De Jungfraubahii
Groen van Prinsterer
September....Esperantomaand
In de „Nederlandse negara"
op Sumatra
Een jongen uit Goiida:
jzeeman van formaat
KWALIJK SPREKEN
Df ^lurosRKRixg
Eerste Suinatra-dekblad
geveild
Wereldburger no. 1
gearresteerd
Uit de keuken van het parlement
Een gekruid diner
met k'oek en ei
ir." m,in""n|"b"»-
drink een pittig glas
Intrekking v.an
oude munten
Dick Verdoold dient
op een carrier
GOUDSE SPETTERS
Spaardersbad
Gouda
HEROPENT
DINSDAG A.S.
Overste Hogendoorn
commandant van
Hr. Als. Banckcrt
Het
Gedicht
van de week
AT Cl
AAR.
ANNEER.
Inbraak in station
Bodegraven bereeht
EERSTE BLAD PAGINA 2
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1941
I \e apostel Jacobus moet mei „ren wijs
man geweest zyn. die de menselijk*
feilen en her daaruit yoortvloeiend kwaad
tot in»zyn diépste err. de Op r.»ó
van die feilen kwalijk spreken noemt hij
het en hU bedoelt niets ander» dan U»tc-
I ren. liegen legt hit de vtflgr- !r. een kor*e
i vermaning (Jacobus 3i wek't hij op tot
matiging in het gebruik van het'woord.
anders getegd tot het ondeivVontrdle ho..-
den van de tong. Hoeveel waarde hij
hocht aan de Invloed. die van het woord
uitgaat blijkt wel uit i n uitsprak"-!
Indien lem.i i in woorden nie- struikelt
tegt hij. dte een v..'.maakt man m.uh-
ttg om ook het gehefe 5 lichaam in de
toom te hóuden En om dit duidelijk
maken gebfu kt hij een beel.i dat zin
landslieden bjjna allen Undbobw r* wel
kennen Ziet wij leggen de paarden tomen
in de monden opdat zij ons zouden ge
hoorzamen en wij leiden daarmee hun ge-
j hele lichaam om
De tong moet in toom gehouden war-
den De tong is ook/en vuur. vervolgt hij.
I een wereld der ongerc. htigheid De n«-
tuur. beide der wilde dieren en rirr vo
gelen. beidt- der kruipende en-'der zee- j
dieren wordt getemd en ts getemd zr-
weest van de menselijke natuur maar de
tong kan geen mens -emmen. zij <->n
onbedwingeltjk kwaad vol van dodetij-c
t venijn En om dit dodelijk venijn m zijn
volJe omvang te laten rter voegt hij -r
aan toe Door haar loven \Cu O d r - -
I Vader en door haar vervloeken wit
t mense-i d e. naar de gelijkenis van G>d
gemaakt ziin
l^r zijn weinig dingen, die zovtll kwa^d
I in de xmereld hebben -aehrach» als de
tong. als het woord E- wy weten d.'
Onze taal is tijk 3an uitdrukkingen d e
dit bevestigen Wij spreken van een lange
tong. een scherpe tong. van loslippigheid.
wii kennen de -preekwoorden eerst den- j
ken. dan spreken en spreken is zilver
I zwijgen .- goud. Wij kennen het gevaar
- wje heeft het zelf niet een* aan den lijve
ondervonden van hpt ondoordacht sprr-
I ken En niettegenstaande dit ..struikelen
wit allen In woorden Op kantoor m de
fabriek, in de vereniging, thuis, tegenover
vrienden. Wij praten er maar op los en j
wij luisteren maar al te graag naar wat
ons wordt verteld van anderen Een tong i
is een kiel» vuur. dat een grote hoop hout
kan aansteken En Iedere dag steken w ij
met dat klrine vuur grote hopén hout aa v
h die. lang branden Wij lasteren en liegen
veelal zonder dat wij het zelf meer we
ten. F.n ais wil het wel weten trachten wij
ons schoon te wassen met» veronts^huft -
gingen als men heeft'mij \ejrteld ais ik
lieg lieg tk in commissie. Liegen is wel
een scherp woord, dat onaangenaam klinkt
en dat niet in alle kringen van de samen
leving wordt gebruikt Wij gebruiken dan
een ander woord, dat een zachtere klank
heeft, dat .netter" ls fantaseren Je fan
taseert zeggen wij als iemand naast ie
I waarheid is
Maar de resultaten zijn gelijk. De sa
menleving in het groot en in het klein,
gaat gebukt over het kwalijk spreken.
I wordt ene grote gespletenheid doordat 'de
I tong niet ha toom wordt gehouden Wij
I streven naar en vechten voor een betere
1 samenleving waarin rust heerst en orde
I en gemeenschapszin. Doch een eerste stap
I op dc weg daartoe is matiging ln het ge-
I brutk van het woord.
Dat wij mogert onthoudpn „Indien
I iemand in woorden niet struikent die is
I een'volmaakt man. machtig om ook het
I gehele lichaam in de toom te houdf n
b W.
In Mei 19-1? liquideerde de c et-
ter DE MU1DERKRING Hij
deed het zeer grondig
En toch. dt tdet kon met £ehqi i-
*.Jeerd worden enzohern m thans
DE ML'IDERKRING in groter
dt luister.
Uf JUUIDSRKRIKCJ
Jn de" Pe eeuw
VrArrtiai Itor trktltn
in de 20e eeuw
If-jrelt:k 4 ar ir.z'tr
De Boekenclub KÜc Muiderkring"
staal; weer open voor teder, die
zijn boekenkast wenst te verrijken
met een keur van werken vin
bekende hedendaagse schrijvers
Het eerste station aan de \oet van de
Eigergletscher 50 jaar geleden geopend
IVde Bvrner \lpc ten Zuid-Oosten van Interlaken.
vrn -.eft ai< ren irr t pp«»n van de Finsteraarhm n-
groep ue 41ti7 meter hoge Jungfrau Aan de Noordzijde
verheft deze berg zich steil iuyJs»»eTg»uit hrt Trumn-.letendal.
het water naar cfe WitteNLOUdvne vloeit De
j béfé bertaat uit krutalljjnc gesteenten (gneis) van het
f van
vn-T* daardoor van
I het n-*»rdt»n uit gezien up ren reeks van pyramidaal boven
I» Si-pla.it te kateiNHl. die ri. .»r diepe klgVCIt
ce^clu-iiii n i n De hoogste top vormt een «majle circa
ln m« t< lanpe -cheij»- kant. de Grat. Op 19 September lrtJti
mi w erd ...in de voet van de Eigergletsclu r hot eerste station
f. n«r.d van de electrische tandradspoorweg welke bekend
i- als de Juncfraubahn en m 1912 gereed kwant.'
Df t tandradspoorweg begint op do Kleine Scheidegg
2064 m h - v.-:-nt ^en vo»u tzetting van dc
Wtnwncralpblhn. de tandradspoorweg, die Lauterbrunnen
verbihdt nt -t Gundelwald De Inn loopt 2 km ver tot het
lat 2223 mc
IT'<jr btr.h De MuiJtrknng
c tn net ett t .uè>aar?
5 voortreffelijke romans van be
gaafde auteurs
Jsbau Fdknctu i;
Eiland der Demonen
Ftitx Tier.mer-.il>
Adriaan brouwer
Ja Boer
Beeld en Spiegelbeeld
Albert Heiman:
AtJahng in de Vulkian
Aar i d Verf her
De Eenzame
Een w aardebon van f 4 90. waar-
voor een boekwerk naar e gen
smaak aangeschaft kan worden.
Een /•rata boek als premie voor
het aanbrengen van elk nieuw lid.
Een driemaandelijks tijdschrift
„De Muiderkring", tevens club
orgaan.
Dat alles voor slechts f 23.50:
een daadwerkelijke besparing van
ruim 40°/o-
Het baten'taande 'vindt O uilt otrtg ttr*
meld tn het geit'luitreerJt proipectui, dat
Lu boekhandelaar U op deze bon heriirekt.
Gedenkplaat in de kerk
voor citcusleeuw
Op bt Rosa-dag van 1939 werd tp
ii>*fic St Michielskerk te Sittard een
druk bezochte Hoogmis opgedragen
Er ontstond een paniek onder de
kefkgangers toen er plotseling in
de open kerkdeur een leeuw ver
scheen. die .rustig door de mensen
massa heen drong tot- op het pries
terkoor. vlak voor het altaar
Dc dodelijk verschrikte mensen
zochten onder geweldig gedrang
een uitweg, personen werden onder
de voet gelopen en men verborg
zicH zelfs in de biechtstoelen en op
dc preekstoel De woestijnkoning
was ontsnapt uit zijn kooi in het
circus op het naburige marktplein
en werd door zyn oppasser terug
gebracht.
Azor. de circusleeuw, had zich
heel rustig .gedragen, en zijn bijna
eerbiedwaardige kalmte bij het
altaar gaf hem in Sittard de bij
naam godvruchtige Azor
Azor zal ni» vereeuwigd worden.
In de voorgevel van de St Michiels
kerk. die men aan het restaureren
is. zal een gedenkplaat worden
aangebracht, waarin een leeuwen
kop is uitgebeiteld, met vermelding
van datum en jaar van de zonder
linge gebeurtenis
BON -»«• r«- (,RQs,vtcTL
A DE MUDEHK>!|n&
d« Bockeneli
N*»m
pu*t»
Zeer bévredigende pyjs
In het gebouw Frascatl te Amsterdam
I ls voor dc eerste maal na de oorlog een
I'inschrijving gehouden van Sumatra-tabak,
I gecombineerd met een inschrijving van
I Java-tabak. Voor Sumatra-tabak was dit
1 de primeur en de kopers lieten zich niet
I onbetuigd. Het buitenland was vertegen-
I woordigd met belangstellenden uit Enge-
I land Zweden. Denemarken. Belgie en
I Zwitserland. Daarnaast trad de Neder-
I landse sigarenindustrie en de handel als
I koper op
De aangeboden 898 pakken Sumatra-ta-
I bak. deze zomer per m.s. Celebes ln Am-
I sterdam aangevoerd, behoorden tot voor-
I oorlogee oogsten en hoewel het kleine par-
l.tijties waren, oordeelde men de kwalite.t
1 zeer goed. De tabak heeft zich goed ge-
I houden, mcf uitzondering van hier en
I daar te constateren lichte wormvraat.
I Men was van oordeel dat deze tabak als
I dekblad een zeer goed product zou opla-
I veren
Zoals bekend hc'eft de Deli Mij haar
I tabak van de oogst 1947 der onderneming
I Helvetia, onder de.rook van Medan. reeds
I ondershands aan de Nederlandse sigarey-
I industrie verkocht.
j Tevens werden aan de markt gebracht
I 824 pakken Sumatra-Virginia tabak. Dit
Sroduct cordeelde men van zeer «lachte
wsljteit. hetgeen niet te verwonderen
I ls. als men wéét dat deze tabak onder on.
1 deskundige le;dlng van de toenmalige be-
I zetters is geplant.
I Voorts werden bij Inschrijving aange-
boden 4783 pakken Java-tabak. waaron
der J188 pakken Vorstenlanden en 1837
I pakken Besoeki-tabak eveneens van
I vooroorlogse aanplant. Deze tabak heeft
I zich minder goed gehouden, met uitzonde-
I ring van enige goede dek- en omblad-par-
1 tijen. Vervolgens resteerden de kerf- en
I binnengoodsoorten als 155 pakken Loa-
madlang. 526 pakken Kedoe. 78 pakken
Maaowa en 101 pekken Remblng van
oude oogsten en ook van 1»45. 1946 «n
I 1947. Deze laatste partijen achtte men zeer
zeer bruikbaar.
885 Pakken Sumatra-taba^ zijn aan een
geheime koper verkocht tegen fl.49 per
half kilo. De prija voor dit product oit
oude oogst achtte men ..zeer bevredij
I redigtr.n
De Fr/nse polit.c heeft Garrv Dav.s ge
arresteerd. die zijn Amerikaans p«spoort
Heeft ingeleverd om wereldburger num
mer één te worden. Hij sloeg een tent op
voor het Palais de Chaillot op ..grondge
bied der V N."
Toen Davis in hechtenis werd genomen,
protesteerde hij maar hij volgde Je poli
tie. die de tentpalen uit de grond trok.
zodat de tent boven Da\ i»' hoofd-instort-
te De menigte juichte hem toe. toen hij
met kampeerbed. kooktocstèl en rugzak
in de politieauto stapte .^rdnung muss
sein", zeggen de Duitsers.
bovc
station.
t meter boven de zeespiegel
is gek^-n Ongeveer 20') meter verder begint ze door een
tuBinel te lopen, dte zich voortzet tot Junpfraujoch. welk
laatste --t.it: n in 1912 gereed kwam en 3457 meter boven
dc zce-picgel ligt Men wil nop een tunnel van 2.5 km
lengt* b< urn tut hrt eindstation Junp-
frau (4094 m hoog waarvandaan dan
een Ix-drerht omhoog gaande lift
passagiers naar'de top zal brengen De
totaV lengte van de spoorweg is 11.85
k'm $en knap stuk ingenieurswerk,
dat bet v.-ii :i n .-geluk niaakt te
genieën van het Wonderschone Alpcn-
landWhup /.nder zich tevorf n de
nuM-ilrkhedcn. verbonden aan de be
stijging van een zo hoge berg. te
mnctrti getroosten.
/iM»«rint Het t>*>-
zee. 4po mij
DF. JUNGFRAU
Nieuwe bonnen voor
werkkleding
De hnnncn voor werkkleding H 7 en 1. 7
zijn tot nader order geldig voor het kopen
van werkkleding. Op dc4><>nhen 11 7 kan
men kopen: een overall, (jen werkpak van
drill, keperjhf satijn, ccn, lange stofjas,
esn lange witte jas. een laboratorium tas
of een mouwschoct. Op de.bonnen I. 7 k.«n
men kopen, een werkjasje van keper drill
of satijn, beavorteen. Engels leer Man-
- I '"t( r of ptlow. een korte witte jas. een
ke, u - of een korte stofjas h
l)c bonnen H 8 |m 1^13 en de bonnen
Htm L 12 />in nog met gtldiR Dc bon
nen H 1 t.m H 6 en de bonnen I. 1 t m.
L en de r -ntsoenbonncn FC en FD blij
ven voorlopig geldig.
Den eeuw geleden lid der Twéede Kamer
pl"ILLAUME GROFN VAN PRINSTERER. de bekende NcJer-
••«•imjn en gesi h.rdsrhnjver we d 21 August - I I
te Voorburg generen Hij studeerde te -Leiden, waar htj in 1873
promoveerde Vier faar later werd hij benoemd tot referendaris
w he- k-'-u.e* 1>. - K rung- .-«arna htj n 1*28 naar Bru- .-rl
er it t.».i' I" I' tu 1 naakte hit kenn -net z< gesvhrf-
ten var de tegenstanders der verlichte, zg liberale denkbecH-
oen. h^ «e-ti conservatief in alle opurh-B
•en en kreeg de overtutgins. dat hij Kn.-
mr g Willem L net* lanter kon en moth'
dienen! In het tijdschrift Nederlandschr
Gj-d Hten zette htj zijn standpunt uiteen
er. hu ontpon'r rich al» ren vonr-t.mdrr
van de anti-reéolutionnaire richtinp. d e
dr beginselen van het Protesiantsn Chris
tendom in toepa|.«inc gebra'ht wilde zien j
r,r ho' «taatkundft leven der '-ntkeren
w .an r ..e zing om do r een
r. oiu' eTit-rvrinpcif te brcncen m t«-
staaode toestanden, doch daarbij de weg
d»r historic he ontwikkeling 4«* olutle) i
w mat», té voleen
ln '163.1 werd Groen van Prinsterer he
ls.» rref he' toezicht --o hef Koninklijk
Huisari h ef Nu kon de ras-htstorlcus zljrr
hi.rv- ophalen Het resultaat van z.yn his-
•<-.-'h onderzoek waren cl- .An'jjive» dc
correspond mre taédije de lamai«on
d Oran'e-Nas' - lareht' - en of bnui'ee-
g-ven i Arresnondentic v in het Huis
Oranio Nassau) een werk in lfi delen die
v.»n I**5 tot '161 verschenen Hij opende
m- d-ze publu-atir een nieuwe onschat
bare bron voor dc geschiedenis
Toen men in 1840 aandrong pp hcrzlc-
.-n n£ van de Grondwet, schreef hij zijn
i Bijdrage tot herziening der Grondwet in
\t".
^•derlandechen zin" en werd tot lid
Kamer men. ken<e in ons land toen
slechts een Kamer gekozen. In het
vlugschrift Oneeloof en Revolutie" ont
wikkelde hu ziin staatkundige tdeeen I Naatuzijn politieke arbeid heeft hij zijn
verder en ooit in de woelige Jaren 1848 historisch werk voortgezet en o.a een
verzetteiuke consequentie en grote ken-
Eer. te,..heilik aandeel nam hij aan
c> schoolstrijd, waarbij hii zich fel keerde
tegen de liberale beginselen Daar men
eerbied moet hebben voor de traditie
omdat het historisch gewordere God»
werk is en omdat d.iarin duidelitk God*
bestier i» aan te wijzen, dat zich manl-a
fe-teert in de door Hem aan 7.iin volk be-
wren cuns'en en die traditie voor N'r-
d< rlsnd de Christelijke is. moet ook in de
rieuwc Jild het verband tussen de Chris
telijke kerk en de slaat bewaard blijven
Overal in de piiitiA moeien het "Evange
lie en de belijdenis van Gods gezag tot
uiting kernen DaRrm. zbe Groen van
Pr:n«ten>r he» ers- hil tussen de liberale
beginselen en dc^ zijne, niet in dc staats-
vorm du- want elke staatsvorm is met
.:ii»i beginselen te „verenigen bfhalve het
fc HIJ verwierp de
Tide gesplitste scho-
de staatskas ge
le hij vrijheid van
voor allen
verwant Van der
school met een
leid ln dc wet bracht
die aan andere scholen
coorstelde (het laatste voorstel werd ver
worpen» w'a« dit voor Groen reden om
taren de Kamer te verladen Hij bleef
echter de ziel van zijn partij
Toen dan
Brueghen
ihnn Ch
1849 gaf hij enige geschriften in het
het
Handboek der Geschiedenis
li, ht I Vaderland" gesc hreven
18 September 1«48 werd hij afgevaardigd Mr Guillaume Groen van Prinsterer
naar dc Tweed.' Kamer, waarin hij met I overfeed 19 Mel 1878 te 's Gravenhage
een k.' ine onderbreking (1857—1862) zit- nr A Kuvper volgde «hemop als leider
ting had tot 1866 (icr Anti-Rcvolutionnatro*Partij,
ln de Twpede Kamer trad hij op als
leider van de kleine Anti-Rcvolutionnaire
■Partij terwijl hij tevens enige jaren op-
ttad als hoofdredactrur van het staatkun
dig dagblad De Nedérlandcr (1850—1855)
Na 1866 verschenen zijn ..Parlementaire
studlén en schetsen" en verdedigde hij
eerder de beginselen zijner partij met on-
Vervoerdtrs en verlader* kom;
en met 13 September te »Ggpv<
ongrev bijeen Verscheidene Eu
Ministc r- en Kamerlec^n hcl'l-en dik-
wyls de naam eindeloos' gewichtig te
kunnen zeuren over dorre onderwerpen,
dte niemand interrsseren. Die reputatie is
immer, want het zyn VP'h zulkd aardige
i 1 den, g st;ge; mensen, die-de dm-
srn snms zo aardig kunnen zeggep. Vooral
aan epn diner zoals Donderdagavond, dat
de parlementaire pers aanbood aan de mi
nister» Drees en Van Schaik en ie voorzit
ters van dc Eerste en Tweede Kamer, als-
ncdc de heer Hans Hermans, politiek se-
rctans van de minister-president, in
Hotel Vieux Doelen waarvan de chef-kok.
de heer J H Roeien, de eerste kok in
Nederland is. die benoemd is tot ..mattre
de- bouc heDat is geen reclame, want
Vieux Doelen is alleen toegankelijk voor
regeringsautoriteiten Het zegt alleen, dab
het diner goed was en dat er dus een op-
gewekte stemming heerste. Juist zoals de
bedoeling was voor het wekken van een
-terker wederzijds begrip en onderlinge
waardering bij alle verschil van inzicht
Die onderlinge waardering is er trou
wens toch wel. zoals bleek uij ,hct gede-
ren-hoffelijk pikant én strijdvaardig
woordenboek van dr E van Raalte, de
voorzitter van de parlementaire pers. en
dc erkenning van minister-president
Drecs. dat dc Nederlandse pers op een
huitenii'-woon Jioog peil staaf En ibinls-
tcr v Schaik verklaarde dat hij altijd met
zier veel belang- cjling de Hoofdartikelen
l«'é>t onverschillig van wélke politieke
i.chting Het is bu hem <fn waardering
n d' kunst oVn de kunst Hij h< eft /It
v.> I een. dc heer Koeirmans een compli
ment gemaakt voor zijn hhofdartikelen in
De Waarheid on toen dete daardoor wel
gr> leid bleek, heeft hij tk nog nan toege
voegd I
Ik_ schat uw artikelen zelfs bijna zo
hoog. als die van Rost van Tonningen des
tijds in Volk en Vadcrlfand! (Gelach).
Parlcmcntariérs kumien hr; soms zo
aardig zeggen, maar t»>ch mr Kortenhorst
dc nieuwe voorzitter ^-an dc Tweede Ka
mer. gaf toe dat het debat dor en drone
kan ziin en dat et soms eigenlijk helemaal
geert debat is Waryhccr dc .Kamerleden
hun tevoren op papier gezette rede <aat
voorlegen en drie sprekers na elkaar het
zelfde herhalen omdat het nu eenmaal óp
papier staat, dan /loopt dr helft van dp
'■Kamer naar dc Koffiekamer en de rest
luistert niet
Minister Drces Een Kamerlid heeft mij
eens verteld, dal hij opzettcliik wegloopt
en niet luistert omdat hU snders niet
era
moed zou hebben hetzelfde nog eelïs een
vierde maal te herhalen (Vrolijkheid»
Hoe boeiend echter eerr rede kan zijn
bewees de minisjer-presfdertt. toen nij
voor dé vuist1 weg een praat ie hield over
zijn herinneringen HU is. sedert 1908. ste
nograaf geweest van d»i gemeenteraad van
Amsterdam. Den Haag. Rotterdam, de
Fcrstf en Tweede Kamer, de Provinciale
Staten van Noord-Holland Zuid-Holland.
Zeeland en Utrerht en hij heeft daardoor
waarschijnlijk een grotew algemene poli
tieke ervaring, dan wie ook
Hij is in 1945 onk kabinetsformateur ge
weest (hij wendde zich toen het eerst tot
Xpcie Anti-Revolutionnatre Party"), maar in
re*. I dat kabinct-Srhermerhorn werd hij geen
mlnifcter-prcsident F.n nu is hij minister-
Op 1 October a.s. zullen de halve gulden,
het bronzen en zinken twee-en-h»lve-
renlstuk en de bronzen halve rent bulten
omloop uorden gesteld Na Here datum
pj-cstdent zonder dat hij kabinetsforffrif^ "ln* le worden aangenomen.
I leur ls geweest
-4-
lies houden er hun eigen tradities op
na En zo hebben ook de Esperantisten,
dje tezamen één grote wereldfamilie vor
men. 'hun tradities en gewoonten. Eén
-daarvan is. dat er jaarlijks in de maSnd
September een epriode van meer inten
sieve propaganda wordt Ingeluid. Septem
ber. dat ia de ...groene maand „de Es
peranto- maand".
Waarom ls hiervoor juist September gr-
kozen'' De reden ligt voor de hand in
September zijn de geote vacantiea achter
de rug en komen de lange winteravonden
in zicht, de tijd die zich bijzonder leent
voor studie September en October, dat
rijn dan ook de maanden waarin de
mreste Esperanto-eursussen aanvangen
De Jubileum- en kroningjfeeaten. die
we achter de rug hebben, waren oorzaak,
dat de propaganda-actiea der Esperantis
ten in Nederland dit Jaar wat later wor
den Ingezet. Echter verschillende vooqb0*
rgidingen zijn reeds getroffen achter de
schermen wordt hard gewerkt en reeds
blijkt (fat de Esperantisten hun tradities
kennen en tjeh tezamen met.hun^Mr de
gehele wereld verspreid leventei^Bmi-
deenoj". opnieuw hebben aangegW# tot
de vreedzame atrUd.
Reeds wordt one gemeld, dat ook Gouda
ln het teken etaat van de ..groene maand"
In winkels, bedrijven, fabrieken enz ziet
men het Esperanto-affiche met de adres
sen voor'de Inschrijving op-.de ctSrsus.
Bovendien heeft de Goudse afdeling van
18 tot 25 September Esperanto-tcntoon-
stellingen in elk stadsdeel Deze laten
het practisch nut en het gebruik van de
taal op allerlei gebied zien Voor de be-
jincursus in'October hebben zich reejis
velen opgegeven. Bovendien beginnen dan
ook dc kindercursussen. In diezelfde pe
riode wordt ook een vervolgcursus ge
houden met het examen als einddoel. Die
voor kinderen is recQ» begonnen
- Behalve bovengenoemde tentoonstel
ling is er vandaag in Gouda een propa-
ganda-actie Voor de propaganda-actie
van Zaterdag 25 September wordt om 3
uur verzamelen gi blazen bij school 1 aan
de Groenewcg Op 21 September is de
vervolgcursus voor kinderen en op 23
September vergaderen de Esperantisten.
Reeds gedurende bijna twee jaren heb
ben ..La Kyar Delegitoj" (Comité voor
practlsche toepassing van Esperanto) ge
trouw elke week de F.speranto-rubriek
van dit blad verzorgd. Zij hebben dit met
veel genoegen gedaan Hn hopen het nog
lange tild te magen en te kunnen volhou
den Zij bekennen eerlük. dat ze hun
taak niet feilloos hebben verricht, maar
zijn verheugd te mogen constateren, dat
hun werk niet vruchteloos is geweest
Talrijk* brieven hebben zij tot dusver
naar aanleiding van deze rubriek mogen
ontvangen Velen van deze schrijvers
hebben zich. Intussen in onze rij® ge
schaard.
Heiaal een nog groot aantal heeft zichj
nog steeds afzijdig gehouden. Hun roe
pen wij thans toe treedt too tot de grote
wereldfamilie, wordt Esperantist, verrijkt
U2elf door het voorbeeld vtn honderddui
zenden van alle naties te volgen cn Es-i
peranto te leren
Neemt thans reed*het besluit: ..Ik ga
Esperanto leren, de' tweede taal voor
ieder!"
„LA KV AR DELEGITOJ"
Postadres A 335. Dubbeldam.
De kleurenfilm van Alsem
De Legervoorlichtlngsdlenst deelt mede:
Opruitdrukkelijk verzoek van de reser
ve-kapitein H M A. Alsem "zullen de
kleurenfilms, die door of namens hem Jp
Amsterdam zijn opgenomen en die hij In
handen heeft gesteld van de militaire
autoriteiterf niet eerder voor vertoning
worden gereed gemaakt dan wanneer het
onderzoek tegen hem zal zijn geëindigd.
Doodstraf wordt levenslang
Bij K B. is gratie verleend aan J Boes
veld. tot de doodstraf veroordeeld bij
sententie door het Bijzonder Gerechtshof
te Arnhem De doodstraf is gewijzigd ln
levenslange gevangenisstraf.
Hnize Doorn blijft museum
Het bcsfuur ton dc A.N.V.V heeft zich
bij request van 27 Augustus tot de minis
ter van Economische Zaken gericht, met
het verzoek, het daarheen'te willen lei
den. dat Huize Doorn als museum in stand
zal worden gehouden Thans kart worden
gemeld., dat de ministerraad overceiv»
komstig het advies van de A N.V.V. heeft
beslist Huize Doorn blijft dus als museum
in stand.
Mr Kortenhorft had echt scHik in dit
woordenspel. Hij zit er op tc broeien, hoe
hij wat mgcr leven in het parlement kan
bicngen en daardoor ook mdhr belang-
•urlline er vo«>r kan wekken Het /ou na
tuurlijk een klein kqnslje zijn een stelletje
s .«riitj-nummcrs in tc la*»cn. maai het
gaat cr juist om met eigen krachten dc
ttingcn br^iendor te maken Mr Korten-
Borst heeft wel plannct és en cr zal zeker
vel iets uit de bus kor.ierv Uiteraard met
hahdhaving van dc waardighctd van het
parlement, want als ccn typisch staaltje
van het aanzien van de volksvertegen
woordiging. maakte hij er op attent, dat
I II de inhuldiging in de Nieuwe Kcik Ko-"
ningin Juliana alleen en niemand an-
ac.rs de voorzitter van de commi ~e
\an in- en uitgeleide van dc Staten-Gcnr-
raal een hand heeft gegeven, zowel bij
"het binnrnkofnen als bij het vertrek en
do organisatie van de hele plcchtigHrid
■s trouwens anders dan vijftig jaar gr
it den geheel in handen geweest van de
griffier van dc Eerste Kamer, mr A L.
dt Block
Prof mr. Kranenburg, dc voorzitter.van
nc Eerste Kamer getuigde -van' zijn eer
bied voor dc inspanning en de'moeite van
d journalisten waarover hl) kan oordc-
len omdat hit zelf In he* vakts geweest
Zo was alles koek en (Russisch) ci. rn-jar
ren goed diner is ook gekruid en daarom
zei minister v Schaik ook het zijne over
het tagqn van de pers achter de k.ibinets-
frrmateur Dc heer v Schaik is nog wan
een generatie, die wist die het gevoel er
voor had. wat men moest oerbiedigcn en
die dat ook kon Dat was een kwestie van
kieshi id. van beschaving (Na twee we
reldoorlogen-is niets heilig meer) Ln
let dc heir t Schalt de kabinetsfor
matie ais een persoonlijke daad. een per-
•oonlilke opdracht van de Koningin De
Jorm. tie geschiedt In voortdurend vr^-
tiouwelijk overleg met de Koningin Dan
past het met' lussrntijds mcdedchnu||iLte
doen aan de perk Fen kabinctsform njpm-
hei ergste w 4t iemand kan overkom*®
s .niet alleen een kwestie van venüfend;
ook de ziel. dr intuïtie spreekt er in mee
Daarom is het een óchi-ppende daad Ln
■tok by de hopping van dc mens geldt
geheim eerbiediging', vreugde bij de ge
boorte Nu had de hier v Schaik foefies
moeten verzinnen om de journalisten om
d' -tuin te leiden Hij find jkvr Wttewanj
van Stoetwdgrn in de arm genomen (fi
guurlijk) om bij haar thui* een adspirant-
rrunlstcr te ontmoeten cn hl) was er heen
cegaftn met zi|n i*niw en met bloemfti om
de indruk t« wekken daiahij op vertaars-
vlsite cing Natuurlijk hadden de gehaalde
lournalisten gauw) genoeg nagekeken, dat
ikvr. Wttcwaal van StoetWegen dfe dag
niet jarig was maar minister v Schaik
had er toch pleizier in dat de lournalisten
nóg niet weten, met wie hij.daar die dag
heeft gesproken- over de kabinetsformatie
Fn 70 W-as alles tot besluit loth weer
koek en ijs
Ruim drieduizend woningen
in Juli gereed gekomen
Dc maand Juli breekt met ruim vijfhon
derd huizen het record, dat in de daaraan
voorafgaande maand gevestigd was ten
aanzien van het aantal sinds de bevrijding
in éen maand gereed gekomen woningen
Werden in Juni 2500 woningen voltooid In
Juli bedroeg dit aantal 3088 Begonnen
werd In Juli aan 3047 nieuwe woningen:
gebleken is. dat er op 1 Augustus 44030 'n
aanbouw waren.
De'voltooide woningen waren als volgt
over de provincies verdeeld Groningen 62
Friesland 152 Drente 129. Overljiel ex-
cluaief de Noord-Oost-Polder -171. de
Noord-Oost-Polder 4. Gelderland 599.
Utrecht 134. Noord-Holland excl. Amster
dam 209. Amsterdam 90. Zuid-Holland excl.
's-Gravenbage en Rotterdam 212 '«-Gra
venhage geen. Rotterdam 32. Zeeland 205.
Noora-Brabant 703 en Limburg 366.
Van 1 Ortober tot 31 December a.s k^lYi-
nen de bovengenoemde munten wordep
omgewisseld bij alle postkantoren, bij- en
hulpkantoren der posterijen en poststa
tions en de halve guldens bovendien bil
de hoofdbank de bitbank en de agent
schappen van de Nederlandsche Bank
N V
In verband met dc afschaffing van de
halve cent moet elke hoeveelheid in te
leveren mvmten een ln gehele centen af
gerond bedrag vormen.
Internationaal congres van
Christen-democraten
Tot. en met 19 September wordt In het
Kurhaus te Scheveningcn hpt congres
van de internationale organisatie van
Chrlstelijk-Democratische partijen, groe
peringen cn persoonlijkheden gehouden.
Deze organisatie vormt als het ware
een ondprdeel van de federalistische be
weging. die dit jaar in Den Haag het
Europa-congres hield. De Christen-Demo
craten willen bijdragen tot d* vorming
van een Europese federatie met een Euro
pees parlement.
De organisatie wil nllc partU*n. groe
peringen cn persoonlijkheden met een
Christelijk-democratische opvatting, met
een Christelijke «geest, uit alle Europese
Janden verzamelen. De eerste stappen tbt
da- vorming van de organisatie werden in
l.uzern gedaan. Vijf maanden later. In
Juni 1047. werd de organisatie in Luiftftf-
finiticf gevormd.
Aan heFln Scheveningcn te houden con.
gres zullen personen deelnemen uit Ne-
derland. Engeland. Frankrijk. Belgi*.
Luxemburg, Italië. Zwitserland. Oosten
rijk. Duitsland Tsjecho-Slowakije. Polen,
Roemenië. Bulgarije. Hongarije, het Bas
kenland Brnzjlie en Canada Ook da
Scandinavische landen zijn uitgenodigd.
Ui( Duitsland wordt een delegatie van 12
personen verwacht Op een hem gestelde
vraag merkte de heer Bisquct op. dat de
organisatie bepaalt zich niet tot Katho
lieken. In Frankrijk zijn ook Protestanten j
lid der organisatie en zelfs personen, die
geen bepaalde godsdienst belijden, maar
wel een Christelijk-democratische opvat-
ting hebben.
In N«derland vorrpen alleen d« Katho
lieken de bij de organisatie aangesloten
groepering. Dat wil evenwel niet zeggen,
dat zij zich alleen tof de Katholieken zou
moeten bepalen. Allen met een Chriate-
lUk-democratische opvatting en een Chris-
telijke geest kunnen zich bij de groepering
aansluiten.
ZATERDAG 18, SEPTEMBER )948.
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
BATAVIASE, BRIEF No 152
HET komt er niet zoveel op aan waar we
op het grote eiland Sumatra het eerAt
heengaan. Er zijn naar de plaatsen, die we
moeten bezoeken, goede boot-veabindingen
om van de luchtlijnen per K.L.M. of per
transportvliegtuig van het leger nog maar
niet te spreken. En-als we dan nu eerst
naar Belawan gaan. u. dat eigenlijk al
leen omdat Relawan voor mij een aoo&
'sentimentswaarde heeft Toen ik in 1940
raar Indie reisde, waa het via Belawan.
dat ik hét eerst het binnenland van ln<Jie
inging. 1-L tot de stad Medan. mdt het
beroemde spoortrcintje. Ik was imr Sa-
hang al van boord geweest maar Sabang
U maar een klein eilandje en Je moest
nog even wennen aan het idee dat drt
nu Indië was.-In Belawan en Medan kreeg
lk dat idee veel «terker. Dus naar Be
lawan. naar de Moordrethtenaar Dick Ver.
doold van beroep oorspronkelijk melkbe
zorger bij de firmf Hoogendoorn. die in
Juli 1946 voor de eerste maal in contact
kwam met de militaire dienst, in Gouda
werd gekeurd en goed beyonden om naar
Indonesië te vertrekken. In Novembe-
van dat jaar ging hij in actieve dienst en
werd opgeleid tot motor-ordonnans, hej-
gecn vijf maanden duurde Daarna kwam
hu in een kamp in Noord-Brabant cn in
Met 1947. vlak voor de politiële actie ver
trok hij naar Indonesië met het sj. Volen-
uit het onderhoud en schoonhouden van
de carrier* en het andere gemotoriseerde
materiaal.
Middenstandsexamen
It's a long wlav from the milk-bottle to
tha carrier Maar hc^ oude beroep is
Dick nog niet. vergeten en in zijn vrij
ruime nlet-mll4taire uurtjes volgt hij een
middenntandscursus. die hij deze maand
hooDt tc beëindigen met een klinkend
»-;nd-examen zodat hij eenmaal tn Neder
land teruggekeerd zijnde, 'n het winkeliers
vak kan gaan. Het bevalt hcih best in
Indoncce. -maar toch ook weer piet zo
goed. dat hij er zou willen blijven. Bij
hem gaat er nog steeds njets boven Hol
land én helemaal niets boven Moordrecht
natuurlijk
Eén van dc mooiste herinneringen'aan
zijn Indonesische tijd is z.yn verlof, dat hy
mocht doorbrengen »r Prapif aan het in
derdaad bijzonder achontf Teba-mech de
meest-betproken -attractie voor toeristen
van Indonesië, voor- velen zelfs mooier
dan het eiland Bail, dat veel meer ge
publiceerd is. doch voor velen een grote
tegenvaller werd De foto. die bij deze
brief zal worden afgedrukt, werd tijdens
dat verlof aan het Toba-meer gemaakt
En nu gaan we wel Dick Verdoold ver
laten. doch we vertrekken nog niet uit de
Negara De volgende maal willen wij
nog op bezoek by dc scrgcant-fnajoor Jan
Buytelaar. die ik hierboven al noemde
Als. U goed wilt logeren, dan raad ik U
aan Uw intrek te nemen in Hotel Dé
Dtck Verdpold uit Moordrecht met verlof in de mooie
onipet uip uan het Tohameer in Dcli
dam. regelrecht naar Sumatra, waar hij
sindsdien niet meer vandaan is geweest
Op 9 Juni kwam hel schip te Belawan-
Deli,-»|n. de havenplaats van Medan cn
voornaaftiste uitvoerhaven van de rijke
Oostkust van Sumatra. Thans ook de
grootste haven van de nieuwe ..negara
van dr Mansoer, dc deelstpat van Indone-
s.c. die schertsend wel eens „de Neder
landse negara" wordt genoemd, omdat
Deii nog even pro-Ncdcrlands Is geble
ven als het voor de oorlpg was Geen
wonder het Nederlandse bestuur hedft dit
gebied niet anders dan grote zegeningen
gebracht, die de bevolking en vooral
haar natinnatisfisehc leiders - nimmer
zuilen vergeten, ondanks „sociale revolu
ties' en andere grapjes die de republiek
rr gedurende ha.ir k»r-tondig bewind
heeft uitgehaald Nergens is de antipathie
uur de republiek zo sterk al» in de ..ne
gara Oosl-Sumatra die van zo naby heeft
kennis gemaakt met al het'„goeds", dat
de repubüek cr heeft gebracht.
Vier plaatsgenoten
Toen Dnk Verdoold voor Belawan ar
riveerde. was de haven nog niet in staat
om de grotj; zeeschepen te ontvangen, zo-
si» I rot gcr. toen eenvoudig de rivier
opvoeren. Nu zijn cr net slibzuigers aar.y
gekomen a>m dp haven weer op voor-oor'
logse diepte te brengen In Juni 1947 moei
ten di Nederlandse troepen met laadboten
van boord woeden gehaald t-n dat is een
Ingewikkelde operatie., die wel enige tijd
in beslag pfeegt te nemen: Maar de lonqMrs
mochten daarna eerst vier dagen in Be»
wan uitrusten, voor zij hun Indonesische
militaire dienst bqgonncn en de stellingen
ingingen
Als Nederlands soldaat Is Dick Verdoold
uiterbard niet allcrn in Belawan of Me
rlin En zelfs als Moordreihtcnanr niet.
want bij hem 1* zijn neef. de soldaar A
Verdoold (die gflijk inet Dicij, naar Indo
nesië vertrok, doch later weid overge
plaatst naar de andere kant van het eiland
n I naar Padang). Verder w.aren er «ie
soldaten Jo Goedhnfl en Buvtclaar. die
respectievelijk voor en pa Dkrk in Beia-
fiet aan wal'zctten
urlijk liggen ze niet allemaal vlak
buurt van Dick, maar van tijd tot
en deze Moordrecjitenaren elkaar
el en het is dan prettig plaiitsge-
ie hebban om een boom op te zet-
Ondanks zijn motor-c>rdcinn^n---i hap
heeft Dick Verdoold in Indonesië niet zo
hxcl dikwijls op een „plofgezetA. want
al kort na aahkomst veranderde hij ëan
„betrekking" en werd waarnemer op oen
..carrier" F.n dat is-ie sedertdien gebleven.
Op 21 Juli 1947 yam hij als zodanig aan
Ac politiële actie in de omgeving van Me
dan deel en was «etuige van de bevrijding
van di plaatsen Arnhemia. Blndjai. Sta-
bat. Tandjoeng-Poena. Boekit-Toea. Ba-
tang-Serangar en Tjlnt«-Radja. Tenslotte
werd hij voor vier maanden in Tandjoc-ng-
Poera gestationneerd Daarna werd hij
overgeplaatst naar de haven' Belawan
Dick weet wel. dat het nog lang geen
tijd ls om naar Moordrecht terug te gaan
Hu en zijn wapenbroeders hopen er op
legen Kerstmis van 1949 in Holland terug
te zijn Dick Verdoold neemt als carrier-
waarnemer natuurlijk dikwijls aan pa-
Irouilles deel cn als er niet wordt uitge
rukt. bestaat het dagelijks militair werk
Uit Vroeger Tijden
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden.
Uit Gotfderak Op de pluimvee-tentoon-'
«telling te 's Gravenhage zijn aan de heer
J de Brutjn alhier verscheidene prijzen
l°*gekend voor hoenders, duiven en een»
den.
56 Jaar geleden.
Uit Zevenhuizen: De inhuldigingsfcesten
zijn met geestdrift gevierd. Er was een
"hoolfeest. een ringrtjderij en een histo
rische optocht, waarnan'vijf en zestig prr-
«onen deelnamen. Voor de optocht, d e
de intocht van de zoon van Prins Willem
de Vijfde te Scheveningen voorstelde, wa*
veel belangstelling.' De illunvnatie was
goed verzorgd. Vooral de burgemeesters-
woning. de eropoorten en de muziektent
genoten veel bewondering.
25 Jaar geleden.
Op de leeftijd van ruim 60 jaar is over
leden de heer A. M. Emeis. onderwijzer
biJ het openbaar lager onderwijs in deze
«tad. De heer Emeis werd geboren tn
1863. Van 15 Mei 1882 tot 13 Augustus 1894
was hij werkzaam als openbaar onder
wijzer te Waddinxveen. Op .14 Augustus
*an dat jaar trad hij in functie »«n de la
gere openbare school no. 3. waarvan de
"••r G. D. Heu het hoofd is.
De Boer op dc „Esplanade in Medan Het
ts misschien wel het meest tfefaamde ho
tel van heel Indië. een faam. die het heeft
gekregen in de goede taren van de Oost-
Sumatraansc cultures, toen hpt in hotel
De Boer dikwijls gen drukte was van be
lang. Nu ts het cr^recl kalmer, maar het
is cr nog even goed.
JAN BOUWER.
Burgferlijke Stand
Geboren Maria Cornelia, d v P A de
Kon.ng en M van der Pool. Raam 105:
Jacob. 7 v L. Honkoob en A de Jong.
Onder d<- Boompjes 81
Ondertrouwd A de Korting en W h
Bikker D C de Jong en A J de Koning:
W P Verkerk en B M Bode: A Nijhoit
en J. Mollema
Overleden: Lucas van Oudshoorn 56
Jr. Johanna Maria Snel. gch met J. van
Breukclen. Bj jr.
BEKROOND BANKET.
De Goudse banketbakkrr B Vrecke be
haalde op Ie internationale tentoonstel
ling en vakwedstrijden voor banketbak-
Vers te Antwerpen met drie .nzendingr-n
drie prijzen, een tweede prijs voor koek
jes. een tweede prijs voor gebakjes (pet-t
(ours) en een derde prijs voor bisctut-
pnlonaisc.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv Gemeente St4 Janskcrk
(Achter de Kerk 5) 9 en 1Q.30 uur: d< !1
v d Akker. 5 uur ds figrh Huls: Zater
dagavond 8 30 uur- A»É«dgebed' West.er-
kr-rk (Emmastraat 13) 10 pur' ds C A
Korevaar 5 uuri. ds J J Koning Kin-
derkerk (ln gebouw Zeugestraat 38) 10
uvii de heer I J 1 arqhalgon
Ver van Vrijz Ned «Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur' mej ds C. P
Thomson
Ned. Herv. Vrr Calvijn (Turfmarkt
142» 3 uur ds P de Lonze Hilversum,
Remon.'tr Geief Gemeente (Keizer
straat 2) lO ^O uur d.- I. B lioutgast. Dor
drecht
Evang. Lutherse Kerk. (Gouwe 134) 10
uur d.< W. F gchfftdrr
Oud-Katholieke Krrk (Gouwe 107)
10 30 uur pastoor G P Glskes
Gerc-f. Kerk. (Turfmarkt 60) 10 en 8
uur ds W vaft Dijk.
Gerc-f Kepk aït 31. (In Chr Geref
Kerk. Gouwe 141) '8 30 en 3 30 uur ds G
Koenekoop.
Geref Gemeente (Spoorstraat 57b) 10 en
5 uur dr C Steenblok
Chr. Geref Kerk (Gouwe 141) 10 15 en
5 15 uur: prof L. H v d Meiden. Apel
doorn
Oud Geref Gemeente (Turfmarkt 5t'.|
10 en 5 tiur: ds Joh van WoJz.cn woens
dag 7 30 uur: ds Joh van Weizen
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 231
10 en 5 uur: d* J 1 van Wijck. Dinsdag.
Woensdag en Donderdag 10 uur bidstond.
3 cn 7 30 uur conferentie spiekers da
Verboom. Den Haag ds Van Bruggen.
Utrecht.«ds Vasseur. Amsterdam. d« Tim
merman. Ierseke cn ds Van Wijck. Goudi,
zang van koor In avdnddlcnstcn. Zater
dagavond 7 30 uur bidstond. 4i
I.egcr des Heiis (Turfmarkt 111) lO'cn*
7 30 uur majoor G. Jouvenaar
Kerk van Jezus Christus van de Heili
gen «der Laatste Dagen. (Spieringstraat
49» 5 uur d eqst
ONZE LADDERWEDSTRIJD
Goede opIoeL- ngcn van-P/obleem No 25
ontvangen vin: J J. Baggerman (5). A
v d Berg (5), J W v d'Dussen (5). N
J T v. Hoogendoorn (5). K de Jong (5).
W E de Jong Wff C Leeflang (5t. S
Luitjes (5). C. Masténbroek (5). L Sprig
(5). J. Stoute (5). mr A L. Th.eren* ,5'.
T W Vaatstra (5). N v d. Ven (5). M
Woliers (5).
Puzzlc-winnaars
De figuurpuzzle was gen wat-moeilijker
opgave, maar ie bent puzzelaar qf je bent
het niet. Dat he het wel zijn, heeft een
(link aantal lezers en lezeressen bewezen
door in de doolhof van cirkeltjes de Juiste
weg te vinden JDe winnaars zUn
prijs van 5: Fennelina Zwaak, achip
„Albatros". Provincieweg West 64 te
Haastrecht.
prijzen van 2 50 M J. Kuylenburg.
Tuinstraat 14 te Gouda en Bertus v d
Wouden. Walvisstraat 78 te Gouda
De prijzen kunnen aan ons bureau
Markt 31 worden afgehaald.
BIOGRAFIE
Alles goed en wel, maar
Doch laat ik by f begin beginnen Dat
begin tras een massief, indrukwekkend
gevaarte en zo opliet oog onverwoestbaar.
Solied als de Nederlandse Bank Aan éen
zijde had het een versterking van banden,
die als ribben op zijn glanzende huid
lagen. Hij zag er zo betrouwbaar uit als
een Hollandse rentenier, beheerste met
zijn robuuste figuur de ganse omgeving
en mevrouw Tergouw liet menigmaal met
welgerallen het oog op hem vallen. Twee
maal in de week nam ze hem mee naar
buiten en dan was hy het sieraad van de
"straat
Het was een daverende vuilnisbak, een
*teS„ 'lukje staal van een vuilnisemmer.
Elke week kwamen er echter twee
deuken in en elke week waren het weer
andere deuken. Ook waren het u-el eens
deukjes Met stoer en nooit aflatend
enthousiasme ging men onze dierbare
emmer te lijf Na een paar maanden be
gaf de bepantsering het en na een half
jaar -was de emmer aan één kant doof.
Na een jaar zag hij er uif als een hoge
uoed waamj, een troepje uit hun eren-
iricht geslagen bruiloftsgangers al hun
wellust uitgevierd hadden
Zacht t.» hy iceggekwtjnd en toen hij
begon te lekken is hy de weg opgegaan
van alles, wat voordien zijn eens zo plau-
mundi bevat. Sic transit gloria
Ondertussen tros tengevolge van inter
nationale conflicten in de vuilnisemmers-
indvstrie lelijk de klad gekomen Via een
aantal min of meer wrakke kisten, roes
tige zeepbyssrn en een afgeknotte melk
bus zijn we nu in een periode aangeland
waarin we ons genoodzaakt zullen zien
om tweemaal in de werk met het bood-
schappenmandje tan de desr tc gaan
staan
F.n nu heeft de gemeente-ontvangen me
uitgenodigd om vijf gulden ratelbelasting
"omen betalen Maar waar haal ik een
nieuwe vuilnisemmer vandaan
JAN TERGOUW.
LFRAARSBENOEMINGEN
B en W stellen de raid voor om voor
hooitaar 1948 1949 als tijdelijke Irra-
ff™ dc Gemeentelijke Middelbare
Handelsavondschool met 5-jarige cursus
c ontinucren de heren W H M van
K^aC? e"i ,A Kos,Pr- beiden leraar in de
handrlsvakken
(dus mei Maandag)
Vregc
Kynologenclub heeft 112 leden
De Kynologenclub „Gouda en Omstrs-
ken".hield een vergadering in ..De Beurs-
klok" Het bestuur werd als volgt samen
gesteld W. Backer te Gouda. Voorzitter.
J. Grolleman te Hekendorp secretaris;
J. v. Heiningen te Gouda, penningmeeste-:
J J v Koolbergen te Boskoop en C.
Reyngoud te Oudewater, commissarissen.
Tot veterinair adviseurs werden benoemd
de heren G. B Aalfs cn J. Hupkcs. die
renartsen te Gouda.
Besloten werd in November ren film
avond te geven waarop een kynolog:«che
film vertoont zal worden Voorts zal In
December een rlubmatch gehouden wor
den Het aantal leden van dc snel groeten
de vereniging bedraagt momenteel 112.
Voorts zijn e9rl2 donateur»
;en aan, B. en W. over
aanleg sportvelden
Het raadslid de heer J Sn< heeft «an
R 'n W enige vrkgprt» gesteld met be
trekking tot de sportvelden en beant
woording gevraagd ;n de raadsvergadering
van as Maandag De vragen behelzen:
Kunnen-B. en W mededeling doen of
er reeds maatregelen zijn getroffen door
uw college, welke er toe zullen leiden, dat
de verschillende soortverenig.ng. zoals
G S V rn DONK in >iet bez r u!'.er. ko
men van behoorlijke speelterreinen''
Zijn B en W. niet van mrning. dat. zo
dez< maatregelen nog niet «etroftefc zijn,
er met spoed gestreeld moet worSen naar
een oplosung van dit vraagstuk, gezien
het feit. dat reeds deze maand ccn aan
vang gemaakt moet worden met de werk
zaamheden orp het volgend >peel*eizoen
gebruik van de terreinen te kunnen ma
ken'
Zijn B. en W. bereid aan de raad mede
deling te doen welke terreinrn zij
de Goudse verenigingen w o G S V heb
ben aangewezen'
Kunnen B en W aan de raad medede
ling doen hoe hun college ^ct financiële
vraagstuk tussen de gemeente cnerzuds en
de betrokken verenigingen anderzijds
m*cnt te moeten regelen'
Zuster van Dorp vertrekt
Zuster H van Dorp. die in Mei 1944
werd benoemd tot gemcentezuster van
de Ned Herv Gemeente, een veelomvat
tende en zware taak. waarmede zij :n die
tijd een nog bijna onontgonnen terrein
betrad, gaat het einde van deze maand
en/e stad verlaten Met grote waardering
wordt haar arbeid herdacht en In vele
gezinnen heeft zij met de voortvarendheid
haar eigen, hulp verschaft voor zover dit
maar enigszins mogelijk was. Hm vele
leed. dat zij In. deze jaren op haar weg
ontmoette, was haar te zeer een fjersoon-
lijke zaak geworden, te zwaar otn deze te
skunnen blijven dragen en daardoor is dit
werk geestelijk boven haar krachten ge
groeid Zij heeft zich genoodzaakt gezien
haar arbeid neer te leggen
Zuatcr vap Dorp gaat napr Rotterdam
terug, vanwaar zij naar Gouda kwam. Na
em$e maanden fust hoopt zij zich dan
weer aan vcrplcgingswcrk te kunnen
wijden
Wie haar zal opvolgen is nog niet be
kend De Kcrkeraad is bezig een gc-
'schikte kracht te .vinden
()P DIT OGENBLIK jaagt e,„
pettohftot lag,„ Knnln|tlllkr
Ntirinr. Ili M« Banckert. naar huis Dal
huis her' Holland Aan boord van het
«chip bevinden zich een 225 mannen die
terugkeren uit fidië Verreweg het'me
rende»»! is OVW-er. Oorlogsvrijwilliger,
de een heeft rr twjaren de ander b-|-
na rirte uren opzitten Ze komen u t alle
delen van ons land. maar ze hebben op
dit schip één ding gemeen ze verlangen
naar huis. naaiiHolland Hun taak zit er
bijna op cn spoedig gaan dc metsten met
groot verlóf
Op dit «rhip is. zoals op ieder Neder
lands oorlogsschip, een commandant Zijn
naam is J 1 Hogendoorn. ziin rang ka
pitein-luitenant ter zee. Commandant
Hogendoorn is op deze gruxe jager d >-
wan Indie naar Hol^nd vaart, dr eerste
man Of. zoals men dat zee wl eens
pleegt aan tc duiden, schipper naast God
Commandant Hagendoorn heeft ;rt«
met Gouda ta maken Hij i* er bijna ge
boren en* ^ékcr getogen Wint toen J*--
cpbus Johannes twee jaar was. vestigden
zich zijn Vader cn moeder in Gourin. En
dje bicven er wonen, tot vandaag de dig.
in het huik aan» de Burgemeester Mar-
tenssingel Fn de enige zoon. tevens enig
kind, woonde cr ook Bozoi ht er eerst de
lagere school en toen de HBS Daarna
ging de «jongen naar het Koninklijk In
stituut voor de Marine ln Wilerflsoord.
Hij had gekozen datgene wat zoveel jon
gen» van dit land voor hem kozen en ook
nu hem zullen kiezen de zee Hét water
en de wijdheid van de hemel bov en het
water hadden hem gegrepen Hy w ide
zee-officier worden In dienst dus van
hrt cortfte en oudate wapen van .de
Oranjes dc Koninklijke Marine t
De zee9 op
Het is lange jaren geleden, dat Jacobus
Johannes Hogendoorn Gouda onveilig
maakte. F.n in die jaren leefde hij het
goede, vrije leven Van een Jongen in
Holland Later kwam, het andere leven
Een leven van varen Hogendoorn had de
zee en de schepen waarop hij voer. harts-
■tni htelyk lief In hem w as gevaren die
wdc geest van de eerste schipvaarders.
die ziek waren van heimwee naar dat
gene. wat athter elke kim. iedere horizon
verborgen is Fn Hogendoorn voer. Eerst
als adelborst, dap als luitenant ter ze» en
nu. al weer verscheidene jaren, als ka
pitein-luitenant ter zee
Overste Hogendoorn kent dc zee In
Den Helder Y°*r hy op de n hepen der
visserij-inspectie. Kleine schepen als dc
Tritën dr Nautilus Zo klein, dat het vt le
malen hard vechten was tegen het wilde
water vilt de N»»ordzee en omtrent de
Wadden. ,Maar geen zee was deze nrtn
te wild hij lééfde'in dit grillig bestaan
van harde Kvirid en vaak hoge zee Het
was het leven van ccn goed Hollands
zeeman
In deze oorlog was Hogendoorn ln En
geland Hij voer daar en lev erde z n d'»el
aan de vrumakinf van de geknechte vol
was
Chef
Uvdrografte tc Batavia En nu brengt hij.
die eens eep schooljongen was in Gouda
een van Hare Majcseits schepen naar huis
terug Dc flanckerl
Overste Hogendoorn is een gezien com
mandant. Dat geven 225 mannen op dit
schip, dat over enkele dagen dc haven
van Nleuwendiep zal binnenlopen, grif toe.
Waarom Ik weet het niet: waar
schijnlijk omdat ze weten en gezien* heb
ben dat hun commandant een zeeman is.
Een zeeman van een aanzienlUk hoog
karaat.
En de schipper waakte
Hr M' Banrkrrt krrri terug mr* frn
200 OVW-ers en de reis van de jongens
NAJAAR, het afscheid van de zomer. Het ligt voor de hand. dat tn de gedichten, die
dit grote sterven" bezingen, een toon van weemoed niet te qjiskennen valt. Bijna
alle staan ze in mineur en slcehts heel leiden klinkt er iets in door van het blyde
vertrouwen en de rustige zekerheid. <fic de Engelse dichter Sheltey deden zeggen.
„Als dc winter komt. kan de lente dan nog ver af zijn?"
Doch het is beslist een uitzondering, dat een dichter in zulk een heristgedlcht de
eigen weemoed vergeet om de tolk te worden van dc hongerenden, de maatschappelijk
misdeeldcn Dat gebeurt bij Henr Roland Holst hn he^ gedicht „De Zomer kwijnt
Hier geen mineur maar een vastberaden toon: een krachtige, naar het einde toe
zelfs verbeten versbeweging Een ogenblik lijkt de dichteres toe te geven aan de eigen
weemoed «eerste helft 2de strofe', maar dan wordt haar oog getroffen door de mensen,
.die voorbijg.»an. beladen met de schatten, die hef jaaq hun schonk En zy vraagt het
jaar welke van z n beloften het gehouden heeft Een prachtige, brede schildering van
de oogst volgt, beeld na beeld getuigt «van de weelde, door de zomer gebracht Elk
heeft zyn deel gekregen Elk' Neen' en haar stem verstrqeft. nu zij het beeld
oproept van de hunkerenden, die moeten leven van het hopen op een oogst die nog
wel eens komen zal later Maar ondanks dit stroeve en verbetcnc. dc toon van een
liefde, die in pijn geboren werd en me|flpcr zióhzelve zoekt.
DE ZOMER KWIJNT, f
De romer kwijnt 'eéÊtnor de irittr dampen
schiet laat ccn btetWen weifelende zon.
een heldergele schijn, als die fan lampen
klimt tu Oen avond aan den horizon.
NajOUrsblocmen ooptien dr vuurge kelken
en vieren haastig bloei-verlangens uit
ren binnenst bederfdat ze snel doet welken
«cfcuill onder dunne cn gïanzend-kleurge huid.
Geluidloos vallen de vergeelde bladen
en droppen zacht op mun gebogen hoofd
Vgrl menschen gaan voorbij, blij en beladen
trat bracht ge. jnar.T'an traf ge hebt beloofd
i Gras groende en zeisen sloopten d eerste snede,
festoenen geurden, geelde' op elke n et.
dr hoogc zwaarbeladen wa9en* reilen
wegvoerend schelf aan schelf uit ry aan ry
Graan, rijpte in 'f y'd dr jonge halmen sproten,
't stroo dorde en droogde, maar de korrel ZWOI.
aren bogen blinkende .nkkc/s fiolen
en schooven maakten leege schuren vol.
N'tuknjgt de vrucht haar ronde en gulle schijnen.
dr schalen bersten, druivensap vloeit mild
elk land. elk huis verheugt rich in hef lynf
een diep hongien alleen bleef ongestild.
t an hen wier voeten voor hun wereldsch deel
i kozen dr zware en sloopende gangen
trier lippen plooien fol Hen plooi den hangen.
dte lach en liefs terugdrijft naar de keel
Hun oogst rijpt langzaams!, rn hun sikl el heeft
n aren weer niet gereld trahrnaar i hygeri
hun hand bly/f ledig en hun ooqew kr igrn
"f hunkre' in den blik tan teie van hopen lerff
.DF. NIEUWE GEBOORT" (JDUl.
HF.NRIF.TTE ROLAND HOLST-
VAN DER SCHALK (geb 1869).
Kapitein luitenant fpr ree
J J Hogendoorn.
wa* niet héél gemakkelijk. Speciaal de
Indische Oceaan had hc4 nogpl behoorlijk
op zijn heupen en we hebben geweten
wat het zi «gen wil met een stijfdoor-
slaande W >t-m<>» *eon op dr kop dag na
dag te moeten opboksen Maai ongunstig
weer of niét. Jiet schip voer door. maakte
•z'n mijlen en ieder uur was hrt er ze«-
tien dichter bij Patria. het Vaderland F.n
al die uren, waarin het walt m huimend
over de jager stoof, al d.e uren»van har-
cU' w.nd en hoge deining. Mond daar op
.rii.» Jtnge brugman d. Banckert
benige mén. met he: spierwitte haar flad
derend en wantend om cfr rode kop de
schipper naast God#tan dit schip. i.>m-
mandant Hogendoorn Het was een gord
rn vertrouw d gezU ht de man. een* jongen
tn Gouda, daar te zien staanfDIr vry va*
wacht waren, konden rustig gaan slapen
In Gouda wonen, aan d» Burgemeester
Martenssingrl. twee mensen Samen bij
na anderhalve eeuw oud Dat zijn de ou
ders van dc commandant van Hr. Ms
Banckert
Soms wordt zijn naam genoemd in de
tadio Soms verschijnt dr naam van dc
Banckert ep haar m hipper" in de dag
bladen. En cr kohien brieven.
Naam van eer
Vader en moeder Hogendoorn zyn trotav
op hurv zoon. Die zoon is nu zelf al bijna
een halve eeuw oud. heeft zélf kinderen
maar leder men* blijft in de ogen van zijn
ouders alti)<J de jongen en h»t kind. Zo
ook overste Hogendoorn.
Fn ze kunnen tiot.« zyn want de/c
zoon. dit enig kind. verwierf zich voor.
tijdens en na d> oorlog een eervolle staat
v an dienst en wie m dc Koninklijke Ma
rine en.daarbuiten dr" naam Hogendoorn
noemt, noemt- tegelijk dc naam van een
voortreffelijk zeeman
Op 20 September a komt Hr. Ms. Ban
ckert aan in Den Helder Niet lang jjaa -
na zal een langr. benige man door de
straten van^Gouda lopen Zoal* hij. enkele
jaren geleden, al* eerste Nederland«e mi
litair na de bevrijding van ons land daar
liep Een man mot een rood-verwccrde
zeemanskop en met lang. wit haar. Mis
schien dat de Jongens en meisjes van
Gouda hem nazien, die man in dat
blauwe uniform, met de gouden banden.
Als ze dat doen. zien ze een zeeman van
formaat en een zoon van Gouda, die zijn
atad eer aandoet.
Hr. Ms. Banckert is op weg naar huis.
ggleid door een man. die eens zijn jeugd
uitvierde In Gouda Jacobus Johannes
Hogendoorn. Qhder zijn leiding zal div
schip, bemand met OVW-crs, veilig thuis
varen.
Anthony van Kampen
li sept. 7.M uur Vrije Genetate:
Bidttond
II lept. I» uur St. Jatukerki Avondge
bed
II Kept 1^-11 uur Reünie: Kegelconcou
Goudse kege rivib STIK
te Rept 'l.it uur Bordes stadhui* AfKon-
d t i Giondweuherziening.
t«. tl. tt. ti, en 74 Sept t—II uur Reünie:
KegrlconcoirGoudse kegelriub STIK
te Srpt..l.]e uur Stadhui* Ye gadeitng ven
gemeenteraad
tl. tt en 7J Sept 1 en 7.3e uur VrtJe Evang
Gemeente: „nfetgntie.
tl. tt en a Sept. te uur Vrije Evang. Ge
meente: B:d»tond
ZZ Rept. t nar ONA-lerreln: Aih et.ekweri
I «tuiden «m we«te:uke kampioenschappen
Nrdet,»nd«e Poiit e Spon Bo ut
tt en tl Rept. e.se uur riawelenilngel
Openbate verkoping goedeien dooi deur-
waai dei R van Blokland
tt Sept. J—e uur Raam JS: Enting prijren-
romm *«:e voor indiener klachten
tt Rept t.ta uur Oud Geref Gemeente:
Siirerkbru: t Ok Joti van Weizen
tt sept. I uur Aula Museum Hei atharina
Gasthui*: Cmur t Haag» K'm KamerOiKest
ondri leiding van mr lla'Pm Kmcde* en Ham
tt en tl Sept. I uur NleuWe Schouwburg:
Opvoering „De Graaf van Luxemburg" dooi
iloofd«tad Operette met oPaul Harden.
Kntx Sieinet en Claire dairy
tt Sept. I uur Reünie: Sp eekbeu l d« 7
Rmge. voor I^rgosverbanri over IIei begr p
efhebben en over hei begrip ichoonhetd"
tl Rept 1 uur Kluwelenvlngel Automo-
h r en vetting door dcOrwaa'dn R vair Blok
land
tl Repl l uur Daniël: Bijeenkom*: Jonge
Ke k »n eker d« N f) S'eenbeek over ..Taak
en d'»rl der Jonge Kerk
tl Repl I uur Reünie: Bijeenkom*: Hum»-
nrëti»ch Vet bond voordracht De z«<-lïfnw
d ue dooeMax Crol»e:
TJ Sept. 1II uur Reünie: Kegelconco"'
Goudte kegelriub ..8 T.I K
U Repl 3. |p— i uur V>emarklre«taur*D<:
j Receptie be-' hl Toonknnst-C'aer;! a Ier ge-
'eg-nr.e.d JJ-jaflg be*-aan afde:ng" Gouda
i Maat*chappiJ lot bevordering der Tnonkunat
en M-iairg be-tain gemengd koor Carci'. i
M Repl. uur Vrije Kvangn Gemeente:
j B d-iond
i tl Repl. I uur ('onrarriia: Caba: eia» "id
tl Rept. lit nuf si Jan*kerg: Avondgebed
1 MwSrpt t-i uur Reünie Kegeironcouit
I Gouc«e Kege'ilub S T I K
Bioscopen
Rrhouwbqrg Bioscoop: De remdcitng (met
Oiton We! e» en Lmetta Young)
ThalUt Theater: Mooid o-ide: riaren-e
ReUnle Rto*rnop ne haven de: vei leiding
(met 8'mone Simoni
Aanvang3 7 fn S 15 uur Zondag V 7
en V IS uurf
Sport op Zondag
Voetbal: ION.A V'f «v O «inp.a—VOC DONK
Poita*.- j'nung Ï.J0 uur
Zondagsdienst Doktoren
B afwezigheid van de huliarts zijn van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondacavond tt- uur
te con*u.teren de doktoien N Tom, Burge
meester .4laitcn**inge' 69 (telefoon tsofl) en
J G w r Bik. B ekeisi.nge. SS (telefoon
>111).
Apothekcrsdienst
Ernstig gevolg van schietpartij
De slager G H van Wzonder vaste
woonplaats had op 5 Juni 1946 geholpen
bi) een Inbraak te Boirgraven Op de
terugreis hielden ambtenaren van de
C C D de auto aan Aan het bevel tot
»topp«4i werd echter niet voldaan Fr ont
stond een achtervolging, waarbij de
("CD -ambtenaren schoten Uit dc ach
tervolgde auto Behoof Van W terug. Hier
door werd dc controleur A I Juneslager
uit Leiden tn het oog getroffen Hij ver
loor het oog en van het andere oog ver
minderde het gezichtsvermogen Wegen»
deze schietpartij had Van W zich voor
ri<» Hdagc" rechtbank te verantwoorden.
Verdachte ontkende de bedoeling te heb-
hi n gehad de ambtenaar tc treffen. De
officier wee* erop. dat verdachte zeer on-
gun«tig bekend slaat, en reed» lange tild
tn de gevangenis doorbracht Dc eis luid
de vier jaar gevangenisstraf met aftrek
van preventief De raadsman, mr Strieker
betoogde «dal verachte mrrr uit angst
heeft gehandeld door hrt schieten van da
andere-partij en pleitte clementie
Vervolgens moest terechtstaan de be
stuurder van de auto. dc brandstoffenhan-
ridaar II H.. die met de auto naar Bode
graven was gegaan Verdachte zei niet
te hebben geweten wat zijn passfglrra
van plan waren, doch de officier meende,
dat verdachte dit wel had kunnen begrij
pen Bovendien stopte hij niet. toen het
bevel we^d gigeven Verdachte had en
kele goederen aangenomen vgn df*dief-
a1 efkomstig Wegen* heling vorderde
dc officier ncjten maanden c-Aitngcni»-
«traf mei aftrek \an preventief Dr ver
dediger mr Schuerlng. Betoogde dat H.
had gedai'hfc/met zwarte handelaren te
doen te h^fben
Dr koopman A» F Y «uit Amsterdam
was degene die In de nacht van 5 op 6
Juni 1946 nrh toegang vewchafte tot het
ftations/fhuuw te Bodegraven en daaruit
rmge paren dames*» hoeq^n. pakken rij-
wieiopderdrlen en andere goederen had
gi stolen Verdachte bekende De officier
wees erop dat Y reeds viermahl is ver
oordeeld tot stevige straffen De eis luidde
een jaar rn drie maanden gevangenisstraf.
Dc chauffeur-monteur E B C de P uit
Rotterdam, dié even tevoren wegens een
inbraak iri het Weatland had tereehtgp-
staan. behoorde tot degenen die mee naar
Bodegraven waren c» togen. Bil de in-
braak In het staHoiisgebouw was hij In de
auto blijven zitten Hij stond wegens me
deplichtigheid terecht In verband met
zyn strafblad, vorderde de officier ook
tegen hem een jaar en drie maanden ge
vangenisstraf Mr Rovaards pleitte cle
mentie
Opnieuw tru'iest rf9 verdarhle uft de
errite zaak de «lag- r G H van"der W In
de verdachtenhank p In alm nemen, nu van
wege -tjn aande» I aan de inbraak In het
station van Bodegraven Hij had het slot
geforceerd en hielp de goederen naar bul
ten drngen Verdachte vertelde, dat hij
momentcel tota%J byna vier jaar aan straf
fen nog moet uitzitten, zodat hij vroeg
daarmee rekening Ir houden'. Gezien ech
ter zijn ongunstige reputatie, eiste de of
ficier een jaar cn drie maanden gevange
nisstraf
a Mr Strieker wee» op dc opeenstapeling
van straffen en vroeg daarmee rekening
te houden tcneindi verdachte een kana
te gcA-en yin leven te'bcte'ren
Hr. Mr. torpedoboot jager „Banckcrt
