Douwe E
ROEL N1BBERING
w
L
m
pDïl
fiRUptR
Slamatvaar gelukkig
Hoe moeten wij lezen?
ÜJÈ:
Coöp. Suikerfabriek Dinteloord 40 jaar
150 gram Vlees
200gram Worst
Auto-
Monteur
Vadertje
Langbeen
L.
CURSUS ENGELS
rr ad verteer t in dit blad
JEUGDLAND,
„Eene schoen schip, zunne"
Kinderverlamming
Ondanks tegenslagen steeds gegroeid
-
H
Van heden ai' op de nieuwe
bon weer
KLEINTJES
hóozll**
1 OE KOFFIE- EN THEEZflflK
Dinsdagavond 12 October
Mevroaw"- baale-barger
een ideaal onderwijscentrum
Langzaam en met volle aandacht
komt in nazomer en herfst het meest voor
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
DONDERDAG 7 OCTOBER 1944.
EER •laan met paarden bespannen boerenkaren. en auloIn de rU voor en op
do terreinen van de Coöperatieve Suikerfabriek en Raffinaderij ..Dinteloord" nabjj
Stamper*.»t ka.en* vol auikerbleten. aoala er reed. tientallen jaren In het berin van
October waren, in de rU hebben gestaan om hun vracht van degelftke landbouw pro
ducten af Ie leveren. Weer varen de binnenschepen met bieten naar de aanlegsteigers
van de fabriek aan de Mark en weer roken de schoorstenen, want er is opnieuw een
aanvang remaakt met ..de campagne
Slnda 19*9 kent men hier In Stampersg.t de bedrUvirheld van ..de Dinteloord". een
drnkte. die steeds rroler is revvorden in de loop der jaren. Reed* in 1998 werd de op-
rlehtlnr van dere fabriek een feit /«komt het. dat de campagne dit keer in het teken
van ren veertlrianr jubileum aal staan. Op 17 October lullen de leden meer dan
Tod* bijeenkomen In de Rlvlèrabal te Rotterdam, en op de dertigste de eigenlijke
Jubileumdatum aal een receptie worden rehouden In llulae Joossen te Breda oor het
personeel aal er feest zjjn na de campagne In de campagne I* daartoe geen gelegenheid:
altijd i(jn er mensen in de weer en men wil het gehele personeel dat in de campagne
en als er geraffineerd wordt 7M man telt en welks vaste kern 30* koppen heeft -
In de feestvreugde doen delen.
Het ontstaan van Coöperatieve suiker
fabrieken kwam voort uit onenigheid
tussen bietenteler* en svukerfabrikanten
over de wijze van betaling van de suiker
bieten omstreeks 1900 De eerste .suiker-
cooperatie -was in 189» de Coup Beetwor-
telsuikerfabrirk te Sas van Gent die haat;
arbeidsveld vnivvel tot Zceuws-Vlaande-
ren beperkte
In Brabants Westhoek ging men toen
nog niet tot coöperatie over. omdat één
der fabrikanten. .1 F Vlekke. directeur
van de Oud-Gastelse Beetwortelsuikcrfa-
briek en van de suikerfabriek St Antoine
.te Standdaarbuitcn een tegemoetkomende
houding ten aanzien van de bietentclers
Innam door de Invoering van een z g
participatie-contract Volgens dit contract
kregen de bietentclei^ betaling naai si: -
kergehalte en in evenredigheid met de
suikerprijs alsmede een aandeel in de
winst der fabriek.
Te boek voor 250.000
Na het overl: den van de heer Vlekke
In 1903 kwam echter een wijziging in de
situatie 7.iin opvolgers waren niet van de
zelfde gezindheid co wilden de participa
tiebasis niet handhaven Bovendien ging
de particuliere suikerindustrie zich steeds
Intensiever concentreren en deze twee
factoren vormden de aanleiding tot de op
richting op 30 October 1900 van de Dintel
oord De oprichters dr M A J Geluk te
Bprgen op Zoom .1 M Kakebeeke en W.
Kakebeeke Ie Goes en G Versluvs^ te
Fijnaart. waren vertrouwensmannen gi
wce.-t van dc ovqyleien heer Vlekke en
diens zoon. dr J F Vlekke. stond deze
mannen met raad en daad terzijde
Zoals wij boven réedc schreven, kwam
de fabriek reeds in 1909 gereed en de
eerste campagne wettigde al toepassing
van een krachtige afachrijvlngspolitiek
Deze afschrijvingspolitlek is volgehouden
door de vnortfitstrevende directeuren dr
P F Vlekke. die de leiding had van 1909
tot 1937 en de heer L P van Malland. die
daarna de directie waarnam en door de
beaturcn-met-Vooruitziende-bhk. aan wel
ker hoofd van 1911 fot 1940 de heer W Ka
kebeeke stond en daarna de heer J M
van Bommel van Vloten, die'dit jaar zijn
gllveren Jubileum ai* bestuurslid v lerde
Zo l$omt het. dat op de totale sticht ings-
koaten die in 1909 l 1544 743.83 bedroqgen
en in 1948 10 445 430.82 in 1946 reeds was
afgeschreven 10.195 450.82. zodat het ge
hele complex, dat voortdurend uitgebreid
«n gemoderniseerd te boek staat voor
slechts 250 000
Raffinaderij
Hoe er gemoderniseerd werd moge
blijken ts:t het feit. dat de dagcap#cite.v
aanvankelijk 1000 ton. in de loop der jar^n
U opgevoerd tot 4450 ton Gelijke tred
wet' deae ontwikkeling hield de uitgifte
van nieuwe aandelen steeds nieuwe le
den traden toe en van 3000 groeide hun
getal tot 7301. van wie er In West-Bn-
bant 2200 zijn gevestigd, in Zeeland 4100
en op de Zuid-Hollandse eilanden 1100
Belangrijke jaren waren o m .1913. toen
een pulpdrogeni werd ingericht, en 1916
wellicht het allergewichtigste jaar voor
de fabriek, want toen kon men overgaan
tot het stichten van een eigen raffinaderij
installatie en dientengevolge tot het pro
duceren van witte, «eraff neerde suikeg,
onafhankelijk van de toen reeds aanwe
zige raffinaderij-industrie die in handen
was van de particuliere su kerproducen-
ten
Niet alleen dc gen s.vker bewerkte de
Coöperatieve Suikerfabriek^ te Din'ei-
oord na de eerste wereldoorlog werden
su kerverwerkings- en verknopacontrsr-
ten afgesloten met de coöperatieve sui
kerfabrieken Zeeland. Roosendaal en
Zevenbergen Deze contracten vormden
de inleiding tot breder samenwerking
tussen coöperatieve suikerfabrieken i
1928 liep die samenwerking u.: np een
overeenkomst tussen Zevenbergen en*
Dinteloord. waarbn opgericht werd de
Vennootschap tot Exploita'.e van su -
"rfahrieken gevestigd te D nteloord
Na de tweede wereldoorlog gelukte het
weliswaar niet. de opzet van besprekingen
op uitnodiging van de Dinteloord tot-fusie
van alle coöperatieve suikerfabrieken *e
verwerkelijken, maar in 1947 kwam als
resultaat van zulke besprekingen een
fusie tussen Dlntetoord. Zevenbergen *n
Roosendaal tot stand :n de vorm van öe
Verenigde Coöperatieve Suikerfabrie
ken" F-ries—Groninger. Pu!ter«hnek en
Sus van Gent "zijn nog zelfstand s:
De 40-jarige jubilaresse is thans dus op.
c nomen in een grote familie van coöpe
ratieve fabrieken en de andere familie
leden zullen /onder twijfel wan hun be
langstelling getuigen bij het jfiblleum
Werklust bij wederopbouw
Belangstelling is dan ook wel verdiend.
Niet alleen vanwege de energie, d e deze
fabriok tot Europa s grootste en modern
ste maakte, maar ook om dé" werklust,
die b.v. het herstel c an oorlogsschade
kenmerkte De terugtrekkende Duitsers
hielden in 1944 stind bij dc Mark en
nestelden zich o m m de suikcrfabr.e*
te Stampersgat De 'geallieerden l'eten
hen da.v mét ongemoeid en de oorlogs
schade aan de gebouwen enz. bedroeg na
de gevechten f 1 500 000
Het wegvoeren door de vijand van
voorraden (suiker, zakken en magazijn-
voorfbdent veroorzaakte bovendien een
schade van t I 000 000
Onder leiding van de heer Van Malland
zwoegde het personeel van hoog tot laag
om de gebouwen weer In orde te brengen,
een activltefc ontplooiiend. d c thans nog
mei waardering naar «voren werd ge
bracht. toen wij n vertund met het Jubi
leum een onderhoud hadden met de he. r
Van Hommel van Vloten, voorzitter van
de Coöperatie, aan welk ge.sprek wij hier
een en ander ontlenen In 1945 kon de
fabriek alweer draaien En dat was maar
gelukkig, want ns de bevrijd ng werd de
geïmporteerde suiker geraffineerd door
twee industrieénr de Wester Suiker Raf-
fnadrnj en de Dinteloord. welke laa'ate
n 194/1 toen de arbeiders bij de Wes*»r
Suiker Raffinaderij staakten, moest trach
ten om. op volle kracht raffinerend. Je
suikervoorz ening van ons volk in stand
te houden
""Tegenslagen
Behalve de schade aan dc gebouwen en
aan de voorraden, in 1944 geleden, heeft
het bedrijf met tal van andere moeilijk
heden te kampen gehad. Zo waren er b.v
in de eerste wereldoorlog aanvankelijk
overheidsmaatregelen, de de stichting
van een raffinaderij onmogelijk maakten,
en toen men reeds ruwe suiker ter raf-
finenng overnam van ..de Zeeland" »n
van ..de Roosendaal" was er enige tijd
sprake vyn. dat deze coopera'ies zelf ook
tot het produceren van Witte suiker wil
den overgaan. Het raffineren van buiten
landse ruwe suiker dat van 1920 tot 1929
op vrij ruime schaal geschiedde, kwam
tot een eind als gevoeg van de au'ker-
rrisis omstreeks het laatstgenoemde jaar
Tal van overheidsmaatregelen waren .n
die periode nodig om deze crisis te her
stnjden en thans na de u t.breid ng
van de reieringsbcmoeicni* :n de laatste
wereldoorlog verlangt de fabriek weer
naar vereenvoudiging van de verhouding
industrie-overhed
\WdeeI29.213.S46.54
Veertig laren suikerproduct^ liggen
thans achter de Coöperatieve Suikerfi-
briek en Raffinaderij ..Dinteoord" Ontel
bare b eten, op boerenwagens, in auto's
of in schepen naar de fabriek vervoerd,
zijn tot witte suiker verwerkt In d.e
periode Dat deze suikerfabriek een eco
nomische factor van betekenis i« behoeft
geen betoog JVanneer men weet da! in,
de lampagne 1900 mensen er hun brood
verdienen, dan kan men begrijpen dat de
laatste tijd ongeveer 1 400 060 per jaar
wordt vertoond
Gedurende de Jaren 1909 tot 1947 heeft
D.nteloord 34 keer een hogere bietenprit»
aan de leden uitbetaald dan de vrije
marktprijs en vijf keer een lagere prijs
Rekening houdende met hetgeen In deze
vijf jaar minder werd uitbetaald, heeft
Dinteloord gemiddeld over alle bieten die
van 1909 tot 1947 döor haar leden werden
ngeleverd een meerprijs boven de vrije
markt betaald van f4 02 per ton bleten
Bü een opbrengst van 40 000 kg. bic'cn
per hectare ,ljetekcnt dit een jaarlifi*
voordeel van f 160 per hectare, en aldus
verder rekenend beslu t men. dat over
alle. door de leden geleverde bieten, een
voordeel ban f 29 213.864 54 ia bereikt.
Al deze factoren gfeVen de Dinteloord
aanleiding me* frisse moed de toekomst
in te g&n!
ROTTKRDAM aangek s Oei Delta. Londen
suikei Ku nes*. Merweh Hoogland. Hut'
ko en SSM. Meiweh Akijo, Boston, ledig
M.v e Ke.teh Alt. Uthoyen ted g. Vink*.
Parkkade Zephyr. Kotka. slukg Am Peir
Cy Pe- haven. Hugln. Stockholm s'ukg
B.rge Uselh
t Oct Tvro. Amsterdam, stukg Hudig A
Veder Me: we-, Jelo. Oslo. stukg Burger.
IJsein Ton 8. So naes. hout. RKC. Ie Kat
haven. Turebv. \izew. zout Nedo. Waa'.h
CS; N'andl. Antwerpen, .edig. v d Beig,
Waalh 19. Marlt Maertk, Dlgby houl. Ned.
Bev Knt Waa.h 17 Stad Vlaardlngen. Ca
sablanca. fosfaat. Halcjon Lijn. ASF Pernis;
Kban, Londen suiker. Furness. Merweh
l-euvehaten. Antwerpen stukg. v Uden
Pa: kh Shrrlngham. Ilaiwlch. slukg.. Hudig
A Piete - l.ekh Dagfrid, Stockholm, slukg
Net: Bé*v- Kant Jobsh.. Tsrgnler. CalaH.
ledig Woim*. Waalh s saesfjell, Cchicago.
stukg v wankum IJselh AverdUk. Ant
werpen stukg Hol Am Llln. W h kade:
Boston Trader. Antwerpen slukg. v Ei.
Meiweh. Twin. Boston erf g Koudljs Bln-
nenh kandenburgh. Kotka. stukgMuller.
Merweh
Aangek Oct Brian™. Saigon, kapok.
Lev f"- Re m:s Meiweh
ROTTERDAM vertr i Oct Ask. Krtslian-
t ko;en. Hoop. Kotka stukg Jantna.
v e tla-n e<l:g Vaderland. W.smai. stukg.
Insperteur Mellema. nailkigen iedg. Seine.
Mocheve stukg Depa. Roslock ha ng
Mlllals. M ter deo stukg Hullfinrh. Londen
Kg Crescendo. Kif: «tukg Mayntere,
Antwerpen stuks Nato. Hamburg stukg
Jean Lafltte. New York stukg Melrose Ab
bey. Hu stukg Ellsabeih, Hamburg slukg
Jennv. F edenknad r Dulveland. Lelth.
stukz.: Arak. iia.-nburc stukg Equator,
Pa enno kolen: l'rlnce de I lege. Genua /and
Ve :i s Oc: Mangen. Gef>. kolen. Hee
rengracht, Londen, stukg Dolly. Soderlelie.
re Frankrlg, Odense kóien Mentor.
'iwHc
REK
Ik geloof, dat het een boekenlegger
it!
RFGEDE LIJNEN
Aalsdllk V New York te Philadelphia
AaKum 5 v Ancwetpen te Marset e
Abbekerk Ri '-Sydney 3 ie Puil Soedan
Abbedlik New^Oi leans te Antwerpen
Alumak 4 v Montevideo te Buenos Aires
Aldabl Santos i R n Janeun
Aldrraniln Bombay-Rot: l ie Marseille
Alndra 4 v Madras te Colombo
Alwakl s j Rotterdam te Santos
AmsieldcJk Rott ie Antweipen
Amstelkerk naka -Amst p 9 Las Pa mas
instel Ij nd Bah.a-\msteidain p J Made.ia
Amstelveen 5 v Bona n Amsterdam
Andllk R v Mob e n New Oi lean*
Ardea 5 s Antwerpen n Paramaribo
AverdUk I v Antw ie Rotterdam
VeldlJk 5 op 409 m West v Mlnikol
Bantam 7 v New York te A exandrie Arw
Barrial (Hamrrrt 4 v Gibraltar n Lowestoft
Harendrecht v Curacao ie Ro;t verwacht
Herkei 5 Yxpiia *e D./tdrecht
Beverwijk Tun.e-Amst-p S Gib altar
Boskoop v Antwerpen te Amsterdam
Brltsum 1 op 439 m NW v d Azoren
eram Amvt-Panama-Clty p 5 Wight
ottlca 5 v Paramat lbo te Amsterdam
Danae 4 v Huelva n Kings Lynn
Euterpe 4 v Alicante n Almena
allies 3 v Havre n Dakar
Hera I v La Guana n Bai anquiila
Hercules S v Gibraltar le Coi k
Hersllla t v Aiuba n Maiacaibo
llos j v Bremen n Amsterdam
Kellehaven 5 v Newpoit te Freetown
Helbergen sfax-Rt>tt p 3 Floisterre
Kllpfonteln v Durban 'té East l.andon
Langleesrot Rntt-Kobe 1 v Hongkong
I aurenskerk S v Rotte dam le Bombay
Lemsierkerk Bojnhay-Roit p Gibraltar
l.eopoldskerk 9 v Kaapstad te Teneriffe
l.lndekerk Roiteidam-Basia i v Koweit
Luna 4 v Kiuiuk n Calamata
I utterkerk Amst-Bahreln p Ouesaant
Maaskerk Amst-West Afrika I te Antwerpen
Manoeran 5 v Soerabaya n Makassar
Marken 4 v Batavia n New York
Marlekerk Rotte-dam-Kobe te Aden
Meerkerk Rhanghal-Rott p J p Soedan
Melampu* v New York te Alexandria
Nieuw Amsterdam v Havie n New Yoi k
Mgerstroom 5 v Novo Redondo n P Ambotm
Orpheus 3 v Rijeka le Catania
Para (HWAI.) W Afrika-\mv! p VLas Pa.mas
Pr Fred Hendrik p 5 B shop Rook
Pr J W Frlso 5 np sj# m W v So
Pr W v Oranje J v Toronto n Monti eal
Ridderkerk Rot -Sydney i te Marseille
Rosblsh New York-Ba'.avts p 4 Atoren
Salland J v Montevideo te Pararfhgua
Samaria Dieppe-Dakar p 3 Finistsrra
Sarangan 4 v Man I a te Tacoma
Sarpsdon J v New York n Aruba
Srhis I v Odense n Kopenhagen
SommelsrfUk New York-Java I te Be'awan
Stad Alkmaar 4 v Pensaco a n Not folk
Stad Arnhem 7 v sfax e Rott verwacht
Stad Maassluis p 3 Kaap Roca n Genua
Stad Schiedam p S Heisingbo'g n Oxe n«und
stad Vlaardlngen 6 v Casablanca te Rott
Stanvar Benakat S v Ambon te S Gerong
Streefkerk p 3 Kaap S- Vincent n Antw
Swartenhondt s v Menad n Gorontalo
Tablnta Amst-Kaapstad p 5 Flntsterre
Tegelberg g v Santo* n R'o Janeiro
Ternate C v Makassar n Batavlo
Tltu* S v Tunis le Alexandria
TJIbadak s v Makatsai te Cherlbon
TJIboda* I v Durban te Mombaua verwacht
Vnt E 1 v Colombo n d Ma ediven
Veendam J v Rotterdam le New York
Vlktun (V.NS) Calcutta-Rott S v Genua
Zeeman Rotteidam-Genua p S Gibraltar
TANKVAART KON. «HELL
Clavella Cuiacao p S Gibraltar
leodora Suer-Sngapore p 3 Soco'ra
Firema Cuiac*o-Halfa pi Kaap Bon
Macuba 4 v Singapore n P adloe
Malvlna v S ngapore te Adelaide
Muren* 5 ptadfoe n Shvgapoie
Tibia I v Singapoie te Shanghai
KLEINE VAART
Adm de Rnyter 3 v Paisley le Dundee
Aflena 4 v Telgnmouth n Antwerpen
Alice 3 v Liveipool te Hamburg
Alk S v Rotteidam n Abo
Antares I v Rouaan te Ostende
Aldo 3 v Nykoburg n Hango
Alt S 5 v Huil n Peterhead
Arent M 3 v B«vnnne le Swaruea
Ary Scheffer 3 v Antwerpen te DubUn
Balllc 3 v King* Lynn n F.mden
Brlnda S v Kiel te M ddiesbio
apelle 2 v Wtlhelshaven n Hull
lieneb 3 v Penzance ie Londen
De Ruyter I v Yxpila te Zaandam
tfinstroom j v Amsterdam n Londen
Echo 4 v Botterdam te Diogheda
Eicaut S v Guernsey te Parijs
Elma I v IJmu.den le gt.uer
rilsabeih (RKC) 4 v Rochester n Lelxoes
Eerocia 3 v Poittmao te Lissabon
Fiducla S v Southampton te Maassluis
Elandrla v Rouaan n Mtddiesbro
Fran* v Kotka -e IJtnuiden
Eredrrlk 5 v Kopenhagen n Lubeck
Erlsla v Ambes n Pauillac
Glashaven v Gothenbuig te Kopenhagen
Ifada Gothenbu g-Rott p I Biuntbuttel
Magno Dub'.ln-Ro -erdgm p i Lizard
Henk 5 v Kmden te Letth
Hast 4 Gothrnhi n Parijs 5 Havie
Houjman v M.dd esbro te Kar stad
Kenrlette 9 v Londen -e Duinkerken
llasewlnt 1 v Kopenhagen te Kiel
lleron 4 v Par le Rochesle
Hilda 9 v Amsterdam n Delfzijl
vJaba 4 v Btidport te Giangejnouth
Jaroba 6 v Aberdeen n M dri.esbro
Java Kotka-Rotterdant p i Hoitenau
June 9 v Ipswich *e Londen
Kunlabori 3 v Blvth ie P.yntouth
Kuwl 5 v Abo n Mantyluoto
l intburg 3 v W.smar le King* Lynn
Llngestruom v Amsterdam n IJsland
Maria 3 v \msterdam le Harlingen
Afarletje RXJhmer 5 le Walkom
Martha 3 v Lubeck te Hull
Mlra 3 Kiel le Mlddlesb n
Mliar 4 v Ipswich e Lorfden
Mobv-DIck Roti S ialsund p .4 Kiel
Mr I Int horst Homan 3 v Hull te M.ddiatbro
Maartje a v Kopmansho men te Harnosand
Mies 3 v Helsinki te Sornaes
Afonlca 9 v Londen le Rouaan
Mulan 3 v Skogha.S n Deljiljl
Noordzee 5 v Ams-eidam n Emden
Oleum 3 v M:dd;esbro n Londgn
Patria S v Amsterdam n Hull
pacific 5 v Amsterdam n Delfzijl
quo Vadlt 3 v Strood te Londen
Rahenhaupt 3 v Antwerpen n Hull
Rapid 5 v Karlshamn n Dordrecht
Rocket Rotterdam-Gefle ps 3 Kiel
Rfka 3 v Haicepool le Hobro
santa Lucia 4 v Lubeck te Mlddleabio
setas 3 v Detfz111 te Hambuig
Spurt S v Rotterdam je Warnemunda
Strlld 3 v Aberdeen n Belfa4t
Snrte 3 V.Amsterdam n Londen
sraham 3 v Goo e n Rotterdam
sian IJmuiden-Struei p 3 Rrunsbuttel
Taurus a v W.sbech n I. mden
Tuko 3 v Amsteidam n Honfleur
Twee Gebroeders 3 v B vthNi Londen
Tim Ftemlngton-Ronne 3 v Delfzijl
Violette Erie» p 4 Hoitenau n Gdynia
Voorwaart* v Hutt n Poot»
Vr.de 3 v .Lubeck n Hull
Veenenburgh V Aberdeen n Rotterdam
Weltevreden 7 3 v For te Colchester
Rijnvaart
LORITH, 4 October Gepasseerd met be-
•temming naar
Rotterdam: Wljkdtenr IS. Bauwent: Strom-
bo I Baars. G'uck. v d Pias. Petru». Van
Loon: Vreeswijk, v rt Meet. Theodora De
Jong; Baku! L.ensen: Italia, v d Ouden. Gré
Klein Paula 3. Hogenkamp: Albania. Rade-
ma Url De Groot Amsterdam: Weslwtjk.
Verbtuggc Wijkdienst 13. Borg. Steenwljk.
L ndeboom wijkdienst 31. Mouthaan. Isung.
Bakker: Schalkwijk. Va'.kenbuig Muldens
Markehsteln. Jansen Utrecht: Spes Broek-
srhmldt: Marts Broekschm dl Loblth: Tsala.
Veltman Zwolle: Codam 93. Loolj Z*Un-
drerht: Rijnland J Oversteeg. NUmsgen: Otto
Haller.' Me nderts Gouda: Vrrbo. De Vries.
Leerdam: Westerwald. Jansen Zutphen: Es-
teiina. Hartman; Vertrouwen, koster
Belgll: Panama Rllcqua t Eeonoia. Ver-
berght Charles. De Roeck. Express 39. Wal-
-sven: Henri. Mettens: Leotitine Pols: Vier
Gebroeder*. Romeunders; Cnndorcet Sche
ien: Sche devil). De Prins: Peilon. Vermea-
ren Saarland. Van Betghem
Duitsland: Pactoie Verbeek Gerta. Blok-
and: Gee 'i ilda. Prleling: Maria De Bruin;
Fduard Goosens Quo Vadts. Kamphuizen.
Emmanuel. Hof. Maria. Van S'een: LUwtg.
PrUde Ra«a Leeuwenstein; Catharlna Wle-
gett Marijke. Gerrlts: Roelof Seine: Pasteur
Baan Leopoid Somers: Groenioer. v d.
Have: Matan. Mlchlelse. Marie Louise. Blieck
Ktonos 3. Van Dl)k. Lags. Boertjens: CEM 4.
.loele: St Antonius IJzendooru. Petrus Jan.
Van Veen. Wijkdienst 7. v d Meer: Jega
RademakeConma Trouwborst; Gerardus
Zuuroverste. Geisid Andié. De Wltde: Rljn-
sche'de 19 Verhaege: Flat Voluntas 3 Lan-
genbe g. St. Antontus. Klerks: Trol* Fréres.
Dumez: Johan Tiggeloven: Obi. Camarman;
Mchael Adolf, tiartmans Arjama. Kerkhof.
Dakota. Van Scholi: Actief. Bakkeren: Mevo.
Bakkeren:, Theoderleh. Hoogers: Elsms. Jo-
rens. Flor es Mouthaan Binnenvaart 7. De
Vries; Prins Alexander Bakker: Borgtr.
Hartman: Co,ibil Van Dunnen: Continent,
rioostermans Maja v d Hooff; Tlreur. v d
Bosch. Johannes Jansen Berths. Van Deur-
zen. Colette. Rozenbrand: Topaze Maas;
TV.rbeck» Köpp Corry. Wsbekt. Patrle.
Meu'ekom Elbe. Theun«: Marcel v d Bosch
Bona Spes. Speksnijder; Anla Hoves'adt;
Ingona Bosman W Ima t.eender- Codam
«4 Po's. Geiard Stephan. Lucas»en Lisa
Enibeiger. Jonas Elajo. Pik: Excelsior Vat-
schoot Gerarda Mesman Corto. Van Weel:
Emanuel De Vries Energie S Van Bon. Ll{>-
pe Boaaen Vlos. Hu.ben
Straatsburg: Elder. De M4*er: D:az. D«
Vrifes; Carpentaria- Jonker v
Bazel: Rami. Oom Bertus Nout: Vecht.
VieckenT-anspo t 74 De Graaf. Navgxmo-
toi 3 Van Heijden; WaaiwIjV. ReUmars: Riln-
jchrlde 1. Vaihaegen: Badus. Hartig; Hydr^t
Scheldevaart
I1AN8WEERT. 3 October voor 4 uur Ge
passeerd mei bestemming naai
Rotterdam: Toller'3. Boot. Vivat Wagen
makers. Gal.la Maas. Syria. Akkermans;
Columbia. Mlcblels; Ambulant. De Waal. Wil-
cor. Van Mee! E i>abeth Van Ee. AntiBar-
dam: Vlietende Ho! ander. Van Broekhulzen:
Indas Schot llanaweert: Eben Hatzer. Theu-
n s.se; Henrl Straling tieertruldenTfergEli
sabeth Hendriks WemeUIInge: Suunna Van
Oamme l.age Zwaluwe: Wti'a l>n Haaf
Zaltbnmmel: Hen)» Kerkhof s Bosch- Ide
aal. Va Denderen Neer: Dranaco XI I g-
'enbeig Dordrecht: Cicaloin» 4 Gründ!er
KerkdrleL Sche tljtz nien De Koning
Duitsland: Ri Schelde 4. lonck Rt1n
Sche'de 19 Srnets: lacoueline I ArendL Tiu-
viale 7 P"'« Emmv. Ooo«houwer
Bazel: E ohurg Michielsen. Monly Vene-
ma Schauenbuig Rensen
Belg IE- Adco. Theuns Pion Vermeeren;
Westfriesland. D-n Brabei Ma a Van Den
deren: Preference I. Teeus. Variatie Ver
slui»; Coöperatieve I Schot: Rijn Schelde 13,
Eisen: Hen|a. Gerrlts: Giilüan Deckers. Con
stant. Wijckman» Bolleau Latl: Cornelia
HtUegouda Meesters M*tla Van Aalst; Ne -
v 3 Van Ooi-enB evo B-eedveld: St Tite-
ese Mont'env: Saarland. Van Berchem Ex
press 39 Walraven: EnertCe Van broezen:
En Avan' Rook Margrteth De Boon
II ANDELSBERICHTEN
Katoen. (Ver v d Katoenh Ruierdam
Oct Sti ct middling one inch stap e e* -pa*-
huts. ree e tgFra («XcL ai:e iechten) f 3 II'
(Vor r:ot f 3 19'
fS-'T 5--' -W.-.!vi5»-J5gf5[j I
I"
f- M V.J
Te koop gevr Gebr. Duitse
plano fl orgel, liefst m. harp.
3 of 4 *p Marentakstraat 87 D.
Rotterdam. Tel 743T7
Ruilen v. pnt melsjgskl v
17-17 J. en dameskleding en
,sch. m. 31-40 Van Hcusde-
i straat 43
o5
^n'^sten,. rs,fj^
Cis""1
'O,
v»54 ®Unr u u
HEI FUNSTE VAM PE PtANTACESI
Te koop: Accordeon pUnokla-
vier 12 hasten J 98 Pr Hen-
of
PAARDENSLAGERIJ
Keizerstraat 86. Tel. 2^94. Gouda
gewend zeifat te werken.
Garage v. d. LINDEN
Turfmarkt 26, Gouda
Dame jteen vr ongem zit-
laapkame: Bt No 3193 Bur
Te koop I g st z haard f 49
en viiikarht I 133— Nieuwe
Haven 199
lUmp l-jim. Te kin.p Ko: t bontjasie (Bl-
D delwagen, inette» m 4a J 39 Hulleman.
>bast>aat 19 Kleiweg X
Te koop Z g a n voetbal«ch Te koop Accordeon p.kl 19
m. 42 lp GS V. kousen Slap- ba<%en rompl m koffer J 199.
pendel l N» Haven 13a
Te koop Bontmantel nw
bfuln Clievrette. j soo -Br.
No 3144. Bureau van dn Blad
Te koop D groene winterman,
tel 48 pnt Tuasen 7—9 uur
Middeiiantalraai 19
■lOSCOOP-HOOWWtCUT
zaterdag om (.39 en 9 uur
zondag 3 9.39 en 9 i
Maandag om I uur.
T>e Nederlandse succ<
l.lly Bouwmeester
Storm ;r.
Ala extra brengen wij vooraf
De glorieuze Intocht te Den
Haag van H. M. Koningin
Juliana.
Do Gouden Koets en de Kon
jptoet.
Overdracht Gala uniformen
aan H. M. Kon. JnUana.
Dn* ook nu weer de
complete film.
Toegang voor Iedere leeftijd l
Net persoon zoekt zit- of slaap,
kamer II No. >191. Bureau
I an d:t Blad
Te v Twee jonge fox-
teriiers. 9 w oud koopje moe-
|ien weg Groenendeel «3.
Te koop Gekl r.ajaarsmantel
en Jap m 44 pr* armst, en lage
K.nd stoel. 'Goeianverwciiedyk
Drie Jonge mensen vragen
thuiswerk, onverschillig wat
Br. No 3137. But v d Blad
Dricvou
Bereid
P"fum omgee'
Vergelijk Uw bril eens
met de modellen m oote
etalage I Uw br.l »er
ouderd. k ei dan bmnen
een modern montuur I
Te koop Twei
nulzen en een
dijk 33
Twee nette Meisjes
zagen zich gaarne geplaatst li
winkel. Leefttjd 79 Jaar. liefst
bij elkaar Briesen No. 9917.
Bureau van dit Blad.
Grijze wintermantel m. 47 te
koop Motorboot Provinciale
weg 94. Haastrecht
Tr koop t-p«r» elk led m
spiraal prima. Wolf. Kleiweg
jno 59
Gevr.: nette werkster v. twee
halve dasen Dond en Vrvjd
Wijdstraat 19.
,Te koop- Wintermantel regen
mantel gr meiajes maat Col-
t>erlt*s)e Doetestraat 79
- Te koop: Meisjeamantel 13-19 J
en tongentpak 19 j Herzog-
«traat 19
iTe koop- Goed onderhouden
kinderwagen en atftel. Staring-j
•traat f,
OP GOEDF ZFEP STAAT S
Te koop Damesrijw z.gi.n
13 Jongenartjw »la nw
Mlddailantstraat 19.
v beg'--er» en «evordrrder 'ceien beginnen weer op
Kleine clubtea billlike condities Zo aooedie mogelijk
Ah attentie voer onae klanten, 1 bwsje
9l 1 pakje Peekoffie veer 20 cL. Hj
Geldig van 7 October tot en
115 ct
van 250 «f keffU
13 October
jTe koop: TTwee huisjes blnnen-
«tad. W* en f3 19 p w Br
I No 3141. Bureau van dit Blad
[Eenv. JufTr gag zich gaarne opgeven bij
U BI.C,
Schriftelijk of mnndellng (nok per telefoon 24«ti
Weg. huw der tegenw net
WÊÊÊÊÊKÊÊÊEÊÊKnÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊKM
JJONDERDAG 7 OCTOBER 1948.
EERSTE BLAD - PAGINA 1
VELEN «Un niet meer tevreden met de wijze, waarop de jeugd in deze t|Jd onderwij.
wordt gegeven. Men klaagt over o\rrbelasting der Ireratof. hetgren tot uiting
komt In een teveel aan huiswerk en een overmatig aantal Takken. Ken tweede klacht
Is. dat In hoofdzaak Intellectualistisch wordt gedoceerd, waarhij de leerlingen meer op
absorberen «u geheugen zijn aangewezen dan op zelfwerkzaamheiO. lerwöl dr derde
klacht de w e»-eld\reemheld der leeralof betreft.
Dc heer F. C Brlnkerfnl. tot voor kort
diiccteur van het Opvoedkundig In.stituut
„Phaedo" te Bilthoven. was een der eer-
I gien om de tcscn de huidige onderwu»
f methode ingebrachte bezwaren t. erken
nen. doch daar bleef het niet bij. hij
besloot ovei te gaan tot de stichting van
ren onderwijscentrum, waar op werkelijk
moderne wijze onderwijs zou worden ge
geven Hij slaagdp erin beslag te leggen
op het bij Driebergen legen kanteel
Stcrkenburg. dat aan d. overkant van de
i Ijngbroekenectcrinc z h tussen het ge-
l boomte verschuilt Het kasteel heeft met
j znn zware ronde toren nog geheel een
I middeleeuws uiterlijk, al is het overige
l gedeelte in de 19de eeuw vernieuwd en
i wel door mr KJ FC Knepprlhout, een
I broer van de bekende letterkundige Jo-
j hannc» Knepp' lhnut. die onder het pseu-
r donicm Klikspaan zijn 'Studententypen
schreef Het ..Kasteel" is eigenlijk een
ridderhofstad, een verst.-rkte woning met
erf du», waar in de ndtb'rlijd de del-
I lieden ten plrtlte lande woonden Hun
huis morst nigtBslechts bescherming \.-r-
I schaffen aan zijn bewoner maar ook aan
de omwonende" landlieden en dorpers
Volgens een oude wapenkaarA werd Ster-
konburg het eerst in 1330 genoemd
i In de naaste omgeving van het Kasteel
zelf wordt op het ogenblik-,druk getim
merd en gemetseld, daar nog tal van hij -
gebomérn. waar straks les moet worden
gegeven, moeten verrijzen Druk is men
voorts in de weer d" zeer verwaarloosde
l tuinen stijlvol in orde te bronnen
De bedoeling is de 100 ha grond, die bij
i Sterkenburg behoren, in cultuur te bren-
feep
i De heer. Brinkerink vertelde ons. dat
zijn ..school" een lyceum wordt met
daarnaast vele vakopleidingen De leer
lingen kunnen er gewoon lager onderwijs
ontvangen en dan ter p! at-.- zich voor
bereiden voor hel einddiploma A of B
van het lyceum leder kind kan cr z.ijn
opvoeding krijgen, gilciyi psychopathen
niet
'Maatschappij in het klein
De heer Brinkerink enat er hl| zijn I
leerplan van tut. dal alle onderwiis wil
hei werkelijk opvoedend zijn. mod aan-
fiuiténJiij het maatx'happelijk leven.
Het kimi toch heeft van nature belang-
steihng voor het werkelijke leven en die
belangstelling dient te worden aangc- i
kweekt.
Daarvoor heeft me» op tSlerkenburg de
flgenJbedrijven ren hortds. een labn-
ratoriurti, tiaar de chemie practisch
wordt onderwezen, ren imkerij met
honinqcenlrale. een bankgebouw, land-
hoitwbedri/ven. pluimvee en varkens
fokkerij. weverij, rdrhmederij en: In de
morgenuren wordt het gewone onderwijs
gegeven, 's muldpas werken de leer
lingen tn de bedrijven, waar hun pres
taties worden gehonoreerd met waarde
bonnen. welke ze kunnen besteden om
•hel een of ander te kopen, bijv limo
nade of andere versnaperingen, terwijl 2Ü
er ook toegangskaarten voor bioscoop- of
fouerli norstelhtigen. op dg terreinen van
Sterkenburg gegeven voor kunnen kopen
Het geheel doet denken aan een autar
kische staat, die zichzelf geheel moet
bedruipen
Ook voor lichaanu-nntw-ikkoting wordt
gezorgd, er zim voortreffelijke sportter
reinen. gis voetbalveld, tennisbanen, oen
zwembassin is in aanbouw cn er is een
manege, waar rle leerlingen leren paard
rijden. Vooral nok wordt aandacht ge
schonken aan wat dc Engelsman noemt
education"
zim daamoo naast de bevo.
Buitenlandse leerkrachten
naast de bevoegde Neder
landse aan de inrichting verbonden Zo
''vn Frans oud-officicr lie last met de
rijlessen, nu eens wordt cr 's avonds een
thee geleid door een Engelse, dan weer
door een Frans.- waardoor de leerlingen
•hun vreemde talen practisch leren cn ze
bij het verlaten van dc school vlot kunnen
spreken
Men ziet.^iier wordt gebroken met het
intellectualisme, het eenzijdige en zinloze
voeden van alleen het hoofd, hart en hand
krijgen ook hun deel en dat alles in een
door de natuur rijk bedeelde omgeving
Ttfee boekjes voor de
huisvrodw
In Engeland1 is een wrmlwelijke pro
fessor' in de Mode benftemd. en wanneer
daar iet», wat vp>cger uitsluitend tot het
domein der vrouw" werd gerekend, op
de/e wijze officiële erkenning krijgt, is
het niet te verwonderen, dut in de reeks
boekjes „Weten en Kunnen v.iri de N V
Uitgever* Mfj Kosmos te Amst. rdam een
paar boekje* verschijnen, v Ike speciaal
voor de huisvrouw zijn bedoeld In het
eerste heeft M J Krabbe 2U0 recepten
van Vleesloze gerechten verz..::.cld Vroe
ger zou het vrijwel uitaluite^. V.-
get .riers bedoeld zijn g. w<maar nu
9. f het nog .«l'.jd I. <i .gen v.
zonder v.lecs moeten stellen zai/nen er m
elke hutahoudlrtj «en nuttig go).ruit- »|n*
kunnen maken De samenstelster hoeft niet
alleen rekening gehouden met ons t. tort
aan vlees, maar ook met andere tekorten.
die wij nog hebben* Zo zijn er'recepten,
waarin suiker is vervangen door giui^ise
enz. Een handig boekje'
NU ER WEER RIJST IS
Koken zonder aanbranden
«Jt eerst na jaren kan leder Ne
rf. .ader weer een» een zakje rijst
k 'yen Vo. r velen van ons Is het zo lang
ci.rf"-. sinds wij de laatste keer rijst
int.:.. n g« k Kik t, dat het met overb<idig
za: .-i n om nog enkele wenken en recep
tor*. g. ven voor de bereiding.
Wi! droge rijst koken, dan moet de
i goed gewassen worden.
t water volkome^ helder
t men hiervoor dc rijst
rgu t en Iaat hetx.water
rwu| merj ondertussen dc
n di vingers schoon wrijft
5 r s>.i« t-kent men 50 g L'kopjei
voor hoofdgerwht ten
Men kan
I. n. *i
'terkenburg, een kasteel dat a!s, school
i 'i jonge f*. •- theoretis' U en
rurltsrh vonrltereidt op hewlatere leven.
tien jnet
(Eigen reportagei
WAT is die Schelde een rivier met een Januskop Twee gezichten, die een
verschil tonen waar een hele wereld tussen ligt Zo voor anker liggend
met een goed. eerlijk Rotterdams schip, nieuw van de werf. vers in de verf.
de trots van bouwer en reder, is de rivier ern schilderij vol fleur in d« vroege
herfstige morgen «iet wolkenluchten en stukken blauw, waar een prille "zon
doorprikt en het silhouet van Antwerpen, met de Onze Lieve Vrpuwe toren
er hoog bovenuit, op de dampige achtergrond.
i wassen, uit laten Ick-
-. m-: tweemaal zoveel wa
ter en wat zout 7.e snel aan de kook
brcr.gcn .en doorroeren en dnnaop ren
ca pi tie fop een prtrelwawlel ern as-
te of «Ir laagste s« hakelstand van
h-t elektrisch fornuis) met het d«ksel op
de par^ganr en droog koken -Niet meer
toeten Ata de gaar l« uun hrt
drk*rl van de pan nemen, de rijst even
r. nffdf-'Hag lat- n dampen
II D'r k ej waz en u.: n
[net 1' t maal zoveel
«nel aan d« kwik
r-nj. r. nog 5 r; nut en lang zacht la
ter. doorkoken. 7.e «jan ^an het vuur »f
Wfl hiHJikuiInzetten Na I"t uur
In de hw.iki»* u de rijst gaar
III. Dc rijft go.-d wassen, ui: laten
lekken rn in een pan of kont doen met
I' maal Zoveel Wltff en wat zout In een
gro'.crc pan waar rf> kom »f de rijstpan
goed in past. een flinke bodem water aan
de kook brengen De kom of pan met ru t
zonder deksel hierin zetten, op de groot-
stc pan wel -n deksel plaatsen en de rijst
In dit waterbad in 1 uur c»»r koken.
De rijst, als ze gaar Is," even omschep
pen en droog laten dampen.
M lw igoeti w;, —n 'Tn lek
ken en in bet vergiet of de zeef hangen
in een p in met zoveel want» r (met zout)
da* h. t water !i>t ongeveer de helft van
d. rii«* fik* Het deksel op dc pan d«>en
et. de i". n 40 m nuten gaar atomen.
7.1 n i hi't I kin even schudden en laten
M« n I an droge r: -t geven als zoete loe-
m< boter en suiker, bessensap,
appelmoes '-ruchtem ompóte of Ier
ve ...icing in aardappelen als nassl
goreng. met haché. rode kool e h kool-
sogrten. nu vlok vis of paddenstoelen, mot
lom .ten en garnalen, g. hakken uien ge-
ra me: verschillende sambals en
-i lino kerriesaus, tomatensaus pl-
kiin*. sau Een restje rijst kan ver
werkt worden tot hartige of zoete rijst-
k"< k;. s uoq ettcn.
WEDSTRIJDPROÓRAMMA
District It tr
HDVS. EDO
Distr.i III
Zw U.^ H
Boy». AGOVV-
Dist' djhg
Eenmaal op weg naar zee. als het anker
uit de grond is gekomen, styandaar boven
op de brug twee mannen, die in het an
dere gezicht van dc rivier blikken, het
onbetrouwbare masker van dc listige op
lichter. die overal In het breed lijkende
water zijn vallen heeft gezet met ondiep
ten en banken en scherpe bochten, man
nen die urenlang een stil gevecht leveren
met waterdiepte en si heepsdiepgang als
inzet. En als die twee. de gezagvoerder en
de loods, verliezen loopt het schip vast.
De gasten op deze eerste mijlen van de
nieuwe Slamat van de Kon Rotterdomsche
Lloyd. ervoeren het ook toen zii in Ant-,
werpen In de namiddag van Woensdag
embarkeerden. met h« t schip de sluis uit-
vocren, dat toen voor anker ging met de
boodschap van de brug. dat he( de vol
gende morgen tien uur zou worden voor
T\fc kunst un het lezen is de kunst van
U hrt denken Derhalve gelden voor
haar dezelfde algemene regels als voor het
denken. Men moet- langzaam denken, dus
oak langzaam lezen, zijn volle aandacht
h(j hetgeen men leest houden en goed
overwegen hetgeen de sehrljVer door het
geschrevene zUn lezers wil mededelen.
Zoals reeds guzegd. I* oen cer«te vereiste
langzaam lezen Het is niet dc bedoeling
zo" vlug mogelijk een bock ..uit" te heb-
bea integendeel men moet zich jn het
gebodene volkomen inwerken leest merj
een roman, dan moet men a h w zelf ver
keren in het milieu, dat de auteur schil
dert Natuurluk zal het ene boek. dat men
leeit. veel meer inspanning van de lezer
vragen dan het ard«*re
Lee*- men een bnck. waarin de schrij
ver bepaalde ideeen ontwikkelt, dan zal
men er toe moeten komen door steeds
vergelijkingen te maken met andere
ideeën die op dezelfde stof betrekking
hebben om zich tenslotte een eigen oor
deel te vormen Herhaaldelijk zal men nog
eens het reed* gelezene moeten overlezen
en zich nooit laten afschrikken het gehelp
boek t< lezen, zelf» al vindt men de er.n
verwerkte stof moeilijk Slechts wanneer
men de hier geschetste methode volgt zal
men zun nu-, met een boek doen
Toegegeven moet worden, dat met name
boeken waarbij het gaat om bepaalde
Ideeen de meeste tijd van de lezer ver
gen. Doorgaans zal een wetje, waar
in de gevoelens en uitingen van een of
meer mensen worden beschreven, veel
sreller kunnen worden doorgewerkt. Toch
moet ook hier de stof grondig overdacht
worden en daarom mag het begrip snel
ler lezen" nooit In haastig doorbladeren"
ontaarden De schrijver van dergelijke
boeken wil zijn lezers inspireren door hei
geen hi! schrijft, hij wil hun ontroering
gevel» Zijn lezers moeten zich kunnen
verplaatsen In de zieletocstanden der per-
Jonen. die hij beschrijft Slaagt de auteur
hierin niet dan heeft het wérk voor deze
lezers geen 'waarde Mocht hetgeen met»
'vest enige ontroertnp verwekken, dan
dient de lezer zich daabawn over te geven
rich er vooral niet tegen te verzet'en. De
lezer Is'dan feitelijk zichzelf niet meer
het is. alsof de schrijver hem bij de hand
heeft gevat cil In een hem tot na -.oe
Vreemde wereld binnenleidt
Ook toneelstukken
fone«*|(tukken 'ftoort men wel een» zeg-
gvt- zijn niet geschreven om gelezen te
worden men moet ze horen envzien Niets
ii minder waar Eerst een stuk lezen ver
groot het genot van het later ten tonele
te «'en Het lezen geeft gelegenheid de be
delingen van de schrijver beter aan le
voelen Het lezen en meer nog het her-
Jczen «u hept de mogelijkheid voor een
beter oordeel over de stijl, de compositie
«Vnhoud. de strekkin e
.Om echter een toneelstuk goed te kun-
I ren lezen moet mer» vaak een schöuw-,
I 1 rg hebben bezocht, want terwijl men
I «en (tuk leest, moet men het voor gün
c jtcsnng. ook zien net alsof men het
op(hct toneel ziet spelen
Dichtwerken moeten weer op een an
dere wijzf worden gelezen Want de ware
dichters van epische qf lvrische poczie
gün onder de schrijver) de grote rede
naars terwijl de prozaïsten meer de mn-
sicl onder dc schrijvers zijn wier taal door
een schoonheid van klanken wordt ge
vormd Een gedicht dient men perst voor
zichzelf te lezen zacht dus. ri.iarna hard
op Men leert daardoor eerst de gedachte
van <tp diihtgr kennen het hardop lez.cn
leert de harmonie van de taal kennen
Van grote betekenis is voorts het lezen
»nn critieken Een criticus toch is dis een
vriend, die met ziin lc^brs spreekt over
hetgeen zij lezen Een goede c ritiek stemt
tot nadenken; men is het al dan niet eens
met de criticus, een stille gedai htcnstrljd
scherpt het eigen inzicht
Lezen is een prettige bezigheid herlezen
is som» nog veel prettiger Voltaire heeft
eens gezegd ..Te Parijs herleest men niet
leve het platteland, waar men er de tijd
voor heqft'" Ouderen zeggen terecht wel
een* np onze leeftijd leest men niet meer
men herleest!
Men leest iets nog eens over om het
heter te begrijpen Vooral dc werken van
wijsgeren zullen steeds 'weer herlezen
worden. Men kan een boek ook wel ftvcr-
lez.en om nogmaals te genieten van allerlei
detail*, van de schone taal De eerste le
zing van een boek is voor de lezer wat de
improvisatie I* voor een redenaar l
Wil men werkelijk het volle genot sma
ken. dat de lezing van epn boek biedt,
dan moet men inderdaad het minstens
eenmaal overlezen men zal dan telkens
nieuwe schoonheden ontdekken, bijzon-
Vlirhcdcn die men bij ecrs-e lezing over
het hoofd had gezien
Inderdaad: herlezen is de kunst van het
Boekenkeur
Voor dc jeugd
.De Jeugdserie'' te Utrecht streeft er
naar goedkope, maar goede lectuur onder
de jeugd tc verspreiden, een soort van
-thriller»" voor kinderen maar'toch zo
danig verhalen, dat ze. hoewel spannend,
geen vorkeerde tendenzen hebben J5e
zond ons twee verhalen, welke tri dr*e
reeks zijn »rer*ehcncn. n 1 .Be Vergulde
Hand" van Adri van Witzenburi en ..De
O 6 verdwenen" van Joh- D Degrerf
Deze laatste 1* ee:i detect;ve-roman n
h:eruit blijkt du», dat in deze serie geen
verhalen worden opgïjnojnen. die de jon
gens als- ..flauwe' \erwerpen Inderdaad
zullen de kinderen ze met gèr.oecen
lammer al'.een. dat ze in quarto formaat
zijn ingenaaid en dat ze niet zijn geïllus
treerd Waren ze ilï het formaat van de
kleine handboekjes cn voorzien van veel
tekeningen, m a w hadden ze meer het
aanzien van de ,.thr Iers' die op het
ogenblik van hand tot hand gaan. dan
zouden ze allicht nog meer succt» heb
ban dan wil nu durven vogr»p»U«n.
dt reis naar Rotterdam zou aanvangen
Want* dc Schelde stelt ccn schfp me»
meer dan acht meter diepgang voor pro
blemen cn kapitein Jttobcn heeft rijn fon
kelnieuwe bodem te lief om veel risico
te nemen. Maar de passagier, die dit olies
overpeinst als de volgende morgen de
Zeeuwse landouwen-daar in de verte aan
dc Slamat voorbijglijden, m ccn "dckstoel
.Ic hier teakhout en gl i-. In,, ren met .ill,
goede zorgen van ren nis-rst attent»
civiele dienst stecd* .p i:j;i nabijheid
trekt dan Wn vorm lijking mei zijn Rn-
(erdamse verkeersweg daar /cc ciic onvol
prezen diepe Waterweg- tOctGi-upliik lij-
elk tij en bijna elk,- we, r-gcstrldheid
ten rivier met *,n enkel en dar» vrien
drlijl» gezicht als van een at'cntc -t-
vrouw, die in nog gc^n twee uur elk
•ii.hlp in een open. slulzrnlo/c*» haven
brenjjt
Twee uur bijna zorgenloze Waferweg-
-art op elk uur van ren dag vijf uui
zorgelijke navigatie op dc Schelde Wa-
hci ft Rotterdam toch ccn groot bezit* in
Caland* aanvankelijk veel omstreden
levenswerk
Slamat, de gelukkige h'-t d.t nieuw»
schip, dut ceil trot* RoMerri.ii;.- Im-zii d-
Geboren op de werf van dc Hb:tcrdam*che j
Droogdok Mi), als tweede in <h- gezin var I
1- 500 Ion d w passagier --. raiht-cL-pen i
d.it vijf zusters zal tellen, achttiende
nieuw? schip sinds de bcvrjjding. is h,-t
een sieraad v*bor onze vloot, ccn s, hip
waarmede het goed varen moe: zun - zi«-
b v die motorwonderen cn n-.oiic rne navi
gatiemiddelen een schip r,. k waarop
1 rt goed wonen njoct'zijn en /,-ker r.ict
alleen In die echt huiselijke s ilon. waar
Roede smaak de boventoon heeft maar
ook In de bemanningverhliivcn. die un
comfortabel tehuis zim gr-worden
En een schip, dat sop neen bod An ge
kweekt. weer iet* afknablu It van de
100.000 tun. die we nog '-kort komen
we het peil van 1939 weer hebben t" n
Een schip dat. nu t b, leid
door die hele krikke mik van SShct
diepten, waar de wrakken als lid
gen tegen 3 uur lang-de VII
vard schoof naar c', diepe w .i
n. deinde van vroeger winderig weer.
maar vrolijk zonnig*w.is met schepen van
diverse pluim, ic duhtbit cn vu i!
rc.de dansende lichtschip Goeroe voor
post vïn de thuishaven en in di ïllcnde
avond me. meer wind en ccn woeliger
zee. zijn Watecweglood» aan boord kreeg
en zijn eigen trouw.- rivier opvoer r.aar
dc thuishaven om daar bij t^ laden voor
d-- grote reis naar dc Oost. die 22 Sep
tember aanvangt
-- Een schoon *c nip Vu/me i dc Belgi
sche loods, dlc de Slamat van V! -singen
naar zee had gebracht en meevoer naar
Rotterdam, terwijl hij zijn blik over dek
cn opbouw liet gaan. daar kun-de plezier
van 'ebben
En hij vertolkte aller mening, die deze
reis moehten meemaken
Er kopten binnenkort gelukkig nog drie
\an deze schepen van Nederlandse wrr-
buigia
Julian.
VV-
Br
GVAV
DlitJu - VI I- k'.a- S.u - Boys—Sportcl
Emma. Keikiarfe F -.o-..nrn. I*SV Maunjs.
Hetmondia—B'.cijerhektc Long»—ifosd
Distnct II 3de k!js A CVV RFC. Coa;-
Vetsen v Sc-.eveu -ren. OCV- V utu-
na. UVS- HCH. U Ovriinu*-OD8 HVV-'
f.m-c - l VUC. Goud»—Slledrecht,
I.,-« lam F UiII3de k SU HlfAVV
TYUB 'I llllc RoodcnbuiTcme-
gldo—A jihen. H Leomdas—DJIS. Dr lloPan-
d..<arv- La-ikk .i<itieiVlot-VDL, Concurdia—
wart—CDA.
PSV—0> mp
Wei
CDfl
II KI
USA l'jprn-
.1 .M 'zo riov-svw. JHIZ-FSV Pietorta.
DHL— CK< 4dr kiat 4# H czum- iiliènee
Buy». .Docos-BSM-, Rouwkoop-VVSB; R
HDV-Wi'. Bodeiiavei:-1.DWS Ma»-
-Tr AA'ro-. \SC-. c HOSR Lenig
en S I/So—Wnelmu» Voortouw V«»«r:.
D KH'.'c - Dun petrn'j» -Goudeiak. Po»!»-
i» Ait'i |>r,HaasUe^m—De Jagr K
VOS—<7 DS \mmrT «t KV-O.idrwatn Ka-
nrrti .i Q Step*. DVL-ltaia. K BTC
Hf
Wfl
Ui»
Ü7.H-
VND
wfyw
T ansvalia—llilleger«bei z
F.'akkee—Sunri»c: J OSS— Heilevot
BCD—OVV. St l^tdewilk—DJS. DDC
yr.trl.fu StJ-1Jen-Dindu« K' B'ormh
Beierland Het Ncnirden—Me-wed
RDZ. PFl -%lttr .Onek SEC SSW
—Hard
Nril Koribalbiincl. Fe-
•emrne Gymna*Mk*en
ca. Der tos 4—Ve'.ux 3
I Ro/rnbiitg 2 TOV
-ODO Derto* 3-Me,wr<
den 3. c gpqi w
D e II.c -■ e -T e&vuzc
D:
Dr Ale
3—AL
ven. schepen. d:<- in »:b >->mpeI ,v»n
Holland*» degelijkheid dr.iwn Dat deze
Slamat de goede traditie 'van haar voor
gangster mag handhaven rr;i r dat haar
leven niet zal eindigen als deze'Want de
matlstnmer. welk* naam dit schip over
nam. ging in 1941 bij het evacueren van
troepen uit Griekenland ond. 190 Neder
landers meesleurend In de (hapte.
Hun namefi varen mee op ccn erepteatt
In dit nieuwe whip als een lichtend voor
beeld van trouw en vrijheidszin
Goede smaak en sfeer maken sten
scheepxhuiskamer bij uitnemendheid
op de Slamat
HET HANDSCHRIFT
Vtyl KONINGIN
JULIANA
Het oudste maandblad voor
dames ..De. Vrouw cn haar
Huis", dat vroeger jaren en
jaren lang geredigeerd werd
door de bekende Ellis M
Rogge, die kort voor de
oo; log werd opgevolgd door
dra M G Schenk Is. ter
gelegenheid van het Jubileum
van Koningin Wilhclmina. in
zjjn oude luister verschenen-
op mooi glanzend kunstdruk-
papici met vele foto die
het op deze ondergrond uil-
riekend doen In woprd en
fototrekt de redactie een
parallei tussen het leven van
Koningin Wilhelmina en
haar dochter Ook heeft zij
een aantal vrouwen, in ver
schillende streken van ons
land woonachtig, die op
dezelfde dag als Koningin
Wilhelmina zijn geboren,
laten intm-ieAven Tenslotte
heeft 7i' de aardige gedachte
gehad dc gehele rede. welke
Koningin Juliana, toen zij
nog Prinse*-Regentes was.
heeft gehouden bij de ope
ning Aan de Tentoonstelling^
..De Nederlandse VrouW
1898-1918' in facsimilé op
tc nemen Wij nemen e* hier
ten gedeelte uit over
Het hl ad wordt uitgegeven
door dc Van Holkrm i en
Warendorf N V. te Amster
dam
r Au cut L,OO- -teL
cm f.*. pG**L+J*
da- kau-o.-
i.e. CU. êajd.-lc
'/UJ iUf- ecJda- |W. *4
,Ju HU.U
IJU~ 6. (*-
jj,r lUifr au. 'lAAl
loa^o OJij al- CufAuliy"-
ju .ZaUitlJud. da c*.
Ch «yi, Sei&aJ-t luM laafj
dar 11 y-UuLC-y
ki. U.S j.wJatAS'
V»'
Ca» C»
OU.
oka. l.,i At,// d.t knu/i MZ
Ituae LAxau. U
C-i ll cn »G-riC.. Cc-cy., rtM.
l Oni.aU.. U HuC"r-
Z, XU CAA.C,-«i KAJ1 lak
ha-aa Va, Oaf da r+Jdau
hkaaaS'. Caf> a a. G lata ol/ca. y~.
iaCt c tu... ii'i.-t; e 1
*f AU fauu/aJO om*.
h\AA a U, C.A' do-U Cuf
iCa t.X - Ja a..a da a— la -tja
kou h—j Cr 'laai H+J UaaJ
LuT <jk*aU tc ICfk «CAa S»
/(l ha. c'ia JJ - Ma—atL&X, N
üla 11«Caa^ dL Jtdjkat
jeu- UaSka. i/'t daaJa^
J 6
Mt l., a tuxXa,, U 'nh y
ufwdt ft tfyj,;
G_4 tft f+y fit#.* et mIk}ifj
T^EN jaar geleden heerste een ernstige' epidemie van kinderverlamming in
West-Europa. Ons land was er toen nog niet hit -leehtste aan toe. in
Engeland was het veel erger. Deze nazomer kunnen wij weer van een epidemie
lezen, nu aan de andere zijde van onze grenzen. D«- nazomer en het najaar rijn
juist de tijden, waarin deze ziekte haar kop opsteekt
In Engeland liepen de cijfers het vorige jaar in de duizenden. In Nederland
waren toen in één maand 44 gevallen aangegeven, in de daaropvulgende maand
19 £P\^Ucn. Deze cijfers hebben betrekking op het gehele land. Dvt jaar daaren
tegen zijn er de/elfde eerste maand 11 gevallen geweest; hoeveel er nu in de
tweede maand zijn geweest i* nog onbekend Per wo k wordervrr 3 tot 5 ziekte
gevallen opgegeven 7.ij komen zeer verspreid cn los van elkaar voor.
t li» kenmerkend voor deze ziekte dat d c-, rrt eerst si.-.d* een pa»r jaar.
duo: cringen opgedaah in verschillen
de kar: n. inrichtingen e.d.. waar ge-
rre, i>p< maaltijden gcbru.kt
w >rden Ook n g .-inen komen mccr-
i1:g "ktegcvallen vaker voor. In de
.hire, h'cr. w nar dc" kinderen toch
ook bit '.kaar zijn wordt de besmetting
n, - v...,. overg, vracht. Het gezinsleven.
h<-t kan-; I.-vn enz. scheppen dus gun
stiger rwaarden voor dc verwekker»
om zich tc verspreiden
grldr
blasts een* in de zovèol jaren
ns'.ii* ppidsmlé optreedt Dit
alleen voor de landen, m«ar
c *tcdcn*en pUttcUndsgemeen-
ten I» cr een jaar rr.it veel kinderver-
temm:ng •grwrest. dan herhaalt zich dit
n:rt dirc.t :n dlc e rnst ge mate
Een »-kte moot men goed le/en ken-
n-n om. haar doeltreffend te kupnen be
st rijden.
Hot lijkt op griep
Dc k.ndcrvcrtamm ng Is ern ochte n-
fettieziekte. waarbij d»- zenuwcellen ziek
worden cn vetlorrn r.mn, npcuaal die van
het futeemetr Daar dc/c cellen voor de
«pirrett ononthccrlijk zijn. raken de
treffende spieren
-r!arrd
De eerste ziektedagen verlopen sla een
griep, het Is dan niet tr zeggen dat het
kinderverlamming Is of nlei. Na deze
paar dagen ontstaan de verlammingen van
één of meer ledematen.
De voor he» leven onmisbare functies
w'o:den gelukkeg niet vaak in hei proces
berokken en nrf.rn dit wel het geval
i«. bestaat cr altijd nog dc ijzeren long.
Jje'in het begin aanwezig- verlammingen
blijven n et z», u tgebrêid he»!aan. zij g.ian
voor een deel terug Het i* oen verheu-
g -id feit dat tegenw >o- z djior doe|-
m.itlgc oefen - gen en door cat volhouden
goede res e t tle» te r. kt k innen gorden
Msnder ver t.« de .«itijrf b- .ordcirf tegen
dr hef'ighCld van de reod« uttgetyoken
z kIn- nt- r, h:.d greri surie». tcrwji!
een toedienen van serum nog steed» twij-
frlachtig ia. Wordt dit serum voor hqt op-
treden van de verlammingen ingespoten.
dan if de kans op en:g succes het grootst; i
een waarborg voor algehc'.e genezing is
het terum zekeT n.ct.
Besmetting
Wat dc mo^'ijkheden van besmetting
iietreft. wordt hrt inzicht «1 veel ruimer
De ziekteverwekker» zijn gevonden In de
is-h :ho te en In de darm Voor de
har.1 ggend :s het du» te veronder»tel-
en dat lang* die belde wegen de besmeb-
•Ing moot geschieden Er I» gebleken dal
.a dc on- nst.ng doo^ onzindelijkheid er
geen d f« gt aar bestaat voor overbren-
Ktng De directe besmetting met hoeven
en spreken wordt zeer weinig gezien Het
veelal sporadisch optreden van de ziekte
gevallen. dus op ver van elkaar verwijder
de plaatsen doet nog svit ander» vermoe
de Men c: .t nu daarvah *ult. dat de
an d e persoon te«ert de kinderverlam-
rr.rg en door de kl.matolog'.sche Invloe
den bepaald
Immers, de na/omer en het r.ajaar zijn
door hun weermnuundighodcn zeev gun-
»t;g voor het optreden van de kinderver
lamming Een g-oter aantal dan dc door
verlammingen getroffenen wordt ook 1n
d.r tijd ziek ;n ern echter zo «geringe
ma'e en zonder -- imm.ngcn dat 'nie
mand enig vermoeden ervan hef- o-rt
k,ndervcr'arpm.lng te maken te hrbSen j
Dc ziekte wordt dan nr een verkoud-
heid of een griepje ver*!rt«n
Bii de we.nig vogrkomende d'recte be-J
amett:ng ga^t er i i^en* ccn zo gro'c hoe-
veelheid kiemen "P de gezonde over dat
de afweer er niet op berekend t». en er
dus infect e ontstaat
Een andere wiize -. sn besmetting I» die
via de lavensmiddelan. Deza veronderstel-
Voorzorgsmaatregelen
Zolang oy geen alMOlute zekerheid be-
m cr. n ocrzorgsmaatregelen zo
- te.uk genomen worden
I zelfs In Z O-Eurgpa de
grenzen hier en daar geslotrn
Voora'. voor de kinderen moet elk con-
tait met ern patient vermeden worden,
zeif» vnbr de veiligheid ook met da ver-
i'zenden !-« H rdclarer. moeten de
grootst ir»g»t:ike h-g ene aan de dag
l'/i»en. - j - ze', f ziek zijq/ en-
kc weken lang van de voedingsmidde
len afblijven
VI Cgrn zolanz hei niet bewezen Is,
la- .-t ai* ,,verbréngera dien.» doen,
it'len 1 .tr l<n n 'cn worden
Ongeschild vers fruit en ingekookte
ntrlk zUn mon lijkr Infrctirbrnnnrn En
Itnrvelrn zondigen tegen dit laatste!!
Heerst ergens dc kmdcrvcrlammlng
dan moe- hei a cn trekken van tanden
en. ren van operatic*, zoals aan d»
ke< i. h-fst in die omgeving uitgeste,d
wrden
I - -n t-rhoevrn niet direct gealo-
•en tc -.v -en zun er enkele gevallen be-
kcr-rf. dar. ka er veiligheidshalve toe
rrfrn i erge gaan Ook dc zwembaden
kunnen open b'Uven.
De 1 «a ,- n on patiënt besmettelijk
rijn omgi ng I» vrij kort en valt
ln het begin van d, ziekte 7.ij duurt
»'ccht« enkr r Voor Iedereen s
zti niet gelijk twee kinderen die
var elkaar geworden, to-h op
dezelfde tijd ►>.-!< '-ven kunnen zijn
MEDICUS-
i met ren bietje nr ,u< klelna
jongen willen letten, meerouu? Hij
sprn gt i i al voor de vierde maal naar
beneden
NH»I RI.AMI-INnONF.SI»
Akktr Boerabar. te Scmatang
ioh v OMrnbarnr ril p Dsedalu'.-ef
oranje S ÓM m ZO v S^coir.
Palrphemu* 7 B.ta\ te Semarang
Rempan* v S'H-: abaya «éMifcimr
Sllr.j.h a-R- ••:,-• rf.m pS S.gT.s
Slamat Kof-Bata 7 Me»
Tails*. Am«t.B«-ivia p 7 n i'.«>ant
1ernatet Makass.i n B»-a -
Wattrman I op 1.B ZB in H U OL,
c
