w
ra
|lïD5NIEUW5
Van werkloze tot huiseigenaar
IJsselstein, oude stad met
bewogen historie
Vijftig gewinnen bouwen
hun eigen woning
Magerte en vermagering
■Am
KOGELS
Vereniging van
oud-politieke
gevangenen
GOUDSF. AFDELING
OPGERICHT
Boomkwekers in congres bijeen
ADOLPHUS
Barmhartigheid
DE
Ongewenste slanke lijn
Doodstraf geëist
Monty bezoekt de
„raket-stad"
"A
NEDERLAAG voor WALENLAND
Bclgië's eenheid niet
met
KERSTMIS
WOENSDAG 9 JULI 1941
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAP. PAGINA i
In onze stad la gisteravond een
•fdcllng van de Nederlandse vereni
ging van ex-polltieke Revannenen
uit de bezettingstijd opgericht De
heer W. Bakker: te Velp. lid van
de pers- en propagandacommissie,
gaf In een vergadering van belang
stellenden ln „Central" een uiteen-
tetting van de Ideeele motleven,
die tot de oprichting Van de ver
eniging hebben geleid en van het
doel. dat zy zich atelt. Uit het ge
meenschappelijk gedragen leed is
reeds in de kampen de verantwoor
delijkheid onder de gevangenéh ge
groeid. zo zelde de heer Bakker,
voor de omstandigheden, waarin
vele lichamelijk en geestelijk ver
zwakte kampgenoten, de zogenaam
de muzelmannen, na de bevrUding
zouden verkeren. Daarby voelde
men zich bovendien moreel ver
plicht de mogeiyke zorgen van de
nagelaten betrekkingen te helpen
verlichten. Bewust van de normen
var» verdraagzaamheid, rechtvaar
digheid en naastenliefde hebben
yele politieke gevangenen, sommi
gen uit idcecle overwegingen, ande
ren louter impulsief, zich na de be
vrijding verenigd tot locale groe
pen. die ieder hel gestelde doel na
streven Met eerbiediging van ieders
geloof of levensovertuiging hebben
deze groepen zich v%renigd in ee,n
landelijke organisatie, een overkoc.-v
peling. om die zorg voor oud-gevan-"
genen, weduwen en wezen met
kracht ter hand te nemen, hun leed
geésteiyk en stoffeiyk te verlichten
en voor hen een redelijke kans te
•cheppen zich weer volledig ln de
maatschappij te -plaatsen. Daarbij
rUn deze oud-politickc gevangenen
zich bewust van de noodzakelijkheid
van het Lcuuuü der democratische
waarden en zij willen daarvoor ge
meenschappelijk strijden, wetende
dat ondanks de overwinning op het
nazi-regiem de nationaal-socialis-
ttsche en fascistische geest nog niet
dood is.
Internationaal contact
Ook internationaal zijn de ex-po-
lltieke gevangenen verenigd in de
Federation Internationale des An
cien Prisonniers Politiques (FIAPP).
waarbij zich 17 landen hebben aan
gesloten Naast de materiële en
geesteiyke zorg houdt deze Interna
tionale organisatie zich bovendien
bezig met het uitwisselen van ge
gevens over de leniging van de nood
onder de ex-politieke gevangenen
in de verschillende landen en het
opsporen van nog vermiste gevan
genen. Ook ln Nederland is men
daaraan bezig nog 100 000 Neder
landers worde" vermist om zo
spoedig mogelijk een einde aan de
Onzekerheid te maken.
In deze vergadering, die onder
voorzitterschap van de heer J M
Wassirik stuud, gaven alle aanwezi
gen zich als lid op. Met een kern
van twintig leden zal men trachten
de ruim twee honderd Goudse oud-
politieke gevangenen en gijzelaars
ln de afdeling te verenigen
'ln het voorlopig bestuur werden
gekozen dokter C. van Elk, voor
zitter. mej. C. vaif Reenen. secreta
resse en de heren H. Haak. penning
meester. K. Markus en J. M. Was
zink leden.
Na afloop van de vergadering leg
den enige aanwezigen een door een
Goudse bloemist geschonken krans
ter nagedachtenis aan de gevalle
nen bij het monument in de zygevel
van het stadhuis.
DE LUCHTBODE.
De postduivenvereniging „De
Luchtbode" hield een wedvlucht uit
Gorinchem. Uitslag: -
J Vooya L <3, 47. 54; A Raffels
1 5. 12. 17. 33. 37. 42^ 46. 50. 60. 06;
A Stolk 3, 16. 39. 48. 61. 65. 67; H. L.
Lakerveld 4. 27. 40; A. v. Reeden 6.
B, 64; J. v Kersbergen 7. 9. 11, 63;
J. v d. Stel 10. 14. 22, 43; P. Noten
boom 13. 44. 68; J v. Hoorn 15; G.
Schouten 18. 38. 71; L. Goudriaan
19 23. 24. 41. 52. 53. 72; G. Brenk-
man 20, 21. 30. 59. 70; A de Kluiver
25 56, P. Stoppcleburg 76. 31; R
de Jong 28. 55; G. Vooljs 29. 32. "34.
35. 69: F Wesseling 38. 51: F. Stop
peleburg 49; J- J- Lakerveld 57, 58;
A. Pijpers 62.
Los 2 uur. eerste duif 231.15,
laatste 23929
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Op 17 Juli hoopt het echtpaar
Pleter Byi—Pleternella ten Hove,
wonende P. C. Bothstraat 29. vijftig
Jaar ln het huwelijk verbonden te
syn-
BEROEP AANGENOMEN.
Onze oud-stadgenoot W. de Wit
te Rotterdam, heeft het beroep als
predikant bü de Geref. Gem. .e
Middelhui* aangenomen en bedankt
voor de beroepen naar Berken-
woude. Genemuiden. Den Haag.
•s Gravenpolder. Haamstede. Krab-
bendyke. Llsse. Meliskerke. Ter-
neuzen, en Tolen.
Diefstallen.
Uit een tydachriftenwagentje op
het station is een blikken doosje
met ƒ70 gestolen, uit een woning
aan het Houtmansplantsoen een
portemonnaie met ƒ8 50. uit een
woning aan de Tollensstraat. waar-
In men des nachts door de onafge-
iloten keukendeur binnendrong een
bedrag van 17 50 en uit een tas
van een fiets van iemand uit Reeu-
wyk. welk rUwiel onbeheerd op
de Oosthaven was neergezet, een
C"NnÜl'"^'e.nil"ïe....nen bil*.
aangifte te worden gedaan, want de
politie verzoekt thans degenen, te
wier nadele op 3 Juni uit een por
tiek aan de Lange Tlendcweg en op
20 Juni naby het Gewestelijk Ar
beidsbureau respectievelijk een he
ren- en een damesfiets werd ont
vreemd. zich ten spoedigste by de
rechprche te melden.
AT
AAR
ANNEER
- In de Franse Nationale Verga
dering ts een ontwerp voor een
perswet ingediend, die het voortaan
onmogelijk zal maken dat een krant
ln handen van een tnduatrléle on-
onverlaat, zekere dr gauer-
wagd. die op bevel van de Gestapo
de beroemde bibliotheek van prof.
•ismund Fraud heeft verbrand, ts
door de Oostenrijkse politie gearree-
teerd.
t Juli l.N uur Pluwelenitngel
99: Openbare verkoping goederen door
deurwaarder R van Blokland.
Juli 3 uur Vr(ie Cvang. Gemeente:
Bidstond
Juli I uur Iteunle: Wedatrljd H
KlnnlglnA v. d. Berg om damkam
pioenschap van Zuid-Holland.
9 Juli l uur Iteunle: spreekbeurt ds
J Börger voor Logosverband.
I Juli I uur Central: Vergadering
van Goudae sigarenwinkeliers
I Juli uur Sint Janskerk: Concert
Toonkunst-Caecilla o.l.v Nico Ver-
hoeff. solisten Carel van Leeuwen
Boomkamp (violoncel) en Willem
HU «man (orgel)
s Juli 1.3S uur Concordia Causerie
Jan Blinkers voor Goudae athleten.
met film
1* Juli IS—11 uur Splertnfstraat 111:
Gelegenheid tot kosteloze Inenting en
herinenting tegen dlphtërte voor kin
deren
1* Juli If—11 uur Spieringstraat 113:
Spreekuur Kraamcentrum
lf Juli Z uur Reünie: Kleutermid-
dag bijzondere neutrale kleuterschool,
lf Juli 7.3f uur Veemarktrfsuurant:
Jaarvergadering voetbal- en athletiek-
verenlglng ..Gouda"
lf Juli I uur Rfunlt: Filmavond
Filmliga, vertoning Rovers ympbo-
nle"
lf Juli I iur Kon Wllhelmlnaweg:
Concert harmonie ..De Pionier"
II Juli I uur Magoll: Btjbelbespre-
klng Jb. Kle'n Haneveld
Bioscopen
Thalia Theatar: Laura (met Gene
Tlerney en Dana Andrew)
Reünie Bioscoop: De slang van
Shanghai
Aanvang 7 en ».1J uur.
Uitreiking nieuwe
bonkaarten
U trelking van bonk«ar'.an 709 aan
houders van :weede dlstnbutlestam-
kaarien (medebrengen tweede dlsirl-
butiesfamkaart en bonkaart 707) bi]
Dlstributledlenst Westhaven 31. van
f—13 en 3—4 uur
10 Juli: Wu—Z (en zelfverzorgers)
31 Juli: Na-ultrelklng
Apothekersdienst
Steeds geopend (des nacht* alléén
voor receptenl: Apotheek C Grendel,
alleen Lange Tiendeweg
Tribunaal te Utrecht
Vroegere Goudse politie
chef staat terecht
Voor het Tribunaal te Utrecht
heeft gisteren terecht gestaan de
35-jarige gewezen opperluitenant
van staatspolitie R. Frijlink. laatste-
lijk korpschef te Gouda, gedetineerd
te Wezep. de beschuldiging ver
meldde hulpverlening aan de vijand
door ln Zeeland medewerking te
verlenen aan landwacht en Ord-
nungspolizei by het verrichten van
huiszoekingen en het controleren
van de verduistering, lidmaatschap
N S B., lidmaatschap van en vervul
len van functies ln het rehtsfront cn
het biyk geven van nationaal-iocia-
listische gezindheid, welk laatste
punt de tenlastelegging nader om
schreef in een twaalftal feiten van
persoonlijke gedragingen en gebeur
tenissen te Utrecht, waar beschul
digde vroeger bij de politie diende,
o.a. dat hij aan de hoofdcommissaris
van politie een rapport hééft inge
diend over die personen in het
Utrechtse politiekorps, die de cellen
vormden voor de agressie tegen de
opmars van de nationaal-socialisti-
sche ideeën.
Na verhoor van beschuldigde, die
de feiten deels toegaf deels ont
kende. heeft de raadsman, mr J. L.
J. A. van Mechclen uit Gouda, een
uitvoerig pleidooi gehouden, waar
in hU zeidc. dat de medewerking
in Zeeland gcgrbnd was op een
ambtelijk bevel 'en daarvoor naar
een verklaring van <dj)L.hoofdinspec-
jteur te Middelburg verwees, die de
ambtelijke opdracht bevestigde. Het
aan de hoofdcommissaris te Utrecht
verstrekte rapport was bedoeld voor
intern gebruik, omdat beschuldigde
uit idealistische overwegingen het
idee had de kloof tussen tegen- en
voorstanders te kunnen overbrug
gen De raadsman gaf toe. dat het
indienen van het rapport verkeerd
is geweest, doch hij bestreed, dat
het aan beshuldigde is te wijten, dat
enige politiemensen ontslagen of ge
gijzeld zijn. omdat er tal van rap
porten zijn ingediend.
Ten aanzien van de persoon van
beschuldigde zeide pleiter, dat deze
geen slecht mens is geweest. Hij was
een idealist, die N.S.B.-cr werd. om
dat hy daarvan een door hem voor
gestaan sterk gezag verwachtte,
maar die niet uit materialistische
overwegingen handelde. Tegenover
de verkeerde instelling bracht mr
Van Mechelen naar voren, dat be
schuldigde veel goeds heeft gedaan
door Nederlanders te helpen cn te
waarschuwen en van klachten geen
werk te maken en de Duitsers tegen
te werken. Ten bewijze hiervan leg
de hij een 25-tal gunstige verkla
ringen. uit Utrecht. Middelburg en
Gouda over. Er op wijzende, dat be
schuldigde zijn betrekking cn zijn
recht op pensioen verloren heeft,
reeds 26 maanden gedetineerd is. in
het kamp t.b.c. heeft gekregen,
waarvan hij wel beterend is. doch
nazorg nodig heeft en dat beschul
digde berouw en spijt van zijn ver
keerde handelingén heeft, verzocht
de raadsman barmhartigheid te la
ten gelden en beschuldigde in vrij-
held te stellen.
Uitspraak 22 Juli.
PRIJSOPDRIJVING
Dakvilt op de vloer
De Goudae prijzencontróle achier-
haalde een sterk staaltje van prijs
opdrijving. Een rubberoldfabrikant
verkocht tegen do geoorloofde prijs
van gemiddeld f 15.73 negenhonderd
rollen dakbedekkingsmateriaal aan
een fabrikant van vloerbedekking.
Deze laatste paste op het mate
riaal een bewerking toe (met de
hand met verf bestryken). waarna
de dakbedekking vloerbedekking
was geworden. Evenwel was h{j
niet in het bezit van een bcdrUfs-
vergunnlng .op grond waarvan hem
een prUsvaststclling werd gewei
gerd. Daarqp stelde hy de prijs
zelf vast. Een zUner afnemers, een
grossier in textiel, verkocht 518
rollen van het product f 74.per
rol. En toen was het nog pas hij
de detaillist. Men kan zich inden
ken. schrUft het Directoraat-Gene
raal van de Prijzen ons. wat aan
het einde van de ketting door de
consument betaald zal moeten wor
den voor een rol dekvilt op zyn
vloer
Proces-verbaal werd opgemaakt.
DS KNOOP NAAR GRONINGEN.
Onze oud-stadgenoot ds Herm.
Knoop, predikant van de Geref.
Kerk art. 31 te Rotterdam-Delfs-
haven, heeft het beroep naar Gro
ningen in de vacature van ptof.
P. Deddena aangenomen.
,DIE GOUDE" OP
BEZOEK
Over een bezoek, dat leden van
de Oudheidkundige Kring aan
IJsselstein hebben gebracht, schryft
men ons:
IJsselstein, de Siichtse kersen-
stad, die lange tijd zich noch tot
Holland, noch tot Utrecht rekende
te behoren, heeft een ryke ge
schiedenis. Naar uit opgravingen
gcblpken is. dateert de eerste neder
zetting al uit de Karolingische tyd.
Met het roemruchte kasteel, een
maal toebehorende aan de machtige
geslachten Van Aemstel. Van Eg-
mond en Van Oranje-Nassau. is de
stad herhaalde malen belegerd,
zelfs geheel gesloopt en weer her
rezen. In 1298 werd het kasteel, na
dat de stad ln handen van Wolfert
van Borselen. veldheer van Hol
land. was gevallen, gedurende een
jaar belegerd, maar verdedigd on
der leiding van Joncfrou Baerte
van Heukelom, gade van Gysbrecht
van Aemstel van IJsselstein. Bij de
overgave waren er nog negen \yeer-
bare mannen over.
De dichter Vondel laat in zijn
treurspel „Gijsbrecht van Aemstel"
Badeloch tot de Amsterdamse Gys
brecht zeggen:
„Uw moeder Baerte toont hop veel
een vrou vermagh.
Wannéér zy IJsselsteijn verdedight
jaar en dagh".
Dat Vondel hier Gysbrechts aan
gehuwde nicht" zyn moeder laat
noemen, is een dichterlyke vryheid.
In de strüd om het behoud van
haar „troon" liet Jacoba van BeUe-
ren in het Jaar 1418 IJsselstein, na
een beleg, platbranden bh verder
door de bewoners van UtFecht uit
plunderen en met da grond gelijk
makèn. Vandaar dat de IJssewtei-
ners de Utrechtenaren eeuwen lang
niet konden uitstaan.
De nieuwe stad
De stad mocht niet meer her-
houwd worden. Dat gebeurde echter
toch, evenwel slechts voor de
Noordelijke helft. De oudé' stads
kern is nu 250 m. breed en 500 m.
lang. Voor 1418 was zy 500 m. lang
en breed. Opgravingen omstreeks
1930 uitgevoerd, hebben dit uitge
wezen. De plaats van de niet-her-
bouwde helft noemt men de
„Nieuwe stad
De laatste afstammelinge van de
Heren van Egmond en IJsselstein
was Anna van Egmond en Buren,
eerste gemalin van Prins Willem
de Zwijger. Zo kwam IJsselstein,
dat het erfdeel werd van Prins
Philips Willem van OranjeNassau.
de Spaanse banneling, in het
Oranjehuis. H. M. de Koningin is
baronesse van IJsselstein.
Het kasteel is tot 1886 in vrij
goede staat gebleven, dank zij een
onwillig huurder Jhr. N. H. Strick
van Linschoten, die het in 1830 niet
ontruimen wilde en het van de slo
per kocht. ZUn dochter bewoonde,
het tot haar overlijden en toen kon
het breekyzer in de hechte muren
gezet worden. Alleen de trappen-
toren, waarin een gyzelkamer en
een lugubere cel, bleef gespaard.
Als Rijksmonument wordt dit over
blijfsel bewaard en gerestaureerd.
Het Stadhui*, in het centrum van
de stad, in de zestiende eeuw ge
bouwd. heeft een bezienswaardige
raadzaal, burgemeesterskamer en
een raadskelder, zoiets als de
Goudse Vleeshal.
ln het Gasthuis, voormalig kloos
ter „Onze Lieve Vrouwenberg",
meent men in een der overwelfde
vertrekken een „Librye" te her
kennen.
De Hervormde kerk, in de zes
tiende eeuw gebouwd, in 1911 af
gebrand en later gerestaureerd,
heeft een merkwaardige toren, die
in 1925—1928 is gerestaureerd en
van een nieuwe top in moderne
vorm voorzien. Het is een archi
tectonische merkwaardigheid ge
worden.
In de kerk liggen de praalgraven
van twee Heren van ArmMrl met
hun echlgrnoten, n.l t an de be
kende „Joncfrou Baerte en van
Aieid van Culemboig een andere
weldoenster van IJsselstein.
Woningbouw in Korte
Akkeren gegund
Het bestuur van de woningbouw
vereniging „Ons Ideaal" heeft het
bouwen van een en tachtig arbei
derswoningen aan de Bakhuizen van
den Brinkstraat. Schaepmanstraat
cn Da Costakadc in aansluiting op
de thans in aanbouw zUnde vyf en
dertig huizen terzelfder plaatse ge
gund aan de heer G. de Man te
Stryen. de laagste Inschrijver, die
ook de vijf en dertig woningen
bouwt, voor 1 032.000. Met het
werk zal zo spoedig mogelijk wor
den begonnen. Ih het voorjaar hoopt
men de bouw gereed te hebben.
Waterpolo.
COMPETITIE-UITSLAGEN.
K.N.Z.B.: Boskoop—D.K.R (dames)
2—1; Boskoop 2—Zijl 3 1-3; Zijl-
Gouwe 2—3: S.Z.P C O.Z.V. 4—1;
B.Z.P.C.—B.Z.C. 3-6
Kring Gouda: S.Z P C.—O.Z.V.
(adspiranten) 6—0; S.Z.P.C.O.Z.V.
(dames) 2-0; S.Z.P.C. 2-O.Z.V. 2
6—1; B.Z.P.C. 2—B.Z.C. 2 1-2.
Vriendschappelijk: B.Z.P.C. 0—
B.Z.C. 6 3—1.
Zo ongeveer vertelde de burge
meester van IJsselstein, mr J. J.
Abbink Spaink. in zyn welkomst
rede aan de leden van „Die Goude"
Na de harteiyke ontvangst ln de
koele zaal van hotel St Joris op .de
Plaats", trok het gezelschap onder
geleide van de burgemeester en
twee bestuursleden van „Vreemde
lingenverkeer" de stad in.
Veel te zien
Wat te zien Was. Is de moeite
waard: Stadhui*, raadzaal en bur
gemeesterskamer werden in- en uit
wendig in ogenschouw genomen.
Een kleine tentoonstelling van do
cumenten en andere oudheden, tal
rijke foto's van opgravingen, gra
vures enz., gaveq een beeld van
IJsaelsteins verleden en schoon
heden.
Jacoba van Beyeren heeft be
rouw getoond over haar wrede be
slissing. By uiterste wilsbeschikking
schonk zy parochiekerk, gasthui*
en klooster 350 Bourgondische
schilden; een belangryke gift voor
die dagen.
shammer dat men in de raadskel-
der zo kwistig met rode en witte
waterverf gesmeerd heeft. Had
men voorzichtig met de zandstraal
gespoten, dsn zou de verbiyfs- en
ontspanningsruimte, „een hordehol"
voor de padvinders, nog leuker en
romantischer zUn geworden. De
architect van het stadhuis, Alexan
der Pasquallnl uit Bologna
1532), zou het beter gedaan hebben.
De rUlme uit zandsteen gehouwen
trap in de hoektoren van het
kasteel, riep de herinnering aan
geharnaste ridders en edele, ook
dappere, jonkvrouwen wakker.
Een mooi sta'altje van metsel-
kunst wa* te zien aan een toog van
baksteen, waarin een klimmende
spit-nal was uitgeslepen.
- De praalgraven In de Ned. Herv.
kerk werden met belangstelling be
zichtigd. Een ijzeren helm van een
harnas paste op het hoofd van een
Gouwenaar. Het was Juist zUn maat.
De gerestaureerde toren, met
moderne top, kon niet aller waar
dering verwerven.
De mooi bewerkte preekstoel in
de R.K. kerk trok zeer de aan
dacht. De kansel ru*t op een
levensgroot beeld van St Francis-
cus. Aan de opgang staan twee
symbolische vrouwenfiguren. Het
geheel is rykeiyk met houtsnijwerk
versierd. Omstreeks 1800 is deze
preekstoel uit een oude kerk in
Brabant naar IJsselstein overge
bracht.
De oude stackkern van IJsselstein
heeft negen straten. Hier en daar
is een oude gevel de moeite van het
bekyken waard.
De gewelven in het Lleve-Vrouwe-
gasthui* komen ongetwyfeld in
aanmerking voor een oordeelkun
dige restauratte. Deze ruimten
kunnen echter beter dienen tot
een bergplaats voor boeken en
archivalia dan tot een verbiyf voor
ouden van dagen.
Plaatselijk nieuws
Ammerstol
D« heer v. Harten wethouder.
De raad dezer gemeente kwam.
onder voorzitterschap van loco
burgemeester, G. de Bruijn, byeen.
Na beëdiging van het nieuwe
raadslid, de heer G. Stigter. werd
overgegaan tot de verkiezing van
een wethouder In de plaats van wij
len de heer J Visaer. De heer C.
van Harten, thans tydeiyk wethou
der. werd met algemene stemmen
benoemd.
De voorzitter sprak het nieuwe
raadslid en de nieuwe wethouder
toe en hoopte, dat zy hun taak sis
raadslid en wethouder met liefde en
toewydlng zullen vervullen.
Nlwln-verlotlng- De verloting
van het plaatselijk Niwin-comité
voor de Ammerstolse militsiren in
Indië is een groot succes geworden.
Alle loten werden verkocht De
netto-opbrengst bedroeg 351,13.
Bodegraven
Grslssgd. Voor het tweede ge
deelte van het theoretisch tandheel
kundig examen is aan de RUkauni-
versitelt te Utrecht geslaagd mej.
J M Snoep, alhier.
Gekosen. Mr J. J. Croles. bur
gemeester dezer gemeente, is geko
zen ais lid van het voorlopig be
stuur van een in een1 vergadering
te Dordrecht opgerichte Hiatqfiache
Vereniging voor Zuld-Hollart'd.
Haastrecht
Burgerlijke «tand. Geboren
Wouter Yzak. z. v. G. M Reichard
en H. de Graas: Antonius Josephus
Gerardu*. z. v. G. Vlanen en M. M.
v. Berkel.
Ondertrouwd: C. Oskam, 23 j. en
C. P Donk 26 1.
Gehuwd: A. den Besten. 39 j en
M Boer. 31 j J Ooatveen. 47 J.
(Woerden) en J. Lakerveld. 46 j.
Overleden: Wim Straver 3 w.
Bevorderd. De Ryksspeurhohd-
geleider, de heer H. A. van Ryen
alhier, is bevorderd tot Opper
wachtmeester der Rijkspolitie.
Oudewater
Kaasmarkt. 7 Juli aanvoer 46
partyen zware f 1 38. Ie soort f 1.31-
1.34, 2e soort f 1.28-1.30 exclusief 33
cent toeslag. Handel matig.
Gebeten. Een hond (Chow chow)
van de heer W. vin Baaren alhier
heeft het ééa(arlg dochtertje, dat
door de huireamer kroop, zodanig
gebeten, dat het kind in het zie
kenhuis moest worden opgenomen.
Ouderkerk a. d. IJssel
Mooie gif». ln de Ned. Herv.
Kerk werd een extra gift van f 100.-
gecollecteerd voor het studiefonds
van de Geref. Bond.
i Burgerlijke stand. Overleden:
Hendriks, d. van B. Dekker en J. F.
de Jager.
Gemeenteraad. De Gemeente
raad is ter openbare vergadering
bijeengeroepen 'op Donderdagavond
om 8 uur Op de agenda staat o.a
de benoeming van de heer J. Taal
tot waarnemend gemeentes-secre-
tarié.
Dir F. Tieter. Hoofdred. Leo Ott
Staatk. red. prof mr C. W. de Vries.
Chef-red. S. H. v. d. Kraats. Uitgave
en druk N V. R'damsch Nieuwsblad.
Gerioge export geeft grote
moeilijkheden
Zundert. het landelijke plaatsje
aan de grote verkeeraweg van Bre
da naar België, staat In het gehele
land bekend om de prachtige boom
kwekerijen. welke er te bewonderen
sijn. Dit was ook de oorssak dat
de eerate dag van de Nationale
Boomkwekersdaaen. welke door de
Bond van Boomkweker» dit Jaar
voor het eerst georganiseerd wer
den, ln deie plaats gehouden werd.
Vrniyk wapperde de Nederlandse
driekleur aan de vlaggemasten.
welke voor de kwekeryen «tonden
opgesteld en ook, in het dorp zelf
was veel vlaggeve^toon. Uit alle de
len van het land waren de kwekers
naar 7.undert gekbmen. De burge
meester. de heer G. J. A. Manders,
ontving de congressisten op net
raadhuis en herdacht de stichteres
van het Zundertse boomkwekerijen
centrum. mevr. De BieVan Aalst,
heter bekend als moeder Sjo. Spr.
woes er op, dat er 35 kwekerijen
zijn met een totaal oppervlakte van
150 H A.
De burgemeester wenste alle aan
wezigen succesvolle dagen toe en
bracht een dronk uit op het welzyn
van de plaatselijke kwekers.
De wnd. voorzitter van de bond.
de heer R. Buisman uit Heerde. be
antwoordde de toespraak en bracht
de burgemeester dank voor de spon
tane ontvangst.
Na een gemeenschappelijke kof
fiemaaltijd werd ln het Parochiehuis
de algemene vergadering van de
Bond van Boomkwekers gehouden.
Onder de talryke belangstellenden
bemerkten wij burgemeester G. J.
A. Manders uit Zundert. burgemees
ter J. L. P. M. Teyxen uit Ouden
bosch. Ir A. C. Beukers, voorzitter
van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, vertegenwoordigers van
bedrijfschappen en departementen
en directeuren van Tuinbouwscho
len
In zijn openingswoord herdacht de
heer Buisman de overleden leden
van de bond en gaf daarna een
overzicht van het bondsleven en
van alle», wat door de organisatie
bereikt ia. Hij deed uitkomen, dat
de toeatand niet rooskleurig is en
zelde. dat er meer op export ge
werkt moet worden. Het ledental
van de bond was sinds de bevriJ
ding met 150*'» gestegen.
Besloten werd een telegram aan
H M. de Koningin te zenden.
Met algemene atemmen werd het
bestuur in zyn oude samenstelling
herkozen. Ook de andere agenda
punten werden vlot afgehandeld.
Ir A. W. v. d. Plassche. directeur
van de Tuinbouw, aprak over de
werkzaamheden van de „Nederland
se Algemene Keuringsdienst", wel
ke al het mogelijke doet om een 7 0
goed mogelyk product te kweken
en op de markt te brengen. Hij
schetste de moeiiykheden met de
export en wees op de vooraanstaan
de plaats welke ons land op tuin
bouwgebied inneemt. Er zal begrip
getoond moeten worden voor de In
ternationale toestand en wegen zul
len er gevonden moeten worden om
de export te hervatten
Na een technisch overzicht te
hebben gegeven van de nakeuring,
ontwikkelde spr. plannen voor de
toekomst, welke volgens hem met
aller medewerking zullen slagen.
De heer S. G. Doorenboi. voorzit
ter van de Ned. Dendrologisthe Ver
eniging en directeur van de tuin
bouw in Den Haag. hield een plei
dooi voor het geven van meerdere
bekendheid aan het Nederlandse
product in het buitenland, dat drin
gend behoefte heeft aan nieuwe
aanplant. Zelfs in Zweden heeft
men gebrek aan hout en daarom
dacht spr. aan uitvoer van populie
ren. die zeer geschikt zUn voor de
papierproductie, en linden.
In dit verband sprak de heer
Doorenboa over de grote tentoon
stelling buitenbeplanting, welke ter
gelegenheid van het 50-jarig re
geringsjubileum van H. M. de Ko
ningin het volgend jaar in Den Haag
gehouden zal worden. Dit wordt
een goede propaganda voor het Ne
derlandse product want vele bui
tenlanders zullen de tentoonstelling
bezoeken.
Tenslotte verzocht spr. om de vol
ledige steun en medewerking van
alle kwekers voor deze grote expo
sitie.
Des avonds waren de congressis
ten in de gelegenheid om de op
voering van het openluchtspel
„De Vrome Leugen" ln Oudenbosch
bU te wonen.
Ook werden excursies gehouden
naar de Zundertse bouwkwekeryen
waarvan een druk gebruik gemaakt
werd. Vandaag werd In Oudenbosch
het congres voortgezet met de ver
gadering van de Ondervakgroep
Binnenlandse Groothandel ln Boom-
kwekerij-producten.
Ais sprekers traden op dr A. J.
Verhage. directeur van het Bedrijf-
schap voor Sierteeltproducten en
drs. J. A. van Olphen. plv. hoofd
afd. landbouw en voédselvoor
zienlng van het directoraat-generaal
van de prijzen.
soneel eist betere arbeidsvoorwaarden
)AC
fei
Boskoop
„Boskoop" heeft nieuw veld.
Zaterdagmiddag werd onder grote
belangstelling het nieuwe veld van
de voetbalvereniging „Boskoop
feestelijk ln gebruik genomen.
Omstreeks half 3 marcheerden de
gymnastiek- en turnverenigingen
„Fit" en „Hou-Vast" van het cen
trum van het dorp naar het aan de
Hogeveense weg gelegen veld. voor
afgegaan door de plaatselijke* mu
ziekvereniging ..Concordia" en
„Harmoniè Excelsior".
Burgemeester mr dr E. P Ver
kerk, die met de beide wethouders,
de heren A. P. van Nes en mr J.
F. Taat. het gemeentebestuur ver
tegenwoordigden. voerde het woord.
Hierna boden afgevaardigden van
verschillende plaatselijke verenigin
gen gelukwensen aan. die van bloe
men vergezeld gingen.
Ten aanschouwe van velen gaven
de verenigingen „Fit" en „Hou-
Vast" turndemonstralies. welke
wérden opgeluisterd door vroiyke
harmoniemuziek.
Het slot van de feestelijkheden
werd gevormd door pen tweetal
voetbalwedstrijden tussen de ju
nioren-elftallen „Boskoop" en „Gou
da" (uitslag 3—0 voor Boskoop! en
tussen „Boskoop" en de „Suriname-
Boys". Deze laatste wedstrijd wgon-
den enige duizenden toeschouwers
hij. Deailtslag werd een gelijk spel,
2—2 (ruslstand 1—1).
In vrijheid. Het Tribunaal te
Leiden deed gisteren uitspraak in de
zaak tegen Th. P. Radder alhier, ge
detineerd. die had terechtgestaan
wegens lidmaatschap N.S.B.. toe
treding tot N.S.S.K.. aanmelding
voor vrijwillige hulppolitie en
dienstneming bij de Oost-compag
nie. Opgelegd werd Internering voor
de tyd in bewaring doorgebracht
(ruim twee laar), ontzetting uit de
helde kiesrechten, uit het recht
openbare ambten te bekleden en uit
het recht bij de gewapende macht
te dienen Beschuldigde werd on
middellijk in vrijheid gesteld
Diakenen. De kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente heeft be
noemd tot diaken de heren J. Dom
burg en P. Veenendaal.
Te water. Komende van de Ber-
kenweg geraakte de met paard be
spannen groentewagen van de fir
ma S. J. Vermeul alhier, in de We
tering langs de L. ag-Boskoopse
weg. De voerman bespaarde z.ich
door van de hok te springen een
nat pak. Het p,aard en het voertuig
met de lading werden eerst na enige
tijd met vereende krachten op het
droge gebracht.
Wedvlucht. De postduivenver
eniging „De Luchtbode" hield een
wedvlucht met jonge duiven uit Go
rinchem. afstand 30 km. Uitslag: 1.
3. 8. A. Sytzemn: 2, 4. 5. fl. 7. 13. G.
Lamorce: 9. 11 M. van Vliet: 10. 12.
H. van der Willlk: 14 C. F. Middel
koop. 15. 17. 18. J. Degenkamp; 16.
S. de Waij.
Los 2 uur. Eerste duif 2.44.34. laat
ste 2.50 uur. In concours waren 75
duiven.
Ingeleid. Ds A. de LeeuW heeft
de heer J. de Mars. theol. candldaat.
tot zUn dienstwerk als hulpprediker
bij de Ned. Herv Gemeente Inge
leid met Mare. 4 26-29. waarna de
heer De Mara intrede deed met
Hand. 16:30b en 31a.
Nieuiverkerk a. d. IJssel
Meisje verdronken.
Terwijl de 9-jarlge Mina Muit
Maandagavond voor de coöperatieve
Maalderij aan "t hengelen was. Is
7.ij te water geraakt. Even later
werd zy drijvende gevonden Of
schoon dr Hoge en twee F. H.B O -
ers geruime tijd getracht hebben de
levensgeesten op te wekken mocht
dit niet gelukken.
C. Fljsn overleden.
Maandagmorgen overleg hier
plotseling op 83-jarige leeftyd de
heer C. Fijan. De overledene wap
jaren opzichter bij de gemeente ep
45 Jaar van de >-Gravenweg. Op/1
Juli had hij ontslag uitöde laatste
betrekking genomen, bij welke gele
genheid hij de cre-fnedaille van/de
Orde van Oranje-Nfssau ontving.
Muziektent
De muziektent
jaar ondergedoken geweest. Zij
wordt nu weer opgebouwd op een
jerrein aan de Bermweg. Op Zater
dag 19 Juli wordt zij ln gebruik ge
nomen met een concert, wéarbij
behalve D.K.V. de muziekvereni
gingen van Waddinxveen. Moor-,
drecht en Zoetermeer medewerking
verlenen.
Hooderdvijftig muzikanten zullen
een muzikale wandeling door de
gemeente maken.
Moordrecht
Seipl-arts. Aan de Ryksunlver-
siteit te Utrecht is geslaagd voor
het examen seml-arts onze plaats
genoot de heer J. H. van Westen
dorp.
Collecte. Zaterdag zal In deze
gemeente de jaariykse collecte ten
behoeve van het Nederlandse Rode
Kruis worden gehouden.
flehoolretsje. De kinderen van
de openbare school zullen 18 Juli
per trein een schoolreisje maken
naar Den Haag en Scheveningen
Er zal o.a. een bezoék gebracht
worden aan het panorama Mesdag.
Vrouwenvereniging. De vrij
zinnige vrouwenvereniging Moor
drecht-Gouderak hield haar tweede
jaarvergadering. Aanwezig waren
63 leden. De dames De Bruin en
felrkzwager. die herkiesbaar waren
werden bU acclamatie als bestuurs
leden herkozen. Voor de aftredende
dames Exalto en Van Maren, die
zich niet herkiesbaar stelden, wer
den gekozen de dames Geleedts en
Van der Hout.
VEILINGEN.
Coöperatieve Tuinbouwveiting der
Zuld-Hollandsche Eilanden G.A.
PrUien van Juli.
Tomaten A: W-Tf; B: M—73; C: 84—
74; CC: 31: Bonk: S4-M: Kriel: 11—*:
Kersen: 74—«J; Bode bessen: 4J—«0.
per kg Aardappelen gr 12 30—IS:
Potera: 10.10: Kriel: 4 50-f 20. per
100 kg.; Bloemkool IA: 33—40; I: 31
30: II: 13—If. per stuk; Rla: 130-1*.
per 100 stuks; Bospeen 11—11 per bof;
Waspeen: I2~2J| Peulen: 31—73; Stam-
bonen: 1.00—1.18: Wagenaars: 7«—B2;
Snijbonen: 71—93; Uien: 19: Doperw-
•en: 34-U per kg.: Kroten: 5 «0-7.00;
Tuinbonen: 10.00—11. per 100 kg.: Sel
derij: 2. per ioa bos; Komkommer* IA:
7 20-7 40; I: }-3 10; II: 0 OO-d.SO. per
100 stuka; Aardbeien: 1—1 50. per kg.;
Andijvie: 5S6-5 M: Rabarber: 810. per
10 Ofcg.j Sjalotten II: Rode kool 23—24
p kg-; Perziken I: »->»: II: 13-13.
UI: 3-7 per stuk.
it ls\er weer.
val D.K-V. is J
In de Palestijnse havenstad Haifa
Is builenpest uitgebroken. Men la
een rattenjacht op grote schaal be
gonnen.
Reeuwijk v-
Raadsvergadering. De burge
meester heeft een openbart raads
vergadering belegd tegen vrijdag
avond om 7 uur.
De agenda vermeldt om. de be
noeming van een Gemeente-archi
tect.
„Het Kampje". De relsverimi-
ging „Het Kampje" heelt per auto
bus een reis gemaakt naar Val «en-
burg en omgeving. De leden hebben
veel genoten.
Burgerlijke Stand. Geboren:
Truua, d. v. CoVnelis Hoogendoorn
en Margaretha Havelaar; Addie. z.
v Jan A. van der Wolf en Aartje
van Vliet.
Ondertrouwd: Geraiidua 'Sluljter
32 j te Amsterdam en GIjsberiha
M. Boon 33 J.: Hendrikus van der
Made 40 J. en Adrlana J. van den
Hoogen v r
Bevolking. Ingekomen: Dirk
van RUn met echtgenote m B 72 uit
WoubrugRe; Leendert (le Waard
in F. 67 uit Duitsland.
Vertrokken: Aaltje Hoogendoorn
wed v. R. van DUk uit' K. 47 naar
Haastrecht: Elizabeth/J. Vergeer
ceh. met Veelenturf uit A. 19 naar
Bodegraven: Gcrrit Streng uit K.31
naar Haastrecht: Marjugje J. Ver
meulen uit H 208 naar/Gouda; Dirk
Oudyk met gezin uit A 2. naar Bos
koop) Hendrikus A. Aran Veen uit
H.7 naar Alphen a.(f. Rijn; Maria
Perridon Wed. de Jpng uit D 38
naar Boskoop: Cornölla A. van der
Wcyde ceh met Mofenaar uit n. 53
naar Zwammerdarn: Johanna W.
Wllkens wed. Hoo»veen uit F. 65
naar Voorburg: Jpnanna N. Hoo-
ceveen uit F. 65 naar Voorburg;
Aaltje Hofland wéd. Verbeek uit
B. 35 naar Zwamrhe|-dam.
Collecte - De léngs de hulzen ge
houden collecte voor het Prins
Bernhardfonds heeft) in deze ge
meente opgebracht 131.86.
Schoonhoven
Acountama op beaoek.
Dat accountants, behalve het contro
leren van boekhoudingen, ook ge
zellig kunnen uitgaan, blefk Zater
dagmiddag toén een boot met 187
employe's van een accountanti-bu
reau uit Den Haag onze atad be
zocht.
Het gezelschap maakte, vooraf ge-x
gaan door, de muziekvereniging
„T A.V.E N.U." een korte mars door
de stad. waarna halt gehouden werd
by het NutsRsbouw. Hier was de
Rrote zaal /eestelllk versierd.
Nadat eep diner as gebruikt ver
lieten de gasten met dc aangenaam
ste herinneringen Schoonhoven.
Concert) Onder grote belang
stelling gaven de muziekverenigin-
«en „T.A.V E.N.U en „Excelsior"
(Ammerriol) een gecombineerd con
cert Het geheel stond onder leiding
van de/dirigent van beide vereni
gingen. de heer B. A. Hoon.
Rode Kruis. De collecte van
het Nt/d Rode Kruis welke tijden»
het cqncert J.l. Zaterdag werd ge
houden hfeft ƒ319 opgebraht.
Uit vroeger tijden
DE „GOUD8CHE COURANT"
MELDDF.
75 jaar ge|eden.
Uit Zevenhulzen: De grootafe
drukte van de hooibouw Is afge
lopen Met het zaadsnijden is men
dfuk aan de gang. Dit product, dat
i^et vorige jaar als mislukt kon
worden beschouwd, levert nu een
rutrpe oogst op. Van het koren,
waarvan de halmen buitengewoon
groot en de aren zwaar bezet zijn,
mag de landbouwer ook een gunsti
ge oogst verwachten. Sommige
landlieden zijn reeds begonhen aan
het rooien van de vroege aardap
pelen. die groot van stuk zyn en
een goed beschot opleveren.
50 Jaar geleden.
De tamboer van het hier in gar
nizoen liggende bataljon infanterie,
maakte het de wandelaars op de
Fluwelenslngel zeer lestig. HU zette
hen na met uitgetrokken sabel. De
politie, hiervan verwittigd, maande
hem aan naar de kazerne te gaan;
toen hjj na herhaalde aanmaningen
daaraan niet voldeed, werd hU in
arrest genomen, waartegen hU zich
ernstig verzette.
25 Jaar geleden
Aan het jaarverslag der volks
bibliotheek van het departement
Gouda der Maatschappij tot Nut
van het Algemeen wordt het vol
gende ontleend: Het aantal lezerf
steeg het afgelopen -Jaar tot 263 en
het aantal uitgegeven boeken tot
11322. De bibliotheek voldoet meer
en meer aan haar bestemming, daar
de mindei'gegoeden het grootst aan
tal lezer» zUn.
VER. STEARINEKAARSENFABIJIEK
GOUDA—APOLLO.
De resultaten van het boekjaar IMS.
aldus de directie van de ver Rtearl-
nekaarsenfabrlek Gouda—Apollo te
Gouda In het Jaarverslag. zUn niet
ongunstig hetgeen voor een belang
rijk deel Is te danken aan onze export
Het winstsaldo na afschrijvingen en
na aftrek van het veillessaVdo over
1943. bedraagt 288.070. Voorgesteld
.wordl een dividend uit te keren van
8' Van het onverdeelde saldo ad
18 947 zal 1» 000 worden bestemd
voor personeelsbelangen De rest zal
op nieuwe rekening worden geboekt.
De In 1M8 toegewezen hoeveelheden
ollén en vetten zUn. gezien de
achaarete aan deze grondstoffen, mee
gevallen Deze toewijzing hield hoofd
zakelijk verband met de hoeveelhe
den olelne. die voor de textielin
dustrie noodzakelijk waren. De afzet
van olelne ln 1948 ln het binnenland,
bestemd voor textleldoelelnden. was
oog 23'hoger dan die In 1938; de af
zet van olelne en olelneproduclen
voor andere doeleinden was echter la
ger dan voor de porlog. De aflevering
van stearine aant derden ln het bin
nenland was ln het afgelopen Jaar on
geveer tweemaal zo groot als voor de
oorlog. De meerdere hoeveelheid was
voornamelijk bestemd voor de fabri
cage van scheerzeep, welk artikel
voor de oorlog slechts ln geringe hoe
veelheden ln Nederland werd gefa
briceerd. Daartegenover staat, dat de
toegewezen hoeveelheid stearine voor
eigen gebruik (best«*n<f v<x"' de fa
bricage van kaarsen) geringer was
dan voorheen Paraffine werd ln 194«
voor de fabricage van kaarsen niet
beschikbaar gesteld Wat ide gang van
zaken lrt- 1M7 betreft, deeljt de directie
mee. dat zU over de tot nu toe be
kende resultaten niet orlt»
vooral dank zU de export
Op 13 Juli Is bij de kantoren van de
Nederlandse Handelmaatschappij de
Inschrijving opengesteld op 400 gewone
aandelen, elk groot 800.—. In de
n.v, Nederlandse Apparatenfabrlek
Nedap. gevestigd le Amsterdam. De
koers van uitgifte bedraagt 107'/«.
Blijkens hetprospectus Is de op
brengst van deze emissie bestemd voor
ulltbreidlng van het werkkapitaal.
Het ligt ln de bedoeling het bedrijf,
dat zich bezig houdt met het ver
vaardigen van electrotechnlsche !n-
stallatlematerialen. radlodlstrlbutle-
materialen. zomede bouwbealag in
kunsthars en kunatharsvormstukken.
van Amsterdam naar Groenlo over te
brengen, waar vorig Jaar een geschikt
pand is aangekocht.
WOENSDAG 9 JULI 1947
EERSTE BL'AD, PAGINA' 2
tijd scheen voorby. dat elk
huisvader vobr* zUn gezin
eigenhandig een woning bouwde, ln
Pennsylvania echter hebben enkele
jaren geleden vUftig mUnwerkera
dit nog bestaan cn in plaats van in
krbtten wonen ze'thaAs in een huls.
dat een waardé vertegenwoordigt
van 6000 dollar londer dat de staat
er een cent aan ten ':oste heeft ge
legd. Elk jaar betalen de bewoners
dertien dollar aan belasting, ver
zekering en afbetaling en over twin
tig jaar kunnen ze de-woningen nis
hun onbetwistbaar, eigendom be
schouwen.
Vriendelijk denkbeeld
t denkt
Ie stéil
ren ging
Het denkbeeld mijnwerkers in
staat te stéllen hun eigen hlils te
bouwen ging indcrtUd uit van het
American Friend Service Comlttee.
in een periode toen vele mijnar
beiders werkloos waren en anderen
slechts $en paar dagen of enkele
uren per week werk hadden. Dc
mensen Tiaddcn wel geervgeld. maar
des tc meer tijd te hunner beschik
king. Ifu bezitten zc elk een woning,
die - op 6000 dollar wordt geschat,
terwijl dc deelnemers een schuld
niet van meen dan 2000dollar hebben
moeten maken voor het kopen van
een «tukje grond en het aanschaffen
van werkmateriaal en grondstoffen
Perin-Craft. zoals de nederzetting
he^t. Is het levendig bewijs, dat.
wanneer cr maar goede leiding
w^rdt gegeven, ''arbeiders zichzelf
kunnen helpen.
In Fayette County waren tien jaar
leleden. in 1937 van dc 152 kolcn-
ijnen. die zich daar bevonden. 96
uitgeput of gesloten, in 56 werd nog
gewerkt. maar slechts gedurende
een gedeelte van de dag: 30*/i van
de bevolking was van steun afhan
kelijk.
Toen deden Claréncc Pickett en Ho.
mer Morris de American Friends.
Service Committee het denkbeeld
aan de hand het eens te proberen
met 't bouwen van arbeiderswonin
gen. F.nkele staal- cn andere Indu
strieën in de omgeving verklaarden
zich bereid het plan tc financie
ren. Er werd een boerderij met een
flinke,lap grond aangekocht en -Je
bevolking werd méégedeelri. dar
ieder de kans had zijn eigen huis te
bouwen.
Graafprocf
Twee honderd vijftig gezinnen
hapten toe Zorgvuldig werd ondét
die 250 huisvaders een voorlopige
schifting gemaakt. Degenen, die lot
de voorlopig uitverkorenen behoor
den. kregen gelegenheid op de boer-
derU te tonen wat ze waard wijren:
ze moesten de grond bewerkeh. slo
ten graven e.d. Het was zwaar
werk. dat velen niet meeviel. Zo
was er een man. die. toen hU tot
half drie 's middags had gewerkt,
de spade er bij neergooide en ver
klaarde. dat hij In dc mijn nooit
meer dan, een zesurige dag had ge
maakt 2cvcn anderen gingen er
van door zonder zelfs dc moeite ie
nemen hun loon te gaan halen. Geen
der mannen, die -aan de proef werd
onderworpen, behoefde tenslotte le
worden geweigerd de zwakke
hroeders verwierpen zichzelf
Allen, die de proef tot het eind vol
hielden. konden tenslotte in de ge
legenheid worden gesteld, een huls
te bouwen.
Hiervoor konden slechts In aan
merking komen mUnwerkers. die
gedeeltciyk of geheel werkloos wa
ren. De meestcn hunner waren tui
sen 35 en 45 jaar. Wat hun nationa
liteit betrof, vertegenwoordigden ze
alle naties, waaruit mijnwerkers In
Amerika voortkomen: Cratiers.
Slovenen. Polen. Roemenen. Engel
sen. Russen. Syriërs. Italianen.
Duitsers en zelfsvier negers.
Voor ze de fundering van hun
huizen konden bouwen, moesten re
wegen aanleggen, waterleiding cn
een electrisch net aanleggen, een
oude stal verbouwen tot kantoor
dit alles, tcrwyi de gretig toezien
de massa hen uitlachte omdat ze
„voor niets werkten" .Nooit zullen
_en keur
van kleuren
en dessins
DE KlERKeZH
OIIIIDAIt
WAiiHsuacMwi»
jullie een eigen huls hebbent" werd
hun menigmaal toegeroepen. Toen
ze een paar weken bezig waren ge
weest kwamen enkelen op het denk
beeld. dat het verstandig zou zUn
eerst kippchhokkcn tc boüwen en
daarin hun intrek te nemen, terwijl
ze het huis bouwden, en zodoende
de tijd. nodig om naar en van het
werk te gaan uit te sparen. Er wer
den zulke goede kippenhokken ge
bouwd dat zelfs nu noR de helft cr
van tijdelijk dienst doet als woning
voor de gezinnen van zoons, die uit
dc oorlog zijn teruggekeerd.
Uit de aard der zaak waren de
mijnwerken volkomen leken op het
gebied van huizenbouw. Daarom
werden eep metselaar en een tim
merman in dienst genomen om de
nieuwbakken woningbouwers tc le
ren. hoe het werk moest worden ge
daan. Ondertussen arbeidden dc
meesten ook nog een paar dagen per
week in de mijnen. Toen dc oorlog
uitbrak kiyam er meer werk in de
mijnen en - daarom werden nacht
ploegen Ingesteld terwijl jongens
van zestien overdag aan dc huizen
bouw meededen.
Dc grootte cn do Indeling der
huizen waren gebaseerd op hetgeen
de mijnwerkers konden betalen. Dc
„Vrienden" waren van mening, dat
de mijnwerkers een huur van tien
dollar per maand konden betalen.'
Bij een intrest van 2kon bij een
huur van tien dollar per maand, in
•twintig jaar een lening van 2000
dollar worden geamortiseerd. Der
halve werd 2000 dollar aangenomen
als het bcdrig dat aan elk huis kon
worden ten koste gelegd.. Na aftrek
van de kosten voor aankoop grond,
wegenaanleg, 'openbare diensten
bleef cr slechts 1550 dollar per wo
ning over.
De fundamenten voor het eerste
huis in Pcnn-Craft werden In
Augustus 1937 gelegd cn het eerste
huis kon in Npvwnbcj- 1939 wor
den betrokken. Eind 1940 woonden
reeds twintig gezinnen in hun eigen
staansmogeiykhedaii. speciaal voor
jonge mensen, te scheppeh. In 19<5
produceerde deze fabriek 6000 do-
zUn sweaters, welke werden ver
kocht voor 230 000 dollar. De fabriek
verschafte toen arbeid aan 65 werk
nemers. onder wie 21 dochters van
..huizenbouwers" Voorts is er in
Penn-Craft een winkel gebouwd,
waar zqa mensen werk vinden waar
jaarlijks voor 25.000 dollar wordt
omgezet, terwijl 1400 dollar aan di
vidend wordt uitbetaald
Van de vUftig huisvaders, die op
bovengenoemde voorwaarden hun
eigen huis hebben gebouwd en die
daarvoor 2 000 dollar hebben ge
leend. zijn er slechts twee ten achter
met de afbetaling, echter in totaal
slechts voor een bedrag van 64 dol
lar. Drie hebbch alles reeds af
betaald. terwijl 39 al meer hebben
terug gestort, dan zij krachtens de
overeenkomst behoefden tc doen.
De mccstcn bebouwen het stukje
land. dat bij dc woning behoort, zo
dat ze op die manier extra inkom
sten genieten. Een kwam op het
gelukkige denkbeeld bUen ée gaan
houden en dit leverde hem* zoveel
op. dat zijn voorbeeld navolginz
vond. Voortdurend meer „huizen-
bouwers" nemen tot gewoonte in
het voorjaar een paar kalven tc ko
pen en die te mesten om 's winters
een stuk vlees op tafel te hebben.
Wat deze ..huizenbouwers heb
ben gedaan, kunnen anderen ook*
presteren. Het bedrag aan afbeta
lingen. welke deze vijftig huisva
ders gezamenlijk hebben gestort is
gebruikt om een tweede stuk grond
te kopen, waarop veertien andere
gezinnon een woning kunnen zetten.
Ze zulen elk een Hinkc lap grond
krijgen cn dc bedoeling is. dat ze
zoveel mogclük hun eigen voedsel
zullen verbouwen, terwijl vader een
volledige betrekking heeft of slechis
een deci van de week in loondienst
weckt. Op deze wijze zullen deze
mensen minder dan anderen te lij
den hebben onder economische fluc
tuaties.
Het initiatief van de „Vrienden"
heeft zulke gelukkige resultaten 7p-
geleverd. dat er in andere delen van
de Verenigde Staten plannen zijn
gevormd om arbeiders in stffafte
stellen het in Pcnnsylvanic gegeven
voorbeeld tc volgen
Op dr Amerikaanse kippenfokkerijen tleekt de jeugd gaarne de helpende
hand uit de mouwen. Vooral hel roe deren ran de dieren u een
aantrekkelijk karweitje.
NADAT wij vorige keer ons met
de vetzucht hebben beziggehou
den. is nu het mager zijn aan dc
beurt.
Iemand is mager wanneer de on
derhuidse vetlaag ontbreekt of ge
ring is. Vooral aan het gezicht is
het goed merkbaar wanneer iemand
vermagerd is Evenals bij dc vet
zucht zijn ook hier twee factoren
van belang n.l. dc aanleg of con
stitutie en daarnaast de voeding.
De aanleg tot mager zijn laat zich
meestal niet beïnvloeden door een
rijkelijke voedseltocvoer. Dc door
hun aanleg magere mensen zullen
niel dik worden, en behoeven, in
dien zij'over een goede spijsverte
ring beschikken, zich geen beperkin
gen op tc leggen.
BE VMS VAN AMSTERDAM
Offlci*l« noteringen van de Ver. d. Effectenhandel
DINSDAG S Jl'U
GB «ed. en'bied GL »ed. en laten. Weden. LUten
ACTIEVE FONDSEN
AANDELEN
Hoofdkoersen
V.k. Heden
Koloniale Hn k M 1* 1»'<i
N.l. Hand»l«h AM'tf H»*.
.V Hand. Mé A 1*1 i:»5.
AIr. Kunstx.U. A 1*".*. I*t
!WrN«AJnritVA
Beneis Patent A 1*16 U4L
Calvt. Ivlft -A 1<«V, l<«w.
Cent r. suiker A law
Fokker NA. VL £>3
ield.
n.
A WK*4
K.N. Hougov. cA 1*'V
I.*»
Lever Bros cA
Ford Auiol. A 567 *6
•derL Kahel A 27.1 272*
Philips G.bea. A ^s .HJ*<
Wil ion A 194% »Wi
Billitonlerubr. A
Rilllton2*rubr.A
IV'rdtsrhePetr.A 3M WSVi
Kon. IVirot. A 4I«S 413
M<x>ara Knuri A l®1 v •MO
Ainst. Rubber A ïn&S 1-JJJ
lUn-lar lliibb. A w,
IMi Bat.R'ibh. A V>
Kend. l-emhoe A SI
IjunponaSum.A 49V«
MmangLandenA
S. Nooreche PI. A 5i
97U,
6» VJ
g. 3-vu bubli. «U»
r* Oostkust cA ;b
wbadladl H. A 76
'avaCh.Ja(kLA W
K.NÜ.M. K Ba. A 166
Kon.Paketv.M.A VU W -
\><t 8chv. U. A IS". 1*0V*
liotterd.Lloyd A W*?
Mü. Neder!. Al» KW
Handv. A mat. A 22) 36»%
JavaseCulL A 11* "JJ
NJ. Suiker U. A 121U 1»
Ver.Vonl.Cult A WVi £V*
Dell Bat. Mk A WU
IJelt MIL A 147V,
<#nein»'*b A 184U
MMlerAT.KB IA 162
Mull»i AC.NBIIA 1441* liSVa
va. «-Y4
41, 1*9
DINSDAG I 'JULI
OBLIGATIE*
Nederlxn-
MM) UW»
i<». u«>A
17
■ec.1
A i
„BSGL
Ondervoeding
Elke bouwer gaf aan zijn huis ecu persoonlijk karakter
huis en in de zomer van 1943 waren
alle vUftig hulzen klaar en bewoond.
Fabrieksbouw en
afbetaling
Ondertussen had elk huizenbou-
wer honderd werkuren gegeven aan
de bouw van een^kleine fabriek,
waarin een coöperatieve onderne
ming. die geen wirtst beöflfcde.
sweaters begon te vervaar
digen. Een van dc doeleinden van
Pcnn-Craft was n.l. nieuwe be-
Dc doodstraf, dat wbs de els van
de advocaat-fiscaal van dc ^Rotter
damse Kamer van het Haags Bijzon
der Gerechtshof, mr Donker, tegen
de 23-jarige Rotterdammer Gerrit
Klut wegens het mishandelen van
Joden, vader cn zoon Levi. in,de ge
vangenis to'Zwolle.
Reeds op zeer jeugdige leeftijd
had hij getekend voor de politie
opleiding In, München vervolgens
voor de S S. cn later voor de S D
In 1944 was hU belast met de be
waking van dc gevangenis te Zwol
le. De Levi's waren gearesteerd.
ZU droegen geen ster cn hadden
valse persoonsbewijzen.
Om hen tot de bekentenis te
dwingen dat zij Joden waren, had
Klut hen geslagen geschopt, en op
afschuwelijke wijze mishandeld. Zo
had hij een van dc slachtoffers bij
het aandoen van de handboeien een
ernstige wond aan de pols toege
bracht.
Klut ontkende het gisteren voor
het Hof. HU had alleen de hand
boei maar aangedraaid. Dat kon
geen pijn doen.
Zo, sprak mr Donker, wij heb
ben hier ook handboeien. Zullen we
het een» by Jou proberen! Meneer
de president, deze zaak van wal
gelijke mishandeling, nare chita-
neerderlj die dit dierlijke individu
in de uniform van de S D. op zUn
naam heeft staan, duldt geen barm-
hartigheid Daarom eis ik de dood
straf.
De verdediger bracht als verzach
tende omstandigheid naar voren, dat
Klut geen scherp verstand heeft.
•Uitspraak over 14 dagen.
Veldmaarschalk Montgomery heeft
een bezoek gebracht aan dc „ge
heimzinnige" raket-stad Salisbury,
ongeveer 24 km ten noorden van
Adelaide (Austr De stad wordt op
het ogenblik „gezuiverd" van vre-
desindustrieen cn zal waarschUn-
lijk uit veiligheidsoverwegingen
voor onbevoegden u verboden ter
rein verklaard worden. Toen hij uit
Adelaide yertrok ontsnapte Mont
gomery op wonderbaarlijke wijze
aan een groot ongeluk toen de be
stuurder van een auto, die In snel
le vaart uit een zijstraat kwam, net
op tijd een botsing met dc auto van
Montgomery wist te voorkomen.
In een lunchredo zei de veldmaar
schalk. sprekende over de noodza
kelijkheid van paraatheid in geval
van noriog: „In een sterke hand
rusten dc sleutels van de vr.ede".
In November zal Montgomery een
bezoek aan Zuid-Afrika brengen.
De tweede factor is de voeding,
en wei de ondervoeding In de ach
ter ons liggende oorlogsjaren was
de voeding ontoereikend, vooral het
vet. Toch hebben toen velen zich
gezonder gevoeld met hun f&agcrte
dap tevoren met vetrijker voedsel.
Vet in het eten doet deze langere
lijd in de maag verblijven en is
vaak aanleiding tot maagklachten.
Ook over kwalen aan dc galblaas
zijn in oorlogftüd minder klachten
gehoord. Door het geringere ge
wicht en het ontbreken van veel
vctweeficl waar ook bloed door
moet worden gevoerd, waren men
sen met een minder sterk hart cr
beter aan toe.
Tegenover deze voordelen waren
er nadelen, met name het gevaar
van ondervoeding. Wanneer het li
chaam minder energie In dc vorm
van voedsel krijgt toegevoerd dan
het strikt nodig heeft, gaat het uit
zijn reserves putten En wel *het-
eerst worden de circulerende stof
fen cn de vetdepots aangesproken,
maar nadien ook dc eigen weefsels,
dus dan heeft afbraak plaats. Dc
minst bcJangrojWe organen en weef
sels zijn het eerst aan de beurt, het
z' nuwstclscl het laatst Dit proces
kan maar tot een zekere graad
doorgaan. Lijdt men lange tijd aan
hongeroedemen en algemeen ver
val. dan zal tenslotte de dood in
treden. Deze extrem» gevallen zijn,
behalve in oorlogstijd, ook anders
mogclnk bij vocdseiwchtcring door
geestelijk gestoorden of bij stoor
nissen in het sllkmcchanlgpie. bij
gezwellen van dc slokdarm en maag
e.d
Ziekten als oorzuak
Onder normale passage-mogelijk
heid door de darm treedt vermage
ring op bij tal van ziekten. Bij koort-
«ige ziekten het meest, omdat zij een
verhoogde stofwisseling met zich
mede brengen. De ziekteprocessen
werken remmend op de spijsopne-
ming cn vertering: het lichaam zou
het slechts als een extra belasting
ondervinden, terwijl het nu met
minder moeite dc depots kan ledi
gen. Dc spijsvertering zelf stelt n.l.
zware eisen aan de bloedsomloop en
het harf Patiënten met hartzwakte
leven op dieet, en een ieder zal na
een eopieuse maaltijd de slaperig
heid kennen, wflke veroorzaakt
wordt door een geringere doorbloe
ding van de hersenen, omdat het
maagdarmkanaal tijdelijk meer
bloed voor zich opeist voor de ver-
teringsarbeid. Vooral langdurige
slepende ziekten doen iemand ver
mageren. zoals dc tuberculose, de
kanker ook van andere organen dan
die der spijsvertering, lever- en
nieraandoeningen
Dieetvoorschriften bij allerlei
ziekten zijn bedoeld om verkeerde
spijzen tc weren, om gewenste spij
zen te doen eten cn om door klei
nere hoeveelheden een zware ver
tering aan het maagdarmlsanaal tc
besparen.
Voedingsstoornissen
Fcn voedingsstoornis kan optre
den hij zware overvoeding, welke
stoornis dc vertering cn do opne
ming door de vdarm bemoeilijken,
zodat vermagering dan bij een over
dadige voeding optreedt. Diarrheen
verslappen en vermageren iemand
snel cn in ernstige mate
Spoel- en lintwormen
Wanneer iemand enorme eetlust
heeft en toch vermagert, hliikt
vaak. dat hij wormen in het darm
kanaal heeft. Vooral kinderen m«ar
ook volwassenen kunnen daarvan
last hebben. Onderzoek van deiont-
9 Iri» |v47roc.i 1'
14» N.WA 21
l i» 8nun-. 21 l"IVi 1'
N. L 1000 1«7 1
OBLIGATIES
Amrter.l.lWlst l»'"-*
«»ir*v. l'iti II :i| I»!
N.H. !'.<»- i
lt..ti*nliwir W3i H»>
Utr. l«*7 I 0li n; l'U
HolC Hyp sK.l* MU
Null' p. I tank !lj WU
It IIvk K
R"'L -rii.liVU 1"
V.K -M l'«
H»rgji A Jurg. M I'D
Hm. P#lr. MU. *.l I'
N.l. 8|k1tR 2-4SI I
A.OIvmp. I W0S 1jk\4 I.
Witte Krill» 1») 1!* H
Werkspoor Si lO-"* 1'
»-'ii
AANDELEN
Am*t«r>l.Bank A 14.1V« 14.il,
Hull. Bank U A 162 1W-
Inca**» Bank A 14('x 144»
Ro'trriL Hank A -14*.
siarenK Bank A lil'* '2"l«
linti.Hel.Cons. A 1**>
KredaMa. Ii.r. A lT"i
'•<>u<iaA|iol!K.A
Ir nM-rv. A 16-'
In'. Hew. Bel. A 14X
kwair*('lioc.t.A I"-
M«l(.N.Bakk^A
Nji.ia A-vKT
(.•..K.I'rcog'Jok A 31'»
-nkvi- AW
\V iters ln<L A l«2
A.S.I.K.M.N.B.A
CERTIFICATEN VAN
AMER1K. AANDELEN
Am.HideALeatti W* 7%«
Am.Smelt.ARal-
Anaconda Oopp 3*.
Bethlehem Steel Wt
Heneral Motor U 61*i
Int. Nickel ot C. MU
Kenneoott Copp. 4»4
Republic Steelt 26U
Unit. Sat. steel '2U
Am W*terw6rk- 1&M
ind. Ha» A w-
A w
Lin.le Te»..« A lb"
•^t ivr,»., |.r.A 1>.
Se.lepCnlt.MU A 140
ttêhuEI*.?.W ".A 146
.oud» k«»*h. All-
Hmtth. 1'ont A I»*,11HUM
Ii«li si.nir A .f.'»
\ed. Ind.SpoorA 2M'. »U
Sen». Cherlbon A W
♦7 V*
nu Tel) k TeL m«
■r>ntiaeni.OIICy 44»,
Mid-OOnt. Petr.C 44*4
shell Unl6nOIK 1l»i 3
l"le Water 2l*i
Intercom. Ruhh 16»
BalLJtÖhloSpw II ifc 12*4
Mis*. Kan», lex. 4% 1*4
N.V. Central Rr. 14U WJk
l'*no«vlT»ni*Rr -""A
SouthJV.Comtx 44 V» 4W«*
south. Railw. <i AW 8«J*
Oanajtlan Pacific lit* U*4
44£
I'rolonfaU*. -
lasting brengt deze oorzaak spoe
dig aan het licht.
Langdurende diëten bU «uiker-
ziekte. na maag-operaties b.v wor
den gecompenseerd doordat er zich
op ccn lager rflvcau een evenwicht
in gaat 'stellen tdèsen opneming en
verbruik van energie. Van zware
arbeid kan daarbij natuurlijk geen
sprake; rUn.
Gevaarlijke hongerkuur
H(| een vermageringskuur om een
al alank figuur aan een laatate mo
degril aan te pasten, moeten over
het algemeen dergelijke draatlache
maatregelen genomen worden om
maar geringe gewlchtahoeveelheden
eraf te krtigen. dat er daar «een
'sprake meer kan s(jn van een even-
wlfcht op lager niveau, maar van
ren volledige ondervoeding met al
haar gevaren: vermindering van
weerstand tegenover infectie» en
S,*Pte' MEDICUé
i(Van on7,p Brusselse correspondent)
Het voorstel van de Wailingant
'Grégoire om het wetsontwerp tot
hervorming van de Belgische Staat
op federatieve grondslag op de
agenda te brengen, heeft In de
Belgische Kamer aanleiding ge
geven tot veelbetekenende verkla
ringen.
De voorzitter. Van Cauwe-
1 a e r t. oordeelde het voorstel niet
ontvankelijk. Artikel 84 der.grond-
wet bepaalt inderdaad, dat deze
niet kan worden gewijzigd tijdens
ccn regentschap. Het voorstel kon
dus niet op dc agenda der Kamer
worden gebracht. Nochtans zou hij
zijn mening in deze niet opdringen.
De Kamer zal zich hebben uit te
spreken over de kwestie na het
dchat. zei hij.
De rechtse sprekers, zowel Walen
als Vlamingen, bestreden het voor
stel. Een hunnrr zei dat het voor
stel Grcgoire slechts een eerste stap
was op de 'weg. die moet leiden tot
algehele onttakeling van de Bel
gische staat en de inlUving van
Wallonië^blj Frankrijk.
De communistische redenaars
daarentegen verdedigden het voor
stel met kracht. Volgens hen zou
hel verwerpen ervan geweldige re
acties in het Walenland tengevol
ge kunnen hebben
De socialist Van Belle vond het
niet zo erg. dat door het aannemen
84 Dokie Durf zag een vriendelijk gezicht dat
hem toeknikte, toen hij bij zijn tent aankwam:
Keri Ning Ta zat daar en verheugde zich over het
feit dat Durf nog leefde
Uw dochter is betrokken geweest bij een po
ging om mij uit de wereld te helpen, zei Dokie
Dat wil zeggen, ging dq detective voort, zij heeft
mij het leven gered door zich zogenaamd voor hel
complot.te lenen.
Waar is zij nu? vroeg Keri Ning Ta ongerust.
In egn verlaten Jiut wacht zij op ons. zei Dokie
Het leek mij niet vertrouwd, haar alleen over de
vlakte te laten trekken en samen mogen wij na
tuurlijk niet worden gezien
Als enig antwoord sloeg Keri Ning Ta zijn han
den voor zijn ogen
Marsian is al hier. fluisterde hij Daarop
sprong de ongeruste vader op Dc detective hield
hem echter terug.
Wij gaan «amen naar haar toe, zei Dokie.
van het voorstel de grondwet zou
worden geschonden Reeds meer-
maleri is dit het geval geweest. O.a.
in de koningskwestie ln strijd met
de grondwet werd de koning Inder
daad door een besluit van het par
lement verhinderd zijn ambt uit te.
oefenen. Een grondwelschending
meer of minder heeft voor hem
geen belang. (Alhoewel Van Belle
van Vlaamse oorsprong la, Is hij
een vurig voorstander van inlijving
bij Frankrijk). Een der mede-onder-
tekenaars van het voorstel Gré
goire. dc liberaal Rey (Luik) stelde
voor het hele geval naar een Com
missie te verwijzen.
Spauk. die daarna het woord nam,
was het eens met de voorzitter en
de rechtse sprekers; hij zou rttette-
•mln het voorstel Rëy steunen, om
te voorkomen dat, dc Wallinganten
zich als slachtoffers Zouden aan
stellen en hun agitatie voortzetten.
De voorzitter der rechterzijde zcl.
dat htj geen bezwaar had tegen het
verwijzen na?r een Commissie. Op
die wijze werpt men de Wallingan
ten een been loc, waaraan ze lustig
kunnen knabbelen Een andere
spreker hoopte, dat de betreffende
Commissie het voorstel met de no
dige eerbewijzen zal begraven. De
zelfde vroeg of de toestanden in
Frankrijk de laatste tijd zo aan
lokkelijk zijn om te,, wensen, dat
Wallonië een departement van dit
land zou worden. (Gelach).
Ten slotte word het voorstel Rey
aangenorticn met 110 stemmen tegen
46 Tegen stemden de Wallinganten
en de Communisten.
Men is algemeen van oordeel, en
dit blijkt ook uit de eindstemming,
dat het voorstel Grégoire. indien
het in stemming was gebracht, zou
zUn verworpen.
Niet alleen 't chagrijn van
de pijn,
Uw ihcumatLche pijnen met alle ge
volgen slopen voortdurend aan Uw
hele gestel Daarom moet. ge U er
legen le weer stellen Mei Kruschen
Salt». Duizenden dederi dat vóOr U
on zJJ 7ijn tiols op de heilzame icsiil-
taten. die Kru»riien hun gaf Iedere
morcen de kleine dosis Kruschen
maakt een ander mens van ll De
aanspoiendc werking van Kruschen
doet Uw bloed sneller stromen; de
schadelijke zuren die zich anders
gaan vastzeilen, worden medegeno
men en verwijderd lang» natuuilljke
weg nat i« hei gehelnj van Kruachen
en daarom Is het ook voor U de
icmedie om weet helemaal de oude
le worden, fief cry fit en vrij van
pijn Vraag Krusctfén Salts bij Uw
Apotheker of Drogist.
1 M
CULTUURFONDSEN LAGER.
Amsterdam. Dlnadag.
De aituatle In Indië scheen vandaag
aanleiding te hebben gegeven tot eex
gevo«| vanonzekcrheld. dat reden
was voor enige liquidatie. De hoofd*
koersen van de cultuurfondsen waren
algemeen |c|* lager dan de vorlga
slotprijzen en ook de scheepvaartpa-
pleren waren let* lager, met uitzon*
dering van aandelen Koninklijke
Bool Behoudens enkele uitzonderin
gen vormden de hoofdkoersen van de
Industrie-aandelen ten aanzlcnavan de
vorige slotnotei Ingen weinig Of geen
veranderingen, met uitzondering vaa
A.K.U.. die met een hoofdkoers van
114 een paar punten lager waren, ter»
wijl ook Koninklijke een paar pun
ten heneden het alot van gisteren
lagen. BIJ het begin van de vrije han
del bleek dadelijk, dat de animo nlef
gi'oot. wa». In de meeste rubrieken
legden de koersen aanvankelijk een
ne(glng tot achteruitgang aan de dag.
In het het laatste gedeelte van de
heurstljd echter trad een verbetering
In en allerwege liepen de koerien
naar boven, zodat zij weer terecht
kwamen ln de omgeving van de
hoofdkoersen of In enkele (evellMt
nog Iets daarboven.
Wat geeft Hilverrom?
S JnlL
Avondprogramma.
Hllv. I; (NCRV) 8.20 Vacesvtfe-1**;
8.30 Strijdkrachten; 7.1» Nieuwe; l.Vt
Cauaerte; 7.30 Het aotueel geluld; 7.*
Gram. mue.; 1.90 Nieuwa; 9.91 Pro
gramma proloog; 8.15 Jubileum bond»,
dag Chr. Oranjever.; 9.19 Gram. mua.)
9.40 Romeinee beschaving; 10.00 Kerk
orgel; 10.30 Nieuws; 10.43 Avondover
denking: 11.00 MUnchener Phil or*.
Hllv. II: (VARA) 9.00 Nieuwe;
Mededelingen; 820 Zuid-Amerikaane»
muz.; (RVU) 8.20 KNMI; (VARA) 7.99
Metro Sax kWIntet: 7.15 Nieuwa uit
Indonesië; (VPRO) 7.90 Ons leven eq
ons geloof: 7.43 Lezen in de bijbel;
(VARA) i.oo Nieuws: bos Tour de
France: 1.13 Res orkeet; 9.18 Hoor-
spel: 8.S3 The Ramblers; 10.39 Viool
en plano; 19.48 Voetbal; 11.90 Nleuwaj
11.45 Claveclmbel; 11.38 Gram. 'mus.
19 JulL
Dagprogramma.
Hllv. I: (KRO) 7* Nteowa; 7.1*
Ochtenrtgymnaat.: 7.30 Morgengebed;
7.48 Gram muz; 8.00 Nieuw*; 8.18
Plano: 8.30 Hoogmis; (NCRV) 19.00
Gram muziek; 10.15 Morgendienst;
10 45 Orgel; (KRO) 11.00 De Zoone-
bloem: ll 45 Fam. ber.; 12.00 Angelus;
1203 Schubert; i».30 Metr. ortc.; 12.58
Zonnewijzer; 180 Nieuwa; 1.15 Kath.
Nieuws; 1 20 Welk boekT; 1.28 Metr.
°rk1.43 Vrouwenvaria; (NCRV) 2.00
Clnderella-eneemWe; 2.40 Voor de
vrouw; 3 00 Klarinet, plano; 3.30 Eng.
muz 4oo Bijbellezing; 4 43 Piano;
S IS Kamcrmuz
Hllv. II; (AVRO) 7 00 Nteuwa; 7.11
Ochtendgymnest.; 7.30 Gram.muz,; 9.99
Nieuws. 8 13 Gram muz.; I.4S Schu
mann; 813 Morgenwijding; 9 30 Wa
terstanden. pol.ber 8 33 Arbridavl-
tamtnen; 10 30 Van vrouw tot vrouw;
10 35 zang: 10.50 Kleutertje hiiatar;
n.oo Gram.muz.; 11 20 Cello, plano;
1150 Llszt concert; 12.30 ln *t spion
netje: 12.38 Lunchconcert; 1.00 Nieuwa;
l is Ensemble Geza Klse: 1.43 13 min.
Hawaii; 2 00 Voor de vrouw; 2.30 De
Kwintetspelers: 3.00 Voor zieken en
sezonpen4 oo u kunt het geloven of
niet: 4 03 Reprises; 3.00 Kaleldoectn»;
3 20 De vaeantte: 1.30 Gram. muziek;
3 50 Het Rijk overzee.
Avondprogramma.
Hllv. (NCRV) 8.00 Alt zang. plano;
8 3U strijdkrachten; 7 00 Nieuws; 7.18
Gram. mui.; 7 30 Het actueel geluid;
7 45 De neg Voori. Dlqnat antwoordt;
oo Nieuws; 8.05 Programmaproloog;
15 Radio Phll. oik. 0 30 De vaart der
volken 50 Gram. muz.; 10.30 Nieuwa;
10 45 Avondoverdenking: 11.00 Avond
concert
Hilv li; fi.00 Nieuwa; lis Skymae-
ters; 8 45 Sportpraatje; 7.00 Bernard
Person; 7 10 Orgel; 7.20 VoHumuz.
schoof 100 Nieuws; 1.05 Omroepork.;
0 20 Hoorspel; 10 06 Gram muz 10.1 j
Repoitage, 10 45 London Town me
lodieën; noo Nieuws; 11.15 Lajoa
Veres: 11.45 Klaes. gram. muz.
Detectiveroman door
mr. Corry Stoltz-v, d Kieboom
60)
En mlschien valt burgemeester
Veraiuya dadelijk wel in slaap, nis
hij in deze inderdaad verdraaid
comfortabele fauteuil nog lang
hlUft zitten «oezen over Thea Hoog
kamp en haar meubels en haar arm
verknoeid levenZc moesten
maar naar huls gaan het haalt
toch niets uit, hier langer te blU-
ven rontihangen. Jules Hoogkamp
la dood en of Robert Leydalua het
•1 of niet gedaan heeftof al
dan niet per ongeluk gedaan heeft.
Dan ziet Duco, dat de opperwacht
meester het atukje vergulde gipa uit
*Un zak heeft gehaald en het aan
dachtig zit te bekyken En dat
maakt hem weer goed wakker.
Wou j« kUken. of het hier «oma
ergena in paat? vraagt hU grinni
kend. Daar kuti Je aardig een
paar dagen mee zoek brengen. Dan
ga ik maar vkst naar hui».
De opperwachtmeester Ia over
eind gekomen uit zUn gemakke
lijke fauteuil. Hij kijkt dc muren
langs.de spiegel.de schilderijen.,
de ramen.
Daar zou ik om te beginnen
een trap voor moeten hebben, zegt
hy. En dan ia 't nog onbegonnen
werk
Alle mensen, néél schreeuwt
de burgemeester opeens.
Het ls géén onbegonnen werkl
Ik weet, waar je zijn moet.,
tenminste, ik geloof, dat ik het
weet. Omdat je zei van die trap..
Nu herinner Ik me opeensKom
mee. we gaan er een zoejeen!
Eendrachtig sjouwen de burge
meester van Flicrhout en de com
mandant van de brigade Beukber-
gen der Koninklijke Marechaussee
samen de zware werktrap vanuit
de in het aousterrain gelegen bU-
keuken naar boven en naar de klei
ne salon. En al» by atilzwUgende
afapraak dragen ze de trap Ineen»
dóór tot in de erker en «tellen hem
op voor het middelate raam
Laat mij maar. zegt Versluv»
•en ia al halverwege. Hou 'm even
vaat, wil Je?
Dan bekijkt cn betast hÖ de bloe
menmand in het midden van dc
vergulde lambrepuin. Ja. waar
achtig. hier is 'iets afgebroken
het past niet precies; cr is ccn stuk
je tussenuit, maar je kunt toch zien.
dat het zó gezeten heeft. Dat ge
drocht is nog symmetrisch ook. Aap
de andere kant van de mand heb
je precies dezelfde bloemtakjes
Kijk zelf maar
Reindcrs popelt al om op zUn
beurt de trap te mogen beklimmen,
maar de burgemeester maakt nog
geen aanstalten om naar beneden
te komen.
Het behang is hierachter ook
kapot, zegt hij. En cr zit een
gat in dc muur* ook al
Het oud-rose behang ziet cr uit.
alsof op die plek achter de bloe
menmand oen vingertop cr tegenaan
had gedrukt, een krachtige vinger
top. die zich dwars dóór het pa
pier heen ln de atenen muur boor
de....
Ik laat me hangen, als dat geen
kogelgat ia. zegt de opperwacht
meester. als hy eindelijk ook „bo
ven" is geweest en. met zUn zak
lantaarn in dr hand. de beschadi
ging van de muur nauwkeurig
heeft hekeken. Tóch een vierde
achot dusNou kan ik er hele-
haal geen louw meer aan vastkno
pen
15 Februari
—Dit projectiel is afkomstig uit
een pistool kaliber zes-komma vijf
endertig. zegt dp deskundige Van
der Zoclcn. En dus lijkt het mij
niet géwaagd. te veronderstellen,
dat we hier dc ontbrekende kogrl
van één van Hoogkamps beide
schoten gevonden hebben. De kogel,
die. naar wij dachten, in dc tuin
terechtgekomen moeat zijn.
Dus geen vierde schot? vraagt
de opperwachtmeester.
Gelukkig, dat mBakt de zaak
tenminste niet Ingewfkkelder.
Waarom een vierde schot? Die
veronderstelling heb ik van den
beginne af veel te vergez.ocht ge
vonden. Maar bepaald eenvoudiger
is de zaak cr nu mijns inziens niet
op geworden. Tenminste., ik zou
dc situatie ter plaatse nog wel eens
willen opnemen.
16 Februari
Er ia nu geen «prake meer van.
dat Iemand bezwaren maakt over
opschudding of geklets In het dorp
Burgemeester Versluys Is zelf ver
langend om de nieuwe onderzoe
kingen van de deskundige bij te
wonen En de substituut-officier zal.
nieuwsgierig gemaakt door Relnders
voorzichtige uitlating, „dal ze ge
loven. iets gevonden te hebben'1
ook tegenwoordig zijn Zodat dit
bezoek aan „Elzenrodr" geheel re
gelmatig cn op klaarlichte dag kan
plaats hebben 's middags om
twee u»ir
Kijk. zegt de deskundige.
oorspronkelijk meenden wij dus.
dat Hoogkamp ongeveer hier moest
geslaan hebben F.n dat hij éénmaal
zó schoot projectiel dat in het
raamkozijn aansloeg en d9t wij
hier voorlopig buiten beschouwing
kunnen laten en éénmaal zó
projectiel door het kamerscherm
heen en door het open raam naar
bullen. Dat zult u zich nog wel her
inneren. heren. Wacht. Ik zal het
even voor u tekanen...
Van der Zoclcn haalt /-Un notitie
boekje uit dc zak en zet snel een
paar lijnen op papicr
W
Kijk heren. Deze stippellijn
stelt de kogelbaan voor. zoals wij
ons die aanvankelijk dachten. En
ergens op deze stippellijn rechts
van het ».cherm natuurlijk moeat
zich de loop van Hoogkamps pistool
bevonden hebben althans, dat
méénden wU, Maar nu. qu we het
project iel gevonden hebben, welen
we. dat het ónders gegaan is Want
nu beschikken wij voor wat dit,
schot betreft, over twéé trefpun
ten: het gat in het scherm en- de
plaats, waar het projectiel boven
het open raam in dc muur ls aan
geslagen. F.n dus kunnen we nu
vooropstellende dat bij een piatool-
trfei
Flnfen
WIJ rarien de Irzeis aan. deze te
keningen uit te knippen en te be
waren.
schot op korte afstand de kogel
baan een rechte iyn vormt aan
de hand van die twee trefpunten
de werkelijke kogelbaan bepalen.
Kijkt u maar.En opnieuw vliegt
het potlood over het papier.
Dus. mijne heren, déze stippel
lijn. die van het kogelgat In de
muur via het gat in het acherm
naar beneden loopt, «telt de tnér-
kelpke kogelbaan voor. Is u dat dui
delijk?
De heren knikken zwUgend. Pre
cies meetkundelea. fluistert Mr
Blanck achter zUn hand tot zUn
buurman Versluys.
Duco grinnikt, in zUn hart tóch
verheugd over BlanclCa ..kom-te-
lug-allos-is-vergeven-en-vergeten
houding.
Ik voel me ook weer op 't gym,
fluistert hij terug, bestudeert den
Uvcrig Van der Zoelen» tekenin
getjes
En düa. vervolgt de deskundige
nu mfet een veelbetekenend gebaar, i
En düa.. Drie paar ogen volgen
Van der Zoelena wijzende vinger;
drie paar ogen zien de Ujn. die van
het gat in de muur. hoog boven het
middelste erkerraam. loopt ngsr
het gat ln het acherm. de lUn. dié
dóórloopt
(Wordt vervolgd)
