fi
Automatische besturing
van vliegtuigen
Vleiend oordeel over Nederland
DE LENTE KOMT
1L
CONSULTATIE - BUREAUX
VOOR OUDELIEDEN
Lachende oproerkraaiers
BOEKENWEEK-?UZZLES
Japanse kolonie in Amerika
ereenvoudigde
bedieninjr
Gevaar] ijk(v£ra\ in
^carrortcorfl
Gunstige gevolgen
Incident in Bulgarije
Proces tc Boedapest
Nu er meer bejaarden zijn dan vroeger
HOLLYWOOD wil
Heintje Davids zien
DE ALGEMENE VOEDSELSCHAARSTE
Miltvuur
Gastvrouwen in
dc lucht
„EEN VESTING VAN DEGELIJKHEID"
Incident in Sjanghai
Verkiezingsdebat in
de Eerste Kamer
Stanislaus II
17 Jan. 1732—12 Febr. 1798
HET LIED VAN DE OUDE DANSEN
Evacuatie, die lotsverbetering bracht
rêebt 'f
t
PONDERDAG 12 FEBRUARI 1948
GOUDSCHE COURANT.
TWEEDE BLAD. PAGINA 2
G.Z.C. stelt teleur
Slechte start in de
elite-competitie
OZC—HVC.B I—S OZC'er* eerste stap :n
de finale van "de centrale »:r\:e:compet:t!e
I van de Kon Ned Zwembond «een eeluk-
kiie geweest ZUn gku.euie ga nu dooi de
Voorcompetine waarin bet als eeiste e.ndiR-
de en daarom geplaatst werd in de halve
«tnd ronde met HVCB «p.t Ha a em en t Y
Uit Amsterdam rechtvaa diRde de verwach-
1 Un* dat QZC ook onder Oeie maiadoren van
de gladde val. gerede prestaties zou leveren
"Saaie de Heerl ike Verkwikkende Geronde
►eweglng Ber Haarlemmers. d(e gisteravond
I In het Speardersbad met de Gouwenaars de
I elndcompetitie openden, was OZC te machtig.
Woutfde Boer en rijn strijdgenoten gewerden
een ervaring rijker en een I lusie armer V jf
r glipten de Haarlemmers door de Goud
se verdediging en vjif keer waren hun scho
ten van een dei gelijke kwallte dat keeper
Weck re moe..ijk ln rijn ogen kon vatteru
Zeer zeker was de ..ver'winn.ne de Haa -
lemmers verdiend Zit waren <rrtUer en wat
enthousiaster en re fs :n een peflgdr ,ia' r i
1 met vilt man speelden n de meerder he <1
I DaarhiJ kwam dat Wout de Boei d:e weer
I als Pampus voor het Haarlemse "Soel lag.
I xwaar en uitstekend gedekt werd door' Ho-
I geland, waardoor hij run kruit moeilijk tot
I ontbranding Kon brengen
OZC nam de leiding radat kort na het be
gin De Cruil door een oogwonde het water
had verlaten en beide ploegen met re* man
I verder speelden. Wout de Boer s schot had
eucces ln een periode waai n GZC krachUg
I ln het offienaïef was Hng heeft dere voo -
I sprong niet geduurd want na enige mtnu-
I «en maakte Frariken gelijk en de kleine Ha^ -
lemse mldvoor Rol met een doorslag ba 1-?
In het-tweede gedeelte gaven de Haa rm-
I fners voornameluk de toon aan ZU speelden
I Rich handig vril en bultten de kan*en goed
I uit Zelfs met verre schoten beproefden t
I hun geluk. eeH strategie waarmede doelman
I Weck aan vankei uk goed overweg kon ln de
I laatste vijf minuten was da- evenwel me'
I het geval Door twee doelpunten var Rol en
I een van Frankendaa' Me den de HVGB'e s
I hun overwinrwng veii g (t—s)
Volgende week Do- de-dag spee GZC
I Amsterdam de tweede en -aa's-e wedstrijd
I Voor dere eindcompetlt e tegen Y
ZONDAG GOt'DA—DCV.
De Zondag wegens terre afke tg
I Itiet doorgegane wedstrijd Gouda—DCV .s
1 Voor a i. Zondag opnieuw vastgesteld
JODAN BOYS.
I Tafeltennis
Bergmann wereldkampioen
Richard Bergmann behaalde te Londen
In het heren-enkelspel de" wereldkam-
I ploenstitel door in de finale Vana te ver-
I «laan met 21—12. 18—21 21—19 14—21.
1 2110. Het gemengde dubbelspel werd
I gewonnen door Miles en mej. Thall (Am
I die in de finale Vana en mevr. Pokorna
I \*eraloegen met 13—21. 1421. 21—18. 21—
I 19. 21—12. In de final© van het heren-
I dubbelspel versloegen Vana en Stipek met
I 21—18, 21—13. 21—13 Haydon en Soos
I Biljarten.
I Recordprestatie van Van de Pol
ln Den Haag begonnen gisteren de voor-
I wedstrijden om het wereldkampioenschap
I Penthlaton. De strijd werd ingezet met 3
I partijen van 300 libre tus&n v d. Pol en
I J Sweering. Mochten de middagpartijen
I slechts van middelmatige allure zijn. door
I carottespel. 's avonds werd het talrijke
I publiek vergast op een serie van v d Pol.
I die hierin heel zijn arsenaal aan techniek
I en volharding tentoonspreidde en de partij
I Jn één beurt uitmaakte Bij dit record brak
I een ware ovatie los. Sweering. die de taak
I had deze achterstand in de nabeurt weg te
werken, bereikte slechts een simpele 52.
d. Pol
I Sweering
d. Pol
Sweering
d. Pol
I Sweering
Schaatsenrijden t
LANNOY.EN BAUGNIET WERELD
KAMPIOEN KUNSTRIJDEN
Het officiële resultaat van het wereld-
I kampioenschap kunstrijden voor paren, dat
te Davos werd gehouden, luidt- 1 Mlebc-
J line Lannoy en Pierre Baugniet (België)
I plaatscijfer 13'/», 11.34 pnt.: 2 Andrea Ke-
I kessy en Ede Kiraly (Hongarije) plaats-
I cijfeT 24' j, 11.12 pnt 3 Suzanne Morrow
en Wallace Diestelmeljer (Canada) plaats-
cijfer 28, 11.07 pnt.
500
13
296
38 48
117
13
55
9
500
16
197
31.25
274
16
88
17.12'
500
1
500
500
52
1
32
52
Wat een Fra-Be-Ne-Lux-unie
in de weg staat
Onenigheid over het Duitse probleem
I sou een onoverkomelijke hinderpaal be
tekenen voor het tot stand komen van een
Weot-Europese economische unie. op wel
ke basis men ook sou trachten deie te
vestigen, aldus verklaarde de heer De
Lnvenconrt. secretaris-generaal vin ,de
Franse delegatie bU de commissie voor
economische samenwerking tussen Frank
rijk, Nederland, België en Luxem
burg.
Naar hij opmerkte, zouden bij nauwere
economisdhe samenwerking tussen Frank-
I rijk en de Be-Ne-Lux verschillende
moeilijkheden naar voren komen, zoals
i het feit dat er in Frankpjk een tabaks
monopolie bestaat, hetgeen in de Be-Ne-
Lux-landen niet het geval is. De Franse
regering zal zeer zeker niet van deze be-
langrijke bron van inkomsten willen af
zien. Verder zal België niet accoord gaan
met het invoeren zonder invoerrechten
van wijn uit Frankrijk, daar Belgie zelf
wijn voortbrengt. De Luvencourt ver
klaarde evenwel, dat. gezien van
Franse standpunt, de voordelen van een
1 Frans - Nederlands - Belgisch-
Luxemburgse douane-unie groter zoudrtt
rijn dan de nadelen.
Weer een trein aangehouden
tussen Berlijn en Hannover
In de nacht vin Dinsdag op Wocasdag
zUn twee wagons met 63 Duitsers van
een Britse militaire trein van Hannbvcr
I naar Berlijn op het grensstation van de
Rusaische zone losgehaakt en met Britse
bewaking achtergelaten. Dit geschiedde,
nadat het Britse treinpersoneel geweigerd
had, Russische beambten in de trein toe
te laten ©f te gelasten, dat de Duitse
passagiers zJch voor contröle op het per
ron zouden begeven Volgens een Britse
officier zouden de Russen niet speciaal
naar iemand gezocht hebben, doch zij
wilden slechts doen uitkomen, dat zij
bevoegd waren, papieren en fcagage van
da reizigers te onderzoeken. De normale
gang van zaken is. dat de reizigers op
verzoek hun papieren door het coupé
raam aanbieden,
P
..George" is de naam. die de geallieerde
vliegers hebben gegeven aan de autema-
tlsche piloot of stuurautcmaat. het kleine
kaatje in het midden van het lnatrumen-
trnbord. met een paar wijserplaten en
knoppen, dat indien gewenst gedurende
het grootste deel van het te vliegen tra
ject de besturing van de vlieger kan over
nemen
In elk K.L M.-vliegtuig kan men zo"n
kb in kastje vinden. De vliegers souden
het "niet meer willen missen Vroeger wat
het vliegen vooral bU ruw weer. een
zwaar en afmattend werk: tonder onder
breking moest do bestuurder met armen en
benen werken om bet stampende en slin
gerende toestel in de koers te houden. Dit
is nu niet meer nodi{. want nu knapt
..George" dit werk Toor hem op.
Hét principe van de automatische bestu
ring is n et .*o nieuw als men wcllicMJ
(jonken zal het. dateert nl van 1911.
toen de Amerikaanse v! cger Sperry al
met ech dergeiijk besturingssysteem ex
perimenteerde. naturlijk was dit nog zeer
onvolkomen en waren de resultaten nog
niet erg bemoedigend Maar Sperry hield
vol en op het ogenbl k zijn alle f.uur-
autorr.alen in de K L M.-\giegtuiien vol
gens het Sperry-type.
De werking van
een stuurautomaat
Voor het prinr.pe van dere automatische
besturing moeten wij teruggaan naar de
speelaéritol u otp Jeugdjaren Wanneer
wij rfn dergelijke tol op ren losse plank
opzeA^jn staat hij daar met zijn draai:ngs-
a.- 1 .'drerht op. als we nu dere plank 'tl
de hand nemen, en hem dan scheef hou
den. nen we dat de tol niet loodrecht op
de plank blijft staan, maar In zijn oor
spronkelijke stand volhardt Een derge
lijke to^. bevindt rich ook in de stuurauto
maat vim het KLM -vliiegtuig: op de bui-
tenorptrek van dere tol bevinden zich
schoepen, waartegen door éen tweetal
str.iülpijpjdfe lurht wordt- geblazen: hier
door krijgt de tol een draaiende beweging
Deze tol. gewoonlijk gvroscoop genoemd
gemonteerd in twee loodrecht op
c.kaar staande ringen, die vrij ten opzichte
van elkaar kunnen bewegen een 8g car-
donische ophanging Aan eoo van
dere ringen bevindt zich een metalen
p'.aatje, dat In nojmale stand de openin
gen van de berde straalpflpje*. die de tol
aanblazen, vrijlaat. Wanneer nu het vlieg
tuig om de een of andere reden uit de
koers raakt, blijft de gyroscoop in zijn
oorspronkelijke stand evenals de tol op de
plank waarvan wij hierboven spraken
Hierdoor word™ door het aan de ring
bevestigde plaatje één van de twee «traal-
pijpjes afgedekt, zodat hierdoor geen lucht
kan stromen Nu zijn deze twee straal-
pijpjes verbonden met een klein kamertje,
dat door een dun vliea. een z g membraan,
ln tweeën wordt gedeeld en de twee straal-
pijpjes komen aan weerszijden van dit
membraan* uit Wanneer nu één van d»
twee straalpijpjes afgesloten wordt, ont
staat aan één zijde van het membraan een
druk. waardoor dit gaat uitzetten naar de
andere kant Aan het membraan z-t nu
eer hefbodmpje. dat dere beweging over
brengt op een cvlindertje met een zuiger-
tje: hier wordt dmv oliedruk deze kleine
beweging sterk vergroot overgebracht op
roeren, die het vliegtuig dan weer In
rijn oorspronkelijke stand terugbreng/n
Dan komen de beide straalpijpjes weer
vrij en is alles weer als in het begin Na
tuurlijk Is het geheel niet zo simpel ais
het hier «taatsen daarbij is het hele
svsteem in drievoud uitgevoerd, dmdat een
vliegtuig drie verschillende stigurorgonen
heeft, de rolroeren. het hoogteroer en het
richtingsroer.
In het algemeen is de gang van zaken
nu zo. dat de vlieger de machine 6tart en(
dan naar de gewenste hoogte klimt; daar
aangekomen stelt hij de juiste koers en
hoogte in. en schakelt de stuurautomaat
in. die dan zorgt dat de machine automa
tisch op deze koers en hoqgte blijft.
Wanneer het vliegtuig de landingsplaats
nadert neemt de vlieger de besturing
weer over. en voert hij de landing uit.
Sinds 1935 bij de
K.L.M. in gebruik
De K L M gebruikt deze stuurautomaten
sinds 1933. zt waren n 1. In de Douglas
machines ingebouwd, die de KL M toen
in gebruik nam. en van toen af was elk
neuw vliegtuigtype voorzien van een
Sperrv stuurautomaat. ook de nieuwe
vlicgtu.gen. de Douglas DC-6 en de Con-
va.r-L;ncr die dit jaar aan de K L M -
vloot zullen worden toegevoegd, zijn met
»ecji stuurautomaat uitgerust. Het gewicht
van de gehele installatie bedraagt 34 kg
Maar intussen zitten de" technici niet
stil. reeds hebben de Amerikanen een
proefv'ucht oyer de Atlantische Oceaan
gemaakt met een vliegtuig van het type
Douglas Skymaster. die volledig automa
tisch bestuurd werd. en wel door middel
van radiogolven van de grond af Van het
moment van de start in Amerika tot aan
fe landing in Ierland heeft de vlieger geen
hand behoeven uit te steken. Je Instru
menten deden het werk. Er was wel een
bemanning aan boord, maar die keek
alleen maar toe of er niets verkeerd ging
Natuurlijk Is dit maar een proefneming
geweest, uitgevoerd door een militair
iiegtuig. maar het is al dikwijls voorge
komen. dat in m l>a«»re kringeneden
nieuwe uitvinding werd beproefden ge-
perfect lonncer.L d e dan later /docc de
burgerluchtvaart werd overgrrfomen Of
d t met j\fre uitvind ng ook h«t ge^l zal
zijn' De toekomst zal het lerrti
De Brusselse jduilie is erin geslaagd bU
een inval in/m beruchte drankgelegen
heid nabjj *et Zuiderslatlon een avontu
rierster van grote allure te arresteren, na
melijk de 44-jarige Adelaide Job. dir sich
in het algemeen liet doorgaan voor gravin
de Rrignar.'dorh ook bekend stond onder
d? naam van Rruley de Farclennes. Ro-
dande Ebraye of Marie Sheurweghs
Onhmudlg
Jongste bediende: Er is een dame. om u
te spreken, meneer-
Meneer: Hoe ziet ze er uit?
Bediende: Ze lijkt veel op u. meneer,
maar ze heeft een veel netter gezicht.
van prijsdaling in Amerika
Meer en meer komt men In Wall Street
tot de overtuiging, dat de prijsdaling, die
deser dagen een aanvang nam. gunstige
mogelijkheden opent, zoals bijv. daling
van de kosten van levensonderhoud, ver
minderde waarschijnlijkheid van stakingen
en aanvragen om loonsverhoging, en ook
meer kans op belatfting-wrlsginr. daar de
regeringsargumente^ dat hoge belastingen
noodzakelijk zijn om te voorkomen, dat het
publiek de prijzen opdrijft, verzwakt zijn.
Graandeskundigen zijn van mening dat
op het gebied der levensmiddelen, vrafcig
en aanbod dichter bij het evenwicht zijn
gekomen daif voor andero producten en
dat dit waarschijnlijk in het marktvcrloop
tot uitdrukking zal komen. In het hoofd
artikel van Wallstreet Journal wordt om
het volgende opgemerkt ..De prijzen op de
goedermarkten dalen, omdat enkele ge
beurtenissen. waarop wij zeiden allen te
hopen, werkelijk geschieden Eén daarvan
is de grotere voed-elproductie in de ge
hele wereld. Een andere i«. dat cic handel
tussen de landen definitief tekenen van
herleving te zien geeft De volkeren in
veie delen der wereld beginnen elkander
en zichzelf beter te bedienen dan tot dus
ver Het Is beter, dat het einde van de
prijsstijging nu komt dan later Op het
lagere prijspeil kunnen, wij met meer
zekerheid een nieuw borduurwerk van al
gemene welvaart optrekken".
Volgens een officiële Bulgaarse verkla
ring zijn Maandag boven het Bulgaarse
plaatsje 8ozopol. 64 kilometer van de
Turkse grens twee Turkse Spitfires door
Bulgaarse grenswachte!U>eergescho{en.
Tweemaal werd ter waarschuwing een
vuurpijl afgeschoten, doch de vliegtuigen
landden niet
Het ene werd daarop neergeschoten
en kwam ln zee terecht De piloot ver
dronk. De piloot van het andere vliegtuig,
dat vijf kilometer ten noorden van Sdzo-
pol tot dalen werd gedwongen, kreeg
slechts lichte verwondingen. Volgens de
Bulgaarse verklaring kunnen de vliegtui
gen zich nlel ln de weg hebben vergist,
daar het weer voortreffelijk was en de
toestellen tussen de 160 en 330 meter Hoog
vlogen.
Na de bevrijding zag men deze gravin"
die donr haar hoonheid zeer opviel her
haaldelijk in gezelschap van de Franse
kolonel Croiset. die wegens oplichting
door het Frany g< r. ht w« rd vervolgd
Adelaide Job ffroeg in deze periode de
uniform der vroVwehjke hulpdiensten van
hPt Franse leger© en bezocht casino's te
Namen. Spa. Middelkerke en Chaud-
fontainc. waar zij zich aan oplichting zou
hebben schuldig gemaakt Om haar slacht
offers gemakkelijker in de val te lokken,
zou de dame. die beween deel te hebben
uitgemaakt van de Fransè ..Maquis'", vaak
documenten hebben getoond, waarop
stempels voorkwamen an de hoogste
Franse legerinstanties Haar naam werd
eveneens genoemd in verband met de
moord op de gravin Sauty de Chalon. dia
te Masnières (Frankrijk) onder geheimzin
nige omstandigheden om het leven kwam
Adelaide Job had. toen zij te Brussel
werd aangehouden, juist ren jaar in een
Franse gevangenis doorgebracht op grond
van een tegen de veiligheid van .de staat
gepleegd misdrijf 7.lj zouwo Frankrijk n 1.
hebben deelgenomen aan ekn organisatie
die Duitse krijgsgevangenen*aar het bui
tenland hielp smokkelen
De openbare sanklagrr in het proces
tegen Karoley Peyer. leider van de Hon
gaarse sociaal-democraten, en veertien
anderen, heeft tegen de beklaagden „de
hoogate straf" geëist. 7.i] worden er v%n
beschuldigd een complot te bebbeo ge
smeed tot omverwerping van het regiem
In Hongarije. Zaterdagochtend zal uit
spraak worden gedaan. Het prbces werd
9 dagen geleden te Boedapest geopend.
Pever en twee der beklaagden sjjn inden-
tijd naar het buitenlancFgevlucht.
Een der verdachten is Elizabeth Pallotf.
een Amerikaanse secretaresse van een
vroegere Amerikaanse correspondent te
Boedapest Een andere beklaagde is Josef
Varga. secretaris van Zoltan Pfeiffer,
leider van de onafhankelijke oppositie
partij Hij werd in November gearresteerd
De Hongaarse minister van justitie kon
digde in Juli 1947 aan. dat de'doodstraf ln
Hongarije zou worden afgeschaft.
Nog* een Zweedse verklaring
De Zweedse miniver van buitenlandse
raken. Qsten Unden? heef: te Norrkoplng
verklaard, dat het Zweedse parlement
vrijwel unaniem meent, dat Zweden bul
ten de blok-politiek der grote mogendhe
den moet blijVen Ten onrechte was zijrr
vroegere verklaring in hrt Zweedse par
lement echter opgevat als een critiek op
het plan-Bevin Ook hadden bertchten het
dfien voorkomen, alsof Zweden het plan-
Marshall verwierp Het tegendeel is ech
ter waar Internationaal bezien on als po
ging om het probleem van het Europese
herstel op te lossen, acht Zweden het plan-
MarehBll hoogst belangrijk.
KERKNIEUWS
Generale Synode der
Geref. Kerken
Dinsdagmorgen ving te Eindhoven de
tweede zitttngsweek aan van de Genarale
Synode der Geref. kerken. Na aanvulling
van het agendum, rapporteerde ds O
Bouwman over de Salatiga-zending. over
or mogelijkheid van inschakeling van
Duitse zendingsarbeiders en over de com
missie van onderwijszaken. De Synode
verenigde zich met de voorgestelde cen-
clusies
Ds J R Hommes rapporteerde over het
verzoek van zendingsdeputaten om dr F.
I Bakker toestemming te verlenen om
voor drie Jaar als zendinga-consul werk
zaam te zijn. voor welke periode hij wordt
uitgeleend aan de Ned Zendingsraad.
De morgenzitting ging verder heen met
de behandeling van verschillende kleinere
zaken waarover als rapporteurs optraden
ds J R Hommes, ds P v Dijk en ouder
ling B Simons Wij ontlenen daaraan, dat
een schrijven an de partuSfchcre Synode
van Friesland-Z.. inzake het beroepen van
een si hipparspred en van die van Bra-
l ant-Limburg inzake geziriszorg. naar de
Synode van 1949-verwezen werden.
Voorts kwamen enige politieke stukken
van zendingsarbeiders ter sprake, waar
omtrent de commissie verwees naar de
uitspraak van de Synode van 1946. alsook
naftr de publicatie van deputafen in'het
Decembernummer van het Zendingsblad
De Synode betuigde haar instemming
met de door de deputaten uitgesproken
verklaring De commissie had in haar
conilus.e voorgesteld uit tc spreken, dat
deputaten het slot van hun verklaring
beter hadden kunnen Weglaten, omdat zij
in den zaak niet betrokken Waren
Voorts herinnerde zij nog eens aan de
uitspraak van Zwolle 1947. dat elk lid'der
kerk (en voornl iedere ambtsdrager) ook
door zijn optreden op politiek terrein
alles heeft te v'ermijden waardoor het
welzijn def Kerk en de voortgang van
h;«ar ..rbeid zou kunnen worden geschaad
of gehinderd
Prof. dr G B Wurth rapportcerdecover
een 5. hrijvrn van het Chr Nat. Vakver
bond. w iafin gevraagd werd om benoe
ming van deputaten voor sociale aange
legenheden. De Synode kon aan dit ver
zoek niet voldoen, maar vrrzggkt het
C N V in voorkomende gevallen van af
vaardiging zwh te wenden tot het modera-
men van de jongste Svnodc Hierna rap-
pnrteerde prof dr K Dijk over het rap
port van deputaten inzake de kwestie van
meer zelfstandigheid van de gezamenlijke
Geref kerken in Ned Indie De commissie
stelde aan de Svnode een aantal conclusies
voor: strekkende tot het voldoen aan het
uitdrukkelijk verlangen van de kerken ln
de classis Batavia en bepaalde, dijt deze
kerken ingaande* 1 Au*, as zullen heb
ben opgehouden te behore© tot het
land der Geref kerken, wijl zij optre
den in zelfstandig kerkverband 7.ij trof
een aantal stipulation, waarin deze zaak
nader wordt omschreven Zij besloot
acputaten te benoemen met nader om
schreven opdracht In de discussie wer
den geen bedenkingen tegen het Hoofd-
besluit aangevoerd. De rapporteurs wezei
erop. dat thans een zaak tot besttssij
komt die reeds jaren a*n de orde
Nadat de Synode de conclusie meL
rrene stemmen had nangooomep -gewaagde
de praeses van een historische beslissing
Hij ri§htte het woord van gelukwens tot
dr F A BaRker in verband met diens
benoeming tot Zendings-cpnsul. Ook ds
G. D Kuiper miss pred. met verlof en
ds J. J. Oranje van Batavia spraken^wopr-
den van erkentelijkheid voor de gevallen
beslissing.
AuAAR mate Je geneeskunde zich steeds
verder ontwikkelt en de nodige ken
nis en routine die de arts moet bezitteh
voor de behandeling van zijn patiënten
zulke enorme afmetingen is gaan aan
nemen. dat één persoon nooit de gehele
medische wetenschap kan beheersen, is
i zich gaan specialiseren Hierdoor kan
de specialist zich ten volle op één be
paalde tak van de medische wetenschap
toeleggen: teneindo in staat te' zijn. dat
gebied te beherrsen en dc meest efficiënte
wijze can onderzoek en behandeling met
alle kennis van zaken toe te passen
Daarbij kan hij zijn studie ook enkel
concentreren op dat engere gcWcd In dc
loop der jaren zijn vele specialismen ont
slaan. welk aantal nog geregeld toeneemt,
zowel door de onderverdeling van dc
reeds bestaande, alsook door nieuwé aan
winsten
Ouderdom 'vraagt zorg
F.venala nu thans angeveer vijftig jaar
geleden de kindergeneeskunde opkwam en
zu-h steeds meer deed gelden, zo komt de
laatste jaren dc belangstelling voor de
ouderdom naar voren In het buitenland
zijn hieroverreeds enkele handboeken en
tijdschjiftcn verschenen Ook in ons land
heeft de belarfgstelling voor dit onderdeel
der geneeskunde vasteTC vorm aangeno
men door de ;n het vorig jaar opgerichte
Verenig ng -tot* bestudering der oudrr-
domskundr Deze studie omvat de biolo-
^gle der veroddefihg. de clin;*che probl--
men yan de oudere mens en de sociale en
economische vraagstukken. Hieruit volgt
Hollywood heeft He.ntje Davids
dekt Haar memoires, die zr| in v«:
me: haar CO,«te veruardag (Vri)dag
gebundeld heeft onder de titel
venslied", hebben de aandai ht
paar Amerikaanse filmm .tschappi
trokken wat het deel van haar onderduik
tijd in het Pathologisch Instituut te
Utrecht betreft De bedoeling schijnt te-
.zijn. een documentaire over die ondrr-
duiktijd te maken, niet om Heintje Davids
daarbij tc eren als een Mariene Dietrich
maar om Amerika een bcrld tc geven
het lot dat tal i/dtV Nederlanderzet
bezcttingstaren ondergingen Op 12 of 14
Apr.l gaat dc diva met de K»L M naar
New York vagw^ie laatste onderhande
lingen JlfWfna gaffmi, voor zes weken
ivwctod
Oecumenische Jeugdraad
Zaterdag 7 en Zondag 8 Februari werd
in Amsterdam de jaarlijkse Fcbruarl-con-
ferentie gehouden, georganiseerd door de
Oecumenische Jeugdraad ln Nederland
250 Jongeren uit de Protestantse en Oud-
Katholieke kerken kwamen hier samen en
spraken me*, elkaar in het kader van de
oorbereiding van de a Vergadering van
de Wereldraad der Kerkrth. die «ieze zo
mer in Amsterdam wordt gehouden. Hie.-
toe brachten jongeren 'van verschillende
richtingen hun gedachten naar voren over
vraagstukken, die ook de Wereldraad zul
len bezighouden of hiermede in nauw ver
band staan. In discussiegroepen werdenTls
verschillende standpunten en gedachten
nader onder ©gen gezien.
De conferentie werd beheerst door de
wil om de scheidsmuren tussen Be vel
schillende kerken te doorbreken en zo te
komen tot wederzijds vertrouwen en be
grip en tenslotte tot die eenheid, waar
door de verschillende Christelijke kerken
tezamen waarlijk ..het lichaam van Chris
tus kunnen zijn.%
Doe het nop maar eens «ouer. Je
pareert sleedt veel te laat!' r
In heel de wereld hebben
de laagste inkomensklassen
het beter gekregen^
De regerlngscommisaarla voor buiten
landse agrarische aangelegenheden, ir A.
H. Rocrirfy. heeft voor Nijverheid en
Handel te" Amsterdam gesproken ovfcr In
ternationale vordlngsvraagstukken. waar».
t>U hij eerst opmerkte, dat in het algemeen
in de hele wereld de laatate tientallen Ja-
- ren de koopkracht is gestegen, waarbij
zich het merkwaardig vertehijpael. a-oor,-
'doet. dat hel aaqdrel vaji de lagere In-
komensklafpen ln het nationaal vermo
gen groter is geworden dan ooit. tevoren.
Een aanwas van de wereldbevolking van
éngeveef 20 millioen per jaar draagt na
tuurlijk in 'niet onbelangrijke mbter bij
dc vraag naar landbouwproducten. Er is
thans internationaal een graantekort van
21 millioen ton per jaar Dit tekort moet
men cchfer slechts theoretisch opvatten
.omdat de vraag naar grain toch beneden
deze hdcveelheid blijf>
Ten aanzien van olie en vet is de situa
tie leU gunstiger, doordat. Indiê weer aan
de markt zal komen.
In Europa is de vlecsvqarrfening minder
gunstig dan men had verwacht. Noord- en
Zuid-Amerika hebben hun vleesproductie
opgevoerd, maar zelfs deze verhoogde
productie is niet voldoende oto de behoeft*
voldpende aan te vullen. Het is niet wAar-
schijnlijk. dat de export uit deze landen
groter zal word«?n omdat de bevolking
slechts node hej, levenspeil verlaagt^
Voldoende suiker
De Internationale voedtelraad verwacht
aan het eind van hrt lopende suikerseizoen
een overschot van 590-M0 ton. Hetx^ér-
brnik van suiker wordt in de werelp ech
ter kunstmatig gedrukt, maar dp/iulker-
positie/mag toch wel door reis optimisti
sche éril worden beschouwd
Er is een groot tekort aan cacao op de
wereld. Ten aanzien van koffie en thee
is de toestand bevredigender.
De heer Boersma waarschuwde nog, dat
de Europese Inn-len slechts dan werkelijk
profijt zulleh hebben van de credieten vol-
j/ns liet plan-Marshall indieit zij er zich
voor hoeden een schijnwelvaart te schep
pen. Zij mogen hun gezonde economische
opbouw niét veronachtzamen.
NEDERLAND—OOST-ÏNDU
Balt Amstéföam-Batavia 12 v Suez
Groot» BMr Amst-BaUvJ» p 12 GuaoJahU
Modjokerto Rott-«atavla 12 te Genua
NleuwHotlaad Amst-B*tavia 12 v Suez
Oranje Batavla-Amaterdam 11 v Singapore 14
te Colombo verwacht
Slngkep Amst-Batavia 12 te Lgssabon
Tahlnta Amsrerdam-Batavia 11 v Sabang
Waterman Aatt-Batavia pllptfe GaU*
DEZER DAGEN trad in een plai
deze ziekte andera niet vcBrkomt,
plotseling een geval van mlltvuunop en
het verraderlijke van deze""onverWach;c
uitbraak maakt het alleszins wet\e!ijk
onze lezers eens extra op de gevarei
de/i- voor mens en dier ?o besmettelijke
en uiterst gevaarlijke ziekte te wijz
De ziekte ontstaat doordat de Bier
de een of andere manier, meest met
sel of drinkwater, de smetstof naai
nen krijgen Deze gaat zich dan in
bloed geweldig 6nel vermeerderen met
gevolg dat het bloed van het aingetasl
dier in korte tijd stampvol met de gevaar
lijke miltvuurbacillen zit. Door de vergif
ten welke deze bacillen afscheiden wordt
het (Tier al* het ware vergiftigd en valt
vaak zonder dat-men er van te voren veel
bijzonders aan ^argenomen heeft, plot
seling dood neer. waarbij dikwijls bloed
uit de verschillende lichaamsopeningen te
voorschijn komt.
Dit bloed en ook dat. dat te voorschijn
komt als men het stervende of reeds ge
storven dier nog gauw de nek. afsnijdt om
nog te redden wat te redden valt. Is door
de grote rijkdom aan miltvuurbacillen
zeer gevaarlijk voor mens en dier
De eerste wordt besmet doordat bloed-
spatten op de huid komen, welke dan
door di* kleren of wel door krabben wor
den ingewreven waarna ter plaatse een
zeer kwaadaardige ontsteking, een z.g.
,-Jurunkel optreedt, die wanneer niet bin
nen «zeer kojete tijd op de juiste wijze
wordt- ingegrepen, onherroepelijk
tengevolge heeft
Ook voor de dieren Is het mfltvuurbloed
zeer gevaarlijk daar zij de zich daarin bé
vindende miltvuurbacillen via het voedsel
of drinkwater naar binnen krijgen Wor
den'zij-dan niet zeer spoedig met milt-
vuursoeum Ingespoten dan zal de ziekte
zich ook bij hen ontwikkelen, met als ge
volg de dood. /Jf
Daarom, wees zeer voorsichtlg met die-
rrn die plotseling dood vallen en vooral
wanneer er bloed uit lichaamsopeningen
komt. want de kans is dan heel groot dat
ze door miltvuuy aangetast zijn.
Heeft men bloed In de stal gekregen, ga
dit 'dan niet wegvegen, want jien ver
spreidt de besmetting dan door de gehele
stal. Verwijder ook de mest niet. want ook
'daarin tU veel smetstof. Veeg geen hooi
of stro naar andere dieren want ook
hierop kan sme4stof gekomen zijn en de
dieren die er van eten kunnen eveneens
ziek worden en zodoende nieuwe schade
veroorzaken.
Weer ook honden en katten uit de sla!.
Deze likken van het bloed en worden
ziek. waardoor ze nieuwe bronnen van
besmetting vormen.
Ga ook niet met het dier slepen, want
het bloed wordt dan door de Rehelc stni
verspreid.'<£et liejver de naaststaande die
ren weg. zodat het bloed of het cadaver
geheel geïsoleerd ligt.
Loopt niet nodeloos bij het dode dier
rond. want met uw klompen of echoenen
wordt de smetstof over het gehele erf
verspreid, waardoor later weer nieuwe
miltvuur gevallen kunnen optreden.
Heeft uw buurman een verdacht sterf
geval. ga er dan niet heen tenzij merf
voor het naar huis gaan zijn klompen ont
smet door afboenen met creoltne-oplos-
sing. Denk er om er xijn gevallen bekend
dat ook daardoor de ziekte in bet eigen
bedrijf werd binnengehaald.
Laat-dus alles rustig liggen en waar
schuw terstond uw eigen dierenarts of
de keuringsdienst. Deze kunnen door
microscopisch onderzoek van het bloed
uitmaken of er al of niet miltvuur aan
wezig is.
En tenslotte pas op u ztft. Was. wanneer
u*het dier aangeraakt hebt en vooral wan
neer u bloed aan de handen gekregen
hebt, deze nauwkeurig at met een sterke
creollne-oplossing. Zeker, al hejgeen wij
hierboven medédeelde geeft last en onge
mak, maar vergeet niet dat de ervaring
geleerd heeft dat men Juist bij miltvuur
niet voorzichtig genoeg kan zijn teneinde
de schade en het gevaar voor de mens zo
veel mogelijk te beperken.
De tegenwoordige tijd laat een toene
ming zien van het aantal ouden van
dagen, zodat de verhouding van de men
sen in hun productive leeftijd tot de
ouden van dagen aan het veranderen is.
Deze groeiende bevolkingsgroep vraagt
speciale aandacht, sociaal alsook medisch.
Allereerst doet zich hier de grote vraag
voor wat de ouderdom is. of het eca onge
wenst verval van krBchten. of dat het een
afzonderlijke phase in het menselijk be
staan 15
Het gaat dus om de vraag of het streven
erop gericht moet zijn de oude toestand,
die voo# de 30-jarige leeftijd bestopd. als
dool van elke behandeling te stollen, of
dat de behandeling van de ouden van
dagen Van een nieuwe, eigen basis zal
uitgaan Dit laatste in verband met de
veranderde zowel lichamelijke aLs gees-.,
telijke gesteldheid. Op het ogenblik lijkt
de laatste opvatting de beste Het spreekt
vanzelf dat deze nieuwe zienswijze een
diepgaande studie vereist In een vroeger
artikel zijn verschillende invloeden en
factoren besproken, die de Ontwikkeling
van dr mervs van baby tot grijsaard be
palen
Wanneer is men oud
De grens wordt genomen op ongeveer
de 50-jarige leeftijd: dit is de overgang.^
leeftijd gerekend naar de vrouw Men
neemt deze v;e{jaardng eveneens voor de
um aan hoewel hij hem de grenslijn
eel minder scherp is. daar bij da man
de overgang geleidelijk plaats vindt in de
loop van een tiental inren, Het Is duide
lijk. dat dene grens volkomgn Individueel J
méns Is nl jong versleten, de
i zijn ouderdom naar jaren nog
eugd:g«en -evenskrachtig Vopr leder
geldt, dat bij optredende ziekten moet
getracht de tocftand te hervin-
e voor hem normaal is Daar', i)
rcageréV ouderen vaak volkomen anders
gc:ieeVn:ddelcn dan jongere mensen
.-erwekkctide oorzaken werken
oudere J tak heel anders in Zo komt
'oudere leeftijd veel vakop voor
tngero leeftijd Infectieziekten.
..inderen wcin.g©gevaarlijk zijn,
h vTdc. mazelen of dr bof. geven bit oude
ren veel ernstiger ziektebeelden. Dit ziin
hts enkele voorbeelden, die met vele
andere aangevuld kunnen worden De
studie hiervoor ktfmt de preventieve
geneeskunde ten goede, d l de geneeskun
de die in het begin van de zfbktc deze »n
de kiem tracht te smoren, of door inenten
het uitbreken van een ziekte voor
komt
Een geregeld onderzoek van gezonde
ouderen zal onmisbaar woróen om afwij
kingen tijdig onder ogen te krijgen en te
bestrijden Fr rullen,dis consultatlebu-
reax voor ouden van daj?en opgericht
worden
Door de verbeterde geneeskundige toe
standen-is het aantal oudere menaen sterk
toegenomen: maar niot ts de ouderdonv
zelf naar eeji hogere .leeftijdsgren* ver
schoven Er is ten hoogste één jaar ver
schil met het einde vpn de vorige eeuw-
Onder de jongere mensen ts de sterfte
echter «eringer "geworden. Waardoor,
meer mensen de lécftijd der ouderdom be
reiken dan vrotyjer het geval was
Dat deze in aantal toenemende en ro
belangrijke groep éan mensen uit onze
samenleving speciale aandacht kTijgen.
>ok van de zijde der geneeskunde. Is
eugéhd feit Vele van deze
_jswrJ!TschapplJ
hebh(V gegév?etP^ullca*>lft,TTl<'l,t tn dc toe
komst ^acii^isl-^rhun verdiende rust-
per.ode in een betere gezondheidstoestand
jjunncn genieten.
MEDICUS
fr
Wie kent de charmante gastvrouwen der
KI.M niet'
ledereen die wel eens met de vJlégWigen f
van onze nationale luchtvaartpiggtschap-,
pij heeft gevlogen. h<*cft' kunnen ervaren
met hoeveel zorg en toewijdlng^rlj *ich
inzetten om deze reis voor.de*passagiers
tot een genoegen te maken In de ge-
illustreerde tijdschriften ziet men her
haaldelijk pholo'S van deze. in keurige
#grijze uniform geklede meisjes, in ge
zelschap van een hogd autoriteit, van een
wereldberoemde kunstenaar of sportsman,
die 7ij gedurende enige uren onder haar
hoede hebben gehad.
Allicht iou men dan een icker ontzag
kunnen krijgen voor de meisjes, die in
deze bevoorrechte positie verkeren, die
met de grootsten der aarde omgaan, die
vreemde landen en volken zien. omdat zij
naar alle hoeken der anrde vliegen Men
is geneigd te denken, dat deze meisjes wel
bijzondere eigenschappen moeten hebben
Dom voor een dergelijk beroep te worden
uitverkoren en men maakt zich Voorstel- F
lingen van stapels sollicitatiebrieven,
waaronder er maar enkele te vinden zijn
van meisjes dte werkelijk oVer 'zulke
uiVzondcrlljke gaven beschikken dat ztj
voor dit beroep in aanmerking komen
Niets is echter minder waar dan dit. Een
stewardess ts een normale Nederlandse
jonge vrouw tussen de 22 en 30 jaar. met
middelbare opleiding, begrip van goede
omgangsvormen en. wat het voornaamstee
is. een juiste opvatting van haar dienende
taak
Vele meisjes zullen zich dan ook geroe
pen voelen tot dit bij uitstek vrouwelijke
beroep, waarbij men hoog boven de aarde
zorgt voor dertig tot veertig personen van
allerlei nationaliteit, zakenlieden, kunste-
naars, staatslieden en sportmensen, maar
ook mooders„met kinderen, ja soms zelfs
hele gezinnen. Het ts de taak van de ste
wardess al deze mensen, die dikwijls met
een vreemd, onwennig grtmel aan boord
stappen, door haar zorg en toewijding op
hun gemak te stellen
Regelmatig worden door de KLM nieu
we stewardessen tn dienst genomen: de
eerste zes weken brengen zij door tn het
KLM-tnternaat In Wassenaar, waarzij-op
haar toekomstige taak als gastvrouwen
van de lucht wordeh voorberetd-en zij be
kend worden gemaakt met enige elemen
taire' begrippen op luchtvaartgebied, als
routekennis, passagiersafhandeling, dienst
regelingen. vliegtulgkennia. enz. Na deze
zes weken gaan zij naar SchtphoL waar zij
op de grond en op de binnenlandse lijnen
onder leiding van een oudere collega haar
werk in de practijk leren kennen. Na enige
tijd worden ze dan „losgelaten" en gaan
ze alleen op reis. eerst op het binnenlandse
net, later ln Europa en tenslotte op de in
ter continentale lijnen. Een mooi leven be
gint dan. waa^oe vele Nederlandse meis
jes zich zeker aangetrokken gevoelen.
De Nederlandse stewardessen hebben zWh
een zeer goede naam verworven Een Ame
rikaan heeft hen eens typerend genoemd:
..Ambassadors of Goodwill" Deze naam
hebben zij weten te verkrijgen, omdat zij
de beste eigenschappen van de Nederland
se vrouw ln practijk brengen: Eenvoud,
bescheidenheid en doortastendheid.
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1948.
EERSTE BLAD. PAGINA 3
Het Is tan verademing te constateren,
la dese al te veranderlijke wereld
sommige dingen onveranderd sjjn geble
ven en dat er nog volken sUn. die de al-
•ode tradities bandhaven. Eén van die
vestingen van bestendigheid en.degelijk
heid Is Nederland, het land, waar nog
govefl van de sfeer die wj) kennen van de
beminde schilderden is bewaard geble
ven. waar nog aeveel is te vinden, dat
herinnert aan het volk van grote see-
vsarders, grata kooplui, geleerden en
schilders.
m Zoals het daar lag, gezien uit het vlieg
tuig., met zijn vele kanalen en sloten, zag
het er uit als een keurig gelinieerde kaart,
het land. dat 1000 ot^SOO jaar geleden werd
veroverd op de zëe en dat in de afge
lopen jaren gedeeltelijk moest worden
hèroverd. Op die zee, di© was binnenge
laten door vriend of vijand. Het zag er
precies uit, zoals ik het mij ha8 voorge
steld. Maar er waren ook dingen, die lk
niét had verwacht, zoals bijv. de blinkend
witte dassen en vesten'der kellners, de
aardige noviteit van de bij nacht ver
lichte wijzerplaten der torenklokken, de
nieuwelange-broeken-mode voor de
Hollandse vrouwen.en de eeuwige (te
dikwijls verloren!) strijd van de Holland
se hartstocht voor zindelijkheid tegen de
Hollandse hartstocht voor honden.-
Ik wist. dat de oorlogsschade groot was in
dit land. Het glasloze station van Rotter
dam en de verwoesting van de binnenstad
herinneren nog aan die verschrikkelijke
dag in de geschiedenis van Nederland. 10
Mei 1940'. Maar de drukte In de haven
was groter, dan ik had verwacht en zo
als men,mij vertelde, herstelde de «tad
zich sneller dan men had durven hopen!
.'.Sieg Heil"
Nederland draagt echter nog andere
littekans. Evenala In Frankrijk liggen de
donkere dagen van de bezetting de men
sen hier nog vera In het geheugen. Nog
maar al te vaak hoort men hier. z6 goed
als in Frankrijk, de fatale woorden: „HIJ
(of klj) is fout geweest!" Veel minder
wordt er nog gesproken over de vreaelljke
hongerwinter van 19441945. toen de
mensen gedwongen waren de kostbare
tulpenbollen te eten. toen men in de
avonden kouwelijk bij elkaar kroop, zon
der vuur, zonder licht, eondér nieuws,
half verhongerd
Men vertelde' mij. hoe de kinderen, toen
de Amerikaanse voedsel vliegtuigen kwa
men. In hun onschuld. schreeuWden „Sieg
Heil dc zelfvoldane overwinnlngskreet,
die hun ifiaar él te vertrouwd was.
(Het zou interessant zijn te weten wié
deze Engelsman aan die merkwaardige
Inlichtingen over „Nederland-zojfBer-
nieuws"" en „Sieg Heil-schreeuwend® kin
deren" hseft geholpeni Red.)
De Nachtwacht
Maar ik'vondmiet slechts een volk, dat
*i)n wonden likt en droomt van een groot
verleden, Toch dénkt men wel aan dit ver
leden en met recht! Meer dan dit ooit In
Londen het geval zou zijn. leefde meft In
Amsterdam en andere plaatsen mee rrret
fde werkzaamheden aan de beroemde oude
schilderijen In het Rijksmuseum, a a. het
schoonmaken van Rembrandts Nacht
wacht. Dit 's ook begrijpelijk. Wij Engel
sen bezitten de schilderijeji in de Natjonal
%illevy wel. maar het zijn geen Engelse
Ailderijen. Geen Engelse schilder wordt
Vijn geboorteplaat^ zozeer geéerd als
kis Heft ln Haarlem. Vermeet Hf Delft,
«embrandt in Amsterdam.
Htt reinigen van de Nachtftacht was
indnhyad eeif grote onderneming. Het
bleeF*Hm4een licht, vrolijk schilderij te
zijn. mooi, maan ik be-
greejf WikojnWT^cfe gevoelens van een
be$riende,J}|ederlander. die ml) zei: „Toen
tk'tien jaar was nam mijn vader mij mee
naar de Nachtwacht. Hij vertelde mij, dat
dit een van de beroemdste stkllderijen
Ier wereld was. Dèt was m{jn Nachtwacht
>n dat Ia dit nieuwe lichte schilderij niet
meer!'.'
Maar aan de stroom van bezoekers, die
het vernieuwde schilderij dagelijks komt
bezichtigen is op geen enkele manier te
merken, of djg verandering wordt gewaar
deerd. of nlef. Men kijkt, rustig en be
heerst en zwijgt. Een levend getuigenis
van Hollandse goede smaak en zelf-dts-'
ciplinel
Je Maihtiendrai
Amsterdam Is meer een indrukwekken
de. dan 4en „mo6ie"' stad, zosls men de
Italiaanse steden „moor* noemV Midden
In de stad ataat het „Paleis op ac Dam",
waar tijdens mijn bezoek de Koningin
vertoefde. Dit gold als een symbool. Want
Amsterdam erkent Den Haag niet als
hoofdstad, het is „de residentie". „Sinds
de vorige eeuw hebben wij geen koning
meer gehad." zei een vriend cn ik vroeg
mij af, of het vervangen van de oude en
bezemde rang van „Stadhouder der Ver
enigde Nederlanden" doör een konings
titel eigenlijk veel een verbetering inhield.
NleBemin, de eenheid tussen dynastie
en vftlk is echt en natuurlijk. Het volks
lied. daUhet oudste is ter wereld. .Is het
„Willem van Oranja".
Een zeelooda vertelde mij, dat hij In Mei
1943 een van de eerste sehepon in Rotter
dam had binntagebraeht.
„Ik dacht toen. dat de meeste mensen
wel zouden sterven", tel hij. Maar tU
stierven niet. Zij leven en werken en met
succes! Toen begreep ik hoe zuiver het
devies van het Huis vsn Oranje de geest
weerspiegelt van het volk, dat het regeert.
Het la, wst de taal betreft, een ulttgsmse
zinspreuk, maar, dat la ook het J^bnnt
solt qui mal y pense" („Web hem die er
kwaad van denkt", De Engelse wapen
spreuk Redactie) en het ,,E pluribus
unum" („Uit velen één", Wapen der Ver,
Staten Redactie). En wat zou een pas
sender devies kunnen zijn voor dit taalt
volk dan het „Je maintiendral", „Ik zal
handhaven"?
Hlf «r«« er bru van
Ach wat. JU hebt heimaal geen ge
voel voor humor. Toen ik die mop voor
het eerat hoorde, heb Uc tranen gelachen.
Helemaal niet gek. Ik óók!
De CngeUe joumalitt D. W. Brogan,
pos teruggekeerd van een bezoek
aan Nederland, geeft in ztfn bied,
The Obterver, zijn indrukken
weer van ons land. dat htf «een
vesting van degelijkheid" noemt.
Het ken «ome interessant stfn. en
leerzaam, te vernemen hoe., een
ander om ziet" Of het oordeel pun-
ztig, of ongunstig luidt, het kan in
elk geval bijdragen tot verdieping
von onze zelfkennis. In de beschrij
ving von de heer Brogan, die «j(j
hiernaast verkort weergeven, komt
ons volk er niet slecht af. Gelukkig!
Wg zijn ook nog zo- ku-aad niet. Wij
zijn zelfs een zeer „gedisciplineerd
volk", zegt de heer Brogan. die met
betcondrnnp heeft gezien hoe keurig
beschaafd en rustig die Nederlan
den zich gedroegen bij het bezich
tigen 1 t-an de schoongemaakte
„Nachtwacht". Maarzfjn uifj
geneigd te vragen, zou de hftr Bro.
gan wel eens hebben geprobeerd
middags om 5 uur in een von onze
grote steden tn een tram te
stappen... T
(Van onze Oost-Aziatische correspondent)
Juist toen Ik twee dsgen geleden met
mtjn jongste brief op weg ging naar het
postkantoor bereikte mij het bericht over
de gebeurtenissen te Canton, de steeds
rumoerige Zuld-Chlnese stad waar opge
wonden betogers het Epgelse consulaat in
brand hadden gestoken.
Hoe meer ik het centrum van Sjanghai
#aderde. hoe groter opwinding er viel
waar te nemen. Grote vrachtautomobielen
reden mij voorbij vol «chreeuwende en
juichende -Jongelui met papieren vlagge
tjes waarop leuzen -stonden In zwarte
letters. Enkele dier leuzen kon ik ont
cijferen. Het waren leuzen tegen de
Engelsen, maar ook, tot mijn verbazing,
tegen de Amerikanen. Later vernam ik,
dat br ook leuzen onder waren tegen de
Westerse vreepndelingen.ln het algemeen.
Maar van enlgt-haat tegen mij of andere
Europeanen heb tk niets bemerkt, hoewel
er. naar Ik later vernam. Europeanen
waren, die bij de aanvang dezer betog)ng
in grote haast naar huis zijn gevlucht en
zich niet meer op straat durfden vertonen.
Een gunstig teken wal. dat alle winkelt
geopend waren en dat overal d« Yrinkellera
en hun bedienden lachend naar jje beto
gers keken, ala vonden zij het een
vermakelijk geval.
Ik kwam langs een polit|e-blireAu. waar
op het voorplein enige honderden politie
agenten gereed stonde» naast wachtende
vrachtauto's. Een gropt deel dezer politie
agenten was bewapend met geweren en
zelfs zag ik ln het voorbijgaan enkele
kleine machine-geweren
De vrachtauto's met betoger! reden alle
in de richting yan het Engelse consulaat-
generaal en hoe dichter ik bij dit consu
laat kwam. hoe meer politie-mannen ik
zag. Voor het Engelse consulaat-generaal
bevond zich een grote menigte en het
voorplein van het Engelse consulaat was
door een sterke politiemacht bezet en ook
hier zag lk enige mitrailleurs.
„Het tënd1 van de glimlach"
De menigte voor het consulaat was
echter uiterst gemoedelijk. Alleen de
jongeren, jongens en ook enkele meisjes
van twaalf tot twintig jaar, de belhamels,
schreeuwden anti-Epgelse .en anti-Ameri
kaanse leuzen, de ouderen keken lachend
toe en vermaakten zich blijkbaar om het
relletje. Van werkelijke vijandigheid tegen
vreemdelingen korj-jk~ni*ïS"Uëspeuren lk
stond een ogenblik tussen de „menigte.
Naast me stond een welgeklede" Jonge
Chinees van qngeveer twintig jaar. die
felle leuzen alle vreemdelingen uit
brulde door een scheepsroeper. Ik rookte
rustig een sigaret. Toen stopte de jonge
^Chinees zijn gebrul, haalde een sigaret uit
zijn zak-en vroeg me beleefd In het Engels
om vuur. wat ik hem bereidwillig gaf.
Spoedig echter hervatte hij zijn gebrul
.door dc megafoon, waarbij *hij me nu en
dan eens lachend aankeek, alsof hij ver
moedde. dat ook ik het gehele geval nogal
grappig vond en lk lachte eens vriendelijk
terug. Op dat ogenblik moest lk denken
aan het gezegde „Het beste paspoort in
China is de glimlach" en aan de operette-
titel „Het land van de glimlach". Het
werd nje duidelijk, dat zich hier geen
ernstige incidenten zouden voordoen en
1c Sjanghai is ook inderdaad de gehele
anti-Engelse betoging zonder ernstige ge
beurtenissen afgelopen. Gisteren ben ik
nog ertts naar hét Engelse consulaat-
generaal geweest en daar heerste, evenals
In de gehele stad, de meest volmaakte
kalmte Niemand scheen meer iets voor
betogingen te gevoelen en de betoging
van de vorige dag wa« alleen een opge
zweepte rel geweest. Maar door wie op*
gezweept? Dit is enigszins, moeilijk te
verklaren. Dé geschiedenis is j:onderljng
Reeds de aanleiding tot dezé betogingen
is vreemd. Die aanleiding was de stad
Kowloon; een stad, die feltelijle niet meer
^bestaat en toen ze bestond moeiiyfc een
Ia het toeval, dat de 13e Boekenweek,
die eigenlijk een tiendaagse veldtocht voor
het boek tal tlJn (van 28 Februari tot 6
Makrt) ons In tweeërlei opzicht tot be
sinning op Indlë dwingt? Of was het
•papt?
Maar de competente Jury, dte uit 19 in-,
zendingen de novelle koos. welke anoniem
onder de titel ..Oeroe^' in 145.000 exem
plaren als Geschenk zal verschijnen (ver
krijgbaar bij aankoop voor een bedrag aan
boeken van ten minste 32W) moest vóór
alles litteraire maatstaven hanteren, en
dus kan zij er niets aan doen. dat „Oeroeg"
ln lndlë speelt en zonder pólltleke ge
voeligheden te kwetsen de verhouding
tuspen een Nederlandse en een lnlandee
Jongen met rijp litterair besef in een ver
zorgde stijl en met psychologisch inzicht
tot de verbeelding laat spreken. Was een
andere novelle met een totaal andere in
houd sterker geweest en gaver, dan zou
„Oeroeg" da kran* niet hebben gekregen.
Wat de vertoning van^iet toneelwerk
*Jan Pleterszn. Coen" van Slauerhotf be
treft, eerst, op éen gala-avond ln de Am
sterdamse Stadsschouwburg (23 Februari)
'•n daarna ln verscheidene andere steden of A. M. de Jong (een wllleke
(op 2 Maart ln de Rotterdamse Schouwt ^zijnJn itet bizarre panorama
burg), is de litteraire voorkeur een min- ^"Ï5ok voor kinderen van 12
der srcrke factor geweest. Went algemeen
wordt In letterkundige kringen dit enige
toneelspel van Slauerhoff één van de
zwakke uitingen van de dieljter geacht.
Carel Briels. die de vertoning leidt, had
al eerder Indië in het middelpunt van een
toneelgebeurtenis willen plaatsen. Hij
kreeg nu zijn kans. Leden van de Amster
damse Avsntgarde-toneelgroep Proscenium
pangevuld met enkele leden vu de Am
sterdamse Vrouwelijke Studenten Toneel
vereniging Kothurne zullen .het spel spe
len in decors van Karei Bruckmbn. De be
zetting heeft een geleerd cachet, want er
komen twee doctorstitels en zeven mees
tertitels in voor.
Amsterdam besluit h*)t spel roet een
.jchriJversbal"V dat opgeluisterd zal wor
den door het journalistencabaret „De
Inktvis".
Iets nieuws in verband met de Boeken
week is de uitgaaf (in 45.000 exemplaren)
van een boekje Voor leerlingen van de
hoogste klassen gymnasium, lyceum en
hogere burgerschool. De Commissie voor
de propaganda van het Nederlandse boek
droeg het .schrijven van dit bjsekjê „Lóga-
rithmen en Rozen", aan dr Anpe H. Mul
der op. die een venster opent met weids
uitzicht op eèn grillig litterair panorama,
dat, wemelt van vreemde, mysterieuze ti
tels, en ze verleidt de Jonge mensen, die zij
met een mrs. Danvers-Jgebaar nfar het
venster heeft gelokt, lieflijk tot éen duik...
Maar vermoedelijk „kijkt ae lieve jeugd
wel uit", wsnt het -panorama ziet er tc
cultuurhistorisch uit. Figuren als A. Ro
land Hokt, Bloem. Bordewijk. Carmlggelt,
Hulzihga (Vader en Zn.), Jan de Hartog
willekeurige greep)
niet te zien.
tot 15 jaar
wordt een kruiswoordpuzzle beschikbaar
geiteld (de prijzen zijn waardebonnen voor
een boek).
En zo zullen alle boekenliefhebbers kun
nen puzzelen, want da auteur vin
„Oeroeg" op te diepen uit een lijatje van
19 inzenders, waarop veracheldene namen
prijken, die vrijwel onbekend zijn..zal een
toer ztjn. Hot wordt dm een gokje.
W. ,Wag«n«f
stad kon worden genoemd, al had ze dan
een stadsmuur Vijftig Jaar geleden, toen
die stad door de Chinese regering aan
Engeland voor 99 jaar werd „verpacht"
had die „stad" 744 Inwoners, waarvan 544
militairen waren, zodst men haar toen
eerder een kazerne dan éen stad kon
noemen. Dat stadje met ruim 1000 vier
kante kilometer omliggend terrein kwam
toen onder het bestuur van de Engelse
„kroonkolonie Hongkong. Gedurende de
oorlog werd de omwalling van Kowloon
grotendeels door de Japsnners afgebroken
en van de gehele „stad" Kowloon is thans
niet veel meer over dan een puinhoop.
Op die puinhoop werden door Chinezen
hutten en huisjes gebouwd, huttten en
huisjes vsn stro. hout en leem. De Engel
sen. onder wier bestuur Kowloon staat,
zagen ln die hutten en huisjes een brand
gevaar en een gevaar'voor de openbare
gezondheid, dus braken ze die huisjes af.
iets wat elke Europese politie zou hebben
gedaan. De eigenaars dier hulajes en hut
ten verzetten zich echter en enigen wer
den bij dit verzet licht gewond, anderen
gevangen genomen. De Chines* overheid
liet woorden van protest horen, de bevol
king wond zich op.
Pijnlijk incident
Hier gsat de Chinese regering niet
geheel vrij uit. maar tij achtte dit ver
moedelijk het beste middel om de aan
dacht van het grote Chinese publiek af
te lelden van de moeilijkheden, waarin
de Chinese regering zich bevindt. Vrijwel
alle Chinese bladen schreven, al of niet
op een wenk van hogerhand, over het
vraagstuk Howloon. dat feitelijk geen
vraagstuk is. De gemoederen geraakten
opgewonden. Het was duidelijk: er zouden
anti-Engelse betogingen worden gehoudejv
De eerrte zou >zijn te Canton, maar toen
begonnen de tegenstanders der regering
zich ,met het geval te bemoeien. Zij
dreven de betogers te Canton yerder dan
de regering ooit verwacht of gewenst nad
en het Engetse consulaat-generaal te
Canton ging in vlammen op benevens
enkele andere»fengelse gebouweh.
De Chinese regeriipg te Nanking waa
ontzet over deze gebeurtenis, die op geen
ongunstiger ogenblik had kunnen komen.
China heeft dringend geld nodig en de
enige slaat, die geld "kan lenen is Amerika,
waar zwaar gestreden wordt over het
"vraagstuk of de huidige Chinese regering
wel een lening verdient. Een Chinese
commissie is op weg naar de Vefbqlgde
Staten om de Chinese belangen tëtbeplel-
ten en juist op dit ogenblik doet zich het
ernstige geval voor. dat tc Canton een
wilde menigte het Engelse consulaat* in
vlammen doet opgaan. Welke indruk moet
dit maken in Washington?, vraagt de1
Chinese regering te Nanking zich ontzet af
Van het front tegen de zogenaamde
„communisten"" komen ook al minder
gunstige berichten. Daar zijn dezer dagen
twee hele divisies manschappen en offi
cieren. met pak en zak naar dc vijand
overgelopeh en het zou wet eens kunnen,
dat dit voorbeeld d*or andere divisies
jverd gevolgd.
Moekden 8 km
CommunlstisAe troepen zijn Moekden,
de hoofdstad/van Mandsjoerije. tot op
^minder dan ajcht kilometer genaderd. Te
'Moekden kod men machinegeweervuur
horen, aldus vermelden te Nanking bin
nengekomen berichten.
TarortJl de T**ede Ranter deae weak
het restant van de Rijksbegroting 1941
behandelde, is de Eerste Kamer gisteren
met de behandeling er van begonnen. De
algemene besehenwlngen werden reeds be
paald door de dese somer te verwachten
verkiesingen, waarvan het tijdstip echter
neg niet is vastgesteld.
De "heer A n e m a (AR) had ln 1946 een
kabinet op brede grondslag gewild. HU
heeft waardering voor de persoon en de
activiteit vrf\ de ministers, maar zijn
"fractie zal critiek leveren waar zulks no
dig is.
Ook de heer K o 1 f f (CH) betreurde, dat
1 bi) de kabinetsvorming niet een natio
naal kabinet tot stand is gekomen. HU
voorspelde grote moeilUkheden met het
onderbrengen van de tegenstribbelende
republiek Djokja ln de federatie.
De heer Kropman (KVP) noemde de
samenwerking tuisen de twee grote par
tijen geslaagd, al srhijnt er wel eens enige
verkoeling te ontstaan. Een der grootste
grieven van de kiezers is de vérgaande
bureaucratie De vorming van een na
tionaal kabinet zou zeker gestrand zUn op
onenigheid ten aanzien vsn de Indische
politiek. Spr. vertrouwt Intussen, dat dit
kabinet na de verkiezingen zUn werk zal
kunnen voortzetten.
De heer Molenaar (V en D) vroeg
naar het UJdstlp van de verkiezingen en
verklaarde, dat zijn parMJ bereid is mede
verantwoordelijkheid te dragen en tn haar
wil tot samenwerking geen enkele partU
uitsluit.
De heer v. d. K i e T t (Arb.) was vah
mening, dat de regering ln het algemeen
een Juist beleid heeft gevoerd. Hoe\yel hij
het niet op alle punten bewondert, heeft
hij grote waardering voor wat gedaan la
voor het vervoer, verkeer, geld- en belas-
tingpolitiek en het aociaal beleid. Spr.
heeft niet de overtuiging, dat samenwer
king met fle Volkspartij voor Vrijheid en
Democratie mogelijk zaf zijn. De verschil
len tusierj regeringspartijen en oppositie
bepalen zich niet tot Indische vraagstuk-
ken
De heer Van Santen (CPN) betoogt,
dat de botte afwijzing om met de com
munisten samen te werkén de tegenstan
ders bé|ait met de verantwoordelijkheid
voor de ontbinding vah de democratie.
Vandaag zal de minister-president, dr
L. J. M. Beet, antwoorden.
polen heeff-twee koningen gehad, die
de naam Stanislaus droegen. Stanis
laus I (1677-1766) werd In 1699 woiwode
van Posen, ln 1704 koos men hem tot ko
ning. doch tn 1709 moest hU na de slag bij
Poeltawa vluchten Hij is nooit meer op
de troon teruggekeerd In 1738 legde hij
zijn kroon neer en wefd hef).0* van Lotha
ringen. Polens komngen zijn nqolt geluk
kig geweest, zo ook Stanislaus II Augus
tus niet. Deze vorst, die de laatste koning
van zijn land was,werd 17 Januari 1732 te
Wolezijn geboren. HIJ regeerde van 1764
tot 1795. "Stahislaus Augustus was de zoon
van graaf "Stanislaus Ponlatowsky Eerst
was hij*gezant van Polen té St Petersburg.
de toenmalige hoofdstad van Rusland,
waar hijgen der ijiinnaars werd van groot-
Vorstin Catharina. dé latere keizerin Ca-
tharina II de Grote Dere bewerkte na
haar troonsfiestUging. datfStanislaus na de
dood van koning Augustus II tot koning
van Polen werd gekozen. De ware heerser
te Warschau werd echter de Ru»t*che
gezant aldaar. Repnin. Tegen de consti
tutie van 3 Mei 1791. die beoogde de re
geringsmacht te versterken, sloot de ko
ning zich aan bij de Confederatie van
Targow/tsJ. .Ook poogde hU zich te ver
zetten tegen het Tweede Verdelingsver
drag van Polen, doch tevergeefs. Catha
rina II Het hem naar Groduo brengen.
fWaar hij ln.de Derde Deling moést be-
wllligeq en'daarna zelfs afitanrf doen Na
de dood van Catharina II riep haar op
volger Paul I hem naar Sint Petersburg,
waar hij 12 Februari 1798 overleed. In 1P14
werden te Sint Petersburg zUn mémoires
gepubliceerd.
Pannekoeken en een kus
van een klokkenluider
Elke tiende Februari wordt te'Olney. in
Engeland, een oude traditie."daterend van
1445, In practijk gebracht, n.l. de panne-
koekenrace. De pannekoeken-klokken van
de kerktoren geven op een bepaald tijd
stip aan de hulsvrouwen het sein. aan het
bakken te gasn. en daarna om zich naar
het marktplein te begeven.
Bij het derde klokkenluiden starten de
deelneemster, met de Jtoekepan (n de
hand. van de pomp voor een race over een
afstand van een»kwart mUl naar de kerk
deur. OndeV het lopen moeten zU de pan-
nekoek driemaaj omgooien. Dc winnares
krijgt tot beloning.een kus van de
klokkenluider.
VOORJAARSBODEN
IN DE NATUUR
■JLTET de komst van de lente doet rich
een overvloed van nieuw leven gel
den. Deze eerstelingen in hgj rijk der na
tuur zijn niet aan Vaste data gebonden.
Ons land heeft een sterk afwisselend^
klimaat en daarom hebbén de lenteboden
hun eigen tiiri Duurt de winter lang. zoals
ln 1947.--dan zullen vele voorjaarsgewassen.
die anders in Maart blöeien. eerst tn April
zich met hun kleurige bloesems gieren
Men heeft tfe lenteverschUnselen over
de gehele wereld geregistreerd; deze re
gistratie noemt men fenologie. De bédoe-
llng la de veractyjnselcn in de levende na
tuur In verband met de weersgesteldheid
wetèn#chappelUk vast fte leggen. Deze
fénologie heeft bUv. geleerd, dat in onze
provincie Groningen de lenteverschljnse-
len een week later komen dan In Utrecht
en Gelderland, terwijl Limburg» zuiden
zich tien dagen voor Groningen in lente-
dos steekt.
Dat nieuw ontluikende leven la. vooral
zo goed waar to nemen en zo syonderlUk
mooi bU wat pien doorgaans onkruid
noemt, de in het wild groeiende planten
Wat een verscheidenheid! Zei ts het
groeien der bomen is zeer uiteenlopend,
twee bomen van dezelfde soort op één
stuk grond kunnen elk jaar hetzelfde ver-
achll in tijd tonen.
Het ia Jammer maar waar: de meegte"'
mensen hebben nooit aandacht geschon
ken aan de .bloesem* van vele bomen ea
toch zUn ze de aandacht volkomen waard-
Iedereen kent natuurlUk de vrolUke rose
bloesemweelde van de prunus, de piru».
abrikoos en mtgnoiia. Ook de rode en
witte bloesems der kastanjes en do, witte
bloemtrossen der acacia's etln geen vreem
den. Maaq wie heeft wel eens gelet op de
moote. lange katjea van onze populieren
of op de katjea van de gracieuze berken?
In ae regel kent men ze slechts doordat
ze na de bloei op de grond ligrfen en me
nigeen heeft dan wel eens gezegd: kük
nu eens, wat een maua dode wormen!
In April bloeien 'de kersen, de appel
en de perebomtn. Af en toe ontsluit ook d#
meidoorn dan reeds zijn,vele rose of witte
bloempjes. Men trekt naar de streken In
ons land. waar zich de grote boomgaarden
boriodan om volop to genieten van da tor«
kleurenpVachL De vogelkers met zUn U'°
bloemtrosjes en niet te vergeten d?
Amelanchiërs of krentertboompje*. zijn
voor velen als te tn de bloeitijd een'wan
deling door een bos maken, oen openba
ring.
Welk een weelde Is niet een bloeiende
hamamelis of tovcrhazelaar. een forsythia
mét,de tere gele bloesem*, nog voordat
de bladeren zich hebben ontwikkeld. En
dan de ribes met* de rose of bloedrode
bloemtrossen, de mahoijla eiyi struikje
met bladeren, die aan hulstbladeren doen
denken met een overvloed van gele
bloemtrossen tussen het altijd groenblij-
vende gebladerte. De gagel verspreidt"zijn
pittige geur. gele wolken stuifmeel,ver
spreiden de bruine katjes van hazelaar,
els cn andere katjeadragendt bomen of
heesters. Sneeuwballen of Gelderse rozen
tooien zich met de grote witte bloembol
len. De bloemen aan de buitenkant zijn
groot maar geslachtloos. ZU dienen om de
aandacht der insecten te trekken voor de
zich ln .het midden bevlndpdcle kleinere
bloemen, die na bestulvingdater de mooie
bessen vormen, die des wmters heel lang
nog aan de heester blUven.
Reeds in Februari treft men wel eens
de gele bloemen van de gaspeldoorn, die
veel weg hebben van de bloemen der
bremstruiken. Léter tooien de sleedoorns
zich met hun" witte bruidsluiers, ook de
lage bosbessenstruikjes tonen schuchter
hun fraaie bloc'ems. Fel doen de met gele
bloemen overdekte bremstruiken het tegen
'de bruine heidegrond. Groot en klein hocl-
blad verheffen hun bloemhoofdjes nog
voordat er Iets te zien is van de bladeren.
In veénstreken en op vochtige plaatsen
tn de heide ontwikkeld het wollegras zUn
witte pluimpjes. In de boaranden ontdekt
men de witte geaderde bloempjes van de
klaverzuring. Hier en daalY Is de bosgrond
zo rijk overdekt met anemonen, dat het is.
alsof er sneeuw ligt. Maartse viooltjes kU-
ken schuchter omhoog. De tnaagdepalm
opent Haar blauwe bloempjes Goudkleu
rige boterbloemen maken de welden tot
een lust voor de ogen*
Da lente roept de mensen nasr bulten*
er li daar dan zoveel te genieten, maar
men moet zUn ogen goed de kost geven,
anders merkt men veel schoons niet op.
Wie goed oplet, zsl steeds meer schoons
ontdekken.
De mens, op middelbare leeftUd.
voelt vaak een innige verkleefd
heid aan daghn uit het ver verleden,
toen hU. of zU. zo kuis van zeden, de
gladde dansvloer mocht betreden.
Een buiging en een révérence, een
pols. heel hoog. vol élégance. een glim
lach. als uit hoger sferen, een soort
devotie bU de heren, en daar begon
dan. twee-een-twee dit pracht-quadril-
le des lanclers .'Dé leraar (somtijds
wat despotisch) vermaande „Stijl! en
niet chaotisch!" Omdat er aomtUds pa
ren waren, verstrengeld, als een klu
wen garen Omdat zelfa mensen urt
d élite bU dé figuur vsn ..Les Visitea*
verloren aan hun fraai decorum, als
waren zU. licht, in de lorum. Omdat
zo'n dans van hoge waarde, in een
soort carnaval ontaardde, maar verder
kan de jeugd van heden aan deze dans.
vol hoofse zeden, een voorbeeld nemen
en. tot staving, een klein symptoom van
de beschaving
En wat wel héél fameus en knal was.
dat was wanneer het Grote Bal was.
waarbij de dans. oprecht en hecht, éérst
schrlttelUk werd vastgelegd. In boekjes,
vol van Franse woordjes, met rose pot
loodjes en koordjes. -
Nu zUn er danstoraren. kundig, die
mededelen, zeer uitbundig: ..WU bie
den U het zoet geneugt der schone dan
sen uit Uw Jeugd, uit verre dagen,
lang vervlogen!". Vernuftig zün die
paedagogen
ZU tonen psychologisch Inzicht, want
zelfa een hóogbejasrd gezin zwicht voor
de. verlokking vsn dat Oude. die dans
vsn toehdie welvertrouwde In
alleT kringen, alle standen, grijpt men
,de kans met beide handen en weldra
danst de fine fleur volmaakt de Pas
des Patineurs. reeds selnae A.N.P.-
ANETA: .De Boston komt weer. de
Veleto. naast polka, menuet, galop, de
moede wereldT kikkert op!"
Daar danste een deftige notaris na^st
een regeringscommissaris, terwijl een
«tljf referendaris met 't vrouwtje van
een archivaris het toonbeeld van een
waardig paar is. en een bankier, kas
sier. vol "zwier, de ega van een rente
nier ten dans noodt, op een wals uit
Wenep. behoed voor trapjes op de te
nen.
GU heren, die van geestdrift blaakt,
bedenkt de sfeer wordt pas volmaakt,
ala U adressen op kunt sporen van da
mes. die ééne uitverkoren. Uw harte
meller deden kloppen en zich ook thans
nog blU ontpoppen als dames, welis
waar wat rustig, maat toch als eertUds
teer dansiustlg. Wanneer U weer de
zo beminden uit lang-vervlogen tUd
kunt vinden, last staan Uw bridge,
laat staan Uw drupje, maar zoek naar
dat oude clubje Maakt dus een*buiging.
als een dulkje. al fluistert men iets van
Uw buikje
Zoekt dus adressen van vriendinnen,
al hebben ze reeds lang gezinnen, al li
Uw vlam vap toen reeds Oma. wat
gééft dat. als het zqet aroma der kinds
heid teder om U zweeft en Jeugd ln
vreugd en deugd herleeft! De Paa de
Quatre haalt Uw hart op. de Kruispol
ka (m'n lieve zwartkop) brengt U tot
Innige ontroering de IJswa'.s brengt U
in vervoering,Quadrille (ook genoemd:
Frsncalse) wacht op Uw komst. dus..
Polonaise!
Woutertje.
iriij
-
VOOR de oorlog woond|eti «r iij Chicago
ongeveer driehonderd JépMiner» nu
is er een hele Jnpan^AÉolortft vsn 15 k
20 000 mensen. De meosten hunner zUn
z.g. Nisei, d w z., dat ze ln Amerika zijn
geboren, al zUn de oilders,van sommigen
hunner Issei. d.w.z. In Japan geboren,
maar dan wonen deze ouders toch reedt
meer dan veertig Jaar in „The States".
De meesten, hunner woonden voér de oor
log aan da Westkusi,"">maar bU het uit
breken van de vijandelijkheden met Japan
werden ze uit deze gebieden geëvacueerd.
Thans. bUna drie jaar na de wapenstilstand,
is slechts de helft der geëvucueeVden naar
hun vroegere woonplaats*-teruggekeerd;
de meesten hupner hebben zich gevestigd
in Chicago, dat nu. van alle steden in
Amerika, de grootste Japanse kolonie
heeft, misschien met uitzondering van Los
Angeles. Na jarenlang ln „kleine Toklo's"
aan de Westkust te hebben gewoond, heb--
ben de Niset, de in Amerika geboren
Japanners, de Verenigde Staten ontdekt,
zegt Bradford Smith in „American Maga
zine". ZU mogen thans wonen waar ze
willen en geen enkel beroep is meer voor
hen gesloten, zodat het niet meer voot-
knmt. dat gegradueerde Japannerf, in d*
Verenigd^ Staten geboren, als loopjongen
moeten fungeren Integendeel, overal zUn
ze gewilde werkkrachten.
Via een kamp
De NUel en Isset worden, nadat ze de
Westkust hadden moeten verlaten, aan
vankelijk ln kampen voor verplaatite per
sonen' ondergebracht. Omstreeks 1943 be
gonnen de Nisei, de in Amerika-geborenen,
vandaar te verhuizen naar Chicago. In
die tijd stonden ze bij de Amerikanen nog
In een kwade reuk. Geen wonder, want de
oorlog met Japan was in voile gang en
alleen het feit, dat ze de Westkust had
den moeten verlaten,was oorzaak dat
sommige Amerikanen hen „verdacht" von
den. Zelf echter stonden ze achterdochtig
tegenover de Amerikanen had men-tie
huizen, die ze hadden moeten verlaten,
niet leeggeroofd? Intussen waren er tal
van Nisei, die dienst namen in het Ame
rikaanse leger, hetgeen natuurlijk niet
naliet indruk te maken en bovendien be^_.
gon er hoe langer ho» zneer gebrek aan
arbeidskrachten te komen.
Zo werd het dc Nisei, die In Chicago
wopnden, duidelijk, dat het hun, al streed
Antcrika tegen Japan, rtogelijk was oen
normaal leven te lelden NatuurlUk rieden
ze hun relatfex. die nog ln kampen zaten,
aan, naar Chl<Jteo."i*-"et1Mzen en daar
de Nisei altijdfal hadden verlangd Chi
cago én New Tfcrk fe bezoeken en laatst
genoemde stad Voor hen verboden terrein
was, kwamen velen er toe zich In Chi
cago te vestigen. Bij het eind van de
oorlog woonden hier 12.000 Niset. Velen,
die daarna uit de kampen werden ont
slagen en naar hun vroegere woonplaats
trokken, vonden cr geen warm onthaal
cn besloten daarom bij nader inzien.liever
Chicago ais woonplaats te kiezen, aange
zien ze daar veel land- en rasgenoten
vonden Enkelen vestigden er restaurants,
maar velen vonden werk ln fabrieken,
vooral ook vrouwen en meisjes bleken
gewilde fabrieksarbeidsters te-zUn.
Nisei passen zich aan
De meeste Niaei eh hun oudera doen ge-
heel ander werk dan voor de oorlog. Aan
de Westkust waren ze landbouwers, vla-,
sers, kwekers van tuinbouwproducten,
kooplieden of huisbedienden. In Chicago
echter hebben de fabrieken hen opgeslokt
-*■ 2000 ondernemingen werken met Ja
panse arbeidskrachten. Nisei en ook
enkele Issei -- zUn opzichters over ar
beiders die tot alle mogelUke rassen be
horen en uit alt* mogelUke landen af
komstig zijn. een baantje dat In hun vroe
gere woonplaat» la Callfomlë eenvoudig
Vlcfor fztii, een in Amerika geboren
Japanner, heeft tijdens de oorlog aan da
zijde der Amerikanen gestreden en zich
daarbij onderscheiden. Op het ogenblik
studeert hij in Chicago voor tandartt,
terwijl ztjn jonge vrouw verpleegster it.
Grootmoeder zorgt voor baby cn groot
vader. die vóór de oorlog een drogist»
winkel aan de Westkust had. heeft nu een
baantje in een fabriek.
ondéhkbaar zou zUn geweest Oudere man
den, die geen vak kennen werken in het
hotel- en restaurantbedrUf, maar ilechta
10 hebben baantjes ln de huishouding.
Velen werken ook voor eigen rekening;
onder de in Amerika geborenen vindt men
rechtsgeleerden. dokters. tandartsen,
fotografen en reclamctekenaers. Som-,
mlgen exploiteren een garage, schoon-1
heldaaalons. kruidenierswinkels en derge-
lijke Oudere lieden, tfie enig kapitaal
bezitten, hebben dit meest in onroerend*
goederen belegd; In totaal hebben 2®. naar
wordt gezegd. 2.600.00 dollar in huizél
kleine ondernemingen gestoken. Menl
in loondienst peggen twee k tienmaal za-
veel te verdienen als ze aan de WestkusL
kregen; sommigen verdienen zelfs 18 000
dollar per Jaar. Het spreekt vanzelf, dat
zU de evacuatie prijzen, daar ze hierdoor
In beter doen zijn gekomen.
Vele Jeugdige Nlsei gaan nog op school
een vsn de grote voordelen, welk*
Chicago hun biedt, Is de vele studie
mogelijkheden welke deze stad tolt
-De grootste riJbeilUkheld waarmee c*
hebben te kampen, is hetzelfde als vpor
leder ander in Amerika en zeker ln het
overbevolkte Chicago: het huizenprobleera.
DikwUls moeten hele families groot
ouders met volwassen en getrouwde klh-
deren en kleinkinderen in twee of 'drie
kamers wonen, maar ze beklagen zich
niet. Alleen betreuren ze de toenemend»
criminaliteit, die bU deze woon-moeilUk-
heid niet kan uitblUven.
Troost der Issei
Moeilijker hebben de Issei het. de men
sen. die ln Japan zijn geboren en die,
vsJör de evacuatie, nooit verder dan d*
("westkust waren geweest, die daar temid
den van landgenoten hadden geleefd en
dus geen behoefte hadden gevoeld Engels
te leren of zich Amerikaanse zeden eigen
te'maken De evacuatie en de noodzaak
jas ontslag uit het kamp een nieuw leven
op te bouwen maakten, dat hun leven vol
komen onderstboven Werd geworpen.
Mannen, die aan de Westkust een eigen
zaakje hadden, moeten zich nu vergenoe
gen met een baantje als bordenwasser ln
een' hotel of een ondergeschikt baantje
in een fabriek en ze kunnen zich slechts
troosten piet de gedachte, dat hun kin
deren zich gemakkelUker aanpassen en
geleldelUk vla dancings, clubs e.d. toe
gang krijgen tot het Amerikaanse gezél-
schapsleven en tot da woningen van
Amerikanen. Op de duur zullen de Nlsei
de in Amerika geboren Japanners, even
goed als Amerikaanse burgers worden be
schouwd als mensen van iedere andero
landaard, die naar de Verenigde Staten
zijn geëmigreerd of ot het levensllch*
hebben aanschouwd.
Overbrenging van
Multatuli's as
Zéterdagmiddag wordt de as van Eduard
Douses Dekker. „Multatuli". plechtig bU-
gezet ln een nieuw monument naar het
ontwerp van A. H. Wegerif op het terrein
van het Crematorium te Velsen. In de
grote hal van het Crematorium zal de
voorzitter van het Multatuli-genootschap,-
dr Garmt Stuiveling, het woord voereii.
Bovendien zal Jan Musch uit het oeuvf®
van Multatuli voordragen en George Ro
bert zal hat orgel bespelen,