VAUXHALL
„12" en „14"
SUNLIGHT ZEEP
VOOR UW BRIL: OPTICIEN GRIT
Moe gaan de laken* t langste mee
VAN GILS - Markt 11
primaa Paastaart f 1-
Van Hoorn s Cafetaria
Fa. C. v. T0NGER100
■<r
Vanderland
n
KOOPOPDRACHTEN
Fa D. G. v. VREUMINGEN
Wolvekamp
Stadhuisklok Gabriël had het
vroeger druk
I "SPECIALE" I
BEDDENWEEK
JOH.VERWEY
EMTAX-
GARAGE
In Damesschoenen
Expositie
Maison VAN EYCK
BEL OP 2480
LEUKE VOORJAARSMODELLEN
GELEGENHEID!!
J. HOOGENDOORN
IWIIHH'MI
Met de Paasdagen
'1938 19 MAART - 1948.,J;Jt?,K
Sliedrecht
Hot lóópt STORM!!
Fa K. Berlijn
OCH, OCH, MET PASEN LOGé'S
PasenVoorjaarSchoonmaak
Haar stem klonk bij tal
van gebeurtenisssen
Van der Waals komt voor
zijn rechters
Levensgeluk der militairen
is gemeenschapszaak
GEBRs. VAN ZEVENHOVEN
DE LAATSTE SNUFJES!
GEBR. HUIDEN
Voor de feestdagen:
ZIE ONZE ETALAGE!'
Groenendaal 4, Tel.2685
BynSCHI
LTlUfl
JAARBEURS
Gebak, Koèkjes
enh Schuim van
Banketbakkerij
Ons succes
boodschappentas
ROTTERDAMSCHE BANK
Markt 2 - Telcl. 2813
\}t)oedehHe. I
Fl. 119.-
FL 29.50
Fl 149.-
Fl. 76.-
Fl. 195.-
Fl 77 -
Fl 47.50
H.50 12.50 13.90
"l-Qi
Tol. 2500 - Zeagestr. 4
Sinds 1836
Schoonmaakartikelen
DE GQUDSCHE GAPER
Markt 6 - GOUDA - Tel. 2423
Pruimtabak zonder bon:
AMERICAN
CLEANING
SERVICE
GOUWE
scheepvaartbedrijf:
L. M. VAN EGMOND
WILLY BRENKMAN
Meest beruchte der S.D.-spionnen
Als Indie-vaaideis thuiskomen
Demobilisatieraad
geïnstalleerd
Restauratie van kasteel
te Loon op Zand
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
VRIJDAG 19 MAART 1948.
KORTES TIENDEWEG 22 - TEL. 3033
DE LICHTE WAGEN MET DE
VOORDELEN VAN EEN ZWARE WAGEN.
Twaalf PK - 4 cylinder
Peertien PK - 6 cylinder
Em Engel* product van General Motor*
Mi uitstek passend in het kader van de
Ned*aland»e economie
Een uiterst zuinig en soiiede vervoermiddel
met verbluffende rij kwaliteiten.
Zeer lage prijs.
SCHUIFDAK
KOPKLEPPENMOTOR
ONAFHANKELIJKE VOORVERING
HYDRAULISCHE REMMEN
Prijzen vanaf
Fl. 4.340,—
frrbi ktcztn is een kunst
Etn Vaaxhall kopen is wijsheid.
SPOORWEGSTRJUtT
TEUTOOM 3352 GOODS
Door er voor te zorgen,
dat ze althans in de was niet
Gebruik daarorq geregeld
Sunlight Zeep, want 'm 't Sunlight-
sop lost het vuil vanzelf op. Fris
en helder komt het goed er uü
S *1-0150
ontvingen wij juist
Aparte modellen - prachtige kleuren
Zie de étalages bija
der Voorjaars- en Zomermodellen
Dames-, Meisjei- en Hinderhoeden, leder meisje een
Sonja-hoed, Inh diverse kleuren, plecht* ƒ6.85.
GROENENDAAL 12 GOUDA
THans stellen wij iedereen ld staat, zich van een nieuw
feedstel te voorzien tegen teer speciale prijzen.
Door ons gereden en U bent tevreden
LUXE tÏERHUURINRICHTING
ltLEIWEG 101 GOUOAH TELEFOON 2400
IN R IJ K E SORTERING
VOOR GOEDE SCHOENEN
AlléénWijdstraata 23 - Gouda.
inleveren 1 el,ons boter. 1 «yis suiker,ons bloem
Het adres voor prima Croquetten
GROENENDAAL 15
Moderne Salonsplcgels, Wandspiegels, Keukenspiegels
SPOTGOEpKOOt»
Ledikanten. Tafels. Keukenstoelen, Boekenkasten, Bébé-
commode, Schilderijen, enz. Grote sortering boeken, w.o.
moderne romans.
HANDEL IN GEBRUIKTEH MEUBELEN
GOUDA. PEPERSTRAAT 16. TELEFOON 3169
O kent onze zoaki
GEVULDE REPEN
16'/. ct.
PAASHAASJES
25
Ct.
199
gram
HALVE EITJE8, RINGERS
36
et.
199
gram
pRAGé EITJES
28
et.
196
gram
GEVULDE EITJES
SS
ct.
199
gram
i v. HOUTEN
33
ct.
19*
gran*
PONBONS SICKE8Z
S3
et.
1M
gram
'VICTORIA
33
et.
1M
gram
VRBKADE TOFFEE'S
39
ct.
199
gram
HAGELSLAG wit en gekl„ per 259 gr.
35
cl.
JAM vanaf
48
ct.
GEDR. AFPELTJES 46
-56
ct.
199
gram
GEDR. PEERTJES8
55
14
ct.
ct.
196 gram
169 gram
1.661.95
CRANBERRIES
CHERRIE BOUQUET. VRUCHTENWIJN
INEEN HOEK
BRENGT U
BLUE UREM ZOEK.!
U bsengl sfeei tn Uw
karna; door hel warme
schlfnsel van gereütae
wandlampjes! Maakt Uw
keuze bl).
90STHAVCN1» TE1.2JW GOUM
Onze verlichtingsartikelen
zfjn ook te bezichtigen bö de
flrmah H. TER MEULEN.
Kleiweg 29-
(6-15 April 1948)
Markt 69
Gouda
WIJ wensen U voor de Paas
dagen van harte mooi Weer.
maaidesondanks kan het
tocb wel regenen en dan ts
een
goede Farapluie
toch zeker wel nodigWIJ
hebben een fJJne sortering, in
de nieuwste dessins, ontvangen.
Magazijn
PLUVIUS
LANGE TIENDEWEG
Reparaties blnnm een week
gereed.
een prima lederen
groot model t H M
gedurende 10 Jeer hjbben wij «etr.chl V lot uw tevreden-I r.oud.,
held te bedienen en wij danken U voor het in ons gestelde
heta ie oeaienen en wij uannen u vuur un nsAAX tt É/lCT k^UJAÉfi
vertrouwen. De afleveringen worden weer vlotter en deze rfSAS U rUKt KêVMnif
- ki.J.. tt dArt.rlno ■- /n (i). n AS
t bieden wfj U een uitgebreide «ortering.
SIGARETTEN, SIGAREN 'en TAB Alt
Komt D eens naar onze étalage* kfjken
Beleefd aanbevelend:
SIGARENMAGAZIJN „DE POST"
N. RIETVELD—8PRUYT. OOSTHAVEN 34
ónze Bank, die reeds meer dan 80 jaren Handel,
Industrie en Nijverheid dient, zal ook op deze
Jaarbeurs,
Stand No. 55, parlarra
vertegenwoordigd zijn om ter plaatse haar bemid
delende rof" te vervullen.
Wellicht is hei echter van belang, dat U v66t
dien volledig op de hoogte zijt van de ira- en
exportmogelijkheden, driehoeksaffaires, compen-
satietransacties enz.
Vendl U daarom rttdi NU lol etn onzer 22} gesiigtngtn
tn Nederland.
Plakksat-verfa
Tubel Olie-verf
Schilderslinnen
opnieuw Verzilveren
van Spiegels
2-Pers BEDSTEL. 5-dlg.
met prima vujling. Sterk
linnen overtrek, zonder
vergunning
1-Pers BLANK EIKEN
LEDIKANT, zeer zware
uitvoering, met onder
lagen, 80 en 00 c.m. breed
2-Per# BEDSTEL. 5-dlg.
met stalen binnenverlng.
prima overtreje
2-Pers. ZWAAR EIKEN
LEDrKANT. 120 cm. br.
2-Pers BEDSJFX. 5-dlg.
met stalen binnenverinjf,
met onbeperkte garantie.
Sterk linnen overtrek
1-Pers. BEDSTEL. zwaar
gevuld, met prima linnen
overtrek. Zonder verg.
KI.NDERLEDIKANT.
60 x 120 c.m. Diverse
mndellen
KINDERMATRASJE met
kussen, met prima streep
damast,
55x110 60x120 65x130
WONINGINRICHTING
KLEIWEG 25
GOUDA
De verlichtingsornamentrn van de Fa. Rlen Boeghelm
z(jn ook b|j ons te bezichtigen.
Ziet U op een,verkaping ietss van uw gading en bent U
zelf niet in de gelegenheid <Fe verkoping bij te wonen, geeft
dan ons uw qpdrachten. Wij zullen 'deze tot volle tevreden
heid en onder, volledige discretie vJltvoeren. U kunt koop
opdrachten geven voocveilingen in 't gehele land en zoWel
voor roerende- als onroerende goederen. Het adres voor
Gouda Is
Kantoorboekhandel P. J. DIJKXHOORN
WIJDSTRWaT 17 GOUDA TELEFOON 3529.
tin
Welk kind vindt dat
niet leuk
Vooral met die mooie
POPPEN en
POPPENWAGENS
van
I Lange Tiendeweg 50
Telefoon 3525
D# zaak voor hst
bslsr* Speslgosd
Reeds 700 personen leerden wij met
succes aatocijdsik. Isdsrssn haalt
bij ons zijn rljbswiji,
Gediplomeerd Rijschoolondernemera
Loot hmm e
vakkundig r
TH. RICKtN '5~\
l NAAIMACHINEHANDEL^
W|J kunnen leveren: J
naalmachlnengalden
handnaalden
naatmachine-olia
oliespuitjesa 1
rokkgncpulters
tommesjes
ladderophalers
kleine schroevendraaiers
scharen
radecrwleltjes
naalmachlner lemen
naaimachinelampjes
NAAIMACHINES
voor HUISHOUDEN
sa INDUSTRIE
Steeds grootste voorraad
Tabaksfabrikatena
Ter aanvulling van rantsoen
sigaren, rook. en pruimtabak
ZONDER BON!!!
DROGISTERIJ H*
Damsx- en Hsrsnkapsalon
OOST1IAVEN 4 (tegenover De Wyk), GARANDEERT U:
VAKKUNDIQE BEHANDELING
LOTTE BEDIENING
oordeuge PRIJZENS
WOLVEKAMP UW KAPPER.
HONDERD PROCENT KNAPPER
Omdat de kwaliteit-van opze lnlandsea Senoritaa en
Sigaren buitengewoon Is I Om iedere cliënt te kunnen
plezieren, verstrekken wij voorlopig pér koper:
10 inlandse Sigaren a 16'/: cent of
20 Senoritas a 11 cent
Kwaliteif: iets kolaasaals Neemt proef
Licht 0.67*/* per 50 gram
Zwaar 0.671/*50
Halfzwaar 1.24 100
8T. ANTHONIE8TRAAT GOUDA
D E Sigarenzaak van Gouda
STOSfEN - VERVEN
Door ons behandeld voor-
komta slop worden. Speciaal
ingericht voert- Herenhoeden
PHS. VAN OMMEREN'S
ROTTERDAM
vraagt voor haar motor- en turbo-electr.
tankschepen gediplomeerde
2a an 3e machinisten
Aanmelding «e spoedig mogelijk N) de aid.
Technische Dienst. Warterie— 10.
en dat terwijl die meubelen zo kapot en versleten zijn I
Ja. mevrouw, dat Is wat. Maar had ge Uw spulletjes «Jdig
door h ons laten opknappen dan had U nu tegenover Uw
gaaten kunngn pronken
MffB.REPARATIE- EN UTOFFIiKRIXHlCHTING. OOUWK 13S.
Kortom het tijdperk waarin het huls in- en uitwendig
erordt opgeknapt. Natuurlijk ook wat de verlichting
betreft. In dt salon een madera er# kraam, of een ge
zelligere nieuwe lamp in de hulakamerh, een lenkt
schemer-, want. of leeslamp. bier of daar en een'
artistiek lantaarntje In de gang en den gekocht bij:
NIEUWE HAVEN 29.
WAAK MEN. DANK ZIJ DE RUIME SORTERING.
HET BEST SLAAGT.
VRIJDAG 19 MAART 1948.
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA S
In Jet vort, ertlkel heb lk reed. enkele «ebeurtenlMen vermeld
waarbij de klok In de atadhulatoren werd geluid, n.l. bh bet
vredeleggbn, het oproepen /van de gewapende burgerij bil te
verwachten vijandelijke overval en bij het „te bij te" konven.
Maar daarenboven werd de atadhulaklok ook geluld, geklept of
geslagen:
1. ter oproeping van de belastingbetalers;
X de opkomst (appèl) van de stedelijke schutterij;
3. de opkomst en het afgaan van de stadswacht:
4. voorafgaande san de afkondiging van stadskeuren (ver
ordeningen);
5 idem van berichten in verband met oorlogsomstandigheden-
6. tot het aangeven van het tijdstip, waarop men zich niet
meer zonder van een licht te zijn voorzien op straat Wcht
begeven:
7. idem. waarop de markten mochten aanvangen, d.w.z. met da
bandel mocht worden begonnen;
8. idem waarop de ..ommegangen- (- processies) aanvingen;
9. idem waarop de vergadering van de vroedschap werd ge-
opend:
10. wanneer hulzen en andere vaste goederen zouden worden
verkocht;
U de torenwachtera des avonds hun taak moesten aanvangen-
11 bU het voltrekken van de doodstraf en andere lijfstraffen in
het openbaar.
Ook de aanduiding van de klok en het gebruik daarvan, 'eoals
dit in de rtadskeUrboeken is aangegeven verdient onze aandacht
de terminologie daarvan is zeer verschillend:
Wij lezen van:
1. het aencondigen van den stedehuijs openbairlick. mitter
clocke;
als men die clocke slaet;
3. offcleppen;
4.( openbairlick offcleppen;
5. als men die clocke Iuut;
6. als men die clocke clopt (clept).
7. die raethuijsclocke;
S. die brsntclocke;
die waekclocke;
vah der sfede. Ofgelesen den lesten Octo-
bri anno XV c XXI
X. Eerste Vroedschapsboek: Rechtsbron
nen, bl. 477. XXVHI (1472. Mrt. 24)
..Item, die gemeen vroesscap 1* overdra
gen ende gesloten, dat lot wat tijden, dat
men die vroesscap tesamen hebben wil!
T, ^:„V'°,„dlr.,ledehUlJ' IuU«°: -J-' "eL vroM.c.p bij,onder
die weet aal doen tot sijnen huijse mit een
stede bode des savonds te voren, ende men
sal des anderen dage* des morgens le acht
uren die clocke van der stedehuiji luijen,
een halff ure an malcander, ende soe wie
van den vroesscap te ncgendalven upter
stedehuijs niet en waer ende men die na-
10.
11. die vroctscapsclocke
12. die poortclocke.
Wanbetalers
Een betroffen gebeurtenis iiif het lange
leren ran de stadhuisklok. verlaat
haar hoge poet, slachtoffer ran de klokktn-
uórdennp der Duitsers. Maar :\j keerde
terug.'
Dit kruis was het zichtbare teken, zowel
van het vrijgeleide als van de raarktvreda.
Zie ook Schotel, Maatschappelijk Leven
onzer Voorouders", bl. 296299.
men van der vroesscap upgelesen hadde,
die sonde verbueren drie stuvers. alsoe
dicke hij niet en quame".
XI. Idem. bl. 513. CXXIV (1516. Jan'. 12),
betreffende „waerborgen in coop van huij-
sen".
„Voirt dat men mitter»clocke openbair
lick afcleppen sal. datte gheene, die huij-
sen off erven vefcopen ende gheen andere
off meer goeden en hebben, tsclve ver-
cofte huijs off erve op te verwaerborgen.
dat sij volstaen gullen dat sij tselve huijs
sullen doen geven sijn drie kerekgoboden.
ende soc verre die copér begeert off wil,
soc sal die vcrcopcr ten hcijllgen moeten
zweeren, dattet huijs off erve. dat hij
vercolt heefl. niet meer belast en Is dan
mitte renten, daer hijt mede vercoft heeft
ende dat hij tselve nijd belast noch be-
•waert en heeft".
XII. Tweede Vroedschapsboek. Rechts
bronnen. bl. 558, LXXI (1527. Jul. 3):
..Ende dese waecktrs (de torenwachters)
sullen gaen up deser volrss. waeck als men
des avonts die poortcjock luljt
Uit het vofenstaande blijkt, dat in vroe
ger ecuwen de klok in de Stadhuistoren,
nimmer werd aangeduid met de naam door
dc gieter aan zijn werkstuk gegeven. Naast
haar algemene benaming ..der stedehuijs-
Ctocke werd zij aangeduid al naar gelang
van het doel waarvooi* zij werd gebruikt.
Een tweede, m.i. althans In haar al
gemeenheid onjuiste aanduiding van
de klok van de laatste tijd! is „St. Jacobs-
klokje Volgens sommigen zou deze naam
zijn oorsprong vinden In het feit, dat de
St. Jacobsmarkt, de zomer-kermls, vroeger
steeds met deze klok zou zijn ingeluid.
Een en ander eist evenwel nadere toe
lichting.
Markt inluiden
Alle jaarmarkten/ zowel de paarden
markten. als de Mattheus- en de Jacobs-
Ter staving en toelichting van een en
ander volgen hierna enige excerpten uit
de oude keurboeken der^stad Gouda:
I. Eerste keurboek (1488-1495); Rechts
bronnen. bl. 144, CLIII:
„Voort alle degene, die geordonneert sijn
ende gestelt te leenen ende noch hair
gelt niet gebrocht en hebben daer se op
gestelt sijn. dat Se noch comen ende bren
gen hair geit dengenen, die dtertoe ge-
ordonneert sijn te ontfangen. tussen dit
endg." Donredachavont upte verbuernisse
alle dagen nae den Donredach te ver-
bueren,een croen ende sala rpen niet meer
offcleppen ende men sel executeren upten
'genen, die hair penningen niet en bren
gen. gclijc voirss. stact. 'p
II. Idem, bl. 150. CLXXII:
..alle die scullers sullen comen up holr
hoefslach. nqmiddaich. buten die poorten
an den cingel. als men dib clocke luut,
mit hoir harnasch, bogen ende gescut".
III. Idem. bl. 189. 'CCCXIX:
„ende sullen de^ savonts ten wake
comen a,ls men die clocke luijt ende des
morgenr«.an den wake gaen als men die
clocke luijt';.
IV. Jdem. bi. 151. CLXXVII:
„Die scout mit die goede luden van den
gerechte sijn overgedragen ende doen ge
bieden als men die clock* clopt, dat ijge-
lic up sijn hoefslach wesen moet eer men
den brief leest, up de correxie van der
slede Ende een ijgelic sol een lantaern
voir sijn doer hangen ende hair doar wijt
epen setten. Voirt soe en moet nijemant
enige vreemde roplnge ropen. tsij man off
wijff. jonck off out: ..'t is al verloren" of
„gewonnen". Soe wie dat dede, die »out
men alsoe corrigieren, duts hem een ander
wachten goude".
V! Idem, bl. 181. CCCXXVII:
.Die heeren ende gerechte gebieden ende
liten weten, dat van nu volrtan nijemant
bij avont upten straten wesen sal achter
dat de clocke geluljt Is. hij en sal een licht
in sijn hant hebben, ende di* up boeten
van XII stuvers. Voirt walrt sake dat «markt, werden aangekondigd op de in de
ljemant na der clocke bevonden worden
enige onsturlcheit. die -hij bedreeff. die
soude alle poirter mogen vangen ende
leveren den heeren over, up 'indien dat
men die quadedocnera souden mogen cor-
rigwen. hetzij an lijve ende an goede na
gelegenthcijt der sake".
VI. Tweede Keurboek (1507—1521);
Rechtsbronnen, bl. 262, CCVI. onder 2:
..dat nijemandt. wie hij sij. coopluijden
of «ndere. eenlgen paerden en copen noch
vercopen voir sochtens eer die ciocke ge
luljt sal wesen. upte boeten van X croencn
tot bchouff onssen genadigen heer ende
•ijnen tollen*ir".
VII. Idem. bl. 283 264. CCVII, onder 1
en 5:
1. Die scout mit die van de gerechte
tljn overdragen en doen gebieden, alsoe
men in anderen steden in Hollant omme-
6g»ngen speelt, hopende paijs en vrede te
verwachten, «oo gebtet men dat alle die
gilden den ommeganck ende hair spul
uutbfengen sullen, ghelijck sij pleghen te
doen ende dair sij toe geordonneert sijn.
upte boeten van elcke deecken te ver
bueren van drie pondt ende die correctie
detLstede
•A V«rt gcblet men. dat als men die
raethuijsclocke driewerffs geluijt heeft,
d«t dsn elcke ghilde ende alle dieghene
die In den ommeganck geset ende geor
donneert «ijn. up hoir plaats wesen sullen
achtervolgende aekerc cedeltgens, die men
{tangen off liémen sal rontomme de Regen-
boWi (-.Noord-Oostzijde van de Msrkt)
•nde die processie volgen sonder die een
fuif den anderen te loopen. upte boeten
voirss. ende den heer cn sals^nlemandt
vwdrighen"
VIII Idem. bl 303 304. CCCXXX1II:
«Alsoe den casteleljn. scout, burgemees-
*c?P*r>eri ende Taedt deser stede an
o«»an dage bij dlverssche brieven van ons
Mtadlchs heeren wegen geadverteert ende
Mwaerscuwet «Un. dat de vianden deser
♦•öden uut sijn en&e vergaderinge ge-
®**ct hebben op enige plecken toverval-
JJt. aoe laet men eenen ijgellcken weten,
dat soe wanneer men die brantciocke. tsij
Ml dage off nachte slaet. dat een ijgellcken
*t de muer up sijn hoeffslach come, mit
■Uulcke wapenen, harnas ende anders,
elck sijn lijff ende deser stede be
dotten ende bescermen wil".
„Periculose tijd'
IX Idem. bl. 381. DXXVI:
«Alsoe jegenswoirdellck Is een pericu-
{•••tijt ende die vsn den gerechte con-
*d«T«ren ende mereken die ongeregelt-
die is in den wake. soe ordonneren
*wle bevelen die vair den gerechte om
•"tderlinge saicke wille, dat een Ugellck
die by de waec sltten bevolen wordt te
taken, alhier upten stedehuijs comt off
•«nen ander bequaem man tn itjn stede
■Wt ende sendt. wanneer die waecdocke
•NulJt sal worden om aldaer van daen
w gaen upte toornen ende poorten, dair
•8 geordonneert sullen worden ende al-
bllven tot des morgeas. dat men die
loijt ende dit al upte correxie
Vrijgeleide
In de Goudse Rechtsbronnen virtdt men
omtrènt dit vrijgeleide en marktvrede
diverse voorschriften.
Zo bevat het Eerste Keurboek (1488—
1498). Rechtsbronnen, bl. 153, CLXXXIII,
het volgende voorschrift:
..Die scout mit die goe luijden van de
gerechte sijn overdragen ende laeten we
ten. dat alle diegene, die comen ter ker
mis nu naestc-omcnde. dat die vrij sollen
romen ende keren drie daich voir ende
drie daich nse de kcrmfsdach.' onbecom-
mert of beset te worden van Ijemande".
En het tweede Keurboek A. (1507—1521),
Rechtsbronnen, bl. M3. CCVI, houdende
voorschriften voor de paardenmarkt, be
paalt. dat ieder die de markt bezoekt, ver
krijgt-
„een «tarek. zeker. vrij. vast geleijde te
vseren, comen ende keren alhier binnen
deser stede drie daghen voer dsttet cnilj»
gericht is (Ingaen van de maret) ende drie
daghen nae dattet self de cruijs van deee
tos com ende pserdenmsret gevalt ende eff-
gedaen sal wesen (taxplmen van de
nrctr.
Belsngrfjk. Is ook ln dit verbend een
artikel van dr mr J. Smit. alhier, getiteld
„Het Kruis aan de poort".'in de derde
verzameling bijgedragen van ..die Gouda".
Wat het vrijgeleide voor Goudse inge
zetenen betreft, wordt nog opgemerkt, dat
dit niet steeds voor hen gold; zie Rechts
bronnen. bl. 303, CCCXXX. waarbij poor
ten hiervan werden uitgesloten.
Tenslotte verdient nog vermelding een
publicatie van *9 Juli 1#41 (Publicatleboek
G. fol. lSlv'133) betreffende het „verande
ren ende verleggen van St. Jacobsmarckt".
Deze publicatie luidt:
..Denjiphout, burgemrn. ende schepenen
deser islzde van der Goude adverteren
eenen ij^elijcken. dat men alhijer aal hou-
dan een vrije Jaermarckt van zuijvel ende
alderhande goeden ende coopmanschappen.
beginnende 'a Maenendacht naer St Jacob
ende geduijrende sea werekendaghen ach
ter een volgende, gevende allen die genen
die dese,marckt met heur Lijff ende goe
den sullen frequenteren, een sterek. vrij,
vast geleijde te comen ende keeren binnen
deser stede ende vrijdom van dien, drije
daegen voor t oprechten vent cruye ende
drije daghen nae dat tselve weder gevelt
ende offgeflaen sal wesen. naer ouder ge
woonte. uijtgetonderi in 's Heeren saecken.
Verbiedende neyt te min. dat nUemsnt
achter morgen de clocke twaelff uijren
eenige booter noch caeaen en sal mogen
cvoopen, bedingen, naavragen, handelen,
noch ayas geven, noch insgelijcks
geene booter noch caesen te sche-
pan noch te doen schepen, dan op
Manendarh eerstcomende als mette clocke
opt Stadthuijs de marekf Ingeluijt sal we
sen op de verbeurte van ze* gulden, be-
hnudelijck. dal de poorters ende inwoon-
d-rs wel zullen.mogen coopen soo veel
al* sij voor de proviai# van haer huijs-
ge*in van doen hebben, sgnder verbeuren"
Van het ..Jacobaklokje" is ooV in dezè
publicatie geen sprake, wel van dë clocks
opi Stadthuijs" De aanduiding „Jacobs-
klokje" is een aanduiding van de klok
uit welke tijd afkomstig is mij niet bekend
die in genen dele de taak deze klok toe
bedeelt. volledig weergeeft.
Gouda mag trots zijn op xijn monumen
tale. oude klok in zijn nog oudere atad
hulatoren en prijstfzich gelukkig, dat deze.
na tijdens de bezettingsjaren in Januari
1943 door bruut geweld van haar hoge
plaats te zijn neergehaald en tijdelijk weg
gevoerd, dank zij de onverpoosde be
moeiingen ven velen, voor totale vernieti
ging gespaard ia gebleven.
Zij heeft op 15 Februari 1946 haft Wie
plaats, van waar rij de eeuwen door haar
stem over Gouda liet horen, wederom in
genomen f
Moge de bede. die Péter Waghevens In
haar corpus grifte voor Gouda en zijn
burgers steeds bewaarheid worden.
G. J. J. POT.
middeleeuwen en vellicht reeds vroeger
gebruikelijke wijze. n.l. door „het kruis
aan de poorten van de stad aan te bren
gen of. zoal# men het destljda noemde, „te
rechten".. Na aflobp van de markt werd
dit kruis „geveld". d.w.z. weder afgeno
men.
De handel tijdena de jaarmarkten mochl
niet aanvangen, voordat „d* markt",
d.w.z. het kopen en verkopen en wat daar
mede verband hield, bij klokkeslag was
aangegeven, dus de markt was ingeluid.
Van belang is in dit verband een char
ter van Hertog Aelbrecht van Beleren van
18 October 1379, betreffende de St Bamis-
markt te Dordrecht (zie Previlegieón van
Dordrecht, verzameld door mr P. H. van
der Wall. deel I. bl. 333).
Dit charter luidt:
..Aelbrecht bij der Goits genaden Pal-
lensgrave opten Rijn. Hartoge van Beie
ren. Ruwsert van Henegouwen, van Hol
lant. etc. doen condt allen luijden dat onse
getrouwe stede van Dordrecht hsntves-
ten en vrijheden heeft vair onsen Heven
öem Grave Willem, dien God genadich
sij. alsoe van twee jaermerekten elck jaer
te houden, die eene nae paesschen en die
ander na Bamissche. daer ons off ghe-
thoent is dat wat staets en is van den
merekt van Bamissche In te luijden daer
die coopman bij gehlndertvan sijne rech
ten togedaghen tc gebruljcken; hier om
hebben wij ln een goede verclag op dat
point van onse stede ende den coopman
te vorderen ende dat elck sijn rechts
toechdage tijdelijck te weten mach ende
die merekt hantieren nae ons liefs oems
brief als hl schuldich Is te doene. gegeven
ende geven ende willen, dat men die
merekt die te Bamisse cocmt. dat men
die alloea inluijen sal opten eersten Vrij-
dach nae sinte Vlc^oersdach op dat die
toechdagen daer nae hem te rechten sul
len vervolgen. Ende waer dat saecke dat
Sinte Victoersdach quame op eener Vrij-
dach soe soude men nochtsns die vborss.
merekt opdien «elven Vrljdach lnluljden
op nimmer die coopman weeten sal hem
totter merekt op sijn rechte tijt te stellen.
Dst sal weesen behoudelick ons liefs oems
briefs in sijne machte volcomelick van alle
pointen vuijtgeset. dit verclaren van desen
eenen polncten voor*# Des hebben wij
in kenniase onsen «egel hier aengehangen
op dat men dese polncten altijd houden
sal. Gegeven in den Haege int jaer ona
Heeren MCCC ende LXXIX op Sinte
LucasdachA.
Blijkt uit dit charter, dat de uitdrukke
lijke bedoeling van het injuiden der jaar
markten is. de kooplieden de Juiste tijd
van aanvang daarvan kenbaar te maken.
Ter Gouw zegt In zijn boek „de Volks
vermaken" (bl. 480 481). dat de meer popu
laire rln daarvan was de mensen de vro
lijkheid in het hart te luiden.
Met de eerste toon dar kermlsklok be
gon de eerste dans en als de laatste galm
wegstierf werd „het kruis gerecht", d w z.
aan de poorten der stad of aan de bruggen
werden houten kruisen gespijkerd, die
meestal rood. maar op sommige plaataen
ook wel zwart of wit geschilderd waren.
Op 16, 17. 19, *1. 23 en -<ermeedeiyk *4
April a.s. zal voer de Rotterdamse Kamer
van het BUz. Gerechtshof de zaak worden
behandeld tegen de thans 35-Jarlge elee-
tro-technlker Antonlus van der Waals,
een der meeat beruchte en gevaarlijke
S.D.-aplonnen uit de besettlngstijd. die de
dood van tientallen goede vaderlanders op
zijn geweien heeft.
IHJ was een der meest actieve V-mpnnen
van de 8.D., leefde onder 2* schuil
namen. doch het meeat onder de namen
Anton de Wjllde en Joseph Maria van der
Meer: was, gedreven door zijn geldzucht,
het blinde werktuig van zijn S.D.-chef
Josrph Schreleder. drong zich In Illegale
kringen In. verried deze aan de 8.D, en
had contact met de Brits-Nederlandse ge-
tfelme dlenat waardoor talloze Nederlands*
parachutisten, die gedropt werden boven
ons land. In *ijn handen vleien en door
hem aan de 8.D. werden uitgeleverd.
Ontstellend groot Is het aantal misdaden
dat Van der Waals heeft gepleegd De
dagvaarding, die wU hieronder verkort
doen volgen, maakt niet eens melding van
de moord op zijn secretaris Mossfnkof.
wiens lijk hij ln stukken zou hebben ge
sneden en in de rivier zou hébben ge
worpen.
Onder allerlei gedaanten eri namen heeft
Van der Waali contact met zijn alachl-
offers gezocht. Hij wat een V-man van
formaat, gedreven door zijn grenzenloze
eerzucht om de eerste onder de V-mannen
te zijn en te blijven en niet het minst om
zijn geldzucht te bevredigen. Steeds wist
hij zich op allorlei wijze te verrijken aan
bedragen, hem door de llligallteit afge
staan. zodat Van der Waals, toen zijn mas
ker viel, behalve verrader en moordenaar,
ook een afperser, oplichter, zwarte han
delaar cn verdulsteraar bleek te zijn.
De lijvige dagvaarding waarin hem
slechts een zeer klein deel van de door
hem bedreven wandaden la ten laste ge
legd maakt o.a. melding van 37 per-
aonen. door hem in de valrgel©kt en aan
de Duitse beulen overgeleverd! waardoor
zij het leven verloren en pl.m 79 personen,
allen behorende tot illegale groepen uit
hel gehele land. die door zijn toedoen In
••concentratiekampen zijn gezet daar stier
ven of lichamelijk geknakt terugkeerden.
Het onderzoek van deze zaak heefl veil
tijd ln beslag genomen en werd op ver
zoek van de regering opgedragen aan
prof. mr J. S. Jonker uit Leiden, nadat
de uitlevering van Van der Waala. die in
Duitsland zich bij de Canadese Fie.d
Security hkd weten In te dringen, ln Sep-
•en»ber L46 een feit was geworden
Het onderzoek
Daarop is het eerste onderzoek bij de
diverse ondergrondse groepen, iie in
contact geweest waren met Van der Waals
Goede prestatie van
Alle Negen II
Deze week werd de laatste ontmoeting
in de Goudse kegelcompetitie gehouden
tussen STIK 3 en Alle Negen 2. Alle Negen
besloot de competitie op waardige wijze
dooT 585 hout te werpen. STIK 9 stalde hlet
533 hout tegenover. De hoogste werper
was H Boonstra met 129 hout
De eindstand in de tweede klasse is:
DRD 3
10
10
20 p. 5555 hout
STIK 3
10
t
- 3
14 p- 8323 hout
Alle Negen 2
10
e
- 4
13 p. 3301 hout
STIK 3
10
3
- 7
6 p. 3107 hout
DSK 3
10
2
- 8
4 p 3123 hout
GKC 3
10
s
4 p. 4744 hout
gedaan door de rechercheurs van politie
J. v. d. Er.de en L. Rldderlkhoff. gesecon
deerd door Ir A. P. vsn der Meer, wiens,
broeder door Vsn der Waals werd ver
moord en vsn wiens papieren hij gebruik
moét hebben gemaakt, aangevangen.
Met de verdere Instructie hier ter steia
werd belast de heer N. Klaassen. geo.
hoofdiaspecteur van politie «Ihier. .lie het
lijvige dossier heeft saamges'.eld na niét
minder dan 1467 (thans reeds gestegen tot
1300) getuigen te hebben gehoord, vsn wi#
er tu'.m 700 mei Van der Waala werden
geconfronteerd.
De dagvaarding beschuldigt Van tier
Waals. In zijn hoedanigheid van V-man,
doorgedrongen te zijn in illegale kringen
onder .valse nasm.'o a. door zich uit te ge*
ven voor een uit Engeland „gedropte agent"
en dat hij zijn slachtoffer* uitleverde aan
Joseph Schreleder, die de leiding had van
de afd. splonnagebestrijdlng. van jle In
het bezet Nederland werkende S.D.
Voorts zou hjj bl) de I.ooidrechtse Plas
sen onder de gemeente Tienhoven ln Maart
1945 Joseph Maria van der Meer door het
achterhoofd hebben geschoten, waardoor
de dood onmiddellijk intrad
Onder zijn slachtoffers, die het leven
verloren, bevinden zich Illegale werkers
van verzetgroepen van R'dam. Amsterdam,
Utrecht. Schevenlngen. Krimpen a.d. IJs-
sel. Apeldoorn. Ede. Zaandam. Den Haag.
Eindhoven. Bergen op Zoom en andera
plaatsen.'
Er zijn 40 getuigen gedagvaard, o.w. mr
P. J. Oud. die door Van der Waals voor
een gToot bedrag moet zijn opgelicht;
voorts de beruqhte S.D.-chef der afdeling
Contra-spionnage* Joseph. Schreleder;
Koos Vorrink, K. R. van Staal. Ir A. P.
van der Meer. de.twee reed* genoemde
rechercheurs der P.R.A A. J. L. JÜten e.a.
Er bestaat voor deze zaak. zowel hier te
lande als ln hel buitenland, grote belang
stelling. De zittingen zulles slecht» toe
gankelijk zijn met speciale toegangs
kaarten. Jj
Advocaat-fiscaal fa mr H. W. van Dooro.
De zittingen worden gepresideerd door
de president der Rotterdamse Kamer mr
J. vgn Vollenhoven.
De verdediger i» mr J. W. van dar Stap.
Mntorrenoes.
Etn slrop voor Zandvoort
Op last van hogerhand zijn de werk
zaamheden aan de renbasn. die te Zand
voord eou worden aangelegd Voor motor
en autorace# en bovendien zou kunnen
worden gebruik! als autoweg vo4r touris
me. stopgezet. Het gemeentebestuur voert
onderhandelingen met het rijk om deze be-
sliasing alsnog ongedaan te krijgen.
NEDERLANl>-OOST-INDI6.
Gromt Baar Batav a-Am»t p 1» Ouoaaant
Java 19 v Soerabaja n MaXartar
Joh 6a Wttt Battvia-Amst o 19 Gibraltar
Hallaagst Rott-Balavla 19 te Port Said
KamsrllRgh Oaoai Bat-Rort p II rinlstarre
Kertotoao 19 v Rotterdam n Batavia
Kota Oeda Bat-Rott 1» op IX.» N «2 M O
Madeera 19 v Makaatsr le Batavia
Am#*erdam verwacht
Rsmpaog Am*t-Batav;a 19 v Suez
Roepat Baiavia-Amit p 11 Gibiaüar w ts
SloterdUk II v Batava n Samarang (verb)
Tablan Amrte'dart^Baiac la 19 te Gsnua
Ternata li v Batavia n Rotterdam
Voletidam Rott-Bat li odIUN 94 91 O
II v Southampton 19 nm v Batavia
..jmr"
Zolder»
WATERSTANDEN !9 MAART.
Keulën 131. +#.17; Ruhrort 9 X9 Lo-
Wth. Rijn 9.94. 4-MI; Nijmegen Waal 7.96,
-0 91: Arnhem. Nederrlin en L«k. 7.ST -«At;
Vreeswijk, laag water. NederrtJn en Lek. 9 67.
-«-• 17; Deventer. IJaoel. Ml Borgharen.
41-94. -«Ml BelfsM. Benedenmeas 11JL
+«■11; Grave, beneden de slula 4.79. —431,
Lith. laag water Maas. X.tJ. +«.4d.
WATERGETIJDEN Zt MAABT.
Rotterdam ie gattj 11.46 u tn gttij tae u.
le geUJ 19-97 u-, 9e gauj i n u.
„Uw tRtk z«l e«n veelomvattende en veeleisende zijn. Eén die uiterst
moeilijk is door de verschillende aard van de problemen, waarvoor U
gtsteld zult worden. Het is echter een mooie taak, omdat het gaat om
het levensgeluk van de enkeling in eerste en het gemeenschapsbelang
in tweede instantie", zeide burgemeester mr dr K. F. O. James, toen
hij gisteravond ten stadhuize de plaatselijke Demobilisatieraad instal
leerde. Het is onze plicht tegenover de militairen, die twee jaar geledeiï
uit hun werk en gezin werden gehaald om hun vaderlandse plicht in
Indonesië na te komen, er voor te zorgen, dat zij hun plaats in hel
burgerlijk leven weer kunnen vinden. Zij hebben een recht daarop.
Al ziet het er naar uit. dat d« werk
zaamheden. di« de damobillaerlng met zich
brengt, voorlopig voor deze plaatgelljke
raad gering sullen «tjn belangrijke re
patriëring kan me» vermoedelijk eerat be
gin 1949 tegemoet zien hét la van het
grootate belang, dat men alvatt een over
zicht heeft van de velerlei werkzaamhe
den. die verricht rullen moeten worden
en dat men de aipecten kent. die bij deze
taak zullen kunnen voorkomen. Daarvan
een indruk te geven, was het doel van
een vergadering, dia na de officiële In
stallatie van de raad werd gehouden, een
vergadering derhalve. ter algemene
oriëntering.
In grote lijnen ia de positie van de te
rugkerende militair mjnder gunstig, dan
twee jaar geleden bij het vertrek De ar-
be(0*markt ia minder ruim, waardoor
opneming In het bedrijfsleven ln het bij-
ronder voor de ongesi hooiden dikwijls
moeilijk zal zijn. Daarbij ral men reke
ning moeten houden met psychologische
moeilijkheden, die de herinschakeling
voor de militair met rich kan brengen,
alsmede met mogelijke vervreemding van
het gezin en van het milieu In het alge
meen
Men zal zich moeten beraden over het
geen gedaan moet worden op het gebied
der sociale voor- en nazorg, over de ont
vangst. huisvestingsproblemen, scholing
en herscholing. Een zeer uitgebreide taak
derhalve.
Samenstelling van de raad
ln de raad zijh opgenomen zeventien
vertegenwoordiger# van plaatselijke orga-
niiatte# en instellingen, welker werkzaam
heden min of meer het terrein der demo
bilisering raken. Uit deze raad la een
werkcomité gevormd, waarin zitting heb
ben kolonel b d. J. W. A. Goedewaagen.
voorzitter en de heren J. Th. Hakkeling
(Gemeentelijke Dienst voor Sociale Za
ken. waar men alle adviezen en inlichtin
gen over demoblllserlng kan krijgen), se
cretaris A. W. Molenheek (Gewestelijk
Arbeidsbureau) en S. Swaneveld (Am-
bachttschooll. De verdere leden van de
raad de representanten n»ar bulten
zijn de heren C. H. Hagedoorn (Kamer
van Koophandel). D. Nederhorst (NIWIN-
comité en Ijlaatschapplj van Handel en
Nijverheid), dr F.. Lopes Cardozo (Neder
landse Rode Kruis). T. van Vliet (Bond
van Boiiwvakarbelder#patrooni). M W. O.
M. van Loon (Middenstandscentrale). G.
Straver (R K. Thuisfront). M Wolter*
(Distributiedienst). A. Michout (Band Ne
derland—Indlë). J. de Jong (Goudse Be-
stuurderabond) en nog aan te wijzen ver
tegenwoordigers van het Prot. Chr. Thuis
front. de Katholieke Arbeidersbeweging,
het comité „Nederland helpt Indlë" en de
Chr. Bestuurdersbond.
Niet alleen de belangen van de repa
triërende GoVidse militaire zal deze raad
behartigen. Zijn taak zal een regionale
zijn en hoewel een gedeelte der werk
zaamheden aan de gemeentebesturen kan
worden gedelegeerd ook omvattefl de
behartiging van de belangen van militai
ren die wonen binnen het ressort van het
kantoor Gouda van het Gewestelijk Ar
beidsbureau. Met het oog hierop waren
voor deze bespreking ook de burgemees
ters van de binnen dit rayon liggende ge
meenten uitgenodigd. Alleen burgemeester
F' Jas van Nieuwerkerk a.d. IJssel was
echter aanwezig.
De voorzitter van het werkcomité, ko
lonel Goedewaagen. heeft ln deze verga
dering een overzicht gegeven vgn dé voor
bereidingen. die reeds algemeen getroffen
zijn. De werkzaamheden van de raad zul
len beginnen op het tijdstip, waarop de
militairen ln de burgermaatschappij te
rugkomen Daarvóór berust de zorg alleen
bij de militaire overheid.
Uitgebreide taak
De burgerlijke taak kent echter een
voorstadium. Zy aal Inhouden de voor
lichting van het grein betreffende Ae moei
lijkheden. die slcb bU do aanpassing der
militairen ln het geslnamllleu knnnen
voordoen en de betekenis van de her
scholing. Het getln tal van deze saken vóór
Nog in de loop van dit Jaar zal worden
begonnen met de restauratie van één van
Brabant# fraaiste kastelen, het z.g. witt«
kasteeltje te Loon op Zand. dat met de
omgeving zoveel van de oorlogshandelin
gen heeft geleden. Het gebouw Is een
overblijfsel van het 13 eeuw** kasteel, dat
ln 1770 gedeeltelijk gesloopt werd.'Het
oorspronkelijke kasteel was in de middel
eeuwen een vorstelijk verblijf, tn 1539
ward het bezocht door Kelrer Kar*l V
en later door Willem van Oranie. Ver-
«chlllende adellijke families hebben het
ln de loop der eeuwen In bezit gehad.
Zo werd het voor de eerste maal door
Jan 1. hertog van Brabant In 1389 In leen
gegeven aan Willem van Hoorn, wiens
geslacht het ruim een eeuw ln bezit had
Daarna ging het ln eigendom over aan
Pauwel van Haastrecht, wiens nakome
lingen het twee eeuwen beheerden, waar
na het door huwelijk In bezit kwam va*
Robert van Gravenbrouck. die naast zijn
gemalin Maria van Haastrecht in het koor
onder de Loonse kerk ligt begraven.
Wederom door huwelijk ging het kasteel
over In handen der familie1 van lmmer-
saale. die hun enige bezittingen openstel
den voor hun katholieke geloofsgenoten,
door het ruime „brouwhuya" ln te richten
tot kerk. In dit brouwhul«-kerk}« vervul
den de vooroudera van Loon op Zand en
verre omgeving bijna twee eeuwen hun
godsdienstplichten. Eind 18e eeuw werd
het kasteel door da? vonten van Selm,
verkocht aan hun rentmmter Verheyen.
wiens familie de heerlijkheid tot op heden
ln bedt heeft.
de thulskemst der militairen op de hoogte
moeten sty», opdat het de eventnele psy
chologische veranderingen en,de gewil
ligde Individuele emstondlgheden ep
maatschappelijk terrein sal kunnen begrij
pen en deh er aan kan aanpasten. Het
tweede gedeelte van ia taak omvat het
voorbereiden vos een feestelijke ontvangst
en het opheffen der sociale moeilijkheden.
De mogelijkheden' van plaatsing tn het be
drijfsleven, scholing cn herscholing (in
stellen van speciale enrssssen. verlenen
van studiebeurzen, verschaffen van OTer-
brnggincagekien en bedryfaeredlet) «uilen
voor leder gevdl bekeken moeten worden,
waarby tealbareaux voor beroepakeiuc
veelal «uilen werden Ingeschakeld). Sluit
stuk \jan de werhtsamheden la de mlil«
natorg. Men aal alch ervan op de hoogto
moeten stellen of de militair zleh aan de
nieuwe omstandigheden heeft kunnen aan
passen. Kr «uilen «lelllg gevallen voorko
men. dat dit niet het geval li.
Kolonel Goedewaagen vertelde, dat do
militair In Indonesië \oor zijn vertrek
reed» een vragjnlijat Invult. Deze vragen
betreffen de antecedenten van de mili
tair en de weg. die hij ln de burgerlijk#
maatschappij wil inslaan. Gelijktijdig met
deze vragenlijst gaat een inlichtlngenstaat
naar ons land waarop de commandant
van de betrokken legergroep ziin mening
weergeeft over de capaciteiten van de mi
litair In verband met de beroepskeuze. Do
commandant zal daarin antwoord geven
op vragen al#- ..Acht U de beroepskeuze
van de mllttalr In overeenstemming met
zijn capaciteiten?" „Is dat niet het geval,
welk henvp acht U dan voor hem gc-
«chlktV, terwijl hij bovendien nadere In
lichtingen geeft over de persoon, karakter
enz. Deze vragenlUsten worden opgezqp-
den naar ona land <30.000 «Un er reeds
aangekomen!, waar zij worden ultg#-t
zochf en wordt nagegaan in welke geval-',
len een beroepskeuze teat nodig is.
Materiële voorziening
Aan boord van dg repairlërlngsschepen
zijn officieren belaat met de taak de mili
tairen ln Ie lichten over de toestanden-
In het land met het doel de betrokken»
weer „Europe-minded" te maken.
BtJ aankomt in Amsterdam of Rotter
dam krijgen de militairen hun distributie
bescheiden voor de tijd dst zij met verlof
zijn (derhalve tot het tijdstip, waarop zij
de uniform met het burgerpakje verwis
selen),» 190 textielpunten een prioriteit»-
kaart by de aankoop van burgcrkledinf
en een bedrag van 170 70 ter finan
ciering vin de kiedlngaankoop en f 100
bonusi. Gelljktydig ontvangen zij e«n
brief, waarin de datum verhield staat,
waarop zij z^ch eventueel aan een be
roepskeuzetest kunnen onderwerpen (dit
moet men uitsluitend als servlée beschou
wen) en waarin bovendien de dag ls aan
gegeven. waarop zij zich ter demobilisatie
moeten melden In het demoblllsatleceAp.
trum te Huls ter Helde)
Voor leder Jaer. dat de mtlltalr ln Indo
nesië heeft doorgebracht krijgt hU twe»
weken militair verlof, zodat bij de ga-
middelde diensttijd van twee jaar hy recht
hééft op vier weken verlof. De eerste week
daarvan wordt gereserveerd voor familie
bezoek. de tweede voor het eventueel on
dergaan van de beroapskeuzelest, de der
de voor het regelen van sociale voorzie
ningen en in de vierde week tenslotte vortf
de demobilisatie. In dit centrum (dat een
demobilisatie-capaciteit heeft van 600 man
per dag) worden de mllltitren doorgelicht,
geneeskundig onderzocht en worden d*
laatste administratieve en sociale beslom
meringen afgehandeld.
In oud beroep 17 'li
Kolonel (iordeuaagen zeide dat by een
opinie-onderzoek san enige groepen de
mobiliserende militairen la gebleken, da4
17 v, direct geplaatst wil worden in bet
oude beroep. 17*h dasrln geen plaatsing
wenst. 13'/« de voorkeur geeft aan een
nieuw beroep. 14 zUn beroepskeus# nog
niet heeft gedaan. I*'» wil studeren.
beroepsmilitair In Indlë en 7 V* beroeps
militair In Nederland wil worden. Verder
wil emigreren. 3'/, een burgerbe-
trekklag in Indlë, Vh*ls by de koopvaardij.
3by de Nederlandse politie en 3'/*1
een pUata by de douanedienst wil aan
vaarden.
De Goudse demobilisatieraad 'zal r.o
spoedig mogelijk zijn werkzaamheden be
ginnen. Het zal daarbij, daar de herplaat
sing In het bedrijfsleven eigenlijk het
voornaamste onderdeel van zijn taak la. d#
hulp en medewerking van de werkgeler»
niet kunnen ontberen. In felta ia de ar
beidsverhouding tussen de werkgever et*
de militair-werknemer" niet verbroken,
doch aangezien In de meeste gevallen
nieuw vervangend personeel is aangeno
men zullen zich hier en daar mooliykhe-
den kunnen voordoen. Het Gewestelijk
Arbeidsbureau heeft ln deze de bemidde
lende taak en rekent daarbij op een zo
groot mogelijke médewerking van do
werkgevers. In de eerste plaats zal als
doel voor ogen moeten staan, dat met tn*
spanning van alle krachten moet wordeo
voorkomen, dat b!J een mogelijke kente
ring In het economische leven de oud-'
militairen straks het leger der werklozen
zullen vormen.
Zoals in den beginne iptemerkt 11. tal
de omvang der werktCffmheden vaa d«
Demobilisatieraad In Goudi en omgeving
voorlopig niet groot sIJb. Tweehonderd
vUfeatwlaflg Gouwenaar# bevinden zich
thans la Indonesië onder de wapenen, van
wl* sop en tachtig als oorlogsvrijwilliger.
Het voornaamste deel der p.V.W.-era zal
vermoedeiyk eerst begin 1949 repatriëren.
Het eerst sullen degenen, die by de steot-
troepen zya Ingedeeld aan de bedrl ko
men. Hun aantal bedraagt voor ons* stad
aetat. zy worden ln de komende maanden
In het vaderland verwacht.