w
SPIEGEL
LAND
I
5NIÊÜW5 Nieuwelingen uit Gouda
EEN ZWEMBAD
in het Hart van Hollanc|?
Gedicht
Schoolsportdag-feest
GROTE DAG VOOR
FEMINISTEN
Een veelbewogen leven
EEN SLAAPZAK
De kleine,
Het
van de week
van het
aantekeningen
Enthousiaste strijd
met 800 deelnemers
Stranddag van
een kleuter
Goede raad
6 Juli 1747 - John Paul Jones 18 Juli 1792
Een aardig spelletje
GEVULDE KOMKOMMERS
rdkoppelings-
puzzle
om te kamperen en te logeren
,,M'
K
STENEN BIJ1
SPEL DER
KLEUTERS
o
o o
ZATERDAGSS JULI 1947
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD, BAGIKA 2
BATAVIASE BRIEF NO. 57
Predikbeurten voor
Zondag
Ned. Hcrv. Gemeente: Sint Jena-
k*rk (Aclfter de Kerk 5» 10 uur d«
C. A. Korevaar. voorbereiding H.
Avondmaal beveslging ouderling.
8 uur da M. C. Koole Westerkerk
fEmmastraat 33) 10 uur ds O Elzen-
ga. voorbereiding H Avondmaal 5fz
uur da J. H F Remme Amsterdam.
Klnderkerk (in gebouw ..Daniël
Naaierstraat 2a) 10 uur de heer H.
P v d Pool
Ver van Vrijz Ned Hervormden
TPeperstr. 122) 10.30 uur da P Brak
man. Rijswijk i
Remonstr Geref Gemeente (Kei-
Seratraat 2) 10 30 uur da J v d
ruchte.
Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134)
10 uur ds .1 J Simon
Oqd-KathQÜeke Kerk (Gouwe 107)
10.30 uur pastoor G. P Giskes
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 uur
as J. P. C. 1 Brink. 5 uur da W van
Dijk.
Geref. Kerk art 31 (in Chr. Geref.
Kerk. Gouwe 141) 8.30 en 3.30 uur
da G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsweg) 10
en 5 uur dr C Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 15
ën 5.15 uur ds H J Gdsnigt
Oud Geref^ Gemeente (Turfmarkt
56) 10 en 5 uur ds Joh. van Weizen
Dinsdag 7.30 ilur ds Joh. van Wei
zén.
Vrije Evangelische Gemeente (Vee-
Jttarkfreataurant) ,10 en 5 uur da J
I. van Wijck In gebouw Zeugestraat
38; Dinadag 7.30 uur Bijbellezing ds
J. I. van Wijck. Woensdag 3 uur
Bidstond
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10
uur helligingadienat. 3 30 uur open
luchtsamenkomst op de Nieuwe
Markt, 7.30 uur verlosaingaaamen-
komat
Kerk van Jezus Christus van de
Heiligen der Laatste Dagen. Spie
ringstraat 49: 5 uur dienst.
DE EERSTEN ZIJN
GEAÉRIVEERD
IQe stroom van nieuwelingen ia
begonnen Dg voorhoede van
de tweede Nederlandse divisie, die
naar Indonefië wordt gezonden
is voor een dckl al aangekomen. en
daarmee nieuwe Gouwenaars,
nieuw voor mij, nieuw voor Indo
nesië. En Indonesië nieuw voor hen.
Een paar heb ik er al op visite,
gehad Een hunner was Maarten
Spruyt. uit de Keizerstraat, die op
een Zondagmorgen, toen ik in
m n hemmetje zat te hameren op
de schrijfmaihine. die ik na de
recente diefstal heb kunnen lenen
tot ik uit de nieuwe zending
schrijfmachines.die uit Amerika
onderweg is. er een zal kunnen
•kopen.-
Het gebeurt niet vaak. dat ik
van onbekende Gouwenaars me
een gezicht herinner. Met Maarten
Spruyt was dat wel het geval Van
de drie jonge mannen in hun kraak
zindelijke en nieuwe tropenunifor-
men. die op het voorplatje samen
hokten. wist ik direct, dat Maarten
een Gouwenaar was. al kende ik
zijn naam niet Van de anderen
giste ik slechts, dat ze Gouwenaars
waren q^ik bleek mis te hebben
geraden.Vhwyaren reu- en militie-
rienderfCtfl* Maarten, die daarom
natuurlijjc met minder welkom wa
ren op een glaasje stroop, zoals de
limonade hier in Indlé om de een
of andere reden heet. Maarten
Spruyt. sergeant, ia niet zo jong
als de meeste OV W -ers en dienst
plichtigen. Hij hoort meer In mijn
leeftijdsklasse thuis en dat Is ver
moedelijk de reden, dat ik me hem
nog wel vaag •herinnerde. Ik moet.
naar uit ons gesprek bleek, zelfs
nog met zijn zuster Riek op de
M.U.LO. hebben gezeten. Maar dat
herinner ik me echt niet meer!
Er wat eens Van het zucmbad aan de Houlmansgracht is vrijwel
«iets overgebleven. Zwemlievend Gouda zit node zonder en heeft alt
algemene went: geef ons een open zwembad
tekende deed Het water is. voorzoo-
ver een leek daarover kan oordelen,
goed. maar verder Is er geen goed
woord voor deze gelegenheid tot
zwemmen te plaatsen.
Er is geen boot aanwezig wanneer-
zwemmers(sters) ln moeilijkheden
komen: wel Is. er een dreg. maar
zonder boot is dat een onding Be
hoorlijke klcedgclegenheid. zoals er
in alle genoemde gemeenten in de
inrichtingen bestaan, ontbreekt Fr
zijn twee rieten hokjea, één Voor
vrouwen, eén voor mannen, met
overal gaten er in.
Men kan bij het uit- en aankleden
niet gaan zitten. Geen douches. Geen
trapjes om uit het water de vaste
grond weer te bereiken, zodat Men
over grove basaltkcicn moet kruipen
om op het droge te komen Geen
tegelpad van'hct water naar de.pri
mitieve kleedgelegenheden, zodat
men weer J met vuile voeten de
strooien ruimten bereikt. Geen W C
of urinoir
GOUDA ROER? DE
TROM
Toen ik in de afgelopen week uit
hoofde van mijn functies in de
Héderlandsc Zwembond in verschil
lende gemeenten om Gouda moest
zijn. heb ik mij erover verblijd, dat
so talrijke kleine gemeenten rondom
onze stad zich mogen verheugen in
het bezit Van een uitstekende zwem-
gëlegenheid.
Vroeger waren die gemeenten, die
naar Gouda als haar natuurlijk cen
trum en voorbeeld opzagen, in dit
opzicht bij het Hart van Holland ten
zeerste ten achter Gouda bezat im
mers al Jaren vóór alle gemeenten
uit de omgeving een behoo|lijk ge
outilleerd zwembad, terwijl voor
enige jaren een overdekte badin
richting daarbij kwam.
- Vanuit Gouda vooral is aan de
gtmeenten in vrij \pére omtrek de
stimulans gegeveir tot het scheppen
van eigen bud- en zweminrichtingen
en overal zijn zij tot stand gebracht v
Zo ontstonden mooie zwemgcle-
genheden in Waddlnxv^cn. Boskoop
en Bodegraven, gemeenten met
ieder ongeveer 8000 inwoners en
meer. Keurige inrichtingen kwamen
gereed in Zevenhuizen. Schoonhovrti
en Oudewater met ieder een 3 a 4000
inwoners. Ja zelfs Bergambacht met
zijn wellicht 3000 inwoners heeft een
inrichting om trots op te zijn met
behoorlijke kleed- en douchekamers
Hoe schril steekt de natuurlijke
'hoofdplaats. het Hart van Holland
met haar bijna 40.000 Inwoners daar
tegen af
Het oude bad aan de Houtmans-
gracht moest ia geen geval meer
wordeh geschikt gemaakt en werd
afgebroken, doch een rtlpuwe zwem-
gelegenheid. is sedert 1945 niet ge
schapen.
Wel komt men met plannen voor
de dag. plannen voor inrichtingen zó
kostbaar, dat ze nooit te ver
wezenlijken zijn.
Verworpen oplossingen
Het plan echter, dat door een
uiterst deskundige instantie van de
Nederlandse Zwembond werd voor
gesteld. een project, dat op de oude
plaats aan. de Houtmansgracht voor
een kwart van de prijs van het
kostbare plan een behoorlijke in
richting had mogelijk gemaakt, werd
ln de grond geboord
Toen het bestuur van het Spaar-
dersbad een royale oplossing vbn de
moeilijkheden aanbood, waardoor
nog in 1947 een goed geoutilleerde
open 1 lirlchting onder goede con-
tróle mogelijk zou zijn gewordeh.
ging deze gezonde oplossing de-
xelfde weg op
Na twee jaar wachten zijn wij
met een opèn zweminrichting te
Gouda nog even ver als in 1945.
En wij zitten dus nog even diep
In de Impasse
Zeker er bestaat een noodbad
pchter „Huize Juliana". Maar dat
Boodbad is een aanfluiting voor de
gemeente Te sterk gezegd* Ga
maar eens kijljen, zoals onderge-
Niets worde iets
Zeker zal men zeggen de
mensen, die het kunnen missen,
zullen het Spaardersbad maar moe
ten' opzoeken.
Maar.de smalle gemeente da"ft. die
ook graag veilig zwemmen wil? Die
moet dit toch ook Zij het tegen
een kleine vergoeding des
'zomers ia een open bad kunnen
doen!
Met de warme dagen, die wij nu
.beleven, vraagt ieder binnen en
'buiten de stad óf spottend óf bijtend
aan iedere Gouwenaar, wie dit
onderwerp ter harte gaat- ..En wat
doet men aan een badinrichting in
het Hart van Holland?"
En ons antwoord daarop moet tel
kens weer luiden: ..Helaas niets".
Het onderwerp blijkt ook niet van
zodanige betekenis te zijn. dat het
in de politieke sfeer kan worden
getrokken.
Mijn artikel heeft nu ten doel
ertoe mede te werken, dat. nu hét
nog tijd is voor een voorziening in
1946. de burgerij warm loopt om bij
de Goudse autoriteiten er op aan te
dringen, dat er tegen die tijd Iets
tastbaars gereed is en men dus ver
dér is dan met plannen alleen.
Wellicht; dat men in Gouda dan
ggat inzien, dat er nog andere
onderwerpen zijn. minstens even
belangrijk als een tentoonstelling
of kermis, en van' durende beteke-
His. die een oplossing behoeven
Misschien komt dan ook het In
zicht. dat met het stichten van een
bad- en zweminrichting in het
Hart van Holland niet langer mag
woren getalmd.
De inrichting kan er komen, wan
neer de plannen van de Zwem-
bonddeskundige alsnog worden aan
gepakt.
Of zij er komt hangt af van dë
Goudse burgerij in haar géheel en
van haar vertegenwoordiging ln de
Raad.
Mr S. H. Smit.
Voorzitter G.Z.C. en Kring
1 Gouda A Omstreken
van dc Nedcrl. Zwembond.
Maarten Spruyt
Knorrende magen
Maarten en zijn vrienden waren
pas tweè weken in Indië Zij heb
ben de reis gemaakt met de ..Sloter-
dtjk" en het over het algemeen niet
zo best gehad. Niet wat de zeereis
zelf betrof. Het is een goede tijd
van het jaar om van Holland naar
Indrt! te reizen, kalme zeetjes en
mooi weer. Ze hadden echter ern-
liteit. Er ontspon zich een discussie
over de vraag, hoe het toch komt,
dat op sommige boten het eten zo
goed en op andere het zo slecht is.
De soldaten, die b v met het motor
schip „Johan van Oldenbarnevelt"
waar ik ln 1946 mee naar Indië
ben gégaan reisden, werden pit-
stekend gevoed. Het antwoord lijkt
mij, dat de thartk voor troepen
transport «ingerichte mailboten veel
betere en grotere keukens hebben
om voor zovele magen te koken, de
vrachtboten daarentegen niet'
Sergeant Spruyt en zijn vrienden
en verdere medereizigers zijn
vlees nog vis. militair gesproken.
Ze behoren niqt tot de tweede
dlviaie. zijn ook geen oorlogsvrij
willigers. Op de mouwen van hun
uniform hebben zij, net ala de
jongens van de ,?7 December Di
visie" het wapen van% Batavia. Er
staat geen E M. op geborduurd
(Expeditionaire Macht), doch ..B.T.".
wat „bewakingatroepen" betekent.
Zc zitten tussen de eerste en tweede
divisie in. doch heten ook weer
niet zoals sommige eenheden
aanvullingstroepen. Het doet er ten
slotte. als je niet vrijwillig naar
Indonesië gaat. weinig toe. waar je
ergens ln de titulatuur staat. Het
gaat er om. dat'sergeant Maarten
Spruyt in Indonesië i* en ik zou
het op het ogenblik niet graag op
me nemen precies te zeggan de
hoeveelste Gouwenaar hij is.
Goudse mariniers
Zijn schip mlaktc. voor het naar
Batavia ging. eerst een klein om
metje door de archipel. Het ging
n.l. naar Soerabaia om een atel
mariniers aan «land te zetten. En
ziet: voor het eerat hoordf, ik van
Maarten Spruyt van Goudse mari-
niers-reisganoten. van wie hij
schriftelijke groeten voor mij en
voor de Gouwenaars thuis mee
bracht. Hier zijn zc yeti dit is wat zij
U te zeggen hebben" Marinier C
•W. Spek uit de Constantijn Huy-
gensstraat. die een goede reis heeft
gehad en maar een dag zeeziek Is
geweest Hij zegt dat hij nict graag
naar Holland zou teruggaan, al-
worens zijn teritiijn hier te hebbpn
uitgediend (De goede marme-ggest
zit er dus bij Spekkie al'flink ln).
Marinier J Hage. die weliswaar
een Woerdenqar is. maar die ik er
toch ook maar even bij noem Hij
is behoorlijk zeeziek geweest ip de
Golf vin Biscave (dat komt meer
voor!) en is blij. dat-ie «aar de
Oost kon gaan. Marinier J. M van
Tok van de Varkensmarkt Een
goeie marinier, die niet zeeziek is
geweest en het overigens best naaf
x'n zin heeft,- Marinier F Smink
van de Julianasluis. die geducende
de reis in de kombuis heeft ge
werkt. En tenslotte H. G. den Har-
tog. ook van de V&rkensmarkt,
boodschap dezelfde is als die
|n makkers goede re
en blij naar IpdleAe gaan
Sergeant Maarten Spruyt is vopr-
lopig nog in Batavia, d wz ln de
buurt, want hij ligt nabij het mili
taire vliegveld Tjiiilitan. het oude
burger-vliegveld van de hoofdstad.
Het is allemaal nog vreemd en we
zullen Maarten daarom maar niet
vragen, hoe hij het hieV vindt Dat
horen we later wej van hem. want
hij zal nog wel eehs meer komen,
tyc zou het hem trouwens nooit ver
geven als-ie rflet Meer kwam.
Jan Bouwer
'Üit vroeger tijden
DE „GOUDSCHE CÓUBANT"
MELDDE:
75 Jaar geleden
Bij de feestcommissie ter gele-
genhe d van het 600-jarig jubileum
van onze stad is een verzoekschrift
ingekomen om niet op 29. maar op
23 Juli het feest te vieren Er zijn
gewichtige bezwaren tegen 29 Juli
aangevoerd, wenselijk ware het. dat
allen, die of tegen 23 of tegen 29 Juli
bezwaren hebben, daarvan met op
gaat van redenen aan de commissie
kennis geven. Want thans kan de
dag nog worden veranderd, later
zou dit niet meer mogelijk zijn. Tot
tweede secretaris werd benoemd de
heer C. B. S. Smelt
Naar nader gemeld wordt, ia an
dermaal in een tweede vergadering
ter stemming gebracht het voorstel
de feestviering op 29 Juli te houden.
Dit voorstel wefrd verworpen, doch
tenslotte is men het eens geworden
het feest niet op 23. ook plet op 29.
maar op 26 Juli-te vieren.
58 Jaar geleden
De burgemeester heeft met ingang
van 1 Juli bevqrderd tot hoofdagent
van politie, de heer J. Bosman,
thans hoofdagent titulair; tot agent
der eerste klasse de heer J. Slmonts.
thanz tweede klasse en tot agent der
(weed-? klasse de heer G. van den
Lungen thans derde klasse.
Op de tweede burgerschool voor
jongens zijn ingeschreven 24 leer
lingen. 4
25 Jaar geleden
Uit Stolwijk; De stocm heeft hier
grote schade aan de vruchtbomen
aangericht. De meeste zijn totaal
van hun vruchten ontdaan.
Uit Gouderak: De gemeenteraad
heeft besloten hetsveer Gouderak—
Moordrecht vot r drie Jaar te ver
pachten.
Stichting Humanitas
De heer Boetje over het
maatschappelijk werk
Uit kringen van het Humanis
tisch Verbond hier ter stede werd
kort geleden een kleine commis
sie gevormd om te komen tot op
richting van een afdeling Gouda
van het Centraal Bureau van dc
Stichting ..Humanitas te Amster
dam. hulporganisatie voor buiten
kerkelijken. Op uitnodiging dezer
commissie aprak gisteravond op
een openbare vergadering in „Het
Blauwe Kruis de heer J. Boetje.
inspecteur-propagandist van deze
Stichting.
Wij tinoeten ons rekenschap gaven
van de principes van het werk.
dat wij gaan doen. opdat wij weten,
.waarmede wij te maken hebben en
welk gebied het raakt, zeide de
heer Boetje in zijn inleiding. Hij
gaf een definitie van wat onder
maatschappelijk werk is te ver
staan Het was in dc tweede helft
der 19de eeuw dat het begrip in
zijn Volle betekenis tot zijn recht
kwam Toen werd gahooid van
sociale politiek en maatschappelijk
werk, twee begrippen, waarom
trent in onze eigen kringen, aldus
spreker, veel misverstand en ver
warring bestond en zelfs werd wel
gehoord de uitspraak: wij kunnen
volstaan met sociale politiek. Aan
de hand van voorbeelden bestreed
sprekeé deze uitspraak, daarbij op
de voorgrond stellend de leniging
van individuële nood en de arbaid
van mens tot mens. waarbij gebruik
gemaakt wordt van de mogelijk
heden door de eociale politiek ge
boden.
Maatschappelijk werk veronder
stelt maatschappelijke nood van
materiële of nlet-ntateriëla aard.
het ls hulp door anderen geboden
bU bestrijding van sociale nood. het
iï geen gewoon liefde-werk masr
Jiet geschiedt volgens bepaalde
plannen. In dit verband lichtte,
spreker de principes van het hu
manisme toe.
In zijn samenvatting zelde de
heer Boetje dat het maatschappe
lijk werk in de moderne zin de
medewerking vraagt van het ganse
volk. waartoe ook het humanis
tische volksdeel behoort, ook de
fipp der buitenkerkelijken. Deze
de hebben ook een taak en
umanltaa" wij die taak vol-
brengen, wil samenwerken met
andere groepen, doch eist haar
plaats daarbij welbewust op en
wil zich niet laten opsluiten.
Verre zij echter de gedachte dat
het zou gaan om overwegingen
van politiek gewin, de mens in zijn
nood ata voorop. -
Concert „De Pionier" in
de Korte Akkeren
Donderdag a s. 's avonds 8 utir
geeft de harmonie ..De Pionier" een
concert onder leiding van haar di
rigent. de heer C. v d. Knaap, uit
Rijswijk
Het concert wordt gegeven bij het
Rusthujs ..Juliana" in de Korte Ak
keren.
Het programma luidt: Martf „De
Pionier C. v. d. Knaap. Ouverture
Egmont. Beethoven bew. C v d.
Knaap. W%ls Les Patineura Wald-
teufel. Czardas uit de Opera „Der
Geist der Wojwoden. Grosmann
bew. C v. d. Knaap (op verzoek).
Pauze. Overture Jóyeuse. Keler Be-
la. Prélude. Rachmaninoff. Fantasie
uit de opera ..Der Frelschutz", We-
ber^ Vliegermafs, H. Dostal.
Middagsluiting slagerijen
en rijwielzaken
B en W hebben afgekondigd de
verordeningen, waarbij vastgesteld
zijn de verplichte sluiting van win
kels. waar uitsluitend of in hoofd
zaak vlees en vleeswaren ten ver
koop in voorraad plegen te zijn,
gedurende de Dinsdag na 1 uur des
namiddags en de vprpllchte sluiting
van rijwielzaken gedurende de
Woensdag na l uur des*namiddagi
Deze vcfordeningen treden heden
in werking.
Burgerlijke Stand J
Geboren: Gleliam David Jacob. Z. v.
M. v. d Speldden M. J. v. d Bos;
R v Catsweg 108; Christina Margje
Martijntje, d. v. van Dam eii
v. Spengen. Tuinstraat 67.
Ondertrpuwd: D. Blonk en C. M. v.
Aalst: A. Koster en N. Wlltenburg.
J. Stout en A. J. Brcnkman: J
Overeindcr eh E. Vlag.
Overleden: Gijabert ROelof Bergeijk
3 'tnnd; Willem van der Kleijn. ge
huwd m. B. Agten. 53 jr: Willem
Graveateljn. geh. m. W P. C. v.
Willigen. 78 jr.
VOOR BEROEP BEDANKT
Onze oud-stadgenoot ds S de»
Waard, predikant der Geref. Kerk
art. 31 te Maassluis, bedankte voor
het beroep naar Driebergen-Doorn
AT
AAR
ANNEER
s Juli s uur Danlëlt FMitivand Chr
iDortveienlains .De Joden Bovs
i Juli I uur Kunitmln: Gevarlêeide
toneelavond dooi Richardui gez».-
echap De achMnwerpeta
7 Juli 1! en JI uur Spaarderibadt
Examens ter verltrüglnx abhoolrwem-
diploma's
I Juli 7.jé uur Oud Gtraf. Gemeente:
Spreekbeui i ds Joh ven Weizen
t JuU 7 M uur vrlle F.vang Gemeen
te: Bij be lozing ds J I van Wijck.
Juli 7 en iuur Pluwelensinlet
H: Openbare verkoping goederen door
deui-weardor R van Blokland.
Juli 3 uur Vrije Evang. Gemeen*:
B dstond
s Juli I uur Reünie: Spreekbeurt ds
J Borger-voor Logoeverband.
ie Juli ie—ll uur Splertngitraat Ui:
Gelegenheid tot kosteloze inenting en
hennentlng tegen dlphterle voor kin
deren
II Juli ië— U uur Splerlngetraat 113:
Spreekuur Kraamcentrum
ie Juli 7.3ë uur Veemarktrestaurant:
Jaarvergadering voetbal- en atletiek
vereniging „Gouda".
Bioscopen
Thalia Theater: Laura (met Gene
Tlerney en Dana Andrew)
■eunte Blëtcoop: De elang van
Shanghai
Aanvang 1. 7 tn 115 ziur. Zondag 3.
I 7 tn 115 uur Thalla Theater Dins
dag geen middagvoorstelling
Sport op Zondag
Voetbaltennls: Demonstratie door A.
Junllnt. 10 uur Goude-terreln
Voetbal: Be-llsslngswedslrlid kam
pioenschap Afde.ma Gouda Gouda I—
Moordrecht I. 7 uur Olympia-tertcin-
Uitreiking nieuwe
bonkaarten
kaarten (medebrengen tweede dlstri-
builestamkaan en bonkaart 707) hij
Diatributledlenst Westhaven 13. van
t13 en 3-4 uur
5 Juli: Sl—'T eUten 1—tl uur.
T Jüll: U—Ve
I Juli; VI—We
9 Juli We—Wo
10 JuH; Wu—7. (en »e!fverzorgers)
31 Juli: Na-Uitreiking
Zondagsdienst doktoren
B«j afwezigheid van de hulaarU zijn
van Zaterdagmiddag J tot Zondag
avond' tg uur te consultoren de dokto
ren P de Boer Gouwe 111 (telefoon
3371) en C van EUt. Kattenaingel 71
(telefoon 3341)
Apothekersdiens!
Steeds geopend (dei naohts alléén
voor recepten) Apotheek E. Grendel,
alleen Lange Tlendcweg I
Onze bioscopen
LAURA
Thalla Theater: Sfeer en karak
tertekening zijn de bases, waarop
eon detectivefilm steunt. „Laura"
ls een film, die beide eigenschappen
bezit en daarom alleen al ls zij aan
trekkelijk Ze heeft één kwade
eigenschap, dat van eép nogal
conventioneel thriller-thema, waar
op een ietwat langdradige speur
tocht is gebaseerd naar de oplossing
van een moord, welke ontknoping
de oplettende toeschouwer zich al
halverwege bewust is.
Het markante in de film is dc
wijze, waarop dc regisseur, de
Oostenrijkse Amerikaan Otto Pre-
mlnger. door beeld en licht de psy
chologische achtergrond van het ge
val openlegt, hoe hij met oog voor
elk. haast invisibel detail een
milieu-schildering geeft, die het
'schijnbaar zo simpele verhagl een
treffende diepte verschaft.
Clifford Webb geeft een uiterst
knappe vertolking van een door zijn
vermaardheid „opgeschroefde" Jour
nalist. wiens gespletenheid tenslotte
de drijfveer wordt van misdaad. Öe
vrouwelijke hoofdVolspeelster Gene
Tierney. 'is het liefelijke meisje,
maar meer dan dat niet.
DE SLANG VAN SJANGHAI
Reünie Bioscoop. Zoals Conan
Doyle zijn Sherlock Holmes. Ivans
zijn Geoffry Gill, zo schiep E. D
Biggcrs zijn Charley Chan. Eert'
typische'figuur, JlthamSlijk traag en
uiterlijk gemoedelijk, maar met een
snel werkend scherpzinnig brein
Bovendien met veel gevoel voor
humor en een bloemrijke manier
van spreken, die hem op aantrek
kelijke wijze rake dingen doet
zeggen. Kortom een interessante,
sympathieke figuur, die in Biggers'
verhalen vaak, door andere toI'W®"
autoriteiten In Amerika en zelfs in
Engeland, te hulp geroepen wordt
En de slimme, doortastende Charley
heeft vanzelfsprekend altijd succes
Ook ln een mysterieuze'geschiede
nis. waarin midden In een grote
Westerse stad vier mensen plotse
ling stervenl' schijnbaar aan een
cobrabeet. vindt Charley na veel
spanning en afwisseling de ver
rassende oplossing. De enige Jaren
geleden overleden Sydney Toler
speelt de hoofdrol, bijgestaan door
Joan Barclay, Mantan Moreland
Benson Fong en anderen. In het
voorprogramma draait ojn. een
twee-acter met Stan Laurel als
boksèr en Oliver Hardy als mana
ger. getiteld „De Bokskampioen".
AAN DE ZEE
Omdat voor u men alle andre gedachten kan vergeten
Zee' en niets anders tien
En hortn dan het ecuuipeiuenden ran uti> golven;
Omdar uu- u-ind waait zonBer het verraad
Van wanden dit hem breken c» «Is vleugels sprenkelt
Dc koelheid uan uu» u-ater en de zilte
Bifterheid ran uw zouten
Omdat in uw bewegen niets is van de
Bedachtzaamheid ran mensen, maar gij altijd vrij
En soeverein z\jt, of gij kalm u spreidt m romerrtmpeli
Of hunhoog stijgt In brieaend en schuimbekkend iteiffrcn.
Of awaar en wreed de stormbocht van uw b««r
Doet daarren tot hg dreunende overslaat.
Of loom htm viert waar hg zijn schelpvrgcht werpt
Op lege stranden:
Omdat gij heer zijt. vrouw zfet. kind ijjt. m}er
Konmklgk u gedraagt en niets begeert
Dan zijn die ge nu efnmaal zijt, dddromA v K -
Heb ik u lief
Uit Albert Ver toep. Oorspronkelijk Dichtwerk
VAN EEN
BESTUURSTAFEL
u
Op de toren
Op een zonnlae, dag heb Ik de
dorpetorar beklommen Werkelijk,
daar waa enige itided voor nodig.
Lange stoffige verveloze ladders,
wellicht eeuwen oud. ben lk om
hoog geklauterd. In mijn herinne
ring atsan mij nog voor de geeet:
een niet meer gebruikt donker hok,
waar in vroeger jaren dronkaarde
hun roea mochten uitslapen of die
ven en ander „gespuls" werden
opgesloten, voordat zij naar de ge-
vangcnl* werden overgebracht, spin
rag en rommelige zolder». Op de
zolders hing een schemerig licht.
Tenalotte bereikte lk de zolder, waar
vroeger de mooie grote torenklok
hing. maar" die door de Duitser»
werd geroofd.
Ik opende de deur. welke toegang
gaf tot de torentrana en een ver
rukkelijk panorama van het mooie
vlakke polderland van midden Zuid-
Holland ontrolde aan mijn oog
Lange tijd heb ik op de toren
trana vertoefd. Het waa een dag vol
(zonlicht met een heldere atrakke
lucht. In de verte zag lk de torens,
schoorstenen en gebouwen van Rot
terdam. Delft. Den Haag. Lelden
en Gouda. Hoog boven het polder
land staken de hefbruggen over de
Gouwe te Waddlnxveen. Boskoop
en Alphen aan de Rijn uit. Rondom
laaen ln l\ct «roene vlnkke ind de
omliggende dorpen verspreid
Een electrlsche trein gleed over dc
spoorbaan Gouda—Den Haag Op
dé naast deze baan evenwijdig
lopende verkeersweg schoven in
regelmatige vaart auto's van we»t
naar oost en omgekeerd
Aan de voet van dé toren lag het
oude dorpje Op deze warme mid
dag bijna uitgestorven Het geluid
van een paar pratendè vrouwen ln
de achtertuintjes van haar huls
bezig met huishoudelijk werk. een
kraaiende haan en een- koe. die
veraf ergens loeide, was Vet en'tie.
da» tot mi) doordrong
En om het dorp heenjag het open
land met zijn groene 'welden met
grazend vee en de welvarende ak
kers met opschietend graan en de
aardappelvelden met onafzienbare
rijen van het ópgekomen loof
Fel weerkaatsten de zonnestralen
op de ruiten van een complex wa
renhuizen verderop gelegen.
Langs de rechte polderwegen la
gen de Hollandse hofsteden, soms
Ópen ln het polderland, soms ver
scholen tussen lommerrijk ge
boomte.
Op de akkers en ln het land wa
ren de mannen aan de arbeid
Een beeld van vrede en welvaart.
Dit ls het land. dat lk bovenal
liefheb. Zo van de torentrans af
scheen het leven gelukkig en goed.
Op die schone lentedag was het
leven, wélllcht vqor een wijle ook
gelukkig en goed. want op zo'n
dag verdwijnen de zorgen en de
moeiten en staat ona hart open voor
licht en zonneschijn.
Dan kunnen we ona gelukkig ge-
woelen. ondanks de moeiten en zor
gen van de na-oorlogse tijd
Teruggekeerd naar de begane
grond vroeg het werk van elke dag
weder zijn aandacht.
De nuchtere werkelijkheid. Het
beeld van het geluksland was slechts
een droom. Neen. het geluksland
wordt hier niet gevonden. Ook op
het land zijn er strijd, teleurstelling
en verdriet, «omi ook verbittering
maar gelukkig worden ook hier ge
vonden. misschien soms wel Iets
metr dsn ln de steden, gezonde
levensvreugde, evenwichtigheid en
Sftids 1941 hadden de Goudse
scholieren hun schoolsportdag niet
meer gehad. Qorlog en bezetting
waren, gelijk vjaor zovele gebeurte
nissen. welke tot een zekere tradi
tie waren geworden., spelbrekers en
ofschoon men verleden jaar plannen
had de sportdag voor de achoolkin-
deren te heratellen. is daar om al
lerlei redenen nieta van gekomen
Doch gisteren ls dit jeugdfestijn
In ere hersteld, dank zij het Initia
tief van het beatuur van de atle
tiekvereniging „Ter Gouw", dat zich
op verzoek van het gemeentebestuur
belastte met de ^organisatie.
Een schoolsportdag is een grote
gebeurtenis voor Iedere scholier.
Want de eer van de school staat
op het spel. Er moet gestreden wor
den op diverse athletleknummers
om maar zoveel mogelijk punten te
verzamelen. En het totaal der
prestaties bepaalt de kracht van de
school Een sportieve rivaliteit is
daarvan het gevolg. Maanden tevo
ren wordt al met de training be
gonnen. De jongena en meiajes le
ren de atarthouding voor de loop-
Dlr. r. Tleter. Hoofdred. Leo Ott
Staatk. red. prof mr C. W. de Vries.
Chef-red S H. v. d. Krast*. Uitgave
en druk N.V. R'damsch NléuwibUd.
nummers, het overgeven van het
estafettestokje en ze oefenen hoe
groot hun aanloop moet zijn om
een goede sprong over het touw of
Jn de springbak te kunnen maken
Om de schooleer
Achthonderd,jongens en meisjes
van dt meeste Goudse scholen, la
gere ulo en middelbare, hebben
elkaar gisteren op het Olympia-ter-
reln bekampt. De gehele dag heera-
te er een gezellige atemmlng, waar
toe de vrolijke gramofoonmuziek
heeft bijgedragen. De spanning was
groot. Vol aandacht volgden de leer
lingen de verrichtingen van hun
medescholieren en \oejuichingen
waren niet van d« luent. Men zag
er op de estafettenumraers de klein
ste schooljongen hoopvol lopen te
gen dé grootste, en natuurlijk ver
loor hij. ook «1 liep hij zo hard. dat
men z'n benen niet meer zag. Zo is
een sportdag: iedereen doet z'n beg.
omdat het gaat om de eer van de
school. En ls dan niet de moraal
van dit festijn, dat-onze schooljeugd
gemeenschapsbese'f wordt bijge
bracht.
Na afloop van de wedstrijden ga
ven leerlingen van de eerste ópen-
bare lagere school onder leiding van
mej. Bokhoven en met fluitmuzlek
begeleid door de heer Van den Dool
enige volksdansen, die zeer aardig
waren.
De wethoudster van onderwijs,
mevr..- J. N van Dantzlg-Melles.
rèikte de medèilles uit na een dank
woord gericht te hebben tot de or
ganisatoren de heren O. van 'X
Clooater, H. C. Hcineman en J. de
Kok en tot de onderwijzers, die als
juryleden en wlssclpuntwachters
fungeerden. Wethouder C. H. Ha-
gedorn. mr H. J. Smidt, Inspecteur
van hel lager onderwijs en de heer
C H. Akkermans. consulent van dc
lichamelijke opvoeding, woonden het
feest bij-
De winnaars
De resultaten waren:
Meisjes 10 en 12 j. 1 Prinses Ju-
lianaschoo) afd. L.O. 74 p. 2 Open
bare lagere achool B. 54 p„ 3 Wes-
terachool 43 p.
Meiajes 12 en 13 J. 1 Prinses Julia-
naschool afd. 'ULO. 74 p„ 2 Wester-
school 67 p.. 3r Openbare lagere
school no. 1 35-13. v
Meisjes 14 en 15 J. 1 Openbare
school voor ULO 134 p„ 2 Prinses
Julianaschool afd. ULO 107 p 3
Rijks HBS 58 p
10 J- en ouder 1 Openbare
séSool voor ULO 153 p„ 2 Rijks
.HBS 127 p.. 3 Prinses Jullsnaschool
afd.. ULO 53 p.
Jongena 10 en 12 J. 1 Westerschool
81 p„ 2 Openbare lagere school no. 7
66 p., 3 Openbare lagere school B.
32 p.
Jpngens 12 en 13 jaar 1 Openbare
lagere, achool B 73 p., 2 Openbare
school voor ULO 65 p.. 3 Prinses
Juli%naschool afd. ULO 43 p.
Jongena 14 en 15 jaar 1 Ambachts
school 111 p.. Openbare school voor
ULO 96 p„ Rijks HBS 75 p
Jongens 18 Jaar en ouder 1 Rijks
H-BS 112 p„ 2 Ambachtsschool 91 p..
3 Openbare school voor ULO 77 p.
zoveel, dat een mens gelukkig kan
makeri.
Dc dorpsgemeenschappen hekben
hun vraagstukken en problemen,
welke menigmakl eveneens ln dë
steden zullen worden gevonden,
doch soms een specifiek landelijk
karakter dragen.
De gedachte 1% gerijpt om U hier
van iets te vertellen.
Ala opschrift voor deze rubriek
heb Ik gekozen: Spiegel van hat
land. Eerst had Ik ala opschrift ge
dacht: Spiegel van het Platteland,
maar het wóórd plat wil gr bij mij
niet In Plat heeft een onaangename
klank. Het doet zo denken aan het
banale en het plompe. En daarover
wilde ik het juiat niet hebben.
LANDMAN.
Puzzle-winnaars
Al vielen cr maar zeven vragen
te beantwoorden de lezers hebben
voor de oplossing van de Invul-
puzzle heel wat te bedenken ge
had. Maar. onze trouwe puzzlolaara
geven we hebben het al metr ge
merkt .niet gauw op en zij zijn
wel tot de goede oplossing gekomen.
De winnaars zijn ditmaal:
Prijs van ƒ5: G. C van WelzenU,
Cronjéetraat 1
Prijzen van ƒ2.50: C -Voerman. Flu-
weiensingel 35 en J W Koopman,
Pleter Marltzstraet 4.
De prijzen kunnen aan ons tajregu
Markt 31 worden afgehaald.
SPORTNIEUWS
Schaken.
Mesiemaker'i bekerkamp
In de bekerwedstrijd van „Mease-
maker" was de uitslag der vierde
ronde; J J Baggerman—T Rook
1-0; A. H. Kullk—P. Roggeveen 0-1;
P. v d. Zouwen—I. C. Kamer 0-1;
A. Rietdijk—W. E. de Jong 1-0; F.
van Katwijk—W Boswinkel 0-1: A.
v d. Vlist—J. H. van der Harst 0-1;
B A de Jong—A Scharlo 1-0: J.
den Broeder—N J. T. Hoogendoorn
o-l: A. HeiJ—N. v d. Ven 0-1: J.
Breukhoven—J. M. Naerebout 0-1;
H Meijer—B A. de Mink 1-0"' J-
Dekker—W. Kettler 0-1; J. J. Jagar
P van Reede 0-1; C. P Hooi-
meijer—I. C. Kamer '1-0.
Volgende week begint de troost-
wedstrljd voor de 29 deelnemera die
afgevallen zijn
Waterpolo.
PROGRAMMA KOMENDE WEEK
Kon, Nad. Zwamboni
Maandag: Meeuwen-G.Z.C.; Bos-
koop-D K R (dames); Boskoop 2-
Zijl 3.
Dinsdag: Zijl-Gouwe: S.Z.P.C.-
O.Z.V. B.Z.P C -B.Z.C.
Woensdag: Maas-Gouwe: G.Z.C. 3-
Z.I.A.N. 4: A Z C-Boskoop (dames).
Zaterdag: O.Z.V.-Boskoop.
Kring Gouda
Dinadag: S.fc.P.C.-O.Z.V. (adspl-
ranten): S.Z.P.C.-OZ.V. (dames);
S.Z.P.C. 2-O.Z.V 2: BZPC.-
B.Z.C. 2 b
Woensdag: G.Z.C 6-O.Z.V. (adspl-
ranten); A.Z.C. 3-O.Z.V. 3.
Zaterdag: O.Z.V.-Boskoop (adspi-
ranten)
COMPETITIE UI8LAG.
K.N.Z.B U.Z.S.C. 3-G.Z C. 3 7-1.
Roeien.
DELFTSE SPORT tN
DE EINDSTRIJD
De acht vah de Delftse Sport
heeft te Henley de halve elndstrija
van de Grand Challenge Cup ge
wonnen door Kingston R.C. met an
derhalve lengte te slaan in de tijd
van 7 min. 15 sec.
Lawntennla
Kramer Wimbledon-
kampioen i
Kramer -la Wirabledon-kamplotn
geworden door «Qn landgenoot Tom
Brown voor de vijfde maal In ajjn
loopbaan In straight sela te ver
slaan: 61. <63, 6—t Een nieuwe
tenniskonlng is gekroond door een
echte koning. George VI, die as
afloop de grote sllveren wisselbeker
aan de Amerikaan overhandigde,
waarna hU sieb geruime HJd met
belde finalisten ln de loge onder
hield. waarbij ook koningin Elisa
beth en prinses Margaret Rose aan-
weslg waren.
17.000 Personen waren getuige
van een strijd, dio een anti-climax
Inleidde, want Tom Brown waa in
geen enkel opzicht tegen het veel
gavere spel van de nieuwe kam
pioen bestand. Een strijd, die ook.
omdat beide spelera eenzelfde stijl
bezitten, weinig Interessant wa».
Alleen in de tweede set was er even
spanning, toen beiden tot en met
de zevende game de eigen service
wonnen en Kramer met *4—3 de
leiding had. Brown verloor echter
in de achtste game de service en
Kramer besloot eep (tand van 40
15 op eigen service met een ece.
Toen Brown ook de eerste game
eigen aervlce ln de derde set
verloor, waa het pleit beslecht en
was het wachten slechts op een zo
snel mogelijk einde.
ZATERDAG 5 JULI 1947
TWEEDE BLAD, PA
Vee. niet weplopen. Nog even ge
duld'.
De laatste voorbereidingen.
De zee tegemoet.
Een beetje koud en een beetje nat.
Geef hier, daf ie mijn eminer.
Van 't spelen moe.
1922' 5 JUU 1947
Eierschalen
De laatste tijd krijgen wij nogal
eens een el op de bon. Dat het zo
blijve! Weet u. dat u de lege eier
schalen nuttig kunt gebruiken?
Enige fijngestampte elerachillen in
de pan met zeepsop voor het te ko
ken hulswasje hebben een blekende
werking.
VOOR DE
DAMES
yANDAAG im .((-.n-lwioll»
Jaar was het een belangrijke dsg
In hst leven van vrijwel alle vreu-
wen: toen mochten sjj veer de
eerste maal deelnemen aan de ver
kiesingen voor de Tweede Kamer.
Hoewel voor haar het stembureau
niet geheel en al nieuw waa
immers sedert de vrouw het actief
kiesrecht had gekregen waren er
reeds verkiezingen voor gemeente
raden en Provinciale Staten gehou
den de stemming voor de leden
der Tweede Kamer waa totdusver
zonder haar verlopen. Voor het
eerst richtte de verkiezlngapropa-
ganda over het gehele land zich
vooral tot de kiezeresaen.
Met deze ver-
kiezlng werd 'n
periode in de
strijd voor ge
lijkstelling tus
sen man en
vrouw afgeslo
ten ze vorm
de de kroon op het werk van de
toenmalige Vereniging voor Vrou
wenkiesrecht, die Jarenlang -strijd
had gevoerd onder aanvoering van
dr Aletta Jacobs, de eerste vrouwe
lijke dokter, die Nederland heeft
gehad.
Vrouwen met Vaandels
en dundoek
Jarenlang waa er (propaganda ge
voerd. maar de actie van de Ver
eniging voor Vrouwenkiesrecht
(daarnaast had men de kleinere
„Bond voor Vrouwenkiesrecht", In
welks bestuur ook mannen zitting
konden hebben) werd pas met recht
Intensief, toen de Tweede Kamer In
1916 de Grondwetsherziening ter
hand nam. Het wetsvoorstel-Cort
Van der Linden betreffende Grond-
wetsherslenlng bevatte het alge
meen kiesrecht voor mannen doch
slechts het passief kiesrecht voor
vrouwen. Natuurlijk ging dit de
feministen ntet ver genoeg en hoe
wel tijdens de oorlog demonstraties
verboden warent wist de Vereni
ging voor Vrouwenkiesrecht toch
toestemming t£ krijgen, voor het
houden van een betoging In Am
sterdam en Den Haag. In laatst
genoemde stad had zij plaats op 18
October 1916 en van die datum af
tot de Grondwetsherziening haar
beslag had. postten elke dag enige
..Kiesrechtvrouwen" bij de Ingang
der Tweede Kamer om de leden op
haar verlangen attent te maken. Te
vergeefs! Wel werd de vrouw..het
passief klerecht toegekend en wer
den uit de Grondwet de beletselen
tegen Invoering van algemeen vrou
wenkiesrecht weggenomen, maar"
het stemrecht kreeg zij nog niet.
Dit gebcuVde pas ln 1919 bij de z.g.
Wet-Marchant.
Bij de Tweede-Kamer-v»rklezln-
gen In 1919 werd slechts één vrouw
gekozen, de sociaal-democrate Sure
Groenpwcg en het spreekt vanzelf,
dat *lj opeens ln het middelpunt
van aller belangstelling stond, veel
crltlek moest ondergaan en veel be
kijks had.
Na dfe woelige Novemberdagen
van 1918 diende mr Merchant het
wetsvoorstel ln om vrouwen het al-
gempen kiesrecht te geven. Dit
voorstel werd aangenomen en 18
September 1919 door de koningin
bekrachtigd.
In Mei 1920 togen er voor het
eerst vrouwen naar de stembus, en
wel ln Maagtrlsht. waar toen de
eerate Gemeenteraadsverkiezingen
werden gehouden, nadat de vrou
wen het actief kiesrecht hadden ge
kregen. Lelden volgde en daarna
tal van andere steden. Bijna óveral
werden een of meer ^vrouwen ge
kozen.
Spot en hoon
Eindelijk' 5 Juli 1922. trokken alle
vrouwen van Nederland, die de
stemgerechtigde leeftijd hadden be-
reikt, ter stembus Het resultaat
van deze eerste verkiezing vóór de
Tweede Kamer, waaraan vrouwep
deelnamen was. dat de" S.D.A.P.
twee vrouwelijke afgevaardigden,
de R.K. Staatspartij, de Chr. Hlst.
Unie, de Vrijheidsbond en de Vrij
zinnig Democraten elk één vrouwe
lijk lid in de Tweede Kamer brach
ten.
Natuurlijk hebben die eerste
vrouwen in de Kamer het niet ge
makkelijk gehad: spot en hoon wa
ren haar deel. Maar ze hebben dap
per volgehouden. Wie hieromtrent
meer wil weten, verwijzen wij naar
het onlangs bij de Uitgeverij van
Loghum Slaterus te Arnhem yer-
schenen boekje „Wat deden de
vrouwen met hagr kiesrecht*",
wasrin vertegenwoordigsters van
de voornaamste politieke partijen
een overzicht geven van hetgeen
door vrouwen ln de vertegenwoor
digende lichamen is verricht.
Het Hoofdbestuur van de Alg. Ved.
Vereniging voor Vrouwenkiesrecht
even voor het bepln van een der
grote demonstraties, welke In lilt
werden gehouden
In het midden, met de ruiker,
mevrouu» dr Aletta Jacobs, de pre
sidente der vereniging. Dr Jacobs
kon zich erop beroemen het eerste
meisje te zün geweest, dat toegang
kreeg tot de universiteit.
Zij was de eerste vrouwelijke
dokter in Nederland.
Vijand van vliegen
Wij habbea wear UvandeWwaler.
Gewoonlijk gebruiken dames dit.
als zij een echt frisse geur om zlth
heen willen hebben. Maarlang
niet ieder waardeert de geur van
lavendeL Dit geldt voor ment en
dier. Vliegen bijvoorbeeld moeten
niet# hebben van lavendel. Daarom:
als vliegen u uit de slaap willen
houden, legt u dan een sponsje,
doekje of propje watten, gedrenkt
in lavendel-water, op uw kussen en
de vervelende.plaaggeeesten zullen
verre van u blijven.
I Paul Jones hier te lande zijn prU-
zen. Dit gebeuren vergrootte de
I moeilijkheden, die ona land had mot
Engeland en was uiteindelijk mede
J aanleiding tot de Vierde Engelse
oorlog. Weliswaar gelastten de Sta-
ten tensïbtte Paul Jones te vertrek-
ken. doch hij toonde nu een last-
.1 brief van Frankrijk, naar welk land
hij vertrok.
Na de Vrede van Versailles ging
Paul Jonea in Ruaslsche dienst en
streed o.a. op de Zwarte Zee. In
1790 nam hij echter reeds ontslag.
I omdat hij ontevreden waa over het
I slechte materiaal, dat men hem ten
dienste had gesteld. Daarna begaf
hij zich naar Parijs, waar hij 18 Juli
1792 overleed,
i Voor de Verenigde Staten is John
Paul Jones, die oorspronkelijk John
Paul heette, een man van grote be
tekenis geweest, want hij was een
der grondleggers van de Ameri-
I kaanse marine, welke hij daarna
ook georganiseerd heeft. Bovendien
komt hem de eer toe voor het eerst
I ln 1777 de Stars and Stripes
op zee te hebben gevoerd. Zijn naam
I komt ook nog voor in de aankondi
ging van een Engelse dames-wis-
seldans: „The next dance will be
a Paul Jones!" (De volgende dans
Is een Paul Jonea!).
John Paul Jonta.
Een Nederlanda volksliedje zegt:
„Daar komt PatiUtel Jonas aan,
't ls zo'n aardig ventjet"
Slechts weinigen zullen weten wie
die Psuwel Jonas was.
Morgen is het juist twee eeuwen
geleden dat dit heerschap het le
venslicht aanschouwde. HU heette
John Paul Joncs en werd 6 Juli 1747
geboren te Klrkbeam tn Schotland.
ZUn jeugd bracht hij ln armoede
door: zodra hU de kans daartoe had.
n.l. op zUn 12de Jaar. werd hij zee
man en voer ln de slavenhandel
Het duurde niet lang of hU werd
koopvaardijkapitein. In 1773 gaf hU
echter de zee prijs voor het vaste
land en vestigde zich op een door
hem geërfde plantage ln Amerika.
Toen de Amerikaanse Vrijheidsoor-
Erwten rapen
Dit la een aardig apelletjt. aU er
vriendje* of vriendinnetjes op be
zoek zijn. Vraag aan moeder voor
elk 20 erwten, mear zorg. dat te niet
wegraken, want erwten zijn een
kostelijk voedsel, waarmeé niet
lichtzinnig mag worden omgespron
gen.
Elk kind moet. behalve de 20 erw
ten. ook twee potloden of stokjes
hebben en een kopje. Op een be
paald teken beginnen ze allemaal
tegelijk hun erwten met behulp van
de potloden of stokje in de kopjes
over te brengen. Ze mogen ze niet
met de vingers aanraken. Het valt
niet mee. leder ogenblik glipt Je
erwt tuisen da potloden of stokjes
weg. maar dat maakt het spelletje
juist leuk.
Wie de 20 erwten het eerst ln
zijn kopje heeft of wie er bijvoor
beeld na vijf minuten de meeste in
heeft, ls winnsar.
VOOR DE
JEUGD
Oploraing Rebus
Dé gevraagde plaatsnaam luidde:
Beekbergen
ontstaan met voldoende
ruimte voor het vulsel;
Woo
Een heerlijk zomergerecht vormen
gevulde komkommers Wil men
deze bereiden, dan bestaan er twee
mogelUkheden:
le. De komkommers worden al
of niet geschild overlangs door-
----midden gesneden en het zaad worth
log uitbrak trad hU ln dienst bU de er mej een |^pe| geheej ui'geschrant.
marine en kaapte een *eer groot zodat van elke komkommer twee
aantal Engelse schepen. HU was een „chrepji
raszeevaarder en begchikt^ over een
grote dosis moed. In de^Jaron 1777-,
1779 kruiste hU ln de wateren
rondom Engeland en ln September
1779 versloeg hU een Engels smal
deel bU Flamborough Head, hoewel
de Britse oorlogsbodems heel wat
groter gcvechtswaarde hadden dan
zijn kaperschip. In overeenstem
ming met de orders van zUn rege
ring bracht Jones enige priji*e-
maakte schepen naar Texel. Dat de
regering der Republiek van de Ver
enigde Nederlanden Jones niet on
middellijk als kaper stratte. wekte
de verontwaardiging van de Engel-
se gezant te 'a Gravenhage. Yorke.
Jonea trok zich hiervan nieta aan
en hU bezocht Amsterdam en Den
Haag. waar men hem feeatclUk ont
haalde ais held. ja zelfa als bond
genoot. Min of meer officieel werd
hU te 's Grsvenhage door de rege
ring ontvangen. Inmiddels verkocht
'aar...... gezien de textlel-
«chaarste een alaapzakje of
lakens meebrengen". schrUft uw
vriendin ln antwoord op uw ver
zoek. of zU „u een paar dagen kan
hebben".
„Tot ons leedwezen moeten wij u
verzoeken zalf voor llnntn te zor
gen". schrijft de hotel- of pension
houder. die u toezegt een of meer
kamers voor u te ^reserveren.
„En Mam, wU moeten een slaap
zak meebrengen als wij gaan kam
peren".
In alle toonaarden klinkt het u,
als u vacantleplanrien maakt, toe,
dat u en uw kinderen tussen uw
eigen lakens zullen moeten kruipen,
waar u uw vrije tijd ook suit door
brengen of waarheen uw kinderen
gaan.
NatuurlUk ls het „gesleep", dat
meenemen van eigen lakens. Ze
rijn vrij zwaar, nemen tamelUk veel
plaat* ln de koffer ln en. als het
uw spruiten betreft, ziet u met
lede ogen aan wanneer ze met het
laatste atel goede lakens, dat u be
zit, op reis gaan. Zult u ze ooit
weerzien?
Waag er dus om te beginnen
slechts uw oudste lakens aan en
uhewtëw éuKtëtifchgn tot 115 fV
a bovenkant 1 63 n
neem de wenk, hier en daar ge
geven. ter harte en geef d» voor
keur aan een alaapzak boven twee
lakens plus sloop. Die alaapzak kan
bovendien ook een kussensloop ln
zich bergen.
Voor zulk een slaapzak kunt u
de alleroudste lakens gebruiken
welke u bezit, bljvojrbeeld lakens,
die al lang geleden ln het midden
wsren gesleten. U hebt ze toen on-
getwUfeld door midden geknipt en
de oorspronkelUke zUkanten asn
elkaar genaaid om zodoende weer
lakens te krijgen, die ln het mid
den pog vrij «tevlg weren. Wat ln
het midden was, zUn dus nu de zU
kanten geworden deze waren al
wat fesleten en door het Instoppen
•eijn ze natuurlijk er niet op vooruit
gegaan. Welnu, hebt u twee van
zulke lakens, maak er dan resoluut
een alaapzak van. Hiervoor be
hoeven de lakena slechts 70 c.m.
breed te zijn. wat betekent, dat u
de ergst grieten kanten kunt weg
knippen. Leg deze lakena op elkaar
en stik ze over een lengte van 115
c.m. dicht. Het bovenlaken behoeft
slechts 1 m. 65 lang te zUn. Het
gedeelte dat niet aan het onder
laken ls vastgenaaid en dat eep
lengte van 50 c.m. heeft, wordt
over de breedte dubbelgevouwen,
zodat u een overslag van 25 cjn.
lengte krijgt
Het onderlaken heeft de normale
lengte van 1 m. 90. Aan het ene
eind wordt het over een lengte van
115 c.m., zoals boven gezegd, dicht
gestikt of mJLW aan het boven
laken vastgenaaid, zodat een zak
ontstaat. Aan het andere eind. dat
het hoofdeinde moet worden, zet u
een stuk aan, 70 c.m. breed en 50
cjn. lang. Dit aangezette «tuk wordt
naar achteren geslagen en de zij
kanten dlchtgestlkt, zodat een sloop
ontataat, waarin u. In uw logeerr
gelegenheid aangekomen, gemak
kelijk het kussen kunt schuiven.
f
t
J
y
s
i
7
e
tt
tt
'i
«t
is
Op elke horizontale rU staan In
het midden twee woorden aan el
kaar gekoppeld. De laatste letter
van het eerate woord ia telkens de
beginletter van het tweede woord.
BU juiste invulling van de ge
vraagde woorden ontataat op le
verticale rij het devies van J. J. L.
ten Kate.
1. In de grond zetten aanspo
ren.
2. Ontelbaar hooistapel.
3. Landbouwwerktuig slnrUke
■preuk.
4. Engelse zilveren munt Ro
meinse geschiedschrijver.
5. Lijfknecht godin der eeuwi
ge jeugd.
6. Kort pauselijk schrijven
kortom (Fr.).
7. Arbeidzaam stok bU het
kaartspel.
8. 1 16 deel van een gl buiten
gewoon-
9. Oorlogsvaartuig god van he
mel en aarde (Germaanse My
thologie).
10. Afkeuren - onrecht (LalUn).
11. Hoon ponjaard.
12. Hekwerk trekdier (meerv.)
13. Zeer kleine drukletter de
vies.
14. Wilde komUn ijskegel.
15. Zeker kaartfpel spelonk
Oplossingen van deze puzzle
kunnen vóór Donderdag a s wor
den Ingezonden aan het bureau
van ona blad. Voor goede oploasln-
gen worden één prÜ« van f 5 en
twee van f 2.50 beschikbaar ge
steld. Op het adres vermelden:
Puxxle-rubriek. Over deze rubriek
kan niet worden gecorrespondeerd.
De prUswipnaara worden da vol
gende week Zaterdag bekend ge
maakt.
XVAT wü gaan vertellen la al heel
w heel Tang geleden gebeurd in
een land hier heel, heel ver van
daan. In Australië. Daar woonde
Gtdgle toen. een kleine Australlache
jongen. Hij wilde net als alle an
dere kleine jongens graag groot zijn.
Maar dan moest hij een speer en
een bijl hebben, zoals de jagers van
ztjn «tam Dat zou nog heel lanx
duren, misschien wel twee maf]
zolang als hij op zUn vingers kon
teUen. Gidste zuchtte.
Zou dat nu echt niet eerder
kunnen? Als hU het eens aan de
oude Wijze Man vroeg?
De oude Wijze Man waa heel oud
en heel wija en een beetje vreemd.
Zelfs alsjle zon scheen had hij het
nog kqucf en dook diep weg in een
grote dierenhuid. In zijn grijze
haardos had hij een paar rode pa
pegaaienveren gestoken en hij keek
altijd erg streng.
Gidgle was een beetje bang voor
hem. Met een heel zacht stemmetje
vroeg hij.
Wijze Man. waarom kan ik niet
nu al groot zijn*
Je bent te klein, antwoordde
de wijze man.
Mpar waarom?
Omdat het zo la. De Wijze Man
fronste zijn voorhoofd. Je mort
groot zijn. dapper en verstandig en
bovendien moet
Je een apeer en
een bijl hebben.
Maak nu. dat
je weg komt en
-val me niet
langer lastig.
Verschrikt ren
de Gidgie wee
En tóch wil lk groot zijn!
dacht hij.
Een paar dagen later liep hij. ge
wapend met een steen, het boa ln
Hij brak een dikke tak van een
boom. achaafde hem mooi glad
hield de punt in het vuur. zodat
die heel hard werd en had zo een
zelfgemaakte apeer.
Maanden lang had hU er aan ge
werkt. Maar eindelijk was de speer
klaar Het was mMr n,et 10 Jneen»
gegaan.
Trots keek hij er nssr.
Nu moet ik nog moedig en ver
standig worden! dacht hij.
Op een morgen ging hij
met zijn eigen speer de woestijn tn.
Heel groot, heel stil en heel ver a-
ten was die woestijn. Nieta of nie
mand kwam hij tegen. Alleen af en
toe een kangeroe. Een beetje grie
zelig vond hij het wel. Mtfar, hij
hield zich flink.
ik wil niet bang zijn. k ben
niet bang! riep hil hard. Vreemd
hol kwam de echo terug.
Gidgle was dapper en zetto door.
Hij Jaagde en zwierf dagenlang
rond. ZUn ouders waren helemaal
niet ongerust Zij wisten wel. det
Gidgle op zichzelf kon passen. Als
hU dorat had. dronk hU water, alt
een riviertje en 'anachts .ala het
koud was maakte fill een vuurtje.
Over de hele woettUn waa het
vuur te zien. Toen de menaen van
de stam het dichter bij zagen komen
zeiden ze:
Gidgle komt over een paar da
gen terug. a
En zUn moeder dacht:
..en hu keek nllljd er, - 11. ».l lUn
maken.
Op een dag doodde Gidgle een
kangeroe met rijn speer. Hij sneed
de «taart af en nam die mee voor
zijn moeder. Toen ging hU naar
huls
Zijn moeder was trots. Zijn vader
sloeg hem op de schouder en zal.
je bent fltnk en dapper
Weer ging Oldgle naar de Wlize
Man. - Ik ben gegroeid. Vad-r
/.egt. dat Ik dgpper ben en ik heb
een speer. Geef me nu astublieft
een stenen bUI. dan ben lk groot.
Het 'is allemaal waar. wat le
daar zegt. ma^ar je bent toeh nog
niet groot genoeg om een stenen aljl
te krUgen
Gidgle was leleuraestcld
HU vroeg zUn vader om raad.
Waar kan Ik een stenen bijl
vinden? vroeg hU. Dan zoek ik net
zo lang. tot ik hem heb
Die kun jc niet vinden, ant
woordde de vadcf De WUze Man
maak? ze en hij «Heen weet. waar
le de «teen kunt vinden.
Misschien haëlt hU M uit ue
woestijn, dacht de Jongen. Ik zal
toch eena. gaan zoeken
Op een avond zat Gidgle voor de
hut. Er verschoot een ster! Dat ge
beurde wel eens meer. maar deze
schoot anel en laag langs de donkm-
re hemel en Het een lichtende
streep achter Laag ging hU over
het kamp heen Iedereen waa bang.
zelfa de Wijze Man.
Alleen Gidgle niet. Hij wilde tien
wat er met dc ster gebeurde, .en
rende naar bulten Er klonk een
doffe klap. De ster was op de asrde
gevallen. Gidgle wist niet. dat het
in werkelUkheld een metcoorstern
waï. De volgende dag ging hij naar
de woeatUn om te kijken, of hU de
ster zou kunnen vinden.
En. na vUf dagen zoeken vond hü
hem HU zag een lege plek. Alles er
om heen was afgebrand. In het mid
den was een groot gat en toen
Gidgle naar heneden keek zag hij
een groot stuk steen Kleine stuk
ken. die er tf waren .gevlogen la
gen in het rond.
2e. de komkommers worden op
dezelfde wijze ln tweeën verdeeld,
maar daarna ln zeer dikke sihUven
gesneden (5 cm. dikf. die. nedet het
zaad verwUdgrd t*. zich voordoen
ala atevlge ringen, waarvan de mid
denruimte beschikbaar ls voor het
vulsel.
In beide gevallen worden de ver
deelde komkommers eveo in wa*
kokend water met zout opgekookt
(10 15 minuten), zodat zU voldoende
soepel zijn, het vulsel wordt er ln
gebracht en de stukken (of stukjes),
elk voorzien van een klontje boter
worden ln een ondiepe vuurvaste
schotel geschikt en met een bodem
pje bouillon (bestaande uit het kook
nat met een bouillonblokje) ln dc
oven door en door vmrm gemaakt
Wat het vulsel betreft, de twpe
hieronder beschreven mengsels kun
nen bijzonder worden aangeraden
Zij zijn geschikt voor 4 personen,
d.w.z. det drie niet te grote kom
kommers er mee kunnen worden
gevuld.
Aardappelvulsel
250 Gram (3 4 4 stuks) koude ge
kookte asrdsppelen. 1 tomaat. 1 uitje
of preitje. 20 gram (1 afgestreken
eetlepel) mergerlne. 100 grem (1 ons)
jonge of belegen kaas. scheutje
melk. wat peper en zout
Fruit het gesnipperde uitje of
preitje met de margarine lichtgeel,
voeg ei1 de fUngesneden tomaat bU
en laat die evpn ln de pan mee
smoren.
Wrijf Intussen de aardappelen fijn.
roer er het gefruite mengsel en de
geraspte kaas door an voag er
zovael kokende melk bij als voor de
samenhang nodig Is. Maakt het
mengsel op amaak af met peper en
zout.
Gortvulsel
300 Graon (3 niet te grote thee
kopjes) ln water gekookte gort.
welke men van de vorige dag heeft
overgehouden. 1 uitje. 1 volle thee
lepel kerrie. 20 gram (1 afgestreken
eetlepel) margarine. 100 gram (1 ona)
jonge of belegen kaaa. wat peper en
zout, acheutje melk.
Fruit het gesulpperde uitje mat ds
kerrie en de margarine lichtbruin,
roer er de koude gort door. de ge
raspte kaas'en zoveel warme malk
als yoor de samenhang nodig blijkt
Voég er neer smeek wat zout bij.
Raadsels
Mijn geheel/noemt de naem ven
een'aardig Vogeltje en wordt met
11 letters geschreven.
Een 5. 2.53. 9 ls een vaartuig.
1. 2. 11 8; 9 kan eommlge metalen
lelijk bederven.
7. 3. 8. 4 ls een kleur.
Een 4. 3, 2. 8 dient om ieta ln te
bergen.
Een 5. 8. 3. 7 ia timmermansge
reedschap.
10. 6 is zowel een verkorte Jon
gensnaam els een meisjesnaam.
1
Ik ben een woord van 4 letters.
Met d aan hot eind ban lk een
verkorte jongensnaam, met t een
het eind een klein r<
i roofdier
Oplossing Invul-punlo
1. J. 2. Tal; 1. Totok; 4. Jstegan;
8. Logos, 6. KM! 7. N.
Gidgie merkte let*
HU zeg. dat die kleine stukken
een kant dik en een de an
kant dun weren. HU had lust
stuk op te rapen, maar veder
moeder hadden hem verboden
iets art) te reken, dat hij niet 1
goed kende. Daarom liep hij
naar het kamp terug en riep vader
toe. dat hij iets heel bijzonders had
gevonden.
Toe vader, ga gauw mee!
smeekte hij. En dat deed vldiar.
Toen ze op de plaats kwamen,
weer de ster gevallen was. raapte
veder een «tuk op.
Scherp, scherp dat het wu! Bijna
nog scherper dan vader'a bijl!
Vader gaf het hem om aan de
Wijze Man te laten zien. Die kon
zijn ogen bijna niet geloven. Maar
toen sprak hij:
Mijn zoon. nu ben je werke
lijk groot Jij bent de enige, die
ooit vuurateen he£t gevonden. La
ter zul je één ven onze grootste
jagers zijn.
Moeder kookte weer zijn lieve
lingskostje. vader klopte hem op
zijn schouders en Gidgie was ge
lukkig.
Wat geeft Hilvenum?
I JUU.
Hilv I (K.R.Q.) S Zantff tóe tied.
Sirkr.: 1 Nieuws; 1st 0?rpl9
Nieuws. IN <3r.pl.; IJB Lichtbaken;
Serenade: sse Muzikale Tombola;
15 De Gelaarsde kat; ia «5 Avondgeb.;
11 Nieuws, ll.aa symph Concert
Hilv tl (V ARA) S Nieuws: f.11
Rum liederen: SM Om en nabl] d*
twintig; 7 Viool; <v p R o.) 7to Jeugd:
7 «5 Uns Sancta. (V A R A.) Nieuws;
«15 Oké; l is Vaudeville ork la Da
F.llendlgen: MN Malando. tl Nieuws;
11.15 Jan Corduwener. 11 tl Or pl
Zondag.
Hilv. f: (NCRV), i Nieuws; s.ii Van
j, ('KOR) in Kerkdienst:
(NCRV) i.m Nieuws: t «5 viooimuelek;
(KRO) 155 Hoogmis; 11M pieno. viool
en cello; 11.00 Angel»». 1S.M Orgal;
12 IS In 't Boek hu ys; li js Kareot Sap-
•iel; IMS ZoonewUeer; I.SS Nieuws;
115 Welk boek? I.M Kareot 'Septet;
140 Apologie: I.M Walsmuziek; ï.3ë
Res. orkest; sas pleoomue.; !W De
clamatie; l.4ë Harmonie; tN K*Th.
Arb. Bew: 4.M Zlekenhrf: (NCRW
5 se Kerkdtenetm strijdkrachten;
7M orgel; T.is Kent gtj uw bijbel?
T30 Nieuws; (KRO) 7 45 Lond. rh».
Ork I.M ActualItetten; S.t7 De -#•-
wone. man; I.» De zilvervloot; S.ëë
Sport; (15 Klankbeeld; 1118 Avond
gebed; tt 15 Vaders Dagboek; t*3»
Nieuws; to «5 Kath. nieuws; 1 tië
Symph. concert.
Hilv. II: (VARA) l.ëë Nieuws; l-U
Lied Pv.d.A.; Ill Lond. Phil. Ork.;
150 Voor het Platteland; t.43 Ensemble
rntermezto": l ts Poetduiven ber;
s 15 Geestelijk leven;.I.M Men vraagt:
(VPRO) ll klankpanorama; (1KOR)
1I.M Kerkdienst; 11.45 Tot het hart.V.
h volk, .(AVRO) 12 oo Postduttranbar.:
2.03 Jaac. 12.30 zondagsoM
Zaandams mannenkoor; I.M 1
l 15 Zigeuner ork ..Nador Belar:
De Spoorwegen «prekenI.M Joyce's
Waltzea: 1.05 Boekenhalfuur: IJl Om-
roepkamerork.: St5 Filmer.; 3 30 Thé
danaant; 4 M Sport; (VPRO) I.M Vier
essaya: (VARA) J.M ranfwrecofpe;
5M Orgel; (00 Nleuwa; 108 Sport;
SM Operotteklanken; 7.M Radtoljma-
puo: 7.M stradlva Sextet; (AVRO):
IM nleuwa; I.M Actualiteltëht lil
*5 taf muziekcorps Adomse poLj MO
hoorspel; M Intieme pa iade; tt.l» Ra-
die Phrt. ork.T «SB* Nieuws, tl-ll
Gram.pt-
7 JuU.
DAGPROGRAMMA.
Hilv. I: (NCRW 7 Nleuwa: T.ll Oeh-
lendgymnaatiek; 7.M Sopraan met
Orgel; 7 41 Een woord voor de dog;
i M Nieuws; 1.15 Paubetpitoot; M
Gram.pl.: ë-U Op bezoek bij jonge
reken; IM Licht klassiek conc.; 14.50
Morgendienst. ll.BO oude muaiekj
11.15 Oude en nieuwe schrijvers; UN
Klanken van Hawaii; U W ram. ber
12 00 Marsmuziek; 13.15 RhapsOdla*
■extet; l.oo Nieuws: l.l» Metr. ork.;
M Voor jonge, moeders; m Deutsche
TSnze; I N Vrouwelijk muz pr.; 3.M
Orgel; 3.25 viool, cello en plano; 4-M
Bllbéllezlng: 4 43 Strijkorkest: I M Kin
derzang; I.M Sport; 3 45 Het rijk
overzee
Hilv. II: (AVRO) 7 Nieuws: 71» Och-
icndgymnaeUek; 7.M mil muaiek; I.M
Nieuws; Ml Sextet an orgel; IU
Conc. voor klarinet: 111 Morgen Wh»
ding; I.M WatorvUtnden. pol ber.; Mf
ArbeldavHsmlnen; ïo.M Van vrouw lót
vrouw; 10 31 gopraan. kamerorkest!
11.00 Op dc uitkUk: U 15 Licht
symph. conctri; lioo DanimuaURI I
I' M 'n 't spionnetje; 12J5 Gram pi f
I 00 Nleuwa: 1.13 Renova Septet; 1.58
Zang; 2 20 Wat gaat er om ln de
wereld?. 135 Zang. plano; 3.M Bon-
bonndëre; 4.10 Two happy dajra; 4.M
De opera; I.M Skymaetera; I.M Hoort,
zegt het voort): 5 43 Francisco Canaro.
AVONDPROGRAMMA.
Hilv I: (NCRV) 0.00 Ned Kamor-
kooi. OM cello; I.M Strijdkrachten;
7 00 Nleuwa: 7 is Boekbespreking; 7.31
Het actueel gelukt; 7.43 Appél ex pol.
gevangenen, l.oo Nleuwa: 3.N Pro-
gremma proloog; 8.13 Improvised»*'
concert; 111 IJetand; SM Ned. en
Zwits. volkekederen; II.M Reportage:
io 30 Nleuwa; 10.45 Overdenk**; U-M
Bach; ll 30 Gram.pl.
HHv II: (AVRO) (M Nleuwa; ëtf
Deens meisjeskoor; «.30 Fred. Hartley;
7.00 Piano; 7JO Geneoiogie; 7.41 Zang;
5 00 Nwuwt; I.M Met da microfoon
bij in Volksconcert; 111 r*5
«pel; 10 05 HuMlsch ballet; 10M F
rijk spreekt; 11.M NlMiwa; 11.18 I
Swing College; U.I3 Piano.
Het spel der kleuter»
is „laren". Voor' de-
kleintjes is het i
tt spelen met de
lose mate*, met
en toeter. Ook
goed, dat de i
prikkelt U
voor dele
Heerlijk spelen ln Het
zand en. wet kunnen
wij met deze bal
doen? Zij amuseren
Sich en ontwikkelen-
gtch teven*.
