w
Arnhem smelt op volle kracht
in zijn Biliton-tinfahriek
5NIEUW5
Verraad door burennijd
Amerikaanse ontdekking
Film-criterium
De roeping van een boer
KOGELS
Ons goedkope
patroon
SgsN 1 -j--
Graanregeling 1947
voor Zuid-Holland
een groot bedrijf, dat op de
KLEINTJES LET
voor de kankerbestrijding
Wij wonen yerkeerd
De Antiquair van Sly Corner
Carnegie Hall
Baron van Ghent
Heuglijk nieuws
voor Tiokc burgerij
met.-
KERSTMIS
DINSDAG 17 JUNI 1947
GOUDA BEGROET
DE GLAZEN
Iéder Donderdag welkom
Het bestuur van het Fonds
„Goudse Glazen" schrijft ons:
De Goudse Glazen zijn, ongedeerd,
weergekeerd! Dit wordt erkend als
een nationale gebeurtenis, doordat
dr J. J. Glelen, minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen,
ter ere daarvan aj. Donderdag een
rede zal uitspreken- in de St Jans-
kerk.
Verschillende groepen, zoals leden
van het Tentoonstellingcomité. ker
kelijke colleges en vrienden van de
Goudse Glazen, zullen als schrifte
lijk genodigden met hun dames aan
wezig zijn. Ieéer Gouwenaar die
belangstelling heeft voor de Glazen
en wie heeft Jat niet! is echter
in de Goudse St Jan welkom en
ontvangt er. zolang de voorraad
strekt, bij het binnenkomen een
programma met de liederen van
Valerius, die er door Gouda's Lie
dertafel worden gezongen. Aanvang
half vier.
In Mei 1940 legerden zich aan
stonds twaalfhonderd Duitse wiel
rijders in de -St Jan.
Or 3 Mei 1043 vierde Gouda er.
in duizenden toegestroomd, de bc-
vrijding.
Op 10 Juni 1947 begroet Goüda
van alle overtuiging en gezindte er
de getuigen van de oude vrijheids
strijd en heft er samen het Wilhel
mus aan. dgt stamt uit dezelfde tijd
als de Goudse Glazen!
Ieder, die dit leest wordt hierbij
Cersoonlijk uitgenodigd". Hij heeft
et recht om familieleden en ken
nissen. die fer ook voor voelen, mee
te brengen.
GOUDA'S GROTE DAG
De vlaggen uit
Voor deze gemeente en haar om
geving is het Donderdag a.s. een
blijde dag.
In tegenwoordigheid van vele
autoriteiten 2ullen dan de atreek-
tentoonstclling „Hart 'Van Hollapd"
en een gedeelte van het nieuwe ge
meentelijke museum ln het v.m. St
Catharlna-Gasthuis geopend wor
den. terwijl op diezelfde dag in een
plechtige bijeenkomst in de St
Janskerk de terugkeer van de be
roemde «brandschilderde ramen
herdacht ^al worden.
In verband hiermede zal het ge
meentebestuur het bijzonder op prijs
stellen, wanneet de bewoners van
de omgeving van het station, de
Crabethstraat. de Kattensingel. de
Graaf Florisweg. de omgeving van
de tentoonstelling, de Spoorweg
straat. de Kleiweg, de Hoogstraat,
de Markt, de Wijdstraat. de Dubbe
le Buurt en de Oost- en Westhaven
ln het bijzonder, aan deze «traten
resp. aan dit plein op deze dag een
feestelijk aanzien geven door het
uitsteken van de vlag.
Opening van het museum
„Catharina Gasthuis"
Donderdag om half drie zal de
opening geschieden van het Mu
seum ..Catharina Gasthuis'' in het
raeds gerestaureerde gedeelte van
het gebouw van die naam. Bij deze
opening zullen o.m. tegenwoordig
zijn de minister van Onderwij».
Kunsten en Wetenschappen en de
Commiasarls der Koningin.
In verband met de geringe plaats-
ruimte in de aula konden slechts
een honderdtal personen voor de
opening worden uitgenodigd. Deze
uitnodigingen zijn strikt persoonlijk.
Wel wordt aan hen. die door de
Kerkvoogden der Ned. Herv. Ge
meente en het Fonds Goudse Gla
zen in het bijzonder zijn uitgeno
digd voor de bijeenkomst in de St
Janskerk om 3.30 uur. na afloop van
deze bijeenkomst op vertoon van
hun uitnodiging gelegenheid gege
ven het Museum te bezichtigen.
Het Museum zal van 20 Juni af
op werkdagen geopend zijn van 10
tot 12.30 uur en van 13.30—17 uur en
des Woensdagsavonds van 20—21.30
uur.
Gedurende de zomermaanden zijn
fn het „Catharina Gasthuis" een
aantal werken van de stichting
„Het Herwonnen Kunstbezit" mede
ten toon gesteld.
Holde Ivan ouden van
dagen aan ministers
De Goudse ouden van dagen, ver
enigd in de Vereniging Ouderdoms
zorgen „Ons Belang gaan hulde
brengen aan de ministers Beel.
Drees en Lleftinck voor hetgeen
dezen voor de totstandkoming van de
wet noodvoorziening ouden van
dagen hebben gedaan, ln een leest-
■vergadering as. Donderdagmiddag
ln de Nieuwe Schouwburg zullen de
ouden van dagen hun dank aan de
drie ministers, die die dag in Gouda
hopen te vertoeven ter bijwoning
van de opening van het nieuwe
museum en het weerzien der
Goudse Glazen, betuigen.
Examens waterfitter en
adspirant-monteur
Na een cursus ssn de Ambacht
school zijn voor het examen te©
verkrijging van de erkenning wa
terfitter geslaagd de heren: J. C.
Broere te Haaatrécht. J. J van
Duuren. J. de Bek Dzn., A. Ruffels,
P. J. Spee. M. Woerlee en L. v. d.
Vilk, allen te Gouda. Drie candi-
daten zijn afgewezen
Voor het examen ter verkrijging
van bet diploma adspirant-monteur
V.E.V. zijn .geslaagd de heren: J B.
van Anraarite Gouda. C. M. Bos te
Stolwijk. C. van Daslen te Waarder,
A. H. D. den Edel te Gouda. Th.
J. van Gennep te Moordrecht, A.
van Gooi te Moordrecht, W. G.
Groeneschelj te Gouda, B. P. de
Groot te Waarder, P. C. den Hertog
te Gouda. D. Hoogeodoorn te Gou
da, M. Kadtks te Moerkapelle. D.
Van Leeuwen te Gouda. W Looren
de Jong te Ammeratol. Joh. Lugt-
bart te Gouda. G. T. Metselaar Lan
ge Ruige Weide. A. F. Nooriander
te Reeuwijk. J. H. Roel te Reeuwtjk,
H. D. Toon en te Gouda. T Zijder
hand te Moerkapelle. Afgewezen
twee candidates
1 CENTRUM.
De postduivenvereniging „'t Cen-
hield gisteren een wed-
uit Marbeham (Ml km.) Uit-
G H. Bunschoten 1, 8; M. L.
2, A. Hogendoom 3: J.
4; C. Pietera 8: D. v. Leeu-
D. C. Brem 8. Los 7 uur.
duif 11.43.49; laatste 12.01.11.
TRIBUNAAL
Woerden'* chronique
scandaleust
De psychologische ondergrond van
een zaak la soms wel-een* ingewik
keld. maar heel eepvoudlg was de
reden, waarom een inwoonster van
Woerden, de U-jarige E. de Ruyter.
gedetineerd te Rotterdam, haar bu
ren had aangebracht. Het was een
doodgewone burenruzie.
Mij hebben de buren altijd de
naam gegeven en uitgescholden, dat
ik voor de Duitsers werkte, maar
zi) hielden zich de mooie man. ter
wijl ze zelf ook hard voor hen
werkten en aan zwarte handel de
den. Daarom heb ik het gedaan, zo
zeide zij. toen zi) gistermiddag voor
het Tribunaal terecht stond
De vrouw werd er van beschul
digd. dat zij in Mei 1944 bij de be
zettende macht heeft verraden, dat
W. a. Tesser een radio-ontvang
toestel dan wel een zendappari
aanwezig had. alt gevolg van wl
verraad Tesser is -gearresteerd en
gedurende zei weken gevangen
heeft gezeten bij de S D.. dat zij in
September 1944 aan dc landwacht
te Woerden de bergplaats van een
aantal rijwielen heeft verraden,
ten gevolge waarvan de landwacht
ten nadele van A. Th. A. Derks. T.
v. d. Houwen en J Hoogendoorn
een zestal rijwielen heeft medege
nomen en dat zij in begin 1942 te
Woerden aan de bezettende macht
hgeft medegedeeld, dat A van
Ovcrbeek en A. Busscher aan de
Duitsers toebehorende goederen
zouden hebben ontvreemd, als ge»
wig van welke aangifte Busscher
circa zes weken in Duitse gevan
genschap heeft doorgebracht De
beschuldiging vermeldde verder,
dat zij ten behoeve van verschillen
de Duitse instanties te Woerden go-
werkt heeft en vriendschappelijke
omgang had met leden van het
Duitse leger, die zij geregeld in
haar huis ontving
De meeste punten gaf zij toe.
maar zij ontkende haar plaatsgeno
ten Van Overbeek en Busscher, te
hebben aangegeven. In de stukken
stond, dat beschuldigde bij de arres-
tatie van de betrokkenen zich op
straat had bevonden en geroepen
had ..daar gaat de dief" en „Daar
heb ik fijn voor gezorgd maar zij
zeide zich hiervan nieta te herinne
ren
.Het werken voor verschillende
,wultse instanties bestond uit was
sen. hetgeen zi) vóór de bezetting
voor de Hollandse soldaten had ge-
fiAn. Daardoor kwamen de soldaten
over de vloer i
In de ondergrond van deze zaak
zat ook iets van een echtscheidings
procedure. Haar man had haar ver
laten (hij werkte ln Duitsland en
had ook daar een gezin gevormd»
en bij de procedure «chcen de buurt
voor de man partij gekozen te heb
ben. „Ze hebben ook al verteld, dat
m'n man weggelopen was. omdat tk
lastig was", vertelde zij en dat had
blijkbaar in haar verontwaardiging
nagewerkt.
Haar verdediger, mr A. F. ,v d
Bosch uit Woerden, vertelde ook
wat over de achtergrond en de
trieste huwelijksverhouding. - De
echtgenoot verliet zijn vrouw al
voor de oorlog en nam hun zoon
mede. terwijl hij haar met vieri
meisjes onverzorgd achterliet. De
vrouw kreeg vier gulden steun en
een bon voor de huiihuur. Om voor
haar kinderen en zich de kost te
verdienen, ging zij voor de Neder
landse militairen wassen en dat is
na de bezetting automatisch voor
de Duitsers verder gegaan. Zowel,
de man als de vrouw dienden een
eis tot echtscheiding in. de hare
is toegewezen. Bi) die gelegenheid
ia de zaak nogal opgeschroefd door
de buren, die op de hand van de
man waren en dit is de reden,
waarom zij zo tegen dc buurt Is
opgetreden. Het fs geen veront
schuldiging voor haar gedrag, maar
het is begrijpelijk, want haar om
standigheden waren zeer moeilijk.
De raadsman was van mening, dat
alles niefc gebeurd zou zijn. als dc
pian haaf trou«rg«ja|,even was. In
zake de beschifldiging van het ver
raad van Van Overbeek en Bus
scher zeide de verdediger, dat de
getuigenverklaringen spreken van
vermoedens, waarvan hij het bewijs
niet geleverd achtte. Waar de vrouw
reeds twee Jaar zit en haar vroe
gere man. die ais Wachtmann in
Duitse dienst is geweest, al maan
den vrij il. verzocht mr v. d. Bosch
alle clementie te laten gelden en
de detentie te beëindigeh.
Straf heb ik verdiend, zeide
beschuldigde zelf. maar nu wil ik
graag naar huis. Want de buurt
heeft mij ook gemeen behandeld,
terwjjl ze zelf ook meedeed
Dat geeft u echter nog niet het
recht anderen te verraden, aldua de
voorzitter, mr J. A. v. Brookhorst.
Duitse gevoelens, hij ia tot de S.S.
gedreven door een onweerstaanbaar
heimwee Hij wilde terug, dacnt
over vluchten, maar zijn kameraden
ontraadden het. omdat bij misluk
ken het strafkamp wachtte Toen
rag hij als enige mogelijkheid dan
maar voor de S S. tekenen, maar
hij deed dit niet om bij de S S
komen, maar alleen om vrij te 'zijn.
Datls van hem. aldus pleiter, een
zeer stomme en kortzichtige daad
geweest, want hij dacht er hiet aan.
dat hij eenmaal in Duitse handen
zijnde er nooit meer zou uitkomen
Hij vloog in een spinnewrb
kwam er niet meer uit. Na zijn v
lof deed hij niets', zocht werk. ma?
de S S. liet niet tos en riep hen
op de manier van „sla je niet komt
schieten we je vrouw en je ouder.f
dood". Hij ging, vluchtte uit Amersi'
foort en werd gepakt: acht wekei
in de bunker. Toen voor straf naai
de luchtdoelartillerie, waar hf
moest Iaden. Zelf schoot hij niei
araa^ Hij vomf het een marteling
welk niet meer uithouden
niet meer aanzien, ik zat tot bov
vol. zeide beschuldigde zelf. FjjjJ
vluchtte feeer. werd gearresteerd
als deserteur ln Scheveningen
gesloten. Als de capitulatie niet
komen *was, zou hij gefusilleerd z
Zo heeft zijn stomme daad om v
te S S. te tekenen ernstige gevoli
gehad. Pleiter weej erop dat
tekenen geen laaghartige on
grond heeft gehad en dat dc diei
neming bij de S.S. tégen besci
digde s wil inging Daarom-verzi
hij het Tribunaal deze zaak
zeer grote clementie te bezien
In spinneweb
n Moeilijke tijd heeft de 23-jarige
fabrieksarbeider G. C. Brands te
Gouda, gedetineerd te Lutterade en
werkzaam in de mijnen, gehad,
wiens beschuldiging vermeldde, dat
hij zich in Januari 1943 vrijwillig
heeft gemeld bij de Waffen S.S. en-
in die dienst, in uniform der S.S. en
gewapend met een geweer o.m.
heeft deel uitgemaakt van de bui
tenbewaking van het concentratie
kamp Amersfoort, geplaatst is ge
weest op één der schepen van de
Wasserachutzpolizei te Amsterdam
en heeft deel uitgemaakt van de
Duitse luchtafweer o.a. te Uddel en
daf hij de eed op Hitier heeft af
gelegd
De beachuldigde. zo luidde zijn
verhaal, waa verplicht tri Duitsland
tewerkgesteld Twee dagen voor
zijn vertrek trouwde hij In Duits
land kreeg hij een groot helmwee
en als enige mogelijkheid om aan
zijn verlangen naar huis te vol
doen. zag hij zijn aanmelding bi
de S.S. Toen mocht hij weg. maai
tevens was hij in de macht van dj
Duitsers, die hem na zijn verl<
opriepen en hem indeelden en
was hij ook bij de luchtafweer
Uddel gekomen.
Is er niets in je omgegai
toen er op pe geallieerde vliegt
gen geschoten werd en heb j
daaraan kunnen meedoen. vroe|
voorzitter.
Ik vond het verschrlkkel
ik wist. dat het niet goed was.
ik moest, antwoordde beschuldigd'
Je moet nooit, als je nlqt wil,
aldus de voorzitter.
Mr J. W. Rutgers, de raai
hoopte, dat dit geval met inrierlijke
ontferming zal worden bezien. Deze
zaak Is sympathieker dan die van
menige N-S.B.-er. omdat hier
iemand steet. die inderdasn inziet,
dat hij bezondigd'heeft erf berouw
heeft. Deze Jongeman lis geen
N.SJL-er geweest en had geen pro-
Bij Kriëgsmaiime
Je hebt heel wat van de wereld
gezien, zeide dc voorzitter.
3Ztjarige transportarbeider J. fost-
mi te Gouda, gedetineerd te Tree-
beek en eveneens in de rthjnen
tewerkgesteld. De beschuldiging
vermeldde lidmaatschap N S
sympathiserend lid en vrijwillige
werkzaamheid in 1940 in Duiteland,
werkzaargfteid in 1942 bij hot Ma
rine Artillerie Zeugamt in |Bode-
g raven, vrijwillige indiensttreding
in 1943 bij de Organisation Tflodt en
dienst doen gewapend en
form bij een Schutzkommando te
Marseille cn vrijwillige indienst
treding in Januari 1944! bij de
Kriegsmarine. althans het ifleggen
van de eed op Hitler en óp/een mij
nenveger dienend hij Helsinki tegen
de geallieerden medevechtfen. Ver
der werd hij ervan beschuldigd, dat
hij in November 1942 bij de politie
man Oudenaarden te Gouda heeft
geklaagd en aangegevert dat C.
PerdiJk vaJse geruchten oi-er Duits
land vcraproid en .benreigihgcn
jegens de N.S.B geuit abu hebben
en tenslotte, dat hij in//November
1942 heeft getracht een or. g. Joden
woning toegewezen te krijgen ten
behoeve #van zich en z«n gezin-
Niet alleen veel gezien, maar ook
veel bel€efd had deze beschuldigde,
die de feiten alle toegaf, Hij waa
tweemajfl in Duitsland? gewetit en
toen wawfr bij de gemeente Gouda
gewordel Daarop gdig het naar
de OT.^Beschuldigde Tzeide. dat hij
getekend had uit armoede en door
huiselijke omstandigheden Men had
hem gezegd, dat hijjfna een oplei
ding van vier maanden voor min
zou worden, maar uiteindelijk
kwam hij bij de Kriegsmarine te
recht.
Het afleggen ban de eed op-
-Hitler ging zeker erg plechtig, al
dus de voorzitter, wat moest u zeg
gen. I
Nieta. vier npn spraken voor
ons allemaal, deelde beschuldigde
mede
Zo glnrf'het/in Duitsland ook
vond de presidern
ln Finland Had beschuldigde
schip patrouille gevaren, mijnen ge
veegd en mljneh gelegd tegen de
Russische schenen
Voorzitter: Dus meegevochten?
Beschuldigde! Mijnenvegen is
geen vechten./zolang er niet bij
geschoten wordt
Voorzitter: f- Er zijn ook uitge
stelde schoten en dat is zo n mijn
Beschuldigd» vond het niet erg
«ie Russen op/te houden door mijnen
le leggen, wmnt. zeide hij. als wij
het hen niet/zo moeilijk hadden ge
maakt. warfn ze misschien al hier
geweest
Zijn boot Jwas intussen zelf op een
mi)n gelopen en tenslotte was be
schuldigde fin Russische gevangen
schap geraakt. Zes maanden had hij
te Torpat/gevangen gezeten Toen
k wam de'capitulatie van Duitsland
en werd «ij vrijgelaten.
Voorzitter: Heb Je niet begre
pen. dat/ je tegen je eigen land
vocht.
Beschuldigde: Daar heb ik niet
bij nagedacht.
Dat fijn optreden met zijn aan
gifte hij Oudenaarden niet in orde
was geweest, gaf beschuldigde vol
mondig: toe Hij had het gedaan in
een driftbui na een woordenwisse
ling. Het huis had hij gevraagd in
verband met de gesondheid van zijn
Rutgers, die ook in deze zaak
als Verdediger optrad, noemde be
schuldigde een goedig en onver-
sch/ilig man. die hij ais kleurloos
chouwde. Huiselijke omstandig-
en. de sombere toestand ln zijn
in en werkloosheid hebben hem
materiële en geestelijke nood ge
bracht en zo ia hij voor de Duitsers
tan werker» Hij was geen
R.B.-er. hij is voor een paar
anden sympathiserend lid gewor-
leh. omdat dit aJs voorwaarde gold
oor de aanstelling, bij het Marine
Artillerie Zeugamt Uit de OT
dook hij onder. werdropgehaald en
toen bij de Kriegsmarine ingedeeld
Pleiter zag in deze zaak veel over
eenkomst met e^n sndfcre. die het
Tribunaal onlangs behandelde en
waarin het drie jaarInternering
adviseerde Htj vroeg ln dit geval
een ongeveer gelijke straf.'
Uitspraken 30 Juni.
Uitspraken
Het Tribunaal adviseerde in zijn
uitspraken tegen de 49-jarige tim
merman A. de Koning te Gouda,
gedetineerd, drie jaar Internering
met aftrek, tot 4 Juni 1948 en tegen
de 52-jarige oud-agent van politie
te dezer stede H. Dricssen te Am
sterdam. gedetineerd, internering
voor twee jaar en zea maanden met
aftrek, tot 28 November a.s., voor
beide met ontzetting uit de beide
kiesrechten en het recht openbare
ambten te bekleden.
De zaak tegen de 20-jarige bloe-
menkoopman J. P. Dijkstra te
Gouda, gedetineerd, werd naar de
instructie verwezen om nadere in
lichtingen in te winnen over de ge
zondheidstoestand van beschuldigde
f GOUDSCHE COURANT
f W W ANNEER
17 Juni 7.3# uur Oud fieref Gemeen-
i: 5o eekbeu:- d* Joh vsn WeUen
17 Juni 7.je «nr yriH Evaag. Ge
meente: BUbeUetiAg ds J 1 vsn
Wtjck-
17 Juni S uur Hf* Blsuwe Kruis:
Jaarvergadering AgrTil vsn de Arbe.d
17 Jual t uur^emonor Kerk: On-
oering De aria burge door leden,
vsn Vrijt. jeMdgioepen
II Jual cias.M uur Fluurelenslngel
Openbsii verkoping goederen
croor deurwaarder R van Blokland
11 Juut 3 uur V: IJ* Evsm- Gemeen
te: BidatorWL
1* Jual uur Crattathsiraat l:
Sp eekuur plastselUk comité Neder
land h#lpt indië" voor Indische ge-
lepatrftëiden
li J0nl 1.3# bur C'alvUa: Spreekbeurt
de J ven DtJk.
il Juni 7.31 uur De Zalm: Jaarver
gadering Vereniging voor facultatieve^
lilkverbr andlnr
II Juni uur Reünie: Spreekbeurt
da J BOrger voor I.ogosvert>and
(I Jual uur .Nieuwe Seèauwkart:
Openbare vergadering Goud» comllé
handhaving Rllkeeenheid. spreker*
oud-mlnlster Welter en dr Feuilletau
de Bruyn.
11 Juni ie—41 uur Splerlaistraat 111:
Gelegenheid :ot kosteloze tn-en her-
inenting tegen diphterie voor klnde-
I» Juni 1»—11 uur Spierlngstreet UJ:
Spreekuur Kreemcentrum
is—tt Juni te—t uur vaamarktkal:
Tentoonstelling vsn pluimvee, konij
nen. sier- en poalduiven pluimvee- en
kominenhoudersverenlging ..Gouda en
Omstreken
il Juni te se uur terrein Graaf Flo
risweg: Officiële opening streekten-
tooneteUing ..Hert van Hollend" door
Commissaris dei Koningin mr L A
Kesper
1» Juni ï.je uur 81. (atharlna Gast
huis: Officiële opening gemeentelijk
museum en tentoonstelling ..Herwon
nen Kunstbezit" dooi mimiter van
Ondeiwija. Kunsten en Wetenschappen
dr J J Gieten
is Juni 33e uur St. Janskerk: Bit-
eenkomst gewijd aan herplaatsing
Goudse Glazen, spreker minister dr
J J Gtelen
i> Juni 4.3# uür Nieuwe Schouwburg:
Feesrvergaderlng Vereniging Ouder -
domszorgen ..Ons Be.'angbu.'dtg.nx
ministers dr L J M Beel. prof di
P Lieftlnck en W Drees.
IS Juni 1.3# uur Fluwelenslngel
Openbare verkoping goederen door
deurwaarder R van Blokland
IS Juni S uur Openbare legere srhool
no. I: I-ezin* ln Espeianto Ir B B de
Regt voor Bond van Arbeideraespe-
rantlsten over Wat ik zag ln Rus
land m Augustus lilt
11 Juni a uur Westerschool: Bijbel
lezing ds M C Kool»
IS Juni IS uur n.m. «Int Jansto-
ren: Carlllonbeapellng mei. M Blom
Juni t—l en 7-1 uur en ïl Juni
5 uur Ambachtssrhool: Gelegenheid
bezichtigingen werkstukken en teke-
rtingen leerlingen.
Bioscopen
Thalia Theater: Terug naar Balaan
(met John Wayne en Anthony Qulnn)
Reünie Bioscoop: pe witte klippen
van Dover (met Irene Dunne en Alen
Marshal)
Schouwburg Bioscoop: .Het leven
van Hendrik Vin (met Charles
Laughton en Robert Donai).
Aanvang 3. 7 en 11 uur.f
Uitreiking nieuwe
bonkaarten
Uitrei kink van bonkaarten 70» aan
houders van tweede dislrlbutiestam-
kaarten (medebrengen tweede dlstrl-
butiestamkaart en bonkaart 707» bij
Drstrlbutledienst westhaven JJ. van
12 en ï—4 uur
IS Juni: Bru—Bij
1« Juni: C—DU
20 Juni: E—Gr
21 Juni: Gu—Ha. alieen S11 uuf.
Apolhekersdienst
Steeds geopend (des naeht* elléén
voor recepten) Apotheek t Grendel,
alleen Prins Hendrikstraat itc
eerste BEAD
Uit vroeger tijden
DE ..GOUDSCHE COUEANT"
MELDDE:
71 Jaar geleden
Bij de herdenking van het 800-
jarJg stadsbestaan zal een tentoon
stelling van Goudse oudheden ge
houden worden. Het is wederom
onze verdienstelijke stadgenoot de
h«;r J. .1 Bertelman die op dit
denkbeeld is gekomen Voorts komt
er een optocht, uitsluitend voorstel
lende de takken Van handel en nij
verheid hier vertegenwoordigd. Een
kinderfeest zal voornamelijk uit
gaan van het schoolverbod. Er ko
men volksspelen en er zal een vuur
werk ontstoken worden.
Tot feestdag Is gekozen 29 Juli,
de dag waarop de kermis wordt in
geluid. Die dag ls gekozen om -aan
het .bezwaar va.n velen tegemoet te
komen, dil vreesden, dat de arbei
dende klasse door de talrijke feesteh
de 'arbeid zou ontwennen. In de
kermisweek toch wordt er bijna niet
gewerkt.
34 Jaar geleden
Op het erf van een landbouwer in
Vlist werd een zeldzaam schoon
exemplaar van een landschildpad
gevoRden Het dier is ruim 13 cm
lang en 10 cm breed. Zelden komt
de landschildpad in onze streken
voor en bijna nooit wordt er op
onze breedte één van die afmetin
gen aangetroffen.
U Jaar geleden
De gemeenteraad heeft op voor
stel van B en W de heer Ed. van
Dantzig. onderwijzer alhier, be
noemd tot rerfent van het Van Iter-
aonziekenhuis. I
ZILVEREN JUBILEUM.
Morgen hoopt de heer J. C. C.
Rabouw de dag te herdenken, waar
op hij 23 jaar geleden in dienst trad
van de Goudse Melk Inrichting.
Met de microfoon
in de St Jan i
Tn de serie ..Met de microfoon
bij. zal Hilversum 1 heden
avond van 8 03 uur tot 8.13 uur een
vraaggesprek uitzenden ln de St
Janskerk te dezer stede tussen Bob
Wallach en mr A. J. J. Rijksen. Ier
gelegenheid van de herplaatsing
van de Goudse glazen
Burgerlijke Stand
Geboren: Cornelia Petrus Anto-
n;u« Maria en Pélrus Cornelia
Antoniua Maria, zna v. P. Geurla
en M C. van Vliet. Vossiuastraat 34.
Petrus Johannes Thomas z. v. G. C
Perreljn en M J. Straver.^Lange
Tiendeweg 13. Johannes Wilhelmus,
z v. W J Sirre en F. fllirdijn.
Pretoriaplein 33. FranclstusXïerar-
dus Maria. z. v W. H P V^jfirk
en C. W. Compeer. WalviaetraarW,
Johannes Hendrlkus. z. v. W. G.
Scholten en R A. J Steenland,
F 3. Potgieterstraat 39. Bernard
Cornelia Maria, d. v. J. A. Nootrt-
boom ep B C. vaivTicnoven. Vos-
aiuastraat 31
Overleden: Cornelia Helena Tamse
wed. J. S. B. Buising. 72 j., Evert
van Ham. 59 J.
TE DURE KERSEN.
De politie heeft proces-verbaal
opgemaakt tegen een groentehan
delaar te dezer stede, die kersen
tegen f 1 90 per kg verkocht. Da
prijs mag zijn f 1.13.
WEG NAAR DF.
TENTOONSTELLING GEREED.
Het werk voor de herbestrating
van de Graaf Florisweg is tijdig
vnér het begin van de tentoonste -
ling gereed gekomen. Gisteren is
de weg. na geruime tijd afgesloten
le zijn geweest, opengesteld voor
het verkeer, dat nu van dc smalle
en bochtige omweg over Zwarte-
weg en Karnemelksloot af is. De
politiebewaking van de onbe
waakte overweg is opgeheven.
BEROEPEN.
Onze,stadgcnoot de heer Chr. van
Dam. theologisch candldaat. 's
eveneens beroepen als predikant
der Ger. Gemeente te Werkendam
BENOEMING
Tot onderwijzeres aan de open
bare lagere school te Oudewater is
benoemd mej. H A. Gort. alhier.
Voetbal.
Situatie in promotic-
competitie
De competitie genoot van G.S-V.
en Olympia. het onderaan geëindig
de Haagse Archipel, dat verleden
jaar naar de derde klasse promo
veert* is er niet ln geslaagd zlln
derdeklasserschap te verdedigen en
door een nieuwe nederlaag gede-
gradeerd De vierde klasser S.I.O.D.
de kampioen uit de aftjeling van
jDO.N.K.. Bergambacht, Schoon
hoven en Ammeratol. heeft tot nu
toe alle drie promotiewedstrijden
gewonnen en maakt een fraaie '<ans
de plaats van Archipel in te nemen.
S.I.O.D. 3 e 11—1
Naaldwijk i 1 1—
Aj'chlpel 2 e 1 3—14
Cromvliet de kampioen in de ai-
deling van G.S.V. en Olympia.
heeft thans een wedstrijd gewon
nen en een verloren. De strijd irt
deze afdeling om één plaats in de
tweede klaase. ia nog geheel open:
E B O H. 3 1 1 3 2—1.50
V.l.OS 3 1 1 3 3—1 15#
Cromvliet 11*12 5—3 1.—
riuks state t-4
Texas, uit de afdeling van Haa—
trecht. houdt goed koera. Het won
zijn béide wedatrijden en ataat twee
punten voor op Rodenburg, de hek
kensluiter in O.N.A.'a afdeling
H P S V., de kampioen in. de groep
van Gouderak en Waddlnxvoen.
doet het alecht:
Texas 2 3 e o 4 5-3 2 -
Itodenburg 2 1 e 1 2 5—4 1.—
H.P.9.V. 1 8 8 8 8 4-8
F.S.V.—Pretoria, de kampioen in
de afdeling van Moordrecht en
Oudewater en S F.C., de competitie-
genoot van Stolwijk, strijden met
Hoek van* Holland om een plaats in
de derde klasse. Deze strijd heeft
nog weinig tekening:
F.S.v Pretoria .1 1 2 3—e 2
SF.C. 1 1 t 3 4—4 1.—
Hoek v. Holt. F-
Handbal.
Stellenwedstrijden
GoudaRotterdam
ln het kader van de. fcéstwcek
zal een stedenontmoeting Gouda—
Rotterdam (dames en heren), wor
den gespeeld. Daartoe zijn ^ondag
op het Vires-terrem enige selectie
wedstrijden gehouden Een A- cn B-
ploeg. geformeerd uit spelers van
Krachtsport. Excelsior enaVires et
itffg»
Ceieritas speelden een pitffge wed
strijd. welke dc B-ptoeg met
7-3 won. In de dameswedstrijd
speelde èen Combinatie van Kracht
sport en Virea tegen Excelsior. De
combinktie won met 1-0. Uit deze
speelsters en spelers, zullen de
vertegenwoordigende ploegen wor-
adgn gekozen, nadat a-s. Zondag nbg
een oefenwedstrijd zal gehoudep
.wórden.
Voor het rayon Gpuda speelde
Virej II (dames) tegen Be kampioene
Stolwijk I. De Vries reserves won
nen met 5-2. waardoor zij met een
gelijk aantal punten als Excelsior II
op de tweede plaats zijn gekomen.
K.
DE LOTGEVALLENVAN TRIPJE EN LIZEBERTHA
848-30 Ziezo de kerels z
de schutting. Niemand heeft i
zien. Nu sluipen ze naar he/
vin de notaris; ze staan vo»
raam. Het licht van de m*
juist weer door de woikei/ breekt,
is net genoeg om ze de wfg te wij
zen.
De ene dief haalt eei/breekijzer
onder zijn Jas vandaan/ dat brengt
hij tuwen hel raam en hét kozijn,
en. dan gaat hij da/irmee aan 't
wrikken. Ja. kijk. het lukter
komt een opening. Nu ia het verder
gemakkelijk om het raam verder
open te schuiven; maar zachtjes en
voorzichtig natuurlijk, dat het geen
leven maakt!
Nu is Jie» ver genoeg opgeschoven
De ene man klautert vlug naar bin
nen en ataat ln de kamer: en dan
helpt hij sijn maat ook over het ko
zijn....
DE vacantietijd is begonnen, al
slaat het uur der bevrijding voor
scholieren en vele werkènde men
sen p?s over enkele weken.
Nu is het tijd een strandpakje ln
orde te maken en daarom stellen
wij voor onze lezeressen een goed
koop patroon beschikbaar, dat kan
dienen voor jonge meisjes en vrou
wen met een kleine maat. Het I*
n 1. verkrijgbaar in de maten 38 en
42.
Dit tweedelige pakje is ulterma'e
practisch. daar de blouse ook op een
gewone costuumrok kan worden ge
dragen. De zijnaden van de blouse
worden dicht genaaid tot aan het
gerimpelde pasje de opening, die
dan overblijft vormt het armsgat.
Het geheel kan gcmakkelUk uit
een oude jurk worden gemaakt. Wil
men nieuwe stof gebruiken dan
heeft men voor de blouff nodig
1.30 m. van 80 cm. breedte en voor
de short 1.15 m. van 80 fcm. lyeedte.
Dc prijs van dit patroon bedraagt.
afgehaald aan ons bureau 33 cent;
men kan het over de post laten toe
zenden; hiertoe sture men ons per
postwissel 50 cents (in de stad) of
55 cent (buiten de stad). Op de post
wissel vermelden: Goedkoop pa
troon en aangeven welke maat
wordt verlangd.
Verkrijgbaar aan ons Bureau Markt
31.
Voor gemengd gewas en haver zal
dit jaar een aanslagstelsel gelden,
terwijl voor de overige producten
als tarwe rogge, gerst, groene erw
ten en schokkers, dorsbrlefjes zul
len moeien worden ingevuld. Telers,
dit van één of meer van alle bo
vengenoemde producten een opper
vlakte van minder dan 20 are heb
ben verbouwd zullen deze produc
ten vrij mogen dorsen en de op
brengsten van deze kleine opper
vlakten zullen vrij ln eigen bedrijf
mogen worden aangewend.
Voor de aanslag-producten zal de
oogstvcrantwoordlng niet worden
gebaseerd op de dorsresultaten van
het bedrijf, doch op de verbouwde
onoervlakTe en de opbrengst-moge
lijkheden Jn.de streek, waar de teler
is gevestigd. De bedrijven sullenen
diverse productie-klassen (classifi
catie-systeem) worden ingedeeld,
terwijl eerst in September/October
op grond van de dan Inmiddels be
kend geworden dorzreeultaten in de
diverse streken de definitieve aan
slag per producj per teler wordt
vastgesteld. Omstreeks 15 Juli '47
zullen telers van aanslag-producten
bericht ontvangen, in welke produc
tie-klasse hun bedrijf is ingedeeld.
Tegen dgze indeling zal de teler ln
beroep kunnen komen, door binnen
10 dagen herclassificatie aan te vra
gen. De aanvraag voor herclassifi
catie zal eerst in behandellnj wor
den genomen, wanneer dé teler voor
iedere ha. of gedeelte daarvan be
bouwd met het desbetreffende pro
duct 10 gestort zal hebbpn bij de
P.B^H.. welk bedrag de teler terug
ontvangt. Indien zijn product na
herciassificalie in een lagere klasse
wordt ingedeeld dan de oorspronke
lijke. Ten aanzien van de produc
ten, die onder een dorsregelingtval-
len. zullen blijkens de ingezonden
dorsbriefjes. gedorste hoeveelheden
voMedig moeten wótden verant
woord. hetzij door levcringabewi)-
zen van erkende graan- en zaai-
zaadhandclarcn, hetzij door toewij
zingen uit eigen oogst voor veevoe
der. consdfriDtie en'of zaalzaad. Een
teler. die. minder op zijn dorabrief-
je verantwoordt, dan hij ln werke
lijkheid heeft gedorst, is in overtre
ding en zal worden vervolgd. Telers.
)die voor hun bedrijf, om welke
réden dan ook een aanmerkelijk
lagere opbrengst verwachten dah
normaal is te achten voor dc streek
waunn zij woortachtig zijn reap,
waarin de bebouwde percelen zijn
gelegen, ziin verplicht dit onmiddel
lijk schriftelijk op te geven bjj de
P.B.H.. Waarna het een en ander
nog vóór het oogsten door deskun
dige commUsles zal worden ge
taxeerd.
Boskoop
Bloemenveiling. De Boskoopae
Veiling. 18 Juni; Rozen grootbloe-
mig per bos van 20 stuka: Butterfly
2.40-2.60. Briarcliff 0.6Ó-1JO.
Pech told 1.60—lèO. August Jfoack
1.00-1.50. Edlth Helen 1.20-3.00.
Better Tirtes 2.20—3.00. Hadley 1-,
Rosalandia 1.40—2.00. Vier landen
1.80. gemengde rozen 0.40—0.90;
Babyrozen per bos van 10 stuks:
Rosa Mundi 1.80-2.70. Pauls Scar
let 0.50—0.90, Glórla Mundi 0.95—
2.30. Sweet Heart 1.50—2.50. Po-
lysntharozen OM2.30. Wolfs Glo
rie 1.70—2.10. Juweeltjes 1.30—2J0.
Else Paulsen 1.1O-1J0; Ellen
Paulsen 1.40—1.00; diversen per bos
van 10 stuks. Clematis Durandi 1.90-
2.90. ld. Mevr. Le Coultre 3.50
8.00, Iris 0.3»—0.58. Oranje Triumph
1.30—1.40, Spirea 0.230.30. Pioenen
in* soorten 0A51.80, Delphinium
0.30-0.43. Lelie* 030. Ligustroratak-
ken (goudbont) 0 85-1 10. Jasmijium
1-201.50. Campanula (blataw) 0.05—
1.50. idem (wit) 0.73—1.20. Duizend
schoon 0.10—O.M. Pyrethrum 0.30
0 60. Margrieten 0.10—0.25.
Plaatselijk Nieuws
1 Jt
Ouderkerk a. d. IJ stel
NtoRw» dirigent De Chr. gemeng
de zangvereniging „Oèfemng én
Stichting" heefc tot directeur be
noemd. de heer T. Brouwer Cz. te
Slikkerveer.
Rurgrrltfke Stand Geboren: Jan
z. v. G de Bek en A, Pols.
Ondertrouwd; Karei de Winter 23
j. 0n Johanna WUhelmina Mudde
(te Lekkerkerk) 2f j.
Oudewater
Raad in de mist.
Zaterdagmiddag kwam de ge
meenteraad onder voorzitterschap
Oan burgemeester Van Doorntnck
in voltallige vergadering bijeen.
Mej. H. A. Gort te Gouda werd
benoemd tot onderwijzeres aan de
openbare lagere school. De benoe
ming zal l'Juli ingaan. Op voorstel
van B. en W. werd besloten tot het
aangaan van een kasgeldlaning
groot ƒ20.000 met de fa. A van
Hoboken cn Co. te Rhenen. legen
parikoers en een rente van IV»
per jaar, voor de duur van zes
maanden. Hierna kwam aan de
orde het punt ter behandeling waar
van deze vergadering was belegd,
nJ. de bouw van 16 woningen. Het
is de bedoeling deze woningen te
bouwen op een terrein aan de
Singel. Bij het overleg met betrok
ken instanties is gebleken, dat de
kosten van ophoging van het terrein
waarschijnlijk niet geheel voor
rekening van het Rijk kunnen wor
den gebracht, daar deze abnormaal
hoog geacht worden. Getracht is
toen deze kosten te drukken, maar
een bevredigende oplossing is niet
gevonden, zodat de kosten van het
bouwrijp maken van de grond mo
menteel nog komen op ongeveer
5000 per woning, terwijl de bouw
kosten worden geschat op 12.000
per woning. Gezien de zware lasten
voor de gemeente en de onzeker
heid. die ten aanzien van de kosten
en dc termijn van aanbesteding be
staat. besloot de raad enige afge
vaardigden naar Den Haag te zen
den om te weten te komen waar
men aan toe is.
Juifloren-tournoat.
Zondag heeft de Voetbalvereni
ging „Unlo" een Junloren-touinool
gehouden. De uitslagen lulóan:
RVC a (Reeuwijk)—MSV a (Mont-
foort) I—0. Unio a (Oudewateft—
GDS a (Boskoop) 0—1. Unio b—
MSV b 1-0. RVC b-GDS b 0-3,
Unio d—MSV c 0—0 (Unio wint met
stra/sch.), Unio c—GDS c 0—0
(Unio wint met strafsch.). Ftna'.ei:
RVC a-GDS a 1-0, Unio b-GDS
b 1—0. Unio d—Unio c 1-4. Ver-
liczersronden: Unio a—MSV a 1—1
(Unio wint met strafsch MSV b—
RVC b 0—1. MSV c—GDS e 0-1.
Prijzen: A-elftallen: 1. RVC.
Reeuwijk 2. GDS, Boskoop. 3. Unio.
B-elftallen. 1 Unio. 2. GDS. Bos
koop. 3. RVC. Reeuwijk. C-elftallen:
1. Unio c. 2;* Unio d. 3. GDS Bos
koop. Extra prijs GDS. Boskoop.
Kassmarkt 10 Juni. Aanvm
42 partijen: zware f 1.56. le soort
1 50-/ 1.52. 2e soort 1.47-/ 149
exclusief 12 cent toeslag. Handel
matig.
Reeuwijk
C. Schalkwijk t
Op 75-jarlge leeftijd is na kort
stondig» ziékte overleden de heer
C. Schalkwijk. De overledene was
oud gemeente-ontvanger en voor-
die raadslid en wethouder. Van de
oprichtingat was hij secretaris-
boekhouder van de Onderlinge
Brandverzekering te Reeuwjjk.
Na de kerkelijke plechtigheid had
de teraardebestelling plaats op do
R.K. begraafplaats. Bij de groeve
waren aanwezig de burgemeester
van Reeuwijk en de gemeente-ont
vanger de heer J. de Kamper Mzn.
alsmede het bestuur van de Onder-»
linge Brandverzekering Reeuwijk.
Ouderavond. In de Chr. acjiool
aan de Brug werd een ^ouderavond
gehouden. Tevrwn was er gelegen
heid het schriftelijk werk der leer
lingen te bezichtigen en met de on
derwijzers te bespreken.
Hierna opende de voorzitter, de
heen M. Zwijnenburg. de vergade
ring. Hel hoofd der school, heer
A- C. ten Cate. wekte de ouders op
tot besef hunner verantwoordelijk
heid ten opzichte van de opvoeding
der kinderen.
Na de pauze «prak ds H. Goedhart
Ned. Herv. predikant alhier.
Te water. Een ongeveer iwefi*"
rig kindje van de familie Van Tfc-
hoven ln de afdeling Sluipwiik. wa*
een ogenblik aan het ouderlijk toe
zicht ontsnapt. De .moeder vond
het kind ln de sloot. ZIJ bqgaf zich
gekleed te water en redde het kind
nog juist bijtijds. -
Schoonhoven
Verhoging veertsrleven.
Bij de commissoriale behandeling
van het aoor Gédeputêerde Staten
aan de Staten gedaan voorstel tot
veer Schoonhoven—Gelkenea, ver
klaarde één der leden yan de cortt-
mfssle. dat hij meent te weten dat
het gemeentebestuur van Schoon
hoven geen prijs stelt op de voor
gestelde tariefsverhoging. Hij vroeg
zich af of het ondër deze omstan
digheden geen aanbeveling verdient
met de gemeente nader overtel
plegen. Een ander lid vroeg «teh at
welke motjeven van. algemeen be
lang in dit speciale geval door voot'
en tegenstanders van een eventuele
tariefsverhoging in het geding ge
bracht worden.
In afwachting van het antwoord
van Gedeputeerde Stat/n meende
de commisste zich van het uitbren
gen van een advloe omtrent M*
voorstel te moeten onthouden.
Stoltuöfc
Mattel#* dsvrgtwen *•«•-
Begunstigd door mooi zomer**!"
maakten vijftig dames van de at-
deling Stolwijk van de Ned. Bend
van Plattelandsvrouwen een iei»je
met twee autobussen. Om half negen
vertrok men over Utrecht voor
bezoek aan de Grebbeberg. waar
men enige tijdvertoefd»Oaaut*
werden het park Rozendse. dm n»-
openluchtmuseum te Arnbeot M'
zicht!gd. Ook de .plraAto» v,n
Austerhtz stond op het proRra»»»*-
Op de toriia-~«g v/ar»l t+g eau
zoek gchm.'hf sa*» stot-'to'n
Kleine Betuwef JTzaeutvH»
men nog ei .ge i'.'J vtn
half tien word
reikt. Het is een prettige dag 6**
weest.
j 'dinsdag n-XJUl Ml
EERSTE BOtfi PAGINA
Ktt verhaal van de grote fabriek
ger Biliton Maatschappij te Arn
hem begint al* vele opbouwverha-
len vsn deze tijd: In Mei 1945 was
bét sen geweldige ravage, zoals het
een fabriek hij Arnhem paste,
wsirln geweldig was gevochten,
én waarop bijna 50Q0 granaten wa
rs* neergekomen. Vandaag wordt
weer gewerkt, er zijn nieuwe
gebouwen verrezen, oude zijn weer
bruikbaar gemaakt, van de duizen
den vlerkante meter glas is een
groot deel hersteld, maar op vele
punten hebben de elementen nog
vrije toegang
De regeneratieve krachten van
ons volk worden ln dat complex,
dicht bij de Rijn, wel overtuigend
gedemonstreerd. Wij willen er
gurne lets van vertellen, want
sistt-er worden daar in Arnhem
deviezen bij elkaar gefabriekt'
Sjonge en u weet. hoe dierbaar
die zijn.
De fabriek maakt drie hoofdpro
ducten. tin. lood en chemische
praeparaten. Die tin- en loodfabri-
cue in één fabriek, ja. nu teite in
één gebouw, ls een moeilijk geval
want tin en lood is ln zeker op
licht water en vuur. en het moet
tijdens het fabricageproces angst
vallig uit elkaar worden gehouden.
Waiït tin is een zeer moeilijk me
taal. Komt er maar een zweempje
lood in tin terecht, dan deugt het
niet. en wanneer de analyse van
een tinketel zou aantohéh. dat er
lood in zit, kan men overnieuw
beginnen. Lood krijgt jnen er niet
uit. Dat er in lood wat tin komt.
Is minder erg. Lood is gemakke
lijker
Tin voor deviezen
Be3inncn wij met tin, want dat
Is de hoofdzaak, ook voor de de
viezen. Vóór de oorlog werd hier
gemiddeld 20 pCt. van de wereld
productie van tin vervaardigd, en
ook nu is het aandeel betrekkelijk
hoog Daarvan gebruiken wij
slechts een gering deal. zelf. Bijna
alles gaat naar bulten. Deviezen.
Muziek voor de ministera. Wear
het voor gebruikt wordt? Hoofd
zakelijk voor de conservenindua-
trle: het vertinnen van het blik.
In kleine platte zakjes komt het
hoogwaardig tin-erta uit Indië aan.
Men kan ook arme ertsen behande
len. maar op het ogenblik komt
daar weinig van. Het erts wordt
bemonsterd, komt in de bunkers,
wordt met anthraciet als hulpstof
gesmolten in geweldige ovens (de
fabriek bezat er vier en twee
daarvan zijn weer in gebruik) en
vi« een ingewikkeld proces, waar
bij ook uit de slakken nog het tin
wordt gehaald, komt men eindelijk*
zover, dat de gietmachine de
prachtige broodje» giet. twee tege
lijk, waarin het merk van de
fabriek en de kwaliteitsaanduiding
worden gezet, door kleine schuitje-
die eerst op het gesmolten tin drij
ven.
\Als men de kleine, platte zakken
ziet, die helemaal uit Indië ko
men en eerst te Rotterdam moeten
worden overgeladen naar Arnhem,
vraagt men zich af. of het niet
eenvoudiger was de hele fabriek
tt«ar Indië te verplaatsen, maar dat
1» jaren geleden al terdege uitge
kiend en toen is wel gebleken, .'at
dit toch de meest economische
methode is. omdat men anders weer
grote massa's hulpstoffen naar
Indië zou moeten vervoeren.
Bij ons bezoek aan de fabriek
hebben wij ook het laboratorium
bezichtigd. Dit was geheel leegge
stolen geweest, maar nu zag men
alles ln vol bedrijf cn in de weeg-
kamer stond een indrukwekkende
phalanx van precislebalanscn opge
steld, die de Duitsers indertijd
hgdden wéggcsleept'-doch die men
in het grote rootland in vrijwel on
gedeerde staat had Weten te ach
terhalen. Eigenaardig is. dut de
kwaliteit vart^iet tin wordt bepaald
'door'de zuiverheid. Er zijn kwali
teiten. die voor 99 94 procent cn
méér zuiver zijn. doch het tinge
halte laat zich in het „lab" n.et
bapalen. metv bepaalt da vreemde
elementen, telt die op. en komt tot
de zuiverheidsgraad, door dcu*
«KB va» het geitel al te trekken.
bood
Lood is eejp veel handzamer me
taal. De grondstpftcn ziet men
overal op"het terrein liggen: enorme
stapels oude accuplaten vooral, en
verder oud lood. Dit wordt ggfcrr.ol-
ten, gezuiverd cn opnieuw gego
ten. De geweldige stapels accupla
ten maken een sterke indruk, war.t
men ziét nu. wat deze afval bete
kent. Alles in deze fabriek is
trouwens op-Ingericht om produc
ten. waar niemand taad mee weet,
yetr economisch bruikbaar te roe
kan.
Het lood Is uitsluitend voor bin
nenland* materiaal bestemd, want
ons land komt nog altijd lood te
kort, al zou men dat in deze fa-
hrlek niet denken. Verder komt
kier bet ouderwetse soldeer van
daan.
Men vervaardigt ook aUerlei wit-
metalcn mengsels van verschillen
de zachte metalen. Dabbitt lager-
metalen, die juiat geweldig aterk
zijn. Deze producten, die men hier
al* vierkante koekje» met allerlei
ktempels ziet, hebben ook over. de
gehele wereld een goede naam ver
kregen en gaan voor het grootste
deel naar het buitenland.
Als bijproduct wordt er nog een
tractatle voor de coloradokever ge
fabriceerd. lalcium-arsenaa». dat
op het ogerfblfk bijzonder in trak
is om de aardappels te behouden
Het zwaar giftige spul atond -opge
slagen in vaatjes, waarop weer het
fabriekamerk, de rode tulp. prijkte,
met ala pendant de doodskop.
De tulp staat hier als merkteken
metaal. BIJ het «meiten ervan, zou
door de ovenschoorstenen een groot
kwantum vliegas verdwijnen, waar
in tin zit. Hetzelfde geldt voor de
loodsmelterij Welnu, deze afvoer-
gassen worden gereinigd, alvorens
zij ln de schoorsteen komen. Men
doet dat door ze te lelden langs bui
zen, waarin draden hangen, waar
op een gelijkspanning van 30 000
volt staat. De metaaldeeltjes wor
den in dit veld geladen, tussen
draad en buiswand heen en weer
geschud en naar beneden gejaagd.
Deze geweldige. Ietwat beangstl-
l gende installatie, ia een der inte-
I ressantste onderdelen Van het be
Wat fwft Hit ven ua 7
ff ^f,en «preekt dan. ook over drijf. Hoe men dit na de ravages in
tulolood Sn tulntin" 1 m,m— Iu.,r,1IJ 1
tulplood" en „tulptin" als over een
begrip.
Wij hebben er reeds op gewezen,
dat in dit bedrijf uit stoffen. Waar
mee een ander nieta weet te be
ginnen. de bruikbare elementen
worden gehaald. Het la echt een
zuinlgheidsbedrijf.
Tin ls betrekkelijk een kostbaar
orde heeft gekregen, is een raadsel.
Maar de prachtige installatie werkt,
en zij fa de moeite waard. Als zij
er niet was. zou de hoge fabrieks
schoorsteen donkere wolken uitbla
zen. kostbare wolken, want -t.le<*n
aan tin wordt er voor een twaalf
duizend gulden per week uit da
„rook" gehaald!....
Bonen plukken op, een Weit Amerikaanse tuinderij. Eén der plukkers
weegt de door hem geplukte prtneessebonen beter nog spekboncn die
voor de conserten/abrieken zpn^beslcmd.
Ongeveer tezelfder tijd. dal
rie Verenigde Staten zich gereed
maakten voor een verscherpte
strijd tegen kanker, stelde dr
Fradfc H. J. Flgge van de me
dische faculteit der uutveriltett
van Maryland de vraag of kan
ker eigenlek wel voorkomen
kan worden.
Teneinde vast te stallen of kos
mische stralen invloed kunnen uit
oefenen op de ontwikkeling van
kanker nam prof Figge proeven met
muizen, ln plaats van zich 700 voet
diep ln te graven of zijn laborato
rium met een loden dak van 50
voet .dikte te beschermen dc
enige i^ethode om voor kosmische
stralen gevrijwaard te worden
plaatst* hij met kanker besmette
muizen in metalen' kooien, afgedekt
met loden platen op zodanige wijze.»
dat elke koot aan een verschiüen-
de graad van uistraling werd bloot
gesteld. De muizen, die aan de
sterkste bestraling blootgesteld
werden, voortoonden het hoogste
percentage van kankergezwellen.
Binnen tien weken ontwikkelden
rich 84 kankergezwellen bij 111 nfhl-
zen, die aan sterke kosmische stra
len blootgesteld geweest waren,
terwijl bij 07 muizen, die aan een
normale bestraling zoals deze over
al an dagelijks voorkomt, onder
worpen geweest waren, zich slechts
22 gezwellen voordeden
Indien het een Vaststaand feit is,
dat kosmische stralen kanker kun
nen veroorzaken, zou het nutteloos
zijn tf trachten, kanker \e voorko
men. ,0/ de strijd tegen kanker zou
gepaard moeten gaan met een wij
ziging jn de levensomstandigheden
van da tnenaheid in plaats van door
middel van medische, behandeling.
Daartegenover staat, dat de aan
wezigheid van metalen cn cbemt1-
taliën in da weefsels, welke da stra
len absorberen fn daarbij ©ei» Ma
tigende invloed uitoefenen, ertoe
kunnen bijdragen dat de Inwerking
van kosmische stralen binnen be
paalde grenzen gehouden of zelfs
geheel uitgeschgkeld wordt. Ook
is het een feit, dat de gevoelig
heid voor be&trallnf bl) verathillen-
de personen sterk uiteenloopt, doch
volgens dr Figge leven de meeste
mensen lang genoeg om hun cellen
met dc minste weerstand bloot te
stellen aan de kwaadaardige
vloed Van (opgevoerde kosmische;
bestraling, waarbij een belangrijke
factor kan zijn het feit, dat zij ver
blijf houden ln„ gebouwen, opge
trokken uit materialen, welke^goe-
de geleiders zijn voor kosmische
stralen. Met andere woorden: de
verlenging van de gemiddelde le
vensduur van de mena ala gg'
van de vooruitgang op medisch
bied zou zodoende een wapen kun
nen vormen tegen de mensheid zelf.
Indien deze theorie juist zou blij
ken te zijn. zijn er middelen om de
uitwerking van kosmische stralen
te bestrijden. Dit zou vereisen, dat
een radicale verandering zou ynoe-
ten plaatsvinden in de "Voorwaar
den. waaronder wij wonen en le
ven. Dr Figge verklaarde, dat hei
niet onmogelijk zou Rijn de werke
lijke Invloed "van de bestraling (e
verminderen door toepassing van
zekere bouwmaterialen
Helgoland krijgt geen rust
Het hoofdkwartier van dc Britse
marine (e Hamburg heeft meege
deeld, dat de Royal Air Force bin
nenkort Helgoland bij wijze van
manoeuvre weer zal bombarderen.
Bommenwerper» zullen dag en
n^cht in actie zijn. Een week vóór
de Operaties beginnen, zal 4e Ham
burg een waarschuwing worden
uitgegeven voor de schepen, die
tenminste twee zeemijlen uit de
buurt zullen moeten blijven.
Otïno; li'WMiw; 1148 ■r.HJLSf
HUv. Il (KRO) 8 VaudavUto-ork.)
c m Mannenkoor; T Nieuws; 7.8# Ma-
f 11 Gr pl
Oufioirauu.
Htlv. 1 (VARA): 7 en 8 Miauwt: «18
Or Dl Tajeikowakl. (VJPHO) is Mor-
gtnwiidlng: (VARA): 10 U Gr.p) U
IMnng: H M Gr.pl U Stafmur. eoroa;
l Nieuws; IN MiUer Sextet. l.M Gr.
pl., 111 Strijkkwartet: 3 Jeugd: 1.48
Ziehen. <15 Jeugd; 8.15 Piano; 015
siiveetri kwartet
HUv It. (NCRV): 1 en S Nieuw*:
IM Baoh. HSndel; S Jonge zieken;
Ito Belgische comoonliien; ta M Mor
gendienst; 11 Zang; Piano; tt.M Con
tinent*) Quintet: li tf Gewijde mur
1 Nieuw»; l.l» Kamerork 7 Amatt
Trtb; IX Lesing: IX Metropols Ork
1 M< Koren zingen; J SS Claveclmbel
4 M Kinder «temmen; 4.U Jeugd; >M
Gr.pl.
Avendpregraaaaaa.
Hllv. I (VARA): Nieuw»; «M Ned.
Str-kr 11S Orgel; (VPRO! 7.88 Cur-
*u«; (VARA) I Nleuwa118 Opera;
*M HootapeJ; le tl RamMera: 11
Nieuw»; tl 15 Avondklanken.
Hllv II. (NCRV); I Lezingi 11 Gr
p! a.M Lezing; 7 Nieuw»; 7 4» Gr ol.:
Nleuwa: Waarom «preken wij
nog over God*: t tl Sehrtoeit: ie Vrij
en blij: tl M Nieuw»; 10-4» Avondover
denking; 11 Concert.
Soldmten lm iméif
Een half jaar na.aankomst bed
ik van lndll nog niet meer gezien
dan Batavia. Daar ben Je gauw
op uitgekeken. Toen kwam de kan*
om een reisje te maken naar het
Westen, wwar frisse lucht en bergen
zijn Of ik die kans heb aange-
gegrepen!
Nadat ik het alof van de rei# had
weggespoeld ik heb nooit ge
weten, dat een kali zoo heerlijk
fris en helder kon zijn zat ik ln
de caniine van het ksmp. Hel ge
sprek liep over het sigaretten-
gebrek. de postbladen en ander#
verdrietelijkheden in het militaire
leven van nu en straks. Op de
heenreis in de ooen jeep met neer
geklapte voorruit waren alle Bata-
vi««p muizenri&en uit mltn hoo:d
gewaaid. Met verwondering had
ik beseft, dat lk mij weer eens
had laten bedriegen door de dage
lijkse zorgen. Maanden lang had lk
veygeten wet een geluk het _i# om
te leven. Mijn stemming waa ge
drukt geweest door zorgen én
kleine ergernissen. Nu waren wij
door een landschap gesuisd, waar
een felle strijd overheen was ge
gaan en de natuur was nieuw al*
vlak na de schepping. Ik had me
zelf enkele kostbare maanden te
kort gedaan door gekanker en ge
pieker over dingen, dia ik toch
niel kon veranderen. Zoo had ik
weer enkele maanden minder om
van-thet leven te genieten. Daarom
had ik plotseling geen tijd meer
om mee te zingen in het koor der
klager* Ik stapte naar buiten en
wandelde.
Zo vqnd Ik de aoldaat Matthljs-
sen. Hu stelde zjch niet aan me
voor. Zijn naam hoorde ik pas
later. Hij maakte een wijds gebaar,
dat heel het land wilde omvatten,
dat voor ons lag en bëhagelljk
door dc zon werd gekoesterd, lui
en vruchtbaar. „Da's goed werk
Daar wna ik het.zo mee eens, dat
Ik het zwijgend 'bevestigde.
Het ia een kalrn en diep genoegen
om die sawahs te overzien, afge
bakende slukiea van het rufme brok
goade aard. dat ala een kom vóór
Je 'ligt, ln een weelde van water
en warmte. Wij stonden samen a:s*
op de sterke rug van de wereld
Hoog boven ons hingen onbewege
lijke wolkenvlokken in het blauw
Beneden wa* hier en daar een ge
luidloos bewegend mensenfiguurtje.
een landsman, die rustig het werk
deed" waarvoor hij geboren is. De
techniek^va^ de tanl ls van on
heugelijke tijden, vrucht Van de
ervaring van vergeten' geslachten
Het benauwende gegeven van de
Cngelse film „The «hop at Sty Cor
ner- .Nederland»# tttet „Da antique.r
van Sly Corner") doet tn aommtge op
zichten denken aan ..Da vrouw »n
het venster'" van Frttz Lang. Ook hier
ziet de hoofdperaoon zich gedwongen
lot moord en beleeft men' de beklem
ming van een lakonlek Justitieel on
derzoek. dat «tap voor stap vordert.
Ook ln deze «lm leert men black
mailing" (chantage) meer verafschu
wen dan diefstal of Inbraak. Maar tn
..De antiquair van Sly Corner" wordt
men. als het fatale eind nadert, niet.
al» ln ..De vrpuw in het venater".
van de Illusie beroofd, dat men naar
een rare geschieden!* hee/t gekeken
De hiatorie .blilkt geen benauwende
droom te ztjn geweest maar weikj-
llikheid. d.w.z.1... fUmwerkelllkhelH.
die altijd wat gepeperder la dan de
realiteit des levens.
Hoewel Oscar Homolka. die uit
Amerika geëngageerd werd om da
hem btjsonder goed liggende hoofd
en titelrol te spelen, tn zijn ..make
up" niet bijzonder gelukkig 1» ge
weest (was het de komiek Knopj*
uit de kinderjaren van de filmkunst
niet. die ook met zo'n hap spinazie
onder de neus speeidef). volgt man
zijn creatie met gespannen aandacht.
Maar het merkwaardige ia ln de film
de creatie van de afdreiger van Ken
neth Griffith De camera raakte te
recht soms niet uitgekeken op ztjn
fielterig masker. Een tweede Peter
Lorre.
Het verhaal speelt zich af legen da
achtergrond van een lieflijke earrièr*
dia een onbetekenend dochtertje van
de hoofdpersoon In de vlollstlek
maakt. Het toeval wil. dat zij de twee
meeat tragische momenten tn het
leven van haar vader muzikaal bege
leidt met volmaak* contrasterende
muziek. Van die omstandigheid heeft
de knappe regisseur George King all#
profijt getrokken.
Een muzikale truc 1* Overigens ge
worden. zfekeilike aanvechtingen op
de hoge E-snaar te Illustreren Het
komt voor In Spellbound" cn ln ..Lo»t
weekend" en de truc die het nog
sleed* doet Is ook „hier tocgepa«L
al* de ^hoofdpersoon gegoten Juwa-
len onvmelt
Soldaat Matthijsaën ls ook ren boer.
die liefde had voor het «tukje Bra
bantse grond, waar hij kropsla en
hielen uithaalde en jarenlang con
troleurs en landwachten ver
schalkte. tot hij de wapens opnam
en de Ignfe soldaten weg opging,
die over de.oceaan leidde.
Een boëf.* die vastzit aan *IJn
«tukje grond ia de enig ware tos-
mopoliet. Grond ia overal en het
hart van de boer gaat uit naar alle
grond die de werkende mens
levenskrachten schenkt in haar ge
wassen
De hand aan de ploeg
Matthljssen begrijpt en kent wat
hij daar ziet. de natte weelde, die
ligt te rijpen in' de zon. Dit is geen
papieren kennis van de boekenman,
maar een actieve, vormende en be-
«chermende liefde. Daarom zijn er
voorMatthljssen geen problemen
van pOlitiëk. Hij ziet eenr land. dat
oerkrachten bergt, die Jn vele ge
bieden verloren gaan, doordat de
bevolking vlucht voor redeloos ge
weld of doordat de oogsten rotten
ln de schuren, terwijl enkele uren
verder de mensen hongeren. Hij
wil veiligheid scheppen voor de
handen, die dc aarde verlossen
kunnen van ren rijke oogst en
waar hij velden ziet, die op be
werking wachten, daar zou hij zijn
geweer Willen ruilen voor een
ploeg Hij la de boer. die voort wil
ploegen, onder welk regiem dan
ook, die hier de onrust wil verjagen
om vrede en welvaart te doen ge
dijen. Htj hecfl een taak en daarbij
zijn de dagelijkse zorgen te klein
om hem te raken.
Ik groette en wandelde verder.
Hij had me veel gezegd in drie
woorden.
„De grootaté muziekfilm ooit ver
vaardigd". Dat is waar 'tls bijna alles
muziek wat dr klok In ..Carnegie
Hall" slaat. Z*lts In de dolste ..King
of Jazz" was niet zoveel muziek ge
propt als In dl» Amerikaanse „epos
van Tiet muzische centrum van New
York. De handeling, die al* een rode
draad door het muztekmaken n«en
loopt (zonder io n handeling I* een
Ameitltaanse film onbestaanbaar) I*
dus zo dun mOgelUk gemaakt. Reuzen
aVi Jascha Heifetz cn Artur Rubin
stein hebben niettemin een klein
beetje meegeholpen om dat draadla
In de muzikale manifestatie» te vlech
ten ZIJ hebben misschien niet een«
geweten wat gij deden, of de dollars
moeten hen ertoe hebben verleid,
propaganda té maken voor de opvat
ting. dat de enige toekomst van ons
muziekwezen een ontwikkeling l*. Urioen I* gedaflt
die over Gershwin leidt nasr dc qe- in de film Green
bioedcr* W en M Portnoff met hun
57th Street) Rhapsbdy" (Carnegie
„Green for Danjrer"
In veel films al was de oner.tie-
raël een door de scenariowet., itvef
graag grkor.en en door het p.ih'le*
toch wel graag gezien obiect En te
recht. want de chirurg, die oinr'ned
door zijn assistenten en onder be
klemmende sttitc. berlg 1* het leven
van de held van het verhaal ta
redden, kan een niet weg te cijfert*
dramatische persoonlijkheid zlln. hoe
wel er oo deze man. werkende onder
hoge druk en uro*r vei antwoordelUk-
held. misschien wel eena teveel een
toegaven, dat in de film ..Carnegie
Hall" het deel uit hel Planoquintet
van Schumapn. zó gespeeld door het
New Yorks Phllhsrmonlsch Quintet,
duizendmaal meer voor de togkqm^t
Danger*
maken we opnieuw kennis me» hem.
met de operatiezaal en daarmee met
een ziekenhuis, dat eigenlijk een ae-
vorderd landhuis I*. want we tellen
1544. het Jaar waarin dit verhaal rich
afspeelt, onder de verschrikking van
de vliegende bom Tr t* echter een
verschil met de gebruikelijke ope
ratietafel-taferelen Onder de geneven
op deze tafel gered maar
vindt men zelf* nog de moed en da
tlid. pen moord onder narcoae te be
gaan. waarvap weer een moord het
gevolg la enz. Daarmee I* dr be
faamde ..thrill" In het geding ge
komen het onvolprezen Scotland
Yard 7endt een van zijn pienter»
geesten, de verdenkingen zlln veie ea
zo la er ook de onontbeerlijke apan-
- h.H hu i nlng. terwllle waarvan het erltlsch
opgeplakt zou krijgen, had hij I ,vr| peni „MKdod ls te bezwijken,
„laat mil Mozari msken dsn om dc plRPn w,n film' te ver-
gelen, ofschoon we bij hef *len van
b v .De vrouw In hckUvenslci er
toch wel duidelijk aan'Worden her
innerd dat er-bij het maken van een
thriller nog wel let* ander» kom»
kijken dan loutei spanning Niettemin
herft de regtnaeuri Sidney Gllltat een
film grliracht. die hef aankijken on-
getwijfeld waard is en met een uit-
stekende bezetting onder wie Rally
Gray en Trevor How aid. tot de goed#
en succesvolle «ooit behoort
Joodse verzetslieden
schuldig bevonden
Een Britse krijgsraad te Jeruza
lem heeft vijf Joden schuldig be
vonden aan het gebruik van vuur
wapenen en' het bezit van explosie
ver bij de aanslag op de gevangenis
van Acre op 4 Mei Deze feiten
ktlnnen met de dood worden ge
straft. De beschuldigden weig«rden
zich te verdedigen en. namen geen
deel aan ^tet proces De verzetsor
ganisatie lrgoen Zwal Leogrnl had
de verantwoordelijkheid vqor de
aanslag op zich genomen.
DOKIE DURF IN: DE SCHADUW VAN DJENCHIS KHAN
71 Dokic liet rustig een klontje Fata-morgana
poeder ln dc pot vallen. Een ontzaglijke wolk vorm
de z:dh boven het vuur. In die wolk zag men de
rultergrocp. precies zoals Dokie hem had opgesteld,
verdwijnen. Even later zagen de„mannch in de hin
derlaag het verschijnsel ook
Zij zijn talrijker dan Wij dachten, zei d? som
bere koopman met het vreemde accent
Nu de wolk zijn werk deed. kwam ook Dokte'»
echte groepje In beweging..
--Er zijn twee karavanen, riep één van de man
nen in de binderiaag'met een merkwaardige bibber-
toon in zijn stem.
Er zijn tovenaars qan het werk. riep een ander.
Dat loopt niet gotxl af, vrienden.
Praal nief ala oude vrouwen, riep Ie vreemd#
koopman uit. die zag dat een paniek in de karavaan
dreigde.
Het is beter te praten'als een oude vrouw dan
te sterven als een tongeman. zei de man met de
bihberstem weei
Hij heeft celtlk, zeiden de anderen. Wij weten
niets van die blanke koopman. Jij hebt hem in de
Meek gelaten, jij mr.et ervoor opdraaien. Wij vech-
le» niet legen magiërs en huilen Je derwisjen!
:num*ai iiieci ut iw»»"1 -
de.muziek belooft dan dat .Me omMandlHheden ^wonlen"ttï
stiaatgeval van twee eplgoontjcs vin l""'
Gershwin ..Muziek vreugde noemt
men dal Zfker. hef zwoegen vsn het
New-Yorks Phllharmonlsch Sympho-
nie Orkest op de ouverture ..Melster-
slnger onder leiding van Bruno
Walter lijkt een weinig opwekkende
bezigheid, maar ala Bruno Waller
geweten had. veronderstellen w;.
dat -t)n bijdrage tot de film dié
tendens opgeplakt zou krijgen, had hij
gezegd ..laat mil Mozari m«
zullen JinPe een* »lén wal
vreugde IsV'Want Mozart Is zlln spe
cialiteit fcn niet Wagner De Federnl
rilms Pitodi&tton heeft Toscanlnl m-t
zo gek gekregen om aan „Carne-'e
Hall" mee te doen Wel natuurlij
Stokowékl. die een showman Is en
niet scfiljnt ta beseffen dat hU met
zulk optreden zlln land onbereken
bare culturele schade berokkent. All I
Jonge mensen zulk dirigeren zien. ver
tangen zll terecht naar de frisse, on-
gekunsteld# en al» het op show aan-
komt tenminste ccrllJV- gewoonten
bit de Jaar
En nu het werk v'an de solisten
Ongetwljfetd. er fs lelt In de duivelse
hezetcnheló van Artur Rubinstein,
dat hulvérend dwingt tot'de vraag,
of zulk pianospelen nog Iets mcniic-
lt|ks is en of we daarmee het klas
sieke muziekwezen nlel op de ver
keerde weg drijven. Maar daarbl)
moei men niet vergeten dat men hem
op de vinger»! kijkt zoal* tn de con
certzaal nooit mogelijk ral rijn Een
virtuoze jazzpianist doet" weli*w*n
of het musiceren voor hem een ple
zier pi- maar die glimlach heefi oóx
tranen gekost en bovendien heeft het
klassiek» muziekwezen e' zó vaak vu
luozen-excesaen doorstaan dat Ru
binstein ci nog wel bli kan Tenslol'e
«neelf hij die polnnafse In A mol van
Chopln en de Vuurdans van De Falla'
toch maar ontzagwekkend mooi'
Ovei vtrtuoslsme. dat weer hache
lijk dreigf le worden en muziek-
vreugde gesproken heeft .Jascha
Heifetz als hij zijn deel uit het
Vioolconcert van T*ch»lkow«kv
•peelt, niet teta betoverend*. volm*»ki
ala hij ook hoven de techniek ataatt
Niels duivel*, nlel beangstigends
Muziek!
Om kort te gaan: een merkwaardige
film. vat* tendentieus. Infantiel som*
maar knap gemaakt en vo) muzikale
senaatles. al zijn ze verbrokkeld
Gesneuveld bij Solebay
17 Juni 1672
Na zeer veel moéltc I* dc waar
nemende commissaris van politie te
Tie), de heer A W. a. Sué er met
zijn helper» ln geslaagd, een massa
goederen, geld en effecten door de
Duitsers In. hel laatste oorlogsjaar
uit het Betuwse stadje* geroofd
vooral ln de noordelijk* provin
ciën. op het spoor te komen
Er Is reed* voor een waarde van
niet minder dan f 21 120 000 achter
haald. Waaronder f 18.000 000 aan
rffecten, 375.000 aan meubelen.
toto-apparaten, tapijten, kleding
stukken. bontjassen cd. 125 000
aan poatrcgelvcrzameltngcn en
schilderijen en f 420 000 aan geld.
dat over het gehele land bij diver
se personen fn beslag werd geno
men. Vele bewoner* van Tiel zijn
than* wfteer In het bezit van hun ver
logen gewaande meubelen De in
lichtingen die Nederlandse ..vrien
dinnetje*" van Duitie «oldaten heb-
brirt verstrekt, zijn bij hel onder
roek van grote waarde gebleken In
totaal kan 64.82 prt van de schade
aan de gedupeerden worden ver
goed
heer van DrnRdnburg. die vim»
daag voor 275 jHar sneuvelde bij
Solebay. was een Nederland* zw
held. die eerst ln het leger diende
Op 10 December 1865 werd hij be
last mcl het commando over het
toen gevormde Régiment de Marine,
een regiment zeesoldaten, voorlo
per* van onrc Marinier* Korte tijd
later .word hij tegen zijn zin. In
plaat* van Cornelia Tromp, be
noemd tot luitenant-admiraal. HU
bevond zich bij de vloot, die ln
1666 onder Mlchfel Adriacnsz. o#
Ruyter ln zee stak om tegen 4#
Engelsen te strijden. In Augustus
van het volgende laar had hij _c«)
belangrijk Rnndeel aan de töcht
naar Chattum en In J670 werd lm
uitgezonden ter beteugeling van de
Barbarij-*»" rovers. In samcnwcrklnÉ
met dc Brilsc vice-admlraaj Alm
veroverde hl) zes kaperschepen eft
gaf aan 144 Christenslaven de vrij-'
heid terug. In 1672 poogde hij. zon
der ntlcces evenwel, een aanval att
de Ttaeemsmond Daarna nam hjj
deel aan dc slag bij Solebay, wpaf
hij kort nn het begin van de atrljd
dodelijk werd getroffen In Utrechtg
Dom U hij ln ren praalgraf bljgczëj.
Zijn nagedachtenis I* in 1944 ga-
eerd door hel uitgeven van cel»
postzegel In de serie zomerzegelL
waarop zijn portret is afgebeeld.
De nieuwe kazerne der MarlnleÓ
aan het Toepad te Rotterdam draagt
eveneens zijn paam.
j
afgeschoten Zodoende heeft leder
projectie) zijn eigen grocvenbeeld,
een geheel van miniatuur krasjai
en groefjes, die cr door de. aan d*
binnenkant van dc loop aanwezig*,
microscopisch kleine oncffenhede»
ala het ware worden ingeslepen ln
het ondeelbaar ogenblik, dat hat
projectiel om zijn eigen as draal»
end. door de loop naar buiten schiet
Zodoende heeft leder projectiel uit
een ct| het zelfde pistool steeds liet»
zelfde groerenbeeld, maar Ban
twee groevenbeelden van projecK
tielen uit verachlllende platolen
v Detectiveroman door
mr. Corry Stollz-v. d Kiebooro
44)
Nou ja, goed dan. ik héb ergenj
zo'n ding liggen, waar ik nooit naar
omkijk. En alleen een volalaien
Idioot kan het in zijn hoofd halen..
Burgemeester, valt de opper-
j wachtmeester hem'in de rede.
1 doet u mij een genoegen en zefct u
liever nieu meer. Er ja mij gecom
mandeerd. dat ik uw revolver of
pistool of wat u hebt moet opvragen
en lk zal erg blij zijn. ala u bet mij
niet te moeilijk maakt
Moeilijk maken.moeilijk ma-
ken. valt da burgemeester uit, aU
1 jullie., ala jouw supérieuren «ta-
•folgek aan bet worden zijn. hoef Ik
to* dat toch niet le laten aanleunen.
nota bone zéft'Ret pte-
waarmee Hoogkamp doodge
schoten werd., dat waa het eerste
en beate wat jullie gevonden heb
ben.-"Wat zoek je nou nog verder*
Enfin, als het je gerusl kan «tel
len.. hier in deze la. achter slot en
grendel, ligt mijn pistool, met de
vergunning erbij, ais je dat «oma
ook interesseert Maar ik kan je er
tevena bd verteÖen, 3*J bet ln geen
méénden uit die Ia vandaan is ge-
weeJt. Niet meer »in(J» do najaara-
«choonmaak. ala je 'tpaeciea wilt
weten.
Due u beweert, dat u bet met
Kerstmis niet bij u had?
Inderdaad, zegt Versluys mr-
(faatiach. dat beweer ik. En. ge--
zien het feit. dat ik die avond niets
bloeddorstiger* 'tn de zin had dan
het verorberen van een portlg kal
koen.. en gezien verder de onhan
dige afmetingen van dit kanon hij
haalt zijn plajool uit 'de bureaula en
schuift het de opperwachtmeester
toef- zul je aan deze bewering mis
schien wel geloof willen hechten.
Het spijt me voor u. burge
meester, «egt Balitdara maar wij
weten beel zeker, dat u bet wél bij
u badf
Bestaat niet! Hoe kun Je dat
weten, als het niet zo is?
Omdat cr verscfiillende getui
gen ztjn, die zeggen-.-.
Wel nu nog mooier! barst Ver-
liuys uit. Is Iederéén nou aan
het krankzinnig worden? Is die
moord nou iëdereen ln zijn kop ge
slagen'' Wie la dk> leugenaar, die
durft te beweren
Burgemeester, zegt Refiylera
bijna r smekend weeft u In
's hemelsnaam voorzichtig. F.r zijn
twee volkomen betrouwbare ge-
tulgen. die het uit uw «(gen mond
geiioord hebben
H» ha ha! Tot Reindérs' grote
vo-bazinf echlet Veraluya in een
hartelijke lach. Och goeie gena
de, daar hebben we het! Frans Wie
lend» ngtuurlijk. Wedden, dat die
het geweest la?
Frans Wicland». de ridder von de
spuit! Ja zeg. ik kon toch moeilijk
voor hem onderdoen, toen dfe zo
krijgshaftig kwam opdraven. En hij
zal Je toch niet verteld hebben, dat
hij gezièn heeft Jat lk iets bij éta
had?
Nem, dat niet';. Dusse». zegt de
opperwachtmeester, bet was
dua.... -
Bluf, lacht Veraluya. Pure
bluf. Jt, m'n hemel, op dst moment
dachten we nog half. dat het een
lolletje was. de nele schietpartij En
toen Wielend* dasr zo 7.w*sr op de
baad kwam aanzetten met zun spuit
en z'n laat mij maar voorgaan,
ik ben tenminste gewapend", ja
toen wou Ik niet voor hem onder
doen M»ar 'tw»s kuivik- opschep
perij
Zo. zegt de opperwachtmeester
O juist. Nqu, Jan zal ikjl niet
langer ophouden. Hij staat fp Met
een rustig gebaar, alsof het Iets vol
komen vanzelfsprekends was, neemt
hij het pistool van het bureau en
réteekt het in zijn zak. Dan salueert
hij beleefd, hakken tegteh elluar.
Goelenavond burgemeester.
En? vraagl de «ubaJUuut,
YSTipgi^-
..onthullingef)'
Had 1
hpr iets te zeggeb over dp
ingeh van meStouw ztjn
echtgenote?
Geen woord, zegt de opper
wachtmeester
- Kijk kijk had ik het niet ge
dacht* Meneer waagt rich niet op
fiad ijs; hij vond het zeker te ge
waagd om er nog een achepje op te
doen. Normaliter had hij toch op
tijn allerminst hevig vertoornd
moeten zijn. dat wij die aanwijtto-
gen van zijn vrouw zo klaarblijke
lijk naast ons hadden neergelegd
Dus htj repte er totaal niet van? Dat
I» toch wc! een tekan. dat hij zelf
tnzi"t. hoe wanhopig het ervoor
staat.
Neemt u mij niet kwalijk, me
neer. maar dst ben ik niet met u
eens. Ik geloof juist dat hij er niets
van afweet, dat mevrouw bij ons
is geweest.
Bltnck lacht hem uit. Laat
naar je kijken? Vlieg Jij daar nog
In* Kom Reinder». Ik dacht, dat Jfl
epn te ouwe rot wa*. om je nog
door vrouwentrucjes van de wijs ta
laten brengen Nee. die twee hebben
de hele comedie samen pp touw ge
zet, dat kun je van mij aannemen.
Zodra té wisten, dat Steffelaar er
voor bedankte om langer zijn mond
te houden, hebben «e er dit op ver
zonnen. Precies wat ik direct al ge
zegd heb. Bn nu onze geachte bur
gervader merkt, dat zijn vlieger
niet opgaat, omdat we hem door
hebben. nu probeert hij zelf niet
een» meer om (Ie comedie vol te
houden
13 Januari
En. meneer Van der Zoeten,
vraagt 4» aubatttuut-otüciar, wat
«egt u ervan?
Tja, meneer de Officier, be
gint de deskundige bedachtzaam
wat zal ik ervan zeggen? In theorie
zou het natuurlijk heel goéd moge-,,
lijk zijn, del hst dodelijk aehot van
dit pistool afkomstig was Dit is een
Wslther kaliber negenhet kaliber
komt dus overeen. Als wc nu het
wapen al niet gevonden hadden.
Hola. nu redeneert u de ver
keerde kant uit. Wat fee gevonden
hebben, ls voorlopig alleen een hul»
en een kogel Want dat staautorh
vast. nietwaar' Die kogel, die in de
muur zat. heeft Hoogkamp getrof
fen?
Ja, menseiijkcrwljxe gesproke».
staat dat vast, beaamt de deskundi-
té
Mooi Maar nu vraag ik u; kunt
u mij voor de volle honderd procent
aekerheid geven. Jat dié kogel in
derdaad afkomstig wa uit het
pistool, dat we in de tuin gevonden
hebben?
Nee. zegt Van' der Zoelen,
dat kan ik niet. Die kogel kan uit
lader wapen van hetzelfde kaliber
kaliber negen afkomstig zijn
Om met zekerheid vut te «tellen,
uit welk pistool hij vandaan kwam,
zou lk over heel «peclxfe hulpmid
delen moeten beachtkken
Hoezo?
Wel. dat alt zo. lelere loop
heeft zijn eigen karakter Dus leder
wapen drukt als het ware zijn eigen
stempel op bet projectiel, dat wordt
verge lijken met vingerafdrukken.;
een volkomen analoog verschijnsel»
En ais Je nu die groevenbeelJen mei
elkaar kunt vergelijken. Ja dan kun
Jo met absolute zekerheid vaststel
en. van welk pistool een bepaald
projectiel «fkomatlg U Maar daat
komt micro-fotografie btj te pu,
dst speelt een boerenjongen als on
dergetekende niet klaar. Misschien
dat ze u ln Ulden kunnen helpen.
Blanck heeft aandachtig gelulaterd.
Best. zegt hij. dfat zullen «re
den proberen. t
f J
1 Wordt vervoljtt|
