Ieijn
Lijker
.COUD5CUE.COUBANT-
la
wkmWnt
vasser
ratórti
stroop
de
Republiek vindt uitvlucht
4
Met Nederlandse Hannibals
voor SCHENDINGEN van het BESTAND
DE NUTTIGE MAN
ur
an
odschappen
)HAN1)EL
- .jJ
Weer luchtpost
naar Indië
over Indische Alpen
Vijf voor twaalf
Boodschap van dc
Koningin aan
Holland (Michigan)
In 1847 emigreerden 5322 Neder*
landen naar de Verrtilgde Staten
van Neord-Amerlka. Ken grant
aantal van teen vestigde sleh ia een
kleine nedenettlng In Miel^nn,
die *U Holland noemden. 'Nw viert
de stad Holland (ralm 1S.SM In*
weners), waar vele typisch-Neder
landse eigenschappen bewaard ble
ven, van 12 tot II Augustus haar
eenwfeeat.
----
Geen export van
groeilte naar
Duitsland
Steun
deze regering Nu!
°Sir,
,iJa Eurr'iSar
1
DE MEDAN SECTOR
I
1I7AD, PAGINA I
per kwartaal
I
DE PALEMBAMG-EN PADANB
nr»
M*rr**oc«i
- f
IIWTOTMAM
■\l
of nor
uxhtoI
|»o<ws
was
lot he
l verbod ge
?rluchtvaart.
cht
>k
KIJKER a.i.
Derde Ned. Kunstweek
20316
ÏEL 59a
I
Nil R
VBWntWfKM
PfVrfBfM
Het zou toch niets
worden
j. Se klasse,
ring:
(Vervolg van de laatst* kolom.)
de Nederlands-Indone«lschê Unie
later moeilijk, miwchien onmoge
lijk maken.
tot itar
tijd vooi
ifigd mii
van H l
atad 1
het
■top
van
eena
MQgAMA
-rtatm n
zien mer
en we w
olk huif
dan
s en
En
weer
"'w
de
die
nog
van de
iptjt
be-
-LUN Mik K VOORSTE
-DEMARCATE UN
-SPOORLIJNEN
i aan
en uit
ing nog
nodeme
ct.
CL
CL
7'/, cc.
TIE-t.ntlCrt.
Heden buitengewone
miniiterrud
Vandaal la de mlnUtemad In
«at ra zitting bijeengekomen.
Aan het overleg narp ook de
Commiaaie-Generaal dael.
Va* afflelHa atfde wordt mae-
godeeU. dat de iaeMterMadiag
met Batavia via Colombo vaa
hedan af aal wordoa hervat De
laebtpoatdieaot aaAr ladil ia
4. Malt> haven-W b o 'j
ruritede-Vreevwtjk 1 M
zure l M; Doesbuht-Zut- 4
i; Zutpben-Deventcr iw
e -Katerveer 244; Wei-
T M oi Mlnite diepte
jats
Eui
lië w
.rJo-b«
er zijn zelf»
I den gevalle
H-
.anten. I di
leeater van
Donderdag 14 Aug. 1847
i MM* Jurvm* No HIM
bon.
IE en THEE
geurig^e/
O
Een laf
taklander
dena et
Hij kreeg
viel in hel
pend een
naar een
leggfen en is thar
huis van Medan
jongere broer were
vermoord door d<
(Witte Tijger). Ir.
f hij geloofde
rant soldaten
.igen gewoon-
prac-
llenda
praktijk
det 1
Jhr O Reuchlin. buitengewoon
aezant en gevolmachtigd minister,
heeft de boodschap van H.ltf d»
Koningin aan de stad Holland
voorgelezen.
De toestand op
Óost-Sumatra
L 00 gr. 18' '|Ct
L00 w 48'/,ct
L00 17 CL
ame kaas. Zover
vóór U gereed!
bedrag was op initiatief van
de héér A Mannus. lid van de
raad van bijstand van de Bedrijfs-
horeca. in de afgelopen maanden
door de Nederlandse hoteliers,
restaurateurs en caféhouders bijeen
gebracht ter gelegenheid van de
geboorte van prinses Marijke.
cheidiug voor
chter v. d. Meer
Wettelijke maatregelen
inzake spreiding van L
weg.
>erde door
Vóór
einders
twee berg
ELSBERICHTEN.
ün 12 A ut (Ver. v. 4
:t middling 1 inch staple
He tarra excl alls rach-,
r not f 2 27)
IS Augustus
Zoo op 4.24; onder 20 os
Maan op 3.11; onder 20.15
Afnemende maan.
.00 gr. 22
.00 22
lOO 22
ol
Ter
letim r.
bood&et
stad Ht
betuigt
lang
naar
haar verl
gclegenhcl
(e bezoeken
H M. de Konl
prettige her
vriendschap 1
bezoek aan l
hij welke ge'
aan prinses J
*t in de
■venal zijn
>ffen geweest
- u?t land t
er meer
De BBC heeft meegedeeld, dat
ChurehtU zlln radiorede Zaterdag*
avond om kwart over t tal uitspraken.
De Parijse is landen-conferenue
voor de economische samenwerking
van Europa maakt goéde vorderin
gen Drie hoofdstukkén van het me
morandum. béstemd Y°ór de Ameri
kaanse autoriteiten, znp.al gereed.
VND—OOST-INDIC.
ri. Beaso en Bérambans
12 ter hoogte y Oporto
;ijnvaart
Aug. GepaaseeNI met
■aar:
Borglr Smit: Helda.
do HI. JSnsen. Cornelia
■feester: Alpha. Booy;
Graaf; Dana. Melien-
an Ooycn; Programs 2.
'hurlnaia. Brezen: Heu
ler: Elfred. Rennin*»;
is. Timmermans; Jacob
en Pieter de Hoogh. v
>s 4. v d Meuten! Con-
Ruit; Concordia 1. Van
rdrecht: CGNR »~-Ko.
i. Baars. Richelkneu.
lara UT. BalUnger Nü-
re» I. Bonmk. Vterttnga.
Berno Nijmegen—ga-
o 3. Jansen Haarlem:
ina. Neut Léblth: Wsa.
►resto De Vuiat Krlm*
I; Stad Gouda De Jong
Dirkje Gerdina. Ver*
Express 2. Verthoten.
>ra. Bergsma Leeuwar-
ria. Jansen gUedrecht:
^eensen.
Aug Gepasseerd met
aar:
Willem Anton. Wegh;
ns; Cornelia. Hazewln-
d. Hubers: Josina. Vis
ie. Damme; Antonia.
v d Bert; Andalusia.
«s 2S. De Rover; Wil-
I; Hollandla. Blokland;
d Kaaw. Ssnara 141.
laid, v d Est: Hanno-
stam: Graja v Win-
benta Dordrecht: Is*re.
sart 14. v Dok; K Vaart
wolle: Rossini. Har tosh
iris. Bierhaus: Zuidwljk.
ijkdienst 7. v d Meer;
SHV 5 De Bot: Prin*
Velde; Carolina. Pass-
Uyen; Nooit Volmaakt,
itlna. Dijkman: Ceres,
ew Carnetle. Radema-
Poetrekening 48400 GROOT GOUDA
Die vreemde Zeadag>
was va» Mta ma stof, sei de
radio dat hei v|jf voer twaalf
was. We roden SeerabaJa alt
ia oen afgeladea joep ea Kaddee
bet gevoel of eea drakheasde
last vaa oase sebeeders werd
getild. Aehter het Maar aat de
Jonge lai tenant vaa de Intieh-
tiagendienst Ties Hooyasaaa.
bloede garagehouder alt Katter-
dam. eea fQne joagea mot steeds
aog voel Idealea. Heel vroeger
waren wf samen padvinder ge
weest ea hadden temidden
vaa een conglomeraat vaa voi-
herea. op de Wereldjamboree
op Vogeleauatg. oase JongdUle-
sies gekoesterd ovdr oen woraid
sender ooriog; maar toen waren.
w|j ook slagende Jongetjes met
breedgerande hoeden >n korte
broekjes. Na teaddea wU het
vechtpet Je op hei achterhoofd
geschoven en met ossse koppels
oase veel te wfjde eamoaflage-
overalta om het middel vast-
gesjord ea w| waren onderweg
aaar ease altgaagsftelling b|j de
dgasarcatiellB.
Tien zei,
of hjj met
een lieve
kindertjes,
het is als j
waren
stad l
meer pretti
men zei er
werd i
steeds
zichter
met
Nwtertandmo voegen ato togMPtan-
<*era van de republiek, daar gtf op
geon enkele wijze kunnen voorwen
den de mening van een bepaalde In-
doneoioche bevolkingsgroep ie ver
tegenwoordigen. Bij toelating von
dte vertegenwoordlgerd zal dd Re
publiek krachtig protest aantefcanen.
Nogmaals wordt verklaard, dat het
voor hot bereiken van een duur-,
satne vrede noodzakelijk is. dat de
Nederlandse troepen zich terugtrek
ken uit het republikeins gebied tot
tenminste achter de demarcatielij
nen van 14 October 1946.
De repsbUkeiaee regertag hoeft
eea boodschap tot do Veilig
heidsraad gericht, waaria wordt
geoogd, dat, alhoewel de Neder*
leaders op verscheidene paaien
erin geslaagd s«a haa gesag ie
handhaven, de ontevredenheid
en de gewapende opstanden in
deze streken wel bewast, dat
de bevolking ziek waagt te ont
doen vaa een bootanr. dat haa
door wapengeweld Is opgelegd.
In voorafgaande besprekingen
was m enovereengekomen, dot de
bevolkingsgroepen vrij zouden zijn
in hun keuze tussen de Ncdoriondera
en de Republiek. Nu hebben de
Nederlanders nieuwe stoten gescha
pen voordat een democratische re
geling tot uitvoering was gebracht.
De regering, zo gaat de boodschap
voort, is van oordeel, dat deze, door
de Nederlanders geschapen staten,
niet het vertrouwen hebben van de
bevolking. Het is derhalve bevreem
dend. dat „vertegenwoordig^*" van
Indonesische gebieden, die buiten de
Republiek zijn gelegen, zich bij de
ndsc scheidsrechter K.
uitgenodigd de landen-
echo Slowakije—Polen
is te leiden.
ieldevaart
T. 11 Augustus voor 4
erd met bestemming
tosa Bosman: Machien-
ers: Luctor. Van IJsel-
looo: Wlvina Haa»; Te-
oek: .Oka. De Decker:
oelofs Amsterdam: A*-
Amstel I Heyboer Dor-
De Konlnx; Oude Maas.
n: Vliezende Hollander.
Andel: Willem Marlnu».
sterdam: Stad Amster-
ham Arnhem i Altra-1.
eswük: Judith. Mooy;
na. Stevense TJrauKen:
unis. GéértruMeaberc
:erbulk.
/alsUm 32 Roth: Pana*
Boycot van Nederlandse
schepen te Singapore
De correspondent van Aneta te
Singapore meldt, dat de boycot op
de Nederlandse scheepvaart, die
door de* Singapore Harbour Board
Union afgekondigd is. Dinsdag is
ingegaan
Woensdag is In het
Breda de derde Nederlant
week geopend, die event.
1939 en 1945 liet geval was.
niseerd wordt door het
van Onderwijs. Kunsten
schappen. Een gezelscl
personen; uit Belgen. Fransen.
Luxemburgers. Engelsen. Tsjechr-
en een Amerikaan bestaand.
onder leiding van de advisr—
dp musea, de heer D.
Scheurleer, gedurende
een aantal van onze ou<
musea bezichtigen.
Naüat vorige malen vooral ook
aan Limburg en Friesland aan
dacht werd besteed, gaat de tocht
ditmalil naar Dordrecht. Rotter
dam, Gouda. Haastrecht, Oudewater
Montfoort, Utrecht. Amersfoort.
Bunschoten. Naarden. Mulden. Alk
maar. Hoorn. Amsterdam. Haarlem
I en Den Haag.
grote
ing on-
llende stre-
opgetreden
den. waaron-
•ra bevinden
lubliek ver-
het Neder-
noofden
Inge-
van Tebing-
•nde van
kunnen
gebied,
gereed zijn,
rden gesteld.
De onderhandelingen. dig eerst In
Minden, later in Berlijn werden ge
houden onder de auspiciën van
de Nederlandse Trust-Maatschappij
over groente-export naar de Britse
en Amerikaanse zor.es in Duitsland
zjjn voorlopig stopgezet. De onder
handelingen waren begonnen op ba
sis van ruil van groente tegen in
dustriële producten. Hierover was
men het zo goed als een» en in de
laatste dagep ging het alleen nog
over de uitwerking van detailpun
ten. Na zes weken onderhandelen
is men van geallieerde zijde van
bovengenoemde basis teruggeko
men. Men wenst thans alleen groen
te te ontvangen op uitgestelde
markenrekening.
Voorlopig zullen de onderhande
lingen niet worden hervat De grote
droogte heeft iiitussen een ruimere
spreiding van de aanvoer op de vei
lingen veroorzaakt, zodat van zeer
grote productle-overtchotten thans
niet kan worden gesproken.
Staatsloterij
Trekking van 1< Aognstas.
501e Staatsloterij.
4e trekki:
400 op 3563
f 200 op 6604. 10IB5
100 op 2102. 2408. 5410. 7210, 9467,
11961,< 17852. 20130 en
F
vr/ANNEKN awm In deze zomerse
zomer «ren staat te kijken bil
een üswaontjg, dan kan dit zei^
leerzaam blijken, zelü voor eeh
minister. Maar in on> conservatieve
landje is het natuurlijk niet moge-
jHk. dat minister LlefUnck bijvoor
beeld een „ijsde" aan een wagentje
koopt. Dat stikt niet voor een mi
nister. En dus mi*t hij ook de leer-
umt conclusies, die bij zou kunnen
trekken alg bij wél eena bij zo'n wa
gentje op.z’n beurt zou moeten
wachten. Dan zou hij het kunnen
treffen, dat een meisje van tien
tear uit een gezin met acht kinde
ren twee ijsjes van tien weggeeft, er
zelf ook een van tien consumeert en
later nog een van vijftien en dus
binnen tien minuten 45 cent be-
’'wikir a.!„ die zelf zich nog de
tijd kan herinneren, dat hij gelukkig
was met ..een cent kopen", kan
daarvan geen hoogte krijgen en de
fjsboer ook nieL die meer van zulke
klantjes heeft. Zulke uitgaven van
kinderen leiden echter tot de con
clusie. dat in weerwil van alle geld-
zuivering en blokkeringamaatregc-
len het juiste begrip van de vaarde
van het geld nog ontbreekt doordat
een goede maatstaf voor de tegen
waarde van het geld nog niet aan
wezig Is. In de osirlog verloor het
geld zijn waarde doordat men kle
ren en allerlei andere artikelen niet
kon aanachaffen zodat men geld
overhield en het dus makkelijker
uitgaf. De zwarte handel en de
zwarte handelaren bedierven de
jeugd met veel te veel zakgeld.
Thans Is er wel meer en van aller
lei te koop, maar de kwaliteit is
dikwijls van die aard, dat men zo
mogelijk het kopen nog maar uit
stelt. zodat men toch weer wat geld
overhoudt en Als men koopt, dan
w:l men ook het beste van het beste
hebben. Bovendien zijn verschei
den* aanechaffingen en vernieuwin
gen nog niet mogelijk of alleen
tegen buitensporige prijzen, zodat
men toch maar weer uitstelt omdat
men het al zo lang zonder (of met
het oude) heeft gedaan. Op die ma
nier houdt men nog geld „over"
(terwijl men eigenlijk heel veel
geld tekort komt) en daarom krij
gen de kinderen nog onverant
woordelijk veel zakgeld en Als men
koopt, wil men ook iet* goeds, iets
moois. Iets waar men pleizicr van
heeft. Dat lijkt de enige verklaring
voor het feit, dat de hotels en
penslong in weerwil van höge prij
zen uitverkocht zijn en dat men
sommige mensen dure kleren of ar- t
tikeien ziet kopen, van wig men
eigenlijk niet verwacht, dat ze bin
nen hun financieel bereik liggen.
Maar het 1* bij de meeste mensen
zo1 zij hebben ièta m^oi*. iète goeds,
maar niet Alles-overecnkomstig.
Misschien wordt dat nog wel het
fiasco van het atillty-systeem om
dat het geen rekening houdt met
de mens. De mens heeft graag ieti^
moois of iets nieuws, dat hij nog
niet kent, zoals een plastic-regcnjas.
al is die van slechte kwaliteit. En
men weet, dat men toch niet Alle*
kan hebben.
Maar of deze verklaring jutit Is
nf niet, we zlttert er maar mee. dat
door het wanbegrip bij de ouders
vooral bij de jeugd he#t juiste be
grip voor de waarde en economi
sche besteding van het geld ont
breekt en dat Kijker a.i.. die zelf
In zijn jeugd met ..een cent kopen"
dolgelukkig was. door zijn neefjes
en nichtjes nijdig wordt aangeke
ken wanneer hij in zijn conserva
tieve onschuld maar een dubbeltje
durft te geven. Voor minder
een gulden zeggen de neefjes
nichtjes geen ..dank U" meer,
ook dat maakt het leven i
duurder.
IN DE GROENE van 9 Augustu*
194? wordt pptest aangetekend
tegen de «gedachte, dat ona volk,
toen er gevochten werd, moest op
houden met critiek op de eigen ré-
gerlng uit I* brengen Het .daglum
luidt: Gelijk of ongéüjk. ik,sta un
dé zijde van mijn land (regering).
De redactie van de Groene acht
dit onjuist Zij verklaart dit naar
aanleiding van critiek. die haar re
dactie heeft ondervonden
Voor alle duidelijkheid moge hier
nog een* vastgeiegd worden, dat
ons standpunt volstrekt niet wa«:
Gelijk of ongelijk, ik sta aan dé
zijde van mijn regering.
Het hier verdedigde standpunt
wa» ander*. Er is critiek op de re-*
geringspolitlek geleverd. De rege
ring is gegaan in de richting
die critiek. het behoeft niet
te zijn onder de invloed van die
critiek. Wellicht waa de regering
toch al op de betere weg bedacht
Maar nu de regering op de goede
weg is aangekomen, moet de vroe
gere criticus de regering (Jus steu
nen Dat was ons standpunt Dn
politie-actie waa noodzakelijk. Zij
brengt niet alleen voordeel.
De regering, die daarna, op
Juiste ogenblik de polltle-actle stop
«et en daarmede bewijst dat zij
I<<n oorlog voert, maar wal de
spoorlijnen In beheer neemt cn
grote gebieden bevrijdt; een rege
ring. die tegenover de Verenigde
Volken zich niet star stelt op eep
formalistisch standpunt, maar wel
arbitrag» afwijat; een regering die
het productief vermogen vaa de
gewone bevolking weer In haar be
scherming opneemt en daardoor In
het wereldverkeer inpchakelt; *en
regering, die dit arbeidsvermogen
herstelt tegen de wil van een óp
politiek succes beluate regering
in Djokja. die autocraüache poli
tiek boven welvaart en rechtsorde
steld (daarin helaas aanvankelijk a.
gesteund door de Commlssle-G«n*-
raa!) flte redering steunen wij nu.
Aneta meldt van-éUiciéle zijd* ar
volgende gegevens over de toestand
op Oost-Sumatra te hebben ont
vangen:
In het gehele gebied van Suma
tra’s .Oostkust, waar de bevolking
van de terreur der gewapende ben
den werd verlost, wordt
medewerking van de bevolki:
dervpnden. In verSchill
ken moet nog worden
tegen gewapende bénde1
der zich ook Japanner.
De destijds door de rep:
bannen en thans door I
landse leger bevrijde volksht
worden overal met vreugde
haald. In de omgeving vs
tinggi opereert een bem
Japanners. Hierdoor
ondernemingen in d:t
voor de productie i
niet in bedrijf wort
Rijn-Roer-kanaal voor
le^ scheepvaart vrijgegeven
sen. Het Rijn-Roer-kanaal tussen
Duisburg en <Mühlheim is voor d«
scheepvaart vrijgegeven. Hierdoor
te het mogelijk het vervoer per
schip var. de steenkool van bet
Roergebied naar Frankrijk. België
Nederland en Luxemburg te
versnellen
Weerkundige
n aarnemingen
Hedenxnorxen om I uur 40 werden
te Rotterdam de volgende waarkua-
dls» waarnemingen cadaan:
Barumater 745 5 m m.
Wind o N O 3
Temoeratuur 14.4 gr. C.
Max. temn. 23.3 ar. C.
Mm tem o :U*xr c.
WtersgestaJdheld Onbewolkt.
„Wie wil mV hebben?” vraagt deze
fieteer door Londen» straten. Hjj
draagt een bord met het opschrift-
„Laat mü ttoppen al* u mtf wilt
huren voor alle soorten van passen
de bezigheid. Reizen, boodsehappen-
doen. typen, chaufferen, begeleiden,
figureren enz. Ik neem tedere be
trekking dadel\)k nan. ook gevaar
lijke baantje» (alleen als ze legaal
Jün). ik geef inlichtingen aan
zakenlieden, alle» strikt vertrouwe-
l(jk De leus is: „Gewillig, avon
tuurlijk. vertrouwennoaard" ..Uw
speciale agent, de Nuttige Man.
Fulham Rd 798. Londen.” En voor
5 shilling per uur! Men moet maar
op 't idee komen enmen moet
voor zoiet» geen last hebben van
minderwaardigheidsgevoelens!
Iets wanner.
Weerverwachting meegedeeid door
het K N M l. in De Bilt, geldig van
Donderdavond tot Vrijdagavond:
Heldere nacht met nog slechts-'op
enkele plaatsen wat ochtendnevel
Overdag zonnig, dioog weer. Opnieuw
tets hogere temperaturen Matige
OostelUke wind.
Ned. legerbericht
60 Chinezen yermpord
Volgens het Nederlandse le
gerbericht 48 is da Wedana
van Soesogkan door republi
keinse benden ontvoerd. In Toe»-,
goe en Leles zijn de Chinese
wijken in dc as gelegd. In de
nacht van 8 Augustus werd op
Taslk-Malaja een aanval zonder
succes gedaan. Op Sumatra is
in Brastagi een massagraf met
de lijken van 18 gefusilleerden
ontdekt. Elders In het dorp
werden nog 40 lijken gevonden,
vermoedelijk van Ambonnezen.
igere vorst uit de Karo Ba
rn ontsnapte uit Lingga tij-
•en executie van „feodalen
een houw in de nek en
•t ravijn, doch wist krui-
afstand van 2 kilometer
Netjeriandse pos,t af te
■"ins naar het Zicken-
t overgebracht. Zijn
■?rd onder zijn ogen
vermoord door de Harimau Liar
(Witte Tijger). In de omtrek van
Brastagi zwerven 30 Japanners cn
60 Indiërs rond. Deze laatsten zijn
uit het Brits-Indlsche leger gede
serteerd.
In de nabijheid van Ribee Dolnk
s(jn 64 Chinezen vermaard. d|e
doortocht aan fen Nederlandse ea- 4
lonne verleenden.
Ned. mH. vliegtuigen
mogen niet te Singapore
landen
Vliegtuigen van het negentiende
squadron van de Nederlandse mili
taire luchtvaart, die in K.N.l.L M -
verband diensten In de archipel en
via Singapore naar Medan onder
houden, kunnen niet meer te Sin
gapore landen. De reden is, dat zij
ingeschreven staan als militaire
machines. Het verbod geldt niet
voor de burgerluchtvaart.
Republikeins legerbericht
Het republikeins legercommuni
qué van Woensdagavond meldt uit
West-Java, dat het gebied van
Soekaboeml drie dagen geleden
door de Nederlander/, is beschoten.
Op Oost-Java werd Boeloelawang
na hevige gevechten door de Ne
derlanders bezet. De daarop vol
gende dag (11 Augustus) werden
de Nederlander* weer verjaagd.
Anderhalf uur lang werden ge
vechten geleverd bij Klenteng
(Midden-Java) in de buurt van
Gombong. aldus het republikeins
communiqué.
gelegenheid van dit jubP
richtte H.M. He Koningin een
^hap tot de bevolking vs:
Holland, waarin zij haar
door zaken vap groot
verhinderd te zijn persoonlijk
Holland te komen en tijdens
rblijf in Amerika niet in de
?id te zijn geweest Holland
Mijn kinderen, aldus
ningin, bewaren jechter
rrlnneringen aan de
hun bewezen bij hun
Holland in Juni 1941.
lelegenhefd Hope College
s Juliana het ere-docto-
raat in de rechten verleende
Bovenal zijn mijn kinderen ge
troffen geweest door uw verering
voor het land uwer voorvaderen,
die onder meer bleek uit de om
standigheid. dat u zich met oranje
hebt getooid en de oud-Nederlands'-
liederen hebt gezongen. In Mei 19*0
was het de stad Holland, die hst
1 initiatief nam om te helpen, hetgeen
spóedig daarop in de gehele Vet-
bezit PRigde Staten geschiedde onder de
leiding van de grote organisaties,
welker weldaden, aan het land be
wezen. voor immer in de herinne
ring zullen voortleven.
Mogen Holland en de andere ste
den en gemeenten in het Midden
westen. die een eeuw geleden dpor
Nederlandse pioniers gesticht zifr
groeien en bloeien door de moed
en de geest van de stichters.
Maar je m<
van de rand
bed. in een
ergens langs
met het volle gewicht vaq voort
durende bestandschendingen. van
beloften, die nooit iets meer hebben
betekend dan holle woorden, van
een rechterhand, die met een
buiging wordt aangeboden, terwül
de linkerhand rampokt. het aniper-
geweer hanteert en landmijnen In
graaft.
We zijn gekomen om een taak te
volbrengen en we hebben daar veel
voor achter moeten laten. Een
dienatplichtige officier, een heel
geleerde man met een doctorstitel
zei eena. dat de oorlogsvrijwilligers
mislukte- avonturiers waren, die
geen plaats koode vinden in een
normale Europese samenleving en
naar Indië warenwegaan om er hun
desperado-bestaanj voort te zetten.
zijn zelfs nog vëe-1 hardere woor.
'len. MÏar al* je Ties
Hooymans zou kénnen, het gemid
delde type van de oorlogsvrijwlliger
zou Je weten, dat hij maar een heel
gewoon men* Is. die liefst zo gauw
mogeltfk terugkeert naar zijn vrouw
en kinderen en garagebedrijf in
Rotterdam.
Goed, en nu zitten we hier en we
liggen vastgebonden aan een de
marcatielijn. We kijken dag-ln.
dag-uit tegen de ontreddering van
een land, dat langzaam aan ten
onder gaat in een nooit eindigend
verval, we zien mensen kreperen
vac ellende en we weten hoe hard
dit land en volk hulp nodig beeft We
zijn gekomen om die hulp te bren
gen en te* willen h*t so graag om
dat de mteérs vaa vijf jam- beset
ting over het eigen land onuitwis
baar in ons geheugen gegrift staat
Maar tuaBen ons en die hulp ligt de
lijn, die aorns de doem heeft «Bn
een noodlot Wasriarigs dg.bevol
king der kampongs onnoemelijk
lijdt onder de krarriuityiige toestand
van volkomen rechteloosheid en
terreur; een lija. die onszelf steeds
op gewonden en doden komt te
staan.
De soldaat zegt kort: Laat te ons
gebruiken waarvoor we gekomen
zijn, ate dat niet gaat, laat te ona
dan maar terugsturen naar huis.
De kern ligt veel dieper, maar het
maakt het probleem van die sol
daat veel ingewikkelder. Ik heb een
wachtcommandant gekend, die twe*
dagen na het tekenen van de over
eenkomst van Lingjadjatl. een
lange holle nacht alleen heeft ge
zeten bij twee kisten met bezittin
gen van een vriend die sneuvelde.
Die kisten zouden naar de ouden
van die vriend gezonden worden:
toen de ochtend kwam, was de
wschtcommandant er zo aan toe.
dat ze het tropenkolder noemden,
maar het te niets meer dan de
ziekte van de demarcatielijn Als
je het zo probeert te alen, kan je
veel begrijpen
H. M. da Ksnlagta sp
Ral* tan Bosch.
H M de Koningin te heden op
Huis tan Bosch aangekortten.
CTEUN de regering nu Wi haar
k allernieuwste actie. De regering
doet een laatste poging oen confe
rentie te beleggen in Batavia wil.
De stoelen voor de republikeinse
delegatie bestemd, zullen wel ledig
blijven, maar zij zullen daar dan In
de conferentie-kamer staan ala een
protest tegen de houding der repu
bliek. die een chaos schept door
niets te doen.
Het Is jammer, dat de regering
ook voor de uitwerking van haar
nieuwe plannen, toch wéér een be
roep doet op de baste’-overeenkomst
van Llnggadjatl. Hoe lang móet dat
nog doorgaan? Moeten wij niet
wat dezerzijds zo dikwijls Is ge
vraagd opnieuw beginnen?
De phase van de curatele is ge
ëindigd Nederland is beraid tot een
stevige en progressieve constitutio
nele stap vooruit.
De gefedereerde Stalen van In
donesië zullen zonder twijfel met
Nederland een ..liberal asaociation"
vormen van volken, die elkaar* be
langen kunnen behartigen. Dat deze
Staten groeien in innerlijke stevig
heid en naar hechter eenheid Is een
belang van de allereerste orde
voor Indonesië en voor Nederland!
Maar wanneer nu ook Nederland
In dc nieuwe Unie haar aloude sou-
verelniteit verliest en moet ver
liezen. wat heeft het dan voor goede
zin. om telkens weer op de vóór
grond te stellen, dat de gefedereer
de Staten .in Indonesië moeten
vormen een moderne, democrattech-
federalc Staat met eigen souveret-
nltelt? Het nut van het gebruiken
van dat woord Is onduidelijk.
Heeft Engeland niet zo juist mede
gewerkt tot het erkennen van de
„Union of Malaya" (Malakka)
zonder dat iemand er aan dacht de
hulp In te roepen van het niets
meer zeggende woord: souverelnl-.
telt
Nodig Is een federaal orgaan,
zoals voor geheel Malaya nu een
federal council te Ingesteld. Men
behoeft hier niet te denken
..scheiding vrfnzwetgeving er.
voering". zoelJ deze scheldlr-
altijd formeel Bestaat In de mu*.
Westerse conuituties.
’Het federal^ orgaan zal een be
stuurscollege rijn met. zoveel
tische macht als\|e samenstell
delen aan het orgaan In de r*“
zullen toekenpen la niet neer
te leggen In een geschreven grond
wet. Het gast om wat i^> Engeland
heet een „flexible constitution".
Hoofdzaak- Is de wezenlijke macht
van het federale orgaan.
Aan de Veiligheidsraad moeten
wij kunnen overleggen een schema
niet van een Interim-regerlng
maar van een federale raad voor
geheel Indonesië, die een levende
werkelijkheid wordt, langzamer
hand van stap tot stap, naar de
behoefte van de tijd voortgaande in
macht. In invloed over het geheel.
De ontwikkeling van de federale
macht in de Union of Malaya Is
ook langzamerhand gegroeid. Eigen
lijk is het federale samengaan daar
reeds een halve eeuw geleden be
gonnen. Maar nu zijn samenge
bracht de vroeger zelfs gefedereer
de deelstaten (het war^n er vier)
met de nog nlet-ge federeerde deel
staten (het waren er vijf) thans ook
verenigd met de vroegere Britse I
Kroonkolonies, daarbij aansluitende.
Deze „Union of Malaya" heeft in
het Britse Commonwealth of Na
tions een eigen waardevolle positie.
In overtenstemyiing met haar
economische en loclale waarde. De
„Union of Malaya" heeft verant
woordelijk zelfbestuur. Maar nie
mand gebruikt of eist daar het
♦oord souverelnlteit. Dit woord zal
dat hij het gevoel had
vacantie ging; hij heeft
vrouw en twee aardige
daarom weet hij wel hoe
a als je met vacantie gaat. We
blij zonder meer, dat we de
uitgingen. Soerabaja was niet
prettig Men zei er dit. en
er dat, en nog veel meer
er gefluisterd; de radio gaf
uitgebreider nleuwaover-
•M..iten en de kranten verschenen
met dikke koppen. Het waren kwaje
dageo, zoemend van geruchten en
strakgespannen zenuwen Door de
straten raasden leeps en moto:or
donnansen en télkens dreunde feet
tussen de huizen van vertntkkMcie
colonnes. Mariniers en soldaten op
uitpuilende vrachtauto's, geschut
onder zeildoeken hoezen, carriers
op ratelende rupsbanden, genie-
afdélingen. pantserwagens, almaar
wagens volbepakt met materiaal,
dreunende processies, die over-
schaduwd werden door helmen en
ransels. De bevolking keek er niet
begrijpend naar en meisjes wuifden
langs de trottoirs De soldaten en
mariniers gingen weg en lieten
Soerabaja achter In een vreemde
ban van onzekerhed. met verlatan
bioacopen en cantlnea.
Nog geloofden wij niet in een op
mars. Reeds te vaak waren er ge
ruchten geweest, die uitgroeiden tot
een bijna ondragelijke spanning,
telkens hadden onze troepen gereed
gestaan langs alle demarcatielijnen,
maar ook telkens waren er tegen
orders gekomen en werden de ran
sels uitgepakt en zonken de voor
posten weer onherroepelijk weg in
de geestdodende verveling van een
kleurloos bestaan
Er was niemand onder ona. die
haakte naar een óbriog. of dromen
had van een zegeverende bliksem-
tocht door Java en Sumatra Wij
wisten allemaal, dat het land achter
de demarcatielij^ duizend mogelijk
heden en tienduizend osimogelijk-
'heden kon bieden en dat er noa
veel tranen geschreid zouden wor
den. alvorens de rust en orde
overal zou heersen. Maar alles
liever dan het moordende wachten
en niets kunnen doen Het is pas te
begrijpen ate je de kwestie niet
beschouwt uit het oogpunt van
politieke onderhandelingen in een
koele conferentiezaal of de har-
tftlijke sfeer va» wederzijds begrip.
De ziekte Van dc
demarcatielijn
De ministerraad heeft aan de
minister van Sociale Zaken
machtiging verleend ever te
gaan tot Instelling van een com
missie. die een ondersoek sat
instellen naar de vraag of en so
ja. in hoever het gewenst is
door wetteltfke maatregelen de
spreiding van besit over de
grote massa de* volks en een
redeitfker verdeling van hetu
inkomen over de verschillende
groepen'' der bevolking te be
vorderen
De minister-president heeft bij de
algemene beschouwingen in de
Tweede Kamer over de
ting 1947 in overleg me
ter van Sociale Zaken t
overwegen een zodanige
in te stellen.
Het ligt in de bedoeling In deze
commissie, naast een aantal weten
schappelijke leden, zes vertegen- bre
woordigers te benoemen van dc
Stichting van de Arbeid, alsmede
vertegenwoordigers van de minis
teries van Sociale Zaken, van Eco
nomische Zaken, vsn Financiën en
van Landbduw. Visserij en Voedsel
voorziening en van het College van
Rijksbemiddelaar*.
Maar nogmaals, nlefnand van ona
geloofde in een opmars Alias ging
gewoon zijn gang. De weg. waa lang
en heet en ver en voerde door de
stoffige ontreddering. Vóór ons
reten uit de trillende einders de
wazige massieven van twee bergen,
links de Pénanggoenan met de vorm
van de slapende jonkvrouw, eeft
vreemde legende die tot gestalte
kwam, rechts de majestueuze Ard-
Joeno. Daar overheen koepelde de
strakke, ij» bleu we hemel
Bil Modjokerto pikten we een
ongeschoren en zwetende soldaat
i op die met het geweer over de
schouder moederziel alleen op een
kruispunt atond. Hij waa naar de
kerk geweest. 20 kilometer van zijn
standplaats en had twee uur in de
brandende «on vergeefs staan
wachten op een lift terug Toen we
hem a(zetten. lacht* hij dankbaar
en zei:
Ik ga maar 's slapen, het zou
eena nodig kunnen zijn.
We vroegen hem of I
aan een opmars, wa
hebben voor zulke dini
lijk een fijne neus.
Natuurlijk niet, zei hij veront
waardigd*. en hoopvol er achteraan
Maar Ie ken toch nooit weten
Bij onze uitgangsstelling aloegèn
we de veldbedden op In een stoffige
achtergalerij van een woonhui*
Er waa stafbeipreking; de troep
zei. dat het toch niets zou worden
Steed* bleven vrachtauto's In een
wolk van verstikkende atof binnen
rijden mét süldólen en materieel,
de troep zei. dat het toch niet* zou
worden. Toen de avond viel werdén
alle wachtposten Ingetrokken omdat
ze ook moeaten slapen; ze kropen
op de krib omdat het toch niets zou
worden. In een geïmproviseerde
cantine. waar ze lauwe limonade en
bier verkochten. In het «chel-wltte
licht van een benzinelamp, zaten
Iwee ruige commando'* (*péciaal
getrainde soldaten) de militaire si
tuatie met een groezelige wijsvin
ger uit te tekenen In een pla* bier:
toen ze opstapten veegden «e de
pla* weg eh zelden. d*t het toch
niet* zou worden.
Maar toen we die avond In het
tastbare duister een laatste sigaret
np het veldbed rookten, kwam een
kapitein binnen en vertelde adem
loos, dat baboe Masira stellig be
weerd had. dat er morgen uitgerukt
zou worden Toen kropen we haas
tig onder de klamboe, want ate
baboes zoiets beweren, moet het
gek lonen ate er niets van komt
Horeca bracht f 24.000
bijeen
Het was met een harteljjk woord.
I_t de heer J G Meyer, voor-
l zitter van het dagelijks bestuur van
de Bedrijts-horeca Woensdagmiddag I
een bedrag van ƒ24 000 overhan
digde aan de heren J. Smallen-
uroek. voorzitter van de Stichting
J40-1945. ir J. J. van Rhljn. direc
teur van het Centraal Bureau van
de Niwin en aan mr M. P Plan
I ga. secretaris-penningmeester
i het Nederlands Sanatorium
(en in de
rijksbegro-
>et de minte-
toegezegd te I
ie commissie i
raadhuis te
idse Kunst-
nals dit in
«as. georga-
Mlnisterie
en Wet(
:hap van
Fran
-... Tsjechen
-•-inde, zal
,„..seur voor
F. Lunsingh
acht dagen
ide «teden en
loet het ook een» bezien
I van een soldatenveld-
verlaten nggorijtje
een demarcatielijn.
Ie gewicht vaq
itandschendinger
looit iets meer I
holle woordr
jrdt
■and
intee-
fin w
