De wijzigingen langs de NederL-Duitse grens
HET GANZENBORD
Reuzen in
Palestina
Als de eendagskuikens er zijn
„De Zending is geen nationale
zaak, maar supra-nationaal"
K.L.M.-landmetersploegen in
het Surinaamse oerwoud
fi
De gebieden van Wyler en Elten
Zorg tijdig alles voor
hen gereed te hebben
Ds HILDERING: -
Brigade-commandant verzuimde
rapport door te zenden
KORTE KRONIEK
Onderscheidingen
in Indonesië
Marshall en Spaak hebben ons uit
de modder gehouden
De noordelijke helft van Surinarüe
reeds geheel gefotografeerd
Vooral vroeger een zeer geliefd spel
De Samaritanen
Griekse klacht over Albanese steun
aan guerrilla-strijders
TWEEDE BLAD PAGINA 1
GOUDSCHE COURANT
VRIJDAG 8 APRIL" 194».
LUSTHOVEN VAN NE DERRIJNS
NATUURSCHOON
(Ven een raadewetker)
T}E Tweede Kamer heeft de grenscorrectie aanvaard. Oni land krijgt
binnenkort, wellicht reed» deze maand, toegeweien:
1. He» Duttee deel van Dlnxperto met MO Duiteera op 4 vlerkante
kilometer. ^Dlnxperlo telt 3900 inwoners. Het ligt in de Gelderse Ach
terhoek tegen de Duitse grens, niet ver van de Westfaslse fabrieksstad
Bocbolt.
2. Delen van de gemeente Hüthum, het dorp Elten, de Eltener-berg,
de Abdijkerk en de gel)Mchten Hoch-Elten. Grondstein en Steinward.
Totaal: 3900 Duitsers op II vierkante kilometer. Elten ligt aan de
verkeersweg Emmerik—Zevenaar.
3. Delen van (Je gemeente Wyler. waar-
onder de Duivelsberg, met 100 Duitsers
op 2 vierkante kilometer Wyler ligt op
slechts 5 km afstand van Nijmegen, tegen
over de douene-post Beek.
4. Zeven gemeenten langs de Limburgse
grens: Havert. Höngen, Mlllen. Tüddern.
Wher. Hlllensberg, Susterseel en'de ge-i
huchten Isenbruch en Schalbruch (onder
Havert). Totaal: 9000 Duitsers op 39 vler
kante km. Deze strook land vormt de
zogenaamde Zelfkant en ligt tegenover
de lUn Susteren—Sittard. waar Nederland
„op zijn smalst" is.
5( Een strook land met het slot Rlmsburg
onder dc gemeente Ubach-Palenberg tus
sen Heerlen en Geilenkirchen.
In totaal* rullen dus 9100 Duitsers aan
onze bevolking en 62 vlerkante kilometer
aan ons grondgebied worden toegevoegd.
De gebieden van Wyler en Elten-, die nu
apoedlg Nederlands en dus Gelders grond
gebied zijn, staan bekend alt kleine lust
hoven* van Nederrijns natuurschoon. De
82-meter hoge Eltener-berg, uitloper van
het Montferland, is wijd in de omtrek
befaamd Wyler. bekend uitgangspunt
voor tochten near Kleef en het Reichs-
wald. sluit direct een bij de fraele heuvels
van Beek en Berg en Del. Aan dc voet van
de hoge Duivelsberg (90 meter) ligt het
«wem- en xonnebad Wylermeer. dat vroe
ger zelfs gasten uit Dusseldorp en Keulen
trok. Honderden Nijmegenaren kwamen
des zomers naar dit grensgebied, waar zij
fn de schaduw van koele bossen «vrij en
ongestoord konden zwemmen en kano
varen (het zogenaamd „gemengd" zwem
men is in Nijmegen niet toegestaan, reden
temeer om naar Wyler te gaan). Toen kon
men immers de grens nog passeren zonder
van zijn fiets af te stappen.
Gelegen onder de rook van Arnhem en
Nijmegen. In een gebied, waar de oorlog
al even hard en meedogenloos heeft huis
gehouden als In de beide steden, kunnen
Wyler en Elten slechta voordeel behalen
bij de nieuwe correctie. De rulnea hebben
aan het landschap zelve weinig veranderd.
Wij zijn niet voorbarig, wanneer wij het
deze zomer reeds een „seizoen" van Ne
derlandse en Gelderse toeristen, die er
vóór 1939 regelmatig vartoafden. voor
spellen
Eigenares: mevr. Schuster-Hibi
van de rijkst#
Wnoj
NEDER
LM0'
'aken
liruwt e*CNS
sland (zelfs In oorlogs-
Geen wonder, dat
vrouwen van Dulula
tijd kon zij 40 bedienden hóuden) vlak
hej Wylermeer een achthoekig# villa liet
bouwen. Alle grensbewoners kennen me
vrouw Schuster—Hlbl. eigenares van hat
land van Wyler. Vroeger Frau Reglerungs-
rat was zij verwant aan Goerlng. die haar
ln de oorlog bijna leder Jaar bezocht. Haar
villa la naderhand, toen zij 9 maanden In
Vught doorbracht, totaal leeggeroofd. Of
mevrouw Schuster nu. op 60-Jarig« leef
tijd. nog Nederlandse wordt?
Wyler Is eeh van de drukste douane
posten langt de Duitse grens. Bi]de
..Frontier Control Post" houdt het Inter
nationale wegverkeer van boven de gfbte
rivieren halt om te worden doorgelaten
naar het Rijnland. Duizenden grenspassan
ten laten er iedere maand hun „Military
Entry Permit" afstempelen: chaufféüra
van de A.T.O. en de Inter Zuid. Tsjechi
sche zakenlieden. Nederlandse houthan
delaren. Engelse verlofgangers enz. in
Wyler passeerden de afgelopen Jaren d*
geroofde kunstschatten en de stoffelijke
resten van dr Collin en de SUlkelgtfiep
De Nederlands-Duitse geens T>lj Beek-
Wyler was tot nö tpe een paskwil, fcffder-
landse boeren bezaten grond op Duits en
Duitsers op Nederlands gebied, tot weder
zijds ongerief. Een pear Jaar geleden ston
den hier nog zware hekken dwars door de
klppenhókken van boerderijen, die net op
de grens lagen. Door de tuin vkh het hotel
Groot Berg en Dal lfepen hoge prikkel
draad-versperringen. Dat alles door die
dwaze grenslijn, die nu eindelijk wordt
rechtgetrokken Zo er één correctie ge
rechtvaardigd is. dan Is het wel deze'
Elten: ruïne-land
Het land van Eltën ia een ruïne-land.
Hiejr heef^ de oorlog In de eerste maanden
van 1949, mede het hafdst gewoed. De Ca
nadezen meenden ten onrechte, det de
Eltener-berg een Duits steunpunt was en
Berechting politieke
delinquenten
Op 28 Februari 1949 bedroeg het aantal
Bog in bewaring zijnde politieke delin
quenten 1969, onder wie enkele honder
den gedetineerden, die reeds hebben te-
rechtgeetaan voor een btjzopder 'gerechte-
bof doch wier- zaak nog moet worden
behandeld door de btjzondere raad ren
cassatie
Het aantal te beoordelen Jeugdige
politieke delinquenten karvdFolgens een
'mededeling van minister wyera aan de
Eerste Kamer nog niet met Juistheid wor
den opgegeven Het aantal Jeugdige wa-
bombardeerden haar plat van MUltngen
en Kleef uit De btjna 1000 jaar oude
-Abdijkerk der paters Jezuïeten, die bij de
correcties is Inbegrepen, is bijna geheel
vernield. Als een oude. lnv#lld« bedelaar
staat de toren nog half overeind, gestut
door zware palen Het silhouet van berg
en ruina valt bU helder weer gemakkelijk
te herkennen, in Arnhem op de Water
berg, in Nijmegen op de Waalbrug of de
Kwakkcnberg.
Vlak bij de Abdijkerk staat nog het beeld
van de bekende Nijmeegse Jesulet Petrus
Canislus. zonder hoofd,en met een gra
naatsplinter in het hart. Wat verder op
staan het Jezuïeten-college en de Restau-
ration zum Drususbrunnen". belde lelijk
gehavend Beroemd is de Drusus-put. een
90-metar diepe waterput, die nu droog
staat.
Vervolg Stadsnieuws
Volksonderwijs vergaderde
In de gisteravond ln RVunie gehouden
jaarvergadering van de afdeling Gouda
van Volksonderwijs, gaf de voorzitter, de
heer L. Verjaal. uiting aan de instem
ming waarmee in deze vereniging het
besluit, Maandag door de gemeenteraad
genomen, om in het Westelijk stadsdeel
een openbare school te stichten, is be.
groet. HU noemde dit feit een bekroning
van lang en volhardend werken, in het
Slzonder van de heer Kwtnkelenberg.
e zeer voor dit doel geijverd heeft
Uit het Jaaroverzicht van*de aecretaris
bleek, dat in het laatste kwartaal van het
vertnlgingsjaar. «en kentering is geko
men in het djfer van het ledental Aan
vankelijk liep het achteruit, tot 202 op 31
December 1948. maar sedert die nam het
toe en einde Maart telde Volksonderwijs
hier-weer 230 leden. Het overziet^ schil
derde een Jaar van veel activiteit, vaak
in samenwerking mat da Centrale Ouder
raad en de Nederlandse Onderwijzers
Vereniging. Het verslag van de penning
meester. dat over een vrij lange periode,
van 1946 af. handelde, becUferde een batig
saldo van f 1Q348 op 91 Maart JJ.
Er was in het bestuur een vacature De
heer L. Verjaal. die destUda de functie
van voorzitter op zich had genomen, om
dat toen z I. het „schip" wss vastgelopen,
maar met het voornemen? zodra het vlot
was. er af .te stappen, gaf. in de over
tuiging dat het nu zqver was. gevolg aan
dat voornemen en stelde zich niet her
kiesbaar. In zUn plaats werd de heer S.
Jarlng. die als tweede voorzitter reeds
deel uitmaakte van het beatuur, gekozen.
Met de verkiezing van de heer G B van
Willigen werd het bestuur gecompleteerd.
De heer Jaring bracht namens bestuur
en leden de scheldende president dank
voor het vele, dat deze ln de tijd varvxUn
voorzitterschap voor het openbaar onder -
wUe in het algemeen en voor de vereni
ging ln het bUzonder, heeft gedaan.
Samenwerking in de Rijnvaart
Op vragen van het Eerste Kamerlid, de
heer J. Cramer, naar aanleiding van dé
vrije zelfstandige vrachtenpolitlek, welke
de Rijnreders en de particuliere Rtjn-
scheepva'art ten opzichte van het goede
renverkeer op de Rijn voeren, heeft de
minister van Verkeer en Waterataat. het
volgende geantwoord:
Vooropgesteld moge worden, dat de
gestie van de RlJnreders en van de Nedef-
.landse Particuliere Rijnvaart Centrale in
beginsel lndefdaad een zelfstandige Is. Het
streven van de beide categorieën'om to-
bel
HHRHVMI z'
moge blijken uit het feit, dat in 1948
pendragers wordt geschat op 800.
Het 1» minister Wyers bekend, dat ge
ruchten over m^handelingen ln.de kam
pen van politieke delinquenten gepleegd,
de ronde doen. ZUn bepaalde klachten btj
zUn ministerie ingediend, dan is steeds
een diepgaand onderzoek ingesteld. Er
kend moet worden, dat daarbU hoogat
betreurenswaardige voorvallen aan het
licht zUn getreden. AnderzUds bleek ook.
dat diverse klachten wel sterk overdeven
waren. Het U daarom gevaarlUk in dezen
een generaliserend oordeel uit te
In totaal zUn thans ongeveer 130.000.
politieke delinquenten ontzet van een of
meer rechten, vermeld ln artikel 26 van
het Wetboek van Strafrecht. Dit 1* een
probleem, dat om een oploaslng vraagt.
1200 Vliegende K.L.M.-erj
Voor het bemannen van een luchtvloot
van 90 vliegtuigen is een grote ataf per
soneel nodig. 31 December 1946 had de
X.L.M. hiervoor ln totaal 1200 man ln
dienst. Een gedeelte hiervan is in Oost
en West-Indië gestationneerd.
In Nederland bedroeg het aantal vllegera
296. telegrafisten 248, werktuigkundigen
173, Steward! 121, etewardeaaen 106. tqtsal
946. Bi} de bi totaal 293 vliegers (Oost- en
West-Indië meegerekend) bevinden slch
veel buitenlanders. Op 31 December J.l.
waren in dienst 72 Engelsen. 47 Canade
zen. 19 Amerikanen. 22 Australiërs.
Zuld-Afrikaandere en 8 Zweden, en 207
Nederlander*. Het overige vliegend per
soneel bestaat vrijwel geheel uit Neder
landers.
veel mogelUk met eikaars
8 een
i.gStatenzaal-Overeenkomst heeft be
stsan. en uit de omstandigheid, dat bij
voortduring overleg tussen deze groepen
onderling en met het ministerie van Ver
keer en Waterstaat wordt gepleegd,
Mede gezien het heersende besef van de
onwenselijkheid van ongebreidelde concur-*
rentte, uitdrukking vindend ln het boven
staande. kan niet beaamd worden, dat er
op dit ogenblik een situatie is ontstaan,
welke zo ernstig kan worden genoemd, dat
zij de positie van Nederland op de RUn
ernstig zou schaden en in financieel, eco
nomisch en sociaal opzicht grote nadelen
met zich zou slepen, al sou uiteraard het
optreden als een grotere eenheid verkies-
HJker zijn
Erkend wordt, dat er. mede ten gevplge
van het nog niet gevonden zUn vaiyeen
vorm van redelUke samenwerking, een
enigezins labiale toestsnd is ontstaan, dia
echter mede gezien de ontwikkeling ln
de RIJhvaart bulten onze grenzen niet
geforceerd kan worden
De situatie op de Rijn vergt bij voortdu
ring waakzaamheid vbo de zijde der over
heid De verzekering kan worden gegeven,
dat deze ook wordt betracht en dat de be
moeiingen om een oplossing te vinden,
welke aan de Nederlandse kant een sterker
samengaan kan waarborgen, zonder dat
daarmee de rechtmatige belangen worden
verwaarloosd, geenszins zuilen worden ge
staakt.
Jan Musch gebruind terug
K N.S M uit de We*r teruggekeerd
ln Suriname gaf hij dagelijks voaidraehts-
avonden voor ouderen en schoolvoorsteI-
Ungen. ook in afgelegen districten en voorts
--- ntrma in regie ,voor amateur toneel ver-
:n en curauseen ln voordrachtskunst,
voor de- cursussen bestond enorme
Leuke herinneringen heeft Jan Musch aan
een schooi voorst «Utn# ln Paranam. De kin
deren waren muisstil en Jan Musch dacht
eigenlijk boewei btt een speciaal kinder-
programma had gegeven dat ie er niet
veel van begrepen hadden De onderwijzers
lieten de kinderen de volgende dag echter
oostellen over de voordracht maken en toen
kwamen er verrassende resultaten uit de
bus Een opstel begon met de woorden: De
heer Jan Musch U een wonderman Hij kan
loeien ala een koe Culten ala een boot en
kan vlinders maken met sUn handen*' Een
klein Inheems jongetje vertelde Jan Musch
onomwonden, dst hij de voordrecht ..net so
Nog nooit - aldus insiders - werd een
stenaar aan het eind van een voorstelling
zo'n ovatie gebracht.
De toekomstplannen van de n-jarige be
staan uit het geven van voordrachtaa vonden.
OP het tontel denkt Jan Muach niet meer te
gaan maar het is niet onwaarschijnlijk dat
hij in 1SS0 t.er gelegenheid vm *Un 79ste ver
jaardag noz een aantal afscheidsvoorstel-
Ungen zal geven.
PLAATSELIJK NIEUWS
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
Van Zaterdagmiddag l tot Maandagmorgen
'I uur zUn asnwezlg d* artsen;
KrimpenerwaardO. J. Barren te Schoon
hoven (tel K 1123331); A. Blom te Krim
pen <1 Uisel (tel K IMS151); J. N B
v Grient te Bergambacht (tel. K lttfr-211):
Vf J Leeuwenburg te Ouderkerk a. d. IJssei
(tel. K ISS4-3SS).
Boskoop: J. Hamburger (tal. 1M)
Moordrecht en Nieuwerkerk a. d. IJsisI:
J D van Westendorp tt Moordracht (tal
K 1117—31»)
Haastrecht, Polsbroek an Oudswstsri T.
Bongs te Haastrecht (tel K lStl—ISJ).
zevenhuizen en BlelswUki W. H. Verdutjn
den Boer te Zevenhuizen (lel. K 1I0J— M«).
Waddinxvsem E M. L. Hammings (tal
K 1I2S—4M)
Berkenwoude
Predlkbeerten. Ned Karv «ark: S.M
uur da A Pneeter Qaref. Gam aan te; Ito
an 1 uur leaadianat
Boskoop
Pradikheurtaa. Nad Harv. Kark: S an
M 34 uur ds A da Leeuw; t.M uur da O. C
Tromp. Geref. Kark: (JO en S uur da H.
Pol - Chr Geref. Kerk: 130 en t.M uur
ds P. J de Brugn. Geraf Gemeente; 10
en I uur leesdienst Ram. Geref. Gemeen
te 10 uur ds J. Laforët,
Ned. Garef. Gameante (in Remonstr.
Kerk) Woensdag 7.30 uur ds Joh. vsn
Weizen te Gouda.
Gouderak
Predikbeurten. Nad H»rv Kark- S.M
uur da hear L. vaa Hark: S.M uur ds J.
Blok ta Dordrecht.
Om damkampioenschap. In café Ver
kalk te StolwUkersluIe werd de beslis
singswedstrijd om het Bondskampioen-
achap gespeeld tussen de damclubs Het
Geruite Bord alhier, en BleiswUk. Met
een overwinning van 146 behaalde
Blelswljk da titel.
Geslaagd. Te Rotterdam zijn de dames
T. C. Eegdeman en W Verkalk geslaagd
voor coupeuse.
Hekendorp
Burgerlijke Stand. Geboren: Willem,
z. v. B. L. van der Hoevan an A. Vermeu
len.
Loop der bevolking. Vertrokken: W.
Nobel en echtgenote naar Brazilië.
Predikbeurt. - Nad Harv. Kerk: IS uur
da haar D. Oskam ta Waddlnxvoen.
Haastrecht
Predikbeurten. Nad. Harv. Kerkt IS uur
de W de Voogd van der stresten; SM uur
de J B. Th. Hugenholtz te Ammerttol
(jeugddienst) Ned Herv. Geref. Evan
gelisatie SM en S.M uur de heer Kolf te
Dubbeldam Geref. Kerk: 10 an I.M uur
da G. Visser
Moerkapelle
van der Spek M.C.zn., 28 J. en A. Hof
man. 22 J.
Predikbeurten. Nad. fterv. Kerk; 9.30
en 6 uur ds P. ZUlstra.
Geref. Gemeente: 9.30, 2 en 6 uur «lees
dienst.
Kampioensmerrte Op de Paaiv^tft
toonstelling te Rotterdam van de
Rotterdam—Schiedam en omstreken van
de Hollandse MaaUchappU van Landbouw
werd Astrid van Weel van Gebr. v. d.
Velde ^Ihier kampioen ln de afdeling
koudbloed merriepaarden.
Moordrecht
Predikbeurten. Nod. Herv Kerk: 1« uur
ds X. V J. Jepchen te Waarder: I uur doop-
dlenst Afdeling Gouda an Boekoop Var.
van Vrtjx. Hervormden, voorgangers me), ds
C. P Thomsen en ds A Kanis Ned Herv
Evangelisatie op Geref. grondslag: S.M uur
de E. V. J Japchen ie Waarder. Geref.
Kerk: 145, IS 30 en SM uur ds D P Kalk
man Oud Geref Gemeente: 10 en 5 uur
leesdienst
Nieuwerkerk a. d. IJssei
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk: 10 uur
de Oostenburg te Vlaardtngen: 7 uur ds C.
A Korevaar te Gauda Geref Kerk: 10 en
S uur ds v Bluys te Grivenhage. Geref
Gemeente: I.M en 3.M uur leesdienst
Beroepen. Onze oud-plaatsgenoot ds
A Keyser, predikant bU de Geref. Kerk
te Zwartebroek, voordien alhier, heeft
een beroep ontvangen naar Zevenhuizen
(Gron.).
Paard ap hal. NabU het dorp sloeg
een paard, gespannen voor aan wagen,
waaraofcter aan zaalmachine was gebon
den, op hol. Het holde over RlngdUk en
Eerste Tochtweg, waar de wagen In bot-
feig kwam met een auto. die licht be
schadigd werd. Het paard kwam voor de
boerderij tot stilstand.
Burgerlijke Stand. -
1. v. S. Trouwborst
Aanstelling van aoolala versorgater
overwogen.
De afdeling van „Het Groene Kruis"
heeft ln hotel Van der Schelde haar voor
jaarsvergadering gehouden. Da voorzitter
deelde mede, dat de Emmabloemcollecte
op 23 April zal worden gehouden. Uit het
jaarverslag van dc secretaris bleek, dat
359 verplegingsartikelen uitgeleend wa
ren. Voor de wijkverpleging had zuster
Van Andel bU 61 patiënten 1373 zieken
bezoeken afgelegd Een en twintig gezin
nen met 25 patiCnten stonden voor de
t b.c.-bestrljding onder toeztóht. Het aan
tal huisbezoeken hiervoor bedroeg 352.
Drie personen waren in een sanatorium
en één ln een ziekenhuis opgenomen. Van
de hoogtezon werd in 204 gevallen ge
bruik gemaakt. Op het consultatiebureau
voor zuigelingen werden voor 101 zuige
lingen 740 bezoaken gebracht. Hiervoor
werden 302 huisbezoeken afgelegd.
Volgens het verslag van de penning
meester bedroegen de totale inkomsten
ƒ9312, de uitgaven ƒ8673. Batig saldo
ƒ638. Als leden van de commissie-tot In
spectie van het materiaal werden gekozen
de heren A. P. den Hoed, G. van Delft en
A. van Leeuwen Daar het grote nut van
een sociale verzorgster ten zeerste werd
Ingezien, werd aan een commissie, be
staande uit de heren H. Smots, Th.
Schrlek, W. van Cafrpellend J. Stigter en
C M. Christiaanse opgedragen contact
te zoeken met zusterverenigingen, ge
meentebestuur, enz. om zo spoedig moge
lUk dat plan te verwezenlUken.» Ook het
aanstellen van een kraamverzorgster had
de volle, aandacht.
Ouderkerk a. d. IJssei
Geboren: Grietje,
d. v.'s. Trouwborst en E. L. Nomen;
Annlgje, d. v. J. van Herk en M. van
Herk; LUntJe. d. v. J. Visser en W. Blonk;
Inge, d. v. J. KrUlsman an A. Slinger
land.
Ondertrouwd: Aria Jan Baas, 26 J. en
Johanna Adrlana Marie van der Leeden,
22 jaar.
Gehuwd: Marinus Pols, 28 j. an Cor
nelia van Duin, 26 j.
Raad bijten. De raad dezer gemeente
zal op Maandagavond om 7.30 uur In
openbare vergadering bUëen komen.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk:
9.30 uur ds G. Enkelaar te Krimpen a. d.
Lak (bevestiging nleiyve* lidmaten); 6.90
uur ds G. A. Pott te Krrilngen.
WUkgebouw Lageweg: 9.30 en 6.30 uur
da heer A. de RedelUkheid.
Géref. Kerk: 9.30 eiv 6.15 uur ds C. A.
Vreugdenhll.
Oudewater
t Kath. -Thuisfront bijean.
BUronder groot was de belangstelling
voor de avond, die Katholiek ThuisfflÖit,
heeft gehoudeq. Vele ouder», vrouwen en
verloofden en verdere belangstellenden
waren gekomen om iets meer te vernemen
vsn hef leven van een militair in Indo.ne-
#16. Maj. Aalmoezenier P. H„A. Cools hield
een korte inleiding over het werk van Kath.
Thuisfront, dat voor de militairen de ach
terhoed moet vormen. Er werden «ook
enkele films gedraaid over het vertrek
van een troepentransportechip uit Rotter
dam en het leven aan boord van dit schip,
wsarbU de toeschouwers de gehele reis
kunnen volgen van Rotterdam tot ln de
haven van Tandjong Priok. Verder wer
den films gedraald van de acties in berg-
rUke streken van Java en van het Rode
Kruiswerk in Indonesië.
Ds in de pauze gehouden collecte bracht
ƒ187 op .terwUl de verkoop van thuis
frontkalenders nog 16 opleverde.
Burgerlijke Stand. Geboren: Maria,
d. v. M. Baan en A M. UitbeUerse.
Gehuwd: A. A, J. Putman 33 j. en C. D.
M. Nota 23 j.
Overleden: J. A. Bpumans. 38 j., echtg.
van W. J. v. d. Hoogen; M. E. Halm, 76 j.,
wed. van Van der Boef; J. W. v. d. Akker
71 J., wed. van D. v. d. IJssei.
Predikbeurten Ned. Herv. Keek: 9.30
uur, de heer D. Oskam uit Waddinxveen,
6.30 uur, ds Steenbeek.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 uur. da Winde-
müller te Valkenswaard.
Geref. Gemeente: 9.30 en 6.30 uur, lees-
diA|*t.
Ver
Oud Katholieke Kerk 7.3
helm uit Loppersum. 0
Schoonhoven
BugcrlHka Stand. Geboren: Patro
nella Maria, d. v. A. Moater en K. Hart
man; Elizabeth Maria, d. v. J. L. Deeren-
berg en E. Steenbergen.
Overleden; T. de Groot, 82 J., weduw
naar van F. van Houwelingen. L. Eegde
man, 79 j., weduwnaar van J. Boogaard.
Reeuwijk
Bekroonde hond. Op da internationale
hondententoonstelling in Amsterdam be
haalde „Syddur'a Tiger" van mej. A. J.
Konijn alhier, een eerste en een darde
prUs met het predlcaat teer goed.
Predikbeurten. Ned.
ro uur eend. I. D. M. van DUk te Qouda;
s 30 uur de heer van Buuren te Streafltark.
Ned Herv. Kerk Sluipwijk: 10 en S uur
ds A Bwii. - Garef. Kerk: It en S uur ds
W vanDljk te Gouda. Oebouw .Reho-
both" Tempel; Dinsdag TM uur da heer G.
de Pater te Haaetrecht.
Stolwijk
Predikbeurten, Nad. Harv. Kark: IS uur
ds mr H. van Ewljck (bevesUglng niauwa
lidmaten). - Ned. Herv Evangelisatie: ».M
-n,7 uur de heer Kolderman ta Utrecht.
eref Gemeente: S.M en T uur leesdienst.
'addinxveen
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 8.49
uur de heer D. G. vsn Hoeven; 10.30 en
6 30 uUr ds P. de Loose te Hilversum.
Ger. Kerk: 10 en 6.30 uur da J. Snoey,
Ver. Wet en Evangelie: 3.18 uur da H. W.
Waardenburg 'te Rotterdam. Chr. Afge-
sch. Qem.: 9.90 en B uur da N. v. d. Kraats.
Donderdagavond 7.30 uur voor Ver. VrU
Gereformeerden (in Rem. kerk) da H.
Visser van Rotterdapi.
Burgerlijke Stand. Geboren: WJJnls
Cornelia, d. v. H. J. van den Bsrg en C.
W. van Dam; Wilhelmus Matheus Msrls,
z. v. A. M. Compeer en T. C. M. vsn Vliet.
Ondertrouwd: M. Verbeek en M. Vis;
C. Asscheman en J. Bakker.
Gehuwd: J. Toepoel en A\ Vermeulen;
K. Schuil en A. J. Kempkes.
Overleden: Jannlgje WlUemlne de Vriea.
74 J., echtg. vsn M. HUkoop; Adriana Cor
nelia Slappendel, 97 J.. echtg. van G. Mac-
danlel; Maarten WillemUndert van der
Hoeven, 79 J.
Gevonden voorwerpen, Gevonden:
twee geborduurde kleedjes, bruine glacé
handschoen, portemonnsla met inhoud,
zwarte glacéhandschoen.
Zevenhuizen
Predikbeurten. Nad. Harv, Kérk: to mu
ds J. J StoutJeedUk, i 30 uur Kapal a d.
Rotte ds J J Stoutjesdljk Geref. Kerk:
#.30 en 2.M uur ds A. P. Htlner.
NEDERLAND—INDONEgll
Drente Batavla-Rott p 7 Kaap Bon
J v oidenbarntvelt I v Aast n Batavia -
Kamerl. Onnes Batavla-Rott p 6 Pertm
Kola Inten Batavla-Rott 7 te Port Said
Madoera Batavia-Amaterdam Its Suez
Mataram Rott-Batavla p 7 Djeddah
Mndjnkerto 7 v Makassar te Panaroekan
Oranje BatavU-Amsterdam p 7 Guardeful
Polydorui Batavta-Amsterdam I te Suez
Raki Batavia-Amsterdam 7 v Singapore
Tablnta Batavla-Amst p 7 Ouessant
Tosarl Belawan-Rotterdam p Sabang
Volendam Rott-Batavla p 7 DJeddah
Waincapoe Antw-Batavla 7 v Port Said
Waterman Batavla-Rott p I Finlaterre
oCominform-spionnen" in
Belgrado veroordeeld
AHe acht beklaagden ln het eerste^
„comlnform spionnage"-proces, dat <in^
Joegoslavië is gevoerd. zUn veroordeeld
tot gevbngeniettsaffen van 7 tot 9 jaar.
Da beklaagdtn zUn Jeugdige Joegoslaven
van Hongaarae afkomst. Zij verklaarden
naar Joegoslavië gezonden te zUn ala
Hongaarae agenten met de opdracht
militair# en politieke Inlichtingen
ln te winnen en propaganda voor de
comlnform te verspreiden. TUdens het
proces, dat Maandag begon, schetste de
openbare aanklager de mannen ala
„gewone zwarthandelairs van het mis
dadige soort." Hij schreef de verantwoor-
delUkheld voor jiun daden voornamelUk
toe aan de Hongaarse leldera, „die andere
methoden poogden aan te wenden om ver
warring ln Joegoslavië te ettchtèn toen
gebleken was dat de reaolutle van de
comlnform hierin niet geslaagd was."
Oudste Nederlander overleden
Ta Hoofddorp la. na «en dekte van
énige dagen, overleden opa Kooy, de
oudste Inwoner ven Nederland.
Kooy, die 7 Maart J.l. de leeftUd ven 104
jear bereikte, had negen kindaren en meer
dan 100 klein- en achterkleinkinderen. Hij
trad op 27 Januari 1867 in het huwelijk,
ln 1923 verloor hU zijn echtgenote.
Ultimatum van Chinese
communisten tegengesproken
Een officiële woordvoerder te Nanking
heeft de berichten uit Sjanghai tegenge
sproken, volgens welke de communisten,
die te Peiplng vredeaqnderhandellngertf
voeren met a de regeringsdelegatie, eejI
ultimatum hadden overhandigd,' dat in
feite overgave eiat. De woordvoerder onU
kende eveneens, dat naar aanleiding vvf
het beweerde ultimatjim president Li
Tsjoeng Jen de westerse diplomaten zou
hebben medegedeeld, dat de communisten
binnen tien dagen gouden beginnen met
het overateken van d» Jangtse.
Sir Seymour Hicks overleden
Sir Seymour Hicka, een leidende figuur
ln de Engelse toneelwareld, la 78 Jaar oud
overleden. HU werd op een van de Ka
naaleilanden geboren als zoon van een
majoor, begon «Un toneelcarrière op 16-
jarige leeftijd, huwde EUaline Terrlss, een
dochter van de acteur William TerrUs, die
op de Londense planken door een waan
zinnige werd neergestoken, en van hun
verdiensten bouwden zU het Aldwych
theater en het Hicka theater, thans Globe
theater. In 1931 werd de overledene, die
64 toneelstukken op zijn naam heeft staan,
ridder tn het Legioen van Eer.
-van het grootste belang li, dat allea
gereed la tegen de 1Ud, dat de dozen met
kuikens kunnen worden verwacht. En
toch wordt er tegen deze voor de hand
liggende regel heel wat gezondigd ln de
practUk. Maar al te vaak moet op het
laatste ogenblik nog alles gauw in orde
gemaakt worden met als gevolg, dat men
fouten maakt, die zich naderhand wreken
bij.de opfok en die de groei van de kul-
kens nodeloos vertragen of erger nog,
deze gevoelig maken voor verschillende
ziekten en aandoeningen.
Het ideale 'kuikenhok
Om te beginnen hebben we dan het
kuikenhok. Dit moet liefst geen hok zUn.
waarin het vorige Jaar volwassen kippen
gehouden zUn. Dit met het oog op de aan
wezigheid van allerlei smetstoffen, die op
de krachtige volwassen dieren geen vat
hebben, maar de tere. nog over zeer
weinig weerstandsvermogen beschikkende
kuikens spoedig ziek zullen maken en
altham een voorspoedige opgroei zullen
belemmeren.
Moet m|n noodgedwongen zUn toevlucht
nemen tot een gebruikt hok, dan dient dit
tUdlg van te voren nauwkeurig ontsrilet
te worden door uitboenen met kokend
sodawater. Ia het opgedroogd, dan moet
men de naden Insmeren met carbollneum
of het gehele hok van binnen witten met
kalkmelk, waardoor een flinke scheut
creoline gedaan Is.
Gebruik vérder een hok waarvan de
ramen op de Zuidkant gelegen zUn als
opfokhok en zorg er voor dat deze ramen
bij goed weer geheel geopend of ver
wijderd kunnen worden, opdat de op
groeiende kuikens volop van ae voorjaars
zon kunnen profiteren.
De ontvangst der gasten
Laat, wanneer de dozen met kuikens
aangekomen zUn, deze eerst een paar uur
in een warm vertrek staan, opdat de die
ren wat op hun. gemak kunnen komen
Openen van de dozen is daarbU wenselUk.
opdat de kuikens wat kunnen afkoelen.
Daarna gaan ze onder de kunstmoeder,
die natuurlijk vooraf op temperatuur moet
zUn gebracht. Het beste tUdstip om de
kuikens, onder de kunstraoedr te doen is
's morgens of vroeg In de middag. Men
heeft dan alle gelegenheid ze te contro
leren, Iets wat 's avonds en 's nachts zeer
bezwaarlUk la.
Plaats op enige afstand rondom de
kunstmoodcr een kartonnen rand Deze
verhindert de onervaren diertjes te ver
van de warmtebron weg te dwalen en
voorkomt tevens een koude trek langs de
bodem.
Voordat de kuikens onder de kunst
moeder gaan, moeten ze eerst wat drlnkenM
hebben. Man doet dit het gemakkelUkst~
door een vlak schoteltje met niet te koud
water te nemen en ieder kuiken daar met
het anaveltje even in te houden. Oppassen
natuurlUk dat het dons niet nat wordtl
Zorg er verder voor, dat de bodem onder
de kunstmoeder met droge zakken, waar
over wat turfmolm, bedekt ia. Deze zak
ken vergemakkelijken het schoonhouden,
want uiteraard wordt onder de kunst
moeder de meeste inest gedeponeerd. De
zakken moeten dan ook dagelUks verwil
derd, in heet water uitgespoeld en ge
droogd worden. Daarom ls het 't gemak
kelijkst van een dubbel stel gebruik te
maken.
Contróle
Aan* de gedragingen van de kuikens kan
men het beste zien of de temperatuur on
der de kunstmoeder goed ia. In het begin,
ala ze er pas zUn ondergebracht. zUn de
kuikens nog wat onwennig en. pieperig,*
maar ze moeten al spoedig rustig worden
en geregeld de voeder- en drlnkbakjes,
die bulten de kunstmoeder moeten staan,
bezoeken.
Het eerste voedsel geeft men het ge-
makkelljkst op een stuk papier. De kui
kens kunnen/net kuikenzaad daar gemak-
kelUk vinden en hebben dan meteen wat J
te doen.
ZUn de kuikens eenmaal gewend, dan
verplaatst men de kartonnen rand om de
kunatmoeder wat verder naar bulten en
na een paar dagen kan hU geheel ver-
wUderd worden
Denk er verder om, dat naast reinheid
van de bodem, frisse lucht een belangrüke
factor ls voor een gelukkige opfok. Er
dient dus voldoende ventilatie In het hok
aanwezig te zUn Nooit mag het er be
nauwd worden of de temperatuur er te
hoog oplopen De kuikens verwekelijken
dan te veel en worden gevoelig voor aller
lei ziekten, terwUl de warmte bovendien
een ongunstige invloed op de groei uit
oefent.
Jan Out eerste dirigent A.O.V^
Met Ingang van 1 September Is Jan Out.
thans tweede dirigent van het Residentie-
Orkest benoemd tot eerste dirigent van
de Arnhemse Orkestvereniging. Jan Out
heeft zUn benoeming aanvaard
Bouwcentrum als
internationaal centrum
Op 17 Mei zal het Bouwcentrum door
mlnleter Drees ala internationaal centrum
worden geopend Daarbij zal epn grote
maquette worden tentoongesteld, die de/
huidige atand van de wederopbouw te
Rotterdam te zien /al geven.
0 i ma ma - m M
ziet U beter# kwaliteit,
U zulk# mooi# mod#l>
ergelijk# lage prijzen
bij VAN HARÉN U
beter# icho#n#n voor
minder geld.
Solide Reraameliéra
ln swert en
o.bleod12?
Spertleve heren-
IET TE EVENAÜtN
Filiaal te Gouda: KLEIWEG 23
VBIJDAGfl APRIL 1949.
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA' I
Het hoofd van het Oost-Java-Voorlichtingskantoor heeft naar aanleiding van
een hoofdartikel in De Vrije Pers aan dit blad meegedeeld, dat vólgens de
gegevens, die hem ter beschikking staan, een door dat blad gestelde vraag of
ds Hildering, toen hU in het bezit kwam van zijn gegevens, onmiddellijk contact
heeft opgenomen met de hoogste militaire autoriteit in dit gebied, ontkennend
moet worden beantwoord. Ds Hildering was, volgens dit schrijven, op de hoogte
van het feit, dat de commandant van de X-Brigade te Malang was ingelicht en
hü 'heeft de gegevens onmiddellijk naar Nederland doorgezonden, zolder een
poging te doen om zich van de juistheid van de berichten te vergewissen.
Het onderhoud met de commandant van de A-Divisie is gevoerd na de
publicatie, nadat generaal-majoor Baay de predikant had laten oproepen.
In het bedoelde hoofd-artikel had De Vrije Pers de vraag gesteld, wanneer
het onderhoud tussen ds Hildering en generaal Baay heeft plaats gehad. Het blad
schreef de indruk gekregen te hebben, dat ds Hildering niet direct met ztfn
t stukken naar de territoriaal commandant was gegaan om met hem de zaak op
te nemen.
Intussen ontving het blad van ds Hilde
ring een brief van de volgende inhoud:
Hoewel het niet mUn bedoeling was en
ls om ln de pers tn discussie te treden
over de geruchtmakende zaak-Penlwen,
acht ik het toch uw goed recht om ant
woord te ontvangen op de vragen, in ÖW
hoofdartikel van heden gesteld.
De orde va ft behandeling was als volgt:
Op 5 Maart bereikte mU te Batavia het
eerste bericht over Penlwen, van de zUde
der Javaanse kerkleiding. Op het Zea-
dingsconsulaat werd besproken, dat bij
officiële bevestiging der berichten deze bU
de autoriteiten moesten worden voor
gebracht.
Teruggekeerd In Soerabaja bleek uit
telefonische gesprekken met Malang op
8 Maart, dat het officiële rapport van de
kerkeraad Penlwen door het bureau van
de Synode der Oost-Javaanse Kerk was
vermenigvuldigd en door twee leden van
het dagelUks bestuur der synode persoon
lijk was gepresenteerd aan de commandant
der X-brigade te Malang. Dit is geschied
op 1 Maart. Op 3 Maart werd een exem
plaar gepresenteerd aan de resident van
Malang. Voorts werd het rapport naar
Batavia gezonden. Op de 8ste Maart volg
de nog een onderhoud van een vertegen
woordiging der Synode met de comman
dant der X-brigade.
Deze gegevens kloppen dus niet met
hetgeen de kranten berichtten, als zou de
militaire commandant te Malang eerst de
18de Maart kennis hebben gekregen van
het rapport. Hierdoor werd de schijn ge
wekt, alsof de reportage naar Nederland
had plaats gehad voor het ter kennis
brengen van de militaire autoriteiten. Dit
ls niet het geval geweest. Ddl de com
mandant der X-brlgade dit rapport niet
onmiddellijk heeft doorgegeven aan de
commandant der A-divisle, dat ls voor
zijn verantwoording. HU had op 1 Maart
reeds moeien beseffen, dat zo'n ernstig
rapport, ingediend door een kerkelijke
Synode, belangrUk was,
Eerst op 16 Maart heb ik mUn rapport
voor Nederland geschreven en de 17de
verzonden. Dat was geen uitzonderlUke
gebeurtenis, doch «en van de vele regel
matig verzonden verslagen, uit hoofde van
mijn functie en verantwoordelijkheid.
Deze maken gelukkig niet alle zoveel ge
rucht. ook al heb ik reeds meermalen zeer
ernstige zaken moeten rapporteren en
publiceren, ook al eens eerder in verband
met Nederlandse militaire actie».
Het staat nu eenmaal zo met de zending,
dat deze, naar de duidelijke uitspraken
van de wercldzcndinRSconferentiqs van
Jeruzalem 1928 en Tambaram 1938 geen
nationale zaak is. ook niet internationaal,
maar supra-nationaal. Een missionaris
heeft niet afstand te doen, doch wel af
stand te nemen van het nationale, en hij
als dit tegen eigen vletui e
zoals Kagawa de Japanni
i Ingaat,
__,_bner dit deed ln
China in het begin der dertiger Jaren,
toen hij daar opehlUk vergeving vroeg
voor wat zUn land en vólk aan China had
aangedaan. Het mag in dit verband wel
Natuurbeschermingswachten
Te Utrecht is de jaarvergadering
gehouden van de Bond vai. Natuur
beschermingswachten. Aanwezig waren
o.a. vertegenwoordigers van het ministerie
van OnderwUs, Staatsbosbeheer, de
A.N.W.B., de Nederlandse Heidemaat
schappij en., van vele Y.V.-verenigingen.
De aangesloten natuurbeschermingswach
ten hebben in 16 plaatsen van Nederland
natuurwachten georganiseerd met in
totaal 423 natuurwachters, welk aantal
nog gestadig toeneemt. De voorzitter, dr
Joh. H. van Burkom, memoreerde de groei
van de bond ln de 10 jaren van zUn
bestaan. Deze groei wordt slechts geremd
door gebrek aan middelen. Allerwegen
wordt evenwel het nut van het werk der
natuurwachters ingezien, aldus dr Van
Burkom,'zoóat mag worden verwacht, dat
het rUk, provincies, gemeentebesturen en
beheerders van terreinen uitbreiding van
de werkzaamheden mogelijk zullen maken
door het voteren van een bUdrage, die
slechts een fractie behoeft te zUn van de
jaarlijks door baldadigheid van de jeugd
san plaijtsoenen en bossen veroorzaakte
schade.
Binnenland
Mat het s.a. Groots Bssr kan zeepost
near Indonesië worden verzonden, De te
verzenden correspondentie dient uiterlijk
s Zondag 10 April op de bus te worden
gedaan.
-»Twae voortvluchtige Duitiers Harwich
en Zulow, ven de N S.D A.P. en aangeiteld
bil de O.T.-werkzaamheden ln de omgeving
van Norg. zijn door het Bijzonder Gerechts
hof te Assen veroordeeld tot de doodstraf
uitlevering zal worden gevraagd
H.M. de Koningin bracht Woensdagmid
dag een bezoek aan de Volkshogeschool te
Bergen Hare Majesteit stelde zich op de
hoogte van de werkmethode van de volks
hogeschool en maakte enige besprekingen
mee van de verschillende groepen van cur
sisten
Wegens poging tot diefstal met geweld
pleging. werd door de Amsterdamse recht
bank 5 en 4 Jaar gevangenisstraf geëist tegen
twee mannen die ie Zaandam getracht had
den een taxi-chauffeur bewusteloos te
slaan teneinde hem te beroven.
Buitenland
Atoomenergie. De oommlaaie voor toe
wijzingen van het Amerikaanse Hul» van
Afgevaardigden heeft een „toewijzing voor
f,. i Yan nood'1 toegekend dan de eommls-
belast met het toezicht op de ontwlkke-
itn nJïL,i°?.m"ener8te' 101 ccn. bedrag van
110 000 000 dollar. Ter bestrijding van de kos-
l®n' verbonden aan hei ln stand houden van
SL' L'icilibru*" 'laar Ber'Un. Is een bedrag
v«n 43 ooo ooo dollar uitgetrokken.
•.7 S were|dvakverbond. De „Ameri-
een Federation of Labour" heeft een oproep
u't*aan om te komen tot een „ver-
iriï5e„w*rel<lïe<1®rdtle ""dn vrbe vakverenl-
irsiï Pi °pro«p wordt het huidige
wereMverbdwi.vnn vakverenigingen beschre-
■uüt,! ...eerVJn van de Sowjet-Rua-
Sisehe dictatuur staande vijfde colonne"
u ,e,en KruPP Generaal CJay, de
y e "tiUtalre gouverneur In Duits-
w Mnd. heeft het te Neurenberg over Alfred
rmipp van Bohlen und Hatbach utlgesprn-
•.^V0ünlt van 12 J"r gevangenisstraf en
yerocfrdveririjrtng van alle werkelijke en
elK«nd<>mmrn bekrachtigd De
tMen directeuren
eveneens bevestigd.
■ls een bekend feit gememoreerd worden,
t de zending vrijwel unaniem het ge
welddadig optreden van Nederland van
meet af aan heeft veroordeeld.
Het onderhoud met generaal Baay had
plaats op Donderdag 24 Maart, de dag
vóór de algemene publicatie, waarbU veel
van het hierboven vermelde ter sprake
kwam, en waarbij Ik er mUn leedwezen
over uitsprak, dat de commandant te
Malang het rapport na 1 Mgart niet te
zUner kennis had gebracht, hetgeen Ik
niet had kunnen vermoeden. Anders was
Ik stellig peraoonlUk bU hem gekomen.
Tot slot ïiog de opmerking, dat de zin
der reportage In het onderhavige geval
deze Is. dat de ernstige klacht der Oost-
Javaanse Kerk niet verkllnke, maar dat
ze worde gehoord en. ter harte genomen,
zodat de Oost-Javaanse Kerk ook moge
weten dat Nederland, en In het bUzonder
de Kerk van Nederland, ln schaamte en
boete de misdaden, aan haar begaan, van
harte, verafschuwt en veroordeelt, ajdus
besloot ds Hildering zijn schrijven.
BU Koninkéjk Besluit is de Bronzen
Leeuw posthuum toegekend aan: de burger
bij de Intelligence J. F. Xatolo en aan
wUlen de tweede-luitenant der infanterie
C. L. Kist.
De Bronzen Leeuw werd verleend aan:
de sergeant-majoor der Infanterie M.
Broekstra; de eerste-lultenant der infan
terie E. Groeneveld; de Jiaplteln der In
fanterie G. J. Horsthuls; de eerste-lulte-
nant der infanterie G. A- de Jong; de
Manadonees sergeant 2de klasse dgy mi
litaire luchtvaart P. H. Kapoelang; de
kapitein der infanterie F. D. Laurens; de
sedert op zijn verzoek eervol uit da mi
litaire dienst ontslagen tweede-luitenant
der infanterie S. Nnuta; de onderluitenant
der artillerie J. B. Vermeulen; het vlieger-
kruis te tweeden male aan de kapitein-
vlieger-waarnemer der militaire lucht
vaart F. E.'Broers.
Het Bronzen Kruis san: de, reserv®-
eerste-luitenant der Infanterie E. E. H.
Breton van Groll; de sergeant der In
fanterie D. A. C. Jansen; de sedert tot
qnderluitenaht bevorderde adjudant
onderofficier-instructeur der cavalerie
P. Klngma; de Javaanse sergeant 2de
klasse der infanterie Klsoet; de sergeant
majoor-instructeur der infanterie Moerad;
de Madoerees sergeant der infanterie
Mohari; do eAste-luitenant der infanterie
J. F. Molenkamp; de sergeant der infan
terie D. M. Noort; de reserve-kapitein der
infanterie E. Pilkes.
Het Kruis van Verdienste aan: de
eerste-lultenant der infanterie S. D. Cata-
lafti; de reserve-cerste-luitenant der mili
taire administratie Th. L. J. Kramp.
De eremedaille, verbonden aan de orde
van Oranje-Nassau, in zilver, aan de ser-
goant-majoor-fhstructcur der genie F. H.
van RiJswUk. met bepnling, dat de me
daille zal zijn met de zwaarden.
Alle gedecoreerden zUn of waren Inge
deeld bij het Koninklijk Nederlands
Indonesisch Leger.
Onder auto gewaaid
De 69-jarige Y. uit Assendelft is Woens
dagmiddag tengevolge van de krachtige
wind onder een vrachtauto van de
Coöperatieve Melkafzetcentrale gewaaid.
Tijdens het vervoer naar het ziekenhuis
te Zaandam is de man overleden.
Ir Vos bepleit gemeen
schappelijke in- en uitvoer
De Nederlandse productie maakt een
snelle ontwikkeling door, zei Ir H. Vos
Donderdagmiddag op het„congres van de
PartU van de Arbeid in Bellevue trf Am
sterdam. In 1946 bedroeg de prdöuctle
74van die óver 1938, In 1947 was het
94'/« en Tn 1948 113*/#, volkomen in over
eenstemming met onze bevolkingsgroei. In
de herfst van dit Jaar zal het cijfer mis
schien tot 130'A stijgen.
De volle winst van deze verhoogde
productie zal ln de eerstvolgende Jaren
ochter niet aan de arbeiders kunnen wor
den uitgekeerd, aldus lr Vos, want een
aanzienlUk deel ervan zal moeten worden
gebruikt voor aankoop en bouw van nieu
we hulpmiddelen, die voorzien moeten
in de behoefte aan toekomstige werkmid
delen.
Ir Vos zei blij te zUn over de opheffing
van zoveel distributie- en prijsbeheer-
slngsmaatregelen, maar hU waarschuwde
er voor orde te scheppen vóór er over
productie komt en niet daarna.
Gemeten naar het aantal inwoners heeft
Nederland volgens ir Vos relatief het
grootste gebrek aan deviezen. De invoer
was in 1948 ƒ2200 millioen hoger dan de
uitvoer, die nog niet meer bedroog dan
64*/» van onze invoer. Wij zullen daarom
de grootst mogelUke constante aandacht
aan verhoging van de uitvoer moeten be
steden. Eerst als Ijet 90'/» is geworden, zal
het mogelijk zijn evenwicht te krijgen ln
de betalingsbalans.
Hoe hebben wU dan tot dusverre ge
leefd en zullen wij nog moeten leven? WU
hebben geleefd, aldus Ir Vos, op de 800
millioen van het Marshall-plan en de 300
millioen, die wU alleen ln 1948 kl van
de Belgen als crediet hebben gekregen.
Marshall en Spaak hebben ons uit de
modder gehouden. België alleen heeft ons
meer crediet verleend, dan Engeland,
Zweden en Zwitserland samen. Nu moeten
wU trachten de invoer te verminderen
door opvoering van onze eigen productie.
Bovendien moet onze uitvoer worden ver
groot. Import en export moeten ln de
toekomst meer geconcentreerd geschieden.
Wij klagen soms over bureaucratie in ons
eigen land en de Industrie klaagt soms
over de bureaucratie van het Marshall
plan. maar de Amerikanen, die belast zijn
met de organisatie van dit plan, klagen er
over, dat ze bij geen enkel land ontler zo'n
papierlawine worden bedolven al» bij
Nederland, omdat Iedere Industrieel,
Iedere handelaar, nog maar slëédl( a(?on-
derlijk zUn zaken wil doen. ln èen wereld
waarvoor zo te klein géwordén zUn. ZU
zullen móeten komen tot veel meer ge
meenschappelijke in- en uitvoer en als ze
dat niet uit eigen kracht kunnen doen,
dan zal dp overheid er voor rqoeten zor
gen.
„De opname-eenheden van het Foto-
technisch- en Cartografisch Bedrijf der
K.L.M. hebben op 1 December j.l. de
kaartcring van de Noordelijke helft
van Suriname voltooid. 81.000 km2
land werd op schaal 140.000 gefoto
grafeerd, voornamelijk ten behoeve
van de Mijnbouw, het Boswezen en
Publieke Werken. Bovendien werd
10.000 km2 op schaal 120.000 opge
nomen, speciaal voor bosbouwkundig
onderzoek."
Een simpele, zesregellge mededeling
voor een belangrUk en zeer zwaar werk,
dat tot stand kwam onder de zengende
tropenzon van Nederlands Guyana.
Het werk van een groepje K.L.M.-ers,
die ln de lucht met hun fotovlicgtuig en
op de grond met hun landmetcrsploegen
werkten vanuit hun.basis bU Paramaribo:
het vliegveld ZanderU. a
Naar Pakka-Pakka
Al worden van een land nog zo veel
luchtfot9'# gemaakt, een behoorlUke kaart
kan alleen vervaardigd tyorden, als op
zijn minst een aantal punten in het ter
rein ls „opgehangen" aan de meridianen
en breedtecirkels, dip, althans ln het brein
van de cartografen, de aarde omspannen.
En dus werden er verschillende expe
dities op touw gezet, dwars door het hert
vart Suriname. Door donkergroene, ge
heimzinnige oerbossen, waar het droge
geluld van de hakkende bUlen, en over
verraderlUke stroomversnellingen, wa«r
het plonzen van de koelastokken ln het
water het tempo van de tocht aangaven
Slechts stoere kerels, die de wil en het
doorzettingsvermogen van pioniers bezit
ten, kunnen dit werk tot een goed einde
brengen. Want de moeilijkheden zijn
velerlei en komen vaak opa onverwachte
dgenblikken, zoals bi] de expeditie naar
Goddo, toen de bosnegers plotseling wei
gerden verder te roeien. Goddo moest
ochter worden bereikt, want de J.Gran-
man", het dorpsopperhoofd, zou de
expeditieleden in audiëntie ontvangen.
Toen de leider van de expeditie een zak
tabak als prijB uitloofde voor de eerste
roeier die ln Goddo zou arriveren, werd
er plotseling een wilde haast merkbaar.
Het kasboek kreeg een nieuwe, ongewone
post: „ƒ3.— voor een wedstrijdprijs".
De hele groep, met de roeiers erbij
zestig man, bivakkeerde maanden achter
een in het dichtbe'groeidé woud. overdag
werkend ln het vochtige bos, 's avonds
rustend in de koelte van het kamp, waar
na het bad in de rivier de hangmat werd
opgezocht. Dat was het ogenblik voor de
oorlam uit de fles „Dram", het geliefde
inlandse brouwsel. Iedere avond weer
lichtte het kampvuur tegen de omringende
woudreuzen eu «en dc arbeiders
levenslustige liedje «egeleid door man
doline en guitaar.
En als dan na enkele weken plotseling
de PJ—ALI, de foto-Dakota, boven de
boomkruinen scheerde om brieven en
TJET Ganzenspel of Ganzenbord ls reeds
AJ- zeer oud, al bestaat terecht twUfel aan.
de bewering van Focke Simonsz, dat de
Grieken tijdens hun beleg van Troye, dus
ongeveer in 1300 vóór Cnristus, zich er <VS
Ujd mee gekort zouden hebben.
Vast staat echter, dat een keur van de
stad Brussel uit 1342 reeds melding maakt
van lieden, „worpende ter gans". Hugo de
Groot rekende het ganzenbord tot zijn
„huisraad". In zUn in 1639 verschenen
Poëmata komt een LatUns gedicht voor.
dat vertaald luidt:
HET GANZENSPEL
Hoezeer om lot uerschilt
Eén Is toch aller eindpaal.
De dood! Hij «n|jdt ons wensen af.
Vfie zou dit houden voor een spel?
De gans Is, zoals men weet, een trek
vogel, een „met .overleg reizende vogel"
en zo trekken de spelers eveneens over
leggend over het bord heen en weer.
Steeds weer wordt het een vcrmakelUk
spel genoemd, doch in weerwil daarvan
heeft men de ernstige gedachten, die eraan
ten grondslag liggen, niet over het hoofd
gezien.
Diepere sin.
In d^ïavorscher van 1891 noemt een in-
zendqr het spel het toneel van het men-
aelijjf leven, waarin ieder zijn rol speelt,
vaalt op -onverstandige wUze, hetgeen de
hafiekUns of zotskappen, doorgaans be-
fen op het Ganzenbord afgebeeld, tc
nen geven. Voort? merkt deze schrijver
dat het spel veel stof tot nadenken
at. Merk op uw aardse reizen, zegt hU.
wat bezit, komt over de „Brug", die
tolgeld echter verdubbelt, komt nog
verder. In de „Herberg" moet men niet
slechts zUn gelag betalen, maar ook zUn
beurt eenmaal voorbU laten gaan. Wordt
men als weleer Jozef, in de „Put" gewor
pen. dan»is men het kind van de rekening
cn moet bovendien op een verlosser wach
ten. Begeeft men zich op kronkelpaden,
men komt in de „Doolhof" en dat kost u
niet alleen geld, maar het Is mede terug
gang. Soms komt men eensklaps in de „Ge
vangenis" of ziet zich plotseling gewor
pen in de akelige „Dood". Gelukkig hU.
die zeggen kan „het valt op een Gansje",
met zo'n reismakker toch komt men ver.
Als men deze woorden leest, zal men
moeten toegeven, dat onze voorouders In
derdaad het spel een betekenis toekenden,
die wij voor zover wij het spel nog ken
nen er stellig niet ln zien.
Om nog een stem uit het verleden te la
ten weerklinken, citeren wU deze welme
nende raad van Johan van Heemskerk,
schrUver o.a. van de Bstavlsche Arcadia:
Indien het ganzenbord u streckt tot een
vermaken
Soeckt dan met gaeuwlghelt voorbU de
put te raken
Of telt er een te veel uyt vreeze van den
dood,
Siet dat ghU u niet stoort, noch u daeracn
en stoot.
Symbolische tetallen.
De getallen ln het Ganzenspel1 hebben
alle hun symbolische betekenis De
„Gansjes" op hqt bord volgen elkaar beur
telings op met een afstand van drie,
een getal, waaraan van ouds bijzondere
waarde en betekenis werd gehecht en
van vier, het volmaakte even getal. Voorts
komt voor de „kwade negen" (6 cn 3). Het
getal 63, het volmaakte oneveiygetal (9),
vermenigvuldigd met het heilige getal (7)
staat bekend als het „moordjaar", als de
van ouds bU uitstek gevaarlUke leeftijd
van de mens,
Dit alles wijst erop, dat bij de uitvinder
van dit spel ernstige gedachten hebben
voorgezeten.
KerkelUke strijd.
De 8ste September 1713 had Paus Cle
mens XI een bul uitgevaardigd, waarin hU
zUn afkeuring uitsprak over een in 1671
in Frankrijk veel gelezen boek. getiteld:
„ZcdelUkc Bemerkingen op het Nieuwe
Testament". De bui noemde men naar het
beginwoord Umgenltus, Bossuet en vele
andere geleerde Franse theologen verde
digden het boek echter. Een der appellan
ten, Dom Thierry de Vialxues deed .net
vele anderen een beroep op een algemeen
concilie en liet te Antwferpen op koper
graveren en te Amsterdam drukken het
„Nieuwe Gansebord der constitutie Uni-
genitus". met de bedoeling reed» de Jeugd
vertrouwd te maken met dc geschiedenis
van deze pauselijke bul. De „Gansjes wa
ren vervangen door de „Apostelen". Op
de „Brug" staan enige bisschoppen, die
bedenkelijke passen doen, waarmede hun
pogingen om zich met de inhoud van de
pul te verenigen, bedoeld werden. In de
„Doolhof" ziet men hen, die de bul aan
nemen. De „Gevangenis" is kennelUk de
ParUse Bastille, daar verblUven de appel
lanten. Op 63 werd tenslotte een Concilie
afgebeeld' wie daar komt heeft het apel
gewonnen.
Het Ganzenbord hecftjle laatste tijd het
veld moeten, ruimen voor allerlei andere
bordspelen? waarvan de meeste stellig on
het oude spel zijn geïnspireerd, doch ln
vele gezinnen schaart men zich ook nu nog
wal rond een ganzenbord om-met'dit spel
de vrUe avonduren te vullen.
Voor het stadionspel „Wie wint de pot?",
dat op Koninginnedag in het Olympisch
Stadion te Amsterdam wordt opgevoerd,
is regisseur Corel Briels met zijn staf
druk in de weer. Met behulp van de
plattegrond wordt de -plaats van de
„herberg" in het ganzenbordspel bepaald.
Verlies van Nederlanderschap
VplgenB een mededeling van minister
WUers aan de Eerste Kamer kunnen geen
betrouwbare getallen worden geproduceerd
inzake Nederlanders, die vóór of gedu
rende de oorlogsjaren zich zonder verlof
in vreemde krijgs- of staatsdienst hebben
begeven. Hun handelingen met als gevolg
verlies van Nederlanderschap. zUn niet
automatisch geregistreerd." Eerst na ver
kregen inlichting wordt daarvan te be
stemder plaatse aantekening gehouden. De
geregistreerde verlicsgevallen kunnen op
ongeveer 40.000 gesteld worden, waarbij
dan nog komen de echtgenoten, die tn het
verlies deelden, wier/aantal naar ruwe
schatting 20.000 bedraagt.
Op 1 Februari J.l. waren nog in behan
deling 403 verzoeken om toelating van eert
met een Nederlander gehuwde .Duitse
vrouw. In totaal zUn sinds 17 November
1945 in Nederland toegelaten 4297 Duitse
yrouwen. BUna duizend verzoeken werden
Ingetrokken of kwamen om andere rede
nen niet voor verdere behandelihg in aan
merking.
andere goede zaken te „droppen", heerst#
er onder de mannen een uitgelaten stem
ming. v
Dagboek vin de ploegleider
De aantekeningen die de ploegleider ln
zUn dagboek maakte over de tocht naar
Pakka-Pakka spreken een nuchtere en
duidelijke taal:
Dinsdag: Van ZanderU per trein naar
Kwakoegron vertrokken. E^le uur in
een rijdende oven. Met de boot
verder
Woensdag: In alle vroegte-al veel lawagl
en geraas van de zeatig Djoeka's. Heb
ben de dèrtig corjalen achter onze boot
gebonden-, met de hele stoet stroom
opwaarts. Om de 4 kilometer barogra-
fische hoogtemetingen verricht met be
hulp vun de buitenboordmotor. Om 5
uur Brokolonko bereikt. Hebben nu
hemelsbreed 32 k.nr. afgelegd. Vermoeid
en verbrand In slaap gevallen
Donderdag: Om 12 uur ln Misallbl aange
komen. Moeten de zware motorboot
achterlaten, want 200 meter verder bé-
glnnen de grote stroomversnellingen
Vrijdag: In alle vroegte werden de uitge
holde 'boomstammen ingeladen. De
Djoeka's komen zich grijnzend voor
stellen Tabak uitgedeeld. Onder veel
lawaai de tocht hervat, nu zonder de
120 P K. Dieselmotor. Het leek er steeds
op, dat een der botep zou omslaan, maar
de Djoeka's beheersten de koelastok en
de'corjalén schoten net langs de puntige
rotsstenen. Om 530 Uur ln Kwat-
tahede
Zaterdag: Onze K.L.M.-vlag wappert trots
van de commandoboot. Een der roeiers
zet, dat hij last van z'n blindedarm had,
maar toen de ziekenoppasser hem een
spuitje wilde geven, bleek de darm weer
ziende te zijn. Om midernacht waren
de Djoeka's nog aan het dansen en
zingen tn Makajpinko
Zondag: Moesten bij Lourens Dam tot ons
middel In het water om te duwen en de
boot verlichten
Maandag: Het laatste traject. Zonder on
gelukken langs de grootste stroomver
snelling gekomen. Aan land gegaan.
Eerst begonnen met bomen' omhakken,
mierennesten uitgebrand, slangen ge
dood en de tenten opgeslagen
Dinsdag: Begin gemaakt met het kappen
van een lijn naar Pakka-Pakka. Döor
de zware regenval geen astronomische
waarnemingen verricht
Woensdag: De bomen worden zwaarder,
de heuvels worden hoger. In de dalen
veel last van de makka-makka
struiken
Donderdag: Hebben in de dalen grote
stukken schoongekapt, om van heuvel-
„Oude vuurvreter" weid
jonge vuuivreetster
Donna Delbert, die sedert drie
jaren Ln talrUke Engelse muslc-ball»
optrad ala waarzegster en vuur-
vreetster la te New Castle aange
houden.
„ZU" heeft bekend de soldaat
John Hill te zUn, die uit het Ame
rikaanse leger la gedeserteerd.
Een officier van 'de Amerikaanse
basis te Burtinwood is Hlll komen
afhalen en heeft verklaard, dat hU.
nadat" zijn haar zal geknipt zijn,
opnieuw dienst zal moeten nemen.
top naar heuveltop te kunnen kUken....
VrUdag: Pakka-Pakka bereikt. Aan da
andere kant van het dortp verder ge
gaan met kappen. Volkomen geslaagde
astronomische waarnemingen ver
richt......
Zaterdag: Het vertrouwde motorgeronk
vaft de „Vliegende Hollander" plotseling
boven onze hoofden. De DJoeka'a zijn
verrukt over de „Grote Vogel"
Zondag: Calo kreeg malaria-aanval. Ge
lukkig niet ernstig
Maandag: Vandaag begonnen met het
kappen van een Ujn ln tegengestelde
richting
Dinsdag' De PJ—ALI dropt onderdelen
voor de buitenboordmotor
Woensdag: Onafgebroken het geluld van
het slijpen der bUlen. Voortdurend
bomen omgehakt om noodbruggen over
de kreken te maken. Dan weer moesten
we moeizaam door de modder baggeren,
dan weer hadden we levensgevaarlijke
kllmparijen over de halfgevaflen
bomen
Donderdag: Naderen het eind van de lijn.
BUna brokken, doordat een enorme
woudreus een rare draal maakte eq
recht op ons afkwam
Zgterdag- Vandaag lonen aan de Djoeka's
uitbetaald
Zondag: Bezoek van de bevolking van
Pakka-Pakka. De hele dag klonken e»
weemoedige liedjes door het woud......
Dinsdag; Ontzettende hitte
Donderdag: Kerkdienst ln het woud, sober
en indrukwekkend
Zaterdag: Vanmorgen vertrokken. In-^
woners van Pakka-Pakka deden ons met
bloemen uitgeleide. Zwaaiden zo lang
ze ons konden zien. Ben benieuwd of
wé ze nog eens zullen ontmoeten
In de kraakheldere laboratoria van het
Cartpgraflsch Bedrijf der K L M. in Delft
■taan mannen ln witte jassen aan ver-
Hekel e kaarterlngs-
machlnes. Aan de hand van de foto's,, die
nuttige
tn Suriname zUn gemaakt, worden hier
langs automatische weg de kaarten ver
vaardigd die de wetenschap zulke belang
rijke diensten bewijzen.
Maar de hulpmiddelen mogen nog zo
modern zUn: zonder het onvermoeibare
zwoegen van de kerels van d<# meet-
ploegcn zou deze taak, een vitaal onder
deel van het Surinaamse WelvaJrtsplan.
die nog jaren zal duren, niet tot atand
/Runnen komen!
rPE MIDÜEN van de Joodse en
Arabische "bevolking van Palestina
le«£t een kleine groep iets 'meer
dan 200 personen omvattend die
in alle opzichten, zowel historisch als
theologisch en anthropolögisch een
merkwaardigheid is: de Samaritanen.
In 722 vóór Christus werd Samaria inge
nomen door koning Sargon van Assyrië,
die Israël tot Assyrische provincie
maakte. De im icrs tot een getal van
27.290 meest intellectuelen en beter
gesitueerden werden- ln ballingschap
weggevoerd naar Armenië en de steden
der Meden. ZU, die achterbleven vorm
den dus niét het beste gedeelte der oor-
spronkelijkei bevolking. H«t land verkom
merde ln korte tUd zozeer, dat In de om
geving van de stad Samaria een leeuwen-
plaag ontstond Weldra kwamen zich in
dit gebied kolonisten uit Assyrië en Baby-
lonlë vestigen; die zich via een verblijf
van enkelé jaren vermengden met de oude
bevolking. De minderheid, de oorspronke-
lUke bewoners dus, ging echter niet ge
heel on al op in de kring der immigran
ten, doch bleef gedeeltelijk als zelfstan
dige groep bestaan Dat-zij echter in
later jaren volkomen vrij zUn gebleven
van vreemde smetten, is te betwUfëlen
In* weerwil daarvan beschouwen de Sama
ritanen, die thansanog tn Palestina wonen,
zich als-de volkomen zuivere rest van de
oorspronkelUke Hebreeuwse bevolking,
als de rechtstreekse afstammelingen van
Jozef, die als onderkoning ln Egypte de
scepter heeft gezwaaid. Eeuwenlang heb
ben zU zich inderdaad zo yeel mogelUk
afgezonderd.
Middelen van bestaan
Zij wonen in een afzonderlUke wUk
vfln Nablus op de helling van de door hen
verheerlijkte berg Gertzim, Het hoofdbe-
■•launsmiddel is de kleinhandel, doch een
klein aantal houdt zich bezig met land
bouw. Velen hebben een lagere ambte-
naarsfunctic. Tal van kinderen en ook
een aantal volwassenen bezorgen zich een
Inkomen door te bedelen; het grote aan
tal toeristen, dat tn normale tijden hun
woonplaats bezoekt, vergemakkclUkt hun
het bedelen en terecht klagen de vreem
delingen over de verregaand onbeschaam
de bedelarij. De Samaritanen beweren de
zuivere, oorspronkelijke Joodse- Gods
dienst te belijden, ln werkelijkheid is
hun religie echter een mengelmoes van
Mozaïsche en heidense godsdienst, vooral
invloed van de Assyrische cultuur Is
merkbaar.
Toen de Joden utt hun ballingschap te
rugkeerden, beschouwden zU de Samari
tanen niet meer als volle broeders, zU
verbodenhen mee te werken aan de
wederopbouw van de tempel en de stads
muur van Jeruzalem.
In het Nieuwe Testament leest men
Alexandre Dalletos, de Griekse ver-
bindlnrsman bU de commissie van de
V-N„ heef» verklaard, dat reeds twee
groepen waarnemers van de VTN. in het
gebied van het Grammos-gebergtr een
ondersoek aan het instellen z|jn naar de
klacht, welke door Griekenland bU de
speciale commissie van de V.N. -voor de
Balkan is ingediend over „Invasie van
minstens drieduizend communisten via
doorgangspunten langs de Albanese
grens."
Volgens Dalletos waren de guerrilla-
operatie» In het genoemde gebied onder
nomen „op een schaal zonder precedent
in de geschiedenis van de communistische
aggressi» tegen Griekenland
Vol gen»-eerdere berichten zUn de com
munistische aanvallen in het Gr a mm os-
gebergte afgeslagen. Regeringstroepen
zouden belangrijke stellingen in het oos-
telUk deel van het gebergte hebben inge
nomen
Naar verder werd bericht zou het
Britse ministerie van buitenlandse zaken
een Grieks memorandum bestuderen
over „de Albaneee steun aan de Griekse
guerrillastrijders bU hun jongste offen
sief ln Griekenland."
De secretarie-generaal van 4e V.N.
heeft een schrijven van de Albanese
adjunct-minister van buitenlandse zaken
ontvangen, waarin de2e hem mededeelt,
dat „de Albanese volksrepubliek van 1
tot 31 Januari 1949 dertien maal het voor
werp is geweest yan provocatiedaden
vanwege de regering van Athene."
meermalen, dat de Joden de Samaritanen
niet ala hun geUjkcn beschouwden.
Hun religie
ZU erkennen slechts de 5 boeken van
Mozes en het boek van Jozua als echt, de
rest van het Oude* Testament is voor hen
zuiver priestercommentaar. In zUn Pales
tina vertelt dr J. H. Ronhaar, dat zU een
zeer oud handschrift, ten name van
Atfron's klcinzobn" Pinehas, geschreven
omstreeks 1300 vóór Christós, als een
giotc schat vereren. Misschien ls dit hand
schrift van jongere datum, doch zeer oud
is het in elk geval. Het handschrift is
geschreven in het oud Hebreeuw* en
wordt door de priesters vermenigvuldigd,
welke afschriften een grote winst ople
verend handelsartikel zijn. Bezoekers van
de synagoge der Samaritanen krijgen het
merkwaardige manuscript zelf nooit te
zien in de loop der Jaren zou dit trou
wens tot de ondergang er van geleid heb
ben doch men toont hun een koperen
bus, waarin het zit-h zou bevinden. Of dit
zo is, ls zeer de vraag lp elk geval vormt
dit „vroorti" bedrog een belangrijke bron
van Inkomsten voor de Hogepriester.
Ook het ritueel der Samaritanen wijkt
af van dat der Joden. De mannen hullen
zich bU hun gemeensehappelUke gods
dienstoefeningen ln witte mantels en zit
ten op de grond. Fluisterend zeggen zij
hun gebeden, doch langzamerhand klin
ken hun stemmen luider om tenslotte
over te gaan in een hysterisch geschreeuw
en gehuil. Dan staan ulteindelUk de
mannen op om zich teratond weer op de
aarde te werpen, het gezicht naar de
heilige berg gekeerd.
Op de avond vóór PBsen trekken zU
naar de berg Gerizim om daar het Paas-
offer te slachten. HerhaaldelUk komt het
daarbij tot vechtpartijfen met de heh be
spottende Mohammedanen. Op de hoge
fc-esten doen zU een bedevaart naar de
Gerizim. Streng wordt door hen de band
gehouden ,~«an de Sabbathshetllglng: tn
Ttun huizen mag geen licht branden (zelfs
niet, wanneer anderen het zouden hebben
ontstoken); eten wordt niet gekookt, het
maal bestaat uit koude gerechtert.
Tot uitsterven gedoemd
Over het algemeen zUh de Samaritanen
opvallend langer dan de overige bewoners
van Palestina, een lengte van 188,5 cm ia
niets bUzondcrs.
Merkwaardig is dat bij de Samaritanen
het aantal geboorten, wat de jongens be
treft 152.6 is tegen dat der meisjes 100.
(Bijna overal elders is de verhouding 105
100). Daar de kindersterfte voor jongens
51*/», voor de meisjes 50*/» bedraagt, is
het aantal vrouwen slechta 80,4V» van dat
der mannen. Het gevolg is, dat óf de
mannen vreemde vrouwen moeten nemen,
hetgeen ze echter niet doen, óf dat zq zeer
laat of ln het geheel niet kunnen trou
wen Daar de vraag naar vrouwen het
aanbod ver overtreft, is, men kent er n.l.
het koophuwelijk, de prijs der meisjes
zeer hoog. Een man beneden de 30 35
jaar kan doorgaans geen vrouw nemen,
een vrouw ls een luxe-arjlkel geworden.
Alle beschikbare meisjes en vrouwen zijn
hetzU verzegd, hetzij getrouwd en de
trouwlustige jonge man mnet wachten op
de geboorte van een meisje. Hij wendt
zich dan tot de gelukkige vader of tot
hem, die het hoopt te worden, en maakt
met hem een afspraak over het pasgebo
ren kind of over het nog niet geboren
kind, zo dit een meisje mocht zijn. De
meisjes trouwen zeer Jong, B 10 Jaar
vindt men de meest passende leeftUd voor
haar om ln de echt verbonden te worden.
Als het meisje 15 jaar of soms zelfs ouder
ls, bereikt het pas de rijpe leeftijd.
De Samaritanen aterven uit, hetgeen zo
zelf heel goed weten Zij trachten het
tegen te gaan door huwelUken met Joodse
meifcjes aan te bevelen, doch tot nu toe
heeft dit geen succes gehad. De Samari
taan beschouwt een groot gezin als een
buitengewoon geluk Toch zijn grote ge
zinnen zeldzaam, I0*/t der huwelUken blij
ven kinderloos, 50hebben minder dat*
4 kinderen,
