*4
GOUD5CHE COURANT
Lijker
SATER
Rauter weet op alles antwoord
de
f
I
Bekend göbied
Korte Kroniek
NOVAK”
HOOFD VAN P.R.A.C. TE UTRECHT
IN ARREST GESTELD^
■BI
ikje Grond
roekschen Plas,
n. Te bevragen
Houtman, Burg.,
,,Verbrdnd mij levend als ik geweten
zog hebben dat men Joden in
Mauthausen doodde”
a -
Berlijns vervoerscrisis duurt voort
Gröndwetshcrziening
'*jC
Vrijdag 2 April 1948
J 1 APRIL 1948.
Prijg 10 cent per nummer
87ste Jaargang No 22327
Prijs abonnement;
Bureau Markt 51 Tel. 2745
Postrekening 48400
6>
die
uim
ïk
s.
wiet
van
:un-
8«-
en
de 1
uitzi
„Das ist doch ganz klar!”
KIJKER
r
M. Zwaar be»
len en later
Weinig ver-
•nen
DING
Mengsel van „Dichtung
und Wahrheit”
srd instructeur,
ijke opleiding
eclame t
par weak
per maand
pér kwartaal
ledgeketwd.
de 8owjet-
tlüMF in
IR
VOOR HET EERST na het herstel ran
meerde er een «chip, de
H.B.S GOUDA
i. zot
rreln -
astri Ijutiebot
tfeddea
a/ieerda
Jn een
lan toog
de persoon
reik bedrag
wilde hij
■23» GOUDA
H
IERDAG 8 April
van
wan
tisan
cret
be
tont
■lal
in
■en.
kennen
Bij ons
iet» ge-
er daden
tudenten gevangen
/erden 150 „verzets-
t verkt
dijn en
vlip4”-1
paraat v
ook al
gezet,
den gebrui
personeel
militaire 4
Berlijn, d...
Russische aut
tegengehouder
ionen u'
een Fri
..vol;
Een
lang i
Marie
Afd
iet een
Rauter
irge-
kin-
men-
i hij
met die
ik geen
16 ’APRIL EXTRA ZITTING
DER V.N. OM PALESTINA
De Veiligheidsraad heeft het Ameri
kaanse voorstel om een speciale zitting
van de algemene vergadering, die de toe
komstige regering van Palestina aal be
spreken. bijeen te roepen, go»
Negen stemmen waren er Tó4éf I
Unie en de Oekraïne onthielden zich van
stemming. Het aeeretarlaat-generaal van
de Verenigde Naties heeft de speciale sit
ting bUeengéroepep op 18 April a.s. te
New York City. H
Men gelooft, dat In de spe<Tlale sitting
het .Amerikaanse voorstel om Palestina
t(jdel(|k onder beheer te stellen de ver
eiste meerderheid zal krijgen.
Zwaar bevolkt.
ERICHTEN.
Catoenh Roterdam J1
1 inch staple ex-pak.
alle rechten) fJU'i.
len. doeb alleen
de kademuur aan de Maashaven Ie, Rotterdam
Malacca, komende uil Sjanghai'.
thtoffero,
aehande-
waarop
van col],
voor koi
'vend bei
gen. Woi
spectcur N
ruime tijd
geweest is.
personen op
vla
deze
Dl
die vroegei
(Van-onze speciale verslaggever)
De berechting van de meest gehate bezetter, Hans Albin Ranter, heeft een aanvaag
genomen, Ranter, de man die alle decreten ondertekende voor Jodenvervolgingen,
deportaties, razzia's, roof, represailles en elke andere vorm van terreur. De rekening,
die het Nederlandse recht hem presenteert. Is samengevat in een dagvaarding van negen
punten, punt één wegvoering van 119.998 Joden, met het*opzet ze te vernietigen (slechts
keerden weer), punt twee wegvoering van 388.888 Nederlanders voor slavenarbeid
(34.SM keerden niet terug), punt drie beroving van huisraad, punt vier diefstal van
radiotoestellen, punt vjjf deportatie van 18M studenten, punt see opsluiting in een
concentratiekamp van 158 familieleden van ondergedoken politiemannen, punt zeven
ra^zla> en brandstichting om sabotage te wrelen. punt acht represaille-moorden op
burgers en punt'negen terrorisme In samenwerking met 3.8. en 9-Q.
(F
i; Denise v d Plas;
mene, Gelper; Come,
dine. Van Geerts: Co-
g. Vermeersch: Mars,
n Messen; Allo. Van
Spruljt; Arsene,
fit; Madona. Verbeek;
il; Bona Fide. Hullins;
Robert, De Ridder;/
irgaretha, Hendriks;
na. van Dalen; Lléhti-
orteur. Droog; Eben
ga. Abels; Mascotte,
rwachtlng, De Vriés;
jhandef. Droog,
ders: Rijn Scheldt
>tj; Neuchatel. Goos-
15. Durinck; Relnfel-
press 22. Walsraven;
van Weenen: Rhêln-
Het
deelt mede:
Sedert de Paasdagen ligt
Bernhard te Zermatt'ziek i
graad van bronchitis. T
redén tot ongerustheid,
zeker of de Prins op
datum zaV kunnen terug!
2M4 Personen, onder wie 118
in Palestina gedood, sinds de
van het verdelingsplan
WAAR.IN OPCENOMEN
?BL*VAN oÉïïljÏATE GROOT GOUDA
IEDERE LENTE ts het
weer hetzelfde. Dan
wordt er op de jacht
werven hard crewerkt
om de boten zo pauu)
mopelük <n het water
te kropen. Ook hier is
het schuren, schaven,
schroeven, schilderen.
H(f is al een aardig
eindje op. weg. maar
de eerste Is hy niet,
want er z#n al bootjes
met of tonder teil
gesignaleerd.
niet begrepen en boven
voor een internationaal hof
voor een Hollands, luidt het
evoan
iart. Gepasseerd vóór
naai Rotterdam: Tele-
Leendert Pieter. Van
Köss; Ingona. Broe-
:stfriesland. Den Bra-
Laars: Amstel Hey-
eth. Van Ee. Schiphol:
erk: Gea. Roukema.
Zanten Lekkerkerk:
Arnhem: Trio. Hoog-
rduln Vijfhuizen: An
il: Jannigje v. d. Boo-
leuwe Zorg. Bouman.
t. Mulder. Heerewaar-
arlem: Paz. De Smedt.
ilng De Kleine. Umui-
Gorlnchem: Adrlaqus.
Jomptolr U. Kooy.
ities. wij
fen. Maar
nu met de Z-
impagne bezig! Er
r gereden worden,
wij zeggen
erne wagens,
m nog zuinig
Das 1st doch ganz klarl, roept hij met
kennelijk oprechte verbazfhg uit-als het'
Hof er zich verbaasd over tooht.' dat hij
de decreten, als ze niét van hem waren,
dan toch ondertekende! a
Alleten als de /oden „bolsjewistische
activiteit" bedreven, dén kwam hij zelf
in actie. Vandaar dat hij de Joden ver
bood. in de noordelijke provincies te
komen. En toen zij daar niet mochten
verblijven, vaardigde hij een verbod uit
voor de hndere provincies
Zo girig’dat, nietwaar?, c
president ironisch op. hem tóch
volledig iriitiatief in de schoehi
vend.
Rauter was door
even overtroefd. maai
aan, 'dat de alge"’»"*
l.„« venmn. dJV.u
Weer toenemende wind.
tot Zaterdagavond:
Tijdelijk opnieuw tot .stormachtig loene- i
wXfat* w n<* ,UM*n Zuld en West. Zwaar be-
andering van temperatuur.
I.Agrll Afuemeads mee*
Zon op 18; onder 18.17
Maan op 4.45; onder 12 12
TÏTEERKUNDIGE
W AARNEMINGEN
<.^e?,Inr2Or<en, otn 1 uur 40 werden te Rot-
w*rltun‘l>«e waarna»
mingen gedaan:
Barometer
Wind
Tem perk tuur
Mgx. Temperatuur
Min Temperatuur
Weersgesteldheid
commissariaat de maatregelen
gekondigd en de president las hun
van die rede een harde redt
alleen uit Reuters mond had
komen voor.
had aan-
i verslag
ie. zoals
kunnen
Prins Bernhard heeft een
lichte bronchitis
secretariaat van Paleis Soestdljk
nede:
"|t Z.K.H. Prins
met een lichte
Er bestaat geen
maar het is on-
de voorgenomen
(keren.
Britten, zijn
aanvaarding
Rauter geen Oostenrijker
Het Oostenrijkse gezantschap te 's-Gra-
venhage deelt ons mede, dat Rauter njet
de Oostenrijkse nationaliteit bezit. Aan
Rauter werd het Oostenrijkse staatsbur
gerschap reeds 14 jaar geleden, n.l. irï
November 1933. ontnomen op grond van
zijn verraderlijke .handelingen tegen
Oostenrijk. Hij heeft zich aan de Oosten
rijkse justitie door'ontvluchting weten te
onttrekken.
/ANZE AUTOMOBILISTEN staan voor
V een grote opgaaf. De gezjmenhjke
Nederlandse automobilisten zullen moeten
bewijzen, dat zij zich vrijwillig beperkin
gen in het benzinegebruik kunnen op
leggen, en leveren zij het bewijs niet, dan
komt de zaak op de bon, d.w.z. er zal
gén of andere vorm van straffe, rant
soenering worden gevonden om de grote
benzinekraan wat dichter te graaien.
in Januari 1946 stroomde er door die
kraan per maand 30 000 ton. dat was ruim
een milHoen liter per dag. in October 1947
ging er zelfs 54.300 ton door, en de andere
maanden gaven ook een sterk gedegen
verbruik te zien. Die stijging is zeer wel
te verklaren. Wij tellen op het ogenblik
enkele tienduizenden persorfenauto s meer
dan begin 1946. het aantal bussen is al
weer bijna verdubbeld en vrachtauto's
hpbben wij veel meer dan vóór de oorlog,
evenals motorrijwielen, ofschoon men dat
niet zou verwachten.. Ons vrachtautopark
Is echter verre van economisch met
allerlei voormalige legerwagens, die
geweldige benzineslokkers zijn. Doch
ondanks deze gulzigaards is het wel
opvallend, dat in de jaren voor de oorlog
ons verbruik gemiddeld circa 35.000 ton
per maand bedroeg, terwijl hei nu veel
en véél hoger ligt. Er wordt blijkbaar veel
gereden,’een gewoonte, die men misschien
wei van het beroemde Militair Gezag wat
gèmakkelijk heeft overgenomen
De regering heeft dus niet zonder reden
gezegd, dat het benzineverbruik omlaag
moést Als een regering zoiets verklaart,
betekent dat distributie ERgeiand heeft
nog altijd benzinedistributie en men
behoeft de Engelse autobladen maar eens
door te k^k^n orh te beseffen, hoe zwaar
deze rantsoenering op de automobilisten
drukt. Topn de verkeersbonden. K.N.A.C..
A N.W.B K.N.M.V en naast deze orga
nisaties van „plelxlerryders" de Alg.
Verladers- en Eigen Vervoerders-Organi-
satie en de Vakgroepen Goederenvervoer
en Personenvervoer langs de Weg. dit
alles verenigd in een Centraal Overleg,
deze benzinebui zagen opkomen, is men
naar de ministers gegaan, die met de
handen aan de berizinekraan stonden, en
zij zeiden: Excellenties, blijft er liever af,
wij zullen zorgen, dat het wat zachter
gaat zonder dwang, want wat kopèn wij
voor al die bonnenrompslomp of andere
maatregelen?
Goed, zeiden de excellent
zullen het resultaat eens aanzier
a's het niet he!pt..
Zo is Centraal Overleg nu met de
oftewel Zuinlgheidscampagne bezig!
moet minder en zuiniger gereden i
economischer; hetgeen vaak wik
langzamer, al zal dit bij mode:
l die ook- bij vrij hoge snelheden
zijn, weinig uithalen. De personenwagens
schijnen ook niet de j grote verbruikers
te zijn Het vraagstuk is toch al niet zo
eenvoudig, want de slechte onderdelen
positie, de taakverdeling tussen grote en
idotne wagens, cn allerlei technische
factoren spelen er in mee. Met voorzichtig
en beleidvol rijden en met letten op de
kleintjes kaï) er echter veel worden be
spaard. want scheutjes benzine worde?
liters en liters worden tonnen Er worden
allerlei aanwijzingen en wenken voor
automobilisten gegeven, die hier .buiten
beschouwing kunnen blijven, behalve éfn.
die van practlsche zin getuigt: geen zo-
genaamde besparingspraeparaten In de
benzine of besparingstoestelletjes voor de
carburateur gebruiken
De ’straffe beperking van de Zonifags-
▼(•rgunplngcn brengen ook enige besparing,
doch het leeuwendeel zal van minder én
zuiniger rijden mpeten komen En nu
hangt het van de aytomensen zelf af. en
van de gehole instelling van ons 'volk.
oUdeze campagne zal sfegen.
Er staan lelijke stokken achter de deur,
als het niét helpt. Of -bonnetjes, of
evenals in Spanje slechts vier dagen
per week rijden, of sléchts 60 dagen rijden
pet. drié, maanden.
Aan het flagen van _de campagne zit
nog meer vajt: Amerika kijkt nauwlettend
toe naar dit experiment. Slagen «ai eert
uitstekende indruk maken. „Die Neder
landers hebben toch ook gevoel voof
nationale discipline!" zou men zeggen Het
zou voor ons gevool van eigenwaarde
en ons zelfvertrouwen ook van grote
iu-tekenis zijn. Wanneer inderdaad blijkt,
dat met massa-psychologie in deze iets is
ie bereiken, zou vrijwillige beperking op
ander terrein Wellicht veel eerder
sommigé distrifcutieboeien kunnen doen
slaken.
In laalste Instantie gaat het om de
viezen. De jongste regeringsnota over de
deviezenpositie van Nederland heeft
duidelijk gemaakt, hoe zuinigheid geboden
is. Wat dat betreft Is de Z-actle wel op
het juiste moment ingezet.
En nu Is het wachten ook op het goede
voorbeeld vaij overheid, het leger en de
betrokkea bonden. Misschien kan'hef met
de dienstauto's wat zuiniger en nu geen
raceparttjen meer als verleden zomer mét’
een hele zwerm jeep% die al benzine
slurperfd voor een „prestatterit" honder-
den kilometers nutteloos door het land
tolden.
Eine Mischung von Dichtung und
Wahrheit, luidde Rauters repliek En
bovendien voer hij vrij heftig uit, dat één
van de twee getuigen, die Unterschar-
führer van de S S was geweest, maar niet
vervolgd is omdat hij deserteerde en het
verzet belangrijke diensten moet hebben
bewezen, eerloos is. aangezien hij zijn eed
brak.
Als men de:
neemt, kan ik het
au sérieux nemen.
Maar de Haai
F. J, van Dien,
weest, liet als
mannen
dat de Jc
- Een
Rauter. I
Getulr
Were. d.
Zeer oi
hier nu
het Hof bovr
a décharge h
- U had tc
.daarin stond,
landse recht i
nen opro^pen
Ik heb dat
•dien hoor ik
te staan, niet
verweer.
Enfin. Vervolgt Rauter. ik heb niet
geweten .dut de Joden gedood werden (ge-,
lach op de publieke tribune)
Soortgelijke verklaringen als de Haagse
inspecteur Van Dien legde de Haagse po
litieman Gom. v. d. Berg af.
Maar Rauter bleef volhouden, dat hij
van niets wist.4
En toen dc president zei. dat hij een
brief van hem had, waarin hij schreef, dat
de Joden in Mauthausen silerven als vlie
gen in de herfst, ontkende Rauter. dat te
hebben geschreven. Wel gaf hij toe. te
hebben gesproken over wegvoeren van
Joden uit Europa, naar het Oosten, naar
Madagascar, naar Amerika, dat beloofd
had er 440 000 te zullen opnemen Hij
kon het niet helpen, dat de diplomatieke
onderhandeüngen daarover vastliepen.
Dus u hebt niets gestimuleerd’
Stimuliert? Rauter kijkt of hij jiet
woord niét begrijpt.
Angetegt.
Nein, nïchts. Ik heb niets zelf onder
nomen. Was het wél zo. vervolgt, doelend
op de vergassing van de Joden? verbrand
mij dan maar levend Maar u kunt dit
vraagstuk niet meer objectief beoordelen
sinds u van ai het leed weet
Als hij dan toch geen enkel initiatief
nam en alleen maar blind bevelen uit
voerde. darywss daarmee in strijd, dat hij
In Brabantse dorpen op Joden jacht liet
maken
Maar daarop had Rauter het verweer,
dat hij feitelijk naar geallieerde piloten en
parachutisten zqtht. Hij moest dat echter
éiqpoufleren. om het z.g. „Engeland-Spicl"
van zijn ondergeschikte, de befaamde Kri-
minal Di nekt or Schreieder. die de Secret
Service driest bij de neus nam, niet te I
derven» De Engclsen mochten geen l<
ruiken.
Deze sluw
in een brui
kleine, zeer
jaar, gedetir
als getuige
cies te
Rauf--
merkte de
ch dus een
'aen< schul-
dit- voor het eerst
ir hij voerde haastig
algemene afvoer van Joden
Berlijn al was begonnen
laggevers getuigden echter,
elf in zijn rede op het Rijks-
Dr Jos J Glelen. minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen zal óp 8. f en.10
April op uitnodiging van het provinciaal be
stuur een bezoek brengen aan Overijssel.
Da Minister van Verkeer en Waterstaat. Ir
Voe. zat Vsjjdag 2 April -vijf min over
acht over heide zanders een radiorede hou-
<t*n ter Inftidtng van
neidsactie der Nederls
verkeersbonden.
Tientallen personen uit een
Franse trein verwijderfl
De Russische maatrégèlea betreffende
het verkeer tussen Berlijn en het Westen,
reraenaken tal van maeiiSkheden. Don
derdag werden verscheiden Britten door
Russische soldaten aangehouden. doch
daarentegen hieven de Russen de can-
tréle on hel goederenvervoer van de
Russische seetar naar andere delen van
Berlijn op. Het blijkbaar te vroeg In wer
king getreden verbad van goederenver
voer tussen 23 en 8 uur werd ingetrok
ken.
Voorlopig Is het verkeer van Britse
treinen tussen Berlijn en het Westen otop-
Basaen én vliegtuigen zullen wor-
likt om Nét vervoer van Brits
te onderhouden. Een Franse
trein van Baden-Baden naar
die Woenjuiagochtend door de
- lutoriteiterf te Helmstedt werd
igehouden. mocht rfadat er 67 per-
t uit verwijdert^waren doorrijden;
r ranse trein uit Berlijn zoti vandaaj*-
..volgens de dienstregeling" vertrekken.
Een .Engelse trein heeft zeventien uur
lang op een zijspoor bij het grensstation
Marienborn moeten staan.
Afdelingen van de Russisch® militaire
pplltie doorzoeken alle militaire vracht
auto's. voordat zij dc Russische sector
van Berlijn verlaten. Ifl de meeste géval
len worden particuliere auto's niet aan
gehouden. Ook Russische officieren en
soldaten worden, wanneer zij veel bagage
meevoeren, aan een onderzoek onder
worpen. De Russische contróle wordt zear
T beleefd, doch grondig uitgevoerd.
te Duizenden Duitsers gasn inmiddels on-
gehinor.-ü uit de Russ;sche zone naar de
Verdacht van grootscheepse
knoeierijen
Het hoofd vod do rjt.A.C. te
Utrecht. J. B. A. M. van G.. Is onder
«efr ernstige verdenking van groot
scheepse op «eer geraffineerde wijse
onder lijn leiding uitgevoerde knoeie
rijen met dossiers. In zijn woning te
Utrecht gearresteerd.
Tegen Van G, die eind vorig jaar chef
van de P.R.A.è. ie Utrecht werd* beston
den reeds geruime tijd een tijdsduur
van anderhalf jaar wordt zelfs genoemd
ernstige*»verdenkingen, maar als ge
volg van de uiterst geraffineerde wijze
i werd geknoeid met de dossiers
illaboratcurs. slaagde men er tot
;ort niel in werkelijk doorslagge-
jewijsmateriaal in handen te knj-
oensdag gelukte het de politie-in-
N. H. Brands uit Zeist, tjte ge-
hqofd van de F.R.A. te Utrecht
i. een der belangrijkste tuwen-
hoterdaad te betrappen en
i deze arrestatie ia de topfiguur van
te affaire. Van G. ontmaskerd.
)e aannemer J. van der B. uit Zeis*.
.....;er bij de P.R A. te Utrecht
werkzaam was had ha het .verloten vrn
dezé dienst; zlfti Tel sties met e«n be-
paalde groep collega's niet verbroken.
Van der B was de verbindingsman tus-
)VEN 14 JAAR.
1 eri 9.15 uur.
7 en 9.15 uur.
jlaats. bespreekt
er telefoon van
Britse. Dichtbij de co ntfAl eposten verla
ten zij de grote verkeersweg en wande
len door de bossen verder.
Een ongewone toestand^ ontstond voor
de arbeiders van de ..Brauflschweigische
Kohlen-Bergwerke". die juist bulten
Helmstedt gedeeltelijk in.de Britse en ge
deeltelijk in de Russische zone ligger).
De ongeveer 7000 mijrrwertcers. die door
de Russische zone naar hun werk moeten,
werxi Donderdag aangezegd, dat zij Vrij
dag nieuwe pas&en-met-foto moesten heb
ben. Daar het stadte maar één fotograaf
rijk is. vroegen, de arbeiders meer tijd.
Dit verzoek werd niet toegestaan
De 'Ned. gulden in België
Uit Brussel wordt gemeld: Op basis van
bestuit nr van de ministers in kabinets
raad b ijeengekomen op I Mei 1944*en in
gevolge een accoord met de Nederlandse
Bank heeft de Nationale Bank van Belgié
besloten de étticléle aan- en verkoopkoer-
aen van de Nederlandse gulden als volgt
te wijzigen: 1 j
Aankoopkoort (transfer): 100 Ned. gul
dens - 1 650 Belg. fr.
Verkoopkoers (transfer): 100 Ned.' gul
dens - 1 654 Belg fr.
Deze koersen worden op 1 April 1948
van kracht.
Geen enkele wijzlglhg werd gebracht In
de contractuele koers van de Ruiden, noch
in de aan- en verkoopkoersen van de gul-
denbankbiljetten. f
Staatsloterij
Trekking van Vrijdag 503e Staatsloterij
5e klasse. 8e lijst.
Prijzen van:
1888 op: 10021. 15250, 18S68, 20972,
408 op: 2437 3105, 3213, 3720/ 7252.
10033 12582
2»8 op 2762^2054. 12758, 15009. 20938
199 op 2957. 4403. 5170, 8M1. MB9.
9195. 10164, 11135. 15686, 17011,
19184, 20134.
leserteurs als getuigen
Gerechtshof niet meer
zei hij.
Je Haagse inspecteur van politie.
- Dien, die zelf gearresteerd is ge-
j getuige vernemen, hoe de
van Rauter in de cel zelf zeiden,
loden vermoord zouden worden.
i getuigenis zonder waarde, aldus
Laat hem namen noemen!
lige noemde er één: Wachtmelster
die nu nog onder arrest is.
intstemt het Rauter. dat zo'n man
niét wordt gehoord. Hij verwijt
/end(en. dat hij geen getuigen
heeft kunnen meebrengen,
toch uw dagvaarding? Welnu,
1. dat u volgens het Neder-
getuige décharge had kun-
«en Van G C. S. en \de
collaborateurs wier zaket
ling waren of zouden kor
Alle dossiers bij de PI
een s.g. waarderingaprijs. welke vi
van 5888 tot 188.888 guide». Kwm
cellaborRtlesaak in behandf*ling.y4
Van der B. of een ander naar
In kweatie en deelde mede, u
betaald zou moeten orden!
dat van sijn .snak een sjr. „lidtat-dossier'*
zou worden samengesteld. Gina de man
hier niet op In. dan werd aanXe efflcier-
fiscaal eerst het llchle-dofklcr gezonden,
maar later werd dan h/l gjf. HswaFe«
dossier" nagezondeji.
Viyi G. en zijn medewerkero er wor-
den n.l. nog ipeer arreatatiee verwacht
splitsten de dossiers. Op deze wijze werd
geen argwaan gewekt, als later nog een
aanvullend dossier werd nagezonden,
daar het Immers mogelijk was. dat na af-
sluiting van het 'eerste nog aanvullende,
gegevens ter beschikking waren gekomen.' s
Woensdagavond ging Van det B, offerto
maken bij eep eigenaar van een garage
in Den Dolder wiens defcsier hij dé i
P.R.A.C. te Utrecht in behandeling was.
De eerste taxatie voor een licht-dotsier
was aanvankelijk 100 000 guld«r>. dit werd
echter 70 000 gulden teruggebracht, in
specteur Brands, die van de af te sluiten
transactie op de hpogte was. wachtté
Van der B- op toen hU de woning van
de garagehouder verliet en arresteerdé
nem. Bij fouillering werd op Van der
B. een groot bedrag gevonden. Na een
urenlang kruisverhoor op het politiebu
reau te Zeist bekende Van der B. einde
lijk en noemde de naam van zijn op- i
dracht
Toe(
uur
het
te
Hij
mand ..t
het arrest
zich gewi
Tot slot een dispuut
De eerste zittingsdag eindigde m<
dispuut tussen de president^cn I...
over de 150 familieleden jpn ondet
doken politiemannen. vunKven cn I
deren, die eerst in Wefterbork. toen in
Vught werden opgesloten en daar een
half jaar gevangen zijn gehouden
Noodeakelijke repressaillcs. beweer
de Rauter. want het ging om familieleden
i politiemannen, die met het pistool
ren ondergedoken Het waren dus jiar-
inen geworden. Tegen hen. die tevoren
hun wapen hadden ingeleverd, nam ik
geen maatregelen
Preventieve justitie dus Die
wij hier ntft. aldus de president
is iemand pas strafbaar, als hij i
daén heeft. U vreesde alleen, dat ei
zouden wórden gepleegd
Een oorlog is nu eenmaal excessief,
betoogde Rauter. Pistolen meenemeo
was al een daad. En u moet goed Begrij
pen. dat er onder de politie 5000 onder
officieren waren va? het Nederlandse
leger, die op gelofte van loyaliteit ujt de
krijgsgevangenschap waren ontslagen
Toen zij met hup pistolen onderdoken,
werden zij naar internationaal récht oor
logsmisdadigers. Ja. natuurlijk niet in
Holland, schertste Rauter. die bovendien
betoogde, dat het de gevangen familie
leden aan niets heeft ontbroken.
Hij beweerde zelf order t® hebben
geven, dat de kinderen onderwijs
speelgoed zouden krijgen...
Ochzucht de tribune honend
Toen schorste de president de zitjing tot
vandaag.
iwe: Joseph Schreieder. gekleed
Jingeverfde battle-dress. een
t pienter uitziende man van 43
.ineerd In Rotterdam, werd ook
gehoord, meer om nu ééns pre-
vertellen. hoe al de functies van
Rauter in elkaar zaten, want wat was hij
al niet'; S.S. Ober Gruppenführer, Gene
ral der Wéffen S S. und Polizel, Hdhero
S S. und Polizélführer, Kommissar für das
Sicbcrheitswesen en na de slag bij Arn
hem bovendien commandant van de Rau-
ter-brigade (en dat was wier een leger-
functie. In tegenstelling tot de andere
functies, die hij na de slag bij Arnhem had
neergelegd).
Het had zin. die functies te ontwarren,
want Rauter goochelt er voortdurend mee
in het proces om telkens te bewijzen, dat
hij ™op bevel van hogere instanties han
delde. de ene keer Himmler, dan weer
Heydrich, dan weer Goering, dan weer
Goebbels, vaafavde Rijkscommissaris en
tenslotte «ook Hitler.
Hitler, gaf hij toe. had hem in 1940 per
soonlijk belast met het ITandhaven van de
orde in Nederland. Het was geschied in het
hoofdkwartier van de Führer in aanwezig
heid van Seys Inqüart. Himmler. Bormann
en Schmidt.
Schreieder beweerde, dat Rauter als
..Höhere” S.S. und Poligeiführer een coör
dinerende taak had. maar Rauter zelf
hield vol. dat hij ondergeschikt -was aan
de Slcherheits Polizei In Berlijn. Pas lang
zamerhand. toen Heydrich van Berlijn uit
niet allee meer kon dirigeren, werd hij
zelfstandiger. WeJ las hij elke morgen de
rapporten van de Slcherheits Dienst, de
Slcherheits Polizei en de S.S„ maar hij
ontkende, dat hij ze doorzond naar Himm
ler. Hij stuurde Himmler na 1942 alleen
rapporten over de politieke' toestand in
Nederland.
Het Bijzondere Gerechtshof, gepresideerd
door jhr mr P. G.,J4. van Meeuwen en
waarin twee generaals zitting htjfeben.
generaal-majoor V. E. Wilmar en gene
raal-majoor H. F. M. baron van Voorst
tot Voorst, zetelt onder het portret van
H M. de Koningin, omstuwd door licht
en geluidsinstallaties van film, radio en
gramofoon. in de balzaal van het voor
malige paleis van Prinses Juliana aan de
Kneuterdijk, waar Rauter nog zeer goed
de weg kent, yant van 1940 tot 1945
zetelde daar het Rijkscommissariaat en in
dezelfde zaal sprak hij eens een rede uit.
waarin hij de „Ausmerzung" van alle
Joden in Europa aanzegde. Toen hing het
entrée van de zaal vol emblemen van het
Nazisme. Nu zweefde in het stuc van het
plafond alleen nog een lictorenbundel,
omslingerd door guirlanden van druiven-
loof boven zijn hoofd, toen hij. geleld door
de parketwacht, vermagerd, het gelaat
vooral bij de mond verminkt en gehavend
door littekens (ternauwernood ontkwam
hij op 6 Maart 1945 aan de dood toen bij
de Woeste Hoeve tussen Apeldoorn en
Arnhem zijn auto werd beschoten), binnen
marcheerde, rechtop, militair, een kop uit
stekend boven zijn omgeving, gekleed In
een vfildgroene tfniformjas zonder distinc
tieven en een grijze uniformbroek, die
niet sopfczijn schoenen hing, maar er in
verdween, onder de arm een dobsipr. en
In zijn borstzak een leesbril.
Stampvol was de zaal. Hij vond er geen
vrienden meer, hij vond ér de wereld,
die hem aanklaagt. Groot moment voor
vele leiders van het ondergrondse verzet,
dat hij te vuur en te zwaard heeft ver
volgd We zaten kopstukken van de
illegaliteit de blik op hem richten, koel
en strak, zonder een glimlach van triomf,
waardig, want zij hadden hun wapens nu
overgedragen aan het Hof. waarvan zij
zonder twiifel-verwachten, dat het hun
grootste vijanij na drie jaar marteling
vernietigen zal.
“En Rauter gini zilton. zonder uiterlijk
vertoon van weemoed om vergankelijka
macht, zoóder een zweem van droefenis,
of "van berouw, ook niet gebroken»of
angstig. Een kop als van een havik, ge
kweld alleen omdat hij gekooid is. de
borstelige wenkbrauwen nerveus vertrek
kend al» een Boiwinnik die de partij van
zijn leven zal spelen.
Verstaat u Nederlands?, vroeg de
president, nadat de fotografen hun kruit
op de prooi hadden verschoten en het Hof.
luid aangekomdigd en staande verbeid, de
zetels op het podium hsd bezet.
Moeilijk, formuleerde Rauter moei
zaam
Maar In de loop van het getuigen
verhoor bleek het nogal mee te vallen.
De president sprak Nederlands, hij Duits.
De officieel beëdigde tolk kreeg de eerste
zittingsdag maar één keer kans om be
middeling te verlenen, toen het Ring om
het begrip Ausmerzung" van de Joden
in Europa .Uitroeiing" wilde het wreken
de rechtsgevoel er in horen, maar Rafiter
beweerde niet aan ernietigen te hebben
gedarht, tnen hij in deze zaal destijds op
het tonpunt van zijn macht het woord had
gebruikt. 7n inderdaad. ..ausmerzen” be
tekent niet letterlijk uitroeien, maar „als
niet deugend verwijderen, schiften, sor
teren. uitschieten, uitschrappen
Neen, niet letterlijk „uitroeien”, maar
Rauter beweerde, geen enkef initiatief
ten aanzien van de Joden te'hebben ge
nomen. De decreten waren niet van hém
Hij ondertekende ze slechts en draagt er
de verantwoording nu voor. Berlijn regel
de alles en hij zorgde ervoor, dat de
verordeningen werden uitgevoerd.
De „gewillige'’ Nederlanders!
Wat de deportatie van arbeidskrachten
betreft, beweerde Rauter op bevel van
Goering te hebben gehandeld. Maar van
de 300 000 -zouden er zeker 250 000 vrij
willig zijn gegaan. Absoluu| uitgesloten
acht hij. dat er 34 000, niet teruggekomen
zouden zijn. De razzia's In Rotterdam. Den
Haag en Amsterdam gingen hem niet aan.
Hij zou niet geweten hebben waar re
ondernomen werden Wel waren hem drie
divisies gevraagd om ‘Nederland „Uit te
kammen
IJ ET VOORSTEL lot grondwetsherzle»
1 nlng, door een staatsctAnmissie ont
worpen is: een regeringsverklaring. Niet
meer, maar ook niet minder.
In de commissie i^as de regering ver
tegenwoordigd door ministers. Het rege
ringsvoorstel zal het moeizaam tot
stapij gekomen commissievoorstel dus
overnemen.
Men kan deze ..nieuwe artikeleh aan do
bestaande Grondwet toevoegen. Dan ‘ii
een plan van actie geopenbaard en vast
gelegd Er een lijn uitgestippeld, hpt
gehandeld zal worden na overleg met
allen, die medezeggenschap hebben In de
latere practijk der staatkundige verhou
dingen.
Maar onze Nederlandse grondwet be
paalt hiermede nog nletk Er is niets
op ouderwetse wijze ..grondwetteUjk"
vastgelegd. Een'jffondwet was een wéé
van venlMing van bevoegdheden. Het
nieuwe hoofdstuk der grondwet zal oen
verklaring zijn, tfnt over een nieuwe be-
vnegdheden-verdeiing wordt of zal wor-'
den gepraat
Als grondwettelijk recht is niets ver
kregen. Maar wij weten nu duidelijk (of
nog niet erg duidelijk), waarop de rege
ring aanlegt De woorden, welke wij nu
als grondwet sullen erkennen, hadden
ook in een regeringsverklaring of in een
Kamermotie kunnen zijn vervat.
Dit is echter wel een flinke voortitt»
gang in de staatkundige verhoudingen,
sedert Linggadjati juist niets zeide over
het Unie-bestaan en het Unle-verband.
C. W.
Onzin, waar moeten al die werk
krachten in Duitsland met z'n kapotte fa
brieken en steden heen! had hij (tever
geefs) betoogd.
Maar jle divisies had hij geleverd. Be-
fehj 1st Befchl.
ïk, kon als man van eer toch geen
hoogverraad plegen! Bovendien haddofi de
gedeporteerden het best. Sliepen zfj wel
eens op planken? Ochdat deden wil
zo vaak. In elk geval was het géén sla*,
vemtj. Het was alleen maar „dwang-J
inzet".
Rauter ontkende ook. de 2e distributie-
stamkaart te hebben ingevoerd om de on
derduikers het bestaan onmogelijk te ma
ken. Ir Louwes zou één van de uitvinders
zijn geweest. Het politie-apparaat van de
Arbeids-contróledienst zou ook al niet
door hem zijn Ingesteld.
En zo zou hij vrijwel niets, waf in de
dagvaarding vermeld werd, op eigen Ini
tiatief hebben ondernomen. Het ophalen
van de radiotoestellen zou weer een bevel
van de Rijkscommissaris zijn geweest.
Schmidt en Qpebbels hadden de idee in
het hoofdkwartier uitgebroed. „En ik was
moreel verplicht
Voor zover Ik weet zijn de r
sen trouwens schadeloos gesteld, zei
(gelach). Enfin, wat In Duitsland i
toestellen is gebeurd, daarvoor heb
verantwoordelijkheid.
De maatregelen tegen de atudenten na
de vermoording van generaal Seyffardt
had Rauter echter, gaf hij toe. in een bij
eenkomst op het Rijkscommissariaat inder
daad opgesomd maar alleen opgesomd, niet
verzonnen en ook niet „afgekondigd" Het
'doodschieten van 50 gijzelaars was een eis
van Himmler, dié hem telefonisch uit het
hoofdkwartier was meegedeeld, dus hij
vermoedde in tegenwoordigheid van
Hitler. Zelf zou Rauter er zéér op tegen
zijn geweest. Ook Seys Inquart was er op
.tegen.
Van Geelkerken, ondanks zijp detentie
goed gekleed en gesoigneerd, als getuige
gehoord, bevestigde, dat Rauter in de be
trokken bijeenkomst over fusilleren van
50 gijzelaars had gesproken, maar hij be
weerde. dat Rauter slechts mogelijkheden
ter oprake had gebracht en de verant
woordelijkheid voor de bijeenkomst be
rustte bij Seys Inquart Ook" hij had era-
tig bezwaar tegen de maatregel gemaakt.
De president, tot Rauter: U bent nu
toch niet meer de harde man, die volgens
de stukken, naar uw eigen verklaring
„eisen” moest.
Ik weet, dat fle stukken mij belasten,
aldv« Rauter. Maar ik heb het zo niet ge
zegd.
Tenslotte zijn 600-*sti
genomen en daarvan wt
geesten” uitgekamd
Ze zijn Schmidt ter beschikking ge
steld. en Waar ze heen zijn gevoerd?....
Ik weet het niét, beweerde Ra'uter
op
>ude
.„Jlcrlng werd op Van
t bedrag gevonden. Na
ing kruisverhoor op het pol
te Zeist bekende Van der B. el
en noemde de naam van zijn
chtgever.
«ep de politie Woensdagavond om II
het hoofd van de P.R.A.C.. die aan
bridgen was. uitnodigde met haar méé
gaan, blies Van G. hoog van de toren.
i was hoofd van de P.R.A.C. en nle-
-d kon hem arresteren. Toen echter
itatiebevel getoond werd, liet htf
rillig wegvoeren.
