KIDNAPPERS hadden meer op hun kerfstok NAAR AMERIKA! Het jaar van de gedenkdagen Nel van Vliet vertrokken STRIJD om kerkgebouwen BRUINGEBAKKEN IN DE INDISCHE ZON Het van de week Bijna geen Duitse krijgsgevangenen meer in Nederland LENTEBODEN Het nieuwe Bankstatuut Ex-koning ontmoette zijn verloofde Broodbezorgers worden suf Van brandend doodkistenschip gered Het Vraagstuk-Wereldhulptaal GOUDSE SPETTERS Gedicht VOLK SLOOPTE GOUÖSJ SLOT Hoe waren dè Gouwenaars J vroeger - AT AAR. ANNEER. ZATERDAG 24 JANUARI 1948 EERSTE BLAD, PAGINA 2 OVERVAL IN RUMPT OPGEHELDERD (Van onze speciale verslaggever) Dank «9 de Ijverige nasperingen van da KeUerdami* rcchsrehe ls thans uitgekomen, dat da piagara van da entveegag op l Jaaaari J.l. vaa da 71-Jarlga tabakskandelaar R. van B- alt zijn woning to Rotterdam die dank a)) een aamenloop \an OBMtandigkeden en het daartaatead optreden van een rechercheur met de schrik vry kwam ook nog bU een andere soortgelijke saak betrekken sDn. nJ. by een mis takte paging notaris J. L. Doctor In Rnmpt (Gld.) te beroven In diens woning. waarin clch het kantoor bëvindt. De man. nen dwongen het meiajeen oen 6-jarig zoontje van de nolaria mee naar dit kan toor te gaan. waar xtj om da sleutels vroegen D e heeft de notaris in zijn zak. was het antwoord. V Het huis werd toen verder doorzocht en hierbij moet een der .ndringers hebben voorgesteld om schrijfmachines en l.n- nengoed mee te nemen hetgeen echter door de Ie.der van de overval werd ver boden. Toen zij nietJ vonden dat van hun gading wa.« gingen de overvallers heen. zeggende, dat zu op de notaris zouden waihten Dit hebbel zij echter n et ge daan en ze zijn koidaarop weggereden Op 23 November van h#t vorige Jaar was da notaris mat gijn vrouw naar da achouwburg In Utrecht gegaan en was dus das avonds het 19-jarige meisje. J Middag genaamd, alleen met da drie kin deren thuis Op een gegeven 'ogenblik ward er gebeWbn tóen mej Middag da buitendeur opende, zag zu drie gemas kerde manpen, van wie er één een re volver in '<ft hand had. De mannen dron gen binnen en een hunner h eld haar da revolver onder de neus met de woorden: -- Waar ia het geldï We moeten de eerste kamer rechts hebben, zei een der Indringers, waarop bat drietal de eetkamer Inging. Een tipgever y Uit het politie-onderzoek is gebleken, dat de mannen aan deze wetenschap wa ren gekomen van een zg. tipgever, d e vroeger als deelgerechtigde In een door notaris D behandelde boedel in diens huls was geweest en dus op de hoogte was van de plaats van de brandkast In de eetkamer zagen de overvallers, dat zij abuis waren en zij vroegen toen waar aasmd. aan een dijk staat, is het achter gedeelte onder aan de dijk gebouwd. Op een kleine groep na zijn alle Duitse krijgsgevangenen in Nederland naar Duitsland teruggezonden. De Duttae krljpgevangenen. d:e zich nog in Neder land bevinden, verblijven ln het kamp Vught. Het zijn personen. die door de bijzondere rechtspleging zolang worden vastgehouden, omdat zij verdacht werden van oorlopmisdaden of ala getuigen ge hoord moesten worden In verschillende processen. Verder is er nog een aantal, dat in Rusland krijgsgevangen gemaakt ia. Deze gevangenen vertelden de Russen, 'dat zij Nederlandera waren. ZU zUn toen aan ons land uitgeleverd. Voor tover da bijzondere rechtspleging hen ni#t meer nodig heeft, zullen zU geleidelijk worden afgevoerd De eerste groep van 40 perao nen vertrekt aan het einde van deze maand via Hoek van Holland per ..iesve"- treln naar Duitsland. Deze wéék trof de IJselmeervisser S P- da Boer het eerste glasaaltje ln zUn net ten aan. Voorzover bekend waf de vroeg' *te vangst tot dusver 26 Februari In vis serskringen bestaat voor het eerste glas- faltje steeds grote belangstelling omdat men hierop de berekeningen baseert' voor de palingtrek. Ook In de vogelwereld zijn er tekenen, die wijzen op een zachte winter. Grote troepen zaagbekken staakten hun trek naar het zuiden en houden thans verblijf op de Wadden of op het IJaelmeer i Na het vertrek der mannen ia het do- delljk verschrikte meisje met de niet min der angstige kinderen nog geruime tijd blijven zitten tot er een zuaje van haar op bezoek kwam. Toen heeft men de buren van het gebeurde in kennis gesteld, d e onvcrwUld de Rumptse politie er bij haalden De notaris werd ui't de schouw burg gehaald en het onderzoek nam een aanvang. Toen nu te Rotterdam de ontvoerders van de heer Van B. waren aangehouden, ging de recherche de soortgelijke gevallen uit de laatste tijd na en zo kwam men er toe ook de overval in Rumpt onder de loupe te nemen met het verrassende ge volg. dat men de daders In handen kreeg. Voorwaar een mooi succes! Uit het hier ingestelde onderzoek is komen vast te staan dat aan de mislukte overval is meegedaan door vijf mannen; twee zijn er In de auto blUven zitten en drie zijn er naar binnen gegaan. Van deze vuf zijn er twee betrokken geweest bij de ontvoering van de heer Van Beek. Alle deelnemers aan de onfortuinlUke tocht naar Rumpt zijn thank opgesloten. Enerverende stemming in de Koopmansbeurs de Rotterdamse Koopmansbeurs hecflKe gisteren een enerverende stem ming. Honderden sigarenfabrikanten, handelaars en makelaars wierpen een laatste blik op de lange tafels, waarop de monsters lagen uitgestald van de 6028 pak ken Java Besoekl tabak, die met de Ta- riikan en de Phrontja uit Indonesië zijn aangevoerd en waarvoor gisteren de In schrijving werd gehouden. Zij graaiden in de bronzei», bouqetten snoven cr de geur van op en staken er de brand in om de tabak nog eens op kleur, reuk en brand te onderzoeken. Zij maak ten Ijverig aantekeningen ln hun Inschrlj- vingsboekjea en groepten bij elkaar tot het voeren van geheimzinnige besprekin gen. Uit het hele land en ook uit Enge land. Zwitserland, Bclgic. Noorwegen. Zweden en Denemarken waren ze ge komen en ze maakten van de beurshal een gonzende bijenkorf. De spanning steeg tot kookpunt toen omstrefks half elf dc importeur, de fijma Van Hoboken 6c -Co. begon met het be- Opwekking van min. 'Gielen aan de acholen De minister van Onderwijs. Kynaten en Wetenschappen, dr J. J .Gielen. heeft aan de directeuren? ftrtces) der Rlika Hogere Burgerscholen. Rijks Kweek- en Nijverheidsscholen, aan de besturen der Gemeentelijke en Bijzondere Gymnasia. Lycea. Hogere Burger-, middelbare meisjes-, handelsdag*. handels-avond-, nijverheids- en kweekscholen en aan da besturen van gemeentelijke en bijzon dere scholen voor gewoon, voortgezet gewoon, uitgebreid gewoon en buiten gewoon lager onderwijs een brief van de volgende Inhoud verzonden: Het jaac." 1948 zal ongetwijfeld talrijke en sterke historische herinneringen wek ken en aanleiding geven tot vele feeste lijke herdenkingen Ónze gedachten gaan hier In de eerste plaats uit nsar het gouden regeringsjubU ïeum van Hare Majesteit. Door de erva- ring geleerd weten wij. dat ons gehele volk dit Jubileum spontaan zal vieren. Ook met vele andere gedenkdagen zal dit on getwijfeld het geval zijn Dit ik aanleiding heb gevonden mij met betrekking tot deze aangelegenheid tot u te richten, komt voort uit mijn overtui ging. dat de school In deze een eigen en zeer belangrijke taak kan vervullen Het zou onnatuurlijk zijn. indien de sterke blpding. die de school tussen haar leer lingen en docenten teweegbrengt, zich niet zou doen gelden in een op eigen wijze deelnemen 'aan de zaken, die het gehele volk raken. Ik zal het dan ook van harte toejuichen •ls alle scholen als Zodanig een werkzaam aandeel zullen nemeti in de organisatie en de uiting van het feestbetoon Deze deel neming en de organische Inschakeling van hen. aan wie het onderwij», de «vor ming en de opvoeding van onze jtugd ls toevertrouwd, kan bovendien een zeer gewenste Invloed hebben tof verhoging van de *tUJ van het Nederlandse feestbe toon. Algemeen en niet in de laatste plaits ln de kringen van de lélrkrachten zelf. hoort men bezwaren tegen het intellec tualistisch karakter van het onderwijs en zijn levensvreemdheld. Van de talrijke nationale gedenkdagen die in 1948 aan de orde komen, vermeld ik alleen de herden king van da In 1648 gesloten Vrede van Munster, te vieren op 8 Juni 1948 vervol gens de herdenking van het feit. dat H.M. Koningin Wilhelmlna de regering aan vaardde op 31 Augustus 1898. welke ge beurtenis wij vieren op 31 Augustus van dit Jaar en tenslotte de? herdenking van dr plech'.fge afkondiging van de herziene Grondwet 1848. te vieren op 3 November 1948. Deze gedenkdagen kunnen niet al leen een uitstekende gelegenheid bieden om» een band te leggen tussen achool en leven, maar kunnen bovendien en Juist daaédoor tegemoet komen aan de wens v«n vele opvoedkundigen die de schoot niet slechts zien als een Instituut waar ken- jnr en Inzicht wordt verworven, maar waar ook het hart en het gemoed van de leerlingen het voejfrel ontvangen, dat zij riet kunnen ontbelrvn. In de dagen van onze diepste nationale vernedering hebben wij eerat recht gevoeld wat da overweldiger ons ontnomen had. Het nationale besef, dat zich moest krUti liseren ln de schuilhoeken van het hart. heeft rich georganiseerd ln de kringen van het verzet Aan het nrderwili de taak om de jeugd te doordringen van het Idea >1 ons volk. dat. vernederd en geslagen, zich moeizaam opricht weer te maken tot een groot volk De jeugd ls blootgesteld aan allerlei in vloeden die de volkskracht en de volks zeden ondermijnen De school zal onge twijfeld middelen vinden om mede te werken tot het aankweken van die oud- vaderlandse deugden, die ons volk in het verleden groot gerhaa4if hebben en die het ln staat gestéld hebben vijf jaren vap druk te weerstaan De gedenkdagen zullen ook een ongezochte en bi| uitstek geschikte ge legenheid bieden bij het opgroeiend ge slacht een diepe eerbied te wekken Atoor onze nationale monumenten en onze na tionale symbolen, zoals de vaderlandse driekleur en ons volkslied De gedenkdagen zullen nog op andere wijze ten nutte gemaakt kunnen worden De school zal de jtelefnrroheid om waarde ring te wekken' 'vdqr%nze democratische vrijheden en recpteij. niet ongebruikt voorbij laten gaan en meewerken tot ver sterking van het plichtsgevoel ln natio naal opzicht, zonder hetwelk de democra tie steeds aan gevaren bloot staat Ik vertrouw, dat de opvoeders der jeugd de gelegenheid zullen aangrijpen en dat Iedere school, ojrhaar eigen wijze en aan gepast aan plaats en tijd. de middelen zal vlnden.om de gedenkdagen in de boven- •aanfceduide z:n te benutten. Door inscha keling van de zelfwerkzaamheid| der leer lingen bij het pnderwijs. dooi* het aan- moed:gen van eigen initiatief bij het ver zamelen van gegevens en documentatie, door het aanleggen van actualiteitenbor den en verzamefcahier* door het organi seren van goed geleide excursies, kan de school deze gedenkdagen maken tot wer kelijke beiangsteflingscentra. waardoor niet alleen, zoals de ervaring leert, de on derwijsresultaten gunstig beïnvloed wor- .den. maar waardoor ook een gewenste band gelegd wordt tussen het leven ln de school en het leven van on* volk. Geen weekoverzichten meer van drs L. de Jong Na 7 jaar jt er ren e.nde gekomen aan de lange reeks radio-uitzendingen van het buitenlanlls weekoverzicht door drs L. de Jong.' directeur vatf het Rijksinsti tuut voor Oorlogsdocumentatie, dat door de Vrijdagavpndprogramma s van Raiio- .Oranje bekendheid verwierf en na dc be vrijding "eerst in de programme s van Radio Nederland in Overgangatijd. later in die van ds V A H A. werd opgenomen. DcsgevraagJ deelde de heer De Jong het A N P mede da* de V A R A de over zichten voor de Nederlandse luisteraars wenste te staken, omdat hij geen lid van de Partij van de Arbeid is en dus op be paalde punten van inzichten blijk zou kunnen geven, die van die der partij af weken. De heer De Jong, die bij geen enkele politieke partij is aangesloten, zei daarop zijn medewerking onmiddellijk te hebben beëindigd. Door de Nederlandse wereldomroep PCJ. wordt de uitzending van Je over zichten door de heer De Jong ten behoeve van de Nederlandera in het buitenland voortgezet. Met kennersogen en -nemen keuren de koper» de monster* Jat atabak. krndmaken van de kopers der eerste 1000 pakken. Het was een prettige mededeling, dat deze zeer goede partij Java-tabak in ons land zal blijven. Aanvankelijk bestond dc mening dat buttcglandsc kopers der mate hoog zouden bieden, dat dc zending grotendeels naar het buitenland zou gaan De regering heeft evenwel bepaald, dat een bepaald kwantum voor de Nederlandse Industrie bestemd blijft. Omtrent de prij zen was tegen het middaguur nog niets bekend. Het gerucht ging dat Zwitserland een partij had gekocht voor 8 40 per halve kilogram, een "schrikbarend hoge prijs, als men weet dat voor de oorlog deze tabak 30 a 40 cenï J>cr kilo deed Wij vernamen no&dat dit jaar een zen ding is te verwachten van 20.000 pakken tabak, van de Qogit.waarvoor vorig jaar de bibit, het tibakazaadje, op Sumatra is geplant. Tweede Kamer 1 Een moeizame worsteling door een rijstebrei-berg van amendementen op de versch.llende artuelen van het nieuwe statuut van dc Ncdcrlandsche Bank. dat was de vergadering van jie Tweede 'Kamer gistermiddag Sprekers van en naar het spreekgestoelte met o.a. als re sultaat een z hst aangenomen amende ment van de heer Sassen (K.V.P.) op ait. 9. luidende dc Bank heeft tot taak de waarde van dc Nederlandse geldcenhcid te reguleren op een wijze als voor 's lands welvaart het meest dienstig is en daarbij d:e waarde zoveelmogelijk te stabilise ren; twee verworpen amendementen van de heer be W.lde A R op hetzelfde ar- 1 kei en een Ingetrokken amendement van de heer Hofstra (I* v.d.A i. Tenslotte werd art 9 regelende dc weikzaamheden van de Bank. aangenomen. Bij art. 15 begdn het spel opnieuw Het wetsontwerp werd vrijwel afgehandeld op enkele amende menten na Het Kamerled d..- gaandeweg slonk, maakte stemming on mogelijk/ Bij hamerslag ln de Tweede Kamer werdpn gisteren z.hJt. aangenomen de wetsontwerpen tot naturalisatie van 84 personen alsmede wijzigingen in het vijfde en twaalfde hoofdstuk van de rijksbegroting en be sluit op de onderncmingsbelast.ng Ex-koning Michael van .Roemenie en prinses Anne de Bourbon-Parma hebben elkaar Vrijdag op het station te Davoj voor het eerst sinds Michaels afstand ont moet Naar het Zwitserse telegraafagentschap meldt, kwam prinses Anne uit Luxem burg. Zij zal geruime tijd met ex-koning Michael te Pavos verblijven. Iemand uit Michaels omgeving heeft be vestigd. dat de ex-koning met prinses Anne verloofd is. De verloving zal echter niet officieel bekend gemaakt worden. Wat de plannen voor dc toekomst zijn is nóg niet vastgesteld. Algemene herwaren tègen de nieuwe aanwijzing broodbonnen De bezwaren, die van alle kringen uij( de bakkerij worden geuit tcgqn de manier, waarop thans de aanwijzinfv^nyÖrood- bonnen voor het publiek geschiedt. zUn besproken op^cen vergadering, belegd op Initiatief van de ondervakgroepen brood bakkerij en br^Uaifickcn. tezamen met vertegenwoordflWirran alle werkgevers organisaties van grootbedrijf, klein- en ■middenbedrijf en coöperaties, alsmede van de drie werknemersbonden. Er heerate grote eenstemmigheid ten aanzien van de bezwaren tegen het bestaande systeem van broodbonaanwijzing. zowel van werkge vers- als van werknemerszijde. Doordat de opdruk „Brood" van de bon nen ls vervallen, dc bonnen van 1600 en 1800 gram te veel wisselen eisen, en er regelmatig tenihinste zeventien soorten broodbonnen ln omloop zijn. wordt de ver warring uitermate groot geacht. Dc invoe ring van de kcuzebon heeft de emmer doen overlopen. De conKHrmnt Is. aldus de vergadering, niet voldoena^ duidelijk gemaakt, dat het broodrantsoen sedert 4 Januari j.l. in feite verminderd is en wel in evenredigheid met hetgeen men aan beschuit, gebak, ontbijtkoek, vermicalll, puddingpoeder enz. betrekt. Het brood rantsoen is geen 2000 of 2100 gram meer maar zoveel minder als men van.de zo juist genoemde artikelen wenst te be trekken Als frappant voorbeeld van de heersende verwarring en de moeilijkheden daaruit voor de bakkerij voortvloeiende, werd door een vertegenwoordiger van de werkgevers meegedeeld, dat één zijner broodbezorgers dienwngrvolge zijn ver stand was kwijtgeraakt Tn grote lijnen is men het ter vergadering eens geworden over de veranderingen, die dienen te wor den i.angebracht Ter uitwerking vtm de genomen conclusies werd een kleine kom missie benoemd, die zich op korte termijn met concrete voorstellen tot de overheid zal wenden om zo spoedig mogelijk uit de heersende chaos te geraken. Het rumoer is verstomd, de onseker- held opgeheven. De Nieuw Amsterdam vertrok gisteren naar Amerika en met dat achlp ook Ne! vaa Vliet, onze wereld recordhoudster en de hoop van de gehele Nederlandse sportwereld voor de Olym pische Spelen. Ik ben blij. dat lk de knoop heb door. gehakt, zegt Nel. die bij de passage-af deling nog enige moeite had met haar papieren. In recordtempo, ln twfce dagen namelijk waren deze gereed gemaakt en tenslotte bleken zij ook inderdaad ln orde tc zijn. Zij toont zich erg gereserveerd en laat niet veel lo» over haar plannen'. ZU gaat voor onbepaalde tijd. Eerst was er een aanbieding om als prof. op te treden, maar daar had zij niet veel zin In. Toen deze aanbieding echter de vorm upftam van een uitnodiging om een lange^acan- tie ln Aifcerika door te brengen en er talen tc studeren indien zij wilde, be sloot zij te gaan. Zij aufcJiet '»el niet. maar we voelen het: het^ronfllct in de K.N.Z.B. over de training ls in dezen doorslaggevend geweest. Of zij gaat zwemmen? Misschien! Of zU blijft trainen voor de Olympische Spe len om in vorm te zUn. als de K N.Z.B. een beroep op haar zou doen? Misschien! Of zU lang denkt te blUven? Er moet heel vat gebeuren, voor ik terug kom! Misschien gaat ze wel rol schaatsen. waar zij ook een soort kam pioene in is. De schaatsen zitten in elk geval bU haar bagage En dat is dan zo ongeveer alles. Er komen op het laatste ogenblik nog een paar Rotterdamse zwemsters binnenstor men. Het Kringetje wordt Iets groter. Maar het blijft klein: geen enkele ver tegenwoordiger van de K.N.Z.B geen enkele grootheid. Een eenvoudig afscheid van de familie en van Jan Stender. d!e Nel geen ongelijk kan geven maar die het zich toch erg aantrekt. Uitspraken Hogê Raad m her gehruik van het kerkgebouw. Het Gerechtshof te Leeuwarden vernie tigde de beschikking van de president. De Hoge Raad heeft echter het tegen 's Hofs arrest ingesteld cassatieberoep verworpen. Tenslotte werd nog uitspraak gedaan In een procedure beseffende de gemeente Vleuten (Utrecht). Hier heeft de recht bank te Utrecht alle vorderingen van de in verband levende gemeente afgewezen, waarop het Gerechtshof te Amsterdam dit vonnis vernietigde en bevel gaf de Ker kelijke goederen terug^r geven aan de Geref. Kerk in synodaal verband. Het tegen dit arrestwngestelde cassatie beroep heeft dc Hoge Raad verworpen. BRQNZEN OVERSCHOEN - dit is de bijnaam voor tbet-toeMgl (product vtyi te* jaar lang geixperimentarr), dat voortaan in Engeland zal wordmi gebruikt om spoorrails in u;intertüd\te ontdooien. Treinen op trajecten, weme door V* en \jzel moeilik berijdbaar drejfcen te worden. zullen van dit apparaat wSden voorzien. Hertoestel giet een ontdooiende olie op de rail*. Iedere trein, die t^t het apparaat gebruik maakt, krijgt een speciale oliewagen mee. De in synodal! verband levende Gere formeerde Kerk te Gicssendam-Neder- Hardinxveld heeft bij de president der rechtbank te Dordrecht In kort geding geëist, dat dc buiten verband levende Gereformeerde Kerk aldaar het kerkge bouw. dat laatstgenoemde kerk In beslag had genomen, aan eiseres zou afstaan. De president oordeelde, dat het besluit van 28 Maart 1945. waarbij de kerkeraad het verband met dc Gereformeerde Ker ken in Nederland verbrak, geldig en bin dend was en ontzegde de vordering. Het Gerechtshof tc 's-Grnvenhage ver nietigde ln hoger beroep deze beschikking en wees de vordering toe op grond van zijn oordeel., dat het synodaal verband behooort tot het wezen der Gereformeerde Kerken. De buiten verband staande kerk Is van dat arrest in cassatie gegaan. De Hoge Raad heeft dit cassatieberoep thans ver worpen. Het college overwoog nog. dat de vraag, of de gegeven uitleg van de kerken ordening juist is, niet door de Hoge Raad kan worden beoordeeld omdat een ker kelijk statuut geen wet is. over schepding waarvan ln cassatie met vrucht kan wor den geklaagd. Ook heeft de Hoge Raad uitspraak ge-' daan in een dergelijk geval te Ureterp Hier heeft de president der rechtbank te Leeuwarden een suSsidiairc vordering van de in verband levende Gereformeer- Controle op de prijzen der consumptie-aardappelen Naar aanleiding van de prijsstijging van de klei-consumptieaardappolen. zowel bij de telfc ais bij dc handelaar, welke prijs stijging dc handhaving van dc "maximum- consumptieprijs in gevaar brengt, heeft de minister van Landbouw. Visserij en Voedselvoorziening de contrtle-organen onlangs opdracht gegeven nauwlettend toe té zien op de vastgestelde maximum prijzen. Als gevolg daarvan ls dezer dagen ln het Westen, midden en Zuiden van ons land een grootscheepse contróle begonnen fcr beteugeling van een ontoelaatbare prijs stijging van de aardappelen voor het pu blick De pnjzencontróledienst brengt een antal aardappel-grossiers een bc- érwijl d« C C D het speurderawerk bij de telers verricht. Een aantal grossiers zoek. is reeds een procesverbaal aangezegd. De bij dr grossiers geconstateerde overtre dingen kunnen uiteraard vaak lelden tot een nader onderzoek bij dc telers. Zo wer den in een paar dagen tijds énkele, tien tallen gevallen, waarbij ook telers be trokken waren, overgedragen aap dc CCD., die het opsporingswei* van dc prpzencontróledicnst zal voltooien. Zwarte sigaren De politie te Franeker wist dezer dagen in .amenwerking met haar collega's te Harltngen dr 31-jangc J vSn B en de 24-jarige A P. Z. en dc 26-jarlge M van M alle drie afkomstig uit 'a-Hertogen- bosch. te arresteren Dit drietal verkocht In Friesland sigaren zonder bon voor 22 cent per stuk. De si garen waren keurig verpakt en van veel kleurige bandjes voorzien, maar deson danks waren zij ongebanderollcerd in de zin van de tabakswet. Ogenschijnlijk wa ren de sigaren van zeer goede kwaliteit, maar bij nader onderzoek bleken zij ver vaardigd uit inlandse tabak. Bij hun arrestatie haddén de heren nog 830 sigareri in hun bezit Zij hadden ech ter al 3700 sigaren verkocht. voornamelUk aan caféhouders. Dc drie zwarte handela ren zitten thans achter slot en grendel. Te gen de kopers werd proces-verbaai opge maakt en de gekochte sigaren werden <n beslag genomen- \7TER dagen vertraging moest da ..Union Victory" van da Black Diamond Itjn noterer£ toen zij Donderdag morgen de Rotterdamse Ba- ven binnenliep Vier dagen, die,, echter niet als verliet geboekt behoeven tc worden, want het Amerikaanse schip had een gédeelte van de op varenden van de ..Joseph V Conolly". een landgenoot, op. gepikt, welk scblp onderweg naar Antwerpen met zijn lading van 9499 doodkisten midden op de Atlantic tan onder ging. t Januari vertrok de ..Union Victory" voor een rati van New York nsar Bot- tpidam. zo vertelde gisteren dé kapitein, en na e«n dag In hevige sneeuwstormen en ruw weer te hebben gevaren, vingen wij noodseinen op van de ..Joseph V Conolly' In de machinekamer was brand uitgebroken en ondank* ver woede pogingen om zulks la voorkomen, sloeg het vuor over naar de lading. MO# doodkisten, bestemd voor het vervoer van gesneuvelden ntar Amerika De „Union Victory veran derde onmiddellijk van koers, doch slaagde er niet ln het schip te vinden Een vlieg tuig bracht tenslotte de ver beterde positie van het schip an nu was de Conolly spoedig gebonden. Het schip brandde zowel voor als achter en geleek een ontzaglijke toorts In de na bijheid dreven vier redding, boten ln een allerminst benij denswaardige positie Ei stond een hoge zee en da mensen waren volkomen uit geput De bemanningen van twee boten werden aan boord genomen. Tl man ln totaal Inmiddels was ook het Ame rikaanse as. „General R R. Callan" gearriveerd, dat da andere twee boten voor zijn rekening nam. De ..Union Victory" zette koera naar de dtchtabUzijnde haven. Hall fax. waar de schipbreukelin gen aan land werden ge bracht. Drie van hen blaken zwaar gewond ta zijn. En dan te denken, dat zU vorige week een tip-top gecontroleerd wereld record maakte op de 200 yards alleen om een Z.-Afnkaanse journalist een genoegen te doen! Ik heb één hoop. zegt hU Nel lg ver loofd en ls een kind. (jgt spoedig helmwee heeft. Ik geloof daarom, dat zij gauwer terug is dan men verwacht en dat zU toch nog naar de Oly-mpiache Spelen zal gaan' Bokien. lerlandse boksers in Denemarken Gisteravond werden te Kopenhagen bokswedstrijden gehouden, waaraan vier Nederlanders deelnamen. De resultaten waren: Lichtgewicht: Luc Lucas—Jena Nielsen (Den.) onbeslist. Lucbs bleek de technisch betere bokser te zijn. Asgar Warburg (Den.) w.o.p. yan Nol Klein (Ned.); Hlrsch Demsltz (Den.) w.o.p. van Jan Nlcolaas (Ned.). Halfzwaargewlcht: Pierre Doorenbosch (Ned.) wo.p van Knud Chrltcffersetj (Den.). De Deen ging twge maal down voor negen tellen. ANONIEME BRIEVEN In het rustige dorpje St Hube/t in Nrd.J Brabant werden twee jaar geleden da gemoederen van verscheiderfe Inwoner» herhaaldelijk verontrust dóór gemene anonieme brieven. De pastoer, de veearts, de veldwachter en een 2f)-Jarig meisje, dat als zeer braaf bekenctf stond. Mierden hiervan o a de dupe Zekére Th W. werd van de Anonieme bricfsvnrljverij verdacht, mede ob grond van/Ue verklaring van| een zear bekend /schriftkundige Dej Bosfche N^chtbank^heeft destijds deze| man. die sTcdtfs zijn .onschuld wlhleld, tot een flinke straf veroordeeld. De ano-l nieme brieven volgden echter met de' regelmaat vun een klok en ln hoger be roep op 19 -Mri van het vorige jaar. vroeg de prscureuij-fiscaal van het Bovche gerechtshof vrijspraak. Later bleek echter, dat één der gedu peerden. het 20-jarige meisje Ja. P.. zelf de brieven schreef! Men' had haar tasje doorzocht en een anonieme brief daarin gevonden, die gericht was aan de pastoor. Men liet de brief rustig zitten Enige dagen later werd deze op de pastorie be zorgd. Na opslultffig bekende ..het brave •kind" alle brieven zelf te hebben ge schreven. Twee brieven werdén thans bU de nieuwe behandeling vopr de Bossche rechtbank voorgelezen, die een bloem lezing vormden van de grofate beledigin gen ln achterbuurttaal.." De eis tegen de anonieme briefscHrUN •ter luidde 8 maanden gevangenisstraf, waarvan 3 maanden voorwaardelük met een proeftUd van 3 jaar. Uitapraajc over 14 dagen. Terugkerende O.V.W.'ers en hun universitaire studie Het secretariaat van de Nationale de- moblliaatlcraad bericht, dat de uit Ned. Indlë terugkerende O.V W.-ers. die des- tijds door hun vrUwilllge dienstneming hun middelbare opleiding ontUdig hebben moeten afbreken, krachtens een bijzondere regeling ookazonder einddiploma of staats examendiploma tot de universitaire studie zullen kunnen worden toegelaten, zoais.dat ook het geval Is geweest ten aanzien van gerepatriëerden. wier middelbare opleiding werd afgebroken door maatregelen der Japanners. ONS ESPERANTOHOEKJE Vervolg "Liet "Esperanto is een levende taal, on- *-,dank« het feit van haar kunstmatige samenstelling. Dat Is onder meer over- duidelUk Jjewpzen in de internationale Esperanto-rongressen. welke sedert 1903 het jaar van het eerste Internationale coaitea te Boulogne-sur-mer ln Frankrijk Tfl&fehouden worden. Men stelle zich voor: «n congres, waarin honderden personen van 20 tot 40 verschillende nationaliteiten eenvoudige handwerkslieden, meer Ont wikkelden. geleerden en vooraanstaand®' persoonlijkheden uit staat, maatschappU en kerk bijeen zijn en allen één en de zelfde welluidende taal spreken, gemakke lijk en vloeiend met elkaar converseren over duizend en éép onderwerpen; dat alles ln die eene wondere taai: Esperanto Dat bewU»t ook de Esperanto-literatuur. die. hoewel nog jong, nu reeds een schat van schoonheid bevat, zowel ln oorspron- kelijke als vertaalde werken En dat bewijst voorts het feit. dat bet Esperanto steeds meer beoefenaars vindt onder alle nationaliteiten en onder alle rangen en standen Esperanto heeft zich een plaats veroverd In het wereldgebeuren AI meer dan 60 Jaar lamp^orT gelijks gesproken, gesenreven en gelez< in alle beschaafde landen ter weréld^ Esperanto ls geen utopie en het ls ook geen „h'obby het Is practisch en zake lijk en bewees in de maatschappij reeds onschatbare diensten. Een competent man schreef onlangs In een Nederlands vakblad voor onderwUzers: Ik acht het betreurenswaardig, dat men in deze tijd nog loopt te zoeken naar de oplossing, van een vraagstuk, die kant en klaar voor 't gebruik gereed ligt. Nog altijd gaat verreweg het grootste deel van onze kinderen zonder noemens waardige talenkennis de wereld in, waar door ze verstoken blijven van een stuk levensgenot, maar ook van een levens behoefte. waarvan de laatste Jaren maar al te duidelijk de noodzaak hebben doen voelen". En bedoelde schrijver eindigt dan zijn kort. maar duldelUk en logisch betoog met het volgende „Ik wil eindigen met een aanhaling van de Engelse dichter en sierkunstenaar William Morris, die ik vond in „Het kleine land en zijn grote schoonheid" van dr Hcnri Polak: ..Elke -nieuwe zaak. waar aan oorspronkelijke denkbeelden ten grondslag liggen', doorloopt 4 phasen: le. de mensen lachen erom en bespotten haar; 2e vele mensen bestrijden, doch an dere omhelzen haar; 3e de meerderheid is haar toegedaan en zij wordt verwezen- lijkt; 4e niemand begrijpt, dat het ooit anders is geweest". De besprekingen van de Internationale commissie, welke in Londen bijeenkwam "(zie „Ons Esperanto-hoekje*" van 29 Ngv. 1947) hebben niet tot een definitief resul taat geleld, doordat men een verkeerde weg op ging. De doelstelling was echter jul»t. hetgeen blUkt uit onderstaand uit treksel uit haar rapport: ..De wenselUkheid van één wereldhulp taal. door leder meer of minder erkend, ligt op Ideëel en.op practisch gebied. Nie mand bedoelt daarbij de waarde van de eigen tgal ook maar in het gennRst opzij te schuiven of te verminderen Eigen taai kan bU de kennis van een tweede taal slechts gebaat worden Tot een betere 'verstandhouding tussen de volken kan een bpter begrip en een betere kennis van elkaar krachtig bijdragen Nodig daar voor is, dat men elkaar verstaat. En nodig déirvoor Is weer. dat leder die wat tot de wereld te zeggen heeft, dit doet ln een taal. waarbij ieder ander bem kan volgen, schriftelijk en mondeling Ook bil het toenemend verkeer tussen de volkën is het nodig op congressen, vergaderingen reizen, bU zakeUJke onderhandelingen van elke aard. dat er één taal ls, welke leder begrijpt" (Wordt vervolgd» Correspondentie aan: „La Kvar DelqgltoJ", Dubbeldam, A 835: ZATERDAG 24 JANUARI 1948 i BATAYIASE BRIEF No 97 LEENDERT TERLÓUW VOELT ZICH „SENANG" A LLEEN als je zo ln de bergen zit en Je kan niet weg. Dan is het wel effles jammer", zegt Lecndeyt Terloiuvj^flfek voor de rest bevalt het hem hcuAHP slecht In Indlë, waar hij nu nl weer alweer acht maanden van zijn verplichte dienst tijd heeft uitgediend, nadat-ie ln April J.l. rechtstreeks uit Nederland arriveerde, als „nakomertje" van de Tweede Divisie. Leendert „zit" bij deJagers, een groep, did vele Gouwenaars telt. een elite-groep, die bij de politionele, actie in de voorste gelederen was er» grote risico's heef{ moe-, ten nemen. Een groep, waarvan de icger-v leiding wist. wat zij er aan had en die voortreffelijk haar plicht én méér dan dat heeft gedaan. Toen Leendert bij mij kwam, had hij twee kameraads bij zich, geen Gouwe naars, aardige jongens, die gezellig Jcon- den vertellen. Een hunner ik onthoud geen namen, behalve die van Gouwenaars, anders kan ik het helemaal niét meer uitzqeken had al heel wat over de we reld .gezworven, maar vond Indlë toch maar tops. Als-ic hier een baan zou kun nen krijgen, zou hij na ommekomst van zijn diensttijd blijven. Dot geeft U een idee, in wiens omgeving Leendert Ter- louw verkeert en ik heb eerlijk ge- gegd de indruk,,cnit Leendert het ook niet zo raar zou vindén om Jn Indlë t* blijven werken, indien hU er een betrek king zou kunnen vinden en in dc meubel- buslness zal dat niet meevallen. #ant die ls geheel in handen van Chinezen, tegen wie de Eusropeanen gemeenlijk niet kun nen concu/reren, tenzij ze het heel en heel breed opzetten. Maar...er zijn in Indië nog duizend en een mogelijkheden en het behoort geenszins töK^e onmogelijkheden dat Leendert tegen eentanv die mogelijkheden aanloopt. En dan-blUft hU, als^ik hem goed heb begrepen. GOUDSCHE COURANT. TWEED' In der VMaar de tijd, ten beslissen is fTtenjjedlenst1 )ergen zal moc- ldeld kan Indonesië toch wel stellen en Leendert iamog niet over de helft heen. Hij kWnm hier betrekkelijk kort vdbt de politionele actie aan en"W!T88rde tót de inaltBmers' want hij was in Holland Aanvankelijk voor de dienst in de tropên afgekeurd. Later werd hij opnieuw gekeurd, in orde bevonden en prompt verscheept met het eerste schip het beste, dat naar Indonesië vertrok. HU voelt zich piekfijn. Nu is er ook geen kunst aan om je in zo'n heerlUk bergklimaat, als het Soekaboemischc. wat ze hier in Indië noemen „senang" (lekker) to voelen. Dat kan iedereen cn als ik Leendert zo over de bergen hoor spreken, kan ik intens verlangen om er zelf ook een poosje te gaan zitten, met echte vacantie, zodat je je van Diets of niemand wat be hoeft aan te trekken en zelf ook weinig behoeft aan te trekkem teneinde des te moer van do hoogtezon te kunnen ge nieten. Leendert is dan ook behoorlUk verbrand en bruiner dan ik met m'n acht Jaren Ipdië en m'n verblijf in hefc^wnrnto Batavia. Toch beginnen de bergen Leen dert te vervelen, maar dat komt misschien omdat hij aan de lage landcyi gewend is. die je om Gouda heen aantreft. De Rceu- wijkSb plassen heeft hU moeten inruilen voor een zwembad in de buurt vun dc plaats, waar hfj is gelegerd, de dessa Leuwlmangkoe. Maar een zwembad is voor de troepen/op zichzelf <il een luxe en Leendert klaagt dus niet. Het eten is goed cn het kampement is een man of zeventig sterk. In de .omgeving is het vrij rustig. De vlakte, diede jongens moeten .be waken is vrijwel pntvolkt. De bevolking is cr vandoor, de bergen in, deels op bevel van de Nederlandse troepen, die de zaak schoon willen houden en anderdeels om dat zij de soldaten, na al de ophitsende propaganda, nog niet helemaal vdrtrouwt* Veel gezieS Leuwlmangkoe was voor Leendert het eindpunt van een gxote tocht, die begon op U-uur van de politionele actie. Ik zou met geen mogelijkheid in volgorde de plaatsen en dessa's kunnet^ opnoemen, .waar Leendert zijn glunder gezicht al heeft laten zien. Ik beken eerlUk, dat ik met al m'n Indische jareR de meeste ervan nog nooit heb gezien, zelfs cr nog nooit van had gehoord. Jn de buurt bitten, zoals m'n lezers uit. de brieven ar hebben gelezen, verschil lende andere Gouwenaars. Er'zijn er ook, die ik wel van naam, maar nog niet van aanschUn Ijfcn b.v. Jo Tooiien. die echter ook heeft beloofd om zo schielijk mogelijk even naar Batavia te ontsnappen om een praatje te komen maken. De stadgenoot, die het meest in Leendcrt's nabUheid is, ls Jan BaaS, ons reeds uit de Batavlase brieven bekend. Leendert was dus met Kerstmis in Ba- tavlp, met verlof. HU logeerde in het Ver lofscentrum. op Senen, in Batavia, aan de weg naar Meester Cornells, waar hij oude herinneringen had uit de dagen vlnTc na zijn aankomst ln Indonesië-, toen hU een dag of zes in dc beroemde doorgangs- kazornes van.Meester Cornelis heeft •ge kampeerd. Daarna was het Buitenzorg cn deszelfs omstt-eken, waar hU zot en ten slotte ging hij bU de aanvang van de poli tionele actie op pad. Eihdelijk is hij nu in Leuwlmangkoe tot rust gekomen. Leendert en zijn kameraden heb ik des avonds even weggebracht naar het verlofscentrum. De volgende dag kwamen zij terug voor de foto. Toen regende het. Uit vroeger tijden DE-..GOUBSCHE COURANT" MELDDE: 75 jaar geleden. BU Koninklijk Besluit is op zijn verzoek eervol ontslag verleend aan de heer G. L. van Oosten Slingeland van Cabauw als hoogheemraad van de Krimpenerwaard. Uit Waddinxveen: BU de aanbeste ding van het bouwen van een nieuwe la gere school op het zogenaamde Nieuwe Dorp was laagste inschfljvej de heer Van Leeuwen le Zegwaard voor 36.837. 50 Jaar gclëden. Op 31 iJecember 1897 telde onze stad 21 559 Inwoners (10.236 mannen en* 11.323 vrouwen). Op 31 December van het voor afgaande "jaar waren deze cijfers 21.358 (10.137 m. en 11.221 vr.). Er werden gebo ren 766 en er .gverleden 482 perronen. Af geschreven dóbr vertrek werden 1224 en Ingeschreven wegeps vestiging 1141 perso nen. In dit#jaar werden 148 huwelUken voltrokken. Uit Nieuwerkèrk a.d. IJspol: Een der meest geachte ingezetenen van deze ge meente, de heer H. G. Holstein, rustend genees-, heel- en verloskundige, oud wet houder der gemeente cn voorzitter van. de polders, is overleden. 25 jaar geleden. 4 Het aantal werkzoekenden bedroeg op 31 December 1922 556 personen, van wie 147 mannen en 9 vrouwen. Leendert Terlouw. zoals het in Indonesië met Kerstmis behoort te regenen. Ik'vrees'de dus voor de resul taten. doch troostte mij met de gedachte, dat m'n camera me eigenlljlf nog nooit» ln de steek heeft gelaten. Oordeelt u zelf maar, of zij me trouw ls gebleven. JAN BOUWER Kiosk voor verkoop van midden Damterrcin Het Corojté JGouda van de Nationale Commissie voér Oorlogsgcdenktekens en steun aan oorlogs-slachtoffers zal de kiosk op do M^rkt bij ,dc Hoogstraat, waar ook cm2 yan het miaden-Damterrein ver krijgbaar worden gesteld, volgende week openstellen. Er. komt ook een verkoop gelegenheid op hot'postkantoor. De actie van het Goudse Comité zal binnenkort worden besloten met een huls man-huis verkdop. Het Comité doet een dringend beroep op velen o.a. leden van Vrouwenbonden, jeugdleiders en jeugd leidsters en vooral ook op oud-illegalo werkers om nan deze' huis-aan-huis verkoop medewerking te verlenen. Men kan zich opgeven bij de besturen der eigen organisaties. Oud-illegale werkers kunnen zich vervoegen bij de heer M. A. 8e Korte, Vlamingstraat 20. VERGUNNING GEWEIGERD B. en W. hebben vergunning geweigerd aan de f« Hugo Kahn en Zn tot het op richten van een instrumentenfabriek en het hebben daarin van 18 clectromotoren met een 'gezamenlijk vermogen van 13.45/ pk voor het drijven van enige, machines in het perceel Zeugestraat 2. REPATRIPRENDEN UIT INDI» Met het motorschip „Johan van Olden- barnevelt". dot op 15 Februari uit Batavia te {Amsterdam wordt verwaóht. repatrieert de heer S. M. R. Kuipers von Lande. KrUr gerlaan 37 te Gouda. De passagierslijst, waarin de namen van terugkerende militairen (niet evacué's) zijn opgenomen, ligt aan ons bUreau. Markt 31. ter inzage. TERUGKOOB INDUSTRIETERREIN. De N.V. Drukkerij Joh. Mulder en de be heerder van de goederen van dc heer J. J. J. van der Drany hebben aan de ge- méertte te koop aangeboden een tweetal "percelen,grond, gclegea aan Schieland's Hoge Zeedük. B. en W 6tellen de raad voor tot aankoop te besluiten. GRONDRUHjING OP KEIENERF. De heer D. Sibbes heeft aan de gemeente gevraagd een strook grond, gelegen vóór de door hem gehuurde aardewerkfa briek aan de Vest ter oppervlakte van 25 m2. te ruilen voor een strookje grond vam de gemeente ter grootte van onge veer 4 m2. Het betreft een strookje van het z.g. keienerf langs het erf van dc aarde werkfabriek Door de ruiling wordt dc grens tussen de percelen één rechte lijn, terwijl de gemeente fevens eigenaresse wordt van een gèdeelté openbare straat. B. en W. stellen dc raad voor tot deze ruiling te besluiten. Burgerlijke Stand Geboren: Gerrit. z. v. J. A. van Ojen en J. Wildeman. Gansstraat 12. Dirk. z. v. J. HolthuUsen en W. Lagerweij. Heren straat 32. Opdertroowd: G. Both JdjC. de Graaf; J. Fafianie en J. Kraan. - Predikbeurten voor Zondag Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk (Achter de Kerk 3) 10 u ds G Elzertga. 5 u d4 Gerh Huls. bediening H. Doop. Westerkerk (Smmastraat 33) 10 u ds C. A Korevaar. 5 u. ds J .1 Koning, bedie ning H. Doop. Ver. van Vrljz Nad. Hervorm den (Peperstraat 138) lp.30 u ds J. F Kruljt, Den Haag Remonstr Geref. Gemeente (Kalzerstraat 3) 10 30 u ds .1 v d Guchte Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 13i) 10 u ds J. J Simon Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107) 1A30 en 6 u. pastoor G. P Glskes Geref Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 u ds W van Dlfk Geref Kerk art. 31 (in Chr. Geref. Kerk. Gouwe 141) I 30 en 3 30 u ds G Koenekoop. Geref. Gemeente (Stationsweg) 10 en 3 u. dr C. Steenblok/ Chr Geref Kerk (Gouwe 141) 10.15 en 8.15 u prof G. Wisse. Doorn Oud Geref Gemeente (Turfmarkt 56) 10 en 5 u ds Joh. van Weizen. W<$nsaag 7.30 u. ds Joh van Weizen. Vrije Evang Gemeénte (In voormalige Sy nagoge. Turfmarkt 23) 10 en S u. ds J. I van Wilck. Woen.4nag 3 u Bidstond - Leger des Heils (Turfmarkt Ui) 10 en 7.30 u, majoor G. Bakker Rotterdam» 7 u. open luchtsamenkomst op de Markt Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Spieringstraat 45) f u. dienst. Keuze-bon -! Kleiweosbrug kwam ik m'n Griend Willem tegen. Hoe tgaat het? riep ik deelnemend, want hij trok een gezicht al*, iemand met pijn in z'n bulk. Nogal, zei hü vaag. "En (oen ktoam het verhaal: de vrouw ziek, grieperig, rillin gen over de rug en als maar kpuwe voeten. Nou zat hij te huishouwen. Dat zou niks geven alt er maar geen bonnen waren. Wat weet een man vatfbhnnen? En tcat weet een man wan de keuze-bon Leg jij me dat nou een*, uit, zei hij hoopvol want ik durf haast niet thuis te komen. Toen heb ik op 't hoekje ran de Klei- wegsbrug distributie-college gegeven, want ik sta nergens voor. Op. *de keuzebon", zei ik. kun Je ktijgent vermicelli., ()macaroni of vifr rollen Rollen aok v&eg hij. Beschuit, zei ik. maar aangezien /de fabricage van de stroopwafel* de grond- stoffenpotitie van de vermicellifabrieken ongunstig beïnvloedt, zullen de winkelier* de afgifte van ontbijtkoek, evenwel met uitzondering ran Parijse wafel*, waarin ten hoogste 280 gram .bloem bevattende béstanddeben zijn verwerkt, moeten sti muleren. zodat cracker* en speculaas wederom en voor zover althans in de huidige omstandigheden de uitetst toe laatbare grenzen van de capaciteit van de van tarwebloem artikelen vervaardigende fabrieken gedogen op de bon zijn. evenwel met dien verstande, dat oliebollen en taai-taai geldig zjjrt op de wittelbon. ter wijl daartegen de hele wie-wat-en-waar bon ook geldig is voor puddingpoeder en maizena. Hij bedankte breedvoerig en begon over te steken. Halverwege draaide hij zic^pof even om. k Heb er tcheerzeef op gehaald, riep 'JiÜ. 'k Geloof niet! dat dat de bedoeling is. JAN TERGOUW. „Hel^oirt aan de Lei" Brabantse vertellingen uit 1 Goudse mond „Uit* mijn kinderjaren herinner ik mU. dat mijn vader op winteravonden wel eens uit zijn kast e&v gele enveloppe haalde, waarin hij een bundel krantenknipsels bewaarde Het waren de Brabantse schet sen van mijn oom Antoon Coolen. de broer van mijn moeder. MJJn vader las graag de schetsen van mijn Qdm Arftoon Nooit werd hU moe dc vertellingen uit het kleine Heb- voirt alfn dc Lei voor te lezen. Ook hen. die luisterden, boeiden deze schetaen 'steeds opnieuw. Dc gestalten en "ee'" den waren hun vertrouwd gewonden; zU bleven altUd fris cn levend voor hen Tot zover een Htaat uit een biographie van Antoon Coolen de Oudere. Deze levensbeschrijving is van dé hand van onze oud-stadgenoot Willem Hoffman, op genomen als naschrift in de bU de Uitg. en Drukkerij Hollandia te Baarn verschenen bundel Brabantse verhalen van Antoon Coolen de Oudere, welke tot titel draagt „Helvolrt aan de Lei". De figuur van dokter Hoffman is voor onze midere lezers nog zeer vertrouwd en wij kunnen ons voorstellen, daf zij even getroffen worden, wanneer zU deze Goud se geneesheer zich voor de geest halen, ge zeten temidden van zUn gezin, de schetsen van zijn overleden zwager voorlezende. Antoon Coolen stierf reeds in 1905, rjog géén dertig jaar oud. Hij was toen redac teur van „De Telegraaf" en een van Ne derlands meest belovende vertellers. Ook nu nog zijn deze Brabantse schet sen. die Willem Hoffman heeft verzameld, zeer lezenswaard. De bevolking van een Brabants dorp, zoals die een halve eeuw geleden leefde cn streefde, wordt in ruim twintig verhalen op rake wUze en vol hu mor getekend. Geboorte en dood. liefde en haat en ook de gebruiken en gewoonten, dit alles schetst de auteur. Een brok. dorps leven uit „de goede oude rijd", dat wij échter ln menig opzicht niet zouden terug- wensen, wordt voor een ogenblik werkc-« lijkheid. - Deze bundel, die de Brabantkenner dr H. 'van Velthoven een juweeltje voor heemkundigen noemt, en die naast folklo ristische verdiensten ook letterkundige waprde bezit, zal zeer zekar ook bulten de prpvincie Noord-Brabant velen kunnen boeien. De schetsen zUn fraai geïllustreerd door Adine Huygen-r-van Houten. Tariefsverhoging van reinigingsdienst Heffing van recht vervoer bedrijfsvuil B. en W. stellen de raad voor de in de verordening op de heffing van rechten voor het gebruik of genot van materiaal en'of diensten door de gemeentelUke ret- nlginMdienst vefstrekt of bewezen, ge noemde bedragen wegens verschuldigde rechten, die sedert de inwerktreding (Jcr verordening op 1 October 1935 ongewUzigd zijn gebleven, in verband met de sterke na-oorlogse stijging van de prU»®n van materialen en van arbeidslonen, te verho gen. Voorgesteld wordt de tarieven wegens werkzasmhedeh voor derden^ met 100 te verhogen. Verder wordt voorgesteld voor het aan voeren van bedrijfsvuil op de terreinen Vpn de "Reinigingsdienst aan de Vest een recht te heffen Voor vergoeding van de kosten, welke door de gemeente moeten worden gemaakt voor het afvoeren van <flt vuiVanaar.de stortplaats aan de Bloemen- daalse weg. Van het aangevoerde vuil ls een groot percentage afkomstig van diver se bedrijven uit de stad. Het voorstel houdt in hoeveelheden van minder dan een halve m' vrij te laten en voor hoeveelheden van meer dan een halve m' te heffen 25 cent voor elke aangevoerde halve m' of gedeel te daarvam De opbrengst van dexe ver goeding wordt op 500 per Jaar geraamd. De bevoegdheid tot het gratis storten van vuilnis op de stortplaats aan de Bloemen- daalseweg blijft gehandhaafd. BUAD, PAGINA" T VOOR BEROEP BEDANKT Onze oud-stndgenoot ds Herm. Knoop te Rotterdam-Delfshaven heeft bU nadere beslissing bedankt vooi*hct beroep naar Groningen, dat hij aanvankclUk hnd aan genomen. Tijdelijk subsidie voor consultatiebureaux Dr A W. Vegter heeft de wens •uitge sproken om na zUn ontslag als schoolarts, de leiding van dc zuigelingen- en klcuteA- bureaux van d« afdeling Gouda der Zuid- Holland&e Vereniging „Het Groene Kruis", te blUven houden. Het bestuiy dezer*ver- enlging is niet bij machte het honorarium uit eigen middelen te dekken. Zolang, niet op andere wijze in de leiding dei' bureaux kart worden voorzien, ziet de vereniging zich voor een ongedekt tekort van f 1200 a f 1300 per jaar geplaatst Daar het werk van deze zo nuttige instelling in een grote behoefte vcyrziet achten B en W redenen aanwezig om ip alle geval, zolang geen nieuwe Schoolarts is aangesteld de ver eniging tn de gèlegenheld te stellen de consuiyatlpTiureuux. onder leiding van dr Vegtpr. voort te zetten. ZU stellen de raad voor eén tUdeiyke subsidie van 25 per weck toe te kennen. „Festival" in Reünietheater Een klein brokje Bouwmeester-revuo onder de titel „Festival 1948" wisselt deze week de traditionele fflmreeks in het Reünie Theater at, Dat» kleine brokje be tekent niet dat het programma kort ia- Verre van dat. Maar het wil zeggen, dut de kopgroep van de medewerkers uatt deze jaarlUkse revue's zich aan de Gou*- wenaars voorstellen, eengezelschap van zes personen. d#t enige uurtjfs op gc- noegelijke wijze vult en zorgt voor die humor, die men met eep gulle laci\ kan aanvaarden. Jn de eerste plaats is er Stoet Haspel, die zich in de oorlogsjaren, misschien enlgszia/geforceerd. bekend^ heid verwierf, toen® voor eommigep des ondanks vrij ondrauglijk was. doch thans, door verandering i*an zUn zegtrant vaak lollig uit de hoek kan schieten. In, de schetsjes kwam dat duldelUk naar vpren. schetsjes, die vank een aardige pointe hebben en die. dat viel büzonder Jn het oog of liever in het gehoor, goetj ge speeld worden. De krachtige figuur daar in is vooral Jac. van BUlevelt. Zijn uit beelding van verschillende pe'rsonfcn is vaak beter.dan men dat in een^revue zou verwachten. Verder zijn er Wli van Herk en Henk Bood grappig men als de deurwaarder piaar oer vervelend als de Marva girl en de Jwee damesledcn van het gezelschap C. Bouwmeester en Nel Aenders, die behalve in de schetsjes hun aandeel leverden in' de vrU zeldzame/ liedjes. Jammer, dut ze het Engels nict^ zo onder de knie hebben, hetgeen zo „pljn"-lUk bleek in de levens-schildering van een pin-up gjrl. GESLAAGD Aan de RUksunivcrsileJ teJfJtrecht slaagde voor het candidaSlsMrifmen ge neeskunde onze stadgenoot ojjjieer D. d, Pater. In hf^ laatste oorlogsjaar verbleef de dichter Bertus Aafjes in „Friesland. Is bet wonder, dat het strenge Friese landschap deze speelse dromer van het zonnige Zuiden niet helemaaj bleek te liggen? HU zegt het zelf: „Nooit zal ik 11 (Friesland) hartitochteltfk beminnen; Daarvoor maakt pti mij te melancholiek." De gedichten die daar ontstonden, behoren dan ook niet tot *Un allerbeste werk. Eenmaal echter vond hU^cr een motief, waarin hU met zUn speelsheid, zUn luchtigheid, zUn zin voor kleur en beeld volkomen kon opgaande Friese stoeltjesklok. Men moet zo'n kiek kennen, om dat tc kunnen begrijpen. Om de wUzerplaat heen e». daarboven uit rankt een overdaad van verguld lofwerk, luchtig opengewerkt, een .ge», atyleerd braambos. Primitief gesneden zeemeerminnen en leikleurige papegaaien'rijn verdwaald in het struikgewas, een roos, blaadje voot blaadje geschilderd, kroont het geheel. En dat lllcs. rankwerk en ornamenten, wil niets meer zijn dan een luchtige coulisse>waarachter het uurwerk nauwelUks schuil gaat Een bekoorlUk sgtdjign ver_ sierlngsnjotlcveni waarin de zwaarte van de stof ontkend wordt. Juist dat ontkennen van alle zwwrte, dat gelukkig en onbezorgd zijn, ls Aafjes' sterkste kant. Hoe moet deze klok hem geboeid hebben! Ze wordt hem tot «en syiftbool: J terwlil dc oorlog rfog over de landen ronkt, spreekt ze in haar onverwoestbare blij- moedigheid van een betere tijd, die komen gaat. DE FRIESCHE STOELTJESKLOK Jn gouden ornament en ranken, En onder een bebloemde nok, Twee zeemeerminnen aan zijn flankys Zoo hangt de. Friesehe «toeitjesklok; Een bmamborch, stil en onbeoropen, Maar brandend in een pouden ploor Haar kleur, een kermij voor de oogen. Haar klank, je en'kermis voor't gehoor. En de ietwat boersche zeemeerminnen Het bovenlijf kastanjebruin. En verder blauwe staart en vinnen Blazen met vlijt op de bazuin. Zij zijn wat primitief gesneden. k De borst te plat. de arm te krom. Wat log ran lijf. u>at lomp vdit leien, En toch t an boerzchen adeldom. Het i weetal schelle papegaaien Zit als i-erdwaald in zij^slmujeel. Een t-eldbouquèf in lichtelaaie: Wijnrood, zeegroen, pauwblauw, eigeeL Een roos stpat op de nok te ptalen En toont haar vriendelijkst gezicht;. En ais aan gouden zonnestralen Hangen de^coxers t an 't peicicht. Zoo hangt de stoeltjesklok te maken,- En vulf de kamer met gezoem: Zij maalt den tijd tusschen haar kaken, Zoo zedig als het lam ten bloem. En schoon de effen voorjaarsluchten Nog dreunen ran het dof tumult Der stalen vogels "en het zuchten Der volk'ren heel de wereld vult. Hier zingt en mint in de gulrlanden Een kleine rogel straks het pleit: Zijn lied tusschen de kamerwanden Voorspelt een vriendelijker lijd.' Over de lotgevallen van y het Slot of Kasteel, wetks torens zich hier aan de Punt indertijd ten hemel verhieven, is niet veel békend. Ziende hoe in 1577 de haat van de Gouwenaars zich tegen het Slot openbaarde, had de bevolking verre van aangename .herinneringen aan dat sedert jaren Spaanse bolwerk. Een jaar tevoren waren de Spanjaarden uit deze omgeving weggetrokken, dank zij de muiterijen hunner troepen in het Zuiden van ons land. Maar niettegen staande dèt konden de Gouwenaars dat Kasteel aan de rand van hun stad niet langer yltstnan. Vrees, dat de Spanjaarden zouden terug komen en het Kasteel gebruiken om van dafcr uit de bevol king te tyranni- seren maakte, dat de Gouwenaars die sterkte zelfs niet langer konden zién. Dat trot6e gebouw scheen hen een voortdurende be dreiging en was iqpnig Gouwenaar een doorn ln 't oog. Gouda was wel ls waar vrU gebleven van gruwelen, zoals Oude water, Zutphen. Naarden en Haarlem hadden ondergaan, maar de angst voor de Spaanse nToordenaarsbende'rt zat er nog in. Dag cn nacht werdén zij aan de gruwelen herinnerd en geen wonder, want hèd het. water, dank zij 's Prinsen ingrijpen, dc stad niet omfingd. het was Gouda niet beter gegaan dan <üe andere steden. OokjJje stadsregering ergerde zich aan -het SjK en wilde het afbreken, toen zij hoorder dat vele andere steden de burgten van de vUand veillgheidshélve afbraken en» in Utrecht bU het talmen der mannen, zelfs de vrouwen breekijzer en houweel hadden genomen om het trotse Vreeburg te slopen. Het was voor de Magistraat echter een groot bezwaar, dat jhri Van« Swieten. de door de Prins aangestelde gouverneur van de stad. een gedeelte van het Slot be woonde en daar Gouda hem grote dank verschuldigd was. wilden de heren niet gaan breken zonder hem daariji te kennen. Toch wilde de Magistraat doorzetten, maar zond eerst een vriendelUk briefje naar Viaifen. waar Van' Swieten tljdelUk verbleef met het verzoek, „een gemachtig de te willen zenden voor het opbergen van zUn meubelen en verdere bezittingen". Dp Gouwenaars hadden echter geen goduld om op zijn antwoord te wachten Zij ergerden zich zo aan het Slot en zagen daarin zozeer een attribuut van Spaans geweld en tyrannic, dat zij niet'wachten kónden en daarom, zonder het antwoord van Van Swieten. af tc wachten, reeds uit alle macht aan het breken gingen Ieder sloeg zó hard op z'n sloopbeitel als hij kon F.en bediende vpn Van Swieten. dat ziende, spoedde zich aanstónds naar Vianen en vertelde zijn heer hetgeen hij gezien had. Jhr Van Swieten zeer ontstemd gaf de man een brief mede voor de Magistraat, waarin hU zich beklaagde, „dat de Heeren het volk niet ver hinderd hadden zijn eigendommen. die in het Slot aan wezig waren, te vernielen, cn dót, niettegenstaande zij altijd goede vrien den waren geweest. Omgaand werd hem daarop bericht, „dat het' volk niet tegen te houden was geweest en in een stemming verkeerde, waarin het 't Slot niet langer kon zién en dat schier overal die kastelen reeds afgebroken waren". Verder. „d|it zijn eigendommen volkomen veilig waren, en het afbreken geschiedde onder toezicht van twee Bur gemeesters. enige Vroedschapsleden en de burger-hopman Cornelis Vlacq. terwijl de poort en het voorhqf door schutters be- waalkt werden om roof te voorkomen en dat zUn goederen en panieren zo goed ver zorgd waren "als had hU het zelf gedaan Tenslotte verzochten de heren, „dat hU het gebeurde niet kwalijk wilde nemen, daar zij volstrkt niet ondankbaar wilden zijn voor hetgeen hij voor de 6tad gedaan had. maar hem integendeel altijd dankbaar zouden blUven. Zij zouden het gedeelte van het Slot, dat hU bewoonde, sparen tot hU overkwam en zouden ook voor eep goede andere woriing voor hem zorgen". De «verhouding tussen de oude Water geus en de stadsregering Het. gezien deze mooie brieven, niets te wensen over. was zelfs ideaal Een der torens van het Slot ls nog tot 1808 blUven staan. P. D. MUYLWIJK. t f Utt „Sonnetten andere Gedichten uii Friesland". BERTUS AAFJU (ge b. 1914). Ring „De Vrlenschap Inzendingen C. Kiel). B Zappell. J Verboom. Kamphulzen en J v. d WllUk. 31 Jan. uur Concordia: Opvoering „Amor In de moslerd" door toneelgezelschap „Tot Ons Genoegen" 24 Jan. I uur Kunstmin: Feeatavond Aibet- deis-Jeugd Centrale ter gelegenheid M-Jarig bestaan 25 Jan. 11.15 uhr Ter Gouw: Bijeenkomst Humanistisch Verbond, spieker H. J. J. Llps ovei „Sociale gerechtigheid 26 Jan. 7.34 uur De Beursklok: Contact- avond Bar^d Nederland—Indfë. vertóntng film van Legervoorlichlingsdienst. 26 Jan. 7.3» uur De Zalm: Openbare verko ping huizen door notaris F. J. J. J. Moerel. 26 Jan. i uur Stadhuis: Vergadering ge meenteraad 27 Jan. 7.36 uur CofiperaUe-gabouw Raam 51: Kook- eh dlencuraus Coöperatieve Vrou wenclub. 27 Jan. 7.3» uur Concordia: Feestavond Kon. Plateelbakkerij „Zuid-Holland" opvoering revue „Draa#»de zon In Je hart" met Lou Bandy Frans Dumee. de Wama s, e.a. 27 Jan. I uiir liet Blauwe Kruis: Gemeente avond Vereniging van Vrij* Ned. aHervomi- den. spreker prof dr. R. Caslmtr trver ..Wat bedreigt ons gezin?" 27 Jan. I uur Reünie: Cursus „Vei loven en trouwen" voor Humanistisch Verbond, in leider dr Schenk 28 Jan. 3 uur Voormalige Synagoge: Bid stond Vrije Evang Gemeente 21 en 2» Jan. 1.3» uur Fruwelentlngel Openbare verkoping goed#ren door deur waarder R van Blokland 2» Jan 7.3» #ur Oud Geref. Gemeente: Spreekbeurt ds Joh van Welxen. 21 Jan. 7.3» uur veemarkt-restaurant: Le denvergadering Ned Chi Vrouwenbond. F Goudswaard ove; „Chrtatendom én com munisme" 21 Jan. uur Central: Jaarvergadering Ne derlandse Relsverenlging. met filmvertoning. 31 Jan. uur Coöperatie-gebouw Raam 36: Studie- en debatavond Coöperatieve Studie kring 21 Jan. I uur Gouwe l: BUeenkomst democr soo Jongerenvereniging „Nieuwe Koera". 21 Jan. I uur Kleine Kerk: Bijbellezing ds Gerh. Huls 24 Jan. I uur De Kroon: Bijeenkomst Goud- sa Fotoclub .spreker de heer Veerman over „Compositie" 21 ran. t uur Nieuwe Schouwburg: Uitvoe ring „De Schipbreuk" door toonkunst Cae- cllia. solisten Mea Naberman. Const. V. d Elshoudt Jr e n 24 Jan. 4 uur Reünie: Spreekbeurt ds J. BOrger voor Logosverband. onderwerp „Het Vaderrecht" 2» Jan. S 3» uur Spieringstraat 113: Ge legenheid tot inenting en heiinenllng tegen .dlphiherie 2» Jan. 14—12 uur Spieringstraat 113: Spreek- uut Kraamcenlrum. 25 Jan. 3.3»—5.3» unr Dlaconessenhuls „Da WUk": Afscheid zuster Ida Gunning. 29 Jan. 7.34 uur Daniël: Werkbijeenkomst Youth for Christ 2» Jan. 7.3» uur Kunstmin: Propagandaver- gaderlng Goudse Chr Oranjevereniging. 4.15 uur De Kroon: BUeenkomst schelds<echtersverenlglng uur Ons lluU: Regionale bljeen- soc. jongerenvereniging „Nieu- Inieidlng Elbert Meester en bon te avond. gaderlng Gouds 29 Jan. 4.15 Gouflse scheldt 3#/Jan 4 uur koftst dem so- we Koers". Inl< Bioscopen Thalla Theater: Neem mijn leven (met Hugh Williams en Crete Gynt). aanvang 3. 7 9.15 uur Zondag 3 5. 7 en 9 15 uur. Reünie Theater: Bouwmeester-revue „Fes tival 1944" (mei Stoethaspel en Nel Aenders).. aanvang Vrijdag 4 uur Zaterdag 7 en 4 J0 uur Zondag 3. 7.15 en 9 30 uur. Schouwburg Bioscoop: Lydla (met Merle Obeion en Joseph Cotton)., aanvang 2. 7 en 9.15 uur. Zondag 3 5. 7 en 9 15 uur Sport, op Zondag Voetbal: ONA-pVOC. Olympla—FSV Pre toria. DON,K—Moordrecht, aanvang alle wed- atrijden 2J0 uur. Uitreiking nieuwe bonkaarten Uitreiking levenamiddelenkaarlen 404. bon kaarten voor aanstaande en Jong' moeders, schoenenbonncn voor hen. wier stamkaart- nummer eindigt op 0 en 54, «4 74 44. en 94 lextlelkaarten VA 404 en aanvraagformulie ren brandstoffen seizoen 1948—1949 (mede brengen tweede distributiestamkaart. Inwls- sellngsbon huidige levensmiddelenkaart in legvel met bon 612 en lnwllaeUngsbon- kaartje voor aanstaande moeders) aan Dis tributiekantoor Westhaven 33 van 9—12 en 2—4 uur. Maandag: A t.m Bek. Dinsdag: Bel t.m. Bn Woensdag: Bo t.m. Bq. •«Donderdag: Br t.m Bro vrijdag: Bru tan. Br. Gouda zorgt voor kinderen uit Duitsland In het kader van de BiwchoppelUk* Hulpactie is hier gistermiddag per trein de eerste groep van 250 kinderen van NeJ derlandse ouders ln Duitsland aange komen, welke kinderen gedurpnde drie maanden bij R.K. pleegouders in Gouda en omgeving zullén worden opgenomen. Deze eerste groep kwam uit het ÏUjn- land en bestaat uit 66 jongens en meisje» van wie er ze» In Gouda en de overigen in de andere plaatsen van het dekenaat zUn opgenomen. Ook uit BeTlUn en Ooetehrijk worden nog Hollandse kinderen verVacht. Bijzonder Gerechtshof De meubelfabrikant Mar. Roeper» te Gouda, die gisteren vdbr het Bijzonder Gerechtshof Jn Den Haag terechtstond, was in ,.de bezettingstUd in dienst van de vUand geweest. Door economische omstan digheden was hij bU de N.S.B. gegaan ea toen bij de Landwacht ingelUfd. Daar deed hU bewakingkdiensten enz De adv. fiscaal, mr Braun, vorderde acht Jaar ge vangenisstraf met aftrek Van preventjet. De raadsmaq, mr. Overbosch. betoogd» dat verdachte niet bijzonder actief Is ge weest. HU bad gedacht, dat de N.S.B. de toestand voor hem, beter zou maken, om dat. toen hU uit dienét kwam zijn bedrijf goeddeels was verlopen. Verdachte had tUdens de huiszoekingen enz geen actief aandeel gehad efr zich bepaald tot het bewaken van arrestan ten. of op post staan bU een huls Vsn verscheidene personen legde pl. een ver klaring over. dat verdachte niet zo kwagd is geweest. Zo wist hU, dat bU kcnlssen van hem aan huis vergaderingen werden gehouden van de illegaliteit.cdoch van die wetenschap had hU geen misbruik ge maakt. Pl meende, dut met de vier jaac gevungenisstraf en aftrek van preventief zoals de officier-fiscaal hnd voorgesteld, zeker volstaan kon worden, omdat ver scheidene van dergelUkc verdachten voor het tribunaal hadden terechtgestaan. Aan verraad had verdaéhte zich niet schuldig gemaakt. Uitspraak over veertien dagen. 56r/« TE DUUR. De politie heeft proces-verbaal opge maakt tegen een banketbakker, die room soezen verkocht voor 12 cent, terwUl d« prijs 8 cent mag zUn. Rijkseenheid protesteert Het landelUk comité Handhaving RUkf* "fénheld heeft '^legrafisch bU de minister president geprotesteerd tegen het In de regeringsverklaring von II Januari mee- gedeelde voornemen der regering om ln strijd met grondwet en eed het souvereind" Koninkrijk in twee souverelne staten uit een te breken. Het-comlté eist verder o.b. mededeling aan de natie van de gebelmt notulen van Kalloerang en alle andera documenten, die ook maar enlgazina betrekking kunnen hebben op het, bulten voorafgaande goedkeuring der Staten» Generaal gesloten, nieuwe verdrag m«t de republiek, en verklaart, dat het voor konings- en rUksgezinden niet mogelijk zal zijn deel te nemen aan de herdenking»* feesten Van dit jubeljaar onder vdbrzlttldf van een regering, die kroon en rUk ten verderve voert. Afschrift van dit telegram ls gezonden aan H.M. dc Koningin. Terugbetaling kolengeld Terugbetaling verhoogde kolen prijs op Postkantoor van 9—3 uur. tegen Inlevering van bonnen 71 BV 2.40) en 11 BV 199) van brandstoffen kaarten TA W7 en 7t BV 2.40) van brandsloffenkaarten TB 707; Maandag: Dro t.m Fa. Dinsdag: Fe t.m. Go. Woensdag: Gr t.m. Ha Zondagsdienst doktoren BI] afwezigheid van de huisarts zijn van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond II uuz te consulteren de doktoren J. G. W F. Bleekersslngel 55 etelefoon 3151) en J HF. Remme. Fluwelenslngel 99 (telefoon 3003). Apothekersdienst Steeds geopentLde» nachts, alléén voor x eepten Apotheek E Gren^al alleen Prt Hendrikstraat 15c.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1948 | | pagina 2