GOUD5CME COURANT--
EMILIIN
Ljjlcer
huis
WEERBERICHT
N met
Ier bon
etogen
@de
F
EL GRECO’S PINKSTEREN
Wisselvallig
Pinksterweer
MET PINKSTEREN NAAR BUITEN
In het Brandpunt
1
lantine russe
it-Macfeine
is „GOUWBi’
pschweg 121
Een goede vangst
S2Ï
-
V-
K Waarvan de vrede afhangt
Kaarten op tafel
Blikseminslag
RUST TE BUITENZORG
Jhr DE GEER IN CASSATIE
Drie doodstraffen
uitgesproken
1
Zaterdag 24 Mei 184T
Priji 10 cent per nummer
D PAGINA-4
WAAR.IN OPC ÏNOMEN
GROOT GOUDA
ahrein 2
i-Rott 21
Postrekening 48400
;«lnl
ivn
A
it Zeep!
n ooit, is
r
•1
comt
enigi
»l
zijn weer
el nieuw-
2
van
kmmun
en. naam
1
h i
sgd, zorg-
nrd. Een
lebruik en
eseft, dat
86«t*Ja*rgsng No. 22065.
Bureau Markt 81 TeL 2748
Republikeinse vlaggen
niet meer gehesen
'IS ER WEER
neem
WGHT ZEEP/ j
f OM
flM
f 3.30
ernisuwsté
mu
nteer
TEL. 3130
Zon i
Maan
cn 6
i van
i Na-
>rd op
r besloten
e gas- en
het land.
i meubelen
When w
Zon op
Maan op
dat
>r gestan-
rkrijgbare
J t dit
van
itan-
1 zal
tninlster
igang van
aardebon-
umentencredlet
weten de bon-
'k« bob'K’
ïDER en DONZEN,
arnemelksloot
EEWNRICHTING
XtPI !<!.X\U
I
in de
kwes-
t deze
in de
ZEGELi
KAMTA
WAT....
9 M GEELGROEN
C Cl BRUINZWART
7het ROOOBRUM
10 d ROQOVtOLET
aftel ROOD
19 d RAARS
De beruchte 8S-generaal .Erich
Neumann, voermalle opper-adju-
dant van Himmler, ia, naar het
Franse Persagentschap mgldt. in
een Beien dorpje, niet ver van
Berchtesgaden, gearresteerd. H|j
wii daar als landarbeider onderge
doken. Neumann was chef van da
(8.D. en de „Sicherheitspolixel” In
Nederland en België.
het paroot Pmksteren u een i/Cstaap on»
n cn voor-zomer valt lentegroen
trendc meidoorn. LaBcn wfj hopen'
teren gunstig gezind zljiit
NIEUWE KOHWWE-ZEGELS
jk; sig. ,.De Kroon",
i het vooi
benadelin
kon het U.
ndeel -
PEB ASRXA
AD ASTMA
hef
inige, half-Moorst
kon hV zich uitleven.
en El Greco hadden
nog steeds) vele trekken ge-
stad, zoals hij die schtl-
nift veel veranderd 7i}
iet haar grimmige muren
vensters, spookachtige
hoge rots, omringd
Taag-vallei: er gaat
van uit. iets zeld-
tragisch
tad als in
hoog op-
on
der
zijn
Openbare exeeptie
Zaterdagochtend tussen 5
uur zijn elf Belgische leden
de Gestapo in de citadel van
men gefusilleerd. De jongste was 25.
de oudste 54 jaar oud Meer dan 2000
mensen woonden de executie bij
Alweer een
Wederom heeft de Britse marine
bij de Palestijnse kust een schip met
Illegale Joodse immigranten aange-
4ibuden. Het is de Mordeay Haget-
tgoth (400 t.); aan boord bevjnden
iich 1500 passagiers.
Nieuwe waardebonnen
consumen.tei^crediet
Bij beschikking Van de
van Financiën zijn met ing
26 Mei 1947 wederom wai
nen van het consu
geldig verklaard, te v
nen 13 17 en 21
fondsen voor
aangewend worden
uitrusting; vijftig
heropbouw,
landbouw en
gcbrliiksgoe-
van inflatie
van de produc-
Geen beroepspension.
[K, post Schoonhoven.
Te Buitenzorg
avond rustig, di
soldaten de
den bij alle
De stad wacht op de h-
Batavia, -wie het bestuur
zestigduizend inwoners
oefenen.
Agence France Présse meldt, dat
Koestomo, „eerste minister van de
staat Pasoendaff’, gemaskerd en
met een revolver gewapend, recht
streeks aan de ontvoering van de
republikeinse burgemeester van
Buitenzorg heeft deelgenomen. In
het gebouw van het hoofdbestuur
der Partai Rakjat Pasoendan had de
burgemeester de gemaskerde per
soon beduid, dat hij hem herkend
had. Hij verzdcht hem zijn masker
af te nemen en inderdaad bleek het
Koestomo te zijn. In de vroege
ochtenduren bëzètten ongeveer vijf
honderd leden 'van de Pasoendan-
Er zal een derde wereldoorlog
komen, als er geen internatio
naal plan voor de voedselvoor
ziening wordt opgeateld. Aldus
sprak de directeur-generaal van
de Voedsëlraad der Verenigde
Naties, sir John Boyd Orr, In
een onderhoud met de pers.
De huidige crisis zou het volgend
jaar teneinde kunnen zijn, als de
regeringen maar bereid waren, zich
dezelfde inspanning te getroosten
als tijdens de oorlog, zo vervolgde
sir John. Voedsel is het enige,
waarvan de vrede afhangt; niet
politiek of grenzen.
Sir John critisee:
Drie, die een derde
De mijnen van Korfoe
naar Den Haag
De Britse regering heeft haar aan
klacht tegen Albanië. betreffende
het leggen van mijnen in de Straat
van Korfoe formeel aan het Inter
nationale Hof van Justitie voorge
legd
Republiek Indone-
id op normale wij
ken. zijn heden-
gehesen. terwijl
wit-grocric vlag-
ond.
nale Inkomen aaA de voorbereiding
van de „volgendeloorlog" bestede#.
terwijl zij zich bewust moesten zijn.
dat het geld voor1 de voedselvoor-
z.enlng en in hen belang van de
mensen moet worden uitgegeven
Tijdelijk meer bonvrije
karnemelk
Reeds werd gepubliceerd,
naast de op de bon voor ge-*
daardlsecrde melk verk."„~
kanemelk een hoeveelheid van
product, gelijk aan 10 procent
de hoeveelheid gekochte gest
daardiseerde melk, zonder bon
kunnen worden betrokken. Door
’tijging van de melkproductie kan
met ingang van 25 Mei a.s. de hoe
veelheid bonvrije karnpmelk tijde
lijk nog iets worden verhoogd.
Van die datum af zal de consu
ment recht hebben op het betrekken
van een hoeveelheid karnemelk, of
uit karnemelk en taptemelk bereide
producten. welR gelijk is aan 15 pro
cent van zijn verbruik aan gestan
daardiseerde melk en hieruit berei
de producten. Hieruit moet echter
niet worden geconcludeerd dat de
beschikbaar te stellen hoeveelheid
karnemelk geleidelijk groter zal
worden. Integendeel zal men er re
kening mee moeten houden, dat
deze zomer de hoeveelheid bonvrije
karnemelk aanzienlijk minder .zal
zijn dan het vorig jaar. aangezien
het noodzakelijk is de voor ons land
zo belangrijke export van zuivel-
en melkproducten (kaas, condens,
melkpoeder) zo spoedig mogelijk
weer enigszins op gang te brengen,
aldus de afdeling voorlichting var.
het Ministerie van Landbo uw Vis
serij en Voedselvóorzlening.
Met Pmksteten naai Outten
buiten ic vieren, om te genieten van zon
en bloemen, van bloeiende bomen cn geur
dat de weergoden ons met Plnksti
Marshall moet Trumans
hulpprogram uitvoeren
President Truman heeft aan
z(jn minister van buitenlandse
zaken. Marshall, opgedragen,
Amerika's programma voor hulp
aan Griekenland en Turkije uit
te voeren.
De helft van de
Griekenland zal aar
voor militaire u.
millioen dollar voor
twintig millioen voor
'tachtig millioen voor
deren ter bestrijding
door het stimuleren
tic in Griekenland.
Het gehele bedrag van de hon-
•ndan heeft a derd millioen dollar voor Turkije
n de lüite-j zal besteed worden voor militaire
uitrusting of aanverwante zaken.
De leider van de missie voor Tur
kije zal waarschijnlijk geen militair
De mogelijkheid bestaat, dat voor
de voor Griekenland en Turkije a”£raR’
bestemde fondsen Britse .goederen
zullen worden aangekocht, waar
door de Britse dollar-reserves ver
stevigd zullen worden.
ONTWERPER 5 L HARTZ
—'.GROOTTE 21 25 m.m
STANDING 13^*12*
iTERMERK’ CIRKELS
20 et tXMKERSLAUW
22 ft el SEPIA
25 et LICHTBLAUW
30 et ORANJE
35 cl BLAUWGROEN
40 ci BRU.NROOD
BTMyItIT
TXe Britse Labourpartlj houdt met Pinkstéren haar
jaarlijks congres, ditmaal In de badplaats Mdïgate
Het belooft interessant te worden, want menigeeh
vraagt zich af of de partij het hoofd zal kunnen bieden
aan de stormen, die nu al vele maanden van alle
kanten tegen haar aanwaaien. Het congres van ver
leden jaar te Bournemouth werd In een atmosfeer
van zorgeloos optimisme gehouden; het Britse volk
leefde toen weliswaar niet In weelde, maar het geloofde
toch in de stijgende lijn. Sedertdien liep de curve van
het Engelse welzijn bedenkelijk omlaag: kolenerteis.
achteruitgang van uitvoer en in 't vooruitzicht de
penibele situatie, die zal ontstaan, wanneer de Ameri
kaanse lening op is („vermorst aan allerlei nonsens”,
gelijk Ctyirchill de Labour-regering verwijt). Neen.
Margate zal minder opgewekte gezichten zien dan
Bournemouth, ofschoon de partij ..als partij" hlet onte
vreden behoeft te zijn, want het aantal leden is groter
dan ooit en bij de jongste tussentijdse verkiezing bleek
het vertrouwen in Labour niet geschokt te zijn.
In de laatste weken heerst in Engeland een buiten
gewone politieke bedrijvigheid. De socialisten hebben
een torenhoge stapel moties „ter discüssle" ingediend
en er Is alweer sprake van een aantal voorstellen tot
nationalisatie (o.a. van auto-industrleën en brouwerijen),
maar het belangrijkste punt, dat de conferentie van
Mafgate te behandelen zal Krijgen, is toch de Britse
buitenlandse politiek. Zoals men weet, scheldt dit punt
de geesten (in de Labourpartlj) in Bevinlst?n en antl-
Bevinisten.
TAe anti-Bcvinlsten oftewel de „rebellen" gaven enkele
weken geleden een „roodboek" uit, dat ..Keep
jeft" (links houden) tot titel hooft. In dit pamflet eisen
zij o.a. een drastische Inkrimping van het leger, een
politiek geheel los van Amerika (..alleen maar vriend
schap. geen nauwere verbintenis!"), een afwijzende
houding inzake Trumans „nieuwe leer" en ook betref
fende Churtfhllls plan van een federatief Europa; voorts
het plaatsen van Dardanellen en Suezkanaal onJer
toezicht van de Verenigde Natie* en tenalotta volledige
Een Nederlandse militaire woord
voerder heeft gisteren medegedeeld:
Hedenmorgen te half tien heeft
een delegatie uit het Soendanese
volk onder leiding van mr Koes
tomo aan de commandant der eer
ste infanterie-brigade-groep mee
gedeeld, dat door haar verschillen
de gebouwen in de Republiek In
donesië zijn bezet, te weten het re-
gentschapskantoor, het gemeente
huis. het gebouw van de landraad,
hët postkantoor, distributiekantoren,
de volksbank en het station. De de
legatie deeltje tpvens mtede, dat de
overneming van. deze gebouwen in
volkomen rust' is geschied en ver
kocht tharjs de bescherming van
Nederlandse’troepen voor de door
haar bezette officiële gebouwen.
In het belang van orde en rust
heeft de commandant der eerste in-
fanterle-brigade-groep besloten aan
dit verzoek gehoor te geven, zodat
van hedenmorgen af alle eerder ge
noemde gebottwen door Nederlandse
troepen worgen bewaakt, zulks in
afwachting van nadere van hoger
hand te verstrekken instructies.
Verder is nadrukkelijk door de
commandant bepaald, dat niemand
enige overlast mag worden aange
daan en dat zij. die tengevolge van
de actie van hedennacht onder be
scherming van het Soendanese volk
werden gesteld, volledige bewe
gingsvrijheid dienen te genieten
Ter bescherming vanzhun persoon
is ook voor de woningen der re
publikeinse autoriteiten een mili
taire post geplaatst.
De vlaggen der P
sië, die gistcravonc
ze werden gestrekei
morgen niet meer g.
ook in de stad dc w*
gen worden vertoorn.
Frankrijk verduisterd
De Franse nationale bond van
arbeiders bij gas- en electriciteits-
bedrijven heeft besloten Jot een
„langzaamaan-actle" In het gehele
land als protest tegen het besluit
van de regering om de politiek van
bevroren prijzen en lonen te hand;
haven.
In antwoord op deze actie heeft
de regering- besloten tot require-
ring van alle gas- en electriciteits-
fabrleken in het land, wanneer de
aangekondigde actie tot uitvoering
wordt gebracht.
Het K.N.M'.I. in De Bilt Is over het
weer met de Pinksterdagen niet op
timistisch. De afbraak van het ho-
gedrukgebled rgaat in onze omge
ving nog steeds..voort en de fron
tensystemen vtln de oceaandcpres-
sies dringen op naar het continent,
gevolgd door wat koelere lucht.. Ge
rekend mag worden op vrij veel
bewolking met nu en dan regen
buien. plaatselijk vergezeld van on
weer. afgewisseld weliswaar door
tijdelijke opklaringen. Dc wind
wordt daarbij variabel, zowel van
kracht als van ijchtlng. De tem
peratuur gaat niet verder meer naar
boven, zal Integendeel later wat la
ger worden, vooral aan de kust.
samenwerking van de Grote Vier met alle olie-produ-
cerende landen in het Midden-Oostem
Ert toch, niettegenstaande dit „roodboek", is de critiek
der rebellen op Bevins politiek de allerlaatste tijd heel
wat minder scherp geworden «Toen de Britse minister
dezer dagen rekening en verantwoording over zijn
buitenlands beleid, met .name over dc conferentie te
Moskou, aflegde (de Russen zijn het er niet mee-een*
en spreken zelfs van ..verdraaiing van feiten"), deden\
m i ouropstandelinBen s,cchtfi een zwaR «eluld horen I
Men kan zich ook niet losmaken van de indruk, dat de')
ideeën van de „rebellen-' hoe mooi en Idealistisch I
ze ook klinken te weinig rekening houden met de I
werkelijkheid: en die werkelijkheid, waarmee de
wereld van nu helaas rekening móét houden is Je
realiteit van een vastomlijnde machtspolitiek. Enge
land kén zich niet.meer losmaken van Amerika; anders
verkommert het, wordt het eenzaam en van allen ver
laten als een wrak, dat niet meer te bergen is
IVfaar nu smijten de Bevinisten plotseling „de kaarten
op tafel". Zo heet een pamflet, dat vlak vóór
het Pinlcztercongres is verschenen en waarin de La-
bourpattij de buitenlandse politiek van de regering,
zonder iets te verbloemen, toelicht. Er Is geen vaag
idealisme in dit officieuze geschrift, geen hoogdravend
gefemel bijv, over de Verehigde Naties; niets dan de
nuchtere (en zjer teleurstellende) werkelijkheid van de
huidige verhoudingen-in de wereld: Dollaf-Amerlka
met zijn afkeer van Rusland; Ru*land met zijn wan
trouwige afkeer van Amerika; en Engeland, dat. tusaen
beide mogendhedeh in. vooral moet letten op eigen
zeer kwetsbare veiligheid (..die boven materieel wel
zijn uitgaat!") en du* ten nauwste verbonden moet
blijven aan de macht, die In de ure des gevaars prac-
tisch de meeste uitkomst biedt, nl. de macht van
Amerika; terwijl daarnaast een nauwe samenwerking
mot Rusland „gewenst” wordt geacht en zelfs mogelijk
in de brug van het socialisme.
Met deze „Kaarten op tafel" heeft de Labourpartlj de
conservatieven veel wind uit de zeilen genomen. Maar
het ataat nog te bezien of zij daardoor te Margate de
wind niet van voren zal krijgen, van de rebellenzijde.
Inderdaad. Het belooft Interessant te worden.- In Ame
rika zal men de oren «pitsen; en in Moskou zeker niet
minder....
propaganda. Hij heeft sterkeiji van
behou- da wijs gebracht en zwakken in bun
ting van^ Zwakheid gesterkt.
te Am- Het hof zóu. indien verdachtg nier
zulk een hoge leeftijd had, besjoten
heboen tot een zware vrijheidsstraf
In aanmerking nemende de omstan
digheden waaronder verdachte beeft j
gehandeld, de ernst van bet ge
pleegde feit en zijn persoonlijke
instelling, besluit het hof verdachte
te veroordelen tot de genoemde
straf, waaraan het bovendien nog
,de volgende bijzondere voorwaar- 1
den verbindt:
1. De veroordeelde moet xich
beijveren zijn nationaal
plichtsbesef in de toekomst
duidelijk te voelen.
2. Hij moet de boete aan de ge
noemde instellingen betalen
om te herstellen wat hij mis
daan heeft aan de Nederland
se verdedigingskracht
3. Hij moet nagaan wat zijnent
wege bovendien nog worden
gedaan om zijn fout goed tc
(naken.
In de sententie Is niet opgenomen
de bepaling, dat Jhr De Geer uit 4e
kiesrechten is ontset.
Jhr De Geer wooqt in de gemeen
te Soest, een stadje van 21.500 in
woners en een oppervlakte van
ruim 4582 h.a..
In electrische centrale
te Nijmegen
Vrijdagavond omatreak, kwart
over tien is tijdens een kort, hevig
onweer de centrale van de Provin
ciale Gelderse Electriciteltsmaat-
schappij aan de Weurtaeweg te Nij
megen door de bliksem getroffen,
waardoor zij bulten bedrijf werd ge
steld.
Behalve de stad Nijmegen kwam
ook een groot gedeelte van de pro
vincie Gelderland zonder stroom.
Vanmorgen vroeg was in deze toe
stand nog geen wijziging gekomen.
Zij, die de blikseminslag hebben
waargenomen. zagen een groot
blauw vuur boven de centrale. Ver
moedelijk zijn tengevolge van de in
slag enige verbindingen gesmolten.
Er deden zich geen persoonlijke
ongevallen voor.
;rde de Grote
van hun natlo-
Wisselend weer.
Weerverwachting. meegedeeld door
het KNMI, in De Bilt Reldlg
Zaterdagavond tot Zondagavond:
Zwaar bewolkt met lijdelijke opkla
ringen. Voornamelijk in de namiddag
enkele regenbuien, hier en daar met
onweer Aanvankelijk weinig wind,
later echter toenemend fn de kust
strook tijdelijk tot vrij krachtig en
ruimend van Zuldoostelijke naar Zuld-
westelijke richtingen, waarbij enige
daling van temperatuur optreedt.
Z3 Mei.
Zon op 4 31; onder 20.43
Maan op 0 13: onder 1.23
26 Mei
«p 4.30; onder 20 45
op 40 40: onder 154
Wassende maan
n Mei.
öp 4.28: onder 20.46
i op 12.05; onder 2.U
Eerste kwartier.
KON. SHELL.
Singapore
shrein 20 te Glbr.
:t
cutta 19 w
Vizagapatam
Papan te Tarakan
I-Rott 21 op 15 33 N
en 61.56 W
IE SCHEPEN
Vaart
e te Maastricht
jen
Amst te B
te Cardiff
ogenü te Utrecht
tt te Londen
Ifirt n EJersleV'
■yne te Londen
Soole tc Harlingen,
wlch te Middlesbro
rnéss<ri Koptsnh
te Antwerpen
worth tMkExmoulh
tt, od ryne
bro i? Ipswich
t te Odente
ustock n Shoreham
Londen
lóchester
llyth te i.onden
te Koldlng
Aalborg n
Thorshai
ile p 21 Wight
ott te Lelth
latende te Blyth
Mldd.bro te Tpswlch
m mss
Charlestown
lothenhurg te Antw
n N^wca*,le
v n W Hartlepool
en n Rotterdam
te Falmouth
erland te Grangem
iden te Great
Yarmouth
e‘Glasson Dock
te- Teunmouip
n Oslo 9
■Plymouttt p 1«
praWic, Point
en te Mld'dleibro
ntw p Go'henburg
te Londen
Bridgwater
ess n B’.vth
ochester n Rott
Randers'te Kópenh
Aberdeen n Rott
bonden
ïtyth te Londen
te Exmouth
1EDRUF
iet m« Black Prince
irlkstad te Antwer-
let kraan en bak 21
am -te Gdynia De
takken Meeuw en
an Duinkerken naar
ludson van Rotler-
d pass 21 Mei Start
Mei van Rotterdam
i
KM VERWACHT,
v Montreal
NDteN. Z3 Mei.
1.07-7 Ruhrort —002
jn. 8 96 —0.05: Nli-
—0.02; Arnhem. Ne-
.75 —0.04: Deventer,
iBorgharen 40 43
lenedenmaas. 16 98:t
e sluis. 4 62 —0 07
partij dé voornaamste republikeinse
regeringsgebouwen en om tien uur
was de actie ten einde. Nederlandse
troepen zijn op geen enkele wijze
tussenbeide gekomen.
De Partaf Rakjat PasdecJ - -
In een verzoekschrift aan de lüite-j
nant gouverneur-generaal, dr ik
Mook, verzocht het uitstekeuz^an
rood-witte vlaggen In de Jtfeder-
landse gebieden van West-Java te
verbieden. Als motief hiervoor
wordt opgegeven, dat het rood-wit
in de door Nederlandse strijdkrach
ten bezette gebieden, waar volgens
bet verzoekschrift de bevolking
merendeels achter de Pasoendan-
beweging staat, aanleiding zou kun
nen geven tot verstoring van rust
en orde.
Naar het A.N.P. verneemt, heeft
jhr mr D. J. de Ge<*r zich, behou
den» de vereiste toestemmi-„
het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam. voorjien van beroep in
cassatie tegen het door dat hof
over hem uitgesproken vonnis
Bij de uitspraak 's morgens
was de verdachte niet verschenen
De president las uitvoerig de over
wegingen voor, die het hof geleid
hebben bij het bepalen, van 4e sen
tentie. Verdachte’* verdediging, -als
zou zijp handelwijze niet opzettelijk
gericht zijn geweest bp het voor
deel van de vijand en benadeling
van tijn vaderland, kon het hof
niet aanvaarden. Integendeel, zo
overwoog het hof. verdachte had
zich wijlen* en wetens naar Ne
derland begeven, wetende dat hij
daarmede de Staat zou benadelen,
doordat hij zich in handed van de
vijand begaf en volkomen In strijd
met de wens van goede Nederlan
ders. die hem ten sterkste hadden
ontraden deze verkeerde stap te
doen.
Voorts overwoog het hof, dat
verdachte door de Duitser*, om me
dewerking te verzoeken bij de ver-
•qhijnlng van zijn brochure, gebruik
heeft gemaakt van de machtsmidde
len van de vijand, wetende dat deze
gericht waren tegen Je belangen
van het Nederlandse volk Boven
dien had de brochure een defaitis
tische Inhoud, omdat daarin be
ëindiging van de oorlog en overleg
tussen de partijen werd gepropa
geerd. Dit nu was In strijd met het
aan verdachte bekende beleid der
Nederlandse regering. Hieruit con
cludeerde het hof, dat opzettelijke
benadeling van de staat en opzette
lijke hulpverlening van de vijand
aanwezig moeten worden geacht
Verdachte heeft door zijn houding
stof geleverd aan de vijandelijke
per maand
f per kwartaal
Het Prado tc Madrid behoort mét
het Partfse Louvre en enkele "‘Ita
liaanse -mruea tot de rijkste schü-
der^encollectiês ter wereld Ih
geeft een vrijwel volledig overzit"
van de Spaanse schilderkunst. Ner
gens kan mén een Velasquez, een
Murillo, een Ribera en een Goya
beter bestuderen dan daar, tn die
koele hoge zalen, waar de groot
heid en het aangrijpende realisme
van Spanje In fascinerende kleu
renweelde aan de lange wanden
prijken. Zelfs de toerist, die
seumbezoek als een min of
vervelende reisplicht beschouwt en
gewoon is om zalen met schilderijen
in vliegende vaart met een rels-
boekje in de hflfid door te ijlen,
alleen maar om te kunnen zeggen
„ik ben er geweest", voelt zich in
het Prado, midden in dat drukke,
roezige, gloeiende Madrid, als in
een betere wereld, waar hij de ziel
van Spanje sterker op zich voelt
inifferken dan op straat, in een van
d- kleinere zalen, gewijd aan Do
menico Theotekopoeli bijgenaamd
El Gj-eco (de Griek), hangt het
schilderstuk, waarvan hier een re
productie is afgebeeld. Het stelt de
Pinkstergebeurtenis voor.^de „Uit
storting van de Heilige Geest" El
Greco, die vierhonderd jaar geleden
op het (toentertijd Venetiaanse)
eiland Kreta werd geboren, vestig
de zich, na een verblijf in de Do
genstad aan de Adriatische Zee. fn
het hart van Spanje, het nk»rgeie.
geheimzinnige. half-Moorse Toledo.
Daar kon hij zich uitleven, want
Toledo en El Greco hadden 'en
hebben
meen De st
derde, is n
troont, mt,
getraliede
torens op een
door de diepe
iets fanatieks van uit.
zaam bovennAnselijks
visionnair; heAts een stt
Johannes’ Op^hopringen
getrokken, stralend met een
heilspellende gldns In aft wonder
lijke Toledo heeft El Greco zv..
apocalyptische vfsfpenen in verven
uitgedrukt Omstreeks 1608 schil
derde h(j het Pinksterfeest Het is
een doek van 2 75 b(j 127 De figu
ren zfjn typische El Greco-gestal-
ten, merkwaardig langgerekt, verti
caal bewogen, vervuld van een «in
nerlijk licht dat doar uiterlijke don
kerheid heen dringt De mensen
zjjn als vlammen, even geheimzin
nig flakkerend als de vurige tongen
op de hoofden der apostelen onder
het licht, dat uit d< hemel daalt.
rpOT de pijnlijkste kwesties,'waar-
1 voor de gebeurtenissen In Ne-
derlands-Indlë ons hebben gesteld,
behoorde die van onze landgenoten,
die jarenlang In Japanse kampen
hebben geleefd en waarvan er zfjn,
die nu pas, bijna twee jaar na de
Japanse capitulatie, ulj het binnen-
land zullen worden geëvacueerd!
Men hoorde niet veel van deze
donkere dingen. Misschien schaam
den wij ons te erg over de mis
stand, dat Nederlanders in Indië
feitelijk gevangenen waren van de
Repoebllk en soms op allesbehalve
fraalé wijze door goede leerlingen
van dè Jappen werden,geplunderd.
Wat-dit alles wil zegden wordt
duidelijk op de kleine maar inte
ressante tentoonstelling, die Kijker
dezer dagen heeft bezocht In het
Museum van Land- en Volkenkunde
te Rotterdam, waarin men een
waarschijnlijk zwakke afschaduwing
xlpt van hetgeen Nederlanders in
Indië gedurende de Japanse bezet
ting hebben meegemaakt, maar al-
k lerlei détails van deze tentoonstel
ling prikken al* angels In het hart.
Wie in de gelegenheid Is. moet niet
verzuimen haar te bezichtigen, want
meri leert er ook, wat Indië bete-
•kent voor al die Nederlandse'man
nen en Vrbuwen, die In dat land
hun levenswerk vonden. Men ont-
moet in deze zalen Nederlanders,
die daar hebben geleefd en die met
heimwee in hun blik'naar het dio
rama van een schoon Indipch land-
schap kijken, al staat daar dan een
gevangenkamp In...,
Velen gaan reeds naar Indië te
rug, ofschoon het er nog niet „In
orde" Is. Zonder vertoon trekken
zij weg. vol animo om daar te wer
ken en nuttig te zijn, zonder enige
zekerheid omtrent de afloop. Ook
de vrouwen willen er heen. De Si-
bajak, een troepentransportschip, is
Dinsdagmiddag met 800 vrouwen cn
kinderen vertrokken naar de wer
kers, die daar al geruime tijd on
der moeilijke omstandigheden aan
de slag zijn. De regering wilde jn
verband met de achterstand deze^
boot extra laten varen,-mits er ge-”
noeg belangstelling zou zijn. De dag
na de bekendmaking moeten zich In
Den Haag .zoveel vrouwen hebben
gemeld, dat mpn er wel drie Siba-
jaks mee kbn vullen!
De tentoonstelling toont lets van
de vernederingen, waaraan de Ne
derlandse mannen en vrouwen in,
de kampen wérdqn blootgesteld, hoe
ze moesten buifcen, netjes buigfen,
voor de Japanners, hoe de honger
velen tot wrakken maakte, en zo-
veel meer, maar.... ze willen terug.
Voor de laatste honderden Neder-
landers, die nu uit het binnenland
zullen worden geëvacueerd, komt
dan eindelijk het ogenblik, dat zij
kunnen gaan en staan waar zij wil
len, en al zal het verblijf onder re
publikeins bestuur de laatste tijd
wel ven dat onder de Japanse beu
len hebben verschild, na een bezoek
aan deze tentoonstelling beseft men
eerst goed, wat er in deze menseh
moet omgaan. En wat in de warga
negara'*, de Indo-Europeanen, die
destijds dikwijls onder pressie der
Indonesiër* van hun Nederlander-
tfhap afstand deden en die nu aan
do beurt komen....
Er 1* echter nog een kwestie, die
een weinig verheffende indruk
maakt en waarop een adres van een
aantal Nederlandse vrouwen-orga-
nlsatles onlangs de aandacht heeft
gevestigd. Na de Japanse capitula
tie zijn In Indië tienduizenden rijks
genoten, chlstelijke Ambonnezen en
Menadonezen en anderen, die zich
nauw verbonden aan Nederland
voelen en trouw bleven aan Ko
ningin Wilhelmina, evenals vele In
do-Europeanen gearresteerd en In
kampen opgesloten. Het ld fei
telijk beschamend, dat deze^toch
wel ergerlijke toestand hier door
het volk nauwelijks werd opgemerkt
of gekend. Er wordt nu, onder wat
m»n kan noemen zachte Nedprlattd-
le drang niet dwang een ein
de aan gemaakt, maar In een tem
po, dat volgens gegevens, waarover
de adressanten beschikken 'en die,
naar Kijker van betrouwbare zijde
hpeft vernomen, juist zijn, veel
langzamer verlooQj^tian de minis
ter van Overzeese Gebiedsdelen ki
de Eerste Kamer lieeft verklaard.
Deze mensen moeten zich in de
«teek gelaten voelenl
Kijker heeft Inzage gekregen van
een afschrift van dat adres en en
kele détails, daarin vermeld, hebben
hem sterk getroffen. Zo las hij:
„Welke behandeling onze rijks
genoten in de kampen, voofcal ook
In geestelijk opzicht, moeten onder-
g>*n, wordt o.a. gedemonstreerd
dgor de inhoud van pamfletten, ge1-
richt tot de Indo-Europeanen en met
roodwitte vliegtuigen boven de
kampen uitgeworpen. Dit pamflet
eindigt aldus:
Indo’s, gij vormt hier slechts een
ichare parasieten en hebben para
sieten dan het recht om te bestaan?
In Indonesië niet. Parasieten zijn
gedoemd om vernietigd te worden,
omdat hun ontstaan te danken is
aan 's werelds onrein. Indo’s gij zijt
gewaarschuwd".
En het deed Kijker wat vreemd
«an te lezen, dat nog *Mel 1945
Ir Soekarno te Bandoeng In de aula
van de Technische Hogeschool de
liefelijkheid over Europese vrou
wen debiteerde, dat ze alleen ge-
ichlkt waren voor Japanse bordelen.
De vrouwenorganisaties hebben
wel met enig recht de aandacht op
deze aangelegenheid gevestigd.
Het Is, zoals de minister in
Kamer heeft opgemerkt, een k-
tie van nationaal fatsoen, dat
heden, die om hun trouw aan
Koningin of om hun Europese
komst aldus worden behandeld, zo
«Poedlg mogelijk worden verlost,
bijna twee jaar n? de Japanse ne
derlaag, en rubn een half jaar na
Linggadjatll
Tijdens het bezoek van de minis
ters Beel en Jofttónan aan Neder-
«Ms-lndië heeft men over deze
kwesties ook weer niets vernomen.
net misschien nog te bescha-
™end2 Of men vóór of tegen Ling-
■MJaH is, men zal do zinsnede in
aet adre® der Vrouwenorganisaties
rooeilijk kunnen tegenspreken „dat
i .n? “*riJst<n in deze toestand voor
4*..c Nederlander, die. zich Christen
■°«nt> onwiiraardbsar l*".En wie
pen* de tentoon-
m leert wat een
|ng) betekent.
- KIJKER
Uiterlijk onberoerd hoorde Jbran-
ca Simons, de 29-jarige Joodse
vrouw, hedenmorgen het doodvon
nis aan. dat het Amsterdamse Bij
zonder Gerechtshof conform dc ei*
over haar uitsprak.
Ook haar echtgenoot, de niet-
Joodse 45-jarige Amsterdamsn.
chauffeur W. J. H. Houthuys. werd
ter dood veroordeeld.
Evenals de reeds ter dood ver
oordeelde Ans van Dijk heeft Bran
ca Simons in samenwerking met
haar echtgenoot zich als V-vrouw
in dienst gesteld van de S.D., nadat
ze in de zomer*va‘n 1943 was gear
resteerd. Branca Slmóns woonde in
de Kerkstraat te Amsterdam err bo- u
ven haar woonde de beruchte S.D.’er
Schaap. De ..operaties’’ van Branca
Simons. Ans van Dijk en Houthuys
hadden, zoveel succes, dat ze bij
voorbeeld op een enkele dag niet
minder dan 35 Joddn in handen van
de Duitsers speelden, die allen -in
Duitsland zijn omgekomen. Het ver
raad werd goed betaald: in een pe
riode van vijftien maanden ver
dienden Branca Simons en Ans van
Dijk twintig duizend gulden.
De derde doodstraf was tegen de
F39-jarlge Amsterdamse- schilder J.
A. Ruiters, die op het Leidseplein
T’?mbrandtp)ein te Amsterdam
afspraken maakte met illegale wer
kers en deze dan. nan de S.D. In
handen speelde.
De sigarendistributie
Het Ministerie van Economische
Zaken waaarschuwt uitdrukkelijk
tegen het verkopen van sigaren
zonder bon. Weliswaar wordt over-
vlogen de distributie van sigaren
op te heffen, doch indien zulks ón
mogelijk zou blijken, komen bo
trokkenen in grote moeilijkheden.
De contróle wordt in belangrijke
mate verscherpt
Volgende week weer een ei
Op 29 Mei zal voor alle leeftijds
groepen een bon voor één ei bekend
worden gemaakt.
In Juli en Augustus
bonnenlijst eenmaal
in dc twee weken
Teneinde de winkeliers in de ge
legenheid te stellen hun zaken
enige tijd voor vacantle te sluiten,
zal van 6 Juli tot en met 30 Augus
tus a s. in plaats vnn iederë week,
éénmaal per veertien dagen een
bonnenlijst worden gepubliceerd.
Ih de tijdstippen, waarop de de
taillisten de bonnen bij dc dlstribu-
tiediensten moeten inlevercn. wordt
geen wijziging gebracht.
De bonaanwijzing voor tabak zal
telkens normaal in de tweede week
worden gedaan.
Versobering in
restaurants
Met ingang van Augustus, zullen
naar de afdeling voorlichting van
■het Ministerie van Landbouw. Vis
serij en Voedselvoorziening mee
deelt, de toewijzingen voor voe-
dingsvetten en/of vlees aan hotels
en restaurants, broodjeswinkels en
dergelijke met respectievelijk 16
tot 20’’» worden verlaagd. In het
kader van de algemene versobe
ring voor deze bedrijfstak zullen
zo spoedig mogelijk twee vleesloze
dageqper week worden ingestcld.
was het glster-
laar Nederlandse
wacht betrokken had-
i openbare gebouwen.
op de beslissing van
over de
zal uit-
het
int