GOUD5CI4E COURANT
WAAR.1N OPCgNOMEN
Mt
ïb hst Noorden van het land koeler.
er
i
de
- Psychometne|
Mevr. Roosevelt ere-doctor
Van der Waals zette vallen
Te Rome omhelst men elkaar
TV
Korte Kroniek
Indrukwekkende plechtigheid
in Utrechts Domkerk
Spaak optimistisch
over Europa
Het huis aan de Heemraadssingel
--
5? SS
inf
ihreef
laards
n het
oekl"
JM0.
idel"
rontn
tegen
ch en
14 X 20
stischc Vertellingen”
avonturenverhalen van
Form 14 x 10 c-M. Geb I t*
'trloren Paradijs"
lans der laatste
hlbet. 113 bit. Form.
B XX7eerkundige
W AARNEMINGEN
Moeder Roosevelt in ons midden
:t vergeten dorp"
„A^unst"
DE UNIE
Dingdag 20 April 1H8
Prija 10 cent per nummer
iG 19 APRIL-190.
•7at* Jaargang No 22342
Prü« abonnemtnl;
Bureau Markt 31 Tol 2743
Postrekening «400
i
EPBEDRIJF.
der
wr-
d«
AARDAPPELEN NAAR
DUITSLAND
Benelux-studieconferentie
„Wij zullen slagen in vrede"
foensdag In
Engeland.
I
■S3
I
zo
>ren
Mevrouw Roosevelt op
Paleis Soestdijk
export
lumptle-
van 1947
bezetting.
wordt
van
sm te
istinr
Rooaevt.x
het
cul/urele
Amerika.
i her
over
en een
gevan-
iten zal
in.
trra (exci" alle recht
notering f 2.B7*/«
met de
con-
oogst
.™aanso
te begrijpen
1; men moet
_*in hebber
rUgei
ca’s i
C.
bewolkt
De eerste verkiezingsuitslagen
melden een overwinning voor
de Chr. democraten
De klokken van de Domkerk te Utrecht luiddeh vanmiddag ter gelegen
heid van het feit, dat voor de eerste maal in de geschiedenis de Rijks
universiteit te Utrecht het ere-doctoraat in de rechtsgeleerdheid
toegekend had aan een vrouw en wel aan mevrouw Roosevelt.
per week
par maand
par kwartaal
in
zint
j. V d Katoenh.) Botterdam
middling 1 inch itaple
rra (excl. alle rechten) per SI
-- .w -
4NGF. TIENDKWFG u„.
*a Woenulac* van 1 w
riekten »n verlnrea
itraat 41. Den Haag. .i
niet hebben. Zo
de zeldzaam vitale
van jestueuae (we
los schrijven: kon!
bat oud»
dot»
De aankomst van mevrouw Roosevelt op
Hui» ten Roich, waar Prime» Juliana ter
begroeting aanwezig wa».
Jamoaratuur
ƒ1.10 n
ƒ130 Ml
Het is merkwaardig hoevelen tijdens de bezetting hun vertrouwen
schonken aan een individu ak-'Van der Waals. Dit bleek gisteren na de
schorsing opnieuw toen voor het Hof het oprollen van de verzetsgroep
Pahud de Mortanges in behandelirfg kwam£.dat aan vijf mannen n.l.
Pahud de Mortanges, E. E. van Raalte, P. M. A. Huurman, M. H. K
König en A. G. Smit het leven kostte.
?Ï*v*noni^uiuT* CROOT GOUDA D^ounrau*1
R GEHEEL
per maand wenst te bataie»
Spaak zei. dat
litiek vele ding
maar.zij
een duurzaïr
gen. Het piai
ter niet ala
schouwd voor
Het ware genee«ml
die de wei"
zocht in h
evenwicht
den duur
commerr
De definitieve uitslagen van de
verkiezingen in Itplie zullen eerst
Dinsdagavond bekend zijn, doch
reeds thans kan men aan de hand
van 4e cijftrreekefn, die blgven
binnenstromen, vaststellen, dat
hier sprake moet zijn van een op
merkelijke overwinning der Chris-
Kontnp George VI «r koningin Elizabeth van Groot-Brittanaig zullen sj,
M April, feta atlearen bruilo/t viarsn.
P M<jvr”uw ^Roosev^lt u gistermiddag op
je» Beatrix. Irene en Margriet byroetten
de Amerikaanie gaste op h«t bordes van
het paleis.
...d gewon-
3 een land
s zij dia
haar ma-
zijn te
ge
stichten,
der V S.
Ik geloof werkelijk niet aan het Ameri
kaanse imperialisme, «el de Belgische
premier Spaak Maandagmiddag in een
persconferentie naar aanleiding Van zijn
jongste reis naar de Verenigd» Staten.
HIJ had de qvfrtuiging gekregen, dat Ame
rika meer dan o»lt deardrongen Is van de
noodzaak, dat Europa sleh organiseert.
Amerika wil Europa daarin bUstaan. Wjj
hebben, cel h(j, de tijd voor ons om een
goede politiek te voeren en Ik geloof niet,
dat het een of andere land thans een oor
log sou willen beginnen. De politiek, die
wij willen voeren, is niet gemal^keltfk,
maar ie gaat niet boven onse krachten nlt
en daarom sullen w(j slagen.
Jit de nieuwe Europese po-
w.ngen zou-doen veranderen,
'j zou do mogelijkheid schenken,
ame en soliede vrede te vesti-
>lan-Mar»haiI, zei hij, mag ech-
„de” oplossing worden be
de moeilijkheden in Europa.
__r.ee»mlddel tegen de crisis
'ereld beheerst, moet worden ge-
het tot stand brengen van het
it tussen JSuropa en Amerika. Op
zullen niet meer liefdadig* doch
commerciële overwegingen de doorslag
geven. In de eerste plaats zal het hierbij
noodzakelijk zijn, dat Amerika Europese
producten afneemt.
Men stelde de premier nog de vraag,
hoe het stond met de organisatie van een
Atlantische Unie. „Die vindt Ik op het
ogenblik niet geschikt’’. Inldde het ant-
woerd. „wy kinnen niet alles (egeiyk
doen. Eerst meet het pact van Brussel een
regie vorm krijgen”.
Met Pinksteren spijsolie
In de bonnenlijst, die In de week vóór
Pinksteren zal worden bekendgemaakt,
zal een bon voor alle leeftijdsgroepen
worden aangewezen voor het kopen van
120 gram spijsolie.
«i Wassende maan
Zon op 1.88; onder 19.48
i Maan oï< tT11! on<1*r oa
I -»Rw»morgen om I uur 40 werden t» Rot-
.Jordam d* volgend» weerkundige waame-
K Klingen gedaan:
grote nat.*-™
het belangrljl
ontkende mevi
plan-Marshall een
Europa beoogde.
zei zij. Het Ameril
anders dan de
gehele wen
handhaafd,
heeft in de
Naties. Mei
beroep op t
werk der V
hear kant,
te stellen.
in de rechtzaal con-
stermorgen wel heel
ingen van kolonel dr
liRe-deakundige in de
aala was opgeroepen,
i werden de wandaden
‘(,en. die allengs een
verraad en provoca-
xinden
Irlstol l» Newport
Uby n RoltOrdam
iden n Rotterdam
ndemop de Tyn»
Huis n Londen
l te Zaandam
nerdam te Gdynia
tam te Sunderland
idam te Rochester
terdam n Kopenhagen
Ho n Winner n
terdam te Bremen
ijl n Huil
mpton n Rotterdam
tgemouth n Rotterdam
pool n Blaye
Liverpool t» Amtl
aquer n Falmouth
n n Londen
town te Antwerpen
hsea n Rotterdam
-Rott p 16 Bninsbuttal
lam t» Swansea
lemoutfc t» Londèn
justook te Lonqen
te Vlaardlngen
h te Gent
ice n Charlestown
farllngen n Gooi»
Rotterdam
te Seizaele
pen n Strood
lam n Liverpool
sterdam n Helsingborg
m te Southampton
iurg te Amsterdam
□sterdam n Londen
im te Delfzijl
i n Amsterdam
Sodertelj»
n Rander»
dam te Antwerpen
m n MlddlMbro
erpen te Hamburg
Antwerpen te Londen
te Exmouth
nsterdam n Huil
v Inverkelthlng n Londen
President Truman heeft t»r gelegenheid
van de Msto verjaardag van Cuba’» onafhan
kelijkheid «en toa»nr»sk gehouden, waarin
htj o.a. zei. dat de huidige toe»tand kalmte.
mo»d. kracht en b«r»4dheid om h«t r»eht t»
verdedigen vergt.
Jeugdwerk. Aan het jeugdwerk
in Nederland een regering»»ub«idle
bijna 1 mlllloen pet jaar verleend.
Mevrouw Roosevelt heeft met prinses
JuUana een bezoek gebracht aan het Neder
lands studenten-sanatorium te Laren
Te Stamboel in Turkije rijn wear Ame
rikaanse tanks, geweren, reserve-onderdelen
en munitie ontscheept. Te Smyrna kwamen
J^ miiitalre vlleguigen aan.
Handelsbespreklngen zullen W<
Den Haag aanvangen tussen
Frankrijk en de Benelux-landen.
Birma is met algemene stemmen op de
algemene vergadering als lid der Verenigde
Naties a an vaard. -Overigen» 1» het In Birma
verre van rustig. Bij ongeregeldheden wer
den 14» communisten gedood
Ul^k-democratische partij. De
secretaris van deze partij, Picconi,
verklaarde Maandagavond: „Dit
een victorie zonder weerga. Wij
hadden nooit gedacht, dat zij zo
groot zou z^jn. Dit betekent, dat de
democratie in Italië is gewaar
borgd en geconsolideerd". Bij wijze
van voorzorgsmaatregel heeft de
politie zware mitrailleurs opge
steld aan beid# ingangen van de
studio van radio-Rome, aangezien
geruchten liepen, dat de commu
nisten zich wel eens van de omroep
konden meester maken. In de stra
ten van Rome zag men hoe men
sen, bij het bekend worden van de
eerste uitslagen, elkander omhels
den van vreugde.
k u1kéleJUr’rlna het v«n tellWt
5*d.de C*’r-, democraten bijna overal
de leiding, behalve in het „rode” Bologna.
Milaan, het communistische bolwerk,
35.000 had.
Vannacht meldde Reuter uit Romë, dat
uit de eerste verkiezingsuitslagen vsn het
Centraal Kiesbureau kon worden opge
maakt, dat Italië blijkbaar de eerste grote
tegenstoot tegen de communistische ex
pansie in Europa zou geven. Opmerkelijk
was, dat juist de industriestreken in het
Noorden zulk een grote overwinning voor
de Gasperi’s Chr. democratische partij t*
zien gaven..
De eerste' vollflilge ultslsgen der Se
naatsverkiezingen kwamen uit het Sicili-
aanse dorp San Cataldo. Hier behaalden
de Chr. democraten 8.299 stemmen en het
volksfront 945.
De niet-officiële gedeeltelijke uitslagen
voor de Senaat luidden vannacht om 3
77Uor373hr’ demi>craten volksfront
Marlo Scelba. de Italiaanse minister van
binnenlandse zaken heeft tegenover een
correspondent van Reuter o.m. gezegd:
.De resultaten van de verkiezingen be
tekenen een overwinning van de demo
cratische geest van het Italiaanse volk
De consolidatie van de Christelijke demo
cratie komt vooral tot uiting door het feit,
dat het Italiaanse volk in de Christelijke
«democratie de macht gezien heeft, die het
communistisch* totalitarisme, vertegen
woordigd door het völksfront. de weg kan
versperren."
Hedenochtend om 7 uur maakte het Ita
liaans^ ministerie van binnenlandse «aken
de volgende officitnze «itslagen van de
Senaatsverkleslngen, het g»hele land be
treffend». bekend:'
i ,Christen-d»m»sraten L3U.I32: volks
front 1J7CJ99; gematigd» socialisten
republikeinen M2.463: nationaal blo*
329.839.
In sommige i
stemgerechtigde:
socialisten van S
in westerse zin
meer stemmen i
werd. Er zijn slechts
het volksfront de lei<
dena, Plsa en Capri.
De U n i tl, hpb blad van de Italiaanse
communistisch* party, schrijft, dat „het
volksfront grote weerklank heeft gevon
den in het gehele land” en dat het volks
front uit de verkiezingen te voorschijn is
gekomen als een grote politieke formatie,
die de weg verspert aan da reactionnalre
en conservatieve machten. Slechts één
ding heeft, naar het blad zegt, de verkie
zingen bèdorven, nl. de Chr. democratisch*
oneerlijkheid.
De promotor, prof, dr S. van
bracht in herinnering, hoo veie
gedurende de 2e helft van d«
hun talenten op verschillendr
van het sociale leven v
plooid en hoe na de 1:'.
voorbeeld van Amerika
het actief en passief ki
leend.
Daarna hebben de vrouwen in de bezet
te gebieden gedurende de tweede wereld
oorlog een belangrijk aandeel gehad in
het verzetswerk, waardoor haar positie ge
vestigd werd. Is het dan vreemd, dat de
senaat dezer universiteit in een land, dat
gedurende bijna een halve eeuw door een
vrouw werd geregeerd, het passend vond
de vrouw te eren door de hoogste onder
scheiding. waarover zij de beschikking
heeft, toe te kennerrgan een vrouw?
De senaat kent deze onderscheiding too
aan u, een volmaakt* moeder van 5 kin
deren. een benijdenswaardige grootmoe
der van 18 kleinkinderen, ’di* degpóidanks
tijd vond haar beste krachten in te zetten
voor de bé/tudering van de sociale potltie
van de vrouw, die streed voor de vrijheid
en die tegelijk een steun was voot haar
roemrijke echtgenoot.
T\E NEDERLANDSE VROUWEN hebben
•U gisteren mevrouw Eleanor Roosevélt.
die enkele dagen helaas te kort - in
ons midden vertoeft, geëerd op een wijze,
die niet plechtiger en niet inniger had
kunnen zijn. Haar viel in de Haagse
Ridderzaal het hart van democratisch
Holland eeh hulde ten deel, zo treffend
van eenvoud en warmte, dat ieder, die
er bij mocht wezen (o.a. honderden ver
tegenwoordigsters van alle mogelijke
vrouwenorganisatiea hier te lande), eep
gevoel van dankbaarheid kreeg. Na een
voortreffelijke toespraak van.mej. mr M.
A. Tellegen. présidente van het Neder
landse Vrouwen Comité, die het onwankel
bare vertrouwen in
president Roosevelt tij-
dens de oorlog en de f
di$pe erkentelijkheid
van Neerlands vrou-
wen voor d kost
bare pakketjes van „o
nen" na de oorlog i
Friese vrouwen «een ;s
allen, die in de zaal
len zijn". Dearop<~™
energiek haar lan
uit. liep langs grott
cissen het podium
en sprak met glashe.^..
van hart tot hart.
woord van blijmoedig i
toekomst, indrukwekk»
zo simpel Van
menigeen zich
3 1
a te Blzorta
ion 18 te New York i
ANDEN 1» AFRIL.
I: Ruhrort -4.11 —8.1ï; Lo-
4.14; Nijmegen, Waal. 1.H
•derrijn. en Lek. 7.78 —4.84;
2.20 07; Borgharen 41.88
lenedenmsas. 11.23 —4.14;
e sluls.4.78 —8.18.
ijnvaart
■11. GapassMrd met be»tem-
luicus uarunus. Kuip»»:
idoorn; Iruullnde. D J«-
Andrew Carnegie. Rade-
d. Linden; MuldavJ». Tia-
,a. Brulnsma; Arthur Koel-
’an Deurlen: Augustina. D»
Lentje»; Keulsche Vsart
recht. Rijthoven; Creicanó»
Mouthaan: Bertha. Van
Machiel»en; Sancta Maria, i
J. Va» Dongen: Arago, v. d.
v. d Waal: Atlas l. Schouw-
deijer: K«naalvaait 13. Le«
noren: Kanaalvaart l». La
lt Energie 3. Xan Bon. Wflk
artha. Nout. Lobith: Johan-
ert Messemdorp: Jo. Boef,
f. Seine. Vlfsilngen: Corati.
i: Ever Ready. ÏJmker HU-
Van Hasselt Haarlem: st
«jjmegen: En A^vant 2. Ver-
i. Bulning; 'Berg. Lucassen.
Trouwborst; Spera In Deo.
n: De Goede VerwachUag,
recht: 1» niet Anders, van
De Tijd zal ’t Leeren. Pols.
Iden. Van Gaaien Dordrecht
s: Piel o. Bezemer. Maarseni
n Helder.- Actief. Konlngs.
•th. Joosten Markelo: On-
Vries Schiedam: BergwIJk.
RUn Schelde 17. Cant. Ter-
Sanders Almelo: Neldicor,
«teren: Excelsior. Blokland,
nine. Nout Prinsland: Neel-
Goes: Sper». Snlider
)»o. Tempelaars: Arielle 2.
hone De Jong: Froburg. Ren
ht. Schouten; Levlna. Sakko;
her: Beatrix. ReUmers: Mar-
Made; Poltou. Biel): Cis Rhe-
:he: Ahdalussla. Bom; Csle-
Rijn Schelde 13. Durinekl
lavexmotor 2. Landlghem
iheldevoon
18 April voor 4 uur Gepas-
nming naar:
stauwer Vegter; En Avsnt.
i. De Kievit; Rabiusa. Feen-
8. Plnegaart; Kura. Nortijr.
Janssen. Pernls: Pax 0»
op Zoom: Risico. Vermeulen,
is Nova. Vort horen: Time I»
Voor den Tijd. Kornet Be-
daas. Jutfaas: Zwerver. Van
rdlngen: Contact De Ruyter.
Josef. Koreman; Florenttnus.
en: Elisabeth, v. d. Ferf. Het
er. Blom Apeldoorn: Trio,
blphol: Agathe. Van Troost.
Gebroeders Verburg Delft:
r 2. Dane Amsterdam: Cor-
Lobith: Lutin'. Vranken
Joris. Hoefnagel; Fluvlale 27.
mdrlk. Van Dodewaard; Cs-
itad Lier. Westerlink: Setif.
Babfllotte; Naptha 6. Mirte,
eenen: Catharina. Brouwer;
Ishoorn; Lucia. Hooglander;
erg.
idelsbertchten
districten heeft 99'/» der
en geatemd. De gematigd»
Saragat, die een socialisme
i voorstaan, verkregen veel
dan aanvankelijk gedacht
drie plaatsen, waar
Iding heeft, nl. Mo-
Vandaag Is een begin gemaakt
van 60.000 ton Nederlandi
•-aardappelen uit dé oude o
'7 naar de Britse en Amcrikai
tgszone's in Duitsland.
na-oorlogxe wereld heeft te vervullen.
Met grote nadruk en dit was misschien
wel het belangrijkste deel van haar red»
/rouw Roosevelt, d»t het
soort voogdij over
Niets is minder waar,
ikaanse volk wenst niets
_j vrede vrede over de
:eld. De vrede kan worden ge-
wanneer men vertrouwen
organisatie der Verenigde
evrouw Roosevelt deed een
de Nederlandse vrouwen, het
V.N. altijd te steunen. Zij*van
beloofde, alles in het werk
het Amerikaanse volk op de
hoogte te brengen
van wat er in Europa
IN HST BRANDPUNT h«
voor de Amerikanen
wel eens moeilijk,
precies te begrijpen wat er in Europa is
gebeurd; men móet toestanden met
eigen ogen hebben gezien om een juist
besef te krijgen. „Ik ben er zeker van,
dat Amerika’» vrouwen u meer dan ooit
tevoren zullen helpen, wanneer ik haar
alle» heb verteld". Overal in de wereld
•-lort men thans spreken van versterking
de landen. Elk land moet sterk zijn
teneinde zich t* kunnen verdedigen, maar
die krischt moet zo zei mevrouw Roose
velt terecht In de eerste plaats geeste
lijk en zedelijk zijn en daarom kunnen
vrpuwen in deze tij l zo ontzaglijk veel
doen voor de wereldvrede. Een van de
belangrijkste dingen, die zij doen kunnen,
is ervoor te zorgen dit de jeugd geholpen
wordt; en dit moet gezamenlijk gebeuren,
want juist zulk werk kan de volken, die
nu nog vijandig tegenover elkander staan,
nader tot elkander brengen. „Er kan geen
als de opgroeiende gei»-
.atie niet gelukkig is”.
No dezo rede, die Amerika
het hart van het Nederlandse -
dan duizend politieke manifestaties, sprak
ogs- mej. mr A. E. Ribbius Peletier. Jo Vincent
had 2bng vervolgena het bekende lied „Abldo
with me" (waarom eigenlijk niet een oud-
Nederlands lied?) en daarna verlieten
mevrouw Roosevelt met Prinses Juliana
en de Amerikaanse gezant dr Herman
Baruch langzaam, onder uitbundig hand
geklap. de feestelijke zaal. Op het Binnen
hof werden nogmaals de volksliederen
gespeeld en Den Haag wuifde.' wuifde,
wuifde zonder eind. „Moeder" Roosevelt
heeft de harten stormenderhand
nen; een betere afgezanto kan t
niet hebben. Zo iemand, dan is
---vrouw met L-.
Jertueuae (we zouden geneigd i
schrijven: koninklijke) eenvoud
schikt om de wereldvrede te i
Waarom mag zij geeft presidente
worden?
De val was een door de S.D. gevorderd
herenhuis aan de Heemraadssingel bij de
Vierambachtsstraat.
Lultenant-vlieger ir P. Jomo verteldfJ
er van onder ademloze stilte. Hij be- 1
hoorde in 1943 tot de groep Pahud de
Montagne en had meermalen met opring-
stoffen »t> apoorwégdoelen gewerkt. Er
waren echter springstoffen te kort. Hij
had er met notaris Terhorst in Utrecht
over gesproken, en deze op zijn beurt
met Pahud. D* laatste hadT daarop ver
teld. dat hij ainds korte tijd in contact
stond met een uit Engeland gedropt agent,
die aan genoeg springstoffen kon komen.
He»--was een zeker* ing. Van der Meer,
die weer spoedig naar Engeland zou terug
gaan. Van der Meer had voorgemeld, dat
de leden van de groep naar Rotterdam
zouden komen, waar hij bp de Heemraads-
«ingel een veilig pied i terre bezat, een
gesleten huis.
LNBIEDING VAnI
E WERKEN
ier maand of meer.
Kröger:
en slechts weinigen zijn,
beroemde boek nog niet
i bij name kennen. Thans
it er een fraai* zeer ver-
herdruk v»n deze geschie-
»n een man uit één stuit.1
beste jaren al» bailing in
slijt. Gebonden in Ijnnen
•i gouddruk. 444 bJx. form 1
:.M. Prijs: fl-M.
De voorzitter van het Nederlands Ver
bond van Vakverenigingen, de heer E.
Kupers, heeft hedenochtend de Benelux-
studieconferentie. georganiseerd door het
Algemeen Belgisch Vakverbond. Federa
tion nationaledes ouvriers du Luxem
bourg en het N.V.V. te Amsterdam ge
opend. De conferentie zal vier dagen
duren.
Geen opzet doch een ongeluk
Het Britse hof van onderzoek, dat zich
heeft beziggehouden met Je oorzaken van
de botsint tussen een Engel» vliegtuig en
een Russische Jager boven het vliegveld
Gatow bij Bérlijn, op S April Jl.. heeft
bekend gemaakt, dat er geen reden la om
aan te nemen, dat de botsing iets anders
ia geweest dan een ongeluk. Dit ongeluk
moet echter worden geweten aan de Rus
sische piloot, die do verkeeraregels niet I
in acht had genomen. Engeland zal Scha
devergoeding vragen.
TIET WAS geen lang» redevoering, dlo
H mevrouw Roosevelt hiqld. Zij begon
met een schuchter vrouwelijk: „moeilijk
om te zeggen wat ik zeggen wil, want
het i» zo veel, deze hulde is zo groot
Zij zei. dat haar echtgenoot en zij steeds ---
diepe belangstelling Voor ons land hadden toekomst zijn.
«?..rbu
man kon zelf» een paar Nederlandse het hart van het Nederlandse volk bracht
ïïïWv.?-:
tijd, met een Nederlands* zeeman had zong veryolgena hot bekende lied
gevoerd, waaruit gebleken was met hoo with me (waarom eigenlijk nlot een
innige banden het Nederlandse volk ver- Nederlands lied?) en daarna ver
bonden is aan zijn vorstenhuis. Prinses mevrouw Roosevelt met Prinses Ji
Juliana. wier gelaat do duidelijk» sporen en do Amerikaanse gezant dr
van de Zwitserse hoogtezon vertoont, Baruch langzaam, onder uHbt~1
moest bij het horen van do lofuitingen
over haar „lieve kindere^ die zo voor
spoedig opgroeien” vergenoegd glimlachen.
Van het persoonlijke stapte mevrouw
Roosevelt vervolgens over naar een ander,
niet minder boeiend onderwerp; de v<
houding tussen het Amerikaanse volk
Europa. Het verheugde haar zeer, dat
Amerikanen zich, medo tengevolge
hot streven van haar echtgenoot,
hadden weten to maken van hit
isolationisme en thans blijk gaven
begrip voor <o rol, die Amerika 1b
'T'OEN HET tractaai v|n Linggadjati tot
stand .was gekomen, hoorde men ze«r
veel over de mooie nieuwe vorderingen,-
welke ‘.uwen-Nederland en de Republiek
in het vooruitzicht konden warden gesteld
men weet hoe weinig daarvan is terecht
gekomen. Thans daaróver niet.
Nadat ditzelfde Linggadja'i ook over de
„Unie” had gesproken, hoorde men daar
van niets meer. Sechts in de laatste Tijd
wordt dit onderwerp meer onder aller
aandacht gebracht
Prof. Joaephua Jitta oordeelde nog zeer
kort geleden, dat de Unie natuurlijk
„eigen" Unle-organen zou hebben. Wij
dachten dat ook. Maar waarom dan zouden
wij een gevoel van argwaan niet kunnen
onderdrukken? Die „Unie-OTganen" moe
ten de samenwerking Van de deelnemend*
•tat«n verwezenlijken.
Maar dan is ook de constructie mogelijk,
dat de wederzijdse staatsorganen alleen
maqr samenwerken bü het behartigen van
gemeenschappelijke belangen, zoals dit he‘.
geval is wanneer twee gemeentebeaturen
•amenwerken tot het verwezenlijken van
een gezamenlijk belang, zonder dat dlo
gemrfen*ebe«turen een hoger lichaam ver
tegenwoordigen. bijv, een district of een
Bond van gemeenten.
Wij vreten, dat de mogelijkheid open
blijft, dat,het bes'aan van imperiale be
langen niet zal worden erkend, te beharti
gen door organen van een Unie, die boven
de deelnemende Staten ‘rgonf.
En wij worden er niet öfhxter op. wan
neer wij de jongste verklaring der regering
lezen, afgelegd tegenover de Eerste Kamer,
lo het nie*. nog altijd vrij vaag, wat .de
regering zegt? Het regeringaantwoprd
volgt hier woordeUJk:
|)E NIEUWE verhouding van Nederland
en Indonesië wordt .dus door het be
ginselprogramma van Linggadjati bepaald.
15ervan uit. dat de nieuwe ataata-
rechtelljke constructie slechts dan een le
vensvatbare duurzame verbondenheid zal
verzekeren, wanneer zij de samenwerking
ter bchartlgingder gemeenschappelijke be
langen zodanig bepaalt, dat enerzijds beldo
deelgenoten zijn vrije gelUkwaardige sta
ten. beide lid van de organisatie der Ver
enigde Naties, anderzijds hun verbonden
heid niet wortelt in een volkenrechtelijko
verhouding, doch door een eigen Unie-
statuut wordt beheerst. Deze conceptie 1
brengt mede, dat de Unie niet zal zijn
een superstaat en dat haar organen geen
«uperregering zullen vormen, doch dat do
Unie wel zal hebben een eigen competen-
tievelj. waarop Unie-organen gezag zul
len uitoefenen. Het Unle-atatuut zal met
name hebben te verzekeren de rechten van
beide deelgenoten Jegens elkander en de
nakoming hunnqr onderlinge verplichtin- i
gen. de wederz0dse uitoefening van hot
«taalsburgerschitp door Nederlandse en
Indonesische staatsburgers en de handha
ving In beide delen van de Unie van de 1
fundamentele menselijke rechten en vrij-
heden en deugdelijk bestuur en bovendien
de bereidheid tot het vei-lenen van bij
stand over en weer. Het Unie-atatuut zal
de verplichting van overleg en samen
werking der deelgenoten regalen en onder
meer aan tussen hen te sluiten overeen
komsten de rechtsbasis verlenen. D«
Unle-organen zullen op de grondslag van
pariteit worden samengesteld on wellicht
zal de beste oplossing blijken, dat de Raad
van Ministers, hoogste verantwoord«10k'
bestuursorgaan, zal bestaan uit Ministers
der deelgenoten, met Unieaangelcgenhe-
den belast, vcrantwoordelUk voor de be
sluiten van de onschendbare Konlng aan
het hoofd* der Unie en iedere Minister
verantwoordelijk aan de eigen organen der
deelgenoten op de voet hunner conatitu-
ties.
De Regering kan zich voorstellen, dat
aldus de Unie-organen aan de samenwer
king der deelgenoten ter behartiging van
de gemeenschappelijke belangen gezagheb
bende leiding geven en dat zij door middel
van de organen der deelgenoten beschik
ken over de machtsmiddelen, volke aan
deelgenoten ten dienste staan.
TEDERE Unle-mlniater slechts verant-
x woordelijk aan de eigen organen der
deelgenoten op de voet hunner' copa’itu-
tiesl Z0n dan de Unle-mlnlaters rtiftt ver
antwoordelijk aan een Unie-orgaan?
C. W.
.onbekende Amerika-
memoreerdë, boden
-An"geschenk aan namens
.al aanwezig „hadden wil- besef -
p-frok mevrouw Roosevelt dat Ameri
inge zwart-zijden mantel tevoren z.
rote bouquetten gele nar- alles heb v«
i af naar de microfoon hoort men ti
heldere stem een woord vjn de 1»
een indrukwekkend
geloot in een betere
tend en toch tegelijk
_i toon, zo moederlijk, dat
ich ontroerd voelde.
Het wa» in de avond van 9 Maart 1943,
toen vier van de zes leden van de groep
iftn het huis aanbelden. Zij werden be
sprongen door S.D.-mannen, die hen ar
resteerden. Op één na. Dat was luitenant
Josso. die wist te ontkomen, dank zij zijn
revolver. Hij wm direct tiaar zijn kamer
in Delft teruggekeerd, waar -hij nog flesjes
springstof bewaarde, die hij haastig in de
W.C. had leeggestort. Toen was hij door
een venster gesprongen de achter het huis
liggende donkere wellanden in. Van der
Meer was weer Van der Waals. T)o
anderen zijn allen gefusilleerd.
En toen luitenant J. b. Wilton uit Was
senaar voor de tafel getreden waa en hem
gevraagd werd, waar hij met Van der
WMala kennis had gemaakt, bleek dit ge
weest te zijn ter? huize van de tandarts J.
de Beer aan de Rochua*enstraat Do Boer
vertrouwde hem, omdat Radio Oranjo
Van der Waals gelegitimeerd had....
Van dér Waala gaf dit verraderswerk
toe.
In een andere verraadzaak, waarin d.
C. Dutilh het leven verloor had Van
Waals een thans daarvoor gehoorde
tuige meegelokt naar restaurant Zomi
lust in Leiden. De man liep daar In
val. werd 80 uur verhoord en kreeg zwaro
tuchthuisstraf.
Zo wm het altijd Van der Waals, die
onder vals-vrlendelijk gepraat en afge
vend op de Duitser» het vertrouwen won
en zijn slag sloeg.
De belangstelling ir
centreerde zich gist
sterk op de verklarir
Somer. die als getuij
zaak Van der Wai
Vóór een korte wijle i
van deze V-marr verget
monotone reeka van v«
ties vormen.
Schreiéder gaf wij hebben erover ge
meld een grondige uiteenzetting over
het ontstaan van het England-Spfel. Ko
lonel dr Somer luisterde hierbij nauwlet
tend toe. Hij kon er meer van weten, want
hij was in 1943 naar Engeland uitgeweken
met de wetenschap, dat er In het bezette
Nederland een verrader rondliep; die Van
der Waals heette, talrijke schuilnamen be
zat en wijd en zijd slachtoffers maakte.
Indien wij juist zijn Ingelicht, ia kolonel
dr Somer kort na zijn aankomst tot chef
van de Inlichtingendienst van de Neder
landse Regering te-Londen benoemd Zelf
had hij een dienst ingericht, die. naar hij
ter zitting verklaarde.-voorzag in het uit
zenden van sabotage-agenten naar bezet
Nederland. Geen enkele van hen is. zo
verklaarde dr Somer. slachtoffer gewor
den van het door de Duitsers opgezette
England-Spiel. De ..gedropte" agenten, al
dus dr Somer. die (n handen van Schreie-
der cx zijn gevallen, waren afkomstig
van andere, soortgélijke diensten van de
Nederlandse Regering, die te Londen wa
ren gevestigd. Kolonel dr Somer verklaar
de nog zijn bevindingen over het een en
ander aan deze diensten te hebben gerap-*
porteerd-
Verder liet dr Somer zich niet uit. doch
de verdediger, mr Van der Starp wilde
meer, welen. De president evenwél merkte
op. dat alle verklaringen van de gctulge-
deskundlge in dit verband Van der Waala
hiet zouden kunnen ontlasten.
Onmiddellijk daarna ontspon zich éen
debat over de techniek van hét uitzenden
van agenten naar bezet gebied, die van.
identificatic-formules waren voorzien.
Deze konden, volgens dr Somer. wat zijn
eigen dienst betreft, door de Duitsers niet
worden uiteéngerafeld. hetgeen Schrele-
der betwistte. De Duitse politiechef ging
zelfs zover, met te beweren, dat de Duit
sers het ^.handschrift" van de met een
radio-zendtoestel gedropte a marconisten
konden vaststellen.
Onder „handschrift" dient men hier to
verstaan: de persoonlijke wijze van seinen,
snel of langzaam, geoefendheid of onge
oefendheid.
De verdediger mqrkte hierbij op, dat
zulks onmogeljjk was. tenzij op enigerlei
wijze medewerking werd verleend.
Met dat al kon men zich geen duidelijk
beeld vormen van deze „Spielerei".
Het Is mogelllk. dat gedurende de
handeling van de zaak meer licht
deze aangelegenheid zal schijnen
aannemelijke verklaring voor de
genneming van 60 „gedropte” agent
worden gegeven.
T Brakel.
vele vrouwen
do 19» eeuw
rachillende gebieden
i verder hebben ont-
1st* wereldoorlog op dit 1
ika aan de vrouwen dat
kiesrecht werd ver-
v .- We»rv«nyachting. meegedeeld door het
X-N.M.I in De Rijt, geldig van Dinsdag
avond tot Woensdagavond;
Vanavond en vannacht weer plaatselljk on-
■*4«r Morgen in de loon van de dag gelejdf-
lijk van het Noordoosten doordringen van
*en koeie^ luchtstroom met vr|j veel bt-
’roiking maar met slechts hier en daar enige
Echte regen. Matige wind tussen Noord en
©oat
Ki «*9ru
Franklin en Eleanor Roosevelt zijn twee
namen, die voor eeuwig verbondèn zijn.
Zij zullen in de geschiedenis verbonden
blijven, zoals zij verbonden waren gedu
rende het leven. En wanneer wij uzelf op
uur eren, is het alleen maar natuurlijk.
wij tegelijkertijd een piëteitvolle en
dankbare gedachte wijden aan de nage
dachtenis van de grote en goede man. die
uw echtgenoot was, aldus besloot prof.
Van Brakel zijn rede.
ïn haar dankwoord herinnerde mevr.
Roosevelt aan de speciale band met Ne
derland. Aan de Roosevglt-kant van onze
families, ofschoon wij slechts neven in de
vijfde graad zijn, stammen wij beiden
af van de oorspronkelijke Claas Martinson
van Rooseveldt, die in New York landde.
Zijn afstammelingen kan men thans vin
den in vele verschillende gebieden in de
Ver. Staten. De Roosevelts hebben hun
aandeel gehad in het bouwen van een
nieuwe wereld over de Atlantiiché Ocertn
en op die wijze hebben zij nauwere ban
den gebracht tussen de zogenaamde
Nieuwe Wereld en de Oude Wereld der
Nederlanden.
Tijdens de laatste oorlog werd die band
verstevigd door de bezoeken, die uw ko
ninklijke familie ons bij tal van gebeurte
nissen bracht Prinses Juliana vroeg mij
lang voordat haar terugkeer mogelijk
scheen, haar in contact te brengen met
de beste doktoren op het gebied van tu
berculose. opdat zij kon leren wat gedaan
moest worden, sedert zij wist, dat de ziekte
in het bijzonder de kinderen zou treffen.
Heden hebben het volk van de Oude
Wereld en het volk van de Nieuwe in de
Ver. Staten met een gezamenlijk pro
bleem te maken van herstel na de ver
woesting «van een lange oorlog. Mevr.
relt wees voorts op de betekenis van
plan-Marshall en bepleitte intensiever
turele uitwisseling tussen Europa en
WIJ NEDERLANDERS, sparen, dat
ÓS hentin.pomp.n .lobberen mei el -Ie
fesass
Z-»ctle wordt'ondennijnd door de bonder-
onï luid nl«t-onaantrekkelijk maken.
Als een auto hiér rijdt, heen nij benzine
nodig. Weet u een systeem, om het niet
bona fide weghalen van onze met kost
bare deviezen betaalde benzine tegen te
gjan en de Belgisch».touristen toch niet
"’.Ja^lk^eb een systeem, Dat werkt zo:
een automobilist, die hierheen komt, weet
bU beaadering wel. hoeveel kilometer hü
wil afleggen, dus hoeveel benzine hij
nodig heeft. Hij vraagt bij de Nationale
Bank in België een uitvoervergunning aan
voor een bedrag aan francs dat WJ voor
deze hoeveelheid benzine nodig heeft. Als
hij de grens passeert, geeft hij dat bedrag
en de uitvoervergunning af bij het Neder
landse douanekantoor, en daarvoor krijgt
hij een corresponderend aantal benzine-
bon» in coupon» van 10 of 25 liter. Al»
hij in ons land tankt, betaalt hij de
pomphouder met ^ieze bonnen, die de
bonnen na inlevemg bij de aangewezen
1 instantie in Nederlandse guldens krijgt
i" V Wannéér onze bezoeker het land vérlaat.
en hij heeft niet alle bons gebruikt, levert
hij de rest in bij het Nederlands douane
kantoor. en daar krijfct hij dan de nodige
francs voor terug. Dat kan aan elk Neder
lands douanekantoor geschieden. Hij kan
ook zijn bénzinebonnen bewaren voor een
volgende trip‘naar qns land.
Dan krijgen wij voor de benzine In
elk geval deviezen terug, on niet, jsóala
nu des Zondag» gebeurt, gulden», die
dikwijl» regelrecht van de zwarte markt
af komen."
„Hm", zei Kijker. „Het ziet er op papier
mooi uit. Maarkost het weer niet ont
zettend veel pgpier en paperaaserij? Zo
Keel langzamerhand komen wij er een
beetje uit en daar beginnen wij weer met
allerlei bonnetjes. De pomphouders moe
ten nu weer hun centen op bonnetjes
krijgen. Dat zullen ze ook wel niet
mooi vinden. En aah de grenskanto:
geeft het weer papieren rompslomp."
„Die pomphouders hebben waarschijn
lijk wel vaker op allerlei papiertjes
benzine moeten leveren. En beter dat de
pomphouders langs de wegen, waar
de Belgen komen, en de douanen aan de
grén» wat moeite hebben, dan dat wij
•lle-maal terug moeten naar de ben-
...lebonnetjcs en de toewijzing en die
hele papierwinkel, want dat is nog veel
•rger. En daar gaan wij heen, mijnheer
de Kijker, al» er geen hand boven de
Belgische autojanks wordt gehouden. Ik
heb van benzinestations gehoord, die
Zondag meer benzine aan Belgische wa
gens hebben verkocht, dan ander» in
rn week.”
„Dat zal een bijzonder geval zijn ge
weest. Misschiep stond die pomp dicht
bij het Stadion
L ..Toegegeven, Kijker. Maar denk nu «ve/1
om het effect van dit benzinelek op de
Zirfnigheidsactie. U kent de Nederlanders
toch ook wel zo. dat ze er feestelijk voor
i zullen bedanken de benzine te sparen om
ze in België en hier volop, ook op Zondag,
te laten verrijden. Du» zet dit maar eens
In uw kolom, mijnheer de Kijker, namen»
een nijdige automobilist."
Kijker heeft het zuchtend gedaan. Want
wanneer Jemahd hekel heeft aan bonne
tje» en formulieren il hij het. Maar het
1» waar: de Z-actie wordt een S(of)-actie,
^1» dit élement wordt verwaarloosd.
KIJKER
ind o
vei
:rklni
me
kor
