d
a
r
De Batayiase brief jubileert
Dé Delftse klokken zongen
Nieuwe actie van de NIWIN
voor gewonde militqiren
Onze buur in de hemelruimte
Doelverdedigerj van Ajax
rif
"1
Honderdmaal contact Gouda-Indië
Gedicht
van de week t
Watermolens en Watergeuzen
Vrede van Munster herdacht
Revalidisatie
De Planeet Mars
SMOKKELDE. DEVIEZEN
Zes maanden éffr31.500 htpete
Het Vraagstuk-Wereldhulptaal
"BATAVIASE BRIEF Nr. 100"
De honderd vol
L
GOUDSE SPETTERS
Vooruitzicht
Huishou delijke
voorlichting
-
Hoe waren
de Gouwenaars J
vroeger i -
ZATERDAG 31 JANUARI 1948
ERSTE BLAD, PAGINA 1
wil Vrj|di|mlddi| een beetje
bedroefd. Het had gehoord, dat. te
gen alle verwachting in. de Koningin de
plechtige Verdenking van de, vrede van
Monster iJde Nieuwe Kerk niet sou b(J-
L wonen, Gemeentewerken de Markt
so mooi had open gehouden om de- Ko
ninklijke stoet te ontvangen. Cr waren
'overal paaltjes get lagen en touwen ge
spannen. Nu hingen er alleen trosjes kin
deren aan. die ulch niet door een gemcht
uit het veld lieten slaan. Verder bleef het
«til om Hoge de Groot. Er snelden alleen
no on din wat hooggehoede heren door
de regen naar de ingang van de kerk. Of
er gleed een auto over het glimmende
yplavelsel. waarvoor de polltle-agenten ook
•1 niet veel belangstelling toonden
Maar Delft had dan toch ..de" herden
king op de dag zelve, dat dc vrede van
Munster drie eeuwen geleden zijn beslag
kreeg, en het gemeentebestuur had er een
landelijke manifestatie van wtllen maken.
Het wérd er één, maar mgt een weemoe
dig tintje
De grijze toren "van de Nieuwe Kerk.
die uit zijn galmgaten de vaderlandse lie
deren over de daken deed dartelen, ging
bijkan* schuil achter een scherm van
«triemende regenstralen
Binnen verzamelden zich de' genodigden
tegenover dc kansel onder het licht van
sterke lampen, waarin filmoperateurs hun
onbescheiden werk zo onopvallend moge
lijk waarnamen.
Het orgel jubelde oud-Nederlandse lie
deren in mars-metrum, begeleid door
hobo s trompetten en bazuinen. ..Wilt he
den nu treden" zong men zittend en toen
hield de loco-burgemeester, de heer J. A.
Lausberg. een korte openingsrede om de
plechtigheid in de Nieuwe Kerk te mo
tiveren. want in dit gebouw, zei hij. rust
hij. uie tachtig jaren vóór het feit. dat wij
herdenken, het eerst het zwaard opnam
om de rechten van de verdrukte Neder
landse landszaten te verdedigen en zonder
wiens idealisme, humaniteit, doorzettings
vermogen en organisatietalent deze strijd
nooit tot een goed einde zou zijn gebracht.
Oranje henjacht
„Lafe ons", zei hij. „daarom een eer
biedig saluut brengen aan de grootste
onder onze voorvaderen, aan wie wij
tevens ont "Vorstenhuis danken, symbool
onzer vrijheid en eenheid. Moge God ge
ven. dat wij nog lang geschaard mogen
blijven om de vertegenwoordigster van
dit Vorstenhuis, die ons nu reeds vijftig
jaren 1n omstandigheden, vaak weinig
minder moeilijk dan die. waéronder WiK
lem van Oranje zijn werk begon, heeft
geleld."
Nadat het Delftsch Klein Orkest onder
leiding van Piet Veenstra in het koor van
dc kerk de Suite in Bmineur van Bach.
f vrijwel vlekkeloos en klankrijk een
niet geringe prestatie voor een gezelschap
van amateurs ten gehore had gpbracht,
■was het woord aan de minister van O.K.
en W., dr J. J. Gielen, die de traditionele
geschiedboekjes. blijdschap over de vrede
van Munster ietwat temperde. Want het
moeizaam opgestelde tractaat met zijn 78
artikelen, waaraan zeven jaar is gewerkt
en dat bijna alles omvat wat al bij het
bestand van 1618 werd vastgesteld, viel
niet overal in de Nederlanden in zo goede
aarde als bij de schilder Jan Lievens en
de dichter Joost van den Vondel, die In
zijn „Leeuwendalers" spjrak van ..él pais
«n vree" en ..botertje tot de boom."
Géén botertje tot de boom
In Zeeland werd geen feestklank ge
hoord. terwijl «in Brabant en de andere
generaliteitslanden zelfs verslagenheid
heerste, want daar. zei de Katholieke
minister, die maar al te goed weet. dat
de Brabanders er een wrok uit over heb
ben gehouden, trad ,keen donker tijdperk
Jn van 150 lange jaren zonder recht van
medespreken. zonder de toch ook door hen
begeerde vrijheden." Zegt het ons niets,
dat Rembrandt zijn Eenheid vpp het Land"
(Museum Boymans) slechts in schets liet?
Rekening houdend selfa met de opvat
tingen van die dagen, meende de minister
de vraag te moeten stellen, of „Munster"
de toets van barmhartigheid en gerech
tigheid wél kon doorstaan.
Maar het gebeuren van 1648. betoogde
spr.. kan voor ons slechts aan betekenis
wiitnen. als wij no. in het huidige tijdvak,
ons, meer op de achtergrond er van- de
werkelijkheid^jezinnen dan op de idylle,
die van 'Amsterdamse makelij was en die
burgerrecht heeft gekregen, zozeer, dat
de feiten nu in blinkende klaarheid en
vanzelfsprekendheid op het veld der hjk-
torie vóór ons liggen Indien wij nu^na-
garfh, welk gebruik wij gemaaktbebben
van de vykregen vrijheid en -dnafhan-
kelijkheid?(dan mogen wij met gerustheid
verklaren, aldus spr dat ons volk er in
geslaagd is. de krachten, die in»de ..vader
Vooruitstrevende partij
voor wereldregering
Genoodzaakt door de drang der omstan
digheden en gezien de steeds toenemende
gevaren van een derde-wereldcatastrophe,
die de mensheid omringen, is onder boven
staande naam een partij opgericht, die in
de eerste plaats wil ijveren voor het vor
men van een door Internationale politie
gesteunde wereldregering met parlement,
waarin ook het vrouwelijk element ver-'
tëgenwoordigd moet zilsj Deze partij wil
wspenfabricage uitslijtend doen ge
schieden in opdracht ep onder toezicht
van een wereldregering.
Voorts staan op het program Inter
nationale regeling van grondstoffen- en
voedselverdeling, beslechting op vrede
lievende wijze van alle internationale ge
schillen. bevordering van invoering van
een wereldhulptaal, arbeidsmogelijkheid
voor ieder in elk iand, reorganisatie van
bank- en verzekeringswezen, ontwikkeling
van sociaal en cultureel leven met vol
ledige waarborg van vrije meningsuiting
op elk gebied met uitsluiting van elk*
„vorm van dictatuur
Het initiatief voor deze partij werd ge-
i npmen door A. Brakxhoofden. Den Haag,
V C. C. J. de L'Espipasse. Scheveningen.
fcej. C. C. H. Hissink, Haarlem. W. N. van
Jer Hout. Dbn Haag. mr L, B v. d. Muyj-
i zenberg. Den Haag. mej. J. Ie Rutte. Gro
ningen. mevr. Th. Zwollo-Reuvekamp
Gflte te Oosterbeek en mevr. H. Meyers-
Kehrer. Groot Hertoginnelsan 36a, Bus-
sum. die het secretariaat op zich heeft
genomen.
Koekjes voor de maarschalk
Een EngeUp vrouw te Bridgend (Gla
morgan. Wales) had medelijden opgevat
voor een der bewoners van het kamp voor
Duitse krijgsgevangenen 1" haar woon
plaats, een oude man op krukken, die zo
erf eenzaam scheer^ te zijn. Zij bakte wat
koek en deed dit aan het kamp voor de
oude man Öezorgen. Enige dagen later
ontving zij een portretje van de krljgsge-
vangene met ala begeleidend schrijven
Ik verzoek u dit kleine geschenkje te
Upnvaarden als een blijk van mijn dank-
/baarheid. Dit ia alles wat ik u kan aanbte-
Het briefje was Ondertekend von
[gtedt, veldmaarschalk.
des vaderlands" schuilden, tot ontplooiing
te brengen. De doorwerking van de de
mocratische beginselen, die aan onze 80-
jarige worsteling h^ar élan gaven, en die
dc richtlijnen van pns staatsbestel zouden
blijven aangeven, hebben vooral in de
laatste eeuw tot een welvaartspolitiek en
een burgerlijke vrijheid gevoerd, die ons
land hebben gemaakt tot een rijk, waarin
het goed wonen wat en ls.
De minister weerstond de verleiding
om de parallel tussen 1646 en 1948 door
te trekken. Maar wel wee» hij er op, dat
1948 evenmin als 1648 een idylle kan wor
den genoemd, ook al zal het voor het na
geslacht misschien eenmaal zo schijnen,
omdat zij het kostbare erfgoed der vade
ren onder zelfstandigheid na de. Duitse
overheersing heeft herwonnen.
De slotwoorden sprak de voorzitter van
de Stichting. Het Princenhof, nadat Dick
Janaz. Zwart de pijpen .van het grote orgel
had laten jubelen.
Directeur Nico Verhoeff voerde in het
koor toen nog het mannenkoor Die
Delftache Sangheri aan om een toepas
selijke compositie van Richard Hoi uit de
vergetelhéid te wekken. De Rota in Zee.,
met de slotwoorden:
In windgeloei en golfgeklots
Zij Nederland Europa's rota.
Alle stemmen van mens ^n instrument,
verenigden zich tenslotte in het Wilhelmus.
En buiten, onder een opgektaqrd zwerk,
zong de toren door.
Voor zijn klasse kreeg
schoolmeester pak slaag
Ten aanschouwe.van «zijn gehel/ klasse
kreeg een achoolmee^jer uu/"Abcoude
enige tijd geleden tten-BaJk-ilag van de
woedende vader van een zijner leerlingen.
Het dochtertje van de gebergde vader
was thuisgekomen met de mededel.ng.
dat meester haar met een stok geslagen
had Ogenblikkelijk was vader erop uitge
trokken om deze miahandelingxte wreken.
Hu deed dit midden onder «c%>oltiid en
nogal hardhandig, zodat de onderwlizer
zich onder behandeling van een dokter
moest stellen.
Later bleek, dat het dochtertje had ge
logen! Zij waa niet geslagen
Drie we'tèn gevangenisstraf had de po
litierechter voor dit ..achoolvergrijp" op
gelegd.
Omdat het zo lang geleden Ia èn omdat
de familie inmiddels uit Abcoude is ve.-
trokken. zodat geen kans op herhaling
bestaat, wilde de 'procureur-generaal van
het Amsterdamse Gerechtshof, waar de
onstuimige -vader in beroep was gegaan
volstaan met een eis van vijftig gulden^
De vader betuigde voor deze milde eis
zijn dank enl beloofde beterschap.
-WILLEM RAVELLI NAAR
ZWITSERLAND.
Ohze landgenoot Willem Ravelll ia gis
teren naar Zwitserland.vertrokken voor
het geven van enkele liederen-avonden
te Davos en andere plaatsen- Het hoogte-
ipunt van deze tournee ia zijn medewerking
•an de Misga Solemnia van Beethoven, die
in Chur zal worden uitgevoerd en waar
aan verder medewerken Elsa Cavetti. He-
lene Fahrm en de tenor Julius Patzak-
I MK- Dit nieuwe model
1946. dezer dagen te
Londen gedemonstreerd,
heefthgeen benzine van
node om te kunnen
rijden doch net a's
een fiets mankracht.
Het is een aluminium
wagenjje. dat aan twee
personen plaats biedt
en het kan een snelheid
tan 45 km per uur,
bereiken.
De N.I.W.I.N. tal dextr dkgen een groot-
scheepte actie beginnen n-n bate van de
gewonde en invalide mllJalren in de hos
pitalen In Indië. Deze jfctle zal de naam
dragen ..Actie aandelei^mevrouw Spoor".
De bedoeling la asnraen van 1 te ver
kopen. waarvan de,.jjpbrrngst trr beschik
king zal worden gesteld, hetzij in geld.
hetzij In voor dit gekoehte goederen,
van de commissie mevrouw Spoor in Ba-
tavia.
Dc actie beoogt ten eerste het verstre
ken van radio-installaties aan de hnspita-
len^Vervolgepz zullen de grtd^^worden
gebruikt Vjfcr de geschenkendienSF die tot
doel heeft de patiënten op dagezi. die voor
henzelf belangrijk zijn. dus op verjaarda
gen. trouwdatum enz enz. een kleine at
tentie te Bewijzen. Eh fen derde bedoelt
de actie het inzamelen van gelden ten be
hoeve van de revalidisatie der patiënten
Deze revalidisatie heeft een drieledig
doel.
Ten eerste: het zo spoedig mogelijk weer
terugbrengen in het arbeidsproces van de
Pdezc wonderlijke Januarimaand met
zijn recórds aan neerslag, wind en
hoge temperaturen, was het door de over
vloedige bewolking een zeldzaamheid, als
we eens de sterrenhemel ongehinderd
konden bezien.
Maar als we op een wolkenloze avond
de blik richtten naar het Oostelijk deel
van het uitspansel, dan werden we
getroffen door een rode ster. bij twee
witte. We zagen Mars bij de Tweelingen,
Castor en Pollux, een planeet of dwaal
ster bij ttoee vaste sterren of zonnen, een
zuster van de Aarde bij twee ooms.
De planeten en hun loop
Zoals da Aarde in een bepaalde tijd
(een Jaar) een baan besehrijft om de, zon,
worden door vele andere donkere he'rrfbl-
lichamen bsnen doorlopen om de zon. op
verschillende afstanden en in,verschillen
de tijden. Er zijn er twee. dié «Jichter bij
de zon draaien, de binnenplaneten. Mer-
curius en Venus; er zijn er talloze, die
een grotere baan doorlopen, de buiten-
planeten. waarvan de grootste tot nu toe
bekende zijn in volgorde van zons
afstand —'Mars. Jupiter, Saturnus, Ura-
nus. Neptunus en Pluto
Mars is dus de buiten-buur van de
Aarde en terwijl we do binnenplaneten
steeda links en rechts (of voor en achter)
de zon zien bewegen, terwijl we ze nooit
tegenover.de zon zien staan, zpdat ze of
morgenster zijn aan de Oostelijke
morgenhemcl óf avondster 'aan de
Westelijke avondhemel zo kunnen we
Mars ook wel tegenover de zon zien. d.w.z.
des nachts hoog aan de Zuidelijke hemel
Staat Mars te middernacht juist in het
Zuiden, op het hoogste punt van zijn dage
lijkse rondgang, dan staat dus de Aarde
tussen Zon en Mars in. Dan staan (te
beide planeten aan dezelfde kant van de
zon. Dan kan ook de afstand het kleinst
zijn.
Daarbij komt nog het volgende De
Aardbaan is niet cirkelvormig, maar heeft
de gedaante van een ellipa en wel met
een kleine excentriciteit. Het verschil
tussen de langste as en de kortste is vrij
gering. Ook de Marsbaan is ellipsvormig,
maar met groter verachll tussen lange en
korte as Daardoor kan de afstand van
onze Aarde tot deze buur zeer verschil
lend zijn. In het zeldzame geval, dat Mar»
het dichtst de zon genaderd is en tege
lijkertijd de Aarde zo d,icht mogelijk bij
de warmtebron staat, is de afstand het
geringste, n 1. ..slechts 56 000 000 km De
maximale afstand la bijna 400 000 000 km
en wel als Mars en Aarde de zon tussen
zich hebben en beide zo ver mogelijk van
de zon «taan.
Doordat Marsbagn en Aardbaan niet
geheel in hetzelfde vlak liggen, zijn ook
de afstanden telkens verschillend.
Mars als lichtweerkaatser
Het zal duidelijk zijn, datmok telkens de
helderheid varieert, waarmee wij dexe
door de ion verlichte bol waarnemen.
Deze ..«ter" kan driemaal zo helder zijn
als Sirius. onze helderste vaste ster: Al
leen Venus kan in haar gunstigste positie
ons meer licht toezenden eveneens ge
leend zonlicht.
Door die plaats buiten de; Aardbaan
kunnen wij ook nooit tegèn de donkere
Marshelft kijken. Een totale reeks van
schijngestalten of fazen, als bij de Maan
en bij Venus, zullen we dus bij M«rt
nooit kunnen waarnemen. Wel zien we
nu en dan niet de hele verlichte Mars
helft, doordat we «ven opzij kijken. Dan
ls de schijf niet é*n cirkel en lijkt op de
maan, op zijn hoogst 3 dagen vóór of 3
dagen nè volle maan.
Wanneer we de plaats van Mars tussen
de vaste sterren nacht na nacht nauw
keurig vaststellen, zullen wij tien. dat hij
zich verplaatst. Daarom ia het geen vaste
ster Maar dte beweging ia niet regelmatig,
schijnt zelfs van tijd tót tijd grillig. Dat
verklaart de al oude naam dwaalster.
Natuurlijk ls dit alles gezichtsbedrog.
Het verschil in werkelijke snelheid van
Mars in zijn baan daargelaten, veroor
zaakt door het verschil in zonsafstand
(dichter bij de zon sneller, verder v.)n dc
zon langzamer) is die schijnbare vertra
ging en versnelling een gevolg van onze
eigen verplaatsing, van de jaarbaan van
de Aarde. Deze heeft ook tot gevolg, dat
wij Mars niet steeds in dezelfde richting
zien bewegen, nu eens ..vooruit dan
..achteruit of rechts en links, wat we
noemen rechtlopend en teruglopend.
Mars' kleur en vorm
Lagen Aardbaan en Marsbaan precies in
hetzelfde vlak. dan zou Mars precies op
zUn schreden terugkeren, om na eën be
paalde tijd weer over dezelfde lijn aan
de hemel verder te gaap Nu echter dc ba
nen een hoek maken, Vertoont de aan het
hemelgewelf door Mars dooflopen lijn een
s-vorm. De door andere planeten gekken
de lijnen kunnen zeer' grillig zijn. lussen
vertónen. al naar de hoek tussen Aardbaan
en planetenbaan. Mercurius. de kleinste
binnenplaneet, doorloopt (schijnbaar) niet
steeds dezelfde rechte lijn heen en weer.
inks en recht^ yan de zon. in een grillige
lussenfiguur danst rfij jaarlijks'om de zon.
Dank zij de grotere hoek, dit iijn baan
maakt met onze Aardbaan. Met het onge
wapend oog zien we Mars slechts als een
lichtstip, nu eens helderder, dan weer
zwakker, altijd rood van kleur vurig IPst
is deze eigenschap, die hem bij de oudeiS.
de naam van hun oorlogsgod bezorgde
Zodra men echter een kijker op de ster
ren richten kon Gallilei was de ccra'e
ontdekte men een- llchfcnde schijf met
grillige, veranderende vlekken. Het was
onze Huygens. die de eerste betrouwbare
tekening van deze planeet vervaard gd
en in de tijd. dat de grote Franse astro
noom en popularisator werkte. in de
tweede helft van de vorige eeuw. heeft
men lang beter kaarten kunnfc 'maken
van Marg dan van de .Poolgebieden van
onze eigen Aarde Dat ia nu na de *u -
cessen der poolvorsers in deze eeuw wc!
anders fceworden. maar ook de kennis om
trent Mars is gestadig toegenomen
L.
gewonde, zieke of invalide militairen-
Ten tweede: het wegnemen van hun
sociale zorgen
Ten derde: het wegnemen van een even
tueel ontstaan gevoel van minderwaar
digheid
Dit werk dient reeds in de hoyjitalen in,
Indie tc beginnen. Hiervoor is venwel
veel materiaal .nodie sportartikelen,*
werktuigen, gereedschappen, materialen
enz.
De kisten, die de NIWIN. dank zij het
initiatief van het Nederlandse NIWIN-co-
mité in Zweden zal samenstellen voor dit
doel bevatten allerhande artikelen: kleur
potloden. timmergereedschap, een volle
dig- uitrusting voor metaalbtwerklng en
'duizend andere zaken Zoveel, dat. wan-
neep een ..kist" compleet is. 200 a 300 in
validen materiaal hebben om weer te le
ren hun ledematen te gebruiken en hun
oude handigheid terug te winnen
Het doel is thans vijftig van dergelijke
kisten samen tc stellen en tc verspreiden
over dc hospitalen in Indié.
I'ndië-debatten
- 'Regering antwoordt
Dinsdag
Hadden de vijf sprekers, die Donderdag
in de Tweede Kamer het woord voerden
tezamen zes uren nodig, gistermiddag
gebruikte een even groot aantal sprekers
-lechts twee uur Hoewel derhalve ruim
schoot* tijd over was voor minister Jorik-
man om ie antwoorden, vroeg deze mr
Van Schaik verlof zijn gegevens te mogen
ordenen en Dinsdag dc Kamer zijn ant
woord te mogen geven
Niet minder dan drie communisten
vroegen de aandacht.' Of zij die aandacht
kregen, valt. gezien het gering aantal
Kamerleden, dat aanwezig was. te be
twijfelen
De heer Hoogcarspel kon sich noch mef
de motie-Schouten te koloniale stijl
noch met de motie-Romme verenigen,
weshalve hij self een motie Indiende. In
stelling van het Collegiaal Orgaan b(j K.B.
kon de communistische afgevaardigde niet
gedogen. HU vroeg In andere bewoordin
gen dan de heer Schouten dat had gedaan.
Instelling bU wet.
De heer De Groot kwam met een lawine
van woorden, waarin bekende klanken
vielen te beluisteren voor hen. die deze
communist meer hebben gehoord. In
Nederland wordt een ..geborneerde pro
vinciale politiek" gevoerd en om Lingga-
rjati heerst ..gejengel, gepingei en getreu
zel Hij wenste verder te weten, of er
op Celebes. Nieuw Guinee en Borneo
Amerikaanse luchtbases zijn aangelegd en
was van oordeel, dat de commissie voor
goede diensten onder het dekmantel van
dc Veiligheidsraad op Amerikaans-impe
rialistische %vijze heeft gewerkt Voorts
Mg hij gharne. dat de polit^ke onder-
De 37-jarife Amsterdamse groealeg reaaler en exporteur G. P. K beter bekend als
doelverdediger van Ajax. is gistermiddag wegens overtredingen van de devleten-
voorsehrlfteft door de economische polltlereohter te Amsterdam veroordeeld tot aea
maanden gevangenisstraf met aftrek \aa voorarrest en een boete .van 31.IM, subsidiair
1^4 maanden hechtenla.
Dc o'fficler van Juétitle. mr A. Reigersman, sei ln styn requisitoir: Om in sporttermen
te blijven: K. verdedigt giek hier voer een uitverkocht huia. Er aijn meer van deze saken
gewest, maar nimmrr waa dejpublleke belangstelling so groot. Dat komt omdat hier
thans terechtstaat de keeper van Ajax. die Iedere Zondag door dularnden wordt toege>
juicht. Dete sportsman heeft aieh in het maatschappelijk leven helaas nlat aan de sper-
tirve regels gehouden. HU geniet een sekere populariteit bU het pnbllek en hU had^sleh
tevoren bewnst moeten sijn. dat hem dst extra plichten oplegt. HU heaft dia pllehten
echter sekrameltyk verwaarloosd. Mr Reigersman eisle daarom I maanden gevangcqli-
straf en 46.IM gutden boete, subsidiair aea maanden
export van
iet andhee
dgn-oen-X
hij ar t*nJ
K. legde zich toe op de export van
groente in samenwerking met
groentehandelaren. Het fruit en
te, die hij ekporteerde, zond hij
Gepe Smith Ltd. Als ingeschrevene
Londen, waar hij woonde hij kwam
iedere Zondag pér vliegtuig over om het
doel van ^jax te verdedigen zei hij
gemeend te hebben, dat hij zich niet aan
het Nederlandse vergunniMsatelsel hoefde
te houden
Met J. M. van H.. een bollenhandelaar
uit Sassenheim. en de groentehandelaar
P. uit Amsterdam, dreef hij een levendige
handel in zwarte ponden. Hij betaalde Van
H. in Nederlands geld voor ponden, die
de'ze in EngeJund bezat en smokkelde ook
ponden ons land binnen, waarvan hij er
onder meer duizend aan P voor de ver
koop ter hand stelde ln totaal kocht of
verhandelde hij vqor SO.OOtJ aan zwarte
ponden.
Toen .verleden Jaar hrt Nederlands Elf
tal naar Liverpoal ging em daar de strUd
aan te binden.tegen de Engelse profs, le
verde Keiier de lAen van de Nederlandse
nationale voetbalploeg in totaal 56 ponden
plegen 26'per stuk.
Mr Ifassoldt vreet hem. waarom hU «U*1
voetbalkameraden deze ponden niet tegen
de normale koera had afgestaan, hetgeen
een sportievere geste sou sUnteweeat.
Ja Ik had ze mizsehien beter voer
niets kunnen geven. Dat sou nog sportie
ver zij a geweeat.
De verdachte verweerde zich voorts
dqgr te zeggen, dat alle devlezenbepalin-
gen de handel bijzonder in de weg «ton
den. Hij zei niet uit winstbejag te hebben
gehandeld en steeds een eerlijk zakenman
te zUn geweest, die echter in financieie 1
Gcdaqhteniskerk voor moeders
Vlak na de bevrjjding gingen er «tem
men op. die vondem dat er voor Ag Ne
derlandse vrouw een monument behoorde
te worden opgericht wegen* haar dapper
heid tijdens de bezetting betoond. In de
practijk ls daarvan niets terecht gekomen
men li het aandeel, dat de vrouw aan
de bevrijding heeft gehad. eigeniUk al Ver
geten.
Niet alzo In Engeland. Bisschop dr Geof
frey Lunt van de Anglicaanse kerk. de En
gelse staatskerk, heeft aangekondigd, dat in
de parochie Salisbury éen nieuwe kerk zal
worden gebouwd, die „de kerk van St
Marie van Nazareth" zal worden genoemd.
Deze. kerk is bedoeld als een monumint
voor de moeders in Engeland voor haar
harde, onzelfzuchtige arbeid tijdens de»
oorlog en haar nauwelijks minder 'harde
arbeid li] tijd van vrede verricht.
moeilijkheden geraakte en toen het «n« gat
met de andere trachtte te stoppen
Als ik het Engelse geld niet recht
matig kon verkrijgen zoals dat met alle
beperkende maatregelen thans had moe
ien geschieden, dan zorgde lk. dat ik het
kreeg op een wijze, die ik voor mijn ge
weten ktttJ verantwoorden. Ik heb nooit
iemand 'Jppgclicht.
U wist overigens heel goed hoe de
bal rolde, merkte de president op
Maar ik maakte ook wel fouten, re
pliceerde Keizer.
In het pleidooi bracht mr Stibbe. raads
man van verdachte, naar voren, dat aan
vankelijk een loffelijk InitiaMef had ge
toond als exporteur. In die perste maan
den heeft hij de Nederlamfte deviezën-
schatklst met 15.060 pond styling verriikt
Later derailleerde hij, maar niet ala
schartelaar In deviezen, maar qls een za
kenman. wiens handelstransacties spaak
liepen
Voorber,idtno,n foor Camoftl.
Eng. amateurgjloeg op
Olympische Dag
Het Britse Olympische voetbalcomité
heeft de Nederlandse uitnodiging, om een
Brits pmateur-elftal naar Nederland af tav
vaardigen voor een vëedstrijd tegen een
Bondsploeg op 20 Juni (Olympische Dag),
aangenomen.
OrriCIELE PUBLICATIE
Ooer detaillisten In te leveren bennen voor
de week van l t/u» 1 Febtuarl i»«
Cacao- NS alg„ SIS alg. ft rts.). Rts.b. CIS
(I rts.). Te verstrekk. no. coup C Sft Aflou.
week t^is Novembèr IM7. Kaas: i«« alg.
IL/Ï0' 131 "rU>- ren. fi rt'«.).
IM4 kaas (2 rts). Rts.b. c SS (1 rts Te ver
strekk. no. coup. C SOO. c «01 AIloss. week
4 -10 en 11—24 Jan. 41 Tabak (Gros
siers): Coupures C 177. 57S. Xtlt. X 215 Te
verstrekk. no. coup. G 141. Afloss week 4—IS
Jan 41 Brood:. MS alg. (li rta.j. 14* alg.
(I rts.). Cl» alg.. lil alg.. Ml alg «11 alg..
«4t alg. (4 rts). 135 res. rts.). 131 res
«34 ies (4 ita.), 1143 brood (I rts). Rts.b.
G 21 (4 its.) nw. bonnen voor brood en
voor brood ot vermicelli. Coup. X112. X
213- Te verstrekk. no. coup. D «77. D «7».
DS7S. Gebakbloem I (bakkeis/banketbak
kers): 111 kig. (i rts). ui alg. Rts.b. FB (I
rts.). Coup. X, 142. C S7J. C 513. Te verstrekk
no. coup. C 574. GebakbloeAji II (bakkers/
banketbakkei*) 141 atg.. «41 alg Rts.b. FB
Coup.. X 142. C 515. Te verstrekk. no coup
C 5S4 Gebak I ill alg. su alg. Rts b FB
(I rtS.) Te verstrekk. no. coup. C575. C 512
Gebak II: MI alg «41 alg. Rts.b. FH (1 rts.).
re verstiekk. no coup. C 5»5. C «fl? Boter/
Margarine Vet: 121 botei«21 boter. i«4l
boter (1 i ts.). Rts.b. G 31 rts 12» boter
(1 rts.) S2S boter rts.). 1042 margarine
(1 rts.). Rts.b. G 32 f rts). Restant Stl boter.
1»3» boter. BM boter. SB* boterits.), flll
boter i rta.). 1122 margarine (l rts.). Ta
verafrekk. no. poup. c 517 ofec 5»l. vlees*
us vlees (i rts.), 127 vlees (3 rts.k «25 vlees.
«27 vlees (I rts.). )M! vlees. (I rts). It4l vl.
II rts Rts.b. G 51 (t rts.). Coup. X 202. X 224.
c 54». C 550. cm, CMS. C SIS. Vleeswaren:
12S vlees (1 rts.). 127 vleea (3 rts.). «2S vlees'.
«27 vlees (l rts.). 1M1 vlees (2 rts.), 104« vlees
(2 rts.). Rta.b. G 51 (1 rts.). Restant OM vlees
(I rts.). orr vlees (3 rts.). 5M vl„ 507 vl„ (l
rts.). 1031 vl. (3 rts.). 1035 vlees (2 rts.).
Textiel: Je verstrekk. no. coup. COM. CIIO.
Detaillisten: Toewijzingen Dlit-x MD 05 A B
C.D.E.r.G.H. van- VA 70S I en 5 pnt. C 02.
D 01 l an 10 pm ConfectlebedrUven/Contec-
tlonneur*. Machtigingen Confectie. Voor hen
waarvoor deze week is aangewezen. Brand
stoffen Industriekolen' Coup BC b E. verbr.
Ceen vervanglngotoewljzlngen Brandatoffea-
TA 707. 70. 77 BV (3 rta.). TB 707. 78 BV (3 rtC.L
WA 707 1 t/m 12e per (1 rta WB 707, t/m
12e per rts.). rantsoenbonnen l
1047-1041
Die artikelen wdarvoor geen aCoasingawe^l
Is genoemd, moeten worden Ingeleverd in*-
veelvouden van 10 rantsoenen. Brood in
veelvouden van «»o rl*. Bakkers die op de>
gebakbonnen broqdbloem Wensen te betrek,
ken. dienen deze tezamen met de
broodbonnen In te laveren m" eei
vangstbewfya MDW-ts. Wensen zij gebak of
gebakbloemcoupure* dan moeten ze worden
ingeleverd met een ontvangstbewijs MD
ESPERANTI
INTÖHüZKJ
KJE
Prinses Elizpbeth vin
Engeland ontutüp ter
oelegenheid tiari haj^
huwelijk in Novep
tan de domtntp
koloniën^4njfgrooti I
a a n (qJjjsre r d t ufr z a a m d e
Ifttnrmtdd/len. die op
iet Brils^iland moes-
frden verdeeld
onSër ouden van dagen
en armlastige wedu
wen met kind eren. De
Vrouwelijke Vrijwil
lig e Dienst (WV-S.i
heeft da geschenken
in het Buckingham
Palace. onder persoon,
lük toezicht t-an de
prinses (die PU elk
pakketje ,een briefje
schreef), ter verzen
ding gereedgemaakt.
*1
Vervolg.
leven In'de tijd van belangrijke. In-
Iternationale conferenties De belang
rijk/ redevoeringen worden in vijf talen
iroken' Engels. Frans. Rusaisch. Spaans
Chinees. Wat een tijdverlies En. zouden
de heren elkaaf steeds goed .begrijpen?
Men is soms geneigd om deze vraag met
„neen" te beantwoorden. Talrijk zijn de In
omloop zijnde anecdotea over het moderne
Babel, zoais men de vergaderingen van
de UN O. zou kunnen noemen. Ia het
elgertlijk niet treurig, dat de groten der
aarde, die het lot van de mensheid in
zekere zin in handen hebben, elkaar fei
telijk niet verstaan, en op vertalingen door
derden ?ijp aangewezen? Zou er al niet
veel gewonnen zijn. wanneer de heren in
de internationale zittingen werkelijk
direct „van man tot man" met elkaar zou
den kunnen spreken?
Zeker, er zijn ook in de regeringskringen
.van verscheidene tanden hooggeplaatsten.
lie het Esperanto meester zijn. Onder de
150 gedeputeerden van hel Hongaarse Par-
'iement bevinden zfch zeHs 35 Esperantis
ten. die tezamen een Parlementaire Espe-
ranto-groep vormen. Dst Tï*»op zichzelf
echter niet genoeg. Esperanto vraagt «rom
practisch gebruikt te worden, niet alleen
door werkers van hoofd en hand In in
ternationale vriendschap, door geleerden
in dienst van de wetenschap, en door han
del en industrie ten'bgte van Internatio
naal zakenverkeer, maar ook door de re
geringen en vertegenwoordigers dor Ver-^
ilgde Naties in hun taternationale be/
kingen.
'j willen hiar wijzen op het tiend*
ilinnse Esperanto-eongres. dat ver-
ii J^ar In April te Rio de Janeiro
iats vond. VqorzltteT van dit congTea
was de vroegere minister van Binnen-
idse 7«ken. Jose Carlos de Mscedo
taes Het era-comité bestond uit ver
schillende ministers, de «artsbisschop en
de burgemeester ven Rld de Janeiro, be
ls velg leden der Braziliaanse rege-
I kn andye vooraanstaande personen
rlltlrigen^van het congres werden ge-
houdekTn de prachtige salon van net
Peleis ytamarati. de raadskamer van het
ministelie van Buitenlandse Zaken Door
T wa* een «peciaal postkantoor ge-
instanlerd. waqg o a postzeggla verkocht
werden met de beeltenis van ür L L Za-
menhof. dp schepper van het Esperanto.
Een ander belangrijk feit is. dat in En
geland hel Aantal Esperantisten inde
achter ons liggende oorlogsjaren verdub-
beid ti. en nog gestadig groeit Het rijn
niet alleen nlet-Engelssprekenden. die als
wereldhulptaal Esperanto prefereren bo
ven Engels Ook in het oude Albion zelf
gaat een roep om Esperanto uit. H«t vol
gende citaat is ontleend aan een artikel
van een Engelse rector, onlangs In een
Engels, opvoedkundig blad verschenen:
„Om een ander volk te kunnen begrij
pen is het nodig de taal van dat volk
grondig te kennen, goed op de hoogte te
zijn van zijn literatuur, en een behoorlijk
lange tijd in het land zelf te hebben door
gebracht. Maar welk een gering pércentage
van onpe kinderen bereikt ooit dit allea
in hun volwassen worden, na Jaren be
steed te hebben ean pogingen om de ele
menten var) één bf hoogstens twee vreem
de talen té gaan beheersen. Een interna
tionale hulptaal is de enige oplossing van
dit probleem. Vele zUn de oplossingen, die
voorgesteld werden en worden, mur
slechts één ervan U beproefd, volledig ge
test. en volkomen geslaagd bevonden
Esperanto! Het heeft geen concurrent en
zal er waarschijnlijk nooit één hebben.
Esperanto is-geen theorie, maar een feit.
Het ia een lévende taal. alom ter wereld
■esproken, geschreven en geleren door
vele mensen van verschillend taalgebruik.
Eaperantlsten worden in practiach elk land
gevonden Het d«>el ven dit artikel Is ech
ter niet de Efperanto-beweglng te be
schrijven. noch hrt kolossale voordeel te
bespreken, dat ïtjn universele aanvaar
ding en toepaasing zou brengen maar
veeleer, om de aandacht der onderwij
zers te vestigen op de verdiensten van
Esperanto als een ernstig studle-obtect,
zowel voor henzelf als voor hun leerlin
gen"
(Wordt vervolgd)
Correspondentie «en:
„La" Kvar Delei toj",
4 Dubbeldam. A 335.
ZATERDAG 31 JANUARI 1948
T
GOUDSCHE COURANT.
TWEEDE BLAD, PAGINA I
ZO ben ik due aan
mijn honderdste
Gouds-Bataviase brief
toe gekomen. Een ju
bileum dus. in zekere zin. Als
„100" een» goed aankijk, sta
lijk zelf een beetje verbaasd van.
Ik herinner me nog goed de maand M/i
1946. toen na enige voorafgaande
soonlijke correspondentie de reda"
van de krant «ntl polste over/ het ondfr-
werp: brieven over ln. Indonesië verbf"
vende stadgenoten. Ik waa toen manai_
van het Batavia-bureau van het Ameri
kaanse nieuwsagentschap „United Press".
Dat was een baan. waar ik „al meer dan
m'n twee handen aan vol had»en waarin
ik werd geholpen door mijn' vrouw, die
als secretareaae op m'n kantoor werkte,
met nog een paar Chinese klerken vooj,
vertaal- en tikwerk. Eigenlijk had ik vodr-
het schrijven van die Bataviase brieven
geen tijd. maar toch sprak het heel Merk
tot me om nu als correspondent te gaan
werkea voor de,krant, waar ik In 1929 in
dieïlst wa; als leerllng-halfwas-frroek-.jg
-fc-an-een-typograaf, onder mannen als IW
Verkaaik. Piet van der Mljde. de twee
ouderen. Blanken en Boere. voorts Keea
Schouten, Isaac Wolff en sfnderen. Ik
keek de kring vrfn Gouwenaars ln Indië
d.w.z. in Batavia die tlK kende eens
goed rond. Hot waren er.nyaar een paar:
luitenant Bréemah. Harry Koert» en zijn
vrouw. Gerard Endenburg en zijn vrouw
Gerda Zanem Gérard Dogterom en echt
genote en gimon Laugeman. Ik geloof,
dtft ze dat kllemaal wel waren, toen lp
Mel-Juni 1946. Hun leven en werken in
een paar brieyen te beschrijven leek me
niet «o'n heksentoer en ik liet de redactie
dus weten, dat ik „het wel zou doen
Maar die „paar brieven" zijn er pu al
honderd geworden Naast me op m'n
schrijftafel liggen drie dikke mappen. Ze
bevatten de cerrespoqdentie. die ik naar
aanleiding van de Bataviase brieven met.
de krant heb gevoerd, maar ook de copleën
van alle honderd brieven zelf en alle losse
Goudse nieuwtjes, die ik zo tuisen neus
en lippen at en toe ook nog wel eens aan
de krant heb gestutfrd. Alles bij elkaar
bevatten deze honderd Bataviase brieven
enige honderden Goudse namen, die met
de geschiedenis van deze archipeh nu zUn
samengevlochten en vooral als ik dat be
denk. terwijl ik naar die drie mappen
kijk. word ik .er toch wel even Mil van.
GOUDSE HART SPRAK
U weet dat niet zo. maar zelfs journa
listen lijden aan een soort beroepsziekte.
Sommigen van ons tenminste, die heel
veel schrijven. Want de productie van alle
krantenschrijvers is niet gelijk. Iemand,
die een paar „keren per maand een artikel
schrijft. Is ook journalist. Zij onder ons.
die veel op papier ietten. lopen gevaar
zich uit of leeg te schrijven. Op een ge
geven moment wil het dan helemaal niet
meer. of het jehalte van het geschrevene
vermindert, ban moeten zé er een poosje
uitschelden. Ik heb dat ook wel eens ge
had. met betrekking tot het grot^Indo-
neaische onderwerp: het politieke draag
stuk. Maar ik heb het nimmer ervarfn als
het ging om de brieven over de Gouwe
naars in Indië. Daarvoor heb ik altijd
materiaal genoeg gehad, meer foms dan
ik kon verwerken. En ik heb jegens de
Bataviase brieven ook nimmer de tegen
zin toeschrijven'gevoeld, die ik, soms had
als het nodig was een artikel over b.v^
de politieke ontwikkelingen samen te
stellen. De Batkviase brievenhebben ln
mijn vele werk altijd een bijzondere
plaats Ingenomen en zo konden het er
eigenlijk gerrtakkëlijk honder(i„worden en
dit cijfer zal. ala het aan mij ligt. in dit
en wellicht ook nod het yolgcndd jaar on
getwijfeld steeds «btpr worden. J
Ds paar brl$*en die ik Aanvankelijk
zou schrijven, worden er misschien wel,
een paar honderd, want ik ben niet van
plan om met de BataViase brieven op te
houden, zolang er Gouwenaars in Indone
sië xJJn en dat ka'n nog wel eqn poosje
dnren.
Natuurlijk ben ik niet de enige die
hierover wat te zeggen heeft. De redactie
in Gouda beslist uiteindelijk, wanneer ik
met de Bataviase brieven moet uitschei
den. maar ik heb niet het gevoel, dat dat
harerzijds zal gebeuren (Inderdaad - Re
dactie). Eri dan zijn er allerijl deels
onvoorzienbare omstandlgfiéden. waar
door lk zelf gedwongen zou kunnen wor
den het schrijven van de Bataviase brie-
Bij deze Jubileumbrie/ behoef
een woord van de redactie en na
tuurlijk ook een foto t»an Jan
Bouwer, dje nu al anderhalf jaar
vertelt over de Gouwenaars in
Indie. Stellig mede namens de vele
trouwq lezers van de Bataviase
brieven hier en daar. willen wij
hein graag bedanken voor z*n ver
halen en het dunkt ons. dat we
tevens de gevoelens vertolken, als
we er de erkentelijkheid tmn „thuis"
aan toevoegen voor de goe.de zorgen
en de vriendeljfkheiiL die hij
„ondershands? geeft aak de „aan
loop" ais de Indie-rahrderi uit
Gouda en omstreken id zijn gast
vrije woning op bezoek komen, die
zoetjes aan een Gouds puit in het
grote Indit is geworden.
U hebt het natuurlijk allang be-
grepen: het zou nooit tot honderd
brieven gekomen zijn, «als Jan
Bouwer er «elf. niet zo enthousiast
voor was. Hij doet het werk met
grote liefde (het Goudse hart) en
daarvan is z*nyictiviteit het beurtje.
Nooit hapert er- trat, de redactie kan
alljjifi ojf hem rekenen en steeds is
de kfpg op tijd hier. Afspraak was
één brief per week, maar hij heeft
eigener beweging meer gestuurd,
zodat er al herhaaldelijk twee per
week geplaatst zijn. En momenteel
heeft h£. bftjkbcar in jubileum-
stemming. zoveel geschreven, dat
u er dez^en volgende week zelfs
drie te lezen krijgt.
Wat mij betreft, stond de krant
elke dag vol met Bataviase brieven,
zei ons laatst een vader. Die kan
dus vooruit, maar overigens bewjjst
zo n opmerking wel. welk- een grote
plaats de brieven innemen en hoe
zeer zij sen band hebben gelegd tus
sen dc onzen hier en de onzen daar.
En daarom: naar de tweehonderd!
satat
Achtergrond van de Bataviase brief is het
komen cn gaan van Gouwenaars en
omtrekkelingen naar en van'Indië. De
foto drukt dit uit, zo vertrekken de
jongens en zo hopen we ze weer in ons
midden te mogen zien terugkeren.
ven te staken, maar laat ik het daarover
jjfdeze Jubileum-brief" liever niet heb-
•n
Het was dus. in* verband met het vale
andere werk vooral het schrijven en
uitspreken van radio-causerieën vergt de
laatMe maanden veel tija en inspapning
dikwijls niet gemakkelijk om de weke
lijkse en aotns tweemaal-wekelijkse regel
maat vol te houden. Anderzijds was het
door de overvloed van materiaal gemak
kelijk,/ terwijl ik mij Vfot aangespoord
door de belangAwHiiuf van de Goudse
lezers, voor wie. naarimij vaak uit brie
ven is gebleken, de Jmtaviase correspon
dentie een uMpunt i» de talloze kranten
kolommen is geworden. Ook de belang
stelling van de Gouwknaars ln Indië voor
de brieven is altijd grqot geureest. Het ls
merkwaardig hoe het contact onder hen.
die toch op een en hetzelfde eiland en
vaak heel dicht bij elkaar zitten, vla het
verre Qouda loopt. Practtsch alle Gou
waars in In4lonesië krijgen van familie en
vsiendenTn de PUpenslad knipsels van de
Bataqlasé brieven toegestuurd en dikwijls
is het Voorgekomen, dat na ontvangst van
zo n knipsel de eén of andere Gouwenaar
zei: „Zit dte gast ook Mer? En nog wel
zo vlak in de buurt! Ik ga herrt eens op
zoeken". Zo zUn die Batavia^ brieven
niet alleen voor U. lezers in Gouda, maar
ook voor alle Gouwenaars ln Indië en 1k
heb geleerd daarmee bij het schrijven van
de verhalen rekening te houden.
„DAG GOVWENEEg\
Ik weet. dat onvolkomenheden de brie
ven aankleven, maar ik hoop. dat U mij
die ^ult hebben vergeven. De Goudse jon
gens en iftelijes, van wie lk voor materiaal
afhankelijk ben. zijn uiteraard niet allen
ervaren waarnemers en waarneemsters.
Wat zij mij vertell«h of schrijven, laat
dikwijls veel te raden. over. Met de kennis
van he* land. het volk en de omstandig
heden An het algemeen, heb ik het ont
brekende altijd wel kunnen aanvullen.
Om*4e begrijpen, wat dat betekent, moet
iteeds voor ogen houden, dat enige
londerden, Gouwenaar» uitgestrooid zijn
over een fcnorm gebiec^ dat. Indien uitge
legd op de kaart van Europa. «Ich uit
strekt vaA de Britae eilanden dwars over
het Oude Cpnilnent heen tot ergens lir
Iran. of - vergeleken met een kaart jan
de Verenigde Staten van Amerika - van
San Francisco, dwars over Amerika heen
tot ver m de Atlantische Oceaan.
Is het een wonder, dat voor de Gouwe
naars in dit grote land het huis Nassau-
boulevard 62 in^atavia een p!ed-*-terre
is geworden, walr ze altijd kunnen ko
men. waarheen ze altijd kunnen schrij
ven waar altijO een driejarig meiske ls.
dat hen zal begroeten met „Dag. gouwe
nces". zoals mijn vrouw haar dat heeft
geleerd. Ik besef ten volle, dat het oen be
zwaar van de brieven ls. dat zij zich af
spelen rond dat huis en dikwijls de lo
cale kleur missen. Maar lk heb nimmer
kunrten voorzien, dat ik Gouwenaars zou
moeten nalopen van Vancouver tot New
Foundland. Althans ln Juni 1946 niet. toen-
ik mijn eerste Bataviase brief schreef. Dat
is mij. bij al het andere werk. ten enen
male onmogelijk.
Men heeft mU wel eens gevraagd: „Wat
ga |e nu doen. als je al die Gouwknaars
hebt gehad?" Die vhiag is eigenlijk non
sens. want na ruim anderhalf Jaar duurt
het Goudse va-et-vlent in Indonesië nog
Predikbeurten voor Zondag
N»td Herv. Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5): 10 uur. ds G. Elzenga.
8 uur. ds C. Baars. Sluipwijk.
Westerkerk (Emmastraat 33): 10 uur. ds
J. J. Koning. Jeugddienst. 5 uur. ds C. A.
Korevaar.
Kinderkerk (in gebouw Vrije Evang. Ge-
"meente. Zeugestraat 36)! 10 u. df heer W.
Slmmellnk.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128): 10-30 yur. ds A. van Ble-
men. Bentveld.
Ned. Herv. Ver. Calvijn (Turfmarkt 142):
10 uur, da J. Slok. Dordrecht^onderdag
7.30 uur. ds L. Vroegindewelj>Waddlnx-
veen.
Remonatr. Geref. Gemeente (Keizer
straat 3): 10:30 uur. prof dr L. J. van Holk,
Lelden. <u
Evang. lutherse Kerk (Gouwe t34): 10
uur. <is J. Simon, liturgie. Doop.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107): 10.30
en 6 uur. pastoor G- P. Giskes.
Geref Kerk (Turfmarkt 60): 10 en 8 u.
ds J. P. Boer, Schipluiden.
Geref. Kerk art. 31 (ln Chr. Geref- Kerk.
Gouwe 141): 1.30 en 3J0 uur. ds G. Koene
koop
Gere/ Gemeente (Stationsweg): 10 en 5
uur: dr C Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141): 10,18 en
8.18 uur. leendienst.
Oud Geref. Gemeente (Turfmarkt 86):
10 en 3 uur ds Joh. vsn Weizen. Woens
dag 7.30 uur. ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (in voormalige
Synagoge. Turfmarkt 23): 10 en 8 uur. ds
J. L van Wijck, nam. Evangelisatiesamen
komst met zangkoor. Dinsdag 7J0
Bijbellezing d/ J. 1 van
dag 3 uur. Bidstond
Leger dea Heils (Turfmarkt 111): 10 uur.
i r
Woena-
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
Dagen (Spie^lngstraat ét): f
uur, dienst.
ACHTHONDERp MAN
UIT GOUD^STREEK'
IN /nDJE
Hoeveel militairen Lit Gouda en
omgeving zijn er in Indië tn dienst?
_Wi) dachtan. dht het dnMuoord ulot
te geven zou Icvn. maar dat blijkt
toch niet zó óejdbkJeeWk te gaan,
daar op de secretariën wel de dienst
plichtigen bekend zijn. raaó'r niet
het aantal van hen. die ginds ver-
biüt'en. Maar met hulp van ver
schillende zijden in kleine plaat
sen weet jnen het wel en de Nitrin-
comité's zijn er ook is het toch
gelukt vrij nauwkeurig het totaal
vast te stellen. Het bed raagt circa
achthonderd. En dan komen de
„burgers" er nog bij. Onze Bata
viase .correspondent heeft dus nog
wel „iets" te schrijven.
Hier is de lijst: Gouda circa, 300,
Adimerstgl 5. Bergambacht 24.
BerkedVloude 9. Bodegraven circa
J8. BoékooR 23. Goudernk 14. Haas
trecht en Viist 21. Hekendorp 6.
Moerkapelie 14. Moordrecht 31,
Nieuwerkark a.d. UsseI 45. Ouder
kerk a.d. IJtsel circa J0. Oudeioater
25. Reeuwijk 60. Schoonhoven circa
80, Stolwijk 13. Wadiinxvtfn circa
50. Zevenhuizen 18.
voort. En naarmate de toestand veranderd
zullen minder Goudse militairen en meer
Qoudse burgers komen of blijven. Gouda
'xlt voorgoed ln Indië en als mijn brieven
daartoe iet» hebben bijgedragen, ben ik
tevreden. Het land heeft flinke kerels en
vrouwen, zoala onze Mad die heeft, nodig.
Zo is er dus geen enkele reden om er aen
te gaan denken, wat ik zal doen. ala lk ze
allemaal heb gehad.
Een betere vraag is: „Wat ga Je later
met al'-die brieven doen?" Vaak heb lk
daarover gedacht en ik heb ook al een
voorlopige beslissing^ genomen. Het la
misschien deye hondérdate brief, die de
w >11
i'gCi
sze honden
juiste plaats is om lets van die toekomst
plannen te onthullen. Ik ben n l. voorne
mens om al die brieven later te bunde
len. bij te schaven, hier en daar wat te
verkorten of waar nodig aan te vul
len or nog wat meer foto's van Gouwe
naars.! die in Indië zijn geweest. bU te
halen en het geheel dan ln een aoort
boekje samen te vatten. Het bereik ven
dit boekje zal. uiteraard tot Gouda be
perkt en de oplage dus betrekkelijk klein
zijn. Ik zal er zeker niet rUk van worden.
Dat is ook de bedoeling niet. went lk zie
t dat slechts ala de bekroning van een stuk
werk. Daarvoor hoop ik .-dan te zijner
tijd Uw belangstelling en medewerking te
VtEnC/ian ga ik nu ma'ar ektdlgen. want ik
heb U al te lang bezig iehouden op A*
drukke Zaterdagavond, als er ln Gouda
zoveel anders te doen is. EigeniUk is deze
'100e mricf niets bijzonders. Dinsdsg van
de komende week zult U brief no. 101 in
de krant vinden. We gaan nu op de 200e
bri6f JAN BOUWER.
Burgerlijke Stand
Geboren:Cornelis Pieter Johannes, z. v.
J. Boer en J. W. van den Broek; Freddy
Cornells, z. vi H. Jue en M. Sanders;
Johan Adrle, z. v. W. van Egmond en
C. J. Plug; Josephus Theodorua Johan
nes. z. v. M. F. R. Janssen en A. M. J.
RoelofzenJohanna Cornelia, d. v. M.
Peek ert J. Heifterborg.
Ondertrouwd /J. H. Mesters en S Holt-
huijsen: C. SlotHouber en J. de Jong; A.
Verhoef en C. H. Kolter; K. Rabouw en J.
C. van den End; Th. A. P. Feilen en C.
Molenaar, B. A. E v. Neck en A. C.
Ovgrleden Wllhelmlna Hleternella
Cornelia van Willigen, weduwnrer van W
Gravensteijn. 72 J.; Hendriks Kranendonk,
geh ntet R Martena. 72 J.; Laifl|>ertus
Zinkfcaan. 68 j.
Uit vroeger tijde
DE „GOUDSCHE COURANT" MELDDE:
73 Jaar geleden.
Op de algemene begraafplaats werd het
stoffelijk overschot vsn-'dr N. H- de Kan
ter. dl«Lop 40-Jarlge leeftijd alhier is over
leden. ffraardebesteld. Op het kerkhof wa
ren vele vrienden van deze geneeskundige
bijeen, terwijl de leden van de gesond-
heidecommlaaie. waarvan dr De Kanter
voorzitter waa. onderweg zich bU de stoet
hadden aangesloten. BU de groeve sprak
dr-A Luyten een woord van nagedachte
nis. Plichtsbetrachting en milddadigheid
waren de hoofdkenmerken van dr De Kan-
ter*a karakter, telde spreker*
88 Jaar geleden.
Uit Waddinxveen: De bevolking bedroeg
op 31 December 1886. 1883 mannen en 2882
vrouwen, totaal 3888 zielen. Zij vermeer
derde ln 1887 door gebobrten met M man
ned en 88 vrouwen, .fezamen 173 zielen en
door vestiging metV462 zielen (237 m. en
238 vf.) Zij verminderde door «terfte met
88 zielen (40 m. en *T~vr' en door ver-
Jfek met 277 personen (132 m. en 145 vr.)
De bevolking ls derhalve vermeerderd met
#117 xielén (38 m. en 62 vr zodat het aan
tal Inwoners op 31 December 1887 bedroeg
4183 (2038 m en 3064 vr.). In de loop van
net jaar werden 34 huwelijken gesloten.
23 Jaar geledea.
Uit Boskoop: Volgens bericht uit We
nen ls onze vroegere plaatsgenoot de heer
J. Lepalr, consul-generaal det Nederlan-
len vsn zijn kostbaarheden tot een bedrag
van vijfUehdutsead gulden.
Belastingambtenaren
sloegen aan
Sfaar de vrolijke noot
Wanneer u dezer dagen dat .«rote Sa-
bouw op de Karpemelksloot betreedt met
het vagte voornemen enige hartige woord
jes te wisselen over een aanslag, dl* na
tuurlijk te hoog la. 'moet u niet versteld
staan, indien u een liefdes-duet uit een
Amali»-bemlnt-gij-d4*®raaf-opera „wordt
toegezongen of u ln rap Heyermana-Am
sterdam* uit de deur gezet wordt Want
daar zijn ze toe in staat Dat ls gisteren
gebleken op de ontspanningsavond, die
de vereniging van belastingambtenaren, de
Goudse Ambtenaren Ontspanning» Socië
teit. aanbood aan haar leden. Er bleek nog
meer. En wel, dat de.heer J. v Vliet niet
alleen grimeren kan, doch ook kans ziet de
zeven typen uit „De brand ln de Jonge-
Jan" levensecht op 't toneel <e zetten. "Voor
Iemand met toneelbloed in z'n aderen is
deze transformatie-geschiedenis altijd een
aantrekkelUk stukje werk. De heer Van
Vliet kweet ^rh prachtig van zijn taak.
doch er mo«S}ijgevoegd worden, dat de
heer E. Erj^nn een strenge, echt offi
ciële rechterSfc instructie was.
Maar om op dat Amalia-drama terug te
komen'; de geestelUke vader van het in-
droevig geval was de heer v. Vliet, die
de auteurs echt middeleeuws bad gekleed
en. Ja. verder kon hU er nleta aan doeh-
De rest was hoofdzakelUk voor rekening
*van mevr. J. dc Baan-Neorlaftd. die een
goede «tem heeft en een knap staaltje tra-
gi-comedie ten beate gaf en de hëer K A
Ehlert. die niet voor haar onderdeed. Met
de anderen hebben zU het publiek harte
lijk van dezé zotte geschiedenis Uten ge
nieten.
Aan 't begin van dc avond'droeg Hlnni
Gort voort „Angatavond" van Heyermans.
Het is over 't algemeen éen gewaagd ding
om ala declamatrlce huidadstisch werk
voor te dragen. Er waa meer te halen uit
die Angstavond, dan nu geschiedde. Daar
bij dienf men. vooral bij Heygrmans, erop
te letten, dat elk woord zijn waarde krijgt.
Ala hij achrijft: wrou. dan tnag men geen:
vrouw zeggen. En vooral: declameren met
een souffleur is uit den boze en elke ver
andering .van houding moet verantwoord
zijn. Jammer, dat dit alles aan de soms
ongetwijfeld goede dictie van mej. Gorter'
afbreuk deed.
Aan hel slot waren er vtél vriendelijke
woorden en er Werden geen bezwaarschrif
ten ingediend.
Ds Bik uit ambt ontzet
De Algemene Kerkelijke Commissie vap
het ^Hersteld Evangelisch. Luthlra Kerk
genootschap hqeft in haar vergadering
van giMeren onze oud-stadgenoot" ds B E.
J. Bik. predikant^te Amsterdam uit zijn
ambt ohtzet. Het besluit 1» genomen „op
grot)d van de door haar onderzochte en
juist bevonden feiten".
Ds Bik is momenteel ter observatie op
genomen In de Valeriuj Kliniek te Arm
sterdam.
ONZE LADDERWEDSTRIJD
Goede oplossingen van Probleem No. 10
ontvangen van: F. J. Warren (1). K de
Jong (7). S. Luitjes (7). N. J. T. Hoogen.
doorn (7). J. W£ Vaatstr* (7), C Masten
broek (7). mr A. L. Thlerens (7). M Wol
ter» (7). L. Sprik (7). W. E. de Jong (7). A.
•v. ,d. Berg (7). H. da.Jong (7). J. J. Bag
german (7). N. v. 0. Ven (7), N. C. Lafeber
(7).'S. W.' v. d. Duasen (7).
Probleem No. 8: K. de Jong (3).
o
Puzzle-winnaars
Het was een gewichtig woord magische
kwadraten-tpuzzle. mitr de puzzelaar»
hebben er zichjCietMor laten afschrik
ken en rich/oolPrijmmaal. blljkenr het
groht aantaP inzendingen met animo aan
de oplojjtfg gezet. Waarbij velen de vol-
doening hadden heU JulMe antwoord tr
vinden. De winnaara^tijn
prijs van 3: A J.Jyin Breukelen. On
der de Boomjes (te
prijzen van ƒ2.50 'Lelie Veenendaal,
Karnemelksloot 57 te Gfuda en P. van
Vliet. B 183 te Gouderal
De prijzen kunnen smd ons burtau.
Markt 31. wordeiv-efflhaald.
r muren. H
emhet wi
er nret in 4i
ln vele moderne gedichten wordt bet boerenleven bezongen. Dat 1» eigenlijk nleta
verwonderlijks. H4er spreekt zich het verlangen van de cultuurmens uit naar «en leven
in direct contact met de natuur. Het werk op de akker onder de wenteling der seizoenen,
de Sbrg voor de <M«rep en de gewaasen, het lijkt hem allea rijker, zinvoller, dichter
de bronnen van hes leven dan zijn eigen dagelijkae bezigheid tussen vier l
mag daarbij de actóduwzijden van het- boerenbestaan over het boofid zien 4
grootser geven dan het ln werkelijkheid is. de moderne dichter vervalt zeker r
grootspraak van Poot (1688-1733):
„Hoe genoeglijk rolt het leven
Des gerusten Löalmon* heen.
Die zijn zaligh lot, hoe kleen,
Om geen koningskroon zou geven'."
Aan overdrijving maakt Max Dendermonde zich ln zijn gedicht „Boerenzondag" zeker
niet schuldig In eenvoudige taal tekent hij hier met veel gevoel voor de werkelijkheid
een Zondagmiddag op de hoeve en hij doet dat zo «impeltjea-weg, dat men bijna een
zeer belangrijk element tn «kt gedicht over het hoofd zou zien: de fijne wijze namelijk,
waarop het voornaamste moment is voorbereid.
De boer en de boerin in de wotmkamer, ogenschijnlijk twee afzonderlijke werelden.
De vrouw leeet in de Bijbel, zij ls met haar gedachten bij hei eeuwige; de man kijkt*
bezorgd naar de lucht, zijn denken- wordt «Joor he< tijdelijke, het werk. In beslag
genomen. En toch hebben d«e twee levens hetzelfde doel. net Ma de landelijke wegan.
die door het raam zichtbaar zijn, tenslotte^amenkomen in één punt: het marktplein
met de kerk Doordal de dichter het beeUPvan aeze samenkomende wegen oproept,
wordt nu ook het volgende moment volkomen aanvaardbaar gemaakt: plotseling «taan
man en vrouw «amen'voor het'raam. met dezeNde gespannen aandacht naar bulten
kijkend. Daar zien tij hun zoon met z'n .aterke paa'' over hel erf «tappen. Op weg
waarheen? Het ia niet moeilijk te raden. Even kijken ze elkaar veelbetekenend aan en
wel zijn hun gedachten verschillend (de man denkt aan de toekomst, in de vrouw rijzen
de herinneringen aan. haar,felgen verlovingstijd), maar toch zijn ze verenigd ln het
onuitgeartoken besel. datrhun gealacht/zich zal voortzetten, dat het leven zich altijd
vernieuwt, zoala elk Jaar weer het kojjAi ontkiemt in de akker.
1 BOERENZONDAG.
flier ligt de Zendag in de btfbel open-
De tafel met het boek. de vrouw die leest.
De boer die onverhoedse regens vreest
BU raaméên blauwe kiel mei witte knopen.
raamgjn b la
De rrouti'^^Bod. de man steeds bij het werk.
Elkander ^Hfid en toch elkaar genegen.
Zoal» doorJVKam de i-rome, kleine wegen
Elk komt van ver en eindigt btf de kerk.
En later, vóór de lamp nog is ontstoken.
Staan xJ aandachtig samen voor het raam.
(jJimlarhVde vrouw, vergeet de man hei roken?
Wie jaagt! hun toon na met die sterke pas?
ZU zien elkander vetlbeteeknend aan.
1 HU denkend aan wat komt. z(j aan wat was.
ftlt „Water en Brpod'
MAX DENDERMONDE.
GOUDA VLAGT V
Vlaggen van de toren, van het stadhuis,
de openbtfe gebouwen en van de hutzen
vertolkten heden het medeleven der stad
met de verjaardag van Prinaes Beatrix.
Prijxen waren ie Koog
De dienst van de prijsbeheerslng heeft
ln Schoonhoven, Ammerstol. Bergambacht.
Waddinxveen. Alphen-aan de Rijn en Bos
koop in vier dagen.tijds 104 zaken bezocht.
26 gevallen mr"
i opgemaakt.
'k Heb van de week de rede van de bur
gemeester gelezen. Da's niet mis Voor de
lezers, die er geen fcen»<> van «tarnen, wit
ik het gesprokene hier Hi 't kort herhalen:
Veel heil en zegen en een beetje uitkeken
roor de toekomst, wapt die bergt donkere
wolken ln haar schoot en als we niet op
passen. dan wordt Gouda een arme, oude
bouwvallige stad. die ruikt naar de armoe
als een verstopte gootsteen, merellemoal
mensjes beneden de maat met te w(je
overjassen aan en schoenen met hoera-
neuten en 's Zondags een knoop in
t kerkezakje
't Was een sombere geschiedenis. En
daarom is het nog niet zo dom om te gaan
uitbreiden. D'r kan best wat fris bloed bU.
We gaan nou tweemaal zo groot worden,
las ik. Dan verwacht ik nog, dat de stade-
bus straks met Itfn drie te voorschijn komt.
We schijnen nogal een aardig sommetje
uit te geven voor vermaak, doch het
Musetim trekt nog niet veel bezoekers.
Daar wil lk echter toch u-at tegenover
stellen: Gouda's Liedertafel kwam met een
jubileum uit ae bus. dit klonk als een
klok, deze week gaf Toonkunst een uit
voering. die .ren streling was voor 't ge
hoor en 't gezicht beide. vont het was
bovendien een .kleurig schouwspel. En
O.N.A.'I» kampioen geworden
Zingen en schoppen kunnen u»e dus. De
rest komt ook wel in orde met de groeten
van
JAN TERGOUW.
Wie het belang van de voorlichting
niet ziet,
begrijpt de voorspoed van xt|n
gezin ntet.
Commissie inzakchutshoudelijke
voorlichting en gezinsleiding.
Onze bioscopen
HUWELIJKSREIS.
Schouwburg
moon" is weer oei
een Assepoester-v<
jong meiske. opgegroeid
'-vejti
salt}
]T)AT de Gouwenaan
op de Spanjaarde
Alva. zoala in ons
rzo gebéten waren
en inzondeHieid op
artikel bleek bij
de optocht der Schutöra en bij het slopen
van het Slot, waa «éaarlijk niet zonder
reden
onderdrukking, de tyrapnle. de
wreedheden, hadden het aanvankelijk ver
deelde volk tot één' gemaakt, het eertijds
slappe nationaliteitsgevoel doen ontwaken.
-De pogingen tpt verraad van enkele jaren
terug hadden afgedaan. Die herhaalden
zich niet meer. De nood had de Gouwe
naars opéén gejaagd
De aftocht van de vijand zilt deze om
geving. hoe verheugend ook. rfep
weer nieuwe bitter-
held op bij de be
volking. toen zij
buiten de poorten
vkomende bemerkte,
dat ln wijde omtrek
alle watermolens
waren verwoest
Geheel ontsteld,
zagen de Ingezetenen aarul
voor dit laaggelegen land
„Die ItrUgsman hardt «ls staal en
bitterder dan.roedt.
Die achliendiiysent op schavotten liet
ontlijven.
En hotuferf dupsenden verdelgen of
verdrijven".
De Spanjaarden hadden door hun wreed,
heden zo'n afkeer bij de Gouwenaars ge*
wekt. dat Ieder, die het hoofd van een
Spanjaard ter stadspoort Inbracht, met
zes gulden werd beloond.
Hoe groot de schede was door die lang
durige inundatie bleek duldelUk bij het
verkopen en een atuk land hchter de
Winterdijk voor een eénd en een «tuk tand
achter de Boelekade
ens hel_
n^ftet
inderdeta
In wat dat
cende Het
wegmalen van het voor de inundatie ge
diend hebbende water waa door dat van
dalisme voor lange tijd onmogelijk ge
maakt.
Vooral voor de Krimpenerwaard. waar
het water tengevolge van een dijkdoor
braak «eer hoog stond, waa het verlies'der
molens al teer endtig. -
Nijdig, nu het niet gelukt waa onze voor
ouders met het «waard er onder te krijgen,
had de vljgnd vóór tii| aftrok de bevolking
nog door het water tot de bedelstaf willen
brengen.
Gezien die afschuwelijke toeleg maakt het
een vreemde indruk, als een schrijver zegt:
„Filipa wilde geen inundatie toepassen,
omdat hij de daardoor teweeggebrachte
schade voor de eigenaars der landerijen
onherstelbaar vond"
De Gouwenaars van die dagen zullen
wel anders over Filipa geoordeeld hebben
dan bedoelde schrijver. En ook over Alva.
van wie in hetzelfde boek etaat saóge.
tekend: „Een eöel mens".
Het waren waarlijk niet alleen de Gou
wenaars. die van Afva gruwden want vrij
wel algemeen luidde het oordeel, aosls een
andere schrijver het achreef: „HU ver
enigde in zich een grote verscheidenheid
rm. ondeugden en die welke hem aan-
waren reuaaebtf* en hij bezat
fden". Deze schrijver oordeelde.
voor een achildvlnk.
De waardeloosheid
van de landerijen,
vooral nu het ver
lies der molens hj
herstel van
land verhlni
maakte menlb—
radeloos en deed menig Jongman, doof
ellende gedwongen en bij gebrek aan een
toekomst, bij de Watergeuzen toevlucht
zoeken.
Die Watergeuzen hadden destijds, en nu
nog. geen beste nafcm. Verscheidene hun
ner waren in de vele gevechten, de door
stane ellende en de ondervonden wreed
heden geheel verwilderd. De Spanjaarden
martelden de Geuzen zó. wanneer» zij de
kans kregen, dat dezen volgens een rijmtfe
uit die dagen, als zij het leven er neg af-
«ebrrfhht hadden„er vsak uitgagen ala:
..Met wang
voorhoof ij vol van houwen.
Of zonder
reu-lip of neus.
De Gedten. die/net admiraal Botaot uit
Zeeland franyi tfkomen tijdens het heleg
vsn Lekftn oef de vloot met levens
middelen vën-fjood* naar die hongerende
stad te brengen, waren er niet beter ae»
toe Deze had één arm. de ander miste
voet of been en waren vol houwen si Ut-
»Ut-
^«eJijk^wmtandlih^Vf^hebben ffie
mensen tot woeste «eeeehnimere gemaakt,
maar voor de vrijheid van ons volk hebben
slj ontzaglijk veel over gehad en zij heb
ben <1* Spanjaarden zeer veel afbreek ge
daan. ZU waren -.trouwe Nederlanders,
maar hebben door htso vaak onbesuisde
optreden de Prins vétl zorgen berokkend.
HHHM De Prins noemt hen in zUn Apologie
wdet zulk een gedichtael ven bedrog en „brooddroncke en ttoetwilllghe kindera"
wreedheid, van geduldige wraakgierigheid -Maag", vervolgt hij met het oog op de
bloeddorst In geen wild dier vele «e
_a maar zeiden ln een mene*- moeilijk
n gevonden werd". nochtans
rijmpje uit die tijd over Alva ghebadt'
verredera. die het hem e
Uk gemaakt hadden JU
sne met f«n vijepdt gheen
dl". F
P. D. MUTL'
MUTLWU*.
„Over .dt(
voorbeeld van
waarin een
n onprettige
irt sombere mijnwetkcrsstr&k. plotseling
een erfenis vsn achttien millmen pond op
haar naam krijgt en daardoor een «tap
doet ln een nietiwJeven. waarin op geld
loerende „péinaen" naar het hof maken en k
familieleden haar trouw Walgen als de
hond. die van een goede maaftUd een lek-
ker hapje yerwafcht. De mosfdaine wereld
gaat voor haar open. dé cabarets, de
sneeuwvelden van Aros«r de kleurige
roulette van Monte Carlo./het zoete leven
ln een Venetieaanae gondel Gelukkig ta
er een man. die sijn leven beidt onder het
motto ..money Is the root of all evlF' en
die ?r voor zorgt, dat die rollUoenén de
mlllloenqn' blijven en de liefde ook In dit
geval bedwelmend werkL
„Het ls een film, waarnaar men met ge
noegen kijkt, zoals men in de zomer op het
strand kijkt naar het vertier. Oeen pro
blemen. geen verwikkelingen, geen psy
chologie. waardoor men zijn voorhoofd In
rimpels trekt, maar een luchtig gevalletje,
dat de toeschouwer de Idee geeft, alsof hij
In een prentbriefkaarten-album bladert.
Merle Oberon. pittig en lieftallig ala
immer. Rex Harrison en onze landgenoot
Louis Borrell (Borel) zorgen er voor dat.
dat bladeren niet verveelt
EEN AARDIGE SNUITER.,
RpQnle Bloaeeop. De filmopschrlften-
vinder of hoe die meneer heten mag. kén
het een aardige snuiter vinden, maar hij
had hem net zo goed een vreemde signeur
en een rare kwibus er bU kunnen noe
men. Wie? Will Hay, regisseur en klucht
speler, succesvol man ln talrijke vrolijke
geschiedenissen, die echter de rimpels in
z'n voorhoofd niet voor nleta heeft gekre
gen, want het valt niet mee èn ala regis-1
seur én als acteur telkens wat nieuws te.
vinden. Ja natuurlijk een dwaas verhaal
met beetje een griezelige ondergrond
maar dat zijn detectives of detective-
achttge verhalen altijd, maar men trooate
zich mqj de wetenschap, dat ze op het eind
allemaal weer opstaan is ook deze film,
maar met wat te weinig polnté cn wst
te veel overarijving en dat maakt, de ge-
sc helden is topzwaar Zoiets van erwten
soep en dan bóerekool en grutten toe.
Maar Will Hay heeft bewonderaars ge
noeg, die altijd wat ln hem waarderen en.
per saldo blijft net e*n\ïücht en dus een
product voor de luchtige lachers
qet lied vaa Beraadette.
Thalia Theater Frans Werfel. een
opgejaagde Israëliet, die In Lourdes «en
schuilplaats vond voor het nazi-gevaar,
achreef uit dankbaarheid voor zijn red-,
'ding de geschiedenis van het bede-oortC
wat tevens de geschiedenis ls van Berna-
dette Sou bi roux. Dat men tleh daarna ge
haast heeft van het boek- ..Het lied" van
•Bernadette" een toneelstuk en een film te
maken. Is stellig een bewijs, dat dit ge-,
geven vele goede eigenschappen beeft. En.
al lswmen niet Katholiek, men aal toch
door dit verhaal gegrepen worden. Be
wonderen zal men daarbij het meesterlijke
Joóee, did
spel van Jennifer
die van Berna
dette een bijzonder sympathiek figuurtje
maakt Jammer Is/het. dat niet allen, die
een belangrijke rol bezetten ln dit werk.
met gelijkwaardig gcvoql en overgave
spelen, doch sommigen -pnet boven, overi
gens knap. routineapel uitkomen. De film
is lang. bijna drie our duurt te.4 omdat
men'Volledig heeft willen zijn.
Het laatste deel had wel bekert
worden, omdat, hoewel het toch de
dacht geboeid blijft houden, de gre
spanning geweken la. zodra JJt Dame"
haar zegepraal heeft behaald. De film
heeft vele ontroerende momenten en de
ontroering wordt door de prachtig* mu
zikale omlijsting herhaaldelijk gestimu
leerd. Vele acteureéts lees) van naam heb
ben een belangrijke taak tn dit werk
Gtadya Cooper. Charles Beckfc
ïythe en Vincent Price, terw
King het blijkbaar met een npar verering
zwemende toewijding beeft 'geregisseerd
Geslaagd te Delft
