WeesttMM' iuptti
Van slagersknechtje
groot-
industrieel
tot
Onder Hitiers erfgenamen
Luchtband jubileert
omdat een veearts haast had
Van vier voet-fanteristen
Gedicht
Zestig jaar gevaren op Lek
Vórstelijke „blijde incompste"
in Gouda in 1497
Het Lied van da Schoorsteenveger
Amcrikaan-V carrière
Het griezelige
boerenjasje
E speranto-nieuws
drink een pittig glas f1^ |f (J I L L
Groep uit Goudse
'AT C~j
streek in Padang
Het verdwenen
„huuske"
van de week
AAR.
ANNEER.
Raderboten worden verkocht
GOUDSE SPETTERS
EERSTE BLAD - PAGINA
COUDSCHE COURANT
ZATERDAG 25 SEPTEMBER Ml.
p*EN van Rotterdam's grootste industriële onder
nemingen. de maatschappij Van Berkel's Patent
N V... gaat haar gouden bestaansfeest vieren. Op
12 October a.s. zal het namelijk vijftig jaar zijn
geleden, dat de Rotterdamse slager W. A van Berkel
patent kreeg op een door hem uitgevonden worst-
snumachine en met geldelyke steun van enige kapitaalkrachtige Rotterdammers
ren fabriek oprichtte tot vervaardiging van deze machines, die thans is uit-
gegroeic^tnt één van de grootste industrieën van ons land met verkoopkantoren
en fabrieken in Noord-Amerika en Canada. Argentinië. Engeland. Belgic.
Zwitserland. Zweden. Noorwegen en Denemarken cn belangen in verschillende
aevenuidustnecn in ons land.
-fr EEN HALVE EEUW
VAN BERKEL'S PATENT
r.cage
du.«tr.e f
deriand
de gr-«rste van Ne-
weegwcrktuigen gebruikt v ht-t afwe
gen vali grammen tot tonnen. Gedurende
enige jaren heeft Van Berkel Patent ook
watervliegtuigen en dieselmotoren ver
vaardigd.
Aan de Keileweg he hikt Van B< rkri's
Patent thans over een f n« k uni norme
oppervlakte waar r. t alteen alle onderde
len van de sritmaftunes en de »igwerk-
zend »un de appur.,-» n g«cd voor ver
zending r.aar alle streken v «n de wereld
Van B' -el.- Patent is ren r: kc deviezen-
bron geworden
Op 12 October z.»l bat fcr-t znn laar
aan de Keileweg waar honderden aroe.-
ders zon belangrijk aandeel Hebben n de
vervaardiging van een goed Nederlands
product.
De Engelse schoorsteenvege
Arthur Cuttris* zal naar Moskof
reizen om met Stalin over
toestand" te praten.
1 Ji t is een feit.'dat diplomaten vaak
lekker i'rn en e I praatten,
maar daar zu stil r'kander haatten
ontstonden all' rle; h.aten in de be
sprekingen der staten, al toonden
foto's, hoe zu zaten, bij glaasjes wijn.
tn alle maten, waarbij (zo zoet ala
honingraten) een glimlach sierde hun
gelaten
De groene Tate'.'' van Kurt Joosa,
is vol .in houtworm, wrak en voos.
Maar Daar komt de »choor».teen-
vgrr .»n buitPrV* roetzwart al- een
HU
lagt.
i falen. En
ooa. veegt
vond men slechts WJ
waaneer geen koes-
nr.* luf bestreek en
Wanne t r de burger.
cn heel de warmte-
wanneer de zwoele
aen langs borst, been
zocht de hole straat.
vol ijver, d.e Schoorateenveger-Rook-
verdrüver.
We weten, dat er iet» niet goed 1»,
dat heel de toekomat zwart als .roet Is.
maar al dat roet dal wordt verderven
..If schoorsteenveger» uitkomst geven!
Daar kruipt de Cuttriss als een aal
in de schoorsteen van Vadertje
Staiin en héél het Kremlin wordt
doortrokken can warmte die voor
komt het knokken! Want warmte
doodt het ruwe beest en koestert lijf
én hart en aeest. De warmte, die ons
steeds geriefde, is basis van dc Men
senliefde.
Komt schoorsteen vegers allee landen!
Verenigt U! Smeedt vriendschapsban
den I.jat maar* de diplomaten fa'»i.
gu st.» ht ren nternatlonale Die
pracht-bewegmg. die gij slicht, brengt
aan de schoorsteen lucht en licht en
tevens aan de ganse Mensheid, die
Vrede -lechts ais grootste wens heit-
De d.p Inmaten. die slechts Aten. die
kunnen nooit ons lot bepraten. Hun
eten leidt tot indigestie.*
fk *t«-l dc portefeuille-kwestie!
Minister Bcv.n. wees niet laf. Ga
heen metéén, treedt af in draf! Uw
resultaten zijn maar pover. Laat het
aan Arthur Cuttriss over I
WOUTERTJE.
De s
heer W.
Jarige
avond tn
van rr.« n
ieder:- va- drVarrlère van de
van Be: -cei. d:Vthans als 88-
»t. r getutvan zijn levena-
lontreux, doet denken aan die
Amerikaanse millfonnair
Ais -twen van ld jaar verliet h:j op
Zekere .i.g zijn geboorteplaats, een klein
gehucht achter Tilburg.' en met een daal-
ri'r op -.* wandelde hij 's nachts
slapend b:i dc roeren naar Rotterdam,
dat toen nog in opkomst was cn voor
een jongen van het platteland dezelfde
aantrekkingskracht had als voor ons
Amerika. Zijn oom had in dc Maasstad
een slagerij en daar kon hij als knechtje
De uitvinder van de snijmachine en
oprichter van de N.V. Van Berkel's Patent
de heer W. A. van Berkel.
)n dienst komen. Na een paar Jaar begon
hij een eigen zaak aan de Kruiskade en
vestigde kort daarop filialen aan de
Binnenweg en In de Jonker Fransstraat.
ZijrThart verloor hij aan een Rotterdamse
bakkersdochter. j
De worst toen nog niet gerantsoeneerd
moest natuurlijk met de hand worden
gesneden cn dat kostte slager Van Berkel
en zijn knechts heel wat tijd."Nu had de
jonge Van Berkel altijd een zwak voor0
de techniek gehad. Er bestonden wel
v.orstsnijmachines, van Duits en Belgisch
fabrikaat, maar die waren volslagen on
bruikbaar. Van Berkel zette zijn broer In
de zaak en sloot zichzelf pp ln een klein
smederijtje achter zijn winkel aan de
Kruiskade, kocht boeken over de techniek,
experimenteerde en probeerde net 7.0 lang
tot hij op een goede dag het „Eureka"
kon uitroepen.
ZUn gestadig zoeken naar een machine
om worst te snUden werd beloond. HU
Batterijen van fonkelende snijmachines
staan tn de montagehal gereed ter ver-
zending naar alle werelddelen.
construeerde rrn roterend holgcylrpr n
mes. op een tafel waarop de worst bU
iedere snede een stukje ooruitsrhoof.
Op dit principe berusten nog steeds de
Vin Berk'I's Snijmachines, hoezeer ze
ook in de loop der laren verbeterd zijn.
^Vanzelf.-prekend nru.kte Berkel
dernemend zak» ".man zag hu ..da» er wat
in zat". Hij wist een paar vermogende
Rotterdammers.' t w. d<- heren J C Nngh.
P -J van Ommeren P A Du\ - -•
Jhr Otto Rcuchlin voor de zaak te intercs-
Van IJsf
rgen aan dc Wftte
Wit
Evenals de bootwerkers bij dc komst van
de graanelevators, zagen de slagersknechts
zich bh de komst van de snnmachines in
hun bestaan bedreigd. A!» hun baas zo n
ipparaat aanschafte, maakten zii hef ka-
Vui
de t
zei tot de knechts, dat zu bu hem in
dienst konden komen :i!s zii werklot* zou
den Worden, zo'n geloof had hij m de to-*-
komst van zijn uitvinding Zelf ging h:|
er mee naar Du.tsland. Engeland. Ameri
ka en zelfs naar Rusland, hoewel hii geen
vreemd woord*sprak.
Fantastische vlucht
De onderneming breidde h op fantas
tische wijze uit. In Rotterdam werd een
grote fabriek gesticht aan dc Boczemsin-
gel. Grote dochtcrn-.aa!.«chappi:en kwarr.en
er in de loop der jaren In Engeland.
Frankrijk. Duitsland. Italië. Spanje Zwit
serland. Oostenrijk, in Zuid- en Noord-
Amerika, Canada en in de Scandinavische
landen. Aan het eind van clc vorige oorlog
legde de fabriek zieh*ook toe op de f.,-
(Bijzondere correspondentie).
1914. Alle* wat dcc oude wagens een*
een zekere behagelijkhcid verleende, is
g»-.-li>opC Ku*»er» en zittingen zyn ver
dwenen leren riemen overal, weggesn»-
den De rutten rammelen voortdurend
tochten al* het koud 1* en kunnen ntct
open bij warmte.
Tegenover mij zit een zware Beirr, mol
lig en buikig zoals duizenden hier. Hij mist
echter de goedmoedigheid, die men van
zware mensen, ais een soort schadeloos
stelling voer de plaats., die zij opeisen,
mag verwachten Deze man heef iets on
aangenaams. Zijn lippen vormen de we'-
>bekende vast bei ad» 11 stré» p die ;i«u.i-
lekenen vah Duitse z-neraal* altijd zo
dankbaar maakt. Boverxicn moet er nóg
iets -znn, dat m dc - Duitser hindert Ik
weet alleen niet wat. Plotseling heb ik
het: Het rrocn van zijn boerenjasje is
een belediging voor het oog. Het lijkt, op
pervlakkig bezien, een doodgewoon
..Bauernjackeri", uit «tevlge groene stof
gemaakt. Langzamerhand wordt mij dui
delijk. dat d.i groene jajje een omge-
Wfj' publiceren thans het eerste
van ren reeks artikelen van een I
onzer medewerkers, die dezer
dopen een reis maakte door de
Amerikaanse zone ran Duitsland.
Hef zijn vluchtige reisindrukken, I.
die echter, beter dan welke zwaar- j
wichtige beschouwing ook, een j
beeld gevén van de stemming onder
de Duitse bevolking. Men kan er
uit Ieren, dat een Duitser onder j
alle omstandigheden een Duitser i
blijft, met alle verontrustende j
eigenschappen, die hem tot een
blijvend gevaar voor de Europese 1
■vrede stempelen.
1 Holla
1. Hij ontd' kte. dat :k Neder-
en vroeg naar de tabakspoMÜe
Ik begi'- i» de wenk en hiclJ
M« 1
io'ze snelheid draaide hij een sigaret, die
hijna even dik uitviel als a» vinger*, die
h»m rolden; Daar een aangeboden t-.garet
:n Du land toch nog .»!tijd tenmins'e tot
het vertellen van je halve vensgcschie-
Jeni* verplicht. *tak hit dadelijk van wal
Ik ben dokter Jn de medicijnen, raf
felde hu af Afgestudeerd in 192?» Vier
laar assistent n een kliniek Daarna had
ik een praktijk da droben. Hit wuifde met
zijn sigaret in dc richting van de Voor
alpen. welker silhouetten zich wazig be
gonnen af te tekenen In 1939 kwam ik
onder de wapenen. ..Krieg 1st Krieg" Zijn
gcvulic armen maakten een schokkend
gebaar ais om te illustreren hoezeer oorlog
oorlog was In België was ik bij de SD
Het jasje had niet gelogen
En nu weer tussen mijn geliefde
bergen Ik merk daar In de hoogte geluk
kig weinig van de bezetting. Aangenaam
is het niet om naar- het pijpen van een
ander te moeten dansen. Ik heb er geen
temperament voor. laat ik het openlijk
bekennen," zei hfl plechtig en keek mij
strak a-an om van mijn. gezicht de bewon
dering af te lezen voor zoveel openheid
cn zoveel temperament.
Misschien vonden die Belgen en al
die anderen het ook niet zo prettig om
bezet te zijn. waagde ik schuchter op te
merken. Zij hadden daar alleen zo Weinig
hoge bergen waar je er weinig van merkte.
Hij maakte een breed gebaar.
Ik kan mij voorstellen, dat ze het
niet prettig vonden, zei hij. dc Belgen niet
cn al de anderen niet. Maar wij waren de
kwaadsten niet. En daarom maakt één
ding me razend, ging hij voort, terwijl zijn
gezicht langzaa'm een paarse kleur ging
aannemen, wat opzichtig afstak tegen dat
groene jasje.
I Wat me kwaad maakt is. dat ze ons
I Hunnen noemen.
Ach kom. Hunnen, zei ik. Hoe komen
ze i»;Wie noemt jullie dan Hunnen?
i Vraag liever wie ons géén Hunnen
i noemt, zei hij opgewonden. De Joden, die
ii' arme Arabieren schieten en de
Am» 1 Kanen, d alle neger* lynchen en de
1 Fruti/ '.-en natuurlijk die de kolen uit on*
Saargci d halen' Hij zoog krachtig aan
- Wij zijn veel te goed geweest, dófir
zit 'm de kneep, zei hij knipogend. Door
dat we nut overal en altijd even hard
gijn geweest, hebben we de zaak verspeeld,
j Moor we hebben iet* gfieerd! Een vol-
i gende keer zullen we hard weten te zijn.
I kondigde hl) aan met een peinzende blik
naar de wolken, alsof daar vuurpelotons
zweefden.
Od dat ogenblik hie'.d te trein stil. Het
gozi» ht van de man tegenover mij kreeg
'under overgang weer een glundere uit
drukking ..Bieder" noemen ze dat hier
7.f> zorgzaam als geen huisvrouw het hem
had nagedaan, greep hij zijn netje met
zwarte eieren „Gru&s Gott" groette hij
stralend. Goedmoedig verdween hij in zijn
groene jasje in het Beierse dorpsstation
netje, een toonbeeld van landelijkheid.
1 Dit was dan één van die Duitsers, die
tot dc tien procent van het Duitse volk
behoren, die volgens dc Zwitserse psycho
loog Jung ongeneeslijk geestesziek zijn en
hoogst 'gevaarlijk. Laten wij hopen, dat de
toekomst hem niet ln staat zal stellen. In
een jasje zonder bocrcnversieringen zijn
djnombeeld van ..werkelijk hard-zijn" te
verwezenlijken.
VORIGE WEEK hebben wij reedt
geschréven over de jaarlijkse propa-
ganda-actfë. Dezer dagen zagen wij al
een foldertje, dat een der landelijke
EsperantojOrganlsaties verspreidt. En ook
ontdekten we al enkele raambiljetten, die
opwekken itot Jiet leren van de wereldtaal
Esperanto.: Er wordt naar gestreefd deel
neming voor iedereen mogelijk te maken.
Natuurlijk zullen er zijn, die wel mee
zouden willen doen. doch menen ervan
te moeten afzien wegen» tijdgebrek. Daar
om wijzen wij er nog eens op. dst men
Esperanto-studie niet klakkeloos moet
vergelijken met de studie van Frans,
Engels of andere nationale talen. De
practijk heeft bewezen, dat Iemand, die
b.v. 3' a 4 jaar nodig heeft om behoorlijk
Engels te leren, minder dan een Jaar nodig
heeft om het in Esperanto even ver, zo
niet verder, te brengen. Ook is het niet
noodzakelijk, dat men reeds één of meer
vreemde talen kent, vóór men met kans
op succes aan Esperanto kan beginnen.
Ieder, die een redelijke kennis-van zijn
moedertaal heeft, kan zich het Esperanto
in betrekkelijk korte tijd eigen makefV Er
zijn er duizenden, die slecht* hun moeder
taal en Esperanto geleerd hebben en die
zich uitstekend van de wereldtaal weten
te bedienen. Esperanto is de tweede taal
voor iedereen, voor arbeider en direc
teur. voor kantoorbediende, onderwijzer
en advocaat. Het is dc taal. die de wereld
voor u opent!
Esperanto-cursussen worden gehouden
in vele plaatsen in Nederland, Men gelieve
maar te informeren bij: W. Baatne. v.
Aseh van Wijckkade 18, Utrecht; Venkel
straat 15, Eindhoven: C. J. Timmerman.
Hertzogstraat 40. Den Helder; mevr. A.
M v d. Wal. Amsterdnmseweg 78. Arn
hem; G. Duivis. v. Hillegnertsstraat 22,
Amsterdam. N Wolter*. Bornebroeksestr.
89, Almelo; Fabianusstraat 45 te Apel
doorn; Graftdijk. Hoflaan 10. Bergen. N.H
C. Geurts, Voorhaven 80. Edam; Inter
nationale Vereniging „Bellamy". Prof.
Pulluan 8. Utrecht en H F. Roobeek,
Krugerlaan 195 en Karnémelkiloot 19.
Gouda.
Van 4 tot 11 Augustus bevolkten bijna
300 Jonge Esperantisten, leden van de
„Tulmonda Junular-Organizo" (Wereid-
leugd-Organisatle) het bekende barakken
kamp van Schoorl Zij kwamen uit Argen
tinië. België. Duitsland. Engeland. Frank
rijk. Italië. Nederland. Schotland. Wales.
Zweden en Zwitserland, om samen het
y-40-jarig bestaan van de T.J.O.. hun
organisatie, te vieren. Dc leiding van het
kamp was ln handen van onderwijzers
uit dc verschillende, vertegenwoordigde
landen, die ln een van hun bijeenkomsten
de volgende resolutie aannamen:
..De Esperantisten-Onderwijzers, bijeen
gekomen in een vakzitting tijdens de
internationale bijeenkomst van de „Tul
monda Junular-Organizo" op 9 Augustus,
zijn van mening, dat de tijd reeds rijp I»
om de Esperantisten-Onderwijzers in alle
landen te organiseren met het doel Espe
ranto als verplicht vak in te voeren in
de scholen van de gehele wereld."
LA KVAR DELEGITOJ.
Dubeldam A.335.
PLAATSELIJK NIEUWS
Ammcrstol
Buurtvereniging Capellelaan.
Donderdagavond is ten huize van de heer
C. van der Wouden, op initiatief van en
kele bewoners van de Capellelaan een
buurtvereniging opgericht. De opkomst
was groot, want 42 van de 59 gezinnen
waren vertegenwoordigd. De heer G. de
Bruin is als voorzitter gekozen, als secre
taris-penningmeester de heer H. Tulnen-
burg en als commissaris van materiaal de
heer A. Scholten.
1888
DETAII.LISTEN-O VERZICHT.
In te Ie vei en bonnen/coupures door baK-
kr.> en UDsk«.grossiers In de week van 27
Sept -2 October 1MB Brood (ml
bi pat. bloem*207. 2A1. Q en R brood. H 21
ir mi, 208. 243, Q en n brood. H 21. H 25.
H 27. 213. 249 Alg (4 TtSj. COUp. X 298 cn
X 322. Afgifte coup D 154 voor Inl bloem en
D 130 voor patentbloem; (roggemeel*: zie
boven Afcifte coup D 153. Tabak: cbup
C 912. C 912. x ia plu* re«tant coup C 892
en C Mi. Afgifte coup. r; 179. Inlevering
brood in veelvouden van 6S0 its. De bonnen
207. 208. Q brood. 213 aig en de rants.bon
nen H 23 en H 27 kunnen na 2 Óct a-s niet
meer worden Ingeleverd Inlevering tabak
ln vicelv van 100 rts.
In Me leveren bonnen ln het tijdvak van
17 Sept lm 9 October 1948. suiker/versnap.:
105 versn. (O.a rts). los versn., H 12 (0.4 rts).
220 alg. (3 rts). 223 aig. (2 rts). Q suiker en
H '14 il rts). Afrekening voorschot week 27/6—
2" Afgifte coup C948. C 949 voor versna-
permzen en C M4. C 947 voor suiker Boter/
mare vet: 17» 210. 215 ale Q boter. Q marg-
(1 run. 1-4. 221"alg., H 31. H 32 C r rts). Afre
kening voorschot week 6—12 Juni Afgifte
coup. C 94'. voor boter. C 943 cn C 944 voor
marg. vet Koffie: 218 ale.. H 1« C rts)' Af-
gif ie coup C 942. Thee. 217 ale H 17 rts)
Afgifte roup. C 941 Kaas 218 a)cB 229.
Q kaas (2 rts). 222 alg H 36 (1 rts) Afgifte
roup C 936. C 937. Huishoudzeep: 177 alg..
Jl 41 rt« bon a s. moeder» (1 rts). 183 alg
42 rtM Afgifte coup C 935 Vleeswaren: 164.
1*6. 204. 204 vice*. H 51 (1 rts). 165. 205, Q en
n vlee* (3 rt.'). Q en R vlee* (2 rts). Afgifte
coup. C 938 t m r 940. Eieren fgross211
alg.. H 37 (1 rts). Q en R eieren (5 rts». Af
gifte coup. G 176. G 177 Zit. die moeten In
leveren ln een oneven week. komen van 27
Sept —2 Oct. ZIJ. die moeten Inleveren In
e*n even week, komen van 4 Oct—9 Oct.
Voor suiker wordt 20*/t handelsverlles ver
goed van de Inlevering In week 27 Junt—3
Juli. terwijl 10". handelsverlles wordt ver
strekt voor boter marg./vet van de Inlevering
ln week 6—12 Juni Slagers moeten de bon-
ren voor vet en vleeswaren op Maandag
morgen 27 Sept. a s. -Inleveren!! Inlevering
«teren ln veelv van 100 rtsvan overige
•rttkelen alle bonnen Inleveren De gegevens
•oor Inlevering van tabaksbonnen door
detaillisten zullen op Zaterdag 2 Oct worden
gepubliceerd.
1948
Toch had Dunlop een wielrenner nodig om de
massieve band te verslaan
^'ANNEER de stromen fietsen op de spitsuren voorbij snollen, de lu*c auto's
langs suizen, de vrachtwagens hun ladingen van 10 ton cn meer met grote
snelheid over lange afstanden vervoeren of wel op de vliegvelden de Constell
ations en andere transatlantische machines, ondanks hun gewicht, hetgeen
dat van een middelmatige locomotief benadert, neerstrijken en zachtjes deinend
naar de plaats taxiën, waar de passagiers moeten uitstappen, dan denkt men
er niet aan. dat dit alles o.a. mogelijk is dank zij dc uitvinding, zestig jaar
geleden gedaan door de eenvoudige Engelse dierenarts John. Boyd Dunlop
Was deze Dunlop dan eer geboren uit
vinder? Verre van dat. Zijn uitv.r.ding.
die van zo grote»beteken - jrworden is
voor het latere snelverkeer u*rd ge
boren uit de drang van de o*r..s!andighe-
den War.t. toen hij na op 19-Jange leef
tijd aan her Rova'. Ve!er;nary College te
Edinburgh het diploma van d.crenarts be
haald te hebben, zich te Belfast aio prac
ticus vestigde, verwierf hij daar al spoedig
een grote en uitgebreide practijk
Deze uitgebreide'practijk bracht echter
naast de fmanc:c!c voordelen ook de
moeiiijkhc Jen mt zich mede van het ver
voer en Dunlop ondervond jaar in. jaar
uit de nadelen en bezwaren er van. wan
neer hij zich hotsend en botsend in zijn
dogcart van de ene boerderij naar dc an
dere spoedde ^>m diergeneeskundige hulp
te verlet
Op zoek naar verbetering
Hij had een onbestemd Idee. dat de
ijzeren rijtuigbanden en zelfs de later in
zwang komende meer iuxueuje massieve
gummi-handen p de toen niet al te
beste wegen, de hoofdoorzaak waren, dat
de snelheid van rijtuigen en rijwielen niet
groter kon zijn. Zo kwam hfl via het idee
van een wiel voorzien van veren op 48-
jartge leefijd op het idee van de lucht
band
Zijn zoontje Johnny, aldus vermeldt
The Veterinary Record, bezat een drie
wieler voorzien van massieve rubber
banden'en Dunlop besloot hierop zijn idee
te proberen- Maar zou een band met lucht
gevuld werkelijk de voordelen hebben,
welke hii meende en zou zo'n hand inder
daad lichter lopea dan een massieve?
ft
Dunio
;s!o(
ijs van één
Qict
nac ht te gaan. Hir maakte een houten
schijf van 16 inch diameter cn vervolgens
plakte hij vah bladrubber een buis met
een i.niaatpijpje voor dc lucht op de plaats
waar dc beide uiteinden van de buis aan
elkaar, geplakt werden. Vervolgens blies
hij dc band op met een voctbalpomp. sloot
de luchtinlaat af en bevestigde de nu ge
vulde band m*t behulp van repen linnen,
die vast gespijkerd werden op de houten
schijf
Nu kwam het grote moment. HU nam
het vooi'wiel van de driewieler van zijn
zoontje en rolde dit over het erf van zijn
huis. Ilij reed rrn eindt»-, waggelde heen
en weer en viel al spoedig om. Toen wierp
hU zijn nieuw geconstrueerd wiel met
luchtband «iet dezelfde kracht weg en tiet
het ongelooflijke gebeurde. Het wiel rolde
het gehele erf af en botste tenslotte tegen
hel hek. dat zirh aan het einde er van
bevond. Het ging dus, het wiel met een
luchtband liep lichter en beter!
Practische proeven
AangcmoedigJ door- dit succes werkte
Dunlop zijn idee nu verder uit- Hij boog
twee stroken iepenhout tot hoepel* door
de einde aan elkaar te klinken. Deze hoe
pels hadden dezelfde diameter als de
wielen van de driewieler van zijn zoontje
Vervolgens plakte hij van dezelfde blad.
rubbei als bij zijn eerste proef twee bui
zen. die hij in een nauwsluitende canvas-
zak deed Een luchtpijpje werd aange
bracht op de plaats, waar dc uiteinden van
de buizen met solutie aan elkaar werden
gop'akt Het ventiel bestond éénvoudig
uit een reepje rubber, dat dwars over het
blnneneinde van het luchtpijpje was be
vestigd.
De canvasomhulscls werden weer be
dekt met een laag bladrubber, terwijl op
het loopvlak van de band nog een extra
reep bladrubber werd aangebracht Deze
primitieve banden werden nu op de hoe-
pe!s geplakt cn d'-ze weer met. koperdraad
aan de wielen van de driewieler bevestigd
Succes
In de nacht van 28 Februari 1888 brak
het gTüte ogenblik aan en maakte zijn
zoontje op zijn driewieler, waarv&n de
twee achterwielen van luchtbanden voor
zien waren, zijn eerste rit. Het resultaat
was zeer bemoedigend. De nieuwe banden
waren lichter dan de massieve, ze waren
soepeler en het fietsje liep lichter Johnny
reed er harder mee dan vroeger!
Maar zouden de banden niet te hard
slijten? Bezorgd onderwierp Dunlop ze
de volgende morgen aan een nauwkeurig
onderzoek. Er was geen krasje op te vin
den. Het ging dus!
Nu moe.st de zaak verder geprobeerd
\ft>rden. Dunlop kocht zelf een driewie
ler. maar zonder wielen. Deze maakte hij
zelf van Amerikaans icpenhout met vel
gen. die 2 inch. dus ongeveer 5 cm breed
waren De nieuwe luchtbanden werden nu
op dc achterwielen geplakt, het voorwiel
kreeg nog een massieve band. want dc
dikke luchtband zou daar bij het mSken
van bochten tegen de vork schuren en
apoedig defect raken
De proefnemingen met dit vehikel
waren zo bevredigend, dat Dunlop be
sloot patent op zijn uitvinding te nemen.
De firma Edlin en Co. de leveranciers
van dc driewieler zagén direct de mogelijk
heden van .de nieuwe uitvinding en in
The Frish Cvciist van 19 December 1888
verscheen dan- ook een advertentie van
dc7<- ?:rmn waarin wee* en de nieuwe
vr.'ighrldsband. welke schokken onmo-
geüjk maakte en waarvan zij het alleen
recht van fabricage had
De eerste fiets met
luchtbanden
Spoedig werden nu ook twcewleiers
van de nieuwe ..Safety" voorzien Het
eerste rijwiel, dat van deze banden voor
zien was werd over 3000 mijl bereden zon
der dat de banden lek werden of van-de
velg genomen moesten worden. Dit rijwiel
is nu nog te zien in het Royal Scottish
Museum te Edinburgh.
Hoewel zeer sceptisch gestemd, begon
het publiek zich nu ook voor de nieuwe
hand te interecjeren. maar het surre* van
de luchtband werd definitief gevestigd
Reeuwijk
Fietser brak been. Dc 67-jarige heer
C. van Maaneh, wonende aan de Kcrk-
weg, kwam in de afdeling „De Tempel"
met zijn rijwiel te vallen. Hij brak een
been.
Geslaagd, -r Onze plaatsgenoot de heer
f'. Cariier slaagde tc Utrecht voor het
examen waterfitter en tc Amsterdam voor
het cxathen gasfitter.
Op de goede weg. Uit dc vlerdp
verantwoording van giften voor dc fami
lie Van Dijk. die van haar spaarduiten,
850 werd beroofd, blijkt, dat het
totaal bedrag .thans tot 273.50 Is ge
degen .Er kwamen zelfs giften In uit
Amersfoort De giften variëren van 2.50
tot f 10 Ho' adres is nog steeds: Zout-
mansweg E 22.
/Ifhalcn tijdschriften. Voor het doen
afhalen van tijdschriften e.a. voor de
jongens overzee, kan men 'zich opgeven
aan onderstaande adressen: mej. R. de
Hoog, Raadhuisweg E86; mej. T. Scheer.
Oudcweg, mej. B van Dijk. Twaaif-
morgen I 58 mej. A Oudshoorn. Bode
graver draaiweg; mej. N. van den Heuvel.
Wcth Venteweg H214; mej. C. den UiJI,
Xieuwcwegmej. 1. van Dijk. Zoutmans-
wcg. en mej. N Kraan, 's Gravcnbrockse-
weg E 140.
Voor dr Nli* in. Op een 25-jarige
nruiloft werd voor dc jongens overzee
l 43.60 bijeengebracht, bestemd voor dc
..Niwin" afdeling Reeuwijk.
Ouderkerk a. d. IJssel
In groep gevallen. Doordat zij in aan
raking kwam met een voetganger verloor
rle echtgenote van Jc heer P. van der
Vlist. toen zij door de Dorpsstraat fietste,
haar evenwicht en viel In een betonnen
groep tegenover het gemeentehuis. Zij
brak de linkerbovenarm.
Beroepen. Al* predikant bij de Ncd.
Hcrv. Gemeente alhier 1» beroepen ds G.
Boer te Putten.
door Milliam Hums, de voorzitter van da
Belfast Cruiser* Cycling Club
Deze, In zijn tijd beroemde renner, had
na een ernstig ongeval besloten het ren
nen er aan te geven, maar liet «Ich over
halen op een wedstrijd alt Ie komen op
een flets, voorzien van ..Safeties". In
weerwil van zUn opgelopen letsel slaagde
hU er In alle racet tegen de beste rijders
*an Ierland, die nog op massieve banden
reden, te winnen Dit deed de deur dicht.
De overwinning van John Bovd Dunlop's
nieuwe luchtband waa nu definitief.
Haastrecht
Pleter Verboom In rouwdlensl herdacht
Donderdagavond werd in het gebouw
van de Ned. Herv. Evangelisatie een
rouwdienst gehouden ter nagedachtenis
aan onze plaatsgenoot Pieter Verboom,
die op 3 Septcmbeé J.l. tc Laubalang
(Indonesië) is gesneuveld.
De heer G. de Pater sprak naar aan
leiding van Psalrh 103 15a en Psalm 90 6.
over de vergankelijkheid van ons mense-,
lijk leven cn wees er vervolgens op. dat
voor allen nodig is Christus te leren
k?nnen als dc enige Toevlucht. Hierna
spraken burgemeester Lepelaars, de heer
Griffioen ais voorzitter van het plaatselijk
Niwin Comité en de heer Bokhoven als
vertegenwoordiger van de firma Verheul,
waarbij de overledene voorheen In dienst
was. Dc belangstelling was zeer grbot.
Sóhoonhoven
Wandelsport vereniging opgericht.
Aangemoedig door het bij Je avondvier
daagse behaalde succes heeft de gymnas
tiekvereniging D.O.S, het initiatief geno
men om een wandelsportvereniging op te
richten. In een vergadering gaven zfch
negentien leden en twee donateurs op.
In het voorlopig bestuur werden gekozen'
Mevr. G v. d. HooH en dc heren H. C.
Pijlman en B..Veer. De nieuwe vereniging,
die los van D.OS staat, zal de naam
dragen van Wandelsportvercniging
„Schoonhoven".
BurgerlUke stand. Geboren: Hijmcn.
J.. z. v. J. Trompetter en A. Donker; Kata-
lin J. M.. d. v. A. J. Jamin cn I. Farkas;
Hendrikus W. C z. v W. Rond en M. M.
van der Ven; Willem A., z. v. A. de Bruijn
en A. Buijs; Adriaan, z. v. A. C. Meerkerk
on A. van Kleef; Joanna Maria. d. v. H.
A. Peltenburg cn*A. C. Brand*.
Gehuwd: T. D. Macdaniel. 23 Jr. cn J.
Seton, 23 jr.; P. J. Borst, 31 jr. cn J- J.
dc Groot. 30 jr.
WaddirCxveen
Vrouw In Gouwe verdronken.
Gisterochtend "is de 28-jarige mevr. A.
Zwanenburg—Brengman achter haar wo
ning aan de Noordkade ln de Gouwe ver
dronken Hoe het ongeluk gebeurd is, is
onbekend, omdat niemand het heeft zien
gebeuren.
Vermoedelijk Is de vrouw, die niet kon
zwemmen, bij het waterscheppen op dc
stoep uitgegleden. Toen haar man op het
middaguur thuiskwam, werd de vermis
sing vastgesteld. Bij het dreggen door de
politie is'het lichaam opgehaald. De
vrouw had twee kinderen.
Damwrdstrijden. Damwedstrijd F.x-
celisor—Bleiswijk. gespeeld te Bleiswijk:
F. M P. Jacobi—J.v. Spengen 2-0; A.
Blom—W. v. Spengen 0—2; A. Blonk—I.
C. Brinkers 1—1: C. Blonk—D. v. Raffe
0—2: A. v. Ringelenstein—A. J. Goris 2—
0; H Troost—E. Snoek 1—1; D. !a Grand
E. Duivestijn 0—2; A. A. Rietveld—W.
P. v. Alfen 0—2; C. H. Kramp—C. Mole
naar 1—1; W. v. d. Heijden-A. Elswijk
0—2; totaal 7—13.
Excelsior 2—Blciiwijk 2 4—8. Excelsior's
eerste speelde met drie Invallers. Excel
sior 2 met zea man. onder wie één inval
ler.
BurgerlUke Stand. Geboren: Johannca
Engelbcrtus. z. v. J. E. Stein en G. W.
Botterop.
Ondertrouwd: H. C. van Herksen en E.
Boonstoppel; F. M. Vogels en J. M. Hoger-
brugfe.
Gehuwd: J. G. Baas en A. C. Stigter;
J. Spek en A. Slager; W. Hoogerdijk en
A. H Bakker.
Overleden: Adrlaantje van der Vis, 61 J-,
echtgenote van N. L. Overvliet.
Gevonden voorwerpen. Gevonden:
zilveren broche, zwart vulpotlood, zilve
ren armband, paar bruine dubbele fiets
tassen. -
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 8.45
en 10.30 'pur. ds L. Vroegindeweij. 6.30 uur
de heer K. Asmus, Papendrecht. Geref
Kerk 10 en 6.30 uur. ds J. Snoey. Ver
eniging Wet en Evangelie (in Remonstr.
Kerk): 10 uur. ds H. W. Waardenburg. Rot
terdam. Chr. Afgesch. Gemeente: 9.30
cn 5 uur. ds N. v. d. Kraats.
Korte vrUheld. De poltue van Israél
heeft 25 van de 21 leden dej- groep-Stern. di«
waren ontsnapt uit de gevangenis te Te! Av.f
waar rij in verband met de moord op Brr-
nadotte waien opgesloten, weer gearresteerd»
ZATERDAG 25 SEPTEMBER Ï948.
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA l
BATAVIASE BRIEF No. 154
r do* naar Pad..- i. aa d» W-
'J *an Sumatra, de leze:.-. -. an deze brie
ven bekend uü do geregelde beruhten van
gergean! Jan de Koogel. van wie ik euüii
al zo lang nleis heb gehoor J.
We moeten naai
Nieuwerkerker, de .Ida..:
M C de Ridder, die'sm t.-»
eind vorig jaar tn Indo
nesië zi; Hu i» n'.t: d»
enige ruide: in P»d«-
Op de foto d.e hier
word' afgedrukt z:et I'
..M r gr*
genaamd ..O.el" al«
derde ♦an link* No 1 e
Ber'us van de Ridder o
Gouda no. 2 Theunis Lln-
gan uit Góuderak en no 4
pirk van Buren uit Berg
ambacht. Hun tenue i«
mal* ze ongekleed gaan
al*, re geen patrouille, of
andere dieiujen moeten
verrichten. I' ziet wei. d..'
he; een nogal gcm*kki-lt|k
»n luchtig tenue V
hoeft niet te vragen, hoe
zwart dezr
verbrand Op de f
he* verschil tussen hun
1 ctjaamskleur en de don-
ko-e a.-htergrond van d»-
hu' die hun legering—
Voor de politierechter
Verontwaard.gd stond het keuterboertje
oor de groene tafe.' Na maanden -.ar.
e.gern.s iucht'e hij zijn hart ..ver net on
recht, hem #door dorpskwajongen» aar.ge-
e.asr
En 't vraag tw.e honderd en vief g
g.i'don s*haa:. klonk zUn dre.gende stem
Daar nteek de rechter verrast van op
Is da*, r.iet een beetje Oi'erdteven
voor zo'n houten W C waarvan pt.sschicn
sloot in zat makke
.»cnheugcn^ bie ons
Toen m er. ouw»
I \E tegenstelling tussen droom en werkelijkheid is een motief, dat ni de moderne
poezie nogal eens opduikt en <»ok in deze rubriek hebben we gedichten geplaatst,
waarin liet besef van dit contrast werd uitgesproken Geen was daar echter bij. vvaarjn
t Mk de nadruk werd gelegd op d»- niandschap tussen fantasie cn realiteit als In
.tulerit .and gedicht van Den Brabander
Den Brabander behoort tot die gn»ep van moderne dichters, die zoveel mogelijk
van een alledaags voorval wensen uil te gaan en om aan deze vuandschap gestalte te
geven, had hij moeilijk een jvakketider s'tuatle kunnen kiezen, dan hij nu deed. Want
niemand wordt mi - hun zo onmiddellijk cn op zulk een vernederende wijze tot de
orde geroepen al* de man voor de klas. die zich laat afglijden naar het rijk van zijn
dagdromen
En dat i*. wat hier gebeurt Terwij! hij herig i* met doceren, ziet de leraar opeeni
een w:id en benijdend zeegezicht: de zon in dc bleke hemel: trekkende wqlken; golven
met si huimrnde koppen, over elkaar buitelend en uitvloeiend op het strand; en diér:
ren grheimzinnig wezen dat hem lokt en >r.o onlogisch i èen droom nu eenmaal)
misschien zijn hulp nodig heeft
Maar hrt e» o» der knapen toept hem tot dc banale cn honende werkelijkheid terug.
W.i- t - at hetandri* dan hoon. die wiegelende vinger, die het gebaar dat hem
daarnet wenkte uit de golven, op ordinaire wijze schijnt na te bootsen?
F»a» Mig gr* d» heeidriim" dtt laatste, waarin de v ijandschap tuisen droom
rn werkelijkheid ons hatelijk tegengrijnst.
FATA MORGANA.
F'i b'i doceerde ten spande pink en duim
ran Doer.- near Calats/ Dit heet Kanaal
Toen brak zijn blik de muren van 't lokaal:
over ;yii ruiyiéi si roeide driest zeeschuim
Reünie: Kegeiconcours
STIK.'
Kunne
Theunu I,
nrdU: Caba.-e'üvona
i „Ac:... e* uplieden „De
l'adang en
fïin terecht up
- T|il.
St Janvkerk: Avondgebed.
Kegelconcouis
rdeling
hc.t hu gedrn
Kerk: H».l>eilr/lng
pieekbeurt
r. recht
ider dan tw.«
■iyji 8a.
250 lev
g al weer een praentig pot
marmeren
hvi
I IIIH rlrn»lngf I M;
Openingsavond
iidiue
nu 'tie verzande bocht
i hal' mt '1 bewogen roch
nkrlde met schelpen..
\og VOO'- lm boog
luchtte de droom
gelde ee
ge iiirl der welpen
nchjer mocht.
GERARD DFX RRARANPFR (geh. 190(1).
kend flit h
ri s V
HOM) (K)lt «4114 IIIIN
144»—45
OPLICHTER GEPAKT
H II
Jcf II
rusnappen uil
ribbed
aat» H M K
Ir «gen De t.a
t me
ng die hil
maak'.e hij zich
Van
Bioscopen
atelblad
grond
En as
h»»nderd en v •'ftig g
reyhtstriek
140 45
p«fjt.r
I I 1(1 I INI)»*
tAg 3 (Reiinl
belde rijn pet op en liep kwaad
smakte dicht
Sport op Zondag
(bal:
leiupii schaal...
■i 'e. door liet ruim.""..
elk een pluim'
nuari I94H k
ook de andri
jnbje bulten Pad.
ni. een electr
duurdte niet lang.
Na drie weken
platst, ditmaal n
Daar lagen torn
|er*. d:r op pun'
een echt»' hu.'cnj*..
g de Oorlogsvrijwill;
onden thuis te varer
deze O V W-er*
elingen lekker op dreef kunnen hel-
In de stelling
i week moesten dezen het echter
Znnder de ervaren en geharde O V W-era
doen. de ..ji:gi B-.and:» zoJnf da' in
een .-ni;.*:»maar da .iom nict min-
Tepatr;er«m naar Nederland. „I'igi' is
„gaan". „Beland*" is eigenlijk „Hollan
der". want ..Holland' wuidt vertaald met
„negeri Belun.1.» ..land van d» Hollan
der*". In „negen" /uit U zonder twijfel
het „Nederlandsewoord „negorij her
kennen.
De eeiate wachien waren n.et prettrg
en de'jongens waren noga! nerv. n. Ber-
tui van de Ridder en Giel de Ridder zaten
samen in een bren-steliing cn het was
zeker geen pietje, daar miri.ii-n In <1e
rimboe met z n tweetje.* zo uit Nieuwer-
Verk en u.t Gouda Ik kom er rond \»>or
tut, dat Ik in d:cz» !d«- >>nu*tandighe len
rn'n haüje vermoedelijk <>ok zou hebben
voelen bonzen Zo znn vcunoedeliik alle
„barueV gewrret. toen ze er voor
hrt eerst al.» en vnog inde;
Na een tijdje op de buitenpost tc zijn
gewei.»:, werden ze 'e-, ugge:rokken op
Padang. voor een periode van rust, dwz
dienst doen In dc a. h'er'i d»- w» van
rusten komt n et ai veel .->.«• Jar.-de-
soldaat De* l enst bt tekent m. 24 uur
wachtlopen. 24 uur rusten. M.*r het is
ten - i-e w»! and» da-i n de I ui-
tenpost Je zit m de c!aJ en nis Je vrijaf
hen' kun J. - »-n ti 'gaan
Thans zit Giel In een plaatsje, dat Pasar
Oeang" (G.*f lina:kti h.-»-t
Ijjk zwaai pgtroufl --f- »ct Nu ju-i de
Jongens er ai aan w-end.
In dc b-.i.i: t zit'et - '-.»•, - N - iv. r-
kerke:.». n! Cor V- - n ua t staf
van dr Pi t.*e.« 1It W
Halm van het 4e regiment Stoottroeper*.
Zaterdag*, als zo ln Padang naar de
bioscoop kunnen gaan. zien eikaar nog
wel een* cn (an ga:.t N:» u-.v k» rk over
de mg Tor V. mm chauffeur-oppaa-
sr - f en tenant Die heeft het beat
na*' - i Een leven als e»»n rijkeitu's
zoon-ie Veel gemakkelijker dan van de
G ei cn dc anderen
BETERE VERBINDING
MET AMSTERDAM
Uurdienst GoudaAlphen
Zondagsdienst Doktoren
gen en
"P het t
t»t een v
'ut X.ondHuavonri 1
Apothckcrsdienst
Twee oudgedienden wiegen than* op hrt kalme oppervlak van De l.ek.
ze keuvelen over lang vervlogen dagen, goede dagen, dagen, waarin «e me
geëerd werden, omdat ze alrh voor het volle ponrl dienstbaar maakten aan
«rhappü. Maar dal I* lang geleden, want de l.rkbuten II «i 5. die >ie
.1. A K. Smit ie Krlmprn a. d. I.rk op hun venter lol vvarhtUi. *U"
liet is of
■telden en
'de maat-
>nnd-' -•"■i.-rilclen tie hit al* mnnstera
ii zich had en hterk een goed r»u*cur.
oor al W dr bu 'cnland-e reizen dte hij
oor Philip* had c -makt ter eprake kwa-
Alic* w;»< echter verzonnen en er
op gericht v-.- i .wen winnen d.»t la-
Titder.s dc 'f.-est-
wcek in Amsterdam hemuchtigde hi| np
ic/r man .-r d - iden ter waarde van
130») van een familie nan de Ceintuur
baan. die <frrr aardige ingenieur dc huis-
«icutcl afstond voor hot geval hit mis-
sihicti laat thuis mocht komen Ook in
Den Haag. Haarlem, Nijmegen en Gouda
sloeg hu zijn slag Nu kun hu evenwel zijn
verhalen aan de agenten van het politie
bureau Stadhouderskade vertellen, waar
i zijn voorgeleiding Is
opgc.
loten
II
•rmaken i
Sluipschoenen
Giel is getrouwd (in Juli 1947) en heeft
nu ren dochtertje Berfus van de Rijder
I» meubelmaker van herpep. Hij kan goed
pstiouilje-lopcn. maar hij tobt nogal een*
fnrt zijn z.g. .^sluipschoenen''. Bertus heeft
ITNT VOOR l)E JF.rGD.
De verbluffend veel over d.- luihtv t
wetende jeugd is in het sin; van h- t v» r-
•lag van de hersengvmna*ti»-kw»-d*'r ::l
der K L M onrecht gedaan en het «put om
Voor de oudoren. maar heus de toehoorden
Vormden een laitige klus als ren* iet*
van motoren en zo wisten. Hei stond er
listeren net andersom in.
Puzzle-winnaars
Het zi.g or een beetje raar int ai d.e
ballonnc'ies in dr hexagram-nu/./lr z.urti
van haken en ogen. maar de puz/lelaar*
wisten er alles van rn dus ook kwam rrn
brievenbus vol goéde oplossingen. De „be
kroonde" zijn van.
Prij* van 5. A Stuienbrrg. Dr Lcyds-
•trast 17 m Gouda
prijzen van f 2 SO: mej. 'De Kramer.
K»memelk.«!not oo cn T'ietio den'Ouden,
Provincialeweg West 49 te Haastrecht
De prijzen kunnen aan ons bureau
Markt 31 worden afgehaai»!.
Uil vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde:
75 jaar geleden.
Op de landbouwtentoonstelling t»1 Am
sterdam zijn o.a. bekroond dc heren M
Bisdom van Vliet te Haastrecht voor ver
schillende verzamelingen vrurhtrn. f
Dogter.un te Stolwijk en A van Vliet tc
Bergambacht voor kaas en H de Zwart 'e
Oudewater voor hoefijzers
Uit Haastrecht: De heren Zwart en Tolk
•m. wen^en pogingen aan nm een redc-
"ikerskamer np te richten. Reeds ver-
acheijlene heren hebben hun medewerking
toeiezcgd.
59 jaar geleden.
Uit een advertentie: De nieuwe dienst-
Tégciing van de stoomtram Gouda—
«•astrecht—Hekendorp— Oudewater zal np
j October ingaan Bij toneelvoorstellingen
•b ae sociëteit ..Ons Genoegen-' zat een
•*trj tram rijdqn van Gouda naar Haa.--
w*cht om 10 .15 uur.
25 jur geleden.
De hond van marktkooplieden „Door
Béndracht Sterk" heeft een adre» aan de
femeenieraad verzonden, waarin wordt
verzocht over te gaan tot het instellen
T*n een markt op Zaterdagavond.
liank-
in
INHULDIGING VAN
FUJI'S DE SCHONE
(l w.rklirkcn iiia-ui. .»»»r het klok-
b- u t cn het -ugvlspel d.»t ri< opgang
Koningin Juliana naar «1c In ver» nigdc
adering hijceiigvkiiinen volkvvcrtcgen-
digirig ,i in luster en pracht piu-
e ArwkterdarnKf kathedraal, hegejeid-
n "g .uiig..!! ui,» het M umIcI n
«tii door I-,inden Vu tl trouw cn aa»i-
lijkhctd aun gun vorstenhuis reed*
dat
zowel in dc
gewesten als
even bindt lot de
.■en V4MH b<i Vi'vl
En wi) vragen
mocratluch sta.it. be
die njd eveneens
importantie de
cn stad door de v«i
-■••ia gegeven
Gesrhloden thans
InTdiging in d» h»>»
tij(h b» i-tigdc c:
iFdtrw aan elkandc
vergadertngen der
i)»ik destijds gu g »lit paard m» t plech
tigheden en feestelijkheden. Gouda had in
1497 een dergelijke! Inhuldiging
Het tijdperk v.»n rust. vcilighud en
bloei, dat dc Nederlandse a» we.tcn »-nder
de zegenrijke reg» ruig v.»n Filips d^Goe
de de eerste vorst uit het Bourgondische
"gravenhuis. h-»d c» i»enm- k: waarin,
met eerbiediging van gewestelijk Vn sti-
dclijk zelfbestuur, door een inet grote
slantsmHnswijslu'id ».un<-ni-ti-lci»- nnti,.-
Ic regering éenheid tn sto.»'«verhand wa*
verkregen - .»- t -• do»»r t.-t
absolutisme, ri.it dc rcg< ring v.»n dien- >•;>-
vctlger Karei d» -it» ti »d erkenmci-
Di' h-ios w.» »nn de/- i ti.«ei che
dood In de -lag i N ,n» v in 1477 znn lan
den ban zijn i- \l <j"< bier Maria n-liet.
was na •.- -verliklen v.»n di/<- gruvj
cn tijdens het regentschap van ha^r c-
rnaal. Aartshertog M- v-.n
tennjk. gedurrnttc de mindert«righcid v.ip
hun zoon Filips. roet grote g< «trc-ngb-:-i
bedwongen, maar de vrede In de Ned- r-
larrdse gewesten w..- met b-rugg» kcerd
Telkens weder zetten Hklswkp het tand
In vuur cn vtam, dë Hoekse »*i KafseI-
Jauwse twe» «paIt laaide wod»-r<>:-. i
Er w«» e»eti wlwiifrt In d» regent
die de rechten-en v-rj»i - rt lm bet
Gront-privileg»' in 14»« >t> gewesten en
«tcden gewaarborgd, niet nakwam en daar
door de autononii»- van »l«* onderdelen-in
gevaar bracht
In 1493 word' Max .an tot keizer van
hét Groot-Duif «e Ruk uit cc roepen cn
draagt dc regering v.-m ziin^vndcre gewes
ten over op zijn zoon Kiiips dc bihonc ge
noemd.
Ontvangst in Gouda
Hoezeer de burgerij allerwege verlangde
n.«»r welvaart en veiligheid, blijkt uit de
geestdrift, waarmede zij d» jonge vorst-de
..prince naturel -begro't Hij blijft popu
lair, al bezweert hij H« t Groot-privilege
niet Maar hu ntrs' ntet het
absolutisme van Karei de Stoute. Z»)n
ambtenaren zijn Nrdertonders. de contróle
der Staten op de belastingen door het toe
staan der beden'wordt geëerbiedigd Met
de Staten pleegt hij overleg over oorlog
•n vrede; h< bestuur krijgt i
carakt» r.
Ook Go»
i na! if
tal
i cn ktl ln de krant i
verterit ie op»'nbaar verkopen
di-tboot Lek boot li. bouwjaar 1885 r
"nscnlceftiid Hoe schoon was het k
•hi op de l.ek al* d» raderboot
xsagier» en iadinj kwam lossen
rpsbevvonei» konden op l«>«>t
II dag»
»s»/r
R.»
•ft het voorrecht gehad de
nieuwe mum binnen zijn stadsmuren te
n i.-ig.-u i n huldigen. Wau:
zo vermeldt in i stedelijk privilegeboek
In i.nno 1497 iden 19 Juli) »juani iiarto»-
l'lniij)-. dc Vader van K» v >«-i Kai. ,|c
Vufde. binnen der Goude. Grave v
Ho!
L» entlp -
nt ende' wier
Ufanghei
r nut gi<-
>!:.d geleid Dc
rk gehaald
agens nudig
-• «tuur ontvangen en
olgende toespraak dc
lie.-re l v
Bou
Lijff i
r rs.tcn. Schot
ïenrn en dc shcnieentc
jenaden St»d» van der
hen .«eer her'c-lii ken om
m.-tc. alhier, cn'de |«re-
"<-t< len van der «tadt,
e Glioet in (ie benhar-
r Vorstclnke Ghcnade
Eden van
ischap haar IIICU4
trouw
tegenwoirdich
Vorst rn'legde
d«- volgende -
ordiger,
urgemcesier
zimdr. hulden
van d- n Lan-
llandt /.«-elant
«a-iheit. Heer
van Hol landt.
li-
Si'hoonhoven
Cu
tijd
Rotterdam en
Ma.
u hreed v
itn. v
na de
moeilijkheden voor dg Rederp op de l.ek
De bus g;ng «ne'.ler dan de boot en het
Wb- maar hoogst ze'drn. ria! dr Ia«kho.vt
d»1 800 passagici* d:e zij kon herbeagpn.
haalde.
Maar de opleving kwam De ..I w doen
het nog L. >t D.»t t men in de laatste
oorlog om- veel vervoermiddelen. en
plotseling nieek dat de H en de V van
onschatbare waard»- w.trep voor het ver
vier naar de p'antsen aan de grote rivier
Tot Dolle D nedag duurde deze hoog-
rel de Stoute) \..«-t-t overlceden end.- beu
ren voervaders Graven ende Gravinnen
van Hollandt ende «I 'ti dorm- voer sijnr
ondersaten Al*ne moei <»n« f;ndt helpen
ende alle sijnr Hevllghen!"
Treffend is in mm r d. :i -en opzit ht d»
overcenknmst in deze edsaflegglncen en
nitldlging m» t <1. than- m im/.e Grondwet
opgenomen formulieren
Twee paarden als geschenk
Dok «IrMijds werd .ie Vorst hulde ge
bracht door h»'t aanbieden van geschen
ken. /.o vermeldt d.- stad- rel-1 t
jaar 1497. dat een bedrag van 20 1
ponden (ren p»»ndvl I- t fi. werd 'e»v -
lip»" v,
paarden
pe". waarvooi i;
werden b« laald i
du* t '0 M
Hm
II»
rndc Di. na» ren
..'nc genaden Stede
allen /lifién Offi»n
b k«- rut zijnen tot
n-t doend, ««ode c'
paart
toen hit
leed. D
•rgulde
e ander geie»'*-:fe-
lingen cn 2 groten
twlling i* 1 20 pond.
I 24(1 jMind du*
ren goioirnde drje
telleyn »de slotvoogd te Goud; t. Dc kos
ten v.»n voeder, en; worden In dc stads
rekening vermeld
Dok prilzrn voor ft raat versiering wa-
-1* reed* in zwang, althans dc
stadsrekening bevat daaromtrent dc ol
gende post;*
n Mat ht.
UtllUI
VI
Un niet langer rrndahrl.
waarbij
>tns ÏO.(MK) perso-
n tweemaal d igc-
rd d;e fruit gingen
ko*t wilden aanvi
bot
Landdag van de Christen-
vrouwenbond
lid
- ii t
aangevallen
ii hJnff.'iw vielen
r 47 h(4hen d.' tv
.zenii-n vervoerd. Toen
afgr-
e»de
het
acht,
hejien zochten de hoge
zijn /c bezichtigen Voor
z;«*n er nog ticst u.t, maar
V is afgekebrd
i van <le I.rk
•chnjdt voort.
JU-TI
zien i
De
NAAR MARTHAHTH'HTING.
se. de Ned Ve
ifrteling Gouda vat
ging van huisvrouwen k
uiliind'.ging van dc A'ph
lic/uek aan de Marthast
a d Riin
Kland Geborer
II* Willem z v
BIikm. Krugerlaa
i StnpTt cn l' Sr
l.angerak en C"®H San
van d»
wo»»; I.ich n M P V
Irrr er P I' 0«kam. A I' M.
>n M J M Kalmeit- M
r en SUR.-.! I' R dr Vr
a- -i Hi-.»i M Marlen* er
KCWC-' /•.I.d-Hni;-: d van dc Ned.
('h: isien :n..H c»l o;-f hreft e.-torcn in da
R -i-rak -i _;aar!i:k>c landdag gehou-
A k.-'rr ti op mei dr O. H.
f va: i Moiet) in» een refraa! over
IV eniinie cn wij" waarin' zij bctoog-
t 'ii d» ln»! v.m dcslllüsie grzorht
wordt n-..»r nivitM) «regen Voor het werk
G" i i! Dc - ud' j* de oorzaak
.n ::.-!» m ».- ondanks Ju ..lies
t... h God* l- tuise zi|n
„rondejiigvn h,i volken-
ii lopt :i t-wt c l(jnen .pl dc liln van da
ivereln» macht wan de Sta.»*, cn die van
h» recht T»"icnovar de macht* vergroting
sta - de re.,beid van liet Christendom, dn
nir.knrieh» -d v >n 'd. cetielc menshei I.
I'.i --•■ti xI. inkhi-id jegens el-
k ai cdr r rantwo^rdrllikheiri. omgr-
I u- -I h- ft o m. c» leid tot da
stichting van de Verenigde Natie», daa1-
ora.M staat ech'er. dat hd iceht Gods al-
:iid bovr rcchtsoruanisaties uitgaat.
KON. Ml). ZANGERS\ ERHOND
liet K.m Ned 7,..tjg. n.1 waarbij
KiO koren, l-'uuo zingera t nde zUn
aaiigesiotcu. nouót tó September a*. te
Utrecht zijn 95.«!c jaarvcisanering. Aan
de orde komt o/a een radicaal gewijzigd
tien n* augwedstrijden. Verder
aht worden .besteed aan de ver-
uwing -van het miannrnkoorrepertolra.
KLACHTENBUNDEL
■Sou zul 'I rrrst to'* outre vriend eens
aan t woord laten, u itnt in» Jieejt me slof
gegri en voor een brei jaar spetltren. Niet
dit hoekjp.
al
kcr te
de
-ich heen kijkt.
Predikbeurten voor Zondag
|»oef Vroeg
teer Marl t
i Kleiweg *le-
ten
Ijl ze
Ir een
i turf.
Oondenlag.' komen de (ioereu met'een ge-
tiraomHhole sier tsaar ae markt en il ;ou
geronkte
Hert
>ij t s
Phil
i, in. i,i,or <wl v.
oir haer buys, j 34iur. d. v>
ra* De haar RemoÉftl
He er. I geronkte
inkt. de rersjeriitf en rerlich-
I Reije -, I hi it sneu tros erg
was tin
te zinke
maar ee
voorlopig
nl ;"n be
de Crabefhstraat was nog
r en wanneer gaan nou dte zinken
allei
Fd
als
Pe
7.ie:o daar kunnen i. e I
•r doen. Vriend U'llleiji hl
are en ergernissen iijiy.
Iiutidvld To. il lieelt li»i
gcilaaA
dan
re» ht «weghen ende redenei: hulduh
van doen end» voert alles te doen d*J goe
de ende ghctrouwb onderlaten hoeren
rechtghcboren Lnntsherc schuldich zij van
doen Alsoe moet op* (iod helpen ende
ai!, zimen Heylighen!"
Dc Vorst, staande voor het stadhui* op
een „gulden laken", dat op oen rood laken
tapijt lag. geleverd door Faes Comans al-
hu bevestigde dr atr.a de stedelijke hand
vesten met de volgende eed-
„Dat s we ren Wij ghoet ende rechtvaer-
dich Hcere ende Prince zijne van Ons*er
Steede van der Goude ende onsse onder
laten van dien te onderhouden ende te
doen onderhoud» n alle die rechten. Prevl-
1»-gicn. Handtvesten nde hacrkomen (oude
rechten door langdurilte gewoonte geves
tigd of gebleken, du* gewoon terecht hen
ltiyden verleent ende geconflrmeert (be
vestigd i bu Hartoge Philips ««ligrr ge-
dach'e (Philips da Goed») ende Kser! (Ka-
hieride rr
minder dai
M» i
bestuur, erewacht en ai.»ii re nffu iele per- 1
•«on» n hein u.-tgeleide t- t. Krimpen De kot
ten aan wagenhuur beliepen de somma van
veertien hellingen
Aan d< ai-> .1 v..n de/, hrugcliike d..^
zullen de pektonnen er. toor's.-n bun rod-
schijnsels we! h«-)>ben doen vallen op de
ragfijne ron'ourrn van on* ongeëvenaard
schoné stedehus* en zal het gedonder van
het geschut zlih hebben weerkaatst ln de
«traten van onze goede oude stad, begeleid
van bet ..Knlkgedinnel" van de eeuwenoude
St Janstorer. cn het gebeier van de kloe
ken der vele kerken en kapellen, dit alles
overstemd door het feestgedruis van de
burgerij, die haar hoop én vertrouwen op
de nieuwe vorst gevestigd had
Zo wa* het de.iijds. 450 jaren geleden,
zo is het ook thans.
O, J. J. Pot.
Oud-Katholieke K»-tk
Geref. Kerk (Turfmark
1* A Ni,
601 10 i
7l 10 30
i 5 uur.
rrprrdiksnt
Geref Kerk art 31 dn Chr Geref Kerk.
Gouwe 141) 8.30 en 3.30 i ir. d.« G Koene
koop
Geref Gemeentr (Spoorstraat 57b): 10 cn
5 uur. dr C. Steenblok
Chr Grref Kerk (Gouw* I4D 10 15 en
5.15 uur d* I. de Brullne. Sm-'tdijk
Oud Geref Gemeente (Turfmarkt 56):
10 en 5 uur d< Joh van Weizen
Woensdag 7.30 uur d» Joh t a:-. Wclze,,
Vrije Evang Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur. ds J. 1 van Wii»* Zaterdag
avond 7 30 uur. Bid»tor.d
I.eger d»« Heil* (Turfmarkt lllj: 10 en
7 30 uur majoor G fouvenaar
Kerk van Jezus Chrtstus van de He
der Laatste Dagen (Spienngatraat 49): 5
uur d;snst.
en leeg «i^or
Ofireoo) vooruit «om
leden deden -e 't popn-
Nou kun ie 't nl apart krj
r een briefje
- Tergouw,
Vervolgent
>izakje op en
i r eens np".
ge jaren ge-
de
Aou kun te 'f al apart l.rtprn.
F.'i venter -egt Jan Tergouw: Mi
erger )e niet. Waardeer h'rt goede, dat
óók nog is. Verbena ,c.«aiet de Tor
nstem
Ment
lat er
ie,sjiet dc Toon-
zoalt ik zo eren las: bewónder dr jeugd,
die imar Srh n.hnf trol: oln haar stad te
verleg,tcno.'digen bri-urtr eens een be-
:oek a a her museum ijrrrn eens eefl
kijkje bü 'l station, al sngp Ie niëf reel
at r M>r.-oer.a ,-f als ik; zie om
lier;.1 m als hrt lneitr dan wat beter
IS. lees dan de marktberichten. Misschien
ben je dan lu aat het volgende met
uilldr humor te lezen aangevoerd
mflp.-r vrtrl en geen notering, handel
matig r Shiat rr.'
't Besta er mee.
JAN TERGOUWj
