Rauter biedt zich aan
voor de vergelding
COUD5CME COURANT
er
Het plan-Marshall ondertekend
Zijn!
L GEMEENTE
en WITTEN
VRIJ
Want hij erkent dat Nederland
geer veel door Duitsland leed
1 ZUINIG!
'wide? i
Een groot waagstuk
KSjwa”'
Barometer
NEDERLAND kan 100 Tsjechische
studenten opnemen
VANDAAG varen al schepen
om Europa te helpen
Kamerverkiezingen
eind Juni
tideweg 4
3257
[NES
Belangrijk moment
GROOT GOUDA
;2V.Tm-
-::v^cc
FORNIÈ
GELUK!!
VOND
G 3 AFRIT 1948.
Maandag 5 April 1948
Prijt 10 cent per nummer
•7ate Jaargang No 22329
Prijs abonnement:
Bureau Markt 31 Tel 2745
Postrekening 48400
dat
Mr ZAAYER.
'ame
iden
TELEFOON 3488
u 2 WEKEN
van
ten
4
i TEL. 2950
KIJKER
:RVO£RSORGANi$Ml£s
EOEDEREN
GEBRACHT
IG KXAAR
BERLIJNSE CRISIS
VOORBIJ
per week
per maand
per kwartaal
ƒ0.28
1.10
330
«GING VOOR
3RMING
R
PEP ASPfXA
AD ANTDA
EENDRACHT
HAAKT MKST
vimpers.
ie bioseep
t de wer<
itesk zeilt
s het ondergr&Mv
dat ik harde mai
verspeelden
iren
©misère...
JTOLOZE
n door het
niet on-
Nederland
nzinc vrij.
joor J. J. -
rijke taak
van
Dt
en L
militaire
heeft
I van
ben
cxp<
bewiji
len.
Toch was de eis een hoogtepunt.
Toen het naderde, flitsten er filmlam-
zowel
Rau-
goten.
requi-
het
Vrouwe'
len nu v
ar Kijker
de cigenaarc
len zijr
de. 1
der
unifo
de h<
mgeveer
la wijt
ij U pas goed
:s op glas-
inzetten van
oriac..»
Rauter
it 4. Gouda
fDABUEENKOMST op
het Bioscoop-Theater
Heer P. A. van Huet
zich nu gro-
zonder film-
een zuivere
•tuitend een
Je beide
ter. en
«ese-
minister
minister
anstoo'-s.
«nko.Tut.
macht
De dramatische spanning In het proces tegen Rauter luwde niet na de els. al verlie
ten tal van belangstellenden de saai toen mr Zaayer na een requisitoir van anderhalf
■ur het Gerechtshof had gevraagd, recht te doen aan hen. die in de strUd voor de Ne
derlandse onafhankelijkheid gevallen «Ijn. en had verlangd, dat de man. die in Himmler s
geest de Duitsers hier aanspoorde en bezielde, ter dood zou worden veroordeeld.
De dramatische spanning hield aan.
„doodscar
gegeven
Rauter
Ainerikaa
dentics
den als
ter' te
woord»
Amerikaanse
:woordde. dat
:n in do corri-
den. maar
bet hou-
aanvaard
fdkwartier
te Frank-
rachtvliich-
ikt. nu het
on-
Rei-
Hjn
Chef-Exploitatie:
D. DE KLERK
Direeteur-Chefredacteur:
8. H. VAN DER KRAAT8
DL SCHAPEN rusten achter dc goal omdat de voetbal ook rust
te willen hand-
n vrouwen, zei
ïuwe hooo krij-
irde zal heer-
"•'"rschredei
3«en. wordfn
nodige gegc-
vehaffen.
Duits-
ikaanse
irgangskampen
Hun aanvrage
Ie wordt met be-
:ht Met naburige
tenomen om een
rderen
c regering heeft
12 Maart en J
instemming van de ver
in het universitaire le
idden open oog voer
paalde dé uitspraak op
Jezer, maar hij voegde er
de kans bestadt, dat d* fel-
■aak pas vier weken later zal
X/XZ A A R. 1 IXJO PCENOMEN
Ji be-
geen te-
djn eigen
gerechtig-
‘ra's vroe-
reddering
één ner-
>nd, of
Maar
-Tï. dat
was hier de spanning nog
Een nieuw dramatisch
in de verdediging, en in
daarin stieten de
entairste vorm herleide
het drama beklemmend
5 8 gr. C.
Zwaar bowolkfc
Zaterdag, toen het bij ons 6 uur ’s middags was, tekende president
Truman te Washington de wet voor het hulpprogram, dpt in Europa
bekend is als het plan-Marshall. Het was etn gewichtig ogenblik Toen
de president,de pen op het papier zette, zei hij: „Weinig presidenten
zijn in de gelegenheid geweest, een wet van zo grote betekenis te onder
tekenen. Het is een zeer belangrijke gebeurtenis voor de wereld, die
naar het voortduren van de vrede streeft”.
3 acten
ngsprijs 1-50
■an 4 tot 5 uur
BLOEMBOLLEN. t.W.
Ila's. 50 Anemonen. M
.eliën. 15 Vaste Planten
Honderden snijbloemen
ranco.hula. Betaling bij
150243. Dé Zaak van
erU ..De Popelenburg
dankbetuigingen liggen
mdidaten" de kans, die ik hun nog
had
r citeerde uitvoerig Engelse en
tanse wetsbepalingen en jurispru-
om de gerechtigheid van zijn da-
exponent van de legitieme beüet-
rewijzen en sprak toen zijn laatste
van de Joden spreken. Maar toeh moet Ik
mij boven mijn gevoelens plaatsen om
het punt van de dagvaarding, waarin op
Rauter de verantwoordelijkheid wordt
gelegd voor een groot deel van het lot.
dat de Joden trof, of waarin gezegd wordt,
dat h(j het lot had moeten voorzien, te
bestrijden en te vragen, hem daarvan vr|j
te spreken, ook al heeft het Nederlandse
volk toen h|j uitriep: „werp m|j levend
op de brandstapel als ik geweten* zou
hebben, dat er Joden in Mauthausen,
werden vergaat", hem met hoongelach
aangehoord. o>
zijn onlangs
dat voor
i gevoerd
-ad geno-
Jerpleegsters
vond het br niet
voor het
litaire arts,
ig, en na
ie werdet
hek vele, dat de Nederlandse regering ten.
bate van buitenlanders doet en voor de
noodzakelijkheid ons overbevolkte land,
dat in economisch opzicht een zeer moej-
lijke tijd doormaakt, te beschermen tegen
een overstroming van buitenlandse ele
menten. waaronder zich vele ongeweriato
vreemdelingen zouden kunnen bevinden.
Vóoi; d
had beéii
merking ovei
laatste woo>,
zetter Toen
woord wilde
met dc Ned<
de. ..hebt u
Rauter.
Alsof hij tonen wilde, de wenk te heb
ben ocjrepen.
Daarmee slo.
Het. laatste
tender Is af in
toestel'en. zonder
y.j-i een vonfu
tralie, bezinning,
risch vonnis.
Dc president bcpi
Donderdag 15 dezer
aan toe. dat
t.-iijkr uitspri
vallen.
sa z.alalg
keer bahaanaw:
wages ia hst
r „Z".
Truyian prees het Congres om de snelle
behandeling van deze wet. „Hiermee is
bewezen", zei hij, „dat snelle en krach
tige aqtie niet onverenigbaar is met de
volledige toepassing van onze democra
tische regels voor discussie en debat".
De president noemde het hulpprogram
het grootste vraagstuk op het gebied van
opbouwende politiek, ooit door enfge
natie ondernomen. Het is. zei hij. het
beste antwoord op d» kwaadaardige en -
verdraaide voorstelling van zaken, zoals
die wordt gegeven door degenen, die
Amerika'® pogingeri willen zien misluk
ken. Het-is het Amerikaanse antwoord op
de uitdaging, die heden ten dage aan de
vrije wereld wordt gericht, aldus apr.
Door het aanvaarden van déze wet heeft
het Amerikaanse volle bewezln, da vredg
Minister Lieft1 nek zal hedenavond ter
gelegenheid van de ondertekening van het
plan-Marshall te M.1» uur over beide zenders
een radiorede uitspreken.
Minister Neber Is Zondag weer naar
Indonesië vertrokken. Hij verwacht, dat de
rondetafelconferentie tusaen Nederland en
Indonesië nog voor do komende zomer zal
worden gehouden.
ds 8 uur, in de
erk
het Utrechts A Capello
Cuperus én door de
de Hr L. D. v. Vreu-
is van toegang, te ver-
j de Hr v. Vreumingen
belangstellenden.
De Nederlandse regering is bereid een
aantal Tsjechische studenten, voorlopig op
een getal van 1H bepaald, toegang tot
Nederland te verlenen. Het is ónmogelijk
de grenzen voor Tsjechischestudenten
volkomen open te stellen. Dit sou tot ge
volg hebben, dat allerlei verkeerde ele
menten zich onder valse Voorspiegelingen
In Nederland zouden vestigen, terwijl bo
vendien In dat geval Nederland de gehele
last sou te dragen krijgen van een vraag
stuk. dat door de Westerse staten gemeen
schappelijk moet worden opgeloat.
De Tsjechische studenten, die zonder
toestemming van de bevoegde Nederlandse
overheid de grens hebben overschreden
en deswege worden aangehouden
in de gelegenheid gesteld de
vens omtrent hun persoon te verst
tnaar moeten dan terugkeren naar
land, waar de Engelse en «Amerik
bezettlngsautoriteiten doorgangski
vobr hen hebben ingericht. Hun
om verblijf hier te lande wordt
kwame spoed onderzoek.
landen wordt contact opge*
billijke verdeling te bevort.
Deze gedragslijn1 van dc
tijdens besprekingen op 1!
April de algemene instemmi
tcgenwoordifecrs var.
ven verkregen. Deze ha«
Paa toen mr Zaayer. verklarend.
Rauter gehandeld heeft met al bet fana
tisme van zijn militante geest ..nur um
den Kricg zu gewinnen", verried de ver
dachte iets van emotie, want h(j keek
verbaasd naar de procureur-fiscaai om
die Duitse woorden en haalde de schou
ders op alsop hU zeggen wilde „lieve he
mel. dit sprak toch vanzelf!"
Rauter toonde echter weer geen enkel
•teken van "verrassing, toen mr Zaayer. de
periode besprekend na het „Hitler-Befehl",
waarin alle rechtspraak opzij werd gezet,
zei: ,dat was anarchie, maar Rauter was
altijd nog toeter dan volslagen anar
chie". Pas enkele minuten nadat de
procureur-fiscaai Rauters veroordeling
wegens medeplichtigheid aan mensenroof,
moord, uitlokking tot moord, diefstal en
afpersing, tot de dood had geëist, greep
Rauter even naar zijn bril in de ver
onderstelling. dat hij aan de hand van
zijn dossier met zijn verdediging kon^aan-
vangen. maar het woord iflerd eerst aan
zijn toegevoegde raadsman, mr Van
Rijckcvorsel gegéven. Rauter leunde toen
ev^n achterover en praatte een paar
seconden met Schreieder van het Eng-
land-Spiel. die achter hem zat, terwijl
het verzadigde deel van de belangstelling
de zaal verliet.
Zoals gezegd,
niet ten einde,
hoogtepunt viel
re- en dupliek, want
tot huh. elementairst)
elementen .van 1.^.
op elkaar.
De BerlQnse crisis Is. naar het slch laat
aamien. voorbij. Men is thans in het sta
dium van de beleefde brieven gekomen.
De Russen- hebben te kennen gegeven,
dat ijj bereid z|jn met de westelijke be
zettingsmogendheden een bijeenkomst te
houden, waarin de Russische maatregelen
ter coqtróle van hel verkeer mei West-
Dultsland zullen worden toegeltcht.
..De corridor door de Russische zone."
aldus schreef luitenant-generaal Dratvin.
plaatsvervangend Russisch gouverneur'
..mag niet worden gebruikt voor ordeloos
en ongecontroleerd vervoer vhn vracht
en passagiers, want hierdoor kqr>,vcrwa
ring of onrust ontstaan". De Amerikaan
brigade-generaal Gaily antwc—*J-
Amerikaanse militaire treinen in i
dor niet mochten worden betrcdi
dat het Rusaische voorstel tot
den van een bijeenkomst werd i
Vervolgens maakte het hooft
van de Amerikaanse luchtmacht t<
fort bekend, dat de speciale vre
ten naar Berlijn werden gestaakt, nu
weer aan goederentreinen was gelukt c
gehinderd de zonegrens te passeren Rt
zlgers zullen voorlopig nog naar Bcrli
moeten vliegen.
Mr Zaayer repliceert
De repliek van de procureur-fiscaai be-
pa-aide zien alleen tot de twee capitulatie-
ovcreeuKomaten Mr Zaayer beweerde, dat
deze slechts militaire bepalingen bevit
hebban en dat hun «trekking dus beperkt
was En oan nng....: ze zijn nooit gepu-
b!ice*r I. re nadden jus geen rechtskracht
voor net Nederlandse publiek, meent hij
Er komt bij, dat een capitulatie-ovcreen-
komst wordt afgedwongen. Zolang er cX-
pi'uiatie'-ovcrcenkomsten zijn zullen zij
nageleefd moeten worden, maar we moe
ten met de beoordeling van die overeen
komsten voorzichtig zijn, want van een
...ag waa h'er,
opgedrongen
een overwin-
Jraagt op de
“•-’T niet ge
le bepa-
ging flink
vrouwen
d?n geen
korps want
ze. maar zij t
blijven
van het
verpleegsters,
werkten en wi
erkend Als het
behoorlijk werd gcrcifTf
ze op korte termijn ontsl
het. Dc zaak moest
regcld worden, vönc
daten hebben c-
hoorlijkc verpleging
Dat laatste klinkt
het nu met die soldaten zijn gegi
de dames er werkelijk collectief e
bijltje bij hadden neergelegd?
De auditeur-militair had drie maanden j
voorwahrdelijk met een proeftijd van één
jaar geëist, doch dc Krijgsraad sprak het
stukje ..scherts^orps” vrij, omdat er geen i
desertie was gepleegd. Immers, de raad j
beschouwde het NVKL niet als een mili-
tairc formatie, daar in tegenstelling met
de oprichtingsbcschikking-NVKL, date- 1
rend 25 Februari 1945, practiich teen en-
kei lid de verbandacte had getekend.
De rel schtont, nu tot gevolg te hebben,
dat het NVKÏ> zal worden opgenomen in 1
het Vrouwelijk Hulp Korps en de dames 1
zullen nu wel schertskorps-af worden. j
Voor Kijker is het-de vraag, of daarmee j
-‘jienaardige toestanden ten einde zul- I
rijn, waarop de auditeur-milltair doel-
Déze had verklaard, dat het gedrag
«James een danfluiting "was voor de I
form. Later voegde hij eraan toe. dat J
aele vertoning berustte op de sombere
wetenschap dat, wanneer men werkelijk
ging optraden, de meisjes allemaal zouden i
weglopen, een dreigement, dat werkelijk j
enkele dagen later prompt loskwam!
Daarmee zitten wij weer in de kern vaa 1
de zaak: het schromelijk tekort aan vrou- 1
welijk personeel op elk gebied. Dat geeft 1
de maeffit. om in massa weg te lopen en
daarmee te dreigen, ook voor zogenaamde j
verpleegsters. Dat „zogenaamde" TBchrijft l
Kijker niet klakkeloos neer.wint tenslotte i
begon de geschiedenis met een jongWame,
die bij het ko’rps ging om verpleegster te
worden Waarschijnlijk zullen er zq wel j
meer zijn, en misschien is de uniform, die
sommige jonge vrouwen zo flatteus vin-
dep, v^el een der attracties.
Maar mei de echte verplet
dit geval bitler weinij
pleegster, die zich
gesteld de lijdei
aanvaardt met die
waartoe ook behoe
oinsthndighed)
onverschillig i
rkleding of
En wanneei
en de vrije instellingen
haven. Vrije mannen en
Truman, zullen th^ns nieu
gen. dat eenmaal vrede op aai
aen.
De nieuwe 'work U begonnen met druk
werk op het ministerie van buitenlandse
zaken. Een speciale staf ontwerpt maat
regelen voor de spoedige verscheping
van goederen naar Europa. Na 30 dagen
zal deze staf door een regeringsbureau
worden vervangen. Het is bijna zeker, dat
Paul Hoffiman, presldent-commisaaris van'
de Studebaker-autofabriek, de leiding van
dit bureau zal krijgen.
De eerste verzendingen volgens het
hcrstelprogram zijn voor Italii en Frank
rijk bestemd. Vandaag zijn ai schepen met
tarwe naar Italië vertrokken en morgen
zullen achepen met meel en reuzel naar
Frankrijk gaan.
:n tot uc
Mr Zaaj
lichts miUtaire L_r
en dat hun atrekkii
oan nng..,,: ze z^._
ze nadden jus geen r«
net Nederlandse publiek,
jmt bij. dat een capitulatie-
wordt afgedwongen. Zolar
tie’-ovcrcenkomsten zijn
■efd moeten worden, maai
ten met de beoordeling van die
komsten voorzichtig zijn, want
tweezijdige «filsovereenstemmini
geen sprake?. Het was een
wilsovereenstemming, en alse
nende partij hapr wil ovcrdi
overwonnene, is het de bezetter f
corloofd, dc overwonnene afgeleidt
lingen op te itfggen
Wilsovereenstemming
De vérMad:gei braamde, di
capitidatie-overeenkomst uitsl
militaire overeenkomst is. maar
overeenkomsten van 1040 waren mé1
e.- is wel degelijk bekendheid aan
ven. Op 20 Mei 1940 zijn zij door
De Geer herhaald. Maar voor
Gerbrandy waren zij stenen des aai
in elk geval was de eerste overeet,
waarin de bezetter als legitieme
2 Maart opgei
fanteriedepöt.
Dit bezoek gold als een primeur In het
militaire leven. De ouders konden hier
kennis nemen van de omstandigheden,
waarin de jongens werken, die hier pri
maire training van recruut tot militair
Icrijgen.
Vele öuders en verwanten hebben van
de gelegenheid gebruik gemaakt om te
zien hoe hun zoon, broer of verloofde het
nu eigenlijk daar maakten en wat zij zoal
gedurende de dag uitvoerden.
Kolonel C. J. A. v. d. Putte sprak als de
commandant van het Infanteriedepöt
een begroetingswoord en de bevelhebber
van het 3e militaire gewest generaal ma
joor J. J. A. Sitsen, sprak over de belgng-
taak van, de soldaat als de behoeder
n vrede en rust.
Jaarna werden de kazernes bezichtigd
in de namiddag op de Vughtse hei de
oefeningen bijgewoond.
Ouderdagen in militaire
kazernes
Donderdag cn Vrijdag werden In da
Tsabellakazerne in Den Bosch en de Fre-
derik Hendrikkazerne te Vugfit ouder
dagen gegeven voor de ouders van de op
2 Maart opgekomen recruten van het in
loot het gordijn
bedrijf speelt*
de raadkamer.
er publiek.
mis is rust fiedig, concen-
Zeker v.ior een histo-
laatschappelijk
agstuk
leryle film
om te leven”
Zaal open 7.30 uur.
Oegang boven 18 J®ar-
Krugcrlaan 81: M. v-
P. A. Burghoorn.
Achter de Vismarkt
is avonds van 7—0 uur.
De wetsshtwerpen metbetrekking tot
de herziening Van de Grondwet zijn
thans bij de Tweede Kamer ingediend.
Aangenomen kan worden dat zij in da
Tweede Kamer nog in April zullen zijn
afgedaan. De Eerste Kamer kan ongeveer
half Mei gereed zijn. Het behoeft dan
slechts één of twee dagen te duren alvo
rens de wetten in het Staatsblad worden
afgekondigd. In dat gevtl Is orimiddelltjk
een Koninklijk Besluit te verwachten tot
ontbinding van de Stateo-ieneraal met de
lastgeving tot verkiezing over te gaan.
Niets staat dan meer in de weg om dex
kiezerslijsfyast te stellen en tot candi-
daaUtelling over te gaan. Zes weken na
dien kunnen dan de verkiezingen worden
gehouden. Zo gerekend kan de nieuwe
Tweede Kamer worden gekozen eind
Juni of in de eerste week van Juli.
verpleegsters heeft
lig te maken. De ver- j
tot levenstaak heeft 1
•nde mensheid te helpen,
taak, enkele plichten,
>ort cizërept gedrag in
alle omsthndigheden en in elke kleding,
dus onverschillig of zij militaire uniform,
burgerkleding of verpleegsters-costuum 1
draagt En wanneer de fiuditeur-militair
zegt, dat er. bij het Verpleegsters J
Korps Landmacht belachelijke toestanden
heersen, z^u Kijker willen vragen of er
wel sprake van verpleegsters is. want deze
begrippen sluiten elkaar uit. Een echte
verpleegster kan ook nooit aah staken
d«;nken Wie iets van dit werk begrijpt,
weet dat zo'n gedachte' in een ziekenhuis 1
niet mag opkomen, evenmin als in een
hospitaal. Dat zo maar 4n het open- j
baar is gedreigd met collecUef ontslag ne- 1
men. of dat de inspectie vüth de Genees- i
kundige Dienst bang is voh'V het in massa '1
weglopen, vindt Kijker er^g veelzeggend
voor dez« uitvinding, die ook alweer op
rekening van de weinig gelukkige over-
gangsrogering moet worden geplaatst. Wij I
hebben te maken met iets, dat zich een j
militair verpleegsterskorps noemde, maar
het waren geen echte mtytairen en blijk- 1
baar helemaalgeen echte verpleegsters.
Zij hebben niets begrepen van dc taak,
waaraan zij do titel verpleegster danken.
Voor Nederland is dit al ernstig genoeg.
Maar hoe is het nu in Indonesië? Daar
zijn d<; toestanden zo anders! Het is te
hopen, dat daar voor.onzc gewonde jon-
gens werkelijke verpleegsters zijn. Want
daar Is een „schertkkorps" niet iets om
te lachen I
Rauter spreekt
Hij vroeg er vergeving voor, dat hij in
het proces de goedï vormen enkele malen
over het hoofd had gezien.
Als men drie jalr in eenzaamheid I
verkeerd zeJ hij. verliett men veel
zijn goede manieren, en bovendien
ik zwaar gewond.
Voorop stelde hij, dat hij wellicht dc in
druk had gewekt, weinig eerbied te heb
ben voor het Koninklijk Huis, maar hij
verklaarde, integendeel teveel respect voor
de naam Oranje te hebben om aan die
naam iets af te doen.
De president van het gerechtshof dankte
hij om de gelegenheid, die deze hem
voortdurend had gegeven om zijn pérsocn-
lijk standpunt toe te lichten in overeen
stemming met zijn karakter.
Maar het Bijzonder Gerechtshof, zei hij,
waarborgt mij niet, dat mij recht geschiedt.
Samenvattend schetste hij nog eens de
toestand in Nederland, zoals die door het
illegale verzet was gegroeid. Wat mense-
lijk mogelijk was heb ik gedaan, betoogde
hij, om met militair vcj-antwoorde middcr
len de .orde te handhaven, en wel met
zo min mogelijk bloedvergieten. In Grië-'
kcnland zijn tienmaal,meer repressaille-
cxecuties voorgevallen, en in vergelijking
met wat cr in de hele Balkan is .geschied,
was het aantal gevallen In Nederland zelfs
duizelingwekkend klein. Daaronder wa
ren slechts 3 j f echte gevallen van re
pressief ingrijpen'. Met de grootst moge
lijke voorzichtigheid schiftte ik. zei Rau
ter. uit het bantal gevallen waarin de
weermacht om vergelding vroeg, die ge
vallen. waarin wérkelijk moest worden
ingegrepen. En dan nóg liet ik niet tot
executie overgaan, ook al was executie
volkomen gerechtvaardigd. Ik stelde
executie uit. Maar als het ondergrondse
verzet zo sterk werd, dat ik harde maat
regelen moest treffen, verspeelden de
En wat de repressieve maatregelen be
treft, die hij methodisch toepaste om het I
verzet in overéenstemming met de rechts-
overeenkomsten van 14 Mei 16 uur 50 en
15 Mei 1940 te breken teneinde de chaos
in Nederland te on„erd-wkken. meende
pl. zich als raadsman op hetzelfde stand- 1
punt te moeten plaatsen, dat Rauter in
het proces innam en motiveerde.
Rauter is niettemin bereid, verklaarde
de verdediger, als vergelding voor het
leed, dat het Nederlandse volk ten tijde
van de bezetting heeft ondervonden, zich
te laten doodschieten Misschien dat dit
tot een betere verstandhouding tussen het
Duitse en het Nederlandse volk, waarvan
hij zegt te hebben gehouden, kan leiden
In de namiddag "kreeg Rauter het woord
voor zijn eigen verdediging.
erkend werd, een macht waaraan het volk
zich nad te onderwerpen r.aar pleiters
ïiienlng cnaan’astbaar De tweede ogende
inderdaad de mogelijkheid voor ondernan-
delingen en was dus in zekere zin afge-
dwongen Maar zo is ook de vrede van
Versailles, zei pleiter, afgedwongen.
Toen drie jaar geleden enkele Duitse
generaals in een tent geroepen werden om
ecn’capitulatie-paplertje de ondertekenen,
is oie overeenkomst evenzeer bindend ge
worden. zo bindend, dat nu nog het hele
geallieerde bestuur over Quilsland op dat
papiertje is gebaseerd, en dc uitvoerende
macht van de geallieerden gaat veel ver
der met afgeleide bepalingen dan Duits
land In dc bezettingstijd ging, want de
geallieerden richten een volkomen nieuw
bestuur in en dringen de Duitser® een
nieuwe levensbeschouwing op Men grijpt
rclfs dieper in de geest van het Duitse
vr Ik In. dan de Duitsers na 1940 bij ona
deden. Pl wilcjg .daarmee niet beweren,
dat dit bestendig zal zijn, maar hij bracht
dit allemaal naar voren, om te tonen, wat
eert capltulatie-overeenkomst ook voor Je
geallieerden betekent en hoe ver de uitleg
ervan kan gaan
Vóói; de advocaat-fiscaal zijn repliek
indlgd, maakte hij er nog een op-
>ver, dat niet de Justitie het
>ord zou hebben, maar de be-
dus de president Rautér dnt
geven. In overeenstemming
dcrlandse rechtspleging, vragen-
u nog iets te zeggen?" ‘bedank’e
:r scherp
Istoriache
og.nbinc en het effect ervan op
nauwkeurig te documenteren.
Maar Rauter keek, toen de eis viel, vol
komen onbewogen naar de procureur-
fiscaai. In dit mon.ent van het drama
wenste hij. die vijf jaar koelbloedig
schikt had over leven en dood, geen
ker. van ontroering te tonen, nu zi.'
leven in de waagschaal der i
heid werd geworpen. De camei
gen gulzig om één seconde ontn
in deze strenge soldatenkop, om 4
veuze trek van d: verminkte mot
van de donkere wenkbrauwen.
nooit zou de wereld mogen beweren, dat
Rauter ooit zelf angst voor de dood had
gekend. Zijn blik bleef na de. eis hard
en koel op de advocaat-fiscaal gericht,
terwijl de camera's snorden, en toen na
een klik' het snorren verstomde en de
film dus haar prooi los liet, knipte Rau
ter voor het eerst met de wimpers.
Straks wordt de strook in de bioscopen
vertoond en dan aanschouwt de wereld
een volmaakt staal van soldatesk zelfbe
dwang.
De, gloeiende verwijten, die hem op
de tweede dag van het proces in een on
verbiddelijke climax naar het hoofd waren
geworpen, een climax die chronologisch
'parallel liep met de ontwikkeling van de
bezettingsterreur t.en het ..Hitler-Befehl"
de laatste resten van rechtspraak had
weggevaagd en Rauter zelfs zijn toevluent
had* genomen tot sluipmoord, hadden zijn
weqrstand niet gebroken.
Goed tegen kwaad
Rustig had hij het lange requisitoir aan
gehoord. Mr Zaayer sprak daarin van een
heilige oorlog, die wQ tegen een inbreker
hadden moeten voeren, een strijd van
goéd tegen kwaad, want in het nationaal-
«ocialisme leefde net Duitse volk al zijn
demonische machten uit. Wreed oorlog
voeren, zei hij. is niettemin nog* niet
strafbaar, tenzij het internationale oor
logsrecht wordt overtredep. De procu-
Teur-fiscaal blpek zelfs bereid. Rauter
te beschouwen als een figuur, die een on
kreukbaar man van eer was in zijn mi
lieu vandaar dat het heel wat gemak
kelijker was. een oordeel te vellen over
een landverrader als Mussert „maar
als een goed lid van een roversbende, die
zich stipt aan de erecode van zijn bende
heeft gehouden, in handen van het ge
recht valt, heeft hij alles te vrezen". In
dien de Dultserif dan nog bezwaar maken
tegen de Nederlandse jurisdictie, „dan
hadden zij hier moeten wegblijven", riep
de advocaat-fiscaal. En. zinspelend op de
bewering van Rauter. dat hij de positie
van het Hof even tragisch achtte als de
zijne, verklaarde hij. dat deze verdachte,
nota bene de man van het standgerecht.
allerminst reden had om de martelaar
te spelen. Hij mag integendeel blij zijn,
berecht te worden door een Nederlands
Gerechtshof. Geen enkel Gerechtshof zou
geduld hebben wat hem in dit proces
werd toegestaan, zei spr „Zeker geen
r internationaal Gerechtshof" Tenslotte
werd zelfs alles uit ,d® dagvaarding weg
gelaten. wat niet In het Wetboek van
Strafvordering van het Nederlandse recht
kon worden gewrongen.
Rauter hoorde dit alles uiterlijk onbe
wogen’aan, óók dat hij „het er wel naar
gemaakt moest hebben" om Himmler's
vertrouwen gaandeweg te kunnen win-
ben: dat hij het internationale recht „aan
zijn laars lapte"; dat hij aan Himmler
zonder blikken of blozen schreef: „Er zal
ta ?c.en Europa over blijven”: dat
hij in zijn rede voor de SS onder hilari
teit had verklaard: „Ik zal graag in 't
hiernamaals boeten voor wat ik aan de
Joden misdreven heb"; dat hij voor zijn
repressallles „doodscandidaten die vol
gens de vakterm „auf Els gelegt" waren,
liet executeren om er de schrik in te*ja-
gen; dat hij dus dé terreur volledig zelf
heeft gewild en doorgevoerd; dat hij „met
zijn vervloekte systeem" welbewust op
«ngstaanjaging had gewerkt, angstaanja-
<ing in honderdvoudige verscheidenheid,
want het begon met inslnuertng. dat op
geschreven zou worden of men wel ge
noeg voor de Winterhulp had geofferd en
net eindigde met standgerecht. met syste-
moo d h(snbrOr’Sme’ tenslotte zelf’ slu|P’
0NZE VERPLEEGSTERS z.,..
opgeschrikt door het proces.
de krijgsraad te s-Gravenhage is
tegen een jongedame, die dienst ha«
men bij het Nederlands Verple
Korps Landmacht. Zij -..J
plcizj^rig. zij voelde niets voor het mili
taire. behalve voor eert militaire arts, met
wi«\.zij zelfs op stap ging, en na enkele
avonturen, die als desertie werden opge- 1
vat. kwam zij in de „petoet" terecht en
voor de krijgsraad.
Dc auditeur-milltair noemde het NVKL
een schertskorps". met belachelijke toe
standen. al.liepen de dames in unifdrmen 1
met do onderscheidingstekenen van haar
rang rond. Zowel de aanklager als de ver- 1
dediger wezen op de vreemde toestand,
dat met uitzondering van de comman- I
d^nte, geen der verpleegsters een ver-
bandaete heeft getekend. Er werden over
het korps allerlei dingen gezegd, die zo I
echt in staat waren dc gemoederen In op- c I
schudding te brengen. -
In het korps zelf, dat uit ongeveer 500
leden bestaat, ontstond groot lawijt. Het
ging flink over de tong, en dat is iets, waar i
niet goed tegen kunnen. «Zij had- I
bezwaar tegen de naam „scherts-
iU,dat was het NVKL, zeiden
hé&den bezwaar tegen het uit-
van eep behoorlijke organisatie
korps. Zij- beschouwden zich als j
die in militair verband 1
rilden als zodanig worden 1
korps niet op korte tijd
crctfrganiseerd. zouden
i ontslag nemen, heette
nu maar eens goed ge- I
nden zij. want de sol-
evengoed recht op een be-
ilcging als burgers.
fraai, maar hoe zoi^-, 1
laten zijn gegaan, als I
eens het l
Onze capitulatie
Mr Van Rijckevorsel liet zijn pleidooi
steunen op de twee capitulatie-overcen-
komsten van 1940, die op aandrang van
Rauter. tegen de bezwaren van mr Zaayer
in. maar met steun van de verdediger,
irT het proces waren betrokken. Met de
artikelen 5, 7 en 8 van de eerste overeen
komst en de artikelen 5 en 6 plus de
toelichting van de tweede overeenkomst,
waarin het Nederlandse volk en de Neder
landse ambtelijke instanties onderwerping
aan het legitieme gezag van de bezetter
werd bevolen, achtte pleiter dtf instructies
aan de verzetsbeweging uit Londen vol
strekt in strjjd. Internationale rechts
beginselen moeten weliswaar nog groeien,
maar de verdediger beriep zich op krijgs
wetten van onderscheiden naties om te
bewijzen, dat een overeenkomst met de
vijand (in een Amerikaanse uitspraak
wordt ten deze geen verschil gemaakt
tussen rechtmatig of onrechtmatig bezet
gebied) rh o e t worden nagelcefd. Rauter
had tot taak, de orde en rust te verzeke
ren, die in de overeenkomsten als voor
waarden waren gesteld. Het was óók een
Nederlands belang. Het van Londen uit
georganiseêrde verzet bemoeilijkte zijn
Rauter is toen in zijn maatregelen ver,
zeer ver gegaan, vooral na het „Hitler-
Befehl". waaraan hij onderworpen was en
dat hier de chaos zou hebben verwekt,
als er niet een sterke man was geweest
om met zo min mogelijk bloedvergieten
de orde te handhaven. De procureur-
fiscaai. zei pl.. heeft zelf gezegd, dat
Rauter tenslotte nog beter was dan vol
slagen anarchie. Een arrest van onze
Hoge Rtaad van vóór de oorlog naar aan
leiding van hardhandig optreden van de
Amsterdamse politie bij.relletjes in ver
band met de vertoning van dc film
,*.Heidenkernf!s" iemand werd daarbij
gedood meende pl. op zijn hand te
hebben om excessieve daden van hen. die
met de handhaving van de orde belast
zijn, rechtmatig te verklaren. En Rauters
plicht om de orde te bewaren leidde pl.
ook af uit een verklaring van de regering
Colljn. waarin daden vpn verzet in geval
van bezetting ten sterkste werden ont
raden. want e$n bezetter zou uit zucht tot
zelfbehoud met aH<* middelen het verzet
breken, en dus zouden de nadelen
verzet de vöordelen overschaduwen
koste van het hele volk.
Het was geenszins de bedoeling van de
verdediger, de Londense regering, die het
verzet aanwakkerde, -te laken of het ver
zet een trap na te geven, maar als toe
gevoegd verdediger moest hij het stand
punt van Rauter ook maken tot het zijne
en volhouden, dat Rauter gewelddaden,
die in vredestijd afschuwwekkend zouden
zijn geweest, heeft m o e t e t? verrichten.
Het lot van de Joden
Rauter eindigt
Ik heb drie jaar dag en nacht nage-
oacht en ik weet: ik heb het beste gedaan
wat ik kon doen. Maar ik erken uw kren
king. ik< erken, dat u beledigd bent. Ik
weet, dat' Duitsland veel ellende over
Nederland heeft gebracht. Ik erken ook
uw vergtIdingsrecht. Ik stel mij ter be
st h:kr:ng om met mijn bloed de smaad
ui. te wissen, die het Duitse en het Ne
derlandse vo'k gescheiden heeft gehou
den In de komende geschiedenis zal Hol
land met Du.i.land samensmelten, want
het gevaar, dat'dreigt, is groot Moge God
In de komejide. jaren Nederland in be
scherming nemen!
Net was Rauters laatste claus in het
drama, hoewel hij ra de repliek van mr
Zaayer nog techt op een laatste woor l
had.
Het meest dramatische punt voor Raqter
zelf, zei pl.. zal de wegvoering van de
Joden wel betekenen.
Heeft hij geweten dat ze werden gedood?
Het valt mij moeilijk, zei pleiter, op
dit punt Iets te zeggen. Als pro deo-
advocaat mag ik geen feiten stellen,
waarvan ik weet, dat ze onwaar zijn Maar
ik moet aanvoeren, dat op het ministerie
van buitenlandse zaken te Berlijn een
pla.. van 1940 en 1941 is gevonden om alle
Joden uit'Europa te doen emigreren, en
als*4n 1943 op een spneekbede van Vorrink
om iéts voor de Joden te doen de Engelse
geheime dienst antwoordt, dat de Engelse
regering de zaak van geen of weinig
belang achtte, dan staat vast, dat men
toen ook in Engeland nog niet bevroeden
kon. welk een verschrikkelijk lot de weg
gevoerde Joden tegemoet gingen, anders
had de Secret Service zoiets niet geant
woord. Het was ook pa« In Juli 1943, dat
de gevangen politieman Van Dien van
zijn Duitse wachters vernam, dat er geen
hoop meer bestond op terugkeer van de
Joden. En al in Maart 1943 had Rauter
de beruchte rede gehouden, waarin hij,
naar zijn bewering, nog te goeder tropw
Is geweest. Overigens heeft pleiter in de
briefwisseling tussen Rauter en Himmler
niets gevonden, dat op een massamoord-
plan wéés, eh Ratfter voerde alleen
orders uit, want Seyss Inquart moet
eens gezegd hebben: „ik heb geen N.S.B.-
ers nodig om m ij n Jodenmaatregelen te
nemen". Trouwen^ Seyss Inquart had een
eigen „Subjudenkommissar" en die heeft
nooit van Rauter een order gekregen.
Als mens, xel pleiter, kan men niet dan
met de grootste bewogenheid over het let
iland zi.
icuties vooi
wat er ir. M
het aar/.r!
izclingwekker
i slechts 3
-* ingrijpt
irzichtif
het
icht om v<
waarin
r,“" En
o u.ergai
len gere
ic uit. Ms
zo sterk wt
:n moest tre
SS
Morten wisselend bewolkt
Weerverwachttng meegedeeld door het
KNMI In De Bilt, geldig van Maandag
avond tot Dinsdagavond
Aanvankelijk: Wind uit uiteenlopende rich-
»ngen. Zwaar bewolkt met regen. Later: Ma-
«ae. lijdelijk krachtige naar West of Noord-
Z*’1 .«^aaiende wind Wisselend bewolkt met
«nxele verspreide regen- of hagelbuien Wei-
•ux verandering van temperatuur.
April Afntmande maan
Zon op IJK; onder 19 P
Maan op 1.40; onder 15-50
"tXTEERKUNDIGE
W AARNEMINGEN
Hedenmorgen om I uui M> werden te Rot-
da volgende weerkundige waarna-
Tenu—latuur
U*> Temperatuur
f>,r temperatuur
.■v«~uesteidheld
oog