GOUD5
COUQANT
Lijker-
ftyüu.
c
enstilstand in
sië
W
verschillende
aamheden
r.^
ildde
In 1948 bepalen kapitaal
en deviezen het bouwplan
toorbediende x
stuit op moeilijkh
S'
Conflict over
vrije Zaterdag
INGER MEE!
DE JAM KAN NIET VAN DE BON
Voor bederf bestaat
IEK
4)
Soberheid, al lijdt
daaronder het
uiterlijk aanzien
lae
T GOUDA
Voor investeringen kan minder
dpn de^ helft van de •behoefte
beschikbaar worden gesteld
geen gevaar.
Michael en Anne zouden
in Mei gaan trouwen
Dure tong
Sedert 17 Januari
23 Nederlanders
gedood en 50 gewond
De betreffende kringen wezen er op.
dat van Nederlandse zijde steeds is ge
steld. dat er geen sprake kan rijn van sub
stantiële politieke besprekingen zolang de
order tot het staken van het vuren met
metterdaad tot uitvoering is gebracht.
Men voegde hieraan toe. dat van Neder
landse zijde thans de grootste voorzichtig
heid in acht wordt genomen. De voor
bereidende besprekingen kunnen uiter
aard voortgang vinden.
De persoonlijke rede
van H. M. de Koningin
K'
Bunkerbouwers
verdienden een
millioen
Donderdag 5 Febr. 1948
PrijiAO cent per
LAP, PAGINA
86ste Jaargang No 22280
BureaugMarkt 31 Tel. 3743
Postrekening 48400
EN 3 FEBRUARI.
Uit
ivaart
irl Gepai
ird met ba
rnet
Met
jlsbenchien
mooi
•ven
Cum
1 Mi
woonden!
c. w.
apri
KIJKER
t
J
Aan Nederlandse zijde droeg men geen
kennis van enigerlei republikeinse brief
in deze geest. Wel is. naar werd medege
deeld. van Nederlandse zijde bij de com
missie voor goede diensten een protest
ingediend tegen de sabotages en beschie
tingen in Oost-Java, die seder| de onder
tekening van het bestand in anvermin-
derde mate voortgang hebben gevonden.
Sedert deze ondertekening werden-, naar
werd medegedeeld, tenminste 23 Neder
landse militairen gedood en 54 gewond in
botsingen met republikeinen.
Prijs abonnement:
per week;
per maand
per kwartaal
werden 4s Rot-
weerkundige waarae-
Cbef-Exploltatie:
D. DE KLERK
-aal-
Elk
loor
i. U
/IM
/IM
aan-
toe
middel
ido dra-
t begin
i half
furigo w<
het N-A.F
•mde cabareta.
irtje
mde
i.inp
de
int-
>rj.
Minister vaij Sociale Zaken
vreest principiële strijd
van jKi
het Var*
beraamt
5e zon hit
int stuitje tuisen
de/nevu.*
werd g
fclijke
iw<kn - -
geke oud-r
géhele zaal
tand verlof”,
baantje".
Bij
pent
we I
elasti
iet gr<
of
igsop-
igelijk
dat
had
irvoor in
kon atel-
•ze opvat-
eld. maar
..-t afleggen
van minister Treub,
MOOIE
ruiter en
van Londen,
Rotten Row in
als een koper
bom
Koningi
reld Ih
van ons Konini
de wereld ho^g
Maar
peraoonl
bonden.
promotie. Eigenhandig ge*
aan Adv.-Bur. Houtman,
behoeft de v
sr tte nemen.
igln zelf, en dat is
monarchie heeft
•n. Brieven onder no. 6178,
Martensstraat 6. Gouda.
Zwa* r bewolkt.
i ..onbehoorlijke”
laan op de onbe-
;e critiek. want op
- Nederlander nu
NIEUWE BONNEN.
Tijdvak 8 tot en'met 21 Februari.
BONKAARTEN KA, KB, JJC 802.
175 Algemeen: 500 gram suiker, boterham-
strooisel enz., of 1000 gram jam. stroop
enz of 500 gram-versnaperingen
176 Algemeen: 1600 gram brood (geldla t8t
en met 14 Februari).
177 Algemeen: 400 gram broocj. pf 1 rant
soen gebak (gddig tot en rpet 21 Febr.).
179 Algemeen: 3^ gram zachte zeep
125 gram soda.
165 Reserve: 800
met 14 Februai
168 Reserve: 400 grai
met 14 Februari)
{eJdig tot en
2M gram 1
0 griufa brood (geldig tot en
ari).
0 gramipmcyl (geldig tot en
lari). X
BONKAARTEN KD. KE 802.
Algemeen:/500 gram bananen (vóórj
ilevering)
675 Algemi
lamstroolsel
i enz.,
•meen:
.1 14 Fel
temeen: 400 grai
gebak (geldig tc
door het
eldig van Donderdag-
I:
kust lijdelijk harde wind
Zuidwest Meest zwaar be-
regen. Weinig verandsrtpg
verantwoorde-
i. Dan treft de
- 1at is wat de
wille®
sj O p C E N OMEN
Ing gewt<
imleraar
taal te 1-
herfst van dit jaar zal
tentooastelHnx woMen
mburgse kunstwerken.
Ruhrort. 4 M 545;
4 0 50; Nijmegen Waal,
en Lek. 1! M *0 22; Oe-
0 27; Maastricht, hoofd-
«haren. 43 57 —003 Bel-
14,35 -0 25; Venlo. Maas,
neden de sluis <70-4 51
tas. 3.34 —0 10
rgharen. Roermond. Bal-
sie voor gi
landse als
waren ontval
de uitvoering van
rende bestandssch
Van andere
zoals uit de r.....
reeds is gebit"—
'uitvoering van
lijkheden stuit.
Reuter me’.ó
lijkheden nog
Maa
ook
Op
het s
heet ko
in 1940
en dat t
heen ter
v ooi en.
Nedr
oude
was
Na het invoereh van de keuzeboh ia da
'fonsumptia van suiker gestegen en die van
Jam gedaald omdst belangrtjke groepen de
voorkeur geven aan suiker boven de duur
dere Jam. Het uit de distributie nemen van
Jam zou een sterke stijging van de vraag uit
de kringen van het koopkrachtige publiek
veroorzaken Jn de beschikbare hoeveel
heid grondstof (suiker), .zou niet toestaan
aan deze verhoogde vraag te voldoen. JEr
xoy'dan suiker moeten worden Ingevoerd
gezonen vut«- d*‘ ls*t <1* de yfesen-pooitie niet toe.
ntens bezig met detail-y Vervanging door glucose zen de Jam duar-
urul zs^vennoedeiyk der »*k®’» en in. wel» gavsfclen een nadeli
gs Invlood hebben op kwaliteit \en smeek,
iNDROTTEN". zei de man, die bij
lijker op bezoek was, „zijn en
landrotten en kunnen er nu een-
geen snars van snappen wat er op
te koop is. maar Kijker, ik zal
r hersenkamer een lichtje
Misschien helpt het!”
jker met zijn bezoek, een
aud-zeeman, die zich wat
ten oud
een lieve
>m moest
tEGENLlCHTFO'db
een amazone, try...
namelpk op de
t het H^e IWr’t
rren muntsfuP—
>men, in
Binnefl Óe
s tot volle-
De Cura-
VoUena de BetllniEake Tldend.
huwelijk van ex-koning Michael
tmenlë en prinses Anne van Bour-
1, in Mei aanstaande en „aller*
i worden.
nog^gsan
Tummers, de leider van het
'eaharet De Wolfsangel
x stond terecht
Onder ftreteidium van mr G. P. Nijbakker
hield het Gvoise Tribunaal gistermiddag
weer een speóiale zitting in het kamp voor
gedetineerden twCrailoo Een der barakken
was daartoe tijdelijk tot rechtszaal inge
richt. De zitting werd hier gehouden om
dat de beschuldigde, de 54-jarige M. A. L.
Tummers uit Laren, tijdens de bezetting
berucht door zijn optreden voor het caba
ret De Wolfsangel en voor het Zondai
middagcabaret van Paulus de Ruiter, thar
lijdende is aan t.b.c. en trombose en
tengevolge op zijn bed moest wordoq
Een lange lijst yan
*-im ten laste geleg
i van L„
irmaanse
reden voor
mijn
r i# |n
dingen
Jijstenrc
van d« mjU" Cjina-
n Londen 7 Febr Tvr-
'4 Apr:’.- Juni !2‘1. .'uil-
•e 11‘. 5■«'rm -t prt»»-
d Katoenhand», R<7»m-
l!tn« Inch van ex bak*
xd alle reeh’em I31'i»
Wear toenemende wind.
Weervarwachting meegedeeld
KNMI, in De Bilt, geld!-
avond tot Vrijdagavond:
Krachtige, aan de
tussen Zuid en X.
wolkt met tljdelljk
van temperatuur
4 Februari Afnemende maan
Zon op 4 15. onder f7.34
Maan oo 4.45 onder 13 25
TXT EERKUNDIGE
W AARNEMINGEN
Hedenmorgen om 4 uur
terdam de volgende
mlmten eedaan:
Barometer
Wind
Teog>«ratvur
Max temp
Mln. temp
Weersgesteldheid
fax.
ling
acht
dag
Piet
irheen'Thu)
dat dek En Dinsdag zoujL
1 Archangel gaan. Kans om er ddptk,
.tomen was éen op twee. Dfo Zondag-
kwam er een Nederlandse onderzeeër. De
-- onderofficieren “«gingen te
hotel, de andere*^
indergebracht. Zo
de koopvaart
Ord*’-.e* r
Uk: 2 G"
v d V -
Ier Groot Ammerv
loudszwaarrten
em Herd' k d
1 o- w ««e Oeltt:
rost. Deze verklaarde, dat
het verbod van de minis-
plaaU was de overweging
n het begin van de atrijd
u een half uur-werkdag
veertigurigs werkweek zou
enen.
man van de diractle, mr Bar-
Enschede. merkte op. dag- het
te-verzuim In het bedrijf van 8 tot
vroeger, nu tot 9*/» was gedaald. De«,
jende maatregel tegen het optre-
irbeiders zpu zijn, de 900 man
hfetgeen ‘fiet bedrijf in zeer
fcheden zou brengen.
■merkte in zijn
Jformele gron»
fn vragen Een
gevolg hebben,
iek van de dam
té Valkenz-
-lijke moei-
ieling van
1 de kan-
een gsote
17 Februari a s. uit-
673
in!~w-
674. 675 Algernon250 gram suiker, boter-
hamstroolsel enz of 500 gram jam.
tdioop enz., of 250 gram versniperingen.
676 Algemeen: 400 gram brood (geldig tot
en met 14 Februari).
•77 Algemeen: 400 gram brood of 1 rar
soen gebak (geldig tot cn met 21 Febi
679 Algemeen: 500 gram zachte zeep
251) grgm soda
664 Reserve: 400 gram brood ïgcldig tot en
met 14 Februari).
668 Rgperve: 500 gr.jyn bloem of zelfrijzend
bakmeqf of kindermeel of klnderbiscuita.
BONKAARTEN MA. MB. MC. MD.
MII 842.
moeders en aieken)
50 gram suiker, boterham-
of 500 gram jam, stroop
L
£NZ.
ONINGIN WILHELMINA heeft haar
persoonlijke rede tot de bondtënoten
de wereldoorlog uitgesproken, niet op
voordracht van het ministerie. Moet de
regering zich daarvoor achteraf verant
woordelijk stellen?
Dat hangt van de eigen f regering*
vatting af. Treub heeft in 8en aoortge
geval in de Tweede Kamer verklaard,
de Koningin een niet-politieke rede
gehouden en dat men hem daai
Xft parlement niet ^anaprakelijk 1
ieh. Erkend moet worden, dat dez
timKoiet door allen werd gddeel
het Kamerdebat werd, na het
te verklaring
j-der doorgeze..
■ccea van de persoonlijke rede vsm
iii Wilhelmina over de gehele We-
Onmiskenbaar. De zedelijke waarde
5 Koningschap staat bij ons en in
eld hoag
nu iwr e
ilijke^fede
De regering b<
lijkheid niet ovei
critiek de Konini
constitutionele 1
vermijden
Er is critiek met name van de organi
satie Rijkséénheid. Nu wij te maken heb
ben niet met pen politieke rede, magr met
een persoonlijke rede is die critiek moge
lijk en zal deze critiek zekersbeboorltjk
blijven.
Wij lazen reeds van
critiek. Dit moet dan all
hoorlljke Inhoud van dezs
zichzelf staat aan ieder
het eigen oordeel vrij.
Ondertussen is oris het standpunt van de
organisatie Rijkséénheid niet duidelijk.
Deze organisatie richtte zich met een ver
zoek tot het .ministerie of tot de minlJer-
president Welnu, deze organisatie nam
dus het bestaan der ministeriële verant
woordelijkheid ook in dit geval aan.
Maar dan moei Jtaar critiek nu ook de
Koningin verschoten.
Aldus een mededeling van de voorlich
tingsdienst van het ministerie van Land
bouw. Visserij en Voedselvoorziening,
,waarin voorts wordt mergedeelfl, dat In
dien er wel eens bederf van jam la voor
gekomen,' dit het geval bleek fe zijn bij
grossiers en winkeliers, die doorleen ver»-
keerde schatting van hun klandlile teveel
hadden Ingealagen.
Bij fabrikanten kunnen zich geen voor
baden in de magazijnen opatapélen omdat
rtj slechts toewijzing van grondstoffen ont
vangen tegen afgifte van coupures, met
andere woorden: een fabrikant zonder om
zet schakelt zichzelf uit
De hoeveelheden jam. die gevaar liepen
te bederven, bedroegen in het tweede half
jaar van 1847 nog minder dan een half
pro mille van de productie, hetgeen bete
kent. dat op de ongeveer 3000 potjes één
potje Jem dreigde te bederven. Het gevaar
van beMerf moet nog steeds niet acuut
worden (geacht en dit kan de regerlpg geen
aanleiding géven tot bijzondere maatrege-
la tai.kjd. diwötaim vu lua.
n Gothenburg
larlinRcn te Emden
Manchester
‘BEDRIJF
laltena 3 Febi van Rot-
De sib Gantei 3» jan_
slo De slb Pnolxee met
ir Buenos Aires 1 Febr
W L De alb Tyne vin
31 Jan op 012 N B en
fitte Zee met dok van
uenos Aires 31 Jan op
r Nu de fijnere soorten zeevis niet
meer aan een maximumprijs zijn
gebonden, worden hUrvoor zeer hoge
prijzen betaald. Gisteren bracht aan
de IJmuid«nse afslag da tong ven /M
tot 13 per kg. pp.
Inmiddels vernam Aneta van de ziide
van de commissie voor goede diensten, dat
bil de bestandscommtssie van de commis
sie voor goede diensten, aowel van Neder-
..s van republikeinse lilde, brieven
‘-angen over moeilijkheden bij
zoering van het bestand en voortdu-
bestandsschendlngen.
andere zijde vernam Aneta dat.
lit de radiorede van generaal Spoor
as gebleken, vooral in Oost-Java de
ring van het bestand op grote moei-
ituit.
leidt in verband met deze moei-
het volgende:
VolL---
0 frou het huwelijk
van Roemenië en prinses Anne
bon-Parma, in Mei aanstaande
waarschijnlijkst” te Kopenhagen
gesloten Omtrent de plaats is n
definitief besluit genomen.
De Ned. regering heeft e«r beurs tel*
be*j?bi*klng gesteld van een/Luxenlburgl
gymnasiumleraar om In Nederland de Nel
derlanUte taal te bestuderen.! I
In da herfst van dit Jaar zal in Neder-)
land een tentoonstelling wotoen gehouden
t. van Luxemt- --1
in-;
Zuinig met huishoudzeep
De directeur van het Rljksbureau voor
Chemische Producten deelt mede, dat
door verschillende omstandigheden de
laatste obnaanwijzing voor huishoud
zeep 14 dagen is vervroegd.
Aangtzlen de volgende bon voor hula- I
ho^izeep op het normale tijdstip zal wor-
,den aangewezen, zal*het publiek thans
in plaats van zes weken met dit
ranraoen moeten toekomen. Men wordt I
derhalve aangeraden de nodige zuinigheid
te betrachten. De bonaanwfjzlng voor
'zachte zeep, aanvankelijk vastgesteld
op 18 Maart, zal in verband met het
bovenstaande een week worden vervroegd.
Maatregelen worden overwogen voor het
geven van veiligheidsvoorschriften ten aar-
glen van de tegenwoordig hier an daar t
gepaste afzetting van welden door
van onder electrleehe spanning staant
den 94. schrikdraden).
r\VER HET KARAKTER van de jongste
rede van Koningin Wrihelmms’
onder deze benaming werd de rede in de
Times vermeld is enig misverstand
8 Het Algemeen Handeteblad schreef, dat
de rede ..natuurlijk" tyaa uitgesproken on
der de ministeriële verantwoordelijkheid.
Deze gedachte geeft gemakkelijk aanlei
ding tot misverstand. Zij is jroor tweeërlei
uitlegging vatbaar.
De peraoonlijke rede van Koningin Wil-
helmina tot haar bondgenoten uit de we
reldoorlog is niet volgens een voordracht
van, het ministerie aan de Kroon uitge
bracht en dienovereenkomstig door ds
Koningm uitgesproken. De ministers heb
ben de rede met belangstelling voor het
ee-rst dodr de radio aangehoord.
Met een politieke rede van de Koningin
tot hgt Nederlandse Volk uitgesproken is y .1
het een gefhcel ander geval. De Troonrédj^
bijv, wordt door de minister-president op
gesteld met behulp van de bij hem mge-
komen brieven der departementshoofden,
die iets voor de Troonrede hebben te
zeggen. Deze rede wordt aan de Koningin
voórgelegd of zoals het heet: voorgedra
gen De Koningin kan wijzigingen voor
stellen.
Zo is het jaren gegaan. Willem III
bracht herhaaldelijk wijzigingen aan (wel
ke dan weer door de ministers moesten
worden goedgekeurd) en sprak daarna I
«ijn Troonrede uit. Men kan verwachten,
dat ook nu de Koninfin nog wijzigingen
voorstelt in elke politieke rede, die aan
Haar door de regering wo£it voorgedra
gen.
Het was vroeger een regel van^onge- - I
schreven/staatsrecht, dat de Koning ifT'dx
constitutionele monarchie niet een pohf
tieke rede uitsprak dan op de voordrapHt
van de minister. De bedoeling wgardat
de politieke critiek op dcjjolitteke rede-
niet werd gericht tegen ere Kroon, majtr
tegen de minister.
In Engeland was het aftreden van Ko-
ning Edward VIII. wiens memoires thans
verschijnen, een rechtstreeks gevolg van I
het feit, dat het gebruik van dt, radio
niet ter beschikking van de persoon van I
de Koning’ werd gesteld, tenzij zijn rede I
werd gehouden overeenkomstig een schrif-
voordracht van het ministerie. Wij
d’t uit een mededeling van de En-
-minister L. 8. Amery, die deze
ak persoonlijk medemaakte. Er I
was een conflict tussen Kroon en minis
ter.
uit
Keuzebon brood/gebak
twee weken ge]dig
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de bonnen vóór gebak tn den
vervolgt in plaats van vier, twee weken
geldig zullen zijn.
de inkor
dienst.
Een der belangrijkste eisen, die ter ver-
wezenlijking daarvan moeten worden ge
steld. is. dat de gemeentebesturen zich bij
h.t voteren van kapitaalhritgaven nauw
keurig rekenschap gpven van de financiële
gevolgen, die daaraan dikwijls voor eep
reeks van Jaren voor de gewone dienst der
begroting zijn verbonden.
In het algemeen zal dan ook zeker moe
iten worden verlangd, dat bij de desbetref
fende aan Ged. Staten in te zenden finan
ciële besluiten door middel van een
sluitende wijziging van de geippne dienst
der begroting aannemelijk wordt ge
maakt. dat deze dienst de nieuwe lasten
kan dragen.
Aan de colleges van Ged. Staten Is ver
zocht hieraan streng de hand te willen
houden.
inoodijk/Maasstroom 35,
nen; Bagodinof Verschu-
IderjyFetrus, v Alphen;
'Hooilid, v d Berg; St
v Wijngaard; C».
■lëna WJoosten, Wodan,
care, t Schol. Oder,
senExpress. Veldhui»;
Wolga. v Buren. Phl-
'ello. v Toom; Johanna,
Is: Hanau. Roth; Tunlala.
z G:erum A'dam: Anvo
r Bommel: Harmonie 5,
I. Smits Hattem: Risico,
rd: Excelsior. Nout Hen-
ag Wijk bü Duurstad»:
rksland: Hoop op Zegen,
>lth: Johanna, v Enk.
Bastiaanse Dordrecht:
Woerden: Klawitja. SntJ-
lyse. Apollitw Wazenin-
tien Vlerverlaten: Avant
Roma. Ruitenberg Den
e d Elshout; Anna. Ver-
Theresia. Engelaar Ho
la. Touwslager Maarten:
ersum: Avontuur Lange-
Un: Hydra. Droog; Bon»
Eaandam Dina. Passman.
ari Gepasseerd met be-
Rotterdam-: Margaretha.
ia Jonker; Rro et Contra
Emans; Ludwig Louer:
'aal; Gretha. v Geenen;
•nster. Sempel Gotelinde,
Hoogers; Kanaalv 17 De
v d Meulen: S' Joseph.
id v d Klooster; Johan-
rerts 2 Nyenh-jizen. Har
lan v d Elahcut; tiet-
dertk. Vos; Theadjoca
c Ruyter; 7. eia Donck;
Ooyen Lobith: Jo Boef,
nekes: Volke-ak, Dlebe-
uyat Ravensteln: Rhein-
r Deventer: Rtlnscheide
rdrecht: Tourna! Ren-
n: Montv. Venema. Jo-
NUmegen Sgnara 111 v.
I R jn«che!de 11 Smlti
ïldevaarl
Februa vóór M uur Ce-
ir Rotrerdam:
.4 *H' «I*™aco’
erdlnr: Amatêl
Kr-.e. ATfel
Directear-Chefredscteurt
S. H. VAN DER KRAAT8
een consequentie aan dn
van de Koningin ver-
(Bifz. arbeid. 1
1455 Suiker: 250
strooisel enz., of 500 gram j
enz., of 250 gram versüaperini
TABAKS- F.N
VERSNAPERINGENKAARTEN El
QA. QB, QC 842.
•7. 11 Tabak: 2 rantsoenen sigaretten of
kerftabak.
49 Versnaperingen: 200 gram versnaperin
gen of 200 gram suiker, boterhamstrooi-
sel enz., of 400 gram jam. strsop enz.
12 Vftrnaperingen: 100 gram versnaperin
gen of 100 gram suiker, boterhamstrool-j
sel enz., of 200 gram jam, stroop enz. j
Bovengenoemde bonnen kunnen reed»?
op Vrijdag 6 Februari worden gebruikt,;
De bon 673 Algemeen voor bananen moef
uiterlijk op 14 Februari a.s. bij een han
delaar in groente en of fruit worden inge
leverd.
0 26
BÉnvHle aal na een verblijf van ruim twee maanden in ^donpïië ep 14 Febrnaki
Indische wateren vertrekken. Het ia nog niet bektfad I? welke plaat» af plaatsen
in den^vervolge de delegatie» elkaar rullen ontmoeten. Wel is de suggestie gedaan
afwisselend te Batavia en te Djokja bijeen te komen. Intussen zjjn er reeds geruime
tijd geen politieke besprekingen gehouden, Uit gezaghebbende Nederlandse kringen
vrnam Aneta, dat de uitvoering van de bestandsovereenkomst niet overal even bevredi
gend verloopt en dat. sedert de ondertekening dezer overeenkomst, nu drie weken
geleden, in sommige delen van Java zulks tegen de verpachtingen van Batavia en
Djokja in in de toestand geen merkbare .verandering is gdtemen.
De Indonesische republiek heeft naar
te -Batavia uit betrouwbare bron verno
men werd aan de commissie voor goede
diensten een brief .doen toekomen. bevat
tende een opgave van ongeveer 300 doden
en gewonden, aan Indonesische zijde ge
vallen m 30 beweerde incidenten met de
Nederlanders, voorgekomen sedert het
sluiten der bestands-overeenkomst op 17
Januari. Volgens republikeinse bron ge
beurde het belangrijkste dezer incidenten
op 26 Januari In de nabijheid van twee
kampongs ten Zuid-Oosten van Cheribon.
Volgens beweringen van die zijde zouden
Nederlandse militairen met automatische
wapenen en met de bajonet aanvallen
hebben gedaan op 285 mensen, zoudfen zij
kampongs met mortiervuur hebbïn be
stookt en 138 huizen hebben verbrand.
Naar verulidt zou in de brief der repu
bliek aan de commissie voor goede dien
sten het verzoek zijn gedaan dat de com
missie een onderzoek zal doen instellen en
voorstellen zal doen om herhaling van
dergelijke incidenten in de toekomst te
voorkomen.
BIJ de betreffende regeringsintUanties 1»l
nog in onderzoek of. <pn zo ja. welke maat
regelen moeten worden getroffen om niet
strikt noodzakelijk» Investeringen tegen te
gaan.
In afwachting van de resultaten waartoe
bedoeld onderzoek zal leiden, vind de
minister aanleiding er in het belang van
onze nationale economie op aan te drin
gen bij het onderhoud en de aanleg van
openbare werken, de grootst mogelijke
soberheid, ja meer dan die. te betrachten.
Wanneer hei achterwege laten van een
werk of aanschaffing niet rechtstreeks
de welvaart aan tast, behoort het te wor
den nagelaten of althans uitgesteld, ook
al .zouden andere belangen In het gedrang
komen en bijvoorbeeld het ulterlük sau
sten van de gemoente daaronder Ifjden.
Niet alleen echter de openbare werken,
ook andere Investeringen, dienen tot het
uitentte te worden beperkt.
In dit verband vestigt de minieter. de
aandacht op de memorie van toelichting
tot het wetsontwerp noodvoorziening ge-
meenteflnanciën, waarin met nad.ruk er op
b gewezen .-dat op de gemeentebesturen de
verantwoordelijkheid rust voor het be
waren van het verkregen evenwicht tussen
Het aandeel in het Illegale werk, dat
vele collaborateurs b|j de behandeling van
hun zaak naar «oren brengen, was b(j de
verdediging van de bunkerbouwer F. J.
van der Heyden Jr uit Amsterdam, die
gisteren tssamen met z|jn vader en eea
compagnon voqr het Amsterdamse Bij
zonder Gerechthof terecht atond, belang
wekkend.
Van der H. Jr zou, aldus een schrifte-
lijke verklaring van een naaste medewer
ker van GerrU van der Veen, de explo-
sieven hebben vervoerd, waarmee het
Amsterdamse bevolkingsregister werd op
geblazen.
Van der H. verklaarde voort», dat de
illegaliteit hem zou hebben geadviseerd
voort te gaan met het bouwen voor de
Duitsers teneinde do ondérgrondso bewe
ging financieel te kunnen steunen.
De procureur-fbcagl. mr A. H. van de
Veen, zei weinig geloof te hechten aan de
vaderlandslievende 'gevoelens van deze
verdachte en diens vader, gezien het feit,
dat de omzet van deze bunkerbouwer»; die
tezamen met de vroegere caféhouder. J.
I L de Kruyf op 25 plaatsen in ons land
bunkert en barakken deden verrijzen,
negen mlllloen gulden is geweest. De
winst belegden zij in hulzen van gede
porteerde Joden. „Om deze hulzen later
aan de rechtmatige bezitters terug te kun
nen geven,” zei Vsn der H. Sr.
De persoonlijke opnamen van de drie
firmanten beliepen gedurende de vQf
oorlogsjaren tezamen ruim een mlllloen
gulden. Mr Van de Veen eiste tegen do
drie verdachten tok een gevangenisstraf
van v|jf jaar. ontsetting uit beide kies
rechten en het recht een leidende functie
In het bouw- en aannemersbedrijf te be
kleden voor de duur van het leven.
De rechtbank te Almelo heeft in tweede
instantie de zaak behandeld van de N.V.
Spanjaard te Borne, welke zaak gegroeid
is tot een principieel conflict. De ongeveer
M40 arbeiders van deze fabriek werken
raids 1941 fleehts v|jf dagen per week,
d<M} gedurende deze dagen drie kwartier
'4bnAr dan normaal. Het Deprtiement van
Sooixle Zaken achtte deze toeatand piet
toelaatbaar en ateide^de els, dat op Zater
dag gewerkt zou worden.
De arbeiders weigerden zich echter aan
het verbód van de -minister té storen erf
bleven vijf dagen lang drie kwartier lan
ger werken. De arbeidsinspectie rtiafkte
proces-verbaal op tegen de directie en in
eerste instantie sprak de kantonrechter de
dfreëtie vrij tegen dé eis van de officier
van Justitie in, diè appèl aantekende.
Bij de behandeling van de zaak voor de
rechtbbrrM wertl als getuige gehoord de
rfbofdinspeoteur van de arbeidsinspectie,
de heer H P. öroat. Deze verklaarde, dat
het <n8|4ef vóór -
ter in dé eerate r
d»t een toegevpi
voor de acht ‘en
en of voor d? 1
kunnen beteke:
De raadsme"
nasconi te L...
ziekt:
•z 15’vroeg,
entee afdo:
den v4n.de ai
te opüdaan
.grote moeilij'
De officie^ van JuatiUe
requisitoir op. dat hij/01
den geen veroordeling Hj
vrijspraak zal echterriot'
aldus de officier, dat het
ia. Bij een sigarenfabriek
waard deden zich reeds soortgelijk
lijkheden voor en bü de behandel
die zaak had de vrtfapraak van
•onrechter in de zaak Spanjaard
invloed
De rechtbank zal
spraak dofcq
Bij de besprekingen, die tussen de betreffende regeringsinstanties zijn
gevoerd met betrekking tot het bouwplan en het investeringsprogramma
voor 1948, is komen vast te staan, dat in 1948, in sterkere mate dan in
vorige jaren, rekening zal moeten worden gehouden met beschikbaar
kapitaal en deviezen als bepalende factoren voor de omvang van het
geen er in dat%ar gebouwd/n op andere wijze geïnvesteerd zpl kunnen
worden, aldus schrijft de minister van Binnenlandse Zaken in een cir
culaire aan jle gemeentebesturen. In deze circulaire heet het verder:
Ook al worden de beste verwachtingen omtrent bet plan-Marshall ver
vuld, dan nog zal geenszins een gunstig beeld van de financiële moge
lijkheden ontstaan. Globale becijferingen hebben aangetoond, dat het
eindbedrag, dat als maximum in het kader van onze totale uitbetalings-
balans voor investeringen beschikbaar kan worden gesteld, minder dan
de helft bedraagt van de voorlopig berekende behoefte.
imsten en uitgaven van de gewone
jn»
•n dien-
lay ver-,
-- .w„. beschuldigingen werd
hem ten laste gelegd, ojn. het lidmaat
schap van de N.S.B., van de W.A van
de Germaanse S.S., van het NA F en zijn
optreden voor de genoemde cabarets.
Tummen gaf toe als leider van Dé
Wolfsangel te zijn opgetreden wanneer
dit cabaret op tournee was. doch hij zei
nooit teksten voor de liederen te hebben
geschreven. Verder ontkende hij ten stel
ligste anti-semiet te zijn geweest.
Zijn verdediger, mr Boor, voerde aan,
dat Tummen eigenlijk door een ongeluk
kig huwelijk en later door de boycot van
zijn collega's op de verkeerde weg was
gekomen. Hij geloofde niet, dat Tummera
volledig aan de zijde der N S B. heeft ge
staan.
Tummen verklaarde nog. dat hij, indien
hij daartoe In 1940 gelegenheid had ge
had, zeker de andere zijde zou hebben*
gekozen. Hij betreurde deze kant te zijn
uitgegaan, gelijk hij onder tranen ver
zekerde.
Het Tribunaal zal op Woensdag 18 Fe-
bruarie advies wijzen.
Do rondotafeLeonftronUo. T
CuracaoM deJegaUo la men thans
dito orocoon»temming rekomen
gaose delegatie laénu int—
studies. De confeAntie.
drie weken was»beraamd.
wel lartger dan een ma^id duren.
Z.T ANC
I LJ Ki
toüjven
maal geen snars
JV, te koop is.
proberen in jouw
te doen opgaan. 1
Daar zat Kijk
zeeman, een oud-zeeman,
Vbelde als een vis op het droge, e<
tfoopvaardij-officier. die voor
dutt op het hart had en stoor
Zestien jaar gevaren. Kijker, de oorlog
meegemaakt bij de koopvaardij, en er
door gekomen! Mooi werk, want dc zee.
dat is iets Er is ntets zo prachtig als
dg navigatie. Maar het land deugt niet,
Kijker, de mensen op het land dan. Als
wij op zee mét Kerstmis of Oudejaar aan
de radio hangen, gaat er wat in je om.
want je weet, dat ze thuis aan je denken.
Maar je land denkt niet aan je. Dat
hebben W4j ondervonden, vóór de oorlog,
en in de oorlog, en na de porlog. Nu
parlevinken ze wel over de koopvaardij,
er schijnt wat belangstelling te komen.
Maar wat er in de oorlog door de koop
vaardij is gedaan, daarvan hoor je niet.
Kijker, geen kwaad over de marine.
Maar in 1940 maakte ik een cursus Over
handelsbescherming mee. Een marine
officier zei tegen ons. kapiteins en eerste
stuurliedéi: ..Och. we zullen op die ver
dediging van koopvaardijschepen maar
met te diép ingaan, omdat als het nodig
is. de marine er wel is om jullie te
verdedigen." Maar in de nodige gevallen
was de marine er wel eens niet, althans
niet voor conVooi. behalve dan de uit-
zondengen als bijv..jde Isaac Sweers.
waarvoor wij allen ons petje afnemen.
Maar toen die werd opgeblazen ging er
een koopvaarder naar de kelder.
o ree. Kijker, op die grote plas, waar
soms met die Duitse haaien donders
t kon toegaan, was het de koopvaardij
1 het enige wapen dat ons overbleef,
telde! Ik ben in '40—'41 zes maal
>n weer geweest, in die grote con-
waar wij van de koopvaardij de
lerlandse vlag lieten waaien. Met zo n
Ie schuit kwam ik'eens in Halifax. Er
„„5 heel wat te doen aan dat ding en
er moest nog een kanon op het achter
schip bij Die klinkers gingyi dag en
nacht door Jan de matroos Piet de
stoker moesten er maar doorheen «iXfifP-
vlak onder dat dek. En Dim
naar Archangel gaan. Ki
te komen was één op
'Tlanr1
officieren en oridero...
kooi in het Nova-Scotta
werden bij burgers'’ o:
hoort hét Maar voor
geloofden ze’het wel.
Bij de Marine werken ze zwa«r met
lintjes Maar b\ de koopvaardij? Ik zal
je wat '■•ertellerfc In 43 was ik tweede
officier op ven «root passagiersschip, ik
moest lijsten»*opmaken voor dc zeelui:
waar eq hoe lang ze Ijadden gevaren. Dat
was voor het oorlogsherinnenngskruis
met le gesp voor diensttijd in oorlog.
2»- gesp voor Indlë, 3e voor landings-
operaties. 4e vopr oorlogshandelingen In
Mei >940 Wat 'h waslijst, hè. Kijker. Ik
heb er niets van Niels erg. hoor, want
het slingert toch maar in een la. net als
•”■■0 bronzen, kruis. Een koopvaardijman
immers burger en burgers dragep^die
dingen met En misschien is die -Ijtle
.hjstenrommel. Wadraan we zoveel werk
hebben gehad, in Netherland House of
- imberland Hotel wel zoek geraakt.
..laar nu de cènttfnkwestie Dat is erge».
J< Kijker, ik. zie aan je facie wat je
denkt al» je zé maar aan d^portemonnaie
komtMa'pr .w^t zegt u nou van die
cedWs Als je iftfor de oorlog op jé vrouw
èen cedul had gëmalkt van 200 per
fnaartd. moeht ze in de oorlog blij zijn
al» ze 100/- kreeg. Zij heeft dus 100.—
per maanS overgesplard Het Zou netjes
zijn geweest, als ze na de oorlog hadden
gezegd Hier, ir heeft armqe geleden met
die honderd guldentjes, dit is uw gelij.
Koop nu maar eens’een nieuw ledikant,
want van dat andere zijn in tic honger
winter de poten verstookt
Maar lauw hoor in Den Haag wéten
zc beter Ken speciale commissie zoekt
het nu a! bijna drie jaar lang uit Vaff
dat overgespaarde <cld Js nog niets
bekend Het is netjes geblokkeerd. Het is.
al heb je daar je leven voor gewaagd,
net /.Bik geld als dat voa Zwart» Piet,
die het met jajem en smeerpijperij heeft
verdiend. En misschien als we het .dan
e ndelijk krijgen komt de belasting mgt
rijn lange graaivingers en pikt het grootste
deel in voor aanwasbelasting of Zo'n
andere uitvinding Ik bijt me liever een
r klaigw af. Kijker
Nö rnflt wat over de grote rantsoenen
%voor zeelui sigaretten bij de vleet, en
reizen per vliegtuig. Kijk eens Kijker, de
zeelui van dè oude stempel kunnen niet
helpen, dat ven die jonge na-oorlogse
varende slampampers met die sigaretten
zwarte handêltjes op touw hebben gezet
Met grote rantsoenen sigaretten en lucht-
reizen hoef je niet iemand, die vpor de
Vee voelt, naar de grote vaart te trekken,
wel met de verzekering van goederoociale
vooruitzichten en verzorging. Maar hoe is
het daarmee, gesteld’ Laat ik mezelf eens
bij de kop nemen Na de oorlog kreeg ik
verlof. Ik had met succes als eerste stuur
man gevaren.' mijn getuigschriften ware*
prima Toen Ik terug van verlof kwam.
et je. Kijker, wat ik te horen kreeg?
moet weer als tweede officier gaan
;o-n klap in m n gezicht nam ik niet,
mijn vrouw evenmin.
..Geef me nog maar 'n m«i-.._
zei ik. ,.d»n zoek ik 'n ander baantje
Dat lukte vrij gemakkelijk. Bij mijn
afscheid zeiden ze. dat ik geen pensioen
kreeg, ook geen uitgesteld pensioen! Dat
was bij een van de grote maatschappijen.
Het zal wel volgens de regels zijn geweest
Maar een gewoon zeeman snapt niet veel
meer van die tegels.
„.Maar", vroefc Kijker, „is-u nog zee
man?"
..Niet meer eigenlijk. Na 18 j««r varen
had ik er toen genoeg van. Varen is mooi.
Als een van mijn jongens het zeegat uit
zou willen, wel. ik liet hem gaan Maar
de jongelui moeten wel weten, wat zij
beginnen. En de oudelui moeten er ook
maar eefis over denken. Ziezo. Kijker,
ik voel me wat opgelucht. Schrijf dat nu
ook maar eens. om de landrotten wat
■wijzer te maken. Ajuus.”
X
j
R
