w Indiaans vrouwenleven IN DE PROVIANDKAMER AAN DE MOESI Het Gedicht van de week Nieuwe ochtendtrein naar Den Haag en Rotterdam Achter de schermen van het Nazi-regiem in Nederland Het lied van schijn en wezen Verbeteringen naar en van Leiden Onthullingen van dr Wiinmer Italië's overzees bezit onder de loupe Oorlogsdocumentatie Saargebied autonoom Baby-tafel en bad inéén De ontmanteling van Duitse fabrieken Langs een ladder naar de kerk MENINGEN over ambtenaren In hedendaags Frankrijk ZATERDAG 4 OCTOBER 1947 GOUDSCHE COURANT. EERSTE BLAD. PAGINA t BATAVIASE BRIEF No 73 GERUIT VAN DAM ZORGT VOOR DE TROEP Goudse soldaat Gerrit van Dim put op de eterij. Hij lift ongeveer S km. ten Oosten vin Pilembsng (Zutd- Sumatra). op de Zuidelijke oever van een vin Indie s machtigste rivieren, de Moest. Daar bewaakt hij een levensmiddelen- magazun. dat btj de Y-brigade behoort Technisch heet zijn troepje een „ver- •orglngspeloton" Meestal heb Je het niet so kwaad, als je diar by bent. Met in negenen hebben ze er het beheer over het magazijn en de soldaten hebben het best naar hun zin. Er is ter plaaUe weliswaar niets te beleven, maar het goede leven verzoet veelAls de jongens niks te doen hebben, gaan ze in de Moral vissen of ze gaan een partijtje voetballen tegen •en negental (want meer kunnen ze hunnerzijds niet bij mekaar krijgen, na tuurlijk) van de Indonesische werklieden «Voetballen" kun je het eigenlijk niet noemen want de Inheemsen heben veel meer plezier als er een van de Hollandse soldaten een buiteling maakt dan wan neer er een doelpunt wordt gescoord Dit ia dan in het kort een beeld Van het leven van Gerrit van Dam Voor de 20e Juli JJ. heeft-ie het wel anders gehad Toen werden overal de voorbe reidingen getroffen en de verzorging van een leger, dat op mars gaat. kost veel hoofdbrekens en hard werk Reusachtige voorraden moesten worden opgeslagen en vervoerd Men had toen ai lang in de gaten, dat er ieta aan de hand was Op Katerdag 19 Juli werden de jongens door de commandant van de Y-brigade toe gesproken en kregen ze hun instructies. Op 2ti Juli werden de noodrantsoenen uit gedeeld aan de troepen, die aan de actie zouden deelnemen en Gerrit en zijn «col lega's werkten zich In het zweet Des middags om vier uur gingen de troepen hun plaatsen langs de demarcatielijn rond Palembang innemen, ter voorbereiding van de sprong, die te middernacht zou worden gemaakt. Sprekende spieren Aan de actie zelf heeft Gerrit niet deel genomen. hoewel hij vooral de eerste dagen hard heeft moeten werken om de oprukkende troepen geregeld van alles te voorzien. De Maandagmiddag - eerste dag der politiozele actie laadden de Jongens van do verzorgingsploegen b v. niet minder dsn 27 vrachtauto's met rant soenen en etenswaren. Zij verzetten in die paar uren 2'/. ton Zo ging het de eerste dagen door* In vier dagen slaagden de verzorgers er in om voedsel voor zes weken naar de eerste linies te transpor teren. De Indonesische werklieden zetten ook hun beste beentje voor en werden beloond met extra rijst-rantsoenen De aoldaten zelf waren die drukke dagen vrijgesteld van wacht- en patrouillelopen en dat was maar goed ook. want des avonds vielen zij doodmoe op hun veld bedden neer. Eens op een nacht, toen de actie al een paar dagen aan de gang was. hoorden zij gerohimc* op het plaat-ijzeren dak van de goedangs. Heb onderzoek leverde toen niets op. maar later hoorden zy van een patrouille van het KNIL dat vier man wegens diefstal waren aan gehouden. Verder heeft Gerrit van de actie niets gezien. HU heeft de actie al leen in rijn spieren gevoeld In de buurt van Gerrit ligt de Gouwe- ult de Bothastraat. Hij l-ehoort tfij het 7e regiment sSoot* troepen en zat in de voorste linie#. Arie was in de richting van Lahat getrokken zo vertelden wapenbroeders van Arie aan wrrlt. toen die hen eens beiocht. De stoottroepen vochten samen met de be- bsamde „aedjih Merab (Rode Olifant- brleadet van het K N I L. en namen doel •ende actie tejen de Pr.boemoclih-olie- velden van de B P.Mwaar vrel teaen- ■tand .as ontmoet Gerrit is nu op iock d' vrrdere bijzonderheden van hem te vernemen. In de bakkerij Na de vierde Augustus, toen het vuren Eg. was gestaakt, ontmoette Gerrit nog Kees van Leeuwen, de bakker. Dat is een broer van Vsn LeeuWen^dc fietsen- 'AT AAR ANNEEB Burgerlijke Stantl Geboren Bernardus Arie. z. van A. A. van. den Hoogen en H. van Leeuwen Hr- ïfn^.r8ai van L Schouten en N. Stout. Boelekade 59. Suzanna Pietcr- wiP rn S P Manschot .t Hilda, d. van K. Tak en A. Tabak. Lethmaetatraat 58 Getrouwd: A. Slegt en M Piket Ondertrouwd M v. d. Heij cn C Slin gerland; C. van-der Laan en C. G. Lootjen J J in 't Hout en N J Brussé M Schoon er™*™! en C Slinger. L de Groot en H. Boumi: C. de Bruin en' R. E. Steen- beek; J. Tiemeijer en L. Knor. Overleden Hendrikus v. Os. 62 j. An- tonie Broekhuizen. 58 J. Puzzle-winnaars De meervoudige kruiswoordpuzzle bracht de puzzelaars ii hun element en de vele oplouingen laten zien. dat men ijve rig aan het spêuren ia geweest Winnaars zijn; Prijs van ƒ5: A. Rodijk. Keizerstraat 5 te Gouda. Prijren van 2 50: N. J Boer. Bloemen- daal 63 te Gouda-Waddinxveen en A. Dog- terom de Pater. Bovenkerk B 18 te Stol wijk. De prijzen kunnen aan ons bureau Markt 31 worden afgehaald. Uit vroeger tijden Dc'GNiiche Courant meldde: 75' Jaar geleden De beer A. W. N. Henrlchs, hulponder wijzer aan de Armenschool te dezer stede, heeft aan de Koning van België en aan de Koningin van Engeland een exemplaar gezonden van een door hem geschreven werkje getiteld ..Taalschat". Dit boekje bevat opgaven voor opstellen en cacogTa- fihieën tot oefening in de regelen der Hol- andse taal. Van beide gekroonde hoofden mocht de schrijver een dankbetuiging ont vangen. 5» jaar geleden UK Reeuwijk: De Ned. Herv. Gemeente te Reeuwijk heeft een beroep uitgebracht op Candida at L. Oostrum te Oudewater. De heer Oostrum heeft dat beroep aan- veehd. 25 Jaar geleden In een bijeenkomst van bewoners van rKort Haarlem" is definitief besloten tot het oprichten van een buurtvereniging „Kort Haarlem" met het doel volgend jaar oij de herdenking van het 25-jarlg rege ringsjubileum vsn de Koningin het gehele woningcomplex een feestelijk aanzien te geven. In het beatuur werden gekozen de heren: D Schouten, voorzitter; W. van Heiningen, secretaris. G. van den Eng. penningmeester. J. M. Groenendal 1. Vsn Spem, Meijer en T. vsn Gent GERRIT VAN DAM. maker op do hoek van de Martenaeingel en de IJssclIaan. Kees. is als een goede hakker bij rUn trog gebleven en bakt ook in het leger m Indië brood. HU trok met zijn veld-bakkerU achter de opruk kende troepen aan. Nu is het weer vee! kalmer in en om Palembang. Gerrit en zijn jongens zUn teruggekeerd tot het gewone werk van de erzorgings-pelotons laden van con- vooien. lijsten invullen, gewenste aan vullingen opgeven etf Het eten. dat de jongens krijgen, is goed In Holland is het spreekwoord- ,,Die appelen vaart, die appelen eet In Indonesië zou men het bij het leger kunnen wijzigen in „Die' anderen verzorgt, verzorgt sichzelf". En dus knutselen Gerrit en /ijn mannen af en toe wel eens oliebollen of panne koeken. Zelfs hebben ze eens geprobeerd om een cake te bakken, maar dat is bU gebrek aan vakkennis (Van Leeuwen was toen kennelUk niet in de buurt gran dioos mislukt. Er zUn veel Brabanders om Gerrit heen en dat zijn opgewekte kerels. Zodat Ger rit het. alles bij elkaar genomen, best heeft geschoten De dagen gaan vlug om en de ruim vier maanden, dat Gerrit van huis is. zijn omgevlogen. Hij hoopt gauw terug te zijn in de Joubertstraat in Gouda. Dat betekent dus voorlopig, dat hU geen zin heeft om in Indië te biyven. JAN BOUWER l Ort. 7.JS aar«VMmarktmtaaraat: Btjeen- kpmit ttr bardvnkJng M-Jari* bestaan Zon- dasuchool Vrtle Evane Gemeente Oct. i uur concordUt Opvoering operet te „Anne Marie". 4 Oct IN aar «t. Janakerkt Avondgebed. I Oct. I uur Si /ansUtren: Ca ril Ion bespe ling Georges Clément s Oct. is uur Ter Gouw: Bijeenkomst Hu manistisch Verbond, spreker Max van Praag over .Het Humanistisch Verbond en de arbeiders". 7 Oct. 7-M uur *L Jaaskerk: Maasszang uitvoering onder leiding van GUebert Nieuw- land 7 Oct. 7.M uur Spsardersbad: Eerste ronde zwcmcompetltle Kring Gouda. 7 Oct. S uur Het Blauwe Kruis: Eerste voordracht cursus ..Het geloof in een per soonlijk voortbestaan na de dood in het licht der para-psychologle" Voor Volksuni versiteit. Inleider dr W H C. Tenhaeff 7 Oct. uur Reünie: Cursus Humanistisch Verbond ..Op de kentering naar de niegtwa tud 'nleider G J Sllgter over ..De Re naissance In de muziek" I Oct. 1.3$ uur Oud Gcref. Gemeente: Spreekbeurt ds Joh van Weizen. I Oct. 7.JS uur VrUe Kvang. Gemeente: Spreekbeurt ds J I v Wljck. I OcL 1 uur VrUe Kvang. Gemeente: Bid stond Oct. I uur. Concordia: Opvoering ..Blonde Greet" door De Haghe-spelers. I Oct. I uur Reünie: Spreekbeurt ds J Bör- ger voor Logosverband over „De vraag: Is Tijdrede ds Van Wtjlzen Over de huidige wereld Tor gelegenheid van de herdenking vsn Leiden s ontzet, hield ds Joh. vsn Wei- zen. predikant van de Oud Geref. Ge meente. gisteravond een tUdrede „De ko- tnende wereldberoering en het democra tische Christendom onder de demonvlag". Ds van Weizen ging uit van Thlm. II 1-5 ..en weet dat dit in de laatste dsgen ontstaan zullen zware tijden Wij be vinden ons thans, zo zeide hU. in een tijd perk waarvan gesproken kan worden ais van die genoemde laatste dagen. Zoals het kerklied heeft zijn indeling van voor-, tussen- en naspel, zo ook heeft God voor het wereldgebeuren deze indeling. De oor log van 1914 was het voorspel, die van 1940 tussenspel.thans leven wij In de tijd van het naspel. Tot zijn tijdrede komende las spreker voor Dan. 7 3-7 en 26-27 en Dan 8 8. waarin deze profeet spreekt van de ge zichten die hij had. Aan de hand van deze teksten besprak ds van Weizen achter eenvolgens de grote wereldberoering in snelle actie, een democratisch christen dom onder de vlag van de demon, het fas cisme gedeeltelijk verslagen, het komenïe communisme en de ondergang daarvan, de opkomst van de vier grote staten, waaronder zich de anti-chriat zal-bevin den en het behoud van hel theocratische christendom ën de komst Van Christus als de grote Dictator, bij elk van welke pun ten hij uitvoerige toelichting gaf De in het aangehaalde schriftgedeelte vermelde dieren vergeleek hij met landen en volkeren en op grond van de gerieft* ten van de profeet Daniël en öp aan spre ker zelf herhaaldelijk gegeven visioenen ontwierp hij een schril beeld van de zeer nabije toekomst waarin de mensheid voor onzegbaar lijden zou komen te staan, niet het minst de ware Christenen. Hij waar schuwde tegen vals Christendom en samengaan van verschillende richtingen als een niet bestaanbare eenheid. Spreker liet zijn stem horen als een waarschuwing op geestelijk terrein. Hij besloot zijn toespraak met de woorden ..waak en bid voor de tijden die ie komen staan, want het gevaar is groot, doch on danks alles. God staat bovenal" Met samenzang van Ps 98 4 en gebed werd de bijeenkomst gesloten. Carillonbespeling Georges Clément Ter gelegenheid van het bezoek, dat de Doornikse zwemclub Entente Tournai a s. Zondag aan onze stad brengt, komt ook de heer Georges Clement, stadsbeiaardier van Doornik, die ook onlangs hier speelde, naar Gouda. Hij «al Zondagavond 8 uur het carillon bespelen en daarbij het volgen 1 programma uitvoeren: 1 Carnaval de Venise, thémeet varlatlesx. 2 Suite Arohalque G.^Clement a Rigaudqn: b Pavane: r Menuet lent. 3. Cavalleria Rueticana, intermezzo, Mas- oagni. 4 a Musette. J. S. Bach b. Valse. F. Schu bert 5 Si j'étais Roi! na vat ine. Adam. 6 Mignon. entractc. A. Thomas. 7. Chanson trlstc. Tschaïkowsky. 8. Les Cloches de Cortieville rondeau. Planquette. 9 Tosca. Le ciel luisait dë toil es, Puccini. 10. Hymnes Nationaux, Hollandais et Beige BOETE VERMINDERD. Bij vonnis van de Tuchtrechter voor de Prijzen werd de 55-jarige Goudse stu- radoorspatroon G. I wegens het cliënten voor werkzaamheden hogere prijzen berekenen dan bij prijsvaststelling verleend aan de Vakgroep Stucadoors* bedrijf, tot een boete van 10.000 ver oordeeld. Van dit vonnis is hij in hoger beroep gekomen bij de Economische politie rechter te Rotterdam, die het gewezen vonnis grotendeels heeft bevestigd, doch met vermindering van de opgelegde boete tot ƒ6000. ZUIVERING. Bij uitspraak van de Zuiveringsraad vooh Wegverkeer en Tramwegen, be krachtigd door de Centrale Zuiverings raad voor het Bedrijfsleven. Is Anthony Wentinck. transportondernemer, voor heen wonende te Gouda, thans zonder bekende woon- en verblijfplaat» binnen het Koninkrijk, voor tien jaar ontzet van het recht een leidende functie uit te oefenen in enige onderneming, welke middellijk of onmiddellijk samenhangt met het wegverkeer, ingaande 23 Sep tember 1947. de mu i dan i I Oct. 4 11 uur riuwelcntlnfcl M: Openbaie verkoping goederen door deur waarder R van Blokland. I en 1 On I uur Nieuwe Schouwfeurg; Op voering Nieuwe Mlnliters" door ..De Ko medianten". I Oct. I uur Reünie Bioscoop: Filmavond Filmliga, vertoning Himlaspeler" O cl. s—li uur Spieringitraat lil: Gele genheid tot kosteloze Inenting tegen dipbthe- Oct. Iï uur Spieringslraat UI: Spreek- u< Ktaamcenlrum It Oct. IS uur Be Beursklok: Toogdag Bond an Chr. Scholen It Oct. I.J4 uur St. Janskerk: Avondgebed Hoe doen we dat 7 Ho* begrijpen wij onze kinderen bfter? Hoe Ieren wij goed ver stellen en koken met beperkte middelen? De commiaaie inzake huishoudelijke voorlichting en ge- zinsieiding (adres Goudse Huishoud school) geeft antwoord op uw vragen. Bioscopen Tballf Theater: Grote verwachtingen (met John Miles en Valerie Hotuon. Reünie Bioscoop De kleine lord (met Fred die Bartholomew en Mickey Rooney Schouwburg Bioscoop: De iweezljdige vrouw (met Greta Ga: bo en Melvylf Douglas) Aanvang 1. 7 en li uur Zondag 1. i. 7 en l.li uu- Sport op Zondag Voetbal: Gouda—Emma. Ut uur: Olympla —De Spartaan. 1 34 uur Zwemihan: Dualmect OZ*C—Doornik. Spaardersoad 7 3# uur. Uitreiking nieuwe bonkaarten en schoenenbonnen Uitreiking nieuwe levensmiddelenkaarten (medebrengen tweede*, dlatributleetam- kaarten en bonkaarten 711) en schoe- nenbonnen volgens cijferaanduiding l en verjaardagsbonnen voor kinderen ge boren In October en November 1M1 tot en met ittt en in December IM« en Jsnuarl mi (medebrengen tweede <Hitributlea:amkaart en inlegvel met bon 611 resp. 444) bij Diatributle- dienst. Westhaven 13. van 9—11 en 1—4 uur. Zaterdags 9—11 uur: Maandag: G—Ha. Dinsdag: IU—Holj Woensdag. Hu—Jo Donderdag: Ju—Kn. Vrijdag: Ko-La Zaterdag: Le—LU. e" Zondagsdienst doktoren BU afwezigheid van de huisarts zUn van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 13 uur te consulteren de doktoren J G W. F Bik. Blekersslngel U (telefoon 31S1) en P. de Boer. Gouwe 113 (telefoon 2773). Apothekersdienst Steeds geopend dea nachts alléén voor re- repten Apotheek E. Grendel, alleen Prins Hendrikstraat 13c Trouwe ".bode nam afscheid van R.V.S. Vele Gouwenaars zullen hem wel ken nen: de heer J. Th. dë Zeeuw, de plichts getrouwe bode van de levensverzekering maatschappij R.V.S. Hij is een man van de klok. die precies op tijd dc premie komt halen en die bovendien nog de wan delende vraagbaak is voor allen, die iets over verzekeringen willen weten De heer De Zeeuw zal voortaan niet meer bij zijn klanten verschijnen, want hij is dezer dagen 65 Jaar geworden cn dus gaat hij genieten van een welverdiend pensioen. Gisteren heeft hij. na een diensttijd van 29 jaar. afscheid genomen van zijn Maat schappij tydens een diner In „Ter Gouw", dat de directie van de ft V S hem had aangeboden. DaarbU Is hij hartelijk gehul digd en danig in de bloemetjes gezet. Ook mevr. De Zeeuw deelde In die hulde. OP STRAAT GESTRUIKELD. Gistermiddag is Achter dc Waag de 71- jarige heer C. Hulat uit de Robaarsteeg gestruikeld, met een ernst gc hoofdwonde i» hij in het S». Jozef-Pavilloen opge nomen. VAN MOTORFIETS GEVALLEN. Bij het maken van een proefrit is gij- termiddag pp Schielandshoge-zeedUk de 19-jarlge monteur A. C. van Hoof uit de Spieringstraat, doordat hij de macht over het stuur verloor van zijn motor geval len Hij kreeg een hoofdwonde en verwon dingen aan zijn rechterhand- In ..De Wijk" is hen verbonden. De motor was pas gere pareerd. doch dit was niet goed gebeurd waardoor de remmen niet werkten. GOUDSE SPETTERS De brug Het bordes van 't stadhuis is nu ver dwenen en «en brug t». er verschenen. BÖ de stv' d* achtergrond vloekt hij hex'ig, maar 't moet gezegd: het ding is hecht en stevig. Een vérziende blik heeft het gedrocht secuur met balk en spijker in elkaar gatorocht. M'ir petje af. 'k geloof dat het een Heel werk is. maar 't is een eerste eis. dat zulk boutosei sterk U. De mannen, die actetas en voorhoofdsrimpel dragen bjj de opgang naar hun u-erk. zo zonder moeite schragen, dat is voortvaar een krachtprestatie, die de brug verricht. zo zonder enige sensatie Een brug dus. die de eenvoud en de kracht symboliseert. waarmee onze goede stad in alle eer wordt geregeerd Want heeft niet de gemeente raad met wijs beleid en roerende een stemmigheid (is dat het begin van een nobel strevenloonsvermeerdenng ge- ge ren* En al klopt het'niet met de stoutste dromen, ze zjjn dan toch maar over de brug gekomen. Er is echter één pro bleem aan die bouwerij en dit zit 'm in de trouwerij. Voorheen kwamen bruidegom en bruid nerveus de trouwzaal uit. In de hal kon men 2onder schromen een beetje tot ztchzelve komen, door ver van on beschaamde blikken z'n zenuwen weg te slikken. En met een glimlach op 't gezicht kwam men rechtsom voor 'f volksgericht. Kyk. ze heeft xriêr die Jurk aan van rréjie de chine, heb je ooit zo n lor gezien? En hij trekt een gezicht of 't ie is ge- schromen en hi) heeft nou al galen in z'n sokken'Maar hoe moet dat nou met die loper' fU weet. zonder loper is 't goed koper) Onbereikbaar is roorhands die rooie lap. warlt hi; past niet op de trap. Dat is een strop voor de deftige stoeten, die zullen nu het ruwe hout op moeten. Doch nu de brug een dieper inkjjk biedt en men de trouwery van ver al naderen ziet. zit er ook een voorüeel in de hele situatie Elk bruidspaar moet'thans met gratie en ferme pas voor 't oog der natie, als het uit'de hal komt gegaan, zonder eerst een hoekje om te slaan.'over de brug met of zonder zin. rechtuit, pardoes het leven in! f JAJI TERGOUW Zoals de lezer natuurlijk wel heelt gesnapt. is deze Spetter-vorm vgn \youtertje gegapt v'> De dichter P. N. van Eyck, die ala opvolger van Albe* Verwey pro feasor in de Nederlandse letteren Is aan de Universiteit te Leiden, werd deze week zestig jaar. In verband daarmee plaatsen wU een van zUn gedichten. Het geeft de indruk weer van da overweldigende zuiverheid van een tUUe maannacht. ZVIVRE SCHAAL L Zulv're schaal, met maanlicht volgeschonken. Nacht, hoe ligt gtj nu zo stil en wijd Of de sterren zelf uw schijnsel dronken*-— Open naar de milde oneindigheid! Nacht, als gij nu, van zijn liefde zeker. Nu mij waan noch wil voor hem verhult, Ben ik niets meer dan een heldere beker. Door en voor God zelf met licht gevuld. Uit P. N. VAN EYCK. Voorbereiding Predikbeurten voor Zondag Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk (Ach ter de Kerk 5) 10 uur ds J. J. Koning voorbereiding H. Avondmaal; 5 uur ds M. C. Koole; Zaterdag 8 30 uur Avondge bed. Westerkerk (Emmastraat 33) io uur d« C A .Korevaar. voorbereiding H. Avondmaal; 5 uur ds G. Elzenga. Ver van Vrijz- Ned^ Herv (Peperstraat 128) 10.30 uur dr E. D. Spelberg, Hilver sum. v Remonstr Geref. Gemeente (Keizerstraat 2) 7 uur dr P. D. TJalsma, Rotterdam. Vrijzinnige Jeugdkerk (in Remonstr. Kerk Keizerstraat 2) 9 uur de heer H. Gijzenlj! Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur ds J. J. Simon. Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30 en 6 uur pastoor G. P. Giskes. Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur ds W van Dijk. Geref. Kerk art. 31 (in Chr. Geref. Kerk. Gouwe 141) 8.30 en 3.30 uur ds G. Koene koop Geref. Gemeente (Stationsweg) 10 en 5 uur dr C. Steenblok Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10.19 en 5.15 uur ds J. Velema. Den Haag. Oud Geref. Gemeente (Turfmarkt 56) 10 en 5 uur ds Joh. van Weizen; Woensdag 7 30 uur ds Joh.' van Weizen. Vrije Evangelische Gemeente (Veemarkt- TedtauTant) 10 en 5 uur ds J. I. van Wljck. Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur Heiliglngsdlenst 3.30 uur openluchtsamen komst op de Nieuwe Markt. 7.30 uur Ver- loasingssamenkomst. Leider majoor G. Jouvenaar. Kerk van Jezus Chrietus van de Heiligen der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur dienst. KNIPCURSUS Zonder dat U daarvoor van huis behoeft te gaan zullen ervaren leerkrachten de abonné's van dit blad schriftelUk patroon tekenen. knippen en naaien leren. Het is niet moeilijk en een prettige bezig heid voor de winteravonden. De lessen zUn geïllustreerd met talrijke voorbeelden enr worden U thuisgestuurd Dc kosten zijn slechts 75 ct per les en U, ontvangt bovendien gratis een fraaie modeplaat met ruim 300 modellen. U kunt zich aanmelden door duideiyk Uw naam en volledig adres op te geven en op de enveloppe te vermelden ..Naai cursus ILMO", Bureau van dit Blad. I. M Zwarte kaas-affaire in de Rijnstreek Van schakel tot schakel volgde de Delft- se Prijscontróle een uitgebreid net van clandestiene bereiding en verhandeling van kaas Tachtig verdachten zijn aan de tand gevoeld. Van een winkelier leidde het spoor vla een grossier naar dc Rijnstreek, waar een aantal* boerenkaasproducenten aan grossiers in verschillende plaatsen clandestien kaas verkocht De prijs van deze ..zwarte" kaas lag gemiddeld 250' boven de geoorloofde Bovendien kwam bi) enige grossiers een ongeoorloofde handel in kaasbonnen melkpoeder aan het licht. De PrUscontröle heeft in deze kaas-af faire tot heden bijna 5 000 kilo opgespoord en reeds tegen 50 betrokkenen proces verbaal opgemaakt. Het verhoor van 30 andere is nog gaande. De voornaamste verdachten zUn in het Huis van Bewaring Inrfesloten. De winterdtenstregeling van de Neder landse Spoorwegen de vior en twintig ste diëtistregeling sinds de bevrijding die a s Maandag Ingaat, brengt op de baanvakken Den Haag en Rotterdam— Gouda—Utrecht slechts enkele wijzigingen. De voornaamste zijn het inleggen van een paar nieuwe treinen op de spitsuren. Zo gaat er des ochtends een stoomtrein lopen, die van belang Is voor hen. die in Den Haag en Rotterdam werken en voor wie dc trein van bij halfacht te vroeg en van bij halfnegen te laat was. Dc nieuwe trein gaat om 7.52 naar Den Haag. aan komst 8.22 (stopt in Voorburg) en 7.57 naar Rotterdam, aankomst 8 16 De trein 6.36 naar Den Haag en 6.41 naar Rotterdam gaat niet meer op Zon- en feestdagen. In omgekeerde richting komt er des middags een stoomtrein van Den Haag en Rotterdam bij: vertrek Den Haag 16.47 (stopt in Voorburg), vertrek Rotterdam 16 54. vertrek van Gouda naar Utrecht 17 22 (Stopt te Woerden). Deze trein rlldt alleen op werkdagen, behalve op Zater dag. Op Zaterdag gaat hij vier uur vroe ger. vertrek Den Haag 12.47, vertrek Rot terdam 12.54. vertrek Gouda 13.22» even eens met stoppen te Voorburg en Woer den. De laatste trein Gouda—Utrecht (ver trek Gouds 23.36) stopt voortaan te Woer den. Overigens is er in de dienstregeling niets veranderd, ook niet wat de doorgaande treinen naar Arnhem. Eindhoven, het Noorden cn het Oosten betreft Naar #en van Amsterdam blijven de aansluitingen te Utrecht een zwak punt. Wel zijn er wijzigingen op het baanvak Gouda—Alphen a d. Rijn. Het santal trei nen is met één uitgebreid. Van Gouda zijn de vertrektijden gebleven 37 jminuten na heel uur Het blijft overstappen te Alphen ad Rijn. waar directe aansluiting naar Leiden bestaat. Een verbeterirtg Is. dat de trein van 937 uit Gouda thans ook te Al phen aansluiting geeft, behalvq op Zondag. Van Lelden naar Gouda klopte dc aan sluiting in Alphen niet altlji). er moest in een aantal gevallen 25 minuten gewacht worden Dit is nu verholpen, de treinen geven direct aansluiting Nieuw Is een Zondagse late trein. Leiden vertrek 22.45. Alphen a d. Rijn 23.06, Boskoop 23.16, Wad- dinxveen 23.23. Gouda aankomst 23.32. Op het bBartvak Gouda—Alphen blijven mo- tortreinen lopen, op het baanvak Alphen— Leiden zijn de Diesels, die in reparatie moeten, vervangen door stoomtreirfen. De vertrektUden uit Leiden zUn een kwartier verlaat en voor alle treinen op 45 minuten na heel uur gebracht, de vertrektijden uit Alphen a.d. RUn. die varieerden, worden nu uniform acht minuten na heel uur. De treinenloop Geud»Rotterdam 6.41 NZ. 7.22 NZ. 7.57 8 25. 8 57 NZ. 9.22, 10.25. 10.52. 11.22. 12.25. 12.57. 13.22, 14.25. 14.52 NZ. 15.22, 16.25 NZ. 16.57. 17.22 18.25, 18.52 NZ. 19.22. 20.25, 20.57. 21.22. 22.25. 22.52. 23.22. Rotterdam—Goeds 5 32 NZ. 6.11 NZ. 7.02 7.38, 8.11. 9.08. 9 38. 10.11. 11.08, 11.32 NZ. 12.11. 12.54 alleen des Zaterdags. 13.08 NZ. 13.38. 14.11. 15.08. 15.38 NZ. 16.11. 16.54 alleen op werkdagen behal ve des Zaterdags 17.08. 17.32 18.11. 19.08. 19.32, 20.11. 21.06. 22.11. 23 08. GoudaDen Haag 6.36 NZ. 7.19 NZ. 7.52. 8.19*. 8.52 NZ. 9.19. 10.19*. 10.47. 11.19, 12.19* 12 52, 13.19, 14.19*. 14.47 NZ. 15.19. 16.19* NZ. 16.52. 17.19. 18.19*. 18.47 NZ. 19.19. 20.19*, 20.52. 21.19. 22.19. 22.47 23.19 stopt niet te Voorburg. Den HaagGouda 5.25 NZ. 6.06 N£, 6.55, 7.31. 8.06. 9 06* 9.31. 10.06. 11.06*, 11.25 NZ. 12.06. 12.47 al leen dea Zaterdags. 13.06* NZ 13.31. 14.06, 15.06*. 15.31 NZ. 16.06. 16.47 alleen op werk dagen. behalve des Zaterdags. 17 06*. 17.25, 18.06. 19.06*. 19.25. 20 06. 21.06*. 22 06. 23.06*. stopt niet te Voorburg. Gouda-^Utreeht 6.00 NZ. 6.35 NZ. 7 30. 8.06*. 8.35. 9 36*. 10.06*. 10.35. 11 36* 12.00 NZ. 12 35. 13.22 al leen des Zaterdags 13 36* NZ. 14.06*. 14.35. 15 36*. 16.06* NZ. 16.35. 17.22 alleen op werkdagen, behalve des Zaterdags. 17.36*. 18 00, 18.35 19 36*. 20XW. 20.35, 21.36*. 22.35, 23 36 stopt niet te Woerden. UtrechtGouda 5 57 NZ 6 45 NZ. 7.12, 7 45*. 8.12 NZ. 8 45. 9.45*. 10 12*. 10 45. 11 45*. 12 12. 12 45, 13.45* 14.12* NZ. 14.45. 15 45* NZ. 16 12, 16 45. 17.45* 18.12* NZ. 18.45. 19.45*. 20.12, 20 45, 21.45*. 22.12*. 22.45. stopt niet te Woerden. GoudaAlphen a.d. R(JnLelden 7.37 NZ. 8.37. 9.37 (des Zondags geen aan sluiting te Alphen naar Lelden). 10.37, 12.37, 1337 alleen des Zaterdags. 14.37, 15.37 dagelijks behalve des Zaterdags (geen aansluiting te Alphen naar Leiden) 16.37, 17.37 alleen op werkdagen behalve dea Za terdags. 18.37. 20 37. 2237. Vertrektijden Waddinxvcen IU minuten later. Boskoop 17 minuten later Alle treinen overstappen te Alphen a.d. Rijn. Lelden—Alphen a. d. RU»Gouda Vertrek Leiden: 6.45 NZ. 7.45 NZ. 8.45. 9.45 NZ. 10.45 12.45. 13.45 alleen des Zater dags. 14 45. 16 45. 17.45 (aansluiting te Al phen alléén op werkdagen behalve des Zaterdags). 18 45, 20.45. 22.45 (aansluiting te Alphen alleen op Zon- en feestdagen). Vertrek Alphen a d. Rijn: 7 08 NZ. 8.08, 9.08 10.08. 11.08. 13 08. 14 08 alleen des Za terdags. 15.08 1608 dagelijks behalvcvdes Zaterdags. 17.08, 18.08 alléén op werkdagen behalve des Zaterdags. 19,08. 21.08, 23 08 al- ,!een op Zon- en feestdagen VertrektUden Boskoop 8 minuten later. Waddinxveen 15 minuten latef. Alle treinen overstappen te Alphen a.d. Rijn NZ niet op Zon- en feestdagen. VOOR DE POLITIERECHTER Huwelijksgeschenk We hebben op de Noordsingel een bruid voor de groene tafel gehad. Met een pips weggetrokken gezichtje, telkens huiverend over ai haar leden. stonJ Aagje, 21 jaar oud en afkomstig uit de Goudse contreien, voor het hekje. De rechter kreeg er meeiU mee en liet haar een atoel brengen. 't Was ook geen wonder Des morgens al heel vroeg, was Aagje door een forse politieman van haar bèd „gelicht." In fl- guurlijke zin dan. want al waa het ont waken nu niet bepaald gezellig geweeat de politieman had alleen kort en bondig gelaat, dat zU moest opstean. aankleden en mee naar Rotterdam, omdat zij een paar weken geleden, toen zU gedagvaard waa wegens diefstallen niet gekomen waa. ZIJ had een tientje weggenomen uit een colbertjasje van haar mijnheer en later f 70 aan bankpapier uit een kistje, dat In de slaapkamer stond. En dan werd ze bo vendien verdacht bij een andere mevrouw, die zU ook met werken hielp, voor vrou welijke Sinterklaas te hebben gespeeld, door haar een paar kousen welk-een welkom geschenk cadeau te doen en een paar velourgofdijnen. En de mevrouw was er zó mee In haar schik geweest, dat zij aan de bcstdlen mevrouw had verteld, dat die Aagje toch zo'n goed kind was. En toen had mevrouw zich herinnerd, dat zU ook een paar kousen en een paar gordUncn vermiste Dit alles heeft Aagje onder een zee van waterlanders aan de rechter bekend. Ze heeft er spijt van en oals. ze nu de gevangenis in moet. De officie* hod daar wel zin in. HU vroeg een maand opsluiting. O. dan zou er van trouwen niets komen. En of de rechter astubllef haar niet in de gevangenis wilde «toppen. De rechter heeft genade Uten gelden. In zovet+e, dat zU wel straf kreeg, doch onvertraagd haar toekomstig huwelUksge- luk kan tegemoet zien. 't Was als een huwelijksgeschenk; een tientje boete en een voorwaardelijke ge vangenisstraf met 8 Jaren proeftUd. Met tranen in de ogen heeft zij de rech- #tcr bedankt en verlucht verliet zU de zaai. Onze bioscopen GROTE VERWACHTINGEN Thalia Theater. Zouden u niet de angstrillingen over de rug varen, wanneer u ala kind op een kerkhof met rond u niets dan de huilende najaarswind door de kale bomen, pardoes in de handen van een ontvluchte galeiboef loopt met een gezicht om Jarenlang nachtmerries van te krUgen? Zoudt u niet vreemd opkijken, als men u een paar dagen later* naar een half-dwazc, zeer rijke lady brengt, die haar dagen slUt niet alleen In bruldatotlet, maar ook in een kamer waaruit het dag licht ivordt geweerd te midden van een versierde zaal met een Jaren geleden aan gerichte brulloftsdis? Zoudt u niet raar opkijken als u jaren later een jaarlijkse toelage krUgt, ruim genoeg om een leven te lelden als een heer met „grote ver- wachtigen"? Zoudt u geen bewonderende blikken werpen als u een meisje ontmoet als Estella. de protégé van de rUke lady? Zoudt u niet zeer verbaasd zijn als blijkt, dat de grote onbekende Maar. halt. de rest vertelt u de film „Grote verwach tingen". En hoe! Boeiend, vol verrassende wendingen met gedurfde overgangen van de ene scène In de andere, met een inte ressante aerle beelden uit het Engeland der 19e eeuw. met schitterende opnamen van het eenzame land van Yorkshire en Dickens zou Dickens niet zijn (want naar zUn boek is de film gemaakt) als er niet een poging in werd gewaagd om de Engelse misstanden, ditmaal op het gebied van dc rechtspraak en het gevangenis wezen in 't algemëen en dc jeugdige ge vangenen. in 't bijzonder, aan de kaak te stellen. Pip als sympathiek jochie, als arme wees, als flinke jongeman, als heer met grote verwachtingen, als men, die eindelijk zUn plicht ziet, ondergaat «1 die sensaties en men volgt '.e ademloos. Dickens' verhaal Is hier levend géworden, dank zij de goede vertolking John Miles. Thalia Theater, voorzien van een nieuwe installatie, met een helder geluld en een duidclUk beeld heeft hiermede de serie jubileum-voorstellingen goed ingezet. DE KLEINE LORD Reünie Bioscoop. Wie, althans van de ouderen, kent niet het verhaal van het Amerikaanse jongetje,, dat opgevoed en levend naar de aard van zijn land. uit dat leventje wordt geplaatst te midden van de stijfdeftige Engelse arrlstocratie, ditj vastgeroest zit aan conventies. vooroorJ delen en standsvoorschriften? En leder] die het kent herinnert het zich met ge-J noegen. al Is het ook doortrokken met het sterk sentimentele dat de Iitteratuuf uit dat tijdperk Frances Hodgson Burl nett's verhaal speelt omstreeks 1880 kenmerkt. De film. 'die men er naar ge maakt heeft, tempert die sentimentaliteit een beetje en haalt naast het verschil in levensopvatting tussen de oude en de nieuwe wereld, meer de sprankelend frisse geest, die spreekt uit het naïeve, onge kunstelde gesnap van het knaapje, naar voren. En men gnuift onwillekeurig als Ceddy onbedoeld en onbewust. zUn hard vochtige. zelfzuchtige, grafriijke groot vader de les leest. Al^us houdt Burnett, middels zUn kleine Lord, alle mensen, die zUn zoals de oude graaf, de spiegel voor en wijst hen de goede weg. Freddie Bar tholomew speelt In deze wat arm aan handeling, maar desondanks aantrekke lijke film. de kleine Lord uitatekend. al lijkt deze «oms voor de 9-jarige leeftijd wat oud en wijs. Dolores Costello Barry- morc brengt een schat van een moeder en verder ziet men goed spel van o m. C. Aubrey Smith. Guy Kibbee. Mickey Rooney hier nog heel wat Jonger dan hij thans is en Henny Stephenson. DE TWEEZIJDIGE VROUW Schouwburg Bioscoop. Greta Garbo is uit de hoge sfeer van het film-drama afgedaald naar de genoeglUko sfeer van de filmcomcdie. Een hele overgang voor Greta, misschien nog meer een dwazs misstap. Want Greta heeft haar stereotype masker afgeworpen, men heeft geprobeerd haar te laten lachen F.n zU lacht, zoals een sfinx zou moeten lachen. Indien deze door een Arabier met een strootje ge kieteld wordt. Neen. de lach van Greta is gekunsteld, aangedikt en dus onecht, waarmede .we maar zeggen willen, dat Greta als de tweezijdige vrouw niets om het lijf heeft Dat wil echter weer niet zeggen, dat dit niemendalletje, want meer ia dit bltj- spelletje In typisch Amerikaanse atijl niet. niet amuseert. Verre van dat. Greta lacht tevergeefs, maar u lacht gul om die dwaze «moutcuze verwikkelingen, waarin de flirtende, dansende en knuffelende Garbo. verzeild raakt en om die olUke Melvyn Douglas. Kortom, het zien van de twee zijdige vrouw is een genot zonder inspan ning en zonder problemen. Huis verkocht, dat geen eigendorti was Tegen de 36-jarige bouwkundige S. H. alhier, die in het Kuis van Bewaring te Rotterdam vertoeft. Is een nieuw proces verbaal wegens oplichting opgemaakt De bouwkundige had In Januari 1944 aan een aannemer te Rotterdam voor ƒ30 000 een huis aan de Krugerlaan verkocht. De koopsom werd betaald, doch het pand is nimmer overgedragen Het ia gebleken, dat het huis toebehoorde aan de echtge note van de bouwkundige, met wie hij op huwelü'tsvoorwaarden is getrouwd, zodat hU het perceel niet kon verkopen. De aan nemer had destijds ƒ10.000 terug gehad, welk bedrag afkomstig was van de door de bouwkundige gepleegde oplichting van een houthandelaar in Ouderkerk aan de IJssel voor ƒ28.000. De bouwkundige is in middels failliet verklaard. EXAMENS f Te Wagenlngen is geslaagd voor het In- 'genieuraexamen Nederlandse landbouw de heer J. Kortenoever. te Gouda. Dtr.F Tteter Hoofd red Leo Ott StaaUL red prof. mr C. W de Vrtea. Chef-red R H v <j Kraals uiteave en druk N V Kottas* dam*ch N>euw«blad ZATERDAG 4 OCTOBER 1M7 TWEEBE BLAD. PAGINA l>« nm t« «„en <U onenllhtdtn. I»n«n Hllltra mu. mrd. «„kn- >11 WH. Rohrman l> d. 4., SS. Hlmmldr. SI, kn „„rkU.k •oDdan Ik «k nurmt, S, nrlai nkrtSwS,. Ilikl. ,l„k„ kkkr bkIWk traSnS, k-«l>' '1,1111,11 ,k nlh Ik dptkltjk, Vttndnhtp Ipun s, N.S.D.A.P Sp SS .,rf,k irkl'nS'fli ,„.„„„1 Sn, Hlller „11. SI. >Uk tw.MlkeklIf, p.tpp, Slkwül, l'nn.lrtjdi,, bnllntkr,. k,m ,p i ,Mlkl »por twrrlrlrl plu,, ultntrlks) tiUupr wkrn. Zo luidt de commentaar van dr Friedrich immer, deetijds door Seysa-Inquart in j land aangesteld als commiasaria-ge- neraal voor beatuur en Justitie, over deze twisten, die tijden* de oorlog |n alle be lette gebieden door ie bevolking met nauwverholen leedvermaak werden ge volgd. Dr Wimmer deflneerde Hitlers twee slachtige peraoonlijkheid ala volgt: ener zijds waa de Fuehrer een fanaticus, een bezetene, een geroepene, een profeet, die het ala zijn zending zag het nationpal- aodaliame over de gehele wereld te brengen, anderzij is was hU een pollticu*. die tn koel en nuehter OTerleg. maar ook met diplomatieke handigheid moest han delen. In volkomrn overeenstemming met zijn karakter en aanleg trof hij aomj on bewust. maar volgen* dr Wimmer ook wel opzettelijk, tegenstrijdige bcali*- atngen. die door zijn partij- en S S.-leiders op verschillende wtjze werden uitgelegd. Het waren deze verachillenie interpre tatie* van Hitlera Inatructlea. die de slechte verhoudingen tuaaen partij en S S toeapitaten Hitier zo zei dr Wimmec voort* was een grote volksmenner, maar geen staatsman, vooral niet op het gebied van de buitenlandse politiek. Niettemin waa de Fuehrer tot zijn dood toe de on bestreden leider van het" Duitse volk ge bleven en Himmler een zijner .trouwste medewerkers. Wat de partij aangaat, deze had tè veel profiteurs geteld Dr Wimmer, het minst beruchte lid van het viertal commissarissen-generaal in ons land (Rauter. Fischböck en Schmidt waren de anderen) bevindt zich op het ogenblik op de plek waar honderdduizenden Joden werden vermoord in het concentratiekamp Dachau. De geallieerde leger-autoritelten. die het kamp hebben opgeknapt, houden er op het ogenblik vele Duitse oorlogs misdadige™ gevangen. Dc gevaarUjluten onder hen (en daartoe behoort ook Wim mer) zijn opgesloten in een bunker en worden door Poolsë soldaten bewaakt. Aldus vertelde dr A E. Cohen, he» hoofd van de afdeling voorbereiding publicaties van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu mentatie te Amsterdam. In Dachau heefj hij bijna twee dagen lang de gelegenheid gehad dr Wimmer te ondervragen. Het kinderlijk inzicht van Seys-Inquart Volgens Wimmer was Seyss-Inqusrt In ét kringen der N S D A P. een weinig ge ziene figuur, omdat hij Oostenrijker was. bovendien Katholiek en zich eerst laat bij da partij had aangesloten "icwel de rijks-commissaris en vage sympathie voor het Nederlandse volk koesterde, gevoelde hij zich in Nederland niet thuis en hij had er de voorkeur aan gegeven in Berlijn een hoge functie te bekleden, bijvoorbeeld die van minister van buitenlandse zeken. Een grote depressie, zo verklaarde Wim mer verder, had alch van de rQkacommta- aarla meester gemaakt toen geheel tegen z(jn verwachtingen In het Neder|and*e volk In Februari 1941 met een machtige ■taking tegen het Dnltae regiem had ge protesteerd. Ook Wimmer zelf had zich toen teleurgesteld gevoeld omdat er uit bleek, dat de missie der Nazi's in Neder land een verkeerde loop had genomen Het moest had Wimmer zich verbaasd «ver de correcte levenswijze van Seyss- Inquart. Deze zou nimmer levensmiddelen van de zwarte markt hebben betrokken Verscheidene malen was Wimmer in Den Haag bU hem op bezoek geweest en hij bemerkte dan, dat de familie niet alleen zeer sober, maar ook zoèder vleoa de maaltUd gebruikte, omdat het vicesrant- soen reeds op wss. Wimmer deed nog een interessante mededeling over het recht op het gebruik vsn kleurpotloden. Het was een ongeschre ven wet in Nazi-Dultsland, dat alleen minlstera hun kanttekeningen op brieven met een groen potlood mochten maken. Aan Wimmer was dit verboden. Hem was de kleur Oranje toegewezen. Daarmee Is het raadsel opgelost, waarvoor velen zich Te Londen is de conferentie van de plaatsvervangers der Grote Vier over de toekomst van de voormalige Italiaanae ko loniën begonnen Noel Charles, sperlaal afgevaardigde van Bevin. drong aan op zo groot mogeiyke spoed bij het uitzenden van een commtasie van onderzoek naar Afrika. Volgens hem waa er geen reden om die commissie niet vóór 15 November uit te zenden. Het voorstel van 7.aroebln (Sowjet-Unle). dat Charles voor de komende wéék voor zitter van de conferentie zoy zijn werd met algemene «temmen aangenomen. ENKES N.V. Wederom is een «Ier Nederlandse industrieën •r In geaMagd de tijdens de oorlogsjaren ge lsden verliezen te boven te komen Thans betreft het de N V. Enkes te Leld- «rhendam. waarvan tot ltM de naam luidde De Eerste Neder) Kogellager en Sehroeven- fabrlek waarmede de N.V zich. naast be- en vtrwertdng van metalen, ook thana oog bezig houdt Uit het JaarversUg over IMS blUkt. dat de fabriek ln het afgelopen Jaar volledig, met orders bezet was. doch nog met ver schillende. de productie remmende moelHJk- he<ien te kampen had Niettemin slaagde het bedrijf er ln het verliessaldo ad f 711M na de gebruike lijke afschrijvingen en boeking van ƒ71000 voor bijzondere koeten. «Ue nog ten laste vin vorige boekjaren komen geheel In te lopen, veame nog 11 tt* resteert ter overbren ging near nieuwe rekening. Het bedrijf is ook dit Jaar volledig van zagen gepiaatgt. die aantekeningen op brieven in de meest vreemdsoortige kleu ren aantroffen. Ala grootste fout van Je Duitse politiek hier te lande beschouwde Wimmer de on bekendheid met de Nederlandse aard De Nederlanders waren volgens hem relatief objectieve lieden, die overigens gaarne neen zeiden, maar Jeze gewoonte ook on der elkaar botvierden In Nederland, zo merkte hU op, ben ik Engeland gaan be- frUpen. Rauter in het nauw Het «rehlef van Himmler. bestaande uit 800 ordners, la geheel in tact gebleven Binnenkort zullen 20 000 fotoeopleën van vo<xr ons land belangrijke stukken naar Amsterdam worden gezonden Er la uit gebleken welke intense belangstelling Himmler voor ons land toonde Bijna Ja- gelijk* stuurde Rauter hem een vrij uit voerig overzicht van de stand vin zaken Deze overzichten worden thans als troe ven in de hand van de Nederkindse jua- ji"® bU bet vooronderzoek legen Rauter. die te Rotterdam gevangen worit gehou den. uitgespeeld Reeds verscheidene malen heeft men Rauter op valse verklaringen .betrapt en dese weerlegd met sUn eigen brieven, het geen Rauter tenslotte In 'vertwijfeling deed uitroepen, dat het nota bene Juist Himmler waa geweeat. die er steeds weer op had gehamerd alle geheime brieven en docu menten ala de nood aan de man kwant Hjdlg te vernietigen, terwijl het nu dirna eigen archief la, dat met alle geheime en vertrouw elUke stukken In nngeachonden ataat in handen van de geallieerden la ge vallen. Terwijl dc voorbereidingen voor het proces tegen Rauter zodanige vorderingen maken. Jat de S.S^Gruppenluehrer binnen afzienbare tijd voor zijn Nederlandse rechters zal worden geleid, ia over de be rechting van dr Wimmer nog geen enkele beslissing getroffen. De vroag of de ge allieerde bezettingsautoriteiten hem daar toe aan Nedorlnnd zuilen uitleveren, kan nog niet worden beantwoord. Een unieke openbare lees- en gtudie- zaal zal Maandag a.s. te Amsterdam wor den opengesteld. Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie heeft een der zaal tjes ifi het eigen gebouw aan de Heren gracht 479 In moderne stijl ala leeszaal ingericht. Hier kan iedereen de na een moeizame arbeid van twee jaren bijeen gebrachte collectie documenten, voor zo ver die geen geheim of vertrouwelijk ka rakter dragen, bestuderen. Tot het vrij te raadplegen materiaal bekoren o 45.000 exemplaren van illegale bladen uit de bézettingstijd en ruim 2500 boeken, zo wel Nederlandse als buitenlandse, die tij dens de bezetting bUv. in Engeland en na de bevrijding in Nederland zijn versche nen en uitsluitend de tweede wereldoor log behandelen. CUfer» van het verzamelde 4 materiaal kunnen uiteraard slechts eenvoorlopig karakter dragen In totaal bezit het Rijks instituut thans 45 000 exemplaren van 750 verschillende illegale bladen en 400 illega le bellctrte-uitgaven Daarnaast beschik: het bureau over 400 In origineel verwor ven dagboeken, die tijdens de bezetting door verschillende Nederlanders in hc: geheim zijn bijgehouden en die voor de geschiedschrijving van ogs land uiterst belhngrijlc materiaal vormen, omdat zij tezamen een onovertroffen beeld geven van de ellende, waaronder „de gewone man" tijdens de bezetting gebukt ging. Om particuliere redenen kunnen deze dag boeken echter niet in de leeszaal worden opgenomen. Van alle tijdens de bezetting uitgegeven dagbladen bezit het instituut voorts een volledig archief over de vijf oorlogsjaren. 30.000 Foto's en 2000 bekend makingen en aanplakbiljetten zUn er aan wezig. 18 000 opgaven van gesneuvelde Nederlanders, die zich zo verdienstelijk hebben gedragen tijdens de bezetting, dat zij op een erelijst voor gevallenen zijn ge plaatst en talloze verslagen over gevan genissen en concentratiekampen. Ook over dc oorlogsjaren in Indië zijn vele gege vens in de leeszaal aanwezig. Een woordvoerder van het Franse mi nisterie van buitenlandse zaken heeft ver klaard. dat het Saargebied, dat een sleu telpositie In mijnbouw en induatrie van het door Frankrijk bezette deel van Duits land vormt, een autonoom gebied zal wor den. indien het op Zondag aanstaande te kiezen parlement de reeds opgestelde grondwet aanvaardt. Economisch zal het Saargebied één zljh met Frankrijk. Naar verluidt zal de landsverdediging en dc buitenlandse politiek dodr Frankrijk be hartigd worden. De woordvoerder zei voorts, dat de be krachtiging der grondwet slechts zou ge schieden in het kader van de internatio nale status, die door de ministers van buitenlandse zaken te Londen besproken zal worden. Ook ln Frankrijk weet men van kleln-behulsd-zijn en welke dro men van baby-commodea er wor den ontworpen, niet elke moeder kan zich die veroorloven, niet wegens de prijzen, maar omdat ze er eenvoudig geen plaats voor heeft. Er moet toch ook een badje tljn endit is to«h eigenlijk nog meer nodig dan een éanklced- ;afel. Een vernuftig Fransman la op het denkbeeld gekomen deze twee nuttige meubels te combi neren. Hier la baby s aankleed- commode-kastje met ingebouwd bad en los blad. waarmee het bad- gedeelte kan worden bedekt, zo- dBt moeder plaats vindt de zuige ling neer te leggen, terwijl ze hem In de kleren steekt. Wij vonden dit plaatje In „L'Album du Figarö" met vermelding van de naam van Joëlle Messelller als de ontwerper van dit waarichUnlijk eerste com binatie-meubel. waarmre de kleine te maken krijgt. Duits verzet nutteloos, zegt Clay Generaal Lucius Clay heeft op een persconferentie medegedeeld, dat de met spanning tegemoet gexiene itjat van fabrieken In de Kngels-Amerl- kaanie aone, die gedemonteerd tullen worden, mogelijk nog deae week aal worden gepubliceerd. Clay keerde aieh acherp tegen de actie, die than* In Duitsland tegen de ontmanteling van fabrieken wordt gevoerd en gaf opnieuw uiting aan de vaatbealoten- held van hrt militaire bestuur om de plannen uit te voeren, ook Indien de Duitsers er georganiseerd verzet tegen aouden plegen. Van de Duitsers moet worden geëist, dat zij loyaal medewerken aan de uitvoering van maatregelen, die door de bezettende macht genomen worden. „Men kan cr zeker van zUn. aldua Clav. dBt de fabrieken, die voor demontage worden aangewezen ook metterdaad zui len worden gedemonteerd". Dc voorstel ling van de omvang der demontages door Duitse woordvoerders is volgens Clay zeer overdreven. De totale waarde der te de monteren fabrieken bedraagt onRevecr 1 milliard dollars, hetgeen slechts een deel van de jaarlijkse vocdselaanvoer In Duits land i» Bovendien zijn de plannen in ver band met het Industrieplan zo zorgvuldig overwogen, dat de verwachting, dat zU Duitsland» wederopbouw zullen belemme ren. misplaatst is Clay elsle van dc Duitsers dat rij meer begrip zouden tonen voor de herstelelsen van dc 16 landen, die reparatie-goederen ontvangen omdat zll door de Duitser* ge plunderd zijn. Inmiddels wordt de Duitse actie tegen de demontage voortgezet. Nadat de sociaal democratische partij tijdens een vergade ring te Berlijn reeds stopzetting van dc ontmanteling van fabrieken heeft geciSt. V[/»nneer wU nan Amerika denken en vooral aan deszelfs bewoners, dan geven wij ons er rekenschap van. dat de Amerikanen Engels spreken, dat de moes ten Europese voorouders hebben mis schien denken wij cr aan. dat er oo<c negers wonen, doch slechts zelden geven Wij er on* rekenschap van. dat een deel der bevolking uit Indianen bestaat, de nakomelingen van de Comancho's of 'dc Apachen. In Nieuw Mexico vindt men nog tal van „pueblo's", steden met een Indiaanse bevolking, die nog altijd hun oude gewoonten, evenals de godsdienst van hun voorvaderen In ere houden. Ze wonen er ln één-vérdieping hjiiajos. ge maakt van een soort klei. vermengd met stro. dat ln de zonnewarmte is „gebak ken". ze bakken hun brood In een primi tieve oven. welke zich buitenshuis bevindt en ze komen er bijeen In de „kiva", een zaal. die tegelijkertUd een soort van ge zelligheidscentrum en tempel ls. Deze tempels zijn zuiver ronde gebouwen met muren zonder vensters en om er binnen te gaan, moet men eerst langs een ladder naar het dak klauteren en vervolgens vla een opening langs een twcedcaladdcr naar binnen afdalen. Hier worden allerlei godsdienstige ceremoniën uitgevoerd, maar geen blanke mag deze ooit bijwonen. Baby hangt aan de zolder F.en Indiaans huia bestaat gewoonlijk uit niet meer difti drie vertrekken, zodat het schoonhouden daarvan niet veel werk eist. Toch is er voor Indiaanse vróuwen volop werk aan de winkel. Ze moeten bij voorbeeld geregeld brood bakken en dit is lang niet eenvoudig. Eerst riioet de oven. Koostiko genaamd, worden gestookt en het la van belang, dat de oven op de juiste temperatuur wordt gebracht. Dan moeten kolen en as cr uit worden verwij derd en eindelijk kan het deeg er met een soort schop, voorzien van een lange steel er diep in worden gebracht. Gewoonlijk worden ongeveer twintig broden tegelijk gebakken en die moeten dan natuurlijk In Maart 1946 stelde het Gsllup-lnstl- tuut de vraag, of er teveel of te weinig ambtenaren waren. Het antwoord luidde: l'veel 73*/». ze rijn nodig 17*/«. geen oordeel Hrit. Een nieuwe enquête heeft uitgewe ken. dat het oordeel van het publiek wei nig la veranderd al zUn er thans meer ■jetisen „die het niet meer weten": teveel W». ze *Un nodig 1VI». geen oordeel H*V Volgen» de publick* opinie kunnen op na volgend» gebieden da ambtenaren het bes' worden gemist: 32*<« distributie. 72*'* contrólediensten. 16*/t rijksburesux. Voorts is 40* van oordeel, dat de regering aich teveel bemoeit met handel. Industrie, be drijfsleven etc. als volgt verdeeld: 16*.i zegt minder bemoeiing met handel, indus trie en bedrijfsleven; 5' wenst minder be moeiing met distributie; 2*/« zag graag minder bemoeiing met wederopbouw en huisvesting. Daarentegen wenst 4' meer bemoeiing met armen, arbeiders en socia le zorgen. 1'handel en industrie, 2*'« wederopbouw en hulsveeting. prartlsch worden opgeborgen, willen re een paar dagen fris blUven Verder moet er worden gekookt. Een klassiek Indiaans middagmaal bestaat uit gestoofd lams vlees. gebakken paprika's, saus van chili peppers en als dessert watermeloen Indiaanse dames zien er niet tegenop haar eigen kleren te naaien en daartoe maken ze dankbaar gebruik van een mo derne naaimachine. Trouwens, ze zijn zeer handig, maken allerlei versierselen en snuisterijen van kralen, welke aan vreem delingen worden verkocht. Ondertussen wiegen ze dc babies in slaap in de wieg jes. die san de zoldering zijn opgehangen. Op de Indiaanse kostschool Een Indiaans meisje énn goeden huize pleegt enkele Jaren door te brengen op de Indiaanse kostschool ln Santa Fe. Daar lrren ze flink wat talen, in de eerste plaats de talen van twee of drie Indianen stammen. het Cochltis. San Felipe en San Domingo. Bovendien flink wat Engels en wat Spaans. Verder krijgen ze les in de vakken, die Amerikaanse meisjes op de middelbare school Ieren en bovendien worden ze Ingewijd ln huishoudelijk werk. weven, borduren, schilderen, tuinieren enz. Meisjes, die de school in Santa Fe hebben afgelopen, kunnen zich voor aller- 1*1 beroepen verder bekwamen, o.a. voor dat van verpleegster. Kunnen haar ouders het kost- en schoolgeld niet geheel be talen. dan kunnen dc leerlingen dit voor een deel verdienen door te helpen in de keuken, door aan de tafel der leraressen te dienen of mei andere werkzaamheden. Haar vrije tijd kunnen dc melijes naar eigen wen* besteden ze kunnen lezen, naar de bioscoop in de stad gaBn. zich vermaken op dc rolsrhaaUcnbaan of d» gymnastiekzaal van de school of luis teren naar de cowbov-verhalen en In diaanse muziek op haar radio-fonograaf De vacantics brengen de meisjes in het ouderlUk huis in haar pueblo door en dan dansen ze op de zonbeschenen pleinen, de Buffaio-dan*. dag aan dag. in een speciaal costuum. genaamd poochanah. dat zij zelf hebben geweven en geborduurd. Want een rechtgeaard indianen-meisje geniet dc voordelen van de Westerse beschaving. maarde oude tradities van haar stam houdt zij in ere Nieuwe aanval op Mohammedanen Gewagende dorpelingen hebben ongeveer 18 km ten westen van Amrltsar egn aan val gedaan op ongeveer 100 000 Moham medaanse vluchtelingen, die op weg wa ren van Amritsar naar Lahore, aldus deelt een militair woordvoeder te New Delhi mede Vijf en veertig Mohammedanen werden gedood, vijf en twintig gewond. Ook zes aanvajlers werden gedood heeft thans dc liberale partij uitstel van herstelbetalingen en demontage voor de duur van twee Jaren geelst. Ook de plaats vervangende Oberbürgemcister van Ber lijn. Louis Schroedcr. heeft in een open bare vergadering stopzetting verlangd. Te Hannover heeft de minister van economische zaken. Koebel, gezegd, dat van de Duitse arbeiders geen begrip vooi de ontmanteling van fabrieken kan wor den verlangd, wanneer het fabrieken be treft. die op vredesproductie zijn omge schakeld. Dc vliegtuigfabrieken Focke Wulff te Bfcmen zijn thans voor ontmanteling aan gewezen. Uit Hamburg wordt vernomen dat men verwacht, dat spoedig een aan vang zal worden gemaakt met de afbraak van de gTootste Duitse sehccpswert. Blohm en Vos*. De houlaaiikap tn het Noordwestelijke deel van de Ver. Staten is zeer intensief Een lading gezaagde stammen wordt met speciale wagons uit hél bosgebied naar de hontvrrii'erkfnde- industrie vervoerd. Joodse immigranten te Haifa ontscheept De naar schatting 1500 illegale Jooda* Immigranten van de „Paducan". het «chip, dat tegelijk met de „Northlands" onlang», door de Britse marine is onderschept, zUn zonder Incidenten te Haifa ontscheept. Er zouden nog vijf schepen met Joodse Im- mlgranjcn ln havens aan de Middelland*» Zee gereed liggen om zee te kiezen. W/AT de meeste indruk op mU hecit gemaakt tijdens mijn verbluf van drie weken in Parijs achrUtt cén mede werker van de „New* Chronicle" aan zijn blad. ls ccn talreeltjc: de Amerlksanic- onderstaatssccrctaris van Economische ZaKcn. William Clayton, dinerend dc avond voor dc conferentie van de zestien landen te ParUs haar verlanglijst ten he ritage van 22 milliard dollar bij Amerika indiende. De Amerikaan gebruikte het dtner ln een van die restaurant», waar men net gevoel heeft ln een ontvangkamer te zit ten eten: rode pluchen stoelen, enorme spiegels en een menu, zo groot als een '«rant, in paarse inkt geschreven Clayton at ln gezelschap van een Frana bankier en terwijl hU xün uitatekend gebraden eend cn fijne doperwtjes at. dwaalden zijn Tcxa&se ogen scherp door de zaal. Niels ontsnapte aan zijn aandacht. Ver van de werkelijkheid Vijf crnttmëteï dikke Wiener Schnitzel*, gehele bordenvol aardbeien met slagroom, massa's hrood (terwijl de avondblsaen juist vplstonden over de opstootjes, die er waren geweest uit protest tegen de vermindering van het brood ra ntsoen) van dit alle» scheen hij notitie te nemen Hij bestudeerde dc donkere, jongeman aan het tafeltje in de hoek en stellig her kende hij ex-koning Peter van Yocgo-Sla- vlé en het Jonge vrouwtje, getooid met drie rijen paarlen. dat kaarsrecht na»l hem zat zijn Griekse vrouw Clayton glimlachte lijntjes, toen ccn bezoekster van het restaurant oen buiging maakte tn de richting van de ex-koning, alvorens zij ging zitten Misschien had hij niet in de galen, dat dc buigende vrouw de echtge note was van een Engels officier, maar dat zag ik wel. Wat moet Clayton en wat moet ik hieruit concluderend? Stel lig niet. dat deze scène typerend is voor het Frankrijk van vandaag De situatie in het huidige Frankrijk wordt veel sterker gekarakteriseerd door de hutsvrouw met haar glanzend zwarte boodschappentas, die in de ru staat voor groente, waarvan de prus in Augustus met tqcer dan een derde werd verhoogd, turend naar de etalage* in dc slagerswin kels en berekenend hoeveel vlees zij kan kopen, bij de tegenwoordig zeer hogo prtlzen; in naam is het vlees vrij. maar inderdaad is het slechts tweemaal per weck verkrijgbaar, of het dunne atokje hrood naar huis dragend, het gczinsrant- sorn voor een gehele dag. Het brood ziet geel. met een korst die taal maar niet bros is. Wanneer men cr in hapt lijkt het even le'tkere. zoete cake. maar het is klef en dc tweede of derde hap kan men a! haast niet meer wegkrijgem De Fransman klaagt echter niet over de kwaliteit van het brood, maar wel over dc geringe hoe veelheid. welke hij er van krijgt: twee honderd gram per dag. De vleespotten van Parijs Melk is slechts verkrijgbaar voor be voorrechte klanten en dan moeten ze het Het Indiaanse kostschoolmeisje met varantie thuis, laat tien hoe zij op school heeft Uren iafeldienen. China doet een voorstel om het veto op te geven China heeft bij de politieke commissie van de V.N. een reaolutle Ingediend. waar- In wordt aanbevolen, dat d« vflf grote mogendheden vrijwillig afstand doen van het recht van veto, wanneer het geval len van vredelievende regeling van ge schillen betreft. In de resolutie wordt verder aan de Veiligheidsraad aanbevalen, bepaalde aan. grlegenheden ala prae«dnrekwestles te be schouwen. waardoor het rveht van veto •r niet op van toepassing ls. zcli nog in de meikwinke! ^aan fcalen. Be zorging van melk aan huis bestaat nog steeds niet in Frankrijk Eieren zijn er volop en zijn niet gerantsoeneerd, maar ze kosten 45 cent per atuk. Zo zuilen Clayton's deskundigen hem wel heel gauw hpbbcn ingelicht, dat het middagmaal, dat hU kreeg geserveerd, geen gewone Frans» maaltijd was Tevens zullen ze hem dag wel onder het oog hebben gebracht, dal het restaurant-diner hc-m juist een Van da zwarte plekken van 'de Franse ecoaomtè te zien gal het feil dat de Franse land bouwer. evenals de Amerikaanse boer, h«t graan liever aan zUn vee geeft dan hat te verkopen om er brood van tq maken, wat voor hem veel onverdeliger ls. Op het ogenblik wordt er in Parijs meer vlta» verkocht dan voor de oorlog De FratM» boer levert alzo een parodie op de uit roep van Marie Antoinette en zegt. wan neer het volk'om brood roept „Laat men maar vlees eten!" En ongetwijfeld hebben Claytons des kundigen hem er opmerkzaam op maakt. dat er slechts twee manieren zUn om aan deze staat van zaken een eind t» maken een strenge contróle op de boe ien een zo strenge contróle als slechU tn een communistische staat mogelijk zou zijn of aankoop van AmerKaanse levtna- middclen om de zwarte markt, die ij\ Frankrijk zeer uitgebreid ts. de voet dwars te zetten Bedoelde deskundlgan zouden vermoedelijk nog een stap verder caan en aantonen, dat dc voedsel- en dg hrandstoffenvoorr.ienlng de twee duister» punten zijn in dc economie, die zich ln ander opzicht merkwaardig snel aan hat herstellen is In de eerste helft van 194T was dc productie van dc Franse induatri» ongeveer op hetzelfde peil als In- 1931. Parijs ziet er dan ook. op het eerstg gé- zicht. opmerkelijk normaal uit, veel nor maler dan een jaar geleden. Daar Parijg vóór Hlle* ren centrum van verkoop van weeidc-artikclen I» krijgt men verkeer delijk. maar desniettemin zeer sterk, d» Indru'c, dat cr grote weelde heerst etalage na rtalngc zijn gevuld mei" par- fumflacops in alle vorm en kleur, met d» hand gemsakte schoenen, glanzend gel» leren reistassen, mooie, lange handschoe nen. Nieuwe Pontiles. Bulcks en Chrys lers. lange, slanke karmozijn-rode of z#«- groeng wagens rijden langs de avenues. EflMr Panslennc» op «traat zien er weer even chic uit als voor de oorlog Haar hoeden, schoenen enz. zUn veel beter dan een jaar geleden. Honger en werkloosheid Het la een klein kunstje te beweren, dat alles is zoals het behoort te zUn. Zelfs d« Amerikaanse toeristen zUn er ook weer; rijke Amerikanen vullen weer de lounges van de grote hotels aan de Champ* Elysées en onlangs kan men er ook Mar iene Dictricht weer zien in een nachtclubk met alle elf Hongaarse violisten rond haarl tafeltje. Ook in Montparnasse en aan de Boulevard St. Germain schUnt alle* weer zijn oude gang te gaan Inderdaad, op het eerste gezicht komt men tot de conclusie, dat het allemaal hetzelfde ls gebleven. Inderdaad is dit niet zo. Want nu de zomer geweken i*. kan men van twee din gen zeker zUn: dat er in de winter, di* voor on* ligt, honger zal worden geleden en daarna werkloosheid zal komen en dat ongehoord grote economische moellUk- heden zich zullen voordoen. Deze moei lijkheden bedreigen Frankrijk tenzij hat in de toekomst kans ziet tot een uitge breider economische eenheid te gaan be horen: hetzij een Europese eenheid vol gen* het plan-Marshall of een West-Euro- pese in samenwerking met de Sovjet staten van het Oosten of door samen werking met Groot-BritUnnl», samen- strijdend tegen de gemeenschappelUke moeilijkheden. Want deze moeilUkheden en niet de ex-koningen, de op pluchen stoelen gereten eend en fijn» doperwtje» eten zUn de onloochenbare wer'selUkheld ln het huidige Europe.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1947 | | pagina 2