rv-'
10&&
Een oud handwerk verdwijnt
Het weerbericht van het KNMI. jubileert
Op wacht in winterjas en
met oorkleppen!
PRIJSBESCHIKKING
BEHANGSELPAPIER
Diamanten huwelijksfeest
in den huize Licht
VOORJAARSPADDENSTOELEN
MANDENMAKERIJEN IN GEVAAR
"V
Misverstanden met fataal gevolg
andries boekhout
BEHANGSELBEURS
Zeugestraat 86
AT ^7
AAR.
ANNEER
GOUDSE SPETTERS
GLASINDUSTRIE
Ingezonden Stukken
Het GEDICHT
van de week
Vereniging, die goed
werk doet
I
EERSTE BLAD <- PAGINA
ZATERDAG 8 ME! 1944.
Hat laar IMS kenmerkt rich door de
vel* jubilea. 1MB Toch brengt ons het 50-
jerlf regering»jubileum ven H M de Ko
ningin; het 900-Jerig beataan ven de Staat
dhr Nederlanden; het eeuwfeest van de
Grondwet ven 1848 en nog veel meer Ju
bilea. waaronder het eeuwfeest van het
weerbericht, dat dagelijks wordt uitgege
ven door het Koninklijk Nederlands Me
teorologisch Instituut in De Bilt.
Wij durven gerust te beweren, dat het
^Weerbericht een der meeat gelezen be-
richten ln de krant ts, terwijl ook vrijwel
Iedere radlobezitter bijna steeds met aan
dacht luistert, velen reeds des morgens
om kwart voor zes of kwart voor zeven,
naar wat De Bilt heefr mede te delen over
da tt verwachten weersgesteldheid. Me
nigeen zal al naar wat De Bilt zegt zijn
jas aantrekken of thulalaten, want vooral
da laatste tijd heeft De Bilt het vertrou
wen weten te winnen van de grote massa,
door de vrij grote nauwkeurigheid, welke
de weerberichten kenmerkt.
Op 1 December 1848 nu begon de Utrecht-
aa hoogleraar Christophorus Henricus Di-
daricus Buys Ballot, sinds 1847 hoogleraar
ln de wiskunde, later in de natuurkunde
aan Utrechts Universiteit elke dag de
temperatuur te noteren, welke een in de
buitenlucht hangende thermometer aangaf,
hetzelfde geschiedde met wat een barome-
- ter liet zien. terwijl ook de milimeters ge
vallen regen werden geregistreerd. Daar
naast werd nauwlettend de wolkenvor
ming gade geslagen. Aan de hand van de
verkregen gegevens werd dan door hem en
sijn studiegenoot Krecke aan een kleine
kring van belangstellenden verteld, hoe
h*t weer zou worden, of regen, dan wel
Maneschijn, felle kou of verzengende hit
te die dag hun deel zou zijn
Deze Buys Ballot ls vooral bekend door
da naar hem genoemde wet. welke hij ln
1887 publiceerde, volgens welke voor ern
waarnemer, die de hoogste barometerstand
4e rug toekeert, de wind op het Noorde
lijk halfrond van links (achter), op het
Zuidelijk halfrond van rechts (achter) komt.
Hat belang van deze wet toont het fc.lt
aan. dat ze nog steeds de practlsche grond
vórmt voor de weervoorspelling. Voorts
was hij de eerste, die in 1854 begon met
bet publiceren van kaarten, welke ge
lijktijdige woontoestanden aangaven, ter
wijl hij tevens de eerste was, die in 1888
lijnen van gelijke afwijking en gelijke am
plitude van de temperatuur op de gehple
aarde takende. Sterk heeft hij na de ont
dekking van zijn wet geijverd voor het
tot stand komen van een net van stations,
die hun waarnemingen telegrafisch uitwis
selden. waarna de zo verkregen gegevens
werden gebruikt voor het voorspellen
van het weer. vooral ook van stormen.
Zoals gezegd begon men dus 1 December
1848 in ons land langs wetenschappelijke
weg het weer te voorspellen.
In 1854 werd met steun van de rege
ring te Utrecht het Koninklijk Nederlands
Meteorologisch Instituut opgericht, dat in
1881 te Amsterdam en in 1888 te Rotterdam
waar alle berichten binnenkomen.
de telexkamer.
filialen kreeg en in 1897 naar De Bilt werd
verplaatst.
Men zal moeten toegeven, dat de mees
ten onzer, zowel des zomers als in de
wintertijd, dc vraag stelden ..Wat zegt De
Bilt?", daar het antwoord ons allerlei op
handen zijnde gebeurtenissên kan voor
spellen, die zo nauw ons dagelijks leven
raken.
Sinds Buys Ballot begon met zijn waar
nemingen te doen is er heel wat veran
derd. "Het Instituut is uitgegroeid tot een
groot Instrumentarium; waar ook op ander
gebied, o.a. dat der seismologie (aardbe-
vingsleer) waarnemingen worden gedagn.
En in alle lagen van ons volk is men De
Bilt dankbaar voor de wcerverwachtingen.
die elke dag weer worden gepubliceerd De
scheepvaart Is er door gediend, niet het
minst door de stormwaarschuwmgsdienst.
de luchtvaart profiteert etvan, de land
bouwer of fruitteler kan er zijn voordeel
mee doen en ook de gowone mens heeft
er profijt van. Het zou ons te ver voeren
hier uitvoeriger tc schrijven over wat De
Bilt presteert. Wij geven liever enige fo
to's en hetgeen *mcn erop ziet en dar wat
men erover leest, geeft een indruk van het
belangrijke werk In ons BtRs Instituut.
Foto 1 geeft een overzicht van de ..weer
kamer". Aan lange tafels gezeten tekenen
de weerkundigen (meteorologen) dc per
telex uit alle delèn vap de wereld binnen
gekomen berichten aan op weerkaarten,
waardoor zij tenslotte een overzicht krij
gen van alle omstandigheden, welke het
weer bepalen. Foto 2 toont een ballon,
zoals er elke dag tegen Het einde van dó
middag een te Dc Bilt wordt opgelaten.
Deze ballon stijgt tot ruim 10 km hoogte
en voert tal van instrumenten mee. die op
verschillende hoogten allerjel metingen
verrichten. Wanneer de ballon op grote
hoogte U gekomert; ploft ze uit elkaar en
de instrumenten dalen per parachute naar
de aarde. Hij. die de instrumenten vindt
en ze aan het Instituut doet terugkomen,
krijgt een beloning van 5, daar ze dan
weer volgende keren kunnen worden ge
bruikt en nieuwe vrij koatbaar zijn. De
derde foto geeft een overzicht van dc te
lex-kamer. waar per etmaal 25 000 code-
telegrammen uit alle delen van de wereld
binnenkomen, die dc weersomstandighe
den mededelen.
Men ziet Het KNM I. is een nJltige in
stelling. die wfcardevol werk verricht voor
vele categorieën van Nederlanders *en
buitenlanders, want natuurlijk geeft het
Instituut zijn eken waarnemingen oolr
naar dén vreem<% door
De weerkaart wordt opgemaakt.
DE MERKWAARDIGE MORIELJES
TT^IE in deze weken van rijkdom, weelde, overdaad bijna, niet ge
noten heeft van de bloesempracht In tutn en park. langs weg en
straat, van de stralende schoonheid van Japanse prunuj. vsn pirus-
soorten, ribes, spirea, van appel-, pere-, kerscbloqsem. of ook van
de rijkversierde wilgen, berken en esdoorns, heeft een heerlijk stuk
lentegeluk gemist. Na da koude van de eerste tien dagen, was het als
een versnelde film, dié we beleefden, een ultbrutsen en dringen van het
prilste en teerste groen, het blankste wit, een gamma van geel. bruin,
rose en rood.
En al ik u temidden van al die bloei ga wijzen, op paddenstoelen,
moet tk daarvoor bijna vergeving vragen. Immer» wat predikt ln het
algemeen de vergankelijkheid van de herfst, dan deze kinderen der
duisternis, die het daglicht co niet schuwen, dan toch niet behoeven!
.Toch was het mij dezer dagen een grote vreugde, in een van onze
stralende stadsparken een rijke oogst te vinden van de roorleijea,
deze merkwaardige lentezwammen. Bij tientallen stonden ze onder
oude populieren, waarvan het loof nog,gelig was. nog niet volkomen
groen. Hier en daar hadden de vruchtlichamen een laag van het over-
jaarse dorre blad moeten opheffen. Sommige waren bij deze pogingen
omgebogen Maar de meeste stonden fier boven de.aarde tussen de
struiken en konden zo hun taak vervullen, n.l. de sporen aan de winden
prijEgeven en zo voor het nageslacht zorgen.
De steel is licht crème-kleurig, dof en daarop staat een sjtftse vinger
hoed. die wafelachtig gegroefd Js. mei grillige hoiten. Het IJ dus de
kapjesmorioljc. Morchella rimosipca. niet de Morchella esculenta.
waarvan dc hoed veel groter, eivormig en niet zo spits is. Het kapje is
mooi zwartbruin en steekt goed af tegen het vyft van de steel. Sommige
staan op een regelmatig zuilvormige steel, maar bij vele is die aan de
onderkant wanstaltig verdikt, soms vuistgroot en het geheel bereikt
een hoogte van tien tot twintig centimeter. Als we er eén plukken,
blijkt het geheel hol te zijn, ook de kap,
zeer broos, droog-kraakbenig.
Wat we daar boven de grond zien, is hêt
vruchtUchaam. en heeft tot taak de sporcA
te verspreiden, die microscopisch kleine
stofjes, die. op gunstige plaats terecht ge
komen, het aanschijn kunnen geven aan
nieuwe planten. Verwijderen we de
vruchtlichamen, d;#n blijft het voornaam
ste deel van de plant in de bodem zitten,
een wirwar van zWamdruden. het myce
lium. dat het volgende jaar mogelijk weef
steeltjes en kapjes naar boven zendt.
Deze sporen worden bU zeer veel zwam
men gevormd aan de onderzijde van de
hoed. aan gordijnvormig neerhangende
plaatjes, of ln loodrecht staande buisjes,
of aan stekels £n so hebben we al dade
lijk de verdeling in plaatjes-, buisjes- en
stekeizwammen. Bij ai deze drie Rroepen
ontstaan de sporen aan kleine steeltjes
aan de buitenzijde. Zijn ze rijp, dan vallen
ze af en de duizenden ncersneeuwende
sporen kunnen als een langzaam dalend
wolkje in een felle lichtbundel in een don
kere kamer mooi zichtbaar worden ge
maakt Nog gemakkelijker is hef de 'hoed
van zulk een paddenstoel van de steel et
te snijden en een nacht op een donkc/r pa
pier te leggen Dan blijkt een mooi sporen-
figuur op het papier te zijn gevormd
Bij onze moriclje gaat het echtér an
ders.
De sporenvorming
Daartoe moet ik u eerst wijzen op de
bekerzwammon. die al dan nier gesteeld
een napje of beker vormen. Aan d# boven
zijde vormen zich de sporen In lange zak
jes. asci genaamd, en uit al die opstaande
houders worden de sporen (elke gscus be
vat cr 8) als uit een micro-kanon wegge
schoten. Bij griltere exemplaren is een sal
vo van duizenden hoorbaar te piaken al»"
een zacht gesuis, terwijl het resültaat van
Zulk een kanonnade, een witte sporen-
wolk. te zien is.
Nu behoort onze morielje tot de hoogste
vorm van deze asco-zwammen of asco-
myceten. Want in die wafelachtige hoed
zien we de holten als een matsa bekertjes,
waaruit ook de sporen worden weggescho
ten in ontzaglijke hoeveelheden. Dit grote
aantal wijst op de geringe kam» van slagen.
Kwam elke spore tot zijn bestemming, dan
zou in weinig Jaren de gehele aarde over
dekt zijn met morieljes. Het is er mee ais
met de millioenen eieren van de kabel
jauw en de 50 van het stekelbaarsje. Bij
die ene loterU is de kans op een prijs ge
middeld twee op 1 millloen. bij de andere
twee op 50.
Een smakelijk gerecht
Maar ik sprak u van een oogat Zeker, ik
heb een goed deel geplukt en mijn vrouw
heeft ze bereid. Morieljes zijn n 1. zeer
goed eetbaar cn vergissing met een ver
dachte of vergiftige dubbelganger is uit
gesloten. In Italië worden ze veel ln de
zon gedroogd en ik herinner me nog ln
mijn jeugd ze gezien te hebben in een win
kel te Breda Ook wordea ze na gedroogd
te zijn wel gemalen om al* kruid in sau-
aen en soepen te dienen.
Rauw bevatten ze echter een vergif, het
zogenaamde Hcivélla-zuur zo genoemd
naar een verwante, die we ook in ons land
niet zelden vinden, de Helvella-soorten. de
(witte en zwarte) kluifjes/wammen Die
dragen op een grillig overlangs gegroefde
steel een paar oorvormife gegolfde lap
jes Door koken verdwijnt alt vergif.
Maar nu geheel afgezien van de gastro
nomische genoegens, die ze de kenners
verschaffeö, het Is vooral de merkwaar
dige levenswijze van deze zwam. die hem
zo aantrekkelijk maakt. En als ik u dan
nog zeg. dat ze buiten de duinen en Lim
burg op veeft plaatsep In on* land vrij
zeldzaam zijn. zeker verre van alledatgt.
dan begrijpt u. dat ik met mijn vondst
blij was.
En nu u Weet. dat we ook hier te doen
hebben met een overdadige rijke bloei. «1
valt het de meesten niet zo op als bij da
bloesemtakken, waaronder de ^norieljes
stonden en die ook Jot jaak hebben voor
het nageslacht te zorgen, kan ik gerust
mijn excuses intrekken
Ook zij hebben een slem In de sympho
nic van de lente. „Als de ziele luistert".
W.L.
Het oplaten van de radio-sonde.
Boter, en kaasproductie
in 1947
.Blijkens het dezer dagen verschenen
Jaarverslag over 1947 van de Bond van
Coöperatieve Zulvelverkoopverenlgingen
(BC2 V.) ln Den Haag bedroeg einde 1947
.het aantal bij de coöperatieve zuivelver-
koopvereniglng aangesloten fabrieken 266
Van het totale aantal coöperatieve zuivcl-
fabrieken in on* land is thans 84* deel
genoot van een coöperatieve zulvelvcr-
koopvcrenigjng (in 1939 57*-'a). De totale
omzet van de zulveiverkoopverenigingen
was in het afgelopen jaar 15 8 millloen kg
boter. 22J millloen kg kaas en 28 mil
lloen kg melkpoeder, tezamen ter waarde
van ruim 76 millloen.
In de totale productie van fabricksboter
in 1M7 van 52.4 millloen kg. hadden de
deelgenoten van de coöperatieve zulvei
verkoopverenigingen een aandeel van
53.4'V De botcruitvoer wa* nog slecht*
van geringe betekenis (552 ton). Vooral ln
verband met de schaarse vetvoorxiening
over de gehele wereld moet het mogelijk
geacht worden een groot deel van de Ne
derlandse boterproductie op kostpriisbasis
uit te voeren, ln het bijzonder zal aan
dacht geschonken moeten worden aan de
export naar België. Frankrijk. Zwitser
land. Italië en West-Duitsland In het bin
nenland werd ongeveer eenzelfde hoeveel
heid boter verbruikt al» in 1939 toen de
bevolking 850 000 zielen kleiner was.
Van de totale kaasproductie, groot «4 4
mUlioen kg. kwam 34.2*'» voor rekening
van de bij de coöperatieve zulveiverkoop
verenigingen aangesloten fabrieken (vóór
de oorlog 20*/»). Het binnenlandse kaas-
verbruik was In 1M7 per hoofd van de be
volking 5 2 kg tegen 7.8 kg ln 1939 De
export bedroeg ln totaal 14.887 ton (1939:
51.952 ton) Over het algemeen bleek het
mogelijk een prijs te bedingen, die op
grond van de kostprijs gemaakt moest
worden. Ofachoon de kwaliteit van de
Decnso kaa» nog niet met de Nederlandse
op édn lijn kan worden gesteld, zal de
concurrentie van Denemar en. waar de
kaasproductie aanzienlijk is uitgebreid,
■iet onderschat moeten worden
Het aandeel van de export van zuivel
producten in de totale waarde van de
Nederlandse uitvoer in 1M7 wa» 4Ó*'«
(J939 11.90*.)
Het bestuur van de B.C.Z.V heeft het
vraagstuk van een nauwere samenwer
king tussen de zuivalverkoopvercnlgingen
bi studie genomen. Van verschillende mo
gelijkheden hiertoe werd reedt gebruik
gemaakt. Da mogelijkheden van concen
tratie van in eikaars gebied en-of Ire ei
kaars nabijheid werkende zulveiverkoop
verenigingen zullgn nader worden onder-
aocht.
ren, dat bedrijven, waarin een werk
methode irordt toegepast, die in onze ge
stroomlijnde tijd btfna primitief fe noemen
it, zich niettegenstaande gewijzigde tijds
omstandigheden weten te handhaven. De
hoepelmaker, kuiper, mandenmaker *en
sommige klompenmaker* uierken noc op
dezelfde wijze als hun vaders, grootvaders
cn misschien ook overgrootvaders het
deden.
Toch is er momenteel een tendenz
merkbaar die voor sommige van deze
bedropen funest dreigt te worden. Dit ligt
echter niet aan de vertfuderde productie
methode. maar aan verschillende andere
omstandigheden. In de mandenmakerij is
hef heel droevig gesteld. De fabrikanten
kunnen hun producten met meer kttUf en
het ziet er tiaar uit. dat dit bedrgf geheel
zal moeten verdwijnen.
Rottend fruit
In de herfat van het vorige jaar lagen
in de Betuwe tienduizenden kilo's ap
pals opgeslagen in dc boomgaarden. Door
gebrek aan kisten kon dit kostbare fruit
niet worden vervoerd. In de pers versche
nen alarmerende artikelen; duizenden
kilo* van h$t beste fruit van Neerland*
bodem werden met verrotting bedreigd -
In dezelfde periode zalen de manden
makers in ons land te popelen om hun
Tn aan toespraak op
van da Mouvement
te Toulmwe heeft
op het na-
Republl-
Maurlee
partij.
pvupte Francais van Generaal De Cautie,
doch alleen ter ondersteuning van de huidige
coalitieregering van Robert Schaman
Met alle aandacht.
artikelen kwijt te raken Zdu de mand ln
dit urgente geval de ki*t niet kannen ver
vangen? Vroeger werd immer» ook al het
harde fhilt in manden vervoerdr
De vlieger ging niet op Alle manden-
makera ln ons land, dia langa de Lek in
Zuid-Holland, aan de oever» van bat
IJaaeltneer t« Harderwijk. Elburg en Nij-
kerk. die in Ovsrijaael rondom Zwolle.
Wezep en Wijhe. ln Friesland, in Brabant
rondom Ammerzode en Vlijmen en hier
en daar verapreid rondom de Bieaboach,
bleven met hun materialen zitten.
Vroeger
Deze gebeurtdtrus la tekenend voor de
aituatle ln Je mandenmakerijen De
man^ als verpakkingsmateriaal heeft defi
nitief afgedaan cn dg bedrijven moeten
èèn voer één sluiten.
Na de oorlog werd al een gevoelige klap
geïncasseerd, toen de export niet werd
hervat. Want voor de oorlog ging 80*'. van
de vervaardigde manden naar het buiten
land. Engeland was destijds een goede af
nemer van „bushels" voor fruit en van
gistmanden Duitsland nam duizenden-
manden af. Frankrijk was een goede klant
Duizenden manden gingen naar IJmulden.
vanwaar ze verpakt met vis over hpel dc
wereld uitzwermden. Ze belandden zelfs
in dc Balkanlanden. Overal had dc Hol
landse mand een goede naam.
En nu
T"\ie tijd ia voorbij' Ook al in verband met
deviezenmoeilijkheden staat de export
vrijwel geheel stil; alleen Engeland toont
nog interesse Met dit land is een contract
afgesloten, maar hoge Invoerrechten be
lemmeren de transactie*
Ook de afzetmogelijkheden in het bin
nenland worden steeds geringer Ander
verpakkingsmateriaal concurreert met
succes tegen de mand. Hout. ijzer en alu
minium worden gebruikt voor de vervaar
diging van emballage De via wordt ver
zonden in houten kisten, en de liratste
tiid zelfs in nluminlum dozen Slechts
hier en daar worden nog enkele visman
den gebruikt Ook voor de frultverzending
prefereert men kisten De chemische fa
brieken. die vroeger duizenden tenen kor
ven bestelden voor de verzending van
grote flemen, maken nu gebruik van ijze
ren draadkorven. De boeren in de bouw-
streken gebruiken iizeren manden bij het
aardappelrooièn inplaats van tenen de
Engelse dames gaan winkelen met bood-
schappen'asaen inplaats van de traditio
nele* baskets. de gistfabrickqp verzenden
hun artikelbn in kartonnen dozen, de
tuinders bloemen en planten In kisten.
Op alle terreinen wordt de mand kansloos
verdrongen.
In de werkplaats
Het gevolg dat de ondernemers^t'-eda
meer arbe ders moeten ontdaan dor
pen. di» zich geheel op dit oude handwerk
toelegden bv Ameidc langs de Lek. en
plaatsjes In Brabant, moeten bet roer
radicaal omgooien. In de werkplaatsen
ztjn nog maar sporadisch jongelui te vin
den en leerjongens helemaal niet meer
De mandenbreiers, die thana nog resten,
zijn bijna allen de veertig jaar al gepas
seerd Het zijn echte vaklui van de ou le
garde Op deze leeftijd kunnen zij in een
ander bedrijf niet meer tieren. Velen van
hen breien ai manden van hun negepde
of tiende Jaar af Zullen ook zij nog
gedwongen worden hun rappe vingers
voor ander werk te gebruiken* Het ia
niet te hopen' Voor de Jeug I gaat het ge
makkelijker; zij geeft er de brui aan en
neemt spade of klinkhamer ter hand In
Frleafand wordt nog vakonderwijs gegeven
voor mandenvtechter. te Noordwo'de.
maar hier legt men zich meer toe op het
maken van rieten stoelen en ander l»ixe
mandenwerk De transportmsnd echter
heeft afgedaan.
Geen manden
Ammarxoda. een Brabants manden-
makarscentrum. woonden vóór dt
ocelog ca 300 mandenmaker* en nu zijn er
geen vtjfTlg meer te vinden. En zó gaat
het overal. De werkplaatsen zijn schaar*
bevolkt. Gingen bestellingen vroeger bij
duizenden stuk* gelijk, than* is men b?U
als er Honderd exemplaren beste'd wor
den. Gevarieerde zendingen. Joch alles ia
kleine quanta, verlaten nog de fabriek.
Dc meeste bedrijven willen geen man
den meer als verpakkingsmateriaal ge
bruiken. omdat kisten doelmatiger zijn,
automatisch gevuld en geslóten kunnen
worden gemakkclukcr te vè/laden en hy
giënischer zijn. Wat de prils betreft kan
de mand wel tegen Je kist concurreren,
maar ook deze omstandigheden spreken
een woordje mee -Bovendien hïbben de
exporteurs liever met kistim te doen.
Intussen zien de mandenmakers hun
bedrijven Een onder gaan/ Het materiaal
(teen), dat volop voorradig is. wordt waar
de loos. omdat het voor aódere doeleinden
vrijwel ongeschikt ia. Dair niemand meer
het maadenbreien leert, kal er binnen af
zienbare tijd geen vakmafn meer te vinden
zijn en alleen daarom ai moeten de m^n-
denmakerijen op dc duur ten onder gaan.
Ongescfiikt
\/olgens de laatste be/richten acht de re-
gering de mand ais verpakkingsmate
riaal ongeschikt voor pp meeste artikelen.
Alleen voor zacht fruit zou de mand mis
schien enige voordelen bezitten boven de
kist. Verleden jaar werden onder garan
tie van Je regering'duizenden peenmand-
jes aan gemankt De oogst van winterpeen
mislukte echter en oniangk heeft de rege
ring de manden eindelijk afgenomen voor
de verzending van spruiten naar Duits
land Ook ditmaal hebben de manden
makers (in de hoop dat zij afgenomen zul
len worden) tienduizenden peenmandjea
gebreid De regering heeft echter gren
drfinitieve toezegging gedaan. De manden
makers namen" echter dit risico om hun
arbeiders aan het werk te kunnen houden
en het materiaal te verwefken.
deviezen
ÓNS ESPERANTOHOEKJE
Vorige maand vertoefde in Den Haag
dr I Lapenna, president van de Joego
slavische Eaperanto-Federatie. die optrad
in het proces tussen Groot-Brlttannlë en
Albanië naar aanleiding van de inciden
ten welke onlangs in het Kanaal van
Korfoe zijn voorgekomen. Uit een vraag
gesprek. dat de heer Lapenna zo vrien
delijk was toe te staan cn dat .in het Es
peranto gevoerd werd. citeren wij het vól
gende
Mr Lapenna. U is hier in verband
met het bekende proces tussen Groot-
Brittannlc en Albanië, nietwaar*
Inderdaad, ik had de eer ln dit be
langrijke proceS op te treden als advo
caat-raadsheer van de Volka-Republiek
Albanië.
Welke taal of talen gebruikte men
ln het proces'
De officiële falen voor hef Interna
tionale Gerechtshof in Den Haag aijn de
Franse en de Engelse. Partijen kunnen
overeenkomen, dat het proces in alechts
één dezer belde taieA gevoerd wordt, doch
ln dit proces was dat piet het geval.
Daarom werden beide talen, als gelijk
waardig. gebruikt.
Ontstonden er misverstanden?
Zeer vele! Ondanks het feit. dat de
officiële tolken, die ongetwijfeld beide ta
len Uitstekend kennen, tevoren d^toksten
der redevoeringen hadden ontvangen,
maakten zij zeer dikwijls fouten Toen wij
dat constateerden, moesten wij er onze
Engelse tegenpartij al dadelijk bij het be
gin op Bttent maken, dat de Engelse ver
taling niet volledig overeenstemde met het
Franse origineel. Persoonlijk werd ik cr
nogmaals van overtuigd, dat slechts de
neutrale, internationale taal de ware op
lossing biedt van de talen-chaos in inter
nationale betrekkingen, en dat slechts zij
absoluut gelijkheid biedt aan beide par
tijen.
Het lijkt ons overbodig op het boven
staande commentaar tc bieden Het ls een
stukje hedendaagse praktijk, dat aan dul-
Het toverwoord
industrie bepleit de belangen van deze
tak van bedrijf bij de regering, maar boekt
weinig succes omdat de regering een #b-
soluut afwijzende houding aanneemt.
Hout en ijzer worden geïmporteerd om
emballage te vervaardigen.. Kostbare de
viezen gaan hiermee verloren; naar achat-
*ing van de Ondcrvakgreep is In de maan
den Januari tot en met Augustus hel vo
rige Jaar minsten» 20.000 kub. meter hout
te veel verwerkt, een deviczenverkwisUng
van bijna 2' miliioen.' Inschakeling van
de mand had dit bedrag kunnen uitspatent
Dc regering schijnt dit echter nogal non
chalant op te nemen. Toch Is het een
feit. dat de aandacht verdient. De mand
Ls een zuiver binnenlands product. Jat de
viezen kan sparen en zelfs kweken. Als de
mandenmakerijen verdwijnen. worden
tevens uitgestrekte grienden waardeloos
een grote kapitaalsvernietiging; werk
nemers worden brodeloos en werkgevers
komen voor grote problemen te afwin.
De overheid blijft tot nu toe doof voor
alle argumenten Er wordt nog een schrif
telijk duel gevoerd tussen Ondefvakgroep
en directeur generaal van de Voedselvoor
ziening Hoopvollf aspecten zijn er echter
nog niet te bespeuren Welk lof wacht
de mandenmaker!)? Als de omstandigheden
niet veranderen, gaat dit ambacht, een der
mooiste -oude handwerken in ons lanJ.
voorgoed ten onder
En dit zou om verschillende redenen zeer
betreurenswaardig zijn!
Mandenmakers aan de arbeid.
delijkheid niets te wenser\ overlaat. En het
is slechts één enkel voorbeeld uit vel»
overeenkomstige gevallen. Het accentueert
nog eens de dringende behoffte aan een
internationale taal; Esperanto.
Het is zeer wenselijk, dat elkeerf Es
peranto leert. En van het grootste belang
is. dat onze kinderen Esperanto leren.
Wanneer de wereldhulptaal onder de leer-
vakken der hoogste klassen der lager»
sthooj .wórdt opgenomen en ook op d»
scholen voor meer uitgebreid en hoger on
derwijs. dan gaat het welhaast spelender
wijs.
Men werpt Vhak tegen, dat het leerplan
•1 overladen is. Doch wa kunnen U ver
zekeren. dat de Invoering van Esperanto
op de school geen verzwaring, doch veel
eer een verlichting betekent. Nu zwoegen
de jongeren op Franse en Engelse thema's,
terwijl het gros van hen deze talen toch
nooit meester zal worden. Onderwijst heil
Esperanto, dat is de taal welke de over
grote meerderheid onder de knie kan krij-
gen. en die bovendien het leren van an
dere vreemde talen vereenvoudigt Men
mene niet. dat het Esperanto bedoelt de
moedertaal of welke andere nationale taal
dan ook; te verdringen. Natuurlijk blijft
elke Nederlander Nederlands, elke Engels
man Engels en elke Fransman Frans spre
ken. Esperanto dient i\cchts als hulptaal
voor internationaal gebruik.
Over de rechten der kleine naties is veel
gesproken en geschreven Ook het Neder
landse volk wil %ijn zelfstandigheid be
waren. eerj zelfstandigheid, die ae laatste
halve eeuw bedreigd werd door een Duits*
culturele overheersing, en erger. Zal dezs
culturele overheersing nu door een En
gelse. of misschien door een Russisch*
vervangen worden' Het gebruik van eigen,
nationale taal In Internationale betrek
kingen geeft talrijke voordelen op com
mercieel. technisch, wetenschappelijk en
diplomatiek terrein. Voordelen, die- grot»
volken niet willen prijsgeven en die ds
kleinere vaak noodgedwongen moeten op
geven. Daarom kan er geen sprake zijn
"van de verheffing van een nationale taal
tot wereldtaal Anderszijds eist de praktijk
van het ateeds toenemend internationaal f
verkeer op alk gebied het gebruik van een
door ieder te leren cn te gebruiken ge
meenschappelijk middel tot mening^
uiting an'overleg
Dat middel bestaat en heeft In een ruk*
zestigjarige praktijk zijn bruikbaarheid be
wezen Op internationale congressen,
waor dertif cn meer naties waren verte
genwoordigd. was het Esperanto de uit»
shlUende voertaal, toegepast ln debat,
redevoering, lezing en persoonlijk gesprek!
En ais we dan denken aan de eindelos»
hertalingen (Inclusief eindeloze misver
standen en vergissingen) en aan het ge
bruik van vernuftige doeh Ingewikkeld»
en kostbare installaties bij International»
conferentie» en prbcessen zonder Espe
ranto. dan herinneren we ons dc ..hoofdi
ge boer" van Staring, die liever door da
beek waadde, dan gebruik te maken vso
de nieuwe brug!
En daarom Esperanto op de school!
„LA KVAR DELEGITOJ*
Postadres; A 328.
Dubbeldam.
Wedstrijdprogramma I
Programma S.N.V.B
Os» het kaïqpioentcbap van NeSerlaadt
E.D O -Haarlem. P V Co Ahaad. Hevteo-
vem-B V V
District I Prom. en degr.-competitie I*
le klas i r c.-K.r c
District u: Prom, en degr -cotnp w tri Vs
klas: Emma—S V V prom. en de*r -comp.
ie en Je kfks Vlos-O N A HrBC.—L*«Z-
dam. Eboh—V C O. B.M T-BEC fflou»;
raat); prom- «n dag' -comp le en te
Lugdunum—VJS.DMartlnit—D R L P'"«-
comp haar de 4e klas: Belvedère— C n
District III: Prom en degr -comp
le klas PRC—Vttasae. T*C-%en#eie
ooi
Rlturd— Kerkrede
district I: Hollandla— Fluks. district
P r.C—D.S.O Watsetwar—D H
wegen— Units», Rellevsluis—D IC --
Pon una. n Hope—Anrtnerstnlse
Bloemstrsst—Excelsior R C Di-re»«*
Alph. Bnvs— Neptunus Xerxe^-Spazts m
(terrein Spsrtgsn Zaterdag uurk
ZATERDAG 8 MEI 1948.
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA I
BATAV1ASE BRIEF No 125
KAN VEEL VERTELLEN
ANDRIES BOEXHOUT is een van die
Gouwenaar», die van Weat-Java meer
hebben gezien dan ik. En dat ondank»
het feil hat hij er maar zeventien maan
den heeft gezeten en ik al bijna acht jaar.
Maar zo gaat het nu eenmaal en ik heb
tenminste van zijn bezoek het nodige ge
leerd. wat me ln mijn werk altijd nog wel
eens te stade zal komen.
Boekhout was al geweest, terwijl Ik
toevallig in Bandoeng zat We hadden
dus verwisseld, want Andriea is dikwijls
ln de Bergstad. omdat hij er in de buurt
is gelegerd, op een convooi-post langa de
weg van Garoet naar Tasikmalaja En
toen ik op een avond thui* kwam van
het boodschappen-doen met vrouw en
dochtef zat Boekhout op de voorgalerij
te wachten, in de volkomen, kalmte, die
de goede politioman karakteriseert
Andriet Boekhout werd In' 1946 opnieuw
ln dienat geroepen, hoewel-ie in 1939 ook
al had gediend En hij was een van d«
eersten van de 7 December-divisie, die
naar Tndië gingen. Hij zal daarom ook wel
een van 0e eeraten der divisie zijn. die
weer teruggaan en hij kan wel zeggen,
a dat het er nu bijna opzit. En in zo n geval
ben je altUd geneigd om een milder oor
deel te vellen over de tijd di» Je al# sol
daat in Indlë hebt doorgebracht. Andries
vindt het land mooi. doch kan er niet
asrden". Bovendien heeft hij in Gouda
bij de politiè een werkkring, die voor
hem open la gebleven. En hij heeft er
vrouw en kind. Wat moet Boekhout du»
in Indië doen. al» tUn diensttijd om ia?
Ik heb hem nog gevraagd, of-ie hier niet
bij de politie wilde komen, maar hij zal
het Goudse devies trouw blijven.
Andries wa» bU zijn bezoek met verlof.
In het bekende verlofacenlrum ..Welte
vreden" op Senen. waarheen ik al zoveel
Gouwenaar» heb teruggebracht, nadat ze
bij mij een boom waren komen'opzetten.
Het wa» lang geleden, dat hü in de hoofd
rad was. Ik meen zelf», dat hij cr na
zijn landing in Indonesië niet meer was
geweest. Vanzelfsprekci.J vond-te het
•verschrikkelijk warm. na het bergklimaat
dat hij gewend is Hij heeft b v. een tijd
in Tjibober gelegen. Dat is 1800 meter
hoog cn de troep staat er des nacht» op
wacht met dikke Australische winterjas
sen en oorkleppen aan.
Centrale gered
Gedurende de politionele .actie trok
Andriea Boekhout een groot deel van
West-Java door. voora) de streek rondom
Bandoeng. Ik kan me met geen mogelijk
heid alle plaatsnamen te binnen brengen,
die hij me in de loop van ons gesprek
heeft opgenoemd, maar het leek me een
complete naamlijst uit een atlas. De voor
naamste actie. waaraan hij met 3—8 1R.I.
als sergeaqt deelna.... wa» de bevrijding
van het krachtstation Lamadjang ten Zui
den van Pcngalengan. Die actie geschiedde
ln samenwerking met parachutisten van
het K.N.I.L.. die als grondtroepen werden
gebruikt, omdat de actie moeilijk was en
deze jongens speciaal waren getraind.
Aadrics heeft voor hen de grootste be
wondering Het krachtstation voorziet een
groot deel van West-Java van electrische
energie en het moest onbeschadigd in onze
handen komën. Dat ls ook gebeurd An
dries zelf heeft er mair weinig profijt van
gehad, want in het gehucht, waar-ie nu ia
gelegerd, is geen electricitcit. Er loopt
wel een bovengrondse leiding, maar de
transformatoren zijn door de T.N.l. op
geblazen en zo kan de plaata niet worden
aangesloten. Een laelofte van het hoofd
kwartier der brigade de kolonel, die de
brigade aanvoert, deed haar zelf dat er
een aggregaat zou komen, is nooit nage
komen. En de Jongens zitten er met kaar
sen en petroieum-pitjes. En er ts nog
nooK een cabaret-gezelschap geweest,
hoewel Indië overstroomd lijkt van de
Niwin-gezelschappen. Erg leuk is het er
voor de jongens van 38 R.I. du» niet.
Het is in de streek rustig, maar ze
hebben er heel wat meegemaakt. Nu nog
zitten er een 60-tal Japanners, die zich
bij het jongste bestand niet hebben op
gegeven en hun besvar via terreur nog
een poosje proberen te rekken Bij dit
stel boeven zit ook een Indonesische
T.N.I.-lultenant, die het heeft vertrapt om
zich over te gaven. Het stel la zeer mobiel
en slaat toe op de typische guerllla-ma-
nter: dan hier. dan daar. En ze zUn moei
lijk te pakken Ze houden de bevolking
in een nerveuze or rust. Vriendelijkheid
jegens de Nederlanders durft deze niet
openlijk ta tonen. Oh ja, al» een pa
trouille een kampong binnen komt, krijgt
zij van alles thee en pisangs maar
Jubilaris bij gemeente
Gisteren was het vijf en twintig Jaar
geleden, dat de heer A van Rijswijk in
dienst trad bij Gemeentewerken. De eerste
zestien jaar was hij arbeider bij de
Reinigingsdienst. Hij vervoerde de bagger
van de stad naar de boeren, dag ln. dag
uit Na vier Jaar als concierge van de
stedelijke muzièkschool te hebben ge
werkt, kwam hij opnieuw bij Gemeente
werken. bij de bestrating, eerst als opper-
msn. thans als grondwerker. Voor zijn
toewijding en ijver heeft de directeur.
Ir A. L. de Vos tot Nederveen Cappel.
hem in de Timmerloods toegesproken en
roede namens het personeel al» blijk van
waardering een geschenk onder couvert
overhandigd
Dea morgens ls de Jubilaris op het stad
huis ontvangen, waar wethouder E. A.
Polst hem namen» het gemeentebestuur
voor zijn diensten dank bracht. De heer
Van Rijswijk tntving daarbij da gebrui
kelijke jubileumgratificatie.
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde
De '•gemeenteraad van Bergambacht
heeft besloten een subsidie van 5000.—
te verlenen aan de ontworpen spoorweg
Rotterdam-Arnhem-Munstér. onder voor
waarde dat er binnen de gemeente een
station zal worden gebouwd op een af
stand vsn 700-800 meter, gerekend van
de toren en dat de aom zal worden uit
betaald. zodra de eerste trein zal passeren.
50 jaar gelede*
Uit Moordrecht: Er Js een feil# brand
uitgebroken in de houtzaagmolen van da
heer K. van der Heijden Deze molen
stond ongeveer twintig minuten bulten
bet dorp en dage hij geheel van hout was
gebouwd, was er bij de vrij heftige wind
geen behoud mogelijk, zodat de molen.
*oor de spuit water gaf- geheel tegen de
p«nd lag. De oorzaak van de brand is
bet vallen van een brandende olielamp.
23 Jaar gelede*
Prins Hendrik en de Commissaris der
^•n'ngln in Zuid-Holland hebben de toe-
xegging gedaan, dat zij de Goudse land-
•n tuinbouwtentoonstelling, die in Augus-
wa zal worden gehouden, zullen bezoeken.
niet zodra heeft zij haar hielen gelicht,
of zij wordt in de rug beschoten
„Oom Achmad"
Misschien zijn deze verhalen al enige
weken oud en is het nu verbeterd. Laten
we het hopen. Andries wist met stellig
heid te vertellen, dat er in die buurt ook
nog Hizboellah-troepen (Mohammedanen)
zitten, die het oorlogsbijitje er ook niet
bij neer hebben willen leggen. Ea zo moe
ten, de jongen» van 3—8 R.I. nog steeds
goed oppassen.
Dit alles is tenslotte maar een deel van
het verhaal, dat Andrieg kan vertellen.
Want hij heeft heel wat meegemaakt, zo
als ik al ze: Hij heeft zelfs tegen een
echte nette T.N.l.-troep gevochten, die
onder leiding stond van richmad
Wiranatakocsoem^h Dte naam komt u
misschien békend voor. na de laatste ge
beurtenissen in West-Java Dat klopt,
want ..Oom Achmad". zoals-ie wordt ge
noemd. is de zoon van R.«A. A. Wirana-
takoesocmah die juist is verkozen als
staatshoofd van de ..Negara Pasoendan'
(West-Java). Maar Achmad is een nette
vent. Toen 3—8 RI een vermiste hsd.
die in handen van Achmad 2«e bataljon
was gevallen, werd de gezochte netjes
geretourneerd F.n dat wil heel wat zeg
gen. voor de T.N.l
Achmad» broer, tussen twee komma's,
is de broer van de tegenwoordige regent
van Bandoéng. Mate Wiranatakoesoemah.
lid van het voorlopige parlement van
Pasoendan Het Is du» nogal verward.
's Avonds kon ik natuurlijk geen foto's
maken en dus is Andries de volgende
dag nog even terug geweest U ziet hem
hier bn deze brief afgebeeld
Jan Bouwer.
Nu sedert 1 Mei de prijsbeschikking be
hangselpapier een feit is. blijk', dat de
prijs van het behang in de
(Achter de Waag), reeds lager was. dan
de nu bekendgemaakte.
Dat het in 0e Behangselbeurs mooi en niet
duur was. ln hiermede van officiële zijde
weer eens bevestigd i. u.
Puzzle-winnaars
De puzzelaars hadden ditmaal veel van
hun kennis te tonen, want er was hcarl
wat uit te knobbelen Zij zijn echter voor
geen klein gerucht vervaard, zoals blijkt
uit de talrijke goede oplossingen. Ditmaal
wonnen de prijzen
Prijs van ƒ5: P J Verhoef. Snoystraat
no. 121; prijzen van ƒ2.50 mej. A Spaas,
Graaf Florisweg 106 en A v. d. Panne.
Burgvlietkade 79
De prijzen kunnen aan ons bureau.
Markt 31. worden afgehaald
AANBESTEDING.
De architect D. Stuurman, alhier, h^eft
aanbesteed het bouwen van een boerderij
te Eethen. Van de negen inschrijvingen
waa de laagste van Gebrs De Later te
Nieuwendijk voor f 57 180 en de hoogste
van J. v. d. Vlies te Haastrecht voor
(77 300 De gunning is aangehouden
De levering van de bijbehorende land-
bouwhangar Is opgedragen 'aan de firma
Kloos te Kinderdijk
Deze week
We hebben een prachtige treek achter
de rug. Dinsdagavond ztjn ue gezamenlijk
uitgetogen om de bevrijding te herdenken
en in een paar min uien stilte onze aan
dacht te schenken oan hen. die daarvoor
hui» lenen ais offer gaven. Twee minuten
sfiltc in een wereld, die dreunt t an aller
hande fftu-aai. Een oase in ern u'oesiyn.
En als mensen eens tn her Jaar tetamen
dankbaarheid tonen om iels. u-a( ze met
z'n allen bezitten, dan is dat een waarde
volle geste. Er blaren gelukkig toch nog
dagen genoeg over om elkaar gezamenlijk
in de wielen te ryden.
En wat zegt U tan zo'n stralende He
melvaartsdag" We hadden ncfutirltffc
weer op regen en kou gerekend. Ik ben
met mevrouw Tergouw en het hele kroost
wezen dauwtrappen. Plassen rond. Zo'n
Vrije dag midden in de week, is een heer-
Hfkhetd. Maar 's avonds wou Keesje naar
de pretweide. Speelweide, zegt Keetje.
Mevrouw Ter gouw zeg' kortaf kermis.
Maar daar ben ik het met mee eens. Een
kermis behoort op de Markt te staan,
krachtens de traditie. En ook geografisch
gezien ls het juister. Veronderstelje
woont aan de Koningin Wilhelmmawep en
je trouw zegt: Toe. wees eens hef en haaJ
eens wat oliebollen op de kermi* Ben je
de halve avond onderweg en heh je niet
een» töd om naar die magere dame te
kijken.
We hebben non het pretpark gehad t er
leden jaar. dit jaar de feeslweide. tk zou
«rel eens willen weten, irar er nok op het
goede. Hollandse woord kermis aan te
merken is. Mevrouw Tergouw weet het
ook niet. Maar Keesje mocht er niet naar
toe. Hv u-as er Woensdagmiddag met zijn
zusjes petreest. En dat is genoeg, zegt
mevrouw Tergouw. Ik heb ze alle drie in
hef bad moeten stoppen. Ze waren on
toonbaar. Ik heb nooit geweten, dat een
wei zo stoffig kon zgn.
JAN TERGOUW.
S Md IX uur ft Janskerk: Avondgebed.
IS Mel Z uur De Beursklok: Openbare ver
koping machinerieën enz vaa stoosnwasaerq
„De Blauwe Duif
II Mel I uur (eutral: Jaarvergader.ng Ver
enging voor Valig Vetkeei Gouda en om
atreken
IS Md t uur Stadhuis: Vergadering van ge
meenteraad
II Mel I uur Veemarktreslaurant: Buiten
gewone ledenvergadering voetbalvereniging
Gouda
ll eu l» Md 7 ja uur ronrardla: Uitvoering
Chr jeugd-, dames- en kinderkoor „Ho-
aanna
11 Mel 7.JS uur t«Operatle-gekouw Kaam SI:
Bijeenkomst Coöperatieve Viouwenclub.
Jï Mel 1 uur Vr|je Evang Gemeente: Bid-
stond.
1! eu IS Mel l.M uur FluweJenslugd SS:
Openbare verkoping goederen door dtqr-
waaidei R van Blokland
it Md 7 M uur Offd Geref -Gemeente:
Spreekbeu:t dt Joh van Weizen
1Ï Mei 7.3» our wttterkerk: PinkaterwiJ-
dingsdienst wijk II Ned. Herv. Gemeente.
lt Md 1 3» uur Veemarktreitauraat: Bijeen
komst Ned Chr Vrouwenbond spreker T.
H Bot over ..Wat !i de betekent* van de
vrouw :n onze tegenwoordige maatschappij
II Mel I uur Coöperatle-gehouw Kaam II:
Stitdie. en debatavoüd Coöperatieve Studie
kring.
II Mel S uur Nieuwe Schouwburg: Opvoe
ring „De man van hei minlstene' dooi
Zu.d Neder.and* Tonee!" voor Goudse To
neelkring
1? Mel I uur nldnie: Sp eekbeuit ds J Böi-
er voor Logosverband
13 Mei «.3» uur Spleringslraat 111: Gele
genheid tot Inenting en he:.nenting tegen
dlphthene
13 Mel II uur Central: Openbare vet kop.ng
bouwmanswon.ng ..Piashoeve ie Waddinx-
veen door notariaten H. C. «chalij en D. B. v
d Most.
ll Mei l uur Nieuwe Schouwburg: Opvoe
ring „De rozenkrans" door Willem Gooaaen*
Volkstoneel.
11 Mei IS.13 uur Kunstmin; Algemene verga
dering Coöperatieve Producenten Handels-
verenig.ng. afdeling veevoeder. 10 30 uur af-
deüng kaa*. 11 30 vui afdeling melk en 1 uur
algemene ledenve gadeihng
13 Md IN uur 8t Jamkrrk: Avondgebed.
Bioscopen
Thalia Theater: B'eke Be: (met F entje de
la Mar en Aa/ Bouber)
Reünie Bioscoop The Be of Capiatrano
(me* Gene Autr>)
Schouwburg Itloiroop: Paniek (mot Viviane
Romance en M chel Simon)
Aanvang l 7 en 15 uur. Zondag I. I. 7 en
S.1S uur
Zondagsdienst Doktoren
Bi| afwertgheid van de huisarts ztjn van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 17 uur
te coniultejen rle dokto en J G W. T. B k.
Bleker »«ngei SS (telefoon 3131) er N Tom
Burgemeester M» en*stngef ca ce.efoon MOOI
Boskoop: T. de Jong. te.ef «0
A pot h(*k«»r«sdienof
S-eed* geopend des nachts alléén voor ie-
epten Apotheek E Grende!. a.ieen Lange
Tiendeweg t
Padvinders hielden
kampeerwedstfijd
Op het aanvankelijk voor voetbalvelden
bestemde, iater voor volkstuintje* gr-
biu ktc en nu braak: ggende terre.n ach
ter het üouda'-veld aan de Nieuwe Vaart.
whs het gisteren een hele drukte en be
drijvigheid. Dc padvinder* uit het dis
trict Gouda hielden er patrouillegewijs
vaardifheidftwfdetrijden met als inzet: een
Pinksterkamp in Ommen Wat zeggen wil.
dat die groep, die toonde het geschiktste
en vaardigste te zUn in het kamperen, met
Pinksteren te Ommen mag gaan kamperen.
De onderdelen van die wedstrijd of test
waren o m. tenten opslaan, kampinrichten,
seinoeferungen. behendigheids- en bui
tenspelen. eten (aardappelen, groente,
gehakt) bereiden een kwartier stond
daarvoor vatenwassen. opruimen enz.
De daarbij geleverde prestaties werden in
punten gewaardeerd en tevens werd de
meegebrachte kampeer uitrust, ng geïn
specteerd en naarmate de volledigheid en
de netheid daarvan, werden ook punten
toegekend. Men kon bij dat alle* ook etraf-
puntén. die natuurlijk negatief werkten,
oplopen door fouten te maken, niet binnen
de aangegeven tUd klaar te zijn c# ,o atnjd
met de voorschriften te handelen, zoals
bijvoorbeeld één van de groepen deed.
die rabarber (van de voormalige volkstuin
tjes zijn zo hier en daar nog pollen daar
van achtergebleven. d;e np aaid.g opkcf-
men) inplaats van de voorgeschreven
bloemkool kookte. miMcA en. omdat de
jongens dat lekkerder vonden, of omdat
de betrokken koks raar beter weg mee
wisten. Maar hoe dan ook. het i* een in-
toressantr. nutt.go er spannende kamp
geweest, die de ondejee heiden land- cn
zeeverkenners een pte tige dag heeft be
zorgd De bcoordel.ng was in handen ge
legd van de R K -verkennersleiding De
u.ts'.ag was 1 Goudse verkennnera groep
6. 2 :dem groep 1. 3 idem groep 2. 4 zce-
verkennet# Schoonhoven 5 Boskoopae
verkenner*. 6 zeeverkenners Gouda enz e
De Goudse padv^idersgroep 6 ..De Zwa
luwen" mogen du# met Pinksteren hun
tenten nog een*, maar dan te Ommen, op
slaan.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv Gemeente St Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10 30 uur d« G.
Elzenga. 5 uur dr H K. L Gravemeljrr.
Den Haag. prediking in verband met
nieuwe 4«erkorde Zaterdagavond 8 30 uur
Avondgebed Westcrkerk (Emmastraat 33)
10 uur ds H v d Akker jeugddienst; 5
uur ds Gerh. Huls. Kinderkerk (in gebouw
Vnje Evang. Gemeente. Zeugestraat 38)
10 uur de heer W. Simmehnk
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur ds J van Rossum.
Winterswijk
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat
2) 10 .30 uur d* J v d Guchte
Vrijz Jeugdkprk (in Remonstr. -Kerk,
Keizerstraat 2) 9 u mej ds C P Thomson
Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10
uur ds W F Schroder. Utrecht
Oud Katholieke Kerk (Oouwc 107) 1030
en 8 uur pastoor G P. Giskes
Geref Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
ds W. van Dijk
Geref. Kerk art. 31 (in Chr. Geref Kerk.
Gouwe 141) 830 en 330 u ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsweg) 10 en 5
uur student Heerschap. Rotterdam
Chr Geref Kerk (Gouwe 141) 10.15 en
5 13 uur leesdiensi.
Oud Geref Gemeente (Turf/narkt 58) 10
en 5 uur ds Joh. van Weizen. Woensdag
730 uur ds Joh. van Welzen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur ds J. I. van Wijck. Woensdag
3 uur Bidstond
Leger des Heil» (Turfmarkt til) 10 en
730 uur kolonel J Rawie. 330 uur open-
luahtsamenkomst op de Nieuwe Markt
Kerk van Jezua Christus van de Heiliger
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5
uur dienst
Ned Herv Ve- Cs.vijn (Turfmarkt 141). lt
viui de heer D G ven Hoeven. Wsddinxveen:
3 uur d* w de Brutfn Unrni'i! Donderdag
13* uur d« H A Leenman» Houten.
De heer H. Meindert in
nieuwe werkkring
Onze oud-stadgenoot, de heer H. Mein
dert. thans opzichter le klasse bij de
dienst vsn gemeentewerken te Alphen
aan de Rijn. is benoemd tot hoofd van de
gecombineerde dienst van publieke wer
ken der gemeenten Zevenhuizen. Moer-
capelie. Benthuizen en Bleiswijk
De heer Meindert was gedurende een
reeks van jaren werkzaam als-opzithfer
bij de Genie-d:enst in onze gemeente.'Ook
tijden» de jaren 1940—1945 toen de
Wehrmachtsbezirksverwaltung" bij de
Genie-d.enst de baas speelde. de heer
Meindert in functie gebleven Hij heeft
toen. onder uiterst gevaarlijke omstandig-
heden, van zijn bureau, met kaehu!|f van
vertrouwd personeel, een broeinest Jer
Illegaliteit weten te maken ln aflerie»
vorm werd daar sabotage bedreven Niet
alleen werden in de gebouwen, onder Je
ogen der Duitsers, grote hoeveelheden
wapen* verborgen, maar ook wis: hrt'Ce-,
n.f-p<rsoneel aanzienlijke hoevoethe len
bouwmateriaal uit Duitse lianden :e hou
den cn op veilige plaatsen op ;e klaan
Direct n» de bevrijdng kon d t mj\i.«al
v or allerlei nuttige doeleinden woraen
gebruikt.
Voor al in de winter 1944—1945 heeft
de Ger.:e-dienst hard gewerkt «m te hc'-
pen W»ar dit maar nodig was Zieke-h-ii-
zen. tal van vitale diensten, po'.d.-rgema-
len en vele particulieren werden oorz.en
vsn honderden tonnen brandstoffen d:e
werden gestolen van de .Wehrmxht In
nev voorjaar van 1945 wist de heer 'Jein-
der*. die steeds nauw samcnwfrK'. mei
de p-.atselijke leiding van.de Landelijke
Organisatie tot steun aan onderdu kers
(dc LÖ.I. in acht en veertig uur het nood-
z.ekenhuis ..Montana" in de IJssellaan.
u t de grond te stampen Tientallen lij
der* aan hnnger-oedecró zijn hier ver
pleegd en weer op de been gpholpen
vierambsrhtsatraat - Tel LW
Jan Kruyffstrasi 19 - Tal. MSJS
I Sophlastraat 72 - Tal. 232a
I Oosthazen I - Gouda Tal. 1629
Burgerlijke Stand
Geboren Maria Geertje, d J G de
Bruijn en H. C. van der Willik, Achter-
Witlens 17: Gerardus Franciacus. s. v G
F Massar en M. van der Brce. Woudstraat
58. Jozef Antonlus. z v M. A. Zwarts en
G. D M Jansen. Ridder van Catsweg 42,
Willemijntje. d v L. J Zijleman cn J
Broker, Prins Hendrikstraat 75. Hrndrika
Maria, d v L. Kalmijer en N Schouten.
Onder de Boompje* ill; Jan Jacobus, z v.
C. Snoek en W Bojawal. Lange Willem-
steeg 2. Pieter Arte. J. v C Verkalk en
C van I.eeuwen. Herenstraat 58. Hille-
gonda Catharina Maria d v K J I.ubken
cn E M RopuJn Prinses Julunastraat 4
Ondertrouwd N. Wijnen en J Vermeij,
J C Trooster en W Eerland: J. C de
Vogel en J B Stern winkel N B van Eijk
en G ëVcrbruggr J Bak en A J Binnen-
iik J Ouwenerl en M II J Hendrikssc;
N Slingerland cn M C. Hoogtcyling
Getrouwd I. Kruijt en A Langeraar.
H Anker en G van Vliet. J H Menke en
H van Woerden
Overleden Theodora Helena Witse*boer,
weduwe J J BrM 72 j Hendrikus
Britsemmct. 2 m Johanna van Hofwegen,
goh met D iiulscher, 76 j Klaas Petit.
73 jaar.
MONTER EN KRAS
ECHTPAAR
Z"1 Ol'DA heeft morgen een diamanten
bruidspaar in zijn midden Dit gtluk,
zestig jaar tc/amcn door het leven ge
gaan te mogen zijn, g< nieten4 Johannr*
Licht en Agatha Zorn Hun woning aan
de Vierde Kade 78. waar zij al drie en
dertig jaar wonen, i» met een kleurige
papierversiering du- de kinderen hebben
aangebracht, al even in feesttooi, want
bruid en bruidegom h« hbcn. omdat het
een ..interlocaal huwelijk wa*. drie we
ken ..onderdo geboden gestaan voor rij
op de negende Mei 1888 naar het Utrecht
se stadhuis reden en vervolgens naar de
Domkerk, waar ris Kwast het huwelijk in-
zrgende
Dc bruidegom. 82 Jaar mid. is Amster
dammer van geboorte (5 Maart 1886) Op
14-jange leeftijd ging £ni in liet meubel
makersvak en toen hij achttien wa», trok
hi) vrijwillig dc wapenrok aan en kwam
hij de Genie ie Utrecht ,Vr.<*g niet mijn
jongen, dat wat nief gaat. vaste verkering
I* niets voor een soldaat". z:ngt I.ou
Bandv en dat beaamde Indertijd de dia
manten bruidegom van than- hij werd
soldaat af Na dr|c en een half Jaar dienst
zwaaide hij af en weldra trouwde hi) met
Agatha Zorn. die 7 Januari 1867 te Utrecht
geboren is en dus nu 81 laar oud i« De
oud-militair had inmiddels het oude be
roep weer opgi-vat 'en als stoelenmaker
werkte hu in Utrecht en Amsterdam i o.
wal was de stad prachtig en wat wa» de
Koningin een lief meisie herinnert de
bruid zich nog lev endig van de inhuldiging
der Vorstin in l898i en n) vindt dat cr
maar een Am-ti-rdam is In 1910 kwam
het echtpaar naar Gouda, waar hu bii
verschillende n .trooM» hier tVnnk. llriden-
da 1) en In Waddinxvcen iRadder Kcmp-
kee) grwerk! heeft. Op 65-iar;ge leeftijd
legde htj hm gereedschap nr« «»m i.ih
toen vol animo pan zijn volkstuintje op
dé HodeETTisfs» Straatweg te geven en het
s.-nde hem maar wemtt. t"cr, de huur op
gezegd werd
Nog naar voetbalveld
Op hun hoge leeftijd vormen bruid en
bruidegom een kra« paar Zn in g<-zond
en wel moeder het huishonden ge
heel alleen
vader
Hij
heeft altijd veel op gehad m<-i di voetbal
sport in Utreth: was h:j een trouw sup
porter van ..Hercules' cn hier werd hij
donateur van „Gouda Jarenlang is hij
voor de toenmalige Góud»c Voetbalbond
Aanwinsten der Leeszaal
Romans
J. A Ader-Appels. F«n Gr ng< r pastorie
in den storm
R. P Akkerman Gin.. De kunstenaar.
I'. Ci. Dorhout. Matgrirt
L. Gniding. Dc glorie F.,' Silver.
E. van Lokhorst. Weerlicht Vei volg op;
„Onwankelbaar'
C. van Meerdlnrk. De onwaardige. 2 din
Deel I De gevlo* kte
Deel 2 De grzegench-
T. Naeff. In dc dop
Th. Pllesier. Stalingrad
A. Sekeffer, Nachtboot naar Lemmer
M. Toonder. Hoe het zit' Deel 2. De wol-
- ken branden.
Studiewerken
J. B. Knippin* Harp van Erin
M. Bonhof. Het neusje van den zalm.
H. Roland Holst. Romaln Rolland
I. W. Smirnoff. De toekomst heeft vleugels
D. v Heel. De Minderbroeder* te Gouda,
deel ff. 1833-1947
Goede oplossingen van Probleem No 16
ontvangen van J J. Baggerman (6). A
v d Berg (6). J W v d. Dassen f«). N
J. T. Hoogendoorn (6) K. de Jong (6). W
E de Jong f6). C Leeflang (6). S Luitje»
(8). C. Mastenbroek (8). L Sprlk (8). J
stoute (8) mr AL Thieren* (8) J W.
VaaUtra (6). N v d Ven M Wolter»
(6).
consul van liet Olympia- en OSV-tcrrcin
gewet-: Een paar weken geleden is htj
nóg «*ens naar oen wedstrijd gegaan, naar
Gouda VUC en zegt hu mil kunnen ze
nog niets wijsmaken, niet een half oog
zie ik een het I adres
Veertien kinderen onder wie een twee
ling. heeft bet e.htpaar gehad, van wie er
negen in leven rijn. zeven dochters en
twee zoons Moedci wa> twee en twintig,
toen de eerste geboren werd en veertig bij
de geboorte van het laatste kind. Zij heeft
dus een druk en zorgzaam leven gehad, er
kwam heel wat voor kijken dc kinder
schaar te voeden en tc kleden Zij kan
van lange dagen praten, want niet alleen
mpest zij voor haar eigen gezin zorgen,
maar ze deed er nog veel naaiwerk voor
anderen bij ook Maar. zegt ze met vol-
dnrnin» het i» gelukt.
Nu zijn dc ouder» ai bet-overgrootouders.
zij hr-hben een en veertig kleinkinderen en
aihttu-n a»hterklnnkinderen Dat wordt
dps een groof gezelschap, dat zich morgen
rond het diamanten paar zal scharen om
met hen het zeldzaam feest te vieren
(Buiten verantwoordelijkheid dar redact!#)
Bazar voor „Dc Wijk"
De bazar voor l.rt werk van het Diaro-
nessenhui* „Dc Wijk is vastgesteld op
25 en 28 Mei De bsr.«r zal In De Wijk"
worden grboudrn
Wij danken vuorioptg allen die on*
reed» hebben verra*t met hun inzendingen
en wij vragen hen. die nog hebben ge
wacht nu tn» h aan onze bazar te denken
U weet. alles i* welkom!
Helpt u allen mee
De zuslrikrtng van hel Diaconessenhuis
Gaarne hevelen wij deze bazar bij u
allen aan Fr zijn in het Diaconessenhuis
veel dingen voor patiënten en zuster», du-
om vernieuwing vragen, tï krilgV nu de
gelegenheid om uw belang'telling voor
het werk in .Dr Wi)k"*te tonen
Mevr. 3ames-v d Hoop. mevr Flzenga-
Posthumus. mevr Van F.vk-v Dcth. mevr
De Jong-Maa*iand mevr. Lopcs Cardozo-
Boucher, mevr Mighout-v. Veen. mevr.
VcrhfuKv d Does de Bye. mevr. v. Wtl-
ligen-Bij'sm.i. mevr v Wijk-Kouwenho-
ven. mevr Belgravcr-Kuijvrnh'iven. mevr
Ko«!er-Bouman mevr De Rrgt-Schuur-
kamp. mej dr 5p<Iman. mevr. Speek-
man-Jrsir. mevr Swart-v d Wal. mevr
v d Akker-v Fmst. mevr. Huls-Snoep,
mevr Koning-Boonstra. mevr Korcvaar-
Bongeri
EFFF.CTENSMOKKEI. VOOR
HET GERECHTSHOF
I)e 69-jarige H K een tc loonden woon
achtige Nederland- had ln 1947 contact
gezo, ht met een Nederlandse inrnmiasion-
nair in effer4en. die hem behulpzaam wa*
met het onderbrengen van Nederlandse ef
fecten. die niet tijdig waren geregistreerd.
Dc efferirn werden door personen, die met
diplomatieke passen reisden, naar Neder
land overgebracht De mmmisslonnalr
schreef ze in zijn boeken in en werd be
loond met 10 (later 20) pc t van de waarde.
Toen de zaak mis dreigde te lopen gat
de commlfslannnir h«t geval aan bij de
economische politie, waardoor hij aan een
gerechtelijke vervolging wist te ontko
men-
Op 2 December werd K. door de econo
mische politierechter te Amsterdam ver
oordeeld tot een geldboete van f 15 000 of
8 maanden en een onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf van anderhalf jaar Op 23
April van dit Jaar diende de zaak in hoger
beroep en de procureur-fiscaal vroeg be
vestiging van het vonnis Het Hof achtte
een nader onderzoek in deze zaak gewenst
en verwees haar naar de rechter-comml*-
I larls voor hqt horen van enkele nieuwe ge
tuigen.
ANZE M^der hef te hebben, we be-
hoeven, het niet eerat te leren' ..In hei
hart staat zij vanaf het eerat bewuate",
zegt Hehriette Roland Holat. En de oudere
man draagt nog met zich mee het beeld
van zijn Moeder al* iét* onaantastbaars en
zuivers waar zijn verering naar uitgaat.
Men leze alechts Gezelles ..Moederken".
Maar waarschijnlijk werd in geen Neder
lands ver» dc Moeder zo begrepen tn haar
wezen van duldende en opofferende liefde
a's in het gedicht van Geert en Gossaert.
da*, .we hier ter gelegenheid van de
Moederdag plaatsen.
De dichter voert on* terug naar de
Middeleeuwen; de maagden, de zetels, de
poort en de slotbrug roepen onmiddellijk
de ridderwereld voor ons op. In weinig
woorden wordt het verhaal verteld van
een «deivrouw, die voor altijd door haar
zoon verlaten wordt, doeh geen ogenblik
'wanhoopt aan zijn terugkomst. Tenslotte
smaakt ?e haar hoogste vreugde, als te.
zichzelf mag wegcijferen m de verzorging
an de zoon die meiaa's l* teruggekeerd.
Haar i.cfde was bestendig en zozeer werd
dr dichter beheerst door de idee van de
onvergankelijkheid der Moederliefde, dat
ook ztjn v ers de kentekenen van het on-
vefanderlijke kreeg de rijmklanken op
weer"' en „lanen" keren in alle strofen
terug Een eenvoudig verhalend gedicht
zou men zo zeggen. d«»c4i er leeft een
krach'ig. ingehouden yevoel in deze sobe:e
woorden. Men lette vooral op de herhaling
van ..geen tranen" aan het eind der laatste
**rofe het ts of in de aanloop tot de laa'-
stc regel zich let* opptuwt «n dan plotse-
1:ng uits'roomt geluk en deernis lp enen.
DE MOEDER.
Hg sprak en :eide
In 't zatI zich wendend'
Vaarwel, o moeder
Nooif keer ik weer.,.,
Fn door de lanen
7ao zij hem gaan en
Sprak geen vervloeking,
maar u-eende zeer.
Sprak geen veriToefciitp
Doch bfjna blijde.
Beval den maegden:
t aat immermeer
De zetelt staan en
De lampen aan en
De poort geopend. m
de slotbrug neer.
Maar toen. na jaren.
Melaalsch. ern zwerver
Ter pootte klaagde:
l'w zóón keert weer....
Zag r(j hem airn en
Vond geene tranen
Voor zooveel vreugde Z
geen trdnen meer.
Vit: ..Experimenten''. Z
GEERTFN GOSSAERT fgrb. mi). 1
„Het Groene Kruis"
31,00 leden
telt
Wanneer verenigingen haar Jaarverga-
deringen houden plegen zij *o kort en I
duidelijk mogelijk weer te geven wat
voor werkzaomheden er in het afgelopen
boekjaar zi)n verricht Zo was het ook
gisteravond In „Central" toen de Goud-
re afdeling van de Zuid-Hollandse ver
eniging „Het Groene Kruis" vergaderde.—
Mevrouw Helling» had kans gezien van het
/eer omvangrijke wëfk een duidelijk over
zicht te geven, met indrukwekkende ge
tallen- ledental 3097 waarvan echter
slecht* een vierde gedeelte bijdraagt in
de verplegingskosten Dfkwljl» gebeurt het,
dat hulp ingeroepen wordt door leden, die
alleen voor het materiaal betalen. Natuur
lijk worden ze geholpen, dorh ze zijn dan
verplicht vrrplengkostcn tc betalen. In het
geheel hebben In 1947 zuater Wiegel en
zuster Dubbeldam 419.3 heznrken afgelegd
luj 317 patinten Zuster Dubbeldam bracht
bovendien .306 huisbezoeken, voor t b c -be-
sDlidlng Bijna J200 leden leenden bijna
1718) stuks uit het magazijn Wanneer de'
dokter daarvoor een brtcfie geeft, wordt
het gevraagde artikel dadcillk verstrekt.
Dat hoort zo Al* de patlént het niet meer
nodig herft. brengt hij het terug. Dat hoort
ook zo Maar hij doet het niel Het Is een
voordurende ergenia van het bestuur, dat
\ele leden wachten, totdat een der be
stuursleden. mevrouw Blommendaal
kan daar ern aardig boekje over open
doen even komt waarschuwen. Dikwijl*
moet her uniform van de wijkzuster er aan
te pa» komen om het voorwerp weer in
hel magaztin te krljgcjv wanneer het ten
minste niet uil de stad ia. Dit Is ook al
gebeurd!
Het consultatiebureau voor zuigelingen,
onder leiding van dr Vegter gcassfiteertf*
door zuster Wiegel en zuster Benders; ver
strekte meer don 5300 consulten, zuster
Benders heeft 1867 huisbezoeken voor zui
gelingenzorg afgelegd terwijl op 91 zit
tingen de babies onderzocht werden. Het
aantal nieuw ingeschreven kinderen be
droeg 577. Kleuterbureau: 61 zittingen. 1232
consulten. 372 nieuw ingeschreven kinde-
Gelukkig ging het aantal leden vooruit,
wat vooral te danken ia aan de ijvèr van
mevr Horneman Daardoor «teeg de con-*
tribune van /8000 in 1948 tot ƒ8700 in
1947 A>m salarissen werd echter 1000
meer uitbetaald. m
Wat de financ«Jp positie betreft' de
vereniging is gezaflB. Er Is echter nog een
grote achterstand voor de inventaris van
het magazijn tn te halen.
In de boezem van het bestuur leefV
echter een grote wens. die nog steeds op
vervulling wacht een eigen gebouw. Er
is -een bouwfond*, waar al meer da*
J 10 000 in zit. maar dat ia >ng niet ge
noeg. Dc voorzitter, de heer v. d. Tooren.
z*T «I een bazar fn het verschiet; »U
volgend Jaar de vereniging veertig jaar
bestaat.
De voorzitter bracht aan allen, die mee
gewerkt hebben om to geweldig veel
werk le verzetten, hartelijk dank en
sprak er zij» vreugde over uit. dat de af
tredende bestuursleden mevr. A. M Blom
mendaal. me), dc N. Speelman en de heer
J Scharioo hun herbenoeming aannamen.
Hij zegde toe. dat het beatuur alles zat
doen om de impasse, waarin het kleuter
bureau door de grote achterstand dreigt
te raken, te boven te komen en sprak zijn
dankbaarheid uit tegenover het hoofd
bestuur voor de verrassing; 110 lakens, 72
slopen en M dekens.
