VELDEN
ovov
EEN FLINKE DAAD
belopnd werd
.Paardenvolk" zonder paard
Hulp aan oudén en zieken
Gedicht
Het
Van de week
WAT GOD DOET
Hoedt u voor
verstarring
knitwear
De verraderlijke hals
BOEKENKEUR
Toneel en werkelijkheid
Wat geeft Hilversum?
MADONNA
AUTO'S KUNNEN OP RIJKSWEG
BUNKEREN
GOUDSE SPETTERS
Hoe waren
de Gouwenaars
vroeger
BRASKAMP NA/.FABRIKANTE VAN]
ZATERDAG 10 JANUARI 1948.
EERSTE BLAD, PAOINA
BALANS-
OPRUIMING
led» onzer kent het («zegde „Wet God
tSulm J1"1" de ^te
woorden onder «Ut
dnifn?^y' u" w,n bevestigen. Er
2^.4 «ebeurtenizzen voor. die enz
marim? ,chokke" en verbijsteren, dat het
niet onmogelijk *- wordt
n5t?to'Sïr*^?,<l Van God* d*den z°-
-"rr W."™"'""" Wil V™«™ •"W
d"' onvolm..ktr wtreld
ifl7Tif.1T ""'-^oorkomend verichUn-
«M. S«U» h«i sterkste (vloot heed vaak
tTkJ^n i! V &S!" *n ""'«"fcHeUn*
"yp«°. Het Ifhrtjnendat, worden deze
SZm ?ad*rv0,u,en In de rijpere
d« levenservaring nog gering
h"e? «,ne;™vUH Dfcarom past
'"5?ri1 degenen, van wie
«etagd wordt dat het hart in hen bran-
De moeder mijner kinderen heeft zich
deze dagen weer eens verbaasd. Verbaasd
over de rare capriolen die de distributie
soms kan uithalen, hoewel zij toch in de
loop der jaren met de diztributie zulke
goede maatjes was geworden.
Mijn Geroost drinkt veelDrinken doet
men uit bekert en kopjes. Waar veel
wordt gedronken wordt veet gebroken en
zo ii'as de voorraad bekers en kopjes te
mijnen huize geslonken tor twee zonder
óren.'Ergo. er moeiten bekert komen.
Argeloos slapte de moeder mijner kinde
ren een fraaie u'inkel binnen en argeloos
bestelde^ zü fraaie bekert.'twee witte,
twee rode .en twee gele. Zij gaf argeloos
geld en servtespunten. Dofh ziet. slechts
voor de witte bekers behoefde zü punten
te geven. Vandaar haar verbazing en van
daar haar vraag waarom?
De juffrouw uif de fraaie zaak ant
woordde vriendelijk: Het model van de
bekers is wel hetzelfde, maar die rode en
gele bekers zün geen bekert. Dat zijn
stervaasjes inapt u en die z(jn «'rij- JVifte
sten-aasje* zpn drinkbeker*, rat u wel?
De moeder mijner kinderen heeft toen
de witte drinkbekers ingeruild.
Mijn kroost drinkt nu melk uit rode,
gele en. blauwe «iervaatje*.
J£EN hoecl. die recht
behoort te «taan.
staat scheef. o een I
hoofddoekje is af ge-
Twee d*nea
trekken ieder aan dc
band van één «uhou-
dertaa. een hand- 1
schoen raakt zoek. el- ^Bi.
lebogen zijn in actie.
En dat alles naar I
aanleiding van de
aankondi®jigen op de
schreeuwend gekleur-
dc aanplakbiljetten Jm
voor dc etalageruiten
van grote en kleine F
f
Baiansoprutmlng! Is I_
het weer net ala voor' ■^■M^HKhCb
de oorlog? Mama s ^^K^av KÉ2
zijn met hun dochters B
naar de stad getrok-
ken en trekken niet HB^H
terug, voor zij iets
naar hun smaak be-
Veel. groter is ^HBBHB M
de belangstelling dan
vroeger.
Dit geldt voor alle
a\c belangr
rijk m
daald. vooral textiel. I
In die zaken, die on-
dank* de algemene
schaarste dit jaar het
initiatief hebben ge- sB
nomen tot een ba-
lansopruiming. kon
men over de hoofden'lopen. Groot is het
gedrang rondom de rekken in de kle
dingmagazijnen. ledereen is belust «o op
koopjes enjflëclal zijn het koopjes.-want
er zijn artWelcn. die tot de helft van de
prijs zijn verlaagd. De puntenwaardering
is dezelfde gebleven. Daar'valt niet aan
te tornen. Och. maar er zijn immers weer
nieuwe punten. Zo neemt de Nederland
se vrouw haar kans w«ar. En niet alleen
de Nederlandse. In Engeland is het nog
erger.
De nacht tevoreh stonden honderden
vrouwen al buiten te wichten. Politie
agenten bewaarden de orde. Daar is dit
de grootste verkoop sinds vpor de oorlog.
Als de opruiming achter de rug is.
komf er weer nieuwe voorraadt .en die zal
ook 'wel weer meevallen.
Sommige stellingen in hej klassieke
genre zijn onderhevig aan verstarring.
Het „levtn" gaat uit de stand en het einde
is gewoonlijk remise! Het is zaak. zoiets
tijdig in te zien en dan te trachten
..nieuw leven", te scheppen!
In een vrije partij kregen we dezer
dagen de volgende stand:
Zwart: 3. 6. 9, 11 16. 18. 19. 21. 23..24. 26.
Wit: 23. 27. ,28. 32. 33. 35/40. 42. 43. 45. 48.
Wit. aan zet. ziet tijdig het gevaar aan
komen van een „verstarde" klassieke
stelling. Immers, op
1. 30-34 24-29
f 2. 33X24 19X39
3. 28X17 11X31
4. ad. lib. 18—23
3. ad. lib. 23—28
0. 32X23 21X41
7. 42-37 41X43
8. 48 X 39 28-31
en zwart Wttit.
Op
1. 40—34 „1420
2. 25X14 9X20.
3. 34—30 (Of?) 20-25
4. 39—34 (gedw)'15—20
5. 34—29 23X34
6. 29 X 40 20—25
en Wit heeft slecht spel.
Wit besloot „troebel wster" to zoeken
en speelde als volgt:
1. 27—22 18X27
2. 37—31 26X37
3. 42X22 12—17
(Wit's eerste succes. De beste voortzet- j
ting voor Zwart was:
I 9. 32X21 16X27
10. 45—40 9-13
11. 40-34 r 3—0
12. 48-42
en Zwart heeft zéér moeilijk spel. Patrom
vervolgde Zwart met
312-17
4. 40-34 14-20
I (Wordt nu het slachtoffer van een Jnte-
I ressante offercombinatie. Het beste voor
I Zwart was
424—29
5. 33X24 19X30
6. 28X8 17X37
7. 35X24 3X12
8. 45-40 21—27
9. 39—33 27—31
10. 36X27 37—41
11. 24-20 18X24
12. 33-29 24X42
13. 48X48 U—17
14. 43—38 12-18
15. 34—29 fr-11
18. 48-41
m«rt>ngeveer gelijke kansen).
5. 25X14 9X2Ó
6. 35—301! 24X35
7. 33—29 3—9
(35—40 mag niet. omdat Wit later met
39—33 enz. vervolgt)
8. 29X18 21—26
9. 38-3311
(Wit heeft nu steeds belangrijk voordeal.
Op
017—21
10. 36—31 26X37
11. 32X41 21-26
12. 41-37 16-21
13. 43—38 i
en Zwart staat slecht, omdat op 11. 17X17
Wit door 28—23 enz. wint).
928-3177
(Denkt alcüis nog een voordelig^elndspel
•f te dwingen, maar pleegt In werkelijk
heid zelfmoord, zij het dan op zeer ele
gante wijze)
10. 88 X 27 18-21
11. 27X7 35-40 gt
12. 22X11 40X49
(Let nu op Wit's elegante riposte).
13. 39—3UI 13X33
14. 7—21! 49X40
15. 2X4
en Zwart kon zijn matten oprollen.
Wel een bewijs, dat ook ln klassieke
stonden, dank zij juiste „orchestratie" nog
wel „muziek" zitl
Ex-koning Michael ontmoet
zijn verloofde
Prinses Anne de Bourbon—Parma heeft,
vergezeld van haar moeder. Kopenhagen
per sneltrein verlaten. Verwacht wordt,
dat Michael per auto van Lausanne naar
«azci gaat om zijn verloofde daar te ont
moeten
VOOR DE
JEUGD
Tart liep op straat, zijn handen had hij
diep jn zijn zakken. Hij schopte een
steentje voort. Dat dee*Llrij uit verveling.
't Was me wat moois. Nu had hij
vacantie en nu wist hij niet. wat hij zou
gaan doen. E^gebeurde ook npoit eens
iet«AEr warepjPok geen jongens op straat
om mee te voetballen. Alleen een paar
kinderen van vijf jaar. Maar daar kon hij
zich toch niet mee bemoeien! Die waren
Immers veel te klein. Hij was al bijna
veertien Jaar1!
Zo liep Jan te denken
Plotseling stond hU stil. Hoorde hij daar
iemand huilen? Maar nee,, het waj zeker
verbeelding geweest. Daar hoor
de,hij het weer. nu vlak achter
hem. Jan keek om. Daar stond ..iM/i
het dochtertje van de burge- -H
meester.
Snikkend riep zij-
Mijn pop. mijn pop! Hij ligt N ""Z-
in het witer. Die nare jongens
hebben hem er in iegooid. Wil
je hem er niet even uithalen?
Jan dacHt er,niet%raeer aan,
dat hij zich nicf met kleine* kin-
deren wilde bemoeien en vroeg:
Waar ligt hij?
Daar. wees het meisje en
jawel hoor. daar. dreef de pop,
bijna midden in de vijver.
Jan bedacht zich niet lang. Hij
trok zijn kousen en schoenen
uit en stapte in het water. Gelukkig was
het hiet diep. Het kwam net tot boven
zijn knieën. Nu werd het Iets dieper. O.
zijn broekspijpen werden nat Nog. een
stap, nog één! het ging nog net. Ja. daar
had hU de pop. Gelükkig! Voorzichtig liep
Jan weer terug.
Zo hier is je pop.
Fijn„ fijn. ik ga hem thuis gauw
droge kleren aantrekken.
Jan trok kousen en schoenen aan. Hij
zou wel een standje krijgen, dat hij zich
zo vies had gemaakt. Maar hij zou toch
maar naar huls gaan. want za kon hij niet
blijvep lopen.
Hij was nog maar net thuis, toen er ge
beld werd. Daar stond de veldwachter.
Dag mevrouw, de burgemeester laat
vragen of Jan direct bij hem wil komen.
Weg was de veldwachter al weer voor
Jan's moeder rets kon vragen
Jan. wat heb je gedaan? je moe%bU
de burgemeester komen.
Ik weet het niet moeder.
Nu. ga maar gauw.
Het huls van de burgemeesier was niet
ver weg. Jan werd meteen binnengelaten.
De burgemeester zat achter zijn bureau. I
Zo Jan. zei hU- Ik heb van mijn
dochtertje gehoord, dat je haar pop. haar
lievelingspop nog wel uit het water hebt
gehand. Ik vind het erg flink van jc cn
daarom krijg je van mij een beloning. Als
jeblieft.
416X7
gevolgd door'21—26 en Wit's stelling blijft
moeilijk. Zwart wil .echter méér en kan
dst niet als volgt béretken:
312—18
A. 39—34 18X27
5. 25—20 14X25
8. 34—30 28X34
7. 40X18 13X22
8. 28X26 19—23
(of?)
ACH. die gerimpelde hals! Het gezicht
kan nog jeugdig en fris zHn en wat er
aan ontbreekt- kan een handige opmaak
vergoeden maardan ls daar Je hals,
die onmiskenbaar verraadt, dat de eigena
res er van niet tot de allerjongsten be
hoort. Maar afgezien van Be leeftijd kan
de hals het geheel schaden: hij is te mager
of tc dil^, te kort of vertoont sndcre
schocnheidsfouten, die het gehele uiter
lijk schaden
Geen gebrek zo groot of men kan er, al
thans ten dele. in tegemoet komen.'
Weliswaar kan -men
een te korte hals niet
langer majeen. maar
men kan hem tenger
doen schijnen eenvou
dig door het hoofd ho
ger tp houden, niet zo.
dat Uw Jein omhoog
steekt en als |)et ware de \ucht doorboort,
iets. wat u «1 te kordaat zoö doen schljnén
ma*r door het achterhoofd hoog fe hou
den. Ook hangt het van de houding der
schouders af of de hals zo voordelig "mo
gelijk uitkomt. Onze grootmoeders had
den een eenvoudig middel om haar hou
ding te verbeteren: elke dHg wandelden
ze met een gewicht van drie kilo op het
hoofd enkele malen de kamer op en neer
Tegen een te vette hals bestaat maar
één remedie- massage door een deskundi
ge. Begin hieraan niet zelf. want wartneer
u niet heel goed masseert hebt u kans de
kwaal eer erger dan beter te maken.
Een te magere hels kunt u verbeteren
door hem elke ochtend en avond tk mas
seren met olie of vette crème. Bovendien
is het gewenst enkele oefeningen te doen:
kruis de armen achter het hoofd, buig het
hoofd (niet het lichaam) Voorover tot de
kin de -borst raakt en werp het hoofd dan
naor achteren, terwijl u uw best doet
met uw handen het hoofd te beletten deze
beweging te maken, yervolgens plaatst
men de vuist onder de kin en buigt nu
het hoofd naar achtéren en brengt het
weer naar voren terwijl men dit Jaatste
met de vuist bemoeilijkt.
Een hals, die er ouder uitziet dan het
gezicht, kan men lets van zijn jeugd terug
geven door hem tflkc ochtend en avond' te
borstelen met koud water.
Meri heeft geen lantaarntje nodig om te
zoeken naar auteurs, die in de laatste
halve eeuw voor het Nederlandse toneel
van betekenis zijn geweest Het waren
Marcellus Emarita, Jóslne Simons—Mees
en Herman /leijermans. Aan hen heeft de
gangmaker "van onze toneel-totaliteit dr
B Hunnlngher een uitvoerige studie ge
wijd. omdat hun lange toneelervaring
goede leerstof kan zijn voor allen, van
wie ons volk de reeds zo lang verhoopten
herbloei van zijn dramatiek zal mogen
verwachten. Immers, het ls geen toeval
dat deze figuren, die leder voor zich op
eigen wijze (Emants pessimistisch. Josine
Simons individualistisch en Heijermans
idealistisch) in het "realisme wortelden, de
«school die in Frankrijk ontstond, voor de
Nederlandse dramaturgie van belang wer
den. want realiteitszin is altijd een sterke
trek van het Nederlandse volkskarakter
geweest. Dr Hunnlngher wil daarmee niet
aansturen op herstel van het realisme als
aesthetische doctrine of ook maar voor
spellen. dat het realisme weer kans krijgt
op hegemonie. Maar wél betoogt hij. dat.
zal hier sprake zijn van 'n Inderdaad na
tionale cultuur, het toneel in elk geval
njet beide benen stevig op de aarde dient
te staan. En daarom acht hU het nood-
zakelijk, dat de kunstenaars die een na
tionale toneelcultuur zouden kunne»
bevorderen, de ervaringen van het drietal
pioniers bestuderen. Hij heeft dat bestu
deren zeer aantrekkelijk gemaakt door uit
voerige en scherpzinnige analyses van al
het toneelwerk van de drie pioniers en
zich daarbij niet slechts bepaald tot de
teksten, maar ook tot de vertoningen,
omdat man de waarde van dramatische
litteratuur mee moet bepalen door haar
werking In de schouwburg. In dat ver
band heeft hij ook de crltlek van tot oor
delen bevoegde tijdgenoten van de auteurs
in zijn studie betrokken en het toneel- I
werk dus gezien ln nauw contact met de
maatschappij, waaruit en waarin het leef
de. Weliswaar heeft hij er voldoende de
nadruk op gelegd, dat het oordeel VBn de
crltlek betrekkelijk ls (alleen Johan de
Meester schijnt naar aanleiding b.v. van
HeUermans' „Op Hoop van Zegen" te heb
ben gejuicht) en dat het volk zelf 1» zijn
oordeel soms heel anders was. maar het
gaat In dit buitengewoon geslaagde, rijk
gedocumenteerde bovendien ook goed
geïllustreerde boek om ervaringen.
Die te kennen is Inderdaad van het
hoogste belang vofer onze toekomstige dra
maturgen- Hun wordt wel door zo'n boek
een dienst bewezen en niet door prijsvra
gen („broeikassen", waarin talent slechts
tot „pottenbloei" getrokken wordt).
Het boek is. degelijk verzorgd, uitgege
ven door W. L. en J. Brusse's N.V., te
Rotterdam, waar al eerder een stimule
rende brochure op toneelgebied Van dr
Hunnlngher verscheen.
De titel. „Toneel en Werkelijkheid" doet
denken aan ..Dichterschap en Werkelijk
heid" van W. L. M. E. van Leeuwen, maar
de wijsgerige voorbeschouwing van dr
Hunnlngher motiveert de keus van die
titel volkomen.
W. Wagener.
In chronologische volgorde dc revue laten j
passeren, ging de „generaal" voort. „Een j
van onze agenten, 'n zekere Dorloton
„Niet een zekere...." yiel de blonde hem
in de rede, ..maar Jouw vriend Dorloton
jouw Intieme vriend JJorloton.
De directeur-generaal viel al wéér wat
heftiger uit: j
Mijn particuliere betrekkingen tot de
heer Dorloton spelen voor het proces
verbaal geen rol.
Dus goed. laten wij zeggen, een énzer
agenten, de heer Dorloton
Ik heb altijd een zekere antipathie te- j
gén deze Dorloton gehad, interrumpeerde-
de blonde weer.
Doch de directeur-generaal hield zich I
Oost-Indisch doof.
De heer Dorloton verzekert een olie
verfschilderij nader aangeduid als een
echte Titaan. tegen brand, inbraak en
diefstal tot, een bedaag van tien millioen
francs
Gisteren. 10,April, is de eerste Jaarpre-
mie betaald, en de polis ls aan de agent
Dorloton om deze aan de verzekerde, ba-
fon Kemp. te doen geworden, overhan
digd. Hedenmorgen, dua 24 uren later,
geeft deze baron Kemp er keqnls van. dat
het schilderij op tot-nog-toe onverklaar
bare wijze is verdwenen.
(Wordt vervolgd.j I
VOOR DE
DAMES
Nog èen stap. nog een
En toén gat de burgemeester Jan iets,
dat hij al zo heel lang dolgraag had willen
hebben. Een polshorloge!
Jan bedankte de burgemeester en liep
op een drafje naar huis ona het aan moe
der te laten zien.
Hij zou nooit meer zeggen, dat er niets
gebeurde. Zo zag je toch maar. Jonge,
jonge wat een pracht horloge!
Bij koorts en kiespijn zijn onze ooedera
het aangewezen middel. KOORTS- en
KIESPIJNPOEDER 7'/j cent per «tuk.
Hypnose per microfoon
Een Australische psycho-analyst, ge
naamd Ouaby. die een experiment hield
ln massa-hypnose pér radio, zag, toen hij
xich van de microfoon'afwendde, twintig
van de dertig In de studio aanwezige' per
sonen ln trance verkeren. Terwijl hij
doende was. deze personen tot het be
wustzijn terug te brengen, werd de studio
van vele kanten opgebeld door veront-'
waardigde luisteraars, die mededeelden,
dat personen uit hun fgmille'cring. rond
de radio geschaard, eveneens ..buiten
westen" geraakt waren. Ousby adviseer
de de .Juiock-out"-geraakten bij te bren
gen door middel van een tik tegen de
wang.
Een dame belde nogmaals op met de
mededeling, dat zij. ook met tikken, haar
man niet „bij" kon krijgen. Zij voegde
er aan toe. niet te weten of manlief nu
door het experiment van Ousby ln trance
was geraakt of tijdelijk bewusteloos was
tengevolge"van het feit, dit haar zoontje
een stuk speelgoed op pa's hoofd had
laten vallen.
Om de cijfers, te beginnen bij en in de
richting van de pijltjes woorden Invullen,
die betekenen:
1. Pampastruls. 2. Slijk, 3. Kolfglas, 4.
Bewaarplaats voor wagens. 5. Gezel. 6.
Versterkende middelen. 7. Vet maken van
vee.
Oplossingen van deze puzzle kunnen
voor Donderdag as. worden Ingezonden
aan het bureau van ons blad. Voor goede
oplossingen worden één prijs van 5 en
twee van 2.50 beschikbaar gesteld. Op
het adres vermelden: Puzzlerubriek.
Over deze rubriek kan niet worden ge
correspondeerd.
Oplossing Nieuwjaarspuzzle
1. Alkmaar.. 2. Leiden. 3. Wasóenaar.
4. Amsterdam 5. Ttel. 6. Wylre. 7. Eind
hoven. 8. Naarden. 9. Schaesberg. 10. Eelde.
11. Laren. 12. Ylst. 13. Kampen. 14, Ierae-
ke. 15. Scheveningen
De eerste letters vormen de wena:
Al wat wenselijk fa.
Naai Londen. De ..linkse socialisten" van
Polen en Hongarije, die nauw met de com
munisten zijn verbonden, en TJecho-Slo-
waakse Sociaal-democratische partij zullen
de eerste zitting-van de permanente commis
sie voor de Internationale socialistische con
ferentie te Londen bijwonen. Ook de Duitse
socialistenleider Kurt Schumacher zal naar
Lor\den gaan-
.CLOWNTJE RICK OP .AVONTUUR
OFFICIALS PUBLICATIE.
I Doer detaillisten in te leveren bonnen voor
ds week van 11 t.m. 17 Januari IMS.
Brood: us alg. (18 rts.l. 117 alg (4 rta.}. 108
res. (I rts.l. 108 res 818 a1g„ 817 alg. (4'rta.).
818 alg(1 rtsj. 803 rea. (4 rta.). 1013 brood
ris rts.b. G 21 (4 rts.) nw. bonnen voor
brood en voor brood of gebak. Coupure X
I 182. Te verstrekken no. couf». D 088, D 070.
j D 071 Bloem: 348 res. (3 rts085 alg MS
alg (1 rts.). 578 re» (3 rts.). rts b O 22 (1
I rts rts.b. O 23 (2'rtsTe verstrekk. no.
coup. C 871. 872. Vermicelli: 117 alg. |17 alg.,
rtj.b. FA (l rts.). Te verstrekk no. coup.
I C 373. Gebakbtoem (hakker»/banketbakkers):
111 alg-, 811 alg., rts.b. FB (l rts.l. Coup.
j X 142, C 575. Te verstrekk. no. couf. C 874.
Gebsk: 111 alg„ 111 alg.. rts.b FB (I rta.). Te
verstrekk. no coup. C 373* Melk: 081 melli-
(4 rts 084 melk (8 rta.).* 065 melk (8' rts.).
584 melk (10 rts.). 383 melk (11 rts). 1027
melk (5 rta.), rts.b. G 98 (1 rts.). Restant 031
melk (S'.i rts.). 034 melk (8 rts035 melk
16'rts.). 134 melk (10 r».). 533 melk (11 rta
ion melk (3 rts.). Te verstrekk no coup.
F. 012. Waspoeder: 034 alg. (l TtsSM alg. (1
•rts.), rts.b G 43 (1 rts.). Aflos» week 10-23
Oct. "47. Te verstrekk. no. coup C 378, 378.
Tabak (detaillisten): U-01 tabak. U-03 ta
bak (2 rts rts.b. C 88 (1 rts Aflos» week
1420 Dec. "47. Te verstrekk no coup. C 877.
871. Suiker' Versnap.: U-01 versnap (1.8 rts.l.
U-03 versnap. (0.4 rts030 alg 530 alg. (0.8
rts.). 084 alg. (2 rts.), 383, M4 alg.. 1028 suiker
(1 rts). 053 alg. (3 rts 553. 336 alg-. 357 alg.
(1 rts.), T 01 versnap. (0,1 rta T-03 versnap.
(0.4 rts.). 1011 suiker (1 rts rts.b. G 12 (0.6
rts.). rts.b. O 14 (l rts.). Te verstrekk. no
coup. Versnap C 887. C 368. Te verstrekk.
no. coup. suiker C 388. 570. Textiel: Detaillis
ten. Toewijzingen Dlatex MD 85 101 t.m. 140
VA. VB. VC. VD. VE 60S (t pnt•*- B. C. D.
E. F (8 pnt 101 t.m 300 VF» 603 (1 pnt.). A.
B. C. D. E. r. G. H VA 703 1 en 5 pnt.. C 83
'en D 81,1 en 10 pnt Confectlebedrljven/Con-
frctioruieurs. Machtigingen Confectie Han
delscoupures.
Voor hen waarvoor deze week Is aangewezen
Brandstoffen. Industrlekolen: Coup B-. C-,
D-. E-verbrulkers Geen vervanglngstoewij*
zingen. Brandstoffen: TA 707. 74. 76. 77 BV
(3 rts.). TB 707. 74. 76 BV (3 rta.). WA 707
1 t.m. 12e per. (l rts.). WB 707 l t.m. 12e per.
(5 rts.). Rantsoenbonnen 1 eenheid 1647 1948
(1 rts).
Die artikelen, waarvoor geen aflos&lngs-
week ls genoemd, moeten worden Ingeleverd
ln veelvouden van 10 rantsoenen Brood
veelvouden van 880 rantsoenen De reat*r
bonnen melk dienen gesorteerd op afro-
lljk'Opplakvel te worden geplakt.
Bakkers, die op de gebakbonnen t:-
bloem wensen te betrekken dienen deze
zamen met de andere broodbonnen ln te
veren met een ontvangstbewijs MD 242—05
Wensen zij gebak of gebakbloemcoupures
dan moeten ze worden tnreleverd met een
ontvangstbewUat MD *143—08.
(V.P.R.O.) 18 Morgenwijding; (V A R A.) 11.20
Vlaams progr. 10.43 Regenbodg: 11.28 Plano;
12 Ens. Vlncentlna; 12.38 Gr.pl.: 1 Nieuws:
1.20 Malando: 2 Viool, plano. 3.43 Gr.pl.: 3.1S
De geschiedenis van een hult: 3.SS Omroep-
kamerork.: 4.43 Orgel: 8 Kees de Zwerver:
3.30 Miller Sextet.
langs de 'oude houten trap. en hij op één
van de vloeren stond, ontdekte hij een
vierkant gat, waardoor een zwaar touw
naar beneden hing. Dat was een klotyte-
touw. waarmee die grote klokken werden
getrokken, als ze lüiden moesten.
Kijk. dacht Rick. Als ik me langs dat
touw naar beneden laat glijden, ben ik
veel gauwer en gemakkelijker beneden en
hoef ik niet zo moeilijk al die treden af te
gaan!
Dat was nog niet zo gek bekeken!
105-106 Clowntje Rick haastte zich weer
uit de toren naar de begane grond. Maar
eerst had hij goed de richting van het hulaf
ln zijn geheugen geprent
Nu keek hij gelijk eens goed naar de
frote, zware klokken, die daar aan de
alken hingen. Dat waren de dingen, die
's Zondags zo ver te horen waren, als ze
met hun bronzen stemmen door de lucht
zongen- Maar nu hingen ze heel stil en ze
gaven geen geluid, want het was geen
Zondag.
Toen Rick nog wat lager gedaald was
Avondprogramma.
Hllv. I (N C R V.) S Gr pl.:,1.30 Reger -ultz.,
7 Nieuws: 7.1S Leetlamp. I Nieuws: a.is Gees
telijk lied: 8.3» Mozart. It Ofgel: 10.30 Nleuwa
10.43 Avondoverdenklng; 11.Ó5 Avondklanken.
Hllv. II (V.A.R.A.) 8 Nlei/ws: 6.13 Stafmuz.-
corps A damse politie: (.30 Herdenking Jan
Campert: 7.20 Claude Drl)us«y: 7.45 Gr.pl.; I
Nieuws: 1.15 RegenbooR-cabaietRam
blers; IJS Gr.pl 9.43 Rusland en wij. 10
Meester Trio; 10.30 Be-Ne-Lux; 11 Nieuws;
11.13 4ir.pl.
van het orjheil, da.t er over hun hoofden
gekomen is. in de schpenen te echuiven.
De directeur-generaal, het type van de
man-met-temperament; liep niet een hoog
rood gezicht met grote passen heen cn
weer, sloeg in het -voorbijgaan elke keer
met de vuist op tafel en brulde steeds
maar weer:
Ik zou van begin af aan gezegd heb
ben niet op ingaan, afpoeieren, en nog
maals afpoeieren!
De directeur, van huls uit bloedarm,
was niet minder opgewonden. Hij trok
roet lange halen aan een aigaret en
schreeuwde
Zou gezegd hebben, zou gezegd heb
ben. maar je was er niet bij. jc was na
tuurlijk op reis. Als Wij met alle zaken
zouden moeten wachten, totdat jij er bent,
zouden we morgen de boel wel kunnen
sluiten!
De onder-directeur, een weldoorvoede,
om niet te zeggen, dikbuikige, kleine heer,
met listige oogjes achter grote brlllegla-
zen en een eeuwig vergenoegd gezicht, zat
weer gemakkelijk in een clubfeauteuil en
probeerde zonder resultaat een ernstig ge
baar te maken.
Je zou ook ja gezegd hebben, gene
raal. Bij een object van 'n millioen, bij
een prima cliënt en een nog nooit ge
hoorde premie.
- In ieder geval zou ik voer een tijdige
herverzekering gezorgd hebben, anauwde
de directeur-generaal.
Dat hebben wij natuurlijk gedaan,
antwoordde de directeur, wij hebben voor
tichtig procent dekking aangeboden, maar
nog geen bevestiging gekregen.
Dus zijn wij voor het% gehele millioen
aansprakelijk.
Wis en zeker.
Plotseling, als een bliksemflits, schoot
er een reddende gedachte door het brein
van de dikke; hij sprong zeKs op.
Zeg eens. Lohengrin dit was de
bijnaapT van de bloedarme, omdat hij
eens operazanger had willen worden
„zeg eens. Lohengrin, heeft hij de premie
elgei)lfjk al betaald?
De ander keek hem verachtelijk aan.
Natuurlijk heeft hij betaald! Geloof jij
nu, dikkle. dat lk mij zo zou opwinden,
als hij haar niet Betaald had?
De dikke lachte alweer vergenoegd.
Mijne heren, begon nu de directeur-
generaal weer met een zekere plechtig
heid. het lijkt mij overbodig, op dit ogen
blik de achuldvraag als nummer één aan
de orde van ons onderzoek te stellen. Wij
zullen zonder twijfel nog wel in de ge
legenheid gesteld worden, deze voor u
hij legde de klemtoon op u onaangename
vraag voor de Raad van Toezicht te be
antwoorden.
Laten wij dus eer«t de gebeurtenissen
DE GESTOLEN
HOOFDSTUK IV.
In ds directiekamer van de ..Wereld
Record Vcrzekellngs Maatschappij beent
een grenzeloze opwinding. Gelukkig zijn
de dubbele geluidvrije deuren stevig af
gesloten. want de eerbied van de onderge
schikten zon -enigermate, gedaald zijn, als
ook maar het geringste woordje van de
conferentie die hier wordt gehouden, aan
de grote klok kwam te hangen. Het col
lege van drie hoofden, anders een voor
beeld van bewonderenswaardige eenheid
en vriendschappelijke harmonie, gelijkt op
dit ogenblik op een stelletje woedende, on
gedisciplineerde kaartspelers. Reeds eert
kwartier lang overladen de heren eikhar
met onparlementaire uitdrukkingen en
ieder voor zich .gelooft er goed aan te
doen de ander persoonlijk de totale schuld
ZATERDAG 10 JANUARI 1948.
GOUDSCHE COURANT.
TWEEDE 6LAD, PAGINA I
BATAVIASE BRIEF No 93
DICK OOMS BIJ „HUZAREN
VAN BOREEL"
T AAT ik U van Dick Ooms pardoiv
J wachtmeester Dick Ooms van de „Hu
zaren van Boreel" maar direct zeggen,
dat er van zijn oogwond. die hij gedurende
de politionele actie oéliep, niets meer te
zien is en dat niemand, die niet wegl. dat
Dick werd gewond, htt ooit zal merken.
Dit ter volledige gerusfctelllng van oudere,
grqot-ouders. familie, vrienden en kennis
sen van deze flinke Goudse onder-offlcidr
Als-ie me niet zelf bad verteld en als ik
riet van heel dichtbij had gekeken (zon
der iets bijzonders te ontdekken, overi
gens) had ik het ook nooit geweten. Enfin,
kijkt U zelf maar op bijstaande foto. En
Dick Ooms zal zelf nooit over zijn ver
wonding spreken. Dat-ie dat tegen mij
■wel deed. is omdat hij hoopte en ver
wachtte, dat lk in de krant zou zetten,
dat niemand zich er verder bezorgd om
behoeft te maken. En die hoop laat ik
hierbij in verhulling gaan.
Zie Je: nu merk Je toch wel. dat je wat
ouder bent. dat Je net tot een yoegere
generatie behoort. Dat zeg ik nief omdat
'ik dat zelf zo sterk aanvoel, maar omdat
ik me. pratend met wachtmeester Ooms.
Ineens herinnerde hoe hU als klein ke-
Teltjé fn de Groenendaal speelde, een
rond propje mens. om wie Iedereen in de
buurt plezier had. Ik weet dat nog. om
dat lk voot m"n vader op Zaterdagmiddag
wel eens een kruik moest halen met dat
spul waarvan je iedere dag een glaasje
moet nemen om je gezondheid te bewaren.
Die medicijn gebruikte wijlen m'n vader
ook en hU betrok het van Dickie's papa.
En zelfs ik kan me Diokle als klein ke
reltje op een vliegende hollander herin
neren. En nou zit-le daar voor me. ln de
twintig, soldaat van de Nederlandse
«trijdkrpchten in Indlë. sergeant, oftewel
wachtmeester, zoals dat bij de „huzaren"
heet. Ala ik het woord huzaren neertik,
krijg ik een flauwe smaak in m'n mond.
want de*tegenwoordige „huzaren" zitten
niet meer op paarden. Ze zitten wel op
„paardekraehten," althans zij werken er
mee Moderne huzaren aftten op vracht
auto's. ln bren-carriers ln in jeeps. Een
huzaar van 1947 parkeert z'n 60 p k. ln je
voortuiiv inplaats van dat hij zijn' 1 pJc.
ntet een touw aan hSt hekje vastbindt.
Rare wereld eigenlijk.
Heel West-Java door
DIck Ooms kwam op een Zondagmorgen.
^Gelukkig had lk hem al eerder ontmoet,
zodat hij geen moeite had om mil te her
kennen als het magere, opgebleekte ske
let, dat in de tuin van een huls aan de
Nassauboulevard bezig waé een grote auto
te wassen en lk kon aan z'n gezicht zien.
dat-le er niet naar raadde, dat Ik het was.
Ik wil er even bij-vertellen, dat ik iedere
Zondagmorgen m'n auto schoonmaak. Het
ls de énige dag. dat ik daarvoor gelegen
heid en tijd maak cn niets kan me daar
van afhouden. Tenminste: dat dacht ik.
Wel Dickie Ooms. naar me diezelfde mor
gen bleek. Het verhaal van zijn beleve-/
nissen gedurende de politionele actie en
daarna is veel te lang om in een of
twee of zelfs drie Bataviase brieven
te verhalen. Het verschilt trouwens in
vele opzichten niets van de antjere actie-
verhalen. die lk lp de loop van de laatste
maanden ln de kranten over de jongens
heb verteld. Alleen heeft DIck igat meer
plaatsen, durples en gehuchten gezien en
al zou U me ophangen: lk kan me met
geen mogelijkheid ln chronologische volg
orde herinneren, waar hij allemaal is ge
weest. Laten we ln den brede verklaren,
dat hU vrijwel heel West-Java door is
geweest. En zelfs dat is voor een Gouwe
naar al niets bijzonders meeit
Dick Ooms heeft een meer dan gewone
belangstelling voor en kennis van het
land. waar hij nu ia en het volk. waar
mede hij in aanraking komt en het is
prettig om er met hem over te praten,
vooral, omdat lk beken, dat zij ook mijn
hobbies zijn. Zodat ik de hele. half-ge-
wassen auto een tijdlang vergat, terwijl
we onder de „kopi-toebroek" de In
dische koffie, gestampt, met alleen suiker
en water, wat de beste koffie ter wereld
geeft van gedachten wisselden. Einde
lijk werd ik met een schok tot de auto-
werjcelijikheid teruggeroepen en nam m'n
•emmers en lappen weer op. DIck Ooms
nam z'n Goudse benen en z'n kopje koffie
op cn ging op de stoep van m'n huis
zitten. Hij liet zich door zo'n wissewasje
van een. auto-was-partij niet van z'n
apropos afbrengeh en de lcout ging verder,
terwijl lk boende en poetste en klopte. Zo
zijn we toch zeker wel een paar uur aan
Ds v. d. Akker komt in Maart
Ds H. V. d. Akker. Ned. Herv. predikant
te Sljedrecht. die het beroep naar Gouda
In de vacature wegens vertrek van ds M.
C. Koole naar Den Haag aannam, hoopt 7
Maart van zijn tegenwoordigo gemeente
afscheid te nemen en 14 Maart zijn In
trede te dezer stede te doen. waar ds G.
W Kwant té 's-Gravenzande hem zal be
vestigen.
Expositie van foto's
In de étalage van Foto Studio -worden
momenteel een aantal foto's geëxposeerd,
welke leden van de verleden jaar opge
richte Goudse Fotoclub hebben gemaakt.
Deze foto's geven uiteenlopende onder
werpen, portretten, stadsopnamen, land
schappen etc. Zij vormen slechts een
klein gedeelte uit een collectie, die op een
^er vergaderingen werd bijeengebracht.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gevonden: Zadeldekje, portemonnale's
met inhoud, wanten, handschoenen, tas,
distributiebescheiden, twee busjes bllk-
groenten, hemden. motorhandschoen,
shawl, zilverbonnen, dolkmes, konijn,
kettinkje, dameshoed, armbandje, pad-
vindersrlem. vulpen, sigarettenkoker,
bloemzakjc met inhoud, ceintuur.
Uit vroeger tijden
PE '..GOUDSCHE COURANT" MELDDE:
75 Jaar geleden.
Uit het verslag van een raadsvergade
ring: Aan de orde zijn de adressen van
de heer D. Woerlee en anderen om afstand
van een gedeelte van het Bolwerk buiten
de Potterspoort. teneinde daarop woningen
te bouwen. Het rapport van de commissie
van fabricage lpidt, dat zij grote bezwa
ren heeft tegen het ontwerp en tot afwij
zing moet adviseren. De heer Straver zou
het Bolwerk gaarne bebouwd zien. De
heer Samson heeft de plattegrond nage
zien en oordeelt het terrein geschikt voor
het bouwen van vier hulzen. Na korte dis
cussie werd het verzoek evenwel afgewe
ten.
90 Jaar geleden.
Uit Moordrecht: De secretori» dezer ge
meente, de heer D. Nugteren, vierde het
feest van zijn 25-jarige tmibtsjublleum. De
leden yan de gemeenteraad boden hem een
bewerkte bureaustoel en een lnktstel aan.
25 Jaar geleden.
Uit Waddinxveën: Op 25 Februari hoopt
Ae heer D. v.d. Berg de dag t^ herdenken,
waarop hij 25 jaar geleden in dienst trad
hU de heer A. W. van Lange, paplerfa-
bJdek „De Schone Haaa", alhier.
Wachtmeester Dick Ooms.
de gang geweest. Toen DIck tenslotte laat
ln de morgen wegging, was ik het dit
maal. die een hoop wijzer was geworden,
ten aanzien van de gemiddelde houding
van het Indonesische volk in de door de
Nederlandse troepen bezette gebieden,
waarvan hij me een méssa had verteld en
dat ite.later ln artikelen zou kunnen ver
werkt».
Leehdert van Vliet f
Dick deed me nog een belofte, die hij
heeft gehouden. Hij zou voor me zoeken
naar de bijzonderheden, betreffende het
ongeluk, ^dat de Waddinxvener Leendert
van Vilet het leven heeft geikost. Dit on
geluk zo heeft Dick me nu geschreven
is gebeurd in de buurt van het berg
plaatsje Tjisaat in West-Java. In het
Soekaboemischc. waar een weapon-carries
van de weg is gereden en op z'n kop ln
de sawah terechtgekomen, met. de drie
Inzittendqi er onder Sawah grond is door
het water zeer week en een weapom-
carrier is zwaar. Ik behoef U,niet te ver
tellen. wat er toen verder gebeurde. De
carrier zakte steeds dieper in de modder
en de jongens konden zich niet bevrijden.
Dat ls hun noodlottig geworden. Het on
geluk geschiedde, toen met de carrier een
proefrit werd gemaakt en de „track" los
raakte. waardoor het voertuig onbestuur
baar werd. Wellichrzou het ongeluk eer
der zijn ontdekt, ware er niet een fel-
antl- Nederlandse plaatselijke godsdienst
leraar geweest, die de bevolking!)aanzette
om de gebroken „track" van de weg te sle
pen. waardoor passerende auto's en mili
taire voertuigen niets opmerkten. Pas
toen de carrier maar steeds niet thuis
kwam van de proefrit, ging men op onder
zoek uit en vond de slachtoffers des
avonds laat. Er is een expeditie onder
nomen om de daders op tc sporen en bU
het daarbij ontstane vtiurgevccht is de
„hadji" gedood.
Jan Bouwer.
„De Nederlandse Vrouw
1898^-1948"
Ook Gouda werkt mede voor
tentoonstelling
Ter gelegenheid van het regerings
jubileum van H.M. de Koningin zal
van 18 Augustus tot 15 September ln Den
Haag een tentoonstelling „De' Nederlandse
Vrouw 1898—1948" worden gehouden. Ook
in Gouda zal men voor deze tentoonstel
ling aan de slag gaan. waartoe een dames
comité is gevormd.
In de komende dagen zullen talrijke
collectrlces door de stad gaan. Het zal
immers een tentoonstelling zijn voor vrou
wen, door vrouwen, en samen willen zij
dat bekostigen. Dit kan door middel van
couponboekjes, welke couponnetjes van
10 ct. tot 10 gulden bevatten en tevens de
gelegenheid bieden een handtekening tc
zetten ln het gedenkboek. Men kan ook
zijn bijdrage storten op de girorekening
der penningmecsteresse no. 38068.
Het batig aaldo der'tentoonstelling zal
aan Hare Majesteit worden overhandigd
voor een door héar te bepaleii doel.
Het Is de hoop van het comité, dat
niemand terzijde zal staan en dat gespro
ken kan worden van een eensgezinde
hulde van de Nederlandse vrouw aen haar
geliefde Vorstin.
Het damescomité te dezer stede bestaat
uit: mevr. M. James—van Oer Hoop. voor
zitster; mevr. E. M. C. Becking—Verbeek
van der Sande, secretaressepenningmees-
teresse; mevr. J. MobachHooft; mevr.
J. Jonker—van der Torren: mevr. C. W
M. Gardenier—Schultz; mej. M. C. de
Wilde; mej. C. J. H. van Rcenen: mevr.
M. van Elk—'t Hooft; mej. 'A. Peeters;
mevr. H. Verzijl—van de Steenhoven;
mevr. M. van der Wantr—van der Heiden.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk (Ach
ter de Kerk 5): 10 uur ds C A. Korevaar,
bediening H. Avondmaal: 5 uur ds G El-
zenga, bediening H. Avondmaal cn Dankzeg
ging. Westerkerk (Emmastraat 33): 10 uUr ds
J. J. Koning, bediening H. Avondmaal: 5 uur
C. A. Korevaar, bediening H. Avondmaal en
Dankzegging.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Peper
straat 128): 10.30 uur dr Nlcolette Bruining.
Den Haag.
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat
2): 10.30 uur ds C. B Heyn, Haarlem.
fvang. Lutherse kerk (Gouwe 134): J0 uur
ds J. J Slmon.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107): 10 30 en
6 uur pastoor G P. Glskes.
Geref Kerk (Turfmarkt 60): 10 en 3 uur ds
W. van Dijk.
Geref. Kerk art-. 31 (in Chr. Geref. Kerk.
Gouwe 141): 8 30 en 3 uur ds G. Koenekoop,
H. Avondmaal en Dankzegging
Geref Gemeente (Stationsweg): 10 en 8
uur dr C. Steenblok.
Chr Geref. Kerk (Gouwe 141): 1018 en 8.18
uur da p. de Grpot. Meerkerk.
Oud Geref Gemeente (Turfmarkt 88): 10
en 8 uur ds Joh. van Weizen. Woensdag 7.30
uur ds Joh. van Weizen
Vrije Evang. Gemeente (In voormalige Sy
nagoge. Turfmarkt 23): 10 en 5 uur de heer
Allnk, Amsterdam. Dinsdag 7 30 uur Bijbel
lezing ds J. X. van Wijck.
Leger des Hells (Turfmarkt lil): 10 uur
lossingwarnenkomst. Leider majoor O. Jou-
veriaar. 1
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49): 8 uur
dienst.
Gemeentebestuur dringt aan
op ziekenfondsverzekering
Het gemeentebestuur van Gouda- vindt
in een van de minister van Binnenlandse
Zaken ontvangen circulaire aanleiding
hen, die niet Ingevolge de wettelUke voor
schriften verplicht verzekerd zijn, te wU-
zen op het grote belang van het aangaan
van een vrijwillige ziekenfondsverzeke
ring, waardoor- geldelijk risico ala gevolg
van onverwacht optredende grote uit
gaven voor medisch^ verzorging voor
komen wordt.
ZU die hiertoe niet overgaan, zullen ln
voorkomende gevallen misschien genood
zaakt zUn een beroep te doen op financiële
sleun van de gemeenteHjke dienst voor
MaatochappelUk Hulpbetoon ln de kosten
van geneeskundige behandeling, zleken-
hulaverpleglng. enz. Indien zU "let ver
zekerd zijn, zullen zij moeten rekenen op
volledig verhaal van deze kosten van
armenverzorging. 4
Vrijwillige verzekering voorkomt het
stempel van armlastigheid en de daaraan
dikwijls verbonden gevolgen.
Burgerlijke Stand -
Geboren: Johanna S. M., d v C. den
Boerden P. J. J4. Steenland, Botweg 2;
Geertrutda P H., d v A. C. L. Kramer
en M. W. Bakker. Willens 181; Johannes
H. L. A. C..ivL Verhoek en H. H. Th.
Groenendaal, St Josephatraat 84; Martina
W.. d v L. A ret en N. de Kedto Houtman,
IJssellaan 58; Gerardus J. W., z v W A.
J Peeters en G. U. Bekker. Walvisstraat
14; Gerrlt J.. a v J. T. van Wingerden en
P C. van Willigen. Turfsinge! 70; Mar-
janne, d v C. van Eeüwen en J. H. Sen
ders. 2e H. van Alphenstraat 7; Marijtje,
d v C. van Nieuwkoop en N. H. den But-
tér, Moordrechtoe Tlendeweg 3: Gerrlt D.,
z v G D. Mak en A. H. van Eek. Derde
Kade 33.
"Ondertrouwd: H. MeUers en P. Th. M.
van der Winden; W. F. Blok en C. C.
Kammeraat; C. J. de Jong «n W. Slinger
land; A. Doggenaar en K. W. Verslui» C.
Baars en H. M. van de Pavoordt, G. van
Rijfden en L. L. Thtslngh.
Overleden: Willem van den Bepg, 90 J.
„ARMENZORG" BESTOND
VIJFTIG JAAR
VELE mensen houden er van te wan
delen door een vreemde stad. Er zUn
er. die genieten van oude grachtjes of
van keurig aangelegde plantsoenen, er
zijn er. die hun ogen laten dwalen over
gevels van oude herenhulzen, doch er
zijn ook mensen, die ln zo'n geval met
grote belangstellingnaambordjes
lezen. EenB werd een Gouwenaar, die op
een tocht door de stad een vreemdeling
vergezelde met zulk een op de deuren
gerichte belangstelling, overvallen door
de vraag:
„Wat betekent toch dat emallle plaatje
met ..Armenzorg" er op, dat ik nou al
op verscheidene deurposten opgemerkt
heb?"
De gastheer, die het antwoord niet wist,
doch voor een veel-wetend man door
ging. wist niefs anders te zeggen dan:
„O, daar wonen mensen, dieeh....
voor de armen zorgen".
De vreemdeling was een beleefd mens
en drong niet op meer gedetailleerde In
lichtingen aan. Doch voldaan was hij niet.
Evenmin trouwens als zUn gastheer. Die
toog op onderzoek'uit. En kwam" terecht
bij de heer Th. Dijkshoorn, die van de
vereniging Armenzorg alles weet, want
hij is er secretaris-penningmeester van.
Daar kwam hij het volgende te weten
Op 25 Juli 1897 werd in onze stad onder
voorzitterschap van ds J. W. B^rkelbach
van de Sprenkel de vereniging Armenzorg
opgericht. Men heeft dus hier te doen
met een. vereniging, die haar gouden
jubileum pa» achter de rug heeft. Het
doel was en is: ondersteuning te verschaf
fen aan personen, die naar het oordeel
van het bestuur daarvoor ln aanmerking
komen, zonder daarbij te letten op gods
dienstige of politieke richting. Daarnaast
echter probeerde zU de mensen de spaar
zaamheid aan te leren, het zorgen voor
de slechte tijden. In de winter toch
liepen vroeger vele handwerkers zonder
emhlool en was de armoede in vele ge
zinnen groot.
De vereniging gaf gelegenheid tot het
wekelijks sparen van kleine bedragen,
waarvoor spnarblikjes" werden uitge
reikt. Op deze blikjes werd dan 's winters
turf verstfekt, zodat ze al gauw de naam
van „turfblikjcs" kregen. Om het sparen
aan tc moedigen gaf Arrgenzorg tweemaal
zoveel turf als er gespaard was.
De turfbltkjes zijn nu verdwenen. Even
als de soepblikjes. De2e behoorden bij de
soeplijsten. Voor drie guldeh kon men
Indertijd zo'n soeplUst kopen. Met de
opbrengst van deze soeplUsten werden tal
van behoeftigen in natura gesteund. Met
soepbricfje8 konden zU dati in dé soep
keuken terecht. De keuken is er nu niet
meer.
In later Jaren is de taak der vereniging
verlicht, doordat velen zich aansloten bi
de werklozenkassen, waaruit zU bU even
tuele'werkloosheid uitkering kregen. Het
gemeentebestuur zorgde döbr middel van
Maatschappelijk Hulpbetoon voor die
genen. die niet aangesloten waren en
dhardoor kon Armenzorg haar aandacht
weer ten volle schenken aan die groep
van-* medeburgers, voor wie ze feitelijk
was opgericht; de ouden van dagen en de
zieken.
Bij het horen van de naam ouden-van-
dagen gann dc gedachten onwillekeurig
naar minister Dree» en zijn noodvoor-
zieningswet. En dan komt dadelUk de
vraag naar voren: Heeft in verband daar
mede de vereniging Armenzorg nu nog
redenen van bestaan? De ouderen ont
vangen nu toch een verhoogde uitkering?
Het is de ervaring van de heer Dijkx-
hoorn, dat er onder de contribuanten van
de vereniging "mensen zijn, die menen,
dat hun steun nu niet meer nodig is.
OgenschUnlUk is dit waar. doch met
klem wil de secretaris-penningmeester er
op wijzen, dat deze redenering. al« men
met de feiten op de hoogte ls, in 't geheel
niet opgaat. De gemeente verstrekte en
verstrekt nog aan behoeftige ouden van
dagen door middel van Maatschappelijk
Hulpbetoon een uitkering, die b.v. voor
gehuwden 21.— bedraagt. De noodvoor
ziening heeft nu de uitkering op ƒ10
gebrgcht. Bij deze 16.— legt de gemeente
dus ƒ5.— toe. Doch van de verhoogde
rijksuitkering heeft niet de ondersteunde
enig voordeel, alleen Maatschappelijk
Hulpbetoon: dat hoeft nu mjnder bij te
passen. Ook van de uitkering ln eens heeft
niet een>vfon d« door Armenzorg geholpen
oudjes enig voordeel gehad Armenzor6
gaat verder met steun in geld en in natura
te verschaffen.
Al mocht op de*KerstblJeenkomst van de
vereniging van ouden van dagen de voor
zitter met dank getuigen van de houding
van ons gemeentebestuur, dfct" de uit-
Koninklijke onderscheiding
Bij Koninklijk Besluit ls toegekend de
aan de Orde van Oranjc-Nassau verbon
den ere-medaillc ln zilver aan de heer
C. de Jong. werfbaas bij de N.V. Hout
handel voorheen W. HoogendUk Wzn, al
hier.
Prijsopdrijving vanroet
Omstreeks de Kerstdagen werd 'Gouda
overstroomd met Kerstkaarsjes, vervaar
digd van parafine, vermoedelijk ver
mengd met paardenvet. De hoogst toelaat
bare verkoopprijs van deze kaarsjes be
draagt 2 cent, waarbij men de rijkelijke
roetontwikkeling op de koop toe heeft.
'Evenwel werden de kaartjes 10 cent
per stuk verkocht. Ambtenaren van de
prijfbeheerslng maakten terzake vier pro
cessen-verbaal op.
Puzzle-winnaars
De aardrUkskundige kennis van onze le
zers cn lezeressen laat niets te wensen
over, velen hebben via de plaatsnamen de
Nieuwjaarswens gevonden. Winnaars zijn:
Prijs van f 5.—: L. C. Ridderhof, Sophia
v.d. Goudestraat 71 te Gouda;
Prijzen van f 2.50: M. J. van Loon, Sta-
jingstraat 5 tc Gouda en A. SneksnUder,
Oosteinde B 16 te Berkenwoude.
De prijzen kunnen aan ons bureau Markt
31 worden afgehaald.
kering op ƒ21.— voor gehuwden had ge
bracht, er blijft voor Armenzorg toch
nog Werk genoeg over.
Verrassingen
Aan deze KcrstbUeenkomst had zU ook
een werkzaam aandeel, want het behoort
tot haar traditie op hoogtijdagen velen
een aangename verrassing te bezorgen.
Elk jaar verzorgt zij een Sinterklaasfeest
voor ongeveer driehonderd kinderen, er
zijn Paas- en Kerstmaaltijden gehouden,
dit Jaar ontvingen op Nieuwjaarsdag alle
zieken een kerstkrans, vergezeld van een
heilwens, met St Nicolaas kregen mensen,
die langdurig ziek zijn, een behoorlUk
groot cadeau -enz.
En waar komt nu al dat geld vandaan?
Van contribuanten, van mensen, die Ar
menzorg en haar beschermelingen een
goed hart toedragen. Ten bewijze van hun
lidmaatschap kunnen zij dat bekende
emallle plaatje aan de deur krijgen.
Dhamuast echter had dat bordje nog een
ander doel. VUftig jaar geloden had de
bedelarij een veel grotere omvang dan
tegenwoordig En zo was het bordje een
middel om niet telkens door bedelaars te
worden lastig gevallen. Die wisten al
gauw, dat de bewoners een andere, doel
treffender manier van weldadigheid voor
stonden, dan het geven aan -de deur.
Nu ls de hoop van het bestuur van de
vereniging Armenzorg, dat dit bordje nog
veel meer deurposten mag sieren, als
bewijs van het feit. dat deze vijftigjarige
vereniging, die in stilte steun geeft, waar
steun nodig is zonder enige restrictie, zich
verheugen mag in de financiële belang
stelling van vele stadgenoten.
IIERIJK MATEN EN pEWICIITEN.
De herijk van maten, gewichten en
meetwerktuigen zal dit jaar geschieden
tussen 15 Maart en 15 April.
Onze bioscopen
ONBEWEZEN MISDAAD.
Reünie Bioscoop. Dat ia een exclusief
gegeven, waarop deze film uit de circua-
wereld steunt; de tweelingbroers (een
dubbelrol van Herbert Lom), die zo «pre
kend op elkaar gelUken, dat niemand hen
uit elkaar kan houden, hetgeen er toe
leidt, dat bU een door één hunner ge
pleegde mtedaad. belden ln de rechtzaal
komen, omdat men niet weet, wie van
de twee de dader ia gn het tot vrijspraak,
wegens gebrek aan bewUs komt. Ala een
politieman de film ziet, zal hU z'n schou
ders een beetje ophalen, want het lUkt.
dat uit justitieel oogpunt nog wel iets uit
het geval te halen ls. maar goed. de rol
prent stelt het zo en dus heeft men het te
aanvaaTden. Het ls ongetwijfeld een be
langwekkend onderwerp eft daarom ls het
zo Jammer, dat de geschiedenis zo zwak
ls uitgewerkt: een lange aanloop om tot
de feiten te komen en dan een verhaaltje
over het bedrog van de acrobaten-broers,
dat wel erg goedkoop en naïef ls. De vaart
komt pas ln de rechtzaal-scéne en dan
pakt de film ineens, want het proces ls
van een bewogen spanning, al zijn. voqt
wie de nuchtere sfeer in een Nederlandse
rechtzaal kent. de hartstochtelijke explo
sies wat ongewoon. Maar niettemin, dat
slot trekt de film een eind op.
A WOMAN'S FACE
Thalia Theater. George Cukor regis
seerde „De vrouw met het geschonden
gelaat" en na zUn onovertroffen „Gaslight"
was het te verwachten dat ook dit werk
een boeiend geheel zou zijn. Dat ls het ook
ongetwUfeld. Met meesterhand wordt het
verhaal naar zijn talrijke hoogtepunten
gestuwd, waarbij de werking van het
beeld en de dramatische kracht van het
geluld uitstekend zUn gebruikt. Het ls te
vens een verdienste, dat de regisseur zich
nimmer heeft laten verleiden tot overdrU-
vlng, waartoe het verhaal zo gemnkkelUk
aanleiding kan geven. „A woman's face"
is de geschiedenis van een Jonge vrouw,
die zich door een verminking van het ge
zicht, uit de gemeenschap verstoten ge
voelt en zich daardoor juist tegen deze ge
meenschap verzet. ZU leert desondanks de
liefde kennen, een liefde, die op het eerste
gezicht rein Is cn haar dafrdoor brengt ln
een roes van «elfonwete'ndheld, doch die
uitsluitend dient voor duistere bedoelin
gen. Langzamerhand. bIb de wetenschap*
haar verminking heeft doen verdwUnen en
zU door de genegenheid voor de arts. die
haar heeft behandeld, die valse liefde
leert onderache'lden, leert zU daarbU ook
zichzelf kennen en Maar enfin, ge be
grijpt het, de geschiedenis verteld ln het
kader van een rechtszaak, daardoor frag-
mentorllch, doch door Cukor tot een ge
heel samengesmolten, voert tot het geluk
kige einde.
Joan Crawford ls de „woman", evenwel
een weinig overtuigende vrouw ln het bU-
zonder door de zeer oppervlakkige wijze,
waarmede zij de twee fasen ln haar leven
tot uitdrukking brengt. Melvyn Douglas en
Conradt Veith omgeven haar.
De TWEELINGBROEDERS
Schouwburg Bioscoop. Iedere keer
bij het zién van een film, gemaakt naar
een van zUn boeken gevoelt men onwil
lekeurig grote bewondering voor de fan
tasie van Alexandre Dumas. Zeker, be
zien fn het licht van dc hedendaagse
nuchtere tijd. vindt men in deze sterk
romantische producten meer onwaarschijn-
lijkheden, doch dat behoeft de aantrekke
lijkheid er van niet te verminderen, in
tegendeel. Het Uoet zelfs wel eens prettig
aan, zich voor enige tijd verplaatst te
wanen ln een andere tUd, met meer moge
lijkheden tot het beleven van avontuur en
romantiek. Dumas' werk, De Tweeling
broeders" is minder bekend dan bUvoor-
beeld „De drie Musketiers" of „De Graaf
van Monte Christo", doch desondanks wel
licht meer opwindend. I5e film heeft alle
eigenschappen nodig om' de toeschouwers
als het ware op te nemen en neer to zet
ten In die andere wereld. Ze heeft boven
dien een flink tempo en Douglas Fair
banks Jr viert in zijn dubbelrol weer
triomfen ala ruiter, schenner en cavalier.
Naast hem ziet men de charmante Ruth
Warrick en voorts Akim Tamlnoff en Hen
ry Wllcoxon.
Winter. Het .vlakke land ljgt grauw en leeg en vervaar In de nevelacAge verto.
Hier en deer een boerderij als een eiland ln da verlatenhéld van de polder. Blaar wta
,a^weel elgenlUk, wat daar omgaat in die gesloten wentfd onder
het brede rieten dak? Welke arbeid er overdag verrldH wordt; hou het tr la, ala h«t
avond wordt en de lamp wordt opgestoken?
Daarvan vertelt Aart van der Leeuw in zijn gedicht „De Dieren." HU schildert een
boer op zijn rondgang door de stallen, 'a avonds, als het werk gedaan is. Een eenzama
rondgang? Neen, want wat hier vooral voelbaar wordt gemaakt, ls de zorgzame
genegenheid van de boer voor zUn dieren en hun aanhankelijkheid. Niemand ia een
zaam die als deze boer verantwoordelUkheld gevoelt voor „wat rondom hem leeft,"
ook al zfh dat dieren, aan wie het besef van het feit, dat te leven, niet gegeven ls.
En dan verwUdt zich het beeld: één ogenblik lUkt het de boer, of hij gewijd la tot een
hogere verantwoordelUkheld. of hU. als Noach. „met zUn dier» over het weter veert."
Een preebtig beeld voor de eeuwenoude saamhorigheid ven mens en dier.
DE DIEREN.
De tondmart gaat. nu de avond I* gevallen
En de arbeid slaapt, voor 't laatst zijn hoeve rond;
Hij keurt het werk der knechts in schuiAr en stallen
En ais zijn schaduw volgt hem trouw de hond.
Hij toeft bü 't vee. en luistert hoe het ademf,
Rond schoft en horen hangt een warme damp,
Die met een geur van iomer hem bewademt.
En in een nimbus nevelt om de lamp.
Dan loopt hij tastend langs de ruif der paarden,
Verwelkomd door een dreunend hoefgeklop;
Hij-epreeki htn aan, en streelt een ruip behaerden.
Een speels hem toegestoken manenkop.
En als hij eindlük, ru*tlg na 't volbrachte,
De handen boven 't vlammend houtvuur heft,
Vervult hem nog de ontroerende gedachte
Aan wat rondom hem leeft en 't niet beseft.
H0 peinst en leest'in 't boek met koopren sloten
Het hoofdstuk uit. dat Noacht tockf beschrü/t,
Hoe de arke met haar simpte reisgenoten
Lang op deoeverloze zondvloed drijft.
Gans in het wonderbaar verhaal verloren.
Terwijl ha mümrend tn de haardgloed staart. c
Lakt het hem of, door God daartoe verkoren,
Hü met 2(jn dieren over 't water vaart.
Uit: ..Opvluchten." Aart van der Leeuw.
(18761031)
SERVICE-STATION BIJ
BODEGRAVEN
Toen gistermorgen de hoofdingenieur-
directeur in de Directie Wegen van de
RUkswateretaat. ir L. J. A. Bergansius uit
Den Haag de vlag in top hees. heeft de
N.V. Petroleum Maatschappij SINFINIA
met dit symbolisch gebaar haar e«rste
benzine-laadstatlon aan de autoweg
's-GravenhageUtrecht ln gebruik ge
nomen. Dat wil zeggen officieel, want
reeds pnige dagen is het station voor de
putomoblllsten geopend. Het Is ook het
eerste station, dat aan deze weg kon wor
den opgetrokken, de eerste van de zeven,
want het ls de bedoeling en tot de bouw
van vUf ktatlona ls reed» vergunning ver
leend dat er langs de gehele route
zeven van deze steunpunten zullen ver-
«rUzen. Een tweede van de Shell, is ln ann-
bouw ter hoogte van de Gouwe: men hoopt
dit station ook spoedig, ln gebruik te
kunnet) nemen.
Voor de autopiobillut betekenen al deze
plannen, een grote tfinst. want het is -aan
Üe hoofdwegen .zo. det hU over grote af
standen en meeetal in niet bebouw
de gebieden, yerrtoken Is v*n hulp
en stookartlkelen. Om daarin tege
moet te komen worden lang» de
wegen de laedstotlona gebouwd, die
niet alleen bunkerplaatoen zijn. maar ook
de mogelUkheid scheppen voor kleine
reparatie» en het verlenen van eerste hulp
bij ongelukken. Voorwaarde daarbU
dat het station van een telefoon la voor
zien, waardoor de automobilist in af
wachting van radio-telegrefie is zUn wa
gen verbinding kan onderhouden met de
bewoonde wereld. Het zUn dus niet alleen
laadetationa. maar veeleer aerVlce-etatlona.
zoveel .service" zelfs, dat er een kleine
wasgelegenheid en toiletten zUn.
Een der directeuren van de N.V. Sln-
flnla. mr L. A. J. M. v. Waeoberghe heeft
dit alles naar voren gebracht ln een
«peechje ter gelegenheid van de opening
ven dit eerste steunpunt bU de kruising
van de weg Rotterdam en Den Haag-
Utrecht en de weg Bodegraven—Goods
onder de gemeente Zwammerdam. HU
bracht daarbU dank aan de ontwerper Ir
S. van Ravesteyn en aan de Directie
Wegen van de RUkswateretaat. die in cri
me mate haar medewerking aan de bouw
heeft verleend.
Om 10 20 K.M.
ZU heeft dat gedaan, zélde Ir Berganaiua,
ondër wiens directie de weg indérttjd is
aangelegd, omdat de Waterstaat zich be
wust was van de grote waarde, die der-
Uitverkoop
.„S" ff""»1"0 F.rooum u
tifd allerlei Jarenlanp verborgen com-'
pieren aan kef opborrelen geweest en die
hebben haar gedurig in en uit haar hu
meur gewipt.
Verleden week stond ze me in de gang
op te wachten, toen ik thuis kwam.
„Er is weer uitvetkoop in de stad"
zei ze.
Jarenlange ervaring op het gebied van'
de huweiaksstrategie hebben me geleerd,
een dergelijke mededeling te ontvangen
met een houding en een gelaatsexpressie,
waaruit uan alle* op te maken i*. Zp ver
keerde in een haait levenigeeaarlüke
staat van opwinding tn daarin had ze
bepaald, dat ik mee zou gaan.
Hetgeen ik deed.
Per slot van rekening hébben we een
traploper nodig en ons vloerkleed is meer
gaf dan kleed, onze meubeltjes worden
wat kaal en over dc mar in de keuken
struikel ik nou al elke dag. Dus ben ik
meegegaan met m'n domme mannenver-
stand, want ik flacht nog steeds, dat
iemand naar een uitverkoop ging om te
kópen. Maar dat schijnt bij vrouwen niet
waar te zijn.
't Was een gezellig uitje. In de uitver-
koopzakm was het een leven als in een
Holland—BelgÜ stadion op het moment,
dat Wilke* de bal op zün wreef heeft;
wat kunnen die brouwen praten, de bla
ren aan m'n oren.
Na drie uren winkelen zün we een
beetje verfrommeld thuisgekomen
Gezellig, hit" riep m'n vrouw telkens.
Nou, hè," zei ik dan enthousiast, ..een
'üne middag. Wat heb Je ook weer ge
tocht?"
Vol trots Het ze het me alen.
Een ceintuurtje van zeven en dertig en
een halve cent.
't Was niet eens van plastic.
JAN TERGOUW.
geJUke stations voor de weggebruiker heb
ben. In 1936 achtte men de oprichting
daarvan zeer wenselijk en het Rijk heeft
sindsdien alle moeite gedaan om de op
richting te stimuleren. Het zorgde vbor een
zekere ordening, opdat er niet teveel
van deze Inrichtingen zouden komen en
wees de plaats voor de stations aan.
In 1940 waren er plannen om langs de
rUkaweg stations te bouwen op 10 tot 20
km van elkaar en deze plannen zouden
wellicht verwezenlijk: zijn. Indien de
oorlog niet was gekomen. Na de bevrij
ding werden de plannen direct aangepakt,
doch het duurde nog bUkana drie jaren,
vooral door het gebrek aan materialen,
efcr de eerste bouw gereed kwam. Het te
begrUpelljk. dat na het volbrengen van
deze lange weg. de opening van het station
met vreugde begroet werd. Daarvan ge
tuigden ook de burgemeesters van Zwam
merdam en van Bodegraven, de heren P.
Hoogenboom en mr J. J. Croles. die ln
een kort woord dank brachten aan da
N.V. Sinfinla voor het Initiatief. Ook een
vertegenwoordiger van de A.N.W.B.. Ir
A. C. KuIJsten bracht de gelukwensen
namens zijn Bond over.
In de speechjes kwam OOk nog ter spra
ke het experiment dat de MaatschappU
heeft genomen om automobilisten ook na
sluitingstijd in de gelegenheid te stellen
zich van benzine te voorzien. Een aantal
blikken zUn opgesteld fn de telefooncel ten
gerieve van de gestrande automobilist,
opdat deze ln de gelegenheid zal zUn de
dichtst nabUzijnde plaats te bereiken. Elk
blik draagt een label, waarop de gebruiker
wordt verzocht de kosten te gireren en
het blik terug te zenden. In de twee dagen,
dat het station offjdeus geopend te, be
hoefde van de2e service en van het ver
trouwen. dat de MaatschappU ln de weg-
gebrulker stélt, nog geen gebruik gemaakt
'e worden. De tUd zdl dus moeten leren;
of dit beroep op de gemeenschapszin van
de weggebruiker weerklank heeft ge
vonden.
Ik zou graag willen weten, hoe het te
gebeurd.
TN de laatste vier eeuwen hebben de
Gouwenaars bU belangrijke gebeurte
nissen herhaaldelijk getoond, dat zU moei-
lUk warm waren te krijgen voor ten
ideaal, maar eenmaal hun .koers bepaald
hebbende, heftig waren ert moeUUIy te
temmen. En dit vooral, ala zU verontwaar
digd waren over het optreden van hun
overheid.
Dat ls o.a. gebleken bU het tot stond
komen der Hervorming. bU de opstond
tegen Alva'a belastingheffing. bU het aio-
pen van het kasteel, aan de Punt. ln het
rampjaar 1672. bU dc troebelen ln 1787
en bU het verjagen van de'Franaen tn 1813.
De Hervorming heeft de Gouwenaars
zeer lang koud gelaten. Waren ln 1586, het
Jaar van de beeldenstorm.' ln tal van
plaatsen reed» verscheidene hervoimlngs-
gezlnden. In Gouda wa* er toen volgens
pastoor Walvis nog slechts één. In dat
jaar waren er zelfs geen'mensen te vin
den die een hagepreek ln het Goudsebos
wilden bijwonen. De daardoor overge
komen Alkttyiarse prediker Jan Aret\tsz
moest onverricMterzake heengaan, nadat
men hem zelfs naar het leven had ge
staan. Ëwiet Gerritoz. een aan de Gouwe
wonende chirurgUn. de'enige Hervormde
destijds, kostte die poging de ruiten van
zUn huls.
BU zo'n groot gemis aan belangstelling
voor de Hervorming maakt het aanstellen
door de Vroedschap van 300 zakkendra
gers om het ..grauw" ln bedwang te hou
den. en een beeldenstorm die deatUda
elders veel voorkwam te voorkomen en
bovendien 500 schutters bU dag e« bU
nacht de St. Jan te laten bewaken, een
Vreemde Indruk.
Welk soort mensen met ..het gr*aw"
bedoeld zUn ls niet helemaal duldelUk. In
later tijd zUn de Hervormden daarop aan
gezien. hoe onjuist dat ook te. daar Gouda
ln 1560 alechts één Hervormde had. Het
zou dan niets dan Don Qulchotterie van
de vroedschap geweest zUn; om bU Filips
ln een goed blaadje te komen. De re*r
spoedige berichtgeving van de door de
vroedschap genome» voorzorgsmaatrege
len aan Filips en aan Margaretha van
Parma. wUzen ln die richting. Belden
toonden hun grote waardering door een
vriendelUk briefje terug te zenden,
Hoe het ook «L vrees voor een beel
denstorm van één Hervormingsgezind»
was dwaas, Zelfa zes jaren later waren er
nog maar enkelen in Gouda.
P. D. MuylwUk.
