w De geboorte van kóp- én schotel DE VELUWE Reis naar Denemarken KOGELS IHsrii is* 'AT O aar f A.VNTKR ADOLPHUS Anti-snork •l*1 met KERSTMIS rmïLi1 u-L-srjtiS» m 5* DE INGEWIKKELDE SITUATIE IN ZUID-BORNEO Pro-republikeinse «tromingen DOKIE DURF IN Goede raad •WOENSDAG I JUNI 1947 GOUDSCHE COURANT EERSTE BLAD .PAGINA 1 Intrede ds- J. .vin Rossum te Winterswijk '„Wat wil ioch die i klapper zeggen" '- Tta vorige 'Zondig aficheid te hebben genomen als voorganger tan de Vereniging van Vrijt Her- vormden te Amerafoort. heeft Zon-* 4}ag j.l. onze oud-stadgenoot da .7 ven Roaaum tijn intrede gedaan ala predikant der Ned. Herv. Gemeen te te Winterswijk In de morgendienst werd de nieuwe predikant bevestigd door tgn broer da J. van Roaaum. voor ganger van de Vereniging van Vrijt Hêrvormden te Apeldoorn, die tot tekst had gekozen Zach. 8 19 Hflbt dg waarheid en de vrede lief Des middags deed ds Van Rossum tijn intrede met een predikatie over Handelingen 17 18 ..Wat wil toch t die klapper zeggen!" In zijn predi katie nam ds Van Roaaum deze ■worgden van de apostel Paulua. gesproken op de Areopagüa te Athene, tot voorbeeld, opmerkend, dat voor klapper in andere Bijbel vertalingen «taat betweter of praat jesmaker. Wijzende op de rijkdom en de schoonheid van het Evangelie, teide hij. dat hij, evenals Paulua te Athene stond midden In de cul tuur van zijn dagen, wilde staan midden In de cultuur van deze tijd. Ieder, die geroepen is het Evangelie te verkondigen, doet dat, zoals hij het Evangelie heeft verstaan en zo als het in zUn ziel weerklank heeft gevonden. De jgemeente, aldus^spr.. spreekt thans]van de ..nieuwe' -predikant. Men J/raagt zich af: Hoe tal hij het Evangelie verkondigen en wat zal hij --tys te zeggen heb ben? Van de eerste kennismaking-, van de predikant met zijn gemeente hangt veel af en de eerste Indruk is in de regel de beslissend*. Spr. is vol verwschtlng naar 'Winters wijk gekomen, een gemeente met trouwe kerkgangers, waar hU een uitgestrekt arbeidsveld zal vinden met vele mogelijkheden voor de opbouw der kerk. De tijd.-waarin we leven, is ernstig en stelt ons voor v'ele problemen Sprekend* jfcver <je Christelijke naastenliefde wees ds Van Roisttm op de .ware verdraagzaamheid, ook tegenover de leden van andere kerkgenootschappen. We dienen, zeide hij. het goede ook bfl anderen op. te merken en te waarderen. -Christus heeft ook nog andere schapen, die van deze kooi niet zijn. Al» we ons afvragen, of de wereld nog een toekomst heeft, kunnen we hierop alleen bevestigend antwoor dden als we de mogelijkheden zien. die het geloof schept. Er is een toe- nemende onverschilligheid en het getal dergenen, dat bulten de kerk is komen te staan, is steeds groeien de. De cijfers van de volkstelling zullen het wel aangeven. Er is een onkerkelijkheid en een ontkerste ning. Een der oorzaken Is, dat de kerk te'veel naar het verleden en te weinig naar de toekomst zich heeft gericht. Velen veïstaan niet een*. de taal meer. die de -kerk predikt. Daarom zal men. besloot de predikant, uitsluitend het Evan gelie moeten brengen In een taal, die deze tijd verstaat. Na de predikatie richtte ds Van Rossum een persoonlijk woord tot Zijn bevestiger, tot de ambtsdragers en tot de gemeente èn tot de be woners van zijn wijk, waarbij hij dank brdèht voor de zeer hartelijke ©ntvangat In Winterswijk. D» B. van Gelder namens de ker- keraad en da A. Wartena namens de ringcollega'a heetten de nieuwe predikant welkom. Een woofd'van gróte sympathie en waardering sprak dr v. d. Hooft namens de Vereniging van Vrijzinnig Her vormden te Amersfoort, waarvan k een vijftigtal leden de bevestiging en Intrede-bijwoonden. Dr vr d. Hooft zeide. dat het een groot deel van -de Vrijz. Hervormden spijt, dat ds Van Rossum Amersfoort heeft verlaten. Hij is. verklaarde sprekdr. een Evangelieprediker niet alleen voor de kerkelijken. maar vooral voor degenen, die wankelen en on kerkelijk gewdtden ?ijn - De druk bezochte dienst werd met het zingen van Psalm 1933 f,\J zij alttjd mijn hart gewijd" be- tiofen. Goudse Fotoclub Vorming van collectie van stadsschoon Ven de onlangs hier ter stede op gerichte Goudse Fotoclub als onder afdeling van de Bond van Ned. Amateur-fotograf en Verenigingen, ia het bestuur als volgt samen- gestald: C. J. Schotel, voorzitter, dr E. W. Jonker (Joubertstrsst 140) secret ar in. W. Dorst, penningmees ter, A. Vingerling Szn ep J. A. Donker. Het doel der vereniging zal dn de eerste plaats zijn het opwekken ven ♦en algemene belangstelling voor de amateur-fotografie eh het verhogen van het kunstzinnig niveau door het houden van demonstraties aan de hand van lichtbeelden.' excursies met bespreking der daarbij ver kragen resultaten, wedstrijden etc. Voor mindsrgevorderden zal ge legenheid worden gegeven zich onder deskundige leiding te be kwamen in bepaalde onderdelen der fotografie. Het lift in de bedoeling een foto collectie bijeen* te brengen, wawjn het In ortie atad nog zo rijkelijk aanwezig stedenschoon tot uitdruk king komt. Deze collectl! zsl jer beschikking worden gesteld vin verenigingen, welke ten doel heb ben de historie der stad en om streken te bestuderen en vast te leggen of haar schoonheden te propageren. Naar samenwerking met deze laatstgenoemds verenigin gen zal zoveel mogelijk worden ge streefd. te j De aanaluiring bij de Bond stelt de leden in de gelegenheid tevens kennis te maken met fotografisch werk uk het gehele land. De „Goudse Fotoclub"- telt mo menteel ruim dertig leden. Stadss In Mei wetjl op de Stadsspaar- hank en -stortings- en ophaaldienst ftp «en totaal, van f 209 JM mtar - [betaald /83J08. saldo thaft hJM. Het aantal spaarboekjes 'i met 18 tet 1871. het aantal i steeg met 12 tot 2788. Mr. F. Tleter. Hoofdrsd. Leo Ott. ftaatk. red. prof. mr. C. W. de Vries. Chef-red. 8. H. v d- Krafts. Cfltm es druk N.V. R'damach Nieuwsblad. land helpt India" voor Indisch# ge- repatrieerden. 4 1 aal 7.51 sur CalvUm Spreek beurt. ds J. v. d Heuvel 4 ^unl I uur WesMrtchoel: Bijbel lezing d* M. C. Koole 4 Juni S uur Reünie: .Spreekbeurt •enJiomst Spiritualistisch Gerroouchao Hoger levep-, spreekster mevr jo» v. Renne Smit over ..wat Is Gods- k#nnl*vsr 5 Jual li—11 sur Splsrjagitraat 113: Kosteloze in- en bsrinenung tegen dlphterie voor kinderen i Jnnl is— li uur Bplerlngitraat 113: Spreekuur Kraamcenfrum I Juni 4.3» uur VaUlngccbouw Bis- ksrtslagel as: Openbare verkoping goederen door deurwaarder B. van Blokland 5 Juni t uur Houtmansplantsocn: Concert harmonie ..De Pionier s Juni a uur Hst Blauws Kruis: Bijeenkomst „De Jonge Kerk spre ker J. Kspteln over ..Onze vrije tijd". I Juni l uur Nieuws Schanwburg: Opvoering ..DS reiziger zonder ba gage". door toneelgroep ..Comed»" voor Goudse Toneelkring 4 Juni s nur Splarlngslraat 113: Ge legenheid tot kosteloze inenting dn herinenting. Juni 7.3S uur Kunstmin: Oudst- avond openbare lagere school no. 4. 7 Juni: Collects ten bate van Ned. reclassering* verenigingen 7 Jnnl ll.l» nnr Kunstmin: Aifgme- ne vertedering afdelingen en lfpjuur vereniging ..De-Producent". Bioscopen Rsunle Bioscoop: De Koning van de Tlialla Theater: Piraten van Key- West (met Rsy Mllland en John Wayne). Aanvang 7 en 11» uur. Apothekersdienst Steeds geopend (des-nachts alléén voor recepten): Apotheek Des. West- haven 14. WAARSCHUWING Tegen clandestien bouwen en oprichten Burgemeester en Wethouders van Gouda vestigen er opnieuw de aan dacht op. dat het verboden is om te bouwen (in de ruimste zin), voordat daartoe door hun college ingevolge de Woningwet en de bouw- en wo ningverordening een vergunning is verleend. Hetzelfde geldt voor het oprichten 'en in werking brengen.van inrich tingen. waarvoor ingevolge de Hin derwet een vooraf verkregen ver gunning vereist word!. Men zij gewaarschuwd tegen overtreding van de bovenbedoelde voorschriften. Een strafrechtelijke vervolging zal niet uitblijven indien zonder de ver eiste vergunning wordt gehandeld. Hetgeen in strijd met de voor schriften is gebouwd of opgericht, zal zo nodig door de gemeente op kosten der overtreders worden af gebroken of buiten werking gesteld Tegen clandestien geknoei zal streng worden opgetreden. - Uit vroeger tijden DE „GOUDSCHE COURANT" MELDDE: 75 Jaar geleden. Uit het verslag van dé toestand in Gouda in 1871: De werkinrichting tot wering der bedelarij bestaat door bijdragen van een groot aantal ipgezetenen. die daaraan wekelijks contribueren. Alleen de gebouwen behoren aan de gemeente en worden door haar onderhouden. Aan het hoofd staat een bestuur van negen leden en een college, dat uit 25 peraonen bestaat Ieder, die tot de inrichting zijn toevlucht nèemt en ondersteuning behoeft, kan daar tegen verrichting van het hem aangewezen werk, de kost en bovendien nog een kleine geldelijke beloning verkrijgen, peze inrichting oefent in onze gemeente een zeer gunstige invloed uit. De bedelarij, die voor haar oprichting op grote schaal bestond en niet te weren scheen, is sedert die tijd geheel verdwenen. Het grootste aantal personen, 'dat zich in de Inrichting bevond, was 115, het kleinste 54; onder hen zijn begrepen 36 oude lieden, die tegen een kleine bijdrage in het huis zijn gehuisvest en worden verpleegd. Op de Bank van Lening werden in de loop van het Jaar op een totaal van 86842 panden 1121 panden meer beleend en 6155 meer ter leen verstrekt dan in het vorige jaar. Het aantal panden bedroeg aan het einde van het jaar 103198. dat beleend werd met 274.198. 58 Jaar geleden. Een merkwaardige persoonlijk heid op het gebied van de nijverheid Is ons door deTdood ontvallen. De heer Adrianus Anthoijie Gljsbert van Iterson overleed te 's-Graven- hage in de ouderdom van bijna 94 jaar. Hij werd geboren te Woerden op 11 Augustus 1803. Reeds vroeg openbaarde zich bij hem liefde tot de natuurwetenschappen en hij had als jongeling h'ft voorrecht om onder leiding te komen van de hoogleraar De Fremery. die toen maals de -leerstoel voor scheikunde te Utrecht bezette. Later gesteund door de vriendschap en voorlichting van de scheikundige prof. G. J. Mulder, legde hij zich speciaal toe op de atudle der vetzuren en het was op zijn »erfraden, dat de firma Schoneveld. Wasterbaan en Co. alhier er toe overging om in 1853 een kleine stearine kaarsenfabriek aan haar f»brlek van aardappel- jtroop te verbinden, waarvan hij als technisch directeur optrad, ter wijl later weer op zijn initiatief, die kleine compagnie omgezet werd In een naamloze vennootschap, welke vele Jaren door zijn vaste hand en grote wetenschappelijke kennis be stuurd. thans ,aah 600 werklieden een goed bestaatv verzekert en door haar mililoenen i «tearinekaarsen Neerland», en Ooijda'ó naam op industrieel gebied, over de ganae aardbol verspreidt De overledene werd voor deze verdiensten begif tigd met het ridderkruis van Je Orde van de Nederlandse Leeuw. 2S Jaar geladen. De heer J. H. van Straaten van Nea te Boakoop la benoemd tot erelid van The Middle aex Hospital te Londen.' tn verband met zijn grote verdiensten voor Je aanleg I- van de koninklijk# tuin op de Ideal 1 Hon)# Exhibition te Londen. i Twee Nederlandse kinderrijke familie*, de favplie' Van Loon uit Hoope Zwaluwe en de familie Vf* den Diepstraten uit Made (N.B.) zullen één dezer dapen naar Canad»emipreren om daar het boerenbédry/ te paan uitoefenen Maandapmiddap zyn de families in Den Haag gekeurd voor de Canadese dokter. Foto: de familie Van Loon met 9 kinderen (vooraan), daarachter de familie yan'den Diepstraten met 8 kinderen maakten foor zy naar hun hofsteden terugkeerden een wandeling door Den Haag. ONZE VERHALENPRÜSVRAAG r (Slot). Vierde prijs groep B. Het w«» morgen» vroeg op 21 Juli 1945. Het was druk op de Markt. Auto» «tonden te wachten Mensen uit Denemarken liepen druk heen en weer. Men zag hier een groep kinderen en déir een groep kinderen Hier een zoen, daar een traan. Toen klank het: „In stappen!" En daar gingen we de auto's in. Nog een laatste handge- wuif. de fotografen kiekten. Daar gingen we het onbekende tegemoet. Van de Markt ging het over de Kleiweg, zo nagr de Bodegraafse- straatweg. Daar werd alles geregeld." De .wagens hielden stil. Wij konden j er weer even uit. Toen men klaar was. gingen we weer verder, steeds .verder, verder. Over Utrecht naar Harderwijk. Zwolle. Daar stonden we stil. We gingen een gebouw binnen en daar konden we net zo- vee! melk drinken kis we wilden. En toen ging het weer verder. We zijn alweer langs dé Drentse Hoofd- Herinneringen uit Haastrecht Goudse Kermis De Utrechtse kennis was afgelo pen Er waa een druk vervoer in de lJtel. Vele kermisexploitanten kwamen per achip met hun uit elkaar genomen etablissementen naar de Goudse kermis. Die .werd ingeluid in de Socië teit ,,On» Genoegen" m*t een con cert door de Grenadiers en Jagersr Ala het concert begon, zaten alle dames bij hun theestoof en in hun tas hadden ze wat medegebracht, „iets bij de-thee". De heren hadden hun biertje. De aociëtelt bezat een grote prachtige tuin met enkele prieëeltjea en zitje». Er waren voor deze bijzondere gelegenheid een paar attractie». Men kon er poffer tjes en wafels krijgen, ook waren er Kees en Mie". Was de pauze aangebroken, dan verspreidde het gezelschap zich. De jongens begonnen te hossen en rie pen ..Wij gaan naar Kees en Mie" „Drie cent een kees" (Een „kees" was een baksel, dat zo groot was als een rijksdaalder). Het was heer lijk van smaak. De grotere jongens en meisjes wandelden naar de ach terzijde van de tuin en gingen op een rustig plaatsje zitten. Wat al heerlijke banden werden daar voor het leven aan elkander geknoopt. Voor men de Kleiwegbrug over ging. had men links een mooi café- restaurant. waaraan een grote stal houderij verbonden was. Iets ter zijde daarvan was het Comedie- gebouw. Hier werden door een rei zend toneelgezelschap voorstellin gen gegeven. Er waren uitstekende krachten aan verbonden, zodat de zaal vaak uitverkocht was. Het is te begrijpen, dat het re«- taurant van de heer Tenkate. zo heette de eigenaar, voor families van buiten, het aangewezen restau rant was om daar uit te spannen. De kerm(? te Gouda was door haar bijzonder gunstige ligging al tijd zeer druk btzocht. Hij deed voor de Utrechtse niet onder, ofschoon de bevolking van Utrecht vele ma len groter was dan die van Gouda. De beurzen van de boefen in de omtrek waren echter v«el beter ge spekt dan die van de Utrechtse ker- misvierders. Men zag op de Goudse kermis eigenlijk alles, wat men in Utrecht ook al gezien had. Er.-waa echter iets bijzonders en dit was een gro te voorstelling, die met een water- ballet zou eindigen. Een kennis van mij. die wat te diep in het glaasje had gekeken, gtapte zeer tegen.de zin van de twee acteurs, bij bet be gin van de voorstelling In het bas sin De acteur» grepen hem beet en sleurden hem onder» water. Tien minuten lang was hij meer onder dan boven water. Het publiek juich te. Het vond. dat de acteurs volko men gelijk hadden. Die kennIWvan «róij had een goed lesje gehad. C.J.Idenburg DE LUCHTBODE. De postduivenvereniging' „De Luchtbode" hield een wedvlucht uit Vilvoorde (België). Uitslag: 1. F. Weaseling; 2. R Lakerveld; 3. A. v. Reeden; 4. 5. 6. J. v. Stel; 7. A. Pijperr; 8. J. v.' Kersbergen; 9. G. Br enkman. Los 8 uur; eerste duif 9.42 09. laatste 11.03.31. „De Luchtbode hield tevens een wedvlucht uit St Quentln (België). Uitslag: 1. 9. 10. 18. 19.' Buffel; 2. 3. 11. 14 J. Vooijs; 4. 13. A. Pijper»; 5. A. v. Reeden; 6. G. Schouten: 7. F. F. Weaseling; 9. 18 G. Vooijs; 12. G. Brenkman; 15. R Notenboom; 17. T. Stoppelenburg; 20 H. Lakerveld. Los 7 uur: ssrsts duit 19.29.59, last- ate 10.49.46. vaart, en pang!-!! Wat was er? ..Een lekke band''' Daar stonden we nu In de pikdonkere avond. Toen de band gerepareerd was. ging het weer naar Groningen. Toen we er aankwamen waren de andere lauto'a er al. We gingen eten en slapen in de sigarenfabriek van Niemeijer op d* vierde étage. -De aaal lag vol met stroo. Toen we de volgende morgen opkwamen was de zaal vol stof. Toen we gegeten hadden ging het *weer verder, naar Ter Apel, de grens over. De com miezen wensten ons een prettige vacantte en een behouden terug komst. Daar gingen we dc grens over en Duitsland in. En wc zon gen boven de bomen uit. Alle vaderlandse liederen klonken. Zo arriveerden we in Bremen. Het was alweer nacht. We konden niet veel zien. maar we zagen wel. dat er veel kapot was. Verder ging het. naar Hamburg. Het was al morgen toen we er aankwamen. Toen wc Hamburg binnen reden, ging er een ..Oooooo" op. want we zagerf niet anders dan puinhopen huizen hoog en uitgebrande fabrieken, werkplaatsen en huizen. Dat was jjen schrikbeeld van de oorlog. We reden nu naar Padbourg aan de grens van Duitsland en Denemar ken. Daar gingen we In een nood-, kamp. we werden verschoond en* de volgende morgen gingen we met de trein verder naar het Noor den tot aan Fredrikshaven. Daar stapten we uit en reden met echte autobussen naar een klein plaatsje aan het Kattegat Albec. Rondom bossen en hei en een eind verder de zee en duinen. f In Denemarken had ik best te eten. We moesten ook wel helpen in de keuken, maar dat gaf niet. We gingen voetballen en handbal len. Spoozoekertje. o ja. dat zal ik even vertellen. We waren een keer Gestapo en Patriotten aan het spelend met een band om je arm en vlaggeri. Toen ben ik verdwaald in een bos met twee meisjes en nog één jongen. Maar we kwamen ge lukkig weer op de goede weg. We hebben ongeveer anderhalf uur ge dwaald. We deden nog veel meer, o.a. gymnastiek, bosbessen plukken, boksen en andere spelen en rover en reiziger. We zijn er drie en een halve maand geweest en hebben vele uitstapjes gemaakt naar an dere plaatsen. Het was 's morgens vroeg 1 No vember- 1945. Gepakt en gezakt gingen we naar dc bussen. We gingen naar huls. Van Albec naar Fredrikshaven en zo naar Albourg. Daar gingen we verder met de trein naar Padbourg. Weer in het zelfde noodkamp. De volgende moi gen ging het verder naar Ham burg en naar Bremen. We bicven in de autobussen slapen. Maar ik kon in die bussen niet slapen. Ver der ging het over de grens naar Arnhem, jvaar 500 kinderen uit ons gezelschap wonen. Wij gingen naar Utrecht, waar we afscheid namen van onze Deense leiders en toen met Utrechtse bussen naar Gouda. Dank. dank Danmark. dank. JOHANNES SLUYTER. 13 jesr, Zoutmanatraat 7, Gouda. Sportweek te Den Helder Na het grote succes van het vo rige jaar. waarbij ongeveer 800 mi litairen van Land- en Zeemacht aan de sportweek te Den Helder deelnamen, z*l de „Commissie voor Ontwikkeling en Ontspanning, vbor de ln Den Helder en omgeving ge-^ legerde militairen" ln overleg met de R.A.Q. van de Kon. Landmacht en de aid. O. en Q, van de Kon. Marine, de" maand opnieuw een groot sportfeest organiseren te Den Helder en wel op 21 Juni en van 23 tot en met 28 Juni-8.8/ Plaatselijk Nieuws Bodegraven Aan de Landbouwhogeschool Ie Wagemngcri slaagde voor het pro- paedeutisch examen de heer J. C. van LeeuweA, alhier. j Haastrecht Burgerlijke filand. Geboren: Arie. z. v. W. Relchard en J. C. Post: Johannes Adrllhuf Marie, z. v. J. Moons en A. J. Broere. Ondertrouwd: J. Stoffer te Wad- dinxveen, 2$ j. en H Hol. 26 j A. den Beaten.-S8 j. en M Broer. 31 j.; B. van Dodenwaard te Waddinx- veen. 25 j. en J. Brouwer de Ko ning. 23 j Getrouwd: W. Brouwer de Koning 36 j. en N J. D van der Kldbt. 32 j G. A Streng te Reeuwijk. 35 J. en M. M. van Leeuwen. 25^. Moerkapelle Motor in brand. Een motor, toebehorende aan de heer Uithol, van de Bredeweg. geraakte door on bekende oorzaak in brand. Met enige emmers water werd het vuur geblust. De motor is uitgebrand. Burgerlijke Stand. Geboren: Jan. z. v. J. Breedijk en S. ^A. Kar- remaiy Gehuwd: p van Driel, 26 j. en E. A. Nieuwland. 22 J.: k. H. van Nielen, 59 J. en H. Houthuijzcn. 46 j. -Ondertrouwd: K. van der Tooien. 26 j. te Haarlem, en M A de Graaff. 28 j G C Baanen. 38 J.. 's Graven- hage en J. C. H. van Voorat 35 J; W van Tienhoven 30 J te Rotter dam. en H. van der Spek 25 j.; P. H. van den Akker. 22 j. en D. M. de Jong 26 j. Oudewater Kaaamarkt. Aangevoerd 41 par tijen: eerate aoort f 1 50—1.54. twee de soort 1.47—1.49 exduilef 12 cent toeslag. Handel vlug. Wedvlucht. De postduivenver eniging hield een wedylucht uit St Quentln; afstand 270 km. De uitslag is: B. Burger 1. 2. 6. 7, 10; L. Bur ger 3. 8; P. J. van Vliet 4; Gebrs. Oostendorp 5; B van Bunnik 9; Ekelschot te Montfoort 11. Los 7 u. Eerste duif 10-38-21, laatste 11-15-28. Jongetje verdronken. Zondag is onze Jtad In beweging gebracht door het feit. dat een zoontje van de heer Th. van der Kleij. de bijna vierjarige Gerard, die mot zijn oudere broertjes was gaan wandelen en van hen was weggegaan, niet thuis kwam. Van alle kanten werd hulp geboden, doch de kle'ine bleef zoek. ln de late avond |s de politie met een viertal dreggen in de haven en In en nabij de kolk aarv het zoeken gegaan. Na enige uren werd het lichaam opgehaald. Ouderkerk a. d. IJssel Bedankt. Ds P. van den Berg te Wapenveld heeft voor het be roep naar de Ned. Herv. Gemeente alhier bedankt. Burgerlijke Stand. Geboren: Johanna d. v. J. Suijker en M. Lin- gen: Maria d. v. A. P. Hoogwerf en A. Lingen. Bouw van tien woningen. In de raadsvergadering deelde burgemeester A. Neet mede. dat thans ook particuliere woningbouw met rijkssubsidie mogelijk is. Ver- yolgens werd mededeling gedaan van een besluit van Gedep. Staten, waarbij het uitbreidingsplan ge deeltelijk werd goedgekeurd. De toegangsweg tot het toekomstige sportterrein wensen Gedepechter niet over maar naast het terrein van de Fa. Gebrs. De Vries gepro jecteerd te zien. Hierover zal nog nader worden geconfereerd Aan mcj. G. N. van den Berg werd op haar verzqek eervol ont slag verleend als onderwijzeres aan de openbare lagere school.' wegens gelijke benoeming te Vlaardingen. Op verzoek van de afd. Krimpe- nerwaard van de Chr. Boeren en Tuinders bond om subsidie voor haar Chr. lagere landbouwachoo} .te Gouda, werd besloten aan het land bouwonderwijs ln het algemeen een aubsldle te verlenen van maximaal 10 per leerling. Een aanvrage van de plaatselijke woningbouwvereniging om een bouw- en wonlngvóorschot van 183.848 voor de bouw,van 10 wo ningen en éen bedrag van 28.22830 voor de grond werd toegestaan. - Sport Waterpolo Goeda start van Gouwt Het gcjio>moveefde eerste zeven tal van Gouwe'te Waddlnxveen is in de tweedd klasse uitatekend van wal gestoken door gisteravond de Unionwedstrijd tegen Maas uit Rotterdam met 3—0 te winnen. Verdere uitslagen: KjN.Z.B Bodegraven—Boskoop T—5, Kring Gouda: Gouwe 2— G.Z.C. 4 3—0. Gouwe 3—B.Z C. 2 2-0. Voetbal Afdelingsprogramma 'Proiramma voor Zondag: It Klaas®Moordrecht Gouda 4; Nieuwerkenk l-GSV-l: MoercapeU# 1 -Lekkerkerk 3; VEP l-Nic Boys 1; Zwervers Hssitrecht 1; Nic. Boys 1—VEP 1. Zaterdag 7 Juni 5 u.; ONA 4 Goude 4. Dlnsdsg to Juni 7 u.1 7e Klaas® A: GSV 4—Schoonhoven 3. 11 u Amm SV 2—Bergambaoht 2: Gouderak 2—Olympl» 4: Stolwijk 3— Groenewe* 1; ouc(ewater 2—Nieuwer- kerk 2 Boskoop 2-Wadddnxveen 2. B NIC Boy» 2—DONK 2: Olympla 3— RVC 1: NSV l—Waddlnxveen 3; ONA s— Bodegraven 3. 11 u.: VEP 2—Bos koop 1. 15 Vi DONK NlC Boys 2. Zaterdag 7 Juni 5 u. 3e KI. A: Schoonhoven 4—Oudewa ter 3 11.30 u Lekkerkerk 4—GDS 2; Bergambacht «—Haastrecht 3; B Wad dlnxveen 4—Moordrecht 3: RVC 4— 12 u GDS 3—Zwervers 3; Groeneweg Moercapelle 2: Gouderak 3—DONK 3. 2—UNIO 3; C: UNIO S—Boskoop 3. Bodegraven 3—Nieuwkoop 2; NSV 2— VEP 3 \2 u DONK 4—RVC 2: GDS 4 —GSV 5. 12 u D: UNIO 4—ONA I. 12 vi ESTO 3—GDS S: Nieuwkoop 3— GSV 4 JL'NlORENCOMPETITIE. Programma voor Zaterdag: Afdeling A Groep 3: Jodan Boys a-. Gouderak a 2.30 u. Afdeling B Groep 2: ONA c-UNIO h 4 u Stolwijk s—Gouda d 4 u.; DONK c—VEP ilu., Bondsploeg tegen Oqstelijk elftal De bondsploeg. die Zaterdag avond a.s. In het Goffcrt-stadion te Nijmegen tegen het Oostelijk elftal uitkomt. Is als volgt samengesteld: De Munck (Sltt. Boys): Chrlstiani (S P Emma). De Jong (ADO): Lus- senburg (NAC). Schijvenaar (EDO). Theunissen (Limburgia); Cqlthof (HVV), Nass (VVV). Van Onselen (VSV). Bieibroek (RCH) en Groene- veld (Haarlem). Reserves: Schaap (Donar). Engel (Willem 2) en v. d. Tuin .(Hermes D.V.S.J. Een verstandig besluit Alle voor Zaterdag en Zondag vastgestelde wedstrijden om het kampioenschap van Nederland, pro motie-degradatie en beslissings wedstrijden, benevens de nader door het bestuur van de K.N.V.B. aan te vyijzen cbmpetltle-wedstrijden zul len met het oog op de warmte om zeven uur 's avonds aanvangen. Wielrennen. De ronde van Luxemburg De derde etappe Rodande—Dude- lange (176 km) is gewonnen door Clemens in 4 uur 50 min. 32. sec. Syen (Ned.) werd 16e en Jansen (Ned.) 21e. belden met een tijd van 5 uur 13 min. 55 dec. Het algemeen klassement luidt thans; 1 Clemen* (Lux.) 16 uur 34 min. -52 sec., 2 Geus (B Janssen staat op de-He plaats met 17 uur 5 min. 42 «e'c.. Syen op de 19e plaats met 17 uür 24 min 24 sec. en Lakeman op "de 30e plaata met 18 uur 51 min. A sec. Bokaen. Freddie Milli k.o. Hoewel hij een gewicht»voordeel van 41'» kilo had en vier Jaar jon ger'waa. bleek de Engelse kampioen halfzwaargewicht Freddie Mllla gis teravond te Londen geen portuur voor dc 31-jarlge Amerikaanse neger Lloyd Marshall. In de vijfde ronde kwam het eind vtn dit te leurstellende op middelmatig peil staand gevecht, toen Mills, eerst door een linkse hoek en vervolgèn» door een zware rechtse tegen de kaak getroffenf.voor de volle tien tellen neer ging. Dit was de eerste keer ln zijn elfjarige carrière, dat Mills een wedstrijd dpor k.o. ver loor. Ook Lesnevltsch nad hem voor de limiet overwonnen, maar toeh ontanapte Mills door interventie van de scheidsrechter aan een zekere k.o. Roeien. Int. wedstrijden te Amsterdam Ter gelegenheid van de herden king van het feit, dat 315 jear ge leden te Amsterdam het hoger on derwijs werd ingesteld, organiseert Nereus op 28 en 29 Juni op de Bos baan Internationale roelweditrljden. waaraan ook niet-unlveraitflre ploegen kunnen deelnemen. In het buitenland bestaat hiervoor grote belangstelling. Men verwacht roeier» uit Enae- land. Amerika. Zwitserland. Polen en Argentinië. Schaatsenrijden. Om op te (rissen In ceh vergadering van het b*e- stuur van de Friese Elfitedenver- enlglng is de commissie van onder zoek, die alle partijen zal horen in Werband met de uitslag van de deze winter gehouden Elfstedentocht ge ïnstalleerd. "De commissie be«ta»t uit de "heren mr J. Linthorst Ho- man. B. D. Huizinga Bruin» en J. Werkman. Herinnert u het zich nog? Brrrrr Dammen. Vierde partij GhestemKeiler remise Ook de vierde partij match van de match c van de om het wereld kampioenschap tussen Ghestem en Keller is in remise geëindigd. In hemdsmouwen, met 'n warm uiterlijk, maar een koel hoofd, zo zitten wereldkampioen Ghestem (rechts) en onze landgenoot Keiler aan het bord met de honderd velden, waarop de strijd om de hoogste titel zal worden uitgevochten. Ook de vierde partij, gisteravond te Dordrecht gesfieeld, eindigde in remise. 14.000 Pond voor Steel Steel, die voor 15.500 pond naar Derby County is verkocht is ten slotte gezwicht voor het aanbod van een woning. Derby County, bracht S(eel en dien^ verloofde per auto naar'de nieuwe woning, waar na de Schot In de transfer toe stemde. Gevleugeld transport Voor de eerste maal In de ge schiedenis van het transportwezen hebben Vrachtauto's gezorgd voor het grote-afstand-transport van een aaoULplano's en vleugels. De ATO Faalde uit Tsjecho-Slowakije acht 'piano's ep vier vleugels, bestemd voor de algemeen Importeur voor Nederland te Zwolle. De muziekin strumenten -bleken volkomen onbe schadigd na de meer dan 1000 km. lgnge reis. KERKNIEUWS. Ned Harv. Kerk: Drietal te Maars oen (2e pred. pl.) W. Boneema te Zuld- Beljerland. M. J ten Brugjtencate te Zegvelt en H. v. Wijk te Den Ham Beroepen te Gouderak C. C. Klericx te Op- en Neder-Andel Bedankt voor PUnecker (3e pred. pl.) en voor Wa- genlngen C L Verbaas te Schiplui den: voor Breda H. J.' v. Achterberg te Holten Geref. Kerken: Beroepen te •sGrave- lsnd P. Warmenhoven te Reeuwijk Churchill's berinneringen in het Nederlands De N.V. Uitgeversmaatschappij Elsevier heeft het recht van uitga ve in de Nederlandse taal verwor ven van de .Memoires van Win»ton Churchill" over de tweede wereld oorlog Drieling geboren ln het R.K. Zlekenhuia te Sluis kil achonk mevr. Salome-Remeui, wonende te Biervliet, Zondagnacht het leven aan drie dochters. Zowel moeder als kinderen maken het beat. Kerknieuws Prót. Vereniging „Christelijk Hulpbetoon" De Prot Vereniging onder de zinspreuk-Christelijk Hulpbetoon opgerlfcht in 1843, hoopt op Donder dag. 12 Juni. haar honderd en tweede verjaardgg te houden, dee namiddags te twefc uur ln de consl»- torlekamer der Herv. Kerk te 'a-Hertogenboach. De avojld te voren, om acht uur zal ln diezelfde kerk een gods dienstoefening worden gehouden. Wij veratigen hierop de aandacht omdat de arbeid van bovenge noemde Vereniging \zo nuttig voor het Protestantisme in on* land. Het doel der Vereniging ia: ..Voir het Protestantisme werkzaam t® zijn. Inzonderheid door het ver lenen van geldelijke «teun san Protestenten en Protestantse .in- «tellingen ln de* meeat uitgebreide Die arbeid heeft zij nu reeds meer dan honderd Jaar verricht, zonder enige onderbreking. Wel wis haar werkzaamheid gedurende de laatst# oorlóg verminderd, maar atilgeataen heeft het werk'ook toen niet. Nu. na ie oorlog, wordt van alle kanten weder een beroep op baar geijsen en grote mogelijkheden voor steun verleningen openen zich thane. S de Vereniging die taak kunngn v vullen, dan zei zij grotere eti. moeten ontvangen en evenëef grotere bekendheid. Het Hoofdbestuur stelt daar »H« pogingen voor ln het werk en ver trouwt dan ook, dat sympathie l» deze bet ten deel zal vallen IWOBISPAG 4 JUNI 1847 EERSTE BLAD PAGINA S Hoe aardewerk ontstaat Liten we onze dactaalbeven laten _uten «n gesamenltjk van een Harige kop koffie' genieten, al- Azorens de komst van het aurrn- dese geneugte van het leven CnslenWk vermindert. WU d*ln- kca dus. proeven, taxeren en «eg- wat. Zeggen wat overja. «atnuriUk. over de kwaliteit van de koffie. Maar 'we zeggen meestal \alet» van het kopje, waaruit we dit vocht tot ons nemen en'niets vsn het schoteltje. Er staan ft- guortjes. bloemetjes op. maar we ■1,.» er geen acht op. rsallseren sas nauwelijks, dat beide eens iet aan massa klei behoorden, die er gens san «en "waterkant werd neer- gestert. Deer «en de waterkant begint, ■slijk met zovele producten, het productieproces, of beter nog. de boorte van een kopje, een schotel, een vass. kortom van alle aarde- Werk Ook het theekopje, of de theepot heeft een levensloop met verschillende phasen. zoals* op komst. hoogtepunt, neergang. Ook het kopje sterft en het is meestal een onnatuurlijke dood. de scher- vendood. die niet tevergeefs la om het geluk, dat hij heet te brengen. In de Koninklijk» Plateel Bak kerij Zuid-Holland in Gouda bij voorbeeld kan men de telgen, de talrijke soorten aardewerk, geboren tien worden. Klei waarvan het grootste deel uit Engeland wordt Ingevoerd veldspaat en kwart», vormen de drie hoofdbestanddelen voor de plateelfabricage, die in draaiende mengtrommels worden gebracht, waarin door waterver menging een dikke, vloeibare maasa ontstaat, die in bassins door een ioort roeiriem doyr elkaar wordt geroerd. Van een maasa naar een» pannekoek is ln de plateelbranche slechts een belachelijk stapje. Dfize pannekoek. ontstaan doordat de klei via een poreuze dock is uit geperst. wordt op een wals ontlucht, want de klei. intussen gesplitst in driai- «n gietklel, moet absoluut luchtdicht zijn voor het verdere procédé. Vormgeving Dan begint men aan dé eigenlijke wording,aan d# vormgeving, die Jn een gift- en een draaJproces wordt onderschelden. BIJ het eerste bestaan er ontelbare gipsvormen, b v. die van een vierkante koekjes- schaal of éen kopje, waarin de specie, de vloeibare klei wordt ge goten. Het gipa trekt nu de specie tot zich en na enige tijd kan het gips worden weggenomen, zodat het product nu in zijn primitiefste vprm voor ons staat. Het verdwijnt in de droogtunnel, waarna het wordt afgewerkt door het voetje •n randje af te draaien met een speciaal ijzertje en het kopje ver der af te sponzen. Mocht,-er een oortje nodig zijn, welnu, dan giet men dit apart, werkt het weer af en lijmt het met specie aan. Bij het draaiprocea wordt de pul uitgevormd door gen machine met kat X|. kaliber.-d#t het beat te ver gelijken U met eén draaiende pen ot boor. Voor een «chotel of bord draalt de vormgever aliereerat een „koek", die, over de Vbrm gelegd, op een draaischijf op de vorm ronddraait. Draaien, steeda maar draaien, draalen tot het een kopje wordt, aldua zou hier de dichter zijn schotellied kunnen aanvangen, waarvan het eerste couplet- weer «Indigt met droogtunnel en afwer king. Het kan niet anders, of in dit bedrijf zijn ook nuances te vinden. Voor grote, bolle voorwerpen, zo al» e«n thee- en jampot, bestaat «en aparte machine, waarvan alle onderdelen beweegbaar zijn en die een excentrisch, over het middel punt-draaiend afstandskalibèr bezit. De gipsvoem wordt, na even op de draaischijf te hebben rondgetold, opzij gezet, om na een half „uur de theepot prijs te geven. Dan wordt de gletrsnd met de hand uitge sneden, de deksel door een kaliber uitgehold en het geheel ondergaat opnieuw dezelfde-afwerking al» bij de kopje». Deze worden, in tegen stelling met de theepotten, op el- k»«r gelijmd, om bij het bakken te voorkomen, dat zij uit elkaar sprin gen. Voordat men echter gaat bak ken stapelt men het aardewerk op ln een droogkamer, omdat hier de „sleutel" voor de bak-oven ls op geborgen. Naar de ovens Na het drogen laadt men het aardewerk op lorrie», die, door een vernuftig mechanisme in een 50 meter lange tunneloven worden ge- «choven. waarin een hitte van 1200 graden heerst. In deze ovens zijn vuurzónc8. die de wagentjes moe ten doorlopen, voor zü ln de warmste zOne zijn beland, waar de pullen, potten, achotels en schalen tot „biscuit" worden gebakken. De temperatuur-contrdle geschiedt door typische kegels, die bij eer* be paalde hitte beginnen om te buigen. Zo verstenen de toekomstige koffie kopje», zijn dan harder dan metaal, doch nog ateoda poreus. Een bij zonderheid is nog. dat de oven een continu-tunnel-oven is, die dag en nacht met gas wordt gestookt. De» Biscuits kennen wij vooral goed uit de eerste dagen na de bevrijding. We knabbelden ze smakelijk en mët jl«fde op. De plateelbiscuits onder vinden wellicht nog meer liefde, Detectiveroman door mr, Carry Stoltz-v. d, Kieboora M) Voor Albert was het 'n schitterende Partij, want toentertijd stond Thea al aan het hoofd van een respecta bel fortuin, terwijl Albert geën sou bezat. Maar hij gaf ook heel weinig °m geld; had trouwens geen benul van geldzaken. Voor Albert bestond w weinig ander* op de wereld dan i zijn boeken en zQa studie. Een eeh- kamergeleerde.... Maar enfin. Thea kon het best alleen «f. En ze h«#tt altijd geluk gehad. Ze had onder andere heel wat grond en huizen In en om Beukbergen en uiè heeft ze met enorme winat ver- kochl aah de Dakafabrieken. En zo- l«ng z« met Albert getróuwd was. nebben z#-het nooit over d# balk «•gooid. Dat ls de laatste paar jaar want zij worden in een eigen ma gazijn opgeslagen en daar keurig afgèstoft. om dan te verhulzen naar een kamer, waar zij door dompelen of spuiten een giazuur- bad krijgen, na welke behandeling tunneloven no. 2 met een hitte, variërende van 1040 tot 1080 graden, voor de gladbrand zorgt. De voltooiing Kop an «chotel naderen thans hun voltooiing. Alleen dienen zij nog geornamenteerd te worden. Dit werk verricht de decoratie-afdeling met behulp van de „transfers die er precies uitzien als de plak plaatjes uit onze schooltijd, met dit verschil, dat zij met vuurvaste verf zijn beschilderd. Nadat schotel of kop is gelakt, leggen de decoratie- meispes het plaatje op. drukken het door en weken het af. En dan staat het figuurtje, waarvan wij de oorsprong gewoonlijk plegen te ignoreren, op de klei-zaliger nage dachtenis, waarvan' de afgevende Jak met een speciale vloeistof wordt weggewerkt. De transfers ondergaan tenslotte een inbranding van Ii7 uur in een moffelovenW onder een temperatuur van 800 graden. En dit is dan ook de laatste hittegolf, die het zo nuttige plateel te verduren krijgt. Want nu i«*het aardewerk gereed, de kop waaruit we onze koffie drinken geboren en het ..populair'* deviezenprobleem weer aan de orde. omdat het luxe goed, met gekleurd glazuur bespoten en geschilderd, inpiaats van gedeco reerd, uitsluitend voor het buiten land 1» bestemd. De vervaardiging van het luxe goed neemt ,ln de bakkerij een voorname en geheel aparte plaats ln. Immer», nadat het met gekleurd glazuur ls bewerkt, wordt het van de eigenlijke productieketen over geplaatst naar e^n artistieke sfeer, die geschapen is door een geïso leerde ruimte, waarin een groep penseelvoerders, waarvan de meeste op leeftijd zijn, zich ongestoord aan ontwerpen en uitvoeren - kunnen wijden. Met hun verf van diverse kleuren, met het brengen van ver schillende treffende figuren, bloe men en combinaties op het glazuur van de vaas of pul, kortom, met hun kunstzin, geven zij de beslis sende toeta aan het aieraardewerk. Hier, in dit „lokaal der schepping", 'Een kijkje in de plateelbakkerij. Het aardewerk staat gereed qm ln een van de electrische ovent te worden gebakken heerst een volkomen lust. nodig om de schilders hun Ideeën te doen realiseren en het goed een verras send aanzien te schenken. En hoe interessant de productie op zichzelf mag zijn. het beschilderen, het sie ren, het ..be "-fantaseren van de vazen is altijd aantrekkelijker, om dat hier geen dode ovens of gelijk matige draaiende ultvorminga- machinea het eerate woord hebben, maar hand- en achilderapenseel let» eigens, glans en bekoring aan het goed gaven, dat niet alleen luxe is. doch ook wel degelijk imponeert. De voltooide sieraardewerken, die Wij ln verscheidene afmetingen, van groot tot klein, rond ons zien, tonen, dat in deze aparte gemeen schap mensen aan het werk zijn, die voor hun speciale taak beré- .Jtend zijn en met de andere wer kers van de plateelbakkerij de Goudse reputatie en faam op dit gebied voortzetten. Hilda Bongertman in vrijheid geiteld Dc «chutc kamer van hat HU- versumse Tribunaal heeft Dinsdag advies gegeven ln de zaak tegen de bekende ex-stewardes» van de K-L.M.. Hilda Bongertman uit Bus- sum. In'tijn overweging bracht h*4 Tribunaal duidelijk naai- voren, dat zij zich ln de bezettingsjaren ernstig heeft misdragen, ojn. door het schrijven van een kinderboek, dat ln de meest verfoeilijke N.SJ.-stijl was gesteld en van tal van patio- naal-socialtstische artikelen ln de Winterswijk»# Courant. Bij haar verdediging legde zij een volledige bekentenis af en be tuigde zij haar oprecht# spijt over haar foutieve handelingen, waar omtrent het Tribunaal opmerkte „als zij ter zitting gehuicheld heeft, dan ia gij wel de grootste actrice ter wereld". Het Tribunaal wilde heer berouw volle houding ala gemeend erken nen en stelde haar onmiddellijk in vrijheid, mede om heer gezond heidstoestand. Zij ervaart nog de gevolgen van het destijds overleefd vliegtuigongeluk m®t De Lijster. De kiesrechten werden haar overl- het 1® gens voor het leven ontnomen, ter wijl /7000^an haar vermogen werden verfleurd verklaard. O jVH :rfl#ur El ltf VAX AXITHIAMK®»! Scokvu Mi A 1 OtftelMa noterjnfen van de Ver. v, d. Effectenhandel DINSDAG I JUNI. ged. en Med. GL gad. en laten. Weden. V laun ACTIEVE FONDSEN OBLIGATIES v TX Htdtn «ed»rlan<t W00 19M 34 s MA jr.-LMOO 1*7 sT* aandelen Hoofdkoersen II. Rand. Mtf. eA )24t4 1MV, Geatr. ftnlktr A 101 109 Jotter VA. Tl. 9U <21 Gelder 2». A ISO W h. lord Avtof. A MA M7 Nederl. Rebel A Phillpi 6 bet. A ttVft W9U, Wilton A IMU 194V7» JUlHioolembfA **i m Kon. Petrol, a SM SM Aast. Rubber A 1NM, 1» Bender Rubb. AM STt belt Bet.Ruhb. A M O. Java Rut*. A 71 M Hetbedjedl R. A M>A Holt. Am. Lba-A 8W *Hi„ tr.vAN. A i:w, i:sfl MA. Sebv. u. A ill's 111}» Koturd. Lloyd A HSL, lei 8t.Nd.Ked*rl. A 929 Hendf. A met. A 22i 224 JeteeeCult. A I» VW NJ-Suiker C. A 116 Ut BeliMB. ..ALItt* lSt öUh A lil 128 OBLIGATIE* Ameterd.1337 ISi tuoy. dl N' fiL 1MB 3 JOOVrl-"" RotterdlWUl-Süi looA Utt. 19871(G) !U 101 Fr.-Gr.H.beV»« 101B Nef.HTp.Ranksi im»A Alg.Kun«ts.ll.K« IGRlf Bergha.lurr.rf Ret. Pe'r Vf M ïnarf KHy, *1-6 *1917 84 2 Mt, A-OlrWafumk 130$ Witte Krui» ie 1880 lil 1» AANDELEN AmeUrd-Benk A lSOAi 1MA» Hell, lank n A im< l*>y lacaeeo Bank A 1M Rotterd. Bank A 149 1UV» Veveah Bank A III Rott.Bel.Ooiu. A 1M 1641AÉ S.W.RAB-DA 7K* 77 Allan A Co. A 1424 144Ai BradaUtch.f A IN) 1S4M GoudaApol) K.A 1MB Reintkeni H. A 200 J7W, Hero Ooneerr. A 1«9 1M KwatUCbnr.f. A 1W 1W M««ir b.BekkrA M M KederL Giet A M44 87M Nyme A 7* MOM Ked. lnd. p»e A tnv Cr. A H. A 199 Linde Terea A 11*4 11» Banioewaafi A >84 4edep OultTlij A IW4 18S Am»!. Ballast A 148 14MB Houth. Pont A 18? lliSS l>«ll Spoor AM Ne<Und.SeoorA 844 9MB VadoerU IR.tr. A 2V, MM •*m. Chen bom A "4 >4L CERTIFICATEN VAN AMKKIX AANDELEN Arm-Hide ALeeth V* MB AaJBrneltAB*. UV< S4W General Moto» C. «74 MWM Int. Ktckel of G II4 «4 Kenneoo8t Oopm. M 46| Aa Waterworks CiLServ. Coma Continent. Oil Or Mid-Oont Pew. 6 Tide Water An 104 194*7. Bait, A Ohio Sew. orf WM Mian Eens. Ter. 4fc i Pennavlvanlaltr 1» H4M Souöi.Fac.Oomn «84 M* Canadian Peetfu Stuieheker Oery. Mh 8ft De Ingewikkelde situatie ln Zuld- Borneo. De hee£ Asikin Noor. een van de belde waarnemers voor Zuld- Borneo, die tegenwoordig wa ren bU de pltehtlge onderteke ning van het Ponttimak-statuut, heeft aan Aneta een uiteenset ting gegeven van de |ecorapll- ceerda altuati# in dat gewest. Zuld-Bornco is verdeeld ln vier afdelingen. Bandjermasin met naar schatting 400.000 inwoners, Hofloe Socngei met ongeveer 800 000 inwo ners, Kapoeas Bantoe met 400.000 en Poeloelaad Tanah Bocmboc met 99.000 inwoners. Alleen in de derde afdeling, Kapoeas Barltoe welker bewoners voornamelijk bestaan uit Daja's. is een raad ingesteld. Hij bestaat uit 18 leden en heeft, de as sistent-resident Groeneveld als voorzitter. Tot vice-voorzltter ls verkozen de heer Cyrfllus. In de vierde afdeling bestaan voor alsnog slechts drie landschapsraden, die later een federaal lichaam zul len moeten vormen, de Bornco-Tan- gcra-raad. Jongeren in deze afde ling. welke ceri leer gemengde be volking heeft, hebben blijk gege ven van republikeinse gezindheid, doch hun invloed op de intelligentie en op de grote massa der bevolking i- gering. Geheel anders is de situatie in de eerate twee afdelingen, de groolste In slelental. De Bandjaresen, die dese gebieden bewonen, zijn voor tan goed deel pre-repubUkcin». Da Aardbeienseizoen te Beverwijk geopend Maandag werden te Beverwijk de eerste aardbeien van het vrije veld in grote aloffen ter veiling aangevoerd. De vruchten zijn heden geveild. Hiermede ls het aardbeien-seizoen be-. gonnen. De openlngiprfji waa 7 per alof. drie politieke partijen, de Rertkat Kerajaian Indonesia, de Serlkat Moslim Iridonesla en de Pemoeda's Indonesia Kalimantan, respectieve lijk 42.188 en 22.888 en 12.888 leden omvattend, hebben onlange een re solutie aangenomen, waarin dlree- te inlijving bt) de republiek wordt gevraagd. Intussen «echter heeft de S.K.I. op een later gehouden vergadering een nieuwe resolutie aangenomen, waar in er bij de regering wordt aange drongen zo «poedig mogelijk een conferentie te houden, waarop de status van Borneo zou worden be paald .De voorzitter van de Sermf, die lid is van het K.N.I.P., heeft in een persartikel gewezen op de noodzaak, .dat onmiddellijk wordt overgegaan tot de vorming van de staat Borneo. Op 30 April hebben te Bandjermasin de politieke par tijen en vooraanstaande personen buitlah het partijwezen zich beraden over de te nemen stappen in ver band met de artikelen 2, 3 en 4 van de Llnggadjati-overeenkomst en de ontwikkeling der dingen In West- Borneo. De wenselijkheid om voor het verkrijgen van nadere inlichtingen een delegatie af te vaardigen naar Batavta. waar contari, sou worden opgenomen met de~Ned. Indische regering, de Commissie-Generaal en de republiek, kwam daarbij ter sprake. Doch tot nu joe besloot al leen de Pemoeda-partij om een de legatie van ze» peraonen naar Ba tavia ff zendep. De andere partijen wllden:»zich hlërover nog nader be raden. In grote lünan gesproken *ou men kunnen seggen, dat ln.de belde ear- ste afdelingen het pro-republikalase element everweegt. In de derde en vierde afdeling vormt de pro-repu blikeinse groep een kleine minder heid. De otaatkundlge. ontwikkeling ln Zuld-Borneo, dat door iQn rubber-, hout- en dlamantenultvoer tot de welvarendste streken van de archi pel behoort, Is een aangelegenheid waarover op dit ogenblik niet veel andera te seggen valt dan dat het niet waarschUnlttk mag heten, dat op korte termijn een modua sou kunnen worden gevonden voor de oprichting van een Zuld-Borneo- Raad. Ia The Corner te Apeldoorn la een Veluwedag gehouden, georganiseerd door de Contact commissie voor Natuur- en Landschapsbescherming. Aan leiding tot dese dag vormde do dubbele bedreiging van het landsehapssehoon dar Teluwe: da Inrichting van het voormalige vliegveld Doelen als lnehtvaart- tarrein en do uitbreiding van kat sebletterreln ia Oldebraek. Dr C. van Rijslhge uit Wapenin gen zei ln een rede. dat het land schap van de Veluwe ln de laatste eeuw belangrijk achteruit la ge gaan, terwijl juist meer behoefte is ontstaan aan *en vluchten naar de natuur. Als eisen, ^an een land schap te stellen, wil het Inderdaad recreatiewaardo bezitten, noemde spr. behalve het feit, dat het „lief lijk" moet zijn, liefst heuvelachtig, een gemakkelijke bereikbaarheid uit de grote bevolkingscentra, een juist evenwicht tussen ont- en be slotenheid. voldoende ruimte, opdat de mens, die zulks wil, in het land schap kan „verdwijnen". Tot zeer grote hoogte voldoet de Veluwe aan deze eisen. In de naaste toekomst zullen talloze trein verbindingen de bereikbaarheid nog aanzien'ijk vergroten. De commissaris van de Koningin, jhr dr E. G. C. Queries van Ufford, zeide, dat de provinciale «v#rheld voor deze bijeenkomst grote be langstelling heeft en er veel van verwacht. Mr A. L. des Tombe gaf de ver zekering. dat het gemeentebestuur vsn Apeldoorn een open oog heeft voor de recreatieve functie vai> Apeldoorn, getuige o.m. de maat regelen hier genomen, om de ont takeling van het landschap tegen te gaan. Spr. noemde het verichaf- fen van onderdak aan de bezoeken met smalle beurzen een der groot ste problemen. Daarom heeft de ge meente hier pas een kampeer- centrum ingericht. Deze hebben echter spoedig de neiging vermaaks centra te worden, waardoor de om geving voor de ware natuurlief hebber ongenietbaar wordt. Grote gebieden afgeiloten In de namiddagbijèenkomst ves tigde de heer W. Verdenlus de aan dacht op het verbrokkelde karak ter, dat de. Veluwe op het ogen blik biedt. Van alle zijden zijn de ontglnAIngen blnnehgedrongen. Daarnaast zijn ook binnen het na- tuurgébied ontginningscentra ont staan, hetgeen spr. minder erg vindt. Als wij maar het minimum aan bos en heide behouden dat wij op het ogenblik bezitten. Spr. be- SCHADUW VAN DJENCHIS KHAN 64 Qe hémel boven het onmetelijke dorre land van Keria werd loodgrijs, de roodbruine «teengrond werd.éerat lichtgrijs en toen «ionker; in dc lucht hoorde mpn een zingende toon, alsof iemand neu riede. De leider van de karavaan sloeg op een gong. Dat was het sein voor: afstappen, zandstorm. Toen begon het vreselijkste noodweer dat Dokie ooit had meegemaakt. Een geelgrijs gordijn van zand nader de langzaam over de woestijn. De paarden en ka melen keerden zich af van dit gordijn, de mensen verborgen hun hoofd in hun «rmen. Het is de enige manier om niet blind uit een zandstorm te komen, zei Dokle's* buurman. Blind heid schijnt hij mij dan toch tenminste niet toe te wensen, bedacht Dokie. iets vriendgHjker gestemd terwijl hij-de raad van zijn metgezel opvolgde. On geveer tien minuten huilde de storm. Toen was hij even plotseling voorbij alg hij gekomen waa. De woestijn nam zijn vorige geelbruine kleur weer aan. Dokie keek naast zich om te zien hoe zijn buurman het eraf had gebracht. De buurman w«a er niet meer! Dokie sprang op ei) zag de kara vaan ia de verte verdwijnen. Dokie snoof kwaad aardig. „Deze aluwerik. Ia mü te leep afgeweest", gromde hij. „Dit kon wel eens het einde zijn van een belangrijk leven!" treurt niet de ontginning,, wel de vestiging, want duizenden woningen zijn verspreid* in het natuurgebied gebouwd, die ln de kernen hadden moeten worden opgenomen. In dit opzicht is er op de Veluwe veel kwaad geschied. Thans woont reeds meer dan de helft van de Veluwse bevolking buiten de jcernen, het geen normaal slecht» 30 behoort te zijn. De Veluwe ls geenszins zo schaars bevolkt als dikwijls wordt aangenomen. Op de 195.000 h.a., die de oppervlakte vormen, wonen thans 420.000 mensen. Dat is 215 per h.a.. een bevolkingsdichtheid, die slechts door Utrecht, Noordr en Zuid-Holland belangrijk wordt overtroffen. Daardoor ls de natio nale functie als recreatiegebied Iq gedrang gekomen. E«n groot nadeel daarvooi vor men ook Ae enorme afgesloten ge bieden. soala militaire terreinen en domeingronden. Van do 11.888 h.a. natuurgebied *Un 21.888 h.a. beperkt toegankelijk. Bpf. la van mening, dat de gehele Veluwe voor ledereen onbeperkt toegankelijk moet u(|n. waarbjj w|J ons loa moeten maken van de vree» voor vernieling. De zueht daartoe wordt Juist door af rasteringen en dergelijke opgèwekt. Nadat uit verschillende mede delingen reeds was gebleken, dat het bericht ala zou Deelen definitief ala vliegterrein van de baan zijn, wel zeèr voorbarig moest heten, gaf dea middags kolonel De Lagh, Commandant van het 3e genle- commandem?nt, een korte uiteen zetting van de voorgenom uitbrei ding van het artillerie-schietkamp Oldebroek. De tegenwoordige schletkracht der artillerie maakt het noodzakelijk bij sommige oefe ningen over een groter terrein te beschikken dan voorheen.-Teneinde aan de bezwaren van natuur liefhebber» tegemoet te komen, heeft men voorlopig van uitbreiding van het schietkamp afgezien en be--* sloten te volstaan met beperking door onvellig-verklarlng. Dit zal zoveel mogelijk tot voor- en najaar worden beperkt, doch dit Jaar kon de maand Juni niet worden gemlat. Wal geeft Hilversum 7 Avondprogramma. Év. I (V A R A. I Nieuws; S M Tito >a: 130 Ned. Str.kr.: 7.1S Jan uwenor: (V.P.R.O.) 7.M Cur*u«; B.A SfNieuws. *.is Concert Kur- Ml OnbewoonbaarverklaardIS Ramblers; ia.es Geestelijk leven; 11 Nieuws; 11.is op vleugelen van mu ziek. Hltv. n (N.C.R.V.) I Celesta ens.; 7 .Nieuws: 7.48 De goed# weg: I Nieuw»; M Mariniers kupel; 1.10 Werken van Giuseppe Verdi; 1.40 Sohutwrt; to N C.R.V. Vocaal kwartet; to.M Nieuw»; 18.48 Avondovardenklng; U Concert. I JuaL Dagprogramma. Hltv I (AVRO) 7 en I Nieuws; 1.15 Ochtend rhythme: a.48 Concert: 115 Morgenwijding: 1.18 Or.pl.-. t.«s Ar- heidavit ta.u Plano; 11 Gr.pl.; 11.20 d#ville-oric.: 2 Voor de vrouw; Kamermuziek: 3 Voor zieken; 4.SS Gr.pl 4.11 Camera; b Xaleldoscoop: S.30 Skymastera. HUW Jl (KRO) 7 en Nieuws; lil Grosse Meur: ISO Plano; (NCRV) ll.ls Morgendienst; 10.45 Orgel; (kRO) 11 Zonnebloem; 11.45 Zang: 12.92 Ka merorkest; i Nieuws; 1.25 Gr.pl.; tNCRV) 2 Continentaal kwartet: 2.40 Voor de Vrouw; 2. Opera; 2.3» Koor; 4 Bijbellezing; 4.45 Concert; l.ll Gr.pt. Avondprogramma. Hltv. IAAVRO) Nieuws: «10 Ned. Str.kr.; 7.fcPllp SUal: 7.15 Volttrnuz.- school: \t«uwi: 1.15 Radio phllh. Ork: S.10 Db duivel In de flés: 10 05 Romancers; Niéuws: 111» Dutch Swing College: 11.20 Concert. Hllv. II (NCRVVi Orgel; 7 Nieuws; 7.15 Lezing; I NleOws; 105 Concert: I.35 Lezing: 9 Vrij bty,- >50 Met band en plaat; 10.20 Nieuws; 10.45 Avondoverdenking; ln Vloot, plano: II.38 Gr.pl. VERBETERINGEN. North-Western 8c Pae. Hypbk. Aand. ma. 77 GB Goude-Apollo Kaarmnlabr. Attn, m.x. v k 154 Ned. out- A Eplrltuefa.br. Aand. m s, v.'k 38M Ned. Ind. Spoor Aand- m.i. 28 GB Shell Union c. v. A. 37' VASTE STEMMING. De omzetten waren groter dan gis teren en daarbU bestond een vaste stemming, met net resultaat, dat de hoofdkoersen ln alle rubrieken hoger waren dan de vorige slatnotertngen. De vrije handel voltrok zich op kalm# .wijze, doch ln diverse aandelen vorm de zich toch aanhoudend open hoeken. Tevens bla#f de vaste stemming on verminderd aanhouderr en de koersen volgden een opwaartse richting. Bij het schelden van de markt werd ge handeld op ongeveer het hoogste pelt van de dag. terwijl de koersen verge leken met* de vorige alotnoterlngen meerendeel* enige punten hoger lagen. De Amerikaapsc markt wat kalm. De koeraen waren In navolging van Watlatreet leU leger. UITWEG UIT PAPIER-CRISIS 7 I Vragen van Vorrink 1 De papiertoewijzing voor da dag bladen Het lid der Tweede Kamer, d# heer Vorrink, heeft aan de minii ter-president de volg lelijke vragen geateld: linls- hrlf- Is de ministbr-president niet van oordeel, dat in eea democra tisch staatsbestel een grote beteke nis moet worden toegekend aan e«n zo ruim 'Inogelljke voorlichting van de burgers door middel van de lagbladpera? 2. Indien de minister daarmeda, kan instemmen, Ja hij dan niét van mening, dat de noodgedwongen be perkte omvang der dagbladen, sinds de bevrijding, beschouwd moet worden als een ernstige be lemmering voor de juiste vervui ling van de voorlichtende taak der pers? 3. Is de minister niet van oor deel, dat een nog kariger papier-, toewijzing, gelijk dezer dagen werd aangekondigd, ten gevolg# moet hebben, dat de publieke voorlich ting zozeer ln het gedrang komt, dat hierdoor het beginsel van de democratie zelf ln gevaar komt? 4. Erkent de minister, dat hlar elementen van de geestelijke volks gezondheid op het spel «taan, dia niet straffeloos kunnen worden verwaarloosd? Zo ja, is hij dan be reid deze te beschermen, ook al zou het brengen .van bepaalde of fers op het gebied der materiële behoeftebevrediging, in het bijzon der van luxe behoeften, daar voor nodig zijn? 5. Ia de minister bereid, alvorens tot de aangekondigde vermlndarlng wordt overgegaan, nog eens deug delijk, zo nodig in overleg met zijn bij het vraagstuk betrokken ambt genoten. te laten onderzoeken, of langs de ene of de andere weg dó aangekondigde maatregel niet «ll- nog achterwege zou kunnan olijven? Doodstraf teg«p Puls I geëist Tegen Pula, de bekende aanbren ger van Jpden, waarna hij hun huizen leegroofde hieraan ia het werkwoord „pulsen" ontleend eiste het Amsterdams bijzonder gé- rechtshof de doodstraf. r— Pula zo zeide mr Gellnck wist zijn persoonlijk kapitaal in de periode 1940—1943 van 40.000 tot 275.000 te doen toenamen. Het geen Puls gedaan heeft Is de schandelijkste wijze van hulpver lening aan de Duitsers. Lippenrood Het verdient aanbeveling zak doeken. waarop vlekkan van uw lippenstift voorkomen, niet tegelijk met ander goed te wassen, teneinde te voorkomen, dat bet rood afgeeft op andere stukken of dat wit goed rose wordt gekleurd. pai begonnen. Toen ze Hoogkamp leerde kennen, was Albert pas een goed jaar dood. Zij itras negenen veertig en Jules nog geen dertig. Maar even zo vrolijk had hij er zijn moeders versterf al doorgedraaid. Zijn vader had hem in de „Bato- via" onder dak gebracht die stierf ook zonder een cent na te laten maar Jules, die een broer tje dood had aan werken, wist niet hoe gauw hij zijn baantje zou laten schieten, toen hij Thea eenmaal beet had. Ze hadden elkaar in Juli leren kennen ln Bagnolies en in September waren ze getrouwd. En van die tijd af i« er met Thea ntet meer te eggen of te ploegen geweest. WU mijn vrouw en Ik bestaan niet meer voor haar, be halve dan dat ze on* één keer per jaar te logeren vraagt. Haar doch ter scheept ze af met een toelage, waar het kind onmdgelük van kan leven, negenhonderd gulden per jaar.... Is 'tgéen schande? En me neer Jules had carte blanche. Ik zou er niet graag een gooi naar doen. wat dat heer in die twee jaar heeft opgesoupeerd. Gewoonweg achuw! Als je nagaat, daf.... Ja en nu heb ik nog iéts, zegt Wtelsnd». al* hij zijn hart eens grondig en uitvoerig heeft gelucht over het doen en laten van wijlen Jules Hoogkamp. Dat is te zeg gen. ik heb zelf èftn fout gemaakt, en die wou ik bij deze verbeteren. De vorige keer namelijk», ioen we het over het schieten hadden, heb ik immers beweerd, dat niemand van de andere herert een schietwa pen biLzich zou gehad hebben. Her innert u zich niet? Jazeker. En? Nou, daarin heb ik me ver gist. Niet. dat het er overigens veel toe doet, maar het ia me alnds- dlen toch te binnen geschoten, dat er nog iemand ln het gezelschap ge wapend was. Zó? En wie was dat? Burgemeester Veraluy», Zegt Wielen ds. 6 Januari Nu komt er tenminste weer wat gewoon routinewerk. Het verladen van Willem Stekman, de huls knecht, moet worden nagegaan en het telefoongesprek met de over dekte zweminrichting moet ook „op spbren" worden onderzocht» Het tweede karweitje blijkt moei lijker dan het eerst#. Want de Beukbérgse overdekte zweminrich ting mag zichiin de vroege morgpn- urerl verheugen ln een druk be zoek van sportieve heren, die vóór het begin van kandoor- Ot werk tijd trouw iedere dag komen zwem men. En, zegt de badmeester, het gebeurt nu wel niet zo heel dlk- wljls. dat er iemand aan de telefoon wordt geroepen. Maar het komt toch medr voor, dan u misschien zou denken. Sommige heren laten zich van hun kantoor uit opbellen, als er iemand op hen zit te wach ten. En dan heb je d'r ook, die d'r vrouwen geregeld aan de telefoon hangensommige mensen heb- benrnou ook nooit rust. Nou en dan roepen we gewoon: „telefoon voor meneer dinges", net als ln een ca féMaar om nou naderhand nog precies te weten, wie er al zo op gebeld worden! Ja, je hoort zoveel namen. Je hebt je leerlingen ook al 's morgans: van cótaat tot zó- laat dié aan de hengel en van zó- Iaat tot zólaat weer een ander Van gazicht kent hij zijn klantep wel, maar namen onthouden nee. daar is hij nooit sterk ln ge weest. Abonnementhouder»? Je, daar is wel een lijst van; die moet de directeur hebben. De dirècleur: Ja ia. natuiirlijk. de administratie ia ♦olkomen ln orde.. Ja. dat wil zeggen.hij he«ft het een klein beetje laten sloffen de Ipatate weken.Maar met een dag of watHij had toch begrepen, dat de accountant hem tevoren be richt zou sturen, wanneer hij de boeken moest hebben voor de half jaarlijkse contróleEn hij be grijpt niet, waarom nu ineens de justitieAlles is Immers vol komen in ordede kas ook.... hij moet «Heen even tijd hebben Al» de opperwachtmeester een paar-weken later in de Beukberg- se Courant leest, dat men onregel matigheden ontdekt beeü bij bet beheer vap de overdekte zwemin richting. la hij niet bijster verwon derd. Want die lijst van abonne menthouders beeft hij nooit te zieo gekregen. Intussen ls hij ze slim geweest om een van zijn eigen mensen Ie3e- re morgen uit zwemmen te «tu ren. Brigadier De Leat kent alle Keratlofé's van „Oxteirode" vsn aanzien en hij krijgt opdredht om zijn ogen goed de kost te geven. De brigadier vindt, dat ce hem b*at meer van zulke karweitjes mogen laten opknappen en hoopt, dat het maar lang genoeg duren zal. eer hij beet heeft. De particuliere correspondentie van Jules, Hoogkamp levert de op- perwachtmeeatar méér op, dan -hij verwacht hed. Nlet\£e brieven en briefjes, die over andere amoureuze besognes han delen. Daarmee hoeft de opper wachtmeester zUn lijd qjfVenmin te verknoeien als met de -stapel» re keningen. maan- en dreigbrieven, die het grootste deel van de corres- pondentle uitmaken Maar er ls één bundeltje pape rassen. slordig bij elkaar gepropt In een gele enveloppe, die het te- drukte hoofd mijt „Batovia" N.V-*' tfi lntèri Le v enaverzekerln g,- Iritej' - reageert bijzonder. Want ln deze paperassen li En dat de opperwachtmeester vindt hij de sleutel'tot de geheim zinnige zelfbeschuldigingen van de heer Karei van Meerten. Wijlen Jules Hoogkamp stond voor ruim vier mille In het krijt bil de „Betovle". En deze schuld werd gedekt ten eerste door ean borg tocht vsn zijn mededirecteur Ven Meerten ln privé en.ten twee3r door een polls van levensverzeke ring, groot zesduizend gulden, ten name van Jule* Hoogkamp en door deze lrv onderpand gegeven aan zijn (yedlrrite. Eergisteren heeft Relnders de ho telhouder Koning» schriftelijk om inlichtingen verzocht aangaande zijn logé Vtn Heeften. En nu bij dit alles gelezen heeft, ziet hij i lijk met spanning het antwoord te gemoet. 7 Jsnusrl De substituut-officier van Justi tie zou graag nog eens willen horen hoever de opperwachtmeester ge vorderd is met zijn onderzoek. Als antwoord overhandigt Reln ders met een grimmig gezicht Bianck een velletje papier. Alstublieft meneer; Ik heb nou maar eed lijstje van gemaakt, anders kom lk er helemaal dist meer uit Mr Bianck leest: Juffrouw Wielend* geld Leydsius Jr. Idem (J. Wlelthi») mevrouw Hoogkamp jalousie Versluys idem Van Meerten geld Steffelaar Willem Stekman T Berhout geld af wraak onbekende inbreker geld Hoe systematisch, grinnikt Bianck. Maar hèb je er eolr let# «an? Heeft die volgorde bijvoor beeld ook nog betekenis? (Wordt vervotgdï

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1947 | | pagina 2