Een land van belofte Mensenredder door dik en dun De rijkdom van waar verhaa/ Harm Klaassen w h Zamenhofs moeilijke strijd BIJ 3 GOUDSE MUSKETIERS Er komt bij de wedvluchten heel wat kijken VADERDAG BOEKENKEUR Venezuela biedt plaats aan drie millioen landverhuizers Straatschoffie werd bemind dokter eerste vruchten HET LIED VAN DE RUGGESPRAAK Stemmen op zee AT O AAR. ANNEER. Hót Gedicht van de week Als de duiven vliegen Vol verwachting klopt liet hart ZATERDAG IS JUNI IMS, W&fc een dierbare herinnering hebben ouderen onder ons 'aan Shirley Temple. Behoorde zij niet tot de pioniersters onder de jeugdige filmsterren 7 Hoe lief was z\j en hoe vertederde z\j het hart, vooral van bioscoop-bezoeksters. De Wij zijn vader. Vat wil zeggen, dat de zorgen ra» deze tijd zich op onze gerimpelde hoofden stapelen. Maar nu komt alj een lieflijke oase in een grauw mensenbestaan de Zondag, onze Zondag, de Zondag ran alle goed- en slecht- trillende vaders. De Zondag ran dikkp, dumtf. oude en jonge vaders, ran alle personen van het manlijk grslncht. die ooit blozendJfnige namen hebben ge- stanteld roc^pac ambtenaar ran de bur gerlijke stand Zondag is hél Vaderdag. W\j worden overladen met geschenken Wij zullen er goed ran roken, goed ran eten. trtf zullen met nieuwe pantoffels door onze kamers sloffen. Hoe jammer, hoe betreurenswaardig is ker dat vaders niets aan vaders geven, lioe aardig zon het zijn. als minister Lieftlnck, mevrouw Lieftinck was. en schulden ran vele vaders kitutschold. als minister Mansholt juffrouw Mansholt was en op ren of%nderr vergadering van een of andere partij verklaarde. ..dat vaders in aanmerking komen voor extra rant soenen. Wij zijn vader. Laat de Zondag maar komen. el wnd moesten stellen en toen tl^F eindelyk weer Amerikaanse films kregen te zien, toas Shirley geen klein meisje meer en anderen waren inmiddels in haar voet sporen getreden. Shirley is getrouwd met John Agar -en vier maanden geleden is Zü moeder geworden van <je kleine Linda Susan. Zal Linda eens op» het toitte dgek harten veroveren *zoals moeder Shirley het in haar jeugd deed Dat moeten wij afwachten. Maar inmid dels wordt Linda al vertrouwd gemaakt tnet de cdmera. Onder vertrouwde be scherming van vader en moeder wordb Linda voor het èerst door een camera man onder schot genomen. Hoe vaak nog Tsjechoslowakije, het hart van Europa De jongste gebeurtenissen te Praag heb ben Tsjechoslowakije in het middelpunt van de wereld gerukt. Er moet op het ogenblik dus wel grote 'behoefte bestaan aan literatuur over het land van Marasyk. In Nederland komt de heer W. Valk. se cretaris van de Vereniging Nederland— Tsjechoslowakije- aan die behoefte tege moet met een voortreffelijk werk getiteld „Tsjechoslowakije. het hart van Europa temeer omdat om de paar bladzijden op elk gebied verwezen wordt naar andere werken, die uitvoeriger op dat onderwerp Ingaan. En een buitengewoon voordeel van dit boek is ook. dat het zo ..bij" is. De politieke geschiedenis gaat n 1 tot na de algemene verkiezingen van 26 Mei 1946. toen de communistische partij al een grote overwinning behaalde (zonder machinaties van Moskou nog. onder contróle van alle partijen) en de sociaal-democratische pre mier Fierlinger plaats moest maken voor „de bekwame communist Klement Gott- wald" en toen. verklaart de schrijver ver der. .-de liberale democratie, eertijds leu nend tegen Frankrijk, definitief op demo cratische wijzj» vervangen werd door de socialistische democratie, die op Rusland la georiënteerd." In zijn ijver om deze ommekeer als een logische ontwikkeling te verdedigen, schrijft de auteur, dat velen buiten Tsjechoslowakije ten onrechte deze wijziging beschouwden als een vervanging van de democratie door het Russische'' communisme. ..De herkiezing van presi dent Benesj in Juni 1946 met algemene stemmen"- schreef hij. ..fs de beste garan tie. dat het Tsjechoslowaakse volk zijn democratische tradities trouw zal blijven ,Wij weten nu. dat de heer Valk te opti mistisch is geweest, dat de communisti sche overwinning van Mei 1946 het begin is geweest van een ondermijning en dat d« Tsjechoslowaakse communisten, die in fftTchenwalde. naar zij zeggen, onder alle omstandigheden het eerst dachten aan de belangen van hun vaderland zijn ver wachtingen hebben beschaamd. In het culturele gedeelte is verzuimd te vermelden, dat Jaromir Weinberger met zijn opera Svanda Dudak" (Swanda de doedelzakspeler) de nationale polka rtn- muzikaal monument gaf. Het goed geïllustreerde boek is royaal uitgegeven door de uitgeverij Jacob van Cajnpen te Amsterdam. Sprookjesboek Er zijn wonderlijke mensen op dit onder maans#. zelfs In de schoolwereld. Of al thans: zij zijn er geweest. Tegenwoordig heeft men Inspecteurs van het Lager On derwijs. maat eertijds werd het 1. o. ge controleerd door ..schoolopzieners". Zo was er «yens een schoolopziener, een lange, magere man. die liefst met twee van zijn collega's tegelijk naar een fechool trok. De onderwijzers waren te voren verwit tigd en de kinderen gedrild op matjes vlechten, schoonschrijven. zijgen. enz al- .naar de klas. waarin ze zaten Maar wat deed ale guit vpn een schoolopziener? Inplaats van goedkeurend rond te gaan en de onderwijzers te pluimen over de vor deringen hunner leerlingen, ging hij sprookje* vertellen. De leerlingen waren verrukt ep de schoolopziener was het zelf ook. Na afloop van het bezoek had hij het gsvoel. dat hij wol tot in het oneindige' door kbn ,gaan rgetjprookjes vertellen en daar dit niet kOSMKK bij er een heieboel opschrijven. JBBijjfltEewijck btacht ze tenslotte de uitgever C. BlorkmervdaaWj!<S2j£«8venhage. Deze -Het er enkele aJ^jÉAagÉPgst illustreren door Rie Cramer en wHtéW zond hij hej. geheel in boekvoim de wereld in, onder de titel - ,.De gelukkige Gast Deze gelukkige gast cal heel veel kinderen gelukkig maken, als hl) hun Woning binnentrekt en zelfs hun ouders een ogenblik verstrooiing kunnen geven. „Een pracht vitvtnd,ing zo'n electrischs deken'." TERWIJL de hele wereld zich het hoofd breekt of althans praal over de vraag. wat er moet gebeuren met de duizenden mensen, die nog altijd leven in de D.P.- Uampen (de kampen voor de ..Displaced Persons de verplaatste personen) heeft Yenesuela een paar Jaar geleden reeds de koe by de horens gepakt ea een tienjaren plan opgesteld, dat immigratie op grote schaal met regeringssteun omvat. Reeds sUn 25.Ht Immigranten toegelaten en als 1918 ten einde is en het plan voor dit jaar is verweseniykt. zullen 5S.000 mensen een thuis en nuttig bestaan in Yenesuela hebben gevonden. De bedoeling^is. dat in 1956 drie millioen landverhuisers deel van de enesolaanse bevolking zullen zUn geworden Venezuela is zeer dun bevolkt In liet midden en Zuiden van het land strekken zich duizenden vierkante kilometers vruchtbaar land uit. die vrijwel onbe woond zijn. zegt This Week Magazine" Hoewel het dicht bij de equator ligt. hcqft het een klimaat, dat ongeveer overeen komt met het klimaat van New York in de lente, hetgeen te danken is aan he'. feit. dift het grootste deel van het land bijna» duizend meter boven zee ligt Gelukkig is de inheemse bevolking zeer ingenomen met het tienjarenplan. Bij een stemming verklaarde 85.3'\an alle vol wassen inVoners zieh er vóór Het huis Van Afgevaardigden voteerde daarop met algemene stemmen een bedrag van tien millioen dollar ter bestrijding van de kosten voof de eerste twee jaar Vervol gens werden drie commissies naar Duits land. Frankrijk en Italië gezonden om uit de gegadigden een keuze te doen Daar Venezuela de laatste jaren meer dan 90 van zijn voedsel hgeft moeten invoeren, hadden de commissies vooral het oog op landbouwers, landarbeiders, veetelers, vissers en anderen, die kunnen bijdragen tot' de Voedselproductie ln regeringskringen wordt verwacht, dat de mensen, die tot dusver in Venezuela zijn toegelaten, al zoveel hebben bijgedragen tot de voedselproductie, dat Venezuela reeds dit jaar levensmiddelen zal kunnen uitvoeren, instede van vrijwel alles in te vóeren Bij hun komst werden do eerste immigranten dan ook met vreugde be groet Toert het schip, dat hen bracht, aan de wal meerde, was het eerste wat de kolonisten zagen een groot dundoek, waarop met \ette letters te lezen stond: Venezuela biedt zijn nieuwe inwoners vrede, veiligheid en geluk aan. Na aankomst in Venezuela gaan alle Immigranten eerst een maand doorbren gen in een reusachtige boerderij. El Trompillo genaamd, die over een uitge strekt grondgebied beschikt. Hier. onder hoog geboomte, volgen ongeveer drie duizend kolonisten tegelijk cursussen in Spaans, tropische landbouwkunde en ge zondheidsleer Ze krijgen lezingen tc horen over de politieke en sociale ge schiedenis van het land. Voor dc kinde ren van de kolonisten zijn er natuurlijk afzonderlijke scholen en ook voor ont- spanning wordt gezorgd er zijn film voorstellingen. danspartijen, atletiek wedstrijden ed NAAR EENWORDING Kolonisten, die twee jaar in Venezuela' hebben gewpond. kunnen het staatsburger schap verkrijgen Ze wordéq aangemoe digd toe te treden tot de'vakvereniging en de politieke partij hünner keuze. Bij de laatste verkiezingen heeft 97van de kiesgerechtigde kolonisten hun stem uit gebracht, vertelde Julio Grooscors, hét Hoofd van de Stichting voor Immigratie, waaraan de uitwerking van het Tien jarenplan is opgedragen Op het ogenblik zijn reeds honderd landbouw-kolonies. elk vijftig gezinnen tellend, op vruchtbare grond gevestigd.' Van regeringswege hebben \zc leningen op lange termijn gekregen vopr het aan schaffen van landbouw-machines, vee en huisinrichting. De Stichting streeft» er naar in één kolonie mensen van zoveel mogelijk ver schillende nationaliteiten te Verenigen In de eerste plaats kunnen ze op die manier van elkaar leren, maar ook wordt op die wijze de assimilatie met pe eigen bovolking vergemakkelijkt. In Hacienda Esmeralda, dc proef-boerderij vran de Stichting voor Immigratie. werden\48 ge zinnen, afkomstig uit Rusland. Roemenië ep Hongarije te werk gesteld bij dé riet- suikercultuur, te zamen - met vijftilg in heemse gezinnen. Zo paarde de bedreven- beid der inlandse bevolking zich aan Qe wetenschappelijke techniek der Europea nen met het. gevolg, dat 'dé* suiker- opbrengét 25 hoger was dan vroeger. Een hele groep weg- en waterbouw kundiger). driehonderd mannen met hun gezinnen, wérd uit Genua naar Venezuela getransporteerd. In ruim een jaar tijd hebben ze wegen tot eert gezamenlijke lengte van 90 km en drie dammen aan gelegd. waardoor de watervoorziening van Caracas, de hoofdstad van Venezuela, la verbeterd. Behalve landbouwers en bouwkundigen bevinden zich onder de kolonisten Hon derden werktuigkundigen. loodgieters, electriciens. timmerlieden, loodgieters, fabrieks- Vn transportarbeiders, die allen een loon hebben ongeveer gelijk aan dc lonen, die in de Verenigde Staten worden betaald. Twee van de grootste hotels in Caracas hebben Franse en Italiaanse kellners. Meer dan tweehonderd Europese Roland Holst onderscheiden De 60-jarige dichter A. Roland Holst is op de jaarlijkse vergadering van de Maat schappij der Nederlandse Letterkunde tot erèlid gekozen (het eerste erelid ln de an nalen van de Maatschappij). VAN DEN 8IGTENHORST MEYER OFFICIER ORANJE NASSAlf. De componist Bernard van den Sigten- horst Meyer Is bij gelegenheid van zijn 60ste verjaardag benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau. taxi-chauffeurs kennen tegenwoordig de weg in Carat as op hun duimpje. De incest kolonisten bevalt het uitste kend in Venezuela. Degenen, die na ver blijf van een jaar in Venezuela liever naar hun land van hérkomst terugkeren kun\en ait doen op staatskosten. Jn Veqcxpcla wil men hlijklfaar geen kln- keraWs! Tot dusver heeft echter slechts één procent van alle immigranten van dit voorrecht gebruik gemaakt. Onlangs hqd i» een gebouw in Chicago een ontploffing plaats. De brandweer snelde toe. maar op een gegeven ogen blik moesten ailen#rtch uit de resten ran het gebouw terugtrekken, daar het dreig de geheel in fe storten. Een man bleef achter, hij zat lussen het puin beklemd, was gewond en kreunde- jammerlijk. Over de krakende en zwiepende vloer kroop dr Herman N. Bundesen, het Hoofd van de Geneeskundige Dienst van Chicago, naar hem toe „Hè. u kunt daar niet heen riep de Opper-brandmecster hem tor Maar dr Bundesen trok zich daar -niets van aan. Hij ging de man helpen, met een morphine-spuitje en dekens gewapend. Dit staaltje van dapperheid was niets niouws. Bij iedere ramp. die zich in Chicago voordoet, kan men dr Bundesen. eeji 66-jarig man. op de meest bedreigde plaatsen aantreffen als het geldt een mensenleven te redden Maar over dc gehele linie heeft hij de strijd aangebon den tegen de Dood Chicago wordt thans in medische bladen genoemd als een bijzondere stad: hoewel het 3500 000 in woners telt. zijn er het vorige jaar slechts I drie mensen aan diphtcritis overleden, het sterfte-cijfer van babies is lager dan in enige andere grote stad ter wereld, terwijl allerlei besmettelijke ziekten krachtig worden bestreden. In Amerika moeten ambtenaren gewoonlijk het veld ruimen wanneer de partij, die aan het roer is geweest, bij' de verkiezingen de nederlaag heeft geleden, maar dr Birnde- sen is. op een korte onderbreking na. 26 jaar aan cén stuk Hoofd van tic Ge neeskundige Dienst van Chicago ge weest. d w z. dat hij zich zowel onder re publikeinen als onder democraten heeft kunnen handhaven. Ieder kent hem: van de grootste bankier, tot de minste taxi chauffeur ledqr begroot hem piet een kameraadschappelijk Helloh DoeWat meer zegt: Amerikaanse en vooral Chi cago se moeders kennen h-*m Van zijn beroemde boek ..Onze Babies'" zijn niet minder dan 12 millioen exemplaren ver kocht. De bal was raak Deze merkwaardige man heeft geen zorgvuldige opvoeding genoten. Integen deel: zijn oudste herinneringen voeren hem terug naar het weeshuis in Chicago. waar hij uit weg liep. Hy schooierde zijn kostje op met hét verkopert van kranten en ook werkte Kort- maar 0 D:t is een klein verhaat van een klein man. Een man. die even heel even. groot werd gelijk dc par venu'.- in Andersons sprookjes, makr die toch terugkeerde tot datgene, wat hij op zijn persoons bewijs had laten zetten. Hii heet Harm Klaassen. Hij Is boer. een kleine boer. een boertje. Zijn boerderij is een hut. zijn veestapel bestaat uit twee gotten, zes kippen, een haan en een kater. De noests ijver, ten dienste van andere boeren, en de spaarzin van Harm Klaas sen hebben het elfde lid van de veestapel, het ste nen varken, gevuld met goed geld. Harm Klaassen is zuinig en op een goede dag komen zijn schoonste pet, zijn schone sokken en zijn stepen varken uit dc kast. Rarm Klaassen gaat een koe kopen, en op ztln lan- ge weg naar de stad. waar zoveel koeten zijn. op de veemarkt, peinst Harm Klaassen over de ongelijke gaven van dit leven Hi) bekijkt de mach tige hofsteden, hij ziet dc gezonde kudden, die uit het malse gras pure rtiksdaalders eten en Harm Klaassen beziet zijn schone sokken, zijn tweede en laatste paar- WiK»! De Ingewanden van het stenen varken zijn in andere handen overgegaan. Harm Klaassen is nu gebonden aan een touw. dat aan, het aifiere einde een koe omvat. De naam varttnet beest is Marie Louise en bij het zuchthens mompelen van deze naam krijgt Harm Klaassen het enige juiste idee in dezen: ..daar moet op ge dronken worden". Ons verhaal is hier ln een zodanig sta dium gekomen, dat wi) u de waarheid ervan kunnen garanderen. Wijk even af met uw blik en aanschouw het plaatje. Ziet ge Harm Klaassen met zijn koe? Het volgende ogenblik zal Marie Louise zijn vastgebonden en hijzelf zal voor de tap kast op een hoge'kruk klimmen. Aan de andere zijde van het buffet zit een tweede bezoeker, het hoofd op d» armen, luid snurkend. Een derde zit aan een tafeltje met de benen op een andere stoel. Vele vochtige kringen zijn zichbaar opdat tafeltje. Geef mij er ook zo ecntle. zegt Harm Klaassen. cn hij wijst op dc andere be zoekers- Harm krijgt er eentje, nog eentje. De centjes vermenigvuldigen zich gelijk de eendjes in het water. Harm soest over Marie Louise over zijn eerste aarzelende schrede op zijn route naar rijkdom. Dan voelt hij een hand op zijn schou der vallen. Ben jij niet Harm Klaassen"' vrgagt een vriendelijke stom. Harm kijkt op. Achter hem staat een forse man. een boer Ik zoek jou. zegt de boer Ik zoek een flinke vent. die ziin armen uit de boezeroen kan «teken, die een boerderij kan besturen en die een boerderij wil verdienen. Als Harm enige tijdjater in de trein zit. naast de onbekende, heeft hij Marie Louise vergeten. De teis duurt niet lang. Na een wande ling van een stationnetje waar het doel is. komen zij'bij e«n kapitale boerderij, zoals dat heet Luistor Harm Klaassen. zegt dc on bekende Ik emigreer, jij blijft, jij krijgt mijn boerderij. Harm zcgl niets. Hij kan niets zeggen, ofschoon ir. het bezit van twee cn dertig tanden cn kiezen. Zij gaan de plaat* rond. Rijke stallen, rijke schuren tot berstens tor gevuld met hooi. Ze komen bij de paarden, 'het edel ste bocrcnras. met glanzende flanken en zware schoften. Voor jou. Harm Klaassen. allemaal voor jou- Vooruit, klim er op. de -dieren moeten je kennen als Je achter de ploeg loopt Harm werkt zich op een bruine vos. De wereld lig aan zijn voeten Je zit niet goed. Harm Klaassen. Te houding is niets, je moet méér naar ach teren. Harm schuift achterwaarts. Nog meer. Harm Klaassen. nog meer opschuiven. Harm schuift meer naar achteren Nu nog een klein stukje. Harm Klaas sen. Harm schuift nog een stukje op en dan valt hij van dc kruk voor de tapkast. Dc waard helpt hem overeind.Bulten loeit Marie Louise klagelijk. Guduld is zulk een schone zaak. maar schoner is de ruggespraak. Sinds jaren reeds geeft ons Bewind, aan man en vrouw en schuldloos kind, 't voorbeeld, ruiterlijk en raak: Regeren? Dat ia r u gfc c sp v a a k. In Indié kan men het praten met rare Staten maar niet laten En tijdens al .dat keuvelen blijft Neêrlands Jeugd maar sneuvelen Nu ja we horen het wel éllen ..incidenteel" zijn die ge vallen. en daar het slechts incidenteel is. dc Leus van Jonkman en van Becl is ..De UNO. heerst' Al loopt het spaak, vóór alles toch de ruggespraak!" Staat Israël erkent men wel. maar asjeblieft niet él te snel. Men jnoct Soc- karno wat ontzien, want anders wordt hij kwééd. misschien. Een beetje rug gespraak behoeft-icwant 't is een vriend van de Groot-Moefti. Men zou hem hevig kunnen kwetsen, dus éérst nog chn paar maanden kletsen. O foei, dat is niet in de haak dat lelijk woord heet: Ruggespraak' En zie nu weer dat stel tyrannen, die Duitsers, léng nog niet verbannen, die hier. met welgevulde lijven, In volle vrijheid nog verblijven. Och. laat men hier niet. ziftend, kniezen! Vraag éérst Schreieder om adviezen! Ja. ..es schrei Jeder um Schreieder!" ..Man gebe ihm Papier und Feder". zó. dat hij nog wat hier kan blijven, om zijn mémoires te gaan schrijven. Want zelfs de procureur-fiscaal, gebruikt een zonderlinge taal. „Schreieder. knap politieman, van wie men gréég notitie nam. daar hij. aan moord, nooit zélve deel had. maar, (hoe rerrect!) zijn per soneel had". Und Sie Rcrr Schwebel. Kamerad- chen! Wissen Sie noch das Hartog- straatchen' Waar u zo trouw kwam In formeren. hoe 't deporteren ging fun geren? Maar Schwebel en ook Schellen berg. zijn vrolijk hier. Vindt u het érg? Weineen! Besef toch, als zo vaak, houdt men hier éérst eens rugge spraak. En toch. minister Maarse- vcen. vind ik het maar een réér systeem. Maar ja: u ként uw grootse <taak. Vóór alles geldt hier ruggespraak O Nederland, let op uw saeck en hdudt niet eeuwig ruggespraak. Mis schien komt er, na veel ontbering, straks eindelijk eens een regering, met minder spraak! met véél meer Daad Kortome met durf enruggegriit! WOUTERTJE. hij ln kroegjes, die door dc onderwereld werden bezocht Twee van zijn beste ka meraden uit die tyd werden later wegens moord veroordeeld tot levensjange ge vangenisstraf Op eon winterdag vermaakte hij zich met sneeuwballen. Met een welgemikt, keihard schot, wierp hij de hoed van het eerwaarde hoofd van bisschop Cheney. Inplaats van de jeugdige Bundesen een standje te geven, maakte de bisschop hem een compliment omdét hij zo goed kon mikken en hij nodigde hem uit eens op de Zondagsschool te komen kijken. Bundesen toog er heen. .niet omdat hij verlangend was te horen wat men daar leerde, maar omdat hij hoopte wat weg tc kunnen gappen Oit dc kleedkamer. Hij ontmoette er echter zulke aardige, be hulpzame mensen, dat hij veranderde als een blad aan een bopnven zichzelf zwoer dokter tc zullen worden Inderdaad ge lukte het hem do Middelbare School en de Medische Faculteit te doorlopen, ter wijl hij met de wonderlijkste baantjes in zijn onderhoud voorzag Na zijn promotie werkte hij drie jaar als leger-arts. waarna hij naar Chicago terugkeerde. Strijd tegen t.b.c. Het eerste wat hij deed als Hoofd van de Geneeskundige Dienst» was de strijd aan tc binden tegen met t b.c -besmeite melk. En welk een strijdDuizenden kinderen in Chicago leden aan t.b.c. Geen wonder. w%nt 87" van het vee in de streek, waaruit Chicago melk betrok, was door t.b.c. aangetast en geen van de 245 fabrieken, waar melk werd gepasteuri seerd. werkte zó. dat de tuberkel-bacil werd gedood. De pogingen van de fede rale regering om dergelijk vee tc ver nietigen. waren afgestuit op een wet, die in de staaf Illinois van kracht werd, waarbij het ambtenaren van de Genees kundige Dienst werd verboden vee op t.b.c. te onderzoeken Bundesen liet zich niet uit -het veld slaan' Hij belegde een vergadering van landbouwers, melk- fabrikanten en politiei en legde hun uit, dat met de pastcurisatic-methoden, welke werden toegepast, de tuberkel bacil niet werd gedood Hij gaf hun acht tien maanden om de veestapel bacillen- vrij tc maken. Daarna zou geen druppel melk van koeien, die niet tuberkel-vrij waren bevonden, meer in Chicago wor den toegelaten. De tneeste veetelers werkten mee cn 400 000 koeien werden gedood Maar enkele dwarsdrijvers be sloten tegenover Bundesen de wet. waar bij het onderzoek van koeien verboden was. uit tc spelen. Niiyocd Bundesen egn beroep op de pers Hij vertelde de verslaggevors in een persconferentie. hoeTeen van zijn zoontjes was 'aangetast door beeji-t.b.c.. iets lyat het geval was met duizenden kleine jon gens in Chicago. „Ik zal e1- voor zorgen, dat iedere druppel melk. die mijn eigen zés kinderen en aljcAkindcrorbin Chicago krijgen, vrij van tbc. is. bulderde hij, al noest ik er voor in de gevangenis komen De sensatie die dit mhrtkte was ver schrikkelijk' Een dag later kwam er geen druppel melk van een koe. die niet behoorlijk was-onderzocht. Chicago bin nen. De autoriteiten wisten, dat ze van Bundesen een martelaar zouden maken als ze hem durfden aanpakken. Van dat jaar af. 1926. begon de teruggang van het aantal lijders nan bccn-t b.c. in Chicago en tegenwoordig komt het zelden meer voorIn datzelfde jaar 1926 voerden alle 245 melkfabrieken in Chicago pasteuri- Tachtig stemmen utt zee worden voor dc verkiezingen van 7 Juli gtred, wanneer een kapitein van de Landmacht, de Grote Beer. het troepentransportschip dat uit Amsterdam naar Jndië is vertrokken, zal verlaten om, beladen met machtigingen, terug te gaan naar dc kust Daar de wet voorschrijft, dat men buiten Nederlands grondgebied moet zijn om een ander tc kunnen machtigen tot het uitbrengen vnn zi|n stem.-moet het schijj^dus buiten de driemijlszone zijn. eer de officier, die daar toe speciaal van Amsterdam af is meege- varen. dc machtigingen in ontvangst kan nemen. Een sleepboot van de Kon. Marine zal de voor de stembus zo kostbare offi cier op zee van de Grote Beer overnemen cn naar vaderlands grondgebied terug brengen. Van de in totaal 500 manschap pen van het korps Mariniers, het KN'II. en het KL die aan boord zijn. is een betrek kelijk Rroot gedeelte, tr.l. 80 man, stcfa- pllchtig. satie-methoden in, waardoor iedere microbe werd gedood. Vervolgens bond hij de strijd aan tegen de zuigelingen-sterfte. Hij toonde aan, dat onder tables. die natuurlijke voeding kregen, .de sterfte lang niet zo groot was als onder babies, die de moedermelk moesten missen. Slechts één op de vijf moeders in Chicago voedde zelf haar baby, hetgeen voornamelijk te wijten was aan vertegenwoordigers van fabrie ken voor baby-voedsel. die de moeders overtuigden, dat ze veel vrijer waren als ze haar kleintjes niet zelf voedden. De adressen van Jonge moeders haalden be doelde vertegenwoordigers uit de Iystcn' van de Burgerlijke Stand in de dag bladen. Bundesen wist de overheid te be wegen deze lijsten niet meer aan de kranten te gevgn. Tevergeefs boden vier firma's Bundesen vijftig dollar-cent per kind. welks geboorte aan hen bekfnd zou worden gemaakt (een aarjiig bedrag, want jaarlijks werden in Chicago 50 000 kinderen geboren). Binnen enkele jaren waren er van de tien moeders in Chicago negen, die haar kind de borst gaven en het gevolg was een sterke daling van de zuigelingensterfte. Later bond hij de stryd aan tegen ge slachtsziekten en tegen diphterilis. Nu. 66 jaar oud. vecht hij nog steeds tegen de Dood. die hij haat DejMode-dictators rijn hef niet eens over de lijn. Twee uitersten, welke de Mode I94S te zien geeft. Links een model van Schia- parclli. rechts van Jacques Fath. OFFICIëLE PUBLICATIE. Door detaillisten In te leveren bonnen In da week van II-M Juni 1SM. Kaas 446 alg. G kaas (J rts). 94fi alg. O 36. H =6 (1 rts) Afgifte coup. Afrekening week 29 Febr 6 Maart 194B C 199 C S00. Brdbcl (Int b!oem) 436 res. 442 alg 444 alg_, 449 alc 942 alg 944 alg 949 alg G brood G 21 H 21 rts b KA. l ts b FB H 25. H 27 (4 rts). 433 ics (12 lis). 443 alg (16 ris). 923 ies.. G biood (8 rts.) plus.nleuwe bonnen voor brood en voor brood of veimlcelll. Coup X 265 Afgifte Coup D 119. D 123 Di 123 Roggemeel Zie brood llnj b.o«m) Afgifte coup D 121. Vermicelli: 449 alg 949 alg..11» b. FA. H (1 rts) A'k tie Coup C 794 Bo er/ Maïs./Vet 434 res 437 res. (2 itv) 428 boter. 429 botei 928 boter, G boter O margarine (1 lts) 929 boter b 31, G 32 H 31. H 32 (0.5 rts) Afgifte Coup voor boter C 795. voor mar: C 796 C 797 Wa-poeder: 179 alg (2 rts 319 alg G 45 H 45 (1 rts Afgifte Coup. C 798. Vlees: 427 vlees. G Vlees<3 rtsj. G vlees (2 rts426 vlees. 926 vlees 927 vleei G 51 li 5! (1 rts Ontv.bewlj* MD 242-10 met vlees/egels. Laatste Mlwnheld tot In levering Coup X 231. c 68» C M9, C 690 Vleeswaren 427 C vlees (3 ris). G vlees <2 rts). 426. 926 927 G 51. H 51 H rts) Afgifte Coup c 763169770 Fleien (grossiers): G ele- ien. J eieren (5 its) 447 alg 474 alg 947 1 2 971 alg (2 lts). G 37 H 37 (1 rts) 410 pl- 910 ac (3 its.) laatste gelegenheid tot ■reveling A&fte Coup C 1«'J63'1«4. Ta bak (crosrters) Coup C 762 C 774 X 212. Restan- Coup C 741142 Ala.fte G 166 Tex tiel (delai l.slen): Toew Distex MD A tm -li van VA -705 (l en 5 pnt J I pnt J 5 pit K 1 pnt. .7 rep 10 pnt van VA 80». Textiel a s moedeivan CA 802 10 pnt: Rts- bonnen D en F. 81 (1 en 10 pnt Van Iedere kaart behoeven de bonnen van gelijke waar de niet op afzonderlijke opplakvellen M nl- maal 200 pnt. Hoedenzaken cn kleine zaken minimaal 100 pnt daarboven veelvouden van ia punten. Afgifte handelscoupures textiel- coederen Conf bedrtJven/confecttonneurr Werkkl bonnen, gesplitst naar soort, totaal ln veelvouden van 30 punten A H en rts b. FC (24 pnt B C L en rts.b. FD (12 pnt machtlnger» confectie en handelscoupui es. Afgifte Confectieeouputes. F-verg houders: Werkkl.bonnen, zie bnven Brandstoffen' De taillisten en groothandel 1 x per 14 dagen: rbiandst a« moeders, ris b. 1948/40 (1 rts). 01 02 van TA 80S (3 ft*.) Afgifte coup brandstoffen. Gioothandel <7.x per week: Aanv toew en coup B- C-. D-. E-verbi ui- kers. binneni maand na de op de toew. ver melde vervaldatum. Afgifte ontv.bew. MD 342—09 voor brandst cn MD 342—10 voor tn- dustrle-kolen. Inlevering brood In veelvouden van 6*0 riseieren In veelvouden van 100 rgntsoe- r.en. Van overige artikelen alle bonnen in leveren. ONS ESPERANTO-HOEKJE >lgcndGtfmaand zal het 61 jaar zijn\datJm wcreldhulptaal ,E*peranto ge- publ\^fd werd. Op 14 Juli 1887 passeer de een heel eenvoudig boekje de Russi sche censuur, die het waarschijnlijk een heel onschuldig geval vond. Doch Van dat moment begon voor de auteur van het boekje, dr L. L. Zamcnhflf die het pseu doniem dr Esperanto had aangenomen een rusteloos* leven. Betekende dc publi catie van zijn „internationale taal" voor hem enerzijds een bevrijding van veel zorg. de verwezenlijking van de Idee, welke hij in een lange reeks van jaren met zich gedragen had. anderzijds voelde hij zich geladen mét de spanning: hoe zal de wereld mijn ontwefp ontvangen en er op reageren7 Was' het tot dusver geweest een strijd in de stille studeerkamer, een worsteling met het ingewikkelde en moei lijke probleem, waarmede htj'/ich bezig hield en dat zo vaak volkomen onoplos baar had geleken, nu werd het een andere strijd: die van dc eenling tegen millioenen. een strijd, waaraan hij zich niet meer kon of wilde onttrekken, nu hij zijn project eenmaal wereldkundig gemaakt had. Dr Zamenhof. die het beroep van oog arts uitoefende, schreef later zelf: „Toen Ik mijn brochute had uitgegeven, kon ik niet meer terug. Ik wist. welk lot een dok ter wacht, die van het publiek afhankelijk is. als dit publiek ii, hem een fantast ziet._ een man. die zich met andere dingen op houdt. Ik voelde, dat ik de gehele toe komstige rost en het bestaan van mezelf en mijn familie op het spe! zette; maar ik kon de idee. jvelke mijn hoofd en hart be vangen hield, niet meer los laten cnlk, stak de Rubicon over". En inderdaad bleek het leven hem niet gunstig gezind te zijn. Er braken zware tijden aan voor de jonge oogarts. Toch durfde hij het aan enkele weken na de eerste publiratie vsn zijn ontwerp, welke ln het Russisch geschiedde. In het huwelijk te treden. Zowel bij zijn vrouw als bij ziin schoonvader Vond hij van het begin af trouwe steun en bijstand voor de ver wezenlijking van zijn ideaal. Zijn dokterspraktijk bracht hem slechts weinig financieel voordeel, zodat het hem zeer moeilijk viel het hoofd boven water te houden. Op den duur kwam het telfs zo ver, dat hij bestaan moest van een „armenpraktijk", waaraan hij zich echter, geheel overeenkomstig zijn aard, mej lief de wijdde. Wij zouden misschien nooit van Espe ranto gehoord hebben, wanneer dr Zamen hofs schoonvader dc uitgave der eerste brochures en leerboekjes van de „inter nationale faal"' in het Pools. Frans, Duits en Engels niet mogelijk had gemaakt. Want door die uitgaven werd het Espe ranto als het ware over de wereld uitge zaaid. En het zaad bleek vrucht te dragen. Want léngzamerhand vormde zich een kring van belangstellenden, die niet alleen dc „internationale taal" leerden, doch ook hoar bruikbaarheid bewezen. Het hoogtepunt s*an deze pionierstijd kwam na 18 jaar. namelijk toen in 1905 in Frankrijk het eerste internationale con gres van Esperanto gehouden werd. Aan dit eerste congres, dat een volle week duurde, werd deelgenomen door bijna 700 personen uit 20 verschillende landen. Er zujlen onder die deelnemers en ook onder de duizenden Esperantisten, die niet in de gelegehheid waren dit eerste evene ment bij te wonen maar weinigefl ge weest zijn. wier hart niet angstig klopte! Want op dit eerste congres waar uitslui tend Esperanto, „een kunstmatig samen gestelde taal", zou worden gebruikt ln een grote kring van zoveel verschillende natio naliteiten. moest blijken of de taal Inder daad practisch bruikbaar was. dan wel of men een hersenschim had nagejaagd. Dat de verwachtingen hoog gespannen waren, bleek wel uit de ontvangst, die men de bescheiden Zamenhof en zijn vrouw die ternauwernood de kosten van de. reis derde klas konden bestrijden In Parijs bereidde Hij werd door de Franse minis ter van Onderwijs begiftigd met het „Legioen vap Eer". Toen dr Zamenhof zijn begroetingsrede in het ..Casino" te Boulogne-sur-ftier had uitgesproken, een rede. die ln de uiterste spanning aangehoord werd. dreunden de toejuichingen los Het Esperanto had de vuurproef schitterend doorstaan. De zege tocht van de wereldhulptaal was begon nen. „LA KV AR DELEOITOJ** Postadres: A 335. Dubbeldam, ZATERDAG 19 JUNI 1948. GOUDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA Bataviase brief no. 135 „DE MOGITA'S" VONDEN ELKAAR TERUG - Een moei lake reis is ons bespaard Ik heb n.l omdekl. dal er bij Ban Joemas het volgende doel van onze ««"trip" van de luchtstrijdkrachten Iitft. Wel niet ere groot, maar voldoende ©m ért een trans port-vliegtuig veilig op neer te zetten "We stappen dus op Tandjong Perak in een leger-„kist", die na anderhalf uur op de „strip neerstrijkt. Het is maar goed dat we dere manier van reizen hebben gekozen, want er wacht ons straks nog ren moeilyke trip naar Tasikmalaja Ook bij Tasikmalaja is een airstrip en ik hoop. dat de legermensen zo bereid zul len zijn om orlf de „kist" nog even te laten houden, tot we onze Goudse be- zoeken in Banjoemas hebben afgelegd Die behoeven niet zo lang te duren want zoeken precies" wie we moe^n op- Drie Gouwenaars, de drie musketiers, die U op het bijgaande plaatje ziet. die jongens die ook in Gouda al vrienden waren, die vervolgens door de uitzending naar Indonesië uit elkaar moesten gaan rn die door eert samenloop van omstan digheden nu toch weer bij elkaar zijn. Bij het 4e Eskadron Pantserwagens in Gombong. in de buurt van Banioewangi Een geval inderdaad, zoals P. de Bruin ons al schreef, dat een bijzondere ver melding verdient. Wachtm,,"',, P, dc Bruin kennen we al We hebben hem al eens eerder jn deze Bataviase brieven ontmoet. Hij was toen nog korporaal cn staat dus nu een sport hoger op de hiërarchieke ladder, die uit eindelijk naar het gcneraal-schap voert al vermoed ik. dat wachtmeester De Bruin zo hoog wel nooit zal klimmen. Maar. je kunt tenslotte nooit weten. Na poleon heeft het ook vrr geschopt. We ontmoetten Dc Bruin eerder 'in Gombong. op de grens van de republiek zo'n beetje het Roosendaal op de grens tussen het republikeinse en federale ge bied. Hei plaatsje Karanganjar is. wat Esschcn in België- is In Gombong nog ontmoette De Bruin allereerst cje Gouwe naar Eddy Rodenbach. toen het Eskadron in December van het vorige jaar aan gevuld werd. De BruinDe Bruyn In Februari arriveerde de Goudse hu- zaar-ecrste-Masse B de Bruyn. U merkt het verschil duidelijk: De Bruin met een „ibij de Pantserwagens, die met een „y (veel deftiger!) bij dc huzaren. U ziet de drie op dc foto. van links naar rechts wachtmeester P. dg Bruin «met een „i"). huzaar-eerste-klassc B de Bruyn (met een „y", -doch bijgenaamd „de Eenpitter") en huzaar Eddy Roden bach. In Gouda waren deze jongelui drie kwart van een kwartet, dat heette „De Mogita'swaarvan ik geen duidelijke «explicatie heb kunnen krijgen Een van de „Mogita's" Is er niet bij. Hij werd in Nederland afgekeurd* voor de dienst, hoewei hij net zo graag als De Bruin, De Bruyn en Rodenbach naar Indonesië zou zijn gegaan, al was het misschien alleen maar om het kwartet bij mekaar te houden. Het woord „kwartet" doet me denken aan een klassieke Indische mop U weet misschien wel. dat sommige Indo-Euro peanen en nok vele Indonesiërs de Ne derlandse taal nu niet zo bar goed be heersen. Nu was er eens een gcmenRd Irjdönesisch - Indo - Europees muziek- kwintet» dat moest optreden in de Stads schouwburg in Batavia Helaas was een der leden van de groep ziek geworden en kon aan de soirée niet deelnemen. Waar op de leider van het kwintet, voor de uitvoering begon, naar voren stapte, om stilte in de zaal verzocht en vervolgens annonceerde: „Dames en heren. Zoals u weet. wij eigenlijk kwintet. Maar van avond één tet ziek. wordt dus kwartet Een „tet" van de „Mogita's" kon dus niet mee, maar dc drie overigen houden ln Gombong de Goudse eer hoog Zij hopen, dat later in Gouda de hereniging met de verloren „Mogita" kan geschieaen. Het is overal vrij rustig, vooral ln Midden-Java In West- en Oost-Java is de laatste weken de infiltratie-activiteit toegenomen Rond Tasikmalaja is een bende onder leiding van een Japanner aan de gang geweest, doch kort^daarop ging het KNIL met de K L aan de gang cn nu is de bende uit elkaar ge jaagd. D(elegatie)-treinen Laat dit U echter niet afschrikken vait het'reisje, dat we straks nog naar het Tasikmalajase moeten maken In Midden- Java is het. zoals ik zei. rustig. De jon gens genieten er van het politieke spel. Alle delegatie-treinen met de delegaties, de Commissie voor Goede diensten en de buitenlandse pers komt door Gombong heen. dat aan de spoorlijn naar Djokja- tarta ligt. Ook de treinen met auto's omen langs cn er wordt meen ik te Gombong van bewakingstroepen ge wisseld De republikeinse militairen gaan" van de treinen af en onze jongens komen tr op en omgekeerd. Dat hangt er maar van af of de treinen op weg zijn naar Batavia dan wel naar de republikeinse hoofdstad. Over Banjoemas heeft de fa De Bruin. Do Bruyn cn Rodenbach geregistreerd ais dc N V Mogita. niets te klagen. Het Is er best om uit te houden Om te be ginnen hebben ze er een prima cantine. waarin dikwijls door de NI WIN. ge organiseerd? cabaret-voorstellingen wor den gegevon door dc z.g. front-gezel schappen. die in vele samenstellingen voortdurend door de archipel reizen. Gombong is een'bultenstc buitenpost en de jongens worden cr gelukkig niet ver geten. De De Brui(y)ns en Rodenbach !".u™ 2r ?Z" mrM<k" cn hun oordeel li onverdeeld «unstig. Verder e.jn er vol- doende radios en er wordt veel aan iporl gedaan Het eerste eldal van de vÏÏfv''trn?o kort«<,'eden de Zil- Voetbalbeker m dc wacht ge- «leep! De jongens mogen verder twee- maal per weck naar de bioscoop in het nabijgelegen Poerwokerto (niet te ver- warren met Poerwakarta in West-Java) T-ÏJ dat we nog door naar Tasikmalaja. maar we zijn al te lang in Banjoemas vastgehouden. Dc volgende Keer dus. Jan Bouwer Jubilaris op Kaarsenfabriek Hartelijke woorden zijn gisteren gespro ken tot de heer B M. van Werkhoven, kraanmachinist bij de NV Verenigd- Stcar.ne Kaarsenfabrieken ..Gouda—Apol lo". die zijn zilveren jubileum in dienst van deze vennootschap vierde. Namens de directie heeft ir C van Loon de jubi laris toegesproken en hem dank gebracht voor de werkzaamheid en toewijding Ais blijk van waardering heeft ir Van Loon hem een geschenk onder couvert over handigd. EXAMEN' ONDERWIJZERES. Aan de Koningin Wilhelmina Ktoeck- school In Rotterdam is geslaagd voor het examen onderwijzeres mej. C. H Nieuw- veld. alhier. Uit vroeger tijden De Goudsche Courant meldde 13 jaar geleden. Een in zijn land hooggeplaatst persoon. Prins Macao, daimio der eerste klasse van Japan, heeft een bezoek aan onzp stad gebracht om verschillende geboifwen te bezichtigen. Prins Macao is door zijn vorst lezonden om, aan de Landsdrukkerij te 's Gravenhagé de typografie te bestuderen Teneinde dat mandaat nauwgezet tc kun nen vervullen heeft hij de kiel van dc typograaf aangetrokken. 56 jaar geleden. De bewoners van verschillende inrich tingen in onze stad hebben een btottocht gemaakt naar Gorkum De heer A. K van der Garden heqft hun die boottocht aangeboden. Het was een aardig gezicht toen „de IJasel JI" met zijn gemengd pu bliek. kinderen én ouden van dagen, tegen negen uur van wal stak. Zij kwamen allen zeer voldaan terug. 35 Jaar geleden. Uit Gouderak De heer D Verstoep Dzn fV D.B.) is benoemd tot lid van de ge meenteraad. Noodkacheltje #decd z'n bést en nu was 't niet goed Jongens stichtten brand twee schuurtjes vernield Na drie jaar heeft het noodkacheltje nog eens van zich doen spreken en het was Weer weinig goeds. Een 4-jarig zoontje van de eigenaar en een 3- en een 5-jarig speelgenootje maakten gistermiddag om streeks twee uur ln een houten schuurtje op de bloemisterij van de heer C Burgor in de Vierde Kade van in de bergruimte aanwezig houtwol in een afgedankt nood kacheltje een vuurtje en nu-dged het ding het zo goed dat in een mjnimum van tijd door de aanwezigheid van kisten en pa peren pakmateriaal de hele boel In de vlam stond. Het vuur sloeg over naar een vlakbij staande stenen schuur van de fir ma G. Tolct Sc. Zn achter dc steenhouwerij aan de Graaf Florisweg en .bedreigde een van hout opgetrokken gebouwtje bij de aardewerkfabriek „Quo Vadis". Veel rook. véél consternatie en vele met "emmers watch sjouwende helpers om het gebouwtje van Quo Vadis nat te houden, maar Quo Vadis hield zich taai en ging niet heen. w#nt toon de met een motor spuit verschenen brandweer twee stralen op het vuur richt!«v was het spoiWig uit. De brandweer had het niet gemakkelijk. Wjjgt de drie ruimten stonden vrijwel tegen elkaar aan en zo konden dc blussers er moeilijk hij komen Maar ofschoon het nogal wat leek, bleef hef gelukkig maar een kleine brand, wat niet wegheenil dat de heer Burger zijn schuurtje met alles cr In. oa. twee fietsen, kwijt is en dat van de schuur van de heer Polet de in ventaris, waaronder vier fietsen, is weg gebrand en de eigenaar bovendien de grote strop heeft, dat een aantal marmoren pla ten door de hitte zijrt gescheurd De be zettingsherinneringen raakten tlkaar bij dit brandje wel. want hei schuurtje van de heer Polet diende destijds met een hol onder de vloer tot onderduikplaats voor de zoon* Verzekering dekt de si hade Operhrnnd- meester ir A L de Vos tot Nodorveen Cappel en de adjunct-opperhrandmeestcr V.'c den Boér leidden het blussingswerk. AKTE HANQEN'ARBEy). Voor de akte handenarbeid ziin aan de Rijkskweekschool te Schoonhoven ge slaagd me) N Slinger cn dc heer G. de Waal te Gouda. Predikbeurten voor Zondag Ned Herv. Gemeente S: Jan.-ker'c (Achter d«- Kerk 5) 9 en 1030 uur: «J* H. v d Akker 5 uur: d* Gerh Huls; Zalr-- dagavond 8 30 uur: Avdhdgebed Wcs'.erkerk (Emmastraat 33) 10 uur d.« J J. J Koning, jeugddienst: 5 uur ds G j Elzenga. Kindcckerk (in gebouw Vrije Evang. Ge meente. Zeugestraat 38) 10 uur: mpj A Boekamp Ver van Vrijz Ned Herv. (Pcper.s'raat 128) 7 uur ds A. van Bicmen. Bentveld. Ned Herv. Ver. Calvijn (Turfmarkt 142) 10 en 3 uur: ds H A Leenman*. Houten Remonstr Geref Gom. (Keizerstraat 2) 10 30 uur ds J, v. d Guchte. Vrijz Jeugdkerk (in Rem Kerk Keizer straat 2) 9 uur: ds J. v d Guchte Evang Luth Kerk (Gouwe 134) 10 uur- J Hallewas Nieuwe Pekela. Oud Kath Kerk (Gouwe J07) 10.30 en 6 uur pastoor G P. Giskcs. Geref Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur. da J v. d Mije. Loenen a. d. Vecht Geref. Kerk art. 31 (in Chr Ger Kerk. Gouwe 141) 8 30 en 3.30 uur ds G. Koene- koop Geref Gemeente (Stationsweg) 10 en 3 uur ttr C. Steenblok Chr. Geref Kerk (Gouwe 141) 10 15 en 5.13 uur: prof G Wisse. Doom. v.m H. Avondmaal, n.m Dankzegging Oud Geref.-Gem. (Turfmarkt 56) 10 en 5 uur ds Joh. ,van Welzen. Woensdag 7.30 uur ds Joh. van Welzen Vrije Evang. Gem. (Turfmarkt 23) 10 n 5 uur: ds J I van Wfjck. Zaterdag 7.30 uur Bidstond Leger dc« Heil* (Turfmarkt 111) 10 en 7.30 uur: majoor G. Jouvenaar Kerk van Jezus Christus van do Heili gen der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur. d.enst. Burgerlijke Stand Geboren Marinus Dirk. Jan. z v M H. van Tok en W. van der Willik. Van Baer- )estraat*27: Gijsberta Pietemella. d v J. Kers en W Vreeswijk. Tollensstraat 146; Wilhelmlna Egberth» Odila. d. v. E J M. Bakker en W van dcMtaa. Prins Hendrix straat 41: Marionne Julia, d v C. H. M. Dercksen en C Bos. Lethmactstraat 20. Maria, d v A. Cammeraat en J. A. Kok. Achter Willens 26. Overleden: Hendriks van Lokven wed M Peeters. 82 jr.; Euphemia Qatharina Beatrix van Loon. 3 w. GESLAAGD. Aan dc Nederlandse Economische Ho geschool te Rotterdam,.slaagden voor het propaedeutisch examep onze stadgenoten mej. M. Abbcma en db heer J. v d. Vlist. is Juni 7 uur Olympla-taéreln Voetbalwed strijd Gouda—UW ten bate van de Ntwln IS'Juni l.ie uur St Janskerk: Avondgebed 71 Juni 7-ja uur Yiemarktreitaurant: Jaar vergadering voetbal- en athletiekvereniging 27 Juni 7M uur ('oSperatle-gekouw Raam M: Bijeenkomst Coöperatieve Vrouwenclub. 23 en 24 Juni I.3S uur Flnwelentlngel M: Openbare verkop ng goederen door deur waarder R. van Blokland Juni 7—uur Raam U: Zitting pnjzen- comrnlMie voor Indienen klachten. 23 Juni 7-3S uur Oud Geref. Gemeenten Spi eek beu tl da Joh van Welzen 23 Juni l nur Coöperatie-gebouw Raam 58: Studie- en debatavond Coöperatieve Studie- k'ing. 23 Juni I uur Schouwburg Blotroop: Film vertoning „Het hul» der \erto-en kinderen" ten bate clubhuis ..De Mutsen 24 ,|unl 9—^.3« uur Splerlngitraat 113: Gele genheid tot Inenting en herinenting tegen diphtherie 24 Juni 11 uur Yan Iterton-zlekenhuit: Openbare aanbetied.ng diverse buitentchil- derwerken aan gebouwen van het Zieken hui*. 24 Juni ie—12 uur Spleringttraat HJ: Spreekuur Kraamcentrum. 24 Juni 3 ufcr Flnwelentlngel »»t Automo- b elenvelling door deurwaarder R. van Blok land 26 Juni 1.39 uur SI. Janskerk: Avondgebed Bioscopen Thalia Theater: Mqnte Cailo tmet Georges aGuétary). Reünie Blotroop: Mannen van Jongensstad (met Spenpei Tracy en Mickey Rooney) schouwburg Blotroop: Het huu der ver loren kinderen Aanvang 3 7 en 15 uur. Zondag 3. 5 7 en 9 15 uur. Zondagsdienst doktoren Bii'alWeziBheid'van de huisarts .zijn van Zatei dagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uui te consulteren de doktoien C van E k. Kauen- f.ngel 79 (telcfoón 2561) «n A J Keu ei. Gouwe 166 (telefoon 3356) Apothékersdienst Sleedt geopend des nacht» alléén voor re cepten Apotheek E Grendel, alléén Prlru Hendukatraat 15c VAAK hoort men dc moderne poëzie als onbegrijpelijk kenschetsen en ln haaf algemeenheid moet deze uitspraak zeker onrechtvaardig genoemd worden. Natuurlijk, „duistere" dichters zijn er in alle perioden van onze letterkundig» geschiedenis geweekt cn ze rijn er nu ook Maar het is niet vol te houden, dat hun aantal in de laatste tijd op ontstellende wijze is toegenomen-Integendeel, de moderne dichter met zijn zoveel nuchterder levenskijk en zijn daarmee samenhangende afkeer van het verheven woord, schrijft m het algemeen eenvoudiger dan een Boutens, een# Leopold of een Karei van de Woestijne Bovendien gaat hij meestal uit van een gewone, alledaagse gebeurtenis. Ook door het onderwerp hoeft zijn poëzie dus met ontoegankelijk te zijn. Vanwaar dan het verwijt van duisterheid? Waarschijnlijk ia de oorzaak hierin gelegen, dat êe dichter het voorval-van-iedere-dag anders ziet dan wy. het van een onvermoede zijde belicht en Juist de zo ontdekte ongewoonheid in bet alledaagse hindert ons we willen niet meer mee Neem „Hertenkamp" van Adnaan Morriën Niemand zal bezwaren hebben tegen de eerste achttien regels, waarin met rake cn dikwijls fyngevodde trekjes het beeld van herten in gevangenschap gegeven wordt Doch in de twee laatste regel* zit de moeilijkheid. Hier blijkt, hoezeer de dichter kijkt van een ander standpunt dan het gewone. De ervaring, die hier wordt uitgedrukt, is niet de geijkte vertedering om „die lieve dieren, die zo echt mak zijn", het is iets. dat veel dieper gaat. De dichter beseft, dat mens en dier twee geheel verschillende werelden zijn. door een onover brugbare kloof gescheiden Het §ier mag zieh aangepast hebben aan z'n gevangenschap en niet meer schrikken bij de kreten der kinderen, de mens mag z'n hand uitsteken om het dier te strelen, ze verstaan elkander niet; de wijzen waarop hun bewustzijn werkt, zijn volkomen verschillend Inderdaad voor de dichter is het Zaterdag achter de spijlen bestaat zelfs het besef v'an de tijd niet HERTENKAMP Zij liggen in het groen gedempte lirhf vlakbij bet gladde water te herkauwen de onde Herten met een :at gezicht de jonge met een neusgat vol vertrouwen. Maar allen met dezelfde schuwe staart en ooren voor dr vliegen die hen hlnd'ren; zij kijken hoe de lucht door t water vaart en schrikken nauw lijks van den schreeuw der kind ren. Zij zyn dr dieren waarvan dichters schrijven, hun enkels en hun oogen rijn bemind. maar dezen zullen steeds verdwaalden blyven. hun, oogen zijn te steedseh al. te verblind F.èn heft den kop en schijnt injj fe herkennen, slobt langzaam en verzekerd door de sloot, de vrouw niet achtend, die hem wil verwennen, (ot h(j 't gewei raebt tegen 't hekhout stoot. Ik laat hem ruiken aan mijd leege fiaiid. li ij neemt de vrijheid om d\r te befctru'len gli'nlacht er tussen ons een misverstand is het geen Zaterdag aehter de spijlen 7 Vit .LANDWIND ADRIAAN MORftleN (jeb. 1912). I Ionderden Gouwenaar* turen elke Za- II terdag en Zondag de lacht af en wach ten in gespannen aandacht de terugkomst van hun postduiven. Want we ritten weer ln het seizoen. Als de voetbalcompetitie Is afgelopen, verdelen de trouwe supportert hun belangstelling over ander<\ sporten en een groot gedeelte ervan is bestemd 4 oor dé verrlrhtingen van de duif. die zich al sedert Koarh naar de oiyftfck uit keek. verheugen mag in 's mensen gunst. tfeii buitenstaander .denkt zich het ge- val zo in ie neemt een duif. stuurt die ergens heen. daar laten ze haar los en dan wacht je maar tot hij terugkomt Fn als het dier dan heel hard heeft gevlogen, heb ieeon eerste prijs Totdat men np een Vrijdagavond in dc Vondelstraat ver zeild raakt, in het clublokaal (een eigen clublokaal, met eigen krachten gebouwd!) van de vereniging Dc Reisduif cn men dq.ir een groep lieden aantreft, die met 'n aantal duiven, manden, papieren1 en rin gen handelingen uitvoeren waar men totaal niets van begrupt Gelukkig zijn de heren A Kulik en II .1 S< holte, respec tievelijk voorzitter en secretaris van deie. de grootste vereniging op dil gebied, in de stad. aanwezig en die weten er alle< van F.r wordt op Vrijdagavond gekorfd De liefhebber, breng: z'n duiven, waarvan de ringnummers in een schrift zi(n grnn- 'eerd Naast deze vaste voetringen kri)gt rlke duif nog een gummiring. die ook is genummerd De eigenaar weet echter dit nummer niet Het ingevulde schrift word! achtergehouden De duiven gaan in de korven - doffers en duivinnen apart de korven worden op de trein gezel met bestemming Roosendaal waar alle duiven voor de vlu.fc' samenkomen en vandaar gaan z/- met speciale duiventreinrn naaf. laa1 r>fts aannemen Point .Sint Maxense (Frankrijk), afstand 335.7 km waar ze ge lost worden door „starters van de Ned Bond van Postduivenhoudcrs: ln Roosen daal kriigen ze eten en vlak voor de |ns- singn drinken Zondagmdrgen omstreeks jpegrn uur zegt de radio wel. hoe laat ze ziin gestart cn hoe de wind .was En dan maar wachten op dc thuiskomst En maar lopén Vroeger speelde npast de vlirgsnelheid van de dtiif. ook de loopsnelheid van dc' eigenaar een rol Want die nam bi) aan komst de duif zelf (gummirlngrn had men toen nog niet), deed het berstte in een loopzak en nam z'n benen onder de arm om zo spoedig mogelijk het cafe te berei ken. waar een man zat met een wekker voor zich Als hij daar al lang hnd ge zeten kon het gebeuren, dat hij drie wij zerplaten en een wirwar van wijzers zag dan was de tijdsopneming niet bijster Het -kon ook zijn. dat de loper op z'n kousevoeten onderweg enige rustige wan delaars gevloerd had en eens is het ge beurd. dat net de Rooic brug werd •■ppn- gedraaid Tjoemp. zei dc duivenmelker en sdrong in het water HU kwam levend aan de overkant, maar z'n duifje was verdron ken. helaas Een andere liefhebber had met z'n maat een bootje klaar liggen In de Turfsingél wqnt hot pontje voer niet en aangezien die maat iets te voortvarend was en te vroeg afzette, bleef hem niets anders over dan in bet water te springen, één hand aan 't bootje de andere met het loopzak ie hoog boven het water Tegenwoordig gaat dat een beetje an ders „De Reisduif' waë* de eerste die het café vaarwel zei Maar .dé grote verande ring bracht dolclok Bijna iedereen heeft een klok. In die klok stopt men de ring, die men na thuiskomst van het dier van de duivenpoot trekt en in de klok doet Een slag met de klinger en de tijd st*t automatisch genoteerd op een papierstrook binnenin Natuurlijk i'« die klok verzegeld Zij wordt des middags in het clublokaal door bevoegden geopend Met alles, wat rondom die klok gebeurt wordt wel be wezen. dat de duivenliefhebbers aan dit instrument grote waarde toekennen Het geheim van de klok Maar als men nu gfen klok heeft7 Dan kan men die van een vriend gebruiken De vergoeding voor de looptijd, naar die klok toe is één seconde voor elke vijf meter. Men ziet: een sprinter komt toch nog aan ziin trek! Speelt dan ren seconde zulk een grote rol? Wis en drie. luister maar bij éen vlucht uit Dordrecht zaten zeven tig prijzen in de eerste drie minuten' Al hoeft men nu wel begrepen, dat men alle denkbare voorzorgsmaatregelen neemt, opdaj de uitslagen zo secuur mo gelijk worden berekend, toch zijn er wel licht nog enige vragen B v als ik nou eens een klok heb die voor of achter loopt Wel. elke vereniging heeft een moeder- klok en ..De Reisduif' heeft bovendien nog een hoofdmoedcrklok Deze llfatsle staat in I.ekkrrkerk hij rie heer A van Risp Wat die meneer nu met Goudse duiven te ma ken heeft komt straks De moederklqk woidt op Zaterdagavond telefonisch gelijk gezet met de I.ekkerkerkse hoofdmneder- klok. Daarna Worden de persoonlijke klok ken ..afgeslagen" dkt Is met de moedor- klok zo veel mogelijk gelijk gezet Dat kan natuurlijk een paar seconden srhelen Een. twee drie en op drie draait iedereen aan de slinger er^de tijd 5vordt tot op de «econden nauwkeurig op de papierstrook binnenin genoteerd Doch nu komt hel laten we aannemen, de per«oonliike klok is op Zalerdagnvond kwart over ze« afgeslagen in 't bijzijn van een bestuurslid, op Zondagmiddag komt de rigertaar om kwart over vier met zijn klok die wederom afgeslagen wordt Bi) opening blijkt dat deze constateur" 2 min 29 seconden voor loopt bij dc moederklok En nu ontstaat een aardig vraagstukje hoeveel mmuteq en secAnrlen liep de klok voor op het momenl dat de eerste duif binnen kwam h v .8 minuten 39 seconden over drie7 Met de rekenlinianl Do< h die dui^enhouders staan voor niets. U zegt pap en in die tijd hebben ze dat haarlijn uitgerekend met behulp van n rr- kenliniaal Als men d.in naderhand nog even cotroleert of en hoeveel de moericr- kfrtk voor of achter loopt bil de hoofd- moederklok. dan kan men precies lot op de seconde vaststellen, hor lang de duif heeft gevlogen en zo de gemiddelde snel heid betrkeneq De «netheid bedraagt 1200 meter per mltuut dus een goede 70 km per uur Bij vcrrnigingsvluchten geschiedt dit alles door de bestuursleden die prae- isch bi) elke vlucht van Vrijdagavond tot Zondagavond aan het werk zijn De rayon- vluchten wfirden uitgerekend door de re kenaar de heer Bi«n te Lekkcrkerk. van daar dal die dr hoofdmnrdrrklok bewaaYt De Nederïand«e B«>nd van Po*tduivenhou- ders ft n.l. ..verdeelden afdelingen en rayons Gouil- behoort tot afdeling C (- provinciaal) rayon III Zo langzamerhand komt men wel tot dc conclusie, dat de techniek van die vluch tend de tactiek komt straks) nog al inge wikkeld Is Maar 'l wordt nog erger, want of een duif uit het Zuidwesten binnenvlie gend ln de Klimopslraat of in de v Per- sijnstraat moet zijn. dat scheelt allicht een paar kilometer dus enige minuten F.n die ziin kostbaar Daarom heeft men om die versehillen in afstanden te nivelleren eert coördinatenstelsel ingevoerd Bij elk hok behoort een hokioórdinaat. aangege ven op een kaart en gebaseerd op het hart van Gouda het vroegere telefoonge bouw aan Achter de Vismarkt Daarnaar worden alle afstanden zuiver bepaald De meneer dje zich daarmee onledig houdt, woont in Hasselt in België hét land van dc postduivensport en hij doet dat volgens een stelsel, dat hij naar zichzelf heeft genoamd het stelsel Michiels. Daar naast echter houdt b v De Reisduif' cr nog een apart stadsstelsel op na voor ver- cnfgingsvluchten dat als vast punt de Julianasluis heeft De pcaktijk heeft ge leerd dat bijna alle duiven over de julia nasluis binnen vliegen Wéduwschapsspel Nu zijn we. wat dit technische> gedeelte betreft, klaar Praat echter niet" met een duivrnhouder over de tactiek wapt dan wordt de zaak' bepaald geheimzinnig. Daar komt training bij te pas het constateren of het dier in conditie is de voeding en dan nog een heel complex van maat regelen die men wcduwschapsapel noemt Dat is een soort wetenschap, waar- KERKKRAADRKRING. De Hervormde mannenvereniging „Mar- 4iix" en de Hervormde Kring zijn ontbon den In «de plaats van deze verenigingen is opgericht de Kerkeraadskring der Ned. Herv Kerk te Gouda', die onder leiding «taat van het ministerie van predikanten Zowel voor mannelijke als vrouwelilxe lidmaten staat l\.ct lidmaatschap open ONZE LADDERWEDSTRIJD Goede oplossingen van Probleem No. 19 ontvangen van J J Baggerman (12). A. v d Berg (12). J W v. d Dussen (12). N J T Hoogendoorn (12). K de Jong (12) W F de Jong (12). C Lee Rang (12» S Luitjes (12). C Mastenbroek (12). L. Sprilc (12). J. Stoute (12). mr A L Thir- rens (12). J. W Vanfetra (12). N v d. Ven (12). M Wolters (12) Puzzle-winnaars Elke week wordt een beroep gedaan op de woordenkennis van de puzzelaars en al is het aoms niet zo eenvoudig, met recht kunnen ze -zeggen, dat ze ditmaal met de Woordkoppeling-puzzle korte met ten hebben gemaakt Dc winnaars zijn: prijs van f 5p .1 Verhoef. Snov- s'raat 121 prijzen van f2.50 me). W P Huisman. Splcringriraat 21 en P Bojawal, Diikfltraat .3 De prijzen kunnen afln ons buAeau. Markt 31. worden afgehaald bit men de duif ln verschillende posities brengt Men kan de duif naar haar eieren laten thuis vliegen, naar een knal Jong. on ren aangepikt el men kan de doffer vlak voor het inkorven heel even de duif Klaten zjen en dat geeft allemaal prikkels, e de vlicgsnelheld vergroten Doch om it alles onder de knie te krijgen moet en geen duivenhoudrr van gisteren zijn. doch van faren her En dan. er ziin nou eenmaal baander* en tobbers. zoals een der bestuursleden opmerkte F.n daarmee gaf hit met een stukle wiishekd tevens een prachtig Gouds Reregde weg Hoe staat hef nu in Gouda mrt de dui vensport7 Kwantitatief heeft men hel peil van voor de oorlog rcrd\ oversc hre- den. coch kwalitatief Is men er nog lang niet Doch het kweken van een goed ths kost tt)d. Fn geld' De duivensport is niet goedkoop. Dit jaar echter vliegt men al een normaal programma waaraan In onze stad vijf verenigingen met ongeveer 250 leden deelnemen, die een kleine achthon derd duiven in concours hebben Het ztjn enthousiastelingen deze dulvenhouders. ze gaan volkomen in hun sport op De Reisduif komt nog tr voorschijn met icn nieuw puntenstelaël. dat de moge- lilkheid opent voor promotie en degradatie in dr.e afstanden; Vitesse de korte vluch ten Mid fond van 300- 500 km en Fond boven 500 km Zo heeft men het wedstrijd element nog verstevigd N.i dit alles heeft men wellicht enig in zicht gekregen omtrent de organisatie van ren wedstrijd'lucht Fcn arder probleem ts hor vindt de duif ha:«r weg terug? Doch daarvoor moet u ziin bij de Amerikaanse professor Kearny, die u hoogstwaarschijn lijk. nadat hu u een college heeft gegeven over hreedtecirkels-fen magnetische krach ten. zal zeggen dat dit geheim nog niet is opgelost Hetgeen de echte duivenhoudrr niet be let elke week zijn duif of doffer' hon derden kilometers van hok -P zenden en in spanning op de (huiskomst te wachten VERSTEKELINGEN IN AVONDVIERDAAGSE In totaal maar één uitvaller 'De door dc R K wandelsportvereniginf DONK georganiseerde avondvierdaags*, die gisteravond de finale had. is een suc ces geweest Slechts één uitvslster waa er in dc gehele periode Dat was Donderdag avond bij de zwaarste proef, de plaasen- tocht van 20 km die in de grote boog. Willens en Rcewal heen en over 'a Gra- venbroekseweg ri Aumërle-, Lucasselaan en Ventcweg terug, verscheidene slecht begaanbare stukken had. Het aantal te verzorgen bUrcn was op die avond, min of meer vanzelfsprekend, ook het grootst. Onderweg en in he( K A*B -gebouw, na i afloop morst dé F H B.O. in totaal 24 personen behandelen Op de laatste avond, toen men weër 15 1 km. vta de Julianasluis naar Waddln*-" veen en door Bloemcndaal terug, te wan delen had. ging het weer veel beter', on- j derweg kreeg de GGD niets te doen en slecht* na afloop viel er één blaartje door te prikken. F.n dat ondanks een groter* deelneming want voor dc laatste avond srhreven nog een tiental nieuwelingen ln, zodat er een dikke 260 deelnamen Dc colonne werd gisteren feestelijk in gehaald trommelslager» en hoornblazers van dc Ned Padvinder» wachtten, met enige officials aan tjÏK eind van de Rid- der van Catsweg de stoet op en leidde di« van daar onder tromgeroffel en hoornge schal naar het eindpunt Het slot werd een soort triomftocht waaraan de door de Krarhtsportgroep deze keer meegedragen clubvlag fleur gaf Opa Borst uit Rotter dam was niei in deze stoet, die was. om z'n trein niet te mtjesen. wat vroeger ge start en na ziin eerlijk verdiend kruisje t* hebben afgehaald passeerde hij op weg naar het station op de Hoogstraat zijn binnenkomende sportmakker». onder wi* wel dr eveneens bijna 70-jarige heer Grendel te Gouda, die aia gewoonlijk bij de voorsten was In het KAB -gebouw sprak, nadat d* blijkbaar njel vermoeide tippelaars(sterS), die terwijl do muziek daar „van Je hela, holndeed klinken, aan het hossen waren geslagen tot rust gekomen waren, de voorzitter van DONK wandelclub, d* heer 1 J van Waas. een slotwoord, waar in hit met voldoening het uitstekende ver loop van dit sportevenement releveerde. De heer G J Drenth Jr. secretaris van d* afdeling Zuid-Holland, te Rotterdam, braiht hulde en dank aan DONK voor d* voortreffelijke organisatie. Hij noemde d* opzet .propaganda maken voor de wandel sport liiizonder geslaagd, maar verklaard* teven» het een beetje dwaas tc vinden, dat voor deze sport, die men het eerst ln het If ven leert en beoefent, nog propaganda mort worden gemaakt Hierna kregen alle deelnemers hun be loning ook de twee „blinde passagiers" kleine jongens die niet hadden ingeschre ven. maar trouw hadden meegelopen en niet onopgemerkt waren gebleven. Vel* deelnrmersfstersj, bleven nog een poosje ge.-ellig bijeen RECLAS8ERINGSCOLLECTE. Dc opbrengst van de oei de reclaaeerlrtB*- riag 1948 gehouden coljecte- -is te dezer 'tede 1007.50 geweest Het inkorven t an de duiven geeft drukke uren voor de verenigingen, want er rit aam een wedvlucht r<el vast Op de foto is te rien dal een duif eert (fummiring krijgt, die - een belangrijke rot speelt voor de bepaling vün de uitslag.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1948 | | pagina 2