COUD5CUE COUBANT
kijker
WW I
WEEPBEPKHT
Ufp
d
ircose
G.Bron
KRACHTEN
tot 19 uur.
Communistische woelingen in Indonesië
deel van een wereldplan
Staat Van beleg in Soerakarta
Berlijn heeft een martelaar
fc w-
e
ia,
Anti-communistische maatregelen niet
gericht tegen Djokja
leater
IANK
II
Onrust op Noord-Sumatra
Frankrijk is er
slecht aantoe
Het gouvernementele
stelsel
Toestand wordt er
niet beter op
Haiderabads klacht voor
dc Veiligheidsraad
Verklaring van minister I
Stikker in Amerika
Ilse boft, maar dê
wereld kan huiveren
Het vonnis van Ilse Koch. weduwe Van
de vroegere commandant van het con
centratiekamp Buchenwald, dat wegens
wreedheden levenslange gevangenisstraf
luidde, is door het Amerikaanse militaire
bestuur veranderd Invier jaar ge
vangenisstraf.
SEPTEMBER 1948,
Vrijda'g 17 Sept. 1948
t>—OOST-ISDie.
r
Bureau Markt 31. Telefoon 2745.
Postrekening 48400.
Chef-Exploltatie:
D DE KLERK.
Isberichien
De
seder
I «in
jaac
Rent
die i
itz st-Oi/r
2230
-Films ooit vervaar-
nt. één uur voorstel-
MSTERDAM
het
wordt
KIJKER.
Vrouwenkiesrecht
Den ema r-
al van de
de Diplomat.
0
ISSTRAAT 112
Dansonderwjjs. spec,
rsoncn. Wij verzorgen
De in het communiqué bedoelde maat
regelen moeten niet worden gezien als
gericht tegen de republikeinse regering
huid
even
ttcn'-
per week
per maand
per kwartaal
kade 45—17. Waddinx-
innen direct geplaatst
PEP ASPEPK
AD ASTDA
IGER)
RISTIANE BRAND.
IODÜCT
ER KLASSE
I JAAR
Thalia
heater
een
Uw
en koel 1
-.-w
Prijs 10 cent per nummer
GOUDA
t Woensdag 14 Sept.
van
„gOUi
„gouverr
iel w'-"*1
«»»ran(
’sterdam
rong
Jen
XXm
ing vol-
n bij het
dwijnen.
bestaat
bestaan
om de
hand-
Direeteur-Chefredacteur;
H. VAN DER KRAAT8
k ter..».
“raai F
do ov
rijn ft
amei
De t
het «tand-
•rlid moet
Droog da hu-d
met een zachte
nddoek. Wal
erlijk gevoel
I is zacht e
)E VRAAG In Franki
de Assem blée
«-corn miss
kan dit z
•rking in
listen, kat)
cn c
Iven
Eretitel Konlng Frederik van T
ken heeft de eretitel van admiraal
Britse vloot, gekregen
- C Laat het
op de portin
verken. Spoel die
Ide van schuim dan
met koud water.
ten woordvoerder van het ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen heeft t.a.v.
het communiqué van de Nederlands-
Indische regering over de communistische
activiteit verklaard, dat de In dit com
muniqué bedoelde maatregelen betrekking
hebben op de onder Nederlands gezag
staande gebieden. de vanuit Republi
keins gebied geleide communistische ac
ties is het streven steeds gericht op
omverwerping of tenminste aanranding
van het gevestigde wettige gezag en ont
wrichting van het maatschappelUke en
economische leven. In dit verband merkte
de woordvoerder op. dat de rede van
Moeso hieromtrent niets aan duidelijkheid
te wensen overlaat.
87ste J^rgang No. 22488
"ikaanse
aken op.
ununistische
een aanr....
«tateren
che activi*-
ce woot
ing van
■an -
oqnkomst v
~.itt. dat
«ar de beril
uci.and én Indonesië als zou«<.
van de 7 Dccember-Divi"'~
vdigende wijie hun taak op X.
•“Tvullen Hij noemde ben uitstc*
die prachtig werk verrlch
am zou hij in Nederland
ilgen.
of z
neldc
•ntle van
van de
mang-
tm van
de stad Soe-
moge aan
vier
cjoor
amde
waarbij
ite krin-
hc^lega-
zou
ini*-
inkhjk -
110 adel- j
commandant
er :ee F. T
t zeemacht.
inge inspec-
le-officieren.
en'ook de
•rkt.
geen Incl-
In verband met de gevechten, die de laatate dagen te Soerakarta tussen
gewapende groepen zijn geleverd, is thans in de gehele residentie
Soerakarta de staat van beleg afgekondigd.
Tegelijkertijd meldt de correspondent van Aneta te Mcdan, dat hot
..vomsleger” in/ipstand is'gekomen tegen het republikeinse gezag van
Noord-Sumatra. p
Katoenh Rotterdam IS
ik one inch staple ex
ra (exci. alle rechten)
not fg.W'»k
■MytnsVoy
mel
□k
jw teint
Jcülmstcf
OM
/’•,0 eendracht
/3 30 MAAKT MMST
Het communiqué is juist uitgegeven om
te voorkomen, dat eventuele maatregelen
tegen communistische activiteiten zouden
kunnen worden gekenschetst als' te zijn
OP
Zuid-Molukken
vla te Amsteidam
da n Amsteidam
laiavta 18 te Sabang
ivla 14 v Aden
ia p 14 Mini kol
am n Batavia
ia-Rott p is Gibraltar
to’t ij v Po s„ d
Smgapote n Borneo
rang te Batavif
latav.a n Scmaransf
navia^i Amsti
s»»ar te Soron
ia IS v Aden
pen te Ratten
dam te Amstc
Bericht over aftreden
van dr Van Mook
De Nieuwsgier te Batavia publiceerde
hedenmorgen een telegrafisch ontvangen -
bericht van zijn correspondent uittDen
Haag, volgens hetwelk het vaststaat, dat
dr Van Mook als luitenant-gouverneur-
generaal heengaat De besprekingen tus
sen de regering en de landvoogd over het
tijdstip van aftreden duren voort. Waar-
schijnlijk blijft dr Van Mook niet aan tot I
de instiling van de intenm-regering.
do< h hij zal wel voor korte tijd oaar In- j
donesië terugkeren voor het overgeven
van zijn ambt F-en definitief besluit over
het tijdstip van teruRkecr is nog niet ge
vallen Wel is het zeker, dat dr Van Mook
in dit stadium geen diplomatieke post zal
aanvaarden.
Tijdens de besprekii._.
landse regering hebben
hoofdmotief voor haar l._
gen is in de verzekering
derde-meerderheid voor d<
zlening.
tevoren een
trens van
Hij reed
„jor soldaten
irop betrokken
icmannen «hun
-plein en bij de
Duitse politie
erd versterkt
patrouille-
Meer belasting, hogere
prijzen, groter bezuiniging
De Fransen* zijn geschrokken van het
nieuwe economische en financiële pro
gram van premier Queuille Verhoogd
worden de prijzen van sigaretten, alcohol,
postzegels en telefoongesprekken. Donder
dag werd dit nieuwe program aan de
financiële commissie van de Nationale
Vergadering voorgelegd. De ontevreden
heid neemt ieder uur toe De gemeen
schappelijke commissie van de vakver
enigingen van technici en gespecialiseer
de werkkrachten heeft zich tegen verho
ging van de inkomstenbelasting verklaard.
Zij is bereid, een grootscheepse actie tot
stillegging van het werk te beginnen.
Henri Queuille heeft besloten alle on
nodige uitgaven te vermijden De volgende
bezuinigingen zullen worden toegepast: 10
milliard francs op militaire credieten. 6
milliard op de genationaliseerde indus
trieën. 4 milliard op de openbare diensten
en 3 milliard op de wederopbouw. De
nieuwe Indirecte belasti/igen zouden onge.
veer 30 milliard opbrengen en d^ directe
belastingen 52 milliard. De huidige crisis
is veel ernstiger dan die van 1925—1^0
In een korte toespraak in het stadje
Bourg d’Oisans verklaarde generaal De
Gaulle te vertrouwen In een spoedig her
stel van Frankrijks binnenlandse en bui
tenlandse positfe
Plan van de slagers
De contact-commlfisle van de Algemene
Nederlandse Slagershond heeft een plan
opgesteld, dat aan de minister zal worden
voorgelegd Het plan omvat het volgende:
De minister geeft aan de slagers de vol
ledige vrijheid van inkoop van het slacht
vee, hetgeen ecn’onmiddelltjke besparing
betekent, daar het gehele systeem van hel
instituut der plaatselijke tocwijzingscoin-
missiCs der combinaticleidcrs en markt-
klassificateurs overbodig wordt 2 De mi
nister wijst een vleesbon,aan van 400
gram per 14 dagen, terwijl de slagers zich
verplichten deze bon te honoreren tegen
door de minister vast te stellen verkoop
prijzen. 3. Naast het vastgestelde rantsoen
van vierhonderd gram ontvangen de sla
gers de gelegenheid tot vrije verkoop van
vlees, dat beschikbaar komt door de vrije
inkoop tegen lonende prijs Door deze
maatregelen wordt de omvangrijke clan
destiene slachting de wind uit dc zeilen
genomen en dc even grote huisslachting
gereduceerd tof normale verhoudingen.
Zeep degelijks I
schuim’ geeft de
•en schoonheid,
die ,de harten
sneller doet
kloppen
Minister-president van
Oost-Indónesië in Nederland
Gts|er»vond is op Schiphol aangekc&ien
de minister-president van Oost-Indonesm.
de heer Anak Agoeng met zeven* andere
vertegenwoordigers van de deelstaten van
Indonesië met. hun adviseurs.
De neer Anak Agoeng verklaarde tegen
over persvertegenwoordigers, dat er in
Oost-Indoncsië niets te bespeuren was van
communistische infiltratie.
Naar aanleiding van het bezoek van
minister Stikker, merkte een zegsman van
het Amerikaanse departement van buiten
landse zaken op. dat er na de bijeenkomst
van communistische leiders te Calcutta in
Mei jl. een aanmerkelijke bespoediging
viel te constateren van het tempo der
communistische activiteit in geheel Zuid-
Oost-Azie Deze woordvoerder mepnde
voor de beslissing van het Kremlin om
thans in Zuid-Oost-Azie actie te voeren,
jwee vermoedeiijkc redenen^te kunnen
zien; ten eerste dat het Kremlin er zich
van bewust is dat de jtaken in West-
Europa niet zo goed gaan en ten tweede
het besluit van de Russen, aan de uit
voering van het Marshall-plan hinder
palen in dg weg te leggen door de strijd
in Zuid-Oost-Azie aan te wakkeren, op
dat dientengevolge de West-Europese lan
den verstoken zullen blijven van olie,
rubber en tih uit deze gebieden.
jp rirht tegen het gezor.dj
..Het nationalisme wordt door
nisme vaak als dekmantel v<
ties gebruikt. - zei hij. „doel
juist het communisme van
tel ontdoen om het national
heid te geven tot gezonde
komen.
De Berlijners hebben gisteren weer
rens gelegenheid gehad, een demon-
/stratie te hnuden. ditmaal* bij de
'begrafenis van een 15-jarige jongen.
Wolfgang Schëunemann. die bij de
ongeregeldheden van verleden week
Donderdag aan de voet van dejBran-
denburgerpoort gedood werd. Duizen
den omzoomden de route, die de stoet
naar het kerkhof nam. De leider der
sociaal-democraten. Franz Neumann,
sprak de mtnigte buiten het stadhuis
in de Britse sector toe en noemde
Scheunemann „het eerste slachtoffer
van de koude oorlog”. Hij herinnerde
aan het lot van vijf andere Berlijnse
jongens, dje tot 25 jaar dwangarbeid
waren veroordeeld en aan het lot van
nog 27 jongemepsen. die weldra voor
een Russische militaire, rechtbank
moeten verschijnen.
De Sowjet-commsndant. generaal-majoor
Donderdagavond arriveerde op Schip
hol de voormalige bevelhebber der 7 De-
cembcr-Divlsie en gewezen territoriaal be
velhebber op West-Java. de generaal-ma
joor H. J. J. W. Durst Britt, die op 2 Sep
tember "door de legercommandant gene-
Spoor ontheven is yan zijn comman-
jver de 7 Dccembcr-Divisie en van
zijn functie als terfitifriaal bevelhebber
Hij werd vervangen door de generaal-ma-
jeor van het KN1I. Ki Engles
Bij aankomst vertelde gcneraal-wrajoor
Dürst Britt, dat hij zeer verontwaardigd
was over de Kerichten in sommige bladen
ir Nederland en Indonesië als zouden de
soldaten van de 7 Dccember-Divisie op
onbevredigende wijie hun taak op West-
Java vervullen Hij noemde ben uitstoken»
oe soldaten, die prachtig werk verrichten
Hun goede naam zou hij in Nederland met
kracht verdedigen
Op de vraag, of zich naar l^anleidihg
van 'de bovenvermelde commandowisseling
ernstige ongeregeldheden hadden voorge
daan tussen soldaten van de Koninklijke
landmacht en het KoninkRjk Nederlands-
Indlsche Leger, waarover geruchten de
tende deden antwoordde de generaal be
vestigend Zijn aftreden, dnt. naar hij
mededeelde te willen was aan tegenstel
lingen tpssen de Kon Landmacht en het
K N I I. had kwaad bloed gezet bij zijn
soldaten. Hij had hen echter aangespoord
de,za.ak Van het vaderland te stellen ho
ven persoonlijke belangen en gezegd. d«it
hij vpn zijn soldaten verwachtte dat zij-
evenals vroeger hun plifht zouden ver
vullen pc* generaal verklaarde slechts
matig tevreden" te zijn over de huidige
politieke toestand in Indonesië Deze
litwatie'weet hij aan de ..tactiek van het
eeuwige praten" Hij vreesde dat de of
fers die zijn divisie heeft gebracht dc
divisie telt meer «dan 300 gesneuvelden
wellicht tevergeefs waren gebracht
De generaal, die zeer geliefd was bjj dc
troep, is bik zijn afscheid Jiartstochtelijk
tocgeiuicht sedert de oprichting van dc
7 DecembcriDi’ttsie was generaal Dqrst
Britt haar bcR-elhebber
Tientallen republikeinen
moeten Batavia verlaten
Uit betrouwbare bron verneemt Aneta,
dat, ingevolge het besluit van dc voor
lopige federale regering, volgens hetwelk
n et langer toegestaan is. dat peraonen in
vaste dienst van de republiek met hun
gezinnen te Batavia wonen, op korte -ter
mijn enige t.entallen republikeinen <8e Ba
tavia aanzegging ‘zullen krijgen met hun
families dgze^stad te verlaten.
dokte-
c rijgen.
weten.
-t wer-
met de verlichting van de
een na-oorlogse regering
vernielingszucht heeft
ge symptomen*
teer voorzith-
s Er worden
s enorme be-
op zichzelf
mgen besteed waaraan
rijge Nederlandain de
toil hebben genacht
ijibare luxe. Zolang
Hooft Kijker niet aan
acht
mei hei ambtcnaretlleger
riet fantastische getallen
rlilk zijn er reeds de wcl-
ia 148ten. die haarfijn ver
tel honderd er daa» zullen
daar Kijker gelooft er niet
Veel van Natuurlijk zal «*fke tak
overheidsbemoeiing, die wordt opge-
mensen overbodig maften, maar de
"i«?t aan de lopende
rcgcringsbureacitje
•1 dan een /"rans
ingen zou de Neder-
i erkend, dat het
handelwijze gele-
van een twee-
le grondwetsher-
WAARIN O POEN OM EN
GROOT GOUDA
De Veiligheidsraad heeft Donderdag
middag te Parijs de klacht van Haidera-
bad betreffende lodia's aggressie onder de
loupe genomen. De Chinese afgevaardigde
wilde dj^besprcking enkele dagen uit
stellen/* omdat China's minister van
buitenlandse zaken nog onderweg is. maar
voorzitter Cadogan (Engeland) vond de
kwestie te dringend om haar te laten rus
ten Het Chinese voorstel werd verwor
pen Tenslotte beltloot men, de kwestie-
Haiderabad op de agenda te plaatsen.
Vertegenwoordigers van beide partijen
kregen de uitnodiging, aan de èonfercntic-
tafel plaats te nemen. Eerst kreeg N a-
wab Moir Nawaz Joeung (Haide-
rabad) het woord. Hij verklaarde, dat zijn
land streed tegen een brutale invasie, die
het geweten van de wereld schokte. Hij
noemde dc daad van India een schending
van het Handvest der Verenigde Naties,
zorgvuldig beraamd en overwogen Voorts
verzocht hij om sncL gezaghebbend en
vastberaden optreden van de V N. Daarna
sprak de afgevaai digde van India, sir
Rai nswami M ocd‘a 1 i a r. die o a.
betoogde, dat Haidcrhbad niet bevoegd
was het geschil aan de Veiligheidsraad
voor te leggen, om de doodeenvoudige
reden, dat Haiderabad geen staat was en
nooit dc status van onafhankelijkheid had
bezeten De loop der gebeurtenissen had
India gedwongen, tot actie over te gaan.
Dc vergadering werd tot Maandag
middag verdaagd
Inmiddels heeft de premier van Haide-
rabad via de radio een beroep gedaan op
de premier van India, de vijandelijkheden a
onmiddellijk te staken teneinde tot4 I
grootmoedige overeenstemming te ge
raken ..Wanneer India Haiderabad zal
onderwerpen, zal het haat en bitterheid
tengevolge hebben, inzonderheid bij de
Mohammedanen over de gehele wereld.
Zelfs nu zijn we niet van kwade wil
jegens India cn we blijven vurig vriend
schap wensen".
De Indische troepen rukten verder op
en veroverden de stad Zahirabad. Een uit
stekend aangelegde .verkeersweg van 95
km schoidt hen nog vqn de belangrijke
stad Secoenderabad.
Het hoofdkwartier van het zuidelijke le
ger te Poer* deelt mede, dat de legers,
die uit verschillende richtingen op Secoen-
dcrabad en Haiderabad aantrekken, zich
nog slechts op 175 km afstand van elkaar
b<*vinden Het oostcluke leger heeft Na-
karpalll. 80 km ten Z O. van Haiderabad.
ingenomen.
De eerste Engelse reddingboot, die met
een dekhut u uitgerust, welke elf schip
breukelingen kan bevatten, heeft bij
Cowes proefgevaren. De boot is bestemd
voor het reddinpsfntion St. Heher op het
Kanaaleiland Jersey.
Voor het gebouw van het Konii
Instituut in Deu Helder zijn
borsten geïnstalleerd door de t
ran het Instituut, kapitein t<
Burghard De commandant
srhouf-bij-nacht J J L Wills»
teert de toekomstige marin»
Noord-Sumatra
Intussen uneldt de correspondent van
Aneta te Medan, uit betrouwbare bron
vernomen te\hebben. dat 18 September in
Tapanoell (een gebied ten westen van het
Tobameer) een „sociale revolutie” Is uit
gebroken. Een onder communistische In-
Westelijke wind.
Weerverwachting. meegedeeld door het
K N.M I in De Bilt, geldig van Vrijdagavond
tot Zateidagavond:
Voor het Noorden van het land: Zwaar
bewolkt met later plaatselijk enige regen Nu
en dan krachtige, langs de Waddeneilanden
tijdelijk harde Westelijke wind. Weinig ver
andering in temperatuur. Voor net Zuiden
van het land: Zwaar bewolkt met enkele
lijdelijke opklaringen Overwegend droog
weer Meest matige wind tussen West en
Zuidwest Weinig verandering in tempera
tuur.
IS september Votis maan
Zon op «18. onder 18 4i
Maan Op 19 09; onder 101
Kotikofheeft
He tocht langs de gt
-sector ondernomen
•rcoties, omringd doo
uns. Vlak daai
lilitaire politic
t Potsdammerpk-
t De Dv
sector wei
begonnen
schreeuwt om meer
zouden velen raar op
1 je die plotseling kre-
lende en toezichthou-
len opgeruimd. Want
ir zichzelf maar tóe-
zijn ..gevestigde‘be-
Jten.
was .Kijk
bedrijf, di
igdc.
„Okl
TJEZL’INTG^NGEN hangen in de lucht.
•D jn Den Haag,doen geruchten de ronde
Dc'gezichten van jongeren staan zorgelijk.
Ouderen, «ir meer stormen over "hun muts
'r voelden waaien, zién dc toestand wat rus
tiger aan
x Het -schijnt inderdaad, dat er op hoog
K bevel moet 'worden bezuinigd Komtf dat
bevel van overzee? Een speciale cóntro-
leur kijkt uit naam van oom Marshall toe.
of Nederland wel van alle luxe-ambtenarij
met voldoende spoed afscheid nfemt. zo
heeft Kijker ergens opgevangen
Minister Lieftinck zal wel hard
ren om zijn begroting sluitende te ki
Binnen afzienbare tij^l zullen wij w
water aan de hand is. Voort!, of het
kelijk ernst is met de verlichting
loden lasten, die een na-oorlogse r
la vernieuwings- en
ingevoerd. Als Kijker sommig»
nagaat, gelooft hij. dat wij ze
tig móeten zijn met illusies
In al onze armoe nog steeds
dragen aan allerlei schone
mi wenselijke dinge
d. regering van het ri
j;«ren voor 1940 met 1
Dat i» dc zo aanwij
ncit standhoudt, gel
ethte tjeavnnigingszuc.
Anders is het i
Men hoort allerl
nofimen Natuur!
ingelichte jourm
tellen, hoevci’
weggaan, en
zo erg Ve-’
van
heven,
opheffingen gaan niet
band Een Nederlands
zit vaster In het zadel
nunutene.
Het bedrijfsleven
vrijheid, maar wat i
hun neus kijken, als
gen en fel die verdelei
dende instanties w&dc
ieder wil vrijheid voor
zicht op anderen, die
langen" willen aantast....
Enigtf tijd geleden was.Kijker te gast
in een klcip. aardig bedrijf, dat pun-
tenslïjpcrs vervaardigde Met bewonde-
renswaardige vindingrijkheid en doorzet
tingsvermogen had de eigenaar alle moei
lijkheden. verbonden aan de fabricage van
<jit artikel, overwonnen Hij had dp zaak
(ommercieel grondig, bekeken. Hel was
ten bescheiden, maar roemrijke overwin
ning van eigeh fabrikaat met, dfcviezenbe-
sparirifc Slechts één schroefje wag geïm
porteerd. de rest was gemaakt van aan
wezige grondstoffen «Toch achtte deze
man zijn bedrijf verliFftn De prjjsbehcer--
sing had zijn artikel gesteld *»p een peil,
dat voor {jet overwinnen van de cerate
f-bricagemocilijkhedes, 4o laag was. Dat
trof des te ongelukkiger, omdat er toen
zoVeel *behoefte aan slijpers bestond. Aan1
gezien de prijs zo scherp was. vonden
sommige tussenhandelaars het axtjikcl nu
niet .jnteressant genoeg In sommige
branches ts men gewend gemakkelijk nbg
zeer veel te verdienen met ..tntëressante
dingen Doch fnuikender is voo^hem. dat
oc slijpers nu met tienduizenden worden
binnenjesmokkcld. zonder dat daar iets
san wordt gedaan. Zijn klacht kwam hier
op neer .Eerst werd ik. juist in de gun
stigste tijd, aan prijsbanden gelegd Nu
kan ik voor xlie prijs inderdaad leveren,
ik zou nog lager kunnen, als enig fabri
kant. wanneer ik de hele markt hier kon
bedienen, maar de gnnrkt wordt volge-
s’ompt met smokkelwaar en zc kunnen
of willen mij niet beschermen" Er zit een
redelijke grond in deze klacht, die tevens
wijst op één moeilijkheid bij het inkrim
pen van het iimbtelijk apparaat.
Natuurlijk zal de prijsbeheerst!
gens dc verwachting van menigeen
toenemen van de concurrentie verdi
Pas op met. illusies! In hoeverre
er werkelijk concurrentie of.
1 er afspraken, tussen producenten
huidige ..gemakkelijke" prijzen te
haven’
Kijker wil ‘een ander sprekend voor-
beeld aanhalen, dat tot. nadenken stemt
Een bepaald noodzakelijk artikel, thans
vrij, doch enkele jaren geleden nog zeer
schaars, wordt nog door de prijsbehotr-
sers gecontroleerd Volmaakt overbodig,
zegt de branche. De concurrentie zal de
prijs doen dalen, want de afzet loopt te
rug. De branche kent verschillende groe
pen Daar jijn de importeurs van de ruwe
grondstoffen, daar zijn de binnenlandse
bewerkers van deze grondstoffen, daar
zijn de fabrikanten van het product, daar
ziin de grossiers en daar zijn de detail
listen. Dat zijn vijf schijven. F.lke groep
is van mening, dat de gdstelde winstmarge
vóór haar te klein is. Elke groep staaft
die mening met dikke accountantsrappor-
ten. die de Prijsbeheersing. ongevoelig als
zij langzamerhand voor al die rapporten
van alle bedrijven en groepen in Neder
land is geworden, toch maar naast zich
neerlegt Wordt nu de prijs van zo'n arti
kel losgelaten! dan neemt elke groep na
tuurlijk haar marge onderhanden, met als
gevolg, dat de prijs onmiddellijk naar
schatting 40‘ omhoog zou vliegen Er zou
heel wat concurrentie nodig zijn om dat
weg te schaven!
Daarom is het experiment van de prijs
van het wittebrood zo belangrijk Wie
wittebrood eet. profileert niet langer van
het subsidie op het brood De bakkers
kunnen echter gaan concurreren Kijker
vermoedt, dat de regering zeer sterk zal
letten op hetgeen er met die broodprijs
gebeurt Wat zal winnen concurrentie of
prijsafspraak? Het antwoord z«l de prijs
politiek op andbre gebieden Bepalen.
Duidelijk is. dat de afbraak van het
«mbtelijk apparaat twee kanten heeft. Hoe
eerder de rompslomp weg kan des te
beter, maar een te vroege opruiming
btengt het gevaar van stukken maken
mee. Daarom Is het zaak de berichten
over toekomstige bezuinigingen met twee
korreltjes zout te nemen Het is niet zo
eenvoudig, bezuinigen, vooral als het zo
ingrijpend moet zijn en dc toestanden zo
weinig normaals hebben.
De Zuld-Molukkenraad is in vergadering
bijeen geweest ter behandeling van het
kiesreglement, waarbij met algemene
•temmen mln één het vrouwenkiesrecht
werd aanvaard Voorts werd aangenomen
het voorstel tot het houden van directe
verkiezingen in de onderafdelingen Am
bon. Saparoea. Toeal en Ceram. In de
andere onderafdelingen zullen getrapte
verkiezingen gehouden worden.
Franco naar Portugal
Naar te Madrid verluidt ral generaal
Franco in October een officieel bezoek
aan Lissabon bréngen. De pers te Madrid
publiceerde Donderdag het eerste artikel
in ’een serie officiële publicatie» over .de
Spaans-Portugese vriendschap om /de
publieke opinie vdör te bereiden op qeze
eerste officiële rei» yan het staatshoofd
ginds elf jaar.
Het vriendschapsverdrag tussen Spanje
en Portugal, in 1939 getekend, en/ het
Iberische verdrag, getekend in 1942.
moeten herzien en vernieuwd worden.
Naar Reuter meldt, heeft de Neder-
7 a n d s e'' minister' van Buitenlandse Za
ken. mr D. U. Stikker, bjj tljn aankomst
te New York verklaard, dat de «ommunis-
tische woelingen in Ipdbneaiê alle deel uit.
maken van een wereldplan.
Ik hoop, zo lelde hy. dat de Verenigde
Staten een standpunt zullen innemen ten
aanzien van de communistfsche bedreiging
in Oost-Indië. Juist als in de Berlijnse
crisis. Het communisme moet als een we
reldprobleem worden beschouwd.
Het ministerie van buitenlandse zaken
der Ver Staten heeft bekendgemaakt, dat
de diplomatieke vertegenwoordigers dtr
Ver. Staten in Zuid-Oost-Azie dit jaar bij
een zijn geweest om een studie te maken
wn en inlichtingen te verzamelen over
het probleem der communistische activi
teit aldaar Het miniaterje heeft geen ver
dere bijzonderheden aangaande zijn inzicht
in deze materie willen ge ven. Reuter ver
neemt uit ter zake geïnformeerde diploma
tieke kringen te Washington, dat men het
cens zou motten zijn met® de opvatting
van Bevm. die gespróken heeft van een
weloverwogen communistisch plan
Niet-bfficiële. maar welingelichte
gen menen, dat <ie nieuwe Russisch^,
tie te Bangkok het hoofdkwartier
kunnen zijn van een algemene communis- I
tische operatie. Er zou verband kunnen I
bestaan tussen de gebeurtenissen in Zuid-
Oost-Azie en de oppositie tegen het plan-
Manshail van de zijde van het communis
tische informatie-burcau. daar veie der
in het pJan-Marshall opgenomen land’n
t*cn groot deel van hun economische on
dersteuning ontvangen uit hun bezittingen
in Zuid-Oost-Azie
Europese autoriteiten in Washington, zo
besluit* Reuters corespondentzien in dc
aankomst van minister Stikker en de be
langstelling van het Amerikaanse ministe-
np van buitenlandse zaken een aanleiding
om te hopen dat een weloverwogen poli
tiek dér betreffende Europese landen en
de Verenigde Staten op korte termijn uii-
gewerkt zou kunnen worden ten einde dat.
wat als een ernstige bedrciginr’beschouwd
wordt, te kunnen aangrijpen
Ilse werd ervan beschuldigd, lampe-
kappen van de huid van getatoueerde
levangenen te hebben laten maken. De
gevangenen zouden speciaal voor dit doel
ter dood gebracht zijn.
Tweehonderd steken zijn door de RAF
«t Berlijn neer I.ubeck getransporteerd Her
win is «en slechte stad om er stek t« liggen.
vloed staand volksleger H daarbij in op
stand gekomen tegen de T.N.I. en het re
publikeinse civiele bestuur, fn Padangsl-
dempoean en Sibolga vonden schermutse
lingen plaats waarbij de T.N.I.iComman-
dant van Padangsidempoean. kapitein
llakoean, werd gedood.
De correspondent meldt voorts, dat de
militaire gouverneur van Tapanoell en de
commandant van de republikeinse strijd
krachten van Zuid-TapanooU spoorloos
verdwenen zijn. Verscheidene vooraan
staande republikeinse persoonlijkheden
werden door de opstandelingen gearres
teerd Aangenomen wordt, dat de opstan
delingen in dit gebied de overhand
hebben
In verband hiermee terneemt Aneta
nog. dat 15 September een bende vim het
republikeinse gebied 15 kilometer over de
statusquo-lijn een hinderlaag heeft gelegd
voor een Nederlandse pntrodille. tenge
volge waarvan drie Nederlandse militai
ren gedood en één gewond werden Ee/i
Nederlandse militair wordt nog vermist
ni« Nederlandse patrouille werd Van tien
meter afstand beschoten met automatische
wapenen.
w Generaal Dürst Britt
van functie ontheven
Alexander
bliksemsnelle
de Sowjet-sc"
'jn een ^tcr»^.
■met tommygu
Russische mi!
posten, op het
Brandenbtu gerpoort
van de Oostehjke. s
en radiowagens k
tochten
Als antwoord hierop werder
Amerikaahse patrouilles verster.
De begrafenis lokte echter i
denten uit.
•Alles staat op scherp
Het met Britse vergunning verschijnen
de blad Sozial-Democra t verklaar»-
de, dat 500 arbeiders in een geheime
fabriek te Schwerin (Sowjet-zone) bezig
zijn, Duitse artillerie-munitie weer op
scherp te stellen. Volgen» het blad zouden
in de afgelopen dagen 50.000 88 millimeter-
granaten zijn gerepareerd en per trein
naar onbekende bestemming vervoerd.
Ammunitie uit alle delen van de Sowjet-
zone zouden naar het kamp worden ge-
“bracht om schoongemaakt en vare nieuwe
ont»lejcipgen te worden voorzien-
JI' HET OGENBLIK, waarop .Koningin
r Juliana aan de regering is gekomen,
kan het regeersteUvl in, Nederland, in
België en irj Luxemburg (dus in de Bene-
lux-landenr aangeduid worden met de
woorden het gouvernementele stelsel”.
Dit stelsel houdt het midden tussen het
stolsel van de „verlichte despoot" en het
zog< naamd^ parlementaire stelsel".
In deze drie landen is er noch een „ver
ia hte despoot n*>ch een vaste parlement*-
meerderheid, welke richting en omvang
v >n de regcringsbemoeienis bepaalt Het
ziin ib deze drie Eindeer de gouvememen- 1
ten. dif van dag og dag. maar ook in de
grote lijn, dc nodige regc-ermaatrcgelen ne
men. Eenmaal opgetreden genieten deze
regeringeq eer vmheid van beslissing
en van initiatief dan past bij het eigenlij
ke parlementaire stekel De invloed der
parlementen girrg na het herstel der vriie j
beschikking in 1945. achteruit, vergeleken
met dd p. riode 1918-1940 Slechts een zeer
gering deel van de regeertaak staat onder
d« rechtstreekse Invloed van een parlc- I
inentsmcerderhc id Bij grote gebeurtenis
sen kunnen deze meerderheden óf niqt tot I
een beslissing komen of zij vallen reed» 1
dadelijk (Uiteen In deze moeilijke sfeer
ligt in. België de ..Koningskwestie".
1 N DIT NAJAAR moet deze kwestie ein
delijk tot een oplossing worden ge
bracht. maar niemand weet nog de be-
p.-.h'.e meerderheid voor enige bepaalde
oplossing aan te wijzen
Of, in Nederland de hechte versterkte
meerderheid aanwezig is om het Indone
sische probleem tot een voorlop.Mg oplos-
sm.g tv brengen, weet niemand nog te
zeggen De invloed van dc parlementen
de r Benelux-landen op de inrichting der
nationale begboting en op dc resultaten I
v..n het regccrbeleid ten aanzien van de
begrotingspolltiek. is uiterst gering. Een
verdubbeling van .het aantal Kamerleden
zou «ianrnan niets veranderen De mees
te Kamerleden houden zich aan het stand
punt vjn.mr Oud: Elk Kamerlid moet
zuh tot d<» hoofdpunten bepalbn! Detail-
w< rk l» slechts een specialiteit van enkele
parlementsleden In Belgie. waar het aah-
tal leden \an Senaat cn Tweede Kamer
veel groter is dan bij ons. heerst ongeveer 5
dezelfflc toestand. De Benelux-landen Ver-
donen hetzelfde beeld. De publiciteit van
het regccrbeleid is practisch zeer beperkt. -.1
I IET ONTBREKEN vap ruime publici
teit bij de behandeling van de open- j
«bare zaken van hgt land is - eerlijk ge
zegd maar ook helaas! één der ken
merken van het gouvernementele stelsel.
Bit het indienen ider begrotingen in de Be-
neUik-landen wordt immers een financieel '-'5
cn economisch perspectief gegeven, en
daarnaast worden dc 'burgers onzer drie
landen ingclicht door de regenngsvoorlich-
tingxdicn.'len. m.iar beleMsvragen wnrden
velden in het openbaar behandeld, omdat
deze niet dan bij uitzondering in hgt P«tP- q
lement aan de orde worden gesteld
liet bestuursbeleid in honderd cn cén sa. j
ken van algemeen belang wordt .beslist
achter dc gesloten deuren De openbare
mening wordt eerst Ingglicht. wanneer cep
bepaald ondejWcrp moet voeren tot 'een
R Uontw rp waai ,i h State n-Gcne-
raal moeten oordelen. Maar hefe enorm
veel gaat er buiten dat parlement om! j
Stel daar nu eens tegenover dc openheid
van de politiek der rcgerwic in Frank
rijk. Frankrük kent het stelsel, waarin dq
Assemblee Vlitjonale zdf regeert door een
commissie uit dc Assemblee van (thans) J
twe» en dertig personen, die „RouVerne- i
ment jyordt genoemd. Dit „gouverne- z.;
ment' wisselt snel cn moet snel wisselen.
omdat de middenmoot van de Ai<scmblée
die deze regerings-commissie vormt, door
onderscheidene inzichten op telkens an
dere zaken van het rcgeringsproblcem
wordt geleid Voor het verwezenlijken van
he t belangrijkste wordt telkens een nieu
we „regfring” gevormd.
I IE VRAAG In Frankrijk thans Is niet of
de A M-mblée Nationale een constante
regerings-commissie kan vormen (de mid
denmoot kan dit zeker niet') maar of deze
samenwerking in het midden (bestaande
in» socialisten, katholieken, radicalen con
servatieven cn enkele Gaullisten) zelf zal
kunnen blijven bestaan. v
Het is best mogclijk. dat ook deze re-
gc-ring van Henri Queuille weer plaats
moet maken voor een andere regering uit
het midden Elke regering dient een plan
in op d<- enkele punten, waarover dc mid
denpartijen het oneens waren. Zo deed ook
efeze regering, waarin vele personen zitten,
die teljccns in onderA hrjdcne regeringen
terugkeren Die verschilpunten worden .n
het publiek behandeld Kom daar cens om
in dc Benelux-landen'
Naast de punten/ waarover In het pu
bliek wordt gestreden, zijn er nog vele
andere punten, waarover niet gestreden
wordt Daarover zijn de middenpartijen
het cens. En dat komt omdat buiten du»
enkele geschilpunten een machtige rege-
ringspolitick het midden nog - te zamen
houd: onder het adagium: la pohtique^dc
la France i toiuours la mfm/De
vraag is alleen of dit midden leuze
kan volhouden tegen communisten en te
gen Gaullisten
In Soerakar». ook wel Solo genoemd,
is de laatste dagen telkens weer gevoch
ten voornamelijk in de omgeving van het
gebouw van de Pesindo (de republikeinse
jeugdorganisatie, die kortgeleden als
laatste lid van de links georganiseerde
partijen zich bij de Partai Kommunis In
donesia heeft aangesloten). -
De republikeinse woordvoerder te Ba
tavia verklaarde tegenover Aneta, dat de
gevechten beschouwd kunnen worden als
gaande tussen communisten en niei-
communisten. Aan de ene zijde stond de
Peshtdo. aan de anderV zijde de Hlzboel-
lah (een Mohammedaanse strijdorganisa
tie) en de Gerakah Revolusioner Rakjat.
MJ-ijdgroepen van Tan Malakka s commu
nisten. d.le niet met Moskou heulen
De stad Soerakarta is residei
twee vorstendommen, namelijk
soesoehoenan van Sölc0en tan de
kopnegara cn ligt - ongeveer 60 ki
Djokja Naar schatting heeft
rakarta 35.000 inwoners. Er
heripnerd worden, dat ongeveer
maanden geleden in dezelfde stad i
een studentenorganisatie een zogenaat
..schoonmaak werd gehouden. -
gevechten werden gevoerd tegen eigen
machtig optredende strijdorganisaties.
ronde nationalisme
4* Joor het commu-
•oor haar ac-
h. wij willen
haar dekman-
ilisme gelegen»
ontplooiing t«