i
GOUD5CUE COURANT
NIEUWE PUNTEN BEZET
Si
WEERBERICHT
er
Aan onze zijde geen
doden gevallen
Java’s grootste suiker
fabriek in brand
ONINGRUIL
Republikeinse factie^
der verschroeide aarde
Minister-President
DIT BLAD
Het advies van de
Comin.-Generaal
Kust tussen Batavia en Semarang
geheel in. Nederlandse handen
Het vliegveld bij Rotterdam
Kamerleden dringen
op spoed aan
Bevolking van Sumatra bepaald
vriendschappelijk
Wij verloren
Nieuwe landing?
Het legerbericht
van gisteren
Coloradokevers
aangespoeld
GROOT GOUDA per kwartaal
f
Prjj» 10 cent per nummer
ID PAGINA
Postrekening 48400
HET LEGERBERICHT VAN HEBE.VMORVE.V
Wismar
dam
4 Ty
andsc
niets
een»
U«. 1
stad
Niet tegen het volk, maar tegen het Jappen-gif*
die
tan
»f Van Mank
aver:
Uitbreiding subsidie
op stookolie
Arbeider bekneld
en gedood
1W
tetdheld
1
land-
i rul-
an<
ge.
hur
88sle Jaargang No 22111
Bureau Markt 31 Tel 3743
Geen tegenstand
betekenis
i.i(i
f 320
Vol,cm anbeveilliéé borlokleo. ildo. Hooier. Ir oen S'ederlnndie co-
lonne. bestaande uit 4H gevechtswagens en vrachtwagens met treepen
van het bexette Cheribon uit in Oosteljjke richting oprukt. heden F :ka-
lengan. halverwege tussen Cberibon en Semarang. genaderd.
Tegal. 48 km ten Oesten van Cheriben. is beset en indien ook F^ka-
Ionian zou s|jn bezet, sou hiermee!', de gehele weg langs de Noordkust
van Java tussen Batavia en Semarang in Nederlandse handen stfn.
OEN HAAG
.'avhctaxipWiMl
VAN» 22 UU«
Zon op
Maan op
heer
toen
latsen
aarop
ver-
m gewond,
r het zie-
dfer over-
EENDRMUT
HAAKT MACHT
ZEE
I BEELD
INVASIE
MS. SCHEPEN
OMMMMNST
KAREI DOORMAN”
MCT MMS. SCHEPEN
RHEDEN
jemene
stuur
s en
van
zowel
Iers als
imcr over k
et bevordei
van luel
is o.a.
een vliegveld bij
sprake gebracht
Enige leden achtten de medede
lingen van de regering, omtrent
de aanleg van een vliegveld bij
Rotterdam zeer verontrustend Zij
herinnerden er aan. dat reeds on
middellijk na de bevrijdlng de
plannen voor het vliegveld Rot
terdam ter sprake zijn gebracht
Naar hun gevoelen is het een na*
tionaal belang, dat een wereldha-
Ult het communiqué van de legercommandant blQkt, dat de Nederlandse
troepen hun ingenomen posities aan het consolideren xjjn. Het bezette
gebied wordt gezuiverd. Verder zal waarschijnlijk worden getracht een
wig te drijven In Zuid-Oosteljjke richting met het doel, de enige belang
rijke haven aan de zuidkust van Java. Tjllatjap. to bezetten. Met uitzonde
ring van de provincie Bantam'in het uiterste westen sullen de Neder
landers hun acties beperken tot de besetting van West- en Oost-Java. In
Midden-Java zouden de republikeinen dan blijven zitten in een klein
overbevolkt gebied, dat niet in eigen behoeften kan voorzien, waardoor het
op de dnur genoodzaakt zou sjjn aan de Nederlandse eisen toe te gevel»,
aldus luidt het commentaar van AFF.
qué
ding
een tr
tam.
van mei
Ncderlan
kust
voerd.
heid v
tjap
richter
en t
genoem-
Madjala-
linze gewa-
vernield en ver-
(eer-
ning
dere
gens d<
lede"
-POOI-.
toko's r’
ampek
“rijen en een
.amili
vrouw wik
i voor deze
testraft.
iten putten
mtschul
i het
binnengedrongen. De daartegen ge
nomen maatregelen hadden een vol
ledig succes
Sumatra
;wang.
itwijk,
lutjes. l
Nieuw bestuurtHasjoemi
Naar Radio-Djt
kiman tot vooflj
't-nieuwe bestuflr
terwijl Moh. Sol
is gewordenrjfcü
vroegere minigtti
Moh Natsir.
mal
welke
iet. indien het i
wil. worden mt
In het voorlopig verslag
commissie van rapporteurs
Eerste Kamer over het ontwt
wet tot het bevorderen van
derhouden van luchtdiens1-
de K.L.M. is o.a. de aai„u_
vliegveld bij Rotterdam
al ge-
ner en
.and en
ver» ta
neemt
relt aie
■Vanneer
blijft, ver
te hebben
Verschroeide aarde
De Chinese consul-generaél, Tsjiang
heeft een bezoek gebracht aan Kra-
wang. Tjikampek en Renbandeng»
kok, waar hij de schade opnam. Te
Krawang zijn ongeveer 110 toko's,
huizen en rijstpellerijen afgebrand,
waarvan alle pellerijen en 83 toko s
en huizen Chineea eigendom waren
Te Tjikampek zijn meer dan
toko's, woningen en pellerijen
gebrand, terwijl alle Chinese win
kels wérden leeggeroofd.*In deze
plaats was. behalve het station en
de markt, alles wat verbrandde
Chinees eigendom. Te Renbandeng-
kok zijn 8 pellerijen en 10 woningen,
alle aan Chinezen toebehorend,
verbrand.
Alle Chinezen In deze plaa
zijn vertoornd over de wijze, wai
het Indonesische leger de
achroeide-aarde-politiek uitvoert
wé Duitse tijd hebben wij
I affgelcerd. Maar daarna?
wanneer Kijker als insider
are de geraffineerde machi-
onder het motto van de
uivering" opgezet, zou hij
<Jat hier in Nederland veel,
dlles op het gebied van in-
n roof mogelijk Is.
iag heeft hij echter iets voor
In te plaatsen, dat de fraaie
len, die hier zijn voorgeko-
missehien nog voorkomen!!)
Toelichting op
legerbericht
De Dienst Legercontacten te Ba
tavia heeft officieel de volgende na
dere gegevens verstrekt, als toe
lichting op het legerbericht, omtrent
de verschillende gebieden, die in
de laatste dagen door de Nederland
se troepen zijn bozer
Cheribon: de republikeinen
volkomen verrast, daar zij
aanval van de landzijde op
;venplaata verwachtten. Onze
bereikten in snelle vaart de
waar de republikeinen zich
noemenswaardige tegenstand
in gaven. De bevolking van
en \an de omgeving was
it over de komst van de
.aam.
nor-
id,
zen de
rfabriek
kort c
iVergepl
>ter was. en
aandant geen
>er der gede-
st worden. De
:hijnt in zul-
j stompen
ir lot, tot op-
commissaris
Hen bleek te heb-
rapport werd op
i de etedelijke vrij-
Nergens wordt zo
jde Staten getracht
d te besturen zoals
iderneming bstuurd
"tscontróle (in
I door het be
en door het
‘Ikc gedurende
reid. zal toch
ermindej-d Engeland
1, waar de voordelen
ïrf plaatselijk bestuur
k de regering zelvo
V^n een zekere hiër-
ie regering niet
K afgeyaardigden
van partner-
\yan publieke
'een zekere
“•ijksbelangen
Jangen. Een
danXook op
»ij het opstel?
vragen, die te
dat in het aloe-
ile administratie
ikt
Is, in het bij-
oog op onze
lijke omstanr
en actueel onderwerp
gesteld. Het betreft de
de minister-president
i. tegenover do
tegenover het
Niemand, op dit congres
'enst' de dictator terug,
wordt gezocht naar een
de ministers Hij wordt
id met de term
ent'. - hetgeen
ild toch weer
dit de tijd
imera was
r deze was
de fasciJ-
jur wordt
Middcn-Java
werden uitgevoerd
van Banjoebiroe;
Oost-Java Pasocroean werd bij
verrassing bezet. In de omgeving
van Probplinggo werden zuiverings
acties uitgevoerd, waarbij arresta
ties werden verricht. Djatiroto werd
bezet, waarbij de aldaar gelegen sui
kerfabriek in onbeschadigde toe
stand werd aangetroffen. Tijdens de
zuiveringsacties in de oosthoek bij
Pranjakan jverd een Duitser gevan
gen genomen De verbinding tussen
Loemadjan en Diember werd tot
"’ü'dê's'ta'd Modlokcrln ward ,edu-
vas en rende de nacht van 23 op 24 Juli
ven als Rotterdam, die door de
oorlog haar vliegveld Waalhaven
jieeft verloren en haar plaats in
het internationale verkeer weer
moet veroveren, zo spoedig mo
selijk de beschikking krijgt over
een vliegveld. In de onmiddellijke
omlrek van de stad gelegen
De regering stelt, blijkens het
aanhangige wetsontwerp, hoge
prijs op ontwikkeling van het
vliegverkeer Zij verwacht blijk
baar zulk een ontwikkeling ooit
In grootse vorm Onbegrijpelijk
achtten de aan het Woord zijnde
leden het in dit verband dat de
regering ten aanzien van de be
vordering van de pldnnen voor
een tweede vliegveld In Neder
land niet een overeenkomstig
standpunt inneemt.
So*-
Éen van
tagjoemi.
pirzltter
is de
rliofrting.
omgev. J. Luykenstr.
Honing in het Oosten
id. Brieven onAer N°-
ir. van dit Blad
j van de
rs van de
zerp van
het on-
isten door
anleg van
ter
:dagmiddag un -avond
aan het SUlle Strand la
en bij het Verversinga-
mkele duizenden levende
«evers aan. Zij werden
ft publiek erf door
i de gemeent—w„.
en van de f
dienst zoveel
d on vernietl
-.2 Moratei 1
schooljeugd van Mot
ide is bezig c-
waterlijn
te verdelgt
iet een zwei
is neergekom
deze ene
het
stichting en plundering. Een aan
tal personen merendeels warga
negara’s werd aangetroffen, die
geweigerd hadden het republikeinse
bevel tot evacuatie op te volgen. Zij
zijn van verschillende landaard. ,Er
zijn ook enkele Indisóhe Nederlan
ders onder. Hoofdzakelijk zijn hot
vrouwen en kinderen, benevens en
kele gepesionneerde militairen.
P a d a n g Bij een tweedaags be
zoek aan de gezuiverde gebieden
bleek, dat de bevolking naar de
dessa's terugkeert. De bevolking
van Indaroeng, die met de TN1 was
gevlucht, blijft echter weg, daar de
republikeinse troepen haar de te
rugkeer beletten. De bevolking werd
uitgelegd, waarom de Nederlandse
troepen tot politieel optreden ge
dwongen waren De meesten ant
woordden. dat zij blij Waren van de
plaag verlost te zijn.
Weinig verandering
Weerverwachting. itieegedeeld door
het K N.M.I. in De Bilt, geldig van
Zaterdagavond tot Zondagavond:
Windstille nacht met plaatselijk ne
vel of mist Morgen overdag over het
algemeen zonnig weer met «lechts en
kele verspreide onweers-btiien In het
Oosten en Zuiden van het land vooral
in de namiddag zeer warm.
In de kuststrook lijdelijk zeewind,
die wat koelte brengt
tl Juli.
Zon op 4 5». onder 28 12
Maan op It 27; onder S44
Wassende maaa.
U Juli.
4.52; onder 2».t»
i 17 44, onder 137
Wassende maan.
n/eerkundige
«afnemingen
Heoeiiin-ii "O um 4e *e-'<l*r
e Rotterdam de volzende w^etkun-
tise waarneminaen eedaan
Barometer 7S2.7 m m.
wind windstil
temoeretuur MS gr. C.
Max temt» Msr C.
Mln temt» gr. C.
veerseettMdhald Ucht bewolkt
ivaart
ulL Gepasseerd met
t. v Veen; Wacht»,
Rutten; Rotondo,
Essen; Leba 2, Vis-
Hartigh; Bulgaria,
i. Moon en: Tertis,
De Hollander; Irene,
I. Visser; Regina Coe-
v Megen; Johanna,
Ribben»; Huka. v.
th, Jeurisacn; Wolga,
njome. Tromp; Lou-
Dordrecht: Morgen-
lllippevllle, Hermann;
jer; Somme. Groene- f
nit: Schedla. Zwang.
legen: Troost
sk: Johanna. Rutjes.
or. Peters. Roermond:
eilng. Helmond: De
Pluym. 's-Gravsnha-/
roen
Idevaart
23 JuU vóór 4 uur.
bestemming naar:
aria Judith 2. Jad»-
lasten; Victor Hugo,
Roth: Fort de France,
weiss 17. De Wilde;
h; Hydra. De Jong
Inot. Wakkee; Union,
ma. Maes; Cornelia,
endam: Rio. Ruiten-
itenberg; Jacoba. Van
lant. De Waal; Alba-
Onderneming. De
Ruitenberg Schiphol:
.aan. BlokaUl: Maka.
ond: Ivy S. Verberght.
•ia Anna, Hooglander,
atha. Van Tro&t. Wa-
euzen S. Bandewel.
na. Bieeker. Terhey-
sen IS. v. d. Broeck.
i Zanten Zwolle: Ce
de
waren
geen i
deze havi
spitsen K
haven,
zonder
gewonnei
de stad
enthousiast oVbr de komst van
Nederlanders en zeer behulpza:
De electriciteltsvoorziening is r
maal. Ook de toko’s zijn geopent
Bij T-j i k a m p e k bleven
houtzagerijen en een suikert.»
Intact
Sals tl ga: De Chinese wijk
heeft ernstig geleden door brand-
De regering maakt tot haar leed
wezen bekend, dat in de afgelopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd. Koninklijke marine
tijdvak 18 t m. 24 JuU 1947.
Serg. mar. Joh. van Waateringen.
uit Amsterdam. (21 Juli 1947). mar
3de kl. Z. M W Bruinsma. uit
Tzunf (Fr.). (21 Juli 1947);korp. der
mar. Tj. Nauta, uit Broejs onder
Akkeren (21 Juli 1947).
- Koninklijke Nederlandse land
macht tijdvak 16 t m. 24 Juli: serg
J. A. J. M van Dooremalen. uit Til
burg. (16 Juli I947i sold. H. I- Ru
pert. uit Bentelo. <16 Juli 1947): sold
H. C A. Hesseling. uit Glanerbrug
(Lonnekeri. (16 Juli 1947). 1ste It. A
G van Os. uit Utrecht. (21 Juli 1947i
serg. D. Koote. uit Middelharni'-
(21 Juli 1947); serg. J. Schotanus, uit
Gaastcrland (Fr.). (21 Juli 1947);
sold. H Menslnk. uit Nieuw-Leusen.
(21 Juli 19471; 2de it. P. Bareman.
uit Axel. (Z.V1.). (21 Juli 1947); korp
J. de Leeuw, uit Haarlem. (22 Juli
19471; sold. G. de Zoeten, uit 's Gra-
venhage. (22 Juli 1947). sold. E. S. F.
Peetsma. uit Klazienaveen. (22 JuU
1947): 2de It. W. C M. Feijncn. uit
Sprundel. (22 Jult 1947); H. A. «Pe
ters. uit Didam (Gld.) (22 Juli 1947)
Koninklijk Nederlands-Indisch leger
(tijdvak 13 t.m. 19 Juli 1147): geen
verliezen.
f)P HET CONGRES voor admj-
nistratief recht, dat te Bern
wordt gehouden, zijn onderschei
dene onderwerpen aan de orde
gesteld, welke ook voor Nederhud
van belang zijn Afgevaardigden
van meer dan dertig landen bespre
ken de algemene verhouding vsn
het rijksbestuurtegenover de plaat-
selijkè besturen Bij de alge;.:
wens om in het plaatselljk best
terug te keren tot democratie
zelfbestuur, treedt toch op de voor
grond hoe de centrale verzorging
van openbare belangen in alle lan-
den sterk is toegenomen Ook In
een Amerikaans
1 de beperking van
heden gewezen I
als in de Verenigt
\een gehele stad
éen private onderneming
wïrdt. maar de rijksconti
Amerika uitgeoefend
stuur\van de Staat
federale bestuur) wCl
de oorlog is uitgebre
niet worden vermindert
blijft het land, waar de
van een „eigen
het meest door
wordt erkend.
archie wil ook
weten. De Engelsk ai
willen liever spreken
ship bij de verzorging
belangen dan van
..hogere" orde van rij
boven plaatseiijke belai
Engels rapport wijst
de onjuiste tendenz bi
len van bepaalde
i veel onderstellen
meen de central»
moet worden verstre)
D OOBT-INDN.
avta n Rolt 7 te
Suez Verwacht
Bat 24 v Aden
E3 te Belawan
st p 23 Firüaterre
nst-Baft 2« v Aden
it 24 v Suez
n Batavia S nm te
Havre ven»
IE SCHCFEN
Vaart
sn n Maassluis
n Drammen
ott te Londen
te Oslo
Blyth n d Thames
t te Antwerpen
idborg n Wismar
suth
npton te Fowey
a n Cadiz
jston n Maassluis
te Londen
tti te Londen
■berg n Lysekll
d .Tyne n
r te Colchester
n Porthoustock
v Kopenhagen n
Dublin
Charlestown
i te Leith
m Zyne op de
Thames
wdt te Boom
Rott te Helsinki
te Antwerpen
r n Stockholm
iwich
•’tockholm
twerpen
rdt
-to te
Handers
’"ou th
zuiveringsacties
In de omgeving
haar j
sich ah
t er lang niet i
afgcmiakt v
i enkele bewaï
dat deze
de bijt
ze doer
int. nah
ingsi, was geen h
Dit individu ha<
om tp zorgen dat zijn
het achter gehouden
•den....
ichtte écn
tanden op
ivergeefs,
elijk na zeven maanden
•dikant te spreken\kreeg
ren voor
erklaar-
doen.
ilitieke
hem
zo wei-
ioest hebben,
situatie voor
•u maken
de maanden.
„*t kamp wor
gingen werken
deze vrouw, die
rgsten overhoop lag
i langzamerhand in.
len gehandeld
ver dood liet
dat zij ten
alleman In
straat gin
irbij. zij h<
...ikt ongt'
geen advo
om lemi
Ie moeder lit
t. Einde!
aan indiviiln^la .slachtoffers hl er
van. w
De regering doet een beroep op
Allen In dé gebieden waar Neder
landse troepen de veiligheid hand
haven met alle kracht er aan mlede
te werken, dat zo spoedig mogelijk
de taRk jioor orde en veiligheid dpor
een normaal «geconstitutioneetde
politieorganisatie kan worden over
genomen Hét zal daardoor mogelijk
worden In deze dëlen van Indone
sië de staatkundige organisatie op te
bouwen om tezamen met Oost-ln-
donestë en Borneo de Verenigde
Staten van Indonesië te vormen. De
regering zal hiermede niet langer
wachten dan nodig U, tot herstel
en vrijheid In deze gebieden en tjet
organiseren van een regelmatig be
stuur.
Dr Van Mook besloot met een op-
roep om samen Indonesië te mak^n
tot een welvarende natie, welke hpt
zijn kan. en dat het. indien het zijn
vrijheid behouden wil. worden mo^t.
op een conferentie van Voor-
Indische vorsten heeft de onderko
ning. lord Mountbatten, een beroep
op de vorsten gedaan, xleh bij een der
belde nieuwe dominions aan te
sluiten.
De itaklng van de Fran»* I
i'betdér* ia lén *lnde. De lonen
len worden harsten.
Rott
amp
Ipsw
te Stoc«»i»i
,bro te Anti
tea te Dorc.
v Mantyluoto
R»
ort te Plvmoi
imouth te Ronne
outhamptoo te
Fecamp
n Oslo
lam te Keml
Telgnmouth
e n Southampton i
snua te Trapani i
len n Stockholm 1
Horsen»
oole n Harlingen
te Kopenhagen
enh n Leningrad
Gothenburg te
Trollhatten
iro te Ipswich
vey n Lelth
ntw n Oslo
horeham te Antw
te Antwerpen
werpen te Oslo
lancheeter n Anwt
all n Mkld.bro
werpen
n Penryn
iuth te Par
Rott te
Rott te
m n Dell
)elfzl|1 t<
Met het Indlë-vliegtuig landden
Vrijdagmiddag op Schiphol de heren
mr P. Sanders, secretaris-generaal
van de Commissie-Genéraal en F.
Goedhart. Tweede Kamerlid van de
Partij van de Arbeid. Desgevraagd
deelde de heer Sanders mede, dat
nog geen besluit genomen is of Je
Commitsie Generaal al of niet in
Indonesië zal blijven
Volgens de heer Goedhart Is het
besluit tot het overgaan tot mili
taire maatregelen, niet door de Com-
missie-Generaal ondersteund Vol
gens de heer Goedhart heeft dr Van
Mook na een vergadering met de
heren Schermerhorn en Van Poll
eigenmachtig de regering getelegra
feerd. dat men eenstemmig de me-
was toegedaan dat er geen an-
rnogelijkhcid overbleef. Vol
le heer Goedhart waren beide
leden van de Commissie-Generaal
het echter geenszins met dit stand
punt tens. Prof. Schermerhorn zou
dan ook na het telegram van dr Van
Mook zelf naar dr Beel hebben
telegrafeerd. dat hij het niet
was met de gang van zaken.
Wanneer het aan de Neder
landse regering gelegen had. aldus
de heer Goedhart, .was het voordien
reeds tweemaal zover geweest. In
terventie heeft dit echter voorko
men.
De heer Goedhart was zelf In Ba
tavia toen de politie-actie een aan
vang nam. Hij beschreef de razzia
als uitermate ordelijk. Er werd zeer
correct opgetredep. hetgeen hij zelf
heeft kunnen constateren, toen hij
werd aangehouden. Overigens zei de
heer Goedhart:
Als je tegenwoordig in Indone
sië socialist bent, word je behan
deld als een paria
De heer Goedhart heeft niet het
voornemen de Partli van de Arbeid
te verlaten.
Van officiële slide, werdt het
A.N.F. meegedeeld dat de medede
lingen, die de heer F. Gaedhart btj
•Un aankomst op Schiphol foeeft ge
daan met betrekking tot dlrhondlng
van de £ommissle-Generaal jegens
het politleke-optredea In Indonesië,
volkomen onjuist tHn.
Plundering in Lawang
Houding van de bevolking
De houding van de bevolking te
genover de Nederlandse troepen laat
nauwelijks iets te wensen. Men
tóont zich hier en daar weliswaar
wat onzeker, doch elders, bijvoor
beeld in Cheribon en In verschei
dene plaatsen tn de Preanger en in
dost-Java werden de troepen met
J-tvangen. De bevol-
- t de omstreken van het vlieg
veld Kalidjati liep toe om hulp te
verlenen bij het noodzakelijk her
stel. Hierdoor was dit vliegveld Don
derdag reeds voor gebruik geschikt
Opgemerkt kan worden, dat bij do
bevolking allerwcge begrip blijlft.
tejbestaan omtrent de taak van de
Nederlandse troeocn
Aneta verneemt ui(^ Soera ba ja
dat vluchtelingen uit (.awang gtr
meld hebben, daj de Chinese toko
in Lawang in dé" nacht van Woens
dag op Donderdag door de T.R I
geplunderd en in brand gestoken
zijn Een tokohouder werd ver*
moord en zijn lijk werd in een
brandend huls geworpen. In een
ander huls werd de hoofdbewoner
door geweerschoten aUeRUakLAer-
-wöl de toesnellende oudste dochter
werd doodgeschoten.
dekte dreigement: niet zeuren, of
jij komt in een zenuwinrichting te
recht! Volkomen Duits!
Dit is een staaltje van ons „recht"
in Nederland 1943—1947. En hoeve-
len zijn er zo misschien, of erger?
KIJKER
Van tegenstand van enig gewicht
Is. uit militair oogpunt bezien nau
welijks sprake
De verliezen aan onze zijde sedert
het begin van de acties bedragen 32
doden <1 eewonden en 7 vermisten
Het republikeinse tegercommunU
qué van hedenmorgen maakt mei-
ding van een Nederlandse vlootcon-
centratie voor de zuidkust van Baq*
tam. Waarnemer» te Batavia waren
"“ening. dat binnenkort een
..andse landing aan de zuid-
van Java zal worden uitge-
waarschijnlijk in de nabij-
van de voorname haven Tjila-
Volgens de republikeinse be
lten zquden Nederlandse tanks
brengun carriers onderweg zijn
nsar Lawang.
Ir eed radiorede, in het bijzon
der bestemd voor de Verenigde
Staten. Australië. Malafcka en
Nieuw-Zeeland aéi de luit-Gou-
Terrieur-Generaal. dr Van Mook.
dat de Nederlandse regering be
reid Is een Interlmregering ta
Indonesië te installeren voor de
overgangsperiode, met de mede
werking van Java. Sumatra. Bor
neo en Ooit-Indonesië. In dese
rede behandelde dr Van Mook
vóórts dezelfde punten, die hij in
xtfn voorafgaande radiotoespraak
aanroerde.
In zijn rede zei dr. Van Mook o m.:
Het is geen strijd van volk tegen
volk Ditieoben de gebeurtenis
sen der laatste vijf dagen zeer dui
delijk aan het licht gebracht. Ner
gens Waar onze troepen kwamen
werd vijandschap ondervonden In
tegendeel. de algemene reactie is
een van verlichting, dat eindelijk
bij overeenkomst de toestand van
strijd en terreur gaat verdwijnen.
Dat bij zulk een uitgebreide actie
zeer weinig verliezen werden gele
den is een feit, dat boekdelen
spreekt.
De btlreurrnswaardige politiek
van de republiek van verschroei
de aarde Is weinig anders dan een
kapitaalsvernietiging op grote
schaal en In de maeste gevallen
een vernietiging van niet-lndo-
nesiseh beait.
Ten diepste betreurt de regering
de brandstichtingen en vernielin
gen. die in een aantal steden
voorkwamen en waarin met na
me de hulaen en bezittingen van
de Chlnexen het middelpunt wa
ren van vanlalisme en roofzucht.
De regering' aal alles in het werk
stellen jnZdese gebeurtenissen te
beperken en om hulp te verlenen
Sumatra: Bij Medan ondernamen
gewapende republikeinse groepen
In de nacht van 22 op 23 Juli aan
vallen op het pas door Nederlander»
bezette Bindjai. terwijl ten oosten
van Medan op enkele Nederlandse
posten en patrouilles werd gescho
ten. Ook In het nieuw bezette ge
bied rond Medan worden zuive
ringsacties uitgevoerd De treinver
binding tussen Medan en Arnhemia
werd hersteld Rond Padang wer
den eveneens de zuiveringsacties
voortgezet., zonder dat weerstand
van betekenis wqrd ondervonden.
Aanzienlijke hoeveelheden wape
nen werden in besla» cenomen Aam
republikeinse zijde bedroegen de
verliezen hier enkele doden. Uit Pa-
lembang wordt bericht, dat Baroe-
radja. 150 km. ten zuidwesten van
de stad, werd bezet
Hedenmorgen is het volgende of
ficiële legerbericht verstrekt:
In West-Java bereikten onze troe
pen de brug bij Losari, halverwege
de weg Cheribon-Tcgal. Aan de
noordkust werd Indramajoe bezet.
Ten zuidoosten van Bandoeng wer
den Bandjaran en Soreang, beide
ongeveer 15 km van Bandoeng, be
zet.
Uit Midden-Java (Semarang, Sa-
latiga) wordt gemeld, dat de bevol
king in steeds stijgend getal terug
keert naar de dessa's, waaruit de
TRI haar tevoren verdreven had. In
Oost-Java werd Lawang bezet, ter
wijl over land de verbinding van
Soerabaja met de Oosthoek tot
stand is gebracht via de weg Pa-
speroean—P.robolinggo.
Uit de esctor Modjokerto wordt
verhoogde republikeinse activiteit
gemeld.
Sumatra: ïh Palembang heeft het
opruimen van de versperringen eni
ge vertraging in onze bewegingen
gebracht. Weerstand van betekenis
is nagenoeg nergens ondervonden,
met uitzondering van het gebied
van de rivier de Kommering. Deze
werd echter zondety. moeite over
wonnen. De genie herstelde binnen
korte tijd pen aantal vernielde brug
gen. De houding van de bevolking
was overal bepaald vriendschappe
lijk te noemen.
Ter veiligstelling van de vrijgeko-
men gebiedsdelen worden uitve- Qost-Java*” werder
ringsacties voortgezet. Sinds de vo- Enthousiasme ontv
rige opgave zijn aan onze zijde kinK uit de omstrel
géén doden gevallen. Ook het aan- veid Kalidjati liei
tal vermisten is hetzelfde gebleven
In de laatste 24 uur werden negen
man gewond. De totale verliescij
fers zijn dus thans: gesneuveld 32.
vermist 7; gewond 50.
Het legerbericht bevat tenslotte
nog de mededeling, dat alle berich
ten uit republikeinse bron, volgens
welke door de TRI hier en daar
successen «|jn behaald (Modjokerto.
Salatiga. TJimahl ens.), alle volle
dig onjuist x(jn.
Het offidële legerbericht vsji gis
termiddag luid! als volgt:
In West-Java werden Poerwakar-
ta. 18 kilometer ten zuiden van Tji-
kampek. Pamanoek en Madjalaia
Tjitalenka Pasarboengoer en Pa-
gandanbaroe bereikt en bezet. De
ondernemingen Tjipetlr en Parakan
Salak in het gebied van Soekaboemi
werden bereikt. Op deze onderne
mingen waren branden gesticht. De
tunnel b(J Saksaat. Iir de spoorlijn
Bandoeng- Poerwakarta. is in onbe
schadigde toestand aangetroffen-
bezet. Tjikalonp-Wetan. gelegen be
oosten de lijn Tjlmahi-Poerwakar-
ta. werd bezet
In de buurt van de reeds
de plaatsen Tjltjalenkaien
ja is door de rcpublikeinr
pende troepen veel vernielt
brand.
Luchtverkenning wees uit. dat het
bekende radiostation Malabar in
brand staat
Midden- en Oost-Java
Dondert
spoelden
Kijkduin en bij het Verven
kanaal enkele duizenden
coloradokevers aan. Zij
door hel publiek en1 door het per»
aoneel van de gemeentelijke plant
soenendienst en van de planten-
zicktekundige dienst zoveel moge
lijk verzameld on vernieilgd
Het strand te Monate; Is i
zet De schooljeugd van Monst
Ter Heide is bezig op hei strai
langs de waterlijn de kever»
zoeken en te verdelgen Men
aan, dat het ten zwerm beln
In zee h 'neergekomen
het bij deze ene zwerm
trouwt men het gevaar
bezworen
F.en gunstige omstandigheid la.
dat thans voor de tand- cn tuin
bouw In de meeat uitgebreide zin.
des woord» In het westen van ons
tand een algemene spult-plicht
geldt
Par
Londen
Hamburg
Iftljl
lelfzljl 1* Stockhnkn
v Gdynia n Ned.
Iwerpen
ia te Delfzijl
BEDRIJF
Juli van Rotterdam
Nestor met kraan
van Lubeck te Rot-
iinus van Rotterdam
Juli te Lissabon. De
3»ld naar Maascluis
1153 W.
NDKN. U Juli.
0 05; Ruhrort —0 4»
ijn. «37 40.02; Nfj-
i 0 03: Amhpm. N*-
7 27 0 03: Deventer.
kl; Borgharen 40 00
Benedenmast. 10.70
neden de shUs. 4.11
water. Maas, —0 24
De regering heeft besloten dé
subsidie op stookolie, die tot dus
verre slechts aan enkele door de
overheid tot het gebruik van dezq
brandstof gedwongen bedrijven
werd verleend ingaande 1 Augus
tus as uit te breiden Onder de
nieuwe regeling komen voor sub
sidie In aanmerking alle Industriële,
bedrijven en openbare nutsbedrij
ven. die op I Augustus reeds stook
olie of dikke stookolie gebruiken
of na die datum op het gebruik van
deze brandstoffen overgaan
I WA A CL I O p* Ce NOMEN
De verhielingen, die de republi
keinen aanrichten, worden talrijker
Bij Cheribon heeft men de grootste
suikerfabriek op Java. Sindang
Laoet, brandend aangetroffen. Ook
te Tegal werden branden waargeno
men. De weg van Bandoeng naar
Cheribon ta volkomen vernield door
het opblazen van bruggen en de
aanwezigheid van landmijnen Het
republikeinse legerbericht maakt
melding van zware gevechten bij
Probolinggo en Loemadjang. De ge
hele bevolking heeft aan deze ge
vechten deelgenomen in Semarang
zou worden gevochten. Verder
meldt hel republikeinse communi
qué. dat Nederlandse vliegtuigen
Tegal zouden hebben gebombar
deerd.
Nederlandse troepen hebben voorts
Pamanockan bezet, waardoor de op
mars ten N. van Socbang is vol
tooid. Volgens berichten stond Soe-
bang de eigendomsrechten van
dit gehele gebied zijn in handen van
de Anglo-Dutch Plantation Comp
in brand
VOOR ONS LAND
zonder met het
tegenwoordige moeili
digheden. een
aan de orde f
positie van
tegenover de Kroon,
mede-min laters «n
parlement. Niemand,
te Bern. wer._.‘
Maar toch w-—-
leider van de minii
algemeen aangeehih
..chef du gouvernemer
in het Italiaans vertaal,
neerkomt op de term
van Mussolini, die Imm
..capo di governo" Maar
daarenboven „duce" van d
'tische partij- en deze figui
niet terugverlangd.
De „chef du gouvernement", de
eerste minister, de minister-presi
dent of hoe men hem noemen wil,
heeft meer een coördinerende dan
een bevelende functie ïn het Ame
rikaans rapport wqrdt er echter op
gewezen, dat in de USA de pre
sident van de tepubllelc (het staats
hoofd) tevens de functies vervult
van een „chef du gouvernement”.
Hij is de leider der etaatsgecroiari»-
sen (ministers). Hij heeft ook een
leidende positie bij het beheer van
aile publieke diensten
Geheel anders in Nederland Onu
rapporteur, mr Prinsen, secretaris
generaal van het ministerie van
Binnenlandse Zaken, wijst er aller
eerst op dat de positie van de
eerste minister of liever van de
minister-president wel In Novem
ber 1945 in het reglement van orde
voor de ministerraad is opgenomen,
maar dat elke verdere offifciëTe
regeling dezer positie ontbreekt
De ondérlinge verhoudlngep in ons
staatkundig leven zijn meer histo
risch gegroeid dan gröndwettelUk
of wettelijk geregeld. En daarom
zal voor nü speciaal gelden, dat het
prestige van de miftister-presldent
'stijgt, zowel tegenover de mede-
ministera ala tegenover het parle
ment. naarmate de moeilijkheden
groter zijn. Dit werd theoretisch
reeds verondersteld; het is nu ook.
praktisch bewaarheid. Het Is ook
de algemene geest der besprekin
gen in Bern, maar tang niet alle
landen kunnen wijzen op een
samenwerking tussen Koningin (mU
Staatshoofd) en minister-president,
als Nederland kent
C W.
In een complex van de Philips-
fabrieken is de 29-jarige’ rangeer
der Walhof, wonende In Eindhoven
tussen een wagon en een betonnen
muur bekneld geraakt, met het ge
volg. dat hij zwaar werd gewond.
Tijden» het vervoer naar ,,c-
kenbuis is het slachtoffer over
leden
J^AT KON HIER niet gebeuren!
aldus een Amerikaans gezegde,
waaruit de tróts sprak over de toe
standen, die misschien ergens an
ders wel moigelljk waren, maar die
men in het/ eigen geordende land
onbestaanbaar achtte.
Die gedaéhte hebben ook wij ge
kend. In dé Duitse tijd hebben wij
dat wel af
Ach.
denkt
naties.
„pen
zeggen
zo nle
tri ges
Vent
de len
tocstar
men (e
belicht.
Een;dame, op wier Nederlandse
houdipg in dc oorlogsjaren niets
was ahn te merken geweest, was bij
de bsvrijding In Friesland om een
zieke zuster te bezoeken. Toen zij
in hfar contreien terugkwam bleek
haaif huis al bezoek van welmenen
de buurtgenoten te hebben gehad,
die/alvast naaimachine, strijkijzer,
japónnen enz. hadden meegenomen,
ornaat zij volgens de bewoonster
van hetzelfde pand „fout" was
Doordat de bestolene een juffrouw
ét haar tennisjurk zag lopen,
Nam het zaakje uit. en dit liep
■trekkelijk goed af.
Even later volgde er een arresta-
e door de B S. op aangifte dat
zij omgang met Duitse soldaten
Óad gehad. Zij kon met vele ge
tuigenverklaringen deze aanklacht
mtzenuwen cn werd ontslagen. Toen
kwam dc aanklacht met vier hand
tekeningen: zij had^ een Jood ver
raden. Opnieuw we'rd zij gearres
teerd. De beschuldigers konden dc
naam van de verraden Jood niet
noemen'*, de aangeklaagde kon wel
de naam noemen van een Jood, die
zij had geholpen. Na enkele verho
ren werd zij in een N.S.B.-kamp mét
allerlei dames opgesloten, omdat
cr plotseling plaats moest worden
gemaakt voor de stromen N.S.B.-ers,
die uit het Noorden binnenkwamen.
In dat kamp had deze goede Neder
landse geen leven. De behandeling
was van twee kanten slecht. De
N.S.B.-dames leefden vólkomen in
de sfeer van haar principes, zij
beschouwden zich als pioniersters,
verkondigden dat er tang niet ge
noeg tegenstanders afgcmiakt wa
ren en zo meer. Een enkele bewaak
ster had wel door, dat deze vrouw
een vreemde eend In de bijt moest
zijn. maar.wat kon ze doen? Van
de kampcommandant, natuurlijk
lid van de kongsi, was geen heil te
verwachten. Dit individu had het
o.a. erg druk <- -
ganzen van het achter gc
„voer” der dames vet werd<
Onze gedetineerde wact
maand. 2 maanden, 3 maa
een verder onderzoek, tei
tot zij eindel1”- -
de kamppredikant te sj.-
en hem trachtte te interessen
haar geval. De goede man vet.
de. dat hij gaarne iets zou
.maar een groot deel der pol
rechercheurs behoorde volgens
tot een bepaalde partij, die
nig van godsdienst mr—
dat zijn bemoeiing de i
haar slechts erger zou
En weer verstreken dc
De N S.B.-dames In het
denuitbesteed, zij ginf
in fabrieken, maar c.^
altijd met de er|
enkelen zagen langz;
hoe verkeerd zij hadd<
zei dat zij zich lieve
staan of hongeren, dan
aanschouwe van Jan en alleman In
zulk gezelschap over straat ging. De
maanden gingen voorbij, zij hoorde
niets.... Het klinkt ongelofelijk,
maar... er was geen advocaat, er
was geen middel om iemand te in
teresseren, de moeder liep instan
ties af.vergeefs. Eindelijk waag
de de gedetineerde een poging, na
dat zij ruim een jaar had „gezeten".
Met de doos, waarin de was werd
verzonden, smokkelde zij een brief
naar haar moeder met het verzoek
deze naar de commissaris der Ko
ningin door te zenden..
Toevallig werd zij
naar een ander kamp oV<
waar de geest veel bet<
waar de humane comma
vee hield, dat met voc
fineerden gemest moest
gedetineerde men scl
ke gevallen zeer af te
had al vrede met haai
eens de brief aan de
de zaak aan het roll
ben gebracht.
Na onderzoek bleek, dat zij vol
komen onschuldig 14'maanden vast
gehouden was.
En waarom was deze klacht nu in-
gcdlend? Omdat de twee lui. die de
zaak op touw hadden gezet, voor
pas getrouwde familie de woning
van deze vrouw wilden inpikken.
Beiden zijn voor deze vals geble
ken aangifte gc
De autoriteiten putten zich na
tuurlijk uit in verontschuldigingen.
Maar daarmee nam het slachtoffer
geen genoegen. ZIJ wilde de recher
cheur spreken, die indertijd haar
geval „vergeten" had. Men con
fronteerde haar met alle mogelijke
politieke speurders, hij was er
ijiet.Maar bij het verlaten van
net gebouw zag zij hem toevallig
afzonderlijk zitten: hij was chef
geworden.
Haar meubels enz. yzaren na
tuurlijk weg, door het Beheersin
stituut „overgedaan" aan de tegen
woordige bewoners van haar wo
ning, v weet wel tegen die prijzen,
waarvoor het' goed van N.S.B.-ers
verkwanseld werd: een radio voor
5 enz. Nu zal het Rijk voor nieu
we. gelijkwaardige meubels zorgen.
Wat kost dat?
'let ergste van dit verhaal vihdt
Kijker echter dit: deze vrouw wil
de zaak uitgezócht hebben, zij wil
Weten, waarom een brief uit haar
dossier ..weggeraakt" ts, zodat de
zwarthandelaar niet aangepakt kan
worden, die ook maar onder de
aanklacht zijn handtekening heeft
gezet. En nu krijgt Kijker sterk de
indruk, dat men dit „lastige geval"
dé mond wil snoeren met het be-
