kjjlcer
COUD5C14E COULANT
7%
H
UIS
Heldhaftig optreden van
Nederlandse luitenant
^werksters
rs
r
TEUB
S
en
isjes
De militaire hulpbronnen van
Oost en West
WE (mnl.)
Mosley, de Engelse Mussert,
zette Londen op stelten
„Wij willen slechts vrede”
r-Lx kt-
der gelijke stin temt
»SALM
1
k
Materieel overwicht der
Westelijke landen
Nieuwe geldzuiveïing in West-Berlijn
tl
Bij beschieting van
waarnemers der V.N.
Amerikaanse Senaat is
het Pact goed gezind
Organisatie van de
vrede
Radio Moskou -over het
Atlantisch Pact
Maatschappij
zekering
IPKAMER
SION
elstraat.
kdv. Bur. Houtman,
6, douda.
Britse troepen blijven
in Akaba
;k.?-
i: e
18**'
GROOT GOUDA
Orkest
Maai niet ten koste van de vrijheid
Israël en Libanon
zijn het eens
Oostelijke Mark niet
meer geldig
Maandag* 21' Maart 1949
Prjja 10 cent per nummer
19 MAART 1949.
Prijs abonnement
87ste Jaargang No 22824'
Postrekening 48400.
t
ten
tbart
DE EERSTE KLASSERS
_c. w
Dlitrlet vi
S6>
Gouda
Concert
l
maal zoveel motorvoertul-
De
tagt:
politiebescherming
Itei
dt
het
leelbakkorif
4
mis
aanc
Spoorwegarbeiders in V.S.
winnen hun strijd
per week
per maand
per kwartaal
Ing goed Ingevoerde
Te IJmuiden worden eengezinswoningen
gebouwd, waarvan het gelijkvloers ge
legen deel uit puin be ton bestaat en de
verdieping uit metalen platen.
irking
istige,
itbare
zeer
n tegen
[et acht
/1JB EENDRACHT
/in muanoan
•--4
gen
»ak.
tier. Vcrlorenkost 7.
een
van de
het j
igen (liefst tussen
r, Schilder, Platte
■ra tuur
temp
“ip
iteldheld
vlooi.
jn, cello.
;etemde Feeks”
viool en cello
der ncuen Welt”
vuur
,»ying. was
«wond.
_.uur. naast
achterin de
Zoorst U-
verschelden!
r de r—'
ie jeep
Een vrachtvliegtuig, dat uit de Engelse
bezettingszone van Duitsland met voe
dingsmiddelen naar Berlin -vloog, ex
plodeerde in de lucht op slechts een
kilometer van het Berlijnse vliegveld
Gatow. De driekoppige bemanning kwam
bij dit ongeluk om het leven. Een Ameri
kaanse machine vliegt over de plaats v^n
de ramp, waar Duitsers tussen de wrak
stukken naar voedsel zoeken.
enieur'Ügai
naaflreei
jers van alle
J2 takker
Mv*ne wicli
meegi
appai
DEAN ACW3SON:
vertrek-
.e twee
«noten,
ken een
djn staf
n fabriek van
EN LANDBOUW-
geplaatst:
gewenst
sollicitatie aan
het station).
Fascistendemonstratie onder
e rijk!
v.h. Alta. Utrecht.
V
oude
immentat-
ngen van
■vin, omtrent
BU
3e klasse
prijs van
optocht zou beginnen
zeedulzend tegenetan-
□p het allerlaatst
>ute van de optocht
De optocht werd
ien van de
senten te
er tussen
in de
t werd
- te -
Isch Volksconcert" I
cs avonds uur.
tomst zal
leiders
r, orden.
- de i
Een prachtfg bewijs van onverschrok
kenheid heeft Ce eerste luitenant der Kon.
"Landmacht, K. L. R. P. M. baron van
Voorst tot Voorst, die als verbindings
officier de militaire waarnemers van de
commissie der Ver. Naties b(j BrosUgi
vergezelde, toen een gevaarlijke bende een
aanval op de witte Jeep deed, geleverd.
was in de buurt van Petanl, dat de
de velg haarspeldbochten
achteren vuur uit auto-
ipenen ontving, waardoor alle
werden gewond. De heer
aan het stuur, naast hem zat
imrnons en achterin de Neder-
>ant Van Voorst tot Voorst.
laplin. die door verscheidene kogels
jrd getroffen, verloor de macht over
waardoor de jeep tegen de
van de weg reed en tgt «HJ-
De beide ong^vapendé waar-
commissie sprongen er Uit
ting. Lult. V 1
ie berghellii
<en k pari
bonkaarten
De Amerikaans^ minister van buitenlandse zaken, Dean Acheson, zei Zaterdag
in een radio-rede:0
„De. landen, die zich aansluiten bij het Atlantische pact, weten, dat oorlog niet
betaalt. Andere zijn wellicht niet zo diep hiervan overtuigd als wij. Het Noord -
atlantische Pact moet helpen hen te overtuigen." Zich in het bijzonder richtepd
tot „die volkeren, wie der ware kennis van de democratische regering misschien
is onthouden'’, zei Acheson: „Dit land is niet voornemens oorlog te voeren -
wie dan ook. Het zoekt geen oorlog, het heeft een afschuw van oorlog. He'
oorlog niet onvermijdelijk. Zijn politiek wordt ontworpen met het speciale doel
met vreedzame middelen de geweldige' tegenstellingen te overbruggen, die de
internationale gemeenschap op het ogenblik benarren.”
>Iauw abonnement.
Ven. Wijdstraat,
gstraat 20a cn des
g wordt verwezen
aansluiten. In het algemeen in beide op
zichten tekort. Het verdrag bindt de Ver-
igde Staten niet tot enig wapenprogram,
lar wij weten allen, dat de Verenigde
thans het enige democratische land
et de hulpmiddelen en de productie-
die de vrije landen van Europa
elpen hun militaire kracht te
ernstige bedreiging van de
Jt en veiligheid, waar
gaat ons direct aan. Daar-
onze politiek vrije landen
onschendbaarheid en onaf-
te helpen bewaren, niet
it-Europa. of in de landen
m“*ir overal waar de hulp,
:haffen, effectief kan
ning der
belangstelli:
andere lan<
mogendhed!
Turkije en Ff
„Geslaagde
vereist in de mc
wapenen en geo
gevolge van de
Europese lar.i;
flinhl.b'
f 3°“
zeer grote tubei
4Ja A
De 15.000
de heden gehouden trekking in da
van de 30fle Staatsloterij viel de
15.000 op nr 5449.
Admiraal 8ir Jamei Somerville, een van
Engeland* bekendste admiraals tijdens de
oorlog, is Zondag op s«-jarige leeftijd te
Wells in «ometset overleden.
HSC—Sneek
Velocitas—Achilles
Frisia—Be Quick
Zmmen—Heerenveen
'District VI:
Spel. EmmaF-PSV
Long»—Noad
Mauri ts—BleUerheide
Sen eerlijk en ambi-
inkomen worden
toekomstmogelijk-
Belgische koningskwestie weer
aan de orde
De Belgische regering heeft een com
missie van parlementsleden en juristen in
gesteld. die de positie van de thans in
ballingschap levende koning Leopold zal
bestuderen.
Moreau de Melen, de Belgische minis
ter van justitie, die de eerste bijeen
komst van de kommissie opende, ver
klaarde. dat koning Leopold in een nota
aan het Belgische parlement in
bet j.l de instelling van een f
commissie bad goedgekeurd.
Na onderhandeld gen. die elf maanden
hebben geduurd, en .tussenkornet van een
door president Truman Ingestelde bijzon
dere commissie, hebben de Amerikaanse
spoorwegmaatschappijen en de spoorweg-
arbeidersbonden. die een millioen leden
tellen, volledige overeenstemming bereikt
op basia van de adviezen der commissie
let* «achter.
Weerverwachtiruf. meegedeeM door het
KNMI in De Bilt, geldig van Maandag
avond tot Dinsdagavond:
Over hei algemeen veel bewolking met
tUdelijk enige regen of motregen Meest
matige wind uit Wes lelijke richtingen. iets
zachter.
22 Maart Afnemende maan.
Zon op 1.44: onder H M
Maan ot 4.1»; onder 14.3»
TTTEERKUNDIGE
W AARNEMINGEN
Hedenmorgen om 4 uur 44 werden te
Rotterdam de volgende weerkundige waar-
nemtnaen gedaan:
Barometer
I Weersaest
CLKRING
RE BALLEIH X apeeli
,c Schouwburg om 8 n.
Timmermans.
A. Kooij. Boelekade 84.
Achesen xel. dat de ervL
wereldoorlogen in minder dan
eeuw ons geleerd heeft, dat t~'.
Europa door een enkele z
vriendschappelijke mogendhi
drageiyke bedreiging van
veiligheid van de T '-J
betekenen. Hij noei
zonder de Sowjet-r
haar de verantwoi
feit, dat het systeem v
Naties niet zo effectfel
werkt als gehoopt was.
Acheson besprak daarop de herbewape-
J~? Westeuropese landen en de
Hing der Verenigde "Staten voor
inden dan de Noordatlontische
.Jen. met name Griekenland,
n Ferzië.
weerstand tegen agressie
e moderne wereld moderne
{eoefende strijdkrachten. Ten
ia jongste oorlog schieten de
landen, die zichbij het pact
Een overzicht van het mensenmateriaal
en militaire hulpbroniftn der twaalf lan
den. die naar verwacht wordt, tot het
Atlantische' Pact sullen toetreden, toont
vo!gvnw-4teutsr aan, dat da gesaasenijHi»
kracht van de Atlantische mogendhedeh
die van de 8owjet-Unie en haar „satel
lieten" verreipvertref l.
Uit gegevens, afkomstig uit officiële
bronnen, waaronder de Verenigde NatiO».
blijkt, dat de Westelijke mogendheden t>f-
p.v„liien over:
1 Bijna 15 percent meer mensenmatb-
riaal dan het Ooatelijke blok.
2 Meer dan driemaal zoveel capaciteit
woor de staalproductle.
3 Meer dan tweemaal zo hoge
tie voor steenkool;
4 Achtmaal meer olie, zelfs als men de
productie van Midden- en Zuid-Amerika
en het Nabije en Verre Oosten uitsluit.
5 Bijna 34 maal zoveel tonnage oceaan-
schepen.
•rrassingen niet zijn
inen. dat bepaalde
’rking op zekere
>en. Tot- dusver
alleen met zeker-
apparaat vast,
lardiger en zijn
lijn geweest.
Commentator Llnetsky heeft voor radio
Moskou over het Atlantisch Pact gezegd,
dat het de kloof tussen de aanhangers
van een aggressleve politiek en het volk
verdiept. Dit volk verenigt zich thans om blijkt, i
de plannen der onruststokers te verijdelen. Bchikil<
De frases over vrede waren vals en kon- r
den niemand bedriegen.
Het was geen toeval. dat de onderhande-
lingen over het pact achter de rug van de
Veiligheidsraad om werden gevoerd.
Evenmin dat geen enkel orgaan der V.N.
uitgenodigd was aan de besprekingen deel
te nemen. De ondertekenaars waren name
lijk niet in staat de V.N. als dekmantel fe
gebruiken en namen daarom de toevlucht
tot de oude methode van blokvorming. De
commentator noemde tenslotte de verkla
ringen van Acheson en zijn'Britse collega,
Bevin, omtrent het pact leugenachtig.
Israël en Libanon zijn tot volledige
overeenstemming over een wapenstil
stand gekomen. De reeds opgestelde
overeenkomst zal Woensdag aanstaande
door de. leiders van de delegaties onder
tekend worden. Medegedeeld is, dat de
Lisanezen de zes door hen sedert het be
gin van de strijd In Palestina gemaakte
Israëlische krijgsgevangenen zullen uit
wisselen tegen de 38 Libanese krijg»-
gevangenen, die door de Israëliërs zijn
gemaakt.
eni|
ma:
Staten t
zijn met
capaciteit,
kunnen helpen
herstellen. Een c
internationale vrede
oor ter wereld, gaat i
om is het ook onz(
te helpen hun
hankelijkheid
alleen in West-Eui
van Amerika, maar
die wij kunnen verscl
zijn.
Onze handelwijze om de onschendbaar
heid en onafhankelijkheid van Grieken
land. Turkije en Perzië te steunen is een
uiting van die wil. Onze belangstelling
voor de veiligheid van deze landen is
duidelijk gemaakt en wü zullen die poli
tiek blijven volgen.” aldus Acheson.
Gelukwens van Truman
Alvorens naar Washington te-vert
ken. heeft president Truman, die t
weken vacantie in‘Florida heeft gene
zijn minister van buitenlandse zake-
telegram gestuurd om hem en zijn
geluk te wensen met zijn radiorede
„Ik heb zojuist met grote tevredenheid
geluisterd naar uw heldere en krachtige
rede. Gij hebt het lang een bewondeiens-
waardig beeld gegeven van de beginselen
en doelstellingen van het Atlantische
tot Voorst aanhield. Hij verzocht de
chauffeur, de gewonden mee te nemen. De
Chinese passagiers en de chauffeur waren
zeer behulpzaam en hielpen de luitenant,
die de waarnemers in de bus bracht
Hierna moest hij zelf ook als gevolg van
uitputting en verwondingen in de bus
gedragen worden. Onderweg naar Brastagi
ontmoette men een groepje Nederlandse
artlllerie-soldaten. die onmiddellijk de
militaire autoriteiten waarschuwden.
De gewonde militaire waarnemers Heten
zich zeer prijzend uit over het moedige
optreden van luit. Van Voorst tot Voorst.
De gewonden zijn *s avonds naar het
hospitaal te Medan overgebracht. Zater
dagmorgen heeft generaal P. Scholten,
territoriaal- en troepencommandant, de
gewonden bezocht en later op de morgen
bracht de Franse militaire waarnemer te
Medan, kolonel Ansidée. hun een bezoek.
Deze laatste heeft aan generaal Scholten
zijn dank betuigd voor het dappere op-
treden van de Nederlandse luitenant, zeg
gend. dat zijn beide collega-waamemers
hieraan ongetwijfeld hun leven hebben te
danken.
Uit Bal
waarnemen
In een
milltairi
kelQk
tegem
komst
warei
onder wie verscheidene vrouwen zjjn ge-
arreaieerd. Acht polltle-agenten liepen
verwondingen op.
Kort voordat de or'*"e
verzamelden een
ders zich in de buurt. Oj
wijzigde de politie de rou*
der Moaley-aanhangers. De optoc
voorafgegaan door een radio-wage
politie en geflankeerd door ag«
voet, die telkens met een meter
ruimte achter elkander liepen. ïn de op
tocht ging muziek mee. De stoet werd ge
sloten door twaalf politiemannen te paard,
tweehonderd te voet en nog <-'rie auto's met
agenten.
Achter de stoet aan gingen een vijfdui
zend mannen, vrouwen en kinderen, waar
door geheel hel verkeer werd gestremd.
Op het eindpunt van de optocht spra
ken verscheidene communistische spre
kers van inderhaast opgerichte stellage*
de menigte toe.
Tijdens de demonstratie* werd met ste
nen en brokken beton gegooid. De route
van de optocht was zes kilometer lapg en
eindigde bij het raadhuis van Tottenham.
In Tottenham verzamelden de deelne
mer* aan de optocht zich nogmaals achter
het politiecordon. De bereden politie ver
ijdelde pogingen van groepen personen, die
trachtten het cordon te verbreken.
De sprekers van de Mosley-beweglng
werden geflankeerd door een lijfwacht van
twee jongelieden in een soort battledress*
met brede lederen riemen. Een van de jon;
geileden hield de „Union Jack" en de
ander de vlag vanjle .heweging".
Dtetrict I:
Sparta—ADO
District II:
District III- Deiradatlst
NEC—Be Quick
District IV:
BW—Brabantia
Opbrengst Nederlandse
oliebronnen
De productie van ruwe aardolie te
Schoonebeek in Drente bedroeg blijkens
een voorlopige opgave In Februari 48.131
ton. tegen 50.884 ton in Januari. De totale
aardolie productie in 1948 was 495.541 ton.
in 1947 212.693 ton.
Minister Stikker Is voornemen* ter
ondertekening van het Atlantisch Pact op
24 Maart van Southampton uit met de
Queen Mary naar Amerika te vertrekken
In regeringskringen te Washington, zo
schrijft Reuters correspondent, la men
thans van oordeel, dat de goedkeuring
van het Noordatlantisch Pact door de ver
eiste meerderheid van twee derden van
de Senaat in Mei of Juni verzekerd is. De
reactie van senatoren op de, bepalingen
van het Vrijdag gepublicerde pact is bui
tengewoon gunstig geweest.
De enige moeilijkheid, die de regering
verwacht is. het verkrijgen van de nodige
gelden van het congres voor de wapens
en uitrusting, die zij voornemens is naar
andere leden van het pact te zenden. Ver
wacht wordt dat president Truman het
verdrag onmiddellijk na de officiële on
dertekening op 4 April naar de Senaat ter
ratificatie zal zenden.
De Mexicaanse regering heeft verklaard
toe te wlHen tredemtot het Noordatlan-
tische Vprdrag. Ac
Elke staat van hetwbdrag van Rio kan
tot andere verdrageiT toetreden, in het
kader van het handvest der V.N.. aldus
de Mexicaanse minister van buitenlandse
zaken.
Britse troepen zijn In Transjordanlë
overeenkomstig het Brits-Transjordaanse
verdrag en z(j zullen daar blijven zo lang
het schijnt nodig te zijn, aldus heeft Za
terdag een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken ver
klaard In een commentaar op de Israëli
sche eis tot terugtrekking van Britse
troepen uit Transjordanlë.
De Britse regering overweegt nog of zij
al of niet schadevergoeding van Israël zal
eisen wegens het neerschieten van
R.A.F.-vliegtuigeh boven het’ Egyptisch-
Palestijnsc grensgebied.
Desgevraagd zei de woordvoerder, dat
de in de bep-oting voorziene verhoging
van de subsidie aan Transjordanlë een
gevolg was van de „gestegen kosten". Het
Britse embargo op de levering van wape
nen aan Transjordanlë overeenkomstig
de resolutie van de Verenigde Naties
Wordt staande gehouden, zo zei hij.
onbekende gebied verr«~.
uitgesloten. Het zou kunner
metaalreeksen een uitwerk
golfverschijnselen hebber
staat voor Kijker echter al.,
heid over het betrokken
dat het nut voor de vervat
vele helpers zeer groot moet zijn geweest,
terwijl elk ander nut. dat buiten aUe
verdenking van suggestie staat, nog moet
worden bewezen. Als iemand over aan
koop mocht denken, zou Kijker hem
aanraden de rapporten van de commixes
af te wachten. Indien Kijker dat mócht
bereiken, acht hij de moeite van zijn
kostbaar en tijdrovend onderzoek beloond.
Kijker
/"IP 18 MAART 1949 des namiddag* om
3 uur nam de gehele wereld met span
ning kennis van de tekst van het Noord-
Atlantisch Pact.
De regeringen hebben geparafeerd; de
volken moeten het begrijpen.
Onze Westerse volken moeten leren be
grijpen, dat opofferingen nodig zijn om da
vrede te organiaeren De volksovertuiging
I is de hoofdzaak, leder kan en moet er aan
mededoen. De regeringen, de parlemen
ten. de volken bouwen niet aan een on-
bekende, vage, nieuwe wereld. Wij bou
wen aan de tastbare organisatie van de
Vrede in onze werkelijke wereld.
Alle mensen lazen één en hetzelfde
stuk: het Pact, dat 200 300 millioen
mensen in de Westerse ''wereld moeten
gaan begrijpen.
Er is slechts één gevaar: tekort aan
polltiekë irivloed van het volk.
yVlJ GAAN van het snorme, het wereld-
omvattende, plan over naar het
kleine plan van de Benelux. Binnen de
Benelux is door regeringen en ambtena
ren hard gewerkt. Het plan is nu aan
vankelijk mislukt, doordat wij niet dit
grote gevaar hebben weten te vermijden:
tekort aan politieke invloed van het volk.
Het Benelux-Verdrag van December 1948.
dat vó£r F April 1949 door de parlemen
ten moest zijn goedgekeurd, zal deze
goedkeuring niet verkrijgen. De Belgische
Tweede Kamer heeft de behandeling van
het goedkeuringsontwerp. dat nog slechts
de unificatie van enkele minder belang
rijke accijnsen betrof, geschorst. Het Ver
drag kan niet tijdig worden getekend. Het
Protocol van Zondag 13 Maart hangt in
itavla arriveerden reeds militaire
nera, die een onderzoek Instellen,
desbetreffend rapport van de
re waarnemers wordt nog uitdruk-
gezegd, dat de aangevallen ver-
.iwoordlgers van de V.N., overeen-
stig de voorschriften, niet gewapend
Het-
jeep in één van
in de weg van
matische waj
inzittenden
Chaplin zat u
de heer Simn
landse luitent
w Chaplin, die
werd «etre"
het stuur,
steile berm
nemers van de commissie sprongen er Uit
en zochten dekking. Luit. Van VdOrst tot
Voorst, die op de berghelling een achttal
Indonesische aanvallers, gewapend met
brenguns, stenguns en geweren zag, riep
In het Indonesisch naar de aanvallers, dat
de inzittenden van de jeep tot de com-
issie der V.N. behoorden, daarbij de
ndacht vestigend op de kentekenen van
de jeep. Hierop klonk gejoel van de aan
vallers, die meerma.ien riepen: „mati.
mati" (d.i. dood. dood). Aangezien de, aan
vallers doorgingen met schieten, begon
lult. Van Voorst tot Voorst, hoewel ook
hij gewond was. van de achterbank van de
jeep af een vuurgevecht met de aanval
lers, dat van tien tot half elf duurde en
waarbij hij nieuwe verwondingen opliep
en de jeep meermalen getroffen werd.
Tijdens een pauze van het vuurgevecht
slaagdp luit. Van Voorst tot Voorst erin,
de militaire waarnemers om de bocht van
de weg heen naar een veiliger plaats te
brengen, waar zij zich in de alang-alang
schuil hielden. Luit. Van Voorst tot
Voorst was zelf aan benen, dijen en
handen gewond, maar bleef met zijn sten-
gun paraat om de waarnemers te bescher
men. Om kwart voor twaalf arriveerde
een Chinese autobus, die lult. Van Voorst
„De ongélijke verdeling van de beide
betaalmiddelen (Oostelljke en Westelijke
Mark) onder de bevolking heeft aanzien
lijke moeilijkheden veroorzaakt. De wer
kelijke lonen hingen niet meer af van de
bekwaamheid of energie van de arbeider.
I maar van het toeval. of zijn werkgever in
staat was een aanzienlijke hoeveelheid
Westelijke marken in zijn loonzakje In te
sluiten”, aldus de officiële verklaring.
„Nu de commissie van neutrale deskun
digen heeft gemeld, dat verder werk in dit
stadium niet nuttig lijkt, kunnen de Wes
telijke mogendheden niet langer wachten
met het uityoeren van maatregelen, die
reeds lang over tijd zijn, gezien de econo
mische en financiële toestand te Berlijn",
zo wordt gezegd.
6 Bijna 30
gen.
Atlantische mogendheden:
Bevolking 332.338.5Sfl
Strijdkrachten 4.148.600.
Bruto-tonnage oceaanachepen in 1
56.394.500.
Steenkoolproductle in 1947 980.500.000 t.
Staalproductle in 1947: 112.500.000 ton.
Olieprodüctle In 1948: 1.741.957 000 barrel.
In llff in gebruik zijnde motorvoertui
gen: 40.924.070.
OosteiUk blek:
Bevolking 289 542.109
Strijdkrachten: 5 208.000.
Bruto-tonnage oceaanachepen In 1948:
1.671.000.
Staalproductle in 1947: 31.300.000 ton.
Steenkoolproductle in 1947: 404.700.000 t.
Olleproductle 201.733.000 barrel.
ïn 1947 In gebruik zijnde motorvoertui
gen: 1.427.467.
Volgens deze cijfers zijn de strijdkrach
ten van het Oostelijke blok 25 percent
groter xian van de Atlantische mogendhe
den.
Eep volledige vergelijking moet even
wel ook rekening houden met de atoom-
bo>n, de nieuwe Amerikaanse B 36 bom
menwerper en het enorme overwicht, dat
de Amerikaanse vloot heeft met 731 in
de Atlantische Oceaan geconcentreerde
in actieve dienst zijnde oorlogsschepen.
Zelfs Indien de Sowjet-Unle oyer de
productiecapaciteit van geheel Europa zou
beschikken, zouden de Vererflgd* Staten
nog verre op haar Voorstaan.
QVER AARDSTRALEN 4s men voorlopig
•r mee IxJg^In heronderzoek betrekt
van de zogenaamde aardstralen zou wor-
d onfïïffhïïfi KUker daarover gMchre-
ven en sindsdien heeft deze zaak zijn
olaatst. De getuigenissen over de werking
Hepen zeer uiteen. Naast zeer gunr~--
die Kijker uit de mond van achl
personen vernam, bereikten hem
ongunstige van even achtbare personen.
De stemmen stakep. Enkele feiten kunnen
'van heVkastje. dat verreweg het meest
in zwang is. heeft Kijker verschillende
exemplaren kunnen onderzoeken. Daarbij
bleek, dat de samenstelling van de zo
genaamde elementen of metaalreeksen
niet steeds gelijk is. De potentiaal
verschillen schijnen niet kieskeurig te
zijn. Van een tijdens de oorlog geleverd
kastje waren de koper- en messingstripjes
-merkwaardig veel dunner dan van een
Tnleuw exemplaar. Op het deksel bevindt
zich een pijl, die naar het Noorden moet
wijzen. Merkwaardigerwijs stond deze in
het ene geval anders ten opzichte van de
metaalstnppen dan in het andere, hetgeen
Kijker te deriken gaf over de waarde van
het pijltje.
Ergens in een dorp hadden drie zaken
lui gezamenlijk een groot model met een
wcrkingsstraal van 50 m. laten plaatsen,
natuurlijk na onderzoek van hun bij
elkaar gelegen panden. De kippen van
één hunner, die eerst „met geen stok" in
hun nachthok waren te krijgen, gingen
spoedig na plaatsing van het apparaat
wel hun slaapkamer binnen. Dat geeft te
denken. Een winkelbediende had, bij wijze
van proef, stilletjes een groot stuk ijzer
bij het kastje gelegd, waardoor de heil
zame werking eigenlijk moest zijn uitge
schakeld. Twee weken lang heeft het
stokend metaal daar gelegen. Telkens
vroeg hij aan de buurman-kippenhouder
of de kippen nog goed op stok gingen.
Volgens hem gingen de kippen nog altijd
best op stok. Ook dat geeft te denken. In
de winkel, waar het kastje werd geplaatst,
waren in één hoek altijd mieren. Die gaan
wel weg voor ons apparaat, verzekerde
de man. die het plaatste. Inderdaad trok
ken zij weg. Dat geeft te denken. Toen
het kastje was geplaatst, wilden de zaken
lui meteen betalen. Zo zijn de mensen op
een dorp. De afspraak was: 150 voor het
4 kastje en 75 voor het onderzoek van de
drie huizen. De medewerker van hel
bureau, een beslist officieel medewerker,
zei da| het wel in orde kwam. Er zou
wel een factuur komen. De factuur be
droeg 275! De zakenlui schreven,
dat zij afgesproken hadden over een
kastje van 150 eri niet van 200. (De
copie heeft Kijker gezien). De vertegen
woordiger kwam en zei. dat ze zich
moesten hebben vergist. Zij betaalden
275. En ook dat geeft te denken.
BU een familie werd een kastje ge
plaatst. Het was In oprlogstüd. Kosten
125 en inlevering van 10 gram goud,
die men met moeite bU elkaar had
gesleept. De medewerker was heus offi
cieel, want op het papiertje, waarop de
loop van de gasbaan staat getekend, prijkt
het stempel van het bureau. Het ding
scheen niet te werken. De cliënt schreef
verleden jaar October en ontving bericht,
dat het adres op de lijst geplaatst werd
en het apparaat „ten spoedigst" gecontro-
leerd zou worden. De lijst schijnt lang
te zijn, want er i» nog niemand geweest.
Wat het inleveren van goud betreft:
in sommige kastjes bevinden zich in plaats
van de’stukjes vernikkeld roodkoper, die
men er nu in aantreft, vprgulde plaatjes
zilver van hoog gehalte. De metaalreeksen
V zUn er dus niet op vooruitgegaan, want
100 gram verguld zilver of 80 gram ver
nikkeld koper scheelt wel iets.
Het apparaat schijnt te zUn gecopieerd
van een Duits apparaat van Gustav Frei
herr von Pohl, die in 1931 een octrooi in
Duitsland kreeg. Volgens mr J. J. de
Reede in ..De Ingenieurjtaan j.l. 11 Maart
werd echter in Dulls*» in 1936 naar
aanleiding van het onjMzoek van enige
commissies, waarin naaWreen groot aantal
vertegenwoordigers van alle daarvoor in
aanmerking komende takken van weten
schap ook verscheidene wichelroedelopers
van na^m^hadden meegewerkt, alle aan
prijzing van het apparaat officieel als
misleidend en ongeoorloofd beschouwd,
omdat zelfs niet de aanwezigheid van
aardstralen was bewezen, laat staan hun
schadelUkheid. Ook hadden de fabrikanten
van deze apparaten hun beweringen niet
waar kunnen maken.
In Januari 1940 is ook de Nederlandse
aanvrage om octrooi onder no. 86654 af
gewezen. KUker heeft kennis kunnen
nemen van de motieven. Het kwam de
aanvraagafdeling geheel onaannemelijk
voor, dat het toestel de beweerde uit
werking zou hebben. Verder bleek be
trouwbare meting niet mogeUJk te zUn en
aan proeven bijv, in een paardenstal
kende de Octrooiraad in verband met het
statistisch geringe aantal gevallen geen
V bewijskracht toe. Dus aanvrage no. 86654
was van de kaart. In 1940!
Niettemin prijkt onder de kastjes, die
Verleden jaar werden afgeleverd de ver
melding „Octrooi aangevr. no. 86654”.
Niettemin staat op blz. 29 van een snor
kende brochure van de fabrikant, die in
1948 is verschenen, dat „Patent is
aangevraagd onder no. 86654 voor Neder
land en Koloniën".
Deze vermelding geeft Kijker zéér veel
te denken. DanrbU komt dit: onder
kastjes, die tUdens de oorlog werden
geplaatst, staat alleen, dat het apparaat
„Wettig gedeponeerd" is. In de oorlog,
toen anderen hier de baas waren, waren
sommigen wat bang voor de wet. Na de
Oorlog waa men weer onder elkaar. En
kwam het er blijkbaar minder op aan.
Onder het nieuwste kastje van Kijker, in
1948 geleverd, staat „Octrooi aangevr.
No M654-.
Kijker heeft nog allerlei merkwaardige
dingen vernomen. Van mensen, die hun
huls lieten onderzoeken door een officieel
Mchelróecleloper. die nogal wat stralen
vond. Dat wis het nu juist, want bij de
buren stond een kastje van hetzelfde
-bureau", vlak bij de muur van het
Onderzochte huis, en de werkingssfeer is
Mm.... ne wichelroedeloper keek op
rijn horloge en had opeens geen tijd meer.
Nu de prijs. Het dlrectoraat-generaal
van de prijzen heeft met ingang van
15 Maart J.l. de prijs drastisch verlaagd
van 125 tot 25 voor het kleine type,
«et grote, dat ƒ100 kostte, bevat aan
materiaal ten hoogste enkele guldens
meer! Deze prijsvaststelling betreft alleen
materiaal en fabricagekosten met inbegrip
van alle andere factoren. ZU houdt vol-
*rekt géén officiële of officieuze bevesti-
mkfdeïT de waarde ala •^hermlnga-
wachten is op de commissie*. Kijker
*J«t er op, dat naar zijn mening op dit
Chef-ExpMtatie
D. DE KLEKK.
De Westelijke Mark is met ingang van
Zondag J.l. het enige wettige betaalmiddel
in de Westelijke sectoren van Berlijn ge
worden. aldus I* door de Britse, Franse
en Amerikaanse militaire gouverneurs in
Duitsland medegedeeld. De mededeling
betekent in feite het verbod van de Oos-
tel(jke Mark, die totnogtoe al* wettig be
taalmiddel In de Westelijke sectoren was
aanvaard.
De rantsoenen kunnen echter tot 31
Maart met Oostelljke Marken worden be
taald. aldus de mededeling.
Ieder zal vijftien Oostmarki
mogen Inwlsaelen. wanneer de t
voor April worden gehaald.
In een officiële mededeling van de Wes
telijke geallieerden wordt gezegd, dat de
militaire gouverneur* het besluit, dat de
Oostelijke Mark xou ophouden wettig be
taalmiddel in d* Westelijke sectoren van
Berlijn te zijn, hadden genomen na over
leg met de verantwoordelijke Duitse auto
riteiten te Frankfort ep Berlijn en in ant
woord op de eenstemmige resolutie yan
de gemeenteraad (van Berlijn) op vier No
vember 1948".
raring van twee
lan een halve
co'ntrflle over
agressieve on-
tieid een onver-
i de nationale
Verenigde Staten *ou
einde niet in het b(j-
.-Upie, maar laadde op
roordelUkheid voor het
van de Verenigde
lef voor de vrede
Een menigte van meer da.^ vijfduizend
communisten en anderen heeft Zondag
avond gepoogd in Londen* East End een
optocht van honderdvUftig leden van de
fascistische beweging van Sir Oswald
Mosley uit elkaar ie Jagen. Glazen stui
ters, stalen kogels en voetzoekers werden
op de weg gegooid om de bereden politie
te hinderen, die trachtte de weg voor de
optocht vrij te houden. Achttien personen.
1
in hetWibdT
■rdrageir to
ham
mini
Bureau Markt >1. Telefoon 2745.
Dtrectenr-Chefredaetenr
H. VAN DER KBAAT8
