w
THEE
^Coöperatie s/
44 et
SIMON DE WIT
NIEUWS.
N NELLE
Koningsdroom op de Móokerhei
NIET TEVREDEN MET UW THEE?
KOFFIE#
Zit-Slaapkamer
zonder pension
Bakkersknecht
flinke Leerling
H.H. TUINDERS
Het mysterie Naundorff
Van schavot tot toneel
Contact op het Marktplein
Sjarifoeddin zal
onderhandelingen met
Nederland leiden
Commissie van Drie'
staat klaar
Explosie bij Apeldoorn
Speculaas
KLEINTJES
ouwenaars
Ceylon Thee
Diverse
Koek- en
Gj,ebaksoorten
jL.
Neef en
Rabouw
ALS EEN GROOT GEZIN
3
,.VX
In het voetspoor van Dingeman
Merkwaardig spel om
Van Oldenbarnevelt
Dokie Durf
De
I—OSPRIJS
voor Londen
WAT GEEFT
I HILVERSUM
DONDERDAG 9 OCTOBER 1947.
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD, PAGINA J
PRIJSCONTROLE BIJ DE
WITW ASSERI JEN
De prijsbehcersirvg hield in de afgelopen
week een grootscheepse contróle op de
wrtwasserijen, die onlangs een nieuwe
prÜzenbeschikking kregen In hoofdzaak
worden twee tarieven gebruikt, n.l. dat
voor „huishoudwasT en dat voor -luxe-
was." De huishoudwas mag kosten 44 ct
per kg., terwijl ook stuksprijzen zijn vast
gesteld. De luxe-was mag 60 ct per kg.
Icostcn. terwijl het stukstarief evenredig
hoger is dan dat van de huishoudwas.
Luxe wasbehandellng omvat het strijken
en vouwen met de hand. dus wat algemeen
als ..opmaak" wordt betiteld, terwijl huls-
houdwasbehandeling mangelen en vouwen
Inhoudt. Het luxe-tarief mag alleen wor
den toegepast op die goederen, welke
daartoe door de klant uitdrukkelijk' zi""
aangewezen.
Verder bestaat er het tarief, waarbij de
hele was als huishoudwas behandeld en
betaald wordt, doch waarbij aan daartoe
aangewezen goederen ie luxe-behande
ling wordt gegeven. In de practijk zal d;t
het meeste voorkomen. De klant betaalt
dan voor de Aangewezen goederen een toe
slag bedragende voor een schort 20 ct.,
een overhemd incl. een paar afknoopbere
manchetten 30 ct, een lange Jas 25ct enz.
De meeste aangetroffen overtredingen
beotonden in het toepassen van het luxe
tarief op alle goederen, ook zonder dat de
klant de luxe-behandeling had gevraagd
en in het separeren door de wasserij von
de huishoud- en de luxe-goederen, waarna
voor deze laatste niet de toegfeetane toeslag
döch het volle luxetarief werd berekend
(schort 35 ct. overhemd 40 ct, lange Jas
45 ct enïz.)
Een Goudse wasserij werd geverbali
seerd omdat, zij niet verzekerd was en de
voor zo n geval voorgeschreven tariefver
laging van 3*/ê niet toepaste.
Dank voor ontvangst der
Engelse gasten
De burgemeester schrijft ons:
De Commissaris- der Koningin In de
provincie Gelderland, onder wiens lei
ding de ..Airborne Pilgrimage" naar Arn
hem en Oosterbeek georganiseerd werd.
verzocht mij zün dank aan de Goudse be
volking over tc brengen voqr haar harte
lijk medeleven en haar medewerking bi]
het bezoek der Engelse gasten aan Gouda
op 19 September.
Het is de Commissaris gebleken, dat het
bezoek op de Engelsen krote indruk heeft
gemaakt.
De dank gaat In het bijzonder uit Daar
die personen, organisaties en bedrijven,
welke aan de ontvangst een actief aan
deel namen
ZWARTB BEENDERLIJM.
De Prljscontröm te Gouda verbaliseerde
een tweetal firmpnten ener meubelfa
briek. die beenderlijm kochten zonder in
het bezit te zijn van een toewijzing en U*/«
boven de geoorloofde prijs betaalden De
leverancier van de zwarte beenderlijm
was een kantoorbediende ener Goudse fa
briek. waar dit product wordt verwerkt.
Ook hij kreeg een verbaal.
HERWONNEN KUNSTBEZIT.
Volgende week Is het de laatste Woens
dagavond. waarop van 8 tot 9 30 uur
de tentoonstelling „Herwonnen Kunstbe
zit" met schilderstukken van zeventiende
eeuwse Hollandse meestors ln het nieuwe
museum „Het Catharina Gasthuis" te be
zichtigen zal rljn.o
GOED IN EPE AANGEKOMEN?
De dertig Jongens, die gisteren naar het
Goudse Koloniehuis „De Bysterbosch" te
Epe vertrokken, zijn goed aangekomen.
AT
AAR
ANNEER
9 October s.se uur Fleewelenslngel w:
Openbare verkoping goederen door deur
waarder R. van Blokland
t October S uur Nieuwe ftchouwburg: Op
voering „Nieuwe Ministers" door „De Ko
medianten"
Oct. I uur Reünie Bioscoop: Filmavond
Filmliga, vertoning ..Hlmlaspelet"
IS Oct. tt uur De Beursklok: Toogdag Bond
van Chr Scholen.
II Oct. I uur Central: Vergadering Ned
Vereniging van ex-politieke gevangenen uit
de bezettingstijd,
tl Oct. S.J» uur St. Janskerki Avondgebed.
Uitreiking nieuwe bonkaarten
en schoenenbonnen
Uitreiking nieuwe levensmiddelenkaarten
(medebrengen tweede dlitributlestam-
kaarten en bonkaarten 7111 en tchoe-
nenbonnen volgens cijferaanduiding 1
en verjaardagsbonnen voor kinderen ge
boren ln OctobeT en November 1832 tot en
met IMS en ln December IMS en Januari 1M7
(medebrengen tweede dlstrlbutleatamkaart en
Inlegvel met bon «11 resp 114) bij Dlatributle-
dtenst. Westhaven 33. van II en 1—4 uur.
Zaterdags II uur: r,
Vrijdag: Ko—
Zaterdag: Le--LU
Apothekersdiemt
Hendrikstraat 15c
„NIEUWE MINISTERS"
Johan Kaart en Magda
Janssens op dreef
Jaren geleden stond ln een Frans- blad
het volgende grapje: een meisje doet aan
haar vader de mededeling, dat ze zich gaat
verloven, en ter nadere Informatie voegt
ze er aan toe. dat haar aanstaande mi
nister Is. Inplaats van hogelijk vereerd ta
zijn. zoals paste, heft vader de vinggr
waarschuwend op: ..Je moet het zelf we
ten. kind. maar als Ik jou was. nam ik
liever iemand met een baantje met een
beetje meer vastigheid".
Zo schijnt het nu nog te zijn. Als men
tenminste André Birabeau in zijn „Nieuwe
ministers" mag geloven, is een oorveeg
voldoende om iemand uit zijn minister-,
lijke zetel te laten tuimelen. Nou ja. die
klap was wel èen vaderlijke vermaning,
maar dat weet de buitenwereld niet. Die
weet alleen, dat de terechtwijzing afkom
stig is van de bode.
De schrijver heeft Johan Kaart ln de
gelegenheid gesteld een massa puntlghè-
den en zotheden, politieke steken onder
en boven water en rAke zetten te verko
pen. waarbij de veronderstelling geopperd
kan worden, dat hij ze nog vermeerderd
heeft met een paar van eigen maaksel.
De wijze, waarop hij het deed en de ma
nier alleen, waarop hij met z'n neus
werkt, wel. een mens zou er voor op z'n
stoelleuning gapn znten om hem toe te
juichen. Dat dit niet gebeurde gister
avond in de schouwburg bij de opvoering
door „De Kom'dlanten is alleen toe te
schrijven aan het feit. dat men er dood
gewoon geen^tijd voor had- Want Magda
Janssens deed ook een duit in 't zakje. En
hoe! Rad van tong. levendig, expressief in
gebaar en mimiek, 't w«s een en al zot
heid en geestigheid, wat de klok slpeg.
waarbij gelukkig slechts een enkel ge
zegde uit de toon viel. Plet Urban, als
collega-bode op 't ministerie had mede
een groot aandeel ln de algemene vreugde.
Peter Storck was een kamerlid. Mimi
Lintvelt een charmante jonge vrouw (ze
mag haar stemmetje wel Iets meer uit
zetten), Riny van Slingelandt een actrice,
Willem Faassen de secretaris des ministers
en Clerhard Alexander had de moeilijke
opgave, serieuze dingen te moeten zeggen,
wat hem goed afging. Het publiek heeft
zich met deze twee nieuwe ministers bui
tengewoon vermaaló. Vanavond zijn ze
er weerl
„Blonde Greet"
Het toneelstuk „Blonde Greet" dat „De
Haghespelers" gisteravond in een heel
matig bezet Concordia opvoerden, heeft
het karakter van e4jp gruwelijk drama en
men zou veronderstellen dat er menige
traan bij geplengd ls Doch dat Is toch niet
het geval, want een groot deel van al die
nogal gezochte, meest onwaarschijnlijke
droevigheden, werd het publiek eigenlijk
zo maar een beetje terloopa medegedeeld
ln gesprekken van buitenstaanders en fei
telijk la het haast de hele duur van de
opvoering bezig gehouden met de beleve
nissen van twee heel andere mensen. En
om die belevenissen, de samenspraken
vooral, soms een tikje overdreven, maar
vaak kostelijk natuurgetrouw, heeft men i
hartelijk gelachen. Het waren Jan van
der Horst en mevrouw Bouwer, die op
voortreffelijke wijze een paar Rotterdamse
volkstypes brachten en met handeling en
dialoog het publiek boeiden en vermaak
ten. Zij drongen heel de dramatische rest.
eigenlijk toch de hoofdzaak van het stuk.
naar de achtergrond temeer, daar de ove
rige spelers, kwalitatief ook aanmerkelijk
minder waren. Dirk Janse waa, In de rol
van Jan Beuitv ala vader een beetje te
zoetelijk, leek Ih de acène op het kan
toor. al heel weinig op een woedende man
uit het volk. HIJ vertelde ln het laakte be
drijf. dat hij zo blij ui^ de gevangenis
kwam. maar liet van die blijdschap niets
merken. Leo Janse, bracht helemaal geen
temperamentvolle verliefde jongen, maar
een echte saaie Piet. Alle Lindthout. als
Blonde Greet, was stellig niet onvoldoen
de. doch haar voortdurende apathie was
toch wel ln strijd met de. bewering dat
ze zoveel in het huishouden der Bloms
deed.
WEGGEZUIVERD.
Bij beschikking van de minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen is
op grond van de desbetreffende bepalin
gen van het Zuiveringsbesluit 1945. ont
slag uit zijn functie verleend aan G. A.
Nljhuis. onderwijzer bij het openbaar la
ger onderwijs te Gouda, met ingang van
1 Mei 1945.
ONEERVOL ONTSLAG.
Bij beschikking van de minister vin
Oorlog iByAt rekenen van 15 September
1947. met Repassing van de bepalingen
verleend, pit de dienst bij het reserve-
personeel der landwacht aan de reserve
kapitein H. M. v. Triet.,yan het wapen der
artillerie.
KAASMARKT WOERDEN.
Woerden. 8 October. Aanvoer 217 partijen
kaas. met riiksmerk le kw. 136—143.
tweed kW. f 130134. zware kw. 146.
Handel traag.
B. D. Grootendorst t
Verdienstelijk stadgenoot
heengegaan
Te zijnen huize ls gistermiddag op 71-
Jarige leeftijd plotseling overleden de
heer B, D. Grootendorst. die naast de uit
oefening van zijn beroep als winkelier in
tal van functies geestelijke, maatschappe
lijke en sociale belangen zijn geboortestad
heeft gediend.
De heer Grootendorst was een zeer ke-
waardeerd medewerker, een man. die zien
door persoonlijke bemlnlijkheid veel
vrienden had verworven en die met grote
toewijding en trouw zijn functies ver
vulde. Deze trouw blijkt wel hieruit, dat
hU de meeste van zijn bestuurslidmaat
schappen tientallen van jaren uitoefende.
Zijn gezondheidstoestand had hom de laat
ste tijd genoopt zich terug te trekken. Dc
heer Grootendorst is voorzitter en lid ge
weest van de kerkeraad der Remonstr.
Ger. Gemeente, die hem eerde, door hem
bij zijn uittreden tot buitengewoon be
stuurslid te benoemen en als zódanig in
zijn midden te behouden. Verder is hij
voorzitter of bestuurslid geweest van het
Middenstands Borgstellingsfonds voor
Gouda en omstreken, van de Ondcrl.ngc
Brandweer Mij „Gouda", van het leesge
zelschap „Onze Leeskring", van het de
partement Gouda van de Mij „Tot Nut van
't Algemeen", van de Loge ..De Ware
Broedertrouw" van de orde van Vrijmet
selaars. van de Vereniging »tot bereiding
en uitdeling van soep „Draagt Elkanders
Lasten", van de Goudse Winkeliersver
eniging. van de Toneelkring „Goudsbloeén"
en van de Commissie voor Oranje- en
andere openbare feesten.
De teraardebestelling is bepaald op
Maandagmiddag halfdrie op de Algemene
Begraafplaats.
DIEFSTAL VAN KATOEN.
De politie heeft gisteravond twee jonge
lieden. 18 en 20 jaar oud aangehouden, die
in een zak zestien spoelen katoen ver
voerden. die zij hadden gestolen bij een
touwfabriek waar zij werkzaam waren.
EXAMEN EENVOUDIGE
HUI8HOUDKUNDE.
Voor de examens eenvoudige huishoud
kunde werden twin'ig candidaten ge
ëxamineerd. Onze stadgenote, mei M W
E v. Dorst legde het examen met goed
gevolg af.
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
25—28 De hele dag s|klder. Clowntje
Rick en Bunkle ln de speelkamer. Er was
daar ook zoveel leuks! Zoveel speelgoed
ft had Ric.k nog nooit bU elkaar gezien. TdU
'kent hielden ze zlqh weer met Iets anders
bezig; er waren ook aijio's en spoortrein-
tjes. en dat vond Rick helemaal prettig.
Ze reden er de hele kamer mee rond en
hadden een plezier van belang!
Maar Rick. die dc vorige nacht, op de
boomtak niet zo heel gemakkelijk had ge
legen. begon op een ogenblik slaperig te
worden. HU geeuwde elke keer en hij
werd moe 't Was ook zo'n leuke dag ge
weest en ze hadden zo druk gespeeld!
Beertje Bunkle zag dat wel.
Het begint al avojid te worden.» zei
hij. Zullen we maar gaan' slapen? Dan spe
len we morgen weer verderl
Nou, graag! zei Rick. Maar waar moe.
ten we slapen?
Kom maar mee. zei Bunkle. Dan zdl
ik 't je laten zien!
Een dalegatje van leden van de Indone
sische republikeinse regering, onder lei
ding van Sjarifoeddin, is benoemd om de
onderhandelingen met de Nederlandse
regering te hervatten, zo meldt Antara
uit "Djokjakarta.
Na een Informele vergadering heeft de
Commissie van Drie een communiqué uit
gegeven waarin wordt gezegd, dat de le
den zich bereid hebben verklaard onver
wijld naar het betrokken gebied te ver
trekken met het eerste vliegtuig. dBt be
schikbaar is. Evatt vertegenwoordigde
Australië op deze vergadering daar Kirby
te'Sydney vertoeft. Men neemt aan. dat de
Commissie, na te Sydney te hebben ver
gaderd. naar Indonesië zal vertrekken.
Een dode, drie zwaar
gewonden
Woensdagmorgen is bij het opruimen
van oude Duitse munitie ln de Soerense
bossen bij Apeldoorn, door manschappen»
van de le.compagnie van de opruimings-
en borgingsdlenst der Koninklijke land
macht uit -Hoog-Soeren. een ernstig on
geluk gebeurd, dot de chauffeur-korporaal
W Mulder uit Hattum het leven heeft ge
kost. Drie andere militairen, sergeant-
majoor C. A v d Bolt uit Soest, soldaat
le klas A. Duistermaat uit Zutphen en
soldaat A Cremcr uit Coevorden werden
zwav gewond ZIJ zijn naar het Juliana-
Ziekenhuis in Apeldoorn overgebracht
Men vreest voor hun leven. Daar de toe
stand zo ernstig Is, dat zij op het ogenblik
niet verhoord kunnen worden, tosten de
militaire autoriteiten over de oorzaak van
de ontploffing nog volkomen" in het
PLAATSELIJK NIEUWS
Ammerstol
Ontslag gehandhaafd van
majoor J. N. Breunese
Bij Kon. BeSluit Is ongegrond verklaard
het beroep van majoor J N. Breunese
tégen het besluit van de minister van oor
log. waarbij hem ongevraagd eervol ont
slag is verleend uit de militaire dienst.
Vast staat, dat appellant veel goeds ln
het belang van de Nederlandse militairen
heeft'verrlcht. HU heeft evenwel in woord
en geschrift uitlatingen gedaan, waarvan
hij wist. althans,kon vermoeden, dat zij
aan de geleidelUke Duitse penetratie voel
gaven en het warm houden en ontwikke
len van de vaderlandse geest van verzet
belemmerden. Persoonlijk is* de appellant
weliswaar van goede gezindheid geweest
en veelal achtte hU zich door de nood der
omstandigheden gedwongen uitlatingen als
bovenbedoeld te doen dah wel voor zUn
rekening te nemen, doch dit heft het
ontoelaatbare van deze uitlatingen niet op
Overigens moet rekening worden gelipu-
den met de omstandigheid, dat die uitla
tingen vallen binnen het tUdvak van ruim
een Jaar na de capitulatie
Ten voordele van de appejlar., pleit, dat
hij in vele opzichten zich goed heeft ge
dragen. Op hem ls dan ook nleRvan toe
passing het zuiveringsbfsluit 1945 Niette
min is zUn houding ln verband met de be
zetting zo geweest, dat er termen aanwe
zig zijn aan hem. zij het dan ook eervol,
ontslag te verlenen.
Mitsdien heeft de Kroon het besluit ge
handhaafd.
Oir F Tietei Hoofdred Leo Ott «taatk
red prof mr C W de Vries Chef-red 8
H v d Kraata Uitgave en druk N V Rotter
damseh Nieuwsblad.
loqw van 20 woningen aanbesteed.
B. en W. hebben gistermiddag aanbe
steed het bouwen van twintig arbeiders-
woningen aan de Capellelaan en de
Nieuweweg. Er waren vier inschrUvers.
Laagste inschrijver waa de heer A. v d°
Lecq.ti Bergambacht voor 304.236. hoog.
sie de heer A. L. van looqt te Groot
Ammers voor 324.875. De gunning werd
aanaehouden.
Aanrijding. Op de hoek van de Gr.
Kerkstraat en de LekdUk botste een mo-
tvrijder tegen een auto. De koplampen
vim de auto werden vernield. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor
Bocfeg^ven
Het dode kalf. Al was het kalfje dood
geboren, toch moest J. H. van L. uit Bode
graven terecht staan, omdat hij clandes
tien had geslacht. Want. het verder be
handelen van het dode kalfje viel ook
onder clandestien slachten, en daarvoor
eiste de'officier bU de Haagse politierech
ter 100 boete of 2 maanden hechtenis en
voorwaardelijk twee maanden gevangenis,
straf met drie jaar proeftijd. De rechter
wilde er rekening mee houden, dat het
dier eigenliik al dood was en hij veroor
deelde tof f 250 boete of 25 dagen hechte
nis en verbeurdverklaring van het vlees.
Het zwaargewicht-tournooi
te Brussel
Woensdag werden te Brussel de kwart
finales gebokst van het zwaargewicht-
tournooi. uaarvan de winnaar de Euro
pese kampioen Woodcock mag uitdagen.
De uitslagen lulden- Wilde (België) wint
door technische k.o. in de tweede ronde
van Dl Paoli (Italië): Olgk (Fr.) wint door
k.o. in de tweede ronde van Van Deuren
(Bel- gië): Eugene (België) wint op punten
van Martin (Italië): Weidln (Oostenrijk)
wint van Bertola (Italië) door opgeven
in de eerste ronde.
In de halve 'finales, die IB October wor
den gehouden; komt Eugene uit tegen
Wilde, et) Wejdln tegen Olek.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv Kerk Beroepen te Hulzum
(buitengew. pred pl.) Jac de Vos te Ro*-
terdam-Vreewijk Aangenomen naar 51.
«tponshaxen (toez.) F H Breukelman te
^Kithem Bedankt voor Bleiawijk H A v.
Slooten te Haaften. Drietal te Maarn: H.
Harkema te Wijk bij Heuxdcn. M. J W.
Knifcscheer te Varik en A M Zonnenberg
te Ooltgensplaat
Geref Kerken Beroepen te Rotterdam
(vac. ds Van Sluys en dr Schippers) C. B
Bavinck te Voorburg en M. wilschut 'e
Hilversum; te Bodegraven J F Colenbran
der-te Ommen; te Krimpen a d. Lek M <jp
Regt. cand te Loosduinen. Twêctallen te
Rotterdam-Kralingen (vac Th Delleman)
J. Attema te 's-Gravenhage-O en J C J.
Kuiper te 's-Gravenhage-W en (vac.
G.tR Kuypcr)/jr P G. Kunst te Amster-
dsm en A S Timmer te Apeldoorn.
NEDERLAND—OOST-INDU
Bfngkalls 7»v Amsterdam te Batavia
Poetau I.aut Soerabaya-Amst 7 v P Soudan
Radja BataVla-Amsterdam I te Suez
Sumatra Amsterdam-Bgtavla 8 v Guena
Utrecht Rott-tgatavla 7 te Singapore
WATERSTANDEN. OCTOBER.
Keulen 0.12 -Óioi; Ruhrort -1 94 -0 03:
Loblth. Rtln. 7.83 +(hoi. NUmegert. Waal. 5 51
onveranderd: Arnhfem, NederrUn en Lek. 5.97
0 03; Lith. laag waty. Maas -0 40
Mist U nog steeds die pittige geurige theesmaak v
vroeger, toen theedrinken qen genot'was.
KAMPHUIZEN, de koffie- en theevakmensen sinds 1881
hebben die theesoorten weer waarvan U echt geniet.
M. J. KAMPHUIZEN, Lage Gouwe 14,
Telefoon ?755, „In 't Vergulde Lam"
Te ku«ip Een cdVrler-fict
banden en dichte bak.
Cbppenerateee 30
Te koop gevr.: Een i. g. st.
platte kruiwagen. K. Koster,
s-Gravenbroekseweg
Reeuwijk
Te koop: Twee pers. houten
ledikant. Weth. Ventcweg 168
Reclame
geurig,
krachtig s
P«r pakje
pmr pakje
54 ct.
64 ct.
74 ct.
Dominion Tea
Adinda Thee
Naaiwerk gevr., nieuw en ver-
itelwerk. Gouwe 111. 1 x bellen.
Te koop: Een haard, z.g.a.n..
ovcrcompl. H. Ziel. Noodh.
Van Ooorstraat 17.
Te koop: D. bl. winterm, en
regenmantel v. meisje v. 10 J,
Da Costakade U.
Te koop:. D. bi. H. winterjas.
f'„ nf. (jekker) 'en br. D. mantel
(alleen punten). Br. No. 220
Bureau van dit Blad
Ruilen: Jongensjekker, leeftijd
14 tegen pünten. Zoutman-
straat 13.
Te koop: Een pers ledikant
bed; 2 gummi sloopjes.
sleutel. Pretorlaplcln 2.
Te koop gevr.: Goede Jas v.
Jongen 17 j. Zoutmanstraat 13
Te koop: Twee wollen kinder
jurken en Jasje, 1ft. 2 J. Blee-
kdraalngel 8.
Te koop: 1 pr. dnkr. bi. dames
schoenen. ra. 41. Karnemelk-
Slpot 118
Te k >op gevrjl Haardkachel
Adres: T. Boere, Cronjéstr. 2.
Te koop: Wecgsch. pl. 7 gelijke
gewichten: helningsch.. Eng
sleutel. Petorlapleln 2
Te koop gevr.: Kinderbox. Br.
met prljsopg onder no 323
Bureau van dit blad.
Te koop: Grote houten schuur.
7 x 4'.- m Te bevr. Kuiper
straat 46
Rullen. Hoge klndéNch.. m. 23
voor m 24. Te koop: Jongens-
cape Noodgodsteeg 28.
Jdngen gevr. v. licht atelier
werk. Ut. 14 k 15 J. Noddgod-
steig 29.
Te koop: Wasmach. motor Velo
127 v. met slijpst. en polljit-
Lorsfl Stolu-ljkersluls D 80.
Tc koop: Tafeltennis, compl.
J 32.50. Koffergram. met tien
platen 170. Stolwljkerslul» D 80.
Juffr. vr. thuiswerk, geen
naai- of bfelw.. liefst lampen
naaien. Br. No. 505 Bur. van
dit Blad
Te koop: Pr. Axminster Kar
pet. z.g a.n.. 2 4 m Br. No
334 Bureau van dit blad.
Te koop: D. fauL JMM; l p.
K. sch.. z.g.a.n.. bl.. m. 21 I «.so.
Mlnderbroedersteeg 18.
Te koop: t> en H. rijwiel,
'chroom, m en z. banden. Kon
Wilhelm, wég 178.
BIEDT SUCH AAN
MEISJE
II Jr.. Mulo-dlpl 1 Jr. kan-
toorerv., dlpl. typen, voor kan
toor. winkel en hulsh. of Iets
dargel. Brieven onder no. 8443.
Bureau van dit Blad.
Jongedame vraagt gestof
feerde
Brieven onder no. 3697, aai
Adv.-Bur. Houtman. Burg.
Martenestraat 8. Gouda
Wij vragen:
of
BakkerU Firma J. SLEGT.
Tocht 23. ReeuwUk.
Te koop: net bnrgerweonhuls
met schuren en H.A. best
grasland, even bulten Gouda,
met woningruil in of dicht
bij Gouda. Brieven onder no.
3436. Bur, van dit Blad.
Bejaarde Dame vraagt ongem.
Zit- en Slaapkamer
of Zit-Slaapkamer
met of zonder pension. liefst
omg. Martensslngel— Krugerln.
Br. m. prljsopg onder no 3431,
Biiresu VTVidlt Blad
Flinke Brood- en
Banketbakkersbed.
23 Jr.. v.g.g.v. P.G.. zag zich
gaarne geplaatst, waar veel
banket ls. Brieven onder no.
1447, Bur. van dit %lad.
1.200,000 Nederlanders hebben zich
verenigd in de Nederlandse Verbruik®,
coöperaties. Tegen alle verdeeldheid
flor werejd in
Als één groot gezin zorgen zij zelf
voor all?8, wat zij nodig hebben. Beter,
goedkoperZij bezitten 16 eigen
fabrieken en 1100 éigen winkels. Zij
zijn zeker van de beste kwaliteit en
betalen nooit meer dan nodig is. Dat
is ZELFVERZORGING! Zo hebben
1.200.000 Nederlanders zich bevrijd
van winstbejag en egoïsme. Dat is
Coöperatie! Daar hport U óók bij!
SLUIT U AAN KOOP BIJ DE
DONDERDAG 9 OCTOBER 1947.'
EERSTE BLAD, PAGINA S
I.
WJAAR op het l..t.t v.n de oorlo, ontrenend .wa.r ,evoeht.n 1. en èin dorp Mldde-
lur. tot.al v.n de .ordbodem verdween. k.n men „ek.„ d, buu„
van de rutnes van de plasmolen. aan de voet van een ruige heuvelrug dl. 75 pet van
lijn bebossing verloor, de noodwoning van de schilder Mourlk vinden. Mourlk een
natuurmens, die at ,0 Jaar aan dc Mookerhel woont en cr.llr, verloor behalvl rtln
geestkra^lrrljn talent en rijn d.gelljk.e genieting: de Weer.pTTg.llng v.n dr opkomende
ron in de ven voor r.jn deur. heelt een makker gekregen, die de eenzaamheid met hem
deelt, een man van tegen de veertig met het voorkomen van een artirt en van een
ristodraat. Deze man - het ls wonderlijk en men zal denken, dat we beeldspraak ge
truiken om hem nader le typeren, maar het Is een lelt: dere man had koning van
Frankrijk kunnen zijn. HIJ werd hel nl«. omdat hu karakter had. hij. Louts de Bourb®.
ter onderscheiding van andere Bourbons Bourbon-NaundorJJ genoemd
Het heeft veel von een roman.
Die roman begint op Versailles in het
Jaar 1789. Ver terug dus.
Hij begint met het gelul van een doods
klok.
Het hof rouwt. Het hof van Lodewijk
XVI rouwt, omdat dc dauphin is gestor
ven. Hij telde pas acht jaren. En nu is
een ventje van vier de dauphin. Lodewijk
Karei. Het kind wordt met de te'ddrste zor
gen omringd, want het zal de toekomstige
honing van Frankrijk zijn. Wel is de
schaduw van de revolutie ai over het ko
ninklijk huis gevallen, maar njemand kan
de grote tragedie voorzien, waarvan htet
laatste toneel gespeeld zal worden op het
schavot. De geneesheer Guillotin heeft hot
Instrument, waarmee zo pijnloos mogelijk
een einde aan *het leven van Lodewijk
XVI en Marie Antoinette zal worden ge
maakt. nog niet uitgevonden.
Het lot van de dauphin
Het kind wordt dus met de tederste zor
gen omringd. De dauphin is ingeënt tegen
de pokken. De hofartsen hebben de
dauphin in zijn slaap de prikjes gegeven
Het kind zal koopts krijgen. Dadelijks
wordt rapport opgemaakt over de pokjes
van dé dauphin.
Een zaak van^.gcen betekenis? In een
goede roman is niets zonder betekenis.
We gaan voort.
Weer een sccnetje in Versailles. De
dauphin stoeit met één van zijn gouver
neurs. Het kind struikelt over. de rand
var\ een bassin van het beroemde water-
Wprk en krijgt een wondje aan het scheen
been. Het wondje wordt behandeld. Dage
lijks wordt rapport opgemaakt over het
wondje op het scheenbeen van de dauphin.
Een zaak van geen betekenis. Maar in
een goede roman
Opnieuw een soenetje in Versailles. De
dauphin mist al dagen Jang zijn wit lieve
lingskonijn. Het diertje wordt gevangen
en teruggebracht. De dauphin is zo ver
rukt, dat hij zijn schat onstuimig aan de
borst drukt. Het konijntje schrikt en bijt
van angst de dauphin in dc lip. De ge
wonde lip wordt behandeld. Dagelijks
wordt rapport opgemaakt over het wondje
In de lip van de dauphin.
Ook dit lijkt eèn zaak van geen beteke
nis Maar dc roman gaat voort. Nu met
een triest hoofdstuk over de gevangen
neming van de koninklijke familie, want
er zijn aanwijzingen, dat de koninklijke
familie een oorlog tegen Frankrijk tracht
te ontketenen, die Lodewijk XVI hoopt te
verli^en. om dan van de revolutie verlost
te zijn. Lang duurt het próces van hoog
verraad., maar met een kleine meerder
heid van stemmeh wordeinde koning en
de koningin tenslotte ter dood veroor
deeld. Do dynastie ls geëindigd.
f<arl Wilhelm Naundorff. die ln 184$ op
M-jarige leeftijd te Delft stierf en als
Lodewijk XV11. koning van Frankrijk ter
plaatse begraven werd.
De dauphin er/'^jn zuster zijn gevangen
ln de Temple.
De geëmigreerde prinsen roepen de
dauphin uit tot Lodewijk XVII van Frank-
rjjk.
Msar in 1895 wordt officieel bekend ge
maakt, dat de jongen ln de Temple is ge
storven. De overlijdensacte is volgens alle
regelen der kunst opgemaakt. Nochtans
'"opt het gerucht, dat Lodewijk XVII uit
oe Temple is ontvoerd en dat een wild-
vreamd kind in zijn plaats is gestorven.
„Ik ben Lodewijk XVII"
Na de val van Napoleon wordt een broé-
f,e.r van Lodewijk JFVI, die niet Helemaal
vijandig tegenover de revolutie had go-
staan tot de troon geroepen. Hij noemt
zich Lodewijk XVIII. Maar plotseling dul-
Ken er allerlei lieden op. die beweren,
Lodewijk XVII te zijn, die dus als kind
uit de Temple zouden zijn ontvoerd. Er
zijn hoogadellijke pretendenten bij. maar
ook arme patjepeërs. Allen lieden, die
'*8ende willen profiteren, dat de
oauphln ln leven zou zijn gebleven.- Maar
zij worden ontmaskerd, op één na
«aundor/f. een horlogemaker uit Spandau.
vcrtelt bijzonderheden uit zijn
i«5 en' al'ee" de dauphin en de
de hofhouding kunnen hebben
geweten. Al zijn mededelingen zijn con-
ttol,erb..r HU liuit precle, op de
die in de medische rapporten
•H?» ®*,chreven. de littekens van zijn in-
van zijn val over de rand van een
Jontein en van de konljnenbeet in ajn lip.
hoVi«ei!<'',^k xvni Rela-'t opgraving van
H,ii van dr zogenaamde dauphin. Hij
*®kerheid hebben. Hij wil oen zorg-
u.«.onderzoek- hfaar op het ladtste
genblik wordt het onderzoek op zijn
w afgeIast
gen? 'tan daartoe hebben bewo-
Sterker nog: wat kan de zuster van de
oauphin, die de revolutie -had overleefd,
hebben bewogen, dat ze Naundorff,
'elkenj en telkens op een onderhoud
naa aangedrongen, niet heeft willen ont-
vangen, haar leven lang niet?
En wat kan er de oorzaak van zijn ge-
weeat. dat op Naundorff bij herhaling
••nil.,e„ c«n jeplecgd'
lamnjeeo rff? t en'*® conclusie was: een
«En hij heeft tevergeefs gestreden voor
L? *rkenn'ntf- tevergeefs geijverd voor
erstel in rechten en tevergeefs gepleit
voor teruggaaf van het famlliekap^aal, dat
De dauphin Lodewijk Karei, die (n 1795
in de Temple, waar men hem oevangen
hield, officieel heet te :pn gestorven, maar
die als Naundorff tot 1845 20u zün
blijven leien.
schillende takken van de
s verdeeld.
Naundorff te Rotterdam
Totdat hij in Nederland strandde.
Op 25 Januari van het jaar 1845 arri
veerde hij uit Londen te Rotterdam,, met
graaf M. Gruau de la Barre, die zijn zaak
trouw toegedaan was en een Engelse con
structeur. Hij wa» nl. op weg naar Zwit
serland om er te trachten, de ataat te
interesseren voor een paar uitvindingen op
militair gebied, o.a. een nieuw type brt-
santgranaat. de „obus Bourbon
Te Rotterdam ontmoette hij een bekende
advocaat, mr H. J. van Buren, die van zijn
uitvindingen vernam en hem bewoog In
Nederland te blijven, opdat hij een samen
komst met enkele hoge Nederlandse offi
cieren zou kunnen arrangeren.
Mr van Buren wist van luit.-kolonel
Wm de Bruyn gedaan te krijgen, dat hij
te zijnen huize (in Rotterdam! een diner
zou geven, waartoe enkele andere hoofd
officieren zouden worden uitgenodigd. Dit
diner werd in de lente gehouden en daar
bij zaten, behalve lult.-kolonel De-Bruyn,
die chef van het departement artillerie
van het ministerie van oorlog was. lult.-
generaal Steuerwald. inspecteur van de ar-
V'leric. generaal-majoor van -dc artillerie
Jaft Philip baron de Glrard de Mieiet van
Coehoorn. aide-de-camp van koning Wil
lem 11 en de graaf Gruau de la Barre aan.
Na het diner begaven de heren zich
naar de daktuin van luit.-kolonel Dc
Bruyn een creatie, die nieuw was voor
Rotterdam om er een after dinner te
roken en daar. onder hei genot van een -
I sigaaéi. kwamen de uitvindingen van
Naundorff ter sprake. Het resultaat van
de bespreking was. dat Naundorff In het'
gezelschap van mr. Van Buren met een
aanbevelingsbrief van de hoge officieren
I naar de gouverneur van de Kon. Militaire
Academie tc Breda zou gkan om zijn uit-
I vindingen te laten beproeven Op 19
Mwrt >1945 werd dit contact gelegd en op
13 April werden te Breda proeven met
mijnen en granaten genomen, die met een
briljante uitslag werden bekroond. Het
rapport over de proeven, dat naar de mi
nister van oorlog werd gezonden was
ondertekend door de kolonel der ariille-
rie H. G. £eelig. de luit.-kolonel der genie
J. P Delprat, de kapitein-ingenieur G. A
van Kerkwijk en de kapitein van de artil
lerie Gobiu8.
Naar aanleiding van dit rapport verga
derden de ministers van oorlog, marine en
koloniën en bij Kon Besluit werd beslo
ten. dat luit.-kolonel De Bruyn met Naun
dorff een verdrag zou opmaken
Naundorff noemde zich Louis Charles de
Bourbon en verbleef in verband met de
opstelling van het verdrag enige tijd in
hotel de Twee Steden bij Schëvenlngen.
waar hij plotsaling onwel werd. Hij
vreesde, vergiftigd te zijn. want hij mocht
niet meer bestaan, tenminste niet als
Louis de Bourbon.
Deze Naundorff, zich noemende Louis
Charles de Bourbon, is dc stamvader van
de kluizenaar bij de Plasmolen. die op de
Mookerhei van een verloren koninkrijk
droomt.
Want'hij had koning „kunnen" zijn?...
(wordt vervolgd).
Zeehond gevangen op het
Scheveningse strand
Op het verlaten Schevenlngae strand lag
gistermiddag ter hoogte van de vuurtoren
een Jonge zeehond op het strand. Lang kon
het dier evenweL niet van zijn rust ge
nieten. want zijn aanwezigheid werd op
gemerkt door het personeel van de vuur
toren. Dit begaf zich, gewapend met
„mand, zak en touw" naar de plaats, waar
de zeldzame badgast het Scheveningse
strand bekeek. BIJ de nadering van de
mensen maakte de zeehond natuurlijk
rechtsomkeert en verdween in de golven.
Terwijl men stond te praten over het ge
val. kwam'het dier ongeveer 100 meter
noordelijk weer aan het strand. Daar
slaagde men erin, hoewel niet zooder
moeite, het beest op het strand te hou
den en te vangen. x
Het personeel vgn de vuurtoren heeft
ae directie van de Wassenaars* dierentuin
verzocht de zeehond op te halen. Blijkt
later dat het dier ln deze dierentuin niet
in leven kan. blijven, dan zal worden
overwogen het aan Diergaarde Blijdorp
te schenken.
Am het krakend klapstoeltje was de
Brlelse jeugd saamgestroomd. Twee
wezens zaten op het stoeltje, maar alleen
de reporter kon zien. (jat het er werkelijk
twee waren. De jeugd zag slechts dat
slechts niet ten kwade duiden, lezer de
jeugd zag slechts Okkle.
Okkle was aan de arbeid, en op het
maagdelijk veilde In zijn schetsboek ver
schenen zwarlp rake lijnen. Maar zo erg
raak waren die lijnen toch ook weer nie'.
Want zie boven er zaten twee wezem
op het klapstoeltje. Het tweede wezen was
de kater.
De kater zat in Okkies hoofd.
Okkies ogen dwaalden over het Markt
plein. Het intieme Brlelae Marktplein, met
zijn aardig stadhuisje. Okkie betreurde
het. dat het oude trapgeveltje voor het
stadhuis was verdwenen. Niet. dgt Okkie
het trapgeveltje nog. had gekend, want
dat was er alleen In de tijd van de Water
geuzen. Reeds in 1390 werd er van het
Brielse stadhuis gewag gemaakt. Toen
stroomde in de nabijheid van het Markt
pleintje de rivier De Goote nog..
Neen. niet de góot lezer. De goot ls lei*
anders. In de goot zat de reporter, he:
hoofd ln de handen, en de reporter dacht
na over* de vreselijke gebeurtenissen van
da vorige avond, toen Okkie hem op zulk
slroaf, hoek Maerlant te BrieJIe
J^E 13e Mei 1619 Het Johan van Olden
barnevelt het leven op het ichavot en
half Auguatua werd op het Londense
toneel de ..Tragedy of Sir John van Olden
Barnavelt" vertoond. Geen haastig in el
kaar geflanste „thriller maar een trage
die van allure, een spel in verxen zelfs,
edel van opiet ën van niet te onderschat
ten betekenis toen. omdat het spel de re
putatie van de Stkatsman. die in Engeland
onder goedkeurend geknik van de hoog
ste autoriteiten door een agressief straat
lied werd besmeurd, gerechtigheid be
wees. F.n daar behoorde toen in Engeland
moed toe. want de officiële Engelse hou
ding was anti. Het is nóg eeln wonder,
dat de censor de vertoning toeliet.
Het Rotterdams Studenten Toneel zal op
28 dezer ln de Schouwburg onder regie
van Gerard Waar met de vertoning van
deze tragedie zijn bijdrage tot de Van
Oldenbarnevelt-herdenklng leveren.
Met twee andere stukken had het R.S.T.
hetzelfde kunnen doen. n.l met de Pala
medes van Vondel en met de Van Olden-
barnevelt-tragedle van Verwey. Aan de
vertoning van een spel van Vdndel gaf
het dit keer niet de voorkeur, omdat zijn
vertoning van „Maagdenin verband met
dc jongste Vondel-herdenking nog zo vers
in het geheugen ligt. En dc tragedie van
Verwey is tc wijsgerig. Met de vertoning
van het Engelse drama, de eerste in Ne
derland vermoedelijk, want het stuk was
verloren gegaan en is pas laat ontdekt,
bewijzen de Rotterdamse studenten dc we
reld trouwens een welkome dienst, want,
zc werpt nieuw licht op de functie, die
het toneel in de samenleving kan Jiebben
en helaas niet meer heeft in de mate als
ten tijde van Shakespeare (en daarna) in
Engeland. Toen kon men nog zeggen, dat
het toneel het geweten van de maatschap
pij was. dat het toneel in het strijdgewoel
om de waarheid iets mee betekende, dat
het er naar streefde, ln de schokkende
verschijnselen op het grote schouwtoneel
der wereld de diepe zin te vinden en er do
hoofdfiguren uit te tillen teneigjle op hun
daden en gedachten, ontdaan van wanbe
grip of wierook, dc Röntgenstralen van de
bezinning te richten. r
De „Tragedy of Sir John van Olden Bar
navelt" is er een bewijs van. hoe verbijs
terend snel en doeltreffend die doorlich
ting tot stand kon kómen. Men stelle zich
dat voor: eerst het verzamelen van de ge
gevens (en die kloppen*in deze tragedie
journalistiek-precles me^de feiten, tot én
met dc behendigheid, waarmee de beul.
het hoofd van de romp scheidend, de vin
gertoppen van de biddende grijsaard mee
afsneed), dan het ontwerpen van het
drama, "het schrijven van de verzen, tot
een hoeveelheid, die in onze dagen dras
tische bekortingen nodig maakt, vervol- I
TJ2*
gens de strijd met de censor, die zijn cou
pures eiste, cn dan eindelijk dc instude
ring tot Hnn de première, op een moment,
dat de woorden, wanrmee men elkaar ln
Den Haag vftn dc onthoofding vertelde,
nog-trilde van de emotie.
Pfcpf. A. J. Barnouw. wiens leerstoel aam
do Columbia Universiteit In de Ver. Sta
len al bijna 30 jaar een vooruitgeschoven
bolwerk van de Nederlandse cultuur ls.
en die de metrische vertaling van de drn-
gedie in 1923 uitgaf, vergeleek df formi-,
dabele snelheid van het dramatlserings-
proces met de film van onze tijjï Maar
dat was nog een te tfroot compliment aan
het adres van de tiende muter
Na zorgvuldig onderzoek is gebleken, dat
de tragedie op naam gesteld moet worden
van Philip Massingcr en John Fletcher,
dus twee auteurs (écn had bezwaarlijk zo
snol kunnen werken).
Massinger. die arm en vergeten In 1G4Ó
stiorf irt het parochicreglster werd zijn
naam ingeschreven met de toevoeging „a
stranger", een vreemdeling dus. want hij
was er geen lid van geweest heeft tal
van stukken voor het Engelse toneel ge
schreven. Negentien zijn er bewaard ge
bleven.
Zijn aandeel in het drama van Van 01-
deijbarnevelt moet de opbouw van het spel
zijn geweest en de \*erantwoordelijkheid
voor de karaktertekening, die weliswaar
niet strookt tnet het inzicht van onze his-
Jprici, want bij Massinger komt de staats
man door zijn hoogmoed ten val. maar
die de figuur van Van Oldenbarnevelt uil
de Engelse besmeuring hoog ophief, met
diepe eerbied voor de menselijke waar
digheid. Reusachtige verdienste, die. hoe,
ons het stuk in deze tijd ook moge aaff-'
spreken, niet zal mogen worden vergeten,/
De tweede auteur. Fletcher, was de zoon
van een, bisschop. Tien jaar schreef hij
samen met Francis Beaumont, die jortg
stierf, meer dan vijftig tragedies en blij,-
1.376.776 Luistervinken
in Nederland
Het aantal aangegeven radiotoestellen
in Nedefland bedroeg op 1 October J.l.
892,177 tegen 873.413 op 1 September.
Het aantal aansluitingen op het Rijks-
radiodistnbu^licnct bedroeg op 1 Septem
ber jj. 484.599 tegen 433 676 op 1 Augu&tus.
DOODVONNIS UITGESPROKEN.
Dc landrechter van Bandoenit heeft Ma-
man Santibix. die ln de Berisap-periode
vier Europeanen en een Indonesiër heeft
vermoord, tor dood veroordeeld.
een vochtige wijze uit zijn bewusteloze
toestand had opgewekt.
Dat zou allemaal nog niet zo erg ge
weest zijn. als Dingeman maar ftp de prop,
pen was gekomen. Maar Dingeman had
zich van het platje op de oude klooster-
toren niets, msar dan ook helemaal niets,
aangetrokken, en toen de zon het platje
met haar stralen had bereikt, waren Ök-
kie en de reporter afgedropen zonder ook
maar een ruige schim van Dingeman te'
hebben gezien.
Het ls kapot, zei de reporter zacht
voor zich uit Wc krijgen die aap nooit,
nooit. Op de krant hoeven we niet meer
terug tc komen. Wc zullcftcon andere baan
moeten zoeken. Maar hóp"-
Okkle (fcycht ongetwijfeld hetzelfde..
HU had zijn'< arhejd gestaakt De ](fugd
was verdwenen. Okkies handen rusten op
BOEKENKEUR
„De Oceaan"
Oorlogsliteratuur is niet meer gewild.
We hebben er teveel van gekregen in*een
tijd. waarin de directe herinneringen nog
te uers zijn en het oordcel nog nie* be
zonken is Kwalitatief bleef vrijwel al dit
werk beneden de mant
„Dc Oceaan' van James Ilenlev Is
oorlogsliteratuur. Maar de oorlog blijft
gclukkiR slechts vage achtergmnd Een
«chip wordt 's nachts georpedeerd.
Sloepen worden uitgezet cn enkele wor
den leeggemaaid door de mitrailleur van
de onderzeeboot. Een sloep drijft in de
donkere nacht weg van het snel zinkende
schip. Er zitten vijf mannen in. vier passa
giers o.w een priestej- en een matroos van
he* «chip Die matroos is een a.b.. een able
bodled. en hij zal het tonen De zwerftocht
begint Er wordt geroeid, richting... land.
kinamen". Een ontzaglijke fantasie in het
uitdenken van pakkende situaties paardp
Fletcher aan behendigheid In het schrij
ven van goed vloeiende verzen en natuur
lijke dialogen. Hij vulde de stroeve Mas
singer in het stuk van Van Oldenbarnevelt
goed aan. In 1625 stierf hij aan de pbst.
Het R.S.T.bij .herdenking van grote
figuren (Erasmus. Vondel, Van Oldenbar
nevelt) altijd paraat, verdient met de vèr-
tonlng van hel werk van Massinger en
Flrtchrr aandacht van allen, die in de
séhouwburg het leven in al zijn trieste en
'Jrrk °wd!r 1' l"v!ol!d, v«" «rói' te'fenïleUing en wMr'dooMtruH
spearc. die zelf de hand in één van hbn ^villen r'-~
stukken zou hebben-gehad. ..The two nobie
W.^Wagener
Mannen die nog niet los zijn van de pro
blemen. die hun leven tbtnutoe beheersten.
Problemen die vervagen als de hoop op
redding geringer worril. honger en vooral
dora* gaan kwellen. Als alle verantwoor
delijkheidsgevoel wegsmelt en er drink
water wordt gesjoleft. Klein menselijk
ten'vechten voor hél'eigen ik. zi* nu. en
rfbn zichzelf terugvinden In een ktein
voorval, zoals bij het zien van een walvis,
die heh even haall lii' hel denkën over de
naderende dood door uitputting, de ellen
de van het telkens weer zeeziek .zijn. maar
vooral van de martelende dorst
Al die figuren heeft Henley td( mensen
geipaakt. Hij heeft hun karak'ers. hun
reacties uiteengerafeld. Maar de figuur van
de matroos die zij soms haten, maar toch
ook weer vertrouwen omdat zij weten, dat
ze zonder hem geen kana hebben op red
ding, Het hU met kop en schouders boven
allen :ai'«tekcn. Als Henley de zpeman-ln-
oorlogstijd met deze matroos Curtain een
monument heeft willen geven, dun ls hij
hierin wel zeer geslaagd. Deze matroos
hecht aan het leven, maar vreest de dood
niet Hij weel. dat als hij val*, zij vcrlorbn
zijn. Hij dfukt hun enghartig egoïsme
hardhandig -de kop In. maar hljfcbegrijpt
het Zijn enige angat ia. dat zij zeewater
zullen gaan drinken
Dit boek op enkele nautische onvol
komenheden na goed vertaald-door J. B.
Th. Spaan, is een appèl om nie* te ver
geten «yit de zeeman betekende In de
oorlog die aéhter ons ligt. Hét ls een uit-
gave van de Boekerij Baarn.
C. Borstlap.
EN DE TIJDSTOEL
17. Een Middeleeuwse
vrouw zou prompt flauw
gevallen zijn bij zo n-
overval door oen roof
ridder. Maar mevrouw
Tweebeen was een dame
uit onze verlichto dagen
en haar boosheid gaf
haar wel geen vleugelen,
maar toch armen als
voorhamers.
Weerloze vrouwen aanvallen stuit mij tegen de borst, riep
ze de roofridder toe. terwijl ze een hagel van slagen met haar
parapluie op haar aanvaller liet neerregenen.
Wij zien hier daf een parapluie. door vaardige hand gevoerd,
een gèducht wapen kan zijn. Bovendien was de ridder niet slechts
rovfc-, maar ook ridder. Hij schutterde onhandig met zijn zwaard,
struikelde en viel. I
Waar wooftt die man', vroeg Amalia TWeebeen de page.
die verbouwereerd naderbij was gekomen.
Op ginds kasteel, vrouwe, antwoordde de page
Laat hem opstaan en mij volgen, beval mevrouw Tweebeen
en zij keer<}c zich AyaS^jg om.
EtN FANTASTISCH
VERHAAL DOOR
FLETCHER.
..E/op of er onder!" zei Hadley binnens-
mojiBa. „Ik reken er op dat ik in dat huis
kern voor de dag veel verder Is."
„Ik ga met u mee!" riep Jocelyn, ter
wijl hij Hadley's hand drukte.
Dc oudste der twee detcctivei keek de
minister aan en merkte op:
..We-zouden er heen kunnen gaan. mijn
heer en het terrein eena verkennen. Het
voornaamste is. dat we alle achterdocht
van de zijde der bewoners voorkomen."
Plotseling knipte de minister vrolijk
me*, de vingers. Hij was blijkbaar in zijn
element bij het maken van een plan de
campagne. Daar hij in zijn jonge jaren
een kranig soldaat was geweest, was dit
een kolfje naar zijn hand.
„Ik heb het!" riep hij uit. „Ik ken
iemand Bellingham. de romanschrijver.
it»ci (CIIICUCII vuui .-.—„^11117.^1.
3n erkenning, tevergeefs geijverd voor t die vlak bij die mensen*woont. Hij zal ons
«rstel ln rechten en tevergeefs gepleit zlin huls afstaan als basis voor deze {*r-
- deje operaties. Laat ons opstappen."
Na enig verder beraad werd besloten
dat. om alles te vermijden w*t de (aan
dacht op hen zM kunnen vestigen, zij
zich zouden verdelen en dat zij mr Bel-
hr.gham s huis op verschillende tijd en
van verschillende kanten zouden naderen.
De minister zou met Jocelyn en Hadlev
voorop gaan om de nletsvcrmocdcn4c
schrijver, op de invasie In zijn gebied
voor te bereiden Hadley en Jocelyn dach
ten. dat een ontbijt hun geen kwaad zou
doen. maar de minister van Binnenlandse
Zaken had haast. Ze kregen slechts gnc-
gcnheid om van de politie hun spullen
weer in ontvangst te nemen en reden ver
volgens met hem in zijn kolossale auto
weg.
„Mevr. Bellingham zal u wel een kop
thee of koffie geven." zei hij. „Later kunt
u ontbijten. Ik heb zelf ook nog niet ont
beten. Zaken gaan voor. Denk eens aan.
als wij die bende konden inrekenen en
beslag leggen op onze tien millioen!
mtrkte hij op. En tegelijkertijd gaf hij de
chauffeur order harder te rijden
Aan het .doel van hun tocht gekomen,
wisten Hadley en Jocelyn Bellingham
deze te beduiden dat zij vergingen van
honger éh ogenblikkelijk werden ze aan
de ontbijttafel genodigd waaraan dc Ie-
den van de familie gezeten waren, toen
d» minister hen 'was komen overvallen.
Wat deze doortastendèn man zet f betro(.
hij kon niet worden overgehaald plaats te
nemen om wat tc eten. men gaf hem een
kop koffie en hij stapte er ongeduldig mee
op en neer tot de detectives in burger en
Jannaway arriveerden, de eersten door de
voordeur, de laatste door de zij-ingang.
Toen riep hij ,eert krijgsraad bijeen over
wat thans te doen stond en tenslotte werd
bepaald dat vooreerst Sheringham zich
naar Villa Flrenza zou begeven en zou
trachten onder een of ander voorwendsel
toegang te krijgen Jannaway zou met hc.ei
meegaan en als Sheringham slaagde zou
hij haastig terugkeren cn ï)ct hun laten
weten, waarop dan vgÉRere besluiten
zouden worden gcnomerW?'
„'t Is beter dat men u niet bij me zlet.,'
merkte Sheringham op. tóen hij met Jan
naway Bellingham's tiiln door ging. „Het
vierde huis rechls om dc hoek van de
eerstvolgende straaV de naam ln bronzen
letters op de deur. niet? Du« u gaat voot1»'
uit en blijft aan het begin van die $tradV
heel toevallig staan. Ik loop door. kan llór
er binnen, dan gaat u terug, kom ik er,
niet binnen. ry>u dan gaat het niet!"
„Mij best.'-' antwoordde Jannaway. „Ik
heb het begrepen. Ik vermoed dat u zon
der moeite in de tuin zult komen, maar
wat zult u dan verder doen?"
Sheringham. ingewijdj-in alle geheimen
van de recherche. keeW^et broekje in die
kunst naast hem medétijdend aan en ant
woordde: t
„Wat ijl dan zal doen? Och jongeman
ooit zoveel gezien zult hebben als
Ik -jvat nooit zal gebeuren -r dan zul je
even s^makkelfik klanr staan als ik met
vtat ^icp een uitvlucht noemt. Eenmaal
binnen kom Ik we! verder. Ik ben er om
bekend hoe ik elke gelegenheid uitbuit;;
Ik kan aangebeld hebben om een nieuw
soort verzekering aan te hevelen, ik kan
op orders uit zijn voor een nleuWe fami
liebijbel. ik kan de wateropnrme* ztjn,
of de man van d^electrlciteit D r ia "heen
krimp En nu vooruit. Ik heb Liever nipt
dat m*n ons hiér samen dé deur ziet uit
gaan r
Jannaway stapte overeenkomstig het
verlangen van de detective, vooruit en
.slenterde al spoedig in de stille straat
waarvan Villa Firenza het laatste huis
vormde Toen Sheringham verscheen, was
hU druk bezig mej het lezen van de krant
maar tegelijkertijd hield hij de detective
«ln het oor en- wachtte hij het verloop-der
gebeurtenissen af.
Sheringham drukte op een belknop
maar er kwam niets. Na een paar minu
ten belde hij opnieuw en na weer enkele
minuten nog eens. Toen na tien minuten
de dgur nog steeds gesjoten bleef, kwam
hij op Jannaway toe en wenkte hem. Jan
naway ging haastig óp t)*m tf.
(Wordt vej-volid.)
het schetsboek. Hei tekenen lukte niet
Waar een sierlijk geveltje had moeten ont-
I staan, grijnsde een \fantastlsch lelijk*
apenkop. ..Dingeman"\had Okkie er met
vette letters onder gekrast. „Dingeman".
ons noodlot.
Okkies ogen gingen starend naar bo
ven. bleven rusten op d? gevel van het
stadhuis. Daar prijkte het devies van de
stad: „Libertatia Prlmltiae". In zulvar
Nederlands: „Eerstelingen der Vrijheid".
Okkle haalde de smalle schouders op.
Is het wonder, mompelde hij. dat dia
aap in zo'n stad met zo'n vrij wolk ln vrij
heid leeft? j.
•Okkies ogen tasttten het sfadhuls vor
der af. keken naar de dakrand» fraai be
werkt. u
Aardig toch. zo'n stadhuisje) zei Ok
kie. l*oct jedat vaantje zien. Grappig,
een zeemeermin
Hé. wat is dat? Wat heeft dje zekmeer-
min op haar schouders zitten? Zo'nXhalve
juffrouw heeft toch geen Mpar dat «ia,
dat Is.daar zit iedaar. daat
De réporter. In de goot sprong over
eind.
-- Zou de kater Soms. 7
Kijk dan toch man-... .daar, op dl|i
Ju/frouw!»
Ik zie geen juffrouw, zei de reporter.',
Okklev&kon toch onmogelijk hat lieve
oude mensje bedoelen, dat met haar kara-
biesje om een 'ons peekoffie ging.
Nee. daar niet. uil. Op het dak! Zio
je hem dan niet? Dingeman. onze Dinge
man.
Op het dak zat Dingeman.
Waar de reporter en Okkie de atjond
tevoren de meest schrikwekkende avon
turen hadden beleefd, werd hier Dinge
man zo maar gepresenteerd.
Dingeman had zijn atancn om de hals
van de zeemeermin geslagen en schéén in
een dutje oodergedoken.
Dat is onze Iran*, fluisterde de repor
ter. bang om het slapend slachtoffer ^wak
ker te maken. We moeten het jdtak op!
We. we. wat bedoel •je7
Okkie werd voor do zoveelste keer in
deze geschiedenis witjes om dc neus.
Ik ben niet in 'staat, het dak op te
klimmen, zei hij zeer beslist. Het geval
van gisteravond 11 me niet in m'n kouv'e
kleren gaan zitten en heus. ik voel me no|
'n beetje raar
De reporter werd nu toch werkelijk
kwaad
WH je mij het nu alleen op laten
knappMi7 Vergeet niet. dat het allemaal
jouw schuld ls van giateravond.**Je had
ie heel goed kunnen matigen I{*t wÉa
nergens voor nodig, om de kostbare spul
len van de kaatelein van Dé Zalm over het
platje uit te gieten of het een lampetkan
met water was. Flinke vent. hoor. Bah.
dadelijk gooien ze je nog de stad uit. -Ze
zijn hier in Den Brlel flinkere kerels ge
wend.
Ik ben geen Geus. zei Okkle. en Ik
wil het niet worden ook. Knap jij het
maar op
Woedend was de reporter en woedend
liet hij de koperen bellenklank doOr' de
gangen van het Brielse stadhuis galman.
Menoer kwam zelf voor.
Meneer was de concierge, die beleefd
vroeg wat er van des reporters dienst
was.
Ik wilde graag die aap terug Tiebben.
zei de reporter.
Vandaag niet, zei meneer en sloot da
deur.
I* die vent zei da reporter onnet
en belde weer
Ik,zei u toch
Maar nu zettede reporter ztjn voet
tussen de deur en de drempel. Het knelde
wel erg. want dc concierge was sterk,
maar de reporter herhaalde zijn verzoek..
Meneer vond. dat z'n bezoeker toch w*f
een net gezicht had en liet hem daarom
binnen. 4?
De reporter draaide de geschiedenis van
Dingeman af Heel onlogisch, van A tot Z.
Juist was hij aan hel beschrijveh. hoa
Okkie de vbortvlurhtige dierentuinat
tractie had onjflekt. toen er werd gebeld.
De reporter schrok even. want als Je
vlak bij zo n stérke stadhuisbei staat, móet
je tegen een stootje kunnen.
Verexcuseer, zei meneer, en openda
de deur.»
't Was Okkle
Laat maar. laat maar. zei Okkle. Hat
noeft niet meer. Dingeman is verdwenen. 4
Je hebt natuurlijk weer te laag gewacht.
Waar is hlf naar toe? vroég de repor
ter onthutst.
Broodjes halen..zei Okkie.
De reporter zag er twintig jaar oudtr
uit.
We gaan naar het vreemdélinganl*-
gioen Meteep. zei hU bitter.
Is^-opgeheven Materiaalgebrek, zal
Okkle.
Toen gingen ze wear In de goot zitten.
a Donderdag 1 Octabar.
Avondprogramma.-
Hilv I (AVRO) Nieuws; C.11 Sportpraslle*
8.1# Ned. Str.ki.; 7 15 Mef.opole Orkest; ».«i
■*1voorllt'h',n,!MI,'nM- Nieuws: 1.1»
Phllh, Orkest; I Hoorspel. 11.31 in de schtjn-
tvrfpei: II Nieuws; ll.it Ray Ventura.
Hilv. 11 (Ncnv» Land- en-tuinbouw; d.tl
Manken uit Hawaii. c.3« Nederlandse koran;
7 Nieuws; 7.15 „ifoe slaat het in Indlë; 7M
Actueel geluld; 7.4» Gr.pl7.S» Het Bach-
ko.aal; 1 Nieuws; j.15 De atudlo-steravond:
dei bolken; a.5f Met band an
plaat voce- u paraat; i«.M Nieuws; 1145
Avondoverdenking; 11 'Vrij en blij; II. M
Symphonle.
VrUdag is Octabar.
Dagprogramma.
Hilv I (VARA) 7 en I Nieuws; 1.18 Opera-
piogtamms s.te Voor de vrouw, s Orkest-
JtTïn'iV w* |VP''0> Morgenwijding; ISJS,
ni l,e' 1,M V001 de Vrouw;
ïe 'LV Sc,,elaen; 11.2a Marsen;
1» (AVRO) T|y Skymasters: 12.31 Victor 811-
kfin« l £lè"WI; 1 11 D' Dapavers. 2 Kook-
K*mer-orkest; 2.41 Teplola: 4
(VARA) Jan Vogel i.m Tuiun twaalf an
beitje" J°h*n J°n*' ,M muzikaal bab-
n""V'.",^CRV» 7 Nieuw.: 8.18 18 c-
koor. i.31 Morgenconcert; t il Voor de eia-
Ken; 9.35 Moigrnklanken: II.M Morgendienst;
f" u** WeWcen vbn
Joseph Joqgen; ll.it Trio „Ancora 18.3»
o-CJH0.*',pJrliu'U: 'Nieuws: 1.11 Metro pole-
Quinte. Po°;'- Continental-
Quintei. ia Concerfgebouw-quartet; 1 De
clamatie. 4.2S Trio I.M Gr pl 1.1» San»-
Si mlïodV, k°m«
Avondprogramma.
Hilv. l (VARA) S Nieuws: s.zt Klllma Ha-
waiians. t.M Ned. Str.kr.: 7 Praat u rustig
verder; 7-11 Jan Corduwener; 7.1# (VPRO)
Het geloof der K*,k; l Nieuws. ISJ Llade-
ren. 1.38 Cursus; #>VARA) Plstenprbgramraa;
!iïk mnr»cl! ,nk: •-*> fleug len van mu-
Buitenlands weekovmmichi: 18.li
fïïL T.iüï ,M# <VPH«k Vandaag;
M.tt Avondwijding; 11 (VARA) meuwa; U.II
'NCRV) 8.11 Concert: IN Coatte-
lijke liederen: t.4S Het N.J.V.: 7 Nieaws*
7.18 Nederlanders In Duitsland; 7Jd Actueel
1M c w v-^artier; I NleuvPs; B.11
N.C.R.V.-kwartet; a.ls Hoorspel; ».4». pym-
phonte; ll Vragen aan voorbijganger»; l»ja
Llly I.apklne; 11.41 Avondoverdenking; 11
Nieuws; 11.1» in het schemerlicht van de
maan, u.48 Don Korakkenkoor.
