w
.ls
GERUCHTEN over slachthuis
NIEUW5
Woningbouwplan 1947
dreigt te mislukken
Kond
Sterling
Gemepntoraad
Raadscommissie benoemd om een
onderzoek in te stellen
AIKH.PHUS
Eindelijk warmte
'at
Te weinig hout en staal
Met oog en oor in de stad
Drama in de kolenkelder
Het serviesgoed
f
iToor Rijnschippers
DE COMBINE een WONDERKASt)e
Samenwerking van
Een secretariaat
in wording
'rouwen
Metl
1
.VRIJDAG 14 MAART 1947
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAP PAGINA 2
Herberg „De Vier
Winden"
Zuid-Nederlands Toneel
Voor de tweede maal In deze
week moeit de Goudse toneelkring
*i)n leden teleurstellen. Bleek het
Dinsdag nodig ..De gevaarlijke
bocht" te remplaceren, gister
avond In de schouwburg, werd in
Htgats „van „De Spookrots". even
eens een ander stuk gebracht, een
gevolg van ziekte van Nico de
Jong en het ontbreken van deze
eminente acteur was wellicht de
grootste teleurstelling. Opgevoerd
werd „Herberg de vier Winden",
een in Frankrijk spelend verzets-
stuk, niet een der minsten in zijn
soort, maar men heeft op dit ter
rein al zoveel te zien gekregen.
Veel van wat in dit genre geboden
wordt is min of meer geforceerd
•n ook dit 'bleek daarvan niet
geheel vrij te zijn. Het bleef echter
steeds aanvaardbaar, boeide stellig
ën had van tijd tot tijd rake
dialogen, terwijl het slot al had
het verloop daarvan ook anders
Kunnen zijn WW1 ontroerend was.
Er werd goed gespeeld, vooral door
de, drie die het stuk droegen. Jan
Korevaar was echter een veel te
Jeugdig figuur oïn voor een dorps
pastoor te kunnen doorgaan, wat
echter niet wegneemt dat hil zijn
rol met talent speelde en zijn beide
hoedanigheden de pastoor werd
door de Gestapo gezocht en was
daarom ondergedoken in de
herberg, waar hij doorging voor
een daar uit medelijden als knecht
tewerkgestelden imbeciel goed
gescheiden wist te houden. Pierre
Balledux was een uitstekende ge
moedelijke dorpsherbergier, vader
lander in hart en nieren en Frans
Kokshoorn deed het als diens ont
aarde en vervreemde, met de Duit
sers heulende zoon ook lang niet
slecht. Ook de overige, wat minder
belangrijke rollen werden naar
behoren vertolkt, zodat het Zuid
Nederlands Toneel zijn goede naam
wel handhaafde. Het Franse cachet
van dit toch in Frankrijk spelende
stuk, was niet heel sterk; wel wees
het drinken van koffie uit een glas
en het vrijwel .uitsluitend serveren
van vJiJri in de goede richting, maar,
naar de costuums beoordeeld, zou
men alleen den herbergier voor een-
Fransman hebben versleten.
Het was voor de eerste keer. dat -
de Kring zijn leden kon ontvangen
ln de schouwburg en het zal onge
twijfeld grote voldoening geven,
dat het domicilie hierheen is kun
nen worden verplaatst. -*•
JOHANNES PA88ION.
Op Woensdag 1 April zal ln de
St. Janskerk de afdeling Gouda
van de Maatschappij ter Bevorde
ring der Toonkunst en Gemengd
Koor Caecilia, onder leiding
van Nico Verhoeff, Bach's Johannes
Fassion worden uitgevoerd. Mede
werking verlenen Anneke van der
Graaf, (sopraan), Jouck Cupcrus,
(alt). Corn, van Munster, (tertor),
Anton Eldertng, (bas), Henk Kroes,
(bas), Rie Kool, (clavecymbel),
Frits de Jong, (orgel) en het
Utrechtse Stedelijk Orkest.
PAARD OP HOL.
Op de iparkt Is gisteravond een
paard met wagen, van Van Gend
en Loos op hol geslagen
Het dier werd ietb verder
grepen door een wisselloper
Mourik uit Waddlnxveen. die i
bU lichte verwondingen opliep.
Even later ging het dier op
nieuw aan de haal. In de Stoof-
ateeg reed de wagen klem en werd
daarbij zwaar beschadigd. Het los
gebroken paard rende door om
tenslotte op de Nieuwe Markt te
worden opgevangen
Diefstal van katoen.
De politik heeft twee arbeiders
,24 en 28 Jaar oud. aangehouden
Wegens diefstal van 34 spoelen ka-
toln in een touwfabriek te dezer
«tede. De gehele përtij ie in be
slag genomen.
VRIJSPRAAK GEIIST
•Het O.M. bij de rechtbank te
Rotterdam eiste vrijspraak tegen
den 43-jarigen aardewerker M- de
W.. te Gouda, die ervan verdacht
werd zich te hebben schuldig ge
maakt aan oplichting van ƒ3000.
ten nadele van een firma ln Den
Haag. Uitspraak op 25 Maart.
„GENOT NA ZORG"
De statuten van de volkstulnders-
trerenlging ..Genot na Zorg", alhier,
zijn goedgekeurd.
VEEMARKT GOUDA
13 MaartNAangevoerd: 14 magere
varkens 40—65. 99 biggen 2540.
14 bokken en geltpn: jonge gel ten
ƒ20—40. slachtgeitcn 40—85, alles
per stuk.
Overgenomen door Bedrijfschap
voor Vee: 77 runderen. 128 nuchtere
kalveren, 1 graskalf en 3 schapen.
Handel redelijk.
Kaasmarkt: Geen aanvoer,
Uit vroeger tijden
DE „GOUDSCHE
MELDD-
Gedeputeerde Statën der provin
cie Zuid-Holland hebben" bij be-
aluit bepaald, het door elke ge
meente te dragen gedeelte van het
aandeel dezer provincie in de te
leveren manschappen voor de
nationale militie van 1872. Het aan
deel van Gouda is bepaald op 45.
Het aantal manschappen, dat in de
gehele provincie zal worden ge
licht, bedraagt 20J7. Het aantal in
geschrevenen beloopt 6001.
M Jaar geleden.
Tot deskundigen voor het scte-
examen lager onderwijs zijn onder
meer benoemd, de beren Huber,
Leopold en Kropman, hoofden van
scholen, alhier.
Bij den boekhandelaar J. T.
Swartsenburg, alhier, zal binnen
kort een album van Gouda ln licht
druk met twaaf der fraaiste pun
ten der stad verschijnen,
n Jaar geledef.
Near wij „vernemen ligt het lA de
bedoeling om eerstdaags de kan
toren van den ontvanger en van de
Inspectie der Rijks Directe Belas
tingen, thans gevestigd tkri de
Gouwe, alsmede het registratie
kantoor, gevestigd aan de Zeuge
straat over te brengen naar het ge
bouw van het MilitëfF Hospitaal
aan de Kamemelksloot.
BEGROTING
AANGENOMEN
Nadat de raad gisteren nog vijf
uur beraadslaagd had, kwam van
nacht om klokke één dc vierdaagse
behandeling, in totaal 18' i uur. van
de gemeentebegroting voor 1947 ten
einde. Zonder stemming werd de
begroting, precies zoals B. en W.
haar aangeboden hadden, vastge
steld.
Een groot deel van de tijd werd
in beslag genomen met een discussie
over slachthuis-aangelegenheden,
welke bespreking op de late avond
de gemoed éten sterk in beroering
bracht.
De heer Stijkel (P.v.d V I opende
deze bespreking en merkte tegen
over het door B en W. op zijn vraag
bij het afdelingsonderzoek gegeven
antwoord, dat het «sn het college
niet Bekénd is, dat er minder van
het slachthuis wordt gebruik ge
maakt, dan men redelijkerwijze mag
verwachten op, dat hU meent te
weten, dat Goudse slagers te Bode
graven slachten en dat vee-artsen
uit de omgeving noodslachtingrn.
waarvoor het slachthuis te Gouda
de aangewezen plaats is te achten,
in andere gemeenten laten verrich
ten. Spr. meende voorts te weten,
dat de directeur bij een goed deel
dergenen, die met het slachthuis n
relatie staan, niet gezien is, dat de
inspecteur van de veeartsenijkun-
dige dienst hij een bezoek niemand
ln het slachthuis had aangetroffen
en dat het laboratoriumwerk niet
zeer gewaardeerd wordt. Op grond
hiervan zeide spr., dat het door B
en W. op een zijnerzijds gestelde
vraag, of het college bereid U te"
verklaren, dat het in den huidigen
directeur zijn volledig vertrouwen
stelt, gegeven antwoord, dat deze
vraag volstrekt bevestigend beant
woord wordt, voor hem niet zo be
vestigend is en dat voor een beves
tiging meer inlichtingen nodig zijn.
Op een andere vraag van spr. bij
het afdelingsonderzoek, of het juist
isi dat tijdens de zittingsduur van
de huidige raad door leden van het
ciftlege van B. en W vlees is ont
vangen. hebben B. en W geant
woord, dat deze insinuerende vraag
geen beantwoording vereist. Van
betrouwbare zijde is spr echter
medegedeeld, dat een der leden van
B en W.. tijdens zijn afwezigheid
vlees van de vrijbank heeft thuis
bezorgd gekregen en dat dit lid
toen heeft laten weten, dat hij geen
vlees 'meer wengte te accepteren.
Al gaat dit vfijbank-vlpes niet de
gemeente aan, maar het Bedrijf
schap voor Vee en Vlees, het is
evenwel door personeel van de ge
meente rondgebracht, zodat de ge
meente met deze zaak te doen krijgt
en niet kan toelaten, dat laakbare
handelingen worden gepleegd
Geen onderduikers in' 1942
Het antwoord op de vragen van
den heer Snel over de gedragingen
van den voorman-vakman aan het
slachthuis kon den heer Stijkel niet
redlgen. B. en W. antwoordden,
le betrokkene ig 1942 als tus-
irsoon optrad voor een lnmld-
overleden veehouder uit een
naburige gemeente, die ten be
hoeve van onderduikers clandestien
liet slachten. Spr. vroeg, hoe B. en
W Jiet verklaren, dat in 1942 hele
koeien werden geslacht voor onder
duikers. want toen waren er nog
geen onderduikers. Waarom hebben
B. en W. bij hun onderzoek, den
plaatselijken leider van de voorma
lige L.O. niet gehoord*
De voorzitter: In 1942 was er
geen L.O. f
De heer Stijkel vervolgde met er
op te wijzen, dat de heer Kwinke-
lenberg. de plaatselijke leider van
de voormalige L.O., in de „Goud-
sche Courant" heeft geschreven, dat
de vleescommissie hoogstens een
paar maanden voor de bevrijding
heeft samengewerkt en dat de L.O
en het Natura-apparaat nooit met
het slachthuis hebben samenge
werkt. Alles bijeen concludeerde hij,
dat B. en W. te weinig mededeel
zaam zijn geweest. Spr. vergeleek
het slachthuis met een appel, die
gewikkeld is ln onsmakkelijke doe
ken en het was voor hem de vraag
of de appel, als hij uit de doeken
is gekomen, êen frisse gave vrucht
zal zijn of een exemplaar in rot
tingstoestand. Spreker verzocht B.
en W. hun terughoudendheid te
laten varen.
Onderzoek gevr&agd
De heer Snel (Cfomm.), het ant
woord van B. en W. op zijn vragen
besprekinde, zeide eveneens, dat er
in 194: van onderduikers nog geen
sprake was. Naar aanleiding van
diens ingezonden stuk in de „Goud-
sche Courant" had spreker aan den
heer Kwinkelenberg verdere inlich
tingen gevraagd en deze had hem,
hcewel ongaarne, toen medegedeeld,
dat de L.O. de samenwerking met
de vleescommissie hsd verbroken,
omdat de vleescommissie ook aan
de Ned. Volksdiejiat leverde. De
heer Kwinkelenberg r had voorts
medegedeeld, dat hem niets bekend
is van een huldiging van den voor
man-vakman, zoals B. en W. schre
ven, den betrokkene is alleen dank
gebracht voor bewezen diensten. De
enige, die liet bewijs zou kunnen
leveren, dat de voorman-vakman
vlees hègft geleverd aan onderdui
kers, is, vervolgde de heer Snel, de
inmiddels overleden veehouder, de
heer Graveland- uit Haastrecht. Spr.
had bij de familie van den heex
Graveland inlichtingen over het
levereiv van vlees vla den voorman-
vakma i aan onderduikers gevraagd,
maar de familie zeide, dat hiervan
niets bekend Is. BIJ verder onder
zoek ln Haastrecht had men hem
gezegd, dat men In Haastrecht het
slachten zelf had opgeknapt en het
slachthuis te Gouda niet nodig had.
Spr. zeide vervolgens, dat hij geen
antwoord had gehad op zijn vraag,
of het juist ls, dat de voorman-vak
man aan twee weggezuiverde leden
van het alachthujspersoneel vlees
heeft verstrekt. HIJ deelde mede,
dat hij had gehoord, dat direct na
dat hij in de vorige raadsvergade
ring vragen had gesteld, het ver
strekken van vleea was opgehouden.
Na wat de heer Stijkel had gezegd,
was spr. tot de conclusie gekomen,
dat er aanleiding is, dieper op de
zaak in te gaan, ook op grond van
een eigen onderzoek van spr., waar
bij hij heeft gfeiproken met den heer
Kapteijn, vroeger keuringsveearts
alhier, van welk gesprek spr. de
stellige indruk had gekregen, dat
de heer Kapteijn, als hij officieel
zal worden uitgenodigd, veel tal
kunnen vertellen van wat op het
slachthuis is gebeurd. Spr. stelde
voor. de zaak volkomen uit de doe
ken te doen en een raadscommissie
le benoemen, die een onderzoek zaT
insi ellen, wat spr in het belang
acht zowel van de gemeente als van
de betrokkenen, omdat deze dan bij
rehabilitatie een werkelijke rehabi
litatie zullen krijgen.
Onbehagen
De heer Van Ooijen (P.v d.A.)
stelde voorop, dat hii volkomen is
overtuigd van de integriteit van B.
en W. in deze Spr. achtte de ma
nier, waarop de vraag van den heer
Stijkel bij het aldehngsonderzoek
is beantwoord, .och weiplg elegant.
Het gevoel van onbehagen blijft, de
laster is doorgegaan. De wijze van
beantwoording der vragen geeft niet
het vertrouwen, dat de zaak recht
ls. Spr. heeft een goeden huisvriend
én kenni* uit de illegaliteit van
wijlen den heer Graveland in Haas
trecht naar zijn mening gevraagd,
over wat in 1942 is gebeurd en deze
huisvriend van den heer Graveland
antwoordde- ik vrees, dat hier de
naam. van den overledene gebruikt
wordt om een zaak te dekken, die
dfe naam van Graveland niet waar
dig is.
Door de gerezen achterdocht ls
spr. verder gaan vragen en hij heeft
toen dingen gehoord over het Be
drijfschap voor Vee en Vlees, die
niet erg gunstig waren voor de in
tegriteit van hét Bedrijfschap. Spr.
heeft nog meer gehoord en de ln-
frdruk gekregen, dat de hele gang
van zaken In de afgelopen jaren
een vettige en glibberige boel is ge
weest. Zijn verdere mededelingen
wenste spr. niet in openbare ver
gadering te doen en hij vroeg In
besloten zitting te gaan.
Burgemeester James kwam het
evenwel voor, dat het, nu er al zo
veel is gezegd, beter is de zaak
maar verder publick te behandelen,
hoe pijnlijk hét ook moge worden
De heer Fennet (K.V.P.) was van
mening, dat. gpzlen de geruchten,
die al in omloop zijn, bij behande
ling in openbare zjtting het risico
gelopen wordt, dat wederom men
sen de kroon van het hoofd gesto
ten zal worden.
De voorzitter was het hiermede
eens, maar als de raad in besloten
zitting gaat, zal door de geruchten,
die dan gaan komen, ook mensen
de kroon van het hoofd gestoten
worden. Spr. bctreürde de dingen,
die zullen komen, maar achtte het
toch het beste nu maar ln het open
baar door te gaan. B. en W. hebben
niet de minste aanleiding, de waar
heid te vrezen. Als er geknoeid is,
zal worden ingegrepen.
De heer Van OoUen (P.v.dA.)
wenste evenwel de dingen niet ln
het openbaar te zeggen en bleef bij
zijn verzoek om een besloten zifting
te houden.
De heer Snel (Comm.) achtte het
onder deze omstandigheden het
beste niet verder te spreken en een
raadscommissie in te stellen, waar
aan dan de heer Van Ooijen zijn
mededelingen kan doen en die dan
een onderzoek zal instellen en haar
raDport publiceren.
Dit idee vond bijval en ook de
voorzitter ging er mede accoord on
der voorwaarde, dat het rapport
uitvoerige conclusies zal bevatten
en dat dezé gepubliceerd zullen
worden, hoe ook de inhoud ls.
Vleesbezorging
Wethouder Hagedorn (PvdA.)
kreeg het woord voor een persoon
lijk feit. Hij deelde mede. dat hij
het lid van het college van B en
W. Is. waarop de heer Stijke^ doel
de. dat eenmaal vlees heeft ontvan
gen. Dat is gebeurd in Augustus
1945, kort nadat spr. wethouder was
geworden. Toen hij op een dag af
wezig was, is bij hem een pak vlees
"tfëzorgd, waarvoor I betaald moest
worden. Toefi spr. thuis kwam, er
van hoorde en vroeg, waar het vleea
vandaan kwam, zeiden z'n huisge
noten, dat ze dat niet wisten. Ze
wisten alleen, dat het door een man
van het slachthuis was bezorgd- In
B. en W. heeft spr. er toen over
gesproken en aan z'n collega's ge
vraagd, of zij ook vlees ontvangen
hadden, maar dittwas niet het ge
val. Spr. heeft toen het slachthuis
opgebeld en gezegd voor dergelijke
zendingen te passen. Men had hem
toen geantwoord: Dat kunt u ge-
rust doen, uw voorganger deed het
ook. Spr. heeft echter gezegd, er
geen prijs op te stellen en nadien
ook niets meer ontvangen.
De voorzitter deelde mede, dat het
hier gaat om voorwaardelijk goed
gekeurd vlees van noodslachtlngen,
dat over de vrijbank vla de Plaatse
lijke Toewijzingscommissie wordt
verkocht. Ieder kan dat vlees krij
gen en er staan altijd rijen mensen,
aan wie volgnummertjes worden
uitgereikt. Men levert z'n bonnen
ln en men ontvangt dan tweemaal
zoveel vlees, als men bij den ge
wonen slager zou hebben ontvan
gen. Is er nog vlees over, nadat
alle mensen een beurt gehad heb
ben. dan wordt dit onder de wach
tenden verkocht. Ook de familie
Heerkena kreeg vleea door zich ln
de rij te scharen. Toen de heer
Heerkena wethouder werd, had de
voorzitter van de Plaatselijke Toe
wijzingscommissie tegen hem ge
zegd, dat hij zijn vrouw wel eens
gezien had, maar het niet waardig
vond voor de vrouw van een wet
houder ln de rij te gaan staan en
daarom mededeelde, dat hij het
vlees "kou laten thulabezorgen. Dit
is toen gebeurd, een jongen heeft
voor een fooitje het vleea thuisbe
zorgd, maar overigen* ging alles
precies zo als bij bet afhalen. Wet
houder Heerkena heeft dit bij B.
en W., toen de heer Hagedom er
ovtr sprak, ter sprake gebracht.
B. en W. kwamen tot de conclusie,
dat er niets ergs gebeurde* want
het vlees werd altijd betaald, maar
toch gezegd, het'liever niet te doen,
om alle schijn te vermijden. De
heer Heerkens heeft toen ook het
vlees afbesteld.
Van het slachthuis heeft echter
geen enkel lid van het college van
B. en W ooit iets ontvangen.
De gezuiverden
Wethouder Heerkens (K.V.P.) be
vestigde de verklaringen van den
burgemeester. Wat d« vraag van
den heer Snel over het thuisbezor
gen van vlees aan twee weggezui
verde leden van het personeel van
het slachthuis betreft, zeide spr
dat hij de dag na de raadsvergade
ring. waarin de heer Snel de vra
gen had gesteld, kip onderzoek is
uitgegaan en den leider van de
Plaatselijke Toewijzingscommlasle
had gevraagd, of het waar was, dat
de bedoelde twee personen vlees
kregen. De leider antwoordde be
vestigend en zeide, dat het gewoon
te is. dat het personeel van het
slachthuis een portie van het vlees
krijgt. Het ene gezuiverde pérso-
neelslid, dat naar de reinigings
dienst is overgeplaatst, had bij zijn
vertrek gesoebat en gesmeekt, of
hij het vlees kon blijven krijgen en
dit was toegestaan. aanzien van
het andere personeelslid, dat ge
staakt en nadien ontslagen is. had
de leider gezegd, dat de betrokkene
elke week zijn salaris kwam halen
en daarom als tot het personeel be
horend beschouwd werd en ook
vlees kreeg. Spr. heeft toen ge
vraagd. de vleesverstrekking aan
de twee personen stop te zetten en
dit is gebeurd.
Spr vond het geheel, wat nu te
berde is gebracht een onverkwik
kelijke zaak, niet, omdat er iets te
verbergen is, maar omdat de ge
ruchten, die de stad doorkruisen,
afkomstig zijn van de beide perso
nen. die ntet zuiver zijn en dte hun
vragen zo stellen, dat mel¥ÉMfijFat
voor een vervolging op )Wr san
krijgen en die zich ook al tot den
minister hebben gewend, maar geen
gehoor hebUèn gekregen. Spr. be
treurde het, dat het nu voor deze
mensen opgenomen wordt.
De hererT Stijkel en Snel: Neen,
het gaat om^de zaak, van de men
sen hebben wij dns uitdrukkelijk
gedistanclecrd.
Wel voor illegaliteit
geslacht
De wethouder zeide, dat hJJ*naar
aanleiding van het ingezondèn atuk
van den heer Kwinkelenberg een
onderzoek had laten instellen, of het
slachthuis bemoeiingen heeft gehad
met de illegaliteit. {Jet rapport, dat
hem ls uitgebracht,vermeldt, dat
er voor Gouda, yQotiderak, Haas
trecht, Moordrecht en ReeuwlJk in
totasl 194 runderen met medeweten
van het slachthuis, clandestien voor
de illegaliteit ge*la£ht zijn.
Tijdens de gedetailleerde opsom
ming stelde mevr. Van Dantzig
(P.v.dA.) bij Interruptie de vraag:
In welk Jaar.
De wethouder antwoordde, dat de
jaartallen er in het rapport niet bij
staan en hij concludeerde aan het
slot vsn zijn uiteenzetting, dat het
duidelijk is, darbij zo'n aantal de
slachtingen niet Van de laatste tijd
van de bezetting dateerden, maar
over een langere tijd lopen.
Het voorstel van den heer Snel,
om een zaadscommissie van onder
zoek te benoemen, werd hierna met
22 tegen 2 stemmen aangenomen
(tegen wethouder Polet en de heer
Vsn Vliet).
Bepaald werd, dat het onderzoek
zal gaan over twee punten: de prac-
tijken tildens de oorlog asn het
slachthuis en de huidige leiding van
het slachthuis.
De raa^ beschouwde de kwestie
van de vleesverstrekking aan de
wethouders na de gegeven uiteen-
zettingefi als afgedaan
Vastgesteld werd. dat de conclu
sies van het rapport der commissie
gepubliceerd zuilen worden en dat
het rapport in een openbare raads
vergadering behandeld zal worden.
De burgemeester heeft daarna met
goedvinden van de raad de com
missie samengesteld en tot leden
daarvan benoemd «de hefen Snel
(Comm.), Van Ooijen (P.v.d A.),
Stijkel (P.v.d.V.), Van Vliet (C.H.)
en Engelhard (K V.P.).
Industrieterrein
Bij de begrotingsbehandeling zijn
nog verschillende onderwerpen ter
sprake gekomen.
Drs. Nederhorst (P.v.dA.) vr.oeg
wanneer het Industrieterrein aan de
Nieuwe Gouwe, dat opgespoten
wördt, gereed zal zijn én hij ver
zocht B. en W., activiteit te tonen,
om te proberen, dat de gemeente
voor dit terrein Industrieën tot zich
trekt en reclame en acquisitie te
voeren. De heer Stijkel (P.v.d.V.)
ondersteunde deze gedachte en hij
achtte het daarom van belang, er
anal bij te zijn, omdat da factor ar
beiders van zoveel belang is en
anders de kans bestaat, dat nieuwe
industrieën ln de omgeving dc ar
beiders, die hier'nodig zullen zijn,
wegtrekken.
Over een maand of zes komt het
terrein klaar, antwoordde wethou
der Polet (AR.), die mededeelde,
dat B. en W. actief zijn en al ver
schillende onderhandelingen voe
ren. Als zijn persoonlijke mening
voegde de voorzitter er aan toe, dat
hij het voor de stad nooit een voor
deal acht coüte que coüte meer In
dustrie aan te trekken, want hij ge
looft nlef, dat dit Gouda gelukkiger
zal maken. Gouda heeft een een
zijdig bedrijfsleven, dat vooral
meisjes vraagt en de stad moet zich
daarom richten naar nieuwe In
dustrieën, die mannen aan het werk
zet. Daarom zal bij de samenstel
ling van het stadsplan ook moeten
worden onderzocht, voor welke be
drijven Gouda geëigend is en welke
vqor de stad nodig zijn. De burge
meester sprak er zijn voldoening
over uit, dat de mening van bullen-
staanders bU het begin van het op-
apuitingswerk, dat de grond zou
verzakken; onjuist is geweest, de
inklinkingen van het terrein zijn
beperkt en alles is goed gegaan Na
gereedkoming van het werk moet
de grond zich zetten, over een jaar
komt het terrein voor gebruik be
schikbaar.
Gastarief
Een uitvoerige discussie ls ge
voerd over een door drs. Neder
horst (P.v.dA.) uitgesproken wens,
om met handhaving van de totaal
opbrengst een gedHferentleerd gas
tarief naar gelang van het inkomen
In te voeren. De heer Engelhard
(K.V.P.) bepleitte bij het gastarief
rekening te houden met de gezins
grootte, zo het bedrijf winst maakt.
Er wordt geen winst gemaakt en
het huidig tarief strekt al ten bate
van'•de grote gezinnen, aldus de
voorzitter, die over het idee van
deti heer Nederhorst, op grond van
practische bezwaren, niet enthou
siast was Nadat de heer Stijkel
(P.v.d.V.) ge gedachte had geopperd
om de differentiatie te zoeken in de
meterhuur, diende do heer Neder
horst een motie in, waarin de raad,
van oordeel, dat bij de levering van
gas met dc inkomstengrootte en de
gezinssterkte van de verbruikers
dient te worden rekening gehouden,
B. en W. uitnodigt zo mogelijk een
herziening van het tarief te bevor
deren, waarbij met de in de motie
uitgesproken wensen wordt reke
ning gehouden. Deze motie werd
met 15 tegen 8 stemman aangeno
men.
Over de gemeente-apotheek zeide
dokter Bik (A.R.), dat het de vraag
is, of hét zin heeft, deze instelling
te laten voortbestaan, nu na de in
werkingtreding van het Ziekenfond-
senbesluit. van de Goudse bevol
king 30.000 personen bij de zieken
fondsen zijn ingeschreven. Toch
wilde spr de apotheek niet ophef
fen door de betekenis, die zij voor
het Van Iterson-ziekenhuia heeft.
Spr. vroeg te proberen, dat ook de
andere ziekenhuizen van de weten
schappelijke service van de apo
theek gebruik maken. Hij had er
bezwaar tegen de heer Allebrandi
(P.v.dA.) had er ook al op gewe
zen dat het Van Iterson-zieken-
huls voor de patiënten gratis bij de
gemeente-apotheek recepten laat
klaarmaken, zonder de kosten op de
ziekenfondsen en particuliere ver
pleegden te verhalen.
Dat laatste zal, mede ln verband
met het grote tekort vsfn het zie
kenhuis. bekeken worden, aldus de
voorzitter, dje mededeelde, dat er
over al of niet opheffing van de
gemeente-apotheek een prae-ad-
vies van B. en W. komt naar aan
leiding van het adres Van den heer
Paris over dit onderwerp.^_
Ziekenhuis
Nu over een urgentieplan ls ge
sproken, acht dokter Bik urgentét
dan andere wensen enige, door hem
bepleitte verbeteringen in het Van
Iterson-zfekenhuia. Hij ver/ocht de
toestand te beëindigen, dat de derde
klasse-patiënten verplicht zijn de
kleding van de inrichting te dra
gen, wat medé de uitgaven voor de
was zullen vehninderen. wees op
de hoge kosten voor de verwarming
en noemde, nu "de Inrichting de be
tekenis van een streekziekenhuis
heeft gekregen, als toekomstwensen
de barak voor besmettelijke ziek
ten uit te breiden en de bczoekge-
legenheld te verbeteren, eén voor-
7#ning teheffen ten aanzien van
het lijkenhuisje, een bellenaysteem
voor de Interne dienst in te voeren,
een aparte polikliniek buitenom te
maken om de onrust te verminde
ren, de apotheek dichterbij te bren
gen en een garage met tRjvenwonln-
gen. waardoor de chau|feurs direct
bij de hand zijn, (f bouwen.
De burgemeester antwoordde, dat
door het textieltekort de patiënten
Juist blij zijn, dat zij in het zieken
huis kleding krijgen. En wat het
overige betreft, <je wensen* zijn
Juist, maar er ls geen geld om er
thans iets van te verwezenlijken.
Wethouder mevr. Van Dantzig
(P.v.dA.) voegde er aan toe, dat
alle door dokter Bik genoemde pun
ten al herhaaldelijk in het college
van regenten zijn besproken en no-,
dig geoordeeld en dat ze allang uit
gevoerd hadden moeten worden,
want de verschillende opgenoemde
toestanden hadden in deze tijd niet
meer mogen bestaan. De verbeterin
gen hadden al voor de oorlog In de
goedkope tijd uitgevoerd kunnen
worden, matfr de plannen zijn fll-
tlld geremd door wethouder mr. De
Witt Wijnen, die geen geld wilde
beschikbaar stellen. Het zuinig be
heer van vroegere stadsbestuurders
is de reden, dat de toestanden nog
onveranderd zijn.
Drs. Nederhqrst (P.v.dA.) Infor
meerde, hoe het staat met de ver
korting van de werktijd van de ver
pleegsters tot 48 uur, waarop de
GEVM460
voorzitter antwoordde, dat de werk
tijd in geheel Nederland met Ingang
van 1 Januari j.l. ls bepaald op 51
uur als overgang tot de 48-urlge
werkweek. Zou de gemeente mo
menteel tot 48 uur „gaan, dan moest
wegens tekort asn verpleegsters een
zaal worden gesloten en dat ls on
gewenst.
Rusthuis
Bij de benoeming van twee raads
leden ln het college van regenten
vanüiet rusthuis (JHuIze Juliana" is
toegezegd, dat deze verslag, van hun
bevindingen zouden uitbrengen over
de opmerkingen, die Indertijd over
de toestand in het rusthuis in de
bezettingsjaren zijn gemaakt. Dat
verslag bracht dokter Bik (A.R.) nu
uit, die over de bevindingen mede
deelde, dat bij het optreden der
raadsleden-regenten, acht maanden
na dc bevrijding niet meer precies
kon worden gezegd, hoe destijds de
situatie in de laatste maanden van
de bezettingls geweest, doch dat
de regenten-raadsleden zich niet
konden onttrekken aan de indruk,
dat de situatie slecht was en slech
ter dan bij de burgerbevolking. De
ouden van dagen konden zelf niet
den boer opgaan. De regenten heb
ben niet stilgezeten en zoveel mo
gelijk zwart gekocht, maar dit was
een druppel in de emmer, want de
behoefte was te groot. Een nadeel
wat«ook, dat de voorzitter gegijzeld
Is geweest. De ziekenzaal miste de
toewijzingen voor een ziekQihuls,
maar de grote handicap was, dat
verzuimd was, voorraden en reser
ves te vormen. Het sterftecijfer was
hoog en ook zijn wel mensen aan
hongeroedeem gestorven. Toch heeft
spreker niet de indruk, dat het
sterftecijfer grote verschillen toon
de met de sterftecijfers ln soortge
lijke inrichtingen elders Over de
huidige toestand deelde spr mede,
dat de verhouding en de samenwer
king in het college prima zijn, dat
de regenten hard werken en dat de
huishouding goed functlonneert.
Thans krijgt de ziekenafdeling
levensmiddelentoewijzingen en ook
is er textiel binnengekomen, welke
indertijd niet te krdgen was, maar
wat nu wel mogelijk is geworden,
omdat de inrichting thans als een
verpleeghuis wordt aangemerkt
Waterleiding
De heer Van Wijk (A.R.) verzocht
inlichtingen o.ver de besprekingen
met de Goudse Waterleiding-Maat
schappij. waarop de voorzitter ant
woordde. dat Onderhandelingen om
meer inkomsten voor de gemeente
te verkrijgen met als tegenprestatie
een verlenging der concessie geen
resultaat hebben gehad en da) de
zaak nu blijft liggen tot 1955, wan
neer over al of ntet verlenging van
de concessie moet worden beslist.
De heer Imbens (K.V.P.) bepleitte
een verplaatsing van de gemeente
voor de personele belasting van de
vierde naar de derde klasse, maar
wethouder Hagedorn (P.v.dA.)
stond tegenover de mogelijkheid
sceptisch Hij deelde den héér Stij
kel (P.v.d.V.) op diens vraag mede,
dat de Vereniging voor Vreemde
lingenverkeer voornemens Is, zodra
er materialen zijn, bij het station
weer een reclamestand voor Gouda
en zijn producten te maken.
De heer Fennet (K.V.P.) verklaar
de naar aanleiding van wat de bur
gemeester de vorige avond zeide,
dat de Katholieke Jeugdbeweging
gaarne van de zolder van het distri
butiekantoor zal gebruik maken, in
dien de daar opgeborgen bescheiden
ergens anders heen gebracht kum
nen worden, wat nu bekeken zal
worden.
Tenslotte yerrocht de heer Im
bens (K.V.P.) te proberen het tempo
van het boutiren van woningwet
woningen 'en het tempo van het
vorderen van huizen te versnellen,
de mogelijkheid van het bouwen
van noodwoningen te oVjgfwegen en
de huizen aan de §tatiohsweg weer
biwoonbaar te maken. Een en ander
zal bezien worden, zegde wethouder
Polet (A.R.) hem toe.
Aan het einde van de vergade
ring bracht wethouder Heerkens als
oudste namens de raad burgemees
ter James dank en buide voor diens
itlng
AAR
ANNEEB
11 Maart I.1S uur Da Baurskloki
Streek vei gade ring Band van Ned.
Herv. mannenverenlglngen op Geref
grondslag, spreker ds J v d. Haar
over „Is gemeenle-optxmw afbraak?"
is Maart 3—5 uur Central) Recaptia
Ned vereniging tot afschaffing van
alcoholhoudende dranken ter gelegen
heid van 40-Jarlg bestaan.
IS Maart 7.3* uur Concordia: Feest
avond Ned vereniging tot afschaffing
van alcoholhoudende dranken, optre
den cabaret „De Knijpkat".
Bioscopen
leiding der begrotingsdebattcn.
Mr. SMITH GOE8 TO WA8HING1
TON
De Gouden Filmliga heeft leden
en introducé'* gisteravond in de
Reünie Bioscoop in de gelegenheid
gesteld neg eens kennis te maken
met een Hollywood product 'van
1939' mr. Smith goes to Washing
ton. een film met een goed scena
rio en knap van regie camerawerk
en spel. Dat is ook niet te verwon
deren. als men weet, dat hier weer
de meesterhand van den begaaf
den regisseur Frank Cepria aan het
werk is geweest, wiens naam on-
verbrekelijk is verbonden aan zijn
allerbeste product: ,lt happened
one night" van voor den oorlog en
zUn ..You can take it with you",
waarmede het Hollandse bioscoop
publiek kort na de bevrijding heeft
kunnen kennis maken. Frank Ca-
prn's werken hebben altijd iets,
welhaast ondefinieerbaar, bijzon
ders. De verhandeling, die In déze
film een ernstiger karakter heeft
dan In de beide andere gevoerde,
heeft altijd tot achtergrond een
luchtige sfeer, waarvan verfijnde
Amerikaanse humor met een tik
keltje Saroyaanse ..human come-
dical" de bouwstoffen zijn.
Mr. Smith gaat naar Washington,
naar de Senaat als afgevaardigde
van zijn Staat.. Zijn dromerige,
idealistische levensvisie komt daar
in strijd met de materiele, door
winzucht geschraagde doelstellin
gen van zijn mede-afgevaardigde.
Valse voorstelling der werkelijke
situatie is het middel, waarmede
Smith's partner zijn doel ten bate
van zich en zijner winzuchtige last
gevers. tracht te bereiken. Smith
komt daardoor in een zwart licht
te staan, doch redt zich met be
hulp zijner vrienden en dank zij
een etmaal-lange spéech uit de
moeilijke situatie.
De Intrige op zichzelf 1» eenvou
dig. maar geeft den regisseur vol
doende gelegenheid om zijn fanta
sie volledig uit te leven en tal van
originele en aardige vondsten In te
lassen.
Het was jammer, dat de coupu
res, "waarvan de cutter nog al veel
werk gemaakt heeft, hinderlijk wa
ren voor den bezoeker en de loop
van het verhaal sterk stoorden.
KORTE KRONIEK
De geheime radiozender van de
Irgoen Zwal Leoeml heeft een beroep
gedaan op de ministers der Grote
Vier om de Palestijnse kwestie ln Mos
"kou ter sprake le brengen
Het Amerikaanse schip Exantla
Is bij Elba op een mün gelopen. Er
zouden zich doden en gewonden aan
boord bevinden. Uit Uvorno wordt
hulp gezonden.
Schouwburg Bioscoop: Wat weet Je
van liefde (met Merle Oberon en Mei-
vyn Douglas).
Thalia Theater: Michael Strogoff. de
Koerier van den czaar (met Antoa
Wal brook)
Reünie Bioscoop) Men spreekt over
Jacqueline.
Aanvang 3. 7 en 9.19 uur Zondag I,
S. 7 en l IS uur. Thalla Theater: Dins
dag geen middagvoorstelling.
Uitreiking nieuwe
bonkaarten
Uitreiking nieuwe levensmiddelen
en texttelkaarten en aanvraagformu
lieren brandetoffenkaart voor Gouda
geldige levensmiddelen-bonkaart) ln
gebouw Dlatrlbutiedienst. Westhaven
31 tussen 8 4919 en 3—4 uur.
17 Maart: Aafje»—Bezemer
II Maart: Blberfeld—Boswijk
1» Maart Bot—Bljvank
20 Maart' v. d. Caay—DiJ&selhof
11 Maart: EbbenhorstGloudle
Apothekersdienst
Steeds geopend (des nachts alléén
voor recepten): Apotheek Dee West-
li s ven 14
Uitgebloeide Kamer
planten
Bet Is, alsof we ln een andere
wereld leven, nu de zon dan toch
hqeft getriumfeerd. 'a Morgens geen
bloemen meer op de ruiten en een
temperatuur .om het vriespunt, zelfa
zo nu en dan er boven. Jaar hebben
we weken lang naar verlangd Dat
verdrijft alle somberheid en stemt
een mens vrolijk en opgewekt. Dat
geeft nieuwe aspecten en maakt dat
we een geheel andere gedachten-
wereld gaan leven Verschillende
vragen geven duidelijk aan. dat er
weer met moed wordt gewerkt aan
dingen, die wei een '-beetje op de
achtergrond geraakt waren, de
laatste weken.
Onze kamerplant n hebben
het hard te verantwoorden gehad,
doch nauwelijks kunnen we vol
staan met wat minder warmte te
geven, of onze gedachten gaan zich
weer concentreren op de toekomst,
in Augustus hadden we een bloeien
de Cyclamen; het was een
prachtexemplaar en het ls ons ge
lukt. de plant in bloei te houden
tot op heden. Volop hebben we er
van genoten, want bloemen maken
de kamer vrolijk en stemmen tot
vrolijkheid; de sombere gedachten
worden .Vr door verdreven en de
moeite van de verzorging wordt
rulipschoota beloond. Nu staat de
laatste bloem als een „eenzame" op
een flinke atengel nog te geuren,
doch dan ia het ook afgelopen En
n we zijn dankbaar, dat de plant zo
ymed in conditie is gebleven. Doch
il moeten we nu doen? Sommigen
denken^dat deze bijzoqder ln trek
zijnde klTnerplant nu aan zijn lot
overgelaten moet worden en dat wp
de knol nu maar' droog moeten
laten staan. Wij doen dat niet, We
weten.Miat de bloei veel van een
plant vergt en dat de knol danig
heeft geleden door de rijke bloei.
Telkens kwamen .er weer opnieuw
ultarrft kleine stengeltjes met een
kTom rugje omhbog, alsof ze wat
schuw waren. En ook telkens op
nieuw zagen we de strijd om het
bestaaq: verwelken of doorzetten;*
gaan rdtten en daarna verdrogen
of zich fier oprichten, tot een hand
breed boven de bladeren uit en dan
zich ontplooien tot een „omgekeer-'
de" bloem. Vol bewondering héb
ben we dat proces kunnen volgen
en elke bloem heeft ons opnieuw
verrast, want voor deze ontplooiing
was nodig een belangrijke hoeveel-
?Id energie, opgewekt door het
voedsel. In de knol vastgelegd, da
warmte, het zonlicht en.... een
Juiste hoeveelheid -water.. De ver
houding van die vier elementen
Ïmest zodanig zijn, dat er ln geen
nkel opzicht Iets aan ontbrak. Was
bv. het gictwater Iets te koud, dan
zouden enigetBladeren dadelijk een
ge'.é kleftr vertonen, waardoor het
vermogen, om te assimileren ook
aanstonds ging verminderen. Daar
om hebben we de plant altijd volop
van het licht laten profiteren Daar
om hebben we^qok nimmer koud
wate.r gegééen iLauw water, in het
schoteitje gegeven. Is zelfs voor de
wortels te koud. We geven het
daarom gewoon bovenop, zonder
dat we op de knol zelf water laten
lopen, omdat daardoor gemakkelllk
rot op kan treden of „emeul". dat
is het wegvallen van de reeds ge
vormde bloemknoppen. Ook stond
de plant niet te warm. want dan
bederven we de hele plant Een
koele stand, dus zo dicht mogelijk
bij het raam, waarborgt een lang®
bloei.
En nu ae bloei achter de rug U,
laten we de knol niet aan zijn lot
over. want fre willen ook het vol
gend seizoen graag een bloeiend^
Cyclamen hebben En dan het Welti
evenveel bloemen en van dezelfd®
kwaliteit, -als het vorige seizoen
heeft opgeleverd. Daarvoor Is be
slist noodzakelijk, dat de knol rijk
vociZlen wordt van reservevoedsel
en dat kan alleen, al« er na de
bloei voldoende vocht en voedsel
word» gegeven, iets tuinder water,
den tijdens de bloei, natuurlijk,
want de plant werkt minder Inten-
a<e» Wel wat bloemenmeat. In het
g.etwater opgelost, om de veertien
dagen. Volop "licht, Is ook dan een
eerste vereiste en vooral niet te
warm. De verdamping mag niet een
te grote rol spelen Gaan er dan
largzamerhand van de bladeren af
sterven. dan Is dat een bewijs, dst
de knol „afgerljpt" Is en dat er vol
doende waarborg aonwezlg Is. dat
er het volgend seizoen opnieuw blad
en bloem zal ontstaan De pot bllift
dus binnen en we geven nieuwe,
voedzame grond, als de knol hele
maal droog ls geworden We rullen-
op deze wijze behandeld, veel ge
noegens beleven van onze Cycla
men.
De plant geeft dus zelf aan. hoe
we moeten handelen met de hoe
veelheid water en voedsel. Gelei
delijk minderen met het afsterven
der bladeren geeft de beste resul
taten.
J. Berghuis, j
VRIJDAG 14 MAART 1947
EERSTE BLAD PAGINA 3
I
TN ZIJN REDE op de laatste
vergadering van de Alge
mene Woningraad gaf dr.
Ir. Z. IJ. v. d. Meer, alge
meen commissaris voor de We
deropbouw een overzicht over
de toeetand in de wonlngbonw
en over de bouwplannen voor de
naaste toekomst.
In de oorlog heeft ons land 200
l 250.000 woningen verloren of 10
i 12'/» van de voorraad van het
ogenblik. Bij een opbouw op de
meeat radicale wijze zal het ten
minste 10 jaar vragen alvorens men
de achterstand heeft ingehaald en
om daartoe te komen zal het nodig
lijn, dat dc bouwproductie binnen
enkele jaren tol 70 000 woningen per
jaar wordt opgevoerd.
Bij het opstellen van het bouw
plan voor 1946 durfde men de ver
wachtingen nog niet hoger te stel-
len dan op een productie van 10.000
nieuwe woningen, voor 1947 rekent
m. op 25 000 woningen
Wat li daarvan terecht gekomen
cn vooral wat komt er van het plan
1947 terecht?
Volgens de Groene Amsterdam
mer van 22 Februari j.l. zijn er van
de woningen, die in het plan voor
1946 zijn opgenomen slechts 1000 van
de 10000 voltooid. Dat klinkt zeer
ernstig, maar anderzijds toch wel
weer veel erger dan het in werke
lijkheid ls. Immers, volgens officiële
gegevens, waren op 1 October J.l.
reeds 9746 woningen ln aanbouw of
gegund en zouden in het laatste
kwartaal van het Jaar nog 3000 wo
ningen wgrden aanbesteed
Grieven
Ernstiger ls het met de plannen
voor 1647 Het weekblad „Bouw",
het semi-offlciële orgaan voor de
bouwwereld, dat zich tot heden
vrijwel van aanmerkingen op het
wederopbouw-beleld heeft onthou
den, geeft in haar laatste nummers
uiting aan een aantal ernstige grie
ven
De gevaren, aldus dit blad. welke
van verschillende zljuen de geor
dende wederopboifw bedreigen zijn
van zo ernstige aard. dat deze vol
ledig dreigt te mislukken.
Da oorzaken voor deze dreigende
mislukking moeten gezocht worden,
ten eerste in materlaslschaarate,
Iets wat men niemand verwijten
mag; ten tweede, cn dit Is veel
ernstiger, In een onjuiste verdeling
van bet aanwezige materiaal, en
teu derde in een ongegrond opti
misme, dat de kleine voorraden
heeft doen wegsmelten.
^oe zijn de feiten?
De meest schaarse materialen-zijn
hout en staal In theorie is in 1947
voor ons land 1 mlllioen m' gezaagd
hout beschikbaar Wanneer dit hout
op dezelfde schaal werd verdeeld,
ala'het quantum dat voor de oorlog
normaal verbruikt werd. zou de
woningbouw juist voldoende heb
ben om onder dc huidige abnormale
omstandigheden haar taak te ver
vullen. Zij zou dan beschikken over
700.000 m' hout. Volgens het ver-
dellngflschema dat nu irt gebruik Ia
krijgt zij slechts de helft van de
totale hoeveelheid, dut 500 000 m*
(Althans aannémende, dat ons land
werkelijk het toegewezen kwantum
krijgt.) f
Het bout dat niet aan de woning
bouw ten^DDede komt, ls bestemd
voor Industrie en export Niemand
zal de urgentie van deze twee be
drijfstakken betwisten, maar aldus
weer „Bouw", anderzijds heeft ook
hier weer ongemotiveerd optimisme
verhinderd, dat houtbeaparlng eco
nomisch en technisch voldoende
werd voorbereid.
Er Is niet gezocht naar een middel
om het zo kostbare hout te vervan-
v gen door een minder kostbaar, een
althans minder schaars materia*'.,
en daardoor heeft de bouwindustrie
nu dus de beschikking over minder
materiaal, dan anders mogelijk wa
re geweest.
Te weinig staal
Echter onder andere omstandig
heden zou deze ook aan 500 000 m'
hout voldoellde hebben gehad, n.l.
wanneer men slechts de beschik
king had over meer staal. Ook daar
bij is de toestand echter bedroe
vend. Oqder de huidige omstandig
heden zou men "hiervan 360 000 ton
Per Jaar nodig hebben. Voor het
eerste kwartaal van het ja8r is
echter slechts één tiende deel van
deze hoeveelheid beschikbaar Ook
hier dus veel te weinig. En met
verbazing vraagt men zich dan ook
■f hoe het mogelijk Is, dat het tijks
bureau voor Metalen de distributie
voor dit materiaal kon opheffen?
De situatie, ls dus wel zeer ern--
atig. Moeilijker wordt zij nog door
dat de ter bcschlkkingstaonde hoe
veelheid hout voor de eerste maand
van het Jaar nog veel kleiner was,
aan was overeengekomen. Niet
veertig maar tienduizend kubieke
meter hout kwam toen ter beschik
king, en dit feit, tezamen met een
onnodig groot houtverbrulk In Je
laatste maanden van het vorig jaar,
waarin men een aantal woningen
bouwde, waarin op vooroorlogse
schaal hout werd verbruikt, ls er
mede de oorzaak van, dat In Januari
geen enkele bouwvergunning kon
worden uitgegeten.
Behalve de ernst van de toestand,
die uit bovenstaande feiten spreekt,
is dsarin vooral opmerkelijk, dat
Je opgesomde fouten fa het, beleid
der wederopbouworganlsatie*. voor
zo'n belangrijk deel organisatori
sche fouten zijn. En wanneer wij
dit vaststellen, klinken ons weer de
woorden In de oren, die burgemees
ter Oud op het j 1. gehou
den congres van de Vereniging
voor Nederlandse Gemeenten
sprak, n.l.: Men tastte onze
zelfstandigheid aan met de beste
bedoelingen, omdat men in Den
Haag meende |iet beter te weten
dan wij..Men zag ons In Den Haag
als een soort onmondigen
De gang van zaken, zoals die
hierboven beschreven werd, lijkt
ons geen rechtvaardiging voor de
houding, die blijkens de woorden
van Rotterdams burgemeester, door
„Den Haag" wordt aangenomen.
Smokkeicomplot
ontdekt
Met de arrerftitie van drie smok
kelaars die met een vrachtwagen
van Baarle-Nassau naar. Tilburg
een grote partij sluikhandelswaren
als koffie, tabak, elastiek, sigaret
tenpapier en handdoeken vervoer
den, heeft de Tilburgse politie de
draad in handen gekregen van een
smokkeicomplot met vertakkingen
over het gehele land. De arrestatie
is te danken aan het kordate optre
den van een Tilburgse politie
agent, die, toen de smokkelaars
niet voldeden aan een sommatie tot
stoppen, op de laadbak van de auto
sprong tpen deze met een vaart van
50 km passeerde. De aangehou
denen zijn F. van der L. en J. 3.
G., beiden uit Busaum en H. W. H.
uit Tilburg. Nog meer arrestaties
zijn te wachten.
Louinf Martin Behrman
In verband met het telegram van
Jamfs Ryan aan generaal Mac-
Arthur, waarin hij protesteert tegen
het lossen van de Martin Behrman
dóór Japanse krijgsgevangenen, het
geen in strijd met Potsdam zou zijn,
vestigt men er te Batavia de aan
dacht op, dat dit gebruik van Ja
panse krijgsgevangenen in overleg
en met volle Instemming vsn ge
neraal MacArthur's hoofdkwartier
geschiedt. Volgens de .getroffen re
geling is het einde van' de repa
triëring van de Japanners op eind
April bepaald. Het werken door
krijgsgevangenen is geheel in over
eenstemming met de regelen die de
geallieerden hebben vastgesteld.
Wat (eelt Hilversum
Avondprogramma.
Hilv. I (NCRV): VrtJ en Blij: V
Nod. Str.kr.7 Niouwi: 7 M Geestelijke
liederen; I Nieuws: SM BI)bel en mu
ziek: I 36 rrederlk Hertdrlk; 14 Ra
dio PhiMt. Örk.; u Nieuws; U4I
Avondoverdenking; 11 Gr pl
Hilv. n. (VARA): S Nieuws; «M
Sweetness and Rhythm: 7 11 Lezing:
(VPRO): 7.30 Cursus; Nieuws; H
Duetten; I 30 Lezing: (VARA): I Men
vraagt....; 146 Jan Corduwener; 10 13
Jazz: (VPRO): 10 30 Avondwlidlng:*
(VARA): U Nieuw».
II Maart.
Dagprogramma.
Hilv' I (KRO): 145 Nlsuws: OM Gc.
pl 10.1» Moeart: 11 Zonnebloem: ll.M
Orgel: 13 M Ork Zonder Naam: 1 Ned,
Str.kr 1.45 Toneel. Film; 3 15 En*,
les. 2 46 Kamerkoor; 3.1» Debutanten-
concert; 3.46 Kiosk; 4 Quatre mains;
4.30 Causerie; 3 Wlgwan.
Hilv.II (VPRO): 0 45 Nieuws; 10
Morgenwijd.(VARA): 10 30 Feulleton;
10 35 Viool, plano: 11 Arbeiders-ultz
13 Gr.pl.; 13 10 Russische Volksliede»
ren: 1 Nieuws: 1 II Attentla; 1 45 Ram
blers. 3 30 RadlcPPhilh Or4c.: 3 M Boek
bespreking; 146 Huismuziek; 4 31 Ac
cordeon; 5 Artistieke Staalkaart; SM
Om en nabU de twintig.
Avondprogramma.
Hilv. I. (KRO): I Zang; 0 36 Ned.
Strkr 7 15 Plano: I Nieuw»; 0.11 Gr.
pl:. 0 30 Lichtbaken; 0 Muzikale Tom-
bols; 10 Dwarsllouiers; 10 46 Avond
gebed; 11 Nieuw».
Hilv. II (VARA): I Nieuw*: 0 15 Gr.
pl.; 7 Clavecimbel violoncel: (VPRO):
7 30 Jeugd: (VARAl: 0 Kieuw»; «15
Miller Sextet: 0 45 Hoortpel; 115 Oké;
10.45 Oi«el; 11 Nieuws.
Lui en behaaglijk
weggedoken In zijn
geriefelijke leunstoel,
de pUp in de mond en
de gepantoffelde'voe
ten rustend op een an
dcre stoel. genoot
mijnheer van de avon
turen van den aupcr-
sensatlonelen detec
tive in het bibliotheek
ooek. die voor de billij
ke prijs van tien cent
per week reeds op pa
gina twintig ettellike
moorden beloofde op te
hclaeren en zelf juist
een moordaanslag over
leefd had. Mijnheer
zuchtte tevreden
Zo-'n gezellig boek,
dat was je ware na een
dag van hard werken
en ploeteren. Eerst nu,
na het rumoerige wel
terusten van zijn kin
deren en de medewer
king bij het vatenwas-
sen. kwam hij tot rust
Zijp vrouw breide, de
kachel snorde, de thee
ln het groen-emaille
pqtje pruttelde «n de
boekenspeurder wierp
Jrle tegenstanders van
de wolkenkrabber....
heerlijk!
M?n I stoorde
hem eensklaps de ang
stlge stem van zijn
vrouw. Man ik
hoor het weer
Luister!"
Aanstonds zat mijn
heer jrecht overeind
én spande zijn oren ln
Ja. '•daar was het
weer het geluid
in de kelder iemajiö.
die tegen de teil aan
stootte. die hij daar
had neergezethet
verschuiven van het
akelige laagje kolen..
Dat geduvel moet af
gelopen zijn, nam hU
zijn besluit. Ik ga
poolshoogte nemen.
En als buurman wer
kelijk mlln kolen pikt.
dan is hü niet jarig
Hij greep een staaf
lantaarn uit de la van
hot buffet, trok zijn
bretels wat hoger op
en sloop de gang door.
ZUn Indianen-in
stincten. In zijn jeugd
door Karl May en
Aimard ontwikkeld,
kwamen weer boven
en als willen Winne-
tou naderde hU net
luik van het kruipkel-
dertje. waar zijn ko
len lagen opgeslagen,
het laatste halve mud
je! De laatste avon
den, soms zelfs
nachts. had iemand
daar rondgespookt en
hij verdacM sterk zijn
bovenbuurman, wienk
portaalluik ook op
zijn keldertje uit
kwam en die daar ook
wat kolen had liggen.
Niet voor niets keek
deze hem sinds enkele
dagen zo vreemd aan.
en hij had duidelijk
enkele malen hun luik
horen dichtslaan, als
zij even tevoren bU
zijn kolen waren ge
weest! Ha, bU z i-i n ko
len, want ala zij hun
eigen kolen hadden ge
schept. konden zij
nooit tegen de teil
geschopt hebben.I
Voorzichtig, in het
stikdonkere portaal,
lichtte mUnheer het
zeil op en opende het
luik. Alles was nu rus
tig, de dieven waren
zeker op de vlucht ge
slngen na hun aanra-
king met de verrader
lijke teilHa
daar hoorde hU het
luik van de buren
openen hij richt
te zijn nog duistere
lantaarn stilte! Ze
gingen omzichtig te
werk» de gappers
Ja, daar was het
weer de trap te
gen de teil, het ver
schuiven van kolenl
HU knipte de lanta
ren aan tegelijk
met het licht, dat uit
het andere kelderluik
opflitsteEn in het
kruispunt van de bel
de lichtbundels sto
ven twee katten, een
witte en een rossig-ge
vlekte, van de teil.
door de kolen, naar
een opening in de bui-
ténmuur
Verward keken de
mannen elkaar aan en
buurmaq stotterde: ik
hoorde geluid en
dacht, dat jullie onze
kolen Ik bedoel
Hij zweeg. Woorden
waren ook overbodig,
want zU Jiaddep el
kaar dtforzienf Elk
van hqp had den an
der verdacht van-dief
stal en *er niet
aan gedacht, dat het
Maart. Kattenmaand,
was. Met i benepen
groet sloten zU de toe
gangen tot de kostba
re zwarte voorraad en
keerden in hun huis
kamers terug.
Wel? vroeg mevrouw
begerig. Wat was het?
Niks katten, ant
woordde mijnheer
nors en warmde zijn
verkleumde handen.
>Een mantelpak met een vappig
jasje, dat van achteren wijd uitstaat
en daardoor herinnert aan de queue
«fdlr Paris van weleer. Het is ver
vaardigd, door Louis Levy te
Londen, van proen velveteen en
gegarneerd met .een peef kraagje.
De rok is heel nauw.
Wederom motorschepen
naar Indië
Volgende week zuilen wederom
vier kleine motorschepen, ditmaal
van 176 ton, de Rotterdamse haven
verlaten en de reis naar dc Oost
aanvaarden. Het zijn de Taboelan,
dc Tapatocan, de Betana en dc Ben-
tanan. welke zullen worden uitge
zonden door de Nederlandse rege
ring. De bémanning bestaat uit
leden der K.P.M., die met het
transport' ls belast.
In Indië zullen zij de copra, wel
ke naar de kleine kustdorpen In de
buitenbezittingen wordt gebracht
aan boord nemen Van deze kust
plaatsen wordt d« copra naar de
aanvoerhaveris gebracht, vanwaar
zeeschepen de lading naar Europese
en Amerikaanse havens zullen
transporteren.
Binnenkort zullen nog zes mo
torschepen naar Indië worden uit
gezonden. welke thans worden afge
bouwd op werven aan het Wln-
schoterdiep.
Niet meer maar wel
goedkoper
Of het z.g. nuttlgheids-systeejn
dat sedert enige tijd in verband met
de serviesgoed-productie wordt toe
gepast. aan de hooggespannen ver
wachtingen zal voldoen, is "de vraag
nog. Het systeem berust in werke
lijkheid op niets anders dan op een
streven van de regering om de prijs
van serviesgoed te verlagen. Er is
echter absoluut geen sprake van
productieverhoging. Van de Maas
trichtse aardewerkindustrieën valt
nu 8SV* en van de porceleinfabriek
Mosa 100*.'« onder deze nieuwe re
geling. De fabrieken handhaven hun
prijs. De prijsverlaging moet dus
komen v*n een lafre winstmarge
van den handelaar. Het productie
programma blijft ongewijzigd zodat
niet, zoals dat in Engeland het geval
is. eenheidsartikelen worden ver-
vaardigd. Natuurlijk heeft de han
del zich tegen de lagere winstmarge
verzet en als men inderdaad kan
aantonen,, hiet met de verlaagde
winst uit te kunnen kqmen. zal het
Directoraat Generaal voor de Prij
zen maatregelen nemen.
Men moet er dus niet op-rekenen,
dat binnenkort een rultoerq distri-
bqering van serviesgoeSkren is te
verwachten. Het bericht, enige da
gen geleden In enkele dagbladen
verschenen, dat sinds 1 Januari '47
de winkels zouden zijn bevoorraad
met een hoeveelheid ten/lesgoede
ren ter waarde van een millioen
gulden is' volkomen onjuist.
De fabrieken hebben geen voor
raad. Dat blijkt wel uit hetgeen
een Rotterdamse groothandelaar
ons mededeelde. Het afleveren van
bestellingen levert van de zijde van
den fabrikant nog al eens moeilijk
heden op. zodat deze grossier be
sloot op eigen initiatief een wagen
te zenden. Op het laatste ogenblik
kwam echter het bericht, dat het
^.niet nodig was. daar de fabriek,
dank zij de Spoorwegen in de ge-,
Icgcnheid was voor het vervoer
zorg te dragen De door de Spoor
wegen aangeboden hulp moést wor
den benut, maar er was geen voor
raad genoeg voor dubbël vervoer.
Grond- cn hulpstoffen zijn er wel.
Gas-, steenkolen-, én personeelsge
brek belemmeren de productie
echter ten zeerste
Toch zal het minder koopkrach
tige publiek wel voordeel van het
nuttigheidssysteem hebben. Een
bord, dat vroeger ƒ0.42 kostte,
wordt nu verkocht voor 0.35. een
dessertbordje van 0.36 voor ƒ0.31.
een kop en schotel van f 0.76 voor
ƒ0.66. Het utility-systeem geeft dus
een gemiddelde verlaging van 15*/».
Lenteboden
De eerste kieviten z^n weer terug
lk heb ze helaas niet zelf gezien,
Maar i k zag vankaag de eerste mug
ls dat dan met belangrijk misschien
Ik heb het beest met vreugde begroet,
't Was mij het eerste ientelgken
'k heb het daarom eeru'heel goed
Lang,
op mijn gemak bekeken.
't Vloog slap en mager op en neer
Met vlerkjes, teer en zwak gebogen
Het had bijna geen lijfje meer
En pootjes, die maar licht bewogen
Toch maakte 't beest mij uionderblij:
Ik dacht, nu zal het voorjaar komen.
De strenge winter is voorbij;
Ik heb je lentegroet vernomen.
En toen ik tuurde door de ruiten,
Zag 'k al een kleine «regenspat,
Al gapw kletterde de regen buiten
En kreeg de tuin een voorjaarsbad.
Het bleef die hele auond gieten
Het voorjaar is dus eindelijk terug,
Ik zat er binnen ran te genieten
En dacht aan de boodschap van de mug.
G. GROENENDAAL-POTHARST
Va# onzen Brusselsen
correspondent).-
Naar men weet. hebben de Bel
gische en Nederlandse autoriteiten
bij de geallieerde regeringen pro
test aangetekend tegen het door de
(S/merikaanse bezettingsautoritei
ten genomen besluit om een be
lasting van 4 dollar te eisen van
de schippers en hun gezinsleden
bij het overschrijden van dc Duitse
grens. Wij vernemen thans, dal,
tengevolge van dit protest, voor
noemd besluit onmiddellijk werd
Ingetrokken, vooraleer het nog
werd toegepast.
Nu heeft de bezettende overheid
echter een nieuwe lastige maatre
gel genomen. Het visum, nodig bij
overschrijding van de grens, zou
slechts geldig zijn voor drie maan
den. In bevoegde BeMscne
kringen wordt die termijn als tq
kort beschouwd, de Rijnvaart
wordt erdoor belemmerd. Men
heeft echter redenen om aan te
nemen, dat einde Maart een defi
nitief regime zal worden to&epast;
het visum zou n.l. één jaar geldig
zijn. doch tegen betaling van een
gematigd bedrag.
Vaart op België hervat
dool ls ingetreden. De fijne
xegen valt vriendelijk neer. Het
ijs zingt zijn zwanenzang en drijft
nu machteloos de rivier af. En het
water krijgt weer lucht. Ook de
scjiepen, die lange tijd hun motoren
noodgedwongen moesten laten rus-
ten,, krijgen lucht en de rook stijgt
weer „zqgevjerend uit de uitlaten
omhoog. De vaart herneemt zijn
fechten en daarmee de vaart op Bel
gië.-zo belangrijk'in verband met
dc nauwet-aangehaalde economische
banden tussen Neder- cn Belgen-
lana Zo heeft de Scaldis-ÜJn. na
dat hij 28 Januari 1.1. de vaart we
gens het ijs had moeten stopzetten,
gisteren de dienst op Antwerpen,
Gent en Brussel heropend. Het ka-
i naai van Wemeldinge nadr Hans-
I weert, dat op de route ligl. wordt
I op het ogenblik door ijsbrekers be-
I vaarbaar gemaakt. De Telegraafbo-
ten, die begin Februari werden op-"
I gelegd, zullen zeer waarschijnlijk
Zaterdag a.s., of dan In leder geval
I volgende week. België weer opzoe-
ken. In de Dordtse Ril wordt hard
gewerkt om het ijs open te breken,
terwijl het Kanaal van Zuid-Bevc-
land Woensdag nog dicht zflt. Van
deze dienst vertrok vanochtend uit
Sas van Gent een steake stoom
boot, die gevolgd door enkele vaar
tuigen, 4de vaarweg zal verkennen.
Deze „pionier" zal over zijn be-
I vindingen rapport uitbrehgen. Der-
j gelijke voorzorgsbotcn zijp hiet
overbodig, want één lekje is reeds
voldoende om de goederen met het
water kennis tenten maken.
F\E ziel der mensen grfieit niet
van het loon, maar van de
arbeid, die het loon vérdient
^.Carlyle.
UEN ideaal meubel voor een he-
-Li renkamer, maar vodrlopig al
leen bereikbaar voor Zwitsers. Dexa
„combine", zoals het meubel wordt
genoem^, iseen Zwitsers bedenk*'
sel en maaksel en het werd getoond
op de Industriële Jaarbeurs te Ba
zel. Dit eenvoudig uitziend kastje
bevat in klein bestek alles, wat een
„werkende man" binnen zijn on
middellijk bereik nodig heeft- een
uittrektafeltje, een portable schrijf
machine. die, dank zij een eenvou
dig mechaniekje op schrljfhoogtq
kan worden gebracht. Verder een
uittrekbaar plankje dat 'n bakeliet
vakje heeft voor pennen, potloden,
clips, e d Een diepe la kan worden
gebruikt voor het opbergen van
mappen en een kleinere voor ar
chiefkaartjes
Verder bevat dit kastje bergruim
te voor enkble flessen en een stan
daarde met twaalf glazeft. Aan de
zijkant bevindt z)ch. volgens het
Amerikaanse blad „Interior", waar
aan wij dit plaatje ontlenen, nog
een vakje voor boeken, maar op de
foto®"dli-niet zichtbaar
U zfct/^dat wij niets te veel heb
ben gezegj), toen wij dit een zeer
begerenawaardg meubel voor een
herenkamer noemden De „werken
de" man kan er zijn corresponden
tie in bergen, het biedt hem gele
genheid zelf even iets te tikken,
dat hij niet aan zijn secretaresse
wil toevertrouwen en krijgt
Het wonderkastje in gesloten
toestand.
kelijke relaties op bezoek vcor
bespreking^ waarbij de heren In een
goede stemming moeten wor.len go-
bracht, dan biedt dit 'o/erkastj»
steun ln de votm van een hattig#
dronk.
Maarook op de zit-slaapka-
mer van een werkende vrouw zal
de „combine" goede diensten kun»*
nen bewijzen, waqt ook zij beeft
correspondentie te doen en op
bergen en haar vriendinnen zullen
een pittig glhasje op zijn tijd niert
versmaden
Een uiftrektafeltje, schrijfmachine,
hff wordt
flessen en glazen en'nog meer ais.
geopend.
LAAT^mcn nu niet zeggen, dat
vrouwen het nooit met elkaar
kunnen vinden en niet weten samen
te werken. Inderdaad hebben, lang
voor de oorlog, verscheidene vrou
wenverenigingen nationaal en In
ternationaal al samengewerkt. Men
had hier ln Nederland de Nationale
Vroqwcnraad, waarin vele vrou-
wenvcrcnlgfagcn een afgevaardigde
hadden en op zijn beurt was de
Nationale Vrouwenraad vertegen
woordigd in de Internationale
Vrouwenraad, zodat wij niet alleen
In het eigen land, maar ook irftcr-
nationaal contact hadden tussen
alle vrouwen, die op een of andere
wijze deelnamen aan het ver
enigingsleven.
Nu was er echter een moeilijk
heid: sommige confessionele vrou
wenverenigingen konden niet in de
Raad vertegenwoardigd zijn, bij
voorbeeld katholieke vrouwenver
enigingen konden daarin geen af
gevaardigde hebben, -daar de kerk
haar dit verbood, Juist, omdat de
Nationale Raad op zijn beurt wai
vertegenwoordigd ln de Internatio
nale Raad. Nu is na de oorlog het
z.g. Vrouwencomité opgericht, dat
geen internationaal contact heeft en
hierin kunnen nu ook de confes
sionele verenigingen mela andere
Samenwerken. Dit Vrouwencomité
neemt derhalve een zeer belangrijke
plaats in In het verenigingsleven
der vrouw en de organisaties, die
er bij zijn aangesloten, zijn geleide
lijk tot de conclusie gekomen, dat.
wil het alle vrouwenbelangen kun
nen behartigen, er. een t-ast secre
tariaat moet komen, zoals het
Vrouwensecrctariaat tn Zwitserland
met Vast bureaupersoneel» dat
gevens verzamelt omtrentlhc
lefmaat-
DUNKIE -DENK IN BORIS BAAL DUIKT OP
23. tpunkie werd dadelijk voor den commissaris
geleld*
—Ha die Dunkusl. rleR de man der wet dreunend
Het duikbootgevaar is, dank zij het optreden der
politie, overwonnen. Wellicht heeft de heer Denk
ook een bescheiden aandeel gehad ln de zaak.
Dunkie hdd nog geen gelegenheid gehad, een
woord in het midden "te brengen, toen een Jong
ageotje binnenstormde en uitriep dat er opnieuw
een schip tot zinken was gebracht Dtt was teveel
voor,"den eommUsftrlfl. Hij sloeg stijl achterover
Hadden drie journalisten hem niet opgevangen. hJJ
zou zonder twijfel een zogenaamde „politionele
hersenschudding" hebben opgeiopéh.
l^iappelijk en staatkundig leven
der vrouw, cn haar belangen b4H
hartlgt en streeft naar uitbreiding
en verbetering van haar arbeid*-*»
terrein.
In Nederland hebben wij reed*
sinds ruim veertig Jaar in het Na
tionaal Bureau voor Vrouwenarbeid
een instelling, weilje zicb min of
meer op dit terrein beweegt Ter
gelegenheid van de 65ste vorjnnrdag
van zijn directrice. (Wlufffouw
Marie Helnen. hebben wij enkel#
maanden gcléden er een en andet*
van verteld en toen ook gezegd dat
deze functlonnaresse 1 Mel a s haar
ging voor Vrouwenarbeid en de or
ganisaties. dfb zijn vertegenwoor
digd ln het Vrouwcncomlté. de
handen ineengeslagen en besloten
de Stichting Nederland» Vrouwen-
secretariaat In hel leven te roepen.
De bibliotheek en het kapitaal van
eerstgenoemde vereniging zal over
gaan in handep van de *Stlchiing
Vrouwensecretariaat, zodat dit met
een een zeker „fond" heeft om me«
te beginnen Daar het nieuwe Se
cretariaat een gesalarieerde direc
trice. een of twee secretaressen -en
verder kantoorpersoneel ral moe'en
hebben, is de rente van bnvonbe-
doeld kapitaal niet voldoende om
alle onkosten te bestrijden Verdere
geldmiddelen moeten worden pe-
zocht uit de bijdragen van nenge-
slotenorganisaties, arbeidsinkom-
sten van het Bureau vrijwillige bij
dragen en toevallige bijdragen Me
juffrouw Heinen schat dat ianrlijk*
f 25.000 30 000 nqdlg zal rijn
Werkwijie
Het doel van de Stichting Neder
lands Vrouwensecretariaat" tot
welks oprichting dezer dagen defi
nitief is beslotefl. hebben wij boven
reeds omschreven.
Zij tracht dit doel te bereiken
door:
a Het Instandhouden van de bi
bliotheek en de „verzameling ge
gevens, welke door de Nationale
Vereniging voor Vrouwenarbeid is
Ingebracht;
b. Het uitbreiden' van de biblio
theek en ook de verzamelingen on
ander gebied;
c. Het verstrekken van inli«h"n
gen en- het geven van voorlid*
aan alle aangesloten organls*'
d Het verstrekken van Inlteh
gen aan andere Instantie» en nor-
soncn:
c Het- houden vsn enquêtes
f. Het verschaffen vsp geve- ent
ten dienste van de. bernep*k<u*e
voor meisjes.
S Het verrichten vBn tile overige
werkzaamheden welke kunnen lel
den tot verwezenlijking van het
doel der Stichting
Het bureau der Stichting ls le
vens het secretariaat van het Ne
derlands Vrouwen Comité»
Dë Stichting Is politiek en con
fessioneel neutraal
Iedere aangesloten organisatie
blijft In haar werk zelfstandig
O STjtAMlNOFI
18)
r runcis P glimlachte Het wh>
duidelijk, dat de lof, die de Jonge
advocaat zo terloops in dc richting
van zijn zoon 'gezwaaid hfld hem
niet mishaagde.
- Ja. gastvrijheid was een sterke
karaktertrek van zijn moeder, vtel
Francis P ln, nadat hij een hieuwe
Ueaar opgestoken had Zij was een
tnerkwaardige vrouw. Misschien
le. (lat ik haar in de blnnen-
landen van Australië pntdekte. Wei
J}u laat Ik je zeggen, dat ztf een
Ce- Toetste ontdekkingen van mijn
«'•en was Haar aanpassingsvermo
gen urensde aan 't wonderbaarlijke
Hoewel zij 'n eenvoudig kind van 't
«nd was. dal niets, maar dan ook
•osoluut niets van het leven in
grote wereld wist, had zij binnen
tijd van één jaar haar roem ge
vestigd In de toonaangevende krin
gen van het zeer exclusieve New
York. Niemand kon ontvangen
zoals zij. zii had bijzondere in
vallen en als ik voor zaken
op reis moest, kon ze mij
uitstdkend venvangen. Ja. ztj
was fa elk opzicht een Juweel, een
vrouw, zoals geen man zich een be
tere wensen kan De geboorte van
John kostte haar helaas het leven
Laat ik je zeggen, dat het de groot
ste slag geweest is. die mij ooit ge
troffen heeft
Een ogenblik ronkten belde man
nen zwijgend verder. De herinne
ring aan die dagen drukte den mll-
llonnalr zichtbaar. Doch onmiddel
lijk daarop herstelde hij zich, en
vervolgde
Inderdaad, zij was het kost
baarste juweel, dat ik ooit van mijn
reizen mee naar huls bracht. Voor
al het goud, dat lk erbij inschoot,
had ik haar niet willen missen!
Voor al het goud? herhaalde
Bill Mackay, niet zonder verbazing,
en niet begrijpend, waarop de grote
.zakenman doelde.
Ja, ging deze voort, het geval
zat zo: Toen Ik in die dagen voor
zaken in Australië vertoefde, kreeg
ik op de beurs een tip, dat er aan
de oevers van de Darllng-rivlel
goud ontdekt zou zijn.
Geheel alleen, slechts verge
zeld door enkele vertrouwde
inboorlingen, trok ik erheen. Maar
'nauwelijks in de binnenlanden aan
gekomen, kreeg lk een aanval van
de daar zo veel voorkomende, be
ruchte moeraskoortsen, en maanden
lang la* lk ernstig ziek In de wo
ning van een daar In de buuri le
venden planter. Fn het was dóór
dat ik John'a moeder leerde kennen.
ZII was toen de uant ta <"fie v-tu ei u
zekeren William Sparkes. dezelfde
die later de beroemde goudmijn ont
dekte. waarovér nog altijd gespro
ken word.t, en die hem met één slag
een fabelachtige rijkdom bezorgde.
Naar Ik hoor, trouwde hij later in
Melbourne
En., liet hij het Juweel, dat u
vond, zo maar zonder slag of «toot
door u uit de binnenlanden weg
voeren? kon de jonge advocaat, die
belangstellend had toegeluisterd,
niet nalaten te vragen.
Francis P. wipte de as van zijn
algaar.
Natuurlijk niet, antwoordde
hU, nadat hij een stevige rookwoik
de lucht In geblazén had. Naar Ik
hoor, zwoer hij, dat hij mijn onder
gang zou bewerken, ook al zou dit
eeji halve eeuw moeten duren en
tm zijn gehele fortuin moeten kot
ten. Maar ik heb er altijd om ge
lachen Je weet, ^Mackay. de Nor
mans hebben zich steeds toege-
eigend wat zij wensten te bezitten,
zonder zich om de verlangens of
gevoelens van tfnderen te bekorrt-
meren. Ik zou niet de Francis P
zijn, waarvoor op het ogenblik vrij
wel geheel Amerika terecht of ten
onrechte, knielt, wanneer lk er an
ders over gedacht had Sentimen
taliteit is de grootste hinderpaal
voor Iemand, die slagen wil In de
wereld, beste jongen, leer dat van
mij, als je het misschien nog niet
welen mocht.
De Jonge rechtsgeleerde kon ,q|et
nalaten den «preker even van ter
zijde op te nemen. Neen, tn dat ge
laat vlèFSger zeker nieta te ontdek
ken, dat ojJ^verdreven sentimen
taliteit duldde. Integendeel, het had
de onmiskenbare trekken van koele
berekening van hen, voor wie niets
in de wereld bestaat buiten hun
doel cn die op de weg naar dat doel
zich door niets of niemand laten
weerhouden. En toch had dezeman
geen kans gezien, zijn eigen zoon..
Ik lachte er toen om, en ook
nog vele Jaren latef, vetstoorde
Francis P de overpeinzingen van
den advocaat, maar er zijn nu
symptomen, weike erop wlteéh, dat
net ernst gaat worden.' De man.
William Sparkea heet hij Is
oNWoemclIJk rijk. misschien wel rij
ker dan ik, want de goudmijn bleek
verre van een fictie, zoals ik je ai
verteld heb. Welnu, als Sparkes al
z.ijn reserves tn de strijd werpt, be
looft het een spannende match te
woeden dót verzeker lk Je!
Francis P. rekte zich. en dfe vler
kante kin der Normans stak dre^
gend naar voren. Diepe voren trok
ken zich om zijn mondhockefo/en
hij stak zijn borst vooruit
Bill Mackay moest denken aan
een stier, die trillend van Ingehou
den drift en vitaliteit, op het punt
staat de arena binnen te stuiven, be
reid in dolle woede alles op de ho
rens te nemen, wat hem ln dq, weg
mocht komen
Ja, wees er van overtuigd,1» dat
William Sparkea een partij is, nam
Norman het gesprek weer op. Het
feit, dat Steel, die. zoals Je weet,
reeds bijna vijf en twintig Jaar mijn
vertegenwoordiger In Europa I», mij
geseind heeft onverwijld over te
koaticn, spreekt boekdelen. Wat mij
betreft, lk beschouw het als een
aangename afleiding ln deze ma
laise- en crisistijd. Hth zakenleven
is totaal dood, de beurs een mum
mie, die op niets reageert Wel. bei-
te jongen, het belooft inderdaad een
interessant spelletje te worden Sir
William Sparkes heelt het zwaard
opgenomeï) legen Fraqcls P. Nor
man Eindelijk eens een tegenstan-
det^feen Norman waardig Het w*-
Déngerlnkel zal tw'ee jyérelddelen
^in spanning houden, dat verzekqr
Ik je Zie Je, geen halyë daad. geen
halve, overwinning, maar allé» of
niets, de hele strijd winnen met de
hele persoonlijkheid, dét is léven.
Toen de multl-mlUlonnalr deze
laatste woorden uitsprak, moest de
jong» rechtsgeleerde ongetwljfe.d
aan John P. denken, op het ogen
blik, dat nU op die gedenkwaardige
avond gezegd had:
ik zie kans met één pond ater
ling mijn carrière te maken"
Toen hadden z!) allen zijn daad
„dolzinnig" genoemd. Eerst nu be
greep hij, dat er nimmer ieta dol
zinnigs was in wat dc Normans gin-
gen'ondernemen. Eerst nu werd het
hem ten volle duidelijk, dat die
weddenschap voor zijn vriend John
P nieta anders was.gtwecst dsn
een,voorwendsel om zich te kunnen
onttrekken aan een leven, wiarvan.
hij Innerlijk walgde t)p die dig im
mers had hij zijn Intrede >n het
werk»*;tjke leven gedaan ert dHt
i -'rS hpi N
mans doen gelden tot het ujterste
daaraan twijfelde dc advocaat nu
geen ogenblik meer
Toen Ben Morrli zijn werkgever -
had afgezet' aan het restaurant,
vnar^hU hem elke dag heenbrncht
omstreeks lunchtijd, gaf dere hem
opdracht naar het poitkantoor te
rijden voor een belangrijke aange
tekende zending Op zijn terugrit
naar dc garage, opnieuw de nee
Je la Concorde passerende f»vnm
den jongeman het mcrkw> 'e
bezoek van Stanley Roger nn
zijnsvaders vertegenwo er
Allan Steel ln geaarhten En
lekeurlg «topte hij voor he
toorgebouw. om een sécond i>
blikken te laten dwalen inr 1r
gevel, waarop hij» met pro* p- o--
de aankondiging la*
Francl* P Normen'* Interna
tional Corporation.
(Wordt vervolgd)
