HADIOF
FIJJ2
CRite&iut;
TINUS OSENDARP voor zijn rechters
Advocaat-fiscaal eist 15 jaar
gevangenisstraf
De grens Polen-Duitsland
Met kinderkamer naar Indië
Commissie van Drie
onpartijdig
Verklaringen Paul van Zeeland
BEURS VAN AMSTERDAM
Gecompliceerd
probleem
/Dokie Durf
Gitaarspook
MADONNA
Linden langs de
Amsterdamse grachten
AT
AAR.
ANNEER.
Disney's atoombom „FANTASIA''..
TEGEMOETKOMING aan BIOSCOPEN
A liOI. PU VS
Geduld
Goede Raad
VRIJDAG 23 JANUARI 1948
EERSTE BLAD. PAGINA 2
r mb iwmb vin «motie te vertenen keef)** 31-jtrife Tin us Ospndtrp. eenmaal
Nederland» aaelete «printer en ln%M gednrenié de Olympische Spelen te Berlijn de
„snelste blanke die Bisteren «eer het BtjsondSé Gerechtshof in Den Haag terecht
si end, verdacht van het verlenen van hand- en aijSkndienaten aan de Sicherheltsdienst
Bedarende de bezetting, IS jaar gevangenisstraf tegen sick heren eisen.
Het *Un sterke benen, die de weelde van
de populariteit kunnen dragen. De benen
van Oaendarp. hoe snel ook. bleken gedu
rende de bezetting, wel heel zwak te zijn.
KennelUk had hij een minderwaardigheids
complex; hij moest en zou gefêteerd wor
den. Dat wisten de Duitsers, die in hem
Mn serviele knecht vonden
Even over tien uur opende d* president
van het Bijzonder Gerechtshof. jhr mi
Van Meeuwen, de zitting. J
Nadat «Jé president Osendarp de gebrui
kelijke vragen had gesteld, waarop de
goed geklede Osendarp duidelijk antwoord
gaf. was het woord aan de advocaat-
fiscaal. mr De Gruyter. die de aanklacht
voorlas. Daaruit bleek, dat Osendarp in
het najaar van 1944. dienst doende bij de
Haagse politie, in dienst is gekomen bij
het Einsatzcommando der S.D. in Den
Haag, dat speciaal belast was met het op-
iporen van illegale werkers en derhalve
bij tijd en wijle razzia's hield en arresta
ties verrichtte, waarbij revolverschoten en
vuistslagen niet achterwege bleven. Uit
da aanklacht bleek verder, dat Osendarp
ln September 1940 In dienst is getreden
van de Haagse politie In 1941 werd hij lid
van de NSB In October 1943 werd hij lid
van de Germaanse S.S. In Augustus 1944,
werd Osendarp geplaatst bij een
dlngscursus voor inapecteuV van jyflitie.
Daarna kwam by bij het Einsatu
do der SJ) om onder leiding van |Leetft-
huis de illegaliteit te bestrijden.
Dc president las daarrui een aantnl ge
tuigenverklaringen voor. ongeveer ekn do
zijn. die alle betreWking hadden op de
arrestaties en overvallen, waarbijl Osen
darp al of niet in gezelschap van/Leem
huis betrokken was Het bleek, dal zij zo
wel In Den Haag als In Voorburgl waren
uitgevoerd. Bijna alle feiten erkendt Osen
darp. Wanneer hij sprak, deed hij net dui
delijk en hard. Er lag een arrogante. iet-
Wat schreeuwerige intonatie in zijn stem.
die aan bepaalde Duitsers bij weermacht
•a politie herinnerde
Fatale arrestatie
De president las de verklaring VMr van
ia weiawe Van Driel—Oostendorp. Haar
Biaa was Illegaal werker en vervaardigde
atempels ten behoeve van de Illegaliteit ln
Den Haag. S.D.-ers, onder wie Osendarp,
deden op 13 Fetfruarl 1945 een Bivat in de
drnkkerQ van Van Driel. Er werden enige
arrestaties verricht. Van Driel werd naar
Dnltsland gevoerd eü^nlet teruggekeerd
Bit zijn gevangenschap.
Uit de verklaring van mej. A. Bijl. koe
rierster van de K.P. uit Voorburg, bleek
dat Osendarp op 12 Maart 1943 aanwezig
was bij een inval ln een huis te Voor
burg. Zij werd gearresteerd en later door
Osendarp verhoord. Enkele dagen later
werd zij vrij gelaten In het huis werd een
post achtergelaten om onmiddellijk ille
gale werkers, die er zich zouden melden,
te arresteren Het hu|s stond evenwel da
delijk bekend als „besmet", zodat de S.D.-
val geen resultaat opleverde
Op de vraag van de president of ver
dachte daar met een karabijn gewapend
op wacht heeft gestaan, antwoordde ver
dachte ontkennend, maar hij liet er onmid
dellijk op volgen:
Ik had een machinepistool bij me.
Vervolgens behandelde de president de
overval In een Haags weeshuis, waaraan
Osendarp en Leemhuis hebben deelgeno
men. Er werd door acht S.D.-ers huiszoe
king verricht. Er werd o.a. een radiostoe
stel aangetroffen. De directeur was die dag
evenwel afwezig.
De president las nog enige verklaringen
voor van inwoners van Den Haag. in wier
huizen arrestaties zijn verricht door de
S-Dwaarman Osendarp meewerkte. Een
van de gearresteerden is in Maart 1943
als repressaille-maatregel door de S D.
aan de Pleinweg te Rotterdam gefusil
leerd
Getuige Hageraats legde daarna ver
klaringen af omtrent de overval door de
SD in de drukkerij van het illegale blad
De Telex op 12 Maari 1945. Een van de
medewerkers, die daar aanwezig waren,
zekere Lem. die wilde ontvluchten en
door een ruit sprong, wérd door Osen
darp onder vuur genomen. Hij werd aan
een arm en een been gewond
Osendarp ontkende desgevraagd te heb-
VRIJDAG tl JANUARL
Aveadprogranma.
HJlv J (K R O.) Oud» melodieën; SJS
Or.pl.; t-St Ned. Str.kr.; 7 Nieuws; 1.1» Alia
hens aan d»k; 7.» Or.pl.; D» Zilvervloot:
tM „De drie landen"; Cr.pl.; S.U Concert;
SJM Hoorspel: IMS Avondgebed; U Nieuws.
1L39 Soiree-dansante.
Hllv II (V.A.R.A.) Nieuws: I.IS Jan Vo
gel; «J» Metropole orkest: 7.11 «egertngsult-
zending; 7.» (V.P.R.O.) Cursus; S Nieuws;
tM Yvonne Dellow; S.JS Cursus; (V.A.R.A
Men vraagt9J9 Radiorakel; t.M Op
vlaugTen van muziek; M Buitenlands week
overzicht; 1S.U Swing and Sweet; IMS
(V.P.R.O.) A vond wijding; U (V.A.R.A.)
Nieuws; 1L1S Mozart.
ZATZRDAO 24 JANUARI
Dagprogramma.
Hllv. I (K R O 7 en S Nieuws: S.1S „Pluk
de dag"; f Voor dc vrouw; tM Orkestmuz.:
M Klein, klein kleutertje; 1S.II Cr.pl.; 11 De
Zonnebloem: 1I.4S Or.pl.; 13A3 Plano; IZ.»
Dansorkest; l Regerlngaultz.; 1.2S Dansork-;
MP PUm en toneel; 2.1» Vera Lynn; MS Eng.
les; 2.4P Oraroep-kamerork.; 2.11 Concert der
Jongeren: 3.4» K R O -kiosk; 4 Gr.pl.; 4-28 Le
zing: «.SS Causerie; S De Wigwam.
Hllv. D (V.A.R.A.) 7 en S Nieuws; S.1S
Kwartet; 8.11 Morgenklanken: S-1S Concert;
IS (V.P.R.O.) Morgenwijding: UJt (V.A.R.A
Radlo-feulUeton; 1S.1S Russisch» liederen; 11
ArbsUers ln de contlnu-bedrljven: II Koor
zang; 1Z.J3 Orgelspel; 1 Nieuws: IJS Miller-
Sextet; i.ss Musette-klanken; 2 Het Neder
landse lied; 2.1S Harmonie-orkesten, aften-
tl»!; 3 Lezing; 1.11 Dlaco-matlnée: 4 Lezing;
4.1S Amateurs zetten hun beste beentje voor:
«M Artistieke Staalkaart; S.lS Phllh. Orkest
Avondprof raaaiaa.
Hllv. I (K R O s Gc.pl.S.IS Journalistiek
weekoverzicht. S.3S Regerlngsultzendtng: 7
Nieuws: 7.1S Regeringsuitzending; 7J*
Orkest zonder naam: 7.SS Banden, die bin
den: t Nieuws; S.12 Gr.pl.; IJS Lichtbaken:
S „Negen helt de klok": is Dansles; ims
Avondgebed; 11 Nieuws; 1LM Kamermuziek.
Hllv. II (V.A.R.A.) f Nieuws: S.14 Sport-
prastje: 9J9 Om en nabij de twintig; 7 Mo
zart-Debussy: 7JS (V.P.R.O.) Voor de Jeugd:
1M Lazing; I (V,A.R.A.) Nieuws; S.lS De
winkel van Sinkel: s.u socialistisch com
mentaar: S.M Vidobona-Schrammel'n: IS
Hoorspel: 19.99 The Ramblers; 11 Nieuws;
ll.ll Hobbyhoek: 1L99 Lest-bsst.
Tinus Otendarp toSu htf pijleren voor
het Hof stond.
ben geschoten Een andere getuige, f H
J. Peltzer. die bij de overval werd gear
resteerd. verklaarde, dat Osendarp wel
degelijk had geschoten en Lem heeft ver
wond.
ï^iet sportief
Getuige C A. Schwijke. directeur van
het dagblad De Nederlander, verklaarde
in Maart 1943 door Osendarp te" zijn ver
hoord op grond van zijn illegale activi
teit. Gedurende dit verhoor heeft Osen
darp getuige'een klap op een der oren
gegeven, tengevolge waarvan getuige drie
maanden doof is geweest. Getuige kende
Osendarp uit de tijd toen getuige voor
zitter was van de voetbalvereniging
V.U.C. en hij had gezegd, dat sportmensen
een zekere sporteer hebben hoog te
houden.
Osendarp. door de president onder
vraagd naar het sebeurde. ontkende te
hebben geslagen, hetgeen getuige Schwen-
ke betwistte.
De president la* daarna eerklaringen
voor van getuigen decharge, allereerst
vgn de voorzitter van P.S.V. te Eindhoven,
die voor de bezetting Osendarp aldaar
heeft gekend, toen hij ladingmeestcr bij
de K.L.M. was op het vliegveld Welschap.
Volgerft deze verklaring had Osendarp.
behebtimet een minderwaardigheidscom
plex. /ngst als athlcet verloren te gaan.
Waarschijnlijk is hij gedurende de Olyiti-
pische Spelen te Berlijn onder de invloed
geraakt van de Duitse propaganda, die
aan sportlieden een voorname plaats in de
Duitse samenleving toekende.
Ir A Paulen. voorzitter van de K N.A.U.,
als getuige décharge gehoord, zei Osen
darp na Augugjus 1944 niet meer te hebben
ontmoet. Als athleet had hij van sportief
standpunt waardering voor hem.
Vervolgens werden de rotgenoten. die
met Osendarp in de S.D -groep aan de
overvallen en arrestaties hebben deelge
nomen, als getuigen a décharge gehoord.
Achtereenvolgens legden Leemhuis. Hei-
nis en Mundt, de laatste in S.D.-» r.iform
zonder onderscheidingstekenen, veraf»,
ringen af om Osendarp te ontlasten. ..Kri-
minal-Kommissar" Mundt sprak over*
„Mein Kamerad Osendarp".
Zeer actief geweest
De advocaat-fiscaal, mr De Gruyter.
ging de ten laste gelegde feiten na en zei.
dat Osendarp met de andere S.D.'ers spe,-
ciaal was ingeschakeld ter bestrijding van
de illegaliteit in Den Haag en omstrekptf.
Spr. verklaarde, dat lang niet alle arr/fla-
ties en overvallen, waaraan Osendarp
heeft deelgenomen, hier te berde jujn ge-
OSENDARP VERLOOR
IN DE SPRINT
Bij een ovgrval in een huis aan
het Thompsonplein in Den Haag ar
resteerde Osendarp de student H% K.
Jacobs, die in een auto Werd mee
genomen De atudent slaagde er on
derweg echter in uit d- auto te
springen, waarna Osendarp hem
achterna zette en gedurende d»
achtervolging tot driemaal toe op
hem schoot. 4
Op oen vraag van de president zei
Osendarp. dat hij 50 70 meter van
de arrestant verwilderd was.
De president: Waarom moest u
schieten? U kunt toch zo hard lo
pen? (Gelach*
Osendarp: Ik, kon hem niet in
halen.
De president Dan was u die dag
in slechte conditie!
bracht. Vast staat dat verdachte een grote
activiteit heeft ontplooid, die voor velen
ernstige gevolgen heeft gehad. Dc ver
klaringen van de getuigen a décharge
hebben, volgens spr weinig om het lijf
Osendarp verdient een strenge straf.
Spr. eiste vijftien Jaren gevangenisstraf
met aftrek van de voorlopige hechtenis,
ontsrtting uit de beide kiesrechten, ont-
setting uit het recht ambten te bekleden
en bij de gewapende macht te dienen.
De verdediger, mr W van der Chijs uit
Delft, schetste in zijn pleidooi het milieu,
waaruit zijn cliënt afkomstig is. Dit was
nationaal-socialistisch geïnfecteerd en de
gevolgen daarvan heeft ztffi cliënt .onder
vonden Hij riep de dementie i?i van het
Hof voor zijn client," die een vrouw en
twee Jonge kinderen heeft» In overgave
en deemoed wacht hij op de uitspraak
van uw Hof. aldus besloot de verdediger
zijn pleidooi
Op de slotvraag yan de president aan
Osendarp of hij nog iets had op te mer
ken. zei hij, dat hij Inzag fout te zijn ge
weest en het betreurde /ich schandelijk
jegens zijn vaderland te hebben gedragen
De president bepaalde de uitspraak op
3 Februari.
De thana 47?j(frige Maria O Kuypera
uit HaarienWIad een slecht huwelijk met
hasr echtaênoot. die l.d was van f'.e
C.P.N. en/tict illegale blad „De Waarheid
las. In 1 jfl4 stapte zij naar de Duitse in
lichtingendienst en trachtte daar gedaan
t« krijg n dat haar echtgenoot naar
Duitslan werd gezonden. Op deze wijze
wilde zi zich van hem ontdoen.
Gisten torgen had zij zich voor het Bij
zonder C erechtshof te Amsterdam te
antwoon én voor verraad.
Twee lillegale werkers, H. en
Makeiie, «ijn ook door de verdachte
gegeven by de Duitsers. Deze illei
werkers hadden de gewoonte de doel
scheldwoorden toe te voegen, die
op haar omgang met Duitse soldaten,
wraak werd td^n getracht hen naar
land te krijgen*Tenslotte haJ
dachte Mn andere^communist
een vriend van
ven met het gevolg aïtltëze gearresteerd
werd. Tijdens zijn verhoor door de Duit-
sets heeft hij toen „doorgeslagen" en de
namen van een aantal andere illegale
werkers aan Je Duitsers doorgegeven.
De procureur-hscaai, mr B. J Besier.
mstnde dat slechts een zware straf, op
haar plaste is en eiste tegen Maria G. K.
een gevangenisstraf van 8 jaar.
Tweede Kamer
Naasting aandelen
Ned. Bank aangenomen
De gehele middag heeft de Tweede
Kamer zich gisteren beziggehouden met
de ontwerpen van wet met betrekking tot
de naasting der aandelen van de Neder-
landsche Bank en de regeling nopens het
statuut van die Bank.
Dezelfde sprekers van Dinsdagavond
voerden wederom het woord, doch zeiden
feitelijk niets anders dan hetgeen zij al
hadden betoogd. Na het antwoord van de
minister werd het eerste ontwerp z h.st.
aanvaard.
Het tweede ontwerp kon evenwel niet
meer worden afgehandeld. Niet minder
dan 13 amendementen werden hierop inge
diend van alle zijden. De heer v. d. Feltz
(C.H.). die bij het eerste ontwerp een
sléchte beurt maakte de minister zei.
dat hij. zijn ontwerp kon verdedigen zo
als,hij wilde, doch dat hij wel wist. dat
het voor de baron toch boter aan de galg
was gesmeerd deed het bij het tweede
ontwerp béter, toen hij zich verzette tegen
de strafgedachte. die de heer Hofstra
(Arbeid) in een amendement had vastge
legd tegen hen. die het nieuwe banksta-
tuut zullen overtreden.
Heden wordt over de verschillende
amendementen er werd aan gewijzigd
en een sub-amendement werd oök inge
diend gestemd.
Paul van Zeeland heeft te Brussel ver
klaard enigszins verwonderd te zijn over
de vragen, die men hem stelt .inzake het
politiek accobrd in Indonesië. Hij gaf een
uiteenzetting van de bekende feiten en
verklaarde, dat cr geen andere documen
ten bestaan dan die, welke bekend zijn
gemaakt
Van één ding ben ik seker. namelijk, dat
de commissie nooit positie heeft gekozen
of zal kiezen in kwesties, die niet tot haar
competentie behoren. Ik ben er seker van.
dat het niet bij de eommlssie ligt te ont
leden. wat de rechten van de partijen zijn.
De commiisie heeft er steeds voor ge
naakt binnen de nauwe grenzen te blij
ven van wat zij is: een commissie voor
goede diensten.
Wanneer de commissie heeft uiteengezet,
wat de draagwijdte is van bepaalde sug
gesties. die zij aan beide, partijen dqet,
heeft de commissie haar plicht gedaan
Paul van Zeeland heeft uit dé pers
vernomen, dat het antwoord van de
republiek was omgeven door réserves.
Individuele verklaringen binden de Com
missie van Drie niet De Commissie is er
echter steeds in geslaagd met volledige
eenstemmigheid haar officiële onderhan
delingen te voeren ZIJ heeft geen macht,
op welk gebied ook. een vin beide partijen
vast te leggen. Deze zijn steeds vrij
suggesties van de Commissie te delen of
te verwerpen of gedeeltelijk op te volden.
Paul van Zeeland was verheugd te
hebben vernomen, dat de Nederlandse
regering de principes van rechtvaardig
heid. Aan gematigdheid en van verstandig
realisme.- waarop de huidige pogingen om
tot een oplossing te komen, berusten,
zonder voorbehoud en ln hqn geheel
heeft aangenomen
De heer Van Zeeland is enigszins teleur
gesteld over het feit. dat zich reeds zo
spoedig weer moeilijkheden voordoen. Het
feit. dat er thans een wapenstilstand Is
en dat mensenlevens gespaard blijven,
ipag ons echter met hoop voor de toekomst
vervullen.
BfcTCRE «TEMMING.
Na de reactie, die ziet! Woensdag onder in-
vtoed van de berichten uit Indonesië op de
effectenbeurs te Amsterdam voltrok. Irsd
Donderdag weliswaar geen tekenend herstal
in maar de markt was toch veel beter ifP
B sponeerd en onder beurstijd was de koert-
rtchtln* naar boven gericht. De fluctuaties
waren echter niet van grote afmetingen
De Amerikaanse markt waa atil en de
koersen waren lager ln verband met de re
actie ln Wallstreet
CONCERTGEBOUWORKEST NAAR
BRUSSEL.
Het Concertgebouworkest vertrekt vanmid
dag per Pullman-trein naar Brussel, waai
onder leiding van Eduard van Belnum in het
Palais des beaux Arts drie concerten worden
gegeven. Zaterdagmiddag. Zondagmiddag en
Maandagavond wordt hetzelfde programma
uitgevoerd, omvattende de 5de symphonic
„.van Schubert, het vierde pianoconcert van
Salnt-Saëns waarin de pianist Cor de Groot
als solist optreedt en het concert vooi orkest
van Bela Bartok. Dinsdagavond keert het
orkest, eveneens per Pullman, naar Amster
dam terug
"yiER kranten, die u vijandig gezind zijn,
zijn meer ie vrezen dan duizend bajo
netten g Napoleon.
dat een
heeft aan onze
Aurora Leigh.
O ET geeft kracht te weten,
ander beh
Officiële noteringen van de Ver v d Effectenhandel
DONDERDAG 22 JAN.
t ged en bied 8 ged en laten bieden laten
ACTIEVE FONDSEN
AANDELEN
LAATSTE NOTERING
V.R. Heden
Kol Bank A 103
N-I Handbk A 113'
NdHandlM cA165'»
AKU A 173'
Bergh Jur A 303
Berkel Pat A 115'
Calve Delft cA 192'
Centr Sulk A 211
Fokker A 175'
Gelder Pap A 160
KNHoogov cA 178' '1
'100' t
113'
168'
172' 4
306t
115t
191
215
178
139'
178' 4
Lever Broa cA 301
Ned Ford A 380
Ned Kabel A 303
Philips A 3671
Wllton-fijen A 223'
Bftllton le r A 530
Billiton 2e r A 454
Dordt Petr A 313#
Kon Petr A 342' 1
Moeara En A 560
Amst Rub A 162'
Bandar Rub A 135'
Deli Bat Rb A 115
Kend Lemboa 87
Lampong Sum 51' 1
Majang Ld A 64
Tf Noors PI A 52[
O-Java Rub 89
Het probleem der vaststelling van de gi^ns tussen Polen en Duitsland
is in de laatste maanden meer in het centrum der belangstelling ge
komen, dan in de eerste na-oorlogse jar^n. In de eerste jaren na de capi
tulatie waren het voornamelijk de prfassale terugtochten van Duitse
vluchtelingen, die de kwestie „Oder-jtftosse" tot een brandend vjraagstuk
maakten. Deze stroom van verpauperde mensen ia thans opgehouden.
Niet echter zijn gevolgen. De acht tjo^iegen millioen mensen,,die deze
volksverhuizing hétben moeten méemaken, leven in de behoeftigste
omstandigheden verspreid over Duitsland. Het zijn vrijwel «uitsluitend
gezinnen, waaraan de tot arbeidsgeschikte mannen ontbreken. Zij vor
men in alle op/ichten een klaj&e van paria's. Het bestuur der Russische
zone beweert, dat alleen deze zone daarop een uitzondering maakt en
dat hier vele gezinnen uit het Oosten een bestaan hebben kunnen vinden
Aop de boerderijen, die na de verkaveling der grote Pruisische landgoede
ren ter verdeling kwamen.
land die nog had. dan zou het bij de te
genwoordige rantsoenen bijvoorbeeld geen
Amerikaans graan meer behoeven te im*
porteren en dan zou de aardappelvoorzie
ning niet moeilijk zijn. Dit allee natuur
lijk zuiver theoretisch gesproken en uit
gaande van een eenvormig bestuur v»o
Duitsland, dat het normaal zou vindan
de overschotten van het ooster. voor het
hongerige weaten beschikbaar te stellen.
De veelbesproken dr Joh. Semler. econo
misch stuurman op het Frankforter schip,
heeft jiet verloren gebied ..de vijfde zone*
genoemd. Dat wil zeggen, dat hij nog ver
der gaat dan alle piet-communistische
Duitse politici, die eisen dat minstens een
deel van het gebied weer Duits zal wor
den. Semler beweert daarbij, dat het nog
alaijd Duits is. Hoe men ook zin en letter
van de "besluiten van Yalta" en Potsdam
interpreteert, men kan nooit bntkeimen.
dnt^ Churchill en Roosevelt hun hand
tekening hebben gezet onder een staats
stuk. dat Polen een aanzienlijke gebleds-
winat in het .Noorden cn westen toezegt.
De toestemming van de geallieerde con-
trdleraad tot het evacueren der Duitsera
uit het Apqr Polen geadministreerde gebied
heeft dc annexatie de facto eigenlijk reeds
bekrachtigd. Zijnerzijds heeft Polen daar
natuurlijk nog het zijne toe bijgedragen,
door de verpoolakig der „herwonnën ge
bieden" zodanig te intensiveren, dat zij
in alle berekeningen voor de toekomst
moet worden (verdiscónteerd. Ook het bo
ven aangehaalde rapport van jtêneroal
Clay kan het Duitse volk welnlgnoop ge
ven. dat de grenstrekking in het oosten
nog ongedaan kan Worden gemaakt. Clay
stelt vast. dat. terwijl het industriële ver
lies voor Duitsland klein is. het verlies
van agrarisch potentieel zeer ernstig is.
Hij trekt daaruit evenwel geen ander#
conclusie dan deze: dat het waarschijnlijk
ia. dat Polen het geproduceerde voedsel
zelf zal willen behouden, en dat Duits
land dus zal moeten omzien naar andera
bronnei) voor zijn voorziening met agra
rische producten en naar markten, waar
het zulk een voorziening met de levering
van gefabriceerde-goederen in evenwicht
kan brengen.
„Ideologische" grens
Alles bijeen genomen kan men moeilijk
2cggen. dat de kansen voor Duitsland om
een deel van zijn verloren gebieden terug
tc krijgen thans gunstiger zijn dan tevoren.
Men verwacht hier na de centralisering,
die zich in Frankfort voltrekt, een conso
lidering der '..ideologische" grenslijn door
Duitsland, voor een langdurige periode.
Deze zou automatiach een bekrachtiging
der oostgrens met zich brengen, tenzij da
Russen het heq vaak toegeschreven plan
ten uitvoer zouden brengen een deel van
Weat-Silezië terug te schenken. Overigens
kunnen kleine correcties der Jhans aan
genomen grens, zo die in de toekomst dan
21 mogelijk zouden worden, niets veran
deren aan de economische problemen, dia
ontstaan in een land. dat plotseling van
zijn eigen voedselbasis wordt afgesneden.
Wanneer thahs opnieuw een verhoogde
belangstelling voor de grens aan Oder en
Neiase bestaat, dan is die voornamelijk
gebaseerd ep economische overwegingen.
De bevelhebber der Amerikaanse bezet
tingszone. generaal Lucius de Clay, wees
in September van het vorige Jaar, in een
economisch rapport op de grote b«(ekeni#
van het verloren gebied als agrarisch pro
ducent .en sindsdien geven vele anderen
hun aandacht aan de honderdduizend
vierkante kslometera grond, die bnder
Pools bestuur werden geplaatst.
Het nieuwe, het omstreden. Polen be
gint 73 kilometer ten Oosten van Berlijn.
Het ligt meer dan 300 kilometer van War-
achau Van Póols standpunt uit bezien
moet worden erkehd. dat h^t nieuwe Polen
recht heeft op compensatie voor de
180 000 vierkante kilometers, die het aan
de Sowjet-Unie bij het herstel der Curzon-
lljn als grens moest afstaan. Thana willen
wij het probleem evenwel van Berlijn uit
bekijken, dat wil zeggen in verband met
de levensmogelijkheden- van het nieuwe
Duitsland. De gebieden ten Oosten van
Oder en Neiase omvatten 113.000 vler-
kiqjte kilbmeter. dat is het vierde deel -van
het vooroorlogse Duitsland. Er woonden
9.3.millioen mensen, veertien procent der
rijksbevolking. Industrieel was het gebied
voor Duitsland jiiet van levensbelang,
de industriële productie bedroeg slechts
zeven procent van het rijkatotaal. Alleen
de kolenproductle in Siiezië, het hout, het
papier, de alcohol en de in Breslau ge
fabriceerde spoorwagens waren van be
tekenis. Des te gevoeliger is evenwel het
verlies ln agrarische capaciteit, dat Duits
land door het afscheiden der gebieden ge
leden heeft. Van Hieruit gingen vroeger
jaarlijks 4' millioen ton graan en aard
appelen ifaar het westen. Wanneer Dulta-
3081
3671
220'
Oostk D* cA 95'
99
Serbadj Rb
A 87
90
Silau Sum
A 61
64
Sum Rb
A 09'
103 i
Verlnd Cult
A 84
83
HolIAmlUn
A 208
213'
JavaChlJap
A 151
152
KNSM NBz
A 181'
183'
Kon Paket
A 157'
Nd Schpv U
A 164'
168t'«t.
164 1
Rott liloyd
A 162
StMUNeder)
A 175
175
HandvAmst
A 232'
238-' t
Java Cult
A 115(
114t
N-I Sulk U
A U8[
A 60'
120
VerVorstC
61' «21
Dell-Bal M
A 159[
160-1#
Dell-Mtsch
A170'
174' *5'
Senembah
A 152f
1551
DIVERSEN
Müll NB t
A 181V
182'
MU1I NB I!
A 162
163'
K.PetrNwRvA 329' 329-30#
DONDERDAG 22 JAN.
OBLIGATIES
Nederland
1000 1947 31 I 98'
98,V"
11000 '47 ree 3 100' «t 100,T,
1000 NWS 2» 81 81 1
100 Spaarc 2i 100' <t 100 U
NlflÜOO 37 A 3 96',t 96'
OBLIQATIES
Rdam 37 I 3 3* IOOA 100' «t
Bergh&Jur 3è 103' 103' 1
BatPctrMiJ S» 102 102
AmstOl 100 3 117' 118
AANDELEN
Amst Bank A 170* 4
Holl. B. Un. CA 213
RottBank A 165
Slav Bank A I33t
Twent Bnk tA 179'
Rott Bel C A 184'
Allan Co A 131
DrieHoefB cA 295f
Helnek's B A 305'
Hero Cona A 131f
171 f
212
185' 1
133' if
180f
184
HollKunstzI A 222
Int Ge Bet A 165
Int Viscose A I56t
K V Tapijt A 225
KwattaChoc A 178
Meelfa NB cA 273'
Ned GlstSp A 453#
Nyma A 253
RottDroogd A 367
Stokvis A 161#
Stork Mach A 147»/«
Werkapoor A 186f
Wijers Ind A 190
Aniem NB A 112
N-Ind Gas A 108
IntCr&Hnd A 159#
Lind Teves A 127'
Thorns Hav A 180t
Dell Sp A 64'
N-I Spoor 25' «I
NMiJWalv A 105
RbVredest A 223
445
256f
373
160
147
114
110
161
10<f
223
CERTIFICATEN VAN
AMERIK. AANDELEN
Am Hid Lth 6' 6
Anaconda C
Bethlehem St
Gen Motors
lnt Nickel
Kennecoiyf C
Rep Steel C
Stand Brands
Ctt Serv Cmo
I Tel Tet C
Cqnt Oil Cy
Shell
Tide Wat Ass
Int Rubb Cy
South Pac
South Railw
Catad Pacif
34'
34
103'
.102' 4
57
56'i
28'
28
48
48' 4
24'
24' 4
6' 4
6'
77'
75't
15' f
15'
38'.
36
13
12'
51
50
33' 4
33' i
20' tf
20' 4 f
2
2A
10'
10'
13' 4
13t
17» <t
17' «t
47V, f
471.
37
36'
10»
10»
19' i
18' 4
en het
75. De vioolkist zweef
de tot voor de deur van
Willy Kop Het slot
j werd in arte stilte uat-
I geschakeitt door cen lo-
i per. dif op zijn ei^en
I houtje/scheen te wer
ken. Toch, was er fen
kle'in^Vtik van metaal
op metaSt-Té-boren. ten
minste voor iemand die wakker was en op vreemde geluiden
wachtte, zoals bijvobrhgcld Willy Kop. Willy bedacht zich (liet
lang toen hij zijn gangdeur heel zachtjei op zijn hengsels hoorde
piepen.
Snel draaide hij Tiet nummer van Dokie Durf. Molentje had
alleen de wacht bij de telefoon.
Hier met Willy Kop. Kippenstraat 60. hoorde hij flulateren.
Er is hier onraad vanwege dc gitaar.
Is het erg gevaarlijk 7" vroeg Molentj^ met een lichte
trilling in zijn stem.
Weet ik niet. fluisterae Willy kortaf.
Ik kom dadelijk, zei Molentje Jammer van mijn spannende
roman, knorde hij nadat hij de telefoon op de haak had ge
hangen.
s
DE GESTOLEN
Idoor
Paul van der Hurk
18)
Dr Dulard evenwel had geen begrip van
„geven en nemen". Hij richtte zijn leven
geheel in naar die dingen, waar hij be
lang ln atëlde. naar zijn arbeid, naar zijn
behoeften. Hij maakte het zich gemakkelijk
en bekommerde zich niet het minst om de
wensen van zijn vrouw. Hij zag haar
meestentijds slechts 's morgens bij het ont
bijt en avonds wanneer hij moe en af
gemat naar huis kwam. Vaak telefoceerde
hij. dat hij eerst tegen de avond kwam
eten en wanneer hjj gasten meebracht, ver
langde hij. dat alles van een leien dakje
ging en dat Utta hen op de meest vriend
schappelijke wijze ontving en bezig hield.
Zijn vele kennissen en officiële gasten
bepaalde vrienden had hij niet wa
ren reeds verrukt over zijn charmante
jonge vrouw en benijdden hem om haar.
en hij zelf was er rotsvast van overtuigd,
dat hij met haar een zeer gelukkig huwe
lijk had aangegaan.
Utta keek dromend voor zich uit naar het
kringelen van lichtplekjes op het witte
tafelkleed. Zij .berrierkte niet. dat haar
man met een kort ..goede morgen" opstond
om in zijn Hwerkkahicr een paar brieven
te schrijven.
De laatste tijd Was hij helemaal onuit
staanbaar. Hij wa^s meer thuis dan ge
woonlijk. had misschien minder séerk.
maar zijn humeur1) was slechter dan ooit
Hij sprak alleen maar om te vitten of om
zijn ontevredenheid uit te drukken. Zelfs
het eten. dat hij ahders zo wist te prijzen,
smaakte hem niet
Zijn slechte stemming was in alle opzich
ten te begrijpen: want het nieuwe kabinet
was gevdrmd en hij prijkte niet op hét
lijstje van de ministers. Nu moet toege
geven worden, dat er een groot aantal be
langrijke politici, economen en hoge
ambtenaren rondliepen, die vooral
n#ar hun eigen mening voor het ambt
van minister geknipt zouden rijn en Joch
geen onuitstaanbaar humeur hadden, om
dat zij daritomtrent niet waren gepolst,
maaiffcii dr Dulard was djf toch nog een
andagify31- HU verkeerde ln dezelfde po
sitie "WITdiegenen, die de trein juist voor
hun iteus zien wegrijden. Zijn fractie had
hem voor een ministerszetel op de voor
grond geschoven, dat wist men. Toen het
kabinet wankelde, was hU plotss'..ng een
veel besproken man geworden Hij be
merkte het aan het feit. dat hij in de wan
delgangen van de Kamer door tal van
personen gegroet werd. dat hij omringd
werd door mensen, die hem vroegar nati-
welijks aankeken.
Toen op die gedenkwaardige avond
't kabinet viel en de naam van dr Dulard
heel duidelUk en officieel genoemd werd.
was hij riet aanwezig
Wist hU als oude ervaren ool'tlcus niet.
dat men niet alleen vriendin, doch ook
vijanden heeft cn dat alleen vrienden
hoorbaar en zichtbaar optreden, tejjwJT
vUanden loerend en als het ware gstrtulerd
rqjidsluipen! 11
Hij was er niet. Precies, zoals hU gedacht
had. warcri zijn vrienden naar c'e telefoon
gesneld. Eerst was hU .uren-lam ln
werkelUkheid was het slechts vUf minu
ien ln gesprek, later kreeg men geen
antwoord
Als je er geen zin ln hebt zei men tot
zichzelf aan het andere eind van de draad
wanneer je niet wilt. dan is het mis
schien mogelijk, dat men zeif
En de kleine handige man. die hem
veertien dagen lang reeds op de voo-frond
had geschdven. wist de rollen zeeT snel
om te keren en zichzelf op het presen
teerblaadje te zetten.
MUn beste vriend, zei hU enige
dagep later, met een minzaam lachje,
waar was je toch ik ben om zo te zeg
gen nog voor je in de bres gesprongen
In zoverre, was het te verklaren. Jat dr
Dulard een jilecht htmeur had
Maar Utta dacht m-t alleen aan de
laatstte dagen. zU dacht aan haar huwelUk
aan haar totaal mislukt leven.
Het binnenmeisje, ln zwarte lurk en
met smetteloos wit mutsje op de lokken,
bracht op een zilveren blad een brief. De
brief paste itlet bij het blad. De enveloppe
s van het goedkoopste papier
Terwijl zU hem in ontvangst nam. be-
.apte zij zichzelf op deze gedachte en zij
schaamde zich een tfeetje. want da, brief
waa van haar moeder.
Je kunt afhemen. zei ze-J>Una toon
loos en ging op het balcon in een ligstoel
liggen. Van pit de verte klonk dof klok
gelui. Beneden snorde een auto voorbU.
die toeterde op de hoelg. Toen werd Jiet
weer stil. In de brief stond niets bUzon-
ders, een dochter van de buren was ver
loofd. de oude dokter was gestorven en
dergelijke. Alleen aan het slot schreef
haar moeder:
Ik ben reeds enige dagen niet meer
op de been. Ik moest te bed bliiven. maar
het gaat nu al weer wat beter. Tk word
torh elke dag wat ouder. Maar ik kan
mUn ogen gerust sluiten, want ik weet iou.
mijn lieve kind goed bezorgd en geluk
kig.
En gelukkig.... schreef hasr moeder.
Gelukkig? Utta lachte weemoedig.
Haar gedachten zweefden terug naar het
grote huis. waar zU een vrolüke. zorge
loze Jeugd had gehad tot op de dag dat
haar vader plotseling stierf.
(Wordt varvo(gd
Wat de grachten iUn voor Amoterdam,
sUn de bomen voor deze grachten. Da
bomen worden echter voortdurend be
dreigd door twee vijanden: de ringelrnps
en de lepsiekte. Deze laatste treedt In do
hoofdstad overi|ens niet In zulk een msto
op. dat men geen nieuwe iepen meer
plant. Amsterdam is de enige gemeente
In ons land. die nog Iepen In haar be
plantingen blijft gebruiken.
Dat Je ru£senplaag zo herhaaldelUk op
treedt en ernstige schendingen aanricht
in net loof. dat in de voorzomer aan do
grachten die bUzondere bekoring geeft
en zich niet beperkt tot een enkele gracht
of grachtdee! is near men heeft gecon
stateerd een gevolg van het overwaaien
der vlinders van de ene naar de andere
gracht.
Om dit goeddeels te verhinderen zal
men de Keizersgracht en de Buitensingel
gracht (Nassauksde. Stadhouderskade) ge-
leidëlijk aan met een andere boomsoort
beplanten, n.l. de Hollandse linde, dis
iioot- de ringeirups wordt gemeden. Naar
gelang van de weersomstandigheden zal
men komend voorjaar of najaar begin
nen met negentig iepen langs de Keizers
gracht tuaaen Reguliersgracht en Leidse-
gracht te vervangen door zestig linden.
Wedstrijdprogramma
KNVB District 1. Ie klas: Xorxes-Hstr-
lem, Zeeburgis—'t Gooi. HBS—AJax. VSV-»
Neptlipu». HDVS-RFC
District II. le klas: Excelsior—Blauw Wit,
Sparta—Stormvogels. DHC—ADO. EDO—DOS,
DWS— astfenoord; 2e kl. A: Fortuna—Emma,
Cosl—veTsen. Sliedrecht—De Kennemers.
VUC—VIOS. Schevenlngen—Gouda; B: CVV—
SVV. Overmaas—HW. BMTQuick. RCH—
VFC. ODS—Unltas; 3e kl. A: TYBB—HBC.
B GDA—Ris. Hope. Cromvllet—De Hollan
dlaan: C: Concordia—DHS ONA—VOC. SVW
DCL; D RVC—BEC, EDS—Lekkerkerk.
r.xc K— CSV; E: CKC-RKAVV. Olympla—
TSV Prei.. Martlnit—LSV; 4e kl. A: Alphla—
Kranenburg. De Jagers—Duno, DHL—Archi
pel: B: HPSVAlph Boys. VDS—Terlssk.
Voorburg—Quick Steps; C: Llsse—Bodegraven
Htllegom—Rijswijk: D BTC—Florissant. HDV
DVC. Roodenburg—Saturnus: E: KRVC—
Haastrecht. WP—D8O. Rouwkoop—LDWS.
Zwart Blauw—Wilhelmus, Soa—te Werve: F:
DONK—Moordreéht. Oudewater—Waddlnx-
veen. Dilettant—Ammerst. SV. Gouderak—
Stolwijk; G: Full Speed—Spoorwegen. Delfia
—Schiedam. H. van Holland—St volharden.
BolnesUrsus: H: Merwede— Flakkee. Her
mandad— Hiüesluis. Pechvogels—Maasstraat,
NHSESDO: I: Barendrecht—RDM. Hllle-
gersberg—SMV, Oud Beljerland—Progress; J:
OSS-SSW. DRL—Bloemhof; K: Aeolu»-PrC,
Sunrise—OVV.
District lit le klas: YJtesse-Go Ahead.
AGOVV—Be Quick. Ensch Boys—NEC.
District IV. le klas: BVV-De Baronie DNL
Willem II—Sltt. Boy*. De Spechten—Hel
mond. Maurlts—TSC. Juliana—Eindhoven
District V le klas; GVAV—Heerenveen.
Sneek—Velocltas. Emmen—Be Quick. Leeu
warden— Achilles, frlila—veendam
District VI. le klas- NAC-Brabantia. PSV
BleUerhelde Helmondla—Noad. sportcL
Emnla—MVV, VVV-Vlisslngen
Kon. Ned. Korfbalbond. Eerste klas: Achil
les— HSV. Het Zuiden—Gymnasiasten, Span
gen—Vtcus Orlentis. DKCHKV. Deetos—
Ons Eibernest. Tweede klas A: Deetos 2—
HKV J. Zwervers—Rozenburg. Gymnasiasten
ALO. Hou Stand—Sehledsmf): Die
Hsghe— Algemene. OSCR—Ready. Het Zui
den 2—Ons Eibernest Z: Derde kla# A;
Achilles J—Deetos 1. Barendrecht—O DO,
Regenboog—Trekvogels; B TOV—Phoenix.
Spangen 2—Rood Wl». MerwedeZwerver»
2: C; Ready 2—Het Zuiden 3. De Spertaen—
Avantl: D Algemene 3—DKC 2. Ons Huls—
Vlc Orlentis t. Olymplaan 2—Succes. Actie#
Velox 2.
4
VRIJDAG 23 JANUARI 19Ï
GOUDSCHE COURANT.
EERSTE BLAD. PAGINA
V1RULY VERTELT OVER
MENSEN EN TOCHTEN
„Mensen, die lk ontmoet heb", zei de
bekende K.L.M.-vlieger Viruly gister
avond. .Jawel, ik heb al vele mensen ont
moet. maar als titel van deze lezing zUn
me die woorden elgenlUk min of meer in
de schoenen geschoven. Hoewel ik van
plan ben om me niet aan die titel te
houden, wil ik toch. beginnen met een ont
moeting te vertellen met een aantal men
sen in hun alierprutyitisfste vorm. Ik ben
n.l. net twee dagen terug van m'n tocht
met de vliegende kinderkamer". Toen
volgde het verhaal van een Constellation
met 52 personen aan boord, onder wie 24
kinderen, babies, kleuters en apen van
jongens, die braaf ondeugend waren.
Klort' geleden was het volbrengen van zo'n
tqcht nog onmogelijk in verband met de
heersende Indische toestanden, maar nu
wc haast aan de vijfhonderdste Indlë-
vlucht na de oorlog toe zUn. kan het ge
beuren. dat iemand op Schiphol tegen
cen vlieger zegt; „Breng eens even die
kinderen naar Batavia", en als hU het
dan treft, dat hU cen paar minuten later
dan h'et schema aangeeft op Kemajoran
aan de grond komt, wordt hU nog met
hoongelach ontvangen ook.
Toen de heer Viruly met zUn eerate
piloot Frijns na dertien dagen vliegen
voor de eerste keer in Batavia landde,
zei de laatste met een zucht: ..Ziezo, dat
zit er weer op. en nu fijn achttien dagen
uitrusten". Met precies dezelfde zucht en
hetzelfde verlangen naar twee dagen rust.
heeft de heer Viruly deze kindertocht be
ëindigd. want naar z'n moeheid te oordelen
leek het wel of hU 300 kinderen had ver
voerd. 't Begon zo normaal: Cheerio and
out. zei de Schlpholtoren. hetgeen Zeggen
wil; Ga je gang maar en tot over negen
dagen. Toen hU ergens boven Frankrijk
Credietverlening voor
Borgstcllingsfonds
Inschakeling gemeentelijke
storingsdienst
B en W. stellen de raad voor om over-
eenkemstig een verzoek van het bestuur
van het Gouds Borgstellingafondx de ge-
mosntclUke stortings- en ophaaldienst in
1e èehakelcn bU het verstrekken van cre-
dieten tot maximum-bedragen van f 525
waarvoor het fonds als borg optreedt.
Aanleiding van dit verzoek is geweest
de omstandigheid, dat de Hulpbank van
de Nutsspaarbank «ihier. welke tot heden
als voorschotten-verstrekkende instelling
optrad, aan het fonds heeft medegedeeld,
dat zij haar bemoeiiifRcn als zodanig niet
langer wenst te continueren.
Het behoeft geen betoog, zeggen B. en
W.. dat de gemeente bij een behoorlijk
functionnerend Borgstellingsfonds _een
zeer direct eigen belang heeft. n.l. dit,
dat zij aldus voorkomt, dat de gezinnén
der zwakkeren tot «rmoede vervallen en
armlastig «Worden. Hierdoor kunnen be
langrijke bedragen vqor armenzorg wor
den bespaard.
Gedurende 1946 kwamen 777 aanvragen
ter behandeling binnan. tot een totaalbe
drag van f 120.300, waarvan 372 borgstel
lingen werden toegestaan, fot een totaal
bedrag van f 48 712 50. De bedragen,
waarvoor het Fonds rich borg stelde,
varieerden van f 15 tót f 525. Op 25 No
vember atond nofe uit f 27.M8.97
Het totaalbedrag der voorschotten,
welke nog bij de Hulpbank van de Nuts
spaarbank in afbetaling zUn. zou even
tueel door dc Stortings- cn Ophaaldienst
kunnen worden overgenomen, tenzij de
bank er de vcorKeur «an gepft dc voor
heen verleende voorschotten zelf geheel
af te wikkelen.
Het ligt ln dc bedoeling de wekelijkse
terugbetalingen der opgenomen gelden bU
de voorschotnemers aan huis te doen op
halen. een systeem, dat te prefereren is
boven het laten betalen der aflossingen
aan het kantoor van de dienst door de
voorachotnemera zelf
Hiertegenover staat echter, dat de ge
meente voor de opgenomen bedragen een
rente in rekening kan brengen, welke
»n«ar de mening van B. en W op ten
hoogste 3' zal moeten worden bepaald.
Calvijnschool had 9400 f
bezettingsschade t
BU K B. is in beroep» beslist. dat. lndich
als direct gevolg van oorlogsomstandig
heden aan oen bijzondere school voorzie
ningen moeten worden getroffen, die de
grenzen van onderhoudswerken duidelUk
te buiten gaan. de gelden daarvoor krach
lens de Lagcr-onderwilswet 1920 door de
{emoente moeten worden beschikbaar ge
teld. Naar aanleiding van dit K B. heeft
het bestuur der Jchannes Calvijnschool
d.Éh. 20 December j 1. een aanvrafee om
meabwerkiqg. (ft herstel ven de schade
aan de school en inventaris, veroorzaakt
toor de Duitse bezetting, tot de raad ge-
HeT*f^volg van het K.B. Is. dat. voor
zover Je «chocHbeaturcn dit nog niet
mochten hebbAi gedaan, het gemeente
bestuur. om vpor een voorschot en t.z.t.
voor een rijksbijdrage In de herslelkosten
in aanmerking te kunnen komen, aangifte
der schade mdbt doen bij het bureau
Financiering Wederopbouw Publiekrech
telijke lichamen te (s-Gravenhage
Voor de JohonneFv Calvijnschool is. dit
geschied, waarbij een rxsdrag van f 9 393.77
werd gedeclareerd. Aan voorschot van het
RUk ontving de school f 3 0Ö0 en aan
huurvergoedingen van Duitse zUde
f 2.750.50, zodat de school nog een bedrag
ad f 3.647 27 te goed heeft. B cnlW. stel
len de raad voor de gevraagde medewer
king te verlenen.
KAASMARKT GOUDA
22 Jan. Aangevoerd: 9 partijen kaas.
«erste kwaliteit met rijksmerk ,f 1.60—
1.63: tweede kwaliteit met rijksmerk I 1.55
—1.59 per kg., exclusief f 0.52 toeslag per
kg. Handel kalm-
Uit vroeger tijden
DE „GOUDSCHE COURANT'' MELDDE:
75 Jaar geleden.
Uit Boskoop: Als beWU<£ dat ln deze ge
meente de prUs der teel- of enttuinen niet
gering te noemen is. dient, dat dezer dagen
In het openbaar zijn verkocht twee tuin
tjes tezamen 'groot 42 aren. waarvan 30
aren grond en de rest water. De tuintjes
zijn gelegen ln de polder LaSig Boakoop. ZU
brachten op f 3185.
58 Jaar geleden
Uit Bergambacht: Ter voorziening in de
vacature ontstaan wegens het vertrek van
het vroegere hoofd der openbare lagere
school, hebben zich 36 sollicitanten aange
meld. t
Uit een advertentie: Ondergetekende be
tuigt zijn hartelUke dank aan dc heren di
recteur en leraren van de RUks HBS.
die mU op mijn zeventigste verjaardag
verrasten met een uitmuntend cadeau. J.
Bik
25 Jaar geleden.
Een der kerkgangers van de Geref.
Kerk aan de Turfmarkt heeft gezien, dat
gedurende de godsdienstoefening een zwa
luw. de voorbode van de lente, door het
kerkgebouw vloog.
uit de cockpit kwam. ^struikelde hij op
2000 voet over een monsterachtige speel-
goedbeer, die ergens in het cabine-gang-
pad lag en waren talloze passagiers ln
allerlei toonaarden aan 't protesteren
tegen hun gebrek aan bewegingsvrijheid.
De kole en de stewardessen stonden met
rode hoofden gebogen over een twintigtal
bordjes met pap en wat de laatste func
tionarissen betreft: die mogen ze de ord»
van de Nederlandse Leeuw wel geven.
Doch toen de bemanning de andere dag
in het hotel diverss vaders zag, die weer
met hun gezin waren verenigd, begrepen
ze. dat hun moeite en het ongemak niet
voor niets waren geweest. ,.'t Was al met
al een aardige tocht geweest, toen we
eenmaal uitgeslapen waren".
Werken met plezier
Van de mensen, die de heer Viruly ont
moet heeft tn z'n leven, xyn diegenen hem
het liefst geworden, die van hun werk.
waarin ze slaagden, als het ware een apef
hebben gemaakt, die werken voor hun
plezier. Directeur Plesman is zo iemand
en ook de oud-wereldkampioen wielren
nen Piet Moeskops. Die behoort ook tot
de mensen, die ViYuly heeft- ontmoet,
want hij heeft ook nog aan wielrennen
gedaan. Deze geest van arbeidsvreugde
heerst overal bij de K.L.M. ..BU ons heb
ik nog nooit iemand ontmoet, die een
hekel aan zijn vak had en graag eens wat
anders wilde WBt dat betreft is er een
bezielende verwantschap".
Een andere, plotseling opduikende ver
wantschap ontdekte hij, toen hU eens. 't
was in de oorlog, met een Pool als tweede
piloot gestrand was in Labrador en op
't eind van een sneeuwstorm zat te wach
ten. Tijdens een schaakpartij gingen z'n
gedachten vqprtdurend naar z'n geboorte
plaats Westkapelle. want hij had net ge
lezen van het bombardement va'n de «lijk.
Doch ook telkens moest hU de Pool aan-
kUken en dan flitste hem door het hoofd:
Waar zou zo'n Pool nu aan zitten den
ken? Tot de man begon te spreken en
het bleek, dat zijn gedachten ergens in
Zuid-Polen zaten, bij zUn geboortedorpje,
een dorpje als Westkapelle
Na de pauze las de heer Viruly voor uit
een boekje, dat eerstdaags verschijnt en
waarvan het eerste hoofdstuk Is gewUd.
aan zijn hobby: Europa. Het begint méf
een verhaal van een thuiavlucht naar dat
Europa, waar de jeugd twijfelt aan de
toekomst cn waar pessimisme heerst. Uit
de wUsgerlge beschouwingen bleek dc
•xrote liefde, die de heer Viruly voelt voor
dat oude Europa, dat waard is. dat men
er zich voor inspant en het bleek
oolë dat de heer Viruly nog meer kan.
dan een spannend en geestig vliegers-boel»
schrijven.
De. leden van de Volksunlveraiteit wa
ren in grote getale opgekomen om de
vlieger te horen.
Thalia Theater: Neem mUn leven (met
Hugh WUüamt en Crete Gynt). aanvang 3. 1
111 uur Zondag 3. S. 7 en I lë uur.
Reflnlc Theater: Bouwmeester-revue ..res
tive'. 1M4" (met Stoethaspel en Nel Aenders»
aanvang Vrtldag S uur Zaterdag 7 en 3 34
uur Zondaz I. 7.1» en ».3S uur
•rhonwbtirg Bioscoop: Lydla (met Merle
O bei on en Joseph Cotton), aanvang 3. 7 en
t.II uur. Zondag 3 3 7 en I II uur
Uitreiking nieuwe bonkaarten
Ut reiki ng levensmiddelenkaarten M4. bon
kaarten voor aanataande en Jonge moeders,
echoenenbonnen voor hen. wier stamkaart
nummer e:ndigt op en M. M. 74. M. en «4
textielkaarten VA SM en aanvraagformulie
ren brandstoffen seizoen tMê—1M» (mede-
breneen tweéde dlstrtbutiestamkaart. Inwis-
se'.lnjfsbon huidige levensmlöde'.enkaari In
legvel met bon 113 en inwissedngsbon-
kaartle voor aanstaand? moeders) san Dts-
tnbutiekantoor Westhsven 33 van 9—13 en
9—4 uur.
Maandag: A t m Bek.
Dinsdac: Be' t m. Bn
Woensdag: Bo t.m. Bq
Donderdag: Br t.m Bro
Vrtldag Bru t.m Bt
Terugbetaling koiengeld
Terugbetslin* verhoogde kolenprijs op
Postkantoor van 9—3 uur. tegen Inlevering
van bonnen 71 BV (f 2 44) en «1 BV (f194)
van brandstoffenkasrten TA 747 en 74 BV
f 2 44) vsn brandstoffen kaarten TB 747:
Maandag Dro tm Fa
Dinsdag Fe t m Go
Woensdag: Gr t.m Ha
Apothekerftdienst
Steeds geopend des nachts alléén voor re-
scepten Apotheek E Grendel alleen Lange
Tiendcweg l
Bijeenkomst „Jonge (Ccrk"
Ds Kalf over „Het jaar 2000"
Op uitnojlgin, vsn de Jon,, Kerk"
«prak gisteravond ln het ..Blauwe Kruis"
onze oud-stadgenoot, ds H. S. J. Kalf uit
Rotterdam over „Het Jaar 2000". Vele jon
geren en ook ouderen waren gekomen om
hun yjroegere voorganger weer eens te
optmóeten. Als uitgangspunt van zUn in
leiding besprak ds Kalf de radio-uitzen
ding enige weken geleden vgn de Zondag
middag-Club. waarin sprake was van een
in 1938 ln New York bègraven cylinder,
waarvan de inhoud, bestaande uit aller
hande voorwerpen en micro foto's, een
beeld, van deze tyd moet geven aan hQt
nageslacht over 5000 jaar Ook een bUbel
bevond zich daarbij. Spreker noemde het
moeilUK om een totaalbeeld te geven van
ons leven van nu. want wat zal uitbeel
den de verwording en corruptie? Men eta
leert niet rijn schande en vertelt niet gaar
ne van zUn ondeugden aan het nage
slacht. Spreker typeerde deze tUd als cen
aarde zonder hemel, een stad zonder tem;
pel. cen wereld zonder God. technisch vlalï
bij de hemel, zedelijk vlak bij de hel
Maar. zo vervolgde hij. er is nog een
rem, het beest uit de afgrond rukt wei
aan de tralies, maar helemaal is het nog
niet losgebroken, iets houdt het tegen, dat
iets is God Spr. liet cen woord van ver
maan horen Jegens de kerkganger, die
lauw en futloos is en zich nergens voor
warm maakt. Zejfa de nieuwe Kerkorde,
dat boek. waarvan een bekend professor
zeide. dat het naast de bUbel hel aller
belangrijkst was. raakt hem niet. hij ia
moreel en geestelijk uit de baan gewor
pen. De Kerk is te knus en te behagelijk
geworden om eschatologisch te leven, het
hartstochtelijk verlangen naar Jezus' we
derkomst ontbreekt Zonder eschatologie ia
er van «en kerk ën van theologie geen
sprake meer. Gelee(?l moet worden uit
de spanning, die er ligt in de tijd tussen
Christus' Hemelvaart en ZUn wederkomst-
Doch wanneer zal Hij wederkomen? De
wereld spot en haar,taal vindt weerklank
bij de kerkganger, dóch Christus heeft het
in de Openbaringen vermeld, dat HU is
„de Kómende". Als Hij spreekt „Ik kom
betekent dit „Ik ben bezig te komen en in
alles wat gebeurt ben Ik- al maar komen
de". In alles is de wereld van de Hei
land. Die Zich haast tot Zijn wereld le
komen. De wereldgeschiedenis is aan de
Christusgèschiedenis ondergeschikt.
Ds Kil!'wees er op. dat daaróm het le
ven vair isen Christen zin had en beteke
nis. Dit alleen kan troost en vastheid
gevei/ zeide hij. al het andere is verlies.
Ons schijnt het toe. dat wij achteruit
gaan'. maar bU God staat het signaal op
.Vooruit". Jezus' wederkomst worde niet
yflls boeman gebruikt, maar waarachtig ge
kleefd uit dc rijke troost die in ZUn we-
derkomstbelofte ligt. Spreker waarschuw
de tegen chiliastische dromerijen en re-
kenarljen.' Aan niemand is Zijn tUd be
kend, de mens blUve daarvan af. maar hU
make te allen tijde bereid te zijn. Waakt
en bidt. want men weet niet wanneer die
jir'e komen zal. Maar de tekenen der tU-
dep dan? Ds Kalf haalde prof. Edelkoort
aan. waar deze waarschuwt vooral njet
te gaan fantaseren over de tekenen der
tijden. Men ziet die niet want het abnor
male i6 voor ona normaal geworden.
God stelt cen eind aan deze wereld en
wij'verwachten niet volgens de natuur
kunde maar naar God s belofte een einde
der tijdén, een déflnitieve breuk en dan
een nieuwe hemel en nieuwe aarde waar
op gerechtigheid zal wonen. Tweeduizend
jgar is het Evangelie gépredikt en het
lijkt alsof na klejpe vooruitgang de vil
te dieper is gewent. Maar doorgaan zul
len wij met God'a woord uit te dragen al
lijkt het resultaat nihil, doorgaan met
zo'n Uver cn liefde, alsof wij het van God
op aarde willen brengen, maar ais het
komt, komt het van God. verticaal en
blijkt on* resultaat niets en de beker koud
water eens geschonken en door ons ver
geten. blUkt te zUn geschonken aan Chris
tus zelf.
Na de pauze volgden discussies over hel
besprokene. De avond werd op de ge-
bruikelUke wijze geopend en gesloten.
AAN' BETERENDE HAND
De heer H. van Harten, die in dc Cen
trale van -een 4 meter hoge stelling viel
en ernstig gewond werd. gaat goed voor
uit. Het levensgevaar is geweken.
VEEMARKT GOUDA
22 Jan. Aangevoerd: 77 biggen f 2549;
2 marktrunderen. geen notering; 4 bokken
en geiten, jonge geiten f 20—30; meikgei-
ten f 35—55 Overgenomen door Bedrijfa-
schap voor Vee en Vlees 29 runderen. 20
nuchtere kalveren en 53 schapen.
Handel matig.
T.ss. a Jas. 1-9 aar Yssrasmllg Weeshuis:
Tentoonstelling „Ons werk in verleden en
heden ter «elegenheid 2»-Jarig bestaan AJ C
tJ Jaa. s uur Be Beursklek: Filmavond
Leidse Onderwijsinstellingen lezing dr H L.
F J Dee'en over ..Seh rif tel Ijk onderwijs ln
Amerika"
24 Jaa. 3.39 uar Café DaUastee: Jaarver
gadering Goudse Athletlek Commissie
24 Jan. 4-9 uur Prins Hendrikstraat
Laatste hole tentoonstelling postduivenvereni
ging ..De Vilenachap". inzendingen C v d
KlelJ. B ZappelJ J Verboom. Kamphulzen
en J v. d Wllllk.
34 Jan. I aur Cancordia: Opvoering ..Amor
ln de mosterd" door toneelgeaelachap „Tot
Ons Genoegen"
24 Jan. 4 uur Kunstmin: Feestavond Arbei
ders Jeugd Centrale ter gelegenheid 39-jgng
bestaan
Bioscopen
„Amor in de mosterd"
„Tot Ons Genoegen" vermaakt
buurtbewoners
Men kan het een man moeilijk kwalUk
nemen dat hij in mosterd handelt en
evenmin, dat de mosterd v*n een concur
rerende handelaar hem danig parten
«peelt. Dat komt wel meer voor -op de
wereld, ook als er goen mosterd la -Maar
het vervelende van het gehele geval is.
dat de beide mannen hun indentiek nog
vergroten, door hun producten smeuïger
te maken met een scheutje „Amor." Dat
zit hen «1 erg dwars en doet de gemoe
deren verhitten, ook ai praat vriend Mos
sel over '„bezinning" en ratelt juffrouw
Zandstra over „in mijn huis rust. of jullie
er allemaal uit." Dat huis van juffrouw
Zandstra is een vreemd huie. dHt wil zeg
gen er zijn vreemde mensen: mosterd-
koningen die elkaar om hun product en
om dat scheutje „Amor" in de haren
vliegen, een politieman, die de brokstuk
ken van een gebroken huisvrede aan el
kaar wil lijmen. ee't\ revue-artiste. wier
enige doel in het leven is haar zenuw
achtigheid op de lommerd te brengen,
een Mossel, die zich bezint in dr ..bezin
ning" en zorgt voor het meditatieve ge
deelte in deze mcstVrdkliek. en een paar
dames, die voortdurend ..Amor" schen
ken en zodoende met Vondel de rommel
pot en het hanekot hekelen of beter Je
gasten van het familiepension dat heer
lijke gevoel Jfeven. dat de man kent, die
onbewust in het bad de koudwaterkraan
opendraait, terwijl hU warm Water moet
hebben.
Jack Bees, beter bekend als rijmelaar
van danswijsje», liet zijn klucht „Amor
in de mosterd" dat het Goudse toneel
gezelschap „Tet ona Genoegen" gister
avond in Concorii* voor de buurtver
eniging „Vrede en Vrijheid" opvoerde, in
deze atmosfeer van verhitte gemoederen
«peten. Het amateurtoneel werd daardoor
e"n klucht rijker en het Joneel bezoekende
publiek een illusie armer Want ook dit
stuk getuigt van weinig orginaliteit en
humor, is vadsig van flauwiteiten en zou
een perfect slaapmiddel zUn. indien het
niet zoveel lawaai op het toneel brengt.
Vcor T.O.G. derhalve oen aiieszins
moeilijke taak. er iets van te maken. Dat
zij «daarin is geslaagd, bewees de vrolijk#
stemming van het talrijk^ publiek, dat
het gebodene wel kon ipprerlëren
De lieren C P. Th. /an Eek en W. P
Verkerk hadden hetleeuwendeel in
deze amoureuze moatm-dgeschiedenis Zij
grachten het er' na den tam begin vrU
goed af. al zal de he* Van Eek. die te
vens regisseur was. voLrtaan wat meer op
de «regie voor de hanaen" moeten letten,
want daarmee wisten de spelers weinig
mad. Mei F. M. vsn Waas was cen vrij
aannemelijke pensionhoudster, die ook
grsag een «lokje „Amor'v lustte en de heer
L: H. Hessing oen bezadigde Moasei ln
meditatie De overige spelers kwamen
moeilijk Wven h«t gemiddelde uit.
Gerard v.d. Wonden speelt vopr de radio»
Onze oud-stadgenoot Gerard v.d. Wou
den te Alkmaar, die meermalen als solo
pianist openbare uitvoeringen gaf en thans
regelmatig als begeleider van de danseyes
Annemarie Kühne optreedt, geeft 10 Fe-
brüari om 7.15 uur een concert voor„Hil-
versum I. Uitgevoerd zal onder meer wor
den Pranger's ..Alkmaar Waagtoren" in
een bewerking door de vertolker.
GESLAAGD
Voor het diploma Franse Handelscor
respondentie van de Nederlandie associa
tie voor practUkexamens ia geslaagd de
heer P. W. Smink'alhier.
GOUDA'S LIEDERTAFEL
Jubileumconcert in de
Schouwburg
Als we onze Indruk van dit concert in
'n paar korte zinnen samenvatten, zou
den we kunnen zeggen knsp werk. gesta
dige vooruitgang, uitstekende dirigent.
Moas Wolff weet zUn mensen te laten
„zingen", d w.z. niet alleen de noten en
wat expressie, maar vooral discipline in
de zang, ademhaling en uitspraak, aan
dacht voor de dirigent, die allen in de
hand heeft. Intensieve studie is óngetwU-
feld voorafgegaan. Wat on* vooral trof
is de beheerste zang en hoewel we het nu
niet zuilen hebben over de zoetelijke tekst
van het eerste lied „Een meisje leder", zo
is het toch vooral dit „Madrigaal" van Hu-
hert Waelrent. dat knap vertolkt werd
Waelrent (t 1595». begaafd tijdgenoot van
Orlando di Lasso evenals „Le Rostif-
nol" van de oud-Pranse Rococo-componist
A. E. M Grétry (1742—1813). Dat niet alles
even gelukkig uitviel en niet elk nummer
even gélukkig gekozen was. (Lotusblume
van Schumann m.l.. minder geschikt
voor mannenkoor en Jagerkoor uit „Frel-
•chiltz". hoewel verdienstelijk gezongen,
ondankbaar op Nederlandse tekst) rekene
men bij de veelheid der nummees niet te
hard aan Zeer verdienstelijk inderdaad
het voor k capella mannenkoor moeilijke
Pilgerchor uit Tannhauser. Zonder aan
onze waardering voor de weergave der
andere koornummers te kort te doen mo
gen we met het bovenaangehaalde vol
staan. Het wil ons voorkomen, dat ver
sterking van goed bezette bassen met enige
diepe stemmen noodzakelijk is. De stem
menverhouding tenoren-bassen van dit
reeds uit ca 65 zangers bestaande mannen
koor Is goed en we kondén constateren,
dat er in Gouda toch inderdaad tenoren
(wo uitstekende stemmen) genoeg zijn.
Bert van 't Hoff, 'n tenor met opera-
allures^ zong en acteerde 'n paar liederen
uit Schumann's Dlchterliebe (Ich grolle
nicht iets te langzaam en „Du bist
wie elne Blume") verder de bekende
opera-aria ..Che gelida manina" van Puc
cini en tot slot 'n tweetal liederen van
Rich. Hol en Am Spoel, 'n Zanger van
muzikale aanleg, de hoge noten klonken
wat geforceerd, maar hij was blUkbaar
wat hees. Hij werd begeleid door Anny
Mol. wier accompagnement wel wat erg
bescheiden was. Als dank werden haar
bloemen geboden
Bij het begin begroetings-loespraak door
de voorzitter van ..Gouda's Liedertafel
gevolgd door 'n sympathieke speech van
burgemeester James, die uit naam van het
erè-comitc een geschenk onder couvert
overhandigde voor het aankopen van een
partituur met partijen en tevens weei op
de belangrijkheid van mannenzang en
zangbeoefening In het algemeen In de
pauze complimenteerde de voorzitter van
de Kon. Ned Zangersbond het jubilerende
koor. waarbij hij de aandacht vestigde op
koorwerken van moderne Nederlandse
componisten Inderdaad waren veel num
mers werken van verouderde stijl, maar
we vergeten niet. dat 'n koor allengs zich
moet ontwikkelen en met zijn capaciteiten
rekening dient te houden en we zijiï er
van overtuigd, dat de dirigent zelf. die
van de nieuwere werken ongetwijfeld op
de hoogte is. gestadig aan zijn koor zal
aanpassen aan de tegenwoordige tijd.
Wenselijk is d:t zeker: de nieuwere mu-
zioéc is er en mag niet veronachtzaamd,
de repertoires dienen met de tijd mede te
gaan In Moss Wolff, die hard aan zUn
koor werkt» hebben we veel vertrouwen
..Fantasia" is een show van verschillende
artistieke mogelijkheden van Wait Disney't
Industriële tekenacademie. Een grandioze
•how. die ook art men zich som* ergert
aan ongegeneerd misbruik van muziek.
"Indrukwekkend is. want Disney heeft dan
nog altijd „a perfect crime" bedreven, samen
met Leopold Stokowskt. dte. algemeen be
kend. daarvoor de Jcarakteretgenschappen
bezit. Maar laat ons mn zo denken, dat de
kitsch de kosten van de artistieke resultaten
heeft moeten dekken. Dat „Fantasia" Inder
daad schatten heeft gekost, last zich denken
Een astronomisch aantal kleurtekeningen la
er voor nodig geweest, bijvoorbeeld voor de
Notenkraker-sul te van Tschalkpwakt aven-
veel per seconde al* voor een normale film
Wa* ..Fantasia" uitsluitend In die trant van
Zacht verglijdende *prookje*dromen uitge
voerd (we denken even niet aan de Russische
dans en de dans van de paddestoelen) dan
zouden de tekenaars nog vijf maal meei
hebben ihoeten presteren. Gelukkig voor ..de
fabriek" kon het oer-geestige struisvogels-,
nijlpaarden- en olifantenballet op de „Dans
dei uren van Ponchtelli vaak op veel
minder beelden drijven, want daarin nadert
..Fantasia de carlcatuurstljl van Mickey
Mouse. En vervolgens werd de Toccata en
Fuga In D van Bach in Stokowskl's gramo-
foonplaat-bewerklng hypocritisch door de
toelichtende, muzikale conferencier van de
film als „absolute muziek onaantastbaar
verklaard grotendeel* niét getekend, maar
gefotografeerd als orchestraal schimmenspel
en opgefrunnikt met Flschlnger-kunstjes.
Esperantisten vergaderen
Voor „Konkorde Antaucn", dc Goudse
afdeling van de Bond van Arbeiders-Es
perantisten sprak gistcravohd de heer D.
Varkevlsser uit Schevenlngen over
..Lingva, Evoluo. Kulburo Kaj Nailismo".
hetgeen in het Nederlands vertaald: Taal.
ontwikkeling, "beschaving en nationalisme
betekent.
In grote trekken werden oorsprong en
ontwikkeling der diverse taalgroepen na
gegaan Spreker wees er op. dat de woor
denschat der bestaande talen steeds ver
anderlijk is.
In de loop der eeuwen, en vooral in de
laatste 50 jaren tengevolge van de tech
nische ontwikkeling zijn vele verouderde
woorden verdwenen en kwimen nieuwe er
bij. Daardoor moet men al een zeer goed
taalkundige zijn om bijvoorbeeld de wer
ken van cen Shakespeare of Rabelais in
oorspronkelijke tekst te kunnen lezen
Uitvoerig behandelde de inleider de in
vloed van de taal op het nationalisme De
ontwikkeling van dit nationalisme dat.
zoais de historie aantoont.cveelvuldig tot
excessen leidde en bepaalde, door fanatie
ke machtshebbers geleide volksgroepen su
perioriteitsgevoelens opdrong dikwijls
om een minderwaardigheidscomplex te
verbergen' was alleen mogelijk door de
natuurlijke beperkingen, die de taalgren
zen vormden
De grote verdienste van dr Zamenhoff.
air ontwerper van het Ei^eranto is. dat
hij do8r de samenstelling van deze gréina-
tiraal eenvoudige wereldtaal cen positieve
bijdrage heeft geleverd ter bevordering
van het wederzijds begrip der volkeren,
aldus besloot de heer Varkevlsser zUn
voordracht.
1 April verhoging der vermakelijkheidsbelasting
In het algemeen wordt de
bioscoop voor het publiek
niet duurder
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft aan de gemeentebeatnren een nadere
elreulalre doen toekomen Insake het ver
hogen van de vermakelUkhedenbelasting.
Hoewel het standpunt, dat het terrein
der publiek* vermakelijkheden tot «en
rUker vloeiend* belastingbron kan worden
gemaakt, wordt gehandhaafd, hebben na
ders overwegingen er too geleld, dat de
ministers op sommige ponten tot een na
dere precisering van dit standpunt geko
men sUn. Voor bioscoopvoorstellingen
wordt ren percentage van 45'/« |n het al
gemeen verantwoordelijk geacht. Teneinde
het stroven om het bloscoopbesoek riteer
dienstbaar te maken aan de opvoeding en
voorlichting van het volk. te ateunen. ver
dient het echter aanbeveling de heffing
voor de voorstellingen, die geacht kun
nen worden dit belang te dienen, op een
lager percentage te stellen-
Daartoo kan ifi de belastingverordcnlng
de bepSling worden opgenomen, dat de
belasting 35* bedraagt voor elke voor
stelling. waarin naast andere films Ne
derlands journaal en-of culturele en we
tenschappelijke films worden vertoond tot
een gezamenlijke lengte van tenminste 500
meter. Eventueel reeda bestaande vrijstel-
llngsbcpalingen of lagere tarieven voor
voorstellingen, die geheel uit- laatstbedoel
de films bestaan, kunnen daarnaast ge
handhaafd blijven.
Vaor verhoging van de belasting op de
bioscoopvoorstellingen is, aldus de elr
eulalre. te meer aanleiding nu. naar ge
bleken ia. de directeur-generaal van de
prijsea voornemens Is een beschikking uil
te vaardigen. waarbU de tarieven voor het
bioscoopbezoek met 12'/t worden verlaagd.
Aan de exploitant sal de bevoegdheid wor
den gegaven. de "vermakelUkhedenbelas
ting. voor sover deze meer dan 29'/t be
driegt. op hèt publiek te verhalen. Dit be
tekent, dat voor da voaritelllngen, waar
voor M'lt belasting verschuldigd is. de
prijs voor het publiek ongeveer gelUk
blijft.
Met betrekking tot de verhoging der be
lasting van vermakelUkheden. die de „le
vende kunst" betreffen, mérken de minis
ters op. dat hier enige voorzichtigheid ge
boden is. Om tot logisch opgebouwde en
redelijk verantwoorde tarieven te komen,
kunnen sommige van de hier bedoelde
vermakelUkheden onder de 20*'»-groep
worden gebracht, andere worden gqlUk ge-
steld met bioscoopvoorstellingen en weer
sndere kunnen op 50'worden gesteld.
De ministers veroorloven zich de drin
gende sanbeveling. dat elke gemeente
nauwkeurig nagaat, welke mogelijkheden
hier voor Laar liggen. Voorts wordt er de
aandacht 5p gevestigt dat ten tanzien van
de tarieven vonr het bezoeken van ver
makelijkheden. uitgezonderd dp bioscopen,
geen prUsvoorschrlften gelden. De onder
nemers hebben du* de bevoegdheid hun
toegangsprijzen te verhogen, teneinde
eventuele verhoogde belasting op het pu
bliek te verhalen.
De éfctum van Ingang der varhoging san
-de minister, mede in verband met da ver
laging van de tarieven voor het bioscoop
bezoek, die cp 1 April ij. Ingaan, even
eens op die datum geateld willen zien.
Tenslotte wordt meegedeeld, dat in tf-
wijking van hetgeen daaromtrent In een
vroegere circulaire Is bepaald, bij de be
paling van de bijzondere uitkering uit het
gemeentefonds zal worden uitgegaan van
de opbrengst, die in 1947 is verkregen of
verkregen had kunnen worden bij een
heffing van 20'
Vrijwel alle bioscopen draaien 599 me
ter culturele film. zodat in het algemeen
het publiek niet duurder zal uit zijn.
Mocht In enkele gemeenten de vermakt-
lUkheidsbrlasting niet worden verhoogd,
dan zal de prijsverlaging, waarvan in
bovenstaande mededeling eprake la. ten
goede komen van het publiek. Daar. waar
aan bedoelde voorwaarden niet sou wor
den voldaan, ontstaat een kleine prijs
verhoging (van 8 4 1* cent per plaaU).
Bovendien kan de directeur-generaal
voor de prUzen. wanneer de belasting
verhoging niet door de exploitant uit
winst kan worden opgevangen dispen
satie van prijsverlaging geven.
terwijl de sluitsteen ven -..Fantasia", die da
hersens ontlasten moet. maar zwaar tn de
maag valt. het „Ave Maria" van Schubert
ln Holtywoodbowi-transcrlptle. uit e«n
kljken-voor-een-cent-doo* van een kind kon
komen. E^is dus d* nodige economie 1>«-
L apprentl sorrier" van Dukas ook nog
gebruik om reclame voor zichzelf te maken,
wan» hU liet Mickey Mouse voor leerllng-
kjvenaar spelen. (Men kan ook zeggen, dat
h(L»«je piëteit had. het creatuurtje eer te
bewijzen, waaraan hij zijn carrière dankt).
Maar met dat al zal hl) zichzélf wef eena
de leerling-tovenaar, die ontzaglijke machten
opriep en ze niet bedwingen kon. hebben
gevoeld Want inderdaad zit hij nu met da
heftige beroering, die hij In de muziek
wereld heeft gesticht. Velen zullen zich af
vragen of ze ooit weer naar de „Pastorale"
van Beethoven zullen kunnen mislenen
zonder te denken aan Dlaney's klassieke
Arcadia. Muzikaal gesproken een styll*U*ch
barbarisme, klaar ontwapenend Reestlg, te
toch de fantasie van de familie Pegasua op
Zondagochtend: pa en ma PeRasus gaan met
de kleine pegasusjes jen -broertjes) vjiegen
en zwemmen in het Óat van Thessaltë opder
de Olympus In het langzame deel vart de
symphonic treden tegen alle regelen, van
Beethoven* voorschriften M kentauren «op.
die uit vrijen gaan met vrouwelijke dito tjea,
welke In de Griekse mythologie nog niet
voorkwamen, maar dte er met haar buste-
houdertjes heel parmantig uitzien, en ln het
Scherzo plezierig met de mannetjes gaan
volksdansen en het feest voortzetten met
een dtkke wijngod (wtens hemd niet gevoelig
voor vlekken schijnt te zijn), waarop Zeua
(op zijn wolk) er genoeg van heeft en du*
Hephaeato* bliksems laat ameden. die ht)
als atoombommen naar de aarde smijt, tot
hij van dat spelletje slaap krijgt
Wie muzikaal gevoel heeft zal In ..Fan-
taaia zoveel strijd moeten leveren met t n
muzikale -geweten, dat ht] geradbraakt
de bloacoop verlaat, maar toch met eerbied
ook voos de meesterlijke Walpurgisqacht bU
„Une Nult sur le Mont Chauve" van Mous-
soigsky. en vooral om de vaak verbijsteren
de evocatie van de wordingsgeschiedenis der
aarde en de ontwikkeling van de eerste
levende wezens, waartoe Le Sacre du
Prlnlémp.*" van Strawinaky Disney heeft ge
ïnspireerd Deze palaeontologlsche fantasie
opent oneindige perspectieven voor het
onderwijs en Is het dan zo verschrikkelijk.»
alt er krater» puffen op koperuitbarstingen,
waarmee Striwimky heel andere bedoelin
gen had? Ontzaglijk boeiend heeft Disney
de groei van amphlbie tot zoogdier ge
tekend Men raakt ontroerd als de eerst»
brontosaurus de kop uit het water heft naar
het licht. Een adembeklemmende sensatie
Is de eerste vhegpoglng van een monlter-
achtlgë vogel-vleermuis F.n ontsteld aan
schouwt men de hongertocht van dinosau
russen In het IJstljdperk en daarna de weder
geboorte .van dr aarde met nieuwe catasti"o-
phale erupties. Strawlnsky heeft zijn ..prln-
temps wel gekregen! Maar -het werd de
lente van een hemellichaam dat zich nog
maar net uit een oernevel heeft verdicht.
Alleen klinkt na het zien van deze aan
grijpende fantasie „te sacre de zegening,
als een vloek want huiverend beseft men
als mens. dat de zomer misschien al naar
de herfst nijgt
De zondvloed van muziek, waarin Disney
zijn experimenten heeft gerealiseerd, woral
op een gegeven ogenblik onderbroken door
ren demonstratie van de geluidsband van da
film. Een grappige, kwasl-wetenschappelljka
episode, die de geest even ontspant, wat hard
nodig Is als men met één keer zien en horen
deze .Fantasia' op al haar wnarden. on
waarden en(ontzaglijke) consequenties
wil omvatten.
PRIJHRKPALINGEN OVERTREDEN.
Een Goudse grossier had zich tegenover
de Rotterdamse tuchtrechter voor de prU
zen te verantwoorden wegens twee delic
ten. Ten eerste had hij lepels en vorken
verkocht tegen prijzen, welke hoger wa
ren dan geoorloofd. Vootls kocht hU
in van een andere groothandelaar, waar
bij de toegestane grftsslcrsmarge niet ge
deeld werd. De tuchtrccfiter veroordeeld*
hem tot een boete van ƒ200.—
ZWARTE HANDEL
De politie heeft aangehouden een 2T-
jarige koopman en een 17-jarige slager uit
Leiden, die hier tqr atode knotten wol ver-
kochten voor f 5 50 per stuk. Een partij
tje wol is ln baslag genomen.
Tegen een winkelier is proces-verbgpl
opgemxakt wegens het verHopen Van loaa#
sigaretten voor f 0 10 per atuk en v»n.
elastiek voor f 0.25 per meter-
'ib Brutaaltje
Goede morgen, meneer!
Cacteeën in dé winter
Wilt u uw cactus- en vetplanten heel
huids de winter doorhelpen, dan dient u
er de nodtge zorg aan te besteden. U dient
ze In een kamer te zetten, die vorstvrij.
doch niet warm is: kamer*, die op het
Noorden liggen. zU" evenwel minder ge
schikt als winterverblUfplaats. Aangezien
tocht zeer nadelig ia voor deze gevoelige
planten, moet men zorgen, dat er geen
wind door kleren van venatcra kan spelep.
Regelmatig nazien der planten Is noodza-
keiyk teneinde te voorkomen, dat er zich
parasieten of) zetten. Verschillende on-
schadelijke preparaten zUn ln de handel,
waarmede men de cactus in dergelUke ge
vallen kan besproeien.
Aangezien de ondergte luchtlaag van
vensterbanken veelal koud is, verdient het
aanbeveling de planten op een kleine ver
hoging te plaatsen. Is *het bulten erg kou4
dan late men dc planten ntet in de ven
sterbank staan.
Cacteeën mogen "s winters niet uitdro
gen. maar evenmin mogen zij te overvloe
dig van water worden voorzien. In ver
trekken, met centrale verwarming, moet
de lucht vochtig worden gehouden, om te
«voorkomen dat de planten verschrom
pelen.
Om te bevorderen, dat het water ln de
aarde trekt, zal men de oppervlakte los
moeten houden. De gewoonte om de potten
op schoteltjes met water te plaatsen is
zeer verkeerd, aangezien de wortel* hier
door rotten. Regelmatig besproeien met
een bloemenspuit. zoals men dit bij an
dere planten pleegt te doen, is ongeschikt
voor cactus-planten.
