COUD5CI-IE COURANT
WA A R. I r\J O P C e N o M E N
Lijlter
P LES MAN pleit
-b
voor één centrale luchthaven
t
de
Vrijheid, gelijkwaardigheid
en verbondenheid
Djokja
SCHENDINGEN VAN HE
BESTAND
uitersten
Brand in Londens
restaurant
Brandgevaar in het Midden-Oosten
«THEE*
Nog niet veel
verder met
De ontwikkeling
van het luchtverkeer
Frankrijk
ic
De staatsgreep in
Suriname
I
GROOT GOUDA
Korte Kroniek
Massampord in Tokio
Radio Djokja gaat de
perken te buiten
Directeur van dc R.T#M.
tot boete veroordeeld
DR UNIÉ
Brad ley "op volger
van Eisenhower
Lifter beroofde
automobilist
Dinsdag 27 Jan, 1948
Prijs 10 cent per nummer
!LAD. PAGINA
Mote Jaargang No 22372
Bureau Markt 11 TeL 2741
Postrekening 41400
Opening van de Rijksconferentie Nederland-Suriname-Curaqac
xou kunnen worden opgekauwd op de hechte grondslag van volledig
de
dan
van
en
het
iwqntnen bijue,
5e en 6c klasse
-----f-
fa
I
I
Militairè besprekingen
voor Oost Java
Tijdens aanwezigheid
Prins Bernhard
Centrale luchthaven
noodzakelijk
iloft van het
oningspaar
Prijs abonnement.
per week
per maand
per kwartaal
ƒ0.28
me
ƒ230
PER ASPfXA.
AD ASTDA
745 6 m m
Zuid 3
iïi'.Vr.ï
2 1 «r C.
Bewolkt.
Direeteur-Chefredaeteur:
S. H. VAN DER KRAATi
Omar
)wlght
Chof-ExplolUtiei
D«DE KLERK
ikeinse
de ver-
tbia in-
tedeeld.
geral
en
De
>uth
ivid
kon.-
>arle-
i een
'itiek
ianchez, d
«ging tot
«went
De opt
hééft
H. I
gaf
len-
het
lelux deelt mede,
weekeinde de al|
te I
werd.
slott
nooi.
succes.
twee-eenheid. zoals dé regering zich
voorstelt, is onbelangrijk en schijnt
t onaanvaardbaar voor Suriname en
>r Curacao,
'•••■iname
en
blijk-
id zegt:
veel verder.
a d van
>r de
touglaa
1 dan
igtui-
van
het
men
Batavia
hoogte.
een best
iwikkelinj
e eerste
heeft
vens. Vgr-
Truman 1
'volger
ot stafcl
benoer
nog
bt ki
i met een neuswiel kun-
verharde startbanen wor-
ende de instelling van
den (Maandag) tal de
De regering heeft be*
1930
tse man
dit lant
langrijkst
rdrag is
van
meer dan
zonnebrand
ïk heeft het bericht
net gemengde gevoe-
t verwacht een ver
ier prijzen op de bin-
E uit gevoerde
‘n maand uit-
rt ellen. Welnu,
f2.25 btj Uw
druk zal weg-
Bgtulgplaatjea
i verpakt bij
Gala-The».
?vacht *H<
>or omstar.
die allengs was
plotseling vervalt, maar gt
geheel kan het diet anders,
algemene arbeidersbelangen de
gelicht. Dit is een belangrijke
een harde nood/aak Maar mat
moeten er doohheen. allen tv^
niet één groep ten koste van*
VZatyiu geschiedde was onderr""
het collectieve arbeidscontract
Kijkers vaste overtuiging onsoci
ge hebt zelf ojp dé mening
en Curacao kan
itkundige eenheid
de Ver. Sta-
s vliegt
te Soeraba
bestandsoi
•effen
ceinse
t in i
Dr Plesmai
wing over
het verkee
reldoorlog. Die
eisen gesteld a;
Voor Oost-Java
eerder aani
tingen tot u
lefikomst gei
certo. Dezq
issen^de i
repul
i en hu., st
zijde door
ivisje, de g—
“nivan repuv
commandanten van
te der T.N.I. De
-ijgewoona door de mil
der Commissie v~?_
Amerikaanse kolonel Mal-
t en de Belgische majoor Deckers,
'erloop dezer besprekingen, die zonder
i -moeilijkheden plaats vonden,
bevredigend. In de komende
Hen de besprekingen
t tussen d,e beiderzijdse
anten, ter regeLng van
VLAK NA
i rnelsd^k te
I Havanna.
Boudcw
racao moeten gelijk-
idige delen zijn piet
van In-
het ge
ons gc-
e standpunt onder-
it Frankrijk deze be-
;ft. Het fonds wil ech-
blijven samenwerken
moeilijkheden.
cr. dat de Franse re-
gemaakt. dat met in
de verkoopkoers voor
iluta. vergeleken met
trien, 80*/* zal stijgen,
ordt 214.392 franc; de
>nd sterling wordt 846
TJOUWVAKARBEIDERS hebben enige
■D malen Kijker verzocht zijn mening te
geven over de ..loonsverlagingen1', die
hun patroons de laatste tijd hebben In
gevoerd Dat is gemakkelijk gevraagd,
maar niet zo gemakkelijk beantwoord,
want Kijker moet theh eerst weten, wat
*--nd is. Al die bouw-
uden hem waarschijnlijk
vinden als hij ze groot
ie patroons en de rijks-
is flink de mantel uit-
Kijker in deze kwestie
*-t, ziet hij daar heus
.Verkeersvliegtuigen
sman gaf daarna een beschou-
r de technische ontwikkeling van
tersvliegtuig na de eerste wc-
ontwikkeling heeft ook
aan de luchthavt
President
Bradley\als opvt
Eisenhower tot
kaanse leger L»
deze benoeming
Bradley zijn ambt
keersvliegtuigen
nen slechts op t
den gebruikt.
De keuze van
mogelijk gemaakt
mengde lading (post ep
lijn Amsterdam-Batavia
nu ong 70 a 100 milli
zenden. Wanneer de h
K.LM. nog
Niet'
beste
stegt
in G
staat
en over de nieuwste
niet al te best te spre-
nkrtjk geen voordelen
egd. „en de politieke
n er sléchter door,
ngunstig inwerken op
ïende een Westerse
;en verkeerde invloed
Congres zou kuhnen
id met het plan-
wijz;...
*8 Staten
ormd. aldi
*ieta van
^atavia v
i van Mo
het officii
Mohamad Hatts, die thans'te Djokja be
zig is een niéuw kabinet te vormen, heeft
aan journalisten verklaard, dat de onvoor-
waardelUke aanvaarding van de zei pun
ten van de commissie voor goede diensten
in het geheel geen verandering zou bren
gen In de status der beide partyen. In
Merdeka schrijft Loebis, dat de status der
republiek blijft, geljjk x(j thans is. d.w.s.
het behoud van een eigen leger, eigen fi
nanciën en eigen buitenlandse’betrekkin
gen.
rgaflerzaal van de Eerste Kamer Is vanmorgen de conferentie begonnen van
dies van Nederland. Suriname en Curasao over de toekomstige onderlinge
in het Koninkrijk der Nederlanden De minister-president, dr L. J. M. Beet,
er aan bjj de opening, dat op 16 Juni 1941 de landvoogden in'Indonesië,
de Nederlandse Antillen het voornemen bekend maakten om terstond na
van het moederland de structuur van het Koninkrijk aan te passen aan
de tijd. Op 7 December 1942 hield H. M. de Koningiij baar bekende
1 DE INSCHEPING up de Som-
tc Lissabon voor hun reis naar
Van jtnMj naar recht»: prins
rijn, prinses De Rethu en
Komnp Leopold.
dat er dan
■rd. Het blad
liet t
reeds
spr.eki
overeeh
Modjoki
gehouden tui
Nederlandse en V
in Oost-Ja val
Nederlandse b
der A-divfc!
K. Baay en
imand
Ier T l
J 1 1 X strM. d
brandpunt) -a
- Irak ni
lijkte"
geen enkel
:erd. dat de
lationale ei
- hel
II.M- de Koningin heeft Maandagpilddag
In het Sportfondsenbad te .Bpisterdam het
afzwemmen bijgrwoond van de kinderen uit
de 5e en 6e klaszen van diverse lagere icho-
nrltse eonsul-generaal te Batavia,.
i Shepherd heeft wegens betoonde
dapperheid aan de Nederlandse ooriogsvlle-
geis It P G Ttdeman cn U. R A D An«M
hei ..Distinguished Flying Cross" en aan de
sgt G van liaarlen de ..Distinguished Flying
overhandigd
heer J. A. Wlggers. algemeen Inspec
teur van het lager- en kweekschoolonderwija
In Indonesië, zal binnenkort naar Nederland
yeitrekken om daar de leiding op zich te
nemen san ren In l ef leven te roepen'com-
in :e voor de werving en voorlichting van
personeel. btMemd Voor het onderwijs In
Indonesië
De heer Mf II. A. Glerum Is. te fekenen
van 1 Januari 1048 af benoemd tot hoofd-
lngenirurfdlrecteur In vaste dienst b(j de
.centrale directie van Wederopbouw en Volks
huisvesting Zijn airdjtsgebied Is provincie
Zeeland rn zijn standplaats Middelburg
Heceutle. De Nedct latidse regering houdt
•heden tt4 gelegenheid van de opening der
Rijk .••mferenlie tussen Nederland. Suriname
en Curacao een receptie In de Rldderiaal te
‘e-Gravenhoge
Het Amsterdamse Gerechtshof heeft de
journalist H» A. lunshof veroordeeld tot 110
bpete of 10 dagen hechtenis wegen» het wei-
geren de naam te noemen van de persoog» F
die hem de geheime notulen van Llnggad-
jatl had verstrekt. De heer Lunshpf gaat in
c cassatie, zodat dc Hoge Raad hef eind-oor-
*deel zal vellen.
Weinig verandering.
Weerver w achting meegedee.d door het
K M I in De Bilt geldig van Dinsdagavond
tot Woensdagavond:
Meest matige wind tussen Oost en Zuid
Enkele'overdrijvende wolkenvelden en over-
4vegenn droog weer In de nacht plaatseltjk
lichte vorst en hier en daar vorming van ne
vel of mist Overdag ongeveer dezelfde tem
peratuur als vandaag
28 Januari Afnemende main
Zon op 30; onder 17.16
Maan op 20 33: onder 10 07
TITEERKUNDIGE
W AARNEJVIINGEN
Hedenmorgen om uur to werden te Ho»-
terdatr de volgend» weerkundige waanM-
*yrfren tedgan;
Barometer
Wind
remperatuu»
Max temp
MJn temp
Weersgesteldheid
Scheepvaart en luchtvaart
Komende tot de betrekking tussen
scheepvaart en luchtvaart, zelde dr Ples-
man, dat in 1919 het geboortejaar van de
K L M de scheepvaart mede-oprichtster
van de onderneming is geweest Vele
jaren heeft de K.LM. overheidssubsidie
genoten, ong 450 000 per jaur Dit heeft
dc maatschappij door de moeilijke jaren
heen geholpen Zij kan evenwel Inj de
wereld geen monopolie-positie handhaven
noch verwerven, doch in Nedeiiand zelf is
zij monopolistisch, gelijk bijv.lde Spoor
wegen Voor de jaren 1950—1951 voorzag
spr een geweldige overproductie in het
wereldluchtverkeer
igstelegrammen van
erlandse Penclub. de
aag. de Drentenaar
Engeland vertopft en
aars en kunstenares-
Elf van de zestien employés van een
bank te Tokio zouden vermoord zijn door
iemand, die zich had aangediend als amb
tenaar van de gezondheidsdienst en die
alle leden van het persorfeel had doen
arlnken van een kleurloze vloeistof als
..desinfectiemiddel tegen dreigende dysen
terie". De elf slachtoffers vielen terstond
na het drinken versuft neer en overleden.
De vijf anderen zijn in ernstige toestand
naar het ziekonhuis gebj-acht. Het is rf>g
niet bekend of dt bank beroofd,Is. daar
men van de overlevenden nog <een sameh-
hangende mededelingen .fceeft kunnen ver
krijgen. o
De regeringsvoorlichtingsdienst te Ba
tavia meldt, datjn de loop van de vorige
week. Radio Djokja herhaaldelljk berich
ten omriep inzalttf’i beatandschendingen.
die dopr de Nederlanders zouden zijn ge
pleegd. in het bijzonder in de omgeving
van Malang. Deze mededelingen van
Radio Djokja zijn in strijd met de bepa
lingen van het bestand, waarin ondcf
meer gezegd wordt, dat geen Informaties
betreffende de militaire operaties zullen
worden gegeven zonder voorafgaande on
derlinge schriftelijke overeenstemming,
(punt 7). In verband met deze bepalingen
wordt van Nederlandse zijde niet gerea
geerd op deze berichten en ook niet op
de republikeinse bestandschendlngen, na
18 Januari gemeld.
Bij de republikeinse bestandAcommiss.e
ia protest mgediend betreffende de pu
blicaties van Radio Djokja. aldus besluit
deze mededeling van de R.V.D.
Een woordvoerder van het republikein
se leger heeft Zondagavond via Radio
Djokja in opdracht van de republikein
se opperbevelhebber het volgende be
kendgemaakt:
In verband
als zou de ai
vooi
haai
n van Noord-Amerika
koude geteisterd. De
ratuur is 18 gr.
wordt door srfteuw-
•llljkt. De wegen zijn
aantal doden, tenge
ls tot 23 gestegen. De
Elizabeth kon de
niet verlaten. Het
is gesloten.
Californlé
ebied hu al
ig. Dc
evaar.
een ere-burger
/an Eysselsteijn is in
eplaats Gieten waar
iene gast is. en waar
s «.Dorre Grond" si-
teid van zijn 50e ver
ier benoemd, in aan-
/oltallige gemeente-
de Vereniging voor
met een woord van
i de bijeenkomst, die
gesloten.
kX,'„" (IN HET
zat hiet
vormt het
n nieuw aantal/srtfianties. die
zullen geven aan de vrlend-
>en Groot-Brittannié en de
wereld. Emir Feisal. minister
•nlandsè zaken van Saoedisch-
zoon van koning Ibn Saoed.
.kort met dit doel naar X-onden
i j.l. Zondag Is de premier van
in de Engelse hoofdstad
Uit dit alles Mijkt. dat
nife bezig is, zijn verdetji-
in het Middeii-Oosten te re-
veertig politie-agenten werden gewond en
er vielen ook enkele doden. Injrnddels
ontving koning George van Engeland van
de regent van Irak. Emir Abdoei lllah
een boodschap, waarin deze zei. dat het
herziene bondgenootschapsverdrag „zeker
in het belang van beide landen ^ou zijn
en de vriendschap zou verstevigen' Óf
deze woorden van Abdoei lllah op waar
heid berusten, staat nog te bezien, want
kort daarop seinde Reuter uit Bagdad,
dat de regent van Irak en dé kroonprins
alsmede politieke leiders op een bijeen
komst hadden vastge-
"teW. dat het nieuwe
..de national^
Hingen van
I e t verwézen-
Voorts werd
meegedeeld. ..dat geen enkel verdrag zou
worden geratificeerd, dat de rechten van
het land en de nationale eisen niet eer
biedigde. De man.die het verdrag' t»
Portsmouth ondertekende de Irakse pre
mier Sayid Salih Djaboer. is met «spoed
naar Bagdad ontboden om rekening en
verantwoording af te feggen. Is hij buiten
zijn boekje «gejfaan’ Of heeft de Britse
buitenlandse politiek weer eens te weinig
rekening gehouden met de explosieve
krachten, die op het ogenblik In het olie
rijke Midden-Oosten werkzaam zijn? De
Palestijnse kwestie houdt met dit alles ten
nauwste verband. Hoe het zij, in de Ara
bische wereld is het brandgevaar thans
zeer acuut Met het sluiten van verdragen
kan men het niet bezweren. De mensheid
heeft reden te over.verdragen te wan
trouwen en lieven woorden paar daden té
beoordelen.
LM. naar Indië
drie jaren Japans
aan boord van een
ons naar Nederland
Ik het rechte gevoel
zijn, sprak Zaterdag-
nan, toen hij namens
ing de K.L.M. en de
imenteerde met het
twintig Jaar geleden
begon.
C.L.M Zaterdag haar
•vrljding op Indië uit
kegelde retourvlucht
De prcsidcnt-dlrectewr der K?L
een beschrijving van/de intercontint
tale luchtlijnen der*T<.L.M. en van 1
gebruikte materieel
Via de Douglas C 54 is men gekomen tot
de Lockheed Constellation, die bruik
baarder bleek, ook gedurende het winter
seizoen voor het transoceanische verkeer.
Met -haar 17 Constellations kan de
K.L.M. 50.000 vlieguren per jaar maken
Rekening moet worden gehouden met de
bezetting der vliegtuigen. Thans is het
luchtverkeer naar Noord-Amerika en
Batavia groter dan in tegengestelde rich
ting. Toch is er een ^bezettingsgraad van
70’*. Hetvliegtuig-materieel vooi
naaste toekomst zal bestaan uit D<
DC 6-vliegtuigen. die rendabeler zijn
de Constellations. De 12 Convairvliej
gen die een Itruissnelheid hebben
450 km per uur. zijn bestemd voor
Europese luchtnet. Niettemin zou i
met dit type In 30 vlieguren naar
kunnen vliegen op 6000 meter
waar geen remous heerst.
De status der beide partijen zal zich
eerst dan wijzigen, wanneer eenmaal de
Verenigde Staten van Indonesië zullen
zijn gevormd, aldus Loebis.
Naar Aneta van bevoegde republil
zijde te Batavia verneemt, geven de
klaringen van Moh. Hatta en Loeb
derdaad het officiële republikeinse stand
punt weer.
De Nieuwsgier meent,
baar niets is veranderd
vermoedelijk zijn we nog ni
In Februari Drielandencongres
te ’sGravenhage
Het Comité Benelux deelt mede, dat in
het afgelopen weekeinde de algemene
Drielandenraad te Luxemburg bijeen
kwam Besloten werd, in Februari ax
een sociaal Dri?landen-congres te ’sGra
venhage te houden In Mei as wordt te
Amsterdam ten economisch Drielanden
congres gehouden.
Sinaasappelen. Zaterdag Is het *s Titus
te Amsterdam aangekomen met 33 600 kisten
Jaffa-stnaasappelen
lereidingcn zijn reeds
ien 26 April de zilvc-
Engelse koningspaar
iale dienst in de St.
bijgewqond door de
de leden van de ko-
kabinet en de leden
latique.
i werden Zaterdag dé
gekondigde militaire be-
itvoering der bestands-
yoerd. in Se buurt van
i besprekjngen werden
1 J- hoogste territoriale
iblikeinse bevelheb-
hun staven en wel
de comman-
generaal-majoor
publikeinse zijde
dé'5e. 6e en
besprekingen
ilitaire as
voor Goede
kolont
joor
De 70-Jangc ir A. J. Kuiper directeur
van de Rotterdamse Tramweg Maat
schappij. die zich op 12 dezer voor de
Rotterdamse Kamer van het Haagse Bij
zondere Gerechtshof verantwoorden
moest, omdat hij tijdens de spoorwegsta
king in 1944 enige machinisten had ont
slagen. die weigerden te rijden en de
volgende dag hun nkmen mededeelde aan
het Gewestelijk Arbeidsbureau en aan
enkele toezichthoudende Duitsers, is tot
ƒ5000 boete veroordeeld, subsidiair drie
maanden hechtenis.
IZort geleden werd te Portsmouth een
nieuw Brits-Iraks verdrag onder
tekend. dat In de plaats treedt van het
in 1930 gesloten verdrag", waarbij het
Britse mandaat over Irak werd geëindigd
en dit land onafhankelijk verklaard Het
belangrijkste onderdeel van het nieuwe
verdrag is de vervanging van de vroegere
Britse militaire missie te Bagdad door
een permanente gemeenschappelijke ver-
- dedigingsraad en het gemeenschappelijk
gebruik van bepaalde vliegvelden. In ge
val van oorlog zullen beide landen el
kander helpen; diUbe
tekent, dat Britse troe
pen alle faciliteit)
Irak zullen
Het verdrag staat
alleen, maar v
begin van een
uitdrukking
schap tusst
Arabische*
van buiter
Arabië en
zal binnenk<
reizen; en J
Transjordanië
aangekomen.
Groot-Brittanniè
gingssysteem ir.
organiseren.
Cedert de ondertekeningsplechtigheid te
Portsmouth hebben zich in de Irakse
hoofdstad Bagdad pijnlijke gebeurtenissen
voorgedaan. Zesduizend studenten demon
streerden tegen hét hernieuwde verdrag
Hierbij kwam het tot botsingen met de
politie. Honderdep demonstranten «a
ter hand te nemen
De jongste ontwikkeling in Indonesië
heeft nu de tijd'naderbij gebracht, waarop
uit alle delen van het Koninkrijk de
vertegenwoordigers om een ronde tafel
zullen kunnen samenkomen om de Unie
voor te bereiden. De regering beslpot ech
ter voor West-lndië daar niet op te wach
ten en de conferentie van vertegenwoor
digers van Nederland. Suriname en Ctira-
ïao bijeen te roepen om thans in het bij
zonder de vernieuwing van de staatkun
dige betrekkingen tussen deze staatsdelen
ter hand te nemen
De conferentie is uitgenodigd ten eerste
de beginselen te formuleren voor de nen-
seljjk geachte hervormingen en (en
tweede deie beginselen uit te werken in
een of meer ontwerpen. Grondslag zal
moeten zijn de Koninklijke rede van 7
December 1942. De toegezegde Zelfstan
digheid der rijksdelen en de van hen ver
langde duurzame samenwerking zullen du»
hebben te rusten op de drie zuilen van
vrijheid, gelijkwaardigheid en verbonden
heid.
Fik staatsdeel op zichzelf ia. hetrekkel|jk
klein, maar verenigd en samenwerkend
z|jn w(j groot.
Dr Beel opende hierna de conferentie
rhet de bede, dat het de gedelegeerden met
Gods hulp gegeven moge worden hun taak
voorspoedig te volbrengen.
In zijn eigen vliegtuig Is Prins Bern-
hard Maandag voor privé-aangeiegen-
heden naar Londen gevlogen.
In het ï.ondense restaurant „Le Bon
VivAtr” in IlerlCordstreet. Mayfair, waar
hij de lunch gebruikte, brak brand uit.
Verschillende gasten verlieten de tafel,
doch de Prins bleef zitten.
De brandweer was spoedig ter plaatse.
met berichten en geruchten
zou de aanvaarding van de vredes-
'~)rstellen op de Renville voornamelijk
laar grond vinden in het feit, dat de re
publikeinse strijdkrachten “biet meer kun
nen instaan voor het voortzetten van de
strijd, wordt door de opperbevelhebber
met nadruk verklaard, dat deze berichten
en geruchten leugenachtig zijn. De repu
blikeinse strijdmacht heeft nimmer de
strijd gestaakt en zal dit ook niet doen
voordat de ,wensen betreffende de verde
diging van de volledige vrijheid zijn ver
wezenlijkt. Voorts is het besluit tot aan
vaarding van het bestand in het bijzonder
door het kabinet genomen. Mondeling en
schriftelijk hebbende comma ncWh ten- van
alle eenheden van de strijdmacht hun
vastbeslotenheid te kennen gegeven, dat
zij zullen instaan voor de voortzetting van
de strijd ter verdediging van de souverei-
niteit en de vrijheid van de Indonesische
republiek.
over de
patroons de 1
_erd. Dat is
>aar niet zo gen.-
./ant Kijker moet töch
er eigenlijk aan de tyanc
vakarbeiders zouden h<
een puike vent
gelijk gaf en dk
bemiddelaars eens
veegde, maar nu
wat thuis ig geraakt,
geen kans toe.
Inderdaad hebben de bouwpatroons een
afspraak gemaakt, niet om de lonen te
verlagen, maar om geen zwarte lonen
meer te betalen. Omdat er in het bouw
bedrijf bijna uitsluitend zwarte lonen
worden betaald, komt dat op een loons
verlaging neer, een aanzienlijke zelfs.
Nd de bevrijding Is er om de bouwvak-
arbeiders letterlijk gevochten. Men had ze
gruwelijk hard nodig. De wet van vraag
I en aanbod werkte prompt. Er was wel
een collectief arbeidscontract, doch daar
op wist men raad. Het regende, vooral in
de geteisterde gebieden, emolumenten:
reisuren. reisgeld., kostgeld, „ontberings-
geld", verhoging van gemeenteklassen en
wat al niet. Maar uit een stad als Rotter-
dam liepen de arbeiders bij bosjes weg.
Overal gingen dus de patroons de loon
regelingen overtreden. Eerst werd er 10*
meer betaald, wegens „tariefwerk". Men
noemde dat prestatiegeld. De rijksbemid-
delaars werden wel gewaarschuwd, maar
deze heren hebben al zoveel aan hun
hoofd en zo raakte men op het hellend
vlak van het zwarte loon. Er kwam een
nieuwe regeling volgens welke bij aan
genomen werk in sommige gevallen het
uurloon bij bijzondere prestaties met ten
hoogste 25’f» mocht worden verhoogd, na
toestemTning van’de rijksbemiddelaars. In
de practijk duurde het niet lóng of de
verhoging werd algemeen toegepast, zon
der dat er op de duur harder voor werd
gewerkt. In de geteisterde gebieden
werden inmiddels de lonen al zwarter.
Openlijk werd per advertentie tot ƒ70.—
per week, vrij van kost en reizen, voor
bouwvakarbeiders geboden. De moeilijk
heden met de arbeiders werden plotseling
nog veel groter, toen Wederopbouw de
aanbestedingskraan volop opendraaide,
waardoor' de boel helemaal ging vast
lopen. omdat nu het gevecht om de
arbeiders eerst recht begon. (Van deze
ernstige beleidsfout Is men nu terug
gekomen). Werkgevers, opdrachtgevers,
alles betaalde zwarte lonen De werk
gevers zaten vaak tussen twee vuren,
want zij hadden te kiezen tussen boete
wegens te late oplevering of zwarte lonen.
Met overheidsmaatregelen, via de Gewes
telijke Arbeidsbureaux was tegen het
weglopen niets te bereiken, want wat kan
men beginnen m^t een arbeider, die tegen
zijn zin wordt vastgehouden? Hij bederft
de stethming bij de anderen, werkt lang-
zaam en wordt tenslotte weggeatuurd.
Tegen deze gang van zaken is nu verzet
gerezen. De patroons hebben hier en daar
maatregelen beraamd om gezamenlijk de
zwarte lonen af te schaffen. Dienten
gevolge hebben enkele grote firma's, die
ofidcr beheer staan, vrij plotseling de
toeslagen opgeheven Een beheerder doet
dit uiteraard eerder dan een gewone
patroon De beheerder heeft de overheid
nis principaal. En de overheid begon zich
in de kwestie te mengen.
De overheid kon. naar Kijkers mening,
niet anders doen. Zeker, werkgevers
werknemers in het bouwbedrijf zijn
er roerend over eens. dat een loon van
90 ct per uur te laag is. Men kan er
althans niet mee uit. Maar dat geldt voor
zoveel andere arbeiders even goed In het
algemeen kan thans vrijwel niemand met
gijn loon uit. maar dat is een gevolg van
dc oorlog Men heeft altijd aan het kapita
listische stelsel verweten, dat de onder
nemer misbruik kon maken van de zwakke
positie van de arbeiders. Langzamerhand
is in sommige bedrijfstakken het collectief
contract ingevoerd, juist op aandrang van
de vakverenigingen, om sociale zekerheid
te scheppen. Deze overeenkomsten hebben
vaak zelfs een bindend karakter gekregen.
Als nu de bouwvakarbeiders hun bevoor
rechte positie uitbuiten, en de overeen
komst aan hun bekalkte laarzen lappen,
handelen zij in feite niet alleen ..kapita
listisch" tegenover hun patroons maar
ook tegenover hun minder bevoorrechte
medearbeiders. Het bouwen is ruim drie
maal zo duur ais vroeger. Kijker is er van
overtuigd, dat de zwarte lonen daar met
geheel vreemd aan zijn, al zijn er ook
andere factoren. Maar dat extra dure
bouwen krijgTTh: andere arbeider onher
roepelijk te betalen, hetzij door slechtere
woontoestanden, hetzij door hogere huren.
Het il Kijker bekend, dat de overheid
een loonsverhoging voor de bouwvak
arbeiders \alleen niet zal gedogen AU
Kijker een) stuk overheid was (brrr
zou hij echter niet anders kunnen han
delen. en Als de bouwvakarbeiders, die
Kijkqr schtjeven. aan de andere kant van de
gfoene tinei zaten, en htt geheel konden
overzjón zouden ze evenmin anders kun-
ffinbésiUsen' «immert als de bouwvak
arbeiders meer kregen, zouden alle andere
groepen onmlddtiHijk de regering be
springen.
Maar Kijker weet nog meer De overheid
wil de chaos in de bouwvaklonen weg
- hebben, volstrekt weg Men heeft ver-
schillende loonboekhoudipgen onderzocht
en er liggen bergen proces-verbalen over
zwarte houwvakarbeiderslonen te wach
ten TeTlotterdam zijn de eerste klappen
gevallen, en de economische politierechter
heeft verleden week op deze grond
te goeder naam bekend staande
gevers bebpet. I£n men mag op gezag
i Kijker aannemen, dat bij herhaling
voorwaardelijke vrijheidsstraffen
ultgedeeld'. Denk eens aan. dat rr
jaar geleden zou hebjuen gezegd:
„Waarom moet mijnheer A brommen’"
„Omdat hij zijn personeel te hoge lonen
heeft uitbetaald!"
Dat was toen ondenkbaar. Vandaag kan
het gebeuren. Dit bewijst, én hoe 'abnor-
L maal deze tijd èn hoe ernstig deze zaak
is. Wij leven nog altijd in een economische
oorlog, en d^ vergeet men.
Kijker begrijpt drommels goed, dat zijn
oordeel anaers uitvalt, dan de schrijvers
I hebben ve*wacht.*Het is inderdaad zuur,
I tiat een door omstandigheden ingestelde
E verhoging, die allengs was ingeburgerd.
plotseling vervalt, maar gezien in het
k i- tenzij er met
de hand wordt
kwestie, en
■"'innen, we
tecamen en
i /fc andere,
rmijning van
iet en nadr
:iaal £n
gevraagd van
jsAmceb.
In de verj
de delegati!
verhouding
herinnerde
Suriname en
de bevrUding
de eisen van
radio-rede, waarin x(J de staatkundige hervormingen aankondigde. die op een rUks-
conferentie i uden moeien worden geregeld. Z(j hield xich overtuigd, dat het R(jk
na de oorlog
deelgenootach^p.
In de Troonrede van 23 Juli 1946 werd
ten aanzien van West-lndië verklaard, dat
wat reeds zonder grondwetswijziging ter
bevrediging vdn de drang naar vernieu
wing van de staatsinstellingen aldaaf zou
kunnen geschiede», ten spoedigste zou
worden bevordtrd. opdat Suriname en de
Nederlandse Antillen zouden kunnen be
ginnen met op i nieuwe voet eigen leven,
deelgenootschap in het Koninkrijk en In
het bijzonder him taak in eigen omgeving
Na dc pauze heeft dr PlesmaA het
vraagstuk van de aanleg van een centrale
luchthaven in We.«t-Nederland beschouwd.
Men zal altijd en:ge afstand over de
grond moetph rijden om-een luchthaven
te bereiken. De aansluiting op het andere
verkeer dient zo snel mogelljk 'e zijn.
Allerlei omstandigheden treden thans be
lemmerend op SchiphoL^heeft bijv 60
douaniers voor vialtatie*v»n de lucht
reizigers. Om technische rillenen moet
een luchthaven in een area® liggen, dat
vrij is van obstakels De opnvWjPK van
één centrale voor electriciteit is goed
koper dan Wanneer ieder voor zichzelf
electriciteit zou gaan opwekken.
Er zijn nu eenmaal projecten, die men
in het groot moet doen Wanneer
centra dicht bijeen liggen moet men
gezamenlijk werken, want* frequentie
van het luchtverkeer op één punt be-
t vordert de rendabiliteit van de onder
neming. Een dergelijke centrale lucht
haven wenst spr aangelegd te zien in
de steden-veel-hoek. die hij de stad
Holland heeft genoemd Vóór de oor
log was er een project voor een cen
trale luchthaven bij Alphen aan de
Rijn, doch grondboringen toonden aan.
dat de plaats voor e«n luchthaven
ongeschikt was.Nog gedurende de
oorlog zijn besprekingen gevoerd "nm.
te komen tot de aanleg van een cen=
trale luchthaven in de Zuid-oost-hoek
van de Haarlemmermeer, waar dezelf
de grondslag aanwezig is als op-»
Schiphol. Daar dient het luchtverkeer
zicA te centraliseren
/tan de hand van lantaarnplaatjes on
dersteunde dr I’lesman zijrt pleidooi Voor
deze centrale luchthaven, die hij „Bur-
gerveen" heeft genoemd Hij deelde mede,
dat de spoorwegen, de industrie, de pos
terijen en de'K.LM. voor dit plan zijn
gewonnen.
Indien de kosten voor uitbreiding van
Schiphpl die tot, stand moet komen,
terwijl er geregeld van het vliegveld
wordt gebruik gemaakt. hetgeeR zeer
kostbaar is. worden opgeteld bij de
kosten van aanleg van he* vliegveld
Schift een bij Rotterdam, zou men
150 fliilliocn besparen en de beschik
king verkrijgen over een luchthaven,
die voor het toekomstige luchtverkeer
spr illustreerde dit met enig$ cij
fers*— Tuinschoots voldoende is T^yee
luchthaven-v «Hus spr.. zijn niet
rendabel te maken, aanleg daarvan
moet Juj sterk ontraden Niettemin
drong hij aan op grondige studie van
dit probleem om voor teleurstellingen
gespaard te blijven.
Na afloop van zijn causerie werd de
vraag gesteld htfé dè K L M. staat tegen
over de héltcoptêre. Dr Plesman ant
woordde, dat hij het type zeer belangwek
kend acht. doch, dat het wellicht'over 10
a 15 jaar in de verkeersvlleg&ij bruikbaar
zal zijn; het type 1^ thans Ongeschikt o.a
voor gebruik tijdens de duisternis Het
zal evenwel geen aanleg va< kostbare
vliegvelden vereisen.
De voprzltter van f
Studiebelangen heeft
dank aan dr Plesman
zeer druk bezocht was, gt
Ï)E ONDERBROKEN DEBATTEN over
de jongste regeringsverklaring In-
z^e' de Indonesian problemen. hebben
nog niet de gelegenheid aan de Tweede
Kamer geboden om dieper in te gaan op
de voorstelling, welke de regering zich
maakt van de samenwerking der gebieds
delen Nederland. Indonesië. Suriname en
Curacao
De regering aprceltt niet van toekom
stige Unie-ministers. van een Unie-parle-
ment. een Unie-defensie. noch van een
verband tussen de buitenlandse politiek
van de Unie met de wereldorganisatie.
Prof. Romme dacht wel aan een centraal
college, boven de organen der gebiedsde
len. maar het debat wilde zich rondom dit
onderwerp niet concentreren.
I JE REGERING kwam met de gedachte
van een Staat als een twee-eenheid.
Enerzijds de federale Ver. Staten van In-
donescié en anderzijds de combinatie; Ne
derland. Suriname en Curacao
Eerlijk gezegd kunnen wij deze combi
natie allerminst bewonderen. De „werke
lijke" Unie' van twee zelfstandige Staten
wier grondgebieden aaneen sloten was in
dc staatkunde tot nu toe nooit een da
verend succes.
'De twee-eenheid. zoals
die voorstelt, is onbelangrijk en
ook onaanvaardbaar voor Surim
vooi 7
Suriname en Curt,—.
waardige en zelfstandige delen i.
Nederland en snet de Ver Staten
donesië van de gemeenschap van
zamcnlijke Koninkrijk. Dat is
menebest van Naties
Nederland. Suriname
men zich niet als staat
denken naast het andere lid
ten vun Indonesië.
\De\regeringsvisie lijkt ons geen oplos
sing Jr- brengen.
c. w.
Proces tegen Simon Sanchez
Maandag is een begin gemaakt met het
proces tegen Simon Sanchez, die beschul
digd wordt van een poging tot een staats
greep in Suriname. President van het hof
is mr Th. Heemskerk. De openbare aan
klager. rrir Grurfberg. hééft 14 getuigen
opgeroepen. terwUl mr H Bergen, de
verdediger, verschillende getuigen a de
charge zal doen horen. Van de overige
deelnemers aan de samenzwering zullen
slecht» 5 militairen en een politieman
worden berecht
•zigen. waaronder de
Koningin van Drente.
SteenwUk. werden
zitter van het Drents
■ns initiatief de hul-
tgenodigd om deel te
tervesperije".
de Vries voerde hier
Wens van Curasao
Minister Jonkman, voorzitter van de
conferentie, dankte in een hoffelijke rede,
waarin hij namens de Curacaoache dele
gatie meedeelde, dat naar haar oordeel
reeds vóór de staatkundige hervormingen
uit ten spoedigste in feite hervormin
gen noodxakelijk zijn, die de geltlkstan-
digheid van de Nederlandse Antillen en
Nederland erkennen en Aruba tot een I
zelfstandig. gelijkgerechtigd staatsdeel
maken, onafhankelijk v|tn de andere Ne-
derlandse Antillen.
De conferentie werd hierna voortgezet
in besloten vergadering.
In een causerie voor de Vereniging voor Studiebelangen van de
Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam heeft dr A. Plesman
betoogd, dat een'centraal vliegveld voor West-Nederland noodzakelijk
is en dat oplo.4ingen als Schiphol en Schieveen gezamenlijk
on-economisch zijnj
De rijkspolitie te Zoetermeer heeft het
geheimzinnige auto-ongeluk bij Zoeter
meer. dat aan de Haagse dierenarts dr P.
Roodzant het leven heeft gekost, tot op
heldering weten te brengen
Dr Rqpdzant had de 19-jarige I- G die
ten tijde van het ongeval achter het stuur
zat. als lifter uit Den Haag meegenomen.
Onderweg heeft G. de dierenarts gedwon
gen te stoppen en hem daarna buiten de
wagen beroofd Na de stevige worsteling,
die hieraan voorafging, nam dr R. op
nieuw achter het stuur plaats, waar G
hem echter wegsloeg De jongen greep het
stuur weer en in snelle vaart ging hij yr
van door. Op een bepaald ogenblik heeft
dr R die naast G. op de vuorbank zat.
weer getracht het stuur in handen te krij
gen. Tijdens dit gevecht*!s de wagen op
da scheidingsmuur gevlogen, van welke
gevolgen onze foto gisteren een beeld gaf.
De dader, die inmiddels een vollédige
bekentenis heeft afgelegd, is ter beschik
king van de Justitie gesteld en bevindt
zich thans in verzekerde bewaring
het materieel heeft het
:t door het stelsel van ge-
passagiers) op de
na 21 Mei 1946 tot
Hoen brieven te ver-
.den Wanneer de lucht vrij was. zou de
M nog meer kunnen uitbreiden
ettemin is het personeel, dat in 1939
"tond uit 1800 man. thans tot '8000 ne
gen. Met de sterkte van het personeel
Oost- en West-lndië mccgerckend. be-
het nu uit 11.000 man
heeft generaal
van generaal Dt
:hef van het Ameri-
■md. De senaat moet
bekrachtigen, voordat
xan aanvaarden.
KERKNÏEU
Med Herv Kerk. Aangenomen naar
Hooge-Zwaluwe (toez.) C. Sundemeijer te
Gorinchem.
Geref. Gemeenten. Tweetal te Benthui
zen D. L. Aangeenb^jsg te Dordrecht en
T. Dorresteijn te Opheuaden-
te wa<
e kir—
politierechter
grond enkele
werk-^
van
on-
1 worden
men tien
- I>e Br
Francis
iperheld
It. I
*-l „Dit
-»i G c
Medal
»c
bërs
van
dant
W. J. K.
door de c™
7e divisie
werden bijj
sistenten c
Diensten. De
loran
Het verl—
bijzondere
was zeer
dagen zullen de besprekingen worden
voortgezet tussen d,e beiderzijdse onder-
commandanten. ter regeLng van detail
punten. t
Maandagmiddag kwam de commandant
vn de 5de divisie T N I.. Djatikoesoe-
mo. met een Amerikaans vliegtuig uit
Djokja op het vliegveld te Soerabaja aan.
Hij zal. krachtens de bestandsovereen-
kornst. oen regeling treffen voor de
evacuatie van de republikeinse eenheden
uit de door de Nederlanders in Oost-Java
bezette gebieden.
