I
COUD5CUE COURANT
Massaleuittocht uit
Sjanghai begonnen
w
WEERBERICHT
Kijker
„Er is veel begrip nodig
van beide zijden’’
VO”
1
MGENS
EISJES
Meisjes
TIE
Wilde taferelen in Nanking
Landdrost waarborg voor
strenge rechtvaardigheid
Mensen in afwachting
Communisten tra»
5
rs
ers(sters)
„De Hollanders haten
immers de Pruis”
ten China’s rijkste
stad te omsingelen
p straat,
en spel
nd schoeisel
leder well!
Draaier
raaier
DREN
GROOT GOUDA
Grenscorrecties met gemengde
gevoelens op genomen
Duits gebied bij België
Nanking
Weer knooppunten van
spoorwegen gevallen
Indrukken uit Elten
G 23 APRIL 1040
Maandag 25 April 1949
Prijs 10 cent per nummer
88ste Jggrgang No '22652
Pnja abonnement
Bureau Markt 31. Telefoon 3745.
Chef-Exploltatle t
D. DE KLERK.
Postrekening 48400
£-1
j-j
1-4
.0-4
4-3
VAN I SAO’TOT E 8JS
NO SINOHOVIM
weelderig bk
daar zwijgend
Per dijk)
br. „Ragina"
lheld
HEK vraagt:
y
1 gewacht
reeds gebrachtt
per week
per maand
per kwartaal
edt ïeuae uil venchil*
[tarnkappen in 8 uit*
bekroond
(v.h.
tn
elte
zal
ZIEN
verbaar.
iTEYN
TELEFOON 2994
ebruikte
>EN
IRINKICHTING
L GOUDA.
Ingadtraat 8. Franeker
1. vork, accuverllchting
■«npak
slechts
lie i
•rkvak.
toor Ooaibaven 37.
D.W.V.—J_
Sparta—St
enkel
ten.
werd
ten en mai
Ie deur de
...’ijgt,
veelal
Het la
dat een
uiterlijk
wemelt van
Feuerwch-
thans tot
dorpsplein
oude ntucin
door de tijd verbleekte letti
Het Oude Posthuis. De deui
echter al
gesloten.
Wecrverws
K.N M 1. In
avond tot Dln
Meert matigt
gen Wlssitir.
plaatselijk: rc;
Dlrectenr-Chefredactenr s
8. H. VAN DER KRAAT8
irk bij
AB8ERLI
At CO.
Deze
landdrc
overdrach
konden rc
van Node
de opl^hi
door gemt
gang van
Nederlanc*
voorwaar
oor
Jij het 1
orger: F.
26 en de t
•ecr.penn.
in 84. teh
mo
ook e<
afgeven.
- bij de
door
enaren
Ie lan-
cht
■ibut
Saudt
tben de
van de
ere van
aan
een
1441
-tarieven
voor
erbranding
en Haag, tel. 534797.
ff., doch niet verpl.
oudere- leden,
hoofdbestuur
F. C. A. Lau-
begrafenis-
1. der afd.
lefoon 3269.
dat poogde
werd be
rd geraakt
echter in
aaussee br
zelf in hun
gebied van Elt
inboedel v
de politiek
it een aantal
iheiden blijkt
ondef 'de
irstaan. die
(cn om
laemin-
lettlng te
dat aan
i een
De eerste officiële daad vim landdrost
Dassen was het hijsen vah de Neder
landse driekleur van het gebouw van het
drostambt Tüddem.
WAARIN OPCENO*-1EN 1
Prijs van gesteriliseerde melk
Voor gesteriliseerde melk en gesterili
seerde pappen was tpegestaan gemiddeld
twee en een halve cent per liter meer te
berekenen dan voor gepasteuriseerde ge
standaardiseerde melk en pappen, met
dien verstande dat gedurende het tijdvak
van 7 November 1948 tot en met 23 April
1949 het verschil in prijs twee cent per
liter en gedurende het tijdvak van 24
April tot en met 8 October 1949 drie cent
per liter zou bedragen. Aangezien het ge
middelde prijsverschil te hoog wordt, ge
acht. heeft het bedrijfschap Voor zuivel
bepaald, dat ook in het tijdvak van 24
April tot en met 8 October 1949 het prijs
verschil twee cent per liter zal bedragen,
zodat het gemiddelde verschil per jaar
wordt terug gebracht tot twee cent per
liter.
De moord op de 13-jarige
knaap te Almelo
De politie te Almelo heeft de 33-jarige
textielarbeider Hendrik Jan V gearres
teerd. Hij heeft reeds een volledige be
kentenis afgelegd.
WesteUJl
met nog
rrij koel
Afnemende maan
Zon op 5.20: onder 14 54
Maan op 4.53. onder 1104
EERKUNDIGE
AARNEMINGEN
uur 40 werden te
weerkundige aar-
733.5 mm.
West 3
10.4 gr. C.
22.0 gr. C
14 0 gr. C.
Betrokken.
fijngevoelig mens
om een goede ge-
-t uitrelkt-n
t. Is hij in
clandestien,
zonder zich
loritair optre-
i Köpenick) de
school in het
maken voor
le concierge
(Eigen reportage)
JJE landdrost van Tuddern. de heer H. M. J. Dassen uit Heerlen, heeft Zaterdag
het ge^g over het gebied „De Zelfkant”, zoals de zak van Sittard sinds jaar
en dag heet, officieel van de Duitse bestuurders overgenomen. Nu waait de
Nederlandse driekleur van het gebouw van de „Amtsverwaltung Selfkant” te
Tuddern en in de kamer van de „Amtsdirektor”. de enige maar overigens zeer
sober behoorlijk ingerichte kamer van het ietwat haveloze en verwaarloosde
gebouw, hangt nu het portret van H.M. Koningin Juliana. Naast het bordje
„Amtsverwaltung Selfkant” aan de deurpost is het bordje „Drostambt Tuddern”
bevestigd. Op-het postkantoortje worden nu Nederlandse postzegels verkocht, die
worden betaald met hlederlands geld; de Mark is uit de circulatie genomen.
Het Duitse stoomtrammetje van Geilenkirchen naar Tuddern, het „Zügske”
zoals men hier zegt, heeft zijn dienst gestaakt en .binnenkort zullen Nederlandse
busondememers voor de verbinding met de dorpen en gehuchten in „De Zelf
kant” gaan zorgen.
PES ASPÜXR
AD ASTDA
/030
11 EENDRACHT
f 3.78 HAAKT MMHT
Hedenmorsen om 4
Rotterdam de volgende
nemmxen gedaan;
Barometer
Wind
Temperatuur
Max temp
Mm temp
Weeiasesteldl
tor” is hl.
de landdrost c
beurtenis van
ogenblik verr
trekken van de mor
gaat. verraadt hij d<
al dagen
zich ook
gemaakt,
king op l
begroetini
De nieuwe Syrische regering.
Arable, de Libanon en Egypte hebt
nieuwe Syrische regering erkend
Vincent Auriol. de president i
Franse republiek heeft de Pads ter
zijn jubileum enkele fraaie geschenken
geboden Een van de geschenken Is
luxe uitgave van hét ..Psalmboek'* uit
met een commentaar van Bossuet.
VrU koel.
/achting, mcegcdeeld door het
i De Bilt, geldig van Maandag-
Dinsdagavond:
Mee»t matige, wind uit Westelijke richtin
gen Wisselend mtwolkt met nog enkele
plaatseltjke regenbuien. Vr"
24 April
Besprekingen tussen Leopold
en prins-regent Karei
Prins-regcnt Karei van België Is
Zondagavond te Bern aangekomen, waar
zich behalve minister Spaak ook de mi
nister van justitie bevindt. Koning Leo
pold wordt vandaag verwacht om deel te
nemen aan het onderhoud, dat op het
Belgische gezantschap zal wórden^ ge
hóuden.
Want „De Zelfkant” draagt de sporen
van de oorlog. Dorpen en gehuchten zijn
»oms zwaar beschadigd, er Is een grote
woningnood Maar de bevolking weet van
“‘--ikken. Zij is zeer werkzaam Zie
hta naar de goed bewerkte landerijen,
slechts naar de velden bloeiende
In de nacht de laatste wegtrekkende na
tionalistische eenheden heeft beschermd.
Het vliegveld ^an Nanking, van waar
een vice versa dienst op Sjanghai werd
ingezet, is het toneel van de grootste ver
warring. Slechts enkelen slaagden er.n
Sjanghai te bereiken. Om een plaats in
de vliegtuigen werd gevochten, bagage
werd vergeten en mannen duwden vrou
wen van de deur der overladen vlieg
machines af.
Vluchtende soldaten en burgers stroom
den jdoor de OostelUke en Westelijke
poorten van Nanking naar buiten, bundels
boddegoed en andere bezittingen met zich
meevoerend.
DE EERSTE KLASSERS
OM HET KAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND
A.G.O.V.V.—V.S.V 3—1
Promotie tweede klasse
District I
-Z F.C4—0
Stormvogels 4—1
District II
D.H.C.-H.V.V.
D.F.C.-BC.H
District III
N.E.O.—Gelria
N E C.—Labor 4.
District IV
Helmond—R.B.C.
Dd spechten—T.O.P
District V
Emmen—Achilles
L.S.C.—Zwartcmepr
District VI
De Valk-Longa 1—2
De BaronieChevremont 2—4
Stormvogels degradeert.
R.B.C promt.. Helmond degr.
De Spechten degradeert.
'ZUIVERINGSACTIES zijn prachtig. Dat
weet men nu na de bevrüdingj:o
langzamerhand wel Er is gezuiverd tot
het vuile goed totaal verpulverd bleek en
het goede vuil was geworden. Kortom:
„Men huivert als het zóivert!"
Er wordt ook ver buiten
gezuiverd en naar ons uit
ter beschikking gestelde beschei
al geruime tijd ook en zelfs
zuiveraars De echte wel te vet
zeeschepen en huizen binnendringi
daar met zwavel- en andere uitwas
gen het ongedierte pn de besme"
verdelgen. Een goed werk dus.
een kleine groep arbeidskrachten
eerlijk stuk brood verschaft
Nadat enige jaren geleden van
wege het z.g. cyaneren van
in handen van*de offlciël
diensten is gelegd met i
kosten van versleping
waar zulk een lichaam loevalli
gevestigd ep tot dien-een kundig
werkte zijn in enige gemeei
‘am. de ontsmettingsdie
:rder gegaan en hebben
het particuliere ter
de in het
met „kloppei
:r in Den 1
Ook voor Herr Görtz, de „Amtsdlrek-
>r” is het overdragen van het gezag aan
landdrost een groots moment, een ge-
■urtenis van historische betekenis. Eén
rraadt hij met een nerveus
de mond wat er in hem om-
.aadt hij de spanning, waarin hij
heeft geleefd, een spanning, die
van de bevolking heeft meester
gemaakt. Herr Gortz voelt dat de bevol
king op hem let als hij de landdrost ter
begroeting een hand geeft. En hij weet ook.
dat de woorden die hij straks ter begroe
ting zal gaan spreken, op hun zwaarte zul
len worden gewogen. Hij heeft geen ge
makkelijke taak. Amtsdirektor Görtz. Want
hij moet het woord voeren namens de 5000
zielen, die het gebied telt; 5000 zielen, var
wie een gedeelte teg n en een gedcelti
voor de grenscorrecties is. En het z.
hem moeilijk vallen zijn woorden zó te
kiezen, dat iedereen tevreden is.
Voor hot gebouw van de „Amtsverwal-
s’ tung” heet hij de landdrost van harte wel
kom in ..De Zelfkant”. En dan doet hij
met een enkele zin een beroep op de hulp
van de landdrost „de bevolking de over-
gang naar de nieuwe toestand zo mak
kelijk mogeiijk te maken”.
Ik sta te ver van Herr Görtz om hem
goed te kunnen verstaan, maar een col
lega vertelt mij later, dat in hef welkomst- zwaaid naar
woord de "uitdrukking „met gemengde .motorrijders
gevoelens” niet heeft ontbroken. Met ge
mengde gevoelens. Dat lees ik van de
gezichten van de mannen en vrouwen om
mil heen. Zij zijn niet enthousiast alt da
landdrost de vlag uit het gebouw van de
„Amtsverwaltung Selfkant” uitsteekt;
maar zij komen evenmin in opstand. ZIJ
zien gelaten naar de manschappen van bet
korps Koninklijke Marechaussee, die met
op het hoofd glimmende, witte helmen
met een brede lichtblauwe bies, het dorp
binnentrekken. Zij laten de drukte vaq het
ogenblik, het lawaai dat de lange stoet
auto’s maakt, langs zich heen gaan. Zij
kijken en zij zwijgen Zij staan langs de
weg bij de ingang van het dorp Tuddern.
een weg. die zó uit de Betuwe genomen
zou kunnen zijn en hier in dit gebied neer
gelegd. een weg hel-geel van kleur In de
stralende zon. afgezet met een groene heg
g en daarachter een weelderig bloeiende
bongerd. Zij staan daar zwijgend cn zij.
kijken
Ongeveer 20 km2 van Duitsland zijn Za
terdag Belgisch grondgebied geworden Zes
kleine gebieden ten zuiden van Aken met
slechts twee bewoonde dorpen. Bildchén
(500 inwoners) en Losheim (150 Inwoners)
zijn ingelijfd. Er waren geen openbare
plechtigheden. Het grensverkeer Is vier
uur stilgelegd. terwijl de Belgische
autcJrlteiten het bestuur overnamen.
Vele smokkelaars zijn verrast door het
Belgische besluit de annexatie van de
dorpen Roetgen en Muetzenich voor onbe
paalde tijd uit te stellen. De politie heeft
voorraden goederen gevonden, die „lagen
te wachten tot zij Belgisch werden" zon
der betaling van rechten.
Met Nanking hebben de Chinese com
munisten de sleutel in handen gekregen
van de vruchtbare en tot in hoge graad
geïndustrialiseerde zuidelijke Jangtse-
vallei. het economisch belangrijkste ge-
bied van modern China. Sedert 1928.
toen de nationalisten Nankjng tot hun
hoofdstad maakten in de plaats van
Peiping, is Nanking uitgegroeid tot een
stad met grote gebouwen, brede boule
vards. met moderne vliegvelden, haven
en spoorweginstallaties. Nanking is het
eindpunt vgn een spoorweg van r.
300 km langs de oever van de Janu-
naar Sjanghai cn van de spoorlijn naar
Tientsin. Zeeschepen kunnen Nanking
over de Jangtse bereiken Tezamen met
Tsjinkiang. de provinciale hoofdstad,
controleert Nanking de rijke pj-ovincie
Kiangsoc. welke rijst, zijde, katoen en vis
oplevcrt Vóór de massa-evacuatie bij de
communistische opmars naai' het Zuiden
telde Nanking ongeveer J 100 000 in
woners. De stad dateert uit de «esde
eeuw.
IVEEN, met gejuich, zijn de Ncderlan-
ders in het gebied van Elten niet ont
vangen. Bij het binnentrekken was cr
ovéral belangstelling of nieuwsgierigheid
langs de weg; er werd inderdaad wel ge
zwaaid naar de colonne vrachtauto's cn
,...„’.jrrijdcrs met indrukwekkende, keurig
gcuniformde cn gehelmde marechaussees,
naar de stoet douanen op de fiets in grijze
uniformen, ook al splinternieuw voor deze
gelegenheid; er waren vrouwen, die vrién
delijk knikten en lachten en ergens in het
dorp Eltpn hing zelfs de Nederlandse vlag
uit Maar bedrieg u niet. Er wonen in
Elten ook vele. Nederlanders. En er was
lang» de weg óók het beeld van een op
geschoten jongen, die met zijn elleboog op
een kozijn geleund om zijn hoofd te steu
nen. vadsig „stond te hangen” om op die
manier bij het passeren van de landdrost
en zijn gevolg van marechaussees toch
vooral zijn afwezigheid van eerbied cn
zijn minachting tot uitdrukking te bren
gen.
De begroeting van de bevolking was
zwijgzaam, hoewel niet onvriendelijk. Op
het dorpsplein voor het raadhuis was het
nogal druk met nieuwsgierigen, maar men
ziet natuurlijk juist nooit de verbeten ge
zichten van degenen, die uit protest thuis
blijven. Een dronken man begon op het
dorpsplein even te roepen en te zingen,
maar omstanders drukten stevig een hand
op zijn mond en twee vrouwen en een
man leidden hem weg. Een aanrijding
van een marechoiq|sce op zijn motor met
een fietser werd gemoedelijk opgenomen
Op grond van inlichtingen hier en daar,
op het raadhuis en bij andere Duitsers en
Nederlanders, kan worden gezegd, dat de
bevolking over het algemeen niet Is In-
genomep met de niedwe toestand Het was
voor velen Zaterdag vanwege de natio
nale gevoelens een moeilijke dag. Maar
men berust gelaten.
Wat kunnen we anders doen?
Eén troost, jullie zijn tenminste geen
Russen!
Het is jammer, dat het niet direct
gebeurd is in 1945; toen wilden wc wel,
maar nu.
Zwijgend nam de bevolking kennis van
de proclamatie en de bekendmakingen en
slechts e^n enkele opgeschoten jongen
(d w z. opgeschoten Hitler-Jugcnd!) maak
te een romantisch gebaar.
Er zijn Duitsers engDuitse meisjes, d!e
dc Nederlanders niet aankijken, maar
langs hun oren staren Dat kennen we
zelf uit 1940. De Nederlanders kunnen de
gevoelens en de houding van de ■toege
voegde Duitse bevolking r.o goed begrij
pen. omdat we Immers zelf in Mei 1940,
■óók met zulke zonnige dagen. En dat
kunnen de Duitsers, als ze dat horen, dan
ook weer begrijpen.
De tijd moet de wederzijdse wogden helen
en daarbij krijgt Elten.als opperbestuurder
een prachtige landdrost in dr A. Blaauboer
uit Zwolle Een man met karakter, die
in Mei 1940 als burgemeester van Wierin-
gcrmcer wcigferde de hand van een Duitse
officier te drukken. En de Duitser nam
het. omdat hij het kon begrijpen Dr
Blaauboer is met zijn welvarend uiterlijk
een gemoedelijke figuur en» gemoedelijk
ook in de omgang. Maar hij houdt vast
aan principes. Hij is streng, maar streng-
rcchtvaardig. Sinds Zaterdagmiddag 12
uur kent hij geen Duits nieer. Hij spreekt
alleen Nederlands. En bij het officieel
overnemen van het bestuur van dc En-
gclsen op het raadhuis in Elten. hield hij
een toespraak In zuiver Nederlands De
Ehrenburgermeister van Elten »(die op'
onze hand is) zegde dc medewerking toe
\an het gcrrwcntcpcrsoneel en hij deed
ook zijn best Nederlands te spreken Om
deze Duitser niet tc krenken richtte dr
Blaauboer zich ook tot dé Engelse kolonel
Collins in het Nederlands en het ver
heugde hem in stilte dit te kunnen doen
omdat hij wist, dat kolonel Collins ge
trouwd is met een Vlaamse vrouw en
drardoor Nederlands verstaat.
Er zijn dingen, die opvallen, omdat te
er zijn; er zijn ook dingen, die opvallen,
omdat ze er niét zijn. Na de vestiging van
het Nederlandse gezag werd van het raad
huis niet de Nederlandse vlag uitgestoken
De bevolking wordt niet met’ uitdagend
machtsvertoon geprikkeld De secretaris
van de Nederlandse Vereniging in Elten
vertelde, dat even het denkbeeld is ge
opperd Zaterdag een erepoort op te rich
ten en de Nederlandse‘vlag uit te steken,
maar men heeft er wijselijk van afgezien.
Tot het bittere einde
Tsjang^Kaf-Sjek heeft een spoedver
gadering te Hangtsjo gepresideerd. Na
afloop daarvan vaardigde Li-Tsoeng de
order uit dc strijd tegen de communisten
voort te. zetten tot het bittere einde. De
nationalisten zullen zich terugtrekken op
een driehoek ten Zuiden van de Jangtse
waarin ook Sjanghai ligt en dit gebied
moet tot elke prijs worden verdedigd
Britse autoriteiten hebben reeds plannen
uitgewerkt voor de evacuate van 4000
Britse onderdanen uit Sjanghai.
Wereldvredesconcres te ParÜ». Tiendui
zenden „partisanen van de vrede" hebben
Zondag deelgenomen aan een demonsti atie
van het wereldviedescongres. dat onder com
munistische leiding in een Parijs’ stadion
was georganiseerd.
Duizenden -burners trachten over land- en waterwegen of door de lucht uit
Sjanghai weg te komen, nu de communistische strijdkrachten, die de Jangtse zijn
overgestoken. Zuidwaarts oprukken om China’s.rijkste stad te omsingelen. De
spanning onder de zes millioen inwoners steeg, toen het gerucht ging, dat een
communistische voorhoede zich op een afstand van 24 mijl van de stad bevond.
Vooraanstaande inwoners trachten de garnizoenscommandant van zijn besluit
af te brengen de stad tot de laatste man te verdedigen, gezien het verlies aan
mensenlevens en materiaal, dat dit ten gevolge zou hebben.
Kasjlng, een strategiich spoorwegknoop-
purtt. 75 mijl ten Zuid-Westen van
Sjanghai, zou gevallen zijn, waardoor de
afvoerwegen overland zijn afgesneden De
politie en het leger hebben de situatie In
de stad in handen en er worden weinig
wanordelijkheden gemeld. Er fs een uit
gaansverbod van 10 uur des avonds tot
half zei ochtends uitgevaardigd. De In
stelling van de avondklok wordt opgevat
■Is een aanwijzing, dat de nationalisten
de atad in dc nachtheimelijk zullen
verlaten.
Eerder op de dag vielen de strategische
spoorwegknooppurften Tsjangsoe. 160 mijl
ten Noord-Westen van de stad. Soctsjou
60 mijl ten Westen. Uit Hangtsjou wordt
bericht, dat twee regeringslegers zich van
de beneden-Jangtse op die atad terug
getrokken hebben. De bevelhebber van de
Nanking—Sjanghai sector heeft daar zijn
hoofdkwartier gevestigd. Andere strijd
krachten stellen zich op langs een nieuwe
verdedigingslijn van Ningpo vla Hangtsjou
naar Nantsjang.
Van radio-Peiping.wordt vernomen, dat
zodra Nanking bezet was. de bevolking
werd opgeroepen door tc gaan met alle
bezigheden. Volgens de radio heerst te
Nanking rust en orde. Voorts meldt de
radio de volledige bezetting van de hoofd
stad van Sjansi. Taijoean, dat gedurende
acht maanden in een door de communis
tische legers bezet gebied belegerd was.
Het aantal vluchtelingen, dat Sjanghai
Zondag binnenstroomde, wordt op 300.000
geschat.
Een woordvoerder van de regering heeft
ruim bevestigd, dat premier Ho Ying Tsjin en
de plaatsvervangende premiar Tsjia
I Tsjoeng Te. per vliegtuig naar Kanton
zijn vertrokken.
Volgens radio-New York Times hebben
de communisten geweigerd op het verzoek
«van de Britse ambassade in te gaan het
vuren te staken om de „Amethyst” in
staat tc stellen zich terug te trekken uit
de gevaarlijke zone. Vlootadmiraai Lord-
Fraser heeft een boodschap aan de be
manning gezonden, waarin hij onder meer
verklaart, dat „alles voor de bemanning
gedaan wordt." Zondag heeft het vaartuig
geen schade geleden. Het wordt waar
schijnlijk geacht, dat het Britse korvet
..Amethyst” in handen van de communis
tische strijdkrachten zal vallen.
Een Sunderland-vllegtuig.
de ..Amethyst” te bereiken,
schoten. Een benzinetank werf
De Sunderland slaagde er
Sjanghai tc bereiken.
Manschappen tan de Koninklijke mare
chaussee brengen meubelen en papieren
bureaux en woningen in het
Elten Op de voorgrond de
van de vertrekkende
ambtenaren.
Met gemengde gevoelens. Zo hebben de
bewoners van Tuddern en in het alge
meen ook die van de overige dorpen en
gehuchten de grenscorrecties ontvangen.
Ze zijn er niet vóór en zij zijn er piel
tégen Zo zeggen ze het je. als je met hen
spreekt. Zij zijn zeker niet in opstand;
voor het opschrift ..Deutsch In Freuden -
Deutsch in Lelden" dat in het dorp Tud
dern met grote letters op een muur staat
gekalkt nemen zij geen verantwoording.
Zij hebben slechts één vraag, maar die
houdt hen dag en nacht bezig, één vraag,
die tenslotte door dc toekomst beantwoord
zal worden: hoe zal het gaan* In wezen
bedoelen *ij met die vraag niets anders
dan: blijft allet bij het oude of komen er
grote veranderingen? En de betekenis, die
aan het woord „veranderingen" moet
worden gegeven is voor hen allen verschil
lend. Een oude Duitservult de vrees, dat
door dc grenscorrecties de „Deutsche Gg-
mütlichkeit” uit de streek zal verdwijnen.
„Wij hebben jarenlang stjl op ons zelf ge
leefd- We hadden het hier rustig. Zal dat
zo blijven?" Een nog jonge man heeft
andere problemen. „Ik behoor tot de ..ver
plaatste personen". Ik kom uit het Oosten,
uit Breslau En wat gaan jullie nu met
me doen? Kan ik hier blijven wonen?
Jullie haten, immers de Pruis? De Hol
landers spreken toch altijd van die „rot
Pruisen?"
Zij hebben allen één hoop, dat de Hol
landers het kalm-aan zullen doen. „Jetzt
kommen neue Zeiten". zegt de pastoor
\an Höngcn lachend, maar, zo voegt hij cr
aan toe: „wij zullen kalm afwachten hóe
te komen"
Ja. hoe zullen de nieuwe tijden komen
voor deze gebieden! ..Er is veel begrip
nodig van beide zijden, begrip vooral voor
de onzekerheid, waarin wij nu* zijn ge
raakt. Wat gebeurt er met ons geld? Kan
Ik mijn winkel blijven drijven?” Zo vraagt
een winkelier, die als zijn zaken blijven
gaan geen bezwaren heeft tegen de
grenswijziging. Hij is echt trots op zijn be
drijf. zijn winket ziet er voor onze be
grippen armelljk uit. Het Is een kleine
kamer met een lange tafel en wat rekken
langs de muur waamp levensmiddelen e.d
•taan uitgestald „En het gaat weer best
tegenwoordig. Eipulver und Marmelade
sind frel" «Hij Is bereid een potje marme
lade vtor een Hollandse gulden te ver-
konen. „Danke schön und gute Reise”.
ir zijn er ook. die er hun vreugde over
uiUprckcn, dat zij tot Holland zijn gaan
behoren. „Gelukkig, ik vóel me Hollander.
Ik ben geboren in Heerlen en mijn doch
ter heeft nu verkering met een jongen
uit Sittard". Er zijn er ook. die de hand
opsteken als de landdrost door hun dorp
rijdt. Er zijn, er ook. die grote verwachtin
gen hebben van het Nederlandse bestuur,
verwachtingen over de opbouw van hun
gebied.
De gehele Zaterdag tot 's avonds toe
hebben colonnes nationalistische soldaten,
te voet, op esela of met Jeeps. Nanking
verlaten in de hoop Sjanghai of Hangtsjou
te bereiken. In de voormiddag lokten
enkele soldaten, die poogden beslag te
leggen op jeeps of auto's, onlusten uit.
maar 's middags geschiedde de aftocht van
de nationalisten xo rustig, dat men soms
de indruk kreeg met een volksverhuizing
te doen te hebben.
Doodvermoeid en met stof bedekt liepen
de soldaten in de brandende zon. Uit*hun
kazernes en kantonnementen hadden zii
al wat draagbaar was medegenomen, tot
electrische lampen en grote rijstketels toe.
Hier cn daar werd de stroom soldaten
onderbroken door burgers, die uit hun
nabij de Jangtae gelegen huizen Vluchtten
voor het vuur van de op de Noordelijke
oever gelegerde communisten.
’s Lands wijs, ’s lands eer
In de woningen van enkele officiële
persoonlijkheden werd allea kort cn klein
geslagen. Dit strookt echter met de oude
Chinese tradities. Volgens de oude Chi
nese moraal moet n.l. bij de va! van een
dynastie de man in de straat zich schade
loos stellen voor wat hem door het ver
dwijnende bestuur werd ontstolen. Zo zag
men oude, eerbiedwaardig» vrouwtjes hun
deel van de buit wegdragen: bloempotten
cn spuwbakjea. Het huis van vice-presi
dent Li Tsocngjen werd leeggehaald
Sterke mannen schroefden dc radiators
van de centrale verwarmiflg los. vrouwen
gingen met dekens en klefen aan de haal
en kinderen kaapten allerlei anuisterUen
weg.
Naarmate men de Jangtse nadert, neemt
het tafereel een tragisch gapeet aan. Een
dichte rookwolk stijgt op uit het stations
gebouw. dat de nationalistische troepen
hebben opgeblazen Van tijd tot tijd stor
ten rcusachtige balken brandend omlaag.
Ook de haveninstallaties staan in brand.
Langs dc oever voeren soldaten de 75 mm-
kanonnen weg. waarvan het vuur tot laat
lupine, naar het ópschietende graan en ge
weet, dat dit mede is te danken aan de
werklust van de boeren. Zie ook naar de
eenvoudige, solide hulpkerk van Höngen,
in korte tijd verrezen nadat Duitse troe
pen dc kathedraal hadden opgeblazen.
Een houten kerk met een zware luidklok
en boven de ingang dc woorden: „Hier lat
das Haus Gottes und die Pforte des Him
mels
■;s mensen kunnen werken. De
Idrost van Tuddern heeft hen hij de
rdracht van het gezag beloofd, dat zij
rekenen op de steun en de hulp
•Ierland, dat hen zal helpen met
lw van hun gebied. En zo moet
•■leenschabpclijkc arbeid dc over-
n het vroegere Duitse gcbféd nair
nd mogelijk gemaakt worden. De
•rden zijn ruimschoots aanwezig.
De bevolking van Elten ontvangt thans
geen Duitse kranten meer. Het was een
verrassing, dat cr Zaterdagmiddag reeds
een Nederlandse krant verkrijgbaar waf
Uit de bus (waarin dr Blaauboer een ge
zelschap Nederlandse journalisten rond
leidde) stapte iemand uit om zo'n krant
tc kopen en in een vlaag van verstrooid
heid of verstandsverbijstering nam hij
ijskoud een krant van een Duits jopgetje
af zonder te betalen. Algemene veront
waardiging inrde bus en typerend voor dr
Blaauboer was, dat hij ook zo In veront
waardiging ontstak dat hij direct de bus
uitwilde om zoiets (Duits!) ongedaan tc
maken. Het Duitse knulletje kreeg in elk
geval zijn krant terug.
Dr Blaauboer is een f
maar hij kan optreden Om jen
icgenheid te zoeken voor het
van distributiebescheiden enz.
oc Paagvacantie. mln of meer
reeds naar Elten geweest en zot
tc legitimeren beval hij «muu
dend als een korporaal van
Duitse concierge van een i
Nederland^de school open te i
inspectie. F.n prompt ging d<
de sleutels halen.
De Nederlanders treden allerminst aan
matigend op. maar ze laten niet met zich
spotten. Er zijn in Elten nogal wat ruines
en er heerst als overal woningnood Door
het wegtrekken van de Duitse douanen
met hun gezinnen zijn er nogal wat hul
zen leeggekomen en daarvan werden er
vele haastig door woningzoekenden in
beslag genomen Maar er komt in Elten
ook een vaste brigade (20 man) van de
marechaussee, plus een grensbrigade cn
bovendien een vaste douanepost van 20
man. En nu hadden de Duitsers juist de
beste huizen ingepikt! Daarom, zijn toch
maar ruilingen tot stand gebracht, waar
door dc marechaussee gezamenlijk in de
„meer geschikte" hulzen kon' trekken De
marechaussee is wel goed, maar niet gek
Overigens staat aan het hoofd van deze
marechaussee, rechterhand’ tevens van de
landdrost, de' pittige luitenant-kolonel L
<jo Zeeuw, een marechaussee met gevoel
voor humor.
Zaterdag was de bevolking nog wat on
zeker en ongerust over dc toekomst, maar
men zal spoedig ervaren, dat alles eigen
lijk bijna normaal voortgaat. Er Is voor
gezorgd, dat de 500 industrie-arbelders,
die in Emmerik (Duitsland) werken, van
daag daar normaal aan het werk kunnen
gaan en de tegenwaarde van hun loon in
Nederlands geld uitbetaald krijgen, er is
ook voor gezorgd, dat degenen, die rente
trekken van een Duitse verzekeringsbank,
de tegenwaarde in Nederlands geld uit
betaald krijgen. Het is lang niet ónmo
gelijk, dat deze Duitse bevolking het beter
krijgt, want de mensen op „straat maakten
een armelijke indruk
t nog vreemd zich té realiseren,
gebied, waarin dc bevolking naar
•rlijk opmerkelijk verschilt van die in
Nederlands dorp, en waarin het
opschriften als Backerci.
'thr. Klosterslrasse. Gaststëtte.
ot Nederland behoort. Maar op het
■psplein van Elten staat als blijk van
ie Nederlandse verwantschap ook een
grijs gebouw met een opschrift in
de tijd verbleekte letters: Logement
xde Posthuis. De deuren ervan zijn
als gevolg van oorlogswonden nos
ipen was tpcgeslaan Rt
•n halve cent per liter
erekenen dan voor gepi
tandaardiseerde melk
.en verstande dat gedi..
■in 7 November 1948 tot
„J het verschil in prijt
en gedurende het tt-
tot en met 8 October 1“‘A J
- zou bedragen. Aangt^.c..
niddelde prijsverschil te hoog woi
icht, heeft het bedrijfschap Voot
ook in het tijdvak
net 8 October 1949 het prijs
ent per liter zal bedragei
iddelde verschil per
twee cent
bepaald
April t<
isten is gc
:en r
zulk
itigd
’s rijks-
zeeschepen
He ontsmettings-
al de verhoogde
uit die havens,
toevallig niet ia
kundig zuiveraar
-- -J.- jnten. iv.o.
Rotterdam, de ontsmettingsdiensten al
weer verder gegaan en hebben ze nog een
stuk van het particuliere terrein bezet,
zonder dat de in het geweer getreden
vakgroep er met „kloppen op de deur
jbij de minister in Den Haag of bü de
betrokken gemeente, iet* tegen heeft kun
nen uitrichten.
En dit ral ook heel moeilijk zijn want
het motief is duidelijk en het klinkt niet
onbillijk. Het particuliere bedrijfsleven
kan deze belangrijke materie niet of on
voldoende aan en er schuilt kaf onder het
koren van dc zuiveraarsstand, ergo: da
algemene hygiëne wordt met dit hogere
toezicht precies gediend Accoord. Maar
de betrouwbare liedeh. die hun leven lang
de job minstens zo goed (en soms mis
schien wel beter) opknapten als het
officiële lichaam, zitten nu ten gevolge
van de nieuwe voortschrijdende over
heidsbemoeiing mei de handen in het haar
en wat erger is in de schoot!
Hoe komt u daarbij, moppert St.
Bureaucratius verbaasd. Een ieder blijft
toch vrij in dc keuze om bij verhuizing de
zuiveraar op te bellen voor de inspectie
of de boedelschoonmaak? Zeker, maar
de man mag geen certificaat afgeven, daar
moet altijd de R O.D. voor komen en dat
kost circa 3x zoveel als voorheen, zodat
in de puictijk het plibliek voor het gemak
zegt: Wanneer de R.O.D. toch verschijnt,
laat die dienst dan de hele boel maar
beredderen. Kijk, en zo staat de oude
zulveraaiuer telkens zuiver naast!
En nu draagt hij alleen om wat begrip
voor z(jn steeds meer verschrompelde
positie, om een officiële erkentng. om het
recht r— gaarne met overheidscontróle
van erkenning dat hem jn staat moet
stellen, desnoods tegen betaling, ook een
duphcaat-certificaal te mogen
hetwelk hij behalve bij de bewoner, t
ontsmettingsdienst wil deponeren.
De algemene kosten zouden er
verminderen, dc bond van huiscigei
juichen en de circa 100 leden van dc
delijke vakgroep waren wellicht weer
eens in de gelegenheid hun contributie op
normale manier te voldoen.
Wie zuivert dc positie van dc zuiveraar.
Wie’!
KIJKER a.l.