ris
•atie
®J.'
w
GOUD5CUECOUBANT
Kijker
:er
kend!
HELPT
Tumult in Amsterdamse raad
OUDERS
Geheim gesprek te Berlijn
LEERZAME, SPANNENDE DAGEN
ramen
Ocflmg
Alles koek en wodka
t
Pasen
wr
van de levensstandaard
door beperking van
z handelsbelemmeringen
Doodstraf geëist tegen
Jodenbeul
Grondwetsherziening
van 1848
lerwagen
12 April conferentie
te Djokja met
Commissie van Drie
Nicolai Berdjajef t
moYie tegen communistische wethouders
Stadhuis afgezet
VK-
G 24 MAART Ï049
Donderdag 25 Maart 1948
Frijn 10 cent per nummer
86ste Jaargang No. 22322
Prijs aboonemeót:
Bureau Markt 81 Tel 2745
iema
to ht
>pa.
te
KIJKER
is
pa-
lopt
DE. DIRECTIE.
100 gram
Uw geld
KOOP BIJ DE
r-Chefredacti
rectet
Postrekening
tg ol
>?k
der lar
ini»t<
RUSLAND EN DE
ATOOMBOM
de
öp
•tevli
»n.I
de r
Chef-ExplaiUtie:
D. DB KLERK
per week
per maand
per kwartaal
het
:rd*i-
vooraansti
gods'
schc
beh„
het 1
het
van
nis’’
ng h
alle
Izonder
om zc
van eventut
ties en
aldus d(
rlcl
idvest
ren pui
(gegaan
le gemeen
srdig
sn.
wolken
iet later
t. In de
overdag ech-
Onder de
algemene st
de duur
staking
eiland is 1
dat zijn
runner zt
1 toejuicht
ng mogell
langzame
n-vyttig landen hebben Woensdag in Havana een handelseharter getekend, dat
in verhoging van de levensstandaard en de verzekering van groter welvaart
hele wereld door beperking van handelsbelemmeringen. Het handvest het
1 van vier maanden arbeid bevat een code voor een grote verscheidenheid
delsgebrniken en bepaalt de oprichting van een Internationale handelsorgani-
ler leden de versekering moeten geven, dat zij de code in acht zullen nemen,
gelegenheid zuilen verruimen en alle mogelfjke handelsbelemmeringen sullen
Hedenmot
terdam de
mingen gedaan:
Barometer
Wind
Temperatuur
Max. Temperatuur
Mln.' Temperatuur
Weersgesteldheid
Kopcn-
etekenls
volgens
der re-
tot het
*nse sou-
i oordee
niet de
ister te benoemen om
-lening tot stand te brengen,
lijk met, i medewerking van
Kame?. waar Thorbecke
1848—Nov. 1848) natuurlijk aller-
de noodzakelijke meerderheid.
gr C.
S’VJ-C0-
Bewolkt.
tegen
ging hij voort,
uit het Oosten,
in geval van een
iland? Amsterdam
zo besloot spr.
t de Amsterdamse
bijeen tot voort-
de motie.
Nadat in
dracht tot ver
zeeschepen mt
CPN) wt
ten over
den
flog.
*1 naar voi
Wanneer
lerde
0® gewoontq getrouw zal op
Goede Vrijdag en Tweede Paasdag
ons Blad niet verschijnen.
/Ml
/U0 EENDCAOn*
/IM HAAKTHMST
7LTAAR STALIN is er de figuur niet naar
om met het hoofd tegen de muur te
lopen. Meer dan honderd jaar geleden
schreef-de befaamde Britse staatsman,
lord Palmerston, die do Russische politiek
door en door kunde: ..Wij en de Russen
zijn nog altijd in precies dezelfde posi
tie wij haten elkander, schelden elkander
uit, maar wij willen geen van tweeën
oorlog. Rusland dringt steeds zo ver en zo
snel naar voren als zonder oorlog mogelijk
Is. Wanneer de Rus de overtuiging heef*.,
dat verder gaan op gewapende tegenstand
uit 1
van
grof
vol|
spoorwej
Wat a<
afgeweken
dat geen
past. Een
zwaard;,
lands.
V
'ptB ASPERK
AD ASTDA
WA AR. NJO PCE N OMEN
De plaatsvervangers der vier mljitalre
bevelhebbers zijn te Berlijn bijeengeko
men om o.a. verschillende aspecten van de
socialisatie der industrie te bespreken.
Volgens een woordvoerder van het Franse
militaire bestuur eindigde deze bijeen
komst in de beste verstandhouding. Voor
dat de heren aan de lunch gingen, toastten
zij op elkaar met echte Russische wodka.
Het was het eerste teken van overeen
stemming sedert het afbreken van de
geallieerde bestuursraadvergadering door
de Russen. De toon op de bijeenkomst Wil
vriendelijker dan gewoonlijk, volgens
Reuter. Over tal van vraagstukken werd
overeenstemming bereikt
Het militaire bestuursbureau (Komman-
dantura), het vlennogendhedenorgaen, dat
Berlijn bestuur^ functionneert normaal,
Protest Naar verluidt heeft Zwaden aUe
export naar Roeman!» stopgezet als protest
jagen de socialisatie sender compensatie van
het Zweedse lucifennonopoUe in Roemenie.
e moderne
Toning
leeuwijk b/d. Plas-
s. tc aanva^Sden,.
Bur, van dit Blad.
,7
u v. d. Heuvel,
Moordrecht.
Droog.
Weerverwachting. meegedeéld door
K.N.M.I. In De Bilt, geldig van Dondei
avond tot Vrijdagavond:
Uit het Noorden blnnendrljvende r
velden, doch overal droog weer me
matige wind tussen Noord en Öost.
nacht Iets minder koud Morgen' i-
ter iets lagere temperaturen.
za Maart Af nemende maan
Zon op C.N; onder 1» OS
Maan op HM; onder 7 18
EERKUNDIGE
AARNEMINGEN
>rgen om 8 uur 40 werden te Rot-
L_vo_1fcn'le weerkundige wa» roe
de avondvergadering de voor-
trhoging der havengelden voor
net 28 tegen 14 stemmen (der
vas aangenomen, werden de debat-
tr de motie tegen de CPN wethou
ders voortgezet.
De heer Tas (P.v.d.A.), besprak de door
de CPN gestichte welvaartcomité’s, die
volgens spr. een internationaal doel heb
ben. om agitatie te voeren tegen het Mars
hall-plan. Wij staan, zo
voor een oorlogsdreiging
Wat zal de CPN doen in
oorlog met Sowjet-Rusl...
zal geen Praag worden, iz
Donderdagavond komt c
Raad in spoedvergadering
zetting der discussie gver
Staatsloterij
.Trekking van Donderdag. 503e Staats-
Jtooóxf kla^e' 4e ^st’ van:
Woo op 11485 13858
f 12?op ■,361
*0 op 1765 4820 7524 9174 10555
J 1W op 12887 13285 18171 21060
De Commissie veor Goede Diensten
heeft een communiqué ■Itgegeven. waarin
wordt medegedeeld, dat de ébnferenties
tussen de Nederlandse en de Republikein
se delegaties met de Commissie voor Goe
de Diensten van 12 April af in Djokja
zullea worden gehouden.
Het communiqué meldt voorts, dat
evacuaties van het militaire personeel
9 April zullen aanvangen.
De volgende punten werden verwezen
naar de Politieke Commissie: de algemene
grondlijnen van de federale structuur der
Verenigde Staten van Indonesië, waarbij
inbegrepen a)jde verhouding van de deel
staten tot de federale regering van Iln-
donesië en b) de verhouding van de deel
staten tot elkander. Voort» een algemene
schets van de artikelen van de grondwet
der Verenigde Staten van Indonesië. Ver
der algemene lijnen van de maatregelen
voor defensie en binnenlandse veiligheid,
de toekomstige status .der autonome in
heemse staten, de algemene lijnen van de
structuur der NederlandsIndonesische Ktr
Unie, de deelnemipg van de republiek In
de voorlopige federale regering, de proce- *e.'
dure (plebisciet of anderszins) voor het
vaststellen van de staten op Java. Ma-
doera en Sumatra en tenslotte maatrege
len voor samenwerking gedurende de
interim-periode, behelzend onder meer
overdracht van regerings-functiea. die
door Nederland als draagster der sou-
vereinltelt zullen worden uitgevperd
gedurende de interim-periode De econo-
mlsch-financiële commissie zal besprekin
gen voeren betreffende de algemene
grondlijnen der financiële en economische
regelingen binnrfn de Verenigde Staten
van Indonesië.
ge maand te Londen begonnen besprekin
gen over aaneensluiting van de drie be
zettingszones in West-Duitsland werden
voortgezet.
Nader wordt gemeld, dat de besprekin
gen waarschijnlijk verband hielden met de
te Londen genomen besluiten inzake deel
neming van de Benehixlanden aan be
sprekingen over West-Duitsland. Neder
land was vertegenwoordigd door het
hoofd der Nederlandse militaire missie,
generaal-majoor dr W. Huender.
Parijse beursbedienden
in staking
Parijse beursbedienden is een
staking- uitgebroken, waarvan
nog niet is bekend gemaakt. De
is. het gevolg van het niet-toe-
passen vdte een op 31 December '47 geno
men besluit met betrekking tot de sala
rissen en van door de werkgeversbond
genomen eenzijdige besluiten. De goud
en valutamarkt ligt ook stil.
Ondergrondse nazi's. Te Bemburg (Rus
sische zone) is een illegale nazJ-groep van 1»
man gearresteerd. Wapenen, munitie en acht
bahenkruisvlaggen werden in beslag geno
men..
‘rslag van de Staatscommissie van
t was een prachtig theoretisch.
!t moest op wezenlijke pun-
tprden door de practische
.Iers en kamerleden om er
_t 1848 van te maken.
Het land en de Konlng hebben veel te
danken aan Donker Curtiua. Luzac en De
Kempenaer. Thorbecke echter schrijft over
hen aan zijn vrouw: „Want met deze in
derdaad onbekwame, jaloerse, kuipzieke,
zwakke en valse mensen zou Ik toch
hoogstwaarschijnlijk niet langer dan enige
dagen hebben gezeten".
Thorbecke's grote vergissing is, dat hij
's Konings positie en de eigen positie (als
geleerde, als president der commissie) en
de positie van de medewerkers des
Konings In de practische politiek, niet be
greep.
De Konlng koos als president van de
ministerraad graaf Schlmmelpenninck. die
op 25 Maart 1M8 zijn ministerie aan de
Tweede Kamer voorstelde.
Daar riep toen niemand'om: Thorbecke'.
De Konlng had goed beslist en kon het
verloop der dingen rustig afwachten.
C. W.
Ook Nederland nam eraan deel
drie militaire gouverneurs van West-
HihUnd hebben. Dinsdag te Berlin be-
Wrakingen gevoerd met vertegenwoordl-
I,t| van de v(jf landen, die het verdrag
Brussel gesloten hebben, namelijk
^•■krljk, Groot-Brittannlë, België, N e-
O vla nd en Luxemburg. Omtrent de
brekingen zelf wordt strikte geheim-
^•nding In acht genomen. De aanwezigheid
de Benelux-vertegenwoordlgers en
fc»oweplaatite geallieerde adviseurs
•eonomlsch, politiek en financieel ge-
^•d wordt echter opgevat als een aan-
dat bjj deze gelegenheid de vori-
De Russische schrijver, theoloog en fi
losoof Nikolai Alexandrowitsj Berdjajef
is in de nacht van Dinsdag op Woensdag
op 73-jarige leeftijd in zijn woning te
Camart (een voorstad van Pafija) over
leden.
Berdjajef werd In 1874 te JClëf'geboren.
In 1900 werd hij door de oude Russischs
regering verbannen. In 1922 opnieuw uit
Rusland uitgeweken, woonde hij sinds
1924 te Parijs. Hij wordt als een der meest
vooraanstaande Russische cultuur- en
"odsdienslflloeofen van onze tijd be-
~houwd. Tot zijn meest bekende werken
"-■horen: „De oorsprong en de zin van
Russische communisme". „De zin van
scheppen". „De wereldbeschouwing
Dostojefski", „De zin der geschlede-
en „De nieuwe Middeleeuwen".
De mening van mevrouw
JoliotCurie
De Russische radio heeft bekendge
maakt, dat aan de nniversltelt van Mos
kou een belangrijke vergadering Is gehou
den, gew(jd aan de door Russische geleer
den gedane ontdekkingen Inzake de atoom
energie. Daar werd betoogd, dat de resui-
taten in Rusland verkregen, verreweg
superieur waren aan die van het bniten-
land en dat het buitenland en de Bowjet-
Unle daarvan niet genoeg doordrongen
waren.
Aan het einde van de vergadering werd
een motie gezonden aan de Russische aca
demie voor wetenschappen om de weten
schappelijke werken te zuiveren van do
„noodlottige bewondering voor de presta
ties van het Vesten."
„De Sowjet-Unie zal weldra de tech
nische vraagstukken van de fabricage der
atoombom hebben opgelost", aldus ver-
klacrde mevrouw Joliot Curie tijdens een
te hirer ere gegeven diner te San Fran-
ci/co. Volgens haar is dit nog de enige
factor, die de Sowjet-Unie van het vinden
van een „oplossing" scheldt. De Franse
geleerde? deed een beroep op de wereld
om deze studie alleen op vredesdoeleinden
te richten.
at nette Menseft,
huwen, aan ge-
Woning. Brieven
ir. ,van dit Blad.
KOOP
verkfabriek
te grote omvang
Gouda. Ovens
a in prima staat,
een electrlsche.
I Bur. v. d. Bla
OR IJSSELSTIJN
rstmanstraat 31 Gouda.
»pt alle .soorten' Boeken.
Hoogste prijs.
■pn nu 8t£at de angst van het Westen te-
■Lj genover de angst van het Oosten. Zij
houden elkandet in evenwicht Het Wes
ten heeft door zijn angst (die ook door er
varing is ontstaan) opeens een kracht ge
kregen, die aan Rusland een „tot hiertoe
en niet verder” toeroept. Deze kraqht, door
het jonge volbloedige Amerika niet weinig
gestuwd, hoeft niet alleen van militaire
aard te'zijn, dpch kan ook een ideële vorm
aannemen; het begrip „vrijheid" ia thana
zeer scherp omlijnd. En dan vooral.„..„
economisch, want door economische sa
menwerking neemt de welvaart toe en
waar de welvaqrt toeneemt, slinkt da vijf
de colonne vanzelf. West-Europa^ maakt
thans moeilijke dagen door, spannende da
gen. maar die hebben toch ook hun nut.
West-Europa is wakker geschrokken, het
werd hoog tijd. Eenheid, zonder schroom
of vooroordeel, is thans nodig om gevaren
meest van binnenuit te keren. Met
deze noodzaak voor ogen moet men ten
sterkste veroordelen wat de internationale
socialisten, dezer dagen te Londen bijeen,
weer hebben laten zien: ouderwets partij-
egoïsme en bekrompen kllekjesgeest, die
voor de ware vrijheid geen ruimte laten.
Zowel die uit het Westen als die uit het
Oosten weigerden samenwerking met
„anderen" om tot een Verenigd Europa te
komen en stelden slechts één els: „WIJ. de
echte socialisten, vooraan". Juist zulk
een eis heeft gemaakt, dat de wereld nog
steeds geen vrede kent en van paniek in
paniek vervalt
GRONDWETSHERZIENING
De staatscommissie, Ixgeateld b(j Ko
ninklijk Besluit van 29 September 1947,
die tot opdracht had te onderzoeken of
en in hoeverre ter voorbereiding van de
hervorming van de staatkundige structuur
vsn het Koninkrijk, verandering In de
Grondwet vereist is, heeft na uitvoerige
gedachtenwisseling besloten de regering
te adviseren terstond de herziening van
de Grondwet tér hand te nemen.
De commissie heeft voorgesteld do
Grondwet in dier voege te wijzigen, dat
daaraan een veertiende hoofdstuk wordt
toegevoegd onder de titel: Bijzondere be
palingen nopens de overgang naar de
nieuwe rechtsorde voor de in artikel 1 ge?
noemde gebieden. (De gebieden liggende
buiten het Koninkrijk in Europa. —Red.).
In artikel 208 van het toe te voegen
hoofdstuk wordt de verhouding tussen het
Koninkrijk der -Nederlanden en de Ver
enigde Staten van Indonesië enerzijds en
tussen het Koninkrijk en de West ander
zijds in zeven punten vastgelegd. Hierbij
is men uitgegaan (art. 207) van het ge
pleegde gemeen overleg met en tussen de
vertegenwoordigers van- de bevolkingen
dier gebieder
stuit, geeft hij toe." Het heeft er alle schijn
van, dat 4e toestand nóg zo Is. Over het
algemeen staart men zich blind op het
Russische communisme. Natuurlijk is het
communisme een zaak. <jle in de democra
tische wereld de uiterste waakzaamheid
vergt; maar wat Rusland betreft, is het
misschien niet de hoofdzaak. Het gaat
thans meer om de historische wereldmacht
Rusland met oude Imperiaimische neigin
gen en een door tal van verwoestende in
vasies van het Westen uit overmatig ge
voel van angst. Onder Napoleon en onder
Hliler heeft Rusland op de rand van de
volledige ondergang
gestaan: zijn angst ia
(hf HET BRANDPUNT) --
-i i oorlog en derhalve
een wanhopig zoeken
naar veilige steunpunten. Die’angzt heeft
ook tot de dictatuur geleid, tot een kunst
matig uitgevoerde machtsidee. even inspi
ratie! als tenslotte ontmoedigend, want
angst blijft angst.
Finse premier ook te
Moskou aangekomen
Mauno Pekkala, de Finse eerste minis
ter, is Woensdag, vergezeld van zijn arts,
in een speciaal Russisch vliegtuig uit
Helsinki naar Moskou vertrokken.
Pekkala werd op het vliegveld te
Moskou door Moiotof en andere hoge
functionarissen, alsmede door leden van
het corps diplomatique, begroet. Een ere
wacht was opgesteld en men speelde het
Finse volkslied. De Fiqse premier ver
klaarde in het Russiscbf verheugd te zijn.
Hij verwees voorts naar zijn bezoek in
November, ter gelegenheid van de her
denking der Russische revolutie, en ver
klaarde, dat hij de grote vorderingen van
de Sowjet-Unie, die het resultaat zjjn van
het briljante leiderschap van Stalin had
aanschouwd.
Denemarken op zijn hoede
Een woordvoerder van de Deense re
gering heeft Woensdagavoqdyla de radio
aan alle Denen een oprq^pjtaicht, In het
bijzonder aan de bewofietw van kuststre
ken, om zonder uitstel melding te maken
n eventuele ongewone of verdachte ac-
- “-I gebeurtenissen. De autoriteiten,
dus de woordvoerder, hadden alle be-
:hten over het geheim aarr land bren
gen van wapenen grondig onderzocht. Zij
bleken alle onjuist te zijn geweest. ..Tbch
kunnen dergelijke dingen gebeuren", al
dus de woordvoerder. In een andere
officiële bekendmaking wordt gelast, het
verwijderen van schuilkelders in geheel
Denemarken stop te zetten. Dit besluit,
aldu» de bekendmaking, is genomen met
hef* oog op de internationale politieke
situatie. Na d*e bevrijding zijn ongeveer
700 schuilkelders opgeruimd; er zijn er
nog vijfddizend over.
De Deense officieren, die op het punt
stonden met Paasverlof te gaan, hebben
order gekregen het gebied, waarin zij
gedetacheerd zijn, niet te verlaten, aldus
verneemt Reuter te Kopenhagen.
Welingelichte waarnemers te Kopen
hagen kennen geen bijzondere betekenis
toe aan deze maatregelen, die
hen passén in het algemeen raam
gerlngspolitiek om elke poging
maken van inbreuk op de Deei
vereiniteit tegen te gaan.
Op de vraag of Denemarken enig voor
stel of verzoek van de Sowjet-Unie of
van enig ander land had gehad,, ant
woordde de minister van buitenlandse
zaken met nadruk: „Neen".
TN VELE KRINGEN en In vele landen
-1 heerst op he*, ogenblik.Iets, dat beden
kelijk veel op een paniek gaat lijken.
Onverklaarbaar is dit zeker niet, want de
atormachtigheid der politieke gebeurtenis
sen herinnert ons aan de maanden, die aan
de tweede wereldoorlog vooraf gingen, en
de verschrikkingen van de oorlog liggen
ons nog *,e vers- in _Jiet geheugen dan dat
ons de gedachte aan een nieuwe ramp on
verschillig zou kunnen laten. En toch, bij
alle verklaarbaarheld. zijn er factoren, die
een paniekstemming geenszins rechtvaar
digen. Eén ding moet men daarbij vooral
in 't oog houden: de
toestand is absoluut
anders dan die in de
jaren '38 en '39.
O zeker, op eerste
gezicht schijnen de pa
rallellen zuiver te lopen. Er is. evenals
tóen, weer een grote totalitair geregeerde
mogendheid met een fanatiek beleden
„systeem", dat in vele landen „vijfde co
lonnes" heeft; en die mogendheid palmt
het ene land nschet andere in. alles even
onbloedig en rn«é 99.9,/« enthousiasme van
de respectieve bevolkingen. De vrijheid
wordt weer op verschrikkelijke wijze ge
werd aangedaan. Maar toch blijft
er één enorm verschil: Rusland is
Duitsland niet. Hitler was een gevaarlijke
onberekdhbare krankzinnige en Stalin Is
een slimmerik, die op zijn tellen pas-. Als
men eerlijk is zal men moeten toegeven,
dat Stalin tot nu tot niet buiten zijn boekje
is gegaan het boekje, da*, de westelijke
geallieerden hem In Yalta en Potsdam zo
vol goed vertrouwen in handen hebben
gegeven. Wat thans gebeurt, kan men de
westelijke geallieerden eerder kwalijk
nemen dan Stalin; zij hebben hem vrij spel
verleend In alle Oost-Europese landen, in
een groot deel van de Balkan en in bijna
de helft van het oude Duitsland. Berlijn
incluis; en nu zij zien, hoe hij van het hem
toegekende recht op zijn manier gebruik
maakt, slaan zij alarm. Te laat
Thorbecke’s grote vergissing
TN mr Oud. schrijver van het werk: Hon-
A derd jaar staatkundige geschiedenis
(1945), vinden die Nederlandse historici
steun, die van oordeel zijn, dat het in
Maart 1848 nog niet de tijd was Thorbecke
reeds tot minister te benoemen om de
grondwetsherziening tot stand te
zulks natuurlijk met medewerk,
een Tweede Kame?. waar Th<
(Maart 1848-Nov. 1848) natuurlijk
minst, bij d; -
geliefd was.
De Koning begreep dit en heeft er wijse
lijk naar gehandeld. In onze staatsrechte
lijke literatuur wordt het aandeel des
Konings als zeer gering voorgesteld. Kra
nenburg ziet in 's Konings houding niets
dan aarzeling en zwakte. Het is daarom
zo verheugend, dat mr Oud in zijn jongste
opstel over Thorbecke in de N.R.C.
's Konings aandeel veal meer belicht. De
schrijver heeft hiermede zijn boek van
1945 aangevuld en zeker verbeterd.
Willem II had van 13 Maart 1848 af het
vaste denkbeeld, dat men nu moest hande
len in overeenstemming met de Kamer, die
immers ultclndelijk het ontwerp-grond-
wetsherziening moest aanvaarden. Door
die gedachte werd de Koning geleid bij het
benoemen van de nieuwe minister, toen de
conservatieve ministers staakten (ontslag
aanvrage van 14 Maart 1848).
En daarom benoemde de Koning niet:
Thorbecke. Het is allerzonderlingst in Kra
nenburg te lezen, dat Thorbecke in de lente
van 1848 geen leider der regering werd,
„hoezeer dat in den aard der verhoudingen
zou hebben gelegen en ook door de oppó-
sitiepers werd geëist". Sedert wanneer
benoemt de Koning bij voorkeur mannen
der oppositiepers tot rpinistcr? Prof. Ger-
brandy heelt thans weinig kans minister
of staatssecretaris tc worden!
X7OOR DE waardering van de gebeurte-
nissen van 1848 (Maart—April) is het
niet voldoende Koning en Thorbecke te
eren. De Konlng heeft de waarlijk goede,
soepele, bedachtzame ministers gevonden,
die het practlsch werk hebben verricht
en die de Konlng tijdig goed hebben ge
adviseerd.
Dat zijn Donker Curtlus. Luzac, De
Kempenaer en de Katholiek Lightenvelt,
die persoonlijk in 1848 zoveel heeft ge
daan om de pro-Duitse woelingen in Lim
burg te beteugelen. Lightenvelt Is ook de
schrijver van de gehele memorie van toe
lichting van de ontwerpen-grondwetsher-
tiening van 1848 (Juni 1848). Het is een
mooi stuk werk.
De Konlng koos deze mensen, omdat zij
In de Tweede Kamer „getapt" waren. De
Kamerleden als Duymaer van Twist en
Golstein wilden met hen wel samenwer
ken en de ministers wilden ook omgekeerd
»n deze Kamerleden wel weer wat toe
leven.
Het Ver
17 Maart
stuk, maar het
ten herzien wor
politici, minisfei
een Grondwet 1
Het land
dan)
Ken
De indiening van een motie, waarin de communistische wethouders L. Seeggn fcn
dr B. Polak worden uitgenodigd hup zetels ter beschikking te stellen ^s gisteren in
de Amsterdamse gemeenteraad aanleiding geweest tot zeer felle politieke debatten.
Tijdens een rede van de heer Steinmetz (K.V.P.) nam hel rumoer zo'n omvang aan,
dat de voorzitter de mfddagzittlng heeft moéten schorsen. De motie kwam niet in
stemming.
Voor de aanvang van de vergadering
trokken groepen demonstranten naar hel
stadhuis. Hun plan het pormaal verloop
van d# vergadering te verstoren ging niet
door, daar de politie met assistentie van de
hondenbrigade en leden van de vrijwillige
politie de omgeving van het stadhuis had
afgezet.
In een rede van twee en een hall uur
zei de heer Gortzak (CPN), dat de CPN-
wethouders niet op de uitnodiging tot het
beschikbaarstellen van hun zetels "zouden
ingaan. Sprekend over Tsjecho-Slowakije
citeerdè hij, dat „door het daar gebeurd#
de vrede een stuk veiliger is gesteld" Spr.
becritiseerde de regering, die ons naar een
lager levensniveau wil voeren. Men vraagt
ons waar wij zullen staan, als Rusland ons
aanvalt. Sowjet-Rusland valt ons even
min aan als de maan op ons hoofd zal val
len. Maar dit is ons antwoord: Wij zullen
aan de zijde van ons land staan als dat
wordt geëist. Tenslotte deed hij een harts
tochtelijk beroep op de P.v.d.A. te zor
gen dat de IJnkse meerderheid In het col
lege van B. en W. behouden blijft.
Onder herhaaldelijke Interrupties van de
CPN-afgevaardigden verklaarde de heer
Faber (P.v.d.A.). dat de federatie van de
Partij van de Arbeid zich geheel achter de
Amsterdamse fractie dezer partij plaatst.
De heer Steinmetz (KVP) betreurde, dat
de eenheid uit de verzetstijd, nu na drie
jaar vrijlfeid Is veranderd in de noodzaak
alarm te slaan tegen een drijven van een
politiek vén de CPN met op de achter
grond-Stalin, zoals wij voor jaren moes
ten doen tegen de NSB met op de achter
grond Hitler. Spr. zet. dat de communis
tische wethouder Seegers in het kamp
Vught, toen er een katholiek werd gefu-
sileerd, gezegd zou hebben: Jammer dat
die kerels worden neergeschoton, maar
nou ja, ze hebben ons altijd dwars gezeten.
„Leugenaar" werd spr. toegeroepen.
Seegers Heeft nooit in Vught gezeten"
Hieron ontstond zo’n tumult, dat de vqr-
gade^Pt moest worden geschorst.
De heer Steinmetz verbeterde later zijn
bewering door te zeggen. 0at hij Amers
foort had bedoeld. Voor de waarheid stond
hij Volkomen in.
Op de tweede d-« van het proces tegen
de Haagse 8.D.-er Kapteyn, de man, dje
sichzelf „de grootste Jodenbeul ter we-
r**ld” noemde en op deze betiteling door
sjjn onmenseiyk gedrag mogelijk ook wel
aanspraak kan maken, Is de doodstraf ge-
efet. Nul de uitvoerige behandeling van de
saak, waarfeU tientallen getuigen zijn ge
hoord, bestond weinig twijfel omtrent de
straf, die de procureur-flscaal, mr De
Gruyter, zou requireren.
Naar K.'i eigen verklaringen heeft hij.
ca tweeduizend Joden gearresteerd. Wat
hij er echter niet bij vertelt, is. dat hij
velen hunner op gruwelijke wijze heeft
gesard en mishandeld.
Ébn van zijn geliefkoosde „kur^n", die
hij zijn slachtoffers deed ondergaan, was
het koude bad, waarin hij hen vaak uren
Het verblijven. Verder bewerkte hij hen
met gloeiende poken, zwepen, stukken
ijzer en elk stuk meubilair, dat hij maar
grijpen kon.
Tijdens de gehele zitting heeft K. slechts
de mishandeling van één gevangene er
kend, nl. van een niet-Jood, die hij mank
heeft geslagen. De eis van mr De Gruyfer
werd door het talrijke* publiek luide tofc-
gejulcht. Honderden wachtten na afloop
van de zitting bij het voormalige Paleis
aan de Kneuterdijk op het vertrek van de
gevangenenwagen, waarin zij K. vermoed
den. om hun gemoed te kunnen luchtén
met een luid „hangenl"
Unie woonde de conferentie
ntinië en Polen verklaarden,
niet te zullen ondertekenen,
kse delegatie bekend maakte,
rdere instructies uit Ankara
len.
t, dat nu door de betrokken re-
n moet worden geratificeerd, voor-
van kracht wordt, is gebaseerd op
het internationale handels verdrag, dat de
vorige zomer te'Genève werd ontworpen.
De leden van de Internationale handels-
organisatie moeten, volgens het handvest,
hun moeilijkheden betreffende de handel
tezamen oplossen, de regeling van geschil
len aan de organisatie ovcrlaten en zich,v
houden aan haar beslissingen. Het hand
vest verbiedt gebruiken, die do handel
bèpcrken, de verbetering van de levens
standaard vertragen of tot een econo
mische oorlog lelden.
Moeilijke vraagstukken
Een van de voornaamste moeilijkheden
van de conferentie was het bereiken van
een overeenkomst inzake de afschaffing
van preferentiële tarieven en beperkingen
of contingentering van in- en uitvoer.
Het algemene beginsel, dat alle leden
van preferentieële tarieven, die aan een of
ander land worden verleend, zullen pro
fiteren, wordt in het handvest aenvaard.
Wel wordt echter het bestaan van ver-
schllende stelsels van preferentiële tarief-
overaenkomsten. die niet onmiddellijk
kunnen worden afgeschaft, erkend. Deze
preferentiën dienen echter geleidelijk door
onderhandelingen te verdwijnen.
Het vraagstuk der contlngenterlngen
was wellicht het moellijkste vraagstuk,
dat de conferentie moest oplossen
Men was het erover eens; da( onvol
doende ontwikkelde landen hun invoer
moeten beperken om de ontwikkeling van
de nationale industrieën te bevorderen.
In sommige gevallen is het toepaaaen van
cojitlngenteringen tot dlt^doel geoorloofd,
mits zij In overeenstemming zijn met
sogimige beginselen of tevoren door de
internationale handelsorganisatle zijn
goedgekeurd.'' Discriminatie (het maken
van onbillijk onderscheid mag niet wor
dtin toegepast.
Men bevond, dat contingentering ter op
lossing van moeilijkheden in verband met
vde betallngsbalanit in vele gevallen een
discrJmlnntief ftfrakter zou moeten dri-
gen, waardoor men uitzonderingen; op de
regel moest maken. Een van deze uitzon
deringen zou zijn, dat Engeland bijv, le
vensmiddelen uit.de V.S. weert en deze
OPHEFFING van een of aaden
distribuHemaatregel is altijd een rpoo
ding. De laütstc tijd zijn enige belangrijk
objecten als rijwielen, banden en aarde
-wtfk vrijgekomen, en al zijn wij nog lani
niet zo ver als België, dat enige radical,
•trepen onder zijn distributie gaat zeften
bij ons ziet men het eiland der distributie
bemoeit ngen langzaam maar zeker doo
het wassende water van een ruimere goc
derenverslrckking afkalven.
Voor de bewoners van het c"~
Bin&ér prettig. De bewoners, da
dlstributieambtcnaren. Velen hui
f jen waarschijnlijk de afvloeiing t
onderen willen blijkbaar Zo lanj
op hat eiland blijven, waar ze 1.
band zo zijn Ingeburgerd. dat ze het ali
ten vaderland gaan beschouwen. Zo ni
0an verneemt Kijker stemmen. di<
durop duiden. Dan is men vtAontwaar
digd, omdat mensen met een lange dienst,
tyd.worden achtergesteld bij anderen, di«
nas enkele jaren" bij de distributie wer
jcen, hetgeen voor de oudgedienden, die
ock de ellende van oorlogsjaren en hon
gerwinter hebben meegemaakt, een hard
gelag is. Het is voor Kijker echter moei
lijk qver deze dingen te oordelen, zonder
alle omstandigheden te kennen.
Wat echter vaststaat is, dat de afbraak
van dit door velen zo gehate distributie-
appftaat. waarbuiten ons lartd echter vol-
atrekt niet kon, voor de betrokkenen moei
lijkheden kan meebrengen. Toen in het
begin van de oorlog dit als een wonder
boom groeiende verdeliYigsapparaat-aller
lei krachten aantrok, dacht-menigeen, dat
het maaibeen heel tijdelijke kwestie zou
tjjn, ten hoogste enkele maanden of ja-
'ren. Doch ook de distributie heeft geen
uitzondering gemaakt op die wonderlijke
regel der mensclijke verschijnselen, vol
gens welke de tijdelijk gewqgpde dingen
steevast zeer lang dttren. Er zijn tal van
krachten nu welhaast acht jaar bij de
distributie werkzaam.’ D;>t hakt een stuk
1 nil het leven, dat schept gewoonten, ja. het
moet zelfs de illusie scheppen dat het niet
anders kan.
De regering heeft een afvloeiingsrege
ling geschapen, die. naar gelang van de
diensttijd, de financiële gevolgen van de
ovetgang naar de niet-ambtelijke wereld
ondervangt. Veel meer kan men dok al
niet doen.
Er blijft echter eèn probleem over, waar
voor Kijker de aandacht wil vragen. Veel
vin het dlstriburiewerk vergde nu-niet
bepaald zware hoofdarbeid. Het was auto
matisch werk, dat meer nauwkeurigheid
dan nadenken eiste, althans in de lagere
regionen. Bij de hogere ambtenaren, die
juist een zeer moeilijke en hoogst verant
woordelijke taak hadden, stond het anders
erf naar Kijkers overtuiging zullen deze
ambtenaren, alj ze niet van het vaste
corps geleend waren, niet zo gemakkelijk
worden afgestoten, omdat bekwaamheid
nog altijd een vrij zeldzaam «n gezocht ar
tikel is. De moeilijkheid schuilt hierin, dat
indertijd veel jongelui langs -de weg van
de minste weerstand, zowel 'voor henzelf
als voor de dienst, die hard personeel no
dig had, bij dc distributie zijn gekomen cn
daar nu jaren achtereen met grote zorg
vuldigheid.niets hebben geleerd. Zij
hebben geen kantoorroutlne. zij kunnen
prachtig bonnen tellen, kruisjes zetten,
plakken, zij kennen alle geheimzinnige te
kens op de s tamkaarten en dergelijke cen
ten. die, naar Kijker hoopt, over enkele
jaren van geen betekenis meer zullen zijn,
maar hun banden staan verkeerd voor ha
mer, zaag of beitel, voor boekhoud- of
correspondentiewerk, of hun mond kan
niet de woorden vinden om een tafel te
verkopen, want het is heel wat anders aan
een loket tegenover het publiek de groot
machtig hoogmogende te zijn dan iemand
Iets apn tc praten, dat hij niet zo hard
nodig heoft als een bandenbon of dat hij
pveral kan kopen.
Wy komen, wat dat betreft, voor dubbe
le moeilijkheden te staan, doordat ook voor
de jongens uit Indlö moet worden gezorgd.
Daarvoor wordt gelukkig veel gedaan en
hun terugkeer naar de maatschappij is al
thans op papier prachtig geregeld. Maar
van het pogen om die distribbtie-ambte-
naren in het gewone arbeidsproces op te
nemen, hoort Kijker verdacht weinig. Ge
beurt daar wat voor? Vertrouwt men op
hun energie, die hen tot studie heeft ge-
drevy? Of vertrouwt men erop, dat het
personeelsgebrek dit vraagstuk automa
tisch wel even piekfHn zal oplossen?
Dat zou gevaarlijken. Natuurlijk, men
kan en moet verwachten, dat de belang
hebbenden zelf hun probleem aanpakken.
-De afvloeiingsregeling maakt financieel
herscholing mogelijk. Maar de kwestie
moet bekeken worden, anders hebben wij
<j*veel vlugger dan ons lief is', alweer een
•tevlge kern van het cfcps vaste werklo
den. Dat hebben deze mensen, die een voor
te gemeenschap onontbeerlijk en hoogst
«dankbaar werk hebben verricht, niet
venUend.
Denemarken betrekt dat een debiteur
i Engeland is, pf uit Argentinië, dat een
rote schuld heeft aan Engeland als ge-
i/lg van de nationalisatie der Britse
~8gen.
iccijnzen betreft mag niet worden
van het algemene beginsel,
n discriminatie mag worden toege-
r_>n Ingevoerd product mag dua niet
zwaarder worden belast dan een binnen
lands.
moe
Het