COUD5CHE COUEANT
Lij Lef
ioscoop
Wapenstilstand getekend
Thans ruimte voor de Federatie
t>^ÖU
JAAK
-1
weer
-
e
IJK
Toetssteen van het wereldgewéten
E'
UT BLAD
ikkers
Dfj' REGERING wenst geen wettelijke
voorzieningen voor Collegiaal Orgaan
Prinses Margriet
Maandag vijf jaar
M-
x.
’tvoorU
Onderling contact
der Zestien
Slagveld Palestina
Rijkseenheid
protesteért
ad, Pagina
Zaterdag 17 Jan. 1948
86ste Jaargang No 22264
Bureau Markt SI Tel 274S
EENDRACHT
Postrekening 48400
vaart
lelme
ondc
-Itus
tabl.
O CT.
iorc!
de
een
ieder
GOUDA.
Een ware gewe'en'k-’
KIJKER,
Chef «Exploitatie:
D. DE KLERK
lollandse
agt voor
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Chin. sold. 2e kl. Tjan o
wij
cqés, die
Eigenlijk
Verandering
van
commando
eum. -
rorden ten
status van 1
Stamkaartnummers voor
schocnenbonnen
■ren zou-
d zijn.
Prijs abonnement:
per week
per'maand
per. kwartaal
Directenr-Chefredacteur:
8. H. VAN DER KRAAT8
veten partij kie-
tatdlg en recht-
-*- vrede
kwes-
ook een
:htigheid
dedigen.
n Lisa» bun
i poststukken uit het bulten*
i tallen verduisterd door twee
«mbten. Voortaan zullen
hun poststukken weer re-
krijgen.
Aan boord van de Renville is vanmorgen te 8.25 uur Nederlandse
tijd het wapenstilstandsverdrag tussen tie Nederlands-Indische
regering en de Republiek Indonesië getekend.
aan het
comipu-
1. Hij had de
■t de federa-
i genoemd of
~s de minis-
>als de
worden
van Mos
me-
f0.26
f 1.10
/3 30 mmjÊtMMST
Wanende maan*
onder K.U
1; onder
Eerste kwartier
Zon op 8 U: onder 17.01
Maan op 11-49; puder
opheldering
rden in het
lijn i- twin-
schat en
De Nederlandse Maagd:
Nou hoofr'ik maar.
dty we onder deze
.vlag gunstiger varen.
De
waai
van
zien. De beide ét
heeft opgeetela.
aan onze verahtv
nister Jonkman.
De Kamerleden, die het over de Van
Mook-lUn hadden gehad, kregen te horen,
dat die Itfn een sulver administratieve Is.
die niet altijd samenloopt met de Neder
landse voorposten. Daartussen bevindt
xleh dikwijls een belangrijke ruimte, die
- 60-75 ct.
5
cachet» 31 ct
55 ct I
per
doos
10 cent per busje.
voor iedereen
:ONS 25 CENT.
Scheerzeepbon,
Irecte aflevering.
SCHEERMES T ES
GOUDA
LAIRE PRIJZEN
AARDEPUNTEN.
lagzuiirtabl 25 ct
letten *0 ct
1.12
80 Ct
14'/.—25 Ct I
door hei
Zaterdag*
WAAR.1N OPC6NOMEN
GROOT GOUDA
Ne-
brief
riw diens
.yerzQchJr voor binnengekomen
en berichten, die melding maken
Hen van gedwongen concubinaat
De actie dringt bij de regering
^en om een ejn(je te
lende".
de actie
geïnterneerden ii
lig op vijftien a
worden geschr*
i mepr hoort.”
i dé brief aan de rege-
welke maatregelen worden
militairen en planters
le te beachermen?
1 11 JANUARI.
hrort 5.52 +0.24; Lo-
Nijmegen. Waal 12.22
n en Lek. 11.88 +0 30;
0.04; Borgharen 45.11
nmaas. 18.58 +0.80;
Grave, beneden de
Naar een woordvoerder van het Franse
departement van buitenlandse «aken heeft
meegedeeld, hebben de Britse en de
Franse regering thans een gemeenschap
pelijk communiqué opgesteld, waarin belde
landen verklaren, dat «tl thans de t(jd
gekomen achten, overleg te plegen met
de 14 andege aan het plan-Marshail deel
nemende landen. Aan dese landen wordt
voorgesteld, dat een Brlts-Franse com
missie van onderzoek hun hoofdsteden zal
bezoeken en een rapport zal opstellen van
de resultaten, die tot dusver b(j de econo
mische samenwerking en voorbereiding
op het plan-Marshail zijn behaald, m
Minister Mansholt heeft de herverklve-
l!ng«commlwle voor Walcheren geïnstalleerd.
Het eiland zal zijn oude luister herkrijgen.
Thin, uit
Ned.-Indië.
Soend. sold. 2e kl. Asmitahad. uit
Ned.-Indië
lari- vóór 4 uur. Ge-
)g naar:
öney. Visser; Najadl,
rsluls; Adriana, Rui-
gen; S B. ISO. Bijl;
Ziteor, v. Meel; S B.
4, Heystek. Brussel:,»
1. Klooster. Bazel:
it. Bussens; Cecilia.
Hengen; Damco 39,
iquer. v. d. Geer.
Fernhout. Rotter-
Houteman; Seblat,
v. Groeien; Tele-
rance. De Donder.
Goes: Julia. De l$o'-
öperatieve 1. Schot.
1. Schuring Werken-
s. Dordt: -Ellsa. Lul-
lénd. De Vries. Am-
eltensrMarcel. Ver
ier. Geertruldenberg:
Beekman Duitsland:
srbergen, De Fkuw.
De Ruyter. Zwolle:
De ondertekening van het wapenstil-
standsverdrag maakt een einde aan het
conflict, dat 29 maanden heeft geduurd.
Naar Reuter verneemt, bevat het verdrag
een overeenkomst omtrent „atandstlll and
ceasefire” („vuren staken, posities hand
haven"). Het bevel hiertoe zal ingaan bin
nen 48 uur en de huidjge demarcatielijn
zal gehandhaafd blijven, met aan elke
«Ude daarvan een gedemilitariseerde zone.
Sjarifoeddin deelde de journalisten
mede, dat de republikeinse vice-president
Hatta vermoedelijk de volgende week naar
Sumatra zal vertrékken om aldaar de
belangen met betrekking tot uitvoering
van“ de wapenstilstanüsovereenkomst te
behartigen en zijn wezl&aamheden in Su
matra te hervatten.
De reis van Sjahrir naar China staat
ook nog steeds op het programma, doch
Sjahrir is voorlopig nog te Djokja nodig,
aldus Sjarifoeddin. Voorts zei hij. dat geen
kabinetswijzigingen zullen worden aange
bracht wegens het uittreden van de Mas-
joemi. Sjarifoeddin zei hiervan, dat dit
slechts tijdelijk" was-
RICHTEN
atoenhandel) Rdam
Inch staple ex-pak-
ille rschten) 2.37V4.
Vrijstelling broederdienst
De mededelingen, omtrent vrijstelling
wegens broederdienst kunnen een ver
keerde Indruk hebben gewekt.
Voor vrijstelling moet de ingeschrevene
voor de dienstplicht kunnen wijzen op de
dienst van drie broeders of halfbroeders.
M>ar er is nog een regeling troffen, waar
door in sommige gevallen ook anderen vrij
kunnen blijven van dienst als er geen drie
maar wel twee broeders of halfbroeders
dienen of hebben gediend.
Gekeurden worden in geschiktheldsgroe-
pen ingedeeld. Zijn er nu bij sommige
groepen meer personen dan er van de
groep nodig zijn om als gewoon dienst
plichtige te dienen, dan wordt naar vaste
regelen uitgemaakt, wie gewoon en wie
buitengewoon dienstplichtige wordt en
daarbij worden dan^fc de eerste plaats
tot buitengewoon Wnstplichtigen be
stemd. degenen, die behoren tot gezinnen,
waaruit reeds twee zoons dienen of heb
ben gediend. Er is dun geerf sprake van,
dat allen, die twee zulke broeders heb
ben, van militaire dienst als gewoon
dienstplichtige zouden vrij kunnen komen.
iart
isseerd met bestem
en: Australia. v. d.
tmani; Kanaalvaart
Esperance. Wegh.
singa: Stad Meenen.
eke; Corry. Wabeke;
Rupel. v. Holt;
erin» 2. De Bruljn:
lahara Schoot; Flat
foercom; Nautilus 10.
ies: Henrlcus Martl-
Bos Rival, v. Lent;
isle 28. Bodet: vin
7. Cra^el; Avontuur.
Naaldwijk. Peelen;
Vergepr: Carlton,
BogaPid; Eltna. Jo-
•rs; Hydra. De Jong;
7. Hanl.
jver»; Hercules 2,
Maandag verjaart Prinses Margriet. Het
wordt de vijfde voor haar, die de derde
is van het Printelijke klaverblad vart vier
en wier komst op de wereld geschiedde op
een tijdstip, toen donkere wolken de
oranjezon verduisterden. De verschijning
van Margriet Francisca bracht nieuwe
hoop in het hart van het zwaar beproefde
Nederlandse volk, een hoop, die later een
schone verwezenlijking mocht krijgen.
Vieren we dus Maandag haar verjaardag
hartelük mede mèt haar ouders en fusjee
en mèt de fatten. de officieren en beman»
mnpen der Nederlandse koopvaardijvlot»#
Cijfers en feiten
De Britse gedelegeerden te Lake Success
hebben meegedeeld, dat sinds het begin
der woelingen in PalestiA dua einde 88
November J.I., tot 1« Januari 262 Joden.
295 Arabieren, 38 Britten en 14 anderen
werden gedood. Inmiddels gaat de com
missie voor Palestina voort met het ont
werpen van een lijst van vraagstukke^
over I mmlgratie. veiligheidsmaatregelen
en bestnursverantwoordeJUkheden
In dc heuvels van Hebron wordt nog
steeds hard gevochten Volgens Arabische
berichten is in de nabijheid van enige
flfote nederzettingen een Joodse colonne
in een hinderlaag gevallen. In Joodse
kringen was men over het lot var. deze
colonne al zeer ongerust. Van Jeruzalem
zijn 800 Joden ter versterking naar het
strijdgebied getogen; zij stootten op hevige
Arabische tegenstand en werden teruggen-
worpen
In de Sjeik Djarrah-wijk te Jerusalem
werd Vrijdag mortiervuur gehoord Drie
dagen geleden vlogen daar drie Aratischo
huizen in de lucht Bij de poort van Zion,
In het oudste deel van de stad ontplofte
een zware landmijn In verband hiermee
v>ordt herinnerd aan de uitspraak van een
Joodse woordvoerder, dat d<» Joden een
bres zouden kunnen slaan In de oude
adsmuur teneinde een verbinding tot
and te bréngen met het belegerde Joodse
waptier. EenMJoqds voedselmagazUn \verd
vaar beschadigd i
Honderd JBden hebben het Arabische
dorp Socrif aangevallen, waar, naar ver- .1
luidt, het hoof^kwaptier van Abdoel Kader I
Hoessein!, een der Arabische guerrilla- I
leiders, is gevestigd. Zes Arabier,
den gewond en vijf Joden gedood
Verklaring van Sjahrir
Sjahrir heeft gisteren tegenover het re
publikeinse persbureau Antara verklaard,
dat de republiek door de aanvaarding van
de Nederlandse voorstellen in principe
dezelfde positi» krijgt als de andere
federatle-staten, tenzij, zo zei Sjahrjr. de
republiek haar positie weet te hand
haven.
Gemeenschappelijke Actie van
Nederlandse Vrouwen
De ..Gemeenschappelijke Actie van
derlandse Vrouwen” heeft Jn een
aan de minister-president opnieu’
aandacht verzocht voor binne--
rapporten e„ 1_„.
van gevallt-2“
op Java. De actie d;
aan op ..maatregeler
maken aan deze ellt.
Voorts verdocht d
ov£r het lot der ..g<
binnenland, die veilif
tlgduizend moeten v
Waarover men niets
Tenslotte wordt In
ring gevraagd, welke
genomen om -
Java af doend»
Staking publicatie mil.
communique's
In afwachting van de ondertekening
van de wapenstilstandsovereenkomst aan
Nederlandse zijde is besloten het uifgeven
van de dagelijkse militaire communiqués
te staken, o.a. om een gunstige sfeer te
scheppen.
Waardtvollt
tend zijn bij tlsnt
Noordwijkse postbear
dS Móórd wij kers hun
gelmatig bezorgd k.:
Geheime cri de coeur
Fel ging de minister van Overzeese Ge
biedsdelen te keer tegen ds heer Vonk
(Vrijheid), die de ongepaste vrijheid had
genomen in de Kamer een cri de coeur
voor te lezen van generaal Spoor, zoals
die enkele dagen geleden in een Jlaag*
ochtendblad stond. De heer* Vonk zou
moeten hebben begrepen, dat het hier een
memorandum betrof dat natuurlijk niet
had mogen worden gepubliceerd. Dje pu-
'R valt niet aan te tornen. De hsden-
1 daagse mens is zó afhankelijk vap de
grote internationale politiek; zijn ganse
bestaan, zijn hele levensgeluk.‘zijn toe
komst zijn dermate nauw vèrbondcn aan
de historische gebeurtenissen in deze tijd,
dat niets dwazer is dan te zeggen: ..ik
trek er mij niets van aan. laten de grole
heren het maar uitzoeken". Hiermee zij
niet beweerd, dat de enkeling in staat kan
worden geacht, een wijziging in de loop
der historie te bewerkstelligen. Zoiets is
vooral tegenwoordig, no de enkeling min
der dan ooit in tel schijnt te zijn, ónmo
gelijk. Doch de rfiassa bestaat nu
maal uit enkelingen en winneer
voor zich de boven
aangehaalde woorden
in practijk zou bren
gen, zou de wereld van
laffe kleurloosheid on
bewoonbaar worden.
Men moet naar eer en gew»
zen voor wat men als waaVdiu
vaargig beschouwt. Daarmee is ds
het bést gediend. Vrede Is niet een
tie van ..maar laten gaan" doch oc
kwestie van bereidheid, de gerecht
desnoods gewapenderhand te verdi
VEN actqeel voorbeeld: Palestina. Da-
gelijks leest men tragische berichten
'uit dat land. Arabieren bestormen Joodse
nederzettingen en Joodse scherpschutters
verdedigen zich. Er stroomt veel onichul-
dig bloed in h’et oude Kanafin. Wie heeft
nu gelijk: de Jood of de Arabier? Wiens
zijde moet men kiezen’
Het Joodse volk heeft, na. al wat het in
de achter on» liggende jarèn heeft moeten
lijden, het volste recht op sympathie. Heel
Europa, heel de wereld staat bij de Joden
in de schuld, omdat men dit lijden niet
tijdig heeft kunnen afwenden. Men heeft
de Joden al zo lang een nationaal tehuis in
Palestina beloofd. Misschien was het een
onwijze belofte maar goed, een'belofte
moet men nakomen; het gebeurde niet,
ook al leverden de Zionisten het onom
stotelijke bewijs dat zij in »taat waren tot
indrukwekkend opbouwwerk. De Arabie
ren echter maken- aanspraak op lang
durig bezit van Palestijnse bodem; ook
voor hen is Palestina eyn vaderland, mid
den in een Arabische wereld. Zouden
Nederlanders ons land zomaar
staan aan enkele millloehen Yankc",
beweerden dat zij van oorsprong eigenlijk
recht op het bezit van Nederland hadden?
Een moeilijke kwestie. Er zat niets an
ders op dan Salomons recht te doen gel
den. De organisatie der Verenigde Naties
waaraan tóch bijna alle landen ter we
reld deelnemen en aan wier besluiten men
«Verliezen Nederlandse
strijdkrachten
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Marine:
Mar. 3e kl. N. Visscher. uit Veenendaal.
Koninklijke l&pdmacht:
Sold, le KL A. J. Bcrenman.
uit Rotterdam
Serg. J. J. Kortekaas, uit Lisse.
Sold, le kir B. W. van Loon,
1 uit Rotterdam
Sold, le+fcl. A. Steenhuigen, uit Velsen
Sold, le kl. G. B. te Winkel, uit Utrecht.
Korp. J. Euving, uit Gees (Dr.).
Sold, le kl. J. Ottens, uit Annen
gemeente Anloo ,4pr)-
Serg. P. Arendse, uit Oost en WeSt-
^ouburg.
Ook de sigaretten, waarover prof. Rom-
me had gesproken, kregen een beurt. xDat
deze slecht zijn zit niet in de tabakken,
maar In de verpakking daarvan, die der
mate sumier is. dat de rokertjes muf wor
den en niet verder kunnen worden opge
rookt’dan halverwege, aldus hun naam
Midway eer aandoend.
De legerleiding heeft inmiddels maat
regelen getroffen.
Z(jn er inderdaad 60M sleken? vroeg ds
Zandt, die dat c(Jfer respectabel vond. De
minister was minder onder de Indruk
van dat cjjfer gezien op de totale troe
pensterkte aangenomen dat het Juist
zou z|jn. Er z|jn schier geen zleken-c|Jfer»
bekend. Wel cijfers over het aantal ge
wonden: van 5 Augustus tot en met 29 De
cember 1098.
Indische Nederlanders
De positie van Indische Nederlanders en
imbtenaren wordt inderdaad moel-
af de minister toe. De regering ver-
v...t de ambtenaren zullen besef-
t ten aanzien van de zekerheid
1 positie de opbouw in Indonesië
jrden afgewacht. Wat do Indische
iders aangaat, dat zijn normale Ne-
;rs zoals wij. Zij bekleden thans
nog vele posities in de Nederlands-Indi-
sche regering. De minister noemde prof.
Enlhoven. De Indische Nederlanders heb
ben belangstelling voor Nieuw Gujnéc.
Het ligt in het voornemen een commis
si» van deskundigen in te jtellen. die tot
taak zal hebben in de verschillende ge
bieden van Nieuw Guinée een onderzoek
In te stellen en daaraan edhelusies te
verbinden met het oog op het belang van
de Indische Nederlanders
Tot slot merkte de minister op. dat zal
worden vastgehouden aan de streefdatum
1 Januari 1949. waarop de, federatie zal
zijn tot stand gekomen.
Vervolgens sprak de minister de hoop
uit, dat het In allerlei opzichten belang*
rijke jaar 1948. het jaar o.a. van het re
geringsjubileum. eveneetts gedenkwaardig
zal mogen worden ten aanzien van de toe
komstige status van Ncderlands-Indte.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat in het tijdvak van 19 Januari
tot en met 13 Maart a-«. een schoenenbon
naar keuze zal worden verstrekt aan hen
wier stamkaartnummer eindigt op het
cijfer 0 dan wel op de cijfercombinatie 54,
64. 74. 84 en 94 voor zover de bon 812 zich
nog aan hun inlegvel bevindt. De tweede
distributiestamkaart moet worden over
gelegd. evenkte het inlegvel waarvan
bon 612 zal worden verwijderd.
Omtrent de regeling vooj kinderschoe
nen* volgen binnenkort nog nadere mede
deling^.
Het weerstandsvermogen
van de O.V.W.’ers in Indië
'Op vragen van het Eerste Kamerlid de
heer Algra inzake het weerstandsvermo
gen van* de oorlogsvrijwilliger» in Indlê
heeft de minister fan Oorlog geantwoord,
dat het hem bekend is, dat enkele officie
ren In Indië zich ongerust maken over
het weeratandavermqgen van de oprlpgs-
vrijwilllgeni in Indië. Daartegenover be
schikt hij echter ook over inlichtingen,
waaruit van zodanige ongerustheid niets
blijkt.
Van verklaringen van officieren van
gezondheid dat wanneer sommige on
derdelen opnieuw aan de militaire keu--
ring plus tropeneisen zouden worden
onderworpen, een zeer hoog percentage zou
moeten worden afgekeurd en dat de gees
telijke weerstand soms zo is verminderd,
dat het niet verantwoord is bepaalde on
derdelen nog langer dienst te laten doen
in de frontlijn, is de minister niets be
kend. In dit verband wijst hij er op. dat
de militairen, die in Indië wegens ziekte,
verwondingen of andere lichamelijke of
geestelijke afwijkingen geen dienst meer
kunnen doen, aldaar voor de tropen wor
den afgekeurd en gerepatrieerd. Van 1
Juni 1946 tot 1 October 1947 zijn wegens
medische redenen ongeveer *1400 man
teruggekomen, van wie ongeveer een
derde deel nog geschikt bleek voor de
dienst in Nederland. Van het totale aan
tal zijn ongeveer 50*/» wegens psychischs
afwijkingen gerepatrieerd.
Het keuren volgens totaalklassen Is
sinds 1 Januari 1946 niet *neer toegepast.
Voor die datum zijn naar achteraf bleek,
inderdaad sommige vrijwilliger» in klasse
3 of 4 zonder toestemming van -'.e ge
neeskundige dienst naar de tropen ver
trokken. De "tijdsduur van de uitzending
had hierop geen invloed en van enige
mededeling ter zake is de minister niets
bekend
Het is de minister bekend, dat onder
de oorlogsvrijwilligers ongerustheid be
staat over het tijdstip van hun demobili
satie en hij acht het niet uitgesloten, dat
de onzekerheid, waarin een gedeelte hun
ner in dit opzicht verkeert, van invloed
is op het moreel en de geest van de troep.
Hij is echter evenzeer de overtuiging
toegedaan. dat begrip voor de noodzake
lijkheid van de uitgestelde demobilisatie
een verlenging v.an de 2-jarige diensttijd
in de tropen zal doen aanvaarden, zonder
dat de wilskracht en het vertrouwen In
de toekomst worden gebroken.
Was dit een'..veeg uit de pan"
adres van zekere lieden, ook de
ni»t De Groot kreeg zijn deel.
mensen, diejn IndoneÉië met
listeri'meepr’aten. marionetten t
wajsng-poppen. Onprettig was
ker daardoor getroffen. L.juist zo;
heer De Groot onplezierig zou
geraakt, als wij hem marionet va
kou noemen”, aldus de minister.
Andere Kamerleden, ^ie nog steeds
aen. dat mui het hier voor het zeggen
heeft.' hoe het sinds moét gebeeren, kre
gen <eveneens een terechtwijzing i an de
minister, die het verder verre van een»
was met de leden, di? ove<* de republiek
hadden gesproken mét de woorden „gif”
en „dhlvel”. De republiek Is wel degelijk
eea uiting van natlénalisme en moet als
een politieke realiteit worden gezien.
Moeizaam werk
minister vérgat niet in zijn rede
irdering uit.té «preken aan het adres
de commissie van goede diensten, die
tr moeizaam/ werk heeft beloond ge-
n. De beide «tukken, die de commissie
„t opgtwtela. doen recht wedervaren
verantwoordelijkheid. Zo zei mi-
als de gedemilitariseerde zone wordt
aangedujd. Na het bestand wordt In deze
zone een civiel beziuur ingesteld. Uit de
voorwazrden van het bestand zal voorts
blijken, dat de z.g. akken in de frontlijn
door de republikeinen zullen worden ver
laten. Z(| vertrekken naar achter de de-
marcatlellln.
Federale Raad van 12
Komend op dc instelling van de voor
lopige federale raad, zei de bewindsman,
dat deze zal bestaan uit 12. voorlopig 8
leden. Twee Indonesiërs zuljen er nog in
worden opgenomen. Voorzitter l« de lult.-
G.G. of de docr de raad aangewezen tweede
voorzitter. Thans'zal deze raad nog niet
meer zijn dan een apparaat van voorberei
ding.
Ten aansien van de opmerking van prof.
Ronme. dat federatie en Unie gelijk moe
ten worden gebouwd, merkte minister
Jonkman op. dat in Nederland uiteraard
meer belangstelling zal bestaan voor de
Unie, in Indonesië daarentegen voor de
federatie. De rei« van de minister», aldus
zei minister Jonkman, heeft in belangrijke
mate bijgedragen tot de verlevendiging van
de Unie-getfechte-,
Financiële nota’s
De Kamer heeft, met uitzondering van
4«de heer Joekes, aangedrongen op cUfers
betreffende de financiëfe en economisch»
aspecten. Nog even geduld, zei de minis
ter. Er is niet Voortvarendheid aan finan
ciële nota’s gewerkt en z|j z(jn thans b|jna
gereed. De devlezenposltle Is daarin opge-
nonfen. Hoe die deviezen zullen worden
besteed zal nader moeten worden nage-
YVaPenstilstand no zoveel schijnt in
Indië aan de orde te zijn. Wellicht ia
de overeenkomst reeds getekend, als deze
regels onder de ogen van Kijkers lezer»
'verschijnen.
Waarschijnlijk zien wij dus dezer dagen
weer mooie foto's, waarop mep ziet, hoe
mannen hun handtekening zettën. Wij
hebben dat vaker aanschouwd. Persfoto
grafen zijn ijverige mensen, zij knippen
als er door'staatsliedfen wordt getekend
en de honorering van de handtekeningen
interesseert hen waarschijnlijk minder dan
de honorering van hun foto’s. Wij be
leven nu in wezen het merkwaardige
verschijnsel*, dat men voor de zoveelste
maal met dezelfde partij iets ondertekent,
waarmee men reeds vroeger iets was over
eengekomen, waarvan echter niets is
terechtgekomen. Het is dus nog geen tijd
om hoog van de toren te blazen. Het
Nederlandse volk is terecht voorzichtig ge
worden en wacht af.
Juist in deze dagep, nu politieke schijn
en werkelijkheid nog moeilijk zijn te
onderscheiden, richten een aantal Neder
landse vrouwen een brief tot minister
president Beel, waarin zij op enkele dingen
wijzen, die tot de droefste werkelijkheid
behoren.
De eerste vraag, die het comité Gemeen
schappelijke Actie van Nederlandse Vrou
wen sten, tfaat oVer een aantal Indo-
Europcse meisjes, die volgens een rapport
over Oost-Java door de T.R.I.-troepen
z,ouden zijn meegevoerd en gedeeltelijk in
hun handen zouden zijn. Het is één pijn
lijke vraag over Het löt dier meisjes,
vooral in verband met vroegere publicaties'
van de Nederlands-Indische Voorlichtings
dienst over herheltergende toestanden, die
Kijker niet nader wil aanduiden, doch dio
iedereen begrijpt, in verband met ge
dwongen samenleving van Nederlandse
vrouwen en kinderen. Ook van inheemse
zijde ontving men klachten, dat „vele
Inheemse vrouwen en kinderen in handen
van de „repubqpk” een onterend bestaan
moeten leiden".
Niét iflinder pijnlijk is de kwestie, die
Ir Stfcup, voorzitter van de Nibeg. In een
radioapdc te Batavia heeft aangevoerd.
Hij gewaagde over de geïnterneerden* in
het binnenland, die veilig op vijftien- h
twintigduizend moeten worden geschat en
waarover men niets meer hoort. Over hun
lot tast men volkomen in het duister en
het volslagen stilzwijgen over deze groep
doet vrezen, dat hij vergeten afgestoten
is. De vrouwen vragen hierover ophel
dering en naar Kijkers mening niét ten
onrechte, want zo’n getal: vijftien- A
twintigduizend mensen, spreekt men wel
gemakkelijk uit, maar laat men het zich
pens voorstellen. En dat. zijn allen men
sen. die de Nederlandse zaak waren toe
gedaan.
De derde vraag slaat op de bedroevende
situatié na de politiële actie, die meer
Nederlandse slachtoffers kostte (ook al
weer na ^o'n „wapenstilstand" of „staakt
het vuren”-bevel), dan de hele actie zelf.
1 Worden onze soldaten vermoord’ vragen
zij. Welke maatregelen zal de regering
hiertegen nemen? t
De vierde vraag betreft de mannen, die
het economische leven in het rijk overzee
moeten opbouwen. Nederlandse en Indone
sische planters. Zij moeten werken in een
gebied, dat door extremistische benden
wordt onveilig gemaakt, maar zij zijn vol-
i gens berichten ongewapend, of met enkele,
practlsch onbruikbare geweren uitgerust.
Kijker kan het nauwelijks geloven, maar
de droeve ervaring leert, dat er in Indië
wel meer ongelofelijke dingen gebeuren.
Door deze toestand zouden vele planters
reeds' zijn overvallen en op wie weet wat
voor ^afschuwelljke manier gedood. Het
werken moet onder zulke omstandigheden
zenuwslopend zijn. Welke maatregelen
worden genomen om deze mensen af
doende te beschermen?
Deze vragen doen niet zo aangenaam
aan bij de hoera-stemming. die voor Je
zoveelste maal in zekere kampen heerst
om de zoveelste overeenkomst met een
tegenpartij, die tot heden weinig betrouw
baar is gebleken. De dames gooien donker
roet in het eten. Waarschijnlijk zal er
wel weer eens een uitvoerig antwoord
komen, dat echter, zoals bij een vorige ge
legenheid. vragen openlaat.
Wij leven tegenwoordig snel en als
legers in draf daveren de gebeurtenissen
aan onze ogen voorbij. Wat hier word(
aangpduid. zou ons tiert jaar geleden tot
grote verontwaardiging hebben opge-
rweept, ook al was de helft der aange
dulde feiten slechts juist. Thans neemt
men er nauwelijks notitie van. Daarom
meent Kijker ditmaal dit kleine, maar
voor de vele betrokkenen zo tragische
deel der hollende horde der gebeurtenissen
uit de rij naar voren te moeten halen.
Het gaat hier om mensen van onze aard
en van ens bloed, die het grote publiek te
gemakkdijk schijnt te vergeten En In dit
verband vraagt Kijker zich af. of men
dit bijv in Engeland zo i&fnakkelijk 2ou
hebben genomen, of schefper gesteld:
zouden Engelsen in deze schandelijke toe-
standen hebben berust, niet alleen in hun
land, maar vooral in het land, waar deze
dingen werden geconstateerd, als zij de
■liddelen bij de hand hadden om in te
grijpen, ook al waren er nog soreel
.Verenigde Naties?
blicatie van dergelijke geheime stukken,
noemde minister Jonkman ondermijnend
Indien dit een ambtelijk lek is. en zal
worden ontdekt, heeft die gmbtenawr zijn
beste tijd gehad, aldus de minister, die
hoopte nog eens bij wet tegen dergelijke
bladen te kunnen optreden.
REGEN EN WIND.
Weerverwachtlng. medegedeeld
KNMI in De Bilt, geldig van
avond tot Zondagavond;
Krachtige, nu en dan harde wind tuasog
Zuid-West en West. Regen. Stijging v«n tem
peratuur.
18 Januari
Zon op 8.4ÏI O!
Maan op 11.»:
1* Januari
zich tot gehoorzaamheid heeftiwillen ver
plichten heeft verleden jaaSdit oordeel
geveld: verdeling van het land in een
Joodse en een Arabische staat. Daarop
besloot Groot-Brlttannië. zijn mandaat
over Palestina aan de V.N. af te dragen
en zich uit dit land terug te trekken, resp.
vóór 15 Mei en vóór 1 Augustus 1948. Ds
gehete Arabische wereld staat thans ge
reed. zich met geweld van Palestina mees
ter te maken. De voorpostengevechten zijn
in volle gang; de Joden verdedigen het
hun beloofde land. Wie heeft nu gelijk?
J^EHEEL afgezien van gcvoelsoverwcgin-
gen kan er op deze vraag slechts één
antwoord volgen, nl. de Arabieren heb
ben ongelijk, want zij
verzetten «zich te-
f tN HET BRANDPUNT J v n"”'^
nomen. Als men nog
enig vertrouwen stelt
in deze wereldorganisatie en waar
om niet? het „belangrijkste wapen van*
de vrede" moet men dit toegeven. De
Jotjen hoezeer men ook vaak hun heet
hoofdig optreden in Palestina heeft mo
gen betreuren en moeten veroordelen
handelen niet onjuist. Zij hebben gëen an
dere keus. Volgens he'n schietende Britse
militairen in hun taak te kort (de Britten
behandelen dc Arabische wereld met de
grootste omzichtigheid, wegens hun kwets
bare belangen in het Midde'n-Oosten en
hun ingewikkeld verdedigingsstelsel rond
om). Het Joodse Bureau heeft bij de V.N.
aangedrongen op het jenden van hulp,
hetzij een internationale strijdmacht, het
zij wapenen. Maar.... de Verenigde Naties
hebben immer» geen internationale strijd
macht? Dit blijft het zwakke punt van
Lake Success. Er wordt gepraat, er wor
den oordelen en veroordelingen geveld,
maar er is geen macht om de Beslissingen
uit te voeren. Het uitzenden van een
commissie is een armzalig bewijs van on
macht. Door zichzelf te helpen, helpt het
Joodse leger waarvan dezer dagen de
mobilisatie gereed kwam het besluit
van de V.N. ten uitvoer te leggen. Wan
neer het (men gelooft: al heel spoedig)
tot een verschrikkelijke oorlog in Palcs.-
tina komt, zal het grootste gebrek van de
organisatie te Lake Success de vorm aan
nemen van een aanklacht tegen allen, die
geloven, dat er in deze wereld iets kap
worden bereikt zonder de bereidheid,
vrede desnoods met geweld te dienen. De
crisis staat voor de deur vah de Verenigde
Naties De wereld moet bf partij kiezen
voor de Joden, óf.... „het belangrijkst»
wapen van de vrede” laten verroesten.
Zoals minister Jonkman in zijn rede in
de Tweede Kamer reeds zei zullen ge
demilitariseerde vzones worden Ingesteld
met een burgerlijk bestuur, bestaande uit
politiebeambten van beide zijden, die zich
niet ih wederzijdse zones mogen begeven
tenzij begeleid door militaire assistenten
van de commissie van goede diensten.
Het Comité Handhaving Rijkseenheid
heeft aan de voorzitter van de Tweede
Kamer een telegram gezonden "en een
afschrift daarvan gestuurd aan de minis
ters en de voorzitter van de Eerste Kamer.
In dit telegram zegt het dagelijks bestuur,
dat het met verontwaardiging keripte
heeft genomen „van het voornertien vaff
het'Kabinet, om in strijd met grondwet
en wet een herzléning van de staatsrech
telijke structuur van NederlandS-Inuié
en van het Kdninkrijk tot stand te bren
gen, waardoqpphet algemeen bestuur over
Nederlands-lSdië en het opperbevel over
onze troepen aldaar op losse schroeven
wordt gezet. Het comité protesteert tegen
dit revolutionair streven van het Kabinet.
Het comité verwerot als een onwaardigc
uitvlücht een eventueel beroep op de voor
geheel andere tijden en met geheel andere
bedoelingen, thans niet meer toepasse
lijke noodwetgeving.
Nadat gistermiddag nog de heren Zandt
(S.G.). Hoogcarspel (C.P.) en Bruins Slot
(A.R.) over de regeringsverklaring had
den gesproken, beantwoordde jntfnUter
Jonkman de spreken, daarbij xen^qw, dat
er een belangrijk venchil beataiMuësen
de gebeurtenissen in Maart, Juli én thans.
Nu is er rpimte gekomen voor de opkomst
van de federatie. De Instelling van het
Collegiaal Orgaan >al op voet van
noodbesluiten worden ingesteld bij
Koninklijk Besluit en na de overgangs
tijd. waarin we thans leven eventueel
worden bekrachtigd bij wet.
Over dat Collegiaal Orgaan liet de com
munist Hoogcarspel nogal wat crltlek
horen, meer speciaal op de leden daar
van. die hij ondeskundig acht. Hij noem
de het een schandaal, dat minister Neher
gedurende de korte tijd, dat hij mlnteter
van Wederopbouw en Volkshuisvesting is,
vrijwel nog niet» anders heeft gedaan
dai> reizen en nog haast nooit op zijn
departement en welk een belangrijk de
partement in deze tijd is geweest.
Minister Jonkman vergeleek het Col
legiaal Orgaan mét de vroegere Raad van
Indië. die echter uitsluitend adviserend
wérjcjc. het C.O. daarnaast ook besturend.
Në&st de samenwerkende taak in het C.O.
kan. de luit.-G.G. ook opdrachten geven
aan de leden Aan de benoemingen en een
eventuele uitbreiding van het ledental
zal de regering ^aandacht schenken.
Noodwet
ouderdomsvoorziening
Het bestuur der Rijksverzckeringsbank
deelt mede: s
De uitvoering van de noodwet vordert
goed. Op 1 Januari 1948 waren bij Raden
van Arbeid 330 000 aanvragen binnenge- 5
komen, waarvan ongeveer een tiende ge
deelte Afgewezen werd. Door de Radéh
van Arbeid gezamenlijk waren tot op die
datum ruim 90.000 uitkeringen betaalbaar M
gesteld. Voor aanvragers, die reeds een
rente van dc Rljksvcrzckeringsbank trek-
ken. geschiedt, na voorbehandeling Moor
de raden, dc betaalbaarstelling door de j
Rijksverzekeringsbank. waarbij eventuele f
op die rente rustendé bijslagen moeten I
worden stopgezet of. in enkele gevallen, r
verminderd. Het aantal dezer betaalbaar-
stellingen heeft thans de 100 000 overschre- p
dën. terwijl er gemiddeld per dag 1.500 p
gevallen gereed komen, pr wordt hard
gewerkt om ook dc resterende gevallen
zo spoedig ryogelijk af te handelen. i
Prijs 10 cent per nummer
De pc
B B. ar1:*?-
lijk, gaf dc 1
trouwt, dat
fen. dat
van hun
moet wor
Nederlanc
derlander
vele
•v.ie regering.
-De
igstel
In ht
0