ÉS
Liji
GOUD5CI4E COURANT
rocH
inapt hebben; dat
ZEEP,
De Geer ondermijnde het verzet
WEERBERICHT
y. I
met Bok de
op de
Trumans plan er door
Hooghartig egoïsme
In het Brandpunt
iliWV
Zware Duitse boxn ontploft
'Twee doden
Boschweg 124
Zwarte waspoeder
Oud-rirfhister Kan t
BENTEN
{RACHTEN
0«, onder opgave v*r
enst te komen, worde
E d, CHEMISCH'
De Duitsers, na zeven jaar
Zaterdag 10 Mei 1947
Prij* 10 cent per nummer
86ste Jaargang No. 22054
Bureau Markt 3) Tet 2743
Postrekening 48400
De Geer lacht
Listig en sluw
1
De Geer in verhoor
en
in
beat
KIJKER
in
KERKNIEUWS
Korfbal.
Mm iMI
.01 CRU
Madagascar in
de Franse Kamer
Het Zuid Hollands
twaalftal
EXTRA TREIN ZWOLLE—GOUDA
ROTTERDAM-MAAS
Prijs abonnement:
per week
per. maand
per kwartaal
f U0
freaks beHu
liltorische lij
n(>uding4egen-
toen
Korter, ongedtcong»
sportte
jetrof-
cend.
11 Mei.
Zon op 4.52; onder 20.21
Maan op 1.49; onder 9 01
Afnemende maan
12 Mei.
Zon op 4.50; onder 20 23
Maan op 2.22; onder 10.09
Afnemende maan.
e m<
>ek?
Ja
als
ter van
•r voor
ccgei
tntwc
zijn geen w
ickken dr~
wat
toe
men
ie men
;en ka:
heel
men
nikt.
ren hebt
dat niets
üfiwetensl
zelf op
scheidei
hij let* had op te merken, maar jl
deze wet 400 mlllioen dollar steun
pogin-
leden
iet I
In
teven
alle concrete
)c tenlastelegging is een
op concrete feiten,
Oud-minister Kan (rechts) in gesprek
J Jfn zoatg men |ieTn
telden zag.
i het heeft
rde te ver-
dle de
van de
- ndat
...Jen"
methode
t aan de
vooral
i welke ret
.ag- De stall
tekenen,
icnoingcn
*41
Pijn-
J. U
loemd
F. E.
jr-
-* dusverre
-.daar was
gevaarlijk,
e bom te
naar de
en. In
irlijke
het zware
itaire auto
over de
Doorn’
ver-
>mdat
st- of Zt
in succes ml
janlsitor
lieren" ui
zzz. "zz~zz'A doel voor oget
de omschakeling van J
mlngsbergen tot de
s geen middel te fantast
Duitsers voelen dit C“
vrees voor de knoet, maa.
ing die helaas door de
veel wordt gevreesd. Men
die van
rlmatur”
had, zei,
- lek was,
partijen een
de strijdende
—ie tot heli
gaf in zijn
weer, dat
tijde
Geer,
orden op-
et verzet,
juist toen
ladelige
rakende
ling
die
ing van
ook
Volksvoorlichting en Kunst, r”
Nederlandse zijde het „imprint
ie brochure gegeven ha<
inhoud hem sympathie,
zij boven de
igging tussen
den propageerde
•1 Europa,
fdredacteur -
WAAR.IN O P C E N OMEN
GROOT GOUDA
Z..p komt
gebruik en
dat Sunlight
Voor uit
Haag i
rende i
een sn»
Zwolle
terdam
Zwolle
aankomst
aankomst 11.04.
lerjnrictytlng.1
jhalve bek<
•n getulf
ning was.
tactr tussi
Hitler. Himmler ei
hslpten en jhr De Geet
r. hooghartig op een g
vraag van de presidêFi
Toen ik u die
voorlezen kon ik v*
tijdens
vrolijk»
Voordat
het verhoor
U wilt
voeren,
dubbel i
geheel
komen.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft het prógram van presi
dent Truman voor financiële steifn aan Griekenland en Turkije goedge
keurd. Het betreffende wetsontwerp is met 287 tegen 107 stemmen aan
genomen.
Griekenland en Turkije zullen volgens
ontvangen van Amerika ter bestrijding van het communisme. Alle
gen in het Huis van Afgevaardigden om de steun, te verkleinen
schipbreuk.
Het ministerie van buitenlandse zaken°heeft reeds maatregelen geti
fen om de hulp te doen ingaan, zodra Truman de wet zal hebben geteki
Men verwacht dit in de loop der volgende wöbk.
Diverse amendementen, die de strekking I
geld voor militaire dgeleinden zou worden
in strijd-
i de regering, maar
lister meer en was
gehoorzaamheid
Opnieuw heeft een ontploffing
slachtoffers geilst. Op de pro
vinciale weg Quatrebraa—Leus
den. ohder de gemeente Maarn,
is gistermiddag een Duitse bom
vap 1IH kg ontpldft, die ver
voerd werd naar de Lensder-
hpide om daar verntatigd te
worden. De ontploffing eiste
twee doden.
Öe bewuste bom lag tot d
te Maarn Vernietiging aldi
wegens zijn omvang te ge*,
zodijt besloten werd de I
demonteren en daarna F'
Leusderheide te vervoeren,
men dacht, dat óngeVaar"
st^nd was, bond men h
projectiel achter een mllil
en sleepte het zo langzaam
provinciale weg. die van
naar Amersfoort loopt. Naar
luidt sleepte men de bom. oi
.eren wan-
nadar een
te maken
hooghartig
i typische ka-
I speelt. Hoog-
door een ver-
de auto het gevaarte niet kon tor
sen.
Dichtbij de pyramide van Auster
litz. vlak voor de theetuin van het
café-restaurant ..Berchzicht" sprong
de bom plotseling met hevig geweld
u dat het prestige
regering in En-
lijden heeft ge-
van de radio-
t jhr De
maren in
veel mo
samen te
waardig-
.zetter aj
In het
ook- van
test goed
Weerkundige
aannemingen
Hedenmorgen om I uur 40 werden
ft te Rotterdam de volgende weerkun-
Plaatselljke' onweersbuien.
WeerverwachUng. medegedeeld door
het K.N.M.I. in be Bilt, geldig van
Zaterdagavond tot zondagavond:
In het Noordoosten van net land:
Aanhouden van het warme voorjaars
weer tijdelijk echter met wat meer
bewolking en kans op enkele ver
spreide onweersbuien Meest matige
wind uil Oostelijke 'richtingen.
In het overige gedeelte van het
land: Meer bewolking met plaatsclijk
enkele buien hier en daar vergezeld
Van onweer. Overdag minder hoge
temperaturen. Wind tljdelUk omlo
pend naar Westelijke richtingen
Vr is maar één methode van heropvoeding,
■LJ Duitsers schijnen te waarderen, n.I. die
strenge, doelbewuste discipline misschien ook omi
die hen het meest herinnert aan wat zij „betere tijde
noemen: geen democratie der nederlaag. Deze ir***"
wordt dqor de Russen toegepast, men ziet het
drastische verdeling van het land, aan de rigoureuze
voedseicontröle, die geen ruimte overlaat aan geknoei
van boeren en geknijp van burgers. De Russen hebben
weliswaar een gemakkelijker bezettingsgebied danltfe
westelijke geallieerden, een landbouwgebied, aanzien
lijk minder bevo|kt dan West- of Zuld-Duitsland. maar
daaraan alleen mag men hun succes mlet toeschrijven.
De Russen zijn knappe organisitoren, zij kunnen het
Duitse werkwoord „organisieren" uitstekend vervoegen
en wanneer zij een bepaald doel voor ogen hebben (men
ziet het aan de omschakeling van de landbouw-
hoofdstad Koningsbergen tot de vissersmetropool
Kaliningrad), is geen middel te fantastisch om dat doel
te bereiken. De Duitsers voelen dit aan en werken mee.
niet, alleen uit vrees voor de knoet, maar uit een
zekere tocnelging die helaas door de westelijke
mogendheden te vee! wordt gevreesd. Men moet vol
keren. evenals mensen, nemen zoals ze zijn en....
blijven. Maar als dat werkelijk gebeurde, dan waren
er geen schaduwen geweest na de bevrijdlng van twee
jaar geleden.
Pres.: Meent
der Nederlandse r
geland hierdoor tc
had?
Getuige: Inderdaad, en
moeite gekost het gebeurt
klaren.
De griffier las enkele passages
voor uit destijds In Indic ver
schenen blatien, die in het alge
meen op scherpe wijze de handel
wijze ?van de oud-ministeg-presi-
dent laken-
Otto BeiyfFde Duitse gezant, ver
klaart als getuige, dat toen de aan
vraag van verdachte binnenkwam,
hij aan zijn regering had geadvi
seerd, dat er geen bezwaar was
jhr. De Geer in Nederland toe te
laten, indien hij zich zou ver
plichten zich niet op politiek ter
rein te bewegen.
Jhr De Geer vertelde vervolgens
hoe hij eerst in Lissabon cn toen
in Berlijn op reis naar Neder
land deze beloftefi heeft afgelegd.
Hij ontk^ide ooit beloofd tc heb
ben. dat hij In Nederland niets
tegen de Duitsers zou ondernemen.
Deze voorwaarde was hem naar
zijn zeggen nooit gesteld.
Getuige Otto Bene verklaarde
Voortfc dat men in Duitse kringen
er in politiek opzicht een zekere
waarde aan hechtte dat jhr Dc Geer
naar Nederland terUgkccrde. De
voornaamste reden was echter,
dat men er geen nadeel in zag „de
oude man naar zijn familie “ta
laten terugkeren”.
het Noorden naar Den
en Rotterdam tcrugke-
reizigers zal op Maandagen
leltreirr worden ingelegd van
i naar Den Haag SS. enRot-
I - M 8 B S.
vertrek 08.25 uur, Gouda
10.37, Rotterdam-Maaa
Met 375 tegen 41 stemmen heeft
de Franse Nationale Vergadering
het nemen van strafmaatregelen
aanbevolen tegen vijf Madagasci-
sche afgevaardigden, die ervan
worden beschuldigd tot opstand
tegen het Franse gezag te hebben
aangezet. De communisteh onthiel
den zich hierbij van stemming. Eer
der had de Assemblée een commu-'
nistisch vooptcl om een parlemen
taire commissie van onderzoek naar
Madagascar te zenden met 415 tegen
190 stemmen verworpen.
Tenslotte las de president een
heden* bij de procureur-fiscaal lyn-
nengekomen brief ^van een oudn
illegaal strijdster voor. In deze brie^
schrijft de afzendster, dat verdachte
tijdens zijn verblijf in -Berlijn in
veebinding heeft gestaan met Hitler.
“Himmler en Bormann. Hij zou, vol
gens deze brief, toen inlichtingen
met opgave van namen hebben ver
strekt over de illigalitelt De presi
dent zei. dat hij op verzoek van de
procureuT-fiscaal deze brief vol
ledigheidshalve bekend maakte en
vroeg aan getuige Posthuma wat
diens mening was. De getuige achtte
een contact, tussen verdachte en
Hitler. Himmler en Bormann uitge-
i Geer antwoordde
«*n desbetreffende
r...ldent:
ï'b brief hoorde
«en kon ik voor het eerst
dit proces lachen. Qe
ie noot ontbreekt niet.
it de president overging tot
van verdachte, zei hij:
uw eigen verdediging
Dit maakt hét voor het hof
noodzakelijk de verdediging
tot haar recht te doen
Jhr mr D. J. de Geer Is nimmer een sympathieke figuur geweest,
ook niet in de tijd vóór de oorlog toen velen tegen hem opzagen
omdat hij knap was en onkreukbaar. Daardoor'had hij gezag, maar
eigenlijk méér óntzag. Hij kon hooghartig iemand ultfoetei
neer deze op een afspraak twee minuten te laat kwam, r,
lager geplaatste moest het niet wagen een opmerking
wanneer De Geer zelf te laa,t kwam. <Hij achtie zich
boven zijn mindere omgeving verbeven. Het was een
raktertrek van be Geer, die ook in dit proces een röl
hartig heeft De Geer geweigerd zich te laten bijstaan c
dediger. Hij zal zichzelf wel verdedigen. Hij Jiet Iedereen in het
onzekere of hij in de rechtzaal zou verschijnen.tTwee minuten voor
de aanvang trad hij als het ware bij verrassing de rechtzaal binnen.
Het ging niemand iets aan of hij zou komen oé niet. Hij zou d?ar
zijn tijd wel over beslissen. De president vroeg hem ver-
iene malen naar aanleiding van de getuigenverklaringen of
p- jhr De Geer, als $ltijd hoogharUg-
correct, voelde er zich hooghartig boven verheven met éen getuige
in de rechtzaal in debat te treden. Hij zal spreken als het zijn tijd
is. hooghartig zijn verdediging formuleren, maar geen clementie
vragen. Hij is uit Portugal naar Nederland teruggekeerd omdat hij
van mening was, dat hij als prlvé-burger kon doen en laten wat hij
zelf wilde. Boven het Nederlandse volk voelde hij zich hooghartig
verheven. Hij hSd alleen te maken met zichzelf. Daarom staat hij Tiu
4terecht. Omdat hij zich altijd en altijd teveel door zijn hooghartig
egoïsme heeft laten leiden, dat hem in een tijd toen het ging om
het belang van zijn medemensen noodlottig moest wórden.
Nederh
voor d<
dat de
omdat
overbruggin
mogendhed»
van geheel
De hoofdredacteur van Vrij Ne
derland, H1. M. van Randwijk, ver
klaarde als getuige, dat de terug
komst in Nederland van De Geer
op het Nederlandse volk een slech
te invloed had, juist omdat er in die
tijd nog stromingen 'waren in Ne
derland, die meenden, dat overleg
met Duitsland nuttiger was dan
de strijd voort te zetten.
Het Tweede Kamerlid J. H.
Scheps, evenals de getuige Van
Randwijk een illegaal werker tijden*
de Duitse bezetting,-.liet zich in ge
lijke 2in uit
Dr Ms'Sivan Blankenstein, hoofd-
redacteór van De Stem van Neder
land vertelde op verzoek van de
president iets over de reactie, die
het weggaan van jhr De Geer in
Londense kringen gewekt had. Hij
gaf als ?ijn mening te kennen, dat
de terugkeer naar Nederland van
jhr De Geer niet veel invloed had’*
op de opinie der Engelsen jegens
Nederland. Er was in Nederlandse
kringen’ verontwaardiging over de
handelwijze van jhr De Geer, maar
in^Engelse kringen werd er niet veel
aandacht aan besteed, vooral ook
door de grote beslistheid waarmee
prof. Gerbrandy toen optrad.
Jhr De Geer voelde zich volgens deze
getuige, niet thuis in Engeland. Na
nog de plaatsvervangend leider van
de N S B. C. van Geelkerken, enke
le vragen te hebben gesteld, sloot
de president de zitting tot Zaterdag
ochtend 10 uur.
Hedenochtend werd de behandeling
van de zaak-De Geer voortgeiej.
De prosident, prof Van Hamel,
ging over tot het voorleden van
enkele verklaringen van getuigen,
die niet zijn opgerpepen.
De heer G. E. van Walsum, jour
nalist en oud-vrlend Geer,
verklaarde, dat bet d4*el(jks brtiuur
van de Christelijk H
b(|een kwam om *(jn
over jhr De Geer te bel
zijn komst hier bekend werdXHjj
xwYk.
sluV
dix» waarnemingen «edaani
Barortietar 758 8 m m.
wind o.z o.’ 4
Temoeratuur 18 9 gr. C.
Max temp 27.8 gr C.
M n temp 15 3 gr. C
'■cerssesleldheid Lich bewolkt.
’res.: In Augustus 1940 vroeg jhr
Gècr verlof om een vacantieteis
Zwitserland te maken. Be
idde u dat verzoek?
Gerbrandy: Ja dit be-
:emdde mij.
‘res.: Is het plan gerezen jhr De
ar Indië tc zenden?
lerbrandy: Het leek ons cên
situatie, dat een ambte-
“'nister in Engeland ver-
ider speciale taak. Wij
dat het wenselijk was
en besloten
naar Indië te
hadden te voorkomen, dat het
gj gebruikt, werden verworpen.
Het voorste] van een democratisch lid. dat de hylp aan Griekenland zal
worden verleend op voorwaarde, dat de Griekse regering amnestie zal
afkondigen en binnen een jaar vrije verkiezingen onder toezicht van de
Commissie der V.N. zal houden, kon evenmin genade vinden.
Pres-: Er is sprake van geweest
van Duitse zijde zou dit zijn ge
zegd dat een Nederlandse rege
ring onder leiding van jhr De Geer
het de Duitsers gemakkelijk zou
maken hun bewind in Nederland te
voeren. Lijkt het u waarschijnlijk,
dat jhr De Geer een dergelijke
functie zou hebben aanvaard?
Prof. Gerbrandy: Zeker niet, daar
was hü natuurlijk legen.
Pres.: U twijfelt dus niet aan zijn
vaderlandsliefde?
Prof. Gerbrandy: Niet
subjectieve zin.
Op een desbetreffende vraag van -
de president vertelde prof. Gqr- lige inv)
brandy, dat hij kort voordat ver- besloten
dachte's brochure in druk verscheen
er een gestencilde copie van in han
den kreeg. De publicatie van deze
brochure in Nederland droeg na
tuurrijk niet de goedkeuring van de
Koningin.
N'a de middagpauze trad
eerste getuige de oud-ministc
-Koloniën Ch. I. J. M. Wcltei
het getuigenhekje.
Jhr De Geer nam met zijn ge
wone kalmte zijn plaats weer in.
Getuige vertelt, dat jhr Dc Geer
de opdracht om naar Indië te gaan,
heeft aanvaard. Wij betreurden het
dat een goed financier als jhr De
Geer in Engeland werkeloos was.
Nadat getuige Welter vervolgens,
over de details van de opdracht-
geving was. ondervraagd, ging hij
zitten om plaats te maken voor de
oud-minister van Onderwijs. G.
Bolkestein, die eveneens als ge
tuige was opgeroepen. Deze gaf
als zijn mening te kennen, dat jhr
De Geer, die van zijn reis de
medewerking van dc Nederlandse
regéring en ook van andere in
stanties had ontvangen, .er zeer
verkeerd aan heeft gedaan door
naar Nederland te gaan.*
zoals Cabj8rctpro£rakmmda’s' ,hoodrt men legio grapjes
hier alles voor *t zeggen’hadden^'venjnlgï stiekjes
onder water, halve woorden die voor een goede ver
staander voldoende zijn om te weten, dat er heel wat
meer achterachuilt De Engelsen noch de Amerikanen
schijnen daarop acht te slaan, maar geen van deze
beide volkeren heeft een bezetting aan den lijve onder
vonden en dit gcbiek aan ervaring is ongetwijfeld een
van de factoren, die meetellen bij het beoordelen van
dc moeilijkheden, wacrmee de Anglo-Amerlkaanse be
zetting in Duitsland heeft te kampen. De geschiedenis
is veranderlijk, maar de mensen veranderen weinig.
Dc Fransen hebben de ervaring wél. die de Amerikanen
en Engelsen missen: uit de Franse bezettingszone
komen minder (en ook andere) klachten, doch hier
speelt de oude Frans-Duitse vete de mensen soms nog
parten.
Partij van de Arbeid.
verklaring al* zijn mening
het Nederlandse volk, juist ten
van de terugkeer van jhr De
erg slap was cn moest word,
gevoed fn de geest van het 1
Het feit, dat jhr. De Geer ju.,
zijn 'post verliet, heeft een ni__
invloed gehad op de ontwaló,
geest van verzet in Nederland.
Volgens andere verklaringen zou
de Nederlandse verzetsgeest niét
verzwakt zijn door de terugkeer van
Jhr De Geer.
Voorts las de president een brief
voor, die verdachte begin 1942 ge
schreven heeft naar aanleiding van
zijn wens destijds een tweede»
brochure te schrijven. De brief^Was
gericht aan Goedewaagen. In deze
brief maakte verdachte duidelijk,
dat de brochure niet in strijd was
met de Duitse belangen en als een
geïnspireerd geschrift moest worden
opgevat om de vrede te bereik€n.
Seyss-Inquart g*f echter geen toe
stemming tot de publicatie/
noemde verdachte physiek
doch overigens listig en
Overigens was hij pacifist.
Oud-minis|er M P. L. Steenberg
ghe gaf in zijn schriftelijke ver
klaring ie kennen, dat hij de terug
keer naar Nederland onomwonden
moest likeuren. Als een desertereit
de zeeman zwaar gestraft word\
mogen volgens de heer Steenberghe"
ex-ministers zich zeker niet bezon-,
digen aan het verlaten van hun
post.
J. J. Vorrfnk. voorzitter van de
De nieuwe
werkkleding-bonnen
Van 18 Mei a.g. af worden in om
loop gebracht: werkkledingbonnen
A, waarop een overall verkrijgbaar
is. werkkledingbonnen B waarop
een werkbroek verkrijgbaar la
en werkkledingbonnen C. waarop
eem werkjas of/werkkiel kan wor
den gekocht. Stof- en bedrijfsja*-
sen. laboratoriumjassen, witte ja«-
sen. schorten en sloven blijven
daarentegen op textielpunten ver
krijgbaar. Bedrijven met 10 of meer
werkkledingdragende arbeider*
moeten tussen 12 en 31 Mei a.s. een
collectieve aanvraag om werkkle
ding bij d.e plaatselijke dlstributie-
dlenst indienen.
TVE TOTALISATOR sch
Nederland een boodsi
gullen krijgen: Keer terug,
vergeten en vergeven. Het
werp tot officiële invoering
wedmechanlsme voor de f
«port is volgens de berich'
nenkort te verwachten. Men
opvatten als een wederii
van de totalisator. die imr
dens de bezetting hier zij
heeft gedaan, men kan ook c
ontwerp beschouwen als het
telijke banen lelden van
stand, die In feite reeds
Want er wordt bij draver
tuurlijk gewed, maar clar
met alle daaraan verbond
gtanden.
De toestand Is zo, dat z<
Nederlander» gaarne een gc
gen op het rennen van eet
maar dat anderen daar
r ren hebben. Nu zou
i ter wereld d<
sbezwaren tegen
irden
digen
Grote ravage
Eén der soldaten, die er naait
liep, de ongeveer 30-jarige N. Nle-
sink uit Amsterdam, werd enkel* l
tientdllen meters door de lucht ge
slingerd, maar bracht er wonder
boven wonde,- 'het leven af. Om
wonenden vonden hem op een af
stand van meer dan 30 meter in
het struikgewas terug. De ander*
soldaat, de 30-|arlge M.'de Regt Uit
Haarlem, werd na twee uur zoeken
levenloos gevonden. Hoe zwaar de
chauffeur van de wagen, de 19-ja- H
rige W. de Jong uit Delft, door de
scherven gewond Is geraakt, zal j|
nimmer aan het licht komen D*
auto stond meteen In lichter laai*.
De brandweer en de geneeskun
dige dienst uit Amersfoort spoed-
den zich bijna onmiddellijk na het
ongeval naar café Berchzicht.
Het café liep flinke schade op.
Dc bom was de laatste van ruim
honderd tachtig andere bommen,
die hier in de loop der tijd onicha-
delljk zijn gemaakt.
Getuige
gandaleic
detineerd, verl
re, dat jhr D<
ling had gezocht om
gepubliceerd te Icrijg»
deze bemiddeling
moest dit privé dc...
den voor de leiding
die jhr De Geer niet
wegens de maatregelen
Meidagen 1940 tegen d»
waren genomen.
De getuige T. Goedewaagen. tij
dens dc bezetting sccrctaris-gene--
raai van het departement van
In het proces-De Geer, dat
voor het Bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam wordt gevoerd,
heeft het horen van getuigen
gisteren de hele dag in beslag
genomen.
Rustig gezeten op zjjn stoel, het
hoofd een weinig achterover, luis
tert de exsministcr-president met
half gesloten ogen naar de stem
van de griffier, die de getuigenver
klaringen voorleest. Slechts een en
kele maal slaat hü de ogen op en als
de president hem vraagt of hü over
een of andere verklaring iets aan
te merken heeft, antwoordt hü tel
kenmale ontkennend.
Oud-minister prof dr P. S. Ger
brandy is de Oolgeqde getuige. Over
het ontslag van jhr De Geer als mi
nister-president vertelt prof Ger
brandy. dat dit niet geheel vrijwil
lig is geschied,,Hij wenst zich ech
ter niet uit te laten over de. rede
nen.
Pr^e
De Gwv
naar 7
vreemd
Prof,
vrei
Pi
Geer naai
Prof Ge
onprettige
loos oud-mini
toefde zondci
meenden, dat het
hem bezig te houden
hem met een opdracht i
zenden.
Pres.: Wat weet u v
rede van 20 Mei 1940 van
Geer waarin hij de ambten
Nederland aanmoedigt zov»
gelijk met de Duitsers sam<
werken en door kalmte en waa
heid da eerbied van de bezett
tc dwingen?
Prof. Gerbrandy: Ik was het er
niet mee cens. Jhr De Geer heeft
mij er niet in gekend. Kort voor zijn
aftreden zei De Geer in een mi
nisterraadsvergadering. dat hij geen
eerste minister kon blijven als ik
doorging het aan te sturen op het
doorzetten van de oorlog.
Pres: Was de opdracht naar Indië
een reëele opdracht?
Prof. Gerbrandy: Zeker,
beiang van Nederland en
jhr De Geer zelf. Er moest
contact komen met Indië.
Vaderlandsliefde
Vervolgens ging de president er
toe over jhr Dc Geer te ondervra
gen.
Pres U heeft zich in strijd met de
wil van de Nederlandse regering
naar Nederland begeven. Geeft u
dit toe?
Jhr De Geer; Inderdaad,
met de wens van de regerii
ik was geen mini,
de regering geen
verschuldigd.
Jhr De Geer was niet bereid ver
dere vragen van het hof thans te
beantwoorden. Hij meende, dat hij
alle te stellen vragen in zijn plei
dooi van morgen kon beantwoorden.
Ik acht het efficiënter, zo zei hij,
morgen te spreken. Als ik nu uw
vragen beantwoord zal ik morgen
in herhaling moeten treden.
Prés.: U kunt aan het hof over
laten te beoordelen -wat efficiënter
Is.
De Geer: Ik heb in het proces
verbaal alle vragen beantwoord, die
<u mij stelt: Ik heb de verklaring on
dertekend. Ik bevestig deze ver
klaring bij deze.
Bres.: Het gebruik is, dat de ver
dachte fle vragen, die het hof stelt,
beantwoordt ook als zij in het pro-
cer-verbaal reeds gegeven zijn.
De Geer: Ik wil op
vragen antwoord geven.
Pres.: Ik vraag u bevestiging van
de tenlastelegging. Dat is een con
crete vraag.
De Geer: D<
commentaar
meer niet.
Toch gaat j
hem
kele
toe. i
zijn
Hcrv. Kerk. Beroepen te
acker, 2e pred. plaats (toez.)
Verbaas te Schipluiden; bcn<
tot hulpprediker te Nijverdal L
van Santen, em. predikant te Doi
drecht.
De recherche te Vlaardingen heeft
de koopman P. L. W. uit Rotterdam
aangehouden, die daar met was- en
poetsartlkclen ventte. Waspoeder
verkocht hij „zwart" voor 3 per
kg. Niet mindér dan tien personen
zijn hierbij betrokken. Uit het on
derzoek bleek, dat de aanween was
serij te Rotterdam toegewezen was
poeder niet voor het wasgoed van
de klanten werd bestemd, doch
rechtstreeks In de zwarte handel
verdween. Het wasgoed van de
klanten werd met surrogaatartikelen
„gewassen”. De waspoeder werd op
de toewijzing' gekocht voor 0.46
Pfr kg. ging door vele handen en
kbstte tenslotte 3 per kg. On
geveer 3500 kg waspoeder is op deze
wijze in de zwarte handel verdwe
nen. Bovendien kwam nog aan het
licht, dat /én der tussenpersonen
1000 kg waspoeder zwart had ge
kocht van een vertegenwoordiger
van een zecppoederfabrick te Gouda.
In totaal werd ongeveer 80 kg was
poeder in beslag genomen. Tegen
alle bij deze zaak betrokken perso
pen werd proces-vcrbaal opge
maakt.
als
het zo mag uitdrukken. Onz<
draverijen worden nu u;cd!
Wat wedrennen betekenen.
Nederlanders eigenlijk alle»
Engelse en Amerikaanse films heb
ben ons geleerd, dat er allerlei vre
selijk rijke renstal bezitters zijn, op
de film gewoonlijk, met allerliefste
dochters, dat er bij wedrennen
wat geïntrigeerd wordt en dat
voor allerlei trucs niet terugschrikt,
maar daar zijn het films voor. Doch
ook leert men er uit, dat het een
stuk nationale traditie is, een on
derdeel van het society-lcven, een
modeshow, met zijn eigen vertoon,
cn naar Nederlandse behoeften
aangepast kunnen wij een beetje
van deze kleurigheid en sfeer best
gebruiken.
De wetgever bemoqit zich met de
zaak. Men weet, hoe degelijk de
Nederlandse wetgever zoiets op
knapt. Hij zal misschien niet alle
misstandjes en nadeeltjes kunnen
voorkomen, maar de toestanden
waartoe het ongeoorloofd wedden
aanleiding geeft, zijn zeker veel on
gezonder. en pet saldo zal de offi
ciële invoering van een echt Neder
landse totalisator zeker voordelen
van verschillende aard oplevercn.
Laat de paardjes maar draven,
ten plcziere van paardensport, pu
bliek cn.... fiscus.
Donderdag: is te 's-Gravenhage
in de ouderdom van 7} jaar
overleden Staatsraad mr J.
B. Kan.
Mr J. B. Kan is It Mei 1873
geboren. Hij doorliep het Eras
miaans gymnasium te Rotterdam,
waar zijn vader rector was. Hij
vervolgde zijn studie aan de rijks
universiteit te Lelden, waar hij In
1896 cum laude promoveerde.
Op 34-jarige leeftijd. 1 Aqril 1908,
werd mr Kan het ambt van secre-
taris-generaal van het departement
van binnenlandse zaken toever
trouwd. Hij had reeds een ver
dienstelijke loopbaan achter zteh,
toen hij op 8 Maart 1926 .geroepen
werd tot minister van binnenlandse
zaken en landbouw in het ministerie
De Geer tot 10 Augustus 1929, toen
het ministerie zijn ontslag aanbood.
Toen daarop het ministerie Ruys
de Beerenbrouck optrad, werd de
heer Kan hersteld in zijn furictles
van secretaris-generaal In algemene
dienst en van het departement van
binnenlandse zaken én landbouw.
Bij K B. van 19 December 1930 werd
mr Kan benoemd tot lid van de
Raad van gtatf-en tevens tot ho
norair adviseur van het departe
ment van binnenlandse zaken
landbo
De samenstelling van het Zuid-
Hollandse team, dat op 15 Mei te
Delft tegen het Noord-Hollandse S
twaalftal zal spelen is als volgt sa- i
mengesteld: Dames: G. Hofwegen
van de Graaf (Detos). G. de Vroet fl
(Detos) M. Vonk (Ons Eibernest),
M. Brieer (Vicus Orientes). J. C.
Vlier (Spangen) en M. C. Vlier
(Spangen). Heren: Seits (Detos). En
gels (Ons Eibernest). Berens (On*
Eibernest) Schoonhoven (Ons Ei
bernest). Den Hartigh (Het Zuiden)
cn Dc Waal (Het Zuiden). ij
BLAD PAGINA
im Europe
ikort in te
isteh daarin eea »ro*
1, waaraau vrij Wel aH
ïprll op Mkola
van Lent, waamem.«
i afdeling Burger
an Lent vertrekt ÏJep
naar Canada, waar h
.©.-conferentie te Hot
linemen. Met heta*)0u
Kerde eveneens de heer
h, die qp uitnodltin»
nissie Generaal twee ëu
send .in Indië .vertoef
:en een' basis te Wga
iel contact tussen,
ndonesië. De heer Me
aarde goéde yesultit
:boekt en zal |n Auet
naar Indië vertreWw
.L.MJ-toestel uit Cui
den Maandagmiddag
ilphol de Dlrecteur-C
'ostertlen van Venezu
r.xsr.sx*,
i Posterijen, de I
elez Salas. ZU
vertegenwoordigen
oqale Postcongreg.
te Parijs aanvsn
ond reisden da
.L.M. door naar
slon” Bodegraven
(m. en vr.) personeel^
1 te Bodegraven.
Jhr dc Geer in efe rechtzaal. Achter hem naast de parketwacht links
Ernst VcrhoeVe vroeger propagandaleider van de NW.B. 4cn rechts
dr T. Gopdewaagen ex-sccrctaris-generaal van het tioormabgc département
van Volksvoorlichting en Kunsten.
«ch gaat jhr De Geer in op de
gestelde vragen gn geeft' 'en-
punten van de tenlastelegging
doch ontkent ten stelligste, dat
terugkomst in Nederland nade-
'~vloed zou hebben op de vast-
_*nheid van het Nederlandse
volk de strijd voort te zetten. Op de
vraag of hij de geaccepteerde reis-
credictbrief niet beschouwde als een
verplichting zijn opdracht in Indië
uit te voeren, antwoordde hij:
Toen ik uit Londen wegging, was
ik inderdaad van plan naar Indië
te gaan.
Verder zei hij: De regering heeft
zich nooit cr over bezwaard, dat ik
mijn Indische opdracht niet uitvoer
de. echter wél dat fik naar Neder
land terugging. Hieraan kunt u zien
hoeveel waarde de regering aan de
opdracht hechtte.
ge E. Voorhoeve, ex-propa-
ider van de NSB. thans ge-
•J irteldé over de brochu-
)e Geer zijn bemidde-
ocht^ om de brochure
L.ijgen. Hij heeft
>g verleend, doch
ioen en geheim hou-
van de N.S.B.,
welgezind was
'?n, die in de
de N.S.B.-ers
Coins schijnen de jaren voorbij te krulpen. Jan weer
vliegen ze om. De vijf jaren oorlog, die voor ons
op 10 Mei '40 begonnen waren een Eeuwigheid De
.twee jaren na de bevrijdlng waren niet meer dan een
paar vluchtige schaduwen inderdaad schaduwen,
want het licht van de vrede heelt nog weinig kans
gehad, volop te schijnen.
Diep# dankbaarheid.veryulJe de volkeren, die onder
het nazi-juk gebukt gingen, toen zij wisten, dat Hitlers
rijk ineengestort was. De Duitse bluf (die uitdrukking
vond in de leuze „Duitsland wint op alle fronten")
h had een klap gekregen, waarvan iqder onzer hoopte,
dat hij dodelijk zou zijn. Maar het duurde niet lang
ot wij ervoeren, dat Je klap niet dodelijk was geweest,
althans in zoverre dat de- verkeerde geest onder het
Duitse volk was blijven leven De Fr’ansc schrijver
Robert d’Harcourt, die in zijn land als een der beste
kenners „van Duitsland wordt beschouwd, verklaarde
dezer dagen aan een correspondent van een Belgisch
blad, dat hij zeer teleurgesteld was over dc geringe
verandering in de ziel van het Duitse volk. De Duit-
sers denken nog precies eender als vóór, de oorlog. Zij
voelen zich hevig verongelijkt. Het btjfttcnland is
schuld, dat zij honger moeten lijden, dat zij tc weinig
dak boven hun hoofd hebben, dat ze geen kans krijgen
..zichzelf" te worden. Besef van eigen schuld moet
men bij hen niet zoeken. Slechts één ding spijt hen, Jat
ze de oorlog niet hebben gewonnen. „Als we nog zes
weken hadden kunnen doorvechten, hadden wij met de
geheime wapens kunnen zegevierenWerpt men hun
voor de voeten, dat zij thans als volk moeten boeten
voor de schanddaden in de Duitse vernietigingskampen,
dan staan zij Jadelijk klaar met verhalen van Duitse
gevangenen, die In Poolse gevangenissen nog veel
erger dingen hebben mecgemaakt. Polen en Joden
worden nog steeds verantwoordelijk gesWd voor de
débède En er zijn geen woorden, die in Duitsland
méér wrevel opwekken dan „republiek" en ..democra
tie". juist omdat die de Duitsers herinneren aan hun
dubbele nederlaag eerst in 1918 dan in 1943. Op het
ogenblik hoort men er het wrange grapje: „Hoe meer le
zon der democratie ons beschijnt, des te bruiner wor
den wij\ (nl. als he^ bruine SA-hemdJ.
TTct Is zeer triest, dit te moeten constateren.
A Toch is cr een zekere mate van*onrechtvaardig-
heid in. wanneer men de Duitsers verwijt, dat zij zich
niet beteren. De geschiedenis zit hun niet mc^. Het
na-oorlogse geharrewar tussen de overwinnende mo
gendheden, vooral o(jk op en om Duits grondgebied,
ontneemt het Duitse volk ieder gevoel van houvast en
brengt hen uit hun toch al zo wankel evenwicht. Daarbij
komt, dat een bezettingsleger nu eenmaal eên aanzien
lijke som van lastposten is. die. al Is het nog zo logisch
beredeneerd (natuurlijk moet Duitsland bezet blljvenl).
de bevolking hindert- De dag schijnt niet ver meer,
dat de Duitsers geen khaki meer kunnen zien, evenmin
als de Joden in Palestina' of de Egyptpnaren. De onrust
in Duitsland, vooral nu de voedselvoorziening in het
westen (om welke reden dan ook) erbarmclijk is. groeit
met de dag. Dé stakingen te Hamburg en Hannóver
zijn vege tekenen. Als men geregeld naar de Duitse
radio-uitzenaingen luistert, ook naar de „onschuldig-
land zijn zu
zo eenvoui
is geen verdorve
evenmin ffls België of Fi
Daér mag men op paarden
hier niet. Hier mocht men
op de dividenden van onde
gen, op de beurs, en ook de
loterij gaf de burger gek
zijn opwachting bij Vrouwe
na te maken, maar de toto
bleef taboe. Erg consequent was het
niet. Bovendien kan bij wedrennen
het geluk nog een handje worden
geholpen door kennis van zaken en
door „tips", dit evenals op de beurs.
Gedurende dc bezetting is echter
gebleken, dat de totalisator zijn goe
de zijden heeft. Afgezien van het niet
te verwaarloz^o voordeel, dat ver
schillende uitwassen van dc hlan-
destlenc weddenschappen op de
meest practische wijze door de toto,
worden bestreden, staat de onmis
kenbare vooruitgang Van de paar
densport. Een deel van de opbrengst
van de totalisator werd in ons land
besteed aan de verbetering van de
paardenfokkerij, waardoor het ma
teriaal met sprongen letterlijk en
figuurlijk Is vooruitgegaan. Goe
de paarden zijn een exportartikel,
dus ie toto kan ook nog wat voor"
dc deviezen doen. Tenslotte kan de
staat, die altijd wel geld kan gebrui
ken. uit de weddenschappen op
paarden c*|igc inkomsten trekken.
Het is een vorm van belasting, die*
vrijwillig en con amore wordt op
gebracht. hetgeen men van alle be
lastingen niet kan beweren. Wje
zal overigens kunnen schatten, hoe
veel de toch zo graag hun kansje
wagende Nederlanders, die met zu
re gezichten cn afgrijzen aan onze
IWctas hun penningen offeren, in
Belgische of Franse casino's met
Ijichertd gezicht vla de speeltafels
voor ‘de gastvrije naties aan belas
ting hebben geofferd? Vergeleken
bij de geweldige tekorten zal het niet
veel zijn, maar alle beetjes helpen
cn evenals de winst van de Staats
loterij is het „meegenomen.".
Het voornaamste winstpunt komt
echter waarschijnlijk ten bate van
het gezelligheidsleven, als Kijker
het zo mag uitdrukken. Onze hard
draverijen worden nu wedrennen.
J-betekenen, weten wij
len van de
averi,
it wei
mis
er veel
kje wa-
paard,
bezwa-
zeggen.
isen met
nsspelen
wedden,
irom de
i te be-
iberij te
ke din-
lig. En-
i land,
ankrijk,
vodden,
wedden
tsont-
m het
irden-
i bin-
in het
lering
rs tij-
werk
