I
t ijker
COUD5CME COURANT
®J
WEEPBEPKHT
van veto beperken
BOZE BRIEF van Sokolofski
r
De moord op Moeke Marsman
GROTE VIER’’ willen recht
Chinese regeringstroepen
ontruimen Hsoetsjou
>^8
I
-
r
Van Mook auteur
Fanny’s 80 in. horden
in 11 sec. wereldrecord
DE ZEVEN BEULEN VAN AMERSFOORT
horen de doodstraf tegen zich eisen
I
Israël wil lid worden
van Verenigde Naties
Israël heeft Maandag offfëifel het ver
zoek aan de Verenigde Naties gedaan, om
toegelaten te worden als lid. Het heeft de
Veiligheidsraad verzocht nog In deze zit
ting de benoeming In overweging te nemen.
de
Wapenstilstand voor
Jeruzalem getekend
„Verschroeide aarde”
s
I laatste! missie
Benden in W.-Java blijven terroriseren
Verka.pt dreigement
i
Generaal 'Luciue Clay, de Amerikaanse
-u-fcj
I
Dinsdag 30 Nov. 1948
Prijs M cent per nummer
VEMBER 1948.
87ste Jaargang Nd 22331
4
8
wordt
van
n de
85, v Gent; Codam It.
evaart
berichten
re<
door zijn
irtsm.lsda-
Ispel
hulz
KIJKER.
ten-
i elk
Dcfrool no. 61409
at FLUOR
Jonge beuken
voor de
Middachter Allee
If
en
dwolf
ich i
alle
per kg
.aal
zij
(en.
net
/M* HENDBACMT
/ST» MAAKT UAC8T
uag
in
W
dit
tU
I te
tstaat.,
p niet
verix
toestand
pr.p aspers
AD ASTDA
df ocht
de dag
lichte mi
erdag
BUgg»
>unt zijn
jnmogel'
wént
rieuze naai
ven (Vai
geweest
Minder inlandse tarwe
in het brood
Het Ministerie van Landbouw. Yjsseril
en Voedselvoorziening deelt mede, dat het I
normaïè brood tot 22 November 20?» in- i
landse tarWe I
appelmeel in t
percentage tnl
minderd.
«gina.
sluiten.
tegcnov
cunnen nog
Schelde
Yquetn,
'V t.
Dr H van Mook Is toegetreden tot de
•uteurseoöperatie ..De Bezige Bij". 2tln
eerste boek zal In Januari sa. bij deze
uitgeverij verschijnen.
drie
>ord,
een aan-
de buit
27 April
„„leur
*--rche
die de
tel met
vanneer
achten.
geheel
per week
per maand
per kwartaal
- - getuig»
der Kraan, die als
Moekte fungeerde en
jetten invulde, sprak
zij enkele dagen na de
en die haar zou hebbe
het was geweeet. die óv
beid. Deze Tonnie van der
vuur na aan de schenen
I De overeenkomst werd door de
militaire bevelhebbers van b«ide
partijen getekend in het bijzijn
Mft^de vertegenwooifiigers der
wapenhtilstandscommissie der V.N.
STAATSLOTERIJ
In de 505e Staatsloterij (5de klasse. 6de
lijst) is op’no. 14506 een prijs van ƒ16 000
gyvallén i
Konlng Georgs. De vijf geneesheren dié
George van Engeland behandelen-
---*-- een bulletin verklaard.
de algemene gezondheids,
van de konlng merkbaar Is.
enen: Neska 3. Staal*,
•ss 23. Roelof»; Mosal.
te). Gooshouwer. Bre-
e. DwarsWaard: Voor
arm. Worther; Wallis,
mstra.
laatste jaar van de
bezetting hebben de Duit
sers hun schendende hand,
ook uitgestrekt naar de
beroemde Middachter Allee
onder De Steeg-EUecom.
Circa .600 zware beuken
werden gereld. Thans wor
den jonge beuken geplant
opdat over een mensen
leeftijd want beuken
groeien langzaam de
Middachter Allee haar oude
luister weer zal bezitten.
Op de achtergrond de
difbbele rij gespaarde oude
beuken.
trent d<
gen »us
Djok$a,
gestie i
De r-
tie mc
baseei
Dit
ovember voor 4 uur.
timing naar:
tmsterdAn 7. Schpu-
dam -12. Zaai: Animo,
■rdam: Sol) Deo Gloria
Nortler; Grebbelavd.»
af 5 v d Ouden;
:te Kampens De Hoop.
Zwerver Jut Nieuw
nedeman Harderwijk:
er Biesthouthakker:
ut faas: Amor. Vreden-
rwer. Bouman Hans
te Goes: Onderneming.
-_.nu
het recht
Veilige
gelegd
Sowjet-L..
bruik gemt
Neder la
de V.:
ziening
waren,
professor 1
vest voorzi
getroffen
recht van
lammen. 1
van een h<
De Gouden Koets trok
veel belangstelling
De tentoonstellii
en enige andere t
en met 27
stallen in Dei
totaal bijna 20.
Daarbij waren
'schillende dek
het personeel
ben met deze
gehad.. Zij
gen om het
in het'gedrang
verband met deze wc*?
omdat men de Gouden1]
aan de openlucht wil blootst»
tentoonstelling niet langer o
bij geen mogelijkheden zag onder de hui
dige omstandigheden tot overeenstemming
te geraken omtrent de nieuwe tekst.
In alle toespraken, aldus de Nederlandse
gedelegeerde. Vas naar voren gekomen;
dat de wort® van, alle kwaad piet het
recht van veto was. doch de .met elkaar
ir. strijd zijnde politiek der grote mogend
heden.
1 TJEEI.DVERHALEN en sensatiehóórspe-
■P len zijn plotseling in het zondaars-
bankje gezet Reeds enige tijd stonden zij
In een minder goede reyk en sinds het
i droevige geval te Enkhuizen zijn velen
van het kwaad ten volle overtuigd.
Dat het een kwaad kan zijn, daarover
valt niet te twisten. Dat het geval te Enk-
f huizen veel met beeldromans en hoorspe
len te maken heeft, staat echter allermlnat
vast. Natuurlijk is een stadje als Enkhui
zen over deze gebeurtenis in rep en roer,
en borden allerlei bijzonderheden -ver
teld. waarschijnlijk hebben ook Enkhuizer
jongens meer de beeldverhalen dan hun
almanak gelezen, maar laat men voorzich
tig zijn met conclusies.
Na de oorlog zijn de beeldromans, even
verwant aan het moderne stripverhaal
der kranten als aan de oude Lord Listers,
sterk in de mode gekomen. De jeugd houdt
van prikkels, keker na enkele jaartjes
totale oorlog. Waakzame onderwijzers en
ouders bestrijden het euvel. Men moet het
prijzen!
Maar moet nu de ovenheid ook ingrij
pen’ Na Enkhuizep hoort men een alge-
n spreekkoor van:MJa! Toch begeeft
zich dan op
tornt mett
van de
-naam H,
oonlijke
lueu Mokt SI. Telefoon nu. XA/ïk. A Ct I NJ O P C E N O MEM
Dinicteur-Chefredacteur GROOT GOUDA Cher^ xptoitetia i
rw. v Gelderen: An ja
der; Ferdinand. Bee-
nek. Kanaalvaart 25,
ichot; Patrle. v Meu-
Koning; Maria Adol-
Amella. Klarenbeek:
Klootwijk; Klathog.
ede; St Antoniui,
v Maarsseri: Residu,
Braber; Nederlander,
ter: Industria 2. We«-
tljenhof; Vertrouwen,
ers; Hean. Verwoert;
erf; Nijm Koophandel
iten: Prinses JulJana.
rgeer; Maria 2. Hen-
akers; Roemer Visser.
d. Graaf;, Herzeleldft
e: Bellona 2. Bosman;
ils: Marie Vranken:
ia Hendrik», Llsscher:
gpde Bernard. Visser;
Florida. Landa: Vir-
)e Jonge: Vertrouwen,
ma. Berma Ten Na-
«aphta XI Scherrer;
jgador. Wllterg; Alja.
Slufnter; Adolf Jo-
I. De.Bot; Franz. Bec-
)e Haan: SB 2. v d.
eek Aclrbe De Roeck
et Contra SchuKem»-
Itemaker; CT 4< Jan-
»n aan
hgt feit, dat ons land thahs is gesteld
tegenover een probleem, dat de toekomst
van ons land zal bepalen. Er wordt thans
van de strijdkrachten een sterke vastbe
radenheid Vereist en het is daarom een
gebiedende eis, dat deze hun vastbeslo
tenheid bewaren voor het bestrijden van
enigerlei soort verleiding, hetzij van bui
ten, hetzij in de vorm van ongegronde
geruchten, en suggesties, die wellicht de
eenheid In gevaar zouden kunnen bren
gen.
Herziening van het Handvest
heeft thans geeh zin
China. ‘Engeland. Frankrijk en de Ver.
Staten hebben aan de kleine politieke
commissie dep Ver. Naties een lijst van 35
onderwerpen meest procedurefcwesties
voorgelegd, die naar hun mening niet
aan het veto in de Veiligheidsraad onder
hevig dienden te «Un^ln eenk resolutie
■telden deze landen voor, dat de „Groto
Vtjf" onderling tot overeenriemming zul
len trachten te komen ten aanzien van de
kwesties, waarbij ril geen gebruik van
hun vetorecht zullen maken, indien zeven
van de elf leden van de Veiligheidsraad
vóórgeatemd hebben. De resolutie beveelt
aan. dat de Grote Vijf slechts van hun
vetorecht gebruik zouden maken, wanneer
z(j de kwestie van vitaal belang
het belang van de Ver. Naties als
in aanmerking genomen.
Tot nu toe konden door het gebruik von
het recht van veto dertig besluiten van
Veiligheidsraad niet ten uitvoer worden
—’-ld. Van deze dertig gevallen had de
„□wjet-Unie 28 maal van haar recht ge
bruik gemaakt.
d e r 1 a n d behoofde met Engeland en
V.S tot (ie landen, die tegen een her-
van het Handvest in dit stadium
De Nederlandse gedelegeerde,
Francois, zei. dat in het Hand-
tieningen hadden moeten worden
voor de mogelijkheid, dat het
i veto het werk der V?N. zou ver-
Hij was echter geen voorstander
herziening van het Handvest, daar
1 Beemt: Rijn
sier: Chajeau
Vermeulen; Nelly
De Israëlische minister van buitenland
se zaken, Mosje Sjertok, schrijft Jn een
brief aap Trygve Lie, secretaris-genergal
der V.N., dat „op 1
hankelijkheid van
geproclameerd door
van het Joodse volk
van het
van het
in zijn e
de resól
varf 29
was Isral»
en h^rf het
sie van nabu»
dusver
„Namei
Israël", z
thans de
van de
grtikel
Eenhoorn; Rhelnunion
Mlllerand. Hartsuiker;
3ruyn: Edouard Van
d. Have: Naph’a 3.
•r; SaU. v d Zalm:
De’ Nederlandse Dienst voor Lcgcrcon-
tacten meldt, dat een Nederlandse j
trouille onlangs in dc buurt van Koeni
een luitenant van de TNJ he»*-
teerd, die behoorde tot het geïnfiltreerde
bataljon van de Siliwangi-divisic ondêr
commando van dc majoor Hoekman. Deze
officier verklaarde, in Augustus opdracht
te hebben gekregen, met het bataljon in
Whst-Java te infiltreren. De commandant
der Slliwangi-aivisie was hiervan op de
hoogte, aldus verklaarde de luitenant, die
hieraan toeVbegde, dat de opdracht was:
onrust wekken onder de Nederlahdse mili
taire posten, auto’s beschieten en terreur
uitoefenen. Het doel hiervan was, in het
5. Kato^nM Rotterdam
ng one inch staple ex-
(excl alle rechten)
I.17V»
Nieuwe gezichtspunten
Tijdens de mlddaggitting van het proces
kwamen zovele nieuwe gezichtspunten te
voorschijn, dat het hof tenalotte besloot
de verdere behandeling aan te houden
tot Maandag 17 Januari a.s.
Het dossier werd In handen gesteld
■van de procureur-generaal. mr J. Fabius,
met het verzoek op de komende zitting
(gen een proces-vefbaal. Inhou-
onderzoek over de volgende
-poring en verhoor van dc nog
op 2 November
in de Warmoes-
Moeke Marsman
onderzoek naar een
dfte volgens een nacht-
s morgens het
luw met een
hebben ver-
- twee
Boon; 3 Gebroeders.
Z Booy: Trouwe Hulp.
Gebroeders. Slagers;
>rst; Friesland. Sibran-
MerreJaar; Cormoran.
/an Damme: Jacques.”
■I. Olieslagers; Fluviale
an Houwelingen. Rijn
i; Arne. Snijders: Am-
ia Ruitenberg: Henjo.
De Jonge; Neptune 3,
31. Grootveld Kambs,
Hendriks; Fcrloujefh.
Joden en Arabieren hebben een
overeertkomst getekend, waarbij
I wordt bepaald, dat met ingang van
j Dinsdag 8 uur het vuren in het
van Jeruzalem
Je, secretaris-generaal gestaakt
14 Mei J1948 de onaf- 6
de staat Israël -werd
>r de Nationale Raad
volk In Palestina, op grond
natuurlijke en historische recht
Joodse volk 'op onafhankelijkheid
eilften souverelne staat en ingevolge j
dutig van de Algemene Vergadering
November 1947 Van die datum af
sraël administratief geconsolideerd
zich met succes tègen de agres-
irige staten verdedigd. Tot
■was het door 19 landen erkend",
’ens de voorlopige regering van
zo schrijft Sjertok verder, „heb ik -- -----
eer toelating van l.r.«l al. lid KX
.N. ie verzoeken overeenkomstig a>, verbeierlng in de
4 van het Handvest”. -
Fanny
race een straffe
In KNAU-krin-
...t van plan was
als record aan te
teruggenomen.
De International Amateur Athletic Fede
ration beeft de HJd van II sec., die Fanny
Blankers-Koen UJdrnj de Olympische op
20 Juni j.l. maakte op het nummer «0 m.
horden. a(s wereldrecord erkend.
Zoals men zich zal herinneren had
Blankers-Koe'n tijdens deze i
wind in de rug. zodat men
gen aanvankelijk zelfs niet
erkenning van deze tijd
vragen. Later js men hierop
met bovenstaand resultaat.
Dagorder van Soekarno
aan de T.N.I.
Volgen® een Antara-berlcht heeft pre
sident Soekarno. als opperbevelhebber
vpn de T.N.I. Maandagavond een dag
order uitgegeven, waarin gezegd wordt;
de republikeinse regering, gesteld tegen^
qver politieke onderhandelingcn met Ne
derland, handhaaft een sterke gebonden
heid aan het nationale karakter van ons
leger. Ons standpunl blijft een nationale
regering en een nationaal leger.
Wij herinperen alje strijdkracht®!
h®t feit, dat ons land thahs is l
i probleem, dat de toe!
zal bepalen. Er wordt
_j»ikrachten een sterke
Vereist en het Is daarc
eis, dat deze hun vastl
voor het bestrijder
ïrlelding, hetzij var.
Postrekening 4840(1
Hrt radio-station van de New Tork
Times heeft bekend gemaakt, dat de troe
pen der centrale Chinese regering bevel
hebben gekregen Hsoetsjou te ontruimen.
Het betreft hier, zegt Reuter, de voor
naamste ravitailleringsbasis in de strijd
om de hoofdstad Nanking. Volgens ..onaf
hankelijke" Chinese berichten heeft de
regering 100 000 manschappen uit de ver
dediging van llsoetsjou teruggetrokken.
Van regeringszijde blijft men ontkennen,
dat de ontruiming van Hsoetsjou wordt,
overwogen.
Volgens
generaals
geven.' daar di
uitleveren van gr»
en munitie.
Volgens
wejsgt Tsjang
van troepen d»
Sjensi t?r
Chinese front. Het overbrenj
ter betekenen, dat Sjensi aan
munisten geleide Ir-
Dc tpttgcbri
I van Tsjinj
zijn door
nietigd, d
hSven
aldifs
neel der
Kalian.
Eenheden der onder communistische lei
ding strijdende tgoepen. in totaal 220.000
man, hebben de belangrijke, aan de spoor
weg gelegen stad Koetsjeng. ruim 250
kilometer ten noorden van Nanking. Ver
overd-. Hiermede hebben déze strijdkrach
ten onder leiding van dc generaals Tsjln
Y^-en Lioe Po Tsjeng zich de weg \Vijgr-
mïakt naar Pengpoe. het laatste grote bol
werk van de regering voor Nanking.
ling van de Gouden Koets
hofrijtuigen. die van 8 tot
November in de Koninklijke
sn Haag is gehouden, heeft in
20000 bezoekers getrokken.
3 vele gezelschappen uit ver-
len des lands. Vijf man van
der Koninklijke Stallen heb-
te tentoonstelling druk werk
zullen het nu weer druk krij-
normale onderhoudswerk, dat
is*gekomen, in te halen. In
“izaamheden en ook
Koets niet te lang
itellen, kon de
duren.
De advocaat-flscanl bij het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam. mr B. J
Besier. heeft tegen hlle zeven beulen van
het concentratiekamp Amersfoort de
doodstraf geëist.
Na alles wat wij uit de mond der vele
getuigen over de ellende en de terreur
hebben gehoord, acht ik het overbodig,
aldus mr Besier. dat thans te herhalen.
Het geheel is zo verschrikkelijk geweest
dat het eigenlijk niet te beschrijven Is.
Over elk der verdachten persoonlijk
zeide mr Besier:
Kothlla beschouw ik als do ergste der
Duitse beulen.
Berg was sluwer, hield zich meer op de
achtergrond, was meer de daemonische
'stuwende kracht achter de schermen,
maar daarom over het geheel bezien niet
minder erg dan Kotölla.
Brahm heeft zich alleen reeds i
optreden als fourier als een aai
diger doen kennen.
Oberle heeft te veel willen ontkennen.
Hij moge misschien een domme indruk
hebben gemaakt, dat neemt niet weg. dat
tal van getuigen hem een vreselijke
knuppelaar hebben genoemd en dat zijn
mishandelingen maar weinig minder wa
ren dan die der anderen.
Wolff was een ontzettende sadist vooral
voor de Joden.
Alscher heeft ter zitting het oordeel der
getuigen van 16 November bevestigd, na
melijk te zijn een glibberige, sluwe figuur.
Getuige voor gerechtshof
in het nauw gebracht
Ruim twee Jaar nadat de 61-jarlge A.
M. Marsman in haar pension aan de War-
moesstraat 99 te Amsterdam door wurging
om het leven was gebracht, heeft het
Amsterdamse gerechtshof een aanvang ge
maakt met de behandeling van deze zaak.
„Moeke” Marsman werd 2 November
1946 des mbrgens vroeg vermoord en korte
ttid later meldde Leo van der Helm zich
vrijwillig bij de Haagse politic, nadat hij
in de dagbladen, had gelezen, da* hij van
de moord verdacht werd. Hij beschuldigde
toen de gebroeders Hoogeboom, die naar
Duitsland waren gegaan en binnen enkele
weken in Frankfort werden gearresteerd.
Op 13 April 1948 werd de zaak in eerste
instantie door dc Amsterdamse arrondis
sementsrechtbank bó^andeld Toen was
het de 26-jarige Cees Hoogeboom. die de
meeste schuld op zich nam. naar alge
meen werd gedacht, voornamelijk om zijn
broer buiten schot te houden. Cees erkent
Moeke’s keel te hebben dichtgeknepen,
niet om haar te doden, doch om haar het
roepen om hulp onmogelijk te maken. ZUn
24-jarige broer Jaap ontkende iedere
schuld, terwijl Leo van der Helm toegaf
bij de worsteling in de kamer aanwezig te
zijn geweest, doch daaraan niet te hebben
deelgenomen.
De rechtbank achtte^destijds alle c
verdachten even schuldig aan deze mot
waarbij de luttele spaarcenten en i
tal ringen vande oude vrouw
vormden, en veroordeelde hen op
leder tot 15-jaar gevangenisstraf.
Het drietal ging in hoger beroep en
stond gistermorgen terecht voor het ge
rechtshof.
In tegenstelling tot de vorige behande
ling werden de drie verdachten ditmaal
streng gescheiden gehouden, zodat zij
geen overleg me*, elkaar konden plege"
Alras bleek. daL de drie verdachten niet
van plan waren het onderzoek minder in
gewikkeld te maken. Niet alleen bleven
Van der Helm en Jaap, iedere schuld aan
de geweldpleging en.de daarbij gevolgde
ontvreemding van het geld en de ringen
ontkennen, ook Cees kwam geheel terug
op zijn voor de rechtbank afgelegde ver
klaring en zei niet debet te zijn aan de
moord. Opnieuw werden gehoord: dr Nie-
land als deskundige, hoofdinspecte
Dijkstra van de Amsterdamse recher»
en drie andere politiebeambten, die
ochtend van de moord in het perce»’
het onderzoek waren begonnen.
fle r
het
over te leggen een proces-v,
dende een onderzoek over
punten: opsporing en verho'
onbekende figuur, die
1946 het politiebureau
straat van de moord op
in kennis stelde; onder—
tweede onbekende, dfte vol)
waker onr half acht des
pension van de vermoorde vrou
aktetas onder zijn arm zou hc
laten en zo mogelijk opsporing van twee
gasten van Moeke, die eveneens de nacht
In het pension zouden hebben doorge
bracht. te weten een zekere heer Stuy-
venberg en mcj. Bloem.
Wat het eerste punt aangaat: tijdens de
zitting vah gistermiddag trachtte de pre
sident van getuigen te weten te komen,
wie nu eigenlijk de politie had gewaar
schuwd. Hoofdinspecteur Dijkstra noch
zijn ondergeschikten konden daar het
antwoord op geven Destijds was gezegd,
dat een familielid van de vermoorde
vrouw des morgens het pension binnen
was gegaan, omdat hij afgesproken had
met Moeke naar het belastingkantoor te
gaan. Dit familielid, zo meende men. had O’pninVèn
daarop de politie als eerste op de hoogte tou hgbb(
Deze man. die door de officier van Jus
titie bij de arrondissementsrechtbank tij
dens de behandeling van de’zaak in April
j.l. niet was bpgeroepen. werd gisteren
wel gehoord en deelde mede, dat hij die
morgen in het geheel niet in de War-
moesstraat was geweest, nog minder de
politie had gewaarschuwd.
Kruisvuur van vragen
Een andere getuige, mcj. Tonnie van
„secretaresse” van
steeds alle loglesbll-
van een kennis, die
moord had gezien
jben verteld, dat hij
de politie hfd opge-
Kraan werd her'
gelegd door d«
der I
hr»
andere
id laat i I
Oniplofflnc. Bij een ontploffing U »ef» S
cacaofabriek t«* Huil zijn vier eerlonen ge- I
dood en 30 gewond onder wie B vrij ernstig. u
Vijf arbeiders worden verrrust,
t l ET jongste /nummer van EUevlers
Weekblad Brengt een suggestie om- fl
I trent jie betejsVnis van de onderhandelen-
jssen "Nederland en de Republiek 1
p, waartegenover een and»*re sug-
s moet worden gesteld
njogelijkheid van een qndere sugges-
loêt pjT hetzelfde uitgangspunt zijn ge-
rrd. Anders ware discussie onmogelijk. M
-1 uitgangspfanf is aanwezig, w&nt ook
in Elseviers, Weekblad wordt uitgegaan
van de gedachte dat het Nederlandse volk
de jfgelopen weken getuige is geweest
vaneen beleid van grote allure Inderdaad j
..sedert enkele weken is het initiatief in I
dc gehele dntwikkeling voor hit eerst
daar waar het behoort, namelijk in Den i
Haag. Het zijn niet meer mededelingen of l
interviews uit Djokja. indiscreties van J
internationale persbureaux (of aanwijzin
gen uit Washington0)* .die de «mtwikkeling 1
markeren, maar dat doet hei Nederlandse I
kabinet".
..Dit is een ^winstpunt” schrijft Elsevicra
Weekblad Ook in deze kolom was de be
tekenis van dit winstpunt reeds eerder op-
grmerkt.
Het 1s echtèr hhngende de pas aange
vangen besprekingen mede mqt de deel
staten. buiten de Republiek, niet het ju:ste
ogenblik pm Nu tegelijkertijd dc gedachte
te forceren, welke ts uitgedrukt in de
..kop" van het artikel, dat hier uit Elseviers
Weekblad wordt aangehaald, welke luidt.
..Laatste ^fissic naar Indonesië” Ons be-
leid «van grote allure* mag en kan niet
I plotseling doodlopen op een dogma, dat
zou, luiden ..Met deze missie sluiten, wij’
dr deur". Deed Amerika zo tegenover
Berlijn? Geen* haast en rust k»
andere winstposen leveren!
Dit deel van hrt citaat nemen wij niet
over Wel degelijk staat ons beleid met
Washington in végband. Nederland staat
internationaal gezien ‘•niet in een Ijle
ri.imtc*
meen spreekkoor van:WJa! Tocl.
men zich dan op zeer glad ijs In de eerste
plaats tornt men bedeijkelijk aan het be
ginsel v«»n dc van drukpers, een
1 zeer voor naam rtBWtl van.il et bouwwerk
der persoonlijke vrijheden De meeste
beeldverhalen zijn volgens ingewijden,
vodden. Zowel wat tekst als wat teke
ning betreft. Ze schijnen op één moordje
per bladzij niet te kijken, tot meerdere
glorie van de knappe speurders. Doch als
meji bij de beeldroman begint, waar
houdt men dan op? Ten slotte komt m?n
toe aan degelijker Nederlandse schrijfsters
en schrijvers, xlie ook detectiveverhalen
gepleegd hebben, met minder moorden en
mct'mecj- literatuur allicht, maar In be
ginsel komt het op hetzelfde neer!
Wat gebeurt er. als de overheid ingrijp*.’’
Dan wordt de beeldroman „zwart". Dan
wordt hij pas recht interessant. Dan krijgt
het achterbaks gescharrel tussen kinde
ren met die prullen een romantisch.tintje.
Dc rommel komt voor een deel uit België.
Het zou een pracht nfeuw object zijn voor
de kwijnende smokkelhandel.
-Wat gebeurt er. als de overheid zich
niet door een incidenteel geval van haar
stuk laat brengen? Dan kunnen verstan
dige woorden van onderwijzers, die het
prullige belachelijk maken, al veel voor
komen, maar zelfs als dat achterwege
bleef, zou toefh waarschijnlijk dé thans
wabrneembate neiging tot afneming van
het kwaad doorzetten Het zou als zovele
dwaze modes uitzieken
Men heeft hier tenslotte te doen met een
soort besmettelijke zielsziekte, waarvan
wij er een heel wat kwaadaardiger soort
enkele jaren hebben moeten ondergaan.
Laten wij oppassen Nmor allerlei broeikas-
serij en enig’ vertrouwen hebben In de
geestelijke gezondheid van ons volk.
De hoorspelen kunnen misschien een
ernstiger gevaar vormen. Een politie
autoriteit beeft Kijker toevallig dezer da
gen verteld, abt ïn de Atnenkaanse vak
pers de gevaren van de griezel- en sen-
satiehoorspelen werden gesignaleerd. Er
wordt voor de microfoon geschoten, ge
gild', gehuild er worden deuap ingetrapt,
men struikelt’ over lijken, en dat alles
K. hoort men aan om zich te amuseren! Het
bezwaar van de politie was. dat men op
die manier een risje moorden eigenlijk
een heel gewoon ding gaat vinden. De
moorden worden te kust en te keur in de
huiskamer opgediend en dat zou misschien
wel andefc kunnen zijn dan in theater of
bioscoop, wdar moorden overigens niet
bepaald ongewone gebeurtenissen zijn. Wij
zijn nog altijd geneigd de heer, die beslist
*lle stukken van Shakespeare wil zien,
een kunstzinnig mens te vinden met een
fijnbesnaard gemoed, maar als hij ze
5 heeft aanschouwd, beleefde*hij een aan
schouwelijke cursus in alle schelmerijen,
met een aantal moorden en doodslagen,
die onze drukst beklante parketten zouden
doen ijzen. Niettemin vraagt men om
geen verbod'van Shakespeare, zelfs niet
in de Vorm van luisterspelen.
Als de opera ons prachtige, door muziek
opgeluisterde moorden laat zien (Carmen
Othello. Rigoletto, CavUlleria rustlcana.
Paljas. La Tosct», enz. enz.) is het cul
tuur. het schijnt eigenlijk zonder een mes
niet goed te gaan, maar in het luisterspel,
in de filmthriller en in het griezelstuK
wordt het plotseling iets anders.
Ziedaar, waartoe men komt, als men
deze dingen gaat ontleden. Kijker wil
evenwel gaarne de ervaren politieman
gelijk geven, als hij wat microfoon-moor-
denmatiging bij onze omroepen wenselijk
acht. Het is natuurlijk niet pleizierig ais
een vader, zoals dat verleden Zon
dagsavonds gebeurde, de ene zender afzet.
omdat hij een luisterspel met moord geen
stof vindt voor zijn jongen van 16. (zo na
Enkhuizen) en hij zoekt dan een andere.
brave zendeë op. die hem prompt ook op
een stuk-met-moord tracteert!
T Men moet deze dingen echter ook van
het standpunt van de omroep bekijken.
Kijker komt vaak genoeg te Hilversun^
en spreekt radiomensen genoeg, om daar
over iets te durven zeggen. In de eers’e
plaats is het publiek dol op hoorspelen
waarin wat griezeligs gebeilrt. Als de
programmaleiders wilden, konden ze wel
nóg hartiger dingen vertonen! De struc
tuur van onze omroep brengt mee. dat
men dc luisteraars gaarne te vriend houdt. 5
In Amerika is dc radio de grote adverten-
ticschreeü'wer en daar kent jnen helemaal
geen remmen om met griezelspelen
luisteraars te trekken. In Engeland echter
brengt de deftige BBC ook thrillers, die
de haren te berge jagefl Het genre „ligt"
voor de radio. In de tweede plaats wor
stelt onze omroep met een tekort aan
Nederlandse autéurs; die een pakkend
hoorspel kunnen schrijven. De Neder-
landse auteur laat in het algemeen de ra
dio in de stéék. Misschien zou hij het met
wat minder gegriezel afdoen, maar hij
schijnt er niet voor té voelen. De Ameri
kanen en Engelsen doen het wel en Ne
derland luistert.
Nu is het plotseling opgeschrikt. Met
recht? Kijker heeft van dezelfde politie
autoriteit vernomen, dat de Jeugdcrimina
liteit toch eigenlijk niet toeneemt. Kijker
meent, dat één oorlogsmaand meer kwaad
sticht onder «jeugd en ouderen dan vijf
jaar modrden in de hoorspelstudio. en dat
de samenwonlngen voor de zenuwen en
de nfbralitcit van het Nederlandse -volk
honderdmaal erger zijn dan alle beeldro
mans en griezelspelen tezamen.
Laten <ve de huizenkwestie maar eens
aanpakken! En misschien zou het niet
kwaad zijn, als onze omroepen afspraken
met op twee golflengten tegelijk de re
volvers te laten knallen.
Nog nichtvorst.
WeesverKBChling. nwcgvlecld *door het
KN.M.l In De Bilt* geldig van Dinsdag
avond to* Woensdagavond
Op vele plaatsen vooral In dy ochtend ne
vel of mist In de*loop‘van de dag hier en
daar opklarlngëh Vannacht lichte met hier
en daarvmatlge vorsj. Morgen ^overdag onge
veer dezelfde temperatuur als vandaag,
zwakke wind overwegend tussen Zuidoost
en Juldwest.
t December - Wassende maan
Zon op *37; onder 1*30
Maan <8p «41; onder 18 2»
Ten zuid-oosten vaij TjibaroesSMf^West-Java. is Zaterdagavond een Neder
landse militaire auto beschoten. Van de inzittenden werden twee militairen
gedood en qcn gewond. De overige inzittenden 'ondernamen tegenaanvallen,
waarop de aanvaller^ vluqtytten. Omstreeks dezelfde tijd is in dit gebied een
Nederlandse militaire patrouille beschoten door een sterke bende, waarbij een
Nederlands utilitair werd gewond. Bij een tegenaanval leed de bende verliezen.
.Enkele dagen geleden had*een Nederlandse patrouille ten zuffi-oosten van
Tjibaroesa cpntact met een bende, die werd verdacht van Hbt plegen van vele
terreurdaden. De legerplaats van dé bende werd opgeruimd en een hoeveelheid
wapens in beslag genomen. Aan Nederlandse zijde werden bij deze actie geen
verliezen geleden. Van jdë bende sneuvelden 3 man, een werd gewond en een
gevangen genomen.
Verklaring van Indonesisch
officier
's het bericht 'waren de regerings-
Is weinig bereid de basis prijs te
lit .gelijk zou staan met het
rote hoeveelheden wapepp
berichtijrt irft Sjanghai qver-
Kai Sjek het overbrAgpn
loor de lucht uit de provincie
versterking van het centrale
igen zoi» ech-
i de door com-
v.v.uv legers ovcrgclaten wordt,
reide sluis- »cn haveninstallaties
igwangtao, de haven van Hopei,
de rcgoyingsoorlogsschepcn ver-
J, daar Nanking besloten heeft de
aan de communisten <jyer te geven,'
berichten van leden vqn het pergo-
Chlnees-Britse mijritmderneming
d. Klooster; Bar--
n; Conöanza. Pols.»
sche Vaart I. Slok-
WUlam, De»Raid;
rolumbla. -Uchlelse;
estsd DUkems; Ge-
irger; Lion, v. Woer-
Kranendonk; Esso
Harwo. Huisman;
ts. Didden; Sue vla.
Haas; Theodora: De
Codam »4 Pols: Mt-
>rgana, v. d. Graaf;
(Houtvlot), v. Stijn 9
filebout; RelJno'ds.
let anders v Dam
De Jang: Cornelia..
IJssél: Nljvert.etd.
ma. Cornet: Catha-
hem: Jenny Boots-
mer: Regentes, ios-
tlen: Vertrouwen, v.
27. De Jong. Enk-
ien Burghilult: Ac-
inis: Roelof Seine,
•ma De Steeg: Ne-
v. Keulen Wolvega:
IJsselmonde: Corrle.
Goede Verwachting,
srjo. Meeuwsen: st
n Helmond: Isala 4
Lek: Vertrouwen, v.
elina. Koster D«n
nermond: Wijkdienst
genboseh: Batavier.
RUn; Maria Wtlhel-
rd: Excelsior. Kok.
r. Koster
louweltngen; Arséne.
Neptun 3. Bufen-
■f. Express 31, Groot-
tthead. Burgers: Ltna
tt: Alberina. Grijen;
Carolina. Bal; Edison
Jenman; Cormbran.
i’ljckmana; San José!
Burssens; Maris, Ger-
verdediger van Van der ^Iclm. die haar I
van meineed beschuldigde De raadsman,
mr Kasteyn, was van mening, dat mej.
Van der Kraan, die de nacht van de le
op dé 2e Novcipber In het pension door
bracht met een #kere Leonnrdus Helsloot,
veel meer van de moord afwlst, dan zij
voor het hof wel liet blijken, temeer daar
het Helsloot is' geweest, tegen wie de
rechtbanjt tijdens de vorige zitting aan
vankelijk.een vervolging wegend meineed I
wilde instellen Helsloot bleef ook glstenm
bij zijn verklaring, dat hij des morgens
om half negen het perceel haastig had I
verlaten, daarbij door de rommelige voor-
kartier naar de voordeur was gelopen,
maar niets had bemerkt van höj voorge
vallene. hoewel de gehele kamer In de
grootste wanorde was en Moeke Marsman
naast de midden In de kamer geschoven 1
divan geworgd op de grond lag. gedecl- I
telijk bedekt door een deken Helsloot was
op dc norm il< wijze n .r zitn werk gegaan i
en later door de politie opgebeld Tonnie
vanMer Kraan was intussen, zo verklaarde
zij nu. rustig blijven slapen en werj
omstreeks half elf door politieagenten
gewekt
De verdediger baseerde zijn argwaan
tegen mcj. van der Kraan en Helsloot op
twee feiten: in de eerste pilaats was zij
onmiddellijk na het eerste verhoor der
politie spoorloos verdwenen, zodat zij twee
jaar later door de rechtbank niet kon
worden verhoord en ten tweede heeft
iemand er des nachts voor '“gezorgd, dat
zowel het gastenboek als dc die avond
ultgcscbreven loglesbiljetten alle waren
verdwenen Wel echter werd nog een
logiesblljet gevonden, waarop de myste-
am ..Van der Wal" was geschre-
in der Wal zou de valse naam zijn
waaronder de destijdf uit Sche-
gevluchte Jaap Hoogeboom zich
Jen laten Inschrijven)
Mcj van der Kraan ontkende eerst
biljet te hebben uitgeschreven, omdat
had beweerd te middernacht naar bed
rijn geuaan. terwtyl het vrijwel vasts
dat Jaap Hooaeboom. die ril telde
te hebben gezien, eerst na middernacht
is binnengekomen. In een kruisvuur van
vragen van dc verdediger bezweek z(|
echter en erkende het biljet wel te hebben
ggBchrevcn. echter niet voor Jaap Iloogen-
boom, doch voor een ..echte" Van der
Wal. die dan 'dus ook die avond in l
pension zou zijn geweest Geen der i
gasten heeft de man echter gekem
staan die avnnd gezien.
Maarschalk Sokolofski. de Russische
militaire bevelhebber te Berlijn heeft in
een brief aan de Britse militaire gouver
neur, generaal Robertson, geprotesteerd
tegen het houden van verkiezingen te
Herlijn op Zondag a.s. Sokolofski consta
teert in deze brief, dat de voorgenomen
verkiezingen niét democratisch zUn. Z(j
z(jn slechts georganiseerd, «egt hU, met
het doel het* verenigde bestuur van Berlijn
4® doen verdwijnen en om een afzonder
lijk bestuur in de Westelijke sectoren te
vormen. Het Sowjet-commando zal alles
in het werk stellen om het normaal
tl functionneren van bei BérliJns* etaxfo-
»rz ening deelt mede dut net i br,tuur (e ve„eke.ren. Gelijkluidende
d tot 22 November 20* in- br|pven syn verzonden aan de Amerl-
die op meer dan schandelijke wijze de
aan hem door Nederland bijna 10 jaar
lang bewezen gastvrijheid heeft» ver
trapt.
May heeft verschillende lezingen over
het fusilleren der Russen gegeven, waar-
door zijn eerlijkheid in een zeer twijfel
achtig daglicht is komen te staan en gelet
op de afgclegde getuigenverklaringen.
staat voor mij vast, dat hij heeft deel
genomen aan het executiepeloton. Dubbel
erg is. dat deze executie van zwaar mis
handelde en ondervoede krijgsgevangenen
soldaten door Duitse officieren werd uit
gevoerd.
Mr Besier besloot met de woorden:
Rest tenslotte de vaststelling van de
strafmaat. Hierover meen ik zeer kort te
kunnen zijn. Ey is m.l. een grens, waar
boven geen onderscheid meer te maken
valt tussen het meer of minder erge, cn
die grens is in alle Amersfoortse zaken
verre overschreden.
Voor het Nederlandse volk en dus ook
voor mij staat vast, dat dc verdachten
van heden tot de allerzwaarste categorie
behoren. En hoewel misschien de een nog
meer heeft gedaan dan de ander, is- van
ieder der verdachten het complex van
misdrijven zó ernstig, dat Ik meen
volle verantwoord te zijn door tegen
der verdachten de doodstraf te eisen.
Na deze eis klonk een luid applaus van
de publieke tribune.
I buitenland de indruk te wekken, dat de
Nederlandse troepen niet in staat zijn, de
I orde en de rust te htfndhaven in de Hoor
I de Nederlanders bezette gebieden.
b Vechtpartij om een vrouw
ling ïn de nacht van Zaterdag op Zondag
TNJ heeft gearres- i k,w»m In een perceel aan de Trekweg
)t het geïnfiltreerde Den Haag de 47-jarige timmerman R
S. ïn dit perceel vertoefde de vyoüw van
S-, die hem ongeveer 14 dagen geleden
heeft verlaten De bewoner, dc 47-jarige
I A C H zou de trap rijn* afgekomen met
een gummislang en S. daarmee hebben
i geslagen. Op straat werd de vechtpartij
voortgezet, waarbij S. een mes trok en
daarmee lï een steek In de linker long
toebracht. H. ‘werd in ernstige toestand
in het zuikenhuis Zutriwal opgenomen.
S. werd door de politie gearresteerd.
gouverneur in Duitsland, heeft naar aan
leiding van de brief van Sokolofski ver
klaard: „De verkiezingen van 5 Decem
ber in Berlijn zijn georganiseerd door de
verantwoordelijke «gemeente-functlonarls-
aen in overeenstemming met de constitutie
van de stad. *we!ke destijds door de vier
militaire gouve/neurs eenstemmig is
goedgekeurd Volgens deze constitutie
•moeten automatisch nieuwe verkiezingen
gehouden worden twee jaar na de laatste
verkiezingen, welke in October *1946 ge
houden zijn
Volgens Duitse bronnen, die in nauw
contact staan met het SöwjeGRuMlsche
■militaire bestuur, moest de bnef*van Soko
lofski niet opgevat worden als niets meer
dan een herhaald protest. De Suwjets
zouden bereid zijn hun protest door actief
optreden te ondersteunen.
Het persbureau'D P.D. (met Britse ver
gunning) meldt, dat geweren van het
voormalige Duitse leger zijn uitgedeeld
aan ver/chcid^ne formaties 'der 9 Duitse
politie in de Sowjetsector van Berlijn.
„Speciale zitting”
De communistische vlce-voorzltter van
de Bcrlijnse gemeenteraad, Ottomar
Geschke, heeft voor Dinsdag een»„speciale
zitting" van de raad in het opera-gebouw
in de Sowjet-sedtor bijeengeroepen.
Volgens dr Ottp Suhr, de soclaal-demo-
cratische voorzitter* van de gemeenteraad,
heeft Geschke in het geheel geen recht
om qfn vergadering van de gemeenteraad
bijeen te roepen. ..Men kan de vergade
ring eenvoudig als een communistische
manoeuvre beschouwen. Vertegenwoordi
gers van de drie democratische partijen
zullen uiteraard deze bijeenkomst niet
bijwonen".
Westerse politieke waarnemers te Ber
lijn geloven, dat de bijeenkomst van Dins
dag het sein zou kunnen zijn voor de af
kondiging vaó een door de communisten
beheerst gemeentebestuur voor geheel
Berlijn.
