m
FW
Engeland zoekt het pinda-rijk K~ !XC°
Autorace in Zandvoorts duinen
Afrikaanse wildernis in
cultuur gebracht
Snelste circuit in W.-Europa
Verzameling van gevonden
oorlogsmateriaal
Van Joop en de badgast
Stadhuis wordt vernieüWd
•Een groots plan
Olympische fakkel
reist door Europa
\Ü7U hetb'" ons op te voeden tot de
sterke eenzaamheid, opdat wij weer
gemeenzaam worden De gemeenzaamheid
is onze taak. de eenzaamheid onze be
stemming Just Havelaar.
Vijf minuten
piekeren
Studie-collectie' in Delft
1
KORTE KRONIEK
HERKOMST VAN HET ESPERANTO
Jongens uit Gouda en
omstreken op Java
AT (T)
AAR.
ANNEER
Gebouw hangt
aan elkaar
Het
Gedicht
van dé week
5Ü 5 S;
GOUDSE SPETTERS
Vacantie
Praagse vrijheid
V
SERSTE BLAD PAGINA 1
ZATERDAG 10 JULI 194#.
(Van onze Londense correspondent.)
De Britten, die de economische koloniale ontwikkeling'in Voor-Indië
niet langer in eigen hand hebben, nu dit grote land een onafhankelijk
dominion is geworden, gaan nu hun werkkracht en hun talent op dit
gebied richten op Afrika. Daar liggen terreinen van onafzienbare uitge-
•txektheid, bewoond door milUoenen achterlijke mensen, waarover het
.Bntse volk een verlichte voogdij uitoefent.
feit dat het voorzie? in de beplantini van
1.200 000 hectaren Afrikaanae wildernis
Dat moet. volgens de oorspronkelijke
schatting 25 000 000 pond koaten Dat lijkt
wel erg aan de lage kant gezien dat er
al 8.000 000 waa uitgegeven voordat op 3000
hectaren kon worden geoogst, ook al moe
ten de eerste uitgaven altijd de hoogste
zijn.
Goede vooruitzichten
Al is dan gebleken, dat de financiële op
zet veel te optimistisch was. niets heeft
er de Britten van weerhouden het plan
met kracht door te zetten. Idealisme heeft
er de hand in. Niet alleen het Verenigd
Koninkrijk, maar heel Enropa zal. als de
uitvoering van het plan zal ziin voltooid
en de wildernissen van het vroegere Duits-
Oost-Afrika. van Kenva en Noord-Rhode-
aie zullen zijn herschapen in rijke bronnen
van plantaardige oliën, weer vet in de
pan krijgen, en de achterluke inheemse
bevolking zal er ook wel bij varen. Ook
zakelijke er practische overwegingen no
pen de Britten met al te zeer op de kos-
,Pn 1P letten. Op lange termijn' menen zij
die ^jp^Lte kunnen maken De plannen
De kolonisatie van landen als Tanganyi
ka en Kenya en andere Britse protectora
ten in het zwarte werelddeel verliep traag
toen Engeland nog dc handen vol had in
het Verre Oosten Nu die hinden vrijer
ftjn geworden en nu. bovendien het land
ijdt aan ernstige tekorten in noodzakelijke
en belangrijke grondstoffen en voedings
middelen. wordt de vaart van die koloni
satie versneld
Toen ik enige tijd geleden In de fabriek
kwam. waar in oorlogstijd Sherman-tanks
werden gemaakt zag ik er die tanks ver
anderd in zware tractors De man. die
mu rondleidde, verklaarde, dat ze be
stemd waren voor de olienootjes Hij be
doelde dat ze moesten bijdragen aan de
verwezenlijking van het grootse plan voor
de olienotenbouw in Tanganyika. Ze moes.
ten helpen, de Afrikaanse wildernis ge
schikt te maken voor die teelt Dit laatste
ja veel moeilijker gebleken dan de plan
nenmakers zich hadden voorgesteld
Al apoedig na afloop van de oorlog be
raamden de ambtenaren in Whitehall het
olienotenplan. Het duurde niet lang of met
de uitvoering ervan werd een begin ge
maakt Men had zich .voorgesteld, in dit
seizoen 60 000 ha beplant te hebben Maar
men heeft het niet verder kunnen brengen
"dan 3000 Dat wil niet zeggen dat er niet
ontzaglijk hard is gewerkt in het hard
nekkige struikgewas en het taaie gras. die
de voor de teelt aangewezen stukken wil
dernis bedekken. Het wil wél zeggen dat
men zich geen Juiste voorstelling heeft
gemaakt van de moeilijkheden die moesten
worden overwonnen.
Het wil voorts ook zeggen, dat de Engel
se hutsvrouw de vruchten van dc titani
sche arbeid, in de hete zon van Afrika
-verricht, nog niet zal plukken, dat zij
Voorlopig het tekort aan margarine en bak.
vet zal blijven voelen. Want de olienoot
jes. die dit jaar op de 3000 ha zullen Wor
den geoogst, zullen grotendeels worden ge.
bruikt voor aanplantingen in de gronden
die daarvoor verder geschikt zijn gemaakt.
Ala alles meeloopt kan het Jaar 1950 wel
licht voor het eerst wat verlichting bren
gen In de vetnood.
De Britse belastingbetaler heeft door
*i)n parlement *1 bijna 8.000 000 porid laien
^voteren voor dit enorme olienotenplan.
Dat het enorm is. moge blijken uit het
f»' 4
Met 1700 estafettelopers en
twee oorlogsschepen
Bisnen enkele dagen sal de Olympische
lakkei In het Zuid-Griekse dorp Olympla
"Werden aangestoken en haar reis naar
het Wembley-stadion te Londen, dwars
door Europa, beginnen.
1700 estafette-lopers zullen het vuur op
deze tocht om beurten van elkaar over
nemen De fakkel zal 15 Juli as om on
geveer 12 uur 's middags haar reis begin
nen en gedragen worden door Grieken
land. Belgle en Zpld-Engeland naar het
jWerabley-stadion, waar op 29 Juli. 'a mid-
dag» om 3A5 uur. de laatste loper zal
aankomen om het Olympisch vuur, dat
K durende de spelen in het stadion zal
anden. te ontsteken.
Ook de Britse Marine zal een aandeel
hebben in deze estafette van Olympia naar
Londen Daar de route door de Balkan
',£let veilig is. zal de loper die In Korfoe
Jsnkomt het vuur overgeven aan het
rltse fregat „Whitesand". die. met een
fepeciale gasbrander uitgerust het vuur
pver de Adriatische zee naar het Italiaanse
plaatsje Ban zal brengen Ook de tocht
over het Kanaal zal middels een Britse
porlogsbodem geschieden.
Elke estafette-loper, die het vuur draagt,
tal zijn fakkel als souvenir ln zijn bezit
mogen houden en tevens zullen in leder
Ithd. waar het vuur door zal trekken, als
feeste van het organisatiecomité der spe
len twee fakkels worden overhandigd aan
de aecretaris vao het landelijk Olympisch
comité, éen voor hem en éen voor de
voorzitter van dit comité. In het bekken
van de fakkels staat de volgende inscrip
tie: ..Veertiende Olympiade. 1948. Olympia-
Londen. met dank aan de drager
Verschillende plechtigheden zullen tij
dens de fakkelloop geschieden, o a te
Olympia. Athene, aan het graf van baron
de Coubertin te Lausanne en te Brussel
aan het graf van de Onbekende Soldaat,
terwijl ook de stad Dover het vuur op
plechtige wijze zal Inhalen.
Het Olympisch vuur is symbolisch voor
de geest der spelen en de eer om het
laatste stuk tot In het Wemblèy-stadlon
«f te leggen zal ten deel vallen aan een
nog onbekend athleet. die op grond van
rfjn physieke verschijning en sportieve
prestaties als vertegenwoordiger van de
geest der jeugd zal worden gekozen.
Amerika weet men ook mee te gpreken
- -pver woningnood en beperkte beHutzing.
Long niet oltyd is er plaats voor baby's
etpen Commode. Men heeft nu een combi
natie van badfe en aankleedtafel bedacht.
Het badje kan worden bedekt met een
deksel, dat prachtig dienst kan doen om
de zuigeling op te kleden. Het hangt in
een aluminium standaard, die lichter
weegt dan een houten raam zou doen en
gemakkelijker is schoon te houden.
Antwuferi
den bij vijf minuten
piekeren
Jaitpaj£
dfidjaj«M
wsiaiu £9oi
usjapunj usa qeMtfrjeH
sr jamsaq diqat uaa
iep pusASlute Isja u»3
omvatten de aanleg van een spoorweg vato
de gebieden der olienootplantagea naar Mi.
kindambaai. die een van de beste natuurlij
ke havens an Afrika's oostkust vormt Een
goed ontwikkelde haven daar is voor het
Britse rijk een onschatbaar bezit De
spoorweg, verlengd en vertakt, kan de nu
door woelt land ingesloten binnenlanden
van Tanganyika en Rhodesie met hun rijke
steenkool- en ertslagen en koftelijk hout.
in het economisch wereldverkeer betrek
ken. Dit is toekomstmuziek Er is nog
een ernstig tekort aan dure. zware ont
ginningsmachines Maar dat kan metter
tijd verbeteren. En dan kan het nederig
olienootje in hoge mafe aan het herstel
van de wereld hebben bijgedragen
De grondslag voor de kostenverdeling
tussen Nederland en Indlè voor de defen
sie kan ten aanzien van de legeruitgaven
in het kort aldus worden geformuleerd:
voor rekening van Nederland komen de
inltiele uitrustingskosten. de transportkoa.
ten van personeel ën maferleel naar en
van Indlë en de sala.rlssen van het per
soneel der Koninklijke Landmacht, ter
wijl voor rekening van Indlë komen de
initiele uitrustingskosten en de salarissen
van het K N.I L en de onderhoudskosten
van, de Koninklijke Landmacht en het
KNIL. Wat de marine betreft, is voor
lopig met dc Nederlandse h-Indisthe re
gering tijdens de jongste besprekingen te
B*ta\i* afgesproken dat voor de jaren
1946 «yi 1947 een bijdrage ln de vorm van
een ronde som in de kosten der marine
zal worden gevraagd terwijl voor latere
jaren ln beginsel de taken van politionele
aard door Indlë zullen worden betaald.
tn Amerika en in Zweden Is machinaal
melken reeds lang in zwang. Hier te lande
gaat men er ook meer en meer toe over.
Op de proefzutvelboerderij van het Rijks-
proefstation te Hoorn heeft men thans een
4trgelgke Amerikaanse „vervoerbare
melker" ln gebruik genomen.
Een halve eeuw geleden werd de K.N.A.C. geboren uit een autowedstrijd
Parijs—Amsterdam en nu, op 7 Augustus, zal eindelijk de hartewens
van verscheidene voorvechters van het automobilisme worden vervuld
en krijgt Nederland op een geheel nieuw citcuit in de Zandvoortse
duinen zijn eerste echte'" autoraces.
een grote irekpleister zag voor zijn ge-
meerua"! Hij combineerde deze plannen
mewfen wandelpark en toerweg en kreeg
ddarvoor de beschikking over een fraai
(tuincomplex.
Een der voornaamste punten was de
lengte van de bssn. Deze mocht niet te
groot zijn omdat dit de belangstelling
van het publick niet ten goede zou komen
Daarentegen was bij de wedstrijd op het
oude circuit ln 1939 reeds gebleken, dat
men de lengte ook weer niet te klein
diende te nemen. Mede op advies van
rniM. Engelse experts, met wie de
-éd*NAC. contact had gezocht, kwam men
ten «lotte tot een lengte van 4.250 km
Met het oog op de nog steeds toenemende
«nelheden van de race-auto's werd de
breedte op 9 meter vastgesteld en bij Me
pits. dus bij de startplaats zelfs op 13.5
meter.
In 1939 werd met een snelheidswedstrijd
voor toerwagen*. eveneens te Zandvoort.
de grondslag gelegd voor een geheel
nieuw soort snelheidswedstrijden in ons
land
Het «ucceS van de eerste, overigens nog
eenvoudige race waaraan alleen Neder
landse rijdera deelnamen, waa van di
aard. dat burgemeester v Alphen zich mej
ernstige plannen be/og hield om de be
schikking te krijgen over een echt
blijvend circuit, dat geschikt zou zijn voc
het houden van snelheidswedstrijden
internationale betekenis, omdat hij daar?
..Nederlanders zijn door
dc bank bescheiden in hun
vacanticvcrlangens las
Woutertje ergen» Die brave
krant heeft gelijk. Juist
door de bank zijn wij zo
bescheiden geworden, ook
door de spaarbank, die ons
geld geblokkeerd hield (Er
Is nu wat vrijgegeven!)
Ik kwam in Haarlem on
langs de beroemde schrij
ver X. tegen Hij deed
joviaal wuifde me toe en
zei minzaam, dat hij, mij
herkende Dat was al heel
wat'
Grootmeester'" zo spi*ak
ik. ..Welk een eer U hier.
op de Grote Markt te ont
moeten' Zojuist zag ik nog
een figuur toen ik
voorbijwandeldewaar
aan u héél uw grootheid te
danken hebt'
„Hm" zei de beroemde en
keek nors Ik aan iemand
Iets te danken1 Bedoel je
soms mijn uitgever?"
SMAL en MAL
door Woutertje
O neen. Maestro'" fluis
terde ik. ..heel iemand an
ders. Iemand, die de basis
voor al uw successen ge
legd heeft"
De veelgelexrne keek nu
nog norser ..IR ben er ge
komen door mijn eigen ge
nialiteit" zei hij bescheiden
„Inderdaad" lispelde ik.
..Maar die figuur enfin
kijkt u zélf maar
Zoudt u. zonder hem. óoft
Iets bereikt hebben1"
En ik wees hem op het
standbeeld van Laurens
Jansz.. Koster.
In een groot dagblad las
ik het feuilleton, waar aan
het einde stond
..Toen ging de reus aan
de rand van de kaal staan,
zwaaide een gespierde arm
en er kwam tets met
een plof op het dek terecht"
(Slot volgt)
Woutertje heeft het ver
volg niet ééns meer gele
zen Hij wist wel. wat er
zou komen Hij wist. wat
er op het dek terecht zou
komen' Helderziende1 Ogji
neen Maar het Was natuur
lijk een sleutel Want het
slot zou volgen
De tentoonstelling De
Vrede v an Munster" in het
Prinsenhof te Delft zal ook
worden bezocht door de
Hertog van Alva Berwick,
dc laatste afstammeling van
..onze" AJva En zo zal. In
het jaar 2245 de nazaat van
Ranter wel komen bij de
tentoonstelling ..De Vrede
van 1945" Met de hertogen
Schrcieder cn Schwebel Jr
Jr Jr Jr.
WOUTERTJE
"V
J'o
Ja. Ik wist het wel,
maar Honderd en
een keer hoort rnen het
degenen, die zich aan een
denktest onderwerpen,
zeggen. Juist op het ogen
blik. dat het vraagje
klonk, wu er echter een
hiaat In h«t geheugen,
wist men niet op de be
tekenis van het gevraagde woord te komen
Vandaar wederom deze training in parade
kennis Weet u niet een antwoord? Ook al
niet erg. Een volgende maal beter zullen
we maar zeggen. En met deze wens gaan
wij met frisse moed aan de slag.
1. Yellow Jack is:
a. Een Amerikaans bandiet die ln New
York opereerde
b. Een beroemd Indianen-opperhoofd.
c. Een pruim.
d F.en wijnsoort.
e. Een vlag. aanduidend dat een «chip
besmet is.
2. Een Wraddel Is:
a Een onontwarbare knoop.
b. Een zeeschuimer.
c Een schip.
d. Een halskwab van runderen.
e Een troefboer bij Omberen.
3. Een Wer«t is: een *Rus«ische lengte
maat! Ja. maar hoe lang is deze:
a. 500 meter.
b. 1600 meter.
c. 1137 meter.
d. 997 meter.
e. 1067 meter
4. Een nargileh Ls:
a. Een soort apin.
b. Een aigarenpijp.
c Een waterpijp.
d. Een Turkse vrouw
e. Een mandarijn.
Binnenschipperscongres
geëindigd
Dr slotdag van het vcerticode Ne
derlandse b.nncnschcepvaartcongres
was gewijd aan referaten over .het
tarievenvraagstuk in hc: binnenland
se goederenvervoer' de „binnen
scheep» aartrechten cn over de
.geestelijke verzorging der binnen
schippers"
Na af'.oop van de discussies werden etj-
ke'.r resoluties aan de vergadering vodf-
ge'ogd
In de resolutie betreffende het tarie
venvraagstuk word: om. betoogd, dat een
regeüng van de tarieven bij de voorge
nomen ordening van het binnenlandse
goederenvervoer niet kan worden gemist.
In de resolutie wordt gezegd, dat dc
huidige situatie met betrekking tot dc
binnenscheepvaartrechten onbevredigend
moet worden geacht Beperking van de
vervoerlasten raakt niet alleen de be
langen van dq beheerder en van de ge
bruiker van de waterweg, doch komt ook
de algemene* economische ontwikkeling
van de gemeenschap ten goede Rekening
moet worden gehouden met het door de
regering erkende stelsel van vrije vaar
ten op de rijkswaterwegen, mede met het
oog op de internationale vaart. De reso
lutie bealuit met de opmerking, dat. hoe
wel afschaffing van de nog bestaande
scheepvaartrechten grote moeilijkheden
met zich medebrengt en het probleem van
de kosten van de weg ln algemene zin
nadere bestudering vereist, toch ln be
ginsel het streven er op gericht dient te
zijn. daartoe te geraken.
5. Een tremel Ia:
a Een deelteken
b. Een driepotig bankje,
r Een trechter.
d. Een zeester
e. Een planeet.
Doer de grpte afbraak door de Duitsers
beschikte de gemeente over een seer grote
hoeveelheid puin en het Is dit puin. dat
nu werd gebruikt voor de onderlaag van
de weg. welke ongeveer een halve meter
diep is en op sommige plaatsen selfs een
metet bedraagt. Op deze gewalste laai la
een laag hdogovenilakken gewalst, welke
gepenetreerd Is met bitumen. En daar
over is tenslotte een deklaag van Belgi
sche trerslakken aangebracht, welke ren
seer snel rn toch stroef wegdek garan
deren. dat naar het oordeel tan de Engel
se experts zal behoren tot de mooiste en
snelste circuits ln West-Europa.
Het circuit voert niet alleen door maar
ook over de duinen, zodat het publiek,
dat via tunnels tot het ..middenterrein"
wordt toegelaten, overal een goed gezicht
heeft op de wedstrijden. Er zijn verschei
dene bochten en kort acher de startplaats
is zelfs een scherpe hafrpin aangebracht,
die heel wat gedrang van de aultfs zal
veroorzaken
In opdracht van het gemeentebestuur,
dat in mr H J Venema een even enthou
siaste burgemeester heeft als ln dien*,
voorganger, wordt op het ogenblik dtf
laatste hand gelegd aan de werkzaarrf-
heden. die ook de bouw van een zit-
tribune (eveneens met behulp van afge-
blkte stenen en dc aanleg van parkeer
plaatsen omvatten.
Vermoedelijk worden dit Jaar op het
zelfde circuit ook nog motor- en wieler
wedstrijden gehouden, maar eei-st komen
de race-auto's aan de beurt. Er zullen
op 7 Aug. geen Nederlandse sportwagens
starten doch uitsluitend Engelse renners,
die met splinternieuw materiaal naar
Zandvoort komen om Nederland dc eerste
sensatie van een cthtc autorace te geven.
Extra trein op Maandagen
In verband met te verwachten druk
reizigcrsvervoer is ingaande MaariQag 12
Juli (alleen op Maandagen) ingelegd on
derstaande trein
Groningen—Den Haag—Rotterdam. Gro
ningen v 8 23. Assen v. 8*50. Hoogevcen v
9)9 Zwolle v. 10.12. Amersfoort v 11.28.
Utrecht CS v 12 07. Woerden v. 12.26,
Gouda v 12 48. stopt te Voorburg 13.10.
Den Haag S S. ean 13 15. En een, ingelegde
trein Gouda v 12.53. Rotterdam-Maas
aankomst 13 12.
Dc 48-urige werkweek in
het beroepsvervoer
Dc Unie-verkeer en de Bodrijfsunie
Vervoer hebben besloten een gezamenlijk
congres te houden met afgevaardigden van
alle afdelingen, om overleg te plegen en
machtiging te vragen tot scherper optre
den. opdat de werknemers in het beroeps
vervoer nu bijna 30 jaar rw het tot
standkomen van dc arbeidswet ook dc
48-urlgc werkweek zullen krijgen.
Nadat met ingang van 1 Juli het Ar
mamentarium te Delft als internerings
kamp voor politieke delinquenten Is op
geheven. heeft de Koninklijke Landmaeht
er opnieuw de beschikking over gekre
gen. Het xqldelijke gedeelte van dit ge
bouwencomplex la Vrijdag In gebruik ge
nomen voor een studie-verzameling yan
oorlogsmateriaal, dat men bij het eind
van de oorlog heeft gevonden.
Deze afdeling ressorteert onder de tcch.
nische staf van de Koninklijke Land
macht. Tot dusver was er in Nederland
een dergelijke verzameling niet. Wel is
er de legertcntoonatelling. maar deze
heeft bijna uitsluitend historische waar
de De genoemde atudleverzameling ls
echter voornamelijk aangelegd voor het
practische onderricht van het kader van
het Nederlandse Leger, terwijl het teyena
in de bedoeling ligt de verzameling open
te stellen voor technici en voor studen
ten en leden van dc wetenschappelijke
«taf van de Technische Hogeschool te
Delft. Zodra men voldoende personee;
heeft opgeleid om belangstellenden rond
te leiden, zal de verzameling ook te zien
zijn voor ieder, die dhar Interesse voor
heeft.
Het grootste deel van de bijeengebrach
te wapenen. Instrumenten en verder alles
wat to; de uitrusting van een modern
leger behoort, is afkomstig van de Duit
sers. omdat die in 1945 grote hoeveel
heden oorlogstuig achter moesten laten.
Onder deze bult trof men echter wapenen
aan van bijna alle oorlogvoerende landen
ter wereld, die door de Duitsers waren
buitgemaakt en in hun leger werden ge
bruikt. Een grote plaats is ingeruimd voor
de draagbare wapenen zoals machinege
weren. mortieren mitrailleur», handgra
naten. anti-tankgpschut enz Voorts ls er
een grote verzameling van bommen, veld
en zoemljnen en veld-, scheeps- en lucht
doelgeschut.
Van dc kleinere wapenen zijn meestal
twee exemplaren aanwezig, waarvan het
ene dienst doet als onderzoekingsobject
en het andere speciaal ala studiemateriaal
Zover dat mogelijk waa. heeft men de
wapenen ook In open gewerkte toestand
uitgesteld, zodat men de gehele werk
wijze kan volgen.
De VI. t en 1
De gevaarlijke wapenen van het Duitse
leger, de VI. 2 en 3. ontbreken evenmin
Men zou ze ..zelfdenkende" machines kun
nen noemen Wat dat zelf denken en han
delen viin de VI betreft een klein voor
beeld In de -neus van dit wapen is een
kompas aangebracht. Wanneer het pro
jectiel van de oorspronkelijk afgestelde
richting verandert, dan wordt dit op zeer
vernuftige wijze naar de automatische pi
loot overgebracht. die onmldellijk de ge
wenste correctie aanbrengt door het rich
tingsroer ln een andere stand te brengen
In deze neus bevindt zich tevens een zo
genaamde toerenteller, die nadat de voor
af bepaalde afstand la afgelegd, een ont-
atekingsbuis in werking stelt, waardoor
het projectiel explodeert. Mocht het even
wel voorkomen, dat door een fout In de
constructie de explosie uitblijft, dan zijn
er nog twee andere ontstekingsbuizen,
waarvan de eer» na een bepaalde tijd be
gint te werken- en de andere door een
schok, dus op het moment waarop het
wapen op dc grond terdrht komt. Hieruit
is het te verklaren, dat slechts weinig
V's 1 niet op dc een of andere wijze ex
plodeerden
Voorts Is bij dc studicverzameling ook
een groot aantal optische Instrumenten,
kanonnen en pistolen van de meest ver
scheidene fabricage uitgestald. Landmij
nen werden ln dc laatste oorlog bij - oor-
keur niet van metaal gemaakt, omdat me
talen mijnen gemakkelijk kunnen worden
opgespoord Mch gebruikte daarom hout
en glas
Volledig Is de verzameling .allerminst.
Dat zou ook moeilijk kunnen, ala men
weet. hoe groot de verscheidenheid is
Men streeft ef echter naar om zo moge
lijk dc collectie uit te breiden met de
laatste vindingen.
Op het dakterras van een der Parijst
u-arenhulzen. Galaries Lafaillette. is on
langs een helicoptère. die uit Londen wat
gekomen, gedaald. Op zicfizeff is dit
geen stout stukje voor een Bell helicop-
tère. die plaats biedt aan twee personen.
Er u-as meer moed nodig, toen in 1913 ie
Franse vlieger Jftles Vêdrines met een
vliegtuig daar bp het dak een landtyg
uitvoerde en duizenden Parijzenaars on
de grond de verrichting t-an de waaghals
gade' sloegen.
Camille Gutt komt met de
Ned. regering spreken
Camille Gutt, de leidende directeur
van het Internationale Monetairs
Fonds, zsl vergezeld van leden van
zijn staf de volgende week een bezoek
brengen aan Nederland om met de Ne
derlandse regering bijzonderheden vsn
de financiële toestand van Nederland
te bespreken.
Camille Gutt zal tussen 9 en 14
Augustus te 's-Gravenhage lezingen
houden roor de internationale aca- 1
demie voor het recht.
Weer aangetekende stukken
naar Duitsland
Naar Duitsland kunnen thani, mst In
achtneming van de bestaande bepalingen,
alle ter verzending toegelaten stukken
aangetekend worden verzondsn. met
uitzondering van de gedrukte stukken en
Brailledrukwerken. Naar de Franse zone
kunnen worden verzonden: familieberich
ten (visitekaartjes. geboorter en overlij
densberichten en huwelijksaankondigingen)
en handelsberichen. Boeken, couranten «n
tijdschriften kunnen nog niet naar deze
zone worden verzonden ^txpresse-bestel-
ling is echter wel mogelijk.
Waddenzee leverde bijna
400.000 kg. ansjovis
Voor de Waddeercc-vissers ls het
ansjovis-seizoen weer voorbij Na de aan
leg vsn de Afsluitdijk was er voor deze
vissers weinig meer te verdienen Dit
voorjaar verscheen er echter plotseling
weer ansjovis iet de Waddenzee De vangst
is gced geweest Aan de Harlknger vla
afslag werd bijna 400.000 kg. tangevoerd.
wat in vergelijking met vroeger Jaren
geen slecht resultaat is.
Binnenland
7..K.H. Prins Bernhsrd heeft Vrijdag-
middag In Zijn iuneUe vsn koninklijke com-
miaaarls en lid van de tasd van beheer de
vergadering bijgewoond van het algemeen
bestuur van de Koninklijke Veienlglng tot
hei hn den van Jaarbeurzen in Nedeiland te
Ui! echt
De.irhade aan strandtenten bij Zoutelande
tengevolge van de harde wind en het hog»
water wordt geraamd op ,1} a 30 0000 gujden
De beer J forver, ém nestor van hel
Nederlandee ladiowezen h^ppt IJ Juli zgn
zeventifste verjaardag i
Buitenland
Beschuldiging De Ver. Stelen hebben
de Hongaarse legering ervan beschuldigd,
een systematische campagne te voeren om
het Hongaarse volk af te achrlkken van het
luisteren naar radlo-ultzendlngen uit Ami-
uka Enige personen zijn al wogens Het
luisteren naar de „verboden zender" gear
resteerd
De elf West-Duitse premiers hebben zlrh
te Coblenz eenstemmig uitgesproken vopr
een economische en administratieve fuais
der drie Westelijke bezettingszones onder
een effectief parlementair regime.
ONS ESPEBANTO-HOEKJE
(Uit een brief van dr Zamenhof).
U vraagt mij. hoe ik op de idee kwam
om een internationale taal te schep
pen en hoe dc geschiedenis van de taal
Esperanto luidt van het moment vap haar
geboorte tot op de huidige dag (ongeveer
1890). De gehele openbare geschiedenis
van de taal. dat wil zeggen van dc dag
waarop ik haar publiceerde. Is U min of
meer Bekend, overigens is de tijd nu. om
vele redenen, nog niet geschikt om daar
over uit te welden, daarom zal "ik U
slechts ln algemene trekken de geschie
denis van dc geboorte der taal vertellen
Het ls voor mij moeilijk U dit alles tot
in de details te vertellen, want veel ben
ik zelf reeds vergeten. De Idee. aan de
verwezenlijking waarvan Ik mijn gehele^
leven wijdde, kwam bij mij op het is
welhaast belachelijk om het te zeggen
toen ik nog een zeer jong kind was en
heeft mij tot dusver nooit losgelaten: ik
leefde er mee en kan mezelf zonder die
Idee zelfs niet voorstellen Deze omstan
digheid zal U gedeeltelijk verklaren,
waarom ik met zoveel koppigheid er aan
werkte en waarom ik. ondank» alle moei-
lijkheden en Onaangenaamheden. He idee
niet losliet, zoals vele anderen deden, die
op hetzelfde terrein werkten
Ik werd geboren ln Bielostok. een gou
vernement van Grodno En h»t is deze
plaats van mijn geboorte, waar Ik ook
mijn kinderiaren sleet, die richting gaf
asn al mijn toekomstig streven. In
Bjelostok bestond de bevolking uit vier
verschillende elementen: Russen. Polen.
Duitsers en Hebreeërs: elk van deze ele
menten spreekt een aparte taal en be
schouwt de andere elementen onvriende
lijk. In zulk een stad gaat een gevoelige
natuur meer dan overal elders gebukt on
der de ongelukkige last van taalverschei
denheid en wordt zij er bij elke stap
kinderlijke ziel, hoewel velen mogelijk
zullen glimlachen om deze „pijn om dc
wereld" bij een kind. Daar het mij toen
leek. dat de volwassenen over een of
andere almachtige kracht beschikken,
herhaalde ik steeds maar weer voor me
zelf. dat Ik. wanneer ik eenmaal vol
wassen zou zijn. dit kwaad beslist uit dc
weg zou ruimen.
Langzamerhand werd Ik er natuurlijk
van overtuigd, dat allés niet zo gemakke
lijk gaat als het een kind voorkomt; ik
moest mijn verschillende kinderlijke uto
pieën een voor een loslaten en slechts d#
droom over een algemene menselijke taal
kon Ik nooit verwerpen. Min of meer on
bewust klemde Ik mij er aan vast. hoepel
uiteraard zonder .bepaalde plannen. Ik
herinner mij niet wanneer ik mij bewust
weïd. dat de internationale taal slechts
een of andere neutrale taal. welke aan
geen der levende naties toebehoort. k#n
zijn; maar in alle geval groeide dit be
wustzijn toen ik nog heel jong was.
Toen ik vsn de opleidingsschool ln
Bjelostok (toentertijd was het nog een
gymnasium) overging naar het gymnasium
van Warschau, trokken de oude talen mij
enige tijd sterk aan en Ik droomde ervan,
dat Ik eenmaal door dc wereld zou tre
ken en In vlammende betogen de mensen
er toe zou brengen een van die oude talen
te doen herleven voor gemeenschappelijk
gebruik. Later ik weet niet meer op
welke wijze kwam Ik tot de vaste over
tuiging. dat dit onmogelijk zsu zijn én
begon Ik vasg te dromen over een nieuwe,
kunstmatige taal. Ik begon toen dikwijl*
proeven te nemen, dacht zeer Tijke ver
buigingen en* vervoegingen uit, etc. Eéh-
ter. een menselijke taal met haar. zoals
mij leek. oneindige massa van gramma
ticale vormen, met haar duizenden woor
den. waarmede de dikke woordenboehén
m..r - mij schrik aanjaagden, scheen mij zulk
h^M tl km.tlie en koloeule m«chlnerie.
held van talen de enige, of tenminste de iw' m»#r Han rtmt int m*talf wm met
belangrijkste, oorzaak is. die de mense
lijke familie in vijandige delen splijt. Men
voedde mij op als idealist; men onderwees
mij. dat alle mensen broeder» zijn. doch
deed mij tegelijkertijd op straat en op het
binnenplein voelen bi] elke atap. dat men
sen niet bestaan: er bestaan «lechts Rus
ten. Polen. Duitsers, Hebreeërs, enz. Dit
was immer een zware kwelling voor mijn
Ik" meer dan eens tot mezelf zei: „Weg met
de dTomen! Dit weTk kan niet met mense
lijke kracht volbracht worden" tn
nochtans kwam Ik telkens op mijn droom
terug I (Wordt vervolgd)
„LA KV AR DELEGITOr*
Postadres: A. 835.
Dubbeldam*
ZATERDAG 10 JULI 1948.
GOUDSCHE COURAlfS
TWEEDE BLAD - PAGINA X.
BATAVIASE BRIEF No 140
éN GOUWENAAR op de Nassauboule-
vard betekent nog géén lente. Dat is
wéar. maar het betekent wel een Goudse
Instuif. Gouds, gemengd met omstreken
tegenwoordig
De Gouwenaar, met wie het begon, was
Joop Toonen, die bij de Jagers in Leuwi-
manggoe zit. bij die andere bekende Gou
wenaars Baas en Terlouw. Joop is al
maanden In Indonesië. Het zit er zelfs al
bijna op. Tenminste, dat denkt Joop zelf.
hoewel hij er toch wel rekening mee
houdt, dat het toch minstens tot begin
volgend jaar zal duren voor hij naar Gou
da terugkeert Maar het ia dan toch in
leder geval voor hem een prettig vooruit
zicht. dat het nog maar een kwestie van
maanden Is en dat hij de langste periode
van zijn diensttijd heeft gehad Joop
Toonen is keurig gekleed en ziet er uit
stekend uit. Hij was met verlof in Ba
tavia en vond het aardig mij eens te be
zoeken. Dat was hem bijna mislukt, als
hij niet zo vasthoudend was geweest. Hij
bleef namelijk rustig wachten tot ik uit
m'n slaapkamer te voorschijn kwam. als
een schim In m'n witte badjas, zonder
bril. met verwarde haarresten
En toen ik goed en wel met Joop zat te
praten kwam Gouwenaar no. 2. of liever
Hekendorpcr Hendrik Dullemond Henk
heeft van IndAnesie alleen Batavia nog
maar gezien, Behoudens een paar dag-
uitstapjes naar de onmiddellijke omstre
ken. Hij kwam in Batavia aan en bleef
daar. BIJ de L.T.D., de Leger Technische
I# Dienst, die in de Zuidelijke voorstad
Meester Cornells is gevestigd.
U zult zich misschien wel eens hebben
afgevraagd, waar die eigenaardige naam
.Meester Cornelia" vandaan komt Zo
heette ln de tijd van „de Compagnie" een
Ambonnese godsdienst-leraar. Zijn naam
wa* Cornelia Senén „Senèn" zelf bete
kent weer „Maandag" en vermoedelijk is
dat de dag. waarop hij. het levenslicht
aanschouwde Later zal hij er wel de
ChristelUke voornaam ..Cornells" bij heb
ben gekregen, alsook het praedicaat
Méester". dat toen Iedereen kreeg, die
znn beroep goed verstond De naam vut
„Meester Cornelia Senèn" 1* echter be
waard gebleven, niet aleen in het voor
stadje van Batavia, maar ook in de al-
Haar gelegen marktstraat, die „Senèn"
heet.
In de techniek
Maar terug naar Henk Dullemond. die
lesamen met Joop Toonen op mijn „platje"
zit. Henk ia erg technisch aangelegd en
rit bU de LTD dus precies waar hij
hoort Bovendien houdt hij zich bezig niet
de radiotechniek, het vak. waarin hU la
ter bU terugkeer in Hekendorp wel
licht zal gaan. als hij bij zijn vader in de
zaak komt. HU zegt. dat hij veel over
HENK DULLEMOND.
radio heeft geleerd in z'n Indische c'.ie-.st-
tijd en vindt het ook om deze reden hele
maal zo raar niet ln Indonesië. Misschien
zou hij «r zelfs wel willen blijven, als hij
ar een betrekking zou kunnen vindon. Hij
■gelooft, dat men hier ln Indlë méér dan
in Nederland nifar diploma's vrsagt en
die bezit hU niet. HU wil ze zien te be
machtigen en na terugkomst in Holland
graag nog gaan studeren Daarom stuurt
hij het grootste deel van z'n soldij naar
het moederland en vormt daar een spaar
potje. dat t.z t misschien als studiefonds
kan dienen. Ik heb hem nog aangeraden
om hier vast naar een avond-H B S voor
militairen te gaan, maar Henk zegt dat
.hij onvoldoende voor-opleving heeft ge-
bad en bovendien geen tijd heeft
Behalve Toonen uit Gouda en Dulle
mond uit Hekendorp. heb Ik We soldaat
Willem Kleijbeukcr uit Nicuwerkerk a d
JJssel op bezoek gehad. Hij kwam met
twee wapenbroeders spccina uit Buiten
zorg. waar hij met verlof was. Kleijbcuker
ligt In het plaatsje Lengkong. ergens aan
de barre Zuidkbst van Java', niet ver van
de Wljnkoopsbani HIJ is daar practisch
geïsoleerd v«n de rest van dé wereld,
want de post is niet gemakkelijk te be
reiken. Soms wordt zij zelfs met vlieg
tuigen van voorraden voorzien. Later zal.
Ik nog wat meer over Kleijbeuker schrij-
,-ven.
Simon Laugeman gaat binnenkort naar
Sumatra, waar hij bU het hoofdkwartier
te Palembang zogenaamd territoriaal
brandstoffen-officier wordt Misschien
zit daar nog wel een promotie tot kapi
tein aan vast
Verder heb ik gehoord, dat de broer van
Avé ook te Batavia is aangekomen, maar
.hU heeft zich nog nipt 'aten zien.
Een jarige
En dan hadden we deze week een ja
rige. de sergeant-apothekersassistent Aat
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde:
75 Jaar geleden.
Uit een advertentie VerkrUgbaar aan
bot pakhuis Gouwe WUk C44 puike best
gerookte hammen 40 en 45 cerits en ge
zouten voorhammen 26 en 28 cents per
pond.
25 Jaar geleden.
..Uit Bergambacht In de Ned Herv.
Kerk heerst .een vliegenplaag Duizenden
vliegen hebben er hun intrek genomen
en maken de diensten haast onmogelUk.
Enige inwoner» hebben zich aangemeld
qm de Kerk te reinigen
Het personeel van de smederij van
4e heren Van Merkel en Götte betuigt
zUn oprechte dank voor het gul onthaal
bi) gelegenheid van de 25-jarige dlenat-
vervnulling van de heer C. L. van Blok
land.
54 Jaar geleden.
Hier ter stede arriveerden vier esca-
drons cavalerie met de staf en de muziek
uit Den Haag op doorreis naar Oude-
wate wèar zU op rumoerighedan zullen
v trachten te onderdrukken wegens het
tekort aan aardappelen.
REUZEN-AABDAPPEL
ln zUo volkstuintje bU het Van
Bergen Yzendoornpark rootd* de
- heer J. F. Stienissen uit de Vrouwe-
vestestecg een aardappel, die een
pond en een half ons woog.
Schilderwerk aanbeiteed
Het bestuur van de bouwvereniging „Het
Volksbelang' heeft gisteravond in „Het
Blauwe Kruis" aanbesteed het uitvoeren
van diverse schilderwerken aan de wonin
gen der vereniging aan de Nieuwe Veert
te Gouda. Laagste inschrijver was J. Beek
man voor f 2750 (perceel 1). f 4750 (perceal
11) en t 7500 (in massa) Hoogste )nachr)j-
vers waren P. v.d Heuvel voor f 28M (per
ceel' I) en R Oosterling voor f 4f25 (per
ceel II). Er waren in totaal drie inschrU'
vers. allen uit Gouda. Da gunning aan
gehouden.
taoorwegaageluk. BIJ een botsing tus
sen een passagiers- en een goederentrein
ln Joego-Slavl* zijn M peisonen om het le
ven gekomen en 11 gewand.
AAT DOCTEROM VERBURG.
Dogterom Verburg uit Stolwijk, werkzaam
bij het Magazijn van geneesmiddelên te
Soerabaja. Aat is Woensdag 7 Juli 24 jaar
geworden en bij wijze van verrassing voor
zijn ouders ln Stolwijk en z'n verloofde
Riet Lafeber in de Walestraat te Gouda
ter gelegenheid van zijn verjaardag, ziet
u hier z'n foto. genomen op het grasveld
voor zijn huls. terwijl hij bezig is een
brief te schrijven. Aan wte? Natuurlijk
aan „haar". Voor de jongens hier is het
weten, dat er in Holland lieve gedachten
naar hen uitgaan, een grote steun en die
«teun verdienen ze
Dat huis van Aat is een vroeger pen
sion in het centrum van het langgerekte
Soerabaja. HIJ heeft een fijne kamer en
het erg naar z'n zin. Alles is kraakhelder,
dank zij de baboe, die voor de militairen
het eten opdient en elke dag da kleren
wast en strijkt. Er zijn veel ontBpanninfS-
gelegenheden als bioscopen en cantines.
waar elke avond een band speelt an even
de gedachten naar het verre Holland richt.
Aat heeft de eertse tijd van zijn ver
blijf in Indië doorgebracht op Sumatra Hij
„lag" van half Februari tot eind Mei in
Palembang. waar hij werkzaam was in de
militaire apotheek in het Bentenghospi-
taal. Een neef van hem. G. van Dam uit
dc Joubertstr'aat te Gouda, was ook in
Palembang en U begrijpt, dat deza „aan
spraak" prettig was.
Op 26 Mei vloog Ast ran Palembang
naar Batavia Hij vond het een heerlijk
heid. zoals hij het noemt, de drie weken
vacantie in de hoofdstad. Toen naar Ja
va's Oostkust Met vijftig koelies werkt hij
te Soerabaja in een militair magazijn van
geneesmiddelen om de diverse apotheken
van grondstoffen te voorzien, want ook
de „burger" apotheken zijn aangewezen
op de miUtaire verstrekking.
..Het I* in Soerabala erg warm. aldus
onze jarige, maar gelukkig met zo voch
tig warm als in de boes-boea (moeras) van
Sumatra. In Soerabaja transpireer je ook
wel. maar je voelt je veel fitter
Jan Bouwer.
J^'OG éénmaal zal de gemeenteraad in
het stadhui* vergaderen, werd er deze
week medegedeeld Al* dan de nog over
gebleven secretarie-afdelingen zijn ver
huisd. darv ia het oude gebouw onbe-
woond. Ook onbewoonbaar?
Ala men de trap. tegenover de boden-
kamer oploopt, en de deur aan de linker
hand opent, om een» een kijkje te gaan
nemen. wel. dan doet men goed eerst
een» dat papier te lezen, dat op deze
deur ls bevestigd ..Verboden te roken.
Voor iedereen' Het ia een verbod, af
komstig var» Rijksmonumentenzorg dat
het nodig vond om na de noodlottige
branden van <fe laatste tijd (denk aan de
kerk van Zutphen en het paleis ln Den
Haag) nog eens ta wijzen op het gevaar
van open vuur ln een oud gebouw
Doet men die deur open, dan is men
verbaasd, dat men aan de buitenzijde
van het gebouw niet een bordje heeft
zien hangen met onbewoonbaar ver
klaard er op. Wat een ravkge! En de
tweede gedachte, die >ich opdringt ia
Hoe krijgt men dat alles weer ln orde1
Bij restauratie-werkzaamheden al* h er
aan de gang zijn. doet men wel een» on
aangename ontdekkingen -Toen men de
betimmeringen, bepleisteringen en bekle
dingen had verwijderd, bleek het, dat de
bouwmuren en balken in zeer slechte
staat verkeerden. Het bureau Monumen
tenzorg. dat natuurlijk volledig op de
hoogte is en wordt gehouden en werke
lijk op dit gebied wel het een en'ander
heeft meegemaakt, stond telkens weer
verbaasd over wat er te voorschijn ls ge
komen en het is doordrongen van het
feit. dat hier resoluut ingegrepen dient
te worden.
Het hele gebouw moet worden ont
ruimd want de mJren kunnen het niet
meer dragen. Daardoor is in de volgorde
der restauratiewerkzaamheden een wijzi
ging gekomen. Men was van plan om van
boven naar beneden le werken, maar her
stellen en versterken der balklagen ls nu
niet uitvoerbaar. F.r moet ecn»gchele ver
nieuwing komen. Populair uitgedrukt
komt het hierop neer: men gaat eerst de
patiënt redden en hem dan opknappen
Dat het nodig is. blijkt hieruit: op eén
overspanning van tien en een halve me
ter buigen de balken vijf en twintig cen
timeter door De oorzaak, of liever één
van de oorzaken heeft men gevonden. Bij
de restauratie van 1690 he^/t men een
constructiefout gemaakt men heeft toen
de korbelen (uitspringende steunsela) ge
sloopt. Nu zit men daarmef-
Steenhouwers gevraagd
De wijziging van het bouwplan brengt
heel wat moeilijkheden mee. Ook van
financiële aard. doch ook d.e hoopt men
te kunnen oplossen. De tijd. die men nu
heeft uitgetrokken is drie jaar en daar
bij ia men afhankelijk van het tempo,
waarin de steenhouwers werken. En dat
is weer afhankelijk van het aantal steen
houwers. Het schijnt, dat er in dit beroep
niet veel krachten beschikbaar zijn.
Hoe is het nu echter mogelijk, dat de
steenhouwer hier zulk een voorname
plaats inneemt in het schema? Wel. men
begint nu van onder af te werken en
ieder, die voor het gebouw staat, zal ont
dekken. dat atfn de buitenzijde, rond de
ramen bijvoorbeeld, veel steenhouwers-
werk zit.
Over steenhouwerij gesproken. Men
heeft kunnen zien. dat het bordes voor
een gedeelte weer ls geplastst. Nu is dit
in het geheel néet zo dringend, maar zo'n
bordes staat toch aardiger dan die hou
ten trap De treden van het bordes zijn
al in beton aangebracht, doch daarover
komt nog een bekleding Het bordes da
teert van 1603 en het is te begrijpen dat
ar .n de loop van de tijd zo het een en
ander is beschadigd Dat wordt nu her
steld. Eerlijk gezegd, doet het een beetje
vraemd aan die zakkendragersfiguur met
zijn herstelde neus en vinger- Maar de
laatse hand 1a er ook nog niet aan gelegd.
Dat doe* atraka de beeldhouwer. Die inge
zette ruwe stukken zijn. het werk van
de steenhouwer.
In het gebouw, ongeveer onder de
hoofdtrap middenin, ia men nu bezig om
het ketelhuis ti metselen. Van die gele
genheid maakt men tevens gebruik om
wst meer verband tussen de muf en te
brengen. Er zijn nauwelijks twee muren
aan te wijzen, die recht boven elkaar
staan.
Hoe stmt het nu met het heiwerk? Er
moeten nog twaalf palen worden getrok
ken. Momenteel is men bezig in het boler-
hui» en dit is de oorxaak van het feit.
dat men van dit moeizame werk niets
ziet Want moeizaam is het Er wordt
eerst een gat gegraven, waarin de paal
zal komen te staan Doch daarbij stuit
men al spoedig op het beroemde vlot. Dit
houten geval is soms meer dan een meter
dik en hestaat uit drie lagen W.e even
achter bij het boterhui* gaat kijken, kan
de opgegraven stukken hout zien: het zijn
net spoorbiels Gelukkig is het vlot OP
vele plaatsen verrot, doch als men op een
gaaf stuk stoot, dan moeten breekijzer en
koevoet er aan te pas komen Het is een
lastig karwei, want het werk moet gro
tendeels op het gevoel geschieden; In de
put staat namelijk een laag water. Na
tuurlijk kan men dat er wel uitpompen,
doch dan heft men de tegendruk op en
daarmee heeft men al eens een onaange
name ervaring apgedaan
Burgerlijke Stpnd
Geboren: Johannes Arié z. v. W- van
Kooten en B E W Vet. Groeneweg 10;
Helena Josephina. d. v. A. A. de Mol en
J. Th. Bertels. Hoogstraat 8; Helena
Maria. d. v. N- de Weger en L. M. H. R-
Koch. Kleiweg 2.
Ondertrouwd Th. H. Natrop en S J.
Kalshovcn: H. Rous en G Kastelein;
C. van Harskamp en J Grohmann. J. van
Bovene en M J. Pnstmk; J- van Eijk
en N J Gorissen; G. J Kraaijeveld en
E. van ZUI1 Langhout; P Kielliger en A.
J. M. Reurings; C. Futselaar en E. Ber-
kouwer; A. Kranendonk en I- C. Verlaan:
Th. D. Both en D. A Keij.
Overleden: Huibertje Bunschoten. 77 J:
Clasina IJda IJoselateijn. geh. met G. L.
Hanrmer. 56 j.
ORGELCONCERT HAN8 BIELI.
Hans Bieji. organist der Christkatho-
liache Kircne te Olten (Zwitserland) geeft
Woensdagavond een orgelbespeling ln
de St. Janskerk.
VACANTIE MUS8ENHL18.
Het eerste vsn de drie kampen, die'hét
Mussenhuis van 31 Juli tot 21 Augustus
in Leersum houdt, is bestemd \oor de
grote jongens, het tweede voor de grote
meisje# en het derde voor kleine jongens
en meisje#
Puzzle-winnaars
Het win een puzzle om de gegeven
woorden in de figuur te pasoen Maar
vele puzzlevrienden zijn ng zoeken en
meten er in geslaagd alle letters op het
goede plaatsje te zetten
Prijswinnaars zijn: Prijs van ƒ5: J.
Spier.ngshoek. Derde Kade 118. prijzen
van f 2.50 P Peek. Veerstal 20 en J-
Verschoor. Dubbelebuurt 3.
De prijzen kunnen aan ons bureau
Markt 31 wordan afgehaald.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gem. St- Janskerk (Achter
de Kerk 5) 10 u.: ds H. y. d. Akker, bedie
ning H Avondmaal. 5 uur: d* W. Wil-
lemse. Hilversum, bediening H Avond
maal en Dankzegging. Zaterdagavond 8 30
u Aruonvdgènbde omfwy cmfwyp emfwy
uur: Avondgebed Westerkerk (Emma-
straat 33) 10 uur: da H. van Dijken Gzn.
Utrecht, bediening H. Avondmaal. 5 uur:
ds C. A. Korevsar. bediening H. Avond
maal en Dankzegging.
Ver. van Vrijz. Ned HerV. (Peperstraat
1») 10 30 uur: ds J C. Fischer. Den Haaf.
Ned. Herv Ver. Calvijn (TurJmarkt I4t)
10 en 3 uur ds J. Boezer. Eethen en Dron-
gelen.
Remonatr. Geref Gem. (Keizerstraat 2)
I 10.30 uur: ds J. v. d. Guchte
i Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10
uur: da J. van Leeuwen. Schiedam.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.80
uur pastoor G. P. Giskes.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur:
ds W van Dijk. voorn, voorbereiding H.
Avondmaal
Geref Kerk art. 31 (in Chr. Geref
Kefk. Gouwe 141) 8 30 en 3 30 uur da G
Koenekoop
Geref. Gem. (Spooratraat 57b) 10 en 5
uur: da A. de Bloia. Rotterdam-Zuid
Chr Geref. Kerk (Gouwe 141) 1015 en
5 15 uur- Ieeadienat.
Oud Garef Gem (Turftmarkt 56) 10 en
5 uur: da Joh. van Weizen. Woensdag 7.30
uur: d* Joh. van Weizen
Vrije Evang Gem. (Turfmarkt 23) 10 en
5 uur: d* J. I. van Wijck. Zaterdag 7.30
uur: Bidstond
Leger des Heil* (Turfmarkt 111) 10 en
7 30 uur P Heinabroek. Delft: 7 uur:
openluchtsamenkomat op de Markt
Kerk van Jezu* Christus van de Heill-
»en »»t«te Dagen (Spieringatraat 48)
I 5 rt *r: d'rp-t.
IS JaM 7 aar OlymaU-tarretst Voetbalwed
strijd Olympia—Ifoordrach'-
li Jail 7aar Vrtfs Cvaag- Oaaiaaata:
Bidstond
i» Jail I.SS aar St Jaasksrk: Avondgebed
IS Jail I a. Zeagaatraat SS: Jaarvergade
ring Geirf jevj«d vei en-gingen
ea 11 JaU «.se rtawalaaslagel H: Open
bare verkoping goederen door deurwaaider
R van Blokland
u Jalt 7—a Rum u Zitting pnjseneont-
mlssie voor indianen klachten
l# Jalt 7.se a. Oa« Oeraf. Oeaaeeats:
Spreekbeurt da Joh. van We ren
M Jalt 7 SS a. st Jaasksrk: Orgelconcert
door Hans BieH uit OJten (gw.tserUnd)
14 Jall 7.41 a. De Beanklek: Sluiting Cpud-
ee banketbakkerscuiaus
14 Jail a Het Blaawe Bral»: Bijaenkomat
gemeenlek ring dei Ned. Herv Gemeente,
•preker da C BpUt over „Het ontwerp van
de nieuwe Kerkorde
14 Jall l a. BpaardersbadWeierpolowad-
Strljden. o.a. GZC D.K H -dama*
14 Jall I a. Relate: Spreekbeurt dt J Bör-
gar voor Lagos vei band
15 Jall S-SSS a Splertagatraat Itï: Gele
genheid lot Inenung en har Inenting tegen
diphtheric
tl Jall IS—It u. fplerlagstraat 113: Ipreek-
uur Krasmoentrum
11 Jalt 1 a. ri»w«Wn»lng«l SS: AutomohU-
lenvelling door deurwaarder B. van Blok
land.
IS Jall 141 a. Olympla-terrela: Bchoo:-
sportdag
17 Jall 7.SS a. Vrijs Evaag Geaassata: Bid
stond
17 Jall I.SS a. St. Janskerk Avondgebed
Bioscopen
(met
Sckaawkarg Blearer*#. The Outlsw
Jane Rueaei! en Jack Buetelj.
Reflate Bloaceep: De Roodhuidendokter
(met Tom Taylor en Gabby Hayea)
Aanvang 1 7 en I II uui Zondag 1. I. 7
en III uur
Zondagsdienst doktoren
Bij afwezigheid \an de hulsaitc rijn vgn
Zaterdagm.drtag 3 tot Zondagavond 11 uur ta
eoneulteren de doktoren C van Bik. Katten-
tlngel 7»( telefoon SSSt) en A J Kettlct.
Gouwe 1SS (telefoon SSSS1
Apothekersdiensl
Steeda geopend des nacht alléén voor ra-1
pepten Apotheek E Grendel. Pnn» Hen-
drikatraat lk
Dé gedachte, dat de dlehler altijd uiltaat van een werkelijkheid, dis hu
beleefd heeft, beruat op een misverstand^Heel vaak ia hetJjLjJ ojftyii
een klank, een stemming alleen, zijn verbeelding aan het -werilt^e_ten hïelf
Ufel kan de droom in hem oproepen van een tuin. die hij nooit gezien neen. oen
voorbijrijdende hooiwagen vertel! hem van het feest der maaien nocó'
zakelijk bijgewoond moet hebben, om er de vreugde van te kunnen d
In zekere zin is dit een voordeel. Het feest, dat hU beschrijft, iheeft plaats in a»
wezenlijke van wat htj ln zijn verbeelding gezien heeft, gelijk de wijn de zoeute.es
en de warmte bewaart van een zomer, die lang voorbij la. t#..novar
Doch deze voorkeur voor het verbeelde leven maakt hem tot een dl dTchter
hst werkelijke leven. Ook hier is ër een conflict tussen de droom en
I. door h.l lot v.rpltcht, d, vr.opt. t, bownion. dl. SuMiStÏÏtüTSS
b.lpefd W.l .OU ook ht| hun „notion. «Illon nttom.kcn doch h l «eet. d.t «on «tllW
drom.r In do krinl d.r blljd.n .n luld.n n.uwcl.lk. |Cdu d brordt
men. op «en bijeonder lelukklte en echone wijee heeft uttiewerkt.
DICHTERS EENZAAMHEID
Wapent drayen mijn ramen voorbij
Geur van het hooi. den ooflit der uie),
De mattier! zinpen en datuen,
Ktnderljei biechten hun kramen,
Hoog loopt het Juligetij.
Eenzame, hee/t mij het lot tierplicht
Woorden te rijen tot blij gedicht.
Die vreugden daarin te beuiaren,
Wijnen «oor latere jaren.
Dan treden zij purper aan 't licht.
Gaarne zou ik naar 't jouden cerichiet
Volgen die magen», galmen dat lied,
ln Vrijheid «prittgen en dansen.
Met meisjes tuinden de kransen
Ach, maar zij dulden mij niet.
A.rt v.n der Leeuw (lire—18S*
Uit HsrschépplngMt".
GOUDA HEEFT EEN
KYNOLOGENCLUB
Mst vijftig leden opgericht
De lnit.atlefnamers tot het oprichten
van een kynologenclub voor Gouda en
omstreken organiseerden gisteravond een
openbare vergadering in .De Kroon De
belangstelling was vrij groot. Om. voer
de op deze bijeenkomst het woord, de
heer J. A. Pieterse. voorzitter van de
New Foundlanderclub te*, Overschie. een
vooraanstaande figuur in de Nederlandse
hondensportwereld. Deze vertelde. dst
omstreeks 1170, in Engeland begonnen
werd met het alelaelmatig fokken van
honden, welk voorbeeld naderhand anders
landen volgden. Htj deelde de honden in
zeven groepen in; de jachthonden (als de
verschillende wlndhondenaoorten. voor ds
lange jacht en de gewone jachthonden,
dte bij het geweer jagen en buitengewoon
aardig ala buishond zijn), de setters, poin
ters sn spaniel*, de herders, de jerriers
en. in velerlei soorten, grote ras. midden
ras en dameshondjes. Speke beschreef de
grote, krachtige dieren als goedig vsn
aard. de terrier# ais meer acherp gesteld,
hetgeen, zei hU. echter voornamelijk door
de eigenaar* zelf geatimuleerd wordt; de
herders als hartelijk, opgewekt en rustig,
de bulldog ala een schat voor de men»,
maar een duivel voor andere honden.
Men moei van de honden houden en ze
begrijpen, aldus spreker, zij begrijpen
onze taal sneller. d#ji wij de hunne
Later op de avond hield de keer Pie
terse nog eeh causerie o^er de psycholo
gie van de hond. Daarin vertelde hij
om. dat het karakter van de honden zeer
verschillend kan zijn. Men moet in het
ook van hel dier kunnen leren hoe zijn
karakter is. Al» de hond jong, bijvoor
beeld ze» weken i». heeft hij geen fouten,
maar is een wildeman. Men doet echter
verkeerd dan. omdat hij nog zo klein en
zo aardig is. dingen goed te vinden, die
men later niet kan tolereren. Doet men
het wfjldan i» hij op twee-Jarige leeftijd
onuitstaanbaar De kond moet vrijheid
hebben zodat hij overal wasr hij dat
verkiest, kan gaan zitten of liggen. De
men*, d.e steeds maar commandeert ln
je mand in je mand" krijgt nooit een
goede hond. De hond heeft «en sterk ge
voel vsn bezHarecht. zijn instict vindt het
volkomen normaal, dat hij hetgeen hij
vindt, ook mag houden Hem pijnigen,
teneinde hem ieta af- of aan te leren i»
fout. hU gaat dar) gehoorzamen uit angst
en hij moet gehoorzamen uit liefde Ook
voor rechtvaardigheid heeft de hond een
sterk gevoel, wat men vandaag goed
vindt, moet men morgen ook goedvinden
en hom evenmin het slachtoffer laten zijn
van hét humeur. De hond vraagt uw hart.
besloot apreker ais u hem het uwe niet
geeft, krijgt u het zijne nooit.
Bovendien aprak mej. J Kalkman, se
cretaresse van de New Foundlanderclub
ta Overschie. Zij zette uite'en hoe haar
vereniging groot geworden ia door saam
horigheid en zij aprak de hoop uit, dat de
nieuwe Goudse vereniging niet slecht»
een naam zal zijn op de lijst van de
Raad van Beheer, maar een levende club.
met leden die vertrouwen stellen in hun
bestuur, omdat zulk een vertrouwen de
leiding tot daden atuwt. De hondensport
It eoa liefhebberij van gezelligheid, die
leérzaamheld inhoudt, want de hond
geeft onuitputtelijk* stof tot conversatie.
Wie er eenmaal aan meedoe) en eF die
per in doordringt kan er niet meer mee
ophouden, zo verzekerde spreekster
Met vijftig leden werd hierna fle Kyno
logenclub Gouda en Ométreken opgericht
De Initiatiefnemers, de heren W. Backer.
H. de Jong J. van Heiningen G. B.
Aalfa. C. Reynhoud (Oudewater) en J J
Koolbergen (Boskoop) werden tot voor
lopig bestuur benoemd, met de drie eer»t-
genoemden rtap. ala voorzitter, secretaris
en penningmeester Op een vB!gende le
denvergadering zal een definitiefbestuur
worden gekozen Voort» besloot men op
11 DecenTber een clubmatch te organise
ren een soort onderlinie tentoonstelling
van alle aanwezige rassen.
Mej. Kalkman demonstreerde tenslotte
nog hoe men langharige honden moet
verzorgen om in de beste conditie op ten
toonstelling te kunnen brengen.
KERKNIEUWS.
Ned Herv. K**rk. Beroepen te 's-Graven
hage J W. van Bameveld te Woerden: te
Dretsehor G. E. Huizing, cand. en hulp
prediker te Groote Lindt Bedankt voor
Schoonrewoerd D. J. v. d. Graaf te Vin-
keveen; voor Nieuw-Loosdrecht K. C. van
Gorcom te 's-Gravenzanda.
Chr. Geref. Kerken. Beroepen te Papen-
drecht W. r. Laman t* Rotterdam.
Oud-Geref Gemeenten. Beroepen t#
Nieiiw-Retterland M. A. Mieraa te Krim-
p^n a d IJsscl.
Onze bioscopen
de koodhlidendokte*
lteeale-Bieaeaop. De attijd timen da
opdr.ngenrt* blanken, die zich met met
altijd «ven fraaie m.ddelen meester
trachtten te maken van vruchtbar* l»n-
derijen en da Indianen, is het onderwerp
van deze film- De Indianen zijn nog in
zichzelf verdeeld en zwak door bijgeloof
en conservatisme. Ze worden echter ie-
holpen door een zoon van het opper
hoofd die voor doktar hoeft gestudeerd
m zijn blanke vriend. Het zou echter nog
slecht zUn afgelopen, al# daar niot een
klein «mannetje met een baard en een
grote mond. waarmee hij allerlei dwaze
en soms ook rake zetten doet. bi) was ie-
weest om op precaire ogenblikken een
handje toe te steken en een schot mee te
schieten. Zo wordt er geweldig «evochjen
en geschoten, hard gereden en allerlei
hardhandige dingen worden er uitge
haald. er i» volop apann.ng en de on
deugd "komt aan zijn trekken, hetgeen
ook geschiedt ln de twéede hoofdfilm „De
verborgen achat", die in Centraal Afrik#
speelt Maar daar xit de oorzaak van de
onheilen ergen# anders.
Als toegift sommigen zullen het de
hoofdschotel vlndtn van dit nog al- ta«n
geval, waarin het gaat om «en fortuin
aan diamanten krijgt men een eerie
mooie opnamen van de planten- en die
renwereld van dit werelddeel, opgenomen
uit een vliegmachine.
THE OUTLAW
Rehaewburg* Biaseoap Meestal ia een
cowboyfilm een oppervlakkig verhaaltje,
waarvan de enige betekenis is dat het
spannend kap zijn. Gerén op paarden, de
aonen. geladen revolvers en woeste blik
ken vormen het merendeel vsn de be
standdelen van dergelilke verhaaltje# The
Outiiw. ook een ..western" .ia daarop een
uitzondering, een goede in elk geval. Het
gegeven la heel eenvoudig, niet een war
net van talrijke min of meer toevallige
gebeurtenissen. Waarbij men de ene ver
geten is als de andere nog moet komen,
maai een «ober relaalje over het beken
de thema paardendief contra sheriff Maar
dat gegeven ia met een Uir en met een
redelijke diepgang uitgewerkt, waardoor
de personen inhoud hehben gekregerl ZIJ
zijn luchtig getekend met een paar stre
pen hier en daar En toch leven ze en ze
zijn type* geworden ten voeten uit. Daar
bij is het verhaal filmisch bijzonder aar
dig uitgebeeld en heeft men spanningen
opgewekt door de aandacht te leiden naar
4e details. Een paar bewegende schadu
wen, juist gebruik van belichting en in
strumentale begeleiding brengen die span
ning. Daarbij kent het verhaal aardige dia
logen met een tikkeltje humor
Kortom een vlotte film in het bekende
genre. En toch ieka anders dan anders.
VERLOF GEVRAAGD
Bij B en W ia ingekomen een verzoek
van G C M Voa. bioaconp-exploitant om
etn verlof B voor de verkoop uitsluitend
van alcoholvrije drank voor gebruik ter
plaatse in de zaal van het Thalta Theater.
Kleiweg 103.
Hebt U ook gesfemd1 Mooi. Ja. natuur
lijk. dat hoort zo. Ik heb er zelfs een
reisje voor moeten maken. Want we
waren int met vacantie. Opoe paste op het
huis. de kat en de kinderen Nee. we heb
ben hel niet getroffen met het weer. dank
U. zegt U dat wel. Maar een ment tri! er
wel eens uit. he. zo'n heel jaar lang
Kleiweg en Markt en Singel en elke dag
dezelfde gezichten, dat gaat vervelen op
de duur. We hebben in een pentinn ge
zeten met nog meer men ten. een echt
pension was het. In de salon lag een kleed
op de grond en dat zal rol gaten Bi; het
binnenkomen ben Ik acht dagen lang over
't zelfde gat gestruikeld. t Gaf .me ten
gevoel of ik thuis tras. Dan reilde ik hul
peloos telkens tegen hetzelfde tafeltje,
waaraan een juffrouw een sprei zat te
haken pan wol ran éen andere sprei, die
ze uitgehaald had vanwege de regen en
dan zei ik: pardon Thuis zeg ik altijd
wat anders, waaruit men kan opmaken
dat een pension met regen toch wel op
voedend kan werken.
De eerste dag goot het. de tweede
stortte het en de andere dagen regende
het alleen maar. D'r was ook nog een
beetje thermiek Wat cfat is. treef ik nief.
maar in eik peral was het natte thermiek.
We hebben ook nog petrandeid. 't Was
niet prettig, we zopten alleen maar zo'n
beetje over de weg. 't Water Iiep ran m'n
sigaar en m'n zakken stonden rol. Toen
kwamen we aan de ingang ran -en bos
dat als maar stond te druipen. Er stond
een bord met een papier d'r op ower bos
branden
..Doe je sigaar weg. Jan", zei marrow»
Tergouic. Mevrouw Tergouw is zeer ge.
wetensvol en Ik was bltf. toen ik de an-
dere dag de Kleiweg weer zag. wat llc
nooit gedacht had.
JAN TERGOUW.
Als het loraeren wil
Programma voor volgende week: Kon,
Ned Zwembond- Maandag: Merwede-4
GZC heren.
Dinsdag Gouwe—DVZ dames. Gouw»
2-BZC heren. SZPC-OZV heren. Mae»
2—GZC 3 heren
Woensdag Neptunus—Gouwe heren*
GZC—DKR dames.
Vrijdag SVH 4-GZC 3 heren. UZSC
GZC 2 heren
Zaterdag BZC-Boskoop heren
Kring Gouda Maandag Boskoop-"
BZPC-adapiranten. Boakoop 3—BZPC-
heren
Dinsdag Gouwe 3-BZPC 2 heren. Gou«
we 4-AZC 3 heren. SVPC-DZV adapt*
ranten. SZPC-OZV dames.
Woensdag: GZC t>-SZPC adaplranten,
GZC 2—SZPC dame». GZC 4—BZPC 3
heren. GZC 5—Gouwe 4 heren. AZC *r+
BZPC 2 heren
Donderdag: Gouwe 2Gouwe 3 dameaj
Gouwe 3—Gouwe 4 heren
Zaterdag OZV—SZPC adsplranten. OZV
—SZPC dames. BZC—Boakoop dames,
BZC 2—Boskoop 2 heren.
De Tsjecho-ilowaakse ministers va»
binnenlandse taken. Justitie en entferwflf
hebben volledig rapport gevraagd over
politieke demonstraties tijdens het Soknl*
feest, waarbtf de politie tueeen honderd *B
tweehonderd arreetalles verrlohtte. Men
verwacht dat h«t WMft begin komea'
de week aan het kabinet aal worden ♦om
gelegd. TUdens de grote mar» op Dlnadng
J.I. hebben politiemannen aorgvnldlf
namen genoteord van de dletrteton. win»
delegaties het Inldet „BeneaJ" ..Mmb-
ryk" riepen.
De Sokol-organlsatle verwacht een In
grijpende zuivering onder haar leider» on
geleidelijke overbrenging van de contrëld
op de organisatie# van vakverenigingen en
communistische pagtil. wier eigen gyih-
nastlekclub* na dr regerlngswljtiglng tn
Februari j.l. met de Sokol xün samenge
smolten.
De verering voor maarschalk Tito, waar
van dc bij het feest aanwezige Joegosla
vische' gasten blük hebben gegeven, heef*
te Praag enige verlegenheid veroorzaakt.
Mrn i* voort* in officiële kringen van ge
voelen dat de aanwezigheid van twoee
duizend Sokola uit de Verenigde Stato*
de demonstraties heeft aangemoedigd.
De oorlog is voorbij
Twee Japanse soldaten, die bijna
vier Jaar tn de wildernis van het
eilapd Guam (Micronesië) hebben
geleefd, vernamen uit een oude
courant, die zl) enkele weken ge
leden vonden, dat de oorlog voorbij
was De soldaten zijn thans op een
repatrtëringsachip te Yokohama
aangekomen ZU hebben geleefd
van kleine dieren, noten en tropisch
fruit Naar hun zeggen houden zich
nog 20 andere Japanners schuil aan
de Oostkust van Guam.
Medische faculteit te
Nijmegen
De Sint-RadbQudstlchting te Utrecht zal
voorbereidingen treffen voor het vestigea
van een medische faculteit aan de Rooms-
Katholieke universiteit te Nijmegen. Dl*
zal dan de vierde faculteit voor NUmegen
worden. Gedoceerd worden feeda rechts
wetenschappen, letteren
en theologie.
Horeca in Benelux-verband
Tijdens een persconferentie te Osteivla
ls mededeling gedgan van de vorming ven
een Nederlands-Belglach-Luxemburgs co
mité uit de organisaties van het hotel-,
cafe- en restaurantbedrijf if de drie len
den der Benelux-groeperlng., Dit com ltd
zal de naam dragen van „Union Hoc treat
des Pays de Benelux" en onder leiding
staan van de heer Godefreld. ondervoor.
zltter van de Belgische bond van hotel
houders. Het heeft zich tot taak gestdMI
de belangen van de hoteliers, restaurant,
en caféhouders in de drie landen te be
hartigen. De heer Staalman, secretarie
van de Nederlarwlae Horeca-bond. ia be
noemd tot «e<ü-etaris-ganeraal.
Een Tituum?
In een verzameling van «chllderijen tfl
Modena (Italië) heeft men een doek ont
dekt, dat aan Tl tl aan wordt toegesel
ven Het doek stelt Christus voor die zljfli
kruis draagt.