w
Schandelijke brieven
KIND IN HUIS
Waar „Neuzen" het
belangrijkst zijn
Gedicht
DE EERSTE GOUDSE
VRIJWILLIGER
JULES VERNE,
Conservering van het
vergankelijke
Het
van de week
VADER ALLER GLOBETROTTERS
En toch: alles vloeit....
PARFUM-LEVERANCIER der gehele wereld
tATERDAG If JUNI 1941
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA I
TRIBUNAAL
HET GROENE KRUIS
Goed werk gedaan
In de Reünie hield gisteravond d'e
•Weling Gouda van ..Het Groene
Krols haar jaarvergadering. De
heer J. Scharloo merkte in rijn
openingswoord o m. op. dat de gang
ven taken, in het afgelopen jaar.
niet onbevredigend is geweest en de
wfjkiusters veel en nuttig werk
hebben gedaan. Het jaarverslag
bevfatigde dat. Het vermeldde een
tiet 300. tot 3038 gestegen ledental,
ddfl aantal bij het consultatiebureau
ingeschreven kinderen van 903 en
bq het kleuterbureau van 499, Dc
wijkzusters hebben 110 patiënten
gedurende totaal 3012 dagen ver
pleegd en Voor de t b.c. bestrijding
67 patiënten onder contróle gehad,
terwijl het werk o.m. 362 huis
bezoeken. 60 bezoeken met ver
pleging en 74 maatschappelijke be
zoeken vergde Uit hel magazijn
werden 2248 artikelen in bruikleen
gegeven en tevens nog zeep en
babypakketten verstrekt. Het finan
ciële verslag becijferde, bij totale
beten van f 13298,48 en totale las
ten van 13697.17. een nadelig
ialdo van 398.89. voornamelijk
ontstaan tengevolge van het aan
schaffen van vele nuttige artikelen
voor het magazijn, tot een bedrag
Van 1216.-. tegen 90.67 in 1945
Aan de als zodanig afgetreden
Secretaresse, mevr. A. A. Huisman-
Van Aalst, werd dank gebracht. In
haar functie was Inmiddels be-
Doemd mevr. E Hellings-Vcrheul
(Spoorwegstraat 9). De aftredende
bestuursleden., mevr. J. Horneman-
Jansen en dr'A. Beek. werden bij
acclamatie herkozen.
Verstrekking van jenever
aan militairen
Ónze stadgenoot, het Tweede Ka
merlid R J v. d. Brug. heeft naar
agnlelding van het feit, dat aan mi
litairen boven de rang van korpo
raal toewijzingen voor een liter Je
never per maand worden verstrekt,
aan de minister van Oorlog de
vraag gesteld, of de minister niet
van oordeel, dat .dit niet alleen on
nodig. doch ook ongewenst te ach-
len U, daar hierdoor de drinkge
woonte In de hand gewerkt wordt.
Verder wordt gevraagd, 'of het de
minister bekend Is. dat dit ongerust
heid wekt. vooral bij de ouders, die
de zorg voor het lichamelijk en
geestelijk welzijn van hun jongens
bij hun indiensttreding voor een
goed deel uit handen moetefc geven
en aan de militaire autoriteiten
Overlaten. J
Tenslotte wordt gevraagd of de,
minister wil bevorderen, dat spoedig
een eind wordt gemaakt aan de be
schikbaarstelling van jenever
Predikbeurten voor
Zondag
Ned. Herv. Gemeente
Sint Janskerk (Achter de kerk 5)
10 uur da J. J- Koning. 5 uur ds
Gerh. Huls. Westerkerlc (Emma-
straat 33) 10 uur.ds J B. Ostomp.
Nijmegen, jeugddienst. 5 uur dt M
C. Koole
Vér. van 'Vrije. Ned Hervorm
den (Peperstraat 122) 10.30 uur mej.
ds C. P. Thomaen.
Ned. Herv. Ver. Calvijn (Turf
markt 142) 10 uur ds G A. Pott,
Rotterdam, Woensdag 7.30 uur ds
J. vgn Dijk, Monster
Remonatr. Geref. Gemeente (Kei-
aerstraat 2) 10.30 uur ds J. v. d.
Guchte.
Vrijzinnige Jeugdkerk (in Re
monatr. Kerk, Keizerstraat 2) 9 uur
inej. ds C. P. Thomsen
Evang Lutherse kerk (Gouwe 134)
10 uur ds J. C. Schröder, Amster
dam.
Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107)
iO.30 en~6 uur pastoor G. P.'Giskes.
Geref. Kerk (Turfmarkt 80) 10 en
9 uur da WTvan Dijk
Geref. Kerk art. 31 (In Chr. Geref.
Kerk Gouwe 141) 8.30 ds J. Verlare,
Capelle a d. IJssel; 3.30 uur da Joh.
Dam, Bodegraven.
Geref. Gemeente (Stationsweg) 10
én 9 uur dr C Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141)
10.19 en 9.15 uur prof. G. Wisse,
Doorn.
Oud-Geref. Gemeente (Turfmarkt
Sé) 10 en 5 uur ds Joh. van Welzcn.
Dinsdag 790 uur ds Joh vin Wei
zen.
Vrije Evangelische Gemeente
(Vgemarktrestaurant) 10 en 5 uur
ds J. I van Wijck. In gebouw Zeu-
castraat 38. Dinsdag 7.30 uur Bijbel-
aging ds J I van Wijck. Woens
dag 3 uur Bidstond.
Leger des Hells (Turfmarkt 111) 10
tfur helligingsdienst. 3.30 uur open
luchtsamenkomst op de Nieuwe
Markt. 7.30 uur verlossingssamen
komst. Leider majoor G. Jouvenaar
Feestklanken van toren
A.Z. Donderdag, op de dag van de
opening van de streektentoonster-
ling en het nieuwe museum en van
fle verplaatsing van de Goudse Gis
ten. zal des avonds van 9 tot 10
uur de stadsbelaardierster mej. M.
RIOm. een bciaarcftespeling geven
Met programma luidt:
1 Koekoek-preludium voor bei-
Aard. Math. v. d. Ghein.
2a 't Liedje van de beiaardier
E. Hullebroeck.
'2b Klokkenklanken
F. v. d. Elst-Bomzajer
—te Zingen W. Nlcolaï.
Allegro Schepers.
-T-éa Wilt heden nu treden
Valerius.
—4b Gelukkig Is bet land
Tc Merck toch, hoe zterek
I Andante cantabile met variatie
Jef Denijn.
ITéa Au/, suf meln Herz mit Freu-
fon J. S. Bach.
- 6b Ich lasz dlch nicht
- -éc Bist du bel mir
r"7 De Mey. die comt onz bij zeer
•fer, met variatie van
Férd. Timmermans.
H 6a Aan de Nacht
8b Moederke alleen J. Wierts.
•6c Engelenwacht C.v. Rennes.
"lok Woensdag £9 Juni wordt een
wling gegeven.
jp- Puzzle-winnaars
Dt flguurpuzzle heeft vele goede
Inzendingen gegeven. De winnaars
dln:
H. v. Drlel, Nood-Sanatorium,
^Tan°Beekman, v. Iterzonlaan 1,
•Gouda 290; J. H. v. d. Vegt,
Rusthuis Juliana. Gouda. ƒ290.
De Goudse prijswinnaars kunnen
hun prijs aan onz bureau Markt 31
afhaign.
EEN GEDEVALUEERDE
GEEST
Een stevige man met een mar
tiale snor. groene regenjas aan met
een tas op zu. hu kon op weg zijn
te gaan'snoeken, maar hu was zeif
gevangene, deze 47-jarige loonad-
ministrateur J. C. dV» Bruyn uit
Woerden, gedetineerd te Den Hel
der. die gistermiddag voor het Tri
bunaal terecht stond!1 De lange be
sthuldiging sprak van een bedroe
vende mentaliteit in de bezettings
jaren.
.Zeker wok weer veel Joden Als
dat zo is. moet je er veel'kapot
maken Want voor meat zijn ze
prima. Dat is tevens een tweeledig
doel. Je ruimt de zwUnderij op en
Je mest je land' En verder .rDe
Joden zijn pracht schijven om pms
op te schieten, ik schreef Jc -eeds
Weg er mede. Jammer, dat ik zo
ver weg zit. Anders kwam ik je
dikwula opzoeken om zo n zwijne-
ploert zijn lampje uit te blazen
Zo had beschuldigde medio 1942
aan een vriend geschreven en dc
voorzitter, mr J. A. v. Bronkhorst.
zeide, dat het slechts een bloem
lezing was En hij las uit de brie
ven: ..Om hun gore nek en grote
kei en om hun polsen een ouder
wetse straatkei. Ben je de zwijnen
moe. dan geef Je. ze een klein
duwtje als je over |jn brug gaat.
Moet je eens zien hoe 'n mooi hoog
standje in het water ze maken. Weg
met dat tuig. Men zegt een Jood .s
ook een mens Maar een vlo is ook
een beest, maar die knijp Je toch
oo'c graag kapot hè
Ik ga niet verder, want ik walg
er van. aldus de president, diy in
formeerde welke reden er voor be
schuldigde voor deze Jodenhaat be
stond
Er kwartniet veel antwoortT op
Deels door propaganda, deel* door
dat hij een Jood in de familie ha(J,
zeide beschuldigde maar eeo ver
dere uiteenzetting kwam niet.
alleen: ik kan er geen enkele ver
klaring van geven. Hij vertelde
nog. dat hij een Joodse zwager had.
over wie Wgschuldigdes zuster
steeds klachten had. omdat haar
man nooit thuis kwam.
BeschuWigde was lid van N S B
Ned Arbeidsfront eo W A. geweest,
hij had aan een W.A.-mars ter ge
legenheid van de begrafenis van
Koot declgertomen, was geabon
neerd geweest op het Nationale
Dagblad en Volk en Vaderland, had
met Volk en Vaderland gecolpor
teerd en het insigne en zwarte
hemd van de-N.S B gedragen. Na
in 1940 werkzaam te zun geweest
vóór de N V. Padox een firma, die
voor het Duitse leger werkte en in
het onder Duitse leiding staande
Centraal Kledingmagazijn te Woer
den. was hij in 1941 vrijwillig m
dienst getreden bij de Wachtdienst
Nieder-Sacksen en had gewapend
met geweer en bajorjét dienst ge
daan om. te Bordeaux, voorts, na
dat hij in 1943 tot Oberwachtmann
was bevorderd, in Duitsland en
Italië.
In 1941 had hu ten behoeve van het
Duitse leger bewakingsdiensten
verricht te Westervport en als
Wachtmann had hij een gelofte van
trouw aan Hitier afgelegd. Ten
slotte werd hij er van beschuldigd,
dat hij zich» in September 19^1 bij
de Sicherheitspolizei te Utrecht
mondeling beklaagd heeft over z i.
onjuist optreden van de gemeente
politie te Harmeien, die weigerde
op beschuldlgde's last proces-ver
baal op te maken wegens hem als
wachtmeester der W A. aangedane
belediging door de opmerktng van
een der omstanders bij een op
loopje ..Het stinkt hier".
Gek. dat u zich die opmerking
hebt aangetrokken, vond de voor
zitter. want er stond een slager in
de buurt met vlees, dat niet
lekker rook.
Het oploopje was ontstaan, omdat
een jongeman, toen hij beschuldig
de zag. z'n revers vooruitgestoken
had om een rood-wit-blauw lintje
te laten zien.
Dat was flink, aldus de presi
dent. hulde aan deze man.
Beschuldigde erkende alle feiten
maar zeldc er niet veel over. Hij
was een beetje een psychologisch
raadsel. Hij vertelde in 1935 lid
de N S B. geworden te zijn. omdat
hij werkloos was Hij was tüdyns
de oorlog in krijgsgevangenschap
geraakt en in Mei 1946 uit Engeland
hier teruggekeerd
De verdediger, mr A. A J Rijk
sen. wees er op. dat langdurige
werkloosheid van veel invloed
geweest, dat beschuldigde aan de
verkeerde kant is gekomen. Het is
een man. die gauw erg kwaad
wordt, maar in feite toch een
blaaskaak is. want de brieven zijn
wel erg rauw. maar beschuldigde
heeft nooit ïdhand kwaad gedaan
en ook geen verraad gepleegd De
klacht inzake het gebeurde in Har-
melen heeft hij. toen hij voor het
indienen naar zijn commandant
was verwezen, niet verder doorge
zet Pleiter zeide. dat beschuldigde
spijt heeft van zijn houding en tot
inkeer is gekomen en als bewijs
daarvan legde hU een verklaring
over van de kamppredikant,
zegt, dat zich bij beschuldigde een
zeer gunstige geestelijke verande
ring heeft voltrokken en dat be
schuldigde in positieve zin tot in
keer is gekomen. Waar straf Juist
verbetering beoogt en deze thans
blijkens de verklaring bereikt 1*.
verzocht de verdediger beschuldig
de spoedig in vrijheid te stellen.
Beschuldigde vertelde dat hij in
gesprekken met een mede-krijgsge
vangene in Engeland en hier met de
predikant z'n schuld en zonden
heelt ingezten. In een laatste woord
las hij een gedeelte uit de Bijbel
voor. dat hij de uitdrukking noemde
van zijn schuldbekentenis, zijn
schuldbelijdenis en bekering.
Uitspraak 23 Juni.
Kinderen
Er waren in deze zitting verder
twee jeugdige delinquenten, dia
op het tijdstip, waarover de feiten
gingen, nog niet volwassen waren,
„Het lijkt de kinderkamer wel",
zeide *öe voorzitter. Een der zaken
kreeg een gunstige afloop, niet al
leen doordat de betrokkene naar
huls ging, maar vooral, omdat er
iemand zich aangeboden had om de
betrokkene tot steun te zijn en hem
te helpen een weg in het leven te
vinden. Dat was het geval met de
AT
AAR
ANNEER
22-jarige student R. Roest te Berg
ambacht. gedetineerd te Duindorp.
die èr van beschuldigd werd. dat
hij zich m 1943 heeft aangesloten bij
<}e NSB dat hu is opgetreden als
grocpsadmmistrateur der N S B. te
Bergambacht en dal hij in Augustus
1944 is toegetreden tot de hulj\-
landwacht en als landwachter ge
wapend met een geweer in de Om
geving van Bergambacht patrouille-
diensten heeft verricht, te Gouda
bewakingsdiensten en te Enschedé
spoorwegwacht en in Mei 1944 als
landwachter een Inwoner van Berg
ambacht heeft helpen arresteren
Deze jongeman was op de Rtjks-
kweekschool ln Schoonhoven, zo
bleek uit het verhoor en hij had al
een paar* maal van het Arbeids
bureau een oproep iehad voor uit
zending naar Duitsland en om daar
aan te ontkomen had hij zich. mede
onder invloed van twee ooms. die
lid van de beweging waren. bU de
N S B. aangesloten Op een groeps
bijeenkomst was het tot de hulp-
landwacht gekomen De blikken,
verklaarde hij, richtten zich op
hem. toen het op de aanmelding
aankwam en toen had hij toege
stemd. ..omdat het zo gek geweest
was als hl) het niet gedaan had''
De jongeman begreep nu weR dat
het allemaaal fout geweest was.
maar hij was. zeide hu. toen pas
achttien jaar.
Mr .1 L. .1 A vsm i&Miclen. de
verdediger, bracht in/Sfj)/ pleidooi
naar voren, dat beschuldigde op
7-jarige leeftijd z'n vader had ver
loren en onder sterkevinvlocd had
gestaan van z'n ooms Bil dc hulp-
landwacht ging hij ifi een tijd dat
'n moeder afwezig was Pleiter
er op. dat de arrestatie, waar
bij beschuldigde aanwezig was. geen
politieke ondergrond had Het was
een optreden tegen een clandestine
slachter, die aan de gewone politie
is overgegeven en weldra weer vrij
Mr van Mechclen wees er op,
dat deze jongeman, zoon van een
arme weduwe, op school een zeer
begaafde leerling was. die door
ieder geholpen werd. Hij legde een
schrUven over van de directeur
van de Rijkskweekschool, de heer
Van Roosendaal, die verklaart, dat
de stemming op school fél anti-
Duits was en dat men tegen be
schuldigde gerust alles kon zeggen
zonder voor verraad bevreesd be
hoeven te zijn. 'De directeur ver
klaarde zich bereid de jongeman
verder te helpen. Daar drie hulp-
landwachters, die bU de arrestatie
anwezig waren, al thuis zijn, ge
let op de jeugdige leeftijd en de
omstandigheden en onder overleg
ging van nog enige verklaringen,
verzocht de raadsman de inter
nering sinds Mei 1945 voldoende te
achten en beschuldigde onmiddellijk
in vruheid te stellen.
Na in raadkamer geweëft te zun,
besloot het Tribunaal de jongeman
voorwaardelijk in vrijheid te stel
len onder bepaling, dat hij zich on
der toezicht- van de Stichting Poli
tieke Delinquenten stelt, waarbij,
naar de voorzitter mededeelde, de
directeur van de Rijkskweekschool
ermoedelijk als tbezichthouder zal
worden aangewezen. De zaak werd
verder naar het vooronderzoek ver
wezen om het rfhdrag van be-,
schuidigde af te wachten.
In maalstroom
Een verkeerd gelelde jeugd vorm
de de droeve achtergrond van de
zaak legen de tweede jeugdige be
schuldigde. de 22-jarige schoen
maker G L Krabshuis te
Gouda, gedetineerd te Laren. Be
halve lidmaatschap N S B. en Nat.
Jeugdstorm, vermeldde de tenlaste
legging. dat beschuldigde in Juni
1942 vrijwillig in dienst is getreden
van het N.S.S K de eed van trouw
aan Hitier heeft afgelegd en na ge
noten opleiding in België, gestoken
in Duits uniform en gewapend met
een geweer, heeft dienst gedaan in
Rusland, o.a. bU Stalino en Rostov,
waar hij voor de Luftwaffe ma
terialen en bommen vervoerde.
Verder, dat. hij in Januari 1944 vnj-
willlg in dienst is getreden bij de
Organisatie Todt en deel uitma
kende van een Schulzkommando,
Russische krijgsgevangenen heeft
vervoer^ van Dantzig naar Dieppe,
dat hij in het najaar van 1944 met
0 8 Baks en Brouwer uit een op-'
slagplaats aan de Molenwerf in
Gouda een aan B. H. J. Otterspoor
Rotterdam toebehorende auto
ten behoeve van de bezetter heeft
weggehaald en dat hij van Decem
ber 1944 tot de capitulatie is werk
zaam geweest in het Heeres
Zeugamt te Güstrow in Duitsland.
De beschuldigde, die eveneens de
feiten erkende, vertelde, dat hij op
14-jarige leeftijd lid van de Jeugd
storm was geworden en op z'r
achttiende jaar automatisch naar
de N.SB. overgeheveld was. De ge
hele familie was NSB.-er en ik
wist niet beter, alQjs beschuldigde,
die vond. dat een kind geen kijk op
de zaak heeft Hij was uit de O.T.
in Frankrijk weggelopen, had daar
voor drie maanden in Bergen (Bel
gië) in de gevangenis gezeten *en
veel slaag gehad, was chauffeur bij
het tyS.K.K. in Rusland geweest
en had toen mensen naar Dieppe
gereden. Krijgsgevangenen waren
het niet. zeide hij, het waren bur
gers en boeren, die uit de gevaar
lijke zöne in Rusland naar Frank
rijk waren geevacueerd om aan de
kustverdediging te werken. Althans
men had hem verteld, dat het bur
gers en boeren waren en hij meen
de dat te kunnen aannemen, om
dat men hem geen munitie had ge
geven om op de mensen te schie
ten. als ze wegliepen Het klonk wat
cru. maar beschuldigde scheen er
mede te bedoelen, dat uit het feit»
dat hij niet bewapend was, de con
clusie gerechtvaardigd was, dat het
geen gevaarlijke mensen waren, als
zodanig hij krijgsgevangenen scheen
te beschouwen De in Gouda ge
vorderde auto had hij in opdracht
van zijn commandant weggereden,
de pfaats van stalling had een
der aangewezen.
De voorzitter wees er de moeder
op, dat bij de opvoeding een ernsti
ge fout is gemaakt door zo'n jong
kind naar de N S B. te laten gaan.
Mr Rijksen, die ook in deze zaak
verdediger was. zeide, dat de toe
komst van beschuldigde bepaald
werd, toen hij op 14-jarige leeftijd
bij de Jeugdstorm kwam. Later
volgde de N S B. automatisch. Be
schuldigde zat in een geheel ver
keerd milieu, vader, moeder, de
drie zusters en de twee oudere
broers (die beiden aan het Oostfront
gesneuveld zijn), allen waren
N.S.B.-er en dan is het psycholo-
14 Juni 1 uur ONA-ierratn voetba -
weds'rild Gouda—hes: van Gouda ter.
bate van Vereniging oudetdomazoiger.
Ons Belans
1* Juni SM uur Fluwelensiniel M:
Onenba e vetkoping goederen door
deurwaarder R van Blokland
3# Juni 5 en 7uur en ÏJ Juni
35 uur Ambachtsschool: Gelegenheid
bezlchtinaen werkstukken en tekenin
gen leerlrnsen
II Juni 7.11 uur CalvUn: Spieekbeuit
d* J van Duk.
IS Juni S-»1S uur n.m. Sint Janbu
ren CarillonbesoeHng mei M Blom
IS Juni I uur Gouw» I: Bonte avond
Democ: Soc Jongerenvereniging.
...Nieuwe Koers
17 juni I uu) HU Blauwe Krul*:
Jaarve:gadenng Partij van de Arbeid
II Juni Z en S M uur rluwelenslngel
99: Openbare verkoping goederen
door deurwaarder R van Blokland
11 Juni 3 uur VrUe Evang Gemeen
te Bidstond
17 Juni 7M uur VrUe Evang Ge
meente: Bijbellezing de J. I. van
WIJck
17 Juni 7 M uur Oud Geref Gemeen
te: Spieekbeurt d* Joh van Weizen
II Juni 7—uur Crabethstraat 3:
Spreekuur plaatseluk comité ..Nedei-
land helpt indie voor Indiachf ge-
repatneerden.
II Juni 7.M uur De Zalm: Jaarver
gadering Veren.ging voor JAcultétleve
lijkverbranding
II Juni S uur Nieuwe Schouwburg:
Openba:e vergadering Gouds comité
handhaving Rljkseenheld.spreke
oud-mln-Uter Weiier en dr Feuilletau
de Bruyn
II Juni S uur Reünie: Snr eekbeu: t
d* J Borger voo l.ogoeverband
1» Juni l uur weilerschool: Bijbe.-
lezrng d* M C. Koole
19 Juni II— li uur splerlngilraat U3:
Gelegenheid lot ko*teiore In-en her-
inentrng legen diphtene^ voor kinde
ren
(9 Juni 11—13 uur splertngstraat 113:
Spreekuur Kraamcentrum.
19—tz Juni 11—7 uur Veemarkthal:
Tentoonstelling van pluimvee konr)-
nen. sier- en postduiven p!urmve<- en
konijnenhoudeisveieniglng Gouda en
Omstreken
19 Juni II 31 uur terrein Graaf Flo-
rtsweg: Officiële opening stxeekten-
toon*te'.'.lng Hart van Holland door
Commissaris der Koningin mr L A
Kespei
19 Juni 3.3t uur St. ratharlna Gast
huis: Offielele opening gemeentelijk
museum met tentoonstelling ..Herwon
nen Kunstbezit door minister van
Onderwijs. Kunsten emWetenschappen
dr J J. Gjelen
19 Juni 331 uur St Janskerk: Bu-
eenkomsi gewud aan herplaatsing
Goudse Glazen, spreker minister dr
J. j Gle:en
Bioscopen
Thalia Theater: Terug naar Bataan
(niét John Wayne en Anthony Quinn)
Keujile atoeroop: De wille klippen
van Dover (met Irene Dunne en Alan
Marshal)
Schouwburg Bioscoop: ..Het leven
van Hendrik VIII (met Charles
Laughton en Robert Donat).
Aanvang 3. 7 en 13 uur. ^ondag
3. 5 en 913 uur Thalla: D4nsda*
geen middagvoorstelling.
Uitreiking nieuwe
bonkaarten
Uitreiking van bonkaarten 70ï aah
houders van tweede distnbutlesum-
kaarten (medebrengen tweede distri
butiestamkaart en bonkaart 707) bij
Distributtedienst Westhaven 13. van
9U e\J—4 uur
IS Juni: ABlij. t
17 Juni: Bo—Bro
II Juni: Bru—BIJ.
19 Juni: C—DU
30Muni: EGr
31 Juni: Gu—Ha. alleen 9—11 uur.
Zondagsdienst doktoren
Bij afwezigheid van de huisarts z')n
.an Zaterdagmiddag 3 tot Zondag
avond 12 uur te consulteren de dok
toren P. de Boer. Gouwe 115 (telefoop
1373) en A 'J. Kettler. Gouwe 16« (te
lefoon 3349)
Apothekersdienst
Steeds geopend (des nacht* alléén
voor recepteni Apotheek E Grendel,
alleen Prins Hendrikstraat l»c.
Burgerlijke Stand
Geboren Elizabeth Petronclla
Henrifette MRria. d. v. H. -I. M.
Quaftt en M M L. Jaspers. Kruger-
laan 49: Mattheus Laurentius Do-
mimcus. z. v. P. A. Ncuraij en J.
M. F Verzijl, Markt 20b, Elizabeth,
H van Grieken en C. Alphe-
naar. Geuzenstraat 39
Ondertrouwd" V. van den Heuvel
en R Rijs, C J. Koetsier en H. W
de Jongh, J. C. Revet en G J
Sijl; P. J. Mastrigt en J Hoogen-
doorn: C H M. StreeflantJ en
Heij, P. J. Coenen en C. E de Vo
gel: J Grevenstuk en A. Hofstede,
M. Vrijenhoef en E. R. van Bekkem
M. A Terns en J H. Méhaut: G. C
Nagtegaal en J. M. C van Hoorn:
C. W F. Gerritsen en W Coomans.
Schouten en C. C. Eilers, W. E
de Jong en A. van Eijk.
UIT FUNCTIE ONT8LAGEN.
Bij beschikking van de minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen is op grond van de des
betreffende bepalingen van het zui
veringsbesluit 1945. gerekend met
ingang van 1 Mei 1945, ontslag uit
zijn functie verleend aan G. M.
Ilps. leraar aan het gemeentelijk
gymnasium alhier.
gisch heel normaal, dat deze knaap
ook In de beweging kwam. Hij is
echter geen N S B -er geworden uit
politieke overtuiging, hij is zuiver
medegevoerd met de stroom van het
milieu. Als de jongen tn een andere
sfeer was grootgebracht, was hij'hiet
verkeerd geweest. Mr Rtjksen ver
zocht dit alles te overwegen ei
beschuldigde bij de uitspraak Ir
vrijheid te stellen, nu ook de moe
der is vrijgelaten.
Uitspraak 23 Juni.
Onze bioscopen
THL WHITE CLIFFS OF DOVER
Reünie Bioscoop. Het komt niet
vaak voor. dat een film gebaseerd
is op een gedicht. ..De witte klip
pen van Dover'" ls dat en het resul
taat is een product geworden, dat
ver boven de middelmaat uitsteekt
De film beslaat de tijdsruimte tus
sen beide wereldoorlogen en geeft
in korte flitsen, fijntjes aaneen
gebonden door gespreken strofen
uit het verhalend gedicht, een over
zicht van de geschiedenis dier vuf
en twintig jaren, zonder evenwel
omtrent de ontwikkeling der ge
beurtenissen in details te treden.
Zij behandelt het leven van een
jonge Amerikaanse (Irene Dunne),
die op een bal bij een vacantiereiS
in Engeland, door toeval in kennis
komt met een jonge Engelsman. Zij
trouwen en vestigen zich ln Enge
land. De eerste wereldoorlog breekt
uit en vraagt een offer van de
vrouw, in de tweede wereldoorlog
verliest zij haar zoon. Het slot is
enigszins tendentieus, wat propa
gandistisch de film werd m
gemaakt! doch er spreekt zeer
gevoelig uit de hartstochtelijke
hede dat de Verenigde Volkeren
de kracht mogen vinden om een
duurzame vrede te vestigen.
Men zou tegen de film het be-
/waar kunnen maken van trSagheid
in tempo. Zu gaat cr ook zeer ze
ker in sommige momenten aan
mank. Maar toch weet de regisseur
Clarence Brown haar tot het einde
boeiend te houden vooral door de
waarachtige, psychologisch aan
vaardbare uitbeeldingen van Ameri
kaanse. Engelse cn Schotse burgers
in ooriogs- cn vredestijd cn door de
treffende, soms zelfs ontroerende
wijze, waarop deze nationaliteits
verschillen zonder in het senti
mentele te vervallen worden
overbrugd.
Tot het slagen van deze film heeft
niet slechts het goede spel van de
hoofdrolspelers Irene Dunne. Allan
Marshall. Van Johnson en vele an
dere oude bekenden hijgedragen,
doch in belangrijke mate ook de il
lustratieve muziek, die nimmer ac
centueert. maar het verhaal uitste
kend begeleidt.
HET LEVEN VAN HENDRIK VIII.
Schouwburg Bioscoop. Vrou
wen hebben ieder verschillende
eigenschappen. Ze zijn soms te veel
mondain, eerzuchtig en geraffineerd.
te veel praatziek of onnozel,
althans zo is de levenservaring van
de tot de psyche der vrouw door
drongen Hendrik Vin, die is zes
vrouwenkarakters geen voldoende
bevrediging kon vinden 'en liefst
het dozijn had volgemaakt. intften
's mensen leven naar zijn opvatting
niet zo naar kort is.
Enfin, Hendrik kan het weten, al
zegt hij dat niet zo onomwonden en
^misschien krijgt hij (dit uitdrukke-
Hjk buiten de verantwoording der
redactie') van sommige pantoffel-
heldhaftige echtgenoten nog wel een
heimelijk applausje, als ie spontaan
uitroept ..Breng me nou maar de
domste vrouw van de wereld, dan
heb ik eindelijk eens rust Die
woordjes ..eindelijk'' en .rust'
moet men evenwel niet te zeer au
reneux nemen Waarom? Een vos
verliest nu eenmaal wel zijn haren,
maar niet zijn streken.
De dikbuikige Henri is altijd ccn
dankbaar voorwerp van de belang
stelling van toneel- en filmschrijvers
geweest cn hij zal die roem wel
verder dragen ook. Nu eens is zijn
levensverhaal dramatisch, dan weer
filosofisch of een tikje sentimenteel
uitgebeeld. In deze film, die de
sluier oVer het intieme leven van
de all round lady-killer opheft, is
de zaak nogal van de komische kant
bekeken, hetgeen wel de beste
methode is.
Charles Laughton speelt de hoofd
rol en hij doet dat met zwier. Robert
Donat en Merle Oberon zijn onder
meer zijn tegenspelers.
TERUÓ NAAR BATAAN.
Thalla Theater. Sinds na de
bevrijding de bioscopen weer zijn
gaan draaien, zijn er tal van oorlogs-
en verzetsfilms vertoond. Zo veeJ).
dat een groot van het publiek dat
genre niet meer op prijs stelt. Voor
al ook omdat meer van die films te
onwerkelijk en te geforceerd aan
deden. „Terug naar Bataan" is ook
een ooriogs- en verzetsfllm, maar
een ander soort dan haar voor
gangsters. Ze vertelt van de guerilla
strijd van de Phllipplnos, die on
danks honger, het uitblijven van
hulp, tot vertwijfeling aanleiding
gevende berichten van nederlagen
der geallieerden, terreur en on
menselijk wrede rcpressailles der
Jappen en een perspectiefloos lij
kende situatie, toch volhardden in
hun strijd voor de vrijheid. Een
uitermate boeiend, ontroerend, mee
slepend, ja vaak begeesterend re
laas geeft deze film van die helden-
strijd. Sober en onopgesmukt, zoals
°t gegaan kan en wellicht ook zal zijn
daar op de Philippijnen. schilderend
hoe bekendheid met het terrein, cr-
varJng uit voorgaande vrijheids
oorlogen en list nahst bereidheid
tot volledige opoffering ten bate
van het doel, opwogen tegen op
moderne wapens en bruut geweld
steunende machtswaan. Prachtig,
echt menselijk zijn de hoofdfiguren
in dit heldenepos getypeerd door
John Wayne. Anthony Quin, Fell
Franquelll, Beulah Bond! en an
deren.
L lE^pE
.Kon ik één paof der jeugd terupierkrpgcn.
fk vroeg ds makkelijke ontroerbaarheid
Vbn 'f harf. dar nop niet heeft geleerd te ïwtjgen.
Maar vrijelijk b(j de breuk der dromen schreit.
Nu ben ook ik gewend. te gewennen;
lk trek ellengs tn mgzelf terug.
En ach. zelfs dié' mi) beter moesten kennen,
lk ichyn hun wellicht liefdeloos en stug.
Toch ben tk rot verhofrn tederheden.
Gekneusde liefde, die geen uitweg wond,
Oneindig medeleden met wte leden.
Bewogenheid, die 't zware leven schond.
Alleen wannéér ik neder hen gezeten
In arondecnzaamhrid en lampgesuis,
F.n al wat mv benauwde heb uergeten.
Begint er in mijn hert een zacht geruis.
Dan wéllen in my nooit-rerwonnen drongen,
Dan gaat een strobm van Uefde van mij uit,
Die alle mensen in zich houdt omvangen.
Nu ï(j zich etndlyk niet meer voelt gestuit.
Dan Veb ik 't hart weer van myn Jeugd gewonden.
En ben ik warm van invlUke gloed.
Al wat de wereld in zich houdt gebonden
Dat voer ik de beminden tegemoet.
Dan schynt het m(J. b(j 't zien van zóveel derven,
van zóveel vleugels tot peen vlucht ontvouwd,
Dat tk alleen maar door roor hen te stsrven
Hun tonen kan. hotvcel ik uan hen houd.
Een oogwenk - de bekoring is gebroken.
lk meng het m(Jne weer met hun bésfaan.
Jk heb hun tan mijn liefde niet gesproken,
En dit pioet alles langs hen henengaan.
Uit J.*C. BLOEM. Verzamelde Gedichten.
BATAVIASE BRIEF No. 53
GESLAAGD.
Aan de Rijkskweekschool te
§choonhoven zijn geslaagd voor het
eindexamen handenarbeid de da
mes H. A. Gort. L. Stuurman en de
heer D. L. Albada, allen uit Gouda
DE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE EN LIZEBERTHA
347-48 Die nacht ia het donker In
Speelgoedstad. Nu en dan komt de
maan door de wolken, maar dan
kruipt hij weer weg en zijn alle
hulzen ln 't duister gehuld. Hier en
daar ia nog een enkel raam verlicht,
maar de meeste mensen zijn naar
bed.
Twee mannen lopen j$chtjea
door de straten. Ja, dat zUn ze
de twee. die onder de boom zaten.
Ze lopen in de richting van het
huls, waar de notaris woont.
Hier Is hetl We zijn erl fluis
tert de een.
Ze staan voor een schutting, dia
om de tuin van het huls loopt
Eerst loeren ze nogeens behoed
zaam rond. maar het ia overal rus
tig en stil, geen mens ia te zien. Nu
kunnen ze 't wel wagen, het ziet er
veilig uit
En ze klimmen zachtjea over de
schutting...
le%erg (links) en Jan de'Koogel
THEO AGTERBERG's
AVONTUREN
Over het algemeen houd ik cr
niet van om te schruven over Gou
wenaars ln Indonesië, die ik zelf
nog niet heb ontmoet en dus niet
uit eigen aanschouwing ken. Maar
nu i» er een spoeddringende brief
gekomen van m'n trouwe Padang-
se correspondent korporaal Jan de
Koogel. Hij meldt dc ontdekking
aldaar van Gouda's allereerste oor
logsvrijwilliger Theo Agterberg, die
in de Krugeriaan heeft gewoonil.
Naar dé^ïetter van de wet is Theo
op dit ogenblik misschien geen
Gouwenaar meer. omdat zijn ouders
zijn verhuisd naar Utrecht. Voor
Theo maakt dat echter geen ver
schil. „Ik ben en lk blijf Gouwe
naar". heeft-Ie tegen Jan de Koogal
gezegd. v
Theo Agterberg verscheen op een
voor Nederland historische dag in
Wdang. n.l. de 10de Mei. Jan de
Koogel schrijft me haarfijn, hoe de
ontmoeting met Theo in zijn werk
ging. Jaif was met de-Gouwenaar
Martin Boere bij een voetbalwed
strijd. Alle Gouwenaars in Padang,
zijnde voor het merendeel oud-
ONA-leden, zijn wild-enthousiaste
voetballers. Ze doen zelf mee of be
horen in ieder geval tot de toe
schouwers. In de rust liepen Jan en
Martin samen een eindje op om
over Gouda te bomen, toen plots
klaps Martin Jan op de schouder
tikte, naar lemBnd wees en zei: „Ik
laat me hangen als dat geen Gou
wenaar is".
Beiden kenden dc Goudse spraak
en ..het onderzoek" duurde niet
lang. Die iemand was Theo Agter
berg. die ook bij de voetbalwed
strijd was komen kijken.
Uit vroeger tijden
75 Jaar geleden.
Te Bergambacht zijn vorige week
36 zitplaatsen in de Ned. Herv. Kerk
tezamen voor f 592 verkocht. Eén
stoel alleen bracht f 98 op.
Uit Boskoop: Uit een beschou
wing blijkt dat de vorst van 7 op 8
December 1871 onder de bomen en
heesters ln de kwekerijen alhier
grote schade heeft aangericht. Van
het thans levende geslacht is «r
wel niemand wie het heugt dat de
winter zovele planten vernielde.
Blijkhns die beschouwing zijn te
Boskoop alle aucuba's geheel of tot
de grond toe weg. om niet te spre
ken van de„abrlkozen. perziken zn
druiven. Dan vöt||*iv>er. onder een
menigte andere bomen en heesters
die verloren zijn gegaan, 'piglanen,
eiken, hulst, rhododendrons él» 4^
meeste coniferen. Er ls bljns geen
plantenfamille ongedeerd gebleven.
De schade is zeer aanzlenltj't.
59 Jaar geleden.
Bij een door de directie der ma
rine te Amsterdam gehouden open
bare aanbesteding voor de levering
van vlaggelijnen (Engels fabrikaat)
was laagste inschrilfster de Goudse
Machinale Garenspinnerij voor f 50.
23 Jaar geleden.
Uit Boskoop: H. M de Koningin
heeft de zilveren medaille der
Oranje Nassau-orde verleend aan de
heer C. Hoogeveen, kapitein van de
stoombootmaatschappij „De Voor
uitgang" wegens 40-jarige dienst als
zodanig en de bronzen medaille aan
de stuurman, de heer J. van Prula-
seo wegens dezelfde dlenstprestatle.
Dir. F. Tleter. Hoofdred. Leo Ott
Staatk. red. prof mr C. W. de Vries.
Chef-red S H. v. d. Kraats. Uitgave
en druk N.V. R'damsch Nieuwsblad-
Onderduiker
De verhalen kwamen natuurlijk
direct los. Theo had wel geweten,
dat Padang vol Gouwenaari zit,
maar had er nog geen een ontmoet.
Theo had zonder mankeren altijd-
de „stukkies" in de Goudie Coursnt
gelezen. Daarin had hij ook al dik
wijls de naanj van Jan de Koogel
zien staan, maar hij wist natuurlijk
niet, wie ondej- dc enkele duizen
den Nederlandse soldaten ln Padang
'dat was. Hij had Jan overigens dik
wijls op het voetbalveld aan de
gang gezien.
TReo is al lang in "dienst en heeft
heel wat meegemaakt. In Juni 1M4
- wat lijkt dat alweer lang geleden!
- werkte hij op de Goudse Melkin
richting. De Sicherheltidüenit zat
hem op de hielen en Theo vond dat
de grond hem een beetje be warm
onder de voeten werd. Dc S.D. zst
hem zelfs zo dicht op de hielen, dat
op een goede dag Theo de melk
wagen, waarmede hij de klanten
afreed, doodgewoon op de Nieuwe
Haven onbeheerd achter liet en ds
benen nam. Hij was plotseling ver
dwenen en niemand wist waarheen.
De S.D. gelukkig ook niet.
Theo zwierf lenge tijd rond en
kwam vla Eindhoven en België ein
delijk ln frankrijk terecht, waar hij
zich aansloot bij het beroemds
„Ninth American Army" onder be
vel van de thans tengevolge van
een auto-ongeluk overleden Ame
rikaanse generatR tleorge Patton.
Met de Yankees trbk hij Duitsland
binnen.
In de Belgische hoofdstad was In
tussen het eerste zelfstandige Ne
derlandse onderdeel gevormd en
Theo vroeg en verkreeg toestem
ming om daarheen over te gaan HU
kwam terecht bij de pioniers. By
dit onderdeel la Theo voorlopig ga-
bleven en trok naar het Noorden,
naar het kleine landje, dat hij m«t
zoveel haast had verlaten, naar de
stad waar hij zovele jaren zijn melk
had rondgebracht, naar Gouda. Een
dag na de bevrijding was Theo n
Gouda terug, wisr hij natuurlijk tn
het middelpunt van de belangitel*
ling kwam te staan.
Vijf broers
Later is Hij overgegaan nasr h*t
le regiment Jagers, waarmee nu VU
Engeland en het Maleise schierei
land naar Indië trok en tenslotte
op Java terechtkwam, ha de beken
de vertraging op Malakka. De Ja
gers werden Ingedeeld bij de U-bri
gade en die ligt ln Padang.
Theo heeft een tijd in Batavlt ge
zeten en zqlfs gewerkt op het hoofd
kwartier Van de U-brlgade. waar
korporaal de Koogel ook werkte bij
de verbindings-afdellng. Het Is du»
wel een reusachtige wanbof ge
weest. dat ze ekaar niet eerder tegen
zijn gekomen. In Padang heeft Theo
voortdurend op de buitenposten ge
zeten en een zeer moeilijke tijd ge
had. We weten allemaal wel, ast
het rond Padang aoma warmpjes ie
toegegaan, hoewel het er nu ge
lukkig rustig ls. Theo la thans af
gelost en ligt In het stadje zelf.
Direct heeft hij zich aangesloten bU
de steeds groeiende Goudse club.
Theo heeft niet minder dan vier
broers in Indië zitten, o l- drie ih
Semarang bij 6-R.I. en een in Pa-
lembang bij het 7e regiment Stoot
troepen.
Theo la de eerate Goudse oorlogs
vrijwilliger. De andere Gouwenaar*
In Padang. zelf ook voor het mer«-
deel O.V.W.-ers, betwisten hem
eer niet en daarom meende lk.
lk toch wel zo gauw mogelijk een
Bataviase brief aan Theo moest wtr
den. zonder te wachten, tot lk hem
tegen het lijf zou drentelen.
Jan Bouwer
ZATERDAG 14 JUNI 1947
TWEEDE BLAD PAG
Een bekende illustratie ran L BcnetL uit Verne's „Reis om de
Wereld De plaat stelt het grote Zoutmeer voor. gagien van je trein,
die Phileas Fogg en de z(jnen van kust tot kust, door
de Verenipde Staten voerde
Hij liet zich zelfs, oud. lijdend en
nagenoeg blind (1901) naar het sta
tion van Amlcns brengen om daar
één van die enthousiaste wereldrei
zigers (Gaston Stlegler. reporter van
de F. c h o de P a r i s) pp zijn door
reis te begroeten, gehaast als deze
was om 't record van «6 dagen,
jitaande ten name van Miss Nelly
BIv. verslaggeefster van de New
Yorksc Sun. te breken.
Imitaties
„Musical comedy"
Corn. Helling, ondervoorzitter van
de Société Jules Vcrnc, schrijft ons
het volgende:
Het beroemdste boek van Jules
Veene Is ontegenzeglijk Dé'RcJs
om dc Wereld in 80 Dagen
(1873). Zeer zeker ls het onderwerp,
hoewel niet absoluut origineel,
(reeds bij Edgar A. Poe Vinden wc
de grondgedachte terug) Vernuftig
uitgewerkt en tot een alleramu
santst cn spannend verhaal omgeto
verd. zÓ7.eer zelfs, dat het als van-
zélf later de stof leverde' voor een
zogenaamd plèce grand
spectacle, geschreven door
l Veule In samenwerking met dc be
kende /dramaturg Dennery (schrij
ver o.a. van De Twee Wezen),
dat een ongeëvenaard aantal opvoe
ringen. ook hier te lande, mocht
beleven. Nog onlangs heeft de be
kende Amerikaanse acteur Orson
Welles het stuk omgewerkt tot een
musical comedy, welke grote
bijval oogstte ln de Ver. Staten en
nu weer heeft dezelfde Welles de
regie van een verfilming in techni
color naar hetzelfde gegeven (Kordn
heeft de rechten). Hier zijn dus
mannen van het vak, die nog steeds
Iets „zien" In het oude reisver
haalondanks de slakkengang
van 80 dagen!
De intrige is boeiend, weet onze
aandacht vast tc houden tot aan het
onverwachte slot. De dramatis
personae: de edelmoedige, fleg
matieke Phileas Fogg, dc trouwe
knecht Passé partout, de sluwe
Scotland Yard-detective Fix en de
lieftallige Aouda. de nog Juist op
't nippertje van de brandstapel ge
redde Hindoe-weduwe, zij allen
spreken tot de verbeelding en staan,
mede door de knappe houtsneden,
die 't zo goed deden, onuitwisbaar
in ons geheugen gegrift.
Phileas Fogg is zelfs tot zulk een
tastbaar begrip uitgegroeid, dat in
1922 ln verschillende Londcnse bla
den een advertentie stond: waar
door men in alle ernst trachtte de
familie van Phileas Fogg op te spo
ren! De advertentie vermeldde
tevens, dat er sprake was van een
■angename verrassing!
Een nieuwsgierig
Amerikaan
Het Is typisch, dat reeds dadelijk
bij de publicatie van de roman ln
feuilleton-vorm inLeTempi, het
enthousiasme van een rijke Ameri
kaan. op doorreis te Parijs, zó groot
was, dat hij de redactie van het blad
verzocht inzage te mogen krijg.cn
van het manuscript om te zien hoe
het waagstuk zou verlopen, hetgeen
hem natuurlijk prompt geweigerd
werd. Toen verzocht nt] hem clkfe
dag het feuilleton naar de Ver. Sta
ten over fe s.clncn! Het kostte
hem millloenen. maar hij had het er
graag voor over!
Inderdaad heeft deze roman (zo
als trouwens zo véél boeken van
Verne) «en niet 4e miskennen in
vloed uitgeoefend op talloze wereld
reizigers.
Reeds omstreeks 1900. dus toen
Jules Verne nog leefde, zochten
globe-trotters, meestal Journalisten
van Engelse en Amerikaanse natio
naliteit (men zal zich herinneren,
dat Phileas Fogg een Londenaar
was) het fictieve record van 80 da
gen te breken. Verne moedigde hen
■an, zoals hij Simon Lake had aan
gemoedigd toen deze het vaste
voornemen had opgevat om,ondcr-
zeeboten te bouwen, die de „Nauti
lus" ln volmaaktheid zoal niet zou
den overtreffen (hetgeen ook haast-
ondenkbaar is!) dan toch evenaren.
Nodelo*® vree*
De Franse componist Halévy
hoorde op de binnenplaats van atjo
huls een motief uit sijn opera „De
musketiers der Koninginwaar
aan hij de laatste hand legde. Hij
werd wanhopig.
Ik ben verloren, riep hü. Ik heb
geen nieuwe gedachte meer. Ik
meende vast en zeker, dat deze me
lodie van mij was. Nu is ze blijk
baar slechts een herinnering aan
lets uit een andere compositie. Ik
kan niet meer componeren. Ik co-
pleer slechts'
Snel ging hij naar de binnen-
Elaats en zag daar een schilder, die
ezig was de deuren te schilderen
en óndey het werk floot en zong.
Kerel, riep de ontstelde com
ponist Hoe kom Je san dat lied?
Ach, zeide hij, dat zit mij ln
mijn kop sinds een paar dagen.
Toen Ik namelijk enige dagen ge
leden In de Opéra Oounlque werkte,
was het orkest Juist aan het repe
teren en dit melodietje beviel mii.
Halévv herademde, het was zijn
eigen opera, die men ln de Opéra
repeteerde.
Het oordeel ven
de meeiter
Een neef van de componist
Metjerheer kwam op zekere dag bij
de grote componist Rossini en vroeg
hem te willen luisteren naar een
treurmars, welke hij had gecompo
neerd ter gelegenheid van de dood
van zijn oom
Rosainl luisterde geduldig en. toen
de treurmars ten einde was. zeide
hij:
Het is heel mooi. Intuzsen zou
het mij liever zijn geweest, dat u
wiard gestorven en .uw oom de
treurmars had gecomponeerd.
Nederland al* vierde
in topwedstrijd
In Parijs hebben dertig kappers,
behorende tot zeven nationaliteiten,
gestreden om de wereldbeker voor
kapkunst De Franse vertegenwoor
diger ging met de eerste prijs strij
ken. de Nederlandae kapper, die
aan de wedstrijd deelnam, kwam ais
vierde op ie ranglüst-
Soldmtrn tm imdl*
Des dichters zorg
De Franse dichter Maleshierbes
tel tegen zijn vrienden, toen hij zich
van het koninklijk hof terugtrok op
*Un verafgelegen landgoed:
De ene helft van mijn deugd
heb ik aan het hof verloren, het is
hoog tijd. dat lk althans de andere
helft red!
Heldenverering
Toen Napoleon I in 1806 het graf
van Frederik de Grote ln de Gar
nizoenskerk te Potsdam bezocht,
trad hij met ontbloot hoofd op de
•■rcoiaag toe. De leden van zijn ge
volg schenen minder goed dan hun
tneester te begrijpen, dat men zich
op gewüde grond bevond. Napolean
moest xjUn generaals eerst vragen
•oh hun hoofden te ontbloten.
Wanneer deze man thanf nog
tn leven was. mijne heren, zei Na
poleon zouden wü vast en zeker
hier niet staani
Geen bock is aan te wijzen in de
ganse wereldliteratuur, dat zóveel
mensen in beweging heeft gebracht
als deze terecht beroemde Tour
du Monde cn 80 jours, een
kolfje naar dc hand van alle spor
tieve enwedzlekc Amerikanen
cn Engelsen!
Ontelbaar zijn ook dc Imitaties,
die gloor ettelijke schrijvers dc we
reld in werden gezonden (wij her
inneren hier slechts aan Paul
d'Ivoi's leuke, óók verfilmde. V ij f
Stuivers van Lavarèdeen
Jan Felth's ReHomdc Wereld
in 40 Dagen of dc Zoon van
Phileas Fogg) in alle talen en
met een route, die dikwijls aanmer
kelijk afweek van die van Phileas
Fogg, met dien verstande, dat vele
latere fictiove en reële navolgers
van die onverstoorbare Brit (o a
verschillende Journalisten cn de
15-jarige Jongen Palle Huid in 1928
ter herdenking van Verne's Eeuw
feest) bijna altijd gebruik maHkten
van de ten tilde, dat Verne schreef,
nog niet bestaande Transsiberische
Spoorweg, hetgeen het traject
enorm verkortte, maar ook de
grootste bekoring van de tocht weg-
nam.
„Fair play
Want watvls toch het geval? Wil
men een werkelijke t,r 1 p round
the world maken, dan dient men
zich. zo min mogelijk van dc eve
naar te verwijderen, althans een af
stand af te lcggeh van ten minst»
40.000 km (hetgeen onze Phileas
Fogg ook inderdaad dééd!). Gaat
men noftrdclijkcr of zuidelijker rei
zen. dan bekort men de reis naar
gelang men meer de Noord- of
Zuidpool ngdért en reist men om
zo tc zeggen niét meer om de
aarde, doch om dc pool en
zo doorgaande, zou men wel een
zogenaamde reis om d# wereld
kunnen maken, door op de pool
staande 'n hele slag om z'n eigen
as te doen! 'n Sportieve Engelsman
zal de eerste zijn om toe te geven,
dat dit geenvf airplay meer is.
Vi»lgt men inderdaad de route van
Phileas Fogg, dan zal men ervaren,
(luchtlijnen natuurlijk daargelaten)
dat het fiog niet eens zo heel te-
makkeluk Ml blijken te tJn vijftien
nt twintig dagen op Foggs tachtig
dngen te winnen.
Ik heb kennissen gekregen, goede
kennissen. Ik ben er als kind ln
huis. 'a Avonds zit Ik mee aan tafel
drink hun koffie en eet mee wat zij
zelf eten. De kinderen noemen mU
Oom.
*ïHU" het KNI L. al zon
jaartje of twintig zit hij bij „Jan
Hij heeft al heel wat meegemaakt,
en'"hij kan vertellen ook. Als ni)
vertelt dan vertelt hij het verhaal
alsof het een toneel ls. Zijn handen
en rijn gezicht vertellen mee en je
ziet de „Dubbele", die naar voren
stormt en tie „Ouwe", die hem een
douw gaf. Je ziet en hoort de Jap
die hem afranselde. Op zijn ge
zicht spiegelt zich weer de afmat
ting. toen hij met dwarsliggers liep
te sjouwen aan.de Birma-apoorwej
Van zün gericht «preekt de dapper
heid van zün vader, die tn Atjeh
gevochten heeft en die zo n goud
winkeltje op zün borst had hangen
en even wordt zün stem zacht, als
hij vertelt vBn tün kameraad, die
door de Jappen werd doodgeran-
"zim vrouw schenkt nog een kom
koffie In en dan vertelt hü weer
verder over Generaal die en die.
die soms op inspectie dat en Jat
tegen hem zei.
Zijn verhaal is doorspekt m.t
allerlei uitdrukkingen, waar lk
eerst wel eens» wat vreemd tegen
over stond. En hij vertelt «laar
..Betoel Kerel, toen lk met een
sectie op een tjót lag. ik dacht,
morgen is mijn vrouw weduwe
want die kerels zijn rare blnatangs
en ja. daar kwamen ze aangestormd
cn ik liet ze maar komen. he. Het
ze alsmaar komeïï en op een vut
cn twintig meter, daar ging het
ernp. Teroca pang pare pang.
takketakketak, takketakketak
En je zag hem loeren, z n vinger
de trekker overhalen cn z'n lichaam
met het takketakketak meetrillen
..Nou kerel, in een ogenblik soe-
dah mati. maarre drink een*
leeg. dan kan Moeder ze weer vul
len Enne. heb ik Je wel eens ver
teld. toen ik voor straf op meer
daagse oefening moest? Nou. dat
zat zo. he. zo wouen me toen lijmen
voor een vuil bakkie.
Dp Ouwe zei tegen mü" maar
dan komt Moeder er tussen „Het
ia al half elf toch"O ja kerel.
Oude liefde roest niet
De schone markiezin van Beau
mont zat in haar boudoir met een
jonge veelbelovende zanger Zti
wachtte op haar kapper, die lang
op zich liet wachten. Zij zalde tegen
de zanger, dat ztj zich geen raad
wist. De zanger vroeg:
WUt u soms. dat lk vast met
het kappen begin?
Kunt u dan kappen? vroeg dc
markiezin?
F.en beetle. Op het platteland
Is niet steeds een goede kapper btl
de hand en dan leer Je wel je zeif
te helpen!
Laten we het maar eens pro
beren. zei de markiezin lachend
Hoe meer de zanger vorderde met
tün kapperij. des tc verbaasder
werd de markiezin. Plotseling
sprong ze overeind en riep tegen de
al tc handige zanger, hem tegelük
de deur wijzend:
Je bent vroeger kapper ge-
De ongelukkige had toen hij zijn
oude vak weer eens kon uitoefenen
vergeten dal hij wel als zanger
doch niet als kapper ln de gunst
i van de markiezin stond.
Ruines r(jn er genoeg te vinden in
het hedendaagse Europa. Daarom
zeggenon* de bouumallen uit-
'vroeger tijden heel wat minder dan
zb nog vóór de tweede wereldoorlog
dritn. Er u «n MM smtnt dat
men direct tearm liep by de aan-
schouwing ran gebroken zuilen,
afgebrokkelde frieten. dakloze
tempels Dat was in de periode van
de romantiek. Bezitters van kasteel
tuinen schepten behagen in het
bouwen ran ruines, dis ztj aan,
juist om der taille aan de roman
tiek. volop met klimop behingen.
Ze verreten bij honderdtallen in
ons werelddeel, de Apollotempel-
tj es de imitatie-badhuizen van
Grléken en Romeinen, de Diana-
schuilplaatsen enz. Die tijden zijn
voorbij. Het namaak-ontiek kan
een andere keer dan. drink je koffie
en dan naar Je tangai Wanneer kom,
je weer? Je bent altijd welkom
hoor. t beschouw dit maar als Je
eigen hula".
Kranige mensen
En 's avonds onderweg naar de
tangsi. bedenk ik. wat een kranige
mensen dit toch zijn. Ze hebben
Nederland nog nooit gezien, maar
hebben er meer voor gedaan dan
de meeaten van ons Soms spreekt
hü wel eens over de toekomst en
vraagt zich angatlg af. wat zal er
van ona worden. Stuk» voor stuk
hebben ze metterdaad gevochten
voor-de Nederlandse zaak. Moeten
zij zich nu afvragen „En wat worJt
cr van ons?"
Eerbied en hulde voor de msmiicn
van het KN.I L, aan de ex-krüfts-
gevangenen, Gadjah Merah. And-
jing Nica en al de andere Jannen.
Dank voor de gastvrijheid en
hulseiüke afeer. die een Nederlandse
jongen het meest Jn Indië mtst.
„Ik héb kennissen en hun kin le
ren noemen mü Oom. ik drink hun
kind in huva.
koffie en ben
„Soedah!"
TTET THEMA van het gadlcht^
„Mei" van Herman Gorter. nJ.
d« onmogelijkheid om de vergan
kelijk* Meischoonheid le huwen
aan een onvergankelüke God; ds
steeds weer in de natuur iemam-
feeteerde loop van opkomst, bloei
en verval het is voor ons mensen
vaak een van de grote oorzaken
van leed en verdriet.
Gorter zegt ervan:.Eén ding is
droevig pn maakt zacht geklaag
rondom de aarde.
Het '*an ons ontroeren bU een
zonsondergang, bü het geluid, in de
nacht, van voortreizende trekvo
gels. bü de dood van een geliefde,
bü een traditionele zogenaamde
mülpaal oudejaar, een jubileum
zelfs bü een vallend bloesem
blaadje
Maar dan kan ons soms als een
troost deze gedr^'te bezoeken: het
bloesemblad a alt. na zün taak te
hebben volb**ht. maar de Vrucht
zet het leven voort, bestendigt de
soort We noemen het een schrale
troost en zeggen, dat nu toch 4
schoonheid van die bloesemtak „voor
eeuwig weg ls. Staan we geroerd to
zien naar een zonsondergang, dan
is de gedachte, dat „er morgen weer
een dag komt. ..niet ln staat de pün'
te genezen.''die spreekt uit: ..Dat
moest nu zo blijven'"
Niet alleen dat het morgen stel
lig anders zal zijn. maar wü zelf
zullen anders zün. Vnisschien wel
niet meer *Un en dadelijk is
nu verleden geworden en, daaruit
spruit op sommig? ogenblikken
onze somberheid voort.
Het Is U mogelük wel over
men. dat de wens opkwam
moest het nu m»aY blijven:
moesten we da( kleine kind kun
nen houden Allen hebben we wel
een* de tijd beleefd waarop Van
Eeden doelt Eihui heb lk de dalen
de zon gevraagd te wachten
Weckfles voorgeluid
Welnu, de mens heeft ln die al
gemeen menselijke drang naar vast
leggen» naar bestendiging van het
geen vergaat, wat als vloeiend wa
ter uit de hand druipt, (en zo onze
dorst niet kan lessen) dc mens heeft
op tal van manleren getracht ver
gankelijk* ding«n te (tewaren Wat
is anders hat tekenen schetsen.
schilderen, beeldhouwen neer de
natuur, bet fotograveren en filmen
van wat ona door zün schoonheid
ontroert, dan uiting van die men-
selüke oerdrang om. wat wc wagen
te noemen „vereeuwigen"? Nu
hebben we ip ons geheugen ook a^
de ipogelükheld onze ervaringen
en gewaarwordingen te behouden,
maar. vaak voelen we. dat al te on
betrouwbaar en te vluchtig, te wei
nig tastblar en reëel en ma ten wü
ons eesv souvenir, dat ons geheugen
helpt. Weschrijven ln (mis dag
boek. wat we niet uit de hand wil
len laten waaien; op onze oude dag
verlustigen wc ons in onze mémoi
res. wasrin we voor onszelf en an
deren willen vastleggen, wat anders
als pluisjes ln de storm zou zün
vervlogen.
Zelfs hebben we geleerd en het
was weer als het beheersen van
een nieuw element het geluld
te conserveren, het geluid, dat zo
snel. verklinkt, dat het büna niet
tot de tijd behoort De framofoon
M al* de weckfles, die op onie Wens
ongedeerd en zuiver ons kan weer
geven wat eenmaal was.
Maar ook mogen we denken aan
het schriftteken, het symbool, dat
een klank voorstelt, tekens, die taai
vertegenwoordigen met alle geva
ren en onvolkomenheden. Daarmee
kunnen* we tUd en afstand* over
winnen; het gesprokene laten
„Koren" (langs een omweg) aan wlc
ver weg is in ruimte of in tüd.
aan wie op een andere plaats is
en in een andere tijd leeft Zou niet.
bij allerlei andere motieven deze
algemeen menscluke drang 'ot
..vastleggende oermens gebracht
hebben tot deze afspraken: dit sym
bool. dat zichtbaar -is. <omt over
een met die bcpaftlde klank1
Nog verder mogen we gaan bü
deze beschouwing ook dc naam
van een ding is immers een sym
bool waBr een afspraak achter
staat deze klank moet dc gedachte
oproepen aan. heeft de betekenis
van dat bepaalde voorwerp, die
zaak Zodat ook. zelfs het ontstaan
van de menselijke taal. die denken,
zowel als mcnselUk contact moge
lük maakt, is te zien als een vast
leggen. een conserveren van wat
Alles «l uerpawktiyk: geurige
kleurige bloem** der natutff
evenals ds jeugd r«n de „blotA
der nali*..."
de bezetfing. het Frans* par
fum. Eerst teerde men nog op de
voorraden, maar op een gegeven
Sgenbllk werden wü koper of 1
ïgenlijk koopster van het laat
ste flesje „Quelques Fleur*" of het
laatste flaconnetje ..Belle nult" of
hoe ai die verrukkelijke reukwer
ken heetten. Nu worden ze ona nog
krapjes toegemeten, maar de
geuren uit het zonnige zuiden ko-
mèn weer tot ons. Grasse, een plaats
aan de Riviera, vier honderd meter
boven de Middellandse Zee is het
parfum-industric-centrum van dc
gehele wereld. Nergens in geen
land. worden zoveel en zoveel soor
ten van geurige bloemeh gekweekt,
speciaal met het oog op de parfum-
fabricage cn toch zün de parfum-
fabrikanten er nog voortdurend op
uit nieuwe geurtjes te ontdekken.
Zo gaan spccialiatcn van Grasse uit
zwerftochten door de gehele wereld
maken op zoek naar bloemen.
de staalkaart van reukwerken, wel
ke over de vrouw worden gespren
keld nog uit te breiden-
De zon te tlug af
ons niet tneer bekoren, maar de
echte resten van de Oudheid
biyren ook al ls het dan ln min
dere mate aantrekkingskracht
uitoefenen. De „echte" omgeving
0 doet daar nafuuriyk veel aan toe.
Zo is Athene ook nu nop een
(onbereikbare) hedevaartpiaals voor
allen, die iets meer van de klassieke
geschiedenis van Europa afweten.
De jongste oorlog, die ook in de
Griekse hoofdstad zoveel leed ver
oorzaakte, verschoonde de oude
rutnes van de Acropolis en van
tempels rondom. Deze oude ruines
werden niet verder geruïneerd; zij
staan nog altyd als monumenten
van een groots verleden onder ds
diepblauwe Griekss hemel, tusse*
cypressen en eucalyptussen.
Het kunstje parfum te maken heb
ben de fabrikanten eigenlük afge
keken van... de zon. Want als dc
warme stralen op de bloemen schij
nen worden dc geuren er, als het
ware uit gedistilleerd men kan
zich ook al is men nooit In het zon
nige zuiden geweest, daarvan een
voorstelling maken als men op een
warme Junidag, zoala wij die heb
ben gehad, op enige afstand van
lindebomen in bloemsem loopt en
ook onze bloembollenvclden ver
spreiden op verre afstand de heer
lijkste geuren. Nog In veel sterkere
mate is dit waarneembaar aan de
Rivièra waar de zon veel meer
kracht ontwikkelt en ook. geur
Alleen: de geuren, die de zon distil
leert kunnen de fabrikanten niet
verzamelen en daarom moeten ze
de zon vóór zijn: de bloemen moe
ten worden gesneden als ze een be
paald tijdstip van bloei hebben be
reikt. ala ze de meeste geuren in
r ch bergen en de zon nog geen kans
heeft gehad, die uit de bloemen
te puren.
Men zal begrijpen, dat het moment
voor de pluk met buitengewone
zorg rhoct worden gekozen cn met
des te meer zorg. daar het niet voor
alle bloemen gelük ia. Een bepaald
aoort anjer bijvoorbeeld moet wor
den geplukt preclea nadat de zon cr
drie uren onafgebroken op heeft
geschenen. Wordt daarentegen jas-
mün. d e bloem van het zonnige
Zuiden, ook maar even beroerd door
de stralen van de opkomende zon
op de dag. waarop ze wordt geplukt,
dan verliest zü tussen „s'.ruik en
fabriek" 20 procent van hair kost
bare olie.«Gelukkig heeft de natuur
het zo ingericht, dat het mogelük
ls voor dc parfumerie-fabrieken dc
zon te vlug af te zijn. Grasse ligt
nJ. in een vallet en nu wil het ge
val, dat op het middernachtelijk
uur damp vafl dt afkoelende opper
vlakte der zee door luchtstromen in
de vallet wordt gevoerd. Zo ont
staat een warme, vochtige luchtlaag,
welke overeenkomt met de afeer in
een broeikas met het fevplg, dat de
Jasmijnbloemen open gaan juist een
uur vóór het aanbreken van de dag.
Tegen de tijd. dat de mist wordt
verslonden door de. brandende zon.
liggen dc Jaemünbloemen goed en
wel ln de schaduw van de grote
parfum-fabrieken.
Jongens-ideaal
„neut" worden
D. btlttflrijMte burf«r« vtn htel
Grasse zijn de ..Neuzen", de rui*
kers of keurders der geuren of ho*
men deée figuren wil noemen. Het
is bet Ideaal van elke rechtgeaard*
Grasscse jongen eet* „Neus" te
worden, veel liever zelfs dan vlie
ger - of duikboot-kapitein. Hierbij
d:ent onmiddellijk te worden ge
zegd. dat het beroep van „Neus" in
Grasse n:ct van gevaar la ontbloot,
want deze „Neuzen" krijgen zon
der uitzondering een beroepsziekte
allen gaan ze aan de lever lijden,
zodat ze allen eens of tweemaal per
jaar een poosje, in Vich-y moeien
gaan kuren. Van medisch stand
punt bezien, zün ze allen „dronk
aards" al beroeren hun lippen nim
mer enige alcoholische drank Want
hun organen nemen alcohol op door
dat de-* ..Neuzen' bij vöortduVIng
geparfumeerde alcohol moeten rui
ken
Het beroep van „Neus" is erfelijk
cr zün bepaalde families, die
telkens weer „Neuzen" leveren,
vaak gaat het baantje over van
vader op zoon dochters komen
niet in aanmerking. Alle vrouwenq
cmanslpalie ten spijt blij/F het be
roep van „Neus" alleen voor man-
non weggelegd, omdat vrouwen
geuren wel kunnen ruiken, mëar ze
niet kunnen „zien". Een mannelijke
„Neus" verstaat de kunst in ge
dachten geuren, welke hü afzfjn-
dcrlijk heeft geroken, te mengën.
zoals een artist kleuren mengt, maar
een vrouw schijnt dit niet te kun-
ntn.
Alle bloemen komen in dc natuur
cn in kwekerijen voor in verschil
lende variëteiten en het ligt voqr
do hand. dat die verschillende va
riété.ten ook verschillende geurén
hebben. Maar zelfs in dezelfde
variëteit komen vetschillcndc geu
ren voor. daar deze worden be^
paald door groeiplaats en kleur
Een „Neus" kan zclfa in het pik
donker met grote zekerheid zeggen
welke kleur een bloem heeft.
De geur van con bloem is iets
werkelijk «toffriüks: ze kan wor
den gefotografeerd en gewogen.
Folo's. welke nog niet zo lang ge
leden ln Amerika zün genomen. uihhc ui ivuu' per iwuia aer
aldus vertelt „Collier's Weekly" I bevolking van Frankrijk geworden.
hebben uitgemaakt, dat de geur een
soort-van ectoplasma is. Onzichtbaar
voor het blote o*g borrelen minus
cuul kleine druppeltjes olie uit de
bloembladen, bladcnslcrtgel*. wor
tels. zaden en vruchten cn deze olie
bevat de geur.
De grond aller geuren
t)e roos en jasmijn zün onmisbaar
voor parfumfabricagc ccn van
beide of beide komen in meer
of mindere hoeveelheid in allo
parfums voor. Met behulp hiervan
kan oen „Neus" elke willekeurig'
bloemengeur mengen, maar d
rozen- en JasmiJngeur zijn niet
langs synthetische weg te krijg.
Behalve bloemen komen allerlei
andere grondstoffen tc pas aan de
parfum-productie, zoals hooi, gem
ber. kamfer, peper, kaneel, ver
schillende soorten hars. Jeneverbes,
vanille F.en parfum, die vooral in dc
Verenigde Blaten zeer populair ls
en waarnaar alle Amerikaan sol
daten vroegen, wanneer ze in Pa-
rijs kwamen, had ala voornaamste
grondstof... wonderolie.
Om zuivere parfum-olie uit" dc
bloenten te trekken zijn verschillen
de methodtoegepast. Een vnn de
oudste methoden Is, dat dc bloemen
worden gelegd, qp varkena- óf scha
penvet dat de geur absorbeert Zo
ontstaat „pommadeDaarna wordt
dc pommade In alcohoj gewassen en
gedistilleerd Een andere methode
welke wordt toegepast is dJsliJlaile
door middel van 6tomen der bloe
men.. Nadat dc stoom ia gecon
denseerd. worden watpren olie ge
scheiden door een ingewikkeld stel
sel va.n buizen en kranen. Bij een
nieuwere methode wordt aether af
komstig van een bepaald aoort gas
oline. dat ln de Verenigde Staten
is geproduceerd, door de bloemen
gevoerd De aether neemt dc geur
op welke dan door distillatie wordt
Ifctscheldcn.
Niet alleen bloemen leveren haar
geur aan de parfum-fabrieken: on-
tclbara dieren zijn cn worden ten
offer gebracht ter wille van amber,
civet en muskus, en daarvoor wor
den ln dc gehete wereld dieren ge
jaagd of ln gevangenschap gehou
den Maar ook bij deze parfumpro-
durtie bestaan bepaalde formules,
zonder welke geen geuren kunnen
worden gemengd of verkregen Juiat
aan het feit, dat mén er een zo
handig .gebruik heeft welen té ma
ken *an de kennis dier formule* is
Grasse de rijkste stad per hoofd der
anders ongrUpbaar vluchtig tv**
ln een menselijke geest sou ataa*
als op de top van een spitst golf
van een woelige ze*.
Machteloze strijë
Doch lk spra'c van het overwte-
nen van tijd en ruimt*. Dat zü*
altüd de twee gebieden gewëMt,
waarin het leven en alle tün zlc«
afspeelt, maar ook de twee wetge
vers, die dc men» en het leven en
het zün wetten voorschreVeK,
boeien aanlegden. gr*nzen trokken.
Zonder zich t<?gen de tralies van
deze kooien tc pletter te vliegen,
wist de mens op allerlei wijsen zich
te verheffen boven tüd en ruimt*
en het gaf hem het genot als van
een ontboeide, van een vergodde
lijkte sterveling. Zie naar de ge
leerde. die de werelden der ster
ren of die van dc rnicrocosmo»
doorvorst met telescoop en electTO-
nunmicroscoop. Zie naar de rad**-
zender, dle^rijn boodschap de we
reldruimte Instuur! en van maan Of
zon zijn echo ontvangt. Zie naar 4*
filmspeler, die tün glimlach en zijn
mimiek, zün zang en zün spel d*
halve wereld Rondzendt. Maar xlt
ook naar de mptorraaer. de
teur. zelfs naar de recordzwemttf*
en de schaatscnrUder. Afgtandf*
overwinnen, eerst met eigen spier
kracht later met hulp van wind of
stroom, of helling, nog weer later
dank zij ateun van toestellen: het
wiel. de schaats, de motor. fiaU,
vliegtuig, raket. Het is allee ziek
ontworstelen aan de greep, watf-
mee de ruimte de afstand ona vast
houden. een verwüdlng van d*
kooi. waarbinnen we ons mogen
bewegen En dat gevoel van macht
over het boven ons gestelde, het öhg
sterker weten dan wat ons vroeger
onoverwinlük leek. het geeft ona
altüd ccn grote vreugde te genle-
icn Het is dezelfde vreugde van da
Jager en de visser, die zün grijp
armen heeft weten te verlengen
met een pül. een gewegr. een net.
eon snoer met haak en zo het
.inders ongrijpbare Ja soms h«t
zichtbare, 'con bemachtigen.
Verzet cn ontduiken
Zo is het vastleggen van wat ver
vluchtigt onder tc brengen ond«r
dc grotere gedachte van het verxet
tegen dc knellende band van do
tijd. het ontduiken van de wet. En
we vergeten wel. dat hel alechtg
ccn illusie is. dat crtslechts «prakt
kan zün van uitstgl van cxecutt* a
dat dc tyran met het dubbele vooi
hoofd (Tijd-Rulmte) het tenalotU
toch zal winnen. Wat wU ln
geheugen bewaren van een
ment. dat ons om zün schoonheid
ontvoerde cn blJblUft. dat is slechts
surrogaat en wc hebben geleerd
ons bij neer te leggen: evenmin i
we dc dood kunnen ontlopen
het ouder y/orden. zomin ia de af
stand tc niet te doen en een ge
beurtenis te vereeuwigen. Maar al
die pogtngen desondanks, al
streven naar grenscorrectie»", dat
duwen tegen de kooitrailce, dl*
strijd van de mens om zich te
heffen boven dc neerdrukk
■machten cn wet(pn. het kan
verheven schouwspel zün Terwijl
wc onbewust en dus ondank!
da gelijk* de resultaten van die
tanenstrUd incasseren alsof hl
zo hoort kan soms plotseling
vlucht van gedachten ons
ion. een hl Ik worden gegund 3
die groie lijnen
Zo overkwam het mü vandal
toen lk de duizenden popullerplu
jes zag ultdwarrelpfi. die zaadjt
meevoeren: alwéér één van
grootse pogtngen nu van de
tuur om het leven, om het
in stand tc houden om h$t ti
lljkc. hel vergankelijke, te conser
veren.
"W. L.
SERAJEWO Het ls weldra 33 jaar grleden. dat in
deze Bosnische stad. die met zün moskeeën al zulk
een Oosterskarakter draagt, de aanslag werd ge
pleegd. die aanleiding gaf tot het uitbreken uan de
eerste wereldoorlog. Thans wordt hierover niet meer
gesproken tn Serajeioo ln een Zwitsers blad lazen tag
onla-"«. dat. wanneer men heden ten dage in die stad
op straat informeert waar da brug U, b(j u-elke de
mmM
student Prinktp het Oostenrijkse aarts
echtpaar doodschoot, de meeste mensen het antw
schuldig bleven. Het is ook al zo lang geleden
er is sedertdien zo ontzaglyk veel gebeurd. Seraje
legt sich thans geheel op de vrede toe; er ut
spoorwegen aangelegd, die er vroeger niet taan
dc jeugd in deze stad ts vastbesloten, van Sai
«en modern centrum te maken...
