COUD5CUE..COURANT
Kijker
en
de
Brazilië en Chili breken
met de Sowjet-Unie
Loonbijslag, bedrijfssteun
herscholingscursussen
Als onze jongens thuiskomen
De collaboratie
ievaart
„Capitulatie-toast”
niet bewezen.
ïr leveren
10I d F 3.80
per ton
itr. verw. Wacht nist
■flrtart franco huis aan
„ENERGIE”
Rotterdam-Noord.
p:;.
GROOT GOUDA
De strijd om
Mandsjoerije
Macht van Hogerhuis
nog meer beperkt
Kleine commissies
voor een grote za^k
De Westerse geest heeft
een toekomst
Adolphe slaat door
raart
Militair vliegtuig
verongelukt
van Mengelberg
Sociale bureaux in
centraal gelegen steden
Thans voor onbepaalde
tijd uitgesteld
IN DE SCHADUW van een DICTATOR
(jn het brandpunt)
gerlngen plegen te
Woensdag 22 Oct. 1947
JAD, PAGINA i
86ste Jaargang No 22192
tnith
v.o.
iet
:i*.
adel
1840
□UDA
hee..
Ere-
voor
het
0.2«
1.16
/B.3ü
•n
tardam de roU»nds weerfrandlg» waarne-
741.» rri m.
zuid 3.
14.8 gr. C.
13.3 gr. C
IS 8 gr. C.
Licht bewolkt.
tatuur v,
bevolkir
land zife.
standen
Palestim
een toe
demapneti-
voordat het
t reis naar de nieuwe bast-,
imsterdam zal aanvangen.
dijk jn gehoor ontvangen
van Onderwijs, Kunsten
Financiën.
aldus de ac-
hun doel ge-
■erwerping- der
Over Charlie
De Regentes ontvangt
ministers
Prinses Juliana heeft giste:
leis Soestdljk Jn gehc~
minlsters x
Wetenschappen Ien van
r. Gepasseerd mat bs-
'ongers; Agatha. IJser-
yer; Isala 1. Bokslag;
ella. Wegman; Credo,
snhout; Codam 73. v
Geers; Edelweiss J4. De
i: Catharina, Leenders;
Cornells Prins. Prins:
Mauthaan; Maria Ju-
v Weelden; Conflan-
los.. Marconi, Blnnen-
1: Hedwig. Jansen: Hu-
diik. v. Scholl; Kanaal-
Maria. Verwey: Tribo.
Taurus. Kruithof: On-
mdrik. v Doodewaard;
Amsterdam: Andreas,
isters. Verwoert: Kro-
itrecht: Gerritje Hen
en a. d. Rijn: De tijd
Iden: 't Is niet anders,
Trouwborst Nijmegen:
IJtnulden: Fortuna.
Jrgen: Hoop op Zegen.
Megen: Wega. Hartog;
itein: Eersteling. Bon-
lon; Roelof je. Timmer,
.astlaansen Hilversum:
■der 's Bosch: Coad. v
rolo. Kruithof Aitena:
i/eid Zwündrecht: Cu-
ordt: Korea, v d Gies-
Het departement van buitenlandse zaken te Rio de Janeiro heeft Dinsdag bekend g»-
maakt, dat Brazilië de dipIomMieke betrekkingen met de Sowjet-Unie heeft verbreken.
De reden is: beledigende artikelen Jn de Russische pers. Voortaan sullen de Draai-
liaanse belangen te Moskou door de Verenigde Staten worden behartigd. Washington
heeft slch gehaast, mede te delen dat'praxlHB uit de Ver. Staten geen advies tot den
daad heeft ontvangen. De meeste delegaties in de algemene vergadering van de Ver
enigde Naties te Lake Sneeess ajjn ongerust over de mogelUk'e uitwerking van den
breuk, doch weinigen wensen slch over eventuele verwikkelingen uit te laten. De vroe
gere Braziliaanse minister van buitenlandse taken, Oswaldo Aranha, die thans presi
dent van de algemene vergadering der V.N. is, sal dit voorlopig blijven.
Opk Chili heeft naar later gemeld wordt de diplomatieke betrekkingen met de
lowjet-Unle verbroken.
zeer waarschijr
November zijn
hervatten.
AD* ANHJA
Prijs 10 cent per nummer
wi<Vo,?en.8 de Chinese centrale regering
tijn sterke communistische strijdkrachten
Jn de verwdede strijd om Mandsjoerije ge
worpen. De communisten bestormen Teh
wel en gaan eveneens af op de Mandsjoe-
rijse hoofdstad. Tsjang-Tsjoeng.
In het gebied van Pao Ting in midden
spel zouden de regeringsstrijdkrachten
^weer de overharid krijgen en overgegaan
!ot *yIverlngsacties langs de spoorlijn
Peiping-Hangkow. In Sjantoeng is de com
munistische activiteit weer opgeleefd.
Bureau Markt 31 Tel 2748
Postrekening 48400
.naar
geen half
•n hebben,
allen persoon-
celing van het
KIJKER
Burgemeester van Nijmegen
bij Truman
De burgemecRter van Nljmeren, mr
Chr. Hustinx. heeft Dinsdagmorgen met
mr Van Kleffens een bezoek gebracht aan
president Truman in het Witte Huis.
Ik ben de president gaan'bedanken
voor de bevrijding van onze stad door de
Amerikaanse 82ste luchtlandingsdivisie en
ook voor de vriendschap, die wij hier In
Amerika, in het bijzonder onder de leden
van deze divisie, vinden, die altijd vol
belangstelling zijn voor de gezinnen, die
zij in Nederland hebben ontmoet, aldus
mr Hustinx.
Minister Huysmans
De minister van Economische Zaken, dr
Huysmans. zal zeer waarschijnlijk in de
eerste helft van November zijn werkzaam
heden kunnen
zern. gevr.: M.punten,
jongenswinterjM v-
B.j. B. Msrtensslng- <1
ap aangeb.: nw tapijt»
Perz. motief. Geen op-
Bogen 29.
Dodelijk ongeluk in kazerne
Aan de mijnenschool in de Oranje
Nassaukazerne te Bergen op Zoom is Dins
dagmiddag een dodelijk ongeluk geschied.
Een oefenlading is tot ontploffing geko
men. waardoor de soldaat J. J. Visser uit
Weldum (Fr.) zodanig werd verwond, dat
hij kort daarna overleed.
Langste vierwielige
autobus ^van Europa
Ons land bezit op het ogenblik de langste
autobus, op vier wielen, van Europa. 48
'Passagiers vinden een plaats in deze wa
gen, die geconstrueerd is als een brug en
een zelfdragende carrosserie heeft. Het
ruim 11 meter lange gevaarte is een pro
duct van de Kromhout Motorenfabriek te
Amsterdam en de carrosserlefabriék van
Verheul te Waddinxveen. Kromhout heeft
in deze wagen zijn laatste ervaringen op
constructief gebied in practijk gebracht.
Zo Is de zes-cyllnder Kromhout Diesélmo-
tor, die een vermogen heeft van 150 P.K.
en met drukvulling volgens het roots-
systeem werkt, trllllngvrij opgehangen in
het geheel gelaste carrosserieframe.
Wanneer de lopende orders voor auto
bussen met normale chassis zijn uitge
voerd. hopen beide firma's de bouw van
dit nieuwe type bus ter hand te nemen.
De Britse minister-president, Clement
Attlee, heeft in het Lagerhuis verklaard,
dat het in de troonrede aangekondlgde
wetsvoorstel tot beperking van de macht
van het Hogerhuis ten doel heeft de tijd
gedurende welke het Hogerhuis een wet
kan tegenhouden van twee Jaar, (zoals nu)
terug te brengen tot één Jaar.
Deze maatregel, door Chur<
interruptie ,',een weloverv"»
sociale aggressie" genoemc.
achijnlljk voornamelijk vooi
langen van de Labourref
termijn cv:
de ijzer- ér
thans staar
tionallsatie. dai
nen ophouden
stip van de vc
gen.
voor
STAATSLOTERIJ
502e STAATSLOTERIJ. Ie KLASSE,
2e LIJST.
TREKKING VAN HEDEN.
Prijzen J 20.000, 3430.
J 5.000, 5598.
J 1 000, 3635, 9479, 10861.
200. 9731 18100. z
100, 417 6260. 8912, 10826. 11183, 14241,
15347, 17188.
De commissie van de Ver. Naties ter
bestudering v«n het Palestijnse vraagstuk
heeft drie subcommissies gekregen, nl.
ter bestudering van het z.g. verzoenings
voorstel. het verdelingsvoorstel en van
de Arabische resoluties, waarin om vor
ming van een verenigd onafhankelijk
Palestina wordt Verzocht.
De Nederlandse afgevaardigde, mr E.
M. J. A. Sassen, diende een resolutie In,
waarin hij aandrong op een spoedige op
lossing van het vraagstuk der Joodje
vluchtelingen. Naar spr.'s mening heeft
dit probleem een grote en directe invloed
op het Palestijnse vraagstuk zelf.
Joodse kringen te Londen verklaren,
dat de plannen voor het oprichten van
een voorlopige Joodse regering onder
David Ben Goerion, hoofd van het Joods
Bureau in Palestina, gereed zijn. Zodra de
Britse (troepen uit Palestina teruggetrok
ken mochten worden, kunnen de plannen
uitvoering vinden.
De jongste vergadering van de raad
der Arabische Liga t<; Beiroet heeft be
sloten. Fawzi el Kawakdjl, leider van de
opstand der Palestijnse Arabieren in 1939,
tot opperbevelhebber van het „Arabische
leger voor de bevrijding van Palestina"
te benoemen. Damascus zou het hoofd
kwartier zijn.
EENDRACHT
HAAKT MACHT
'DERICHTEN over belangrijke ftaatkun-
•V dige en economische problemen over
de gehele wereld stormen ofn-pns af. In
Frankrijk is een halt toegeroepén aan het
politieke communisme. Een politieke
partij, die zich temidden van velerlei poli
tieke verschuivingen, slechts weet te I
handhaven op het oude peil, heeft de
wind zoals men dat noemt niet meer
mede
Het .grote feit van de dag is, dat geble- '1
ken is. dat de politiek van het Commu
nistisch Ihformatie Bureau, in Belgrado I
opgericht, in Frankrijk geen succes heeft
bereikt. Deze Koihlnform wil. dat alle
arbeidersactie onder communistische lei- 1
ding komt en daar zien wij, dat in onder
scheidene industrie-streken, zoals in
Montbéliard aan de rivier de Doubs, waar
de Peugeot-fabrieken met duizenden ar
beiders gevestigd zijn, de socialisten heb-
ben gewonnen. In het algemeen is de
leuze: ..Rechts" heeft in Frankrijk gewon- I
nen. maar dat is niet de dictatuur. Het
kiezerscorps blijft aan de rechterzijde
democratisch gezind.
Nederland gaat in 1948 de verkiezingen
tegemoet. Niemand verwacht, dat de
Kominform hier méér invloed zal hebben
dan in Frankrijk. Reeds wordt aangekon-
digd, dat minister Drees overal in den
lande de eerste plaats zal innemen; op de I
lijsten van de Partij van de Arbeid. Dit
komt zeker aan de communisten nié^ ten
goede.
Nationale eenheid tegen, de dictatuur I
van het communisme, dat is al. wat de j
politieke klok slaat I
Dit blijkt ook üit de jongste berichten
over de arbeid van de Veiligheidsraad. De
vergaderingen, waarin het probleem Indo-
nesië zouden moeten worden behandeld,
worden steeds uitgesteld. Aan de commu- I
nistische propaganda wordt hierdoor tel
kens een schone" gelegenheid ontnomen.
Maar het nationale herzieningswerk voor i
rust en orde in geheèl Indonesië gaat wel
door. In strijd ipet een-vroeger uitgedrukte
mening van prof. Josephus Jitta ons
énige punt van verschil wordt hier
vóórop gesteld, dat volkenrechtelijk ge
zien. uun Nederland geen „onrecht" is aan
gedaan. Dit geschiedt ook nu niet. Wij
hebben de goede diensten aanvaard. Dat
was ons goed recht. De „Commissie van I
drie" heeft haar werk opgenomen en deze
Commissie vindt Nederlanders naast zich,
in staatkunde en economie geschoold. Onze
delegatie heeft eenvoudige onderbande-
lingsbevoegdheden. Zij heeft niet groot
opgezette maar machteloze^ bestuursfunc- I
ties te vervullen. Het „opperbestuur" blijft 1
waar het behoort: bij de regering. Aan de
wettelijke macht van de Luit.-Goüverneur- I
Generaal wordt niet getornd. Alle krach
ten werken ih Indonesië samen om de dic-
van het communisme te weren. De
.ingen zelf wensen niet, dat Neder-
ifeh terugtrekt en dat op Java toe-
a ontstaan als In Xoor-Indië of in
ina. De Westerse geestkracht heeft
>ekdmstl
BERICHTEN.
Catoenhandel te R'dam)
Strict Middling t Inch
eële tarra (excl «IK
i'/« (Vorige not f 2 H’W
De filmsprier Adolphe Menjon heeft
voor de commissie uit het Amerikaan
se Huls van Afgevaardigden, die
onderzoek naar „on-Amerikaanse ac
tiviteit" doet^ een verklaring afge
legd, waarin h(j verxekerde, dat
Hollywood een der voornaamste centra
van .communistische activiteit In de
Verenigde Staten is.
De „meesters In Moskou",
teur, „willen de film voor 1
bruiken. Zij beogen de omverwerping- der
Amerikaanse regering”. Over Cnarlié
Chaplin, die communistische sympathieën
zou hebben zei Menjou, dat hij als mili
taire en financiële expert dienst moest
doen. De film ..Mission1 to Moscow"
achtte hij een „volkomen onbehoorlijk
stuk werk" en de film ..North Star" had
nooit gemaakt moeten worden. „Maar",
zei hij, „gelukkig hebben ze alle twee
geen succes gehad". Tenslotte gaf hij te
kennen, dat d genen, die anti-fascistische
films gemaakt hadden, nu maar eens anti
communistische films moesten produceren.
In tegenstelling tot hetgeen Menjou zei„
verklaarde de filmcriticus John Charles
Moffitt, dat Hollywood juist krachtig
weerstand had geboden aan het commu
nisme. terwijl ..Broadway" (de Theater
wereld) geheel door het communisme be
heerst zou worden.
cipher voor 4 uur G«-
ilrtg naar:
v d Panne: Joanna.
Van Gennep Tilburg:
1. Veghel: Allda. v d.
ibulant. De Wail Am-
Ijkers; Stad Amsterdam
e. Meertens. Delft: Zee-
Klooster; Wilcor. Van
v d. Graaf Bergen op
Werkendam: Adriana.
Gutenfela. Schot Schia-
E SCHEPEN.
Vaart.
Tonnay Charenta
e Blyth
Newport te Exmot
n Chrlstianaand 1
oro te Goole
n Dordrecht
te Oporto
n-Dublln p 14 Lizard
p 17 Holtenau
tterdam te Londen
e Bristol
1 n Queenstown
n Valencia
Harlingen
1 n Queen town
Holtenau
u^msey
1 te Fuglafjord
K n Dordrecht
and
jchester
le n Sundsvall
IJe te Dordrecht
e Maryport
Maryport
Lizard
th n Stavanger
te Londen
n Kopmannebro
Antwerpen
anchester p 17 Dunge-
I n Mlddlesbro
VHasingen
■istlaneand te Oalo
n Vlieland
e Antwerpen
m p 14 Holtenau
ntwerpen
Antwerpen
t te Antwerpen
tterdam
e Partington
te Sunderland
h te Southampton
1 Oran
ian te Antwerpen
1 M Gothenburg
n Dordrecht
te Par
Ingen n Goole
Antw te Dublin
Dublin n Par
Londen te Antwerpen
e Helievoetslula
te King's Lynn
«rough n Garston
Rgen te Bergkvara
•wport n Swansea
th n Denemarken
Soole
deaux n Casablanca
Antwerpen
te Grimsby
1 Parijs
Halmstad,
olm te Helsinki
blin
Antwerpen
■g te Antwerpen
lt te Mlddresbro
Won n Par
lueensboro
»r te Port Talbot
n Penzance
pen te Drontheim
EDRÏJF.
Menden au van Rotter-
9 Oct. te Singkep. De
rijk 19 Oct. van Bruns-
1. De Ebro is oct. van
dam De Tyne met de
am naar Billiton II
73.33 01. De Witte Zat
d naar La Plata 14 op
ivler.
N, 31 OCTOBER.
Ruhrort —3.13 oJl;
l; Nijmegen. Waal. 5.4»
1. Nederrijn en Lek,
enter. IJssel. 0.28 —0.03;
Belfeld. Benedenmaas.
>eneden de sluis. 507
r Maas. 0.50 —0.13.
rten. dat Robles kort
de Spaanse burger
en rare pro-Franquistlsche
treden (Hij was steeds de
rouweling van de groot-
sriatocraten, om van de
spreken). Maar de
-o Amerika schijnt de laatste
tijd te veranderen, wat Spanje betreft.
Drie Amerikaanse Congresleden hebben
zeer onlangs een bezoek aan Madrid ge
bracht en anderhalf uur lang met Franco
gepraat (niemand weet waarover, doch
waarschijnlijk niet over 't mooie weer!)
De Spaanse kranten,
die tot voor kort nog
heel onaangenaam over
Amerika konden
schrijven, vooral naar
aanleiding van het
antl-Spaanse besluit der Verenigde Naties,
zijn heel wat bijgedraaid en drukken al
artikelen af, waarin tot uiting komt, dat
een pro-Spaanse ommezwaai te Washing
ton verwacht wordt, met het oog op de
anti-Rusaische politiek. Spanje hoopt erop
niet alleen Franco, ook zijn tegenstan
der» zoeken toenadering tot Amerika. Van-
- daar die huwelijksreis van Alva’sjnvloed-
schijnt, dat de rijke dochter.
niet meer kan
ipr is nog meer aan 't veranderen In
Spanje, hoewel men er het rechte nle|
van weet Franco is opmerkelijk stil, maar
hij doet veel. Hij is druk bèzig, mensen
van xetel te doen verwisselen; mutaties
van ministers en gezanten zijn in maak;
Madrid Is vol geruchten. Men meent zelfs
te weten, dat Franco zijn eigen baan van
hoofd-der-regering aan een beroepspolitl-
wil geven. Doel van dit alles zou zijn:
—.‘nadering tot de westerse democratieën,
vooral tot Amerika, want Engeland blijft
-’--pig nog ijskoud en Ffankrijk laat
--ken, dat het niets van Franco
moet hebben al heeft het wel wat spijt
van die eenzijdige (hoogst onvoordelige)
economische sancties, waar geen mens
wijzer van wordt'In Frankrijk blijft men
ook nog altijd vrezen voor Franco's intri
ges, wat betreft Marokko, ofschoon men
het Spaanse emigrantengedoe in Tou
louse evenmin vertrouwt Voor Frankrijk
blijft Spanje, zo lang Franco er aan de
macht is (en dat kan nog heel lang duren,
bij de gratie van Amerika), een reden tot
- „ijt het minst ook sinds
een bekend is, dat er geregeld SS-ers uit de
noet Amerikaanse zone van Duitsland met
Zwitserse of Vaticaanse paspoorten naar
Madrid glippen, waar ze als vliegers wel
kom zijn „om duistere redenen”.
En tóch blijft Indaleclo Prieto volhou
den, dat hij met succes reuzen L_
terwijl het itT werkelijkheid wlndmole
zijn de molens van de tijd die h»
tenslotte -
duwregering, die maar
dat Amerika ontdekt Is
helemaal niet op aankomt wie in
de baas is mits niét Mosköu!
Een Amerikaans militair vliegtuig met
11 personen uan boord Is op Newfound
land. vermoedelijk door slecht weer, te
laag gekomen, tegen de grond geslagen en
vervolgens in een 9 meter diepe haven
gezonken. Zeven leden der bemanning
werden gedood, de overige 4 werden ge
red. doch moesten naar het ziekenhui»
worden vervoerd
T)e Spaans» regering-In-balllngschap
heeft al haar hoop op Engeland en
Amerika gevestigd. Bevin heeft de heren
Prieto en Robles vriendelijk ontvangen.
gezegd, dat Nederland In de Meidagen
van 1940 beter het hoofd in de schoot had
kunnen leggen, als Denemarken. Op een
concert te 's Gravenhage In December
1941 gaf hij Jo Vincent bovendien de
wenk, óók voor Seyss Inquart te buigen.
Na haar ^igering heeft hij die wenk her
haald onder de opmerking, dat Nederland
was bezet en dat de Rijkscommissarlt op
dat ogenblik de Nederlandse regering uit
maakte. van wie de subsidie moest komen.
Hij heeft tenslotte op een persconferentie
in 1942 de Duitse „Kulturreferent" dr
Bergfeld toegedronken en zich prijzend
over diens werk'hier te lande uitgelaten,
daarbij de hoop idlsprekend. dat dq be
trokkene nog lang in Nederland werk
zaam zou mogen zijn.
Volgens de Centrale Ereraad heeft hij
zich met dit alles in dienst gesteld van
de vijandelijke propaganda, waardoor
nazi-beginselen ingang hadden kunnen
vinden. Dit was ..als kunstenaar hulp
verlenen aan de vijand", weliswaar zon
der opzet. in aanmerking genomen dat hij
nooit enige nationaal-socialistische ge
zindheid heeft gehad, maar toch ook niet
verdedigbaar door de bewering, dat hij
zelfs niet het minste begrip had van de
z.g. nieuwe orde en van het Duitse stre
ven naar overheersing van Europa.
De Centrale Ereraad onderschat geens
zins de geniale muzikale begaafdheid van
deze kunstenaar, welke hem tot de groot
ste der groten op zijn terrein doet beho
ren en hem wereldvermaardheid heeft
bezorgd. Ook erkent de Centrale Ere
raad zijn onschatbare verdiensten voor
het Nederlandse muziekleven en hét
Concertgebouworkest, maar dat levert
geen grond op om zijn gedragingen naar
geheel andere maatstaven te beoordelen
dan die van andere kunstenaars van min
der formaat. Veeleer hadden die maat
staven zwaarder moeten zijn, In verband
met de omstandigheid, dat er de vijand
des te meer aan gelegen was, hem te be
nutten als middel voor propaganda.
Het is reeds om die reden, dat de Raad
geen gehoor verleerit aan het verzoek van
verschillënde zijden zelfs buitenlandse
om de kunstenaar uitsluitend om zijn
grote gaven zonder toepassing van enige
maatregel terug te geven aan de kunst.
Als verzachtende omstandigheid geldt
echter dat de kunstenaar zelf enigszins
het slachtoffer is geworden van zijn be
gaafdheid en van de aan verafgoding
grenzende verering. Tenslotte verwierp
de Raad het betoog, dat de kunstenaar
zou h»bben gehandeld ter verzekering
van de instandhouding van het orkest.
Voorzitter CNV naar Duitsland
Dinsdag zijn de heren M. Ruppert en
F. P. Fuykschot. voorzitter en secretaris
van het Christelijk Nationaal Vakverbond
in Nederland naar Duitsland vertrokken
om daar contact x>p te nemen met de in
oprichting zijnde Christelijke vakbewe
ging. Voorts zullen zij besprekingen voe
ren met een aantal leidinggevende man
nen in de Evangelische kerken In de wes
telijke zones van Duitsland.
Tïe 12de October is de verjaardag van
de ontdekking van Amerika door Co
lumbus. Die dag wordt In Spaanse landen
altijd gevierd en de laatste jaren heeft
generaal Franco op deze datum steeds voor
een knaleffect gezorgd, hetzij in de vorm
van een daverende redevoering hetzij door cus
het publiceren van 't een of ander gewich- toen
tig besluit. Dit jaar echter gebeurde er
niets. Ja tóch, er gebeurde iets, maar Fran- voorlopig nog
co had er part noch deel aan. In Sevilla, de duidelijk merkt
hoofdstad van het Spaanse Zuiden, beier- -*
den de klokken van de Glralda-toren, toen
een jong edelman zijn bruid, de schone
hertogin de Montoro, dochter van de
Jiertog van Alva, naar het altaar voerde.
In jarén hadden de Sevillanen niet zoveel
pronk en praal aanschouwd. De gehele
Spaanse aristocratie nam aan het feest
deel. Maar er was toch ietsjzreemds aan:
de burgerij kon er 's avonds geen letter macht Is (en
over in de bladen lezen. De hertog van bij de gratie van
Alva Is nl. een vooraanstaand monarchist bezorgdheid, niet
en al heet Spanje dan ook officieel een bekend Is. dat er
koninkrijk, de kwestie monarchie moet Amerikaanse zont
op last van Franco worden doodgezwegen. Zwitserse of Vatic::
Franco was dus niet aanwezig en het jonge Madrid glippen, waa
paar moest het zonder zijn gelukwensen kom zijn „om duist»
doen. Nog diezelfde avond gingen de pas- En tóch blijft Indaleclo Prieto volhou-
gehuwden per vliegtuig op reis naar den, dat hij met succes reuzen bestrijdt,
Amerika, het beloofde land. terwijl het Irt werkelijkheid windmolens
dë molens van de tijd die hem
belachelijk maken. Arme sche
ring, die maar niet wil Inzien,
Ika ontdekt is en dat het er
let op aankomt wie in Madrid
Reeds geruime tijd geleden. Is een in
terdepartementale commissie Ingesteld, be
staande uit vertegenwoordigers der depar
tementen, die direct, of indirect bij de de
mobilisatie zijn betrokken, vertegenwoor
digers van de Stichting van de Arbeid en
enkele andere organisaties. Haar doel was
de overheid te adviseren. Om de uitvoe
ring van de voorgestelde maatregelen te
vergemakkelijken en de dcmobilisatle-
mocilijkheden centraal te kunnen regelen,
is reeds een inspecteur voor de demobili
satie aangeateld.
De minister van oorlog. A. Fiévez. komt
binnenkort met een Algemene Maatregel
van Bestuur, waarin de adviezen der com
missie zijn vastgelegd. Hierin zal o.m. een
regeling worden getroffen voor kwesties,
die ook thans reeds gedeeltelijk zijn ge
regeld. zoals demobilisatiepremie. het ver
strekken van burgerkleding, ondérgoed,
textielpunten en gelden om dezte goederen
aan te schaffen.
Herscholing
igsmogelijkheden
e Maatregel van
KERKNIEUWS
Herv. Kerk. Beroepen te Waspik (toex.) S.
G. J. Govert» te Oud-Vosseme«r.
Geref Kerken art. 31 K.O. Beroepen t»
Zwljndrecht G van Rongen te Waardhuizen. -.
Rem. Broederschap. Benoemd tot hulppred.
te Nieuwkoop G. Bloemendaal, candldaat te
Lelden.
DE HERTOG HENDRIK, ons oude --
pantserdekschip, door de Duitsers bij i
f ueuat ovc. Berlin als luchtdoelschlp gebruikt ie bV
d ultgeeteld. Wilton-FlJenoord tot wachtschip veVbouwd
Philippfjnse voer Maandag door de
ilo. de raad serinpsboop in de Waalhaven,
'e schip de reis naar de nie
Ai
In de loop van het volgende jaar zullen duizenden militairen uit Indië
terugkeren. De overheid heeft thans plannen uitgewerkt voor een
complex van maatregelen, die de overgang n'aar de burgermaatschappij
ten zeerste vergemakkelijken. Loonbijslag, bedrijfssteun en uitstekende
herscholingsmogelijkheden zijn in het vooruitzicht gestel^.
Het Indië-debat
De veiligheidsraad heeft he| debat over
Indoneaië voor onbepaalde tijd uitgeateld.
Naar Aneta verneemt, zal de F‘
afgevaardigde, generaal Romulo, je r««u
vooratellen. dat de militaire stafcommiosie
der V.N. een poging doet om de vijande
lijkheden in Indonesië te doen beëindigen.
Onverzoenlijk standpunt
van Djokja
In een officieel communiqué verklaart
de republikeinse regering te Djokja dat
zij voorgesteld heeft, dat dé Nederlandse
troepen zich op hun posities zullen terug
trekken zoals déze vóór 21 Juli waren.
De republikeinse regering beschouwt dit
terugtrekken als de enige garantie die
‘‘een vreedzame regeling mogelijk zal ma
ken. Voorts verklaart zij zich ermee ac-
coord. dat wanneer dit zdl zijn geschied,
de Internationale commissie, samengesteld
uit leden van de Veiligheidsraad, in de
aldus weer onder republikeins toezicht ge
komen gebieden een onderzoek zal instel
len. Deze gebieden, aldus het communiqué,
worden door Djokja nog steeds beschouwd
als staande onder republikeins gezag,
niettegenstaande de aanwezigheid van
Nederlandse troepen.
20 October: 4 doden,
8 gewonden
De Nederlandse verliezen' op 20 October
bedroegen 4 gesneuvelden en 8 gewonden.
TLfET TIEN MILLIOEN binnenkort en
1V1 met elf miliioen omstreeks 1965, zitten
wij op de armzalige enkele tienduizenden
vierkante kilometers, die wij kennen als
ons vaderland. Uit de bodem kunnen Wij
voor ons allen noch de leeftocht, noch
de goederen halen, die wij nodig hebben.
Wij moeten in de toekomst uitvoeren en
werken voor andere volkeren om de kost
te verdienen. De sleutel tot de oplossing
van onze huidige moéilijkheden Is een
ruime goederenvoorziening. Dat betekent
dus meer en beter produceren, met gevolg
dat wij onze hersens hebben in te span
nen, vooral onze handelslui, onze fabri
kanten en onze wetenschappelijke onder
zoekers, wier werk is gericht op de
Industriële toepassing van het resultaat
V^ienU noemt dit laatste „research". Als
men dat vertaalt met „speurwerk" is men
er niet, en als men het betitelt met „toe
gepast natuurwetenschappelijk onderzoek"
is men wat omslachtig. Te Utrecht heb
ben de mannen, die zich met dit werk
bezig houden of die er als industrieel bij
betrokken zijn, j.l. Donderdag en Vrijdag
een tweedaags Research-congres gehouden
dat Kijker die soms het gevoel krijgt
dat hij een dwaalster is gedeeltelijk
heeft bijgewoond, omdat hij zijn lezers
gaarne op grond van eigen indrukken
rapport wil ultbrèngen over dit belang
rijke onderdeel van ons nationaal bestel,
waarbij wij allen persoonlijk geïnteres
seerd zijn te achten.
Onomwonden werd door verschillende
sprekers toegegeven, dat Nederland in dit
opzicht niet vooraan staat. De voorzitter
zei het, minister Mansholt zei het. andere
«prekers zeiden het. Verklaarbaar is dit
In de eerste plaats door het geweldige
technische speurwerk, dat de oorlog van
de knapste hersens der volkeren heeft
■(gedwongen. Het moest, en wat het
kostte, deed niets ter zake. Bovendien Is
hier door de oorlogsjaren een technische
achterstand ontstaan. Doch minister Mans
holt wees er duidelijk op, dat. al deed de
overheid. op dit gebied veel, de bedrijven
zelf te zeer achterbleven, dit jn tegen
stelling met Engeland, waar men Inzake
de samenwerking van de kleinere bedrij
ven teq behoeve van de research ons ver
vooruit is.
De zeer grote bedrijven te onzent ken
nen de waarde van dit onderzoek. Philips
is daarvan het overtuigende voorbeeld en
het was buitengewoon interessant prof, dr
G. Hqlst, de grondlegger van dit werk bij
PhilitJS, te horen vertellen, hoe de Philips-
laboratorla op de basis van het onderzoek
naar alle eigenschappen van de gloei
lampen de stoot hadden gegeven tot aller
lei nieuwe producten. Want röntgen-
lampen, hoogtezonnen, lasstaven, radio's
en wat al niet, het hing allemaal min of
meer samen met die eerste lampen, en
zelfs de heteluchtmotor was ontstaan uit
de opdracht: maak een eenvoudige
energiebron voor een röntgenapparaat
die overal te gebruiken is. Duitsland heeft
het eerst de mogelijkheden van het toe
gepast natuurwetenschappelijk onderzoek
ingeiien. Toen prof. Holst in 1920 voor
het eerst in Amerika kwam, merkte hij,
dat men daar bij de lampenindustrie nog
niet zo ver was, maar men werkte bard
en in 1030 was Amerika de rest van de
wereld vooruit. In de oorlog was het
tempo in het buitenland versneld, en op
sommige gebieden is de achterstand bij
vele industrieën hier groter geworden. Wij
mogen het niet met licenties alleen af
doen. moeten integendeel zorgen, dat wij
zelf ideeën en kennis hebben, om met
anderen te kunnen ruilen. Dat wij iets
kunnen bereiken, begrijpt men als men,
weet, dat Eindhoven de grootste fabriek
van radiobuizen in Europa en de grootste
radiotoestellenfabriek van de hele wereld
herbergde. Op velerlei gebied, zoals dat
van de sterkst magnetische metalen, heeft
Eindhovens laboratorium de toon aan-
8 Wij moéten zoeken, niet alleen in Eind
hoven. maar in heel Nederland. Wij
moeten hersenwerk uitvoeren. Er zijn
ongedachte mogelijkheden en het is van
belang, wie ze het eerst ontdekt. Stel u
voor, dat Duitsland het eerst de atoom
bom had ontwikkeld! De vooruitzichten
voor de Nederlandse research-arbeid zag
prof. Holst niet pessimistisch in.
Prof, dr ir C. H. Edelman gaf een over-
zicht over onze oudste toepassing van dit
werk, het landbouwkundig onderzoek,
waarin wij prachtige resultaten hebben
behaald. In Drenthe is de aardappeloogst
per H.A. verdrievoudigd, bij de fruitteelt
hebben wij een vijfvoudige productie en
betere kwaliteit bereikt, bij het bloem-
bollenonderzoek staan wij aan de kop. Er
is een groot onderscheid tussen de
research en de lafidbouw en in de
industrie. Bij de landbouw zijn de vond
sten altijd algemeen, bij de Industrie be
houdt ieder ze doorgaans angstvallig voor
zichzelf. Welke ongedachte practische
mogelijkheden in dit onderzoek schuilen,
bleek uit de voordracht van ir J. H. M.
van Stuivenburg. Men is een heel' eind
op weg om door allerlei bespuitingen
fruit voor bederf te behoeden, zelfs zacht
fruit, als druiven. Het was bewonderens-
waardig te zien, hoe de mens de natuur
naar zijn hand weet te zetten. Als pnze
kleinkinderen het hele jaar door fruit in
verse toestand als iets gewoons zullen
beschouwen, als zij eens druiven en appe
len over de gehele wéreld gullen leveren,
en als nachtvorsten onze boomgaarden
geen schade meer zullen kunnen doen,
zal dat te danken zijn aan prachtig Neder
lands speurwerk, dat nu wordt verricht.
Bij dit onderzoek liggen wij, volgens
Kijkers lekenlndruk, volstrekt aan de kop.
Kijker hoorde nog veel wijze woorden,
waarschuwingen aan kleinere bedrijven
om samen te werken, om onze wat com
merciële instelling te verlaten en niet
iedere vakgenoot als concurrent te be
schouwen, en vooral de oudere fabrikan
ten werden gewaarschuwd yoof de soms
2o gevaarlijke zelfgenoegzaainheid.
Wij zullen hard moeten werken, maar
daarbij vooral dénken, als wij f
miliioen werklozen terug willen
Dèt is het belang, dat wij allen
lijk hebben bij de ontwikkeling van
researchwerk in Nederland.
Dq Central^ Ereraad overwoog in de
eetwte plaats, dat de juistheid Van het
interview" in de „Völklscher Beobach-
Ur". Volgens hetwelk appellant op de
capitulatie van Nederland een glas cham
pagne zou hebben gedronken, na diep-
gaan'd pnderzoek niet aan het licht is ge
bracht zodat niet is komen vast te staan
wat daarvan waar Is .en wat fabel. De
Raad overwoog dus^ dat appellant ten on
rechte door dat z.g. „Interview" dadelijk
bij zijn terugkeer in Nederland In 1940 Jn
een verkeerd daglicht is gesteld. Maar hij
had dan des te meer zich telkens met
nauwgezetheid moeten beraden op zijn
verdere houding en gedragingen tegenover
de Vijand en dieps handlangers. Dat
heeft,, hij piet gedaan. HIJ Is zich buiten
de grenzen van het te enenmale nood
zakelijke met de "Duitsers gaan inlaten.
Hij heeft zich bij herhaling laten fotogra
feren met Duitse autoriteiten, hij heeft In'
Duitsland en in de bezette gebieden ge
concerteerd. hij liet zich benoemen tot
lid van de Kultuurraad en drukte op één
van zijn twee concerten voor „Vreugde en
Arbeid" (het eerste werd bijgewoond door
Seyss Inquart) Woudenberg op het podium
de hand. In Maart 1941 heeft de kunste
naar voorts aan eenz maaltijd te zijner ere
rpijdëns het laatste weekeind zijn te Lon- ook al moet Bevin wetc
-*• den, naar men^figt, belangrijke be- na het uitbreken van d
sprekingen gevoerd aUsen enige vooraan- oorlog in 1936 een
«taande Spanjaarde|3m balllngachap. nl. schaats heeft gereden
Gil Robles, monarohistenleider, en Inda- vriend en vertrouweli:
leclo Prieto, socialistenleider. Beide heren grondbezitters en arlstc
hadden kort tevoren, ieder afzonderlijk, geestelijkheid niet te
met de Britse minister van Buitenlandse houding van Amerika
Zaken, Bevin. gesproken. Later zei Prieto tijd te
in een Interview, dat hij hoopte, dat apoe-
dig een uit alle partijen bestaande rege
ring zou kunnen worden gevormd „om
Franco de genadeslag te geven". Hem
zweefde een coalitie-regerlng voor ogen,
die dat apreekt haast
vanzelf alle punten f X
schermen: amnestie,
vrijheid van dit en van dat, een eerlijke
volksstemming, enz. Er is slechts één
moeilijkheid, nl. die coalitie-regerlng te
vormen, omdat de republikeinen niets
anders willen dan een republiek en de
monarchisten niets ander dan een monar
chie. Prieto’s optimisme is een donquichot
terie In optima forma zeer actueel in
het 400ste geboortejaar van Spanje's groot
ste schrijver Cervantes. Het schijnt, dat de
schaduwregering de dingen nl-i ...w,. k-L
zien zoals ze zijn.
•chili in een
rwogen daad, van
md. spruit waar-
oort uit het ver-
:gerlng op korte
over te gaan tot nationalisatie van
- én staalindustrie. Zoals de zaken
;-an zou het Hogerhuis deze na-
dank zij de wet van 1911. kun-
n tot na Juni 1950, het tijd-
(olgende algemene verkiezin-
let wetsontwerp zal vermoedelijk nog
>r Kerstmis worden aangeboden!
Maar ook de herschollnt
worden in deze Algemene
Bestuur geregeld.
Het ligt voor de hand, dat vele gedemo-
billseerden, al of niet door de noodzaak
gedwongen, een ander beroep zullen kie
zen. Om te bereiken, dat zulks voor de
jongens ook tot de werkelijke, practische
mogelijkheden zal behoren, worden er her-
scholingscurzussen Ingesteld.
Speciaal wordt hierbij gedacht aan de
beroepen en ambachten, waarin niet al
leen vraag Is naar arbeidskrachten, doch
die ook in de belangstelling liggen der ge-
demobiliseerden. Ook wordt er op toege
zien. dat de herscholing bij voorkeur wordt*
toegepast in die bedrijven, waarin de ge
demobiliseerde zich in betrekkelijk korte
tijd kan bekwamen tot een volwaardlge
arbeidskracht. Reeds tijdens deze herscho
ling zal een redelijk loon worden uitbe
taald.
Mocht dit loon in verband met de ge
zinsomstandigheden voor de gedemobili-
seerden onvoldoende zijh, dan bestaat zelfs
de mogelijkheid, dat de overheid een 'over-
bruggingssteun verstrekt, zodat de her
scholing ook mogeljjk is voor gezinshoof
den enz.
In het nieuwe ontwerp Is voorts een
modus gevonden voor bedrijfssteun, spe
ciaal voor kleine zelfstandigen of z|j. die
dat wensen te worden
Ook worden bijzondereregelingen ge
troffen voor hen, die wensen te studeren.
Sociale Dienst
De nieuwe S.D. (Sociale Dienst) van het
Departement van Oorlog krijgt een voor
name taak. Deze S.D. zal kantoren vesti
gen in de centraal gelegen steden, bij voor
keur ondergebracht in 'hetzelfde gebouw
als het Gewestelijk Arbeidsbureau. Deze
kantoren zullen de gedemobiliseerden
voorlichten en met raad en daad terzijde
staan.
Groot verlof reserve-
officieren in Indië
De maatregel, waarbij aan reserve-of-
ficieren in Nederland gelegenheid werd
geschonken met groot verlof te vertrekken
wanneer hun gezin meer dan 5 kinderen
telt, zal binnenkort ook worden uitgebreid
tot de In Indië in werkelijke dienst zijnde
reserve-offlcieren. Betrokkenen, die in
Indië vertoevende, om deze reden wen
sen te demobiliserep. moeten daartoe een
verzoek langs hiërarchieke weg indienen.
Als kindëren worden aangemerkt eigen of
aangehuwde kinderen, pleegkinderen ep
voogdijkinderen, die in het gezin zijn op
genomen.
PlaatselUk enige regen.
Weerverwachting. meezedeeld door het
K.N.M.Ï. in De Bilt, geldig van Woensdag
avond tot Donderdagavond:
Tljdelljk toenemende bewolking met plaat-
seUJk enigs regen voornamelijk in het Zuld-
weslelljke gedeelte van het land. Overdag
wat minder zacht Meest matige wind tussen
Zuidoost en Zuidwest
33 October Wassende maan
Zon op 7.11; onder 17.34
34asn op 15-54; onder
TY7EERKUNDIGE
W AARNEMINGEN
Hedsnmonten om I qqr W wwdsB t» IkH-
mineen gedaan:
BarooMtar
Wind
Temoetutuur
Max temn
Mln temp
Wesrssrs’eMhetd
