ff VAN WOESTENIJ Dr Frank Buchman 70 jaar LANGZAAM HERSTEL van Indische tabakscultures tot Indië's tweede luchthaven HET ZOUTLOZE DIEET de Oud-Gouwenaar verkwikt en verovert Batavia Het Gedicht van de week Feest pp Maria Tams' fondatie Brenger van Practisch Christendom Wederopbouw zal 60-Tnillioen kosten E VIJF MINUTEN PIEKEREN Bron vdn vreugde voor schooljeugd blndtl Gijsbert Nieuwland met zijn Marinicrskapel -K° m AT C~) AAR. ANNEER. Goudse Spetters Mcj."Klopper woont jaar op Luthers Hofje Nervositeit om een olifant ZATERDAG 21 MEI 194». TTTrtl 1 *n. -IHt<B,fhre*n ,OB >*t »eve« vu t ii*" ,la hö n,ei de rrondlegger wti ran een geestelijke opleving in all* vmMdflta (cdareudr hrt eerste kwart i weiaif awHitreadc ttu* f «mijfBi iu. V, www*» wi dr krtekeiü* ran 4ese merkwaardige J y M«r wnrtt. kan vttrima leta van *tJn wfrfe. krt werk van rsam. air .ga v.lf rli.gr. In herinnering te hreagea. Dat ka Mk daaram nIH avef ••«remdnivelea In naa land van mening s*n dat de beweging die kier bekend I «awaii.. ander da nana B.r hm», beweging af Oxford Groepbeweging ml. af e—- verinnen ka. Die mening la acker niet inlat; teifs I Het keerpunt Prank Buchman ia in Pennsburg (Ver enigde Staten) uit Zwitserse ouJera gebo ren. Hö werkte na het voltooien van rijn studies en een reu naar de oude were'd alg Lulhera predikaat, onder de verwaar loosde Jeugd van Philadelphia, voor wie hij een hospitium atichtte Meningsverschil met rijn bestuur bracht hero er toe weer naar Europa te vertrekken, maar getrof fen door een visioen, jnaarin hU ijjn ton den onder ogen tag. besloot hij rijn eer- tucht te' laten varen en rijn ongelijk te erkennen Het visioen ha i echter een gro tere uitwerking HU gaf tich op detelfde dag over aan Christus en stelde rich onder de leiding van Gods Geest Van dat ogen blik af heeft hU rijn*leven aan Christus gewijd, werkte met twee studenten uit Cambridge te Oxford en hield iaar *ün eerste zogenaamde house-partïes. huise lijke bijeenkomsten waarop de deelnemers hun geestelijke belangen op een heel openhartige wij re bespreker. In 1911 bes'oten Buchman en aijn vrien den een actie te gaan voeren ten einde tot een Godsdienstige Broederschap te me. tovee. lorg opgebouwd met onver flauwde ijver wordt voortgezet Tot Je propagandamiddelen behoort ook de periodieke pers. Er verschijnt een in het Engels geschreven blad. de New World News Het riet er reer aantrekkelijk uit. behandelt allerlei actuele onderwerpen en beziet de grote en kleine problemen van vandaag van ditggerichUpunt uit de we reld hesft nog steeds weinig van de ro veer begeer ie vrede De mens probeer^ de gevaren, die het Westen van het Oosten u:t bedreigen. voor zichzelf zo klein mo- gthjk •••oor te stellen, maar de gevaren rijn er niet minder otn New World Newa windt daai*o«k geen, doekjes om maar geef!*ook de oorzaak' aan van al het geharrewar en propageert als de enig mogelijke uitweg eerlijkheid, zorg voor de medemens en openhartige erxennmg van eigen fouten Dit alles, zegt het bla J van Buchman (en hfrmee wallen we deze korte baachou- wtng over Buchman en zijn boodschap voor de moderne mens sluiten), dit alles zal onze omgeving plaatsen In een sfeer vJn verande-me en hoop een verandering die tn orts eigen hart moet beginnen zon der af te wachten, hoe de meerderheid daarover denk het is altijd de va«tberaden minderheid geweest, die een wending aan de loop der historie heeft gegeven, hetzij ten k watje of ten. goede Aan ons de taal# om te besllseen, welke verandering het zal zijn I OP BEIS ..Op rei*" is de titel van een alleraar algst boekje dat G Staalman Azn en H Bonsma schreven voor de Nederlands^ Reuvereniging Het boekje wil volstrekt geen serieuze studie oVer het hotelwezen zijn doch het brengt de lezers in aantc- name vaak zelfs humoristische vorm op de hoogte met de zeden en gewoonten in de hotelwereldHet legt bijv precies uit waarom die meneer met de t reepjes p«o- taloo In een boekje van de hall naar u «taat te kijxen (hij Is Immer* de chef de rfcepjlon die wil vreten wat "oor vlees hij ln de kuip hde^l. waarom i* kamer sleutel# een loden label hebben en waar om het onmocelijk Is. de chirmante secre- Urease van uw zakenvriend In de logeer kamer te ontvaneen Het vertel» allerlei Wetenswaardig* omtrent goed hote'.goiraq en omtrent menu's en wilnlljatso Er wor den zeker nogal wat fouten' loor hotel- gaaten gemaakt en lelUke flaters geslagen ala men het zo leest want natuur't»'* *tjn al die nuttige wenken en waarschuwin gen op ervaring gegrondvest Er aijn nog Heden die in een resUurant wlt(rn mee- flulten met de orkestmuziek of meepraten vmet mensen fan andere tafeltje* en er zija ook nog lui die de gordijnkoorden/ in hun_ slaapkamer afsnijden ala ze eert Houwtje nodig hebben of proberen .hun eigen potje te koken op «en nachttafeijle Natuurlijk doen de lezers van dn boekje zulke nare dingerf niet maar ze zullen het toch grappig en meteen leerzaam vinden om ervan rë lezen Lanaiaam. aeer Ungsaam aal het herstel gaan van de Indische tabakscultarr*. aldns mr A. C. Jaeggi. directe ar van de Beaoekl Tabak MaataehappU N.V„ die Zondag j.l. met de Willem Rara la teruggekeerd van een reU naar Java. waar h|J voor hrt eerri na de bevrijding een bezoek heeft gebracht aan de Ubaksondernrmlngen In Beaaekl. Hoewel d» heer Jaeggi reede In Novem ber van brft vorige Jaar op Java aankwam, was hof hem pas In Februari mogelijk zondeirmilltaire dekking zich vrijelijk over ddernemingagebied te bewegen 'verwoestingen die hij daar aantrof, eljce allemaaj zijn begaan na de poli- actie waren ontatellep^i groot Hi» »c/at dat het opbouwen van alle verlo- fn gegane opstallen als droogschuren, irmenteerschuren woonhuizen, bruggen ^nz van alle in Besoehi werkende tabaks maatschappijen op basis van het huidige buitensporig hoge prijsniveau een bedrag van ten minste 60 millioen gulden aal koateff De Spbouw van een dergefcjk groot ap paraat zal vele Jaren duren en toch tal dit eerst tot stand moeten zijn gebracht, voordat de tabakscultuur er weer In heer Deze actie was eigenlijk een reactie op het formalisme in kerkelijke kringen, maar de arbeid bleef niet beperkt tot de kerk; ook buitenkerkelijken, onder wie Intellec tuelen en grote zakenlieden, werden be werkt Buchman ia in de Groep steeds de stu wende kracht gebleven Hy bezocht zelf talrijke lander, over de hele aarde ver spreid en ontketende allerwege een heilig enthousiasme Levensvoorwaarden Het was niet Buchmans bedoeling met de stichting van de «Oxford Groep een nleuw$ kerk, tot leven te roepen Zijn enige streven waa getuigen voor Christus te winnen Zijn werkersgroepen trokken Eaar-we»rld<4eV- «ro daar in eenvoud et Evangelie te brengen Ook heeft Buchman er niet naar ge streefd bepaalde dogma's te ve-ded'een H]J brarh» de eenvoudige beginselen van het Christendom en ze gel Jen nog heden tei^ dage als de levensvoorwaarden die de Oxford Groefde sleutels to't het geea- te'Hk leven i>°*mt het vo'Wome- eer lijkheid. reenheid onzelfzuchtigheid en liefde Midde'en om Jere eigenschappen deeiachtir te worden zijn 01 belijdenis van zonden niet alleen tegen God en tegen hen, die dorr die zonden geschaad zijn. maar vooral tegen hen. die geestelijke ervaring hebben voorts overgave van het leven aan OoJ en het luiaSeren naar en bet aannemen van Gods leiding Vooral die leiding neemt tn het leven van de Oxford Groep een voorname.nlaata in. Ze vormt een grote steun in de overi gen* niet zo gemakkelijke taak van schuld belijdenis en schenkt ook in de moe"tJk*t# levensomstandigheden een we'-dadige ge moedsrust De Oxford Groep heeft het «tllle uur" op haar dagprogramma staan, een uur van tnVeer van gebed en een zich openstellen voor het Woord van Gods Die leiding wordt dus bij voorbeur ln de eenzaamheid van de btnnenkamer gezocht Morele hefViewrarening Het kan ntet ontkend worden, dat de Oxford Groep door haar grote activiteit In het verleden veel hersteld heeft van wat door ihaat waa uiteengescheurd Ze heeft hrt Christendom van de praktijk ge bracht en wel op een dusdanige man er da4 grote zakenlieden maar ook politieke en geestelijke leiders tot de ontdekking kwgroe»» net 'e-n- Htber w»-''' men eerzucht prijsgeeft voor onzelfzuch tigheid en offervaardigheid In vele re- zinren Is het schijnbaar vergane eeluk teruggekeerd door toep***'r>p van de een voudige ChristeMJke leefregels De oorlogsjaren hebben er dr Buchman en de zijnen toe gebracht de basis van het werk te verbreken Vandaar dat sedert die Jaren bij voorkeur gesproken wordt van de bewegfng voor morele herbewapening een benaming, die Buchman zelf In 1936 aan zijn werk heeft gegeven Deze beweging bedient zich van sugges tieve propagandamethodes, waaruit blijkt, dat het «yerk. in de vooroorlogse'Jaren Ex-commissaris van Groningen veroordeeld Het Groninger Tribunaal adviseerde ln de zaak tegen de ex-commissaris van de provincie Groningen. C. F. Staargaard. een internering van 5 Jaar met aftrek en verbeurdverklaring vap ƒ25 000 en ont zetting uit de belde kiesrechten. A Het Inebtnrt vu de X.L.M. la ladli is na de oorlog uitgegroeid tot eea web vaa lijnen over do gehele Arehlpel. Dat dese lesaatm reeda een lengte hebben van meer du tl.999 km, de h*Mt vaa de aardomtrek, ia een overtuigend ben Us van de energie, woormee mes uk la de Ooet werkt soa het kerstellen en uitbreiden vaa de weg door do lacht. Vliegveld BatavJo bet ..Schiphol vsg hrt Vtrr^ Oosten" is bet grot# knooppunt vu hrt dichte Itfnenetetael. levens eindstation vu de dagelijkse ver- biadtag met Amsterdam. Maar daarnaast asemt ook het vilrgveld vaa Soerabaja. Tandjong Fersk. eea belaagrUke plaats (n. Vaa Seerahaja alt kan men Vl van de voor naamste plaatsen in de Arehlpel bereiken. Perak. thans de tweede luchthaven van I^djd. wordt dac*Ulk* ougedau door IS tot II K L M vliegtuigen m Hoe dolkomen anders wag de situatie twoo en een hdlf Jaar geleden Medio October 1945 trok een klein groep je personen naar het vliegveld Perak om rich van de toestand op de Mbgte te stel len Wat gij aantroffen bood weinig reden tot optimisme Hoog uitgegroeid gras dat allea overwoekerd had etv door de Japan ners achtergelaten vervallen en vervuilde gebouwen Hier begon de opbouw niet met troffel en betonmolen maar met emmers en andere schoonmaakhulpmlddelen Toen het 60ste Roval Air Force Squadron arri veerde. was de situatie al enigszins ver beterd Dit Squadron begon onmiddellijk imet vluchten naar Batavia en Semarang. hoofdzakelijk uitgevokrd voor militairen. De niet bezette ruimte werd gratis voor burgerpas*, giers ter beschikking gesteld Een dagelijkse postverbinding tussen Se- KRUIDEN DIENEN ALS VERVANGINGSMIDDEL riuiting aan het praatje van de keer over de hoge bloeddruk, nog #1« woorden over het daarbij bespro- soutloze dieet Het zout Is een der be langrijkste smaakstoffen bij de bereiding van maaltHden en allerlei levensmiddelen Maar behalve dit speelt het zout een voor name rol in de stofwisseling der lichaams cellen. HfIOU' houdt n 1 het vocht ln het lichaam vast. wat van belang is bij de te hoge bloeddruk, waar juist een te grote spanning binnen de bloedvaten heerst Een vermindering van de hoeveel heid blocdvloeistof doet deze spanning en dus de bloeddruk afnemen Het lijkt erg eenvoudig deze overdruk te verlagen door het zout uit de voeding weg te laten Maar omdat er aanwijzingen kunnen be staan om het zout niet weg te laten, mag niemand op eigen houtje zelf zoutloos gaan eten Nitrium wel schadelijk Het zout bestaat uit twee bestanddelen, he* chloor en het natrium. Daar aanvan kelijk de bepalingen van hefc natrlum- gehalte technisch te moeilijk waren en de chloorbeqplingen goed waren uit te voe ren. kwam men tot het inzicht, dat het chloor het werkzame element was en dat het natrium geen kwaad kon Teneinde het zoutloze eten smaak te geven, werden zouten vervaardigd waarin het chloor door iets anders is vervangen, zodat de zoute ■maak toch behouden bleef Tientallen Jaren heeft deze veronderstelling Ingang gevonden en heden ten dage ia zij nog niet geheel verdrongen, hoewel nieuwere onderzoekingen inmiddels tot een ander Inzicht «fcden komen In Amerika werd de natriumbepallng verbeterd, waardoor ont dekt werd dat de Invloed, welke men tot dusverre aan het chloor had toegeschreven. Pluimveeteelt ZORG VOOR SCHADUW IN KUIKENLOPEN Er wordt altijd op gewezen. Jat zonlicht een onmisbare factor ia voor een goede opfok van de kuikens en terecht, want in het zonlicht komen de ultra-violette stra len. die zo'n grote invloed hebben op het jeugdige organisme tn ruime mate voor Zoals echter bij alle goede dingen, men kan er ook te veel van krijgen en'In der gelijke gevallen kupnen ze zelfs een scha delijke we king gaan vertonen Dit ia ook het geval met bet zonl.eht Wanneer de kuikens ln een onbeschaduwde uitloop verblijven en ze zijn daar bij warm weer de gehele dag aan de onbarmhartige zon newarmte bloot gesteld, dan zal dit zon licht. hoe nuttig hel overigens ook Is. een bepaald schadelijke werking' gaan uit-.-*j oefenen en zelfs de dood van de Jonge diertje* tengevolge kunnen hebben Het is daarom zaak wanneer de kuikens ln een onbeschaduwde uitloop lopen, hier mede terdege rekening houden Nu ze! men misschien opmerken nu Ja als ze het warm krUgen. kunnen* ze toch altijd de achaduw van hqt hok terecht Maar wanneer de koppel vrij groot is. dan zul- k..i hoe verder heJ naar dfc zomer* loopt en de zon das hoger stijgt waardoor de haduwbreedte van het hok, k'elner wordt de dieren* willen ze achaduw heb ben op een betrekkelijk kleine ruimte op eengehoopt moeten verblijven Ze zitten daar dan dicht opeen, met als gevolg, dat ze het nog veel te warm hebben Dit laatste julat nu moeten wij voor komen svant teveel warmte remt Je groei en een geregelde en vlotte groei ia voor kuiken* lubt noodzakelijk Schermen en afdakjes Toch kan men op eenvoudige en weinig koatbarc wijze de kuikens voldoende acha duw verstrekken, n.l., door het aanbren gen van schermen en afdakjes. Hiervoor is heus niet veel materiaal nodig Wat oud hout. een paar afgedankte rietmatten of oude planken, desnoods wat afgekapte takken beblader J en wel. deze allen kun nen daarbij uitstekende diensten bewijzen Alleen, en dat Is een voorname zaak. denk er om dat ze voldoende stevig vastgemaakt worden Het zou heus niet de eemqjteer zijn dal zo n schuilplaats, wannéér4*^ kuikens er by heet en broeiend weer een toevlucht achter of onder gezocht hebben, bij een plotseling opstekende rukwind in elkaar zakte, met als gevolg een aantal doden In zo'n geval is het middel erger dan de kwaal Behalve ala schuilplaats tegen de zon newarmte kunnen dergelijke afdakjes, ook bij plotseling optredende heftige regenbuien uitstekend^ diensten bewij zen doordat de kuikens er beschutting onder kunnen /Inden Want telf* oudere •kuikens die al aardig sterk lijken, un- neft maar heel slecht tegen een goede klettrrbuf Mkar al te vaak vindt men na zo'n.plot/ellnt opkdmende bul verschil lende doden 4 Denk er echter om. dat onder dergelijke' schuilplaatsen doordat de kuikens er veel en vivik lang vertoeven, veel mest gedepo neerd wordt En de aanwezigheid van vee! mest betekent altijd een verhoogd be- srop'tingsgrvaar voor allerlei ziekten Daardm la het noodzakelijk geregeid I# mes» onder de schuilplaatsen te verwijde ren. hetztj door weg vegen, hetzij door wegscheppen van de bovenste grondlaag Zeker, dat betekent extra werk en Juist In het voorjaar en de zomer komt men In de regel handen tekort Het W echter een werkje, dat gemakkelijk door kinderen of onvolwaardige arbeidskrachten gedaen kan worden Want denk er aan. wanneer men eenmaal een besmettelijke ziekte of wormaandoening onder de Jonge opfok heeft, dan %omt er in de regel maar bitter weinig van terecht. En W het eenmaal zover, dan la het telaat. (Nadruk verboden). in werkelijkheid moet worden toege schreven aan de werking van het natrium Mat andere woerden: dal de vervang- sonten geen waarde hebben b(J de behany' deling van de te hoge bloeddruk en ddt »U even aebadelijk sjjn ala het gewone keukenzout; warH het zoutloze dieet heeft alleen dan effect wanneer het atrehg natrium vrij wordt gehouden Er is ook een onderscheid tussen zout arm en zoutloos. Bij de laatale moeten het brood en de boter ook zonder zout sljn toebereid Bij zoutarm wordt hot extra zout weggelaten zoals In de aardappelen, over de via eh het vleea. bij het eitje e d Het lichaam heeft de meeste moeite met het verwijderen van het laatste zoutrostje En om dit laatste restje gaat het bij het zoutloze dient ter bestrijding van de hoge bloeddruk Daarom is zondigen tegen het voorschrift schadelijk, het duurt n.l. weer langere tijd voor dat laatste beetje weer weg is gewerkt Het dieet is vaak moelltjk vol te houden, byvoorbeeld als men uit logeren gaat of de maaltijd in een res taurant of hotel gebruikt Bu voorge schreven zoutloos dief^I moet dit toch doorgezet worden en als men het werke lijk wil. lukt dit meestal ook wel De overgang naar het zoutloos eten i| te ♦plotseling, maar een troost Is. dat meq,er aan gewent zodat de flauwe smaak min der hinderlijk wordt Geen goede vervangzouten Ondanks de gewenning zou het wense lijk zijn een goed vervangzout te hebben met dezelfde amaak ala het keukenzout; een dergelijk /out bestaat echter n.et. Er zijn talrijke t ombmatlea geprobeerd manr M de stoffen wordende gevnarlljk door giftige bijwerking, óf ze smaken aller minst naar kounenzout. De mogelijkheden zijn betrekkelijk beperkt, zodat het er naar uitziet dat er voorlopig niets op dit reblPd 'o"vorw»'-Men l« De In de handel gebrachte vervangaouten zUn alle ver bindingen van d l natrium r*tcrwtjl het hloor dreg is gelaten Een bruikbare - smaakverbeterlng kan verkrege'n worden door het gebruik van kruiden, waarvan zowel de Inlandse als uitheemse soorten, hlrr vooral de Indische krulden. t$ gebruiken zijd Men is altijd heel bang geweest voor de scha delijke werking van kruiden an specerijen omdat ze zo scherp kunnen zijn Dit valt sterk m*e en Inlandse soorten zijn het nog veel minder dan de buitenlandae soorten Met mnte bil de he-elding van maaltijden gebruik", zijn ze geen van alle wegc rhadeltjkheid te vrezen Het gebruik van kruiden atelt echter hogere eisen aan de kookkunst, maar na wat proberen zal men gauw de Juiste verhoudingen vinden, waardoor het voed sel veel «makelijker wordt zonder* dat keukenzout wordt gebruikt MEDICUS De nieuwe Karei Doorman Groot-Brittannie toeft gisteren ta Plymouth aan de Nedlrlandse Marine een modern licht vliegdekschlp overgedragen Het schip de Venerable meet dertien duizend tor. Het zal. zoal* bekend, de 'naam Karei Doorman ontvangen marang" 9n Batavia en de Krokodillen stad Was de volgende stap Jppanse So- rongmachinea. gevlogen door Japanse be manningen. voerden deze vluchten uit Een zestal rottanstoelen waren beschik baar voor passagiersvervoer. Hoe groot de vraag in die dagen ook was het mocht niet gelukken om hiervoor ook maar één passagier ie vinden. Deze Japanse toestel len maakten een naar Nederlandse be grippen wel érg onsolide Indruk Het was medio l/ovcmber 1945. een maand na de ..heropening" dus dat een Mltchell-bommenwerper (B-25) met enke le atMorltelten uit Batavia aan boord op ..Tandjong Perak' neerilreek Zij kwa men de mogetjtkheid onderzoeken van een regelmatige dienst op Soerabaja twee da gen later reeds werd een dagelijkse dienst Bitavia-Semarang-Soerabaja v.v uitge voerd door DC-3 vliegtuigen Waren het aanvankelijk de meest nood zakelijke levensbeHJneften als medicijnen, levensmiddelen en/kleding, die met deze toestellen "ervoer# erden spoedig vlo gen evacués B«<Te-Krui*team* en dokto ren naar Soe^baja Het toenmalige 321ate Squadron */n de Koninklijke Marine as sisteerde npl uitstekende wijze en onder hield de verbindingen met Batavia en Ma- Wssar f Perak. dat onor het befaamde 19e Squa dron werd noeVnomen in het vervoer naar het buitenland, (transport van evacués naar Australië) Verd steeds meer een der central* punten A.n het groeiende lucht- ne* ln OosMndl*. Zo werd In Januari 1946 het Hjnennet tfan het 19e Squadron uitgebreid met een tweemaal wekelijkse dienst naar Bandjermaaln en Balikpapan en een wekelijkse dienst naar Makasfar en verder de Grote Oost in. En dit on danks de wel zeer moeilijke omstandighe den. waaronder ln de toen woelige en vaak chaotische titd moest worden ge- vroegere omvang kan worden beoefend Het heratel van de Woningen van het personeel dat thans nójrmoet samenwo nen zal één van de eetfste zorgen zijn. alsook de noodzakelijke zware reparaties van de nog niet totaal verwoeata fermen- teerschuren Bijna geen enkele opatal is er of het heef. een zwaré reparatie nodig waarmede al direct een aanvang ia ge maakt" Met de kleding van de bevolking was het vlak na de politiële actie jammerlijk ge- steld.*doch dank zU de goed* bestuurs zorgen en natuurlijk ook de ondernemlngs- zorgen is hierin ar een grote verbetering merkbaar BU de eerste bezoeken In bet onderne- mlngsgibied werd nog weinig contzct met de bevolking verkregen uit vrees voor de nog aanwezige an rondtrekkende ongprë elementen, mzar dank z(j Intensieve P«- trouillegang der mttoairen werd de vrees overwonnen en kwam nauwer contact tot stand Het ontmoeten vari oude bedienden en inheemse medewerkers gsf dikwijls tot ontroerende taferelen aanleiding Rust, gebiedende gis Met grete energie worden ln naawe samenwerking tussen de In Besoekl wer kende maatschappijen de taken aange pakt om In Augustus a.z. enige aanplant in de grend Ie brengen, waardeer de zo vele Jaren ontbeerde Besoekl-tabak waarvan mea ïe nnleke waarde voor de Indnstrle In de oorlogsjaren eerst reoht heeft weten te waarderen In hrt voor-' Jaar vin 1949 In seer beperkte mate weder om'op de monetertafels In Amsterdam en Rotterdam kan verschijnen. Vóór allea la echter een gebiedende els. dat de rnrt ln Besoekl gehandhaafd sal word« Intimidatie vdn de bevolklai meer aal plaats vlripen. want daarmede staat of valt het ln®de grond brengen van een aan plant en het uitvoeren van de noodaa- krlUke herslelrepnratles. Enfke oude voorraden alsmede een klei ne aartU bevolkingstabak. In totaal 4 928 pakken komen na een zorgvuldige sorte ring. ten einde ze voor de verkoop ge- sfhlkt te maken. Vrijdag 4 Juni in Frascat) te Amsterdam ln inschrijving, trr- De vrouw bij dc Olympiad A Spelen Wanneer In Juli de Olyrrr sche S- -n In Londen zullen worden gehouden, zo j (Je Engelse deelneemsters keurig c I voor de da* komen Er u apeciaat v r deze gelegenheid een coslUun ontw r> dat tegelijk practisch en correct is F»n commissie van deelneemsters aan genoem de Spelen heeft het gekozen uit een uantal ontwerpen Het bestaat geheel uit w-»v will op Vrijdag 11 Juni te Rotterdam 6.<ty pakken zullen worden aangeboden Dooreengenomen schijnt het aanbod van goede kwaliteit te zijn. Het is wortderlljk zoals deze tabak zich zovele Jaren goed heeft gehouden Het Iz geen wonder, aldus de heer Jaeg gi, dat de prijzen op een hoog niveau zul len komen te liggen gezien het grote tekort aan tabak Men zal zich echter op deze hoge ophrengstprljzen niet blind moe ten ataren want de onkosten, die hier van eerst afgaan, zijn enorm gezlegen en het valt zeer te betwijfelen of later met een tn de^oekomzt zeer zeker te verwach ten dalende markt met deze exhorbltante onkosten nog een lonende cultuur mogenia zal zyn Grondhuur lonen en verdere onko*ten zijn met honderden procenten gestegen Het uitvoerrecht bedraagt 20' van de op brengst waarde ferwdjl het Invoerrecht van tabak ln ons land steeg van (140 tot f 25 per 100 kg Een economische exploitatie zal dan ook in de toekomst de uiterste aandacht vragen r. Uitspraak tegen Rosa Busnach aangehouden H In de zJék tegen de 31-jarlée Joodse Rosa van Steenbergen-Busnach. aan wie het verraad van een «antal Illegale kerz. onder wie haar vroegere vriend Nathan Abram. ten laste wordt gelegd heeft het Amsterdams Bijzonder Oirechts- hof. waarvoor verdachte veertien dagen geleden terecht stond, het ondersoek niet volledig geacht In de afgelopen twee weken hebben enkele getuigenjsrbrlftelijk nieuwe feiten onder de aandaiM an het college, gebrarht In verbeid daarmede zal de zaak op 11 Juni opnieuw cioor hg» Hof worden-behandeld. De man. die voor de luchtpaaaagea zorg droeg was tevens de man die In de keu ken de «^#n»er rwaatde Het eerste eocde maal. dat de uit de kampen van Sema rang en omstreken terugkerende vrouwen en kinderen ontvingen, kregen tij op het vliegveld Tandjong Perak Er werd In die '.ijd slechts gelet op werkeapaclteiten Een leder, die werken wilde was welkom op het vliegveld en kon beginnen tegen be taling van een goede maaltijd Geld was n 1 waardeloos in dezegjjagen Het onkruid en de vervallen gebouwen vanjt! laar geladen zijn ^rdwenen Wat nu Tzndlong Perak heet. Is een vliegveld, waar keurig geüniformeerde K L M-ers de passagiers naar hun vliegtuig brengen Een vliegveld waar met de regelmaat van een goed functionerend uurwerk de K L M -vogels lankomen en vertrekken van eq%iaar alle grote steden ln de Ar chipel WEKKKLRDINGBONNEN t B es C ONGELDIG. Het Centraal Distributiekantoor deelt mede dat de-werkkledlngbonnen A. B en C na 12 Juni a s. niet meer geldig xljn. Tienduizend gulden boete voor zwart bouwen Een exportfirma in textiel te Amster dam. heeft ftnder rijksgoedkeuring haar kanto-en in dc panden Waterioopleln I—If en Jodanbreea'raat 814 lèten verbouwen en verfraalen Deze bebouwing ter waar de van ongeveer 200 000 werd bij stukjes en beetje* uitgevoerd Een der directeuren is deswege door de politierechter te Am sterdam veroordeeld to' de maximum geldboete van 10 600 Di» Is de eerste maa' dat de maximum ge'dboete werd oogelegd Afbraak van de nieuwbouw ls B TTandaag gaan wt eens kijken wat er nog ln ons geheugen la blijven hangen uit de« leasen In algemene geschiedenla k Wat Is eigenlijk i .Steen van Rosette?" Wie ontdekten voortéerp? dit uiterst kostbare 3 En wie waa hun aanvoerder? Hebt U deze vragen vlot kunnen be antwoorden? Dan komdn hjpr de vol gende twee: 4 Wat zei de eanvoerder ven üe ont dekkers van de „Steen van Rnaette" alvorens slag te leveren? Het Is een gevleugeld woord geworjen, dua be hoort u het eigenlijk te weten En tenslotte 9 Weer en In welk JUr werd de „Steen van Rosette" geplaatst en om welke redenen? Je znl wordei bare stof, n 1 uit een Witte jurk met punt- hals en revers, een nauwsluitend, marine blauw jasje en een baret. Zowel het JasJa als de baret dragen de Union Jack. da Britse (hag. en de vijf Olympische ringen. Wy geven hierbij een foto van het nieuwe costuumpje Zoals men ziet. ia de rok ta melijk lang en dus minder geschikt om er athletiek ln te bedrijven. Het costuump- nl d.m ook wel bedoeld zijn om te gedragen bij officiële gelegenhe den. bU een opmart e.d. Om te springen en hard te lopen zullen de meisjes wel de voorkeur geven aan shorts. In sommige Nedlrlandae kringen vreest men misschjen. dat onze deelneemsters bij haar Engelse zusters danig zullen" afste ken. Gelukkig schijnt er iets aan te wor den gedaan om te zorgen, dat de tcxtlel- moetlykheden haar niet te zeer dwars zlt- Jen Op desbetreffende vragen van het lid oer Tweede Kamer, de heer Vermeer <P v.d A.) heeft de minister van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen geantwoord, dat hy. waar mogelijk, bemiddeling heeft verleend voor het verkrygen van de nó dige faciliteiten aan deelnenugs aan d* Olympische Spelen in verbanir met kle ding voeding en deviezenregeling Antwoorden bij Vijf minuten piekeren U»(«lj(ljq3* aqos|id4f3 api»q jp u| ua n<at.io 1*1 ul niidfiofui ïatu Mueqdid3 u«a maautaioid uha Iuiu -©JU ap utA fufnöapjaq 1 Tni*f«(3 jooa Ml J»e( »»q ui -fiqduiaw »X (u»p|urejJd ap do apiaop uoaiodsN» ..uaizjwu n do uaMnaa ftjjaaA iep uuapaq uajwpiog" ajjedeuotj uoa|od»R *\pR) ua»«p|o# asuiJj iqaoiP!** u** uaqdX|gojaiq aqoflldXl3 •p u«a ïujjajfpiuo »p joj Mi»inajr" sq T ONS ESP&ANTO-HOEKJi r/OALS wijlen dr Scougel. hoofdachool- opziener In SehoUand. reeds set. bet Espefanto geen nieuwe laat overladen leerprogramma. een vak rijn dat «r bU komt. mw het sou evens «ndere vakken aanmerkelijk ver- "STSm welke men besteedt om een uit de aard der zaak jiiet meer dan opper vlakkige kennis der grondvormen van andere vreemde talen bU te brengen aan kinderen, die dc school op Jeugdlge leef- ,|jd verlaten. die nle" In staat blijken t* zijn de Ingewikkelde en moeilijke alruc- tuur van vreemde talen te leren, la *>rac- tisch verloren tijd Het ia eenJ^rre van aangenaam getwodg én voor het kind. en voor de onderwijzer Bovendien worden in de k as de kinderen, die wél aanleg voor •Alcnatudle blijken te hebben tn hun vor dering en ontwikkeling geremd door de medeleerlingen aan wie de aanleg ont- brin de pra tijk la-bebleken. dat vale kin deren. die ln t Algemeen geen vreemde talen kunnen leren wél Esperanto onder de knie krijgen Waarom d«n niet eerst 'aan alle kinderen Esperan'o bygebrarttt in plaats van vergeefs getracht hen b v Frana ln te pompen, terwijl de meerderheid het toch nooit verder *a! brengen dan to een min of meer vage kennis van de eerste be ginselen welke geen practisch nut zal al- werpen en op de duur zelfs verloren gaat? Wanneer Esperanto op.de school onder wezen wordt tal de grote"meerderheid der kinderen enmina'e een tweede taal be heersen met de daaraan verbonden voor delen ZIJ. die geen talent voor talenstudie ln het algemeen hrhben. kunnen dan met andere vakken beginnen waarvoor zij wel aanleg blJJ^vn -te hebben, terwijl zi) die over aanleg voör 'alens'udle b!IH»en te beschikk>n na het Esperénto Frans Engcla en andere falen kunnen leren en daarby snelle vorderingen maken dank zU de deee'Uke basis, welke het Espesan'b biedt. Het invoeren van Esperanto op de school zou dua inderdaad het l**roqfer verlich ten en tevens snei'.ere vorderingen moge lijk maken terwlll het bovendien de on derwijzer veel nutteloos rerwoee zou be sparen. en over de gehele linie Betere re sultaten In kortere tild veroorzaken! Een onderwijzer in Gohlla-Dresden die al jarenlang Esperanto-onderwila op school bad gegeven en dua over een mime er- vering beeeblkte acbreef ala volgt: ..Het Eaperanto-onderwRa wordt voor de kinderen vin de eertse dag af een bron van vreugde De verbazingwekkende een voud van de opbouw maakt van de eers*« lea af „practisch gebruik" van het Espe ranto mogruyk De kinderen spreken hstl Hrt feit. dat men in Esperanto r«*da heel weinig grondelementen door zelf standig verworken de meeat uiteenlopende vormen zelf kan afleiden, nieuwe woor» den en begrippen vormèn. elceds zelf kan vinden frat men In andere talen met de vele regels en nog meer uitzonderingen moeizaam uit het hoofd moe* leren, dat feit maakt het de kinderen t^iven vreug de. tot een geestelijke spor* ormEsperanio te leren. Een zeer gewichtig begeleidend* ver schijnsel van het Eiperanto-onderwU* de gunstige Invloed op het gebruik der moedertaal Ala he" ware ln de spiegel van„ de streng logisch opgebouwde Esperanto- taal .leert het kind ztjn moedertaal eerst goed» zien Taalkundige moeilijkheden. waarover het vroeger gewoonlijk struucl- dc worden gemakkelijker ul*. de wc% ge ruimd. Woordbeeideh en uitdrukkingen worden begrepen en de vaardigheid van uitdrukking emt toe; het t a a 1 g <S"V o e l mate aevormd r r; ingaan w aalg®vo wordt In zéér grote mate gevormd fn <z wikkcld. tn'crease en begrip, dieper mi» op betekenis en tin der moedertaal treden PDocb de Esperanto-atudle k<jènt nl«t alleen het onderwijs in de moedertaal en in andere vreemde talen '.en goede, ook de aardrijkskunde wordt door kinderen volwasaenen!). die Esperanto leren. K^n" diger en met meer belangstelling ,bw;u" deêrd omdat met studie en kennis van Esperanto spoedig he'. gevoel komt daii er feitelijk geen „vreemde landen en volken lijn. De „vreemdheid" vervalt grotendeels aodra men met de betreffende mensen kan spreken en corresponderen En dit laa ate Is in Esperanto al heel spoedig he* «evaJ- Hei Esperanto blijkt dua ook nog een machtig, zo niet onontbcer'.yk. hulpmiddel te zijn tot beves'iging en handhaving van de vrede doordat net mensen van allerie» nationaliteit en taalgebruik ala broeders en vrienden *ot elkaar brengt en aamsn- „Het Esperanto wil een der slagbomen wegnemen, die mensen van mensen acneu den". id mr dr S J R dc Manchv vroe ger burgemeester van Den Haag Esperan to Is een marhtige fae'or in dv strijd voor de vréde" verklaard* TheovThilssen o* bekende lltera'or En daarom: Esperant# op de irhoo „LA KV AR DELEOITOr. Poatadree- A m5. Dubbeldam- SATERDAG 29 MEI 1948 BATAVIASE BRIEF No. 129 GOUDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA t £OM maar hierheen," zei Gi/kbert Nieuwland. aleof niet ongeveer tien Jaren waren verlopen sedert we elkaar voor het laatst hadden gezien en ovr 'Jaxz-muriek debatteerden in Gouda Hij bad me dus direct herkend, terwijl ik van mezelf ten aanzien van Gijsbert Nieuw land niet hetzelfde kon zeggen. Nu was hij ongetwijfeld in het voordeel Dat zat zo. Ik liep naar hem te zoeken in de ..Koningin Wilhelmina Club" In Ba tavia. de vroegere Sociëteit .Concordia" aan de Sipayacrsweg. Die la nu offictercn- club geworden, maar wordt heel vaak ge bruikt voor concerten, uitvoeringen cn toneel-voorriellingen ten behoeve van de militairen ZIJ doet. in vele opzichten, wal wat aan „Ona Genoegen" in Gouda den- •ken. met de muzWrtent In de tuin Ik zocht naar Gijsbert Nieuwland op' de avond van het tweede concert van zyn Marinierskapel in Batavia. Het was er stampvol. Misschien waren er wel net zoveel mensen ala op de eerste avond toen er ongeveer 2.000 luisteraars war«n en de grote gehoorzaal letterlijk uitpuilde. Maar die 2 000 menaen of hoeveel het er geweest zijn zowel mannen als vrou wen. waren allemaal gekleed In uniform: van de K.L.. van het K.N.I.L„ van .1e Marine en van de Vrouwenkorpsen. En daar liep ik als burger-journalist tussen in een grijs ahirt met een grijze bro»k En Gijsbert was nog meer in het voordeel. Want het was pauze en hy zat even uit te rusten op de een of andere muziek- kiat naast het toneel. Hij zat dus vrU laag en keek omhoog eo mUn lange lijf moet hem - om zo te zeggen letterlijk in het oog zijn gesprongen Hoe dan ook. het klonk opeens simpel: „Kom maar hier heen. Jan." In de warmste week Dat waa de enige formaliteit, die tussen kapitein Gyshert Nieuwland en mü werd gewisseld en ik zeg u het waa net of we eikaar een week geleden of zo nog hadden gezien. Gysbert. doornat getranapjreerï. zst van een lekker koud glas bier te nieten en ik wil U wel verzekeren, flat hy dat nodig had. Ik geef het \J te doen f in de Bataviase avondzwoelte een uur- lang met Uw armen te gaan zwaaien en alle andere Ilchaams-manlpulatles te ma ken. die nodig zyn om een orkest in de maal te houden Bovendien waa het die A week de warmste, die Indie in 86 jaren Viad gekend, een week waarin zelfs ik We nooit last heb van het Indische kli maat toch wel eena af en toe leta van de warmte heb gezegd op een toon. d.e bepaald niet aangenaam was. Ik waa eigenlijk gekomen om met Gijs bert een afspraak te maken, maar hy ver- tejde me al vrij direct, dat hy de vol gende dag per vliegtuig zou doorreizen naar Soerabaia. de tweede Indische stad. waar de Marinierskapel zou gaan optre den. Hy ging vooruit om de zaal te be kijken. de accouatick te bestuderen eic. Het orkest zou per boot nakomen'. Gijs had dus voorlopig alleen maar die paar minuten van de pbuzc voor me. Want na Soerabaia gaat de kapel op tournee door Oost-Indonesië en komt pas over enige weken In Batavia teryg. Dan blijft zij»nog maar een dag of wat en aanvaardt ver volgens de terugreis, omdat zij voor h»". sa regeringsjubileum weer ln Nederland moet terug zyn. Ik mprst dus GUa spre ken. nu hij nog warm was Eerst heb ik dus buiten m'n auto fat soenlijk geparkeerd (want Ik had haar maar eventjes neergezet, omdat ik darht toch zo weer bulten te zijn) en vervolgens gingen kapitein Nieuwland en ik samen achter het toneel op kisten zitten bomen. Rhapsody in Blue *v En U moet niet denken, dat ik na het gesprek maar direct naar huis ben ge lsan Dat was ik van plan. toen Ik de Cub binnenstapte, maar toen ik Gijs met zijn kapel een vertolking hoorde geven van de ..Rhapsody In Blue" van George Gershwin en* verder nog van dezelfde componist de aulte „Porgy and Beas" en dat op een manier zoals we hier ln Indie ln jaren niet hebben gehoord - toen ging m'n geatropheerde muziekhart open en ben ik tot het einde gebleven. En daarna voelde ik alleen maar apijt, dat Ik ook het programma voor de paur.s nle: had gehoord, al bevatte dat muziek, die me niet zo goed ligt. hoewel ik zeker ■iet genoegen zou hebben gcluisrerd naar Burgerlijke Stand Jeboren Frits z v N J van der ijrst en J. H. de Jong. Steynkade 15. Cirnells Franclscus. z v. C. Schenk en .L Spruljt Graaf Floriaweg 12; Cor- if. d. v A. C Baas en C H ten Hove. Willens 53. Antonlus. z. v P M de Jong van pam Kon Wilhelminaweg 182. GerMtvCornells. j. v g C. van Vliet en G. de Styeet# Eophlastraat 7» Ondertrouwd p Kuijf «n C. G Epping: O I. de RooiJ en E Kuljlenburg: A, Boom en R J Bos Uit vroeger tijden De Goudsche Courant meldde 75 Jaar geleden. Uit enige advertenties- ln het Wees. en Aalmoezeniershuis te dezer stede overleed deliefde pleegmoeder de weduwe •i" Rul"» 28 Jaar was de overledene ■j* kindermoeder In opze inrichting ge- Plaatst en mochten wij allen in haar trou- r®.Mr« «n moederlijke liefde delen Zy »ad veel lief en heeft veel lUden verzacht. De weeskindéren Baard Hiernevens 42 postzegels 5 fenti met verzoek mij een flacon Baard- i?i!tTni tp zenden, daar mijn vriend Frans Atnier van de Gouwe spoedig (ik geloof mtwee maanden tijd) een volslagen Board Uw middel heeft gekregen Ik wil «ar ook van profiteren. Hoogachtend B van Sols te Gouda 36 Jstr geleden. U» de commissie tot het organiseren van jwen te Reculvijk ter gelegenheid van ?- mhfldlglng van H.M. de Koningin *ju«n gekozen de heren dr J. A. Schreu- y^yoftltter: dr C Helle. J Kapleln Jong.00"*' de Jon*- G dc Jon* en F de 25 Jaar geleden. A«r<r»'r* <1 IJiIfl Bij Kon. ben0€'nd tot burgemeester dezer de heet F. Jas schoonhoven: Te dezer plaatse la 36r»ÏLrr,i .Fhr »werenwm met treden ÜÜm!* 'ed*n directeur zal op en de*heer H. Zanen te Ammerstoi. de ..Piét Hein Rhapsodic" en de „Fin- landia" van Sibelius. En ik kan U ver zekeren, dat het gehoor zonder uitzon dering even enthousiast was als ik en dat dc mening van kenners eenstemmig la. dat Gijs Nieuwland het beate orkest naar In- die heeft gebracht, dat hier in jaren s geweest. Het bezoek van Gijs en zijn Marinierskapel. ook al zal het door orrt- atandigheden kort moeten zijn. zal Indh niet vergeten. Van Gijsbert zelf kan ik U piet veel vertellen U hebt zyn loopbaan van meer nabij gevolgd dan ik. Maar we kunnen het er gevoeglijk over eens rijn. dat-i. het ver geschopt heeft. Hij heeft er har^ voor gewerkt en het succes komt hom toe Laten we hopen, dat zyn ster nog steeds rijzende is cn dat hij het nog verder zal brengen. Jc kunt wel zien. dat Gija ge acht wordt door zyn orkestleden, uitr de manier waarop zij met hem «preken. En je kunt ook zien. dat Gijsbert zyn musici waardeert, uit dc gpanier waarop hij me! hen omgaat, over hen spreekt en hun prüst. ook tegenover my. Op het ogenblik zit Gija in het Oosten des lands, maar na zijn terugkeer In Ba tavia hoop ik de gelegenheid te krijgen om langer met hem tc spreken over Je dagen in Gouda, toen we beiden aan mu ziek deden, hij aan de serieuze. Ik aan de frivole. En dan hoop ik hem nogmaals de ..Rhapsody in Blue" te horen uitvotoen Dan heb ik. behalve Gijs zolf. iets om blijvend aan terug tc denken, als de kapej alweer hoog en breed in Nederland z'i en alleen U ervan kunt genieten Jan Bouw >r Plannen voor oprichting Chr. Lyceum Plannen om te komen tot de oprichting van een Christelijk lyceum bevinden zich in een vergevorderd stadium, aldus een bericht in de „Goudse Kerkbode" het or gaan van de Gereformeerde Kerken der classis Gouda. Militairen uit Indië terug Met het troepentransportschip „Water man". dat vermoedeiyk 6 Juni uit Tand- iong Priok tc Rotterdam zal aankomen, keren nadtoNederland terug soldaat M Boom. Tweede Schoolstraat 21. korporaal A M. v. d Kraats. Brees-aart J6 hul*, bei den te Gouda, korporaal J. J. Brauns. 's-Gravenbrockseweg 13 te Reeuw Ijk. ser geant A. Bevelander. Kerkstraat 4a te Waddtnxvcen; soldaat eerste klasse A KwakernaaV Ringdijk 18 te Nleuwerkerk a d. tJsael. korporaal M G. Hart. Oran jestraat 1 te Boskoop en sergeant P Looy, Prinsenstraat 82 fc Bodegraven Boven dien bevindt zich*nan buprd als lid van de vaste staf soldaat A M Post 's Gra- enweg 177 te Nleuwerkerk a d. IJsbcI. De passagierslijst ligt op ons bureau. Markt 31. ter inzage -J\RIG HUWELIJKSFEEST VTETHOl DER HEERKENS. Op 3 Juni hopen de heer en mevr. A Hccrkens—M. Kalmcijcr veertlg/Jnar in het huwelijk verbonden te zijn De heer Heerkens is onze wethouder van Sociale Zaken en van het Marktwezen. Het bruids paar reclpleert van 1 tot 3-30 uur in het K A.B -gebouw. Westhaven 46. EERVOL ONTSLAG. Bil Koninkliik Besluit is met ingang van 1 Mei 1948 eervol ontslag verleend uit de militaire dienst aan onze oud-stadgenoot de reserve-eerste luitenant G. C. Sorters, arts ie Nes (Ameland), van het wapen der Infanterie. Puzzle-winnaars s er deze ^eek een doorlopende krulswoorapuzzle. onze problemenvrien- den liepen er vlot door. Velen vonden het eindpunt en zonden goede oplossingen Bekroond'werden- Prijs van ƒ5: N Koster. Sophiastraat 104 te Gouda Ptijzen van ƒ2.50: C. Voerman. Fluwe- lensingel te Gouda en K. v. d. Werken. Lekdijk 240 te Ammerstoi. Dc prijzen kunnen aan ona bureau wor den afgehaald. Predikbeurten voor Zondag Ned Herv Gemeente St Jsnskeik iAch ter de Kerk 5) 9 en 10 10 uur ds Gerh Hu:*, bevestiging diaken: 8 uur ds J 3 Koning, bediening H Doop Zaterdagavond 130 uur Avondgebed We«terkerk tF.mmsstraat IS). 10 uur d* C A KtttVFaar. S uur ds G. Elzenga. bediening H DRop Ver. van Vrijs NedN-Hervormden (Peper straat 120) 10.10 uur ds O H. Hylkema. Den Haag Ned Herv Ver Calvljn (Turfmarkt 145). 8 uur d«' G A Pott; Rotte dam Remomtr Oei er Gemeente (Keizerstraat J) 10 M uur ds J v d Guehte Evarut Lutherse Kerk (Gouwe 134). 10 uur d» W' Rolietboff. Haarlem Oud Katholieke Ke-k (Gouwe tri). 10 30 en .g utir pastoor G P GlJkes. Geref Kerk (Turfmarkt 00). 10 uur ds D B Haeenh-ek v.'aarrf ngen: S uflr ds C A. VreugdenhJ Ouderkerk a d. IJ*«r: Geref Ketk art ïl (Ch:. Geref. Kerk- Gou we 141) I M en 3 30 uur ds G Koenekoou Geref Gemeente (S'attonsweg). 10 en 5 uur dr C. S-eenhlok,-, Chr Geref K<»Wc (Gouwe t«l) ton en «IS uur prc-f J J. v. d Schuit? Apeldoo:n ds Joh. van Weizen Vrtle Kvang Gemeente (Turfmarkt ÏJ). 10 en 5 uur gl* J I van Wtlrk Dinsdag 7 3# uur Bijbellezing d« J. I van WIJck Zaterdag 7 30 uur .Bidstond Leger des Hei)* (Turfmarkt 111). 10 en 7 M Met 7 euc ONA-terreio: Voetbalwedstrjd ON A-Rest van Gouda, f.ag uur ONA vet Gouda vei. Mel I «er Cencordle: Propaganda-(••* - avond Alg. Ned Invalidenbond. t* Met 0.3* nar st Jaatkerk: Avondgebed ts Mei 1.3* ner Knattmia:*Sotrée-dansan:e Dansschool Chr van -den Heuvel 31 Met t nar Het blust Krats: Ledenver gadering Vereniging van Vrljz Ned. Her vormden 31 Met 3 nnr De Zalm: A'.gemene vergade ring ven aandeelhouders N.V. DiukkeilJ voorheen Koch te Knuttel. I Joel 7.3* oor Ceöpetatle-geboete Raars tl: Bijeenkomst Coöperatieve Vrouwenelub. I Jent 7.3* uur VrU* Evang. Gemeente: Bijbe eting ds J. I. ven WiJck I Juni t nar Veemarktbal: Openbare ver gadering Partij van de Arbeid. Spreker m;- nieter W. Drees t en 3 Juni IJ* uur Flusraleuslagel M: Op?nbare verkoping goederen door deur waarder R. van B.oklan& l Juni 7—0 uur Raam M: Zitting-prijzen- commissie voor Ind-enen klachten. t Juni 7.3# uur Ou* Geref. Gemeente: Spieekbeurt ds Joh. van We zen. Juni l uur rodperattagebouw «aam fl: kring'" d<bw,von<1 Coöperatieve Studie- t Juut t uor Spaarder.bad: Walerpolowed- ■trijden oa GZC-ZAR (darpas) en GZC- Merwede (heien) t Juni s uur Reünie: Spieekbeurt ds J. BOrger voor Logos-vei band 3 Juni s—0.3# nur ■pieringstraat 113: G#:*- d'phtherlé°l ,nen:'ni en hei inenting tegen 3 Juni is—li nnr Spieringstraat 113: Spieek uur K: aamcentrum I Juni I uur Sint Janskerk: Bespreking metier' de d0° dl K H- E Giave- h. *i ^"n'. "l,r '■'•"ngstraat 113: Gelegen- nt.il to- Inenting en herinentjng pikken. si,?",."°r rv'"' I Juni 1.30 uur St. Janskerk: Avondgebed Bioscopen •tWlVv'd^arrer) 'i!?B"(lBet Mai **ker„ng Reünie Bioscoop: Onde; hypnose (met Anne Crawford en Herbert Lom). "cbo"wfc"r« Bioscoop: Part sanen (met John Clements en Mary Mori o en tts U Zondag: 3. 3. 7 en s.io uur. Thalia: geen nudaagvoorsieilingen Zondagsdienst doktoren Bij afwezigheid van de Tiuïsarts zyn v zaterdagmiddag S tot Zondagavond IJ uur te con«ulteren de doktoien H Reedijk, Cra- bethjtraat «J (telefoon 3135) en J. G W F Bik Blekersamgel S3 (telefoon 3131). Apothekcrsdienst Steeds geopend des nachts a: één voor ie cepten: Apotheek Dee. Westhaven 14 Tentoonstelling in Huishoud school geslaagd Het is wel duidelijk gebleken, dat di rectrice en leerkrachten van de Goudse Industrie- en Huishoudschool m« de ten-, toonstelling „Feest in hei gezin" een éocde greep hebben gedaan Meer dan duizend bezoekers, onder wie enige gezelschappen, hebben naast talgijke genodigden in de afgelopen drie dagen hun schreden naar de Oosthaven gericht, waarbij bleek, dat de opzet van de tentoonstelling sterk tot de verbeelding sprak. Speciaal de Indische afdeling, gerangschikt rondom de sol daat. die weer naar huis komt. genoot een intensieve belangstelling Daarby had ook in de kringen van de vakmensen, die van het Nijverheidsonderwijs, deze exposi tie de aandacht getrokken. Naast de ouders der leerelingcn hebben vele leer- ■chillende vakken worden gegroepeerd, is immers een van de pusten, die bij de on derwijsvernieuwing sterk naar voren ko men. En om het nu nog even overliet lekkers te hebben: de eerste taart werd gewonnen door mevr. De Graaf uit Haastrecht, de lweede avond was een jongeman de geluk kige. de heer De Boer van de Nieuwe Haven en de derde komt op tafel by mevr. Van Dorp in de Willens. De fraude bij R.V.I. Arnhem De oud-inspecteur'bij de R,V 1 In Gel derland met standplaats Arnhem, verdacht van onregelmatigheden bij het toekennen van aankoopbewijzen voor nieuwe auto'a. Van E. zal Dinsdag 22 Juni a.t. voor de rechtbank te Arnhem terechtstaan STRIJD "TEGEN TE HOGE PRIJZEN Weer een .reeks verbalen Weer maakte dc RUksbeheersching een aantal proces-verbalen op een kapper te Gouda rekende, voor knippen en wassen te veel: Woerden's winkelier vroeg 2.95 voor een bloemenvaas. die slechts 1.37 mocht kosten; twee houders van een fietsenbewaarplaat* vroegen ƒ0 30 Der, voor rUwlelstJlllng; geoorloofd 0 30c«n agentuur en commissiehandel nam een te hoge prijs voor Zwitsers zij degaas. een slager te Gouda bracht in re kening voor rauw gehakt I 147 per pond (mag zijn 0 93) en was tevens te duur mei varkens, en lamslnpprn: een kruidenier te Schoonhoven verkocht voédings- en genot middelen. welke niet van prijsaanduiding warm voor/ieiv een Goud te grotsier ver kocht toxtiolg(#Uercn te duur aan detail listen en berekende ongeoorloofde marges, o m coupagemarge by «Movering van meer dan tien meter van eenzelfde soort; een winkelier te Gouda verkocht «cheer- apparaten wel.ke J 0.85 mochten kosten, voor 1.23 Tuchtrechter beboette d* Tuchtrechter voor de prijzen e Rotterdam stonden terecht drie fabrl- ic Watidinxvecn Zij waren be schuldigd van het te duur verkopen 4-an b.okkenwagens. springtouwen, poppen- rulkies. lattenwagens. blokkendozen e.d van niet voldoen aan de adminiairatieve voorschriften en van het in rekening bren- gen van te hoge prUzen voor klompenrc- paratie*. De Tuchtrechtei veroordeelde leder tot een bqete van I 200. Een Woetdense kleermaker kreeg we gens het in rekening brengen van te hoge b^ct'e" V0°r co*tuums *n •■s-'®" /700 TRIBUNAAL. Het Tribunaal zette gistermorgen de be handeling van de zaak tegen de 33-jarige huisvrouw A. de Waal—Gocdegebuur uit Mrlissant. niet gedetineerd, voort De uit spraak werd bepaald op Maandag ZONNIGE ZAKEN Weet U. otn maar tneeiis zonder kloppen binnen (e komen, u-aj soroptimisten :yn? Ik ntel. Ze komen een bezoek brengen aan onze stad op 12 Juni en 't Z(/n datnes. t Stond in de krant. Nov heb tk m'n Koenen er op nageslagen, maar dtt het me in de steek zodat ik nu nog niet tveet. u-at vooreen soort optimisten u-e te gast krijgen. Maar 'k ga ze bekffken. Het over- komt ent mens niet klke dag. dat je een optimist ksint ontmoeten. Maar onder tussen zit ik nog met dat woordje jor. Wie helpt me? Mevrouw Tergouw was er da delijk mee klaar. ..Drukfout.' zei 2e. cd ie •etter heeft de letter n vergeten, 't Zyn opfimufrn. die allemaal een man met een knet eK bewonderen cn ze hebben alvast een Jnorrekom gekocht." Dit is geheel oor rekening van rpetirouw Tergouw. Verder woei er door een of andere 0"ti- itige wind een programma op m'n schrijf tafel. Want de ambtenarenV weet wel, die in dat kasteel aan de Karnemelkstoot wonen, gaan zich verpozen. Ze hebben een vercnlplng. Die heet de G A O.S. Nou weet ik. waar V aan denkt. En alt die zeiter hft waagt om te zetten, uaf V tn »k denken da/i is het mnor beker, dat ik dar/el-ik emigratie aanvraag, tkjheb een geweldig ontzag voor ambtenaren en ik gevoel altgd een zalige opluchting, als ze bij m'n buurman moeten r(jn. Maar-om op dat programmablad te retourneren. Daar staan vijf en veertigik zep rijf en veenig advertenties in. Wie doet het die karne- melksloters na? Nou weet ik weer. wat V drnkt. Maar die zakenlui zijn nie( mal' Laat ze maar schuiven. Daar zit iets in' En wat een overredingskracht hebben d'e belastingambtenaren gehadl Ze zön u oê/d. dat hun feest slaagt Viff en veertig advertentiesOch fa. traarom zou een men* peen goeie maatjes met z'n medeburgers blyren. Er is toch al herrie gevoeg. JAN TERGOUW. BEZOEKT DE BRANDWEER TENTOONSTELLING HOUTRUST DEN HAAG N'-UriFI DAG G* OPE ND VAN 10-10 UUR ENTREE 75a TLfET verschil tussen goede en slechte dichters wordt niet uitsluitend bepaald door *-1 de grootte van de ontvankelijkheid, het scheppend vermogen en de taalbeheersing. Ook de houding tegenover het onderwerp is van belang. De slechte dichter blijft aan de buitenkant, hij riet onnauwkeurig- vage omtrekken, verwarrende bijkomstigheden. Zijn woorden wllley eerder een smelterige gevoeligheid tot uitdrukking brengen dan werkelijk beelden. De echte dichter daarentegen dririgt in zijn onderwerp door en weet daar het wezenlijke te grijpen En dit wordt gebeeld. vandaar dat de lezer een heldere voorstelling van de situatie krijgt. Wat is nu het-kenmerkende van de gebeurtenis, die voor Boutena aanleiding werd tot het gediyht„In de Sluis"? De vorige avond heeft de dichter, vermoeid van een zware tocht, ziln boot gemeerd ln een verlaten slulskolk Nu breekt de morgen aan. de helder heid van een-stralende zomerdag is reeds in de lucht. In de kolk hangen nog de schaduwen van de nacht, maar het Ichutten begint, het water rijst en Ült het achip omhoog haar de klaarte v^n de dag. En de boot van de dichter blijkt deze tocht niet alleen te maken, in de nacht jliep een. kleine vloot de tluia binnen om met het aanbreken van de dag geschut te worden. Aan buórd van die andere scheepjes leeft de vertaaoitlng. daar klinkt hetzelfde vertrouwensvolle lied. dat de dichter gezongen heeft toen hu uitvoer, maar dat hij verleerd heeft tijden# zijn tocht. Het oude gevoel van verwachting en vertrouwen maakt zich van hem meester, reeds hoort hij de zeewind aan de andere zijde van de sluisdeuren en hij weet. hoe het straks zijn zal: een onbelemmerde vaart over een morgenlichte zee. 'de verte tegemoet Een heel gewone s.ntatie dua. Maar de dichter dringt verder door dgn de oppervlakte. Wat hier befeden wordt, is de verwachting van een andere bevrydlng: eenmaal ontslagen te worden uit de knellende banden der-stof. De blijde, juichende toon van dit gedicht heeft niets te maken met de geestdrift van de hartstochteiyke zeiler, maar alles met de diepstarrielsverwachyng van de dichter. IN DE SLUIS Lief, ontuaak: dt late sterren dooven In den koelen morden zucht, En de leeuwerik uft onzichtbre hoven Voer al door de lage lucht. Met het binnenstuivend water rijzen We tn de alomme klaart Al de teekeitêrfl der heemlen wijzen Op een gunstge vaart. Moedeloos als ballingeA vernachten, Meerden we in verlaten sluis Zie met welk ontwaken ons de goön bedachten Of wij sliepen bij hen thuts v Zoovele andren met ons zijn hun gasttn, Makkers naar een nieuw verschiet Diep uit bosch van tuig en masten licft een jonge stem ons oude lied 't Water zwijgt, fk hoor de winden loopen Buiten langs de vrije rêe Aanstonds gaan de donkre deuren open Op de morgenlichte zee Uit „Gegeven Keur". P C. BOUTENS (18701MB» iO De Nieuwehaven ia rijk lan hofjes, het één-schilder- «chttger en intiemer dan het Indere. doch ze vormen te zamen even zovele bewyzen voor dc deugd der liefdadig held. die ons volk immer heeft gesierd. Een van de/e hofjes Is de fondat:e van Maria Tams. een .jongedoch- ter". die eertijds woonde op de Haven aan de Westzijde Nadat zij „overdenkende de broosheid des mense!yk-n levens" haar testament hnd laten opmaken, dat nad.cn nog verschillende malen werd gewijzigd, heeft zij .t. 1654 zes huisjes „met de aan kleve van dien" staande op de Nieuwe Haven Noordzijde vermaakt. teneinde door gebrekkige of nooddruftige oersonen bewoond te warden. Drie ervjm waren by voor keur bestemd voor fam lie en goede kennissen en dc andere drie voor de armen der Lutherse Gemeente of- tewel die van de Augsburg. confessie Waren er geen g.- gadigden. die behoorden to' deze groepen, dan konden de huizen gegeven worden aan men*rn. die naar n.-i oordeel van de regent daar voor het meest in «ahmer- '•ing kwamen De eerste regent was o- eerste dominee van de Lu- therse Grmécnte alhier. J. C.emena Bijleveldt Zijn por tret kan men vinden op eep schilderij in dr Lutherse kerk. waarop drie dominees van d!e n»-«.n «taan afgebeeld, de oom. de neer en de 1627 ^8 ,d'endCn d" ic. T„ k. regentschap over de huis- ie* in achtereenvolgens overgegaan .p hun opvolgers, zodat het nu wordt ilair- renomen door ds Simon Zes weken vrij van huur Hel waren vierkant opgetrokken wo ningen met een bovenwoning ..die men van bulten kan opgaan' De b*docl ng waa dus. dat de huizen dubbele bewoning kregen Dat hebben ze gehad tot 1912 Toen werden ze verbouwd zodat ze nu beschikken over een ruimt hoge roller tTiet beschoten kap. Op zolder is een slaapkamer, want tegelijkertijd werden de bedsteden beneden uitgebroken De;-* verbouwing was ten zeerste nodig, w.nt de hulzen werden anders onbewoonbaar verklaard. In 1831 schijnt er een aankoop geweest te zyn. zodat het aantal huizen V!W.! C in 1657 in w*rl<ini xetreden slichting negen bedraagt Onder regentschap van ds Slmon #n'- «tond nog een andere belangrijke verb.- t/ring.-Er werd electrisch Ifcht aangelegd Terecht vend de dominee het gescharrel met petroleumlampjes, vooral toen de slaapplaatsen naar dc zolder waden c - bracht, een beetje gevaar'.yk voor ie oudjes. Die vonden die nieuwigheid maar z.o zo. en menigmaal heeft de dominee ;n» de avonduren onverwachts een bezo"k gebracht om to zien of er toch nog n et iemand met het petroleumlampje bezie was Gelukkig ging dat alltw zeer gemoe delijk. wat iedereen. d:e dAsvmpathie e figuur van de Lutherse voopeangcr keu' graag zal willen geloven. HijVhcrft nooit gebruik behoeven te maken va\zijn recht hem bij testamentaire be«cj\kking ge geven om een bewoner of bAwoons'cr ..wegens slecht gedragde huur op te zeggen. De huur opzeggen is eigenlijk nieCju.«t uitgedrukt Men betaalt ..penningenXoor vergoeding en onderhoudcfi dit weinig, dat men verbaasd is. dat men vira dit bedrag deze huizen in zulk een goede staat heeft kunnen houden Daarbij komt nog. dét men per Jaar zes weken vrf' huur ia. twee weken vóór Kerstmi* a{ je voor dc deuren laten aanleggen, .om dat het oude zo slecht was te schrobben In het laatste van het rytje van negan huisjes, met de gele klinkertjes ervoor en dc keurig onthrhouden'tuintjes, woont mej. L. Klepper zij „wordt op 1 Juni v.jf en zeventig, Jaar. Op die dag gedenkt zij «.■at iivcii nuiiuen nvuurn i/aaroi) Komi nog. dét men per Jaar zes weken vrij van huur is. twee weken vóór Kerstmi* en .vier weken na Nieuwjaar Men mag re bekijken, deze hu.sjes Ales eVen proper en 7.indeiyk. Ds Simon heeft n\) algemeen vjerlangen indertijd nog een/nl#hw straaV tevens het tctdat /.ij vfyf cn zeventig jaar op het hofje woont En dat is nbu iets., waa®een mens van opkijkt. want«sU men goed kan aftrekken, komt men tot dr» ietwat verbijstep nde ontdekking, dat zU». op het hofje i geboren 0 Inderdaad, in 1873 verhuisden haar ouders met haar broertje van vijf jaar uit het Slappcrdcl. waar tonen nog slechts twee huiz.en stonden, naar de fondatie Maria Tams Kort daarop werd zij ge boren En ze heeft er altijd gewoond.' Zcven-cn-twlntig jaar In het z.esde. en sindsdien in het negende huis Nieuwe haven 140 Met ren uilzondering Toen in 1912 dr verbouwing werd uitgevoerd, trok hrt ge/;n naar dc Lange Dwarsstraat, doch ondanks het feit. dat de tijdelijke -womng naar hrt eigen oordrel en naar dat vnn dr krnnissen ern'paleis was. verge leken met het hofjr, krerdr men er terug. Dr familie Klojjprr scheen trouwens ^ïelcmaal niet van verandering tc houden Dc broer van njej. Klopper, de heer P. .1 Klopper, was van beroep onderwijzer HIJ begon zijn loopbaan als tijdelijke leer kracht aan de byzondere school in dr Groenend ial„ doch werd al spoedig vast aangesteld aafi de Lutherse School te Amsterdam. 8 waarvan hij later hoofd werd. Hij is.er zijn hele léven lang ge bleven. In dc hofigerwinter van 1944— 45 U hy gestorven Uit dc j geschiedenis van de familie Klopper blijkt duV dat dc regent ge bruik gemaakt heejt van zijn recht om een hu s te verhuren aan anderen, dan .bchoeüigen g-n nooddruftigen" Thms worden dc huizen alleen door vrouw»n beloond, doch enige jaren geleden huis de er nog een echtpénr Het is werkelijk overbodig mej. Klopper dc vraag tc stellen En woont U nog al n*ar uw zin"1 Trouwens iedereen achijnl het daar «naar dc zin te hebben, wint het is er gezellig in die kleine gemeen schap. waar iedereen sdles van een ander tfeoi en dadelük bereid is de helpende hand te bloden. waar het nodig is Mej Klopper geniet een gl>cde ge/ond- hc d op een enkel ongemak na. is in het xcnijdenswaardig bezit van een onver stoorbaar goed humeurj zij heeft haar beRocp van naaister vaérwel gezegd en hoopt zo nog Jaren dat aardige, vriende lijke. Vopere huisje op de fondatie van Maria Tams tc kunnen bewonen. G.A.O.S. amuseerde zich met kostelijke geschiedenis Wie zal er ,oolt iets verwachten van een ebbenhouten olifant? Dergelyke bees ten plegen de schoorsteenmantel te ver sieren en komen ulleqn van hun plaats .tls dë stofdoek vaq de flblsvrouw dat gebiedt. Stomme beesten, zal men zeggen. Hun eni ge levensdoel ls te wachten tot ze op een kwade dag door een onhandige dienstbode of meestal de heer des huizes van de schoorsteen worden getrokken en in dig gelen vallen. Het enige nadeel dat iij kunnen veroorzaken is de blik van de boze echtgenote bij die gebeurtenis Want dat ding paste Immers zo aardig by de pendule, die men op zijn trouwdag van tante Katrien heeft gekregen of dat vaas- Je. waarmede niAt Mien haar toegenegen gevoelens kraqjjl bij zette. Maar overi gens. ach "het ding stond er en men had er weinig last van Maar die ebben houten oUfant. die gisteravond op een schoorsteenmantel In Kunstmin stond, voelde jilet veel voor dat rustige leven tje zijner stamgenoten. Die had schik in de herrie, die zUn huisgenoten om hem maakten Alleen omdat in zyn linkerpoot en briefje met de oploaaing van een moord verborgen zit Gesnapt 'I. Dat briefje was het doelwit van verschillende personen. Van de een, die de dader van de moord waa. van de ancjer, die al jaren naar die dader zocht en bovendien van allerlei^ mensen, die t r zlldelltM belang bij hadden of er zonder hun verlangen bij werden betrokken. En het gevolg: nieuwe moord, sluipende Chi- 0 neren, gemaskerd man. bedreiging, zftnu- wen. gespook en gegil, verdwenen olifant. Op dat gegeven Is het aardige spel van Christian van Bommel—Kouw en Henk Bakker gebaseerd Belastingambtenaren uit Delft voerden dat #oor nuq collega's van dc Karnemelksloot op en het dient gezegd, die opvoering was voor amat/urs voorbeeldig. Fr werd met flair en bezie ling gespeeld en de figuren stondën acherp getekend op het toneel Wat '.voor een amateur toneelgezelschap vooral opviel, was hel feit. dat er weinig zwakke pui ten in de bezetting waren De enige, .die Iets uit de toon viel. was de vriend en naar later moest blijken de dader in het ollfantenmysterie. die een dubbelrol speel de en daar zo weinig raad mee wisi. dat men in het begin al snapte hoe de ge- srhledenls zich moest ontwikkelen. Dat was wel Jammer voor de phdftre spelers, die twee en een half uur gewoegd heb ben om het gevalletje In de doeken te wikkelen Dat was verstoppertje spelen legen de regels in. Maar nog eens -wat gisteren ln Kunst min werd ieprestcerd. was goed werk. De heer J. Constant om enigen te noemen als de detcrtiveslezende'scheikunde-lerair en mej A. Bartels ala de tussen twee vu ren lopende lieftallige vriendin droegen het meest tol het aardige resultaat bij# Vooral in het eerste tafereel van het laat ste bedrijf speelden zij overtuigend. Do heer P. Steenbergen was een kosteiyke amateur-detective cy mevr. C. de Roo Brandenburg een heerlijke, zij het iets gechargeerde hospita. De .Goudse Ambtena ren Ontspanning* Sociteit had met ..D« Ebbenhouten Olifant" een prettige en ge zellige avond. WIJ hebben onze ebbenhou ten olifant n* afloop echter in de vuilnis bak gedaan. Roei- en zeilvereniging Een gisteravond in het clubgebouw ge houden i-denvergadering van de roei- en zeilvereayyng ..Gouda' was bericht in- gekomeiT*fcm mevr. J. van Eljk—Van Deth. -de^fcicommissaresse. dat zij ala bestuurslid bedankt. De voorzitter, mr C. Jonker, heeft hartelijke woorden van aank gesproken voor het vele werk. wat zij voor dc roeisport gedaan heelt. Beslo ten wertLhet roelcommissarlaat te splitsen in een afdeling toerroelen en een afdeling wedstrijdroelen. hetgeen een uitbreiding van hel bestuur tot tien leden betekent. Gekozen werden als commissaris toer roelen de heer T. Loefsma. als commissa ris wedstrijdroeien de heer P. Weijer e* voorts als commissaris voor de jeugd d« heer Chr. v. d. Heuvel. Voorts werd besloten tot aankoop vatl een Pampus- of 16m2-lflasse-schip,

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1948 | | pagina 2