HOE POLITIEACTIE VERLIEP
INDRUKKEN
yAN MOOKS reddend bergpad
ANDERHALVE EEUW
DEVENTER TAPIJTEN
Met Nederlandse^ Hannibal»
Indische 'Alpen
Nu het voorbij is
JARIGE
PRINSES
VIER MILLIOEN -
AARDWORMEN
VOOR NEDERLAND
De „Blaüe" Vogel"-
vliegt weer
Met stokoud vliegwerk
van een reis
door Engeland
'De
lOSPEflJS
voor Londen
a'
V
DONDEKDAO 21 AUGUSTUS 194T
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD, PAGINA J
"E AT AVI AS E BRIEF NO. 64
*^yVEN ui ik «fwuken ven de rc-
wone wekelijkse verhAen. die
lk nu il ruim een jaar schrijf over
de Goudse jongens in lndië fy is
reden genoeg om dit te doem F»
lijn nu andere dingen, die de mejL-
- sen interesseren het verloop sjfe
de "politiële ic\ie op Java. SumaflH
en Madoera. het thans vjf kracht
zijnde nieuwe ..bestand", de toe
komst-mogelijkheden qjc Intussen
moet ik mijn door de actie uiteen-'»
geslagen Gouwenaars bij elkaar tien
te krijgen en misschien kan ik 4aar-
m van velen hunner een verhaal
der belevenissen vertellen. Tot dus
verre weet ik b,v» alley nog maar
van dV-Goudse soTdtfat Tan var^ Gij-
rel. dat hij meegedaan heeft aan
de actie in de Soerabaia-sector. om
dat ik bij toeval foto's van him
ontdekte, die hierbij afgedrukt wor
den 7.
De veldpost ligt hier ook-cen ttk-
- keltje in de war. Alle eenheden van
de KX-i iijn verplaatst en het ral
wel even duren, voor alles weer op
de oude voet is georganiseerd 7.o
rijn er nu ongeveer drie weken
sedert het begin van de actie vcr-
j lopen en ik heb nog geen enkclt
brief van gen Goudse soldaat ont
vangen Natuurlijk moet ik wel in
aanmerking nemen, dat dc jongens
op het ogenblik wel wat anders te'
-doen hebben t
Laat ik dus U wat vertellen, van
de actie, die ik nu »zclf ook beter
kan overaten. Ik ral de verschil
lende delen van de eilanden stjjk
voor stuk behandelen. Ik begin dan
met west-Java Daar hielden do
Nederlandse troepen een vrU nauwe
perimeter bezet rond Batavia, langs
De troepen bozetjen Bobotsari en
Poerworkerto (zetel van het Wjyk-
comité van het republikeinse par
lement) en trokken Banjoemas bin
nen. Verder naar het Zuiden bereik
ten ztj Kroja. belangrijk spoorweg
centrum in het verkeer tussen West
en Midden-Java Oojt de grote
laugo j., spoorbrug over de Serajoe, iets ten
de weg naa,r Buitenzorg ep langs de Westen van Kroja vieLonbeschadigd
bergweg naar Bandoeng, met een
lap grond rond Bandoeng. Het ging
ln de eerste plaats om een snelle
besetting van West-Java"s rijstschu
ren. ten Oosten van Batavia-(rond
KraWang en Pocrwakarta) en ten
Westen van Chrribon (in de buurt
van Indramajog en Djatibarang)
Dere actie slaagde volkomen. In on
geveer eenA week. Van Bandoeng
rolde een colonne vgn 1.260 trucks
vrijwel ongemoeid naar Chcribon.
dat zo volkomen verraat werd. dat
de republikeinen niet eens dc tijd
hadden om de gebruikelijke zinloze
vernielingen uit te voeren. In Chc
ribon vernam de Nederlandse be
velhebber. dat het Iets Oostelijker
.gelegen Noordkust-haventje (Tegal
door dc republikeinse ..marine" in
brand werd gestoken. Hij besloot
verder op te rukken en bereikte
via LosarLen Brebes. Tegal. nadat
de marine in het haventje zelf ver
sterkingen aan land had gebracht
Van Cheribon werd een zuiverings-
actie in Zuidelijke richting ingezet
Dat bracht de Nederlandse troepen
ln het bezit van het bergplaatsje
Linggadjati. dat onverbrekelijk met
de geschiedenis van deze gewesten
Is verbonden, al zal er van de al
daar gesloten overeenkomst nu ver
moedelijk niet veel meer' tcrciht
komen Verder naar het Zuiden'
trekkend, bereikten de troepen het
plaatsje Koeningen. waar Soekarno
er een zomerverblijf op na houdt.
Achteroip
Hef was duidelijk, dat de lijn,
>- Tegal (aan de Noordkust)—Tjllatjap
(enige bruikbare Zuidkust-haven)
de grens van de eerste phase der
Nederlandse opmars zou vormen.
Na consolidatie der verbindings
lijnen volgde dus de sioot van Tegal
uit naar het Zuiden. Proepoek werd
bezet, vervolgens Bocmiajoc Toen
atleten de troepen ten Zuiden van
Boemiajoe op onverwachte moei
lijkheden. Het terrein is. bergachtig
en vele bruggetjes en weggetjes wa
ren vernield. De landvoogd zelf. die
dit gebied goed kent. redde de situa
tie. Hij kende een bergpad, om de
Noord, rond de Slamat-bcrg. Het
was onbegaanbaar en dc onder
neming was riskant, doch zij moest
er op worden gewaagd. Zo trok de
Nederlandse OroTonne langs de 80
km omweg via hft Noorden, rond
de berg. Dit verraste de republikei
nen volkomen»Ten Oöstcn van de
bj-ede Serajoe-rivier. die een deel
van de jiieuwe demarcatielijn zou
vormen, lag een hele republikeinse
divisie te wachten, die plotseling
de Nederlandse troepen in haar rug
vond tengevolge van de omtrekken-,
de beweging Zij deed. wat Iedere
republikeinse divisie voor haar had
gedaan: zij ging er zo snel moge
lijk vandoor.
Uit vroeger tijden
DE
„GOUD8CHECOURANT"
MELDDE:
79 Jaar geleden.
Uit een advertentie: Meester J.
M. Son. tandmeester aan het Hof
van Z. M. Koning der Nederlanden
en van Z. M. dp Koning der Belgen,
aan het Rooms-Katholieke Semina
rium en aan hel Pensionaat der
Zusters. Etablissement tot het
k plaatsen van kunsttanden en gebit--
ten naar de nieuwste systhema's
met garantie a f '2.— per tand en
f 60— een geheel nieuw gebit. Het
opvuljen van aangedane tanden en
kiezen volgens Amerikaanse me
thode Verder worden alle opcra-
tiën de tandheelkunst betreffende,
met de meeste accuratesse uitge
voerd. gegarandeerd zonder pijn.
Abonneert familiën. Consultatiën
Iedere Donderdagmorgen in gebouw
v„Nut en Vermaak", alhier.
59 Jaar, geleden.
Bij het herstellen van het kerk
gebouw in een der dorpen van^de
Krimpenerwaard kwam dezer da
gen een oude muurschildering aan
het licht. Toen men bezig was de
muur af te bikken, viel er ln één
groot stuk een laag kalk naar bene
den en lag de schildering bloot,
twee geharnaste maonen. wonderlij
ke figuren, waarvan de ene nogïl
beschadigd was. Gewapend met
schild en zwaard, staan zij in krijgs
haftige houding tegenover elkaar,
gereed tot de kamp op leven en
dood: de een vergezeld van een
kwade hond. dc ander van een dier.
dat met-uitgestrekte driespitsige
tong op een draak gelijkt
Fraai is dc schildering niet. maar
gij is blijkbaar zeer oud.
15 Jaar geleden.
Wt Ouderkerk a.d. IJssel: Het ge-
Reenteb^stuur heeft verbetering
in de postbestelling verzocht voor
ge volkrijke buurtschappen de Nes-
ge en de Zijde, die het stellen moe
ien met één postbestelling per dag.
Aangevraagd is bet inleggen van
gen avondbestelling. Door het in
voeren Van een tweede verzending
paar Rotterdam is voor het dorp en
rijn omgeving een belangrijke ver
betering aangebracht.
Dc eerste /rüit
tijden* de nolijje
ran Gijzel met ri_
in de Soerabaia-sector.
twenaar
eactR. Soldaat Jan
yn ..walkie-talkie"
intNederlandse handen. Ook de
rine was intussen bij Tjilatjap ge
land en»beveillgde het zij-spooriyn-
•tje van Tjilatjap naar Kroja Ope
raties ter beveiliging van de peri
meter. brachten dc Nederlandse
troepen een half ugrt voor het in
gaan van -de wapenstilstand tc
Gombong. dat nauwelijks honderd
kilometervan Djokjakarta is ge
legen.
Intussen waren van Tegal uit ook
troepen naar het Oosten getrokken,
terwijl uit het Westen, van Sema-
rang uit. eveneens troepen werden
gezonden Die maakten verblndfng
met elkaar in het nqordkusl-haven-
tje Pekaiongan Daardoor waren
West- en Oost-Java voor het eerst
na twee jaren weer over land met
eikaar verbonden en wal Scmarang
eindelijk óftit zijn isolement verlost
Slechts enkel
parachutisten
Du heeft mij eigenlijk al gebracht
tot de operaties in Midden-Java.
maar ik keer nog even naar West-
"Java terug. Van Buitenzorg uit be
zetten de Nederlandse troepen de
kracht-centrales te Kratjak en
Ocbrocg. die een groot deel van
West-lava van strooM voorziet,
o m Batavia. De centrales hadden
al die tijd op republikeins gebied
gelegen Dc stroomlcvcring was
daardoor uiterst riskant Zij is nu
verzekerd. De centrales zijn echter
niet meer in vpor-oorlogse staat en
stroombeperking zal lange tijd ge
boden blijven. Jn West-Java bezet
ten de troepen, voorts de Zuidkust
haven Pelabopan Ratoe aan dc
Wijnkoopsbaai. Van Bandoeng uit
werd de krachtcentrale bij Perffca-
lengan bezet, de enige actie, waar
in een paar parachutisten met suc
ces werden gebruist.
En nu naar Mtdden-Java! Hier
was de actie inderdaad ff er beperkt
en voornamelijk bedoeld om de
moof-dende perimeter rond Sema-
rang wat uit te breiden. -Het ging
vooral om de bezetting van het
krachtstation Toentang aan het
Pening-meer Het viel onbescha
digd in Nederlandse handen Ter
beveiliging moesten de plaatsen
Ambarawa en Banjoebiroe (grote
internertngs-kampen voor Neder
landse mannen en vrouwen gedu
rende de Japanse bezetting) worden
genomen. Berichten kwamen binnen
over vernietiging van de stad Sala-
tiga en de Nederlandse brigade
commandant besloot dc plaats te
-bezetten om te redden, wat cr nog
te redden zou zijn. Pas tegen het
einde van de actie werd#haar om
vang in deze sector wat uitgebreid.
»o werd. gelijk ik boven schreef,
da overland-verbinding met West-
Java. via Pekaiongan cn Tegal tot
stand gebracht. Ten Nöordoosten
van Semarang lnfidden troepen in
de buurt van Demak en deze plaats
werd ingenomen. De republikeinse
propaganda heeft veel werk ges
maakt van de Nederlandse operaties
in het Semarangse en haar aange
zien voor de grote stoot naar Djokja
Ik kan U uit de beste bron verze
keren. dat een eventuele operatie
tegen de republikeinse hoofdstad
nimmer van de perimetef rond Se
marang 'uit zoi^zijn ondernomen, die
veel te klein was voor de noodzake
lijke voorbereidingen op grote
schaél. De republikeinen hebben
overal rond getoeterd, dat zij in
een vierdrfagse ..slag" ten Zuiden
van Salatigavde Nederlandse opmars
naar Djokja tot staan hebben ge
bracht. Dit is een aardig grapje.
Tijdbom stond .klaar
In Oost-Java hadden wc twee
sectoren De eerste lag rond Soe-
rnbaia. en was uitsluitend bedoeld
ter uitbreiding van de perimeter.
U herinnert zich wel de naam Motf-
jokerto. het grote broeinest, detain
het begin van het jaar moest wor
den bezet, omdat de republikeinen
het omliggende land onder water
zetten en de jijst-oogst in het be
zette gebied poogden te vernielen.
Hier en daar werd dus een hoekje
afgeslepen. De grote Oost-Ja va-ope
ratie richtte zichechte* tegen de
z.g. Oosthoek. Java's tweede Rijst
schuur. Dit was geheel een job van
de marine, die landde bij. Paslr-
poetih aan de Noordkust en bij Ban-
joewangi aan dc Oostkust. De ger
lande eenheden trokkM hel land in
en ontmoetten elkaar te Djember.
De gehele Oosthoek was binnen
korte tijd ..gezuiverdO.m. viel de
grootste sulkerfabjiek van de hele
archipel, Djatiroto. onbeschadigd in
'Nederlandse panden, hoewel de tijd
bom. die ln de fabriek was geplaatst
over ©en kwartlerje'zou zijn ont
ploft
De Nederlandse bevelhebber, ko
lonel De Bruine, besloot eerst Jjijn
verbindingslijnen te beveiligen
Daarom liet"de bezetting van Java's
derde stad, Malang,, op zich wach
ten. De republikeinen hadden paar
intussen al In. brand gestoken en
gemeld, dat zij door de Nederlan
dtri was bezet. Dat laatste was niet
waar. Hat gebeurde pas ln da twee
de week der actie. Van Malapg is.
zoals U weet. niet veel meer over
Tegen het einde van de actie
landden Nederlandse troepen
maar twee compagnieën. op
Madoera Zij hadden bijna geen wa
pens bij zich, doch brachten rijst cn
kleding voor de uitgehongerde en
in lompen gehulde Madocrcse be-
Volking. die hen met gejuich be-'
groetten. Holland's ..koloniale oor
log Twee compagnieën bezet
ten het grote eiland Madoera
Op Sumatra e
-En nu naar Sumatra. Eerst maar
•naq%»>iet Noorden».«aar de actie
rono Medan vooyal Ten doel had de f'
përimeter Wat uit te breiden en het
broeueest Perftatangsiantar. republi
keins hoofdkwartier onder leiding
van een Japanse'oorlogsmisdadiger,
kapt Jnoyur.<op lejruimen De ope
ratie slaagpe volkomen De lijn
strekt zicni thans uit --an Medan
naar het Toba-me^r en van het
meer naar de Noordoostkust.
Padang. Ook pier uitbreiding van
de perimeter met -een roedselpro-
ducerend gebied. Verder niets.
Palembang. Bezetting vanf de olie
velden der N KJR.KL te Pendopo en
Radja en van de B.P.M te Pro-
boerooplih. Verder van de kolen
mijnen* te Moeara-Enlm."
Over het algemeen genomen, was
de tegenxtand op Sumatra heviger
en beter georganiseerd dan op JaVa.
Dat is iq het kort het beeld
van de operatie. Ik zal niet ingaan
op de wreedheden door de geregel
de en ongeregelde republikeinse
troepen gepfggjö jegens de Chinese
bevolking Vermoedelijk hebben de
nar* details al ln de kranten ge
staan. Ik zal evenmin ingaan op de
geweldige vernielingen in het kader
van een zinloze en weinig-militaire
verschroeide aarde"-politiek door
«de republikeinen - toegepast.
Intussen waren de V.N opgetre
den. De V.N wisten, dat zij buiten
hun bevoegdheid gingen, vandaar,
dat de poging om de vijandelijkhe
den in Indonesië te staken, meer
dc vorm. van een beroep dan een
pevel aannam.
Nederland ep van overtuigd, dat
de V N met het conflict in Indone
sië niets te m»ken hadden, heeft
desondanks gehoor willen geven aan
de oproep om het bevel te geven het
vuren Ie staken Op 4 Augustus te
middernacht werd dus het vuren
gestaakt. V)nk Soekarno gaf op
Maandag te middernacht persoonlijk
het bevel om het vüren te staken
Kinderbijslag voor
gemcentepersoneel
Herziening- der regeling
In verband met de toewijzing van
de Kinderbijslagwet, krachtens welr
he allen, die in loondienst zijn. aan
spraak hebben op kinderbijslag van
het eerste kind af en in verhand met
dc aanvulling diy Wet. welkc-vr toe-
zal leiden, dat uit een oogpunt vah
sociale verzekering geen goedkcu-
ringrwordt of b(jft gehecht aan re
gelingen. welke voor de eerste twee
kindejen geen of geringer ainspra-
ken op bijslag toekennen dan ^dr
gewijzigde vyrt. stpllen B en W. de
raad voor d$ gemeentelijke tjindcr-
biJslagrcgeliniroRnieuw vast te Stel-
len ^unférm de^JRijjesr^geling. Deze
regeling is nog aangevuld met epn
bepaling, krachtpns welkë ook voor
irdcindaren van 18. 19 en 20 jaar.Ovoor.
zover deze dagonderwijs geplcten.
kinderbijslag *al worden toegekend
Bovendien zal de kjnd/rhijëlag vol-*
gens de gewijzigde rijksregeling nicv
ingaan op de 1ste Januari van
jaar. .volgende op dat. waarin het L
kind is geboren, doch op de eerat^
der maand (of op de eerste dag van
de week) volgende np die, waa^m
het kind Is géboren.
De commissies van «verlog voflr
de ambtenaren en werklieden djzér
gemeente hebben aan hur^ gunstig
advies het verzoek vastgeknoopt om
het verschil van 60 per kind
voor het 1ste en 2de Vind. dat door
de voorgestelde gemeentelijke rege
ling komt te vervallen, met terug
werkende kracht tot I October 1946.
aanstonds uit t* betalen.
De?e datum van 1 October 19^6 is
de voorgestelde datum van inwer
kingtreding, dqr nieuwe gemeente
lijke salarisregelingen.
Daar echter atlornihnst zekerheid
bestaat, dat tegen deze invoering
met terugwerkende kracht tot die
datum, door de bevoegde instantie,
geen bezwaar zal worden gemaakt,
zijn B. en W. van mening, dat op
het verzoek van de éómmlssies van
overleg ftiel kan worden ingegaan.
JAAP MAARLEVELD BIJ
ROTTERDAMS TONEKL.
Onze oud—stadgenoot Jaap Maar-
leveld gaat zijn intrede doen in het
toneelleven. Hij is geëngageerd bij
het Rotterdams Toneel, directeur
Ko Arnoldi. welk^geaelschap op 19
September het sipzoen zal openen
te Rotterdam met deftremiëre van
Shakespeare s „Vcu leven om
niets;' onder regie \Si Paul Storm.
ANNEER
r land ltg( ftan de IJssel hft utlgeitrektc gehttiiwencomple.
Konyrklyke Verenigde Tapi/t/a brieken.
jubilerend*
ZI Aug. I.uur Houtmansplantsoen:'
concert U K harmonie Sir Caeciila
Tm ZZ-Aur ZJ»—4.3# uur Pe
Relinking: zlttrry( bestuuaj/erenising
Ouderdomszorgen ..Ons Belang" voor
zeven advies invullen foi muileren
noodvoorziening ouden van dagen
ZZ Aug. I uur Bar ON«fc-terretn;
Jaarvergadering voetbalverertlglng
..O NA"
Z3 Aug. 1.39 uur St Janskerk:
Avondgebed*
Biostopcn
schouwburg Bioscoop: De Dictator
(met .pharles Chaoün)
Aanvang; 7 en s zo uur.
Formulieren
ouderdomsvoorziening
Deze week bestaat er tussen 12
cn i—S uur gelegenheid bij de Cïe-
meentelUke Dienst ëoor' Soctsle Za
ken Begentessenlantsoen 9 en bij fic-t
bureau van Nederlands Volksherstel.
Oosthaven 39 aanvraagformulieren
voor 'uitkering IncevcHgc de noodwet
Ouderdomsvoorziening af te halen.
Medebrengen:* Persoonsbewijs of
dlstrlbuliéstsmkaart, laatste» aanslag
biljetten. Inkomsten- en vermogens
belasting legitimatiebewijs inning
ouderdoms- invalldltelts- of ongevai-
lenrent^ en geld*waardlse oaoieien
(effecten levensverzfkerlngpolissen.
eigendomsbewijzen etc
De uitreiking geschiedt volgens het
schema": Vrijdag W t hi Z.
- ApotheJkersdienst
Steeds geopend des nachts alléén
voo receoten Apotheek P WeUer.
Even rust uoor Jan rün GyzeT uit Gouda rechteen twee caji z(jn
kameraden.
Huidige situatie
vTot'dusverre !s ,er echter mets
van terechtgekomen, zoals iedereen,
die de omstandigheden kent. al had
gevreesd De demarcatie-lijnen zijn
verschrikkelijk verward Er bevin
den zich nog vele benden, en ge-,
isoleerde republikeinse eenheden In
het door de Nederlandse troepen
bezette gebied. ,Hct gevolg Is. dat
er vrijwel dagelijks gevechten zijn
Waar het op uit moet draaien, kan
ik U niet zeggen. Arbitrage zhl door
de Nederlandse regering niet wor
den aanvaard, want de republiek
is niet souvereip. Anderzijds hcejt
de republiek al verklaard, dat zij
de besprekingen met de Nederlan
ders niet wenst te her-openen. vnor
de internationale commissie in In
donesië Is gearriveerd Er zal* dus
een onvermijdelijk schaakmat op
treden en velen vrezeij. dat de
spanning te groot zal worden cn dat
er vandaag of morgen een Incident
zal voorvallen, dat voortzetting der
Nederlandse actie tot en met Djokja
noodzakelijk zal maken. -Trouwens
de vernielingen in het republikeinse
gebied schijnen ondanks het bevel
om de vijandelijkheden te staken
lustig voort te gaan De vakvereni
ging van ondernemlngs-arbeiders te
Djokja heeft trots meegedeeld, dat
20 000 ton koffie, 10 000 ton kinine en
50 000 ton rubber, plus meer dan
250 ondernemingen en fabrieken al
zijn vernield en dat zij de verwoes
tingen zal voortzetten. Indien de
Nederlandse trd«^>cn hun „agressie
voortzetten" Er is dus een situatie
«yitstaan. die veel moeilijker is dan
toen de Nederlandse actie nog in
volle gang was. Ik vrees, dat dit
onhoudbaar zal r.iin en dat de twee
de phase der politionelé actie on
vermijdelijk zal volgen. Dat zal be
tekenen een. bezetting van het* ge
hele territoir van de republiek.
De tijd zal leren, of deze voor
spelling zal uitkomen
Jan Bouwer
Burgerlijke Stand
Geboren: Johannes, z. v A. van
Duuren en A. M. J. van Mounk:
Joh. den Haenstr. Gerda. d. v.
A A .1 de Gruljlren A. N van
Hufs, J I-uyk'enstr 3: Simon Pieter.
v S. Tlmbergen en C van Eljk.
Groenendaal 9V. Willemina Elisa
beth Maria, d v C Vooüs en M
A de Graauw, KarnemaBjoot 73;
Suzanne Tine Cornelia, y. C.
Middelman en*A M Bcstchrocr v.
d PalmsSr 102V Wilhelmina Cor
nelia Maria d v. C, de Mooij en J
J. M. C H van Stekelenborg,
Rüam 15.
QetrouwtjG. de Waal cn H. M.
Rijnhart: G Z. de Vos en J. H. M.
van der Klein: D Brouirer en A
Lfmmertse: H. de Bruin en K C
van Hoorn; J. Wafftienburg en J.
M. van Loon.
DUIK IN 81NGEL.
Doordat hij zich te ver over de
leuning van de Jan Kattenbrug had
gebogen. Is gistermiddag de 7-jarige
G. Pcereboom uit de Winterdijk ln
het water van de Kattensingel ge
vallen.
Een passerende agent van politie
heeft met behulp van can reddings
baak de jongen uit de gracht ge
haald.
TE DURE VERKOOP
De Prijscontrole heeft proces
verbaal opgemaakt tpgen een Goud
se sigarenwinkelier, die een autootie
en een motorrijwiel, beide gebruikt,
had verkocht voor f 1450 en
1900 De motor was vojgens. het
waardebewijs''door de R-'V I ge
waardeerd op f 1200.—. tfe auto zal
nog worden getaxeerd.
DE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE EN LIZÉBERTHA
403'04 - Oepoetie ia bang. dat hij
onder de trein zal korrrén Maar
gelukkig, even vóór hij zo laag ge
daald is stoomt de trein al onder
hgm door Doch op de laaute
wagon ploft hij neer! De paraplu
•chlet hem uit de hand. en daar
ligt hij nu languit boven op het dak
•van een spoorwagen en de trein
atulft met .grote snelheid het land
door. Oepoetie'ia nog wat beduusd
door de schok; hij klemt zich stevig
vast. want het la een raretgewaar.
wording, daar zo boven op een
rijdende trein te zitten l
En ook dringt het tot hem door.
dat hij op die manier ateeda verder
vgn huis komt! Waar zal hij wel
terechtkomen? Hij weet het niet En
de trein atqomt maar verder en
verder
Mej. G.'C. Spruit t
In het Diacnncssent.uls ..De Wijk"
Is gisteren op 64-jarige leeftijd over-
ledër) mej G C. Spruit, .otyd-pnder-
wijZcres bij het Openbaar Lager
Onderwijs te dezer stede, waarbij
zij 36 jaar werkzaam is gewëest.
Mej Spruit, die 17 Februari 1883
te Magclang werd geboren.'begon
haar loopbaan bij het onderwijs op
I' October 1902 aan de school no. .2
aan dc Nlcuwchaven (Kbofd de heer
G D Heij) met ingang van 15 Juni
1910 werd zij benoemd aan de eerste
burgerschool voor meisjes aan de
Nlcuwchaven (hoofd "de heer B P.
van Cittertl. welke school bij de ón-
derwijsreorganisatie op 1 November
1922 werd omgezet in de opleidings
school B (hoofd de beer O. van
Dijk), waar zij is werkzaam geweest
tot zij op 1 September 1938 het on
derwijs verliet.
Dc teraardebestelling zal Zaterdag
o|ti halfdric op de Algemene Be
graafplaats geschieden
Vergoeding in pensioen
kosten
Gedurende de laatste tijd Is
het wenselijk gebleken, schrijven
B en W de j:aad. dat regelen
worden vast^tfteld ten aanzien
van het vergoeden v«ff reis-, pen
sion-, verhuis kortom verplaatsings
kosten aanambtenaren en werk
lieden. die voor het eerJt in ge
meentedienst worden bonoemd Dci/jt
wenselijkheid blijkt o.« hieruit,
dat benoemden in gemeentedienst
meermalen hun betrekking niet
kunnen aanvaarden, omdat geen
woning beschikbaar is De billijk
heid brengt dan mede. dat de nood
zakelijke kosten «als forens voor re
kening der gemeente worden geno
men. Voorts zou voor velen een ver
huizing niet mogelijk.zijn als In de
hoge kosten daarvan geen tegemoet
koming werd verleend.
B. en W. hebben daarom een rège-
ling ontworpen, overecnkoijistlg die'
voor hft rijk. waarbij aan ambte-
rmren. die na 5 Mei 1945 voor het
eerst in dienst dezer ^gemeente *.ijn 1
getreden, ren zekere vergoeding
wordt toegekend. I
De commissie van overleg voor d(L
ambtenaren en werklieden konden" j
zich met hft ontwerp verenigen i
behalve met (het sin artikel 1 ge-
noemde jjcrconVage. Dit artikel
kende aan gehuwde ambtenaren, die,,
'geen woping kunnen vinden, een j
vergoeding toe van 75 in de pen
sionkosten. De rijksregeling heeft
dit percentage op 90 bepaald. De i
commissies zijr> van mening, dat er j
geen redenen aanwezig zijn om op
dit purft ven de rijksregeling af te
wijken B. gen W hebben in hun
voorstel aan»de raad dit advies van
de commissies opgevolgd.
Büsdienst
Boskoop-Reeuwijk-Gouda
vertraagd
jiDe invoering van ren auTobu.<-
rfTbnst *Boskoop-étceuwijk-Goud.i
die. op'18 Augustus was bepaald. Is
voorlopig uitgesteld in verband met
moeilijkheden In dc roufe* Bij een
proefrit iy gebleken, dat onder
Reeuwijk niet goed de hoek van
de Middelburgse weg naar Kaagjes-
land over de brug wegens de ge
ringe breedte van de weg kon wor
den genomen. Deze brug wordt" In
middels^ vervangen door een tien
meter brede afdamming. De Instel
ling vnn de busdienst wacht nu op
de gercedkomin» van dit werk
De dienstregeling is reeds vastgt-
steld. F.r zullen-dagelijks negen rit
ten worden uitgevoerd, rijtijd een
uur. Op Zopdag geen flenst.
MOORDRECHT VAART
ER WEL BIJ
Aan de rand van een belangrijk
landbouw-* en veetéeltgebicd. de
Krimpenerwaard, ligt Mbordrecht.
een rustiek dorp met een eenvou
dige bevolking, die hoofdzakelijk
haar bestaan vindt ln eigen „klein
bbdrijf. Langs dat dorp stoomt de
IJssel. waarop cei» druk scheep
vaartverkeer zich her- en derwaarts
beweegt. Die IJssel is een levens
ader voor het gezellige bn gemoe
delijke Moordrecht cn daarom zijn
de Moordrechtcnaren cr trots op
's Avonds kunnen zij urenlang kij
ken naar dat dnileke leven op het
water, naar die talrijke aken. dlc
beladen met goederen naar de ste
den in binnen- en buitenland varen,
naar de plcizicrvatrtuigen, dlc hon
derden vacantlcgangcrs <Jpeo jfcnic-
ten van nl dat schoons, dat de
Krimpenerwaard en de dorpen langs
de oevers bicden. En toch ls er. dc
laatste jaren iets veranderd in
Moordrecht. Geleidelijk ondergaat
hel ren structuurwijziging en neemt
het deel aan het spel van ecorvoml-i
«che krachten, waardoor dikwijls zo'
menig dorp en zelfs landstreek zijn
oorspronkelijk karakter geheel of
gedeeltelijk heeft vcrJorcp Moor
drecht is aangepakt door dc voort
schrijdende industrialisatie en dat
heeft het te danken aan zijn ligging.
aan,zijn IJssel cn aan het karakter
van zijn streek en de geaardheid
zijner bevolking -Het oog van dc
industrieels op»dezc streek gevallen
De prachtige vorbintfftig. die dc
IJssel en zovele waterwegen met
elk deel vën het land en met de
havensteden vormt, de goedkope
gronden en lage belastingen en niet
te vergeten d$taociHjkc vooroorlog
se jaren, toen fr na de erisis van
1930 door het onvoldoende, herstel
van land- en tuinbouw vr#I"wcrlj-
loosheid heerste onder platte
landsbevolking. imaaktcn deze streek
"tot een gewaardeerd aanjrekkings-
punt ban dc industrie.
Naar „Moord".
F.n om die redenen hoeft de direc
tie van dc N V Koninklijke Ver
enigde Tapijtfabrleken. na.dat op 14
Mei 1940 vrijwel het gehele bedrijf
bij het bombardement vhn Rotter
dam was vernield, besloten dc on
derneming niet In de Maasstad,
maar in Moordrecht op te bouwen.
Daarbij kwam de omstandigheid,
dat de vennootschap in '„Moord"
uitgebreide terreinen bezat cn reeds
een gedeelte van het bedrijf, de spe
ciale cocosmattcnfabriek. sinds 1921
daar gevestigd was. Dat besluit be
tekende;, een nieuwe periode in
Mooraréefct s geschiedenis. Op 5
December 1940 werd de eerste paal
vqor de fabrleksgebouwéh geslagen
en thans ligt er aan de boorden van
de IJssel een'reusachtig fabrieks
complex. dat de trots is van iedere
Moordrechtenaar Het dorp heeft
een'bedrijf gekregen, dat door zijn
Deventer tapijten in dc gehele we
reld bekend is en, (lat Zondag an
derhalve eeuw zal bestaan
De bakermat van de onderneming
ligt natuurlijk in Deventer. Het be
stuur van deze stad had is de twee
de helft der achttiende eeuw mc'l
werkloosheidsproblemen te kampen
DiU blijkt uit een advertentie in de
„C^irechte Haarlemschc Courant"
van 29 Februari 1778 met de vol
gende inhoud
"Burgemccsteren. Schepenen en
Raaden der Stad Deventer, beloo-
vcn een premie van tweehonderd
en vijftig Caroli Guldens, aan
dëgeene. welke voor 'den eersten
Augustus dezes jaars 1776 ter Se-
cretarye der zelve Stad; het beste
plan van een fabriek van Wolle
Stoffen of andcrofaard. ovorlee-
vere, waardoor Arme Luiden en
Kinderen aan den. arbeid kunnen
geholpen worden, mits hctzclgc
met gegronde hoopc van goed suc
ces kan werkstellig gemaakt wor
den. zullen Schepenen en Raad
Cgn bckwaame werkplaats aan
wijzen en alles ^vat tot voortzet
ting van dezelve strekken kan
zoeken toe te brengen. De SchrlJ-'
vers worden verzogt hutj,ne Naa-
men en Woonplaatsen In een ver-
.zegeld briefje, te mflden tot op-
Schrift hebbehde, de zinspreuk
waarmede hun plan ondertekend
t men Hgeen den"* pj|js behaalt
onger/ nd verbrand worden
Er kwamen ne|en InzehtÜpfccn op
deze advertentie. Dc Zwitsla Gau-
tier Zindel won de prijs en stk
ln 1777 een katoenfabrlek mfct
voorschot van zesduizend tuldi...
Moeilijke Jaren volgden. De fabriek
wilde niet „aSrden". Men ging na
dertien jaqr. dweilen vervaardigen
cn toen, de zaken desondankl niet
beter werden, besloot men in 179?
dc fabriek te verkopen Twee bur
gers Sauret en Birnlg werden- toen
voor f 2850 eigenaar op voorwaarde
dat aan vijftig hehoeftigen werkge
legenheid werd gegeven. F.en zoon
van, de heer Birnic. Gerhard David,
die direct na zijn achooljaran op de
tapijtfabriek icwam. heeft de voor
uitgang'van het bedrijf, dat in de
oude „Stads-Timmerplaats vaq De
venter, was ondergebracht, krachtig
bevorderd. Hij was de man. die ge
ïnspireerd door de raadpensionaris
Rutgcr J?n SchimmelpejMtinck. hft
eerste Smymagctouw bouwde en er
de eerste Deventer handgeknoopte
tapijten otf vervaardigde Dat was
het begin van dc roem. want al
spoedig kwamen er belangrijke op
drachten.
De tapijten verschenen op de
vloeren van paleizen, in kastelen en
regeringsgebouwen. In binnen- en
buitenland. Zo» vindt men ln het
Koninklijk paleis op de Dam en in
de Ridderzaal' vele tapijten:
Gelijk op zo menig hfcdrijf heeflr
de technische revolutie op de De
venter Tapijtfabriek gjote Invloed
gehad. Jjfcquard vond In 1808 zijn
weefmaefcine uit en zijn uitvinding
werd al spoedig In het bedrijf toe
gepast. waardoor men zlrh kon toe-
leggen op het vervaardigen van
mechanisch geweven tapijten Het
bedrijf nam een grote vlucht
In dc tweede helft der negentien
de eeuw werd dc fabriek Omgezet
in een maatschappij, waarvan Ko
ning Willem III een der eerste aan
deelhouders, was. Nr de eerste we
reldoorlog in-1918 kwam een fusie
tot "stand met de 's Gravenhaagse
Smyrna Tapijtfabriek cfi de Konink
lijke Tapijtfabriek ..Werklust" voor
heen firma W Stevens en Zonen te
Krnlingcn Het bedrijf werd torn
voortgezet onder de naam Konlnk-
Mjke Verenigde Tapijtfabrleken NV
en onder directie van de heren W
L. Stevens en H. W .1 Hellebrekers
•De handknoperij werd later naar
Rotterdam overgeplaatst terwijl de
fabriek Deventer uitsluitend
werd ingericht voor het "mechanisch
weven van tapijten. -
Deviezen
Het bedrijf heeft'in de' loop der
jaren een'wereldbetekenis gekre
gen Het betrekt d«^ cocosvezels uit
het Malabardlstrict in India, dc wol
voor de tapijlen uit Australië en het
expogteert zijn producten naar En
geland. Scandinavië. België. Frank
rijk. naar dc Verenigde Staten en
zelfs voor een belangrijk deel naar
IJsland. De productie is voor zeven
tig procent gericht op dc export en
dat betekent voor ons land een
goede devlezenbron
Gelijk» elke ondernemiRg heeft dc
K V:T begrijpelijk een tekort aan
arbeidskrachten ln de fabrieken te
Deventer en Moordrecht werken
thans 350 mensen (vtfbr de oorlog
600) en deze vermindering drukt
haar stempel op de produrtio zodat
het bedrijf momenteel op 60' van
de voile capaciteit werkt. Het
grondstoffenvraagstuk weegt niet zo
zwaar, omdat iedere exportorder
voor toewijzing van materialen in
aanmerking komt En orders uit
binnen- (voor binnenlands gebruik
mogen slechts half papieren, half
cocosmatten worden vorvairdigdl
cn buitenland zijn cr voldoende
ln dc fabrieken tc Moordrecht
^verken thans honderdvUftig men
sen. voor het merendeel vrouwen
en meisjes, die de handgeknoopte
tapijten maken De personeelsleden
zijn voornamelijk in Motudrecht of
omgeving woonachtig, sllchts een
klein percentage komt uit Rotter-
dam J
Is het wonder, dat zfilk een be
drijf met grote- rujme* fabrieksge
bouwen. met moderne en vernuf
tige machinerieën, met een ultge4
breid cxMdltle-appafaat en boven
al met eert wereldnaam en honderd-
vijftig jaren historie, een grote in-
v.loed heeft pp de ontwikkeling van
het vredige Moordrecht* Zelfs do
watervoorziening van het dorp iï
van de K.VT afhankelijk
Moordrecht ia ttota op zijn IJssel
maar allicht nog trotser op de
K.VT Want de tapijtfabriek be
zorgt het een wereldnaam Al
/preekt men niet van Moordrechtse
/tapijten dat zou te rcvolutionnair
e zijn. omdat men- ook geen Arnhem
se siroopwafels cn Goudse meisjes
heeft toch staat op iedere zending
die de fabriek verlaat met bestem
ming New York. Melbourne of Reyk
javik of op .iedere baal cocosvejel»
uit Malabar of Ceylon de naam
Moordrecht. En what'# in a name''
De K V T. gaat Dinrdttg feestvie
ren Dan komen de personeelsleden
van de fabriek inDeventer naar
Moordrecht om met hun collega's
een gezellige dag te hebben Er zijn
naast een officiële herdenking en
een receptie, sportwedstrijden, ge
zamenlijke* maaltijden, een concert
van de K V T.-harmonie ..Kunst n»
de Arbeid en een frestavond in de
cxpcdHichnll Aan die feestavond
werken tjchalvc-bekende radio-ar-
tisten de ..Deventer Merrymakers'
en „The Smyrnn-girls"» mede. Dan
zetten de tapijt weefsters en wevers
een ander beentje voor
TRIBUNAAL
Ter zitting van Maandag tal,het
Tribunaal de Yaken behandelen te
gen Gijsbert van Esachoten
Gouda. Johan F C. J. Keek te He-
teren cn Geertje Jonkers te Goudi-
KAASMARKT WOERDEN
Woerden. 20 Augustus. Aange
voerd 118 partijen, le soort 141—M.
2e soort 133 -140 Handel traag.
I
ONDERDAG 21 AUGUSTUS 1947
EERSTE BLAD, PAGINA I
VI (slot)
En do 7"* |WM
lp het bergderp.
Alles la an'» beetje geregeld.
Na se ullgernet «ön va» de
yermeeléirteaen, kernen onte
soldaten» helemaal. bU In het
beeriyke klimaat; deVekeB*
zijn gekomen/ en we .elapen
heerHjf- E»®» I»
Jatjka" brengen de jeep*,
ellen vol warm «ten eAxe
teren, dat de kenkenwalen
i een behoorlijke om%g
naar ene toe cal komen nu do
mariniers de Forongvlakte heb
ben schoongeveegd.
De eoldaten verdrinken ln
Ir weelde. Ze hebben allemaal
htm knua vllUtJe tnasen de
bloemen, luie altjee op de' ter-
raaiee en «e gaap «wemmen btf
'J hotel Commodore en liggen
languit ln de san op de grae-
gasone-
Het uitzicht ln de dalen en ovnr
de bergen ie telkens opnieuw -een
ongedachte yerheugenis; ze dra
ken er hun hele ziel en wezen aan^
vol De soldaat Max Rolllngiwier,
bankwefrker uit Niezijl bij Grifcs-
kerk. heeft me gezegd, dat htj in
dit land wil blijven. Hij had ffj,-
id jftt- m
rukte ogen, die ültttaarden
de blauwe diepten van een
en zei vertrouwelijk: 7 kl
ik heb dit land nooit zo gezien? pl
maar nu heeft het mij te pakken.
Waarom hebben ze ons in Neder
land nooit hiervan verteld op .da
scholen? Koffie en suiker en noot
muskaat ls zo onbelangrijk bij al
dit mooi*.
Ik weet. dat jongens als Max
eenmaal dit land en ons eigen land
weer groot zullen maxen,omdat zij
met liefde ln het hart én grootjl ln
hun eenvoud hier zullen werken Zij
rullen niA verzuimen alt land en
volk een deel «ah hun wezen, ,huf>
hart. hun ziel te geven.
Dagelijks nog dwalen onüe pa
trouilles over de heuvels ejt door
de ravijnen om mogelijk achter
gebleven T.R.I.-soldaten op te
sporen. Maar pergens is let* van
hen te bekennen. Wel staan elke
ochtend hele delegaties bij de
commandopost geduldig te
wachten; ze komen vrijwillig be
richten brengen qv« verborgen
munitie-voorraden en Vliegtuig-
hommen van de republilAinse
strijdorganisatie*; ze brenger\Jkls^
ten en koffers vol materieel* en
bieden hun diensten aan.
Wat een fijne mena; hfl U^van
•Pinnen besQhAfder dan wij alle
maal; wat moet hat fijn zijn om
met zulke menaen egmen te werken.*
;Geen zwarte handel
Ja. alles la weer gerégeld ln «ons'
bergplaatsje. We hebben de winkels
weer doen openen. Sommige, win-
kgliers, die er vet en welgedaaVi uit
zien, vertedden. dat zé geen voor
raad mêer -hebben Wij geloofden
n ei* luikeflh bleven voor de
ramen. Tot- een jrampongbewoner
ons vertrouwelijk- vertelde, dat die
winkelier de -dag van onze onver
wachte komst nog grote voorraden
had. Wij gingen naar het winkeltje;
een grote groep kooplustigen- zat
verderop gehurkt te wachten, de
kampongbevolking keek", toe. We
vonden Je voórraden onder het bed
In* de slaapkamer en dwongen de
jammerende wirtkeliér-de winkel te
openen.
Het volk. mpmpelt goedkeurend.
Direct daarbp ontstaat er ruzie ln
de> winkel,; de man wil króëpoek.
die de laatste dag voor onze komst
nog geen cent per stuk kostte, ver-
kapea voor.,vijf-en-twintig cent per
atuk. We maken korte metten. Een
delegatie uit le kampong wordt
bijeen geroepen en somt de prijzen
van alle artikelen op. WIJ notereri
die prjjgjm In drievoud; een lijstje*
komt- ln' de /winkel t| hangen, met
de prijzen in waafden van Neder-
Jands ena republikeins geld; een
Hjstje In de kampohg dta één hou
den wij. i
Als de winkel uitverkocht ls. ziet
-de winkelier mager van ellenJa,
rns'ar die «vond brengen de men-
-en uit de kampong ons bloemen en
deren. N
Op 21 ArtQuitui 1S30
trepl op piamlt Caetle.
li» Schotland. een
Engelt prinsesje ge
boren. Haar vader en
m«eder. toen nog de
hoxtog en hertogin van
York. noemden haar
Margaret Rose. Zij wat
hun tweede kind.
Thant ls prinses Mar-
ga rei Rose, de ttaeedj
dochter i-an het Britte
kopingspaar. voor. wie
ieder diep respect moet
hebben omdat het de
traditits tan .irot/altv"
op zq_ vlekkeloos waar
dige wijze hoog houdt,
*2erentt«p faar 0'tvor-
den. .Ter gelegenheid
van éCeze dag \oerd een'
'speciale foto gemaakt
De prinses, gekleed in
een tem oudig-gtsne-,
»dert zijden jurkje, js
hier preties zoals .zij ij,-».
zoals haar karakter
'moet zijm vriendelijk,
.efnstig. eigenlijk een
ietwat verlegen en
juist" daardoor zo in
nemend. Op de vofir-
jaarsreis ran de ko-
éiinkfijkf familie door
ie verschillende landen
ran Zuid-Afrika heeft
Margaret Rose zich
zeker zo vete vriendtsi
gemaaktals haar
oudere zuster, de
Gesprek met een
f wedanah
Dé wedanah la gekomen met zijn
diensthoofden en plaatsvervangers.
De weaapah was soms pijnlijk
openhartig. Hij zei. dat de bevol
king blij Was met onze komst. Hij-
zelf en zijn diensthoofden waren
republikeinen, ze waren op hun
post gebleven om het volk te
dienen. We hebben lang en ernstig
gepraat. Eerlijk gnf hij de wan
daden van het republikeinse leger
toe: er was geen recht en geen
ordiejKle troepen stonden niét on
der contrólë en handelden naar
willekeur. De officieren waren
.goed. maar ze konden niéts
richten. Hij antwoordde op een
vraag, dat negentigeprocent van de
bevolking niets begreep van *de
toestand; als men nu een land
bouwer. de ceéste de beste die men
op straat tegcnkcynt. vraagt ot hil
weet, dat er weer .gevochten wordt
in zijn land. zal hij vbrschrikt weg
hollen. Die tanl ziet thans in de
soldaten en het materieel bcsvher-
ming. En dat is al wat hij vraagt:
bescherming voor zich en zijn ge
zin, voor zijn hula en lapje grond
en kafboüw.
Misschien is'hét val# van ons
piaar wij vragen de wedanah of
hijqweet, dat volgens de republi
keinse radio hei hele Javaanse
volk achter de merdekabeweging
Staat. Verontwaardigd ontkent hij
Düa. zeggen wij. Is het slechts
een kleine kliek, die drijft naar
wat het nu la?
De wedanah denkt na en buigt
het hoofd.
Ja. zegt hij bijna toonloos.
Wij praten nog lang en vertrou
welijk; wij R8?n met hem naar dq
kampongs, waar hij mensen weet,
die gewond werden bij dc opmars
van de mariners door dc Porong-
vlakte. Onze dokter helpt dc gq-
wonden Ala wij weer weggaan.
geven wij elkaar een warme, har
telijke hand. Ik zég de wedanah.
dat als alle republikeinen zo waren
«U hij. alles beslist in orde,zou
komen. Hij glimlacht eiT zegt, dat
hij er van verzekerd is dat alles
0.goed zal komen. Deze wedanah l#
al van 1932 ln de bestuursdienst
en kreeg zijn opleiding van de
Nederlandera.
Wij hebbjn de Nederlander»
nog lange tijd nodig, heeft hij ge-
zecd. J
Die avond zei de Tijger, de harde
luitenant Bosicha:
Rust
De avond la gev^jfen, kort en
zonder overgang van Hebt naar
donker. De hemel ia dichtgetrokken
onder "een 40nker gordijn van re
genwolken. Tegen acht uur gutate
het over ons dorp
lk zit bij een vijftal soldaten ln
hun slaapverblijf. Op het terrasje
voor het verblijf zit de achildwachj,
een Ambonnese jonsen. die wee
moedige deuntjes zingt met een
lj'oge stem; de regen klettert op het
afdak, de benen heeft hij op de ba
lustrade
Er brandt een kaarsje op de spij
len van een ledikant. wa«r ze hun
grondzeilen over het matras hebben
gelegd.
Een andere ligplaats Ls In een
makkelijke rottanstoe! en weer een
andere op drie aaneen geschoven
stoelen. Ook ligt ei> een alaapmat
op de vloeT Overal ltggen de uit
rustingsstukken en-wapenen Het
is er rommelig; gezellig rommelig
He' ademt de typische after van
een besloten n»eTm«mnaj8schBppij'
tje. waar dj/regen 'om^neen druist.
Het ruikt jraar geweervet en licha
men.
We nritan over allerlei lui weg-
geaakt tegeTT-dr murenhu roken er
een aigaret bij. Piet.Smits uit Stads
kanaal heeft vandaag een pAket uit
Nederland gekregen. Zijn zuster ia
in Mei getrouwden ze"hel?b/n thuis
van de bruiloftstafel van /allerlei
Ingepakt en hem toegezonden. F.en
cognfcf(ea la in scherven aangeko
men en de hele inhoud ruikt heer
lijk. Hij deelt alles tot de laatste
kruimel en we eten Marie-blscuitjes
op het geluk van zijn zuster
lk vertel van het Marine-hospitaal
ln Soerabaja, waar ik vanochtend
ev-en naar töte ben gewcf.st om eenjf
gewonde vriend te bezoeken, tk heb
tijdens de rit langs onze opmars
route verwonderd opgekeken over
de gTote afstand, die we lopende en
la zo'n korte tijd hebben afgelegd.
TJe"*jöngens glimmen van pleizier.
In het hospitaifl lagen zieken en er
waren enkele geWonden binnenge
dragen. Jongens, die van dc op,
marsroutes kwa/nep. Er waren ma-
'rtniera *blj. In een afgeschermd
hoekje lag een wasbleke jongen
doodstil onder een bloedtransfusie-
apparaat. Hij had een punt-vijftiger
granaat door het been gekregen en
ledereen in het hospitaal vocht om
die Jongen in ihet' leven le houden.
Dicht bij mijn vriend, die al aardig
opknapte, lag een magere dienst
plichtige soldaot. Hij kreeg net een
brief van thuis en zijn vader had
er erg onverstandig, een gevonden
pamflet van de communisten bij in-
gesloten. De jongen wipte van boos
heid in zijn bed óo en peer en las
de inhoud bijna schreeuwend voor.
Dc hele zaal lag te vloeken en de
kakeh te malen, een blonde kor
poraal richtte meteen een oorlogs-
vpijwüligersburcau op, zonder
mooie beloften, om na lndië Neder-
'land schoon te vegen. De hele zaal
gaf zich meteen conceaaiclooa op.
Dolkstoot in de rug
De communisten hadden een brief
gericht aan alle vakbonden van de
wereld om te staken en te weigeren
schepen voor lndië te laden. Het
was een dolkstoot ln onze tug en
ik heb die dolkstoot gevoeld.udaar
ln dat marine-hospitaal; en met de
herinnering aan al die kampong-
sen. die ons Jubelend tegemoet kwa
men bij de opmars. Nederland
■choonvegenDe bedachtzame
landarbeider Sletse Bioekema uit
Yriescheloo Bellingwolde. pracht
soldaat en zulk een kind nog. zei
"ü^'lzal diet nodig zijn. lk heb
nog een vader thuia en die zal 't
BEURS VAN AMSTERDAM
Otftcieie noteringen »an de Ver e
WOENSDAG t» AUG.
GB ged. én bled GL fed en laten. ot'
U L laten
ACTIEVE 'FONDSEN
AANDELEN
Hoofdkoerseo
V.k. Heden
Koloniale Uns A ÏOFV* 108
S.L Handelsb. A HM l'OQt
■V Hand. Mu. cA If IfcV,
Alf.Kun«tz.U.A Ik" 1*1
)Wch«A.lurgFA 3W, Ml
Herkei» l'aiynt A ltWi IffrV,
Ualve Delil cA IV*, |7lC»
tentr. ruiker A 19 i
Kokker SA VL 214 i
(•elder Zn. A 44711» H7y«
Kj(. Hoogoy.*eA loc» f"
Lever Hru» cA 290 t91
N'. Kurd Antoi.A 8"' *1
Nsderl Kabel A «3d. *1
Pliilip» G.bez. A *57% «W
Wilton A 20* a*
Hitlitonlerubr. A
KiUitonterubr.A 44
DurdtscbePetr.A 3/4', v.%
Kon. I'etruL A 41" 4»**,
Moesni Knun A &10 "tJ
Amsu Rubber A l»»V« I**
Bandar Kubb. A W
1*11 BaLHubb. A JO)'» I
K*nd. Lemboe A 66
Lampong t>um.A hi
HaiaueLandenA
S. boorecOePL A -i'»
71
X Java Habit a
De Oostkust cA
.Serbedisdi Ka""»
Sumatra Rabb. A
Vertind.Cult.A 9-Vi v3L
HulLAro.Lijn A K# 19-%
fsTsCh.Jin.LA I41V» «43
K.NÜ.M. NBtAlIB)
Kon.PaketT.M-A JM 1*1
Red. nchT. U. A 177 Wi
Itotlerd. Lloyt A 1<W l«-»i
^t.Mu. Kederl A IW Wf.
Itandr. Am«t. A«S 291
JarsaeCult. A 113
Klnoiker U. A II* - l*>
Ver.Vomt.Cult A M"* «-»
l*eli Hat Ma A 1?4'. 127
Dell MU- A MU UW*
-Wnamhsh A 1 144
MDIIerACNH IA IM'V
MQtlerfCKBIU 149 U«%
int. cr. k
l.nnle lol
kroonprinses Ehcabeth. telgk dg hand te
die ook vriendelijk eV Vfrukken en fe zeggen:
ernstig is maar stellig ,.W(j wensen je geluk
minden verlegen. Men
zou, ziende dit nieuwe
portret, zó pp dit lieve
meisje nullen af
stevenen om haar haf-
en voorspoed toe". Zij
zou niet kwaad zijn om
de vrijpostigheid, men
leest htj ran haar
gelaat.
nooit toestaan, dat de communisten
veel kunnen doen.
En de bankwerker Max Rolllngs-
wier uit Niezijl zei met vaste over
tuiging:
Mijn vader Is al vijftig, maar
ais er ooit wat gebeurt In Neder
land, zai hij iets dpen en mij schrij
ven: Jongen, wees gerust, jullie va
ders zijn er nog.
Het moet heerlijk zijn. zulk een
vertrouwen in je vader te hebben;
het tilt een grote last van mijn
schouders, 'dat onze soldaten zulk
een rotsvast vertrouwtcn hebben in
hun thuisfront. Je had hun ogon
moeten zien. toen ze "het mij zelden.
'pit alleen re^ds maakt
alles goed
En almaaf. viel de regen. Het
knus en go«d. zo bij elkaar te zijn.
We gaven rondje» sigaretten, spra
ken over thuis en ovei* on^e toe
komst: we hebben er om geWchen.
We warep bang. dat ze thuis erg ln
ongerustheid zeiden zitten, terwijl
niemartd wi»t!*Hoe goed we het zo
bij elkaak* hadden. We vertellen van
onze moeders en vrouwen en kin
deren; breed en warm lag het vei
lig gevoel,, dat. er iqensen op ons
wachten. Ze vertelden me van hun
werk op de Hkkers, in de smede
rijen en werkplaatsen, in de fabriek
en op de boerderij. Ik ben van hen
gaan houden met al de gancRen-
heid. die mannen vooy eikaar kun
nen koesteren.
Toen dc regen waa opgehouden en
de wfnd de wolken over "de berfetop
had gewaaid, ben ik*weggëgaan
Toen Ik terug liep naar mijn vil-
la'tje door de heldere avotid. die
geurde naac blgemcn en regen,
dacht lk aan tynt de slagersknecht»
Max Groeneveld uit Groningen zei.
'jtocn z'n makker gezellig een plpats-
jb openschoof op' een verjafeide
vloermat en éjem nodigde.naast
hem le komen zlttr# inplaats van
gehurkt op de" koude vloer: —l1 Ach
jong. ik sit bnv'n op dailie wccrld.
Boven op de hele wereld
Groningse Hannibal*, ruige, zwe
tende mopperaars en heerlijke stijf
koppen. ik heb een massa geleerd
in deze dagen. He' \f allemaal te
omvatten wat Jullie rosse-harlge
bankwerker' Kees Mulst uit Ten
Boer zei. toen hij zijn besmeurde
duim gelukzalig opstak naar een
wuivend kampongmensje:
Dit alleen, mensen bevrijd te
weten van iets wat je zelf te lijden
hebt gehad onder rpoffentijd. maakt
alles goed wat Je In twee jaren
oorlogsvrijwilligeraachap hebt moe
ten slikken aan wanbegrip teleur
stellingen en heimwee
De kranten zeggen weinig. Ze
hoeven ook niet veel te zeggen; nie
mand neemt ona dit gevoel af.
Christian Science Monitor bericht
uit YancouVcg. dat in Brits Colum
bia lgckweckte aardwormen mis
schien spoedig tot het herstel van
Nederland kunnen^ bijdragen Het
blad meldt. datjlnMand aardwor
men nodig heonHünat zij van he^*
lang zijn venr tfff vt-rwijderen vb™
zout uit de/bodem. Een groot ge
deelte van/ Nederlands bodem i».
zO zegt het blad voorts, met zqut
doortrokken. Leonard Ward, een
kweker van aardwormen in het
dorp BurnBby In dc huurt van Van
couver. verwacht in staat te zijn
ln de n.tt>ije toekomst tenminste
vier millioen nardwórmen vóór Ne
derland te kunnen kweken.
WOENSDAG >1 AUG.
OBLIGATIE!*
AeOerianü.
I'B») lvttt.li nu, I'M.
1U0J PM? li 91.
«sAfeua.
KW> mi W, -.11 .G
1(M> 194. r«cA ÏU'M I-uil'
A.WA 2i ilft
loo tipaaze. 2) wTï
K-L1ÜÜU U4. A3 94'l 964»
OBLIGATIE^
Itotteltl 1:41. Kit) I-IIA pil'
HulL Hyj» K -li i«l
Aig.Kun»u.U.3i 101 I
Bergli A Juif. 3J «H', I'M
lover» l| EHVi ',k-
Hau l'etr. Mij. lui KJ8-&
N.LSMWfi *4S{ 44 V, v.
aein.ciier.19*.». f, f.
Witte Krul» 13»' 14*, It!
Werka|>uoi U JJMV» l"1'
AANDELEN
Amji^Vil.BaiU A ItV, li
HulL Mank O A in*. 'h-1
Iiichsso Batik A»14-tVi 144'
KtrtlertL l»«nk A II '(j 1
VASTE MARKT.
Amsterdam. Woensdag.
- De vaste stemming, 'die zich giste
ren openbaarde, bleef heden auihou-
den. De hoofdkoerscn Tan dr cultuur-
aandelen waren ln Ter*cheldj;ne ge
vallen hoger dan de voi lge^slotpnj-
ren. Ook voor Koninklijke en de
meeste scheepvaartpapieren waFen de
hoofdkoergen wal heter. De industrle-
j aandelen waren weinig veranderd.
doch toch ook goed prijshoudend. Dat
TwantaaBankcA int', W
Kott.Hal.Uun?. A 1*9, l«*
N.W. H. A B-D A -(
Breda Mach. t. A M4 Itti
Hamaken* H. A -V2
Itaru Uon-TY A l-'A l.»9
tOt. liew. Hac A 144 144
Kwattif<hoc.l.A l«7- 167
NederL (Hal A
Nyma A jftt W
ItotuUroogdok A tw
-ihelde.k.M. NB 125 123',
•Mokyt" A llu-y, l'»)4
Stork Mach.-. A 14 liSUb
VV«.rk*T*x.« A l'»7 l'ÖV,
Wga» tniL A i». -4«»V,
AA I.I.M.N.H.A Im.i/.IOT^
.Nad, Ind. bas A Ml 1-lT'.
cr.kH. A 14'*, 141
«Ta» A IIV l.-O
-W»
IM'wtt
■U-Ia kaaKh. A 161
/U-elL Ks. saU' A
ITU -p.«>r A 44 4'.
Nad. Iiid.^pfwr A JS
-Win. U hert boa A 1*V4 riy,
u DteHMfArMH
CERTIFICATEN VAN
AMERIR. AANDELEN
A ui. Hl dek heJTii 7 y4 D-TS
Ancsmeli. *K«i 644 «SI
Anaconda Uopp 38'4 3-',8B
Het hl* ham Steel "2
Ganeral Motw U «l-Vi
lm. Sickal oi
KannacoU Copn 4.t« 4.%
Itapubllc Staal U 27% -'•%
IJinU StaL Steel 7&'i -4
Am WatarwArk» -Ai-1* l*V4
:u. Marr. lAmp '>'-»■
Int. Tel. 4t TeL II 11W
•iiMnent.OlICy 47', 4W,te
MufUónu Fatr.t. 4M/, «Ve»
/lall UnlóoOiK :«■•-* uvrf»
Ti da Water A»s. 21', 2"Vi«
l'UerooAL Itiihls ïAt
Mi»». Kan». Ter. 6 4%
IVonsylTaniaRr T' I^Sj
■4-mtKracComp 4H' k cd®
-ouUr RailfT 4"t.
«nadian Pacitiq II*.i 'I!*
vu-lebakerUorp. 22 22»
.MuWalvisr.A 1"
I'M
De in 1913 door Joesjniu tc Mos~
kou opgerichte theatergroep „Dèf
Blaue Vogel", waarvsn.de voor-
atellingen wereldberoemd zijn ge
worden. heeft zich thans te Mün-
chep yveer aaneengesloten. Dl-»
1200 originele costuuma zij bij het
uiteengaan naar alle windstreken
verdwenen. Momenteel beschikt
het ensemble over 450 costuuma,
terwijl nieuwe zangers en dansers
geëngageerd zijn. In totaal zijn er
than* 35 medewerkenden. Profes
sor Ellen, een ieeding van StaniS-,
lawski heeft de.volgende nummers
opnieuw Ingestudeerd: „Die Wolga-
Schiffer". Schweizer Spielzeug-
schachtel". „Die Donkoaaken",
„Zigeunerliebe" en ..Der Leier-
kaatenmann". Van MUnchen uit zal
het ensemble een tourneée dóór
Duitsland mhken. Reeds werden in- j
vitaties i|lt België en Zwitserland 1 1
ontvangen. Het optreden tc Mtin- S
chen was een groot succes.
j'
nog de nodige -voorzichtigheid 'n
acht. werd genomen blee kwel tijdens
de vrije handel, -want behoudens
enkele cultuurfondsen ging er op de
markt niet Veel. óm. De günstigc I
stemming toléëf echter bestaan en de
koersén van de cultuutaandelen lie
pen Sus verder haar boven, terwijl
ook op ae andere affftlfngen no<
kleine verbeteringen konden worden j
opgemerkt. Het slot kwam op onge- 1
veer het hoogste punt vsn de dag.
InMigpationale conferentie
van bijbelvertalers
Het Nederlands Bijbelgenootschap
heeft het initiatief genomen een
internationale ontmoeting v.in
bijbelvertalers te organiseren. De
samenwerkende bijbelgenootschap
pen stellen zich voor van *16-21 Oc
tober a s.- zulk een conferentie in
Nederland samen te roepen, waar
schijnlijk in het conferentieoord der
'N.C3.V. Woudschoten te Zeisf. Fr
zjjn moeilijkheden, waarmee allen
worstelen Ho© kan in een streek
waar Vertichfllend» dtelectCft worden
gcBprokcn dc Bijbfl vertaald worden
in een voor allen verstaanbare taai.'
Sn hoeverre moet aan de vertaler
vrijheid worden gelaten wanneer
dieren, planten of voorwerpen, die
in een bepaalde streek onbekend
zijn. in de Bijbel wtyden genoemd,
bijyoorbeeld sneeuw, wijnstok, hert
Er zijn woorden cn bijbelse b--
gripper> dlc bijna alle bijbelver
talers voor grote vragen stellen,
bijvoorbeeld Heilige Geest, Messias,
Renade. vrede, gerechtigheid. On
derling overleg cn uitwisseling van
eikaars vondsten kan voor velen
grote verheldering betekenen.
En dan wii men het in deze con
ferentie eens worden over het ge
bruik van dezelfde Griekse en
Hebreeuwse grondtekst voor alle
bijbelvertalers. Er zal voorts wor
den gezpcht naar een vorm van
blijvend contact, waardoor allen,
die zich aan deze arbeid geven, op
de hoogte blijven van elkandcs
moeilijkheden en resultaten.
De mensen en hqn
moeilijkheden
(Vah onze eigen verslaggever) i
SOMBER zijn bij een regenach
tige avond dc Londense haven
en kantoorwijken. Grauw en kil
rijzen de gebouwen en kranen om
hoog. Waar overdag een levendige
drukte heerst, lijkt 's avonds alles
uitgestorven. Het schaarse licht
van de weinige lantaarns, die in
verband met de l|olenpo*ltle mogen
branden, kan deze somberheid niet
verdrijven.
Even somber als de Londense ha
venwijken is de crisis, waarin het
Engelse volk door de talloze pro
blemen thaps is geraakt. Maar dit
volk zou het vclk niet zijn. dat zich-
door grote opnlfcringcn en 'uiter
ste wilskracht, de Hunnenhorden
van het lijf wist ie houden, fis
er niet met alle energie werd ge
zocht naar middelen om uit de inv-
passe te geraken
De «Engelsman getroostte zich
vooral na .de 'oorlog toch al aller
lei beperkut««n ln het zwaar ge
bombardeerde Londen, waar als
enige wederopboüWtekenén enige
complexen woningen ln de buiten
wijken-worden gebouwd, rijden ult-
tcraard duizenden auto's. Men moet
echter niet denken, dat men cr.
zulke ^luxueuze wagens ziet» als ln
ons land. Het-verschil i*tnatuurliik.
.dat ons wagenpark geheel moest
worden vernieuwd Maar dat neemt
niet weg. dat er in Engeland op de
annkoopvérgunningen uitsluitend
kleine wagens ter beschikking wor
den gesteld.»
De grote gestroomlijnde wagens-
zljn voor export bestemd
De kwestie van d£ maag
De gehele oorlog hebben de En
gelsen een zeer behoorlijk voedsel
rantsoen ontvangen Na"VEdav
zijn de rantsoenen échter kleiner
geworden. Door de Ware oorlogs
lasten en de kosten van de bezet
tingsleger* kon niet genoeg voedsel
worden geïmporteerd. En thans is
het zo. dat vele artikelen absoluut
ontoereikend zijn geworden. Aard-
appelen bijv. zijn zeer moeilijk te
vefltrijgen Groente an fruit zijn
schreeuwend duty;. Het opvallende
Is. dat koffie en cacao tot nu toe
niet zijn gerantsoeneerd. Deze ar
tikelen kan men dan ook In vol
doende. mate kopen.' Maar ook tegen
een hoge prijs, evenals de sigarcl-
.ten. die door de sterk opgevoerde
"tabaksaccijn* nu f -.3.6 of ongeveer
1A5 per 20 stuks kosten.
De kledlnKyoorzlcning. hoewel op
punten, was tot nu toe redelijk.
Maar minister-prjealdent Attle*
heeft in het Lagerhui* verdere be
perkingen aangekondigd.
De/benziner^ptsócaering zal scher
per worden. Voor maaltijden in
café'# en restaurants zullen bonnen
mo.eten worden ingeleverd. Dit
laatste betekent een gevoelige-strop
voor de Engelsman, die over het al
gemeen nogal gewend is eens bui
ten de deur te eten en daardoor
een aardige aanvulling voor zijn
bonnen had
Dc arbeidsproductiviteit zal door
langere werkduur en intensiever
werken moeten worden opgevoerd
ter wille van de export Vele En
gelsen vragen zich hierbij af. of
de na lange jaren bereikte duur van
de arbeidsweek in gevaar komt.
Maar niet alleen *met materiële
nood heeft "dit eens zo machtige
wereldrijk -te kampen. Zie naar In
dia en vooral naar Palestina. Het
ophangen van de twee sergeant*
heeft verontwaardiging teweeg ge
bracht. Er waren zelf» heethoofden,
die de ruiten bij Joodse zaken in~-
gooiden.
Wij zagen de politie groepen de
monstranten uit elkaar drijven.
DOKIE DURF AN' DE SCHADUW VAN DJENCHIS KHAN
109. Di Europeaan bediende het fjlpiprojcctietoestel
als eeh volleerde operateur Hij richtte tiet toestel
op een grote rotswand.
De heren Mdpgolen zullen thlervan opkijken,
meesmuilde hij Terwijl de'Europeaan met Marslan
zijn tegenzet voorbereidde, werd het gesprek tussey
Dokic en de kikkertpan steeds meer geanimeerd.
AU worstelaar zou U goud ltunnen verdienen
In Amerika, zei Dokic
Wat mad lk om goud. pruilde dc Kik-kerman.
Ik kan hier zoveel goua krijgen als lk hebberï wil.
ntHar toch voel ik mij ellendig. Nee meneer de Wes
terling. WHnncer ik U vrij laat. is het alleen, omdat
ik U een nette vent vind.
F.n al die anderen dan? vroeg Dokie verontt
waardigd Al die mAscn. die slavenwerk doen in
de goudmijn? "Hebbdn die soms Iets misdaan''
Nou U het zegt. begint het mij ook te drukken,
zei de kikkerman. terwijl hij triest zijn hpofd
schodde
Kcri Nlng Ta en zijn mannen waren inmiddels
de intswand genaderd
1
Bank holiday
In weerwil van alles had de En
gelsman de eerste Maandag in
Augustus weer zijn traditionele
Bank holiday. Vrijwel alle zaken
waren gesloten. In dc badplaatsen
was het razend druk» Niettegen
staande alle misère trok men erop
uit
Het is voor een Nederlander zeer
vreemd, om te zien hoe Duitse
krijgsgevangenen op hun gemakje
door de parken wandelgn. Zij heb
ben ijet best in Engeland en gaan
liever niet naar de Heimat terug.
Maar ook op de badplaaUen druk
te de crisis zijn stempel. De kran
tenverkopers hadden het razend
druk. De laatate berichten over de
toestand werden, verslonden de
restaurants, op dc bankjes in dc
parken cr lopend op straat
ln de biogcopen. waar men voor
een vrij behoorlijke plaats 2 moet
betalen, staken de conservatieven
en Labour-wnhangers hun gevoe
lens niet onder stoelen of banken.
Indien er tijdens het journal een
Labourman op het doek verscheen
begonnen de Labour-aanhangers
luid te klappen en de conservatie
ven te sissen en te stampen. Bij het
versemjnen van een conservatief
was het net andetsom.
Maar In de rij voor de bus stl
den Li^jouraanhangers en Consi
vatieven eVen rustig <hun beurt
te wachten, zodat wii er hier in Ne
derland een lesje aan zouden kun
nen nemen
En slechts door die kalmte en tgr
zijdestelling van politieke verschil
len. zoals zich die in de rij voor de
bus manifesteren, behoeft met een
uiterste inspanning Bdr Vrede voor
Engeland nog niet verloren zijn.
rtTf
GEZINSHULP
Veel gezinnen en akker neer een
beetje hulp. Veel meisje# zouden wel
willen helpen, ala het werk maart-
goed geregeld waa. En al* ze haer
vrijheid niet helemaal kwijt rack-
ten.
De Qhrlsten Jonge Vrouwen Fede
ratie (Y.W.C.A.) organiseert nu cur
sussen tot opleiding vart gezinshulp.
Zij hoopt hiermee zowel de meisjes
als de gezinnen Van dienst te zijn.
Een cursus duurt d^te maanden en
wordt geheel gratis gegeven. Dc
deelneemsters verbinden zich n«
afloop tenminste een J*aar als ge-
'zinshulp) in dienst van de Fsoe*
ratie^te gaan werken.
Dan worvAi deze meisjes groepc-, j
gewijs ln een Federatie-tehuic.
waarVan de leidster het werk In
de gézlnnen regelt en controleertl
Kr worejt 8 uur per dag gewerkt en
5't dag per week.(,De avonden en
de weekends zijn vrij «n ook de va-
clntie ia behoorlijk geregeld. Er
ia een Vast loon. zodat het wprk aeft
alls kanten beschermd ls.
Een cursus ia open voor meisje»
van 17—28 jasr. met tenminste la
gere schoolopleiding. De eerstvol
gende cursus begint 23 SaptembéP
as. In Huize „Laanzicht'">te, Tst#e
ringen bij Bred*.
Nadere Inlichtingen geeft rt*j.
E. W Scfibtel. Bureau der. Federst»,
Domplein 2£. Utrtqht.
•Uw ord "f elljkenée
portret
ne beroemde Engelse schilder
Hogarth had een edelman go
goed gelijkend afgebeeld, dat dër.ft ijl
zich er door heledlgd voelde en i
zwoer, dat hij het doek niet wilde. <i|
accepteren eh betalen. Hogarth zèl yt
toen togen hem: f*
Wanneer tt het schilderij niet bin-
nen -drie dagen laat afhaleij. schil- -i
der ik er een staart aan en/verkoOR^B
het onder de'tij«l *..De Harige Bosv^-j
mens". k t
De volgende dgg werd het ichU- 1
derlj afgehaald, betaald enfi.
vernietigd.
Wat geeft Hilversum
Oondtrdag tt Augustus
Avn,ndproiramma.
Htlv 1 (NCRV): s Mandoltnatc:
*30 Ned Str.kr 7 Nieuwi: TH Am.
orkest vsn de week: T4» RVD ant
woordt: I Nieuw*: II Da Marinier#.-t
Orgel: 0 30 .De Vaart der Volken":
0 30 Band en Plaat: tftM Nieuws: 10 41
A vondovei denking: 11 Concert
Hllv II (A V R.O i: Nieuws: #11
Soortpr I 30 Tennis: 143 Oscar Le
vant: 7 B Person; 7 35 The Roman
cen: i Nieuws: 111 Concert: til
Hoorspel; 10...HU en ZU"L 10-30 Me-
tropole-ork.; 11 Nieuws: Uil Frank
Sinatia en Glenn Miller
VrUdag li Auguatus.
Dagprogramma.
Hllv I (K.R.Oji 7 en I Nieuws. 0.11
Gr.pl S Concert: 10.40 Scalakoor te
Milaan, ll „De Zonnebloem. llll
„Ala de ziele lulitertT. 12 03 Kwartet:''
12 13 Harmonte-conc 1 Nieuws: l.H
Gr pl 2 Albert Sandler: 2.3» „Kttin
Duimpje" 3 07 Gr.pl 4 30Solisten-
gjarade. .115 Mannenkoor.
HHlv II. (V.A.B.AI: 7 en i.Nieuws; 1
l.li fiprik-proRr.; I en 131 T3r.pl.;
(V P R O.) 10 Morgenwijd.: (V A RA.):
ia 20 De Regenboog* II Gr.pl U.lt
Voordracht 11.30 Gr.pl JA V.R.O.):
12 Gr.pl.; 1247 Skymastera; l Nieuws-,
1.15 Zigeunerork 2 20 Kerkorgol:
120 Debussy: (V A R A 4 Marsen
en walsen: 3.30 Tussen 12 en 10:
Orgel; S.20 Boyd B|chman.
Avondprogramma.
Hilv. I. (KRO): l ..Fantasia"; «30
Ned. Str.kr 7 Nieuws; 71» Zang)
7.23 Alle hen* aan dek: 7.40 Victoé i
Silvester: 7.55 Alg. Hulpactie/
Nieuws: 120 Kurhaui: 120 Wapens
in een klooster"; 10 10 Avondgebed,
10 30 Nieuws: 10 50 DansorRest: lij®
Gr.pl.
Hllv. II |V A.lt.A.|: 0 Niéuws: 1.20
Old Frlendi: 7 Praat u ruatlg verder;
(V.P.R.O 7 30 Cursus; l NteUwa;
los „Le Mtrolr de Jézus" (111); *40
„Wij voeren om He Zuid "^(fl;
(V A R.A.): ..Men vraagt...:' «30
Bultii Weekoverzicht; 1.43 streekuit-
zendlng10.» „Ftlmprem.; (v.P.R.O?):
10.40 Avondwijdlni; (V A.R.A.): 11
Nieuws: lt-.lt Concert
ttn FANTASTISCH
VERHAAL DOOR
FLETCHER
Wanneer we echter uiterlUk op de
ó#rde dag na deze de gekraagde,
looprija tien millioen poflJ^ter-
ling niet hebben ontvangen gul
len we u op eert. manifestatie wit
halen die de wéreld van pooiltot
\.pool zal doen huiveren. Dit ia reen
Pocherij mr. Pontifex wij zijn
mannen van ons woord".
De Eer#tc Minister meende dat
«ijn haft «til stood.
,.'t Ia onmogelijk!" zei hij. Ik zeg
v dat t onmogelijk ia. Waar kan
ik tien millioen pond vinden??"
„Dat kunt u gemakkelijk mr Pon
tifex" antwoordde de vrebmdellng
kalm. „U moet eigenlijk dankbaar
lijn dat we noj niet meer gevraagd
habben. We hebben u onder de
duim we hebben het maar voor
hat zeggen. Mr. Ponttfuc; uh*tto
doen wat wij bevelen zo niet, dan
zult u op de vierde dag na deze een
treffend}? le# ontvangen dip u op de
knieën zal brengen en haddelbaar.
zal maken. Thafis zal ik geen woor
den fnecr verspillen. 7,ict u dit,
iffir Pontifex," besjoot hij. een ge
zegelde envelop yft zijn zak halend
en tussen hen in op de ruatieke ta
fel leggend. Deze envelop bevat vol
ledige n;mwijzlngcn hoe u het be
drag van de losprij# hebt te depo
neren. Dat l* ulles wat ik u te zeg
gen heb. behalve dan dat ik nog
eens herhaal dat. wanneer die* Ion-
prijs op de derde dag na deze de#
middag* om zes uur niet gestort
i*. wij u de oorlog verklaren. Mr
Pontifex, ik wen# u goede dag."
De vreemdeling verdween even
«nel ala hij gekomen wa# en de
Eerate Minister staarde naar de en
veloppe welke voor hem wa# neer
gelegd. Enige minuten zat hij zo al#
In .voWagen wanhoop, en toen hij
tenslotte er zich toe dwong op te
staan, waggelde ht] als een oude
man. Langzaam a on werd hij ech
ter zich zelf weer meester en kon
hij het zomerhui# verlaten na de
gezegelde envelop in zijn binnenzak
te hebben geetoken. Trachtend zo
onbezorgd mofëifjk t# kijken, keer-
d# hij DMT d» tra# perk en tarug.
Daar kwam hij Le«bia tegen. Hij
vertelde hfcar vlug dat^hij afscheid'
moest nemen en naar huis ging.
Enige minuten later reed hij. alleen,
na^r Londen terug.
Hoofdstuk XIV.
Bij zijn- aankomst in Downing
Street begaf mr Pontifex zich ogen
blikkelijk naar zijn particulier hei
ligdom. waai zelf-r de meest be-»
voorrechte. Leabia niet uitgezon
derd, geen toegang had. tehzij op
zijn uitnodiging Hij gaf zijn butler
opdracht hem daar thee te laten
brengen. Toen die gebracht was cn
hij er zeker van was dat hij n.ct
zou worden gestoord, haalde hij de
gezegelde envelop uit zijn binnen
zak en opende ze voorzichtig.
Tot op dat ogenblik had dc Eerste'
Minister op de stormachtige zee
van zorg en onrust, waarop hij de
laatste dagen voer nog een veilige
toevhicbtabaven gehad.
Hij geloofde stellig dat hij te doen
had met een bende die vrjor niets
terug deinsde, hij was er zeker vnn
dnt «Ij die verschrikkelijke macht,
waarop zij bluften, ook werkelijk
bezaten, hl] was er van overtuigd
dat vernietiging van zijn prach
tigs veestapel een manifestatie was
van dis macht. Hij twijfelde er niet
aan of dc afgezgnt van deze mid
dag had de volle waarheid gespro
ken.'' toen hij zei, dot er slachtof
fers zouden vallen, tenzij ge' eisen
van hem en zijn bandgenot
den ingewilligd. Maar ondi
doorkneedheid in geldzak*
niet hpvroeden hoe die
de irtmoemde «om al« li
ontvangst zoudt-n nemer
hun KiSntlteit teiouihulfc;
millioen." redenee/de mr
„ovFrhiindiet men niet als Jion «ou-
vcjeigns of zelfs niet als'tien bank
briefjes vnn duizend." 'indiep dat
ceid moest worden overgemaakt,
moest er iemand zijn om het in ont
vangst (e nemen. Die pem>on kon
worden gearresteerd of gevolgd
of nagegaan: hot zou niet mogelijk-
zijn langer dc anonymitcit le hand
haven. Het was derhalve begrijpe
lijk dat de Eerste Ministér-met gro-
>te nieuwsgierigheid de gezegelde
envelop opende welke near hem te
verstaan (gegeven was. volledig* in
structies'Inhield. hoe de tien mil-
Jioen moest worden voldaan Hij
haalde cr een velletje papieruit,
vouwde het open en zag dart het ge
heel volgetypt was.
Vijf minuten later. li«t mr Pon
tifex het blasdje uit zijn xenuw-
schtig trillende vingers vallen, be
dekte het galaat met zijn handen
en zuchtte. Wie. of wat zij ook wa*
ren. ze waren hem te handlgv— de
instructies Bleken een wonder van
listigheid. voorzichtigheid cn be,
drc-vepheld. De «churken zouden
niet het minste risico lopen, als het
geld hun werd uirbciagla dc- ma
nier zoals zij uitgestippeld li .dden,
hun identiteit zou veilig verbor
gen blijven; /e zouden even laag en
nevelachtig Sb lijven als ."nhaduwen
in een bo* onder maanlicht Mr Pon
tifex kon niet tegen hen op. hun
gecombineerd verstand ging het
/ijnc tc bovcr%0fKdat/wist hij. Ziji\
#j^pen begonnen pi)*lijk te kloppën
toen hij tot het inzicht kwam te
genover welke verschrikkingen hij
stond bij zulk een doortrapt sluwe
bdhde. die zich zo goed wist te ver
bergen. Hij slurpte wat van de thee
die hij opzij had geschoven en op
staand. begon hij de kamer op en
neer t« lopen, en met de henden
op de rug. het hoofd voorover, liep
hij te denken, denken, denken, met
aldoor dlc kloppingen in zijn over
spannen en oververmoeide hoofd.
Als de lorprijs niet betaald werd.
"wie 'zou dc slag dan treffen? Hij
twijfelde niet aan de macht vat) de
onbekende samenzweerder» om die
elag toe te brengen, mut wie aqu-
den zij tot hun slachtoffers kiezen?
Hij was er zeker van dat de waar
de van een mensenleven voor hen
niet telde, dat bleek wel uit het
geen hun afgezant in het zomer
huisje vnn Lady Sternwold gezegd
had met betrekking tot het leven
'van livb.a, ind>en haar vader alarm
mö<h: slaan 7.tvzouden voor.-niets
crug.leinzen! Naar alle waar.<éjiijn-
lijkheid zou hun slag veraëhrfkke-
lijk zijn Wat had die man ook weer
gezegd Hoe luidden precies zijn
woorden- Julat dat was het: Een
manifestatie welke de wereld zou
doen huiveren van poql tot pool!
Met die verschrikkelijke macht
waarover zq beschikten konden ze
doen wat ze maar wilden. Eo had
ook Blackford hem gezegd Wie
weet zouden ze dc handen zelfs
niet uitslaan naar^JpsTroonMr.
Pontifex rilde ^dacbte
en toch de mogelijjfltaid ervan moest
hij toegevtQ. Hoe grot ér ds manifes
tatie was des ts- groter ook het be-1
wijs van hun macht Het was ver
schrikkelijk verschrikkelijk!
Het getypte blaadje oprapend; las
hij de mededeling nog een* door
een gedachte was bij hem opgeko-i
men en maakte dat hij ze nog eeiw
lak. Daarop scheurde hij het pa
pte la «nippers tn wierp dit In sen
prullemand. Vervolgens keerde hij
naar zijn schrijftafel terug.
„Ik moet nog weer een onderhoud
hebben met Blackford," mompelde
hij. Ik moet beslist nog een onder
houd niet hem hebben. Daar het
Zaterdag is. ia hij wellicht uit de
stad ik zal een briefje naar Zijn
woning sturen om uitsluitsel. Black
ford kan misschien iets aan de hand
doen En er moet Iets gedaap wor
den
Mr Pontifex ging zitten cn reikte
over zijn tafel naar Óen blocnote.
Op dat ogenblik scheep er ln zijn
kloppende hoofd met een korte v
knak iets te breken, zijn arm viftl
bewcgenlooa op tij en het leek of
hij ln een donkere afgrond neer
stortte. De klok op de schoorsteen
mantel achter hem ükte regelmatig
door. seconde volgde op seconde.
de Minister lag ineengezakt in zija
stoel, bewusteloos.
Slechts voor mededelingen ven
het hoogste gewicht wee het ge
oorloofd bij mr Pontifex binnen
te gaan ale hij In zijn privékantoor
werkte, en hij zou daar geruime
tijd hulpeloos hebben gelegen als.
niet een stalmeester van het Paleis
gekomen wa» voor. een particuliere
aangelegenheid.
Wordt varvolgd.) j
