GOUDSCRE ,CO.UIïANT==^==
GROOT GOUDA
Oost-Java afgesneden
er
WEEPBEPICUT
@de
ui. Orkest
►snijmachine
irg. Martenssingel 10.
YMPHONIE
Militaire ineenstorting
van de Republiek aanstaande
PRINSES MARIJKE WEER THUIS
aanstaande
DIT BLAD
De bezetting van
Soekaboemi
ANGST VOOR
PROJECTIELE^
Indische debatten in rustige
banen
Brandstichting
bij Medan
Malang bezet
Bevin werkt voor
vrede in Indonesië
De sterkte vah de
Ned. strijdkrachten
Cheribon bezet
'Het legerbericht van
hedenmorgen
Verantwoording
4^
D, PAGINA 4
aM>BMW
HUXTMMM
Postrekening 48400
van
ten
n F
►Ifzi
1
(Ongecorrigeerd)
VAN HET BINNENHOF
TWEEDE KAMER
dagen of misschien
eren, welke verkla-
Een broedervolk
heer
gerinj
lt
9
veel
jductit
;rst
86ste Jaargang No 22118
Bureau Markt 31 TeL 2745
fQM
flM
sopraan
alt
tenor
bas
p yen. Wijdstr. 4.
ibQpnementen van
Hg-
nlet,
ern-
Chinese
waren
•n
sns.
de i
blijft
betrekt
rdewerk-
iaafct. al-
er
spre
roeping
kstelligen
Indonesië:
aten”,
"-pen,
theyer
een
Gouda 8 uur.
litjelcnka
branden
ierd. dat in Tji
jalaja hevige
vai.
zet J
were
bericht»
[tuigen
rderen,
verklaarde
hebber -
BEN. 23 JULI.
Utroi t 41 +6.66;
+S.I1; Nijmegen.
Arnhem. NederrUn
I; Deventer. IJxxel.
•en M.M —o Bel-
10.17 —o 15; Grave,
4 M —O M
ro te Lont
cheater r
latregelen.
>oor. zouden wordt
_>n de Nederlai
„eert* trein
>adden bead
ondei
de st.
jrd.
Woensdag
oebang en
t-Java werd
indse commu.
berichten,
melden,
iblikeinen
>ls ver-
s hebben
omdat
*el tijd
,Ue in som-
nu los te
„.Ih. ns gesel
‘s het onmic.
lederlandse r
anvaarden
diensten
caanse
Fowey
onden te Delfzijl
pool te n&nouth
erpool n
Porthoustock
Ijl n Konne
>rt te Penryn
ngedam te Delfzijl
p 30 pungenese
hamn n Varberg
te Boston CL)
NGENSPAK
tóh. d.bl.. leeft 13-14
ten punten.f
Vries. GouUrak B 10»
gevraagd: een
Na dc geslaagde oogbehandeling is prinses Marijke in het
prinselijk gezin teruggekeerd. In een der vertrekken van
het paleis Soestdijk toont prinses Juliana haar jongste
dochter aan de fotograaf.
volgt: gra*-
srt. 100. Je
/6W.^e
‘Ikkoeieo’
3e ert
600. 2«
ten ie
ƒ225;
e art. 230 3e
rt. 33. 2e art
23 Juli
Zon op 4.47; onder 30.44
Maan op 14.07; onder 23 (7
Wassende maan.
Weerkundige
Waarnemingen
Hedeninurwen om uur 40 werden
te Rotterdam de volgende wserkusx
41e- waarneralnaen eMaan
Barometer 7M.I m.m.
wtbd N.N.o. 2
Temperatuur M 9 gr. C.
Mar. temp. J» 3 gr. C,
Mln. temp 10.3 gr. C. v
Weersgesteldheid Licht bewolkt.
Soerabaya te
nboul n .Tunis
;t n Tilbury
KON. SHELL
amboe te Penang
i n Hongkong
dam n Curasao
>e te Mirt
BE SCHEPEN
Vaart.
i n Londen
bot te Falmouth
te Dublin
ol-Amit 20
n. koor en
Indeaua
Een aantal leden van
an de Arbeid, onder wit
is. ds J. J. Buskes Jr.
n Heuven Goedhart,
sertens. W. Romijn. dr
s B. W. Schaper, hebben
tring gericht tot het partijbe-
en dc kamerfracties van de
van de Arbeid, alsmede tot
irtjjgenoten-ministers. waarin
gezegd, dat zij met veront-
iging hebben kennis genomen
der regering tot ge
lid in Indonesië over
elaten".
1de: Ik
i van
jetan
„linis-
geen enkel
ontmoeting
op het ogen
methode. die
dien zij tenmin-
—1 blijken. Ik zou
atadium niet veel
j aan een bepaalde
ie regering mij zou
binden. Bevln ver-
geen heli te zien in
ie Ver. Nat
In de maand Juni zijn 465 000 ton
Voedsel in de Britse bezettingszone
van DUttsland geïmporteerd. Dit is de
grootste maandelijks ingevoerde hoe
veelheid sedert Duitalands capitulatie.
dat afdc
landse troepen Maant™
van de duisternis
bereikten. De volge
t acht uur was di
indse handen. Ver
nltraillei
tonaal
idse zt
In de plaats Arnhemia bij Medan
zijn honderd woningen in brand ge
stoken. doordat leden van het
Volksleger er flesseri met vloeibare
brandstof in hebben geslingerd, al
dus wordt van officiële Nederland
se zijde gemeld.
Volgens berichten uit andere bron
wordt de langzame voortgang, die
de Nederlandse troepen aan het
front vap Mcdan maken, verklaard
door de sterke tegenstand der re
publikeinen.
/Donderdag 24 Juli 1947
Bonnen voor tabak
en één ei
Het Centraalf Distributiekantoor
deelt mede, dat gedurende het tijd
vak van 24 t.m. 9 Augustus a.s. de
bonnen Tabak H 31 cn Tabak H 32
van de tabakskaart elk recht geven
cp een rantsöen sigaretten of kerf
tabak. Bon Tabak H 35 van de ge
combineerde kaart is aangewezen
voor twee rantsoenen sigaretten of
kerftabak.
Voorts zijn gedurende bovenge
noemd tijdvak de bonnen H 04 re
serve. H 07 reserve en H 14 alge
meen van de bonkaarten voor voe
dingsmiddelen geldig voor het ko
pen van één ei per’bon.
/aart
UL Gepasseerd met
ia. V. d Berg: Ar-
Ingona, Hammer;
zoert; Zuiderzee v.
ice, Wegh: Herta,
>lt, Klaassen; Kro-
en; Utopia 2. Lur-
I, Balck; Bereaina,
De Leeuw v Wee-
Vries: Eendracht,
onla, Meijer: Exito,
us 3. Sep; Bavaria,
hen: Ideaal. Neve;
Vaart 5. Slokkers;
Roerijnd. Hubers;
man: Silani. Vers-
Wlgman; Hedwig.
M. Broeken: A-nto-
>na. v. Toorn; Bel-
rmannla, v. d. Wer-
tmboli, Baars: Piet
na. Hoornaar Hgr-
Hasselt Leeuwar-
.eeuwen. Hamburg:
Jtmann Nijmegen:
ng. Zlerlkxee: Wen-
■da: Vertrouwen, v.
:ht: Rheinunion 23.
Klootwijk: Touia-
ersgat: Agnes. Mol.
3. Kievit. Leerdamt
Stein: w v. Duel
Zeeuw-
FE ROTTERDAM
I Juli.
taal 2480 stuk* vee.
te koeien en oeeen.
86 graskalveren.
Iveren. 416 biggen
laarden. 255 schapen
geiten
ren als
140. 2e
en ie <rt j
400; mei
srt. 550.
ien ie art
325. vaarz<
35O.~'3e ert.
350. 2e «rt.
i le srt.
o
aanvoer ala vorige
'lauw, prijzen niet
end. Kalf- en melk-
ala vorige week,
iet. prijzen van vo-
^oelte te haodh&ven.
nvoer jete ruimer
■Ijzen onveranderd,
iken, aanvóer iels
Vraaij. prijzen «ia
ën geiten aanvoer
talm, prijzen terug-
De Koningin naar Het Loo
Dc Koningin heeft dc Ruygen-
hoek te Schevcningcn verlaten. Het
lag aanvankelijk in de bedoeling
van de Koningin enkele weken aan
zee door te brengen. Daar echter
de zeelucht minder geschikt voor
haar bleelfc te zijn, is de Koningin
thans naar Het Loo teruggekeerd.
De gisteravond in de Tweede Ka-,
mer gevoerde debatten zijn rustig
verlopen. De communisten spreid
den een grote activiteit ten
toon en gaven met niet minder dan
vier spreken uiting aan hun afkeu
ring over het regeringsbeleid.
De hc<F De Groot keerde dc
zaken wat om en zei. dat Linggad-
jatl het middel was geweest om dg
republiek: aan fret praten te houden
totdat de Nederlands» troepen vol
doende in getal waren. Hij was van
oordeel, dat alleen het dollar-impe-
rlalisme belang had bij een mili
taire bezetting en steldt tenslotte
een motie voer, die niet werd in
gediend.
De regering zou moeten'worden
meegcdeeld, dat de Kamer niet
kan meegaan met de genomen be
sluiten en de gevolgde gedrags
lijn. De regering moest worden
verzocht bevel te geven de vijan
delijkheden te staken.
De heer Schoonenberg (C.P.)
sprak van woordbreuk door de lei
dende persoonlijkheden van het Ne
derlandse volk, doch' werd door de
voorzitter tot de orde geroepen over
deze uitlating. Hij haalde verschei
dene passages aan van wat P. v. d.
A.-leden enige tijd geleden hadden
gezegd bij de uitzending van dienst
plichtigen en deed een felle aanval
op de P. v. d. A.
De heer v. d. Goes van N li
ters (Arbeid) had thmlddels een
uiteenzetting gegeven over de stem
mingen van de Franse communis
ten in de kwestie Vietnam.
De kwestie-Palar
- Het uit de partij treden van de
mdeh
n Sable<
d'Olonna
ott te King's Lynn
en n Ipswich
-g-Parijs 21 te
Vlisslngen
iqlm p 21 Holtenau
iff p 21 Holtenau
Abo te Mantyluoto
iothenburg te
Rouaan
iden te Bo'neea
lopenh n Stralsund
an IS v Delfzijl n
Qefln
n p 17 Lizard
Harlingen te Gooin
Malmö te
Gothenburg
bro n Ipswich
v Portsmouth te
Antwerpen
l n Frederikahaven
n Falmouth
Hfzljl n Wismar
i Parijs
on n Fremlngton
an te Parijs
ryport te Par
Pieston
itw te Oslo
te Gamleby
1M1 p H Wight
te W HartlépoOl z
IEDRUF.
met ponton jfitn a
unie 11-Juli vsrfGI.
21 Juli van RoHpr-
De Witte Zee met
an Rotterdam naar
Gerechtvaardigde actie
De Partij van de Arbeid deelt deze
twijfel niet, aldus spreker. Onse
voorstellen waren fair en con
structief. De regering heeft >6
lang onderhandeld als mogelUk
was. In Djokja is een onbeperkte
wissel getrokken op ons vermogen
om geduld te oefenen, waardoor
wfj gevaar liepen de meewerken
de Malino-gebieden niet behoor
lek te kunnen morgen. In deie
werkelijk onhoudbare toestand
moest verluchting wordeA ge
bracht en de P. v. <L A. rechtvaar
digt de aftle. die daar thans sorg
voor heeft gedragen.
De heer Logemann vroeg de rege
ling uiterste voorzichtigheid te
willen betrachten met het laten uit
roeren van bombardementen uit de
'lucht en was het met verscheidene
communistische sprekers eens, dat
kapitein Westerling niet benoemd
had mogen worden-als commandant
in Batavia, daar het onderzoek naar
diens gedrag met betrekking tot de
gebeurtenissen op Zuid-Ceiebes
Warm.
Weerverwachting. meegedeeld door
het K N.M I in Dc Bilt, geldig van
Donderdagavond tot Vrijdagavond:
Windstille nacht met plaatseiijk ne
vel of mist Morgen overdag over het
algemeen zonnig weer. vrijwel
nergens buienvorming. Tempera-
tuui vooral In het Zuiden en Oosten
van het land oplopend tot hOge waar
den. Aan de kust tijdelijk zeewind-
Overigens weinig wind.
Dee! van Medan heroverd
volgens Djokja
Volgens een bericht van het re
publikeinss persbureau Antara
hebben Nederlandse troepen Malang
bezet
Daarentegen wordt, eveneens i
republikeinse bron, de herover!
van Lawang. 20 km ten noorden van
Malang, door de republikeinse troe
pen gemeld.
Radio-Djokja bericht, dat de re
publikeinen een deel van Medan
hebben heroverd en zij melfit voorts
Nederlandse luchtaanvallen op
Siantare 100 km ten jiuid-oosten van
Medan, waar Nederlandse vliegtui
gen leertien bommen zouden heb
ben geworpen. Siantar is het cen
trum van het republikeinse bestuur
op Sumatra.
Partij van de Arbeid
de Partij
van de Arbeid, onder wie ds B. J.
Aris, ds J. J. Buskcs Jr. mr J.
van Heuven Goedhart, dr P J.
Meertens W. Romijn. dr B Sdjet.
drs B. W. Schaper, hebben een ver
klaring gericht tot het partijbe
stuur en dc kamerfracties van
Partij van de Arbeid, alsmede 1
hun partijgenoten-ministers. waai
wordt gezegd, dat zij mr
waardiging hebben kennis
van het besluit der regerii
bruik van geweld L.dwc
te gaan.
In de thans geschapen situatie kan
slechts het onmiddcllijk staken van
de Nederlandse militaire actie en
het aanvaarden van het aanbod van
goede diensten van de Engelse en
Amerikaanse regeringen de nood
lottige gevolgen van dc gevoerde
politiek beperken.
Rondom ons verlaten tallozen,
diep teleurgesteld in de houding
van de leiding; de partij op een
punt, hetwelk zij tot de toetssteen
van haar progressieve politiek heeft
gemaakt. Terwille van de Indone
sische zaak, het belang van om
land en de toekomst van het demo-
cratlsch socialisme dient niets te
worden nagelaten om dc noodlottige
gevolgen van het besluit tot onder
steuning van de regeringspolltlek
ongedaan te maken.
Van een regering, die de pplitlek
der gcweldslleden voert en die de
reële vredeskansen afwijst, kan en
mag de Partij van de Arbeid geen
deel uitmaken. Zij dient te streven
naar een zodanige wijziging in het
beleid en in de samenstelling der
regering, dat de overgang van de
huidige faze naar de vredestoestand
onuniddellük kan worden voltrok
ken.
Slechts op deze wijze zai het diep
geschokte vertrouwen van duizel
den kunnen worden hersteld in de
mogelijkheden van een democra-
tlsch-socialistische politiek.
„Moet je kijken. Dan kun je zo over heel Bandoeng heen
Korporaal H. A. §chmidt uit Suriname, korporaal Jan Meyer uit Nijmet
lt. Crtnce Le Roy uit Deventer, J. Haumahu uit Ambon en J. F. Matthe
en soldaat eerste klasse C. H. van Soldt, beiden uit Den Haag, met
pantierwagen op een hoge „tjot".
In het Engelse la'gerhuis vroeg
gisteren Thomas Driberg (Labour)
aan Bevin of hij bereid was Sjahrir
te ontmoeten, indien deze Engeland
zou bezoeken Hij wilde vervolgens
van Bevin db verzekering hebben,
..dat. nu de oorlog in^feite begonnen
is. Engeland g<*en wapens of uitrus
tingen meer ?al leveren voor dc
Nederlandse troepen en ook geen
Nederlandse troepen meer voor
training in Engeland zal toelaten".
Minister Bevin antwoorddv.
voel geen neiging bedreigingen
welke aard dan ook te uiten. So<
Sjahrir is thans geen eerste mi
ter en ik kan daarom
nut ontdekken in een
met hem. Wij werken
blik aan een andere
meer geschikt is. indic
ste uitvoerbaar zal t.
er daarom in dit sUd!
voor voelen mij
beslissing, die dt
doen nemen, te I
klaarde voorts g‘
een beroep op de Ver. Natjes.
Samenwerking in
Palembang
ccinse leiders
i resoluti»
c gewijzig.
iblikems»
teer Tilanus (CJH.) be-
t het. dat -de' regering vast-
L_. „fepubliek".
oubllek. zei .de heer
een stel heren, dat
>n heeft. Hjij be
de Soendanezen,
dcre volkeren en
dat het begrip
—trekking tot de ac-
t mag leiden tot onnodig
grote offers. 1
Ook de hefir Schouten (A.R.)
betuigde zijn instemming met het
door dc regering genomen besluit
al zal niemand een dergelijke actie
toejuichen. Het was dc onvermijde
lijkheid. die deze stap noodzakelijk
maakte, aldus spreker, die zei. dat
op de duur tot volledige ovei
stemming moest worden gek(
volgens de rcgeringsverklai
7 December 1942. Eerst dón z
A.R. volledig kunnen meewt
doch nu was hij het nog
met de houding van dc
t.a.v. het hegrip rtpubjiek.
heer Palar noemde spreker een
groot verlies. Zijn roeping was ver
zoening te bewerkstelligen tussen
Nederlanders en Indonesiërs. Nu
deze taak voorlopig is mislukt is dc
heer Palar heengegaan, ook utt de
Kamer. Wij achtentwintigen, al
dus de heer v. d. Goes van Naters,
zullen zijn arbeid voortzetten om
zo snel mogelijk die veqioening te
krijgen.
De he:r
treurde het, dat -d
houdt aan het bei
Dit is geen rêpi
Tilanus. maar e
zichzelf opgeworper
pleitte recht voor d
Madoerezen en and<
was van mening, dat
„beperkt" met betrekkinl
ties, niet -
grote offe._.
Ook de heer Schouten
betuigde zijn instemming m,.
genomen besluit
i dergelijke actie
-ïijde-
celijk
zei. dat
«vereen-
Jcomen
iring van
zou de
verken,
niet eens
regering
Drie dagen na het begin van de
„politiële actie** vóórspellen
neutrale waarnemers te Bata
via. aldus Reuter, dat de mili
taire ineenstorting van de Re
publiek binnen een week kan
worden verwacht.
Volgens berichten te Batayia is
de val van Malang, het republi
keinse bolwerk op Oost-Java. aan
staande, terwijl, naar verluidt, de
tangbeweging van de Nederlandse
troepen van Semarang naar Djok
jakarta snelle vordering maakt. Na
de bezetting van de grootste plaat
sen op Oost-Java. binnen 48 uur na
de eerste amphibielanding, zijn de
Nederlanders thans ten zuiden van
Lawang in hevige gevechten ge
wikkeld met de republikeinen, die
de toegang tot Malang wanhopig
verdedigen. In Midden-Java is de
tangbeweging van Semarang uit
tenminste tot halverwege Djokja
karta en Soerakarta gevorderd.
Volgens het Republikeinse leger
communiqué zijn vele burgers, on
der wie enige Chinezen, gedood
toen Nederlandse vliegtuigen de
stad Garoet bombardeerden. Ge
bouwen in de stad werden vernield.
Tevens werd gemeld, dat de plaats
Soemedang. 35 km/n.o. van Ban
doeng, in brand stond, nadat Neder
landse eenheden met vijftig tanks
hier waren gepasseerd bij het op
rukken naar Cheribon.
Het officiële Nederlan
niqüé en ook andere
welke Batavia bereiken,
dat de weerstand der Repul
niet zo groot is geweest
wacht werd. Waarnemers hebben
hiervoor twee verklaringen:
1. De Republikeinse troepen zijn
te slecht uitgerust en te onvol
doende georganiseerd om de aanval
van een modern gemechaniseerd
leger te weerstaan.
2. Daar zij er zich van bewust zijn
de oprukkende N.etferlanders niet te
kunnen tegenhouden, laten de Re
publikeinse troepen toe. dat de
grote steden van Java bezet worden
en bieden zij slechts aanvankelijk
tegenstand teneinde hun strijd
krachten te spreiden alvorens een
volledige guerilla te beginnen.
Daarmee zouden zij de Nederlan
ders wellicht jaren kunnen bezig
houden, terwijl Nederland er eco
nomisch döor wordt uitgeput, tot
dat het instemt met buitenlandse
bemiddeling.
De komendb dagen of misschien
weken zullen leren, welke verkla
ring de juiste is.
nog niet is beëindigd. Gaarne zou
de heer Logemann voorts zakélijk
uitvoerige legêrberichten zien en
niet opgesmukte communiqué's.
Verdêr besprak h(j nog onxe posi
tie in het buitenland, waar men
geen begrip scb(jpC te hebben over
de toestand. Waarom geen arbitra
ge, vraagt het buitenland. Waarom
geen antwoord op Sjarifoeddin's
laatste poging? Laten w(j oppassen
geen goodwill in het buitenland te
verspelen en ons hoeden voor lan
den, die ons kwaad «ouden kunnen
berokkenen, zoals Australië met de
boycot. Het buitenland moet In- en
voorgelicht worden.
Hierna voerden nog de heren
Nederhorst (PvdA) als dis
sident en Wagenaar (CPN)
het woord. Eerstgenoemde kon zich
niet achter de regering scharen en
lautrtgenoemde deed nog reen felle
aanval op dc P.v.d.A. Maar hij had
tenslotte ook nog énkele goede
raadgevingen voor deze Partij
waarin volgens hem thans een gro
te crisis heerste die onder veel
hilariteit voor kennisgeving werden
ontvangen
Te middernacht schorste mr Van
Schalk de vergadering toó heden
middag 1 uur De minister van
Overzeese Gebiedsdelen komt dan
aan het woord.
De republikeinse leiders te Pa
lembang hebben een resolutie opge-
stcld betreffende de gewijzigde ver
houdingen. De republikeinse ambte
naren protesteren tegen de beslis
sing van de Nederlands-Indische
regering, doch de ambtenaren van
de republiek zijn met het oog op het
welzijn van het volk bereid hun
werkzaamheden voort te zetten tot
een beslissing van de regering van
de Indonesische republiek is ont
vangen.
De burgerlijke bestuurder van
Zuid-Sumatra. mr H. J. Wijnmalen,
achtte deze resolutie een voldoende
buis voor samenwerking in de
nieuwe verhoudingen. De algemene
besprekingen met de republikeinse
ambtenaren werden onmiddellijk
voortgezet. Intussen functioneren
de Indonesische diensten normaal,
terwjjl de stad volmaakt rustig is.
itten,
„vrij" en
goederen
achterstand
winkel uitvliï
,wel in-de etal
'een variatie
gende schijvc..
Het is de overheid echter ernst
met dje doorvoering van het stelsel,
(want zij geeft op. dat ongeveer 85
van de totale keramische productie
thans in utility wordt vervaardigd.
V Nog enig geduld, maar we zijn op
oe goede weg, aldus haar bemoedi
gend woord.
(Kijker brengt het gaarne aan zijn
lezers over. Maar.... wanneer hij
de1 winkeletalages ziet en daar
- overal zeer veel pulletjes en prul-
letjes ziet, in alle soorten en prij
zen. vooral dure prijzen, dan zou
hij toch wel eens willen weten,
waar als dat dan de 15 nlet-
utility keramische productie is
die 85 toch eigenlijk uithangei).
KIJKER.
De heer Vonk (Vrijheid) wilde
de regering op dit moment niet las
tig vallen met vragen, maar hoopte,
dat de vorderingen snel genoeg zou
den zijn, om dc gijzelaars uit hun
kampen te bevrijden.
Prof. R o m m e (K.V.P.) betreurde
de genomen stap, maar er was geen
andere mogelijkheid. In zijn gebe
den. die onze troepen vergezellen,
wenste hij evenzeer dc personen aan
dc andere jijde van dc demarcatie
lijn te betrekken, daar het hier toch
een broedervolk geldt. Hij hoopte,
dat dc acties zo beperkt zouden zijn
als de doeltreffendheid gebiedt. De
offers werden volgens prof. Romme
gebracht orq. de nieuwbouw te be
werkstelligen. waarmee dc repu
bliek zich krachtens haar handteke
ning onder het accoord van Ling-
gadjati heeft verenigd
Mevrouw V. D. M uy zen berg
(C.P) stelde zich op het standpunt
van de talrijke moeders, die haar
zonen terug wensen te hebben Ook
zij deed een aanval op de P v. d. A..
speciaal op de heer Vorrink
die deze avond heel wat te verwer
ken kreeg. Nadat dc heer Z a n d t
(St. G.) zich achter de regering had
geschaard, kreeg dc heer Loge
mann (Arbeid) het woord. Hij zei.
dat in het land twijfel bestaat over
de vraag, of deze actie gerechtvaar
digd is.
Op een persconferentie heeft
Marshall, de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, mededelin
gen gedaan oter de sterkte van de
Nederlandse strijdkrachten dn Indo
nesië. Hij zei. dat de Nederlandse
strijdkrachten in Indonesië beschik
ten over 118 voormalige Britse
jacht- en bombardementsvliegtui
gen. die aan Engeland geleverd wa
ren onder de leen- en pachtregeliptf
'en bij het wegtrekken van de Brit
ten uit Indonesië met toestemming
van het Amerikaanse departement
van buitenlandse zaken aan de Ne
derlanders waren overgedaan Het
zijn: 54 Mitchells (type B 25). 26
jachtvliegtuigen Van het type P 40
en 38 Mustangs van het type P 51.
Marshall legde er de nadruk op,
dat de Verenigde Staten sedert V-J-
da£ in- het geheel geen „dodelijke
wapenen" aan de Nederlanders heb-
den gezonden, met uitzondering van
zendingen ter nakoming van zekere
verplichtingen en voor de uitrus
ting van een Nederlands marine
regiment, dat in de Verenigde Sta
ten was opgeleid. Qok waren ver
schillende andere Amerikaanse uit
rustingsstukken. door de Britten op
Java achtergelaten en door de Ne
derlanders in bezit genomen.
Radiorede Nadjamoeddin
Woensdagavond heeft dc minister
president van Oost-Indonesië. Nad-
jamoejldin, voor Radio-Batavia een
redevoering gehouden tot de bevol
king van Oost-Indonesië, waarin hij
een overzicht gaf van de stand van
zaken en zei te hopen, dat het In
donesische volk in het bijzonder
het Oost-Indoqesische Linggad-
jati als basis van zijn onafhankelijk
heid erkennend, de huidige situatie
met een koel hoofd tegemoet zal
treden.
Nadjamoeddin bracht met citaten
uit sic dagorder van generaal Spoor
en uit de rede van dr Beel met na
druk naar voren, dat er geen sprake
is van oorlog tegen het Indonesische
volk en dat dc Nederlandse rege
ring vasthoudt aan de overeenkomst
van Linggadjati.
De Nederlandse strijdkrachten
hebben geheel Ooat-Java afgesne
den, xo heeft luitenant-generaal
Spoor heden meegedeeld. Aan het
front van Soerabaja zijn vier ste
den bezet en tevens vier steden
op West-Ja va.
Generaal Spoor verklaarde, dat
de Nederlanders Woensdagmiddag
de havenstad Cheribon hadden be
zet. Tijdens zijn opmars langs dc
weg van Bandoeng door het West-
Javaanse bergland heeft het leger
zich meester kunnen maken van
30.000 ton rubber. De operaties op
Java en Sumatra, aldus generaal
Spoor, zullen beperkt blijven. De
republiek zal niet worden.
Het legerbericht van hedenmor
gen luidt:
Nederlandse troepen bereikten
Woensdagmiddag te 16.35 uur Che
ribon. Zij trokken de stad van het
Noorden uit binnen. De bruggen en
de wegen in de richting Cheribon
bleken intact te zijn. Weerstand
werd feitelijk niet ondervonden.
Brandstichtingen in de stad wer
den niet geconstateerd.
Eveheens werden
Tomo. Kadipatcn, Soel
Kalidjati bezet. In West-
Tjikampek -bereikt.
Gemeld werd, d:
en In MadjcLJ»
woeden.
Het in deze vacantiedagen zo
gastvr\|e Binnenhof, dat de
ene excurxie na de andere tot
2ich trekt, zag er gisteren be
paald minder gastvrij uit
met de talr(jke surveillerende
politiemannen voor de poorten
en gebouwen. Drommen
publiek bekeken de gaande en
komende ministers en bleven
tot laat in de avond uitge
breide debatten voeren over de
toestand in Indonesië, waarbtf
de politie eventuele ordever
stoorders nauwlettend in het
oog hield.
Ook in het gebouw van de
Tweede Kamer waren uitge
breide maatregelen getroffen.
Het publiek, dat de tribune
wenste te betreden, moest aan
het spiedend oog van de wach
ters passeren en zelfbeen juist
gekocht zakje fruit b.v moest
in de garderobe achterblijven.
Bevolking hulpvaardig
Hij beschreef de toestand in de
bezette steden van West-Java als
„rustig, terwijl de bevolking hulp
vaardig is". Dq meeste republikei
nen waren gevlucht zonder dat het
tot ernstige botsingen was geko
men* De bevolking, die in de ge-
vechtsgebieden was geëvacueerd,
keert thans weer terug, zo voegde
generaal Spoor aan zijn overzicht
toe.
Geen belangrijke botsingen zijn
ontstaan bij de bezetting van Che-
Aneta's «pcciale correspondent,
die uit Soekaboemi is terugge
keerd, schrijft, dat afdelingen Ne
derlandse troepen Maandag bij het
vallen van de duisternis Soeka
boemi bereikten. De volgende mor
gen onr acht uur was de stad in
Nederlandse handen. Ver»cheiden5
malen werd met mitrailleurs tegen
stand gebóden. Tweemaal werd
daarom aan Nederlandse zijde ar
tillerie In stelling gebracht. Aan
Nederlandse zijde waren geen
doden te betreuren, doch een mili
tair werd zwaar cn drie licht ge-
idonesische zijde viel
in aantal sluipschut-
de bomen op de Ne-
schoten. Op de hoofd-
joekaboeml is een groot
schoenen gevonden, welke
lubllkcinsc soldaten, die
.elijk thans In burgerkleren
jongs zitten of wellicht
sawahs werken, toebe-
ribon. doch tijdens de opmars werd
in de nabijheid van Soemedang
enige tegenstand ontmoet. De
waarschuwing van het Nederland
se leger had de Indonesiërs niet
van de „verschroeide aarde" afge
houden. Toen Probolinggo in N.O.
Java w’erd bezet, brandde dc stad
op verschillende plaatsen. Overal
waren Chinese slachtoffers geval
len en waren eigendommen ver
nield.
Generaal Sp<*> geloofde
dat bij de laatste gevechten
stige verliezen geleden waren.
betreurt
J zwar-
wond. Aan Inó»,
een zeer kleii
Jers. die uit
derlanders s~
weg naar Soc
aantal schoei
aan repu’
vcrmocdel
in de kampt
reeds op*de
hoorden.
Dc republikeinse legercomman
danten hadden reeds de stad vefi
laten evenals een aantal burger
lijke autoriteiten. Uiteraard is do
voedselvoorziening van Soeka
boemi gestagneerd doch men ver
wacht nog heden tien ton rijst voor
distributie onder de bevolking De
handel in vruchten tussen dc Ne
derlandse soldaten en de bevol
king geschiedt ijl Nederlands-In-
dlsch geld. Tussen de nog smeu
lende puinhopen in de* goeddeel*
vernielde Chinese wük' zoeken de
Chinese toko-houders naar hun
huisraad. «Zij vertelden laconic's,
dat de Republikeinse 0 troelen
Maandag dynamietpatronen in hun
huizen gooiden en direct daarna de
stad verlieten. „Waarom, wisten
wij niet, maar wij vermoeden,
omtjat zij wisten, dat wij over
srote rubbcrvoorradcö’ beschik
ken".
TIET UTILITY-FRONT brengt
k -“-nieuws. Het is echt een front,
want de meningen zijn verdeeld.
In Wikken en Wjjgen, het
maandblad voor de detailhandel,
wordt stelling tegen het systeem
genomen. Toegegeven wordt, dat
met aardewerk, Ijzer en textiel ge
makkelijk is te „utiliseren", maar
dat hout te ongelijk van hoedanig
heid is. Verder betoogt het blad,
dat de Nederlandse gewone pro
ductie op menig gebied reeds goed
koper was dan de utility-productie
In Engeland. Het somt nog allerlei
bezwaren op, doch aan dc andere
kant vermeldt het orgaan, dat bij
de fabricage van geëmailleerde en
gegalvaniseerde huishoudelijke ar
tikelen, reeds vóór het woord
„utility'’ werd uitgesproken, de fa
brikanten vrijwillig zijn overgegaan
tot sterke inkrimping van het aan
tal artikelso4>rten. Sommige onder
nemingen brengen ^nauwelijks één
of twee procent van hun vroeger
assórtiment. Een groot bezwaar
acht het blad, dat de utility-
productie voor de export niet ge
schikt is. Het buitenland vraagt
fnooi, d.w.z. bewerkelijk spul, dus
utility betekent in dat opzicht ver
spilling, concludeert de schrijver in
het orgaan, dat uiteraard menig
streven van de overheid met een
minder welgevallig oog beziet.
Ondertussen gaat de overheid met
de bevordering van 't nutsgoederen-
stclsel door. Met soms stevige drang
van regeringszijde' zijn na einde
loos overleg verschillende fabri
kanten op het pad der utility-
productie gebrpcht, en omdat zulke
veranderingen soms veel tijd vra
gen, begint de prof
mige artikelen eei
komen.
Met de glas- en aarc
industrie is een begin gemaak,.
dus de „Prijsbeheersing" (maar
is buiten „het" glas nog weinig
theepottelijks enz. te ontdekken).
Draadartikelen, bestek, keuken
gerei en zinken huishoudelijke arti
kelen zijn in utility-gedaante ver-,
krjjgbaar. Voor houten meubelen
7XJU het stelsel zijn prijsverlagende
werking in de duurdere soorten .fll
hebben bewezen.
Vtyrbereid wordt nu 4.wjj. er
wordt nog druk besproken de
aanmaak van confectie, van haar
den en kachels, stofzuigers en was
machines.
We krijgen ook utility-fietsen!
Althans er wordt hard aan gewerkt.
En men wil juist een buitengewoon
goede fie^s trachten te maken, wat,
gezien de reputatie van het Neder
landse rijwiel, zrich laat denken.
Kijker wenst de héren op dit gebied
veel succes toe. want sneller en
goedkopere aanmaak van fietsen Is
voor de kleine man vooral* van
groot belang.
Utility-sigaren, dat klinkt niet
Maar toch hier ook nieuwe voor
schriften: 20 van de afleverin-
- gen moet in de prijsklasse van !0
cent (zonder opcenten) of lager ge-
sthieden. (Waar is de tijd van de
prachtige 4-cents sigaar gebleven’.')
Sinds 1 Juli is een stelsel van
„plafondprijzen" voor enkele tex
tielproducten in wenklng getreden.
De fabrikanten va®geweven ka
toenen, kunstzijdennen halflinnen
goederen (huisTloudgocderen, werk-
manskleding, kledingstoffen) moe
ten deze maand 40 fan hun
productle-omzet tegen ten hoogste
de voorgeschreven plafondprijzen
leveren. Dit percentage neemt ge
leidelijk toe, tot in October 75
van het bedrag van de omzet tegen
deze prijzen moet worden verkocht.
Gebleekt lakens- en slopenkatoen
van 1.20 m. breed zal dan in de
winkel ƒ1.90 kgsten, een dozijn
tetra-luiers 11.50, een dozijn zak
doeken ƒ6.—, katoenen schortin-
bont van 1.36 m. breed ƒ3.10, alles
volgens de plannen. Als het er dan
maar is! hoort Kijker menige huis
moeder verzuchten.
Het publiek wil immers de stroom
van utjlity-producten eindelijk wd
eens zien. Even geduld! zeggen de
hoge heren. De voorbereiding neemt
veel tijd. De productie van wollen
deken* is pas begonnen. In Sep
tember draait tij op volle capaciteit.
Men geeft toe, dat koppen en
schotels, borden en bekers, aan
punten gebonden zijn en aanwijzing
daarvan laat lang op zich wachten.
Theepotten, slabakken e. d. zijn
„vrij" en worden nu als nuts-
derèn gemaakt, maarrrr.... de
terstand is zo groot, dat zij de
kei uitvliegen eer zij goed en
in-de etalages staan. Dat is dus
variatie op Adolphus' „vlie-
ren".
óverhel
e doorvoering
dj geeft op, i'
e totale ken
DEGERINGSGEBRUIKEN worden
ook door de. techniek bepaald.
Vreter, werd, wanneer een rege-
rini njaende naar de wapen*, als
laatMeymiddcl tot handhaving van
de staat te moeten grijpen, het be
slissende woord in de Volksverte
genwoordiging gesproken. Thans is
de microfoon het middel om deze
mededeling tot het volk te doen.
Zondagavond heeft de minister
president in een uitvoerige verkla
ring den volke kond gedaan van de
gevallen beslissing De microfoon 1*
echter geen middel tot discussie.
Zij is eenzijdig en slecht* pers
stemmen geven de kern van de
openbare mening weer. Woensdag
avond heeft dezelfde man^. in de
Tweede Kamer, als tolk der rege
ring. verantwoording afgelegd over
het besluit. In wezen moesten beide
verklaringen elkaar overlappen. In
de eerste verklaring werd ook het
gevoel betrokken, in de Kamer,
waar gesproken werd voor „vakge
noten". heeft de zakelijke medede
ling, die dieper op essentiële din
gen ingaat, gedomineerd. Wezen
lijk was de verwijzing naar de geest
van de republiek, die zich souve-
reinlteltsrechten aanmatigde, welke
haar, nog niet toekwamen, wezenlij
ker hog was het getal van 158 mi
litairen. gesneuveld sinds de dag
van het „bestand" tot 16 Juli j.l„
het meest essentieel was de aandui
ding van de diepste gronden v*n
het conflict, die liggen in de vroe
gere koloniale verhoudingen en
huidige nationale verlangens, en
zeer belangrijk is daarom de ver
klaring, dat het streven blijft be
staan naar een goede betrekking
tussen dc volkeren van Nederland
en Indonesië in nieuwe vormen van
vrijwillige samenwerking, ook met
de volkeren der republiek
De regering heeft in dit zeer be
langrijk en wellicht beslissende
ogdnblik van dc geschiedenis van
het Nederlandse Rijk gesproken en
het volk heeft geantwoord bij mon
de van zijn gekozënen. De verant
woording heeft inhoud gekregMf. j
Nieuwe gezichtspunten bracht het
debat niet, dc posities waren be
kend. maar aan dc democratische
plichten is voldaan. In de Partij
van de Arbeid zijp de inwendige
spanningen toogenomen. in het Ne
derlandse volk is de spanning ge
luwd. Dit laatste is het voornaam
ste. Wij zullen nu eindelijk weten
waar wij aan toe zijn.
3. Kievit, i
i. Stein: W
ude Tonte:
E Korte.
devaari
21 Juli vóór 4 uur.
estemming naar:
lat. Knape; Dou. v.
’ols; Sanara til. Van
Glerum; Rex Rhe-
raiterdam: Amstel 9.
tel 16. Van Kessel.
Emilie. V. d Vfjve-
nl 2, Ceuletnans.
Broeders Heere-
Je Konlng Werken-
Waal. Zwolle: C 26,
>rd: Juma. Leun is.
itlo. Grinwls. Wsr-
:onen. Lockefeer
Korte Kroniek
D» Albanese grensautorltelten heb
ben een boodschappei afgewezen, die
een brief wilde overhandigen, waarin
toestemming werd geviaagd voor de
subcommissie der Ver. Naties om Al
banees grondgebied te betreden
Spoor,
gehele
bezet.
Er waren geen tekenen, die er
op wezen, dat zich een guerilla ont
wikkelde. doch zuiveringsopera-
ties zouden wel noodzakelijk zijn.
De operaties van Padang uit had
den alleen ten doel de bezette
uit te breiden terwille van
voedselvoorziening. Aan de
van de zone duurden de i
nog voort.Generaal Spot
mede, dat de laatste
de commandant van
melding maakten
tegenstand.
Disciplinaire maatregelen. alt|us
generaal Spoor, zouden worden ge
nomen tegen de Nederlandse vlie
gers. die „eert* trein en enige voer
tuigen hadden beschoten".
In het kader van de operaties
vam Semarang uit waren de Neder
landse troepen stationnalr in Toen
tang en Ambarawa.
Generaal Spoor weigerde zich er
over uit te laten of de eenheden,
die van Semarang natfr het Zuiden
oprukken. Djokjakarta en Soera
karta zullen gaan bezetten.
Op Sumatra hebben drie colon
nes bij .de oliehaven van Palem
bang olievelden van de Shell en de
Standard Oil bezet zonder dat ern
stige tegenstand werd geboden.
Republikeinse berichten, "dat Ne
derlandse vliegtuigen Indonesische
steden bombarderen, zijn „grove
leugens", verklaarde generaal
Spoor. Wij hebben alleen vlieg
velden beschoten.
tekener J
een gi™..,.,
2UlVf'“277
noodzakelijk
Padang uit
de bezette zone
‘rwille van de
Aan de rand
J?n de gevechten
Spoor deelde
berichten van
i Medan geen
van ernstige