heï>üb-
sidie aan het bijzonder bewaar-
achoolonderwijs
Tegen groot plan
De verarming zal de wensen en
verlangens beperken,' aldus de heer
Van Wijk (A.R.), die wees op de
moeilijke financiële toestand. In de
toekomst moet het terug naar heb
streven naar een sluitend budget,
waarbij aan de gemeenten weer het
recht dient te worden gegeven ln-
komstenbelasting te heffen. Herstel
der gemeentelijke autonomie juicht
■pr. toe.
Ten aanzien van de op de kapl-
laaldienst uitgetrokken post voor
ét bouw van een nieuw politiebu
reau. acht hij dit de oplossing, dat
de secretarie en het ontvangerskan
toor In Arti Legi komen en dat voor
de bouw van een politiebureau een
andere plaats gezocht wordt, waar
bij hij opmerkte bezwaar te hebben
tegen het gebruik voor deze bouw
van grond in de omgeving van hei
vecmarktterrein, daar deze grond
voor uitbreiding van de veemarkt
gereserveerd dient te blijven.
Voor een groot plan als de
P v.d.A. voorslaat, verklaarde spr
niets te voelen. De Marktbebou-
wingsverordening is een voorbeeld
van veel te grote bemoeiingen, in
dit systeem zit iets dictatoriaals en
bovendien kunnen over wat nu op
gezet wordt en dat de eerste tijd
toch niet uitgevoerd kan worden,
over tien jaar de inzichten geheel
gewijzigd zijn. Voor de oorlog ging
het hier met verkeersverbetcringen
en sanering ook goed, laat men die
ingeslagen weg rustig blijven vol
gen. Spr. hoopt, dat de gemeente
niet de noodzakelijke werken voor
gebouwen en verkcersverbeteringen
zal nalaterf en zich niet zal verlie
pen in zwaarwichtige plannen.
M.T.S.
De heer Stijkel (P.v.d.V.) zag op
grond van de bevolkingsaanwas en
de industrialisatie in de toekomst
hier ter stede plaats voor een mid
delbaar technische school, die in
haar leerplan bijzondere aandacht
zal schenken aan bedrijfsefficiency.
De financiële toestand is zorgelijk,
spr. sprak zijn be- en verwondering
er over uit, dat vorige bewindvoer<
ders de noodlijdendhcid nog zo lang
hebben uitgesteld. Nu de financiële
verhouding tussen rijk en gemeen
ten wordt herzien, juichte spr. het
toe. dat de burgemeester aan de
commissie-Oud een nota heeft ge
zonden, waarin hij op de moeilijke
positie van een gemeente als de
onze wijst. Spr. heeft bijgB. e
een zekere vrees beluisterd, dat de
raad zich zou bewegen op een ter
rein, dat aan B. en W. is voorbehou
den. Spr. vroeg, op welke feiten die
mening berust en hij zeide, eerder
van mening te zijn. dat B. en W
een deel van de taak van de raad
tot zich trekken, dan dat het omge
keerde het geval is.
Gezondheidszorg
De heer Snel (Comm.) keerde zich
tegen beknotting van de gemeente
lijke autonomie, die hij een der
beste waarborgen noemde van de
democratie. Ais de gemeentelijke
zelfstandigheid gewaarborgd is,
kunnen vraagstukken als jeugdzorg,
huisvesting en verhoging van het
cultureel peil opgelost worden. Spr.
verklaarde zich voorstander van
onderwijsvernieuwing, bepleitte een
zich richten van alle socialistische
krachten op de wederopbouw, hij
sprak uit, dat hij verwacht had. dat
de culturele verheffing van de jeugd
krachtiger aangepakt was en hij
drong aan op aanleg van gemeente
lijke sportterreinen. Gouda moet als
streekcentrum .aantrekkelijk
maakt worden, ook op het terrein
van kunsten en wetenschappen. Een
gemeentelijke Instelling zal richt
lijnen hebben aan te geven tot ver
betering van het peil van het cul
turele leven. De heer Snel drong
verder aan op een krachtige ge
zondheidszorg met steun aan
t.b.c. -bestrijding. Invoering van
schooltandvcrzorging en instelling
van een bureau of benoemin'g v
een specialen geneesheer voor de
bestrijding van geslachtsziekten
Tenslotte riep hij op tot een samen
gaan van de vooruitstrevende krach
ten In het belang van jeugdopvoe-
ding, gezinsbeveiliging, volkshuis
vesting en cultureel peil.
Politie in oude H.B.S.
De heer Van Wingerden (Staatk
Geref. Partij) critiseerde het uit een
oogpunt van Zondafsheiliging, dat
toegestaan is, dat e'en circus
Zondag voorstellingen gaf en hij
Vichttc zich tegen sportbeoefening
en bioscoopvoorstellingen op Zon
dag. Hij drong aan op verplaatsing
van het voetbalterrein aan de Wal
visstraat naar een andere plaats en
was tegen de gemeentelijke be
moeiingen met de sport, die hij een
ipersoonlijke liefhebberij noemde,
welke de liefhebbers zelf moeten
,pers
Iwell
'beta
reaui
het gebied van de bouwnijver-
d keerde hij zich tegen de bu
reaucratie. die hij een kluister
iWmde. Er zijn teveel instanties
ingeschakeld, die de ontwikkeling
van de stad belemmeren. Het par-
iculier initiatief moet meer arm-
lüag krijgen en op het gebied van
st^dsschoon en stadsuitbreiding
men de zaak meer aan de
krachten der gemeente over-
latlprh Voor de Marktplannen moet
geen huis afbreken en geen
:el ontruimen, afbreken dient
alleen in het belang van het
verkeer te doen. Allq krachten die
nen! gericht te worden op de bouw
van! .woningen. Voor de vestiging
van leen nieuw politiebureau wees
spr lop het gebouw van de oude
HBS aan de Lange Tiendeweg.
Hij verzocht makelaars en tussen
personen in te schakelen bij de
toewijzing van huisvesting. De ver
zekeringen neme de gemeente in
eigen hand Van planning moest
spr. nitts hebben, dat is terugkeer
naar de* slavernij in plaats van naar
de vrijheid. Hij vroeg toezifht. dat
het consumentencrediet op de goede
plaatsen! terechtkomt en verzette
zich tegon festiviteiten bij de aan
staande i streektentoonstelllng en
tegen het houden van een Kermis.
Tenslotte verklaarde hij zich tegen
emancipatie. Hij juichte de bestrij
ding van arbeid door vrouwen toe
Deze horen in de gezinnen en danr-
om verzocht spr. geen vrouwen te
benoemen in functies, die door een
man bezet kunnen worden.
Annexatie
De heer Van Vliet (C.H noemde
het wenseliiker om alvorens plan-
nsft te maken voor stadsverfraallng
en verbetering, die pas over jaren
tq. verwezenlijken zijn, alle energie
er op te richten tot herziening van
de 674 jaar geleden vastgestelde
stadsgrenzen, want voor alles heeft
de stad gebrek aan ruimte Gouda
met 37.000 inwoners ig 893 h a. -groot,
Reeuwijk met 5000 inwoners 2668
h.a., Waddinxveen met 8000 inwo
ners 3368 h.a. en ook Haastrecht.
Stolwijk en Moordrecht hebben be
duidend meer grond dan Gouda, dat
bekrompen is gehuisvest. Spr. drong
er op aan stapoen te doen tot spoe
dige annexatie van de Wethouder
Venteweg, de Bodegraafse Straat
weg en Stolwijkersluls. weJke buurt
schappen geheel op Gouda georiën
teerd zijn. Eerst ruimte krijgen en
dan heeft het pas zin plannen te
maken. conclude«rd« hti.
Nadat de heer v. d Berge (A.R.)
I een algemeen politieke beschouwing
had uitgesproken, was het woord
i aan B. en W. en als eerste sprak
namens het college de wethouder
van 5*>penbarc werken, de heer
Polet (A R), die het. sprekende over
de financiële verhouding tussen rijk
en gemeenten, toejuichte, dat de
burgemeester de aandacht van de
commissie-Oud gevestigd heeft,
voor welke grote uitgaven deze ge
meente zich gesteld ziet door de
slechte bodemfesteldheid Spreker
pleitte voor de gemeentelijke zelf
standigheid.
Betonnen woningen
Ten aanzien van het wonlngvraag
stuk zelde de wethouder, dat de
regeringspolitiek totaal gefaald
heeft. Naar zijn mening zal de we
deropbouw met een kleine w eerst
beginnen als de Wederopbouw met
een grote W geliquideerd is. Gouda
heeft voor 1946 en 1947 toegewezen
gekregen 160 woningen, maar mag
al blij zijn als er 35 gereed komen.
B. en W. zijn nu in onderhandeling
met den ontwerper van een voor
Gouda nieuw systeem van betonnen
woningen, maar de besprekingen
vorderen zoveel tijd. dat nog geen
resultaat bereikt is. Spr. is van oor
dcel. dat de eisen van architecto
nisch schoon, zullen hebben te wij
ken voor daden en dat alle kamer-
gejeerdheid overboord moet.
Voor de straten 1s op de begroting
ƒ300.000 uitgetrokken. Dat lijkt erg
hoog. maar als men de lonen en
materiaalprijzen vergelijkt mét voor
1940, dan wordt misschien nog wel
minder uitgegeven dan voor de oor
log. Er is een stratenlijstje, maar de
practijk brengt er geregeld wijziging
in. Dan moet een straat, die eerst
niet op de nominatie stond, voor
rang hebben en dan moet er een
op het lijstje vervallen. Spr. zegde
toe. dat de bestrating van het plein
voor de contrólewoningen zal ge
schieden. De toegangsweg naar de
Glazen Kast is geen eigendom der
gemeente, er zal overleg met den
eigenaar gepleegd worden. De Gla
zen Kast stond voor de oorlog voor
sanering aangetekend, maar daar is
nu bij het woningtekort geen den
ken aan.
De Haastrechtse brug krijgt een
nieuw bovendek. De brug zal in de
toekomst verdwijnen voor een be
tere overgang, maar daartoe is het
wachten op de gereedkoming van
de nieuwe weg door de Krimpe-
nerwaard. Het weggedeelte tussen
Houtmansplantsoen en Haastrechtse
brug zal worden verbeterd, zodra
de voorgenomen dijkophoging met
30 c.m. zal zijn uitgevoerd. Er is
een plan gemaakt voor verbetering
van de oprit vgn de Krugerlaan,
maar de kosten bleken ƒ60 000 te
bedragen en dit is 4e hoog.
Het herstel van de plantsoenen
gaat rustig voort. Dit jaar komt ook
De Korte Akkeren aan de beurt. In
overweging is, in het belang van de
bodem, de Constantijn Huijgensknde
weer van een gracht te voorzien.
De doortrekking van de Koningin
Wilhelmlnaweg is in overweging.
Voor de verbetering van het Sta
tionsplein zijn plannen in voorbe
reiding. waarbij de doorbraak naar
de Kattenslngel noodzakelijk wordt.
E}, en W. zijn ten aanzien van deze
voorzieningen niet voornemens te
wachten op een grootscheeps on
derzoek naar de stadsontwikkeling.
Geen open Spaardersbad
AI geruime tijd ligt een plan ge
reed voor de stichtlpg van een
nieuw zwembad, mftar de kosten,
de materiaalschaprstc en de plaats
bepaling verhinderen de uitvoering.
Er was een plan bij het bestuur
van het Spaardersbad om naast het
overdekte een open bad te maken,
maar de omwonenden hebben grote
bezwaren geopperd en daar een
ernstige degradatie van de woon
wijk gevreesd werd. is op grond
daarvan het plan definitief van de
met het gevolg, dat deze zo
mer weer een tijdelijke zwemgele-
genheid gemaakt moet worden.
Over het politiebureau-plan was
spreker van oordeel, dat de uitgang
naur de Zeugestraat het struikel
blok is geweest. Waarschijnlijk is
het mogelijk het plan te splitsen en
bestaat er geen bezwaar de depen
dance van de secretarie in Arti Legi
te vestigen. In verband met de res
tauratie van het stadhuis, dat daar
na hoofdzakelijk voor representa
tieve doeleinden Zal dienen, dringt
deze zaak. De suggestie tot vesti
ging van het politiebureau in de
"jde HBS. zal overwogen worden.
Wat het verlenen van bouwver
gunningen betreft, geschiedt een
soepele toepassing van de bepalin
gen. 'De huidige toestand met het
volbouwen van de' stad met bedrij
ven zal wel moeten voortduren,
wil de industriële arbeldsmogelijk-
heid niet al te zeer beknot worden.
Daarom zullen ten aanzien van de
vestiging en uitbrêiding van kleine
bedrijven de eisen* niet al te strak
gehandhaafd kunnen worden. Ten
aanzien van de Marktbebouwing
spr. ervoor aan de bouwkunst
vrijheid te iBten. Hij is van oordeel,
dat bij in het verleden uitgevoerde
verbouwingen altijd naar verbete
ring van het aanzien van de Markt
is gestreefd.
Over de annexatie van aangren
zende buurtschappen, zeide spr., dat'"
daarvoor gemaakte plannen bij hét
bombardement van Den Haag zijn
verloren gegaan, zodat ze opnieuw
gemaakt moeten worden.
Tenslotte sprak de wethouder
over de sportterreinen. De beruchte
bodemgesteldheid is ook in dit op
zicht een grote handicap. De velden
hebben" de gemeente heel wat geld
gekost en de verenigingen veel na
righeid bezorgd. De gemeente wil
nu de velden tegen een geringe
huur geven, waartegenover de ver-
TRIBUNAAL
VOOR PEN JAAR NAAR
KAMP TERUG
De zitting van het Goudse Tri
bunaal van gistermiddag bracht bij
de uitspraken een slechte tijding
aan den niet gedetineerden 63-jarl-
gen kolenhandelaar W. de Jong te
Haastrecht, beschuldigd van lid
maatschap N.S.B. en Vervoerafront,
het vervullen van diverse N.S.B.-
functies, het optreden als bedrijfs-
controleur bij de Holland-Nautic te
Waddinxveen en als bewaker op het
distributiekantoor te Haastrecht.
Beschuldigde had op de Zitting van
twee weken geleden weinig Iatgn
blijken, dat hij tot een veranderd
inzicht was gekomen en o.a. gezegd,
dat hij trots was op iemand, die het
bloedteken van de S.S. Op de arm
heeft en Jat hij overtuigd is, dat er
over vijftig jaar eed borstbeeld voor
Muasert zou worden opgericht. Het
Tribunaal, overwegende, dat be
schuldigde nog steeds natlonaal-so-
ciallstlsche propaganda voert en
niet overtuigd is. dat zijn daden ge
richt waren tegen het Nederlandse
volk, heeft aan beschuldigde een in
ternering van 1 jaer en 6 maanden,
waarbij in mindering wordt ge
bracht, de reeds van 21 Maart—10
October 1946 in internering doorge
brachte tijd. Beschuldigde werd ter
zitting in bewaring gesteld en zal
nu nog tot 19 Februari 1948 worden
eniglngen het ondefhoud voor hun
rekening nemen. Er worden be
sprekingen gevoerd over de aanleg
van nieuwe terreinen, drie voor
D.O.N.K. en Jodan Boys aan de
Nieuwe Gouwe en een voor G.S.V.
aan de Bodegraafse Straatweg. De
opzet is. dat de gemeente voor het
materiaal zorgt en de verenigingen
de arbeid voor hun rekening nemen.
De verenigingen hebben een des
kundige geraadpleegd en het wach
ten is nu op diens rapport.
De heer Polet was hiermede met
zijn beantwoording gereed. Om mid
dernacht schorste de burgemeester
de vergadering tot vanajvond.
Hors d' oeuvre
Voor de raad met de begrotings
behandeling begon, waren nog wat
andere punten vlot afgedaan.
Na onderzoek der geloofsbrieven
werd tot toelating als raadslid be
sloten van mevr. G. W. M. Garde
nier— Schultz (P.v.d.A.) als opvolg
ster van den heer P. den Edel, van
vijen een mededeling was ingekoj
men. dat hij wegens het aanvaarden
van een betrekking bij het gemeen
telijk huisvestingsbureau heeft op
gehouden lid van de raad te zijn
De voorzitter sprak woorden van
dank en waardering voor de arbeid
van het afgetreden raadslid. De in
stallatie van mevr. Gardenier zal
in de volgende vergadering ge
schieden.
In handen van B. en W. om prae-
advies werd gesteld een schrijven
van den heer G. A. W. J. O. E
Paris, inzake de opheffing van de
gemeente-apatheek.
Ingekomen was een mededeling
van den heer E. van Dantzig, dat
hij zijn herbenoeming tot gedele
geerde der gemeente in het bestuur
der Openbare Leeszaal niet aan
neemt.
De mededeling van B en W. over
de resultaten van hun onderzoek
naar de handelingen van den voor
man-vakman aan hqt Openbaar
Slachthuis, naar aanleiding van de
vragen van den heer Snel. werd
zonder discussie voor kennisgeving
aangenomen.
De raad benoemde tot onderwij
zer aan de openbare lagere school
voor buitengewoon lager onderwijs
(vacature D W Brinkhuis) den heer
K. R. Groot te Monnikendam.
Weer vakonderwijs
Zonder stemming werden aang?
nomen het voorstel tot verlaging
van het sdlaris van den administra
teur, belast met de administratie der
bedrijven, waarvan het geldelijk be
heer aan den gemeente-ontvanger
is opgedragen, van 1040 tot 750
(met aantekening, da.t de heer En
gelhard (K.V.P.) tegen was), het
voorstel tot opneming in groep II
van h»t Loonbesluit van de func
ties brugwachter en sluisknecht ha
vendienst. straatveger en vuilop-
haler reiniging*- en ontsmettings-
dienst en bediende stadsapotheek,
alle op positieverbetering neerko
mende, het voorstel tot herstel van
tijdens de bezetting aangebrachte
wijzigingen en de rechtsposltiever-
nrdenlng personeel instellingen en
het voorstel tot regeling der aan
spraken van tijdens de bezetting
ontslagen wethouders.
Voorts verenigde de raad zich met
het voorstel de oprichting van een
cursus aardewerken aan de Am
bachtsschool nodig te verklaren
met het voorstel tot beschikbaar
stelling van een crediet voor de
aanstelling van een vakonderwijzer
in de lichamelijke oefening, met het
voorstel om afwijzend te beschik
ken op het verzoek van het bestuur
der bijzondere hogere burgerschool
te Woerden om subsidie voor leer
lingen uit Gouda en met het voor
stel tot vaststelling van het verslag
van de verstrekking van kleding en
schoeisel aan schoolgaande kinde
ren over 1946.
Tenslotte werden aangenomen het
voorstel tot het converteren van de
3' obligatielening 1937 van
I OOO.QOO, pro resto 541.000. in een
3' lening en tot verlaging van de
renten van twee aan de woning
bouwvereniging „St. Joseph" ver
strekte leningen.
geïnterneerd. Tevens werd hij ont
zet uit de beide kiesrechten en zijn
radiotoestel is verbeurd verklaard.
Aan den 50-jarigen schoenmaker
H. v. Meizen te Woerden, beschul
digd o.a. van lidmaatschap NSB.
en Front voor nering en ambacht,
het als schoenmaker werkzaam
heden verrichten voor en leveran
ties doen aan het Duitse leger en
het rapporteren aan den groeps
leider van de NJ5.B. te Wogrdan,
dat er op een te Woerden gehouden
vergadering van de Kappersbond
een anti-Duitse en anti-N.S.B.-
stemming heerste, werd opgglegd:
ontzetting uit de kiesrechten, in
ternering, gelijk aan de tijd reeds
van 8 Maart tot 12 Mei 1945 in in
ternering doorgebracht en ver
beurdverklaring van het vermogen
tót een bedrag van 8000.
Vervolgens werd behandeld de
zaak tegen den 41-jarigen zilver
smid J. W. Heerens te Schoon
hoven, gedetineerd te Scheve-
nlngen. die beschuldigd werd
van lidmaatschap N.S.B., NeJ.
Volksdlenst en W.A., bij welke
laatste organisatie ht] in 1940 is
schuldigd, dat hij zich ln Augustus
1942 heeft aangemeld voor de vrij
willige hulppolitie, waarbij hij als
agent is aangesteld, dat hij zich
als W.A.-man heeft aangemeld voor
de leergangen der Waffen S.S., dat
hij zich in 1941' heeft aangemeld,
althans zich laten aanmelden, voor
deelneming aan de burgemeesters-
cursug der N.S.B. en dat hij gebruik
heeft lemaakt van de vrijstelling tot
inlevering van zijn radiotoestel.
Op de vraag, waarom hij na 19(10
lid van de N.S.B. was gebleven,
antwoordde beschuldigde, dat dit
kwam door zijn eigenschap „trouw".
Hij had er niet verder bij nage
dacht. Als blokleider van de N.S.B.,
tnoest^ hij de contributie innen bij
twee „geu&sen kameraden". Zijn in
het proces-verbaal vermelde bewe
ring, dat hij wel tegen de W.A.
was. maar het toch ook niet zo erg
vond, „omdat het maar een knok
ploeg was", trok hij nu In. Beschul
digde zelde. dat de aansluiting bij
W.A. en Hulplandwacht verplicht
was.
Uitvoerig w$rd hij aen de tand
gevoeld, omtrent het ophalen van
den onderduiker G. Koridon, die
weggevoerd is naar Amersfoort en
daarna naar de strafkamp'en te
Dernan en Cuxhafen, maar dit ge
lukkig overleefde. Beschuldigde
had tijdens de arrestatie bulten op
Ons Goedkope Patroon
tot wachtmeester, toelaten, dat drie
zijner, toen minderjarige kinderen,
lid werden van de Nat. Jeugdstorm,
in dienst/treden in September 1944
bij de hulplandwacht en als zodanig
dienst doen te Enschedé en Glaner-
brug als spoorwacht, in welke
dienst hij rtrst bevorderd werd tot
stormman en later tot rottenleider,
aanmeldingen in Juli 1942 voor de
vrijwillige hulppolitie, waarbij hij
alsfcgent werd aangesteld en opge
roepen voor politiedienst te 's-Gra-
venhage en gebruik maken van de
vrijstelling to^ inleverihg van zijn
DE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE EN LIZEBERTHA
radiotoestel.
Beschuldigde gaf alle ten laste
gelegde feiten toe: Hij was in 1933
lid van de N.S.B. geworden, omdat
de toestand van de zilversmederij,
die hij tezamen met zijn vader dreef,
hopeloos was en hij dacht, dat een
nieuw stelsel daarin verbetering
kon brengen. Op de vraag van den
president. Mr. C. Jonker, waarom
hij in 1940, niet bedankt had, toen
de Duitsers ons land blnnenvleiefi,
sprong beschuldigde in de houding
en zei: „Ik heb als militair alles
gedaan? wat ik kon, om ze er uit
te houden". Hij dacht, dat ons land,
na beëindiging van de oorlog, van
Duitsland wel weer zijn vrijheid zou
terugkrijgen. Hij was lid géworden
van de W A., omdat hij de weer
baarheidsgedachte van het Neder- I
landse volk wilde versterken, maar
gaf toe, dat de W.A. verkeerd was 1
gebruikt. Hij ontkende zijn kinderen
naar de Jeugdsto.rm te hebben ge- I
stuurd. zij wilden er zelf naar toe j
en de Jeugdstorm was in Schoon-
hoven niet meer dan eert bewaar- I
schooltje voor een stuk of tien kin- 1
deren Lid van de Volksdlenst was
hij gemaakt doo^ mensen, die geen
N.S.B.-ers waren. Op bevel van
den leider was hij toegetreden tot
de Hulplandwacht. Van een tegen
overgesteld bevel uit Londen had
hU nooit gehoord, want, zelde hij,
„Ik luisterde nooit naar de Engelse
zender". Zijn functie als rotten
leider bij de Spoorwacht. kwalifi
ceerde hij zelf als een rang. Iets
render dan Korporaal Beschuldig
de was altijd in Nederland geble
ven en bij 'de capitulatie („bevrU- i
ding" noemen wij dat. Interrum- I
peerde de president.) was hij In
Schoonhoven gearresteerd.
Volgens den beheerder, mr. J.
Slager te Schoonhoven, bedroeg het
kapitaal van de zilversmederij van
beschuldigde en zijn vader 5300,
zodat beschuldigde een vermogen
bezit van ongeveer 2800, dat ech
ter niet liquide is. De firma heeft
sinds 1940 geen bijzondere winst
gemaakt en voor de oorlog was de
toestand inderdaad bedroevend De
daad van den beschuldigde door toe
te treden tot de N S B was fout.
maar het was een foutieve wan
hoopsdaad. In warm gestelde be
woordingen die de verdediger
later als een „pleidooi" quallficeer-
de wees hij op de zeer gunstige
verhoudingen in de familie vaft be
schuldigde Beschuldigde heeft zes
kinderen. Zijn vader, die 72 jaar
oud is. houdt nu met een paar
knechtjes het gunstig bekend staan
de bedrijf zo'n beetje op gang
Op de vraag van den president,
of beschuldigde spijt van zijn Hou
ding had. wilde hij geen recht
streeks antwoord geven. „Als lk ja
zeg", zei hij. „lijkt het net. of ik
sta te huichelen, en als ik neen zeg.
wordt mijn straf maar hoger Ik
bemoei me nergens meer mee".
De verdediger, mr. J. L. J A.
van Mechelen. schetste de slechte
toestand van het bedrijf van be
schuldigde voor 1940 en zo was deze
er toe gekomen om het maar eens
met een andere partij te proberen,
ai was het oniuist om na 1940 lid
te blijven. De W A in Schoonhoven
was niet sterk en bestond slerhu
uit 3 ft 4 man. terwijl bij de Nerf
Volksdlenst misschien wel meer dan
de helft yan de leden niet-N S B -er
was. Toen beschuldigde aan het
werk werd gezet In Duitse stellin
gen. is hij gedeserteerd en heeft hij
bevorderd tot Konstabel en in 1942 f cie Weg wacht gehouden en had
'h,mdaarna tdfm.n mat tan andera
hulplandwachter opdracht gekregen,
om den arrestant weg te bjengen.
Op de vraag: „Hebt u geen enkele^
poging gedaan om hem te laten ont
vluchten?" antwoordde beschuldig
de: „Dat kan ik niet precies zeggen.
Ik heb hem achter op de fiets ge
nomen en als hij gewild had. had
hij er gemakkelijk af kunnen sprint
gen"
..Wat een aardig hulplandwach-
tertje was u", was het wederwoord.
Btj het verhoor over het punt be
treffende spoorwegdienst, verklaar
de beschuldigde pas na lange aar
zeling, dat het doel was, om aansla
gen van illegalen te voorkomen. HIJ
ontkende lid te zijn geweest van de
Ned. Volksdienst, maar in het dos
sier waren 18 contributiekwitanties
aanwezig. Voor de Waffen S S. en
d^burgemeestersoursus had hij zich
„collectief'* aangëmeld, maar voor
de cursus had hij toch wel persoon
lijk 5 gestort.
„Vond u zich als tuinder nu juist
zo geschikt voor burgemeester?"
vroeg de president. 4
Geen antwoord.
De heer J. J. Binnenkamp te Lei
den. optredende namens de Prov.
Voedselcommissarls verklaarde, dat
het vermogen v«n beschuldigde
thans J 5000 is.
Op de vraag, hoe beschuldigde
gereageerd had op het doodschie
ten van gijzelaars en het wegvoe
ren der Joden, wist hij geen duide
lijk antwoord te geven. Verder dan
„ik vond het niet op zijn plaats"
kwam hij niet.
Er waren twee getuigen dechar
ge. Mej. E. v. d Broek, administra
trice van de veiling 4e Woerdch.
schetste de moeilijke toestand van
beschuldigde's tuinderij voor 1940.
Wat zijn moraliteit betreft, noem-
df zij hem „een allemachtig goeie
vent, die uit een soort hooghartig
heid of misschien stommiteit bij de
N.S.B. is gebleven" Gedurende de
oorlog heeft hij zijn gehele produc
tie steeds voor normale prijzen af
geleverd. Op zijn tuin heeft hij
enkele maanden een Jood verbor
gen en getuige verzocht met klem.
dit op te laten wegen tegen de ge
schiedenis met den onderduiker,
waarvan beschuldigde veel spijt
had!
De heer D Versloot, aannemer !e
Rietveld, commandant van de B S
en neef van beschuldigde, gaf Je
mening van de Illegaliteit ten op
zichte van hem. Hij heeft op zijn
j tuin zeer veie mensen geholpen en
hij werd niet ais gevaarlijk be
schouwd Getuige noemde hem een
hals en een grote dwaas, die zeer
eigenaardig kon redeneren Zo had
hij eens gezegd, dat Kuyper. Colijn
en Muasert best broers hadden kun
nen zijn, want zij hadden allen het
beste met Nederland voor
De verdediger mr M. H O Thu-
nissen uit Den Haag, betoogde, dat
het er allereerst om .gaat, of een
beschuldigde een goed of een Plecht
mens is. Vroege is een goed mens,
wiens hart het echter verre wint
van zijn verstand. Wij zijn ook
schuldig aan de verwarde ideeën
die in zijn hoofd zijn opgekomen,
want wij hebben hem niet een denk
wijze bijgebracht. WHarin logica en
moraliteit verdisconteerd uaren En
wij zijn ook nu nog schuldig, omdat
de heropvoeding dikwijls zo weinig
resultaten heeft. De bevolking von
Rietveld zal het van harte toejül-
chen. als beschuldigde terugkomt
Verder vroeg pleiter, mede te laten
wegen het feit, dat beschuldigde
ernstig lijdende is aan een maag
zweer en twee minderjarige kinde
ren heeft.
Uitspraak over veertien dagen.
yOOR afwisseling een moderne,
vlotte Jurk. jlie door een dub
bele -bies in de schouders wordt
verbreed. Van voren en van ach
teren een weinig ruimte ln de
taille. De hals is opgeknipt en de
jurk wordt op de rug gesleten met
lusjes en knoopjes. De mouwen val
len wijd vindt men dit te koud,
dan kan van onderen, aan de bin
nenkant. een drukkertje worden
gezet ttm de mouw te sluiten.
Eventu'eel kan men er ook een man
chetje aan maken, zodat de mouv;
van onderen met ruimte valt.
Benodigde stof 2.25 m Het ont'oon
Is verkrijgbaar in de matqn 38 en
42 tegen de prijs van 35 cent. af
gehaald. Toezending per post na
ontvangst van postwissel van 50
cent (In de stad) en 55 cent (naar
buiten), met vermelding Goedkoop
ptéiroon
Verkrijgbaar aan ons bureau
Markt 31.
lende organisaties, wist hij alleen te
zeggen dat hij eq niets van wist.
Van ziin lidmaatschap van de Ned.
Volksdienst' wist hij evenmin Iets,
maar zijn contributieboekje vertel
de. dat hij in de jaren '42 tot '44
regelmatig bijdragen had gegeven.
Bij het Arbeidsfront was hij gegaan,
omdat htj als werkman bij de
Wehrmacht in dienst was en zo
nrleer zekerheid hed tegen ontslag.
Voor de organisatie Todt had h(j
motoren gerepareerd
„Wat voor motoren?"
..Van betonmo'ens"
„En waar dienden d'c molen?
voor?"
„Om beton te maken'"
„En waar was d'e beton voor?"
„Voor bunkers"
..En waartegen waren die bun
kers gericht?"
Pas na veel aarzeling komt het
antwoord ..Tegen Engeland".
.Ja. en dus tegen uw eigen
land" Maar daar had beschuldigde
nooit bij nagedacht
Betref'ende de door hem Inge
diende klacht wegens vermeende
wederrechtelijke vrijheidsberoving
in de Meidagen van 1940 gaf hij
geen antwoord op Je vraag, of hij
achteraf het niet volkomen juist
vond. dat hij in 1940 werd vastgezet.
Zijn internering ln 1945 vond hij
echter volkomen Juist.
Beschuldigde heeft ook qog een
tijdje de scepter als een soort kas
teelheer gezwaaid in een kasteel
in België. Waar ook zijn zoons wa
ren De president diepte een hele
etaoel foto's uit die perinde op „Het
was een vrolijke hoe' daar'
Beschuldigde is op 29 April 1945
te Steinbach in Beieren door de ge-
I allieerden krijgsgevangen gemaakt
en op 10 Sept.* 1945 uitgeleverd te
Vught waar hij nu nog gedetineerd
is Ook zijn vrouw is gedetineerd
geweest, evenals zijn drie zoons,
waarvan er nu één vrij is. Beschul
digde heeft ook nog een dochter
van 17 jaar
Mr A A J Rljksen zei, dat er
eigenlijk m«r één beschuldiging
was en wel. dat zijn cliënt N S B -er
was Al het andere ts daar een de-
volg van Voor 1940 moest hij rond
komen vBn een zeer laag loon ln
1940 werd hij als NSB -er geïnter
neerd en daarom door den smid.
I NeJ. Volksdlenst en Ned Arbeids
front, optreden a's blokleider en
voor de
Waddinxveen. colporteren
te Waddinxveen met en optreden
«Is plaatselijk vertegenwoordiger
van „Volk en Vaderland". open'Hk
dragen van het insigne der NSB
financiële steun <*e-lenen aan het
bouwfonds der N S B en het hui
zen- en propagandafonds der NSB
en werkzaamheid in 1942 (e 's-Gra-
voor de N.S.B. bedankt. Als hulp- „j
politie heeft hij geen dienst gedaan ^oe^administrateur
en geen uniform gedragen Het pleit te Waddln*ve<
voor beschuldigde, dat hij 'niet om
de zaak heendraait. In de Meidagen
van 1940 heeft hij moedig voor het
Vaderland gestreden Pletter leede
verschillende brieven over, waaruit
bleek, dat beschuidigdë. die btj zijn
mede-soldaten bekend was als
N.S.B.-er. steeds ronduit verklaar
de. dat hij, als ons land aangevallen
werd. zijn plicht zou vervuilen en
dat ook werkelijk op zodanige wijze
heeft gedaan, dat hij voor zijn moe
dig gedrag door zijn commandant
openlijk gehuldigd is. Pleiter ver
zocht. ook Jn het belang van gezin
en zaak. de onmiddellijke invrij-
heidastelllng van beschujdlgde. u^ik
verzoek het Tribunaal, na in Raad
kamer te zijn geweest. Inwilligde
Uitspraak over veertien dagen
ju in lm ic s-ura- iiieiQing mi jie nurnnrnipnirugiir
venhage voor de Organisation Todt Hij is er uit nood toe gekomen?'De
en in 1941 in h— 1 AnjllP TT 11 i I I n I r% f\r f ,ran U.iilnpln njtnr, IfAAP
„Een^hals"
Tegen den 42-Jartgcn tuinder C.
Vroege te Rietveld, gedetineerd te
Scheveningen. vermeldde de be
schuldiging lidmaatschap NSB.
W A en Ned Volksdienst. optreden
als blokleider der NSB te Riet
veld. aansluiting In April 1944 bij
de hulplapdwacht en gewapend met
een Jachtgeweer dienst doen te
Woerden, als hulplandwacht aan-
273274 Er wordt alarm x ge
maakt. Er is een orkaan in aan
tocht, en die kan in deze streken
hevig spoken! In het centrum van
het dorp. op het plein, wordt de
grote alarmgong geslagen. Dat is
een waarschuwing voor alle be
woners. Zij. die in huis waren, ko
men versqrikt naar bulten gelopen:
en dan zien ze meteen, waar het ge
vaar dreigt: een vreemde.' loodgrijze
wolkenmassa komt snel van uit
zee boven het eiland drijven
Daaraan hangen rare flarden, die
er dreigend uitzien. Iedereen moet
zich met spoed ln veiligheid bren
gen!
Ook Tripje kijkt met ontzag naar
de dreigend opkomende wolkge
vaarten. Wat zal dat worden?
wszlllijn bi| of modeplfchtif iljn NSSK.. wurbl] hl) dt rins
aan Ha •rmlitU i._ r\uv
aan de arrestatie van den onder-
duiker G Koridon ten huize van
W de Jong te Barwoutswaarder.
overgaan In September 1944 na«r de
Landwacht Nederland en spoorweg
dienst doen te Vorden. collecteren
voor Winterhulp en geabonneerd
zijn op Volk *n Vaderland, het Na
tionale Dagblad en de Zwarte sol
daat Hij werd er verder van be-
In Duitse dienst
Aan den 47-jarigen rijwielherstel
ler L. van Hofwegen ln Gouda, ge
detineerd te Vught. werd ten laste -
gelegd, lidmaatschap NSB. WA.. bij wlen hij in (Lenst was. on»s a-
w„i Tr„ti.-ji._.. t gen even„ia Zijn tweede zoon De
oudste zoon was tn militaire dienst
en zo was het gezin zonder inkom
sten. De gemeente Waddinxveen
verleende een steun van 9.50 per
week En zo komt de foute, maar
1 begrijpelijke stap dat hij werk
zocht bij het Duitse Centraal Kle-
dingmagazijn te Woerden waar hij
j echter spoediR wegens diefstal ont-
slagen werd Tn»n kwam de aan
melding bit Jje Nnchrtchtentruppe
*noo'
afkeer van de Nederlanders voor
Je NSB -ers. hoe loffelijk overi
gens. dreef htm echter steeds meer
in de armen der Duitsers Beschul
digde heefl zware klappen eehad
Hij ia nu weer arm en zijn gezin
is verstroo d HIJ ls een heel gewone
NSB -er die eenvoudig zijn kost
wou verdienen en nu eaarr.e zijn
werk wil hervatten Pleiter ver
zocht het Tribunaal de tijd in Ddltf-
land in gevangenschap doorge
bracht. mede !n overweging te ne
men en hem zo sDoedig mogelijk in
vrTjheki te stellen
Uitspraak over veertien dagen.
II. II. PRLMMEL
Op 72-iarige leeftijd is overleden
de heer H H Frummel, die 25 jaar.
tot 1933. als commlos-schcep^mete'
werkzaam ls geweest bij de RlJks-
be'astngen.
De heer PrummoJ ls Jarenlang
penn'nsireester van de plnatrcjljke
afdeling- van d? voormalige Vrijzin
nig-democratische bond geweest en
heeft ook ln enige andere vereni
gingsbesturen zitting gehad.
OP DE BON.
De politie heeft tegen dertien in
woners proces-verbaal opgertiaakt
wegens het niet sneeuwvrij maken
van de trottoirs voor hun huizen.
in 1941 ln het onder Duitse lei
ding staand Centraal Kledingmaga
zijn te Woerden Verder werd hij er
van beschuldigd, dat hij in 1940
ccn schriftelijke klacht heeft Inge
diend bij den officier van Justitie te
Rotterdam, wegens vermeende we
derrechtelijke vrijheidsberoving ge
durende de Meidagen van 1940 en
gericht tegeq den burgemeester en
chef-veldwachter van Waddinx
veen De beschuldiging legde hem
verder ten laste, dat hij in 1041 in
dienst is getreden van de Nach-
richtentruppe. die deel uitmaakte
van het Duitse leger en voor dit
legeronderdeel ls werkzaam ge-
woest in Noord-Frankrijk en Bel
gië. waarbij hij telefoonlelJ*ngen
legde en in de WBffenmeisterei rij
wielen repareerde en sommige wa
pens schoonmaekte en van 1942 af
een Duits uniform droeg en met een
geweer gewapend waq. dat htj eind
1942 la overgegaan in dienst van het
Oberaturmman bekleedde en drager
was van het ereteken Trouw en dat
hij ln 1942 heeft gesolliciteerd bij
de vrijwillige hulppolitie
Beschuldigde erkende de tenlaste
legging Voor de W A. heeft hij
nooit opdrachten uitgevoerd. Het
doel van de W A. had hij nooit goed
begrepen. Trouwens, bij meerdere
vragen over het wezen van verschil-
pINSPAG 11 MAART 1947
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA S
Het la al lang geleden dat we
Mn Moeder's schoot luisterden
naar de merkwaardige geschie
denis van den rattenvanger van
Hameln. Het stadje Hameln had
^nl. laat van ratten-, enw(J
hebben dat ook. Zodoende komt
de rattenvanger, die in 1284 het
stadje zo voortreffeIU|s zuiverde,
in een ander licht vóór onze
ogen en bijna zouden we wen
sen dat een dergelijke legenda
rische figuur ook in de 2«e
eeuw nog was te vinden..
Intussen blijven gedachten over
rattenvangers der 20e eeuw tot de
vrome wensen behoren, ert "moet de
rattenbestrijding op een andere ma-
nier worden aangepakt. Vooral na
de oorlog zijn de ratten toegenomen
en in veel plaatsen, steden en stre-
h ken heerst een ware rattenplaag.
Zowel voor voedselvoorziening als
volksgezondheid houdt dit grote ge
varen in. De rat is een dier, dat
bijna over de gehele wereld ls ver
breid, zeer vraatzuchtig is en zich
eiiorm snel vermenigvuldigt Zij
béhoort tot het geslacht der zoog
dieren en Is familie van de muis.
Enkele bekende soorten zijn de
zwarte en de bruine rat. De laatste
wordt wel 42 cm. lang. met Inbegrip
van de 18 cm. lange staart. Er zijn
nog diverse andere soorten en men
geeft ook de naam rat aan veel
knaagdieren, die niet tot dit ge
slacht of zelfs niet tot de familie
der muizen behoren Met de mens
Is de rat over "de gehele aarde ver
breid en het beestje hoe nietig
ook heeft al verschillende men
senlevens op haar geweten staan.
Wie hoorde nooit de vreselijke ver
halen over pe8t-epidemleën. die
vooral ln de middeleeuwen voor
kwamen? Reeds In de 6e eeuw was
was deze ziekte over geheel Europa
verspreid. Thans komt het hoofdza
kelijk in hot Oqsten voor (Engels-
Indië, China enz.). De rat speelt in
het verbreiden van deze ziekte een
grote rol. evenals de vlo. De rat is
buitengewoon gevoelig voor infec
tie. die zij bp hun beurt van vlooien
ontvangen In *tje OoBterse landen
ls men dan ook op zijn hoede voor
ratten. Reeds bij de bouw van wo
ningen wordt er op gelet, dat zij
zich niet in de onmiddellijke nabij
heid der bewoners kunnen nestelen.
Soms ook stelde men premies op
gevangen ratten, men gaste ralten-
holen uit. terwijl men ook doólr
vaccinatie immuniteit voor deze
ziekte bij de bevolking beoogde
Schepen, die met pest besmette
havens hebben aangedaan, worden
afdoende ontrat.
De bisamrat
De ziekte vatf Well, die men
Jaren geleden zoveel hoorde noe
men. wordt ook door de rat ver
oorzaakt De Duitse arts Adolf
Weil beschreef deze'ziekte In IR86
De ziekte Van Weil kan zeer ge
vaarlijk zijn Men ontdekte eerst in
1915 de verwekker: de rat
Een rattensoort, die op een andere
manier schadelijk werkzaam is. is
de de bisamrat. In 1006 werd deze
ln Bohemen geïmporteerd, en daar-
Jta over West-Europa verspreid. Het
bont heeft grote waarde; daarom
geschiedde ook de invoer in Europa.
Het beest vormt een groot gevaar,
doordat het graaft in waterkerin
gen Aangezien de voortplanting
zeer snel geschiedt, moet bij de
eerste waarneming een intensieve
actie op touw worden gezet Ook in
Nederland is de bisamrat die
oorspronkelijk in Noord-Amerika
thuishoorde gesignaleerd, hetgeen
indertijd nogal opzien baarde Het
Invoeren en houden van bisamrnt-
ten. dat geschiedt om het kostbaar
bont, is hier verboden.
Reeds om het bovenstaande is
een intensieve rattenbestrijding ge
wenst. manr het dier berokkent de
mensen nog onnoemelijk meer scha
de Afgezien van het besmettings
gevaar. dat aan de rattenlegers <s
verbonden, is er nog hun aan
val op de voedselvoorziening.
Enorme schade
De schade door ratten en muizen
••n onze voedselvoorziening toege
bracht. is veel groter dan velen
wel vermoeden. Deskundigen schat
ten deze schade op 20 30 millloen
Widen per jaar. Éehoeft het nog
betoog dat Intensieve bestrijding
dringend noodzakelijk Is?
Dit geldt voor de gehele wereld!,
en Jat blijkt wel uit het verslag
Ufloe voedsel en landbouw orga-
ninties van de Verenigde Naties.
Er wordt n.l. 4 van de wereld
voorraad aan voedsel door ratten
en muizen vernietigd
Millioenen kilogrammen waarde
vol voedsel wordt door deze dieren
A verslonden Dan 6preekt men nog
niet van de waardevolle goederen,
fl'e zij uit louter knaaglust vernie
len, en van de overlast die men van
«e ratten kan ondervinden Een
Persbericht meldde b.v de geschie
denis van een fabrikant die in zijn
P«khuis enige honderden zakken
had opgestapeld. Voor deze zakken
was hem 5.— per stuk ln rekening
gebracht, welk bedrag hem zou
worden terugbetaald, wanneer hij
ze ln onbeschadigde toestand re
tourneerde. Plotseling bemerkte hij,
dat er ratten in zijn pakhuis aan
wezig waren. Bij contröle bleek,
dat ruim 200 zakken waren kapot-
geknaagd, hetgeen voor den fabri
kant een verliespost betekende van
200 maal ƒ5.— of 1000
De beste bestrijding
De betrijding kan het beste ge
schieden door acties in groot ver-<
band, b.v. van een gemeente- of
polderbestuur. Het oude stadje
Gorkum b.v. organiseerde zo'n actie
met goed resultaat. In Zeeland
werden zelfs hele eilanden onder
handen genomen. Een eerste eis
voor rattenbestrijding is: afval ver
wijderen Rommelige boerenerven
enz. trekken de ratten aan. Verder
zijn er diverse bestrijdingsmiddelen
Elke boer heeft een rattenklem
of val. en vergif wordt er genoeg
gefabriceerd. Dit is voor de ratten
zo'n exclusieve lekkernij, dat. als
het per post wordt verzonden,
er soms ondert^gg al van gesnoept
wordt
Een instelling die volledige In
lichtingen geeft over bestrijding is
de Plantenziektenkundlge Dienst te
Wageningen. die een speciale af
deling Ratten- en muizenbestrijdlng
ln het leven heeft geroepen.
De rattentrek
In het boek van prof. dr. Hans
Wohlbald, Gemeenschapsleven ln
het Dierenrijk, dat voor Nederland
werd bewerkt .door dr. H. Engel,
wordt gesproken over het trekken
van de ratten, dat geschiedt uit ge
brek aan voedsel of wanneer het
aantal dieren zo sterk toeneemt.
Ijle bruine ratten kunnen opeens
!n zo grote massa's optreden om
nieuw voedsel te vinderraat men
niet meer spreekt van een gewone
trek. maar van een plaag of besmet
telijke ziekte. Men vertelt o.a. van
deze bruine ratten, dat zij in de
eerste helft vgp {ie 18e eeuw hun
Uittocht begonnen illt West-Azië en
het gebied van-de Zwarte Zee. van
waar zij door een aardbeving ver
dreven zouden zijn. In het begin van
do zeventiger jaren zouden zij tfe-
heel Duitsland overstroomd hebben
en in 1753 Parijs bereikt, waarbij
zij overal de zwarte rat of huisrat
teruggedrongen hadden Dit dier
was n.l. zwakker, en komt tegen
woordig betrekkelijk zelden voot,
terwijl het in de 16e eeuw jn Lo-
retto ln Italië in zulke massa's op
trad. dat men het te vuur en te
zwaard bestrijden moest. De bewo-.
ners van de stad konden zich met
moélte de ratten van het lijf hou
den! De bruine rat zou zich ver
der over geheel Europa verspreid
hebben. Sommige wijken'van Parijs
wemelden eenvoudig van de ratten.
Prof. Wohlbald zegt dat tegenwoor
dig aan deze invasie-verhalën wordt
getwijfeld en schriift het meer op
de voorgrond treden van de bruine
rat toe aan overdadige vermeerde
ring. met als gevolg daarvan voed
selgebrek.
Zoals men ziet heeft de rat de
eeuwen door de tongen nogal eens
ip beweging gebracht. Maar. pm tot
ons beginpunt terug te ker*n. we
ontmoetter^liin dié rattengeschiede-
nis slechts één rattenvanger Een
aansporing te meer dus om de be
strijding op wat eenvoudiger ma
nie'. maar niettemin met doorzet
tingsvermogen aan te pakken
Nfederland kan de verknaagde 20
of 30 mlllioen wef beter gebruiken'
Te Schoonhoven is door den bur
gemeester en den chef van politie
proces-verbaal opgemaakt togen I
A. S. uit AmstcrJam, wegen»-het
onbevoegd Uitoefenen oer genees
kunde. Fen der plaatselijke artsen
was op 9 Februari --oor 6 weken
naor Indië vertrokken. Hij liet zijn
drukke practijk van ruim 2000 per
sonen waarnemen door S Bij na
vraag naar zijn papieren zei hij.
deze inderhaast In Amsterdam te
hebben achtergelaten.
Vrijdag j.l. bleek dat S. niet in
het bezit was van het artsdipioma
Hij zei. in Duitsland te hebben ge
studeerd, doch kon hiervan geen
bewijs overleggen Er wordt onder
zocht of er patiënten zijn, die van
de behandeling van dezen pseudo-
geneesheer ernstige gevolgen heb
ben ondervonden
Experimenterend
electricicn gearresteerd
Zondag werd Je omgeving van
het sanatorium Zonnestraal, tussen
Loosdreeht en Hilversum, opge
schrikt door een luide explosie. Het
bleek, dat een 19-jarige electricien
uit Hilversum in een oude Duitse
bunker met springstoffen aan het
experimenteren was De jongeman
is later in zijn woning gearresteerd
Hij had o.a. met een trotyllading
bomen geveld.
Een rariant op het
dnmnbed, dat tege
moet komt aan de
bezwaren oan hen,
die het nadeel tan
een ditanbed vin
den, dat hef peen
hoofd- en voeteind
heeft. Deze slaap-
sofa heeft twee zij
kanten. teaardoor
ze overdag een
gewoon zitkamer-
meubel lijkt, ter
wijl ze met een
enkele hand-bewe
ging in een gewoon
ledikant kan mor
den herschapen.
Van Spaans-republikeinse zijde
wordt meegedeeld, da\ Amerikaan
se wapenvoorraden geregeld langs
illegale wegen naar Spanje (dus
naar Franco) gaan. Bepaalde Ame
rikaanse zakenlieden zouden als
agenten optreden voor officiële
Spaanse Inkopers van turpluavoor-
raden in Noord-Afrlka. Spanjaar
den zélf zijn daar nl. ongewenst De
voorraden zouden via Tanger naar
Spanje worden verscheept. Er zijn
.yrachtauto's bij, onderdelen van
vliegtuigen, radio- en radarult-
rusting. Er zou reeds voor mil
lioenen ponden zijn Ingekocht.
Vele kleine pluimvcchouderr'zul-
len ook dit jaar een koppeltje kui
kens willen opfokken. Eensdeels als
nieuwe aanfok om hun aantal die
ren uit te breiden of te completeren,
andersdeels om in het komende leg-
seizoen een aantal oude, niet meer
productieve dieren door jonge hen
nen te vervangen.
Alvorens tot het aanschaffen van
cendagskuikens of broedeieren over
te gaan. dient men zich van een
aantal belangrijke punten terdege
rekenschap te geven. Want doet
men dit niet. dan is er grote kans
dat de kuikenopfok tenslotte op een
fiasco uitloopt.
Allereerst de aankoop van de
eendagskuikens of de broedeieren
Informeer eerst terdege of de be
trokken firma goed bekend staat en
betrouwbaar ls. Want het kopen van
kuikens en eieren is een kwestie
van v(fctr7>uwen. Het komt hier ge
heel op de afstamming aan. daar
eeiv goede leg boven alles een erfe
lijke kwestie is). Minderwaardige
dieren zullen, hoe goed ze overigens
ook verzorgd worden, nimmer tot
goede logst ers opgroeien!
Bedenk, dat alle waar naar zijn
geld is. Een goede legstam is het
resultaat van lange jaren selectie
en nauwkeurige fok en dan zullen
kuikens of broedeieren daarvan ook
altijd een behoorlijke prijs moeten
opbrengen.
Staar u daarom niet l?llnd op wat
hogere aanschafflngikostcn. De ho
gere prijs, welke men betaalt, mits
de dieren van goede afstamming
ziin. komt er later door een betere
les dubbel en dwars uit.
Een fout. welke, over het alge
meen veolvulÜig gdmpakt werdt. is
dat men een te grofit kantal kuikens
aanschaft in verhouding tot de
grootte van het kuikenhok. De eer
ste weken geeft dit geen bezwaar,
maar naarmate de diertjes gropien
wordt de ruimte voor hen te klein.
Republikeinen 14 Maart
achter demarcatielijn
De NederlanJse militaire woord
voerder deelde mede. dat de repu
blikeinse delegatie te Medan de be
staande demarcatielijn heeft gcac-*
cepteerd. met uitzondering van één
detail. Dft punt is voorgelegj aan
de autoriteiten op Java. Op 14 Maart
zullen de republikeinse troepen zich j
Iwee km achter de demarcatielijn
terugtrekken.
Meer steenkolen uit het
Roergebied
De export van steenkool uit het
Boergebied en 'de Britse zöne vart
Duitsland zal geleidelijk weer wor
den verhoogd. In April zal het
quotum met 50 000 ton en in Mei
met 150.000 ton worden verhoogd.
hetwelk niet alleen een nadelige in
vloed hegft op de groei, maar het
optreden van allerlei ziekten en
aandoeningen in de hand werkt.
Daarom moet overbevolking zeker
voorkomen worden; het geeft niets
dan nadeel.
Gemiddeld moet men rekenen 15
kuikens per vierkante meter opper
vlakte. wanneer men ongesexte kui
kens koopt. De helft hiervan toch
zijn haantjes en deze worden zo
spoedig mogelijk verwijderd. Koopt
men daarentegen gesexte kuikens,
dan kan men rekenen gemiddeld
7' kuiken per vierkante meter.
Maak oök de tomen onder de
kunstmoeder niet* te groot. Hoe
meer kuikens er in een toom bij
elkaar zijn. hoe groter de kans op
het uitbreken van ziekten, daar de
kans op besmetting dan natuurlijk
relatief groter is dan bij kleinere
koppels.
Daarom verdient het aanbeveling
om de temen niet groter te maken
dan 200. hoogstens 250 stuks De er
varing heeft geleerd, dat dergelijke
koppels in de praktijk het gemak
kelijkst en voordeligst zijn.
Mislukte aanslag op
MaiCuel Roxas
Op Manuel Aoxas. den president^
van de Philiwljncn. werd Maandag
een aanslag gepleegd. Juist op het
ogenblik, dat.Jilj een toespraak be
ëindigde. De aanslag mislukte door
dat José Avelino, voorzitter van de
Senaat, het projectiel van het po
dium schopte. Toen de bom op de
'trond ontplofte, werden zeven men
sen gewond. Drie kwartier na de
aanslag kon de vermoedelijke dader
worden aangehouden. Men ver
moedt. dat eer» organisatie zich van
den president wil ontdoen om de
politieke maatregelen te verijdelen
waarvan Roxas een voorstander
heet te zijn.
Naar het X.N.M.I. meedeelt, ls op
de zon een buitengewoon grote zon
nevlek aanwezig Men kan deze viek
gemakkelijk met het blote oog zien,
wanneer de zonnestraling door ne
vels of dunne wolkenflarden ver
zwakt is. K
De vlek heeft een doorsnede van
ongeveer een tiende gedeelte van
de zonneschijf. Dit komt overeen
met meer dan 100.000 km. Het zal
nog een week duren voor de vlek
door de wenteling van de zonnebol
achter de Westelijke zonsrand ls
verdwenen.
KORTE KRONIEK
Het proces v#n ll Amerikanen,
beschuldigd van hulpvei lening aan
Joodse illegale Immigranten, is voor
lopig utgesteld
In Oostenrijk Is een bankbiljei-
tenvervalslng op grote schaal ontdekt
Alle doltai buffetten zijn thans Inge
trokken. Nieuwe zijn uttgegeyen.
Op 1293 metèr zendt radio Lu-
xembuig iedere van 22 45 uur tot 33
uur ln de Nedet landse taal uit
B J botsingen In de Pendsjaab
zijn 300 personen gedood en 400 ge
wond.
WAT WILLEN dc
Engelse mode
ontwerpers eigen
lijk? Misschien wy-
len *e het zelf nog
niet helemaal goed.
welke kant zij de
mode moeten uit
drijven. Want men
leest de meest te
genstrijdige berich
ten over de nieqwe
modelijn het ène
ogenblik komt dc
tijding. dat de
strompelrok terug
keert. maar het vol
gend ogenblik .le
zen wij. dat de da
mes zich bipnen-
kort in een crino
line zullen moeten
hullen, cr zijn be
richten over brede
heupen en nieuw
tjes betreffende een
nauwer wordende
taille.
Er is geen touw
aan vast te knopen
Toch schijnen dc Britse mode
werpers he{ op enkele punten
te zijn ep op die
J punten zijn ze ook
'ckcr van hun zaak:
JVZ' Je heupen zullen.
//Jfd iced worden en de
lokken langer dan
de laatste jaren.,het
geval was Onder
het nauwsluitende
litfje zal een vrij
ruime rok worden
eedragen en vaak
zullen deze rokken
ergens, op de heu
pen beginnen, dus
niet tn het middel
De ruimte van dé
rokken kan nu eens
jjan voren en dan
van achteren val
len Het toiletje,
dal hjer Is afge
beeld geeft een
heel aardig bcclij
van de nieuwe lijn.
zoals de Londginsc
Modehuizen zich
deze cwomen Het
is vervaardigd van
zwart marocain en
geschikt om zowel in als bultena-
huls te dragen
DUNKIE DENK IN BORIS BAAL DUIKT OP
20 Pargel richtte zijn voorsteven scherp op het
midden ven Dunkie'a zeilboot Onder water lan
ceerde hij zijn verschrikkelijke torpedo Dunkie
hoorde een zonderling geborrc! in zijn buurt en zag
een bellenbaan Daarop zag hij de torpedo zélf. die
met grote snelheid op hem toekwam Met de moed
der wanhoop gooide de detcctievc- zijn ruer um £ou
het nog heipen' De zeilboot mankte een snelle zwen
king Het ging nu om seconden Dunkie h:eld zijn
adem in.
Ik hou niet van torpikio's. dacht hll nog
LES 1
YT AND A AG beginnen wij dus onre
schriftelijke knipcursus, die
wij gisteren reeds hebben aange
kondigd.
Wilt u voor u lelf of voor iemand
anders een kledingstuk maken, dan
moet u beginnen met het tekenen
van een
Om dit te kunnen doen hebt u de
volgende maten nodig, welke wil
in het vervolg sullen aangeven met
de letters, welke wil nu tussen haak
jes hebben gezet. U meet Jus de
bovenwijdte (b.w.). taillewijdte
(t.w.). heupwijdte (h.w.). ruglengte
(r.l.). lijlengte (z.I.). voorlengte
(v.l.) en rugbreedte (r.br
Het verdient aanbeveling om de
gene. voor wie men een grondpa
troon wil maken, een bandje om de
taille «middel) te binden.
Eerst meet men de bovenwQdte.
Men legt de centimeter over de
buste, onder de armen door naar
het midden van de rug. Dan volgt
de talllewijdte en vervolgens de
heupwijdte De heup rekenen we
ongeveer 18 c.m. onder de taille.
De ruglengte meet men van de
achterhals tot het taillebandje. Zij
lengte van armsgat tot tailleband
je. Voorlengte van halskull tot tail-
lebandje.
Dc rugbreedte meet men op het
breedste gedeelte van de rug van
armsgat tot armsgat.
Men tekent een
horizontale rechte
lijn en een lijn
recht naar bene
den. De hoek. die
zich thanr vormt,
noemt men A
Van A meet men
op de lijn naar
links halve bo
venwijdte min
2 c.tn- punt B
Van A naar bene
den ruglenate
punt C. van C
naar onderen
heuphoogte punt
D. Van C naar
omhoog zljlengte
punt E. Meet op
Kin E naar links
dc halve b.w. punt
F. Tfek de mld-
denv'oorlljn van B
over F. Waar de
C lün dc midden-
voorlijn kruist.
plaat«t tnen punt
G De kruising
van de D lijn
wordt punt H.
Meet van E. naar
links halve rug
breedte punt I. van I naar link»
14 c.m. Is punt J. De helft van de
lijn, I—J Is purit^K Trek van de
punten I en J een lijntje naar boV
ven en waar deze lijn A—B krui
sen. plaatst men de punten S en
R. Trek van K een lijn naar béne-
den en plaats op de daaronder ge
legen kruispunten L en M. Meet de
lila GC na en trek hier de halve
talllewijdte af. Wat wij hiervan'
overhouden delen wij In tweeën en
zetten van L af naar links en rechts
één helft uit. Men krijgt nu de
punten N en O. Vervolgens meet
men de lijn D—H na en trekt hier
de haivei heupwijdte af Het restant
deelt men eveneens en zet van M
de helft naar links eh naar rechfï
uit. zodat men nu dc punten P en
Q krijgt. Teken nu de zijnaad van
het achterpand van K over O naar
Q en de zijnaad van het voorpand
van K ©ver N naar P .Meet van
A 7 c.m. naar links en la van dit
punt 2 c.m. omhoog, punt T. Ga
van R 2 c.m. naar beneden en 1 csn.
naar links, punt U. Trek de achter-
schouder van T naar U en teken
de achterhals rond bij. Ga van punt
I 7 c.m. omhoog, punt V en van J
8 c.m. omhoog, punt W. Meet van
G 2 c.m. omhoog, punt G2 en trek
van dit pun. naar punt N de taille-
lijn. Meet van G2 naar omhoog da
voorlengte. Ga van dit pynt 7 c.m.
naar rechts en 6 c.m. naar omhoog,
punt X. Trek van X een lijntje naar
rechts. Maak dit lijntje even lang
als de achterschouder is en voeg
hierbij 6 c.m. voor de (jguurnaad.
Meet van dit punt 4 c.m. naar be
neden. punt Y. Trek de schouder
van het voorpand van X naar Y
en teken de hals rond bij. (cie te
kening) .Dee! de lijn F—J in twee
ën. punt Z. Ga op de schouder van
X 5 c.m. naar rechts en vervolgens
6 c.m. Teken van deze punten de
figuurnaad naar punt Z. Trek een
lijn naar Y naar W. vervolgens
naar K. V en W en teken het arms
gat rond bij.
Om het u zo duidelijk mogelijk
te maken, hebben wij van een en
ander een tekeningetje gemaakt
Natuurlijk moesten wij. wegens de
beperkte plaatsruimte, dit grond
patroon zeer verkleind afdrukken,
maar als u de juiste maten }n acht
nèemt, zuJY'U, zeker geen bijzondere
moeilijkheden ondervinden.
De landbouwer L. te Middelburg,
wonende aan de Veersewegi,heeft
door zijn eigenwijsheid 150. scha
pen met een iotale waarde van on
geveer 6000 verloren Toen enkele
zijner schapen onlangs door schurft
weiden aangetast, meende hij h-t
beter te weten dan de veearts er.
begon ^elf te dokteren met een gif
tig preparaat De gevolgen i waren
ontstellend Zeventig schapen zijn
reeds gestorven De andere iaehtlu
trof de politie dezer dagen !ln ae
weiden van L aan. totaal verma
gerd en ziek Verscheidene qitren
waren reeds door hongerige voge's
aangevallen en levend deerlijk! ver
minkt De dieren moesten t»r.
plaatse worden afgemaakt Tpi®"1
den landbouwer is proces-venaaa'
opgemaakt
Europese prestatierit!
Maandagmorgen startten te Ste-
vanger (Noorwegen) drie Engellse
automobilisten voor een Europese
prestatierit. uitgeschreven door oe
Austinfabrieken Hel waren S C
H Davis C 19 Buckley en A D
Hess. allen In wagens van 16 pk
De vooruitzichten zijn niet bijster
gunstig en er wordt op gerekend
dal de drie rijders op hun 2300 mijl
lange tocht sneeuwstormen en over-
stromingen zullen ontmoeten
Men verwacht hen Dinsdagmiddag
•Jp Oslo. vanwaar zij Donderdagmor
gen weer zullen vertrekken Tus
sen Oslo en Geneve, het einddoel
uan de tocht, zullen Je wagens
Stockholm Kopenhagen Amster
dam. Den Haag, Ro'terdam Ant
werpen. Brussel. Tarijs en Bern
passeren Het Is de bedoeling, dat
zij 20 Maart te Gcnève aankomen
om al de laatste dagen van dc inter-
natlona'c Butomoble'.tentoonstelling,
die 13 Maar- w rot geopend nog te
kurtnen bijwonen
Op het eiland Formosa zijn ern
stige ongeregeldheden uitgebroken.
Dc bevolking loopt tegen de Chine
se bestuurders te hoop en sou reede
honderden Chinese ambtenaren ge
dood hebben. Generaal Tsjang Kal
Sjek heeft thans meegedeeld, dat
hij een hooggeplaatst regeringsper
soon naar het opstandige eiland zal
zenden om een ondeczoek ln te atél-
len naar wat ddar gebeurt Hij la
van mening, dat de ongeregeld
heden in h(X>fdzgak worden ver
oorzaakt door personen, die in het
Japanse leger hebben gediend en
door communistische elementen.
Volgens onbevestigde Chinese be
richten zijn de Formosanen. die de
regeringsgebouwen te Taipei met
mortieren en machinegeweren heb
ben bestookt, meeetcr van het
grootste deel der stad. Formosanen.
die te Sjanghai wonen, hebben een
manifest uitgegeven, waarin be
straffing VBn den Chlnesen gouver
neur-generaal wordt geëist, daar hij
..de persvrijheid heeft vernietigd en
de bewoners door verschillende
maatregelen op cronomisch gebied
van hun Inkonyten heeft beroofd."
Wat grefl Hilversum 7
II Maart.
Avondprogramma.
Htlv I (K R o.» a30 Ned str Kr T
Nteuw»; 7 43 I prllgS NltUWa. gil
Orgel. 130 Kor* meditatie. 0 30
Radio Phllh Ork to Nieuw»: 10 45
Avondaebed. II actualiteiten
HltV II (AVRO) 6 Nieuwa. SN
Radioacoop memoires. 7 05 Gr pl 7 30
Concert t Nieuws: 113 Klik vootle
••30 Contact: to 30 Zang. planoj tl
Nieuwa 4
IZ Maart.
Dagprogramma.
Hllv. KNCnVl I 43 Nieuws 10 Or
pi 10 30 Morgendienst, tl Concerj II
Orgel 13 35 Kamerkoor, l Nieuws l 13
Stafmuz coipa: 3 Orgel. 3.30 Mutro-
pole Ork.. 3 30 Altviool, plano. 4 Séhu
mann, 4.20 Meisjeskoor. 4 48 leugd.
3 33 All Round Sextet
Hltv tl (VPRO) 8 43 Nieuw*. IC
Morgenwijding. (VARA) 10 35 Zjang.
plano, ll^Or pl II Accordeon. 1135
orgel t Nieuwa: 110 Miller Sektet,
3.13 Omroep Kamerork. 3 Jeugd 143
Voor zieken 4 13 Jeugd. 5 13 Rambler»
Avondprogramma
Hllv I (N C R V 8 30 Ned Str I Kr
7 Nieuwa; 7 30 Eng les. I Nieuw»! a OS
Biddag voor het gewaa. 40 N C R V -
Kwartet. 10 Nieuws. 10 30 Piano I IS 43
Avondoverdenking. II Or.pl
Htlv II (V A R A.) 8 Nieuwa. 13
Volksmelodieën. T Plano. (VPRO)
7.30 Lezing. (VARA) I Nieuwa. IS
Omroepork Hoorspel. 10 Zllyeren
Zeven. 10 Jö Omroepkoor II Nléuwa.
éooc 111 1 O S1RAMINOFI
15)
Eën glimlach van nameloze vol-
oening trok om zijn mond. Ja. nu
r,™ het Srote ogenblik der afreke-
nutg aangebroken. Had deze man
S? schoonste, het liefste
wat hy ooit ter wereld bezeten had.
ontatolen? Welnu, nu was het zyn
ry* 0« hem alles af te nemen,
hy in een leven van langdurige
°"a*8ehrokcn werkzaamheid had
®Pgebouwd. zyn macht, zyn aanzien.
millioenen. Langzaam vertrok
«JJn glimlach tot een grUns. een
welhaast afschuwelijke gryns. en
w>e nu den ouden heer Sparkes.
■Ben succesvollen Australiër, gade-
••oeg zou in hem nauwelyks de be-
■unnelyke figuur herkend hebben.
Ff daar straks, welhaast met v.ors-
JJJR* waardigheid achter zijn
•ehryfbureau had géZeten. Toen hij
enigszins van zijn aandoening beko
men was. voegde hy zyn secretaris,
die hem al die tyd geen seconde uit
het oog haa verloren, toe:
Laten we dan maar onmlddeliyk
aan het werk gaan. Ik moet zeggen,
dat ik hoogst nieuwsgjerig ben op
we'.ke wyze. u
Doch toen Mr. Sparkes de hand
naar de actentasch uitstak, trok
Stanley Rogers deze snel naar zich
toe. Het was een onbewust Rebaar
geweest, maar wellicht juist daar
om was het den Australischen mil-
lionnair niet ontgaan.
Vóór Wij verder gaan. viel
Stanley Rogers hem. nog steeds op
de beminneiykste wijze, in de rede.
wilde lk vragen hoe het staat met
de voorwaarden onzer overeen
komst' Heeft., heeft uw dochter
eindeiyk toegestemd?
Alsof hij een slag had ontvangen,
kromp Sir William Sparkes in zyn
stoel ineen. Het hoofd zonk hem op
de borst, en langzaam, byna toon
loos klonken door hel vertrek de
woorden:
ZU heeft ongeveer zes maanden
geleden mijn huis na een heftige
«cène verlaten. Ik weet niet waar zy
op het ogenblik is.
De eeuwige glimlach van Stanley
Rogers was als by toverslag ver
dwenen. Ültdagcnd zagen nu de slu
we ogen den milllonnair aan.
U kent de voorwaarden, beet
hy hem toe U weet. dat u op't ogen
blik het lot van uw vijand in de
hand heeft. maar. ja, ais u zich niet
aan onze afspraak houdt, dan
Met een dreigend gebaar nam -te
secretaris de actentas weder op.
Maar als bezwarend stak Sir Wil
liam Sparkes zijn beide armen in du
hoogte.
Ik heb alles gedaan, wat ik
kon! riep hij uit. zijn zenuwen nau
welijks meer meester. In alle dng-
blqdcn van Enqeland heeft myn op
roep gestaan, heb ik haar letterlijk
gesmeekt weer In myn woning ;n
Park Lane terug te keren Maar alles
tevergeefs Ik heb de beste speur
ders In myn dienst genomen om te
trachten haar "op het spoor te Ko
men. maar tot nu toe zonder enig
resultaat. Toch kan het onmogelijk
lang meer duren, of zy zal mij haar
verbiyfplaats noodgedwongen moe
ten melden. Zij ontvangt niet de ge
ringste toelage van my dus. dus
Dus viel Mr. Rogers in. zal
ik zo vrij zijn deze stukken onder
m-jn beru«'ipg te houden, tot op
bet ogenblik, dat zy van gedachten
is veranderd
Zaken zyn zaken, meneer Sparkea<.
dat wéét u evengoed als ik Wij het;
ben ons strikt te houden aan het
geen door ons is overeengekomen
dat is in ons beider belang. Alleen
op die voorwaarde ben Ik bereid u
miin algehele medewerking te ver
lenen. een medewerking, die. zoal«
u zelf 5u al wel weet. steeds de
schitterendste resultaten heeft af
geworpen In het andere geval
De jiecretHns stond op en nam de
actentas onder de arm
Het was op djt kritieke ogenbilk
dat cr gnklogt werd. en Ben Mor-
rii.'de rhauffeur. in de eerbiedige
houding van dqn ondergeschikte,
met de uniformpet In de hand het
vertrek binnentrad
Neem me niet kwalUk. dat Ik
u stoor, mynheer, begon de jonge
man. maar u had me opdracht ge
geven precies om elf uur met de
wagen voor te zijl. daar u een be
langrijke conferentie
Met een handgebaar onderbrak
Sir William Sparkes hem.
Die conferentie gaat niet door.
jongeman, zei hij. je kunt je gang
gaan, want ik heb voor vandaag
je diensten niet meer nodig.
Dc chauffeur boog en verdween
I Eerst toen Sir William Sparkes
I zich weer tot zyn secretaris wend-
1 de, zag hij dat diens gelaat asgrauw
was Stomverbaasd sloeg hij hem
gade maar vóór hij In staat was
naar de reden van die zichtbare
ontsteltenis te informeren was Ro
gers hem voor met de vraag
- Wie was die iongeman'
- Ben Morris, mijn nieuwe chauf
feur luidde het antwoord Stelt u
belang in mijn ondergeschikten'
klonk het ietwat ironisch van de
lippen van den millionnair
Ondanks de wrevelige uitdruk
king. die op het gelaat van Stan
ley Roger» verscheen, ontging het-
Sparkës niet. dal de asgrauwe kleur
Waarom zou ik belangstellen In
een chauffeur' De kwestie wa»
eh een toevallige gelijkenis.
Ben Morrir heet hy. nietwaar'
Naar mUn beste weten, i» dat
Incfërdaad zUn naam. luidde het ant
woord van den Australiër, maar af
gezien daarvan wil Ik u wel feeggen
dat er gevallen zijn. waarin het op
treden van een rhauffeur sterker
tot iemands verbeelding kan spre
ken. dan dat van welken zakenman
ook. al denkt die van zichzelf, dat
hU ongelooflijk handig 1st
Stnrjlev Rogers die de steek
voelde, haalde minachtend dc schou
ders op Nochtans beviel deze op
merking hem niet bijster, misschien
alleen al om het feit dat uit dl*
antwoord onomstotelijk bleek dat
Sir Wll'iam Sparkes op buitenge
wone wyze met zijn nieuwen chauf
feur wa? ingenomen Bovendien wa»
cr. ondank» dc schllnbaBr ondgrdri-
nige houding iets ln de manier van
spotreden van dezen ondergeschikte
Beweert dat hem niet aanstond
Eindelijk nam hll met bruusk ge
baar zijn actentas op ging vlak
voot1 den milllonnair staan en zet
- Dus u weet het Ik houd fnH
ln elk opzicht strikt aan onze over
eenkomst Zolang mUh verloving
met uw dochtet geen voldongen feit
Is. blijven de stukken onder mijn
berusting Hoe u hel wilt aanleg
gen. haar weer In de ouderiyke wo-
ilng te doen 'erugkeren Is uw zaak
maar zolang Ik In deze geen on-
voorwaardeiyke zekerheid heb. doe
Ik geen verdere stappen En met
een stijve buiging verliet 'hij het
vertrek.
Als verwezen bleef de Austrw-
llsche «oudkoning achter. Het hoofd
zonk hem In de handen en hij ateun-
de zachtjes. Meer dan een kwart-"
eeuw had hu vrUwel elk uur van
de dag van zijn triomf gedroomd,
en zijn hele leven er óp ingesteld-
En nu nu was zUn plan tot
misiukking gedoemd dooi de tegen
werking van zijn eigen dochter, al
les zou In duigen vallen, als zU bij
haar besliste weigering bleef om.
onder welke voorwaarde dart ook,
ooit in het huwelijk te tredfth met
zijn medewerker en «ecretarla Stan-
lev Rogers
Wat moest hij- doen? Scotland
Yard wilde hij de opsporing van zUn
dochter niet in handen gevetj want
tot elke prijs wilde hll een schan
daal vermijden Teneinde raid nam
hij de telefoon op Hij zou de pre
mie welke op de opsporing stond,
van dufzend op tweeduizend oond
brengen Misschien betekende dit
een prikkel voor het speurders-bu
reau waarmede hli zich onmiddel-
llik na de verdwflWng van het
rhclaje. In verbinding had gesteld,
om zijn activiteit te verdubbelen
En toen eindelijk de aapalultlng
Jmet Engeland kwam. pleitte Sir Wil
liam Sparkes door de telefoon, zo-,
j «la alechts een wanhopige, die zich
de grootste triomf van zijn leven
ziet ontgaan, ptélten kan
i (Wordt vervolgd)