Het Englandspiel ontmaskerd
i WIMVIEïm HET avontuur met kid dienamiet
BESCHERMING
Gouda's bevolking boven 38.000
gPL
HET DOEK VALT OPEN
Luc v. Dam wintvan Krawczyk
De heer Snel (ex-C.P.N.) blijft
zijn raadszetel bezetten
Geschenk voor stad: nieuwe
burgemeestersketen
KRASSE AANTIJGINGEN VAN
ROTTERDAMS ADVOCAAT
Overpeinzing
Fransman ontliep dreigende knock-out
Elke ronde voor
Van Dam
Beurs vobi Amsterdam
4,V 4ft
Burgemeester James: gemeente voor
verwarrende veelheid van problemen
Toekomst 50.000
inwoners
AT CO
AAR.
ANNEER
Verklaringen van
beide partijen
EERSTE BLAD - PAGINA 2
DINSDAG T MAART 19W.
Spionnager geheime dienst, diplomatie behoren tot het noodzakelijk
kwaad van een goecTuitgeruste staat of mogendheid. Men kan nu een
maal niet zonder het instrument, want het moet voorkomen wat anders
b\j uitbarsting, moeilijk of niet te genezen valt. Het werkt preventief
in het duister en met middelen, die het recht dikwijls geweld zullen
moeten aandoen, het is in oorlogstijd een gesel, gelijk de kosmische
verschijnselen: overstroming, hitte- of koudegolf plagen van het mens
dom zijn in vredestijd.
Het kan zUn. besluit hij Jn zijn narede,
dat officieren van Justitie mijn geschrift
opruiend en beledigend vindenhet
in beslag zullen nemen en de auteur in
de cel aluiten. Wat doet er dit toe? Toen
Qplilei ontdekte dal de aarde rond was en
draaide. Joeg hij de autoriteiten de atui-
pen op het lijf. Doch hij wist. dat zijn be
rekeningen klopten. Welaan, de bereke-
Hoe duizelt een normaal
icm^Bon
b.v.
wanneer hij tracht het problecm^Üonesié
te doorgronden? Nietwaar, een aimpel
feit la dat Nederland, speldeknop op de
wereldkaart, -het gezag over exorbitant
grote gebiedidelen elders, door ..bevrien
de" natiei wordt betwiat. bfachoon het
de landen overzee niet zo alecht heeft be
heerd en de bevolkingen er ruatlg in kon
den gedijen Maar het procea der zelf
ontwikkeling en -kennia. na iedere oorlog
01 revoiuue. wild en met zevenmijlslaar
zen voortachrljdend. la heden ten dage
bezig er de chaos op te roepen vóór de
evolutie, die elke eeuw blijkbaar tot taak
heeft, te volbrengen. En wie zich nu ge
roepen gevoelt In doofpotten, de onver
mijdelijke attributen van alle bureaux
van geheime- en inlichtingendfrnsten. re
gaan roeren, wachte zich voor de gevol
gen. ZIJ kunnen niet alleen voor de ver
metele In kweatie. doet# voor een gehele
gemeenschap de grootste bezwaren op.e-
veren. ook - en dat is het trieste er van
al atraalt de waarheid, blank en fier
als een lelie uit een poel van verraad en
mensonterende handelingen omhoog.
Felle aaitklacht
Tot deze overpeinzing geraakten we bij
het lezen van de brochure (71 pag.) vul
de Rotterdamse advocaat mr J. E. v d.
Starp: Het England Spiel of démasqué der
Vau-mannen (d.l. Vertrauensmanner).
Men weet het. mr v. d. Starp heeft de veel
beaproken figuur Antonius v. d. Waa»
verdedigd en tijdens diena verhoor zun de
zonderlingste geruchten ontstaan over het
s g England-Spiei en zijn hoofdrolspe.er
Joseph Schreieder. de Duitse agent, wiens
tot duaver nlet-veroordeling een golf van
misprijzen heelt verwekt. Wat zit daar
nu achter?
Mr v. d. Starp moest, naar hu mede
deelt gedurende de zaak. op hoog bevel
het England-Splei buiten het geding
laten en heeft daardoor niet de troeven
op tafel kunnen werpen, die hem In de
vlngera brandden. Vandaar dat hii thans
zijn feitankennia en conclusies smijt
voor de hongerige leeuw, die publieke
opinie heet.
nttgen in dit boekje zijn gemaakt aan de
hand van aan ona allen bekende feiten en
zij kloppen ook.
De achrljver neemt derhalve de volle
verantwoordelijkheid van zijn uitlatingen
en aantijgingen op zich.
De brochure vormt een vlammend ge
schrift. een aanklacht op luide toon, een
grimmig protest, dat we niet op de voet
zullen volgen, maar waarvan enige con
clusies we herhalen, ze zUn geheel voor
rekening van de auteur in elk geval ten
ruimere publiciteit behoeven.
Allereerst noemt mr v. d. Starp de ont
hullingen van Noël de Gaulle in zijn op
zienbarend boek „Carnaval der Despe
rado's" een epaterende brutaliteit en een
bedrieglijk om het England-Spiel getoverd
rookgordijn.
Het E.-Spiel. aldus de auteur, die de
romanstijl afwtjst. Is helemaal geen ge-
helm. Iedere beroepsspton kent het pre
cies en vele hoge regeringsfunctionaris
sen en groot-industriëlen kennen het
eveneens. Zelfs Noël de Ganlle kent het
op s(jn duimpje. Het Is in wesen so kin
derachtig eenvoudig, dat Ik (mr v. d.
Starp» kana ale het binnen een uur aan
de domate Jongen van de Lagara school
duidelijk te maken!
Bomvrije kazerne te Vlissingen
opgeruimd
De bekende bomvrije kazerne aafi de
Boulevard te Vlissingen..die op last van
Napoleon In de Franse tijd werd gebouwd,
bestaat niet meer. Ondanks zijn naam en
de meterdlkke muren, liep het ge*»}"*
tijdens de bevrijdingsgevechten zulke
gwara beschadigingen op. dat het gesloopt
moest worden Maandenlang is men daar
mee doende geweeat en thans resten nog
enkele kubieke metera muur.
Dinsdag I Maart.
Avondprograaama.
HUv I (ICJtO? Plano, s SS Sport; IR Ned
•trkr.; 7 Nieuws; Tl» De contrabas ala con
certerend instrument; 7.» Dit
Regertngsulizendlng. I Nieuws. I15 De ge
wone man; BIS Va.tenavondparade. 1B.S7
Actualiteiten; t»4» Avondgebed; U NteOw»
tl I» Een uitgebreide dans Prins Carnaval
Hllv II (AVRO) Nieuws; Al» Plano; 8M
Wüsgerlge verwondaring. 7 strip, i
Zigeunerorkest7 1» Vlotter Frans leren
spreken; 7J# Plano; Niéuws; IN Zoek
licht; ».t» Bonte trein; 3» Brieyen ovél
hersengymnastiek; B.45 Bultenlandsover-
zlcht, to Pierre Pallaa popufalre parade.
IBM ChatUy-kwlntat; 11 Nieuws: It.IIl Caroa-
val-vtertng; H SB Londen* Phllh Ork.
Woensdag Maart.
Dagprogramma.
Hllv. I (NCRV) 7 en B Nieuws; III Tl
Deum Laudamu»; B.M Gr.pl.; B Ochtendbe
zoek B M Symphontsch concert; 10 30 Mor
gendienst; tt Vlooi, clavectmbel: tl 15 Fer
dinand HuIJck1150 Plano. 11 Sana Souc
13 31 Vrouwenkoor: 1 Nieuws; I-IS Orgel.
1.4» Ens voor oude muziek; I I» Oklahoma.
1.4» Onder ons; 3 Jeugdconcert, 4 Postzegels:
#15 Voor de Jeugd: 5 BB Gr pl
Hllv fl (VARA) 7 en B Nieuws. BIB Or.pl.;
BM Voor de hulsvrouw; B Phllharmonta orx
(VPRO) IB Morgenwijding; 10.» Keuken.
(VARA) Voor de vrouw; II P°P"lalr
non-stop-pro gr 12 Accordeon-ork 12»
Land- en tuinbouw; 13-18 Klllma 1 Nieuws;
138 Ramblers; IN George Formby: 3 Ge
sproken portretten: 3 15 Jeiigdconcerl.
Kleuters; 115 De koekoek roept: 9JB
boog; 4 De Roodborstjes; 4 15 Het stond In
de krant: 4 45 Vragen; 5 15 Amerika zingt.
1.45 Wajang
Avondprogramma.
Hllv (NCRV) 8 Koren en
Wed Str.kr 7 Nieuws; 715 Prtkkebeen
TM Amueel geluld; 7.4» Eng les: «Nieuw.:
Al» Kerkdienst 14» Kwartet;
Phllh Ork; 1145 Avondoverdenking. 11
Nteuwi; 1115 Orgel; 1120 GeiInsmoellUk-
beden; II Stuyveeant-atrljkkwartel.
Hllv H (VARA) 0 Nieuws; OM Jan Cor-
duwener: 6 45 Musical Comedy; 7 Benelux^
bier en borrel; 7.1» Ihdonesie (VPRO) 7JS
Voor de Jeugd (VARA) 0 Nieuw*. 11 30 Om
roeporkest: o Duif en doffer: 10 1» Malando,
lt45 Van boek tot boek; 11 Nieuws: ILl* De
Hit Hit; 11.45 Bert Ij Ba Staataopera Ork-
In 1942 zat te Londen de majoor der
Intelligence Service Bingham. dJe de
telegrammen uit de bezette gebieden ont
ving en ln Den Haag op Binnenhof no. 2
zetelde zijn neef Herr Hauptmann Bing
ham. de „bralntrust" van Schreieder en
Glake». een man. die volledig op de
achtergrond la gebleven en die thans
waarschijnlijk op Bbrneo vertoeft.
Major Giskes la chef van de Nachrich-
endlenst van de Abwehr of te wel contra-
spionnagedienat en Schreieder. hoofd van
de Slcherheitadlenat. Abteilung Abwehr.
eveneens contra-epionnagedlenst. d.w.A
de dienat. die tot taak heeft de geallieerde
splonnage ln Nederland kapot te maken.
Hoewel Giskes en Schreieder elkaar
niet konden luchten of zien. werken ze
toch samen en rapporteren aan hun
rasp. superieuren t.w. Glakee aan Admi
raal Canaris en Schreieder aan Himmler.
Is Londen krankzinnig
Mr v. d. Starp vertelt:
Schreieder krijgt een gedropte agent
van de inlichtingendienst uit Londen,
luitenant Louwera in handen. De agent
houdt zich aan zijn opdracht an bekent,
ter vermijding van de third degree, alle»
wat de S.D.-man hem vraagt, vlot en ge
makkelijk. Schreieder weet deze Louwera
te bewegen voor hem naar Engeland :e
seinen om nieuwe parachutisten ter hulp
te zenden; Louwers. die getrouw aan zijn
les op de agentenschool doodsbenauwd
doet. aelnt vrolijk de boodschap door. er
vast van overtuigd, dat Londen onmid
dellijk aan de z.g. identity check. <i e
alleen bekand la bU de parachutist en de
kolonel, die hem het laatst begeleidde
-maar het vliegtuig voor de tocht naar het
Dezette gebied, zal zien. dat hij in de klem
la geraakt. Maar wie peilt zijn ontstelte
nis als Londen netjes antwoordt, waar de
helper zal neerdalen en hem nog zendt
ook! Niet eens. maar meermalen. Lou-
prers. denkende, dat Londen krankzlnn.g
la geworden, siaagt er In bulten alle
codetaal om. één keer het woord ..caught
caught", ben gevangengenomen, door
te geven, vóór de Duitsers hem van zijn
aelnstoel afslaan En hoe reageerde Lon
den toen? Er kwam een opdracht aan
Schreieder ..om die zot (Louwers) onmid
dellijk van het seintoeatel weg te halen
Aldus verklaarde Antonius van dar
Waals. die de schrijver in een ver-voeren
de ontleding van diens affaire, steeds in
bescherming neemt en schetst als iemand
zonder criminologische inslag, ook erfelijk
niet en die alle ellende om v. d. Waa.s
wijt aan het allerongelukkigste toeval van
diens uiterlijke gelijkenis met de betoeps-
apion Emile Verhagen, vermoedelijk alias
Sweera. die na zijn rol ln het Englafld-
Spiel. thans ln Argentinië moet zitten.
Nemen we de draad weer op:
De identity-check
Schreieder Werkt daarna met zijn eigen
personeel en beweert dat niet minder dan
65 parachutisten hem zijn identity-check
hebben afgegeven. De paar overlevenden
Dourlein. Ubbink en Loawers ontkennen
dit ten stelligste. Afgeven van de gosde
identity-check betekende Immers verraad
aan de makkere, terwijl men door een
valse opgave zijn zelfbehoud niet ln de
waagschaal stelde.
Schrele4*r pleegde meineed op dit
fiunt. zegt de auteur, en heeft twee jaar
ang duizenden vertrouwelijke telegram
men verstuurd, welke onmiskenbaar het
teken droegen, dat de afzender zich in
'a vljands handen bevond. Toevallig la
het bureau in de Bakerstraat, waar de
telegrammen aankwamen, in brand ge
vlogen.
Noël de Oaulie oppert ten aanzien van
deze ongelooflijke gebeurtenissen de ver
onderstelling. dat een agent van de Duitse
geheime dienst op de décoderlngsafdeling
te Londen de geheime kentekens uitwiste
en door veiligtekens verving.
Volslagen onmogelijk, riposteert mr v.
d. Starp. Want de check was het uitslui
tend geheim van de parachutist en de
kolonel en de Londense décodeur kreeg
mitsdien preclea hetzelfde te zien ala de
Duitse controlestations te Bordeaux en
te Berlijn.
Nüaaer Infermeerde Londen eens naar
het resultaat van da epdraehten. aan zUn
gedropte agenten meegegeven, en toen er
dan eindelijk twee terugkeerden. Dourlein
en Ubbink. werden se dadelijk opgesloten.
Na hun verheor. pas twee maanden later,
bleef Londen echter „unverfroren" door
seinen en van een onbegrUpeltjke fout van
de Engelse dienat kan derhalve geen
sprake ijjn.
Jan Eerbeeck. de held uit Noël de Gaul
le's boek. valt bij de schrijver in duigen
Hoe toch. meent deze. is het te rijmen,
dat iemand, die naar.Londen gaat om
daar een afschuwelijke fout van een of
andere Londense dienat te openbaren,
prompt naar Europa wordt teruggezonden
om In Europa de fout te herstellen, die te
Londen wordt gemaakt!
De kern
Na een fel betoog de kern van het
Spiel rakend, onderscheidt mr v. d. Starp
twee soorten van lllagallteit.
Ie. De illegaliteit uit de eerste bezet
tingsjaren.
2e. Die uit de laatste bezettingsjaren.
beter het allerlaatste Jaar.
V Het bloedbad van het England-Splel
werd aangericht onder-de egrste categorie.
De tweede evenwel kreeg wapens, muni
tie en steun ln elk opzicht
Maar de eerste illegaliteit was
de edelste, de beste. Zij was het
gezamelijk gedragen leed van de
ontembaren van het verzet. Bel
gen, Fransen, Noren, Denenen Ne
derlanders waren elkanders broe
ders voor het eerst in de geschiede
nis, deelgenoten van eenzelfde
West-Europese beschaving. En de
bundeling, welke zich daarbij ont-
SPORTNIEUWS
De halve finales voor de Cup
Gisteren werd geloot voor de halve elnd-
K rijden van de beker-compemia op Zater
dag M Maart De Wolverhampton Wande
rers «pelen dan te Sheffield tegen Manches
ter United, houder van de cup. Ingeval van
•en gelijk spel wordt de wedstrijd de vol
gende Zaterdag op het veld van Everton
overgespeeld. Portsmouth komt uit tegen
Leicester City op het terrein van Araetial
te Londen. Eventueel zullen belde ploegen
elkaar een week later te Birmingham ln
Villa Park andermaal ontmoeten. 4
Zeven koppels aan kop in
Antwerpse Zesdaagse
Na de aprtnts van S uur luidde Maandag
avond de atand ln de Antwerpae Zesdaagse
1 B«uneel—Dekuysscher M pnt; 3 Naeye—
Depauw S7 pnt.; 3 Janssens— Fruythof Si
pnt: 4 Thyasen—Oekera 40 pnt.; 5 Strom-
Arnold 35 pnt.; 0 Adriaenssens— Bruyland
10 pnt.: 7 Schuit»—Boeyen 11 pnt. Alle
overige koppela hadden 1 of meer ronden
ech terstand.
wikkelde, vervulde Engeland met
diepe bezorgdheid, wijl het voor
lag, dat zijn laatste steunpilaar, de
suprematie in Europa, sinds on
heuglijke tijden gegrondvest onder
het devies: Verdol en heers, zou
moeten wegvallen, wanneer deze
nieuwe generatie straks tegenover
de Engelse politiek in het geweer
zou treden. Deze geestkrachtigen
zouden zich veel sterker tonen, dan
de beroepspartij-politici en niet
door list of omkoperij te vangen
zijn. Het „to be or not te be" diende
fich aan en de Intelligence Service
kwam weldra met razend heldere
luciditeit tot de vreselijke slot
som, dat dit Europese verzet ver
nietigd moest worden. Op dit punt
waren Duiteland en Engeland het
roerend eens, betoogt de schrijver
met nadruk.
Er werden alleen In Nederland 18 zend-
lijnen tussen Dullse en Engelse geheime
dlenjten gelegd en over deze lijnen
werd het grote verraad gepleegd, tenge
volge waarvan de dragers van het Nieuwe
West-europa bij tienduizenden op de aln-
telhopen van Mauthausen. Bergen-Belzen.
enz. belanddën. Jn Frankrijk nam deze
massa-moord nog veel grotere afmetingen
aan.
De illegaliteit van 1944 en '45 bestond
smaalt de schrijver uit collaborateura.
beroepsopllehters. stille verklikker» van
de S.D. ent. kortom uit een verzameling
geboefte, uniek in de historie. Dat kreeg
na de bevrijding «trepen. balken, sterren,
baantjes, auto's en als vette kluif: dc poli
tieke delinquent. Hiermede was het lot
van het edele, waarachtige verzet be
zegeld en het woord illegaliteit tot een
scheldwoord geworden.
Onlangs heeft, resumeert mr v. d. Starp.
een hoge officier van. het doet er niet 4.oe
welke geheime dienst, mij de ogen ge
opend en zoekend naar de achtergrond
van het England-Spiel drong het dan ein
delijk tot mij door. dat alleen déze hypo
these de waarheid kon zijn.
Realiteit
Dit zijn In brede trekken de voornaam
ste gevolgtrekkingen van mr v d. Starp.
We zullen ze noch onderschrijven, noch
ontzenuwen, maar we achten het wei
verstandig, dat dit ..J'accuse" niet verder
wordt blootgelegd.
Die taak zij aan de historici der toe
komst overgedragen. De diplomatieke
activiteit, flitsend over de ganse aardbol
vla een ontelbaar aantal knoppen, tlle
voorzien van het opschrift; „Topsecret" is
met dergelijke openbaringen en beschul
digingen toch niet uit haar banen te bren
gen en zou men van hieruit daartoe po
gingen in het werk gaan stellen, dan ken
dat «lecht» tot eigen schade leiden. Tegen
spelen met vuur of met onbekende pro
jectielen door onbevoegden, wordt Altijd
en terecht ernstig gewaarschuwd.
Het drama over het England-Splel ia
voltrokken. We zullen zijn verschrikke
lijke realiteit moeten leren dragen. We
hebben no* zo weinig besef van de
harde realiteit, heeft minister Stikker
dezer dagen uiteengezet
Uitgave SchsfferdrukkeriJ. Dordrecht.
g. gemerkt zou hebben, want de film
kon toch niet eeuwig duren en er
r\e film had intusaen een hoogtepunt uiteindelijk een bevredigend
bereikt. Een hele massa Juffrou- aan komen. Een alot, waarin de
wen zongen aamen een liedje en een misdadiger, ln dit geval Kid Diena»
mijnheer met rode haren danste mlet Jn het atof moest bijten
daarbij De KJd volgde met zichtbaar inmiddels hing de Kid zijn jasje
genoegen het gebeuren „Technlcolorr over de ieuning van zijn stoel en
vertelde hU Wlmpie. ..Det is fain'." piaat^e zijn pistool er boven op.
Wlmpie verstond genoeg Amerikaans „Hèhè!" zuchtte hij genoegelljk. Hij
om te weten dat de lilm bij Kid Diena- gjoeg 7.ijn benen over elkaar en toen,
mlet In de smaak viel. tegen Wimple. „Oh boy! Dct ia fain!"
De bandiet stak een vers atukje Hierop wijdde 'hij al zijn aandacht
kauwgum in de mond en begon zijn weer aan de dansende heer met de
jasje uit te trekken; het wérd Wlmpie rode haren.
duidelijk dat het gevaar voor ont- Ongerust raadpleegde Wunpie zijn
snapping' steeds groter werd. Direct horloge; binnen tien minuten zou de
zou de Kid opstaan en zJch ongemerkt fi rn afgelopen zijn. De tijdbe«on te
bij de andere «pelers op het doek voe- dringen. Hoe moest hij de KJd tegen-
gen en wleiwect wat voor schurken- houden als hij op zou staan. Hij wist
streken hij dan weer zou bedenken uit ervaring hoe Auw de Kid kon zijn
om ook deze film in de waf-te sturen, als hij in het naujv zat Bovendien
Wimpie zag mear één mogelijkheid wist hij zeker, dat zijn kracht niet
Dat was: Kid Dienamiet terug brengen toereikend zou zijn om de schurk te
naar de film ln de Cineac en hem overmeesteren.
daar zUn gerechte straf doen onder- Maar opeens werd het knaapje zich
gaan. Hij vroeg zich af, of intussen er van bewust, dat het grote pistool
iemand de ontsnapping van de Kid voortdurend tegen zijn arm schuurde.
Verteld dooi Huibert Vet
In het spartpalsis te Parijs behaalde ome middengewicht-kampioen Lae van Dam
gisteravond een puntenoverwinnlng op de Fransman Krawczyk ln een gevecht over Ilea
ronden. Luc van Dam maakle een uitstekende Indruk op de ruim 19.999 toeschouwera
en experts verklaarden na afloop In lange tijd niet sulk prima boksen ln Partji tr
hebben aanschouwd. De „matchmaker" van het sportpaleis. Benalm, iel, «at hj teer
onder de lndrak ran Van Dams boksen was ea dat hy hoopte een match om «j«
wereldtitel tussen de Nederlander en de huidige kampioen Marcel Cerdsn te kunnen
organiseren.
Een liefdesgeschiedenis
Daaraan heb Je gelijk. Ik placht vroe
ger te denken, dat je daarmede alles kon
krijgen wat Ja wilde hebben Het ia mij
toen nooit opgevallen dat geld ook een
grote scheidsmuur tussen mensen kan
vormen.
Er kwam een vochtige glans ln haar
ogen. toen hij die laatste woorden met
moeite uitbracht Ze hadden elkander on
der alle omstandigheden bijgestaan en ze
begreep, dat hij thans haar hulp nodig had.
Eo- la dat werkelijk bet geval?
vroeg ze zacht -
Ala Kit niet zo rijk waa. dan zou ik
haar vragen mijn vrouw te willen worden
Enkele seconden lang bewaarde Shirley
het stilzwijgen, ze dacht aan de cynische,
wantrouwende manier, waarop Kit neb
over de mannen In het algemeen had uit
gelaten Het was haar echter de laatste
tjjd opgevallen, dat Kit iet* van haar spot
tend» houding had laten varen, waardoor
haar natuurlijke charme en vriendelijk
heid geleidelijk over haar «ynlame da
overhand hadden gekregen Het was haar
nu duidelijk, hoe dit kwam. Want er be
staat geen enkele vrouw, die niet merkt
wanneer een man van haar begint te hou
den en het ia niet meer dan natuurlijk,
dat indien zfj ook van de man In kwestie
houdt, het beste in haar wordt gewekt.
Ik ben er vrijwel zeker van. dat zij
nooit een geldkwestie tussen Jullie zou
laten komen, verzekerde ze hem bedaard.
Maar ik zou er andera-over denken,
vond Bob heftig. Geen man, die er nog
zoiets ala zelfrespect op nahoudt en die
maar een heel gewoon baantje heeft, kan
een rijke vrouw vragen....
Nonsens! viel Shirley hem ongeduldig
in de rede Geen behoorlijke man zou een
rUke vrouw vragen enkel en alléén omdat
ze geld heeft. Maar evenmin zou een be
hoorlijke man toestaan, dat haar geld zich
tuaaen hen plaatste, wanneer ze elkander
Hef hadden. Als hij genoeg van haar hield,
dan zou hij zijn trots laten varen en niet
dulden, dat door zoiets ongelukkig! ala
gèld het leven van twee mensen bedorven
werd.
Ze hield ademloos op en het was nu
Bob s beurt om verbaasd te zijn.
Meen je dat werkelijk? vroeg hij
nieuwsgierig.
Natuurlijk. Ik ben er heel zeker van.
dat een vrouw, die een man waarachtig
liefheeft en ook weet. dat hU van haar
houdt, op dezelfde manier zou redeneren
als ik. Het zou al te belachelijk zijn. geld
boven geluk te laten gaan.
Shirley sprak met overtuiging een
overtuiging, geboren uit de droeve weten-
schap, dat er andere dingen dan geld kon
den bestaan, waardoor twee mensen ge
scheiden werden ontastbare feiten
Bob keek nadenkend voor zich
Ik wilde dat ik kon geloven, dat je
gelijk had. zei hij tenslotte. Je moet ech
ter niet veigeten. dat Kit zoveel verdriet
heeft gehad over Harford en het is dus te
begrijpen, dat ze wantrouwend tegenover
andere mannen la geworden.
Natuurlijk, gaf Shirley droog toe. Je
moet er voor zorgen, dat dit gevoel zo
gauw mogelijk bij Kit verdwijnt, want dat
heb jij in je macht. En zoiets tul je niet
kunnen bereiken door Je trots In de weg
te laten staan, omdat zij nu toevallig rijk
la an jij niet.
En na deze laatste raadgeving wenste zij
hem goedennacht en ging naar haar
kamer.
Ze kon de eerste uren echter de slaap
niet vatten. Wanneer ons eigen liefdes-
Van de eerste gong-elag af waa het ge
vecht fel en verbeten, maar Van Dam
toonde zich onmiddellijk de sterkere. Hij
gaf de Fransman geen enkele kan» om door
zijn dekking heen te komen. Met linkse
directe atoten hield hij Krawczyk steeds
op de juiste afstand en telkens nam hij
het offensief met hoeken en opstoten.
In de derde ronde raakte Krawczyk even
aangeslagen door een van deze uppercuts,
gevolgd door een serie hoeken HIJ her
stelde zich echter spoedig en trachtte in
het offensief te komen, maar de Neder
lander waa voortdurend waakzaam .en
drukte elke aanvaUpoging van zijn tegen
stander onmiddellijk de kop in.
in de zesde ronde werd Van Dam aan
zijn llnker-wenkbrauw gewond. Krawczyk
probeerde hiervan natuurlijk dadelijk ge-
Twee Nederl. stewardessen
wonnen internationale
klederdrachtenwedstrijd
Op Schiphol arriveerden gisterrfilddag
twee stewardessen van de K.L.M., de
dames Louise Dam en Marie Louise
Crefcocur. die te Rome op-een interna
tionale klederdrachten-wedstrijd de eerste
prijs hadden weggesleept in haar Volen-
damse costuums. Het tweetal was zo trots
op haar overwinning, dat zij deze costuums
nog droegen bij aankomst op Schiphol.
De wedstrijd was uitgeschreven door
het Italiaanse ministerie van luchtvaart
en werd gehouden In het Italiaanse lucht
vaarthuis te Rome. Daar liepen Zaterdag
een groot aantal meisjes in nationale
klederdrachten rond. Allen waren afge
vaardigden van luchtvaartmaatschap
pijen uit vele delen van de wereld. Zo zag
men daar Spaanse. Portugese. Tsjechische,
Belgische, Italiaanse. Braziliaanse. Noord-
Amerikaanse. Nederlandse en Franse
meisjes, waarbij Nederland een zeer goed
figuur sloeg door de eerste plaats te be
zetten. Frankrijk werd tweede en Italië
derde.
Glas-in-lood-ramen als
traditioneel geschenk
In het hoofdkwartier van de bloembol
lenteelt. het Krelogehuis te Haarlem,
waar de zetel van de Algemene Vereni
ging voor Bloembollencultuur ls gevestigd.
werden gistermiddag elf glas-ln-lood-ra-
m#n onthuld en overgedragen als geschenk
van elf afdelingen van de Algemene Ver
eniging voor Bloembollencultuur, die in
de jaren na 1939 hun vijftigjarig bestaan
hebben gevierd. Deze afdelingen vervul
den met het ichenken van deze ramen
een traditie, die voorschrijft, dat vijftig
jarige afdelingen bij hun jubileum een
raam schenken aan het bestuuragebouw.
Deze traditie kon gedurende en vlak na
de oorlog niet worden gehandhaafd doch
thans haalden de vijftig-Jarige afdelingen
het uitstel in door tezamen aa i haar ver
plichting te voldoen. Er waren vóór 193»
reed» 12 van zulke ramen in hal en b«ur';
gebouw aangebracht, zodat er thana 23
het gebouw sieren. De ramen zijn voor
zien van het wapen der afdeling, die als
schenkster optrad.
Pandit Nehroe en de
communisten
De premier van India. Pandit Nehroe.
heeft ln het parlement verklaard, dat een
gioot aantal vooraanstaande leden van de
communistische partij in India onder
gronds was gaan werken en de regering
..tal'Vdn aanwijzingen" had. dat „georga
niseerde pogingen gedaan worden om
sabotage-actles te voeren, ln het bijzon
der tegen het spoorwegsysteem". In totaal
waren ln de afgelopen tien dagen 870
arrestaties verricht met betrekking tot de
spoorwegstaking, waarmede de onder
communistische leiding staande vakver
enigingen hadden gedreigd.
avontuur op een volkomen mislukking ls
uitgelopen. Is het niet zo gemakkelijk, een
sympathieke belangstelling voor dat van
anderen te tonen, daar er aan dat feit zo
veel treurige herinneringen zijn verbonden
En het was ook een verre van aangenaam
vooruitzicht, dat een wanhopig eenzame
toekomst haar wachtte. Ze had Nell ver
loren en ze zou Bob nu ook moeten missen
Zijn geluk en dat van Kit het jonge
meisje was er vrijwel zeker van dit ze
gelukkig zouden worden en voortdu
rend zouden zich pijnlijke herinneringen
aan haar opdringen
En die avond waa het voor het eerat.
dat ze de moed begon te verliezen een
gevoel, dat haar met zulk een grote kracht
had bezield, toen ze ..Fen Wyatt" moesten
verlaten.
HOOFDSTUK XXVII.
De weg naar het geluk.
Het waa een wondermooie middag. Da
zee liet een zacht geklots heren en wierp
dartelende schuimvlokken in de hoogte,
terwijl de zonnestralen het zand goudgeel
kleurden.
Shirley scheen van ai die schoen held
evenwel niets te bemerken en ging met
gebogen hoofd voort Ze was volkomen In
haar eigen droevige gedachten verdiept
en zag niets van het prachtige landschap
om zich haan.
(Wordt vervolgd)
brulk te maken, maar steeds werd hij door
goedgeplaatste hoeken en opatoten terug
gewezen. Aan het eind van deze ronde
kwam een «toot op de lever van Krawczyk
zo goed door. dat slechts de gong hem op
de zesde tel van de scheidsrechter kon
redden.
Ook ln de achtste ronde kwam er een
critiek moment voor de Fransman, toen
hij door een formidabele uppercut naar
de planken werd verwezen. Na acht tel
len redde de gong hem voor de tweede
maal van een knock-out.. Gedurende de
twee laatste ronden stelde Krawczyk al
les in het werk om zijn puntenachterstand
weg te werken, maar alle pogingen waren
nutteloos. Vah Dam bleef heerser van
de ring tot aan het einde van het gevecht,
zonder ook maar ééiupnde aan zijn tegen
stander te laten.
DUITSE VLUCHTELINGEN
In Westelijk Duitsland leven thans nog
9 millioen ontheemden. Niet minder dan
2'/t millioen. van deze mensen moeten uil
de opbrengst van nieuwe heffingen wor
den ondersteund. Wanneer alle gevluch
te families, die ten dele, zoals ln Slees-
wiJk-Holsteln nog in absoluut mens-on
waardige verblijven wonen, opnieuM
zouden worden gelnatalleerd. zou daar
voor 185 milliard Duitse mark nodig zijn,
een bedrag, dat het nationale inkomen
met ruim' 100* overschrijdt.
TSJECHO-SLOWAKIJE
DROOGGEZUIVERD
In Tsjecho-Slowaktje zal vpprtaan een
politiek worden gevolgd om nlct-commu-
nlsten onder communistische leiding ac
tiever tn communistische aangelegenheden
te betrekken De Volkspartij en de Natio
nale Socialistische Partij worden gezui
verd. opdat „betrouwbare kernen" over
blijven in de partij-orgaiysaties. die onder
communirtiache leiding weer worden op
gebouwd.
Dr AJexej Ceplcka. de communistische
minister van justitie, tevens voorzitter van
het centrale actiecomité, heeft verklaard,
dat er te weinig mensen waren overge
bleven „om dc vele moeilijkheden en
hinderpalen het hoofd te bieden".
Alois Petr, minister van verbindingen
(Volkspartij) en Emanuëi Slcchta. minister
van technische opbouw (Nationale Socia
listische Partij) hebben beloofd dat hun
partijleden een loyale houding zouden aan
nemen en aan deze twee partijen zal nu
weer een beperkte activiteit worden toe
gestaan.
Uitbreiding Nederlands-
Britse handel
In het afgelopen weekeinde zijn de be
sprekingen tussen een Nederlandse en een
Engelse handelsdelegatie geëindigd. AU
resultaat van deze besprekingen mag
worden verwacht, dat de handel tussen
het Verenigd Koninkrijk en Nederland
gedurende het lopende jaar belangrijk
zal kunnen worden uitgebreid. De weder
zijdse leveranties zullen iets meer dsn
80 millioen pond bedragen. De Neder
landse export van eindproducten zal,
evenals de export van spek. eieren en
zuivelproducten, worden verhoogd. Het
Verènlgd Koninkrijk zal onder meer ten
minste 80.000 ton steenkool levefen san
Nederland Voorts zal het Verenigd Ko
ninkrijk naar Nederland uitvoeren blik.
textlelgaren en velerlei andere producten.
Ten aanzien van de handel tiiasen het
Verenigd Koninkrijk en Indonesië kan
worden medegedeeld, dat Indonesië de
leveranties van copra en palmolie zal
hervatten. De totale export uit Indonesië
naar Engeland, die uit voedingsmiddelen»^
en grondstoffen zal bestaan, zal ongeveor
8 nylllioen pond bedragen. Hier tegen
over zal het Verenigd Koninkrijk voor een
waarde van 13 millioen pond aan divers#
fabrikaten aan Indonesië leveren.
Officiële noierina *nn Ir v»*i 1 Effectenhandel
MAANDAG 28 FEBR.
t eed an bied aad #n laien oledeo t latte
ACTIFVR FONIH4KN
AANIIKI.KN
LAATSTE NOTERINGEN
A
V K
Heden
Kol Bank
A 84
N-l Handbk
A 112
109"»
NdHaiidlM
cA 180
158»/i
AKU
A 155'/*
154'«5
Hemh&Jur
A 279
278
Berkal Pal
A 106 'It
J07''*t
Calva Delft cA 140
137'/.
Cent» Snik
151
191
Fokker
A 134*/
134
Gelder Pap
A J40
138
KNHooan»
cA 170
16a"«|
Lever Bros ca 235»/» 230'/»l
Ned Ford A 257' i 257
Ned Kabel A 289'j 268'
Philips A 220 214' i'/i
Wiliun-njan A 160'» 156
Btllllon r A 402
Hillllon Ja r A 362
Dord( Petr A284!/i 258'.
A 294 288-0'
A 503* 500
A 152,'<
147'/t8'/i
140|
Kon Pair
Moeara Ito
Amst Rub
Bandar Rub A 142*
Ih»li Bal Rb A 98
Kend Lambo* 80
l.«mpona Rum 42"«
Ma tang t>d A 57?
N Noor» Pi A 34
O-Java Rtibb 60[
Oo»tk De cA 96f
Serbadl Rb A 82*
Sllau Sum A 51
Sum Ruhb A 82
VerlndCult A 63f
Hotl Amlljn A 161
lavnChliap A 154
KN8M NBs A 148
Kon Pakel A 164'
Nd Srhv U A 159'/»
Ommeren Seh 179
Rolt l-loyd A 149' i
SiMllNHerl A 180'
HandvAmst A 157
lava Cull
N-l Sulk n
VerVoMiC
Dell-BalM
Dell-Mtsrh
M[
62
157Vi
lSl'/i
145 V»
163
IM'/iTVi
I7«''i
146
159
ISlf'i
79
90
Senembah
IIIVKN68N
MOIIer C NB 155
A 94V.
A 43' W
A 132t
A 132'/i 131
153
MAANDAG 28 FFftR.
H I A A rNI.KNINOKN
Nederland
1000 '47 31-8 96*/»t
Dfl'/.tA
910110 47 100 A 100'
Invest Cert I 90' OflAt
1IW0 NWS It 80 79'.
100 Spaarc Jé 100419 100' ,f
NltlOtMl 37 A I 03'/, 09'/.
OKI.IfiA riKH
ndam 37 I i 1» |00-/, ioo"»t
•Roll Hyp I» 98 07'
Beninviur it i02'/« loiv.
I-ever» Zp It 102'/. 102' -t
Bal Pelr Ml) 3» 101»/,) ]01*
Am.l Ol 100 I 121 US
Witte Kruis mt 123
AANDfcl.kN
Amsi B ink A 180
Holl H l?o rA 183V.
Holt Hank A 160'
Slavenh Bk A U#'
'went Mnk rA 174
RoilBelCun* A 162f
Ulan It Co A 61
127
158'
184'.
160»/.
114Vi
172|
Ireda Mach A 128
<mb F Hih 130'/.
loud.Ap K A 172
telnek's B A 170[
4ero Cons A 143
nt Viscose A 130
V Tapijt A 180t
waltaChoc A 187'/i|
Heelfa NB cA 210
led OUtRp A 301
lyma A 231
loll Ornoart A 304
44helde NB A 95' a
4t.ikvl» A 139
4tork Mach A 128'/.
•V erknpoot A 136
*Uer« Ind A 166't
Aniem NB A 93
N-Ind Gas A 109'M 108
InlCrAHnrt A 180 177
Gouda Kna» A 146'/» 145«
N Mil W«lv 120f 119
Del* So A «2
N l Spool A 32 30V.tl'/.
Serb Cherib A 126 11'
V Phat Fan A 107V. 107'/»
2 'I*
124'/.
129'
168
165
183
1851
200(
296
273
02V»
RKKTIrlCATKN
AMKKIK AANMIIA
Am Hid, U L W J
Am Smell Re( 4?' 44/'
Aneconde C 3.
Bethlehem St
3en Motors
Int Nickel
Kennecmi C
Rep Stee) C
Stand Brands
(In Si Sieel
Am Waierw
Jll Serv Cms
Inl Tel 6k Tel
Cont Oil Cy
Hid Comment
SheM Union
Tide Wat Aas
Int Ruhb Cy
BaliAOhiO 'SO
Mis» Kana Te*
N. V Ceotr Rr
Pennnvlv Rallr
South par
South Railw
Canad Paclf
4iudehak Crp
32".
9J1'.* 91'I*1
S7W IfIf
28 21V»
49V'* 47
23' JT'»
72 72'u*
18'/, 14 VP
40V«t 40"»t
8*
81» 51''»
#2'/.t 4fVt*
33'/«t
20'/»f
1
VI»
3 v^
9"t>
14 14 V
30"»t 41''»*
34". 34
11*
!Svf
Prnlonaatle 2'/.
LAGERE KOERSEN.
De regeringsverklaring Inzake Indonesië ls op de beurs ongunstig ontvsngen.
zag hierin een ongewenste tegemoetkoming, zowel aan de Verenigde Naties »1» "an
Republiek Het publiek liet zich over het algemeen" door deze beoordeling niet
rusten. Het aanbod was vrijwel uitsluitend afkomstig van de beroepshandel. die
verkopen overging, waardoor een vrijwel algemene koersdsllng Intrad Da toonaaoge*
vende fondsen openden 3 tot 8 procent lager. Er werden echter maar weinig
gedaan Vandaag begint de handel ln de Inschrijvingen Grootboek 1946 Men taxeert.
de markt «en aanbid van ongeVeer 2 millioen gulden Grootboek ln de komende d»S—
te verwerken zal krijgen. Vandaag kwam de eer.te notering tot «tand ln de pa» w
gegeven 8*1**1* converteerbare obligaties der Unilever, dia uitgegeven zijn op K"
vandaag ala eerste koers 102V« ljeten zien.
A
'INSDAG 1 MAART 1949.
piNSI
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA
Een terugblik op 1941 toout ons een jaar zonder byzoadere markerende gebeurtenissen
ln deze gemeente, toont ona de veelheid der problemen, waarvoor Gouda zich nu. ln
de naaste jaren en ta een verdere toekomst gesteld ziet. een veelheid, die verwarrend
U omdat b(jna geen probleem op zichzelf gezien kan worden, maar nauw verweven ia
met een ander, dat op zijn beurt weer slechts opgelost kan worden, wanneer factoren
bekend itjn. waarover somtijds buiten onse eigen sfeer beslist tqoet worden, zo ving
burgemeester James de uitvoerige rede aan. waarmede hy de gisteravond gehouden
eerste raadsvergadering in 1949-opende en ln welke toespraak hy vele facetten van bet
gemeenteiyk leven in de lens nam.
uitbreiden, lijkt het tijdstip in zicht te
komen, dat deze post op onze begroting
zal kunnen worden Ingekrompen.
In tal van gemeenten, vervolgde de
burgemeester is men voor een dergelijke
situatie gesteld, maar toch mag men zich
afvragen of de combinatie van b.v. de
problemen naast zoveel andere - ener
oude. zeer nauw gebouwd? en slecht
verkavelde binnenstad, de weinig geluk
kige bodemgesteldheid, de moeilijkheden
van waterlozing en grondwaterpeil, een
voorraad tot de draad versleten bruggen
en gebouwen, de woningnood, de vragen
omtrent de huisvesting van bestaande en
eventuele nieuwe industrieën en ambach
telijke bedrijven, de wellicht ihgrijpend
om te werken uitbreidingsplannen, de
aanhangige grenswijzigingen enz. niet een
extra zware last op onze schouders
'CHet"thans ingetreden jaar zal mense
lijkerwijze de afsluiting van de studie
omtreflt de b'bouwtng van de binnenstad
brengen en de raad voor beslissingen op
enkele belangrijke hoofdzaken plaatsen.
Een der uitgangspunten, welke men bij
het denken aan de toekomat onzer stad
in het oog moet vatten, is. aldus spreker,
de maximale bevolking, welke Gouda zal
omvatten. Daarbij wordt dan uitgegaan
vsn een bevolkingstal van 50 000. te
bereiken in 1970. Dit maximum wordt
dan tevens geacht ie zijn het meest
gewenste bevolkingscijfer
De huidige aanwas der bevolking ligt
in de lijn der uitgesproken verwachting.
In 1948 nam zij wat minder dan in 1947,
n 1 met ruim 500 toe tot 38,117. Aldus
doorgaande zouden wij ln 4 jaren de
40.000 en dan in 20 jaren de 50000 be
reiken. afgezien van de moeeliikheid op
snellere groei bil grenswijzigingen en de
vestiging van nieuwe industrieën, welke
toch. zij het In bescheiden mate, mag
worden verwacht
Nieuwbouw mager
De woningvoorraad, vermeerderde door
nieuwbouw met 70 woningen, een mager
resultaat, een c(|MPPri op een gloeiende
plaat In het voorvorige jaar werden
slechts 12 huizen door nieuwbouw gewon
nen. maar met deze vooruitgang van 1947
op 1948 kunnen wij. zeide de burgemeester
geenszins tevreden ztjtv en. was het nu
maar. dat de verwachtingen voor 1949
hooggespannen landen zijn, dan zou men
er nog enigszins vrede mee kunnen heb
ben. maar als men weet. dat het bouw-
contingent voor Gouda voor 1949 ondanks
hartstochtelijke beroepen van het gemeen
tebestuur op de betreffende instanties,
voorshands slechts 53 woningen bcdraBgt,
dan wordt het ons droef om het hart. Er
moet vurig gehoopt worden, dat het
contingent in de loop van dit jaar nog
zal kunnen worden verhoogd, voor een
gemeente als de onze. die met de erfenis
van een zeer oude en slechte woning
voorraad in dc binnenstad zit en welker
kleine en soms krottige, woningen over
bevolkt zijn.
Is het woningbouwcontingent voor 1949
minimaal, geluxkig mogen wij er mede
rekening houden, dat op 31 December 1948
nog 173 woningen in uitvoering waren.
waaVvan de gereedkonung in J949 kan
worden verwacht.
In dit verband deelde de burgemeester
mede. dat er plannen bestaan voor uit
breiding van „Huize Juliana".
Nieuwbouw voor de industrie waa nog
gering. De Kaarsenfabriek en de krijt-
malcrij van Vingerling gaven op dit punt
nog de grootste activiteit te zien.
De voibouwing van de oude binnenstad
kan en mag n et langer voortgaan#
De geleidelijke groei van klein begon
nen. maar zich ontwikkelende industrieën
brengt verschillende van hen meer en
meer ln botsing met het algemene stede-
bouwkundige belang. De oplossing knn
dan eindelijk slechts gevonden worden in
nieuwbouw, hetzij zelfstandig, hetzij ge
zamenlijk in zg. industrieparken of In
dustrieflats. De onevenredig hoge bouw
kosten bleken doorgaans een beletsel en
inderdaad zijn die kosten en dus ook de
daarop gebaseerde huren hoog. maar er
wordt gemeend, aldus spreker, ook wel
eens gebrek aan enérgie. durf en levens
kracht bij dc kleinere bedrijven te ont
moeten. een hangen aan het oude en
Blechtc. allebn omdat het teveni het goed
koopste op korte termijn Is. Ieder zal
beseffen, dat het particuliere bedrijf voor
zijn eigen vestiging wat moet over hebben
en enige durf moet toien. Een land en. in
het klein, een stad Is tenslotte slechts
dat. wat de bevolking zelf ervan door zijn
ondernemingslust, vindingrijkheid, kennis
en ijver maakt.
Klein Zwitserland
Sprekende over de restauratie van het
stadhula zeide de burgemeester, dat het
werk omvangrijker geworden Is dan zich
eerst liet aanzien. Maar het is ook ge
bleken, dat deze restauratie - geen luxe
was. geen geld en geen materiaal ver-
morsen tn een toch reeds dure en arme
lijke tijd. Het bleek, dat het met dit
gebouw 5 vóór 12 was. dat uitstel afstel
had kunnen betekenen en dat het Stad
huis boven onze hoofden had kunnen in
storten.
De burgemeester* deelde mede. dat de
zaak betreffende de door Gouda aan-
hangig gemaakte grenswijziging thans in
de schoot der provinciale goden ligt. Het
leek. dat de oprichting van een z.g. plas-
achap voor de Reeuwijkse Plassen dit jaar
tot verwezenlijking zou komen, maar nu
ls vernomen, dat de gemeente rteeuw(jk
rich terugtrekt. T
'De a'-et van electricitelt i» in 1948 ten
«eerste gestegen. Vergelijkend met 1947
was er een vermeerdering in totaal van
•1 terwijl de stijging voor Gouda alleen
«elfa 35.28 t bedroeg en in de buiten
gemeenten 28.65'meer stroom werd
afgeleverd. In vergelijking m$t 1939 is de
aflevering zelfs vrijwel verdubbeld tot
rond 26.70Rp) kwh.
Minder stormacbjjg ia de uitbreiding
'an het gasdebiet, 1948 gaf een stijging
met bijna 14 ta zién bij 1947. met 60
bij 1939.
Ook de dienst van gemeentewerken ln
ePlere zln en ^'e ^er P'an*aoenen hebben
-rich in het afgelopen Jaar duchtig ge-
Ttjprd. Vele bomen rijzen weer uit de
«rond en speciaal de Korte Akkeren zal
•r '«zomer» weer fleuriger ultrien, dan
'n de jaren na de honger- en koudewinter
net geval waa.
Onze bestraten hebben ook een groot
Btuk werk verzet, maar het la bijna ont
moedigend. dat wat vandaag met veai
moeRa en ko«Ban ia opgehaald, morgen
alweer een klein Zwitserland lijkt. Dit
laar zal voor een nog groter bedrag ver
werkt worden. Eerst een Jaar of twintig
nadat de bevolking stationrtalr zal zijn
geworden en de stad rich niet verder zal
Cultureel peil
De opbrengst der vermakelijkheids
belasting wijst uit. vervolgde burgemeester
James, dat ln het éfgelopen Jaar 515.000
voor betaald vermaak werd uitgegeven,
tegenover ƒ625.000 in 1947. Opvallend
noemde spreker het, dat vaak de belang-.
stelling omgekeerd evenredig staat met
het culturele peii. Opvallend is ook. hoe
grote rol in een plaats als Gouda het
amateurtoneel speelt, en ook hier weer
is de kwantiteit geen waarborg voor de
kwaliteit. Voor de ontwikkeling van de
smaak en de beschaving van onze mensen
ls het van eminent belang ot het streven
van de Ncd. Amateurtoneel Unie, succes
heeft, een streven, gericht op beter «pel.
onder betere leiding, maar vooral op betere
stukken voor toneelclubs.
Het Catharinagasthuis gaf enige aardige
tentoonstellingen; het aantal bezoekers
was hier 5500 Verwacht mag, worden, dat
1949 enige zeer attractieve tentoonstellin
gen van kunstbezit van elders aan stede
ling en bezoeker zal voorzetten
Een maatstaf voor het vreemdelingen
verkeer in de stad is gelegen in het bezoek
aan de voornaamste trekpleister, de glazen
der St. Jan. In 1948 telde men er 23 000
bezoekers.
Een waardemeter voor de geestes
gesteldheid onzer bevolking wordt onge
twijfeld ook gevonden in de houding van
het kind. zoals dit ons b.v. in de jaar
verslagen onzer schoolhoofden tegemoet
treedt. Het beeld, dat in deze rapporten
gegeven wordt, is gunstig. Het kind heeft
weer belangstelling: orde en zindelijkheid
zijn toegenomen en het onderwijs draagt
vrucht.
Wij zijn er ons van bewust, ging de
burgemeester voort, dat ons scholen
apparaat te klein is en verouderd. In het
bijzonder moeten wij over enige jaren
de golf opvangen, welke het fenomenale
na-ooriogse geooortental oVer de drem
pels onzer scholen zal dragen. Een bouw
programma is opgesteld en ter verkrijging
van bouwcontingenten aan Den Haag
doorgegeven. De bouw van een openbare
lagere school in de Korte Akkeren staat
daarop, naa»t de eindelijk te realiseren
bouw van een nieuw gymnasium boven
aan.
Van werkloosheid is bij ons gelukkig
nog geen sprake Aan het einde van het
jaar natonden bij het Gew. Arbeidsbureau
niet meer dBn 132 mannen en 27 vrouwen
als werkzoekenden te boek. van wie
slechts 74 mannen en 16 vrouwen geheel
werkloos waren. Geleidelijk aan doet zich
het tekort aan vakbekwame krachten
meer en meer gelden en komt er een
teveel aan ongeschoolden Scholing, om
scholing en herscholing blijven de volle
aandacht vragen en In dit verband blijft
het te betreuren, dat enige jaren geleden
de Rijkswerkplaats alhier werd opgeheven.
Daarentegen doet zich geleidelijk ook
een verzadiging gevoelen aan kantoor
personeel. uiteraard mede veroorzaakt
door de opheffing en inkrimping van
ovcrhèidsdiensten. De harde practijk zal
leren, dat zij die vroeger een hnndwerks-
vak uitoefenden en in de crisistijd op een
kantoorkruk hebbenjfezeteld. weer In het
oude vak. eventueel na herscholing, terug
moeten.
Onze jongens
Aangenomen moet worden, dat de gun
stige stand van de arbeidsmarkt ook
wordt beïnvloed door het feit. dat be
trekkelijk vele onzer Jongeren onder de
wapenen zijn. Voor Gouda zijn hel er 600,
van wie 75 oorlogsvrijwilligers. Uit Indo
nesië repatrieerden vKftig Goudse mili
tairen. van wie 26 oorlogsvrijwilligers. Er
zijn 250 Goudse militairen in de tropen.
Hoe gaarne zouden wij, zeide de burge
meester. al onze soldaten hebben zien
terugkeren uit de Oost. Maar een achttal
heeft het offer van hun leven moeten
brengen. Op een dag als vandaag willen
wij hen opnieuw gedenken en in gedach
ten verwijlen bij hun ouders en nubc-
staanden. waarbij wij ook kracht toebid-
den aan hen, wier zoon tot de vermisten
behoort.
Wanneer het gelukkige ogenblik zal zijn
gekomen, dat Indonesië in werkelijke
vrijheid de Ned militaire hulp kan ont
beren en de lijst der gevallenen is
afgesloten, .sullen, zo ls het voornemen,
hun namen gebeiteld worden in een
gedenkateen, aan het stadhuis aan te
brengen.
Ten slotte liet de burgemeester het
bedrijfsleven de revue passeren. Zien wij
Gouda als marktcentrum, dan kunnen wij
een verheugende stijging van de biggen-
aanvoer constateren. Maar al zijn wij dan
dank zij de .etwat verbeterde voedsel
positie van 9655 tot 11.510 stuks geklom
men. wij zijn nog ver van de vooroorlogse
cijfers. De aanvoer van Raas op de markt
beweegt zich in stijgende lijn. Het aantal
der partijen, in 1947 4877, klom tot 6760.
maar ook dit is nog niet de helft van
het cijfer van 1939.
Voor de kaashandel is het herstel der
vrije concurrentie gêweest, dat met de
winst op de export de aanmerkelijk min
der gunstige resultaten op dc binnenlandse
markt moesten worden goed gemaakt. Het
reaultaat voor deze branche was slechts
..zeer matig".
De Kaarsenfabriek hnd een niet
onbelangrijke export, ondanka allerlei
belemmeringen in landen, welke vroeger
daarvoor open stonden. De toestand is
bevredigend al zou Indien mogelijk
het aantrekken van meer vrouwelijk
personeel de productie kunnen verhogen.
Verschuiving in de
aardewerkindustrie
De aardewerkbedrijven hadden voldoen
de werk. hoewel, er een kentering schijnt
te komen, in 't bijsonder bij die bedrijven,
welke uitsluitend luxe-aardew«rk ver
vaardigen. Naar huishoudelijk aardewerk
blijft nog steeds een grote vraag bestaan
en daarom ziet men thans het merkwaar
dige verschijnsel, dat kleine bedrijven,
welke haar opkomst aan de grote vraag
naar luxe-aardewerk in de afgelopen
jaren hebben te danken, thans willen
overgaan naar de fabricage van huis
houdelijk aardewerk. De schaarste aan
vrouwelijk personeel ln deze tak van het
bedrijf is er vaak oorzaak van, dat ook
dé werkgelegenheid voor mannelijk per
soneel nadelig wordt beïnvloed.
De machinefabrieken hadden volop
werk en daardoor een zeer behoorlijk
Jaar. Het gebrek aan geschoolde werk-
:rachten blijft echter voor deze groep
bijzonder groot.
De GarenspinnerU had in 1948 een be
vredigend Jaar. Er was voldoende vraag
in het binnenland naar haar artikelen,
waaraan voor een groot gedeelte kon
worden voldaan. De arbeidsproductiviteit
was beter dan het vorig jaar. Moelltjk-
Nieuwe ambtsketen voor
burgemeester
In de raadsvergadering van gis-
eravond heelt mevr. James een
nieuwe ambtsketen voor de bur
gemeester aan de gemeente Gouda
aangeboden. Deze keten werd op
de Rijksvak- en Kuis .iljverheids-
tchool voor goud. en zilversmeden
en horlogemakers te Schoonhoven
vervaardigd. Het ontwerp ia van
D. Andrieasen. een leerling uit Ber
gen op Zoom. die in Juli de «chool
met eindgetuigschrift verliet. De
keten werd gemaakt door leerlingen
van het derde leerjaar „Goudsme
den". waarin R. Knoef uit Hengelo
(Ov.) het voornaamste aandeel had
Bij die werkzaamheden gaven de
leraren der school, de heren Koppe-
nol. Heerens en Kloeke, leiding.
heden ondervond dit bedrijf door het
gebrek aan vrouwelijk personeel en het
niet beschikbaar stellen van voldoende
deviezen voor erondstoffen.
De Zeepfabriek (T. P. Viruly Co.
N.V.) bereikte in 1948 de grootste omzet
(in tonnen), die zij ooit had gekend, hoe
wel de winstmarge kleiner waa dan in
1947.
Naar de aan de burgemeester verstrekte
gegevens was voor een juist in onze stad
zo belangrijke categorie, n.1. de midden
stand althans voor een groot deel
daarvan 1948 tengevolge van net soepel
worden der distributiemaatregelen en de
ruimere «troom. geen alecht jaar Alleen
voor een aantal kleinere middenstands-
en ambachtsbedrijven werd de financiële
positie moeilijk, door het oplopen van de
inkoopprijzen en het niet voldoende
hebben van apitaalreserve.
Van Uitbreiding der industrie door Ves
tiging van nieuwe bedrijven was slechts
in geringe mBte sprake Een nieuw
metaalbedrijf van middelbare omvang zal
aan1 dc Schiclandse Zeedijk verrijzen.
Teleurstellend was het voorlopig afsprin
gen van de bijna beklonken vestiging
alhier voor het Centraal Landbouw-
cortité van een opslag- en verwerkings
bedrijf Tegen dc hoge bouwkosten werd
opgezien, hetzelfde motief, dat de indus
trialisatie in het algemeen remt. maar,
onjdat dit een tijdelijk motief is. kunnen
wij hopen, dat in een later stadium van
mfcr uitgebalanceerde kosten en prijzen
agn Gouda de kansen niet zullen ontgaan.
De jaarlijkse balans opmakend mogen
Wij. besloot de burgemeester over de
rósultateri niet klagen en kunnen met
gematigd optimisme het volgend jaar
ihtreden.
Wethouder Heerkcns heeft namens de
raad de burgemeester beantwoord.
1 Maart T.M uur rt)e Evans. Gemeente:
Bijbellezing ds J. I. van Wljck.
1 Maart S uur De Kritb; Bijbellezing poud-
se Stadsevangelisatie.
1 Maart I uur Reünie: Cursusavond Huma
nistisch Verbond, spreker ds P Eldertng over
„Kerkelijkheid en onkerkelijkheid ln Pro
testant Nederland".
Z Maart 10. ZJO en 7.M uur Geref. Gemeen
te: Spreekbeurt dr C. Steenblok (biddag).
Z Maart 7—uur Raam 51: Zitting prtjzen-
commlsate voor indienen klachten.
2 Maart 7.30 uur Oud Oeref. Gemeente:
Spi eekbeurt ds Joh. van Welxen.
t Maart I uur Nieuwe Schouwburg: Con
cert Rotterdamsch Phltharmontsch Orkeit
voor vereniging Gouds Volksconcert, dirigent
Eduard Fltpse. Weens programma.
2 Maart I uur Reünie: Spreekbeurt ds J
Borger voor Logoaverband. onderwerp „De
smalle weg, die ten Leven leidt".
Maart 7.45 uur De Brursklok: Wijkavond
Ned Heiv. Gemeente «preker ds C A
Korcvaar over „Hoe ifbmen wij tot geloof
Maart 7.45 uur Daniël: Evangeliepredi
king. sprekers P Douma en A Bakker.
3 Maart I uur Nieuwe Schouwburg: Op
voering Schipper naast God" door Het Ne
derlands Toneel met Cor v. d. Lugt Melsert
3 Maart I uur Aula Gemeentemuseum:
Tweede voordracht prof. dr C. A. Mennlcke
ln cursus ..Rusland en Amerika" voor Volks
universiteit.
3 Maart I uur Kunstmin: Bijeenkomst ge
meentebestuur met uit Indonesië terugge
keerde militairen
4 Maart uur Splerlngstraal 1)3: Gelegen
heid tot kosteloze Inenting en bertnentlng
tegen pokken
4 Maart 2 en 4 uur Concordia: Kindervoor
stellingen Alg. Ned. Prot. Chr. Film.
4 Maart 7 uur Concordia: Filmavond Alg.
Ned Prot. Chr Film. vertoning „Dit Is Ca
nada en Schoon In«utlnde 1 uur verto
ning Krugcr Wlldtuin".
4 Maart I uur Remonstr. Kerk: Samen
komst Vrouwcn-wercldgrbcd<dag.
I Maart Collecte afdeling Gouda Ned. Ver
eniging „E.H.B.O
5 Maart 7.15 uur Vrrmarklrrstaurant: Jaar
vergadering Ned Herv Knapenverenlglng op
Geref grondslag „obadja".
5 Maart 7.M uur VrlJe Evang. Gemeente:
Bidstond.
5 Maart 6 uur Kunstmin: Feestavond ath-
letiok- en handbalvereniging ..Vires et Celc-
ritaa". opvoering blijspel „Llefdea-capriolen"
door Vrrcs-loncclgroep.
Bioscopen
Thalla Theater: Go West (met de Marx Bro
ther»).
it'"iinle Binsroop: Daar zit muziek In (met
Deanna Durbin)
Schouwburg Bioscoop: Since you went away
(met Claudette Colbert en Jennifer Jones).
Aanvang: 3, 7 en 9.15 uur.
Apothekersdienst
Burgemeester James sloot
gisteravond de raadszitting
met een andere ambtsketen
om dan waarmede hij haar
opende Hij kreeg tijdens de
vergadering een nieuwe
keten en het is ongetwijfeld
een fraai geschenk, waar
mede de echtgenote van de
burgemeester de gemeente
heeft verrast.
Mevr. M Jamcs-v. d. Hoop
had aan de raad een brief
gezonden, waarin zij mede
deelde, dat zu zich bij het
naderen van de datum
(1 December j.I.I, waarop
haar echtgenoot tien jaar
geleden het burgemeester
schap van Gouda aanvaard
de. heeft afgevraagd waar
mede zij haar man een ge
noegen kon doen en hoe zij
tevens en vooral de ge
meente een blijvend ge
schenk zou kunnen aan
bieden. Zij meende dit te
kunnen doen met een burge-
mecstersketen. die meer dan
de tot dusver gebezigde dc
bijzondere aard en de ge
schiedenis van Gouda tot
uitdrukking zou brengen cn
de waardigheid onzer oude.
maar zich vernieuwende
stad weergeven.
Met medewerking van
enkele leraren hebben enige
lc(^*pgen van dè Rijksvak-
en^KKunst nijverheidsschool
voJrKOud- en zilversmeden
en^orlogemakers te Schoon
hoven een keten ontworpen
en uitgevoerd, welke aan de
gestelde eisen wil beant
woorden door in 't bijzonder de doornen-
krans en de sterren van het oudef tads-
wapen te tonen.
Zo de doornen de stad en haar bestuur
voorshands nog verre van gespaard
worden, moge. besloot mevr. James haar
schrijven, de tijd niet verre wezen, dat de
thans gestelde doeleinden, de leidsterren,
benaderd zullen zijn.
Na de voorlezing van de brief word de
keten getoond en de ragdsjeden konden
zich daarbij overtuigen wcllt een mooi
staal van edelsmeedkunst voortaan de
schouders van de burgemeester van
Gouda zal tooien
Onder applaus heeft wethouder Heer-
kens als oudste lid het geschenk aan
vaard en daarvoor de bijzondere waar-
Burgerlijke Stand
Geboren; Petronella Maria, d. v. L. van
Duurea en A. M. van der Winden. Rhijn-
via Feithstraat 5, Willem, z. v. A. de
Keiser en J. Bruines, Wilhelminastraat
34: Hendrik, z. v N van der Speld en
M. Wildichut, Da Coataatraat 11; Mutthijs
Marccllus, z. v C. J. Groencndaal en E
M Brink, Eerste Kade 9; Rita Henrtëtte.
d. v. L. P. Flóren en M H. van den Het)-
vel, Eerste Kade 67: Aldcrt Theodorus,
z. v. A. C. van den Bovenkamp cn C C.
Steenwinkel, Doelestraat la: Gijsbortus
Henricus Theodurus Leonardus. z. v G.
H. Atteveld en A. J. van Tricht. Vowius-
straat 41; Albertus, z. v. J. van Noort en
G. Wljna, Cornells Ketelstraat 70; Hen-
drikus Petrus, z. v. H. P. Koolmees en
G. E. Wanslnck, Boelekade 89. Elisabeth
Antoinctta Maria, d. v. A. L. R Slangen
en C. A. Moons, Gouwe 32; Johannes z.
v. J. D. Postmus en A. van Kessei, Raam
142.
Getrouwd: A. W. de Groot en J. E. Th.
Koemana; G. Prins en A. van Vliet.
Overledan: Bernardua Kraam, 79 j; Eli
sabeth Johanna van der Hoorn, weduwe
van J. van Veen. 84 J; Petrus Cornelia
Verkleij, 73 j; Wllhelmina van der Schouw,
73 J.
OOSTENRIJKSE KINDEREN.
Gisteren zijn ter dezer stede vijf en
twintig Ooatenrijkse kinderen, voorname
lijk uit Wenen, aangekomen, die gedurende
drie maanden bij Ned. Herv. pleegouders
zullen worden opgenomen.
drring van dc raad uitgesproken, waarna
wethouder Polet als loco-burgemeester
de voorzitter met het nieuwe teken van
zijn waardigheid omhing.
„Voor mij is dit een treffende cere
monie", zeide burgemeester James, die
verklaarde, dat hem met dit geschenk
een groot genoegen is gedaan.
BENOEMING
Tot directeur van de gymnastiek, en
atletiekvereniging .Hou vasf' tc Bos
koop is benoemd de heer Jac. van Wcl-
zenia te Gouda directeur van de gym
nastiekverenigingen TO.O.S. tc Waddinx-
veen en „U.D.I." te Zwammerdam.
A.S.C. GOUDA.
Rotterdamse Schaakbond: Regina (Rot
terdam)—Arbeidersschaakclub Gouda 8-2;
Goudse Schaakkring; Arbeidersschaakr
club Gouda 3—Messemakcr 2' 7'Huis
houdelijke competitie ASC Gouda: J
Woudenborg—A Vertreer 1—0. J Ekkel-
boom—J de Vries 0—1. A- Vermeer—
Joh. de Jong 1-fO. J J. van Roon—T.
Vermast 1—9. C van Hofwegen—H van
Leeuwen 0—1, F. A. de Jong—K. de Jong
1-0.
MESSEMAKER 2 VERLOOR.
Voor de co-npetitie van de Rotterdamse
Schaakbond verloor Messcmaker 2 met
5' i—4"« van Regina: J. J. Jager Jr—G. C
van Bekkum B. A de Jong—R. H.
de Jong 0—1. J. Kool—B, L ndenberg
0-1: W Meyer—D K Vos 1—0: A. Boo
nefaas—L. A. Landsmeer 0—1; F Eyn-
wachter—A. v. d. Blessen 1—0; F. Naere-
bout—L. B. Hendriksen 0—1; W. Boswin
kel— M- de Borst 1—0. O. P. Oomen»-W
Janssen 1—0: A. H Kulik-T. J. Graaf
0-1.
WATERSTANDEN Maart
Keulen IJ» •fc8.B«: Ruhrort -«7» +B.BB: Lo-
blth B.1B +B.85; Nijmegen 1.87 +B.B4; Arnhem
7 04 J-a.OB: Eefde (lJ»»el) B.M +B.I»; Deventer
l.TB +B.1B: Borgharen 41.88 8-81; Belfeld 1X41
onv.; Grave 4.B1 -rB.BB; Ltth 1.13 -4.48.
Gastarieven met 2 cent
verhoogd
Sinds de vorige zitting heeft de „op
stelling" van de Goudse raad een wijziging
ondergaan en het beeld, dat de raadszaal
In het tijdelijke gemeentehuis gisteravond
had. toonde de heer Snel niet meer te
midden van de heren Kempers en Stolk.
met wie hij de communistische fractie
vormde, maar een bank vooruit als partij
loze eenling, een gevolg van zijn uittre
den uit de Communistische Partij.
De heer Kempers legde hierover aan
het begin van de zitting een verklaring
af. Hij deelde mede. dat de heer Snel niet
meer tot de Communistische Partij ..De
Waarheid" behoort en hU constateerde,
dat de heer Snel daardoor niet meer op
treedt in naam van de fractie van de
Communistische Partij, die geen enkele
verantwoordelijkheid aanvaardt voor uit
latingen van dc heer Snel in of bulten
dt* raad. De heer Kempers deelde mede.
dat de partij aan de heer Snel heeft ver
zocht zijn raadszetel ter beschikking te
stellen, 'maar de heer Snel heeft tot nu
toe geweigerd en in wezen eigent hij
zich dus. aldus spreker, iets toe, wat hem
niet toebehoort, want de zetel behoort
aan de Communistische Partij en deze
dient daarover te kunnen beschikken. In
or.ze ogen. zeide de heer Kempers. heeft
de heer Snel in de vorige raadsvergade
ring toen hij sprak over de discipline in
de Communistische Partij een onjuiste
verklaring afgelegd, want de fractie
neemt iemand niet naar zijn woorden,
maar naar zijn daden De spreker ver
klaarde tenslotte de houding van de heer
Srtel te beschouwen als een aanval in de
rug van de Communistische Partij
Ook de heer Snel legde een verklaring
af Hij erkende, dat hij als raadslid voor
dc Communistische Partij is gekozen en
dat hij. politiek gesproken, zijn zetel zou
moeten teruggeven Talrijke geestverwan
ten hebben hem echter het dringend ver
zoek gedaan zijn zetel niet ter beschik
king te stellen en voor hun belangen te
blijven opkomen. Na zeer ernstige over
weging heeft de heer Snel besloten aan
dit verzoek te voldoen, te meer, daar de
heer Kempers hem de verzekering had
gegeven, dat het conflict, dat tussen dc
C P N en spreker bestond, wel opgelost
kon worden. Deze mededeling VBn de
heer Kempers gaf dc heer Snel grond
voor dc gedachte, dat het wel In orde zou
komen en mede daarom heeft hij niet als
roadslid bedankt, ook. omdat er geen
wezenlijk verschil tussen de politiek van
de CPN en de door hem gevoerde be
staat Tenslotte verklaarde de heer Snél.
dat hij zlln raadszetel zal blijven bezetten
tot de arbeidersklasse van Gouda uit
spraak zal doen. desnoods ln het open
baar. of hij zijn zetel waardig is.
Ome Keesje
De communistische fractie mag dan nu
gescheiden optrekken, de heren Kempers
en Snel waren het roerend eens. toen het
voorstel aan de orde kwam om de gas-
prljzen met ingang van 1 Januari j.l met
2 cent per m3 te verhogen. De heer Snel
was ln zijn opvattingen nog precies de
zelfde als vroeger.
Er ls over dit voorstel anderhalf uur
gesproken en in de optocht van woorden
klonken vele politieke fanfares, die er toe
leidden, dat het scherp geslepen degens
waren, waarmede de partijen kruisten. Er
h over Indonesië gesproken, over de Bal
kan. over Frankrijk, over Engeland, ja
Ome Keesje en prof Nar kwamen er ook
bij en er werd ook iets gezegd over de
gasprijsverhoging. De heren Kempers
(Comm. Partij) en Snel (partijloos) ver
klaarden er zich vierkant tegen, omdat
naar hun mening op grond van de jduurto
de verhoging voor de arbeiders niet te
dragen Is. De arróoede. zeide de heer
Snel. die fel de toereikendheid van dc
ioonbijslag bestreed, is te groot en daar
om dient het vooratel naar B. en W. te
ruggestuurd te worden. Dit standpunt
haalde hem dra Nederhorst (P.v.dA.) op
de hals. die van mening was. dat de heer
Snel „niet gehinderd door enige kennis"
altijd wel zijn «tem tegen laat horen,
maar nooit een constructieve oplossing
geeft, hoe het dan wel moet. Het is erg
gemakkelijk te zeggen, dat het voorstel
naar B. en W. terugmoet, maar verzuimd
wordt aan te geven, hoe de uit dc ver
hoging van de kolenprijs van j 89.310
voortvloeiende hogere uitgaven moeten
worden opgevangen. Gemiddeld betekent
dc voorgestelde tariefsverhoging een
hogere last per gezin van 16 cent per
week. waarvan tien cent in de ioonbij
slag is verdisconteerd. En voor de over
blijvende zes cent wilde drs Nederhorst
geen noodlijdend bedrijf, hoe onaange
naam de tariefsverhoging op zichzelf ook
is, al bestreed hij. dat het een ernstige
.-anslag op het levenspeil van de arbei
ders is. Hij drong er op aan. straks, na
dt herziening van de woninghuren. een
gediffcrentlëerd tarief voor de gasprlj-
zen naar draagkracht volgens hüurwaarde
in te voeren.
Noodzakelijk
De oorlog heeft ona land zware lasten
opgelegd en nu ziet men de gevolgen van
onze armoede, aldus de heer Fynnet
(K.V.P.). die dc prijsverhoging een pijn
lijke, maar noodzakelijke maatregel noem
de. Ook de heer Stijkel (V.V.D.) wees op
de verarming van ons land en noemde de
voorgestelde tariefsverhoging een afweer-
maatregel tegen de gestegen kolenprijzen.
een tariefsverhoging, die hij niet in strijd
achtte met een billijke verdeling van de
armoede De heer Van Wijk (AR.) sprak
c\eneens van een noodzakelijkheid en
drong cr op aan om bij daling van de
kolenprijs terstond ook de gastarieven
omlaag te brengen.
Burgemeester James motiveerde namens
B. en W het vooratel met te zeggen, dat
de tariefsverhoging een reële zaak is. om
dat anders door de stijging van de kolen
prijs het gasbedrijf onder kOBtprija zou
werken Er is geen andere mogelijkheid,
want op een andere manier is geen dek
king te vinden.
ifla uitvoerige replieken kreeg de heer
Snel de steun van de beide communisti
sche leden om een voorstel (dat drie
hsndtekenlngen nodig heeft) te doet^ da
gasprijsverhoging opnieuw in onderzoek
te nemen en het voorstel van B. en W.
terug te wijzen naar de commissie van
bijstand. Dit vooritel werd met 21 tegen
3 stemmen de heer De Wilde (P.v d.A.)
was verhinderd deze vergadering bij te
wonen verworpen en daarop werd de
gasprijsverhoging een feit.
Woningaankoop
Een tweede punt, dat in deze langdu
rige zitting zij was om 8 uur begonnen
en eindigde om 1 üur de tongen los
maakte. was het voorstel Van B. en W
om van de firma Gebr. IJsaelsteln te ko
pen zestien door haar in de Roerdomp-
straat gebouwde woningen voor ƒ17 000
per stuk. De firma kon indertijd geen
bouwcrediet krijgen, waarom de gemeen
te? om de bouw mogelijk te maken, een
crediethypotheek verstrekte. Toen de wo
ningen klaar waren, slaagde de firma at
niet in om de huizen te verkopen. Zij
bood ze toen de gemeente te koop aan en
B. en W. stelden nu voor deze koop te
sluiten.
Er was veel critiek uit de raad en deze
critiek. door diverse leden uitgesproken,
was tweeledig. In de eerste plaats vond
men het onjuist, dat een particulier*
bouwer zo maar zijn riaico aan de ge
meente kan overdoen, welk bouwen zon
der riaico een dorado genoemd werd. en
ir. de tweede plaats waren er bezwaren,
dat B. en W. de raad niet hebben ge
kend. (oen zij de firma een crediethypo
theek en een bereidverklaring tot koop
hebben verstrekt, waarmede zij de raad
zonder diens uitspraak hebben gebonden.
Acht sprekers waren er geweest, toen
wethouder Polet (A.R.) aan het woord
kwam Hij zette uiteen, dat een aanvan
kelijke leemte in de Financieringsregeling
een leemte, die Juist op dit punt Inmid
dels ls herzien maakte, dat particuliere
bronnen niet voldoende kapitaal wilden
beschikbaar stellen. Dit betekende, dat de
bouw niet kon doorgaan en daarvan'waa
bt consequentie, dat Gouda deze wonin- -
gen niet zou krijgen. Gezien de grote wo
ningnood hebben B. en W toen mede
werking verleend om de bouw toch te
verwezenlijken en zü prijzen zich geluk
kig. dat hierdoor acht en twintig gezin
nen aan woonruimte geholpen konden
worden, te meer. daar de exploitatie
sluitend Is en dus de gemeente niets kost.
Op gestelde vragen antwoordde de wet
houder. dat de woningen goed cn onder
toezicht gebouwd zijn en dat de prijs van
17.000. waarbij de grond is Inbegrepen,
niet te hoog ia.
Ook de replieken brachten nogal wat
stemmen loa. stemmen, die na de uiteen
zetting van de wethouder milder gestemd
waren Wethouder Polet deelde in ant
woord op een vraag nog mede. dat B en
W stellig zullen proberen het voor 1949
aan Gouda toegewezen geringe contin
gent van 53 woningen verhoogd te krij
gen, maar dat deze pogingen vermoede
lijk heel weinig resultaat zullen opleve
ren.
Zowel In eerste b)s in tweede termijn
was de wethouder de opmerking voorbij
gegaan. dat B. en W bij hun besluit om
een crediethypotheek te verstrekken de
raad niet hadden gekend Maar dokter
Bik (A.R.) hield vol en In derde instantie
kwam de wethouder verklaren, dat B en
W.. achteraf gezien, beter eerst eens met
de raad hadden kunnen praten, uit welke
verklaring tevens een bevestigend ant
woord valt te concluderen op de vraag
of B en W bij een eventueel soortgelijk
geval eerst eens met de raad willen pra
ten
Na dezq mededeling was de weg ge
baand om het voorstel tot aankoop der
woningen zonder (temming te doen aan
nemen.
Grond verkocht
Dc overige agenda-punten lokten wei
nig of geen discussie uit en passeerden
vlot de hamer Om nog even bij dc wo
ningbouw te Blijven, er werd grond ver
kocht aan het Crabethpark aan de heer
C. de Jong voor dc bouw van een villa
en aan de Van Baerlestraat aan het Alge
meen Bemiddelingsbureau „Succes" te
's Gravenhage voor de bouw van zea
woningen.
Verdere grondtransacties: verkoop van
een gedeelte van het industrieterrein aan
Schielands Hoge Zeedijk aan de heer H
J F Tuch te Nicuwerkerk a. d. IJasel om
zijn aan de Oosthaven gelegen zaak daar
heen te kunnen verplaatsen cn aankoop
van de firma H. Schrave en Zn van een
perceel grond aan de Boelekade. welke
aankoop het mogelijk maakt te zijner tijd
de Hieronymus van Aiphenstraat naar de
Boelekade door te trekken. Overgenomen
werd in eigendom het binnen de gemeente
gelegen gedeelte van de straatweg Gouda
—Bodegraven.
De raad besloot een rechtsgeding van
verweer te voeren tegen de vordering van
dc eigenaren tot ontruiming van het voor
tijdelijk gemeentehuis gevorderde pand
Oosthaven 31. keurde enige Kkpitaala-
uitgaven goed voor het Van Iterson-Zie
kenhuis (o.a voor een nieuwe vloerbe
dekking voor zaal I en voor de aanschaf
fing van een electrlsche z.g. kruiken
moeder). gaf dispensatie van de eisen
voor drankwetlokallteiten ten aanzien van
de bar op het nieuwe O-S.V.-terrein en
besloot tot opheffing van de verdeling
van de gemeente in kieskringen Het
recht voor het innemen van standplaat
sen met autobussen op het «utobuBstation
van de Ncderlandsche Spoorwegen werd
bepaald op 150 per standplaats per jaar
De dienst rcgelingsborden komen binnen
kort. deelde de voorzitter bij dit punt
mede.
Het bestuur van de Johannes Calvijn-
school en het bestuur van de R K lagere
fcholen op de Spicringstraat kregen
medewerking voor de aanschaffing van
nieuwe leermethoden. De bezoldiging van
vakonderwijzers bij het openbaar lager
onderwijs werd herzien, hetgeen er op
neerkomt, dat dc verhoging niet zover
gaat. als Indertijd vastgesteld, welke aan
vankelijke regeling niet de goedkeuring
van hogere autoriteiten heeft verkregen.
Verder passeerden een hoeveelheid „grut"
en voorstellen van formele aard de hamer.
Benoemingen
Be.iocmd werden tot lid der commis-
sie van advies voor de llbrye (vacature
dr J, J A. Zuidweg) mr J I. van Door-
nlnck. tot lid der commissie van advies
voor de stedelijke musea (vacature mevr.
J. v. d. Guchte—Van Hoboken) de heer
P. C. J Reyne. tot gedelegeerden der ge
meente in het bestuur der Qpenbpre Lees
zaal (vacatures W. Hoonhout en W. L.
Kwinkelenberg) de heer G. A. M. Weck
en mevr C P Hagedoorn—BeyderweJIen,
tot tildeiijk leraar aan dc Handelsavond-
sihool (vacature P. E. van Bemmcl en
vermindering lesuren van de heer H. van
Santen) de heren F. J Kramer en J J.
M. Tonino te Gouda, tot onderwijzer aan
de Willemv de Zwijgcrschool (vacature
wijlen A. Salomé) de heer D. F. H. Koop
man. thans tijdelijk als zodanig werkzaam
en tot onderwijzers aan dc Frana Lafeber-
school (twee vacatures) de heren H. Wep-
ster tc EmmajoJ-d en H. Muite te Hen-
drik*M«*Ambacnt.
Ifp haar verzoek werd aan mej. A. C.
ElVtsaer wegens benoeming elders eervol
ontslag verleend als onderwijzeres aan de
Klaas de Vrfésschool.
Weer Groenmarkt
Da bewoners van de Naalerstraat en
van het westelijk gedeelte van de Markt
en verdere belanghebbenden hidden een
verzoek ingediend om. wanneer gedeelte
lijke overkluizing van het water langs de
Naalerstraat wordt overwogen, te beslui
ten tot overkluizing van de gehele gracht.
Verder verzoeken adressanten voor do
Naalerstraat de oude benaming Van
Groenmarkt weer in te voeren Deze ver
zoeken werden in handen van B- en W.
om prae-advles gesteld.
Dit geschiedde eveneens met een be-C
roep van de C V. Sorba tegen de beslisjr
sing van B. en W„ waarbij vergunnirfg
werd geweigard voor het uitbreiden van
haar metaalwarenfabrlek aan de Kleiweg
no. 40.
Ook een verzoek van de Ned. Vereni
ging van Nachtveiligheidsdiensten en Be
wakingsbedrijven te 's Gravenhage om
egelen te treffen ter bescherming
ft bewakingsbedrijf tegen onereuz*
rentie der gelegenheidswakers ging
naar B. en W. om prae-advies.
maatrege
vaflfet
conWrre
