VDY?
Ljjker
GOU D5CM E COU B A N T
GROOT GOUDA
weerbericht
I
I'
de
Westerse vloot is uitgevaren
MILITAIREN THUIS
Nejedly kondigt nederlaag
Tsjechoslowaakse Kerk aan
DE SIBAJAK BRACHT 3Ï7
Nederland wordt te klein
Paul van Zeeland zet
zijn pogingen voort
Bewonen of bewerken
.Geen overeenstemming
inzake de minderheden
Echtpaar gedood door
instortende muur
van dc grond
Onbewaakte overweg
eist drie slachtoffers
KORTE KRONIEK
.1!
Bradley over wapens
voor Europa
Zestig politieke delinquenten onder de passagiers
IND.
'LI 19«.
Prijs 10 cent per nummer
Dinsdag 5 Juli 1949
Prtfi abonnement
88ste Jaargang No 22712
Poetrekenlna «8400.
en
tul
iort
chlkklng
ling en d«
imscl
itavii
iris
A.
irwaï
pollt
en
per week
per maand
per kwartaal
ƒ030
ZlJe
fin
IS-RACE
Prijs /50.—
24 k.tn.
i Prijs fSO.—
de k
van
ds Lt
PtB ASPDSk
AD
la tus-
Ooit-
kwamen
werden ge-
EENDRAOrr
MAAKT HACKT
pi <u. naar
add. Oranje
hel zwembad)
vol
van
iwjet-
j-oebi-
hadik^i.
voor de
leden ia
voor
heeft
van
"dnig
?r het
linsdag-
zien
het
tra.
de
een ontzag-
enige mil-
Cbef-Ezploltatie
D. DB KLERK.
irtaan
akse
paar
dien
moj
i naar In€
ren, mei
iren mat
«ie erger,
de mening
iver hebt
jbbelli
raai
mden van
wapens,
il belang
leze wa-
_.i Ameri-
waarde In
in onze ma-
Wlj moeten
tclijk gebied
len de beschikking over de ge-
xlasse-afdeHng en de rooksalon
2de klasse was geheel voor hen ingericht.
Ledenvergadering
Weerverwachting. meegedeeld
i.N.M.I. In De Eli* J“- -
irond tot WoenrJ-
Vanavond en
mogelijk enkele vers
of onweersbuien,
droog weer met
wolkenvelden en
hooMzakelljk tus
Vannacht -
dezelfde t<
Juli
sneltrein straatnare—Parijs
EpSJvEË-
wond, van wie negentien zwaar.
iïfdi
lolitlek bezij
„Wij zul
t-n taak
vervullen, 6
i hen. die
>r het bevr
Dkectenr-Chefredaetenr
S H. VAN DER KBAATS
!t ge>
had
i commissie
■ntie van l
enaars van
hebben
Gistermorgen verliet Prins Bernhard de Implacable om vla het vliegveld Culdrose
naar Plymouth te gaan. Het grootste deel der vlooteenheden van de landen der Westerse
Unie had toen reeds Mountsbay verlaten om In ses groepen eenvoudige oefeningen te
houden. De Piet Hein had met de Johan Maurits en Queen Wilhelmina plus dr|e Britse
torpedobootjagers oefeningen als eerste punt op het programma. Het vertrek uit de baal
was een Imposant gezicht en vooral de silhouetten der vllegkampschepen aan de kim
maakten een machtige Indruk.
Uitt c ding van onze cultuurgrond is
echter op zeer beperkte schaal mogelijk.
Slechts enkele delen van ors land en af
zenderlijke stukken woeste grond zijn nog
te ontginnen, terwijl een deel van de
voormalige Zuiderzee nog voor droogleg
ging in aanmerking komt. Verder kunnen
nog Inpolderingen en droogleggingen in
bescheiden mate ter hand worden geno
men. De totaal op dc a wijze te winnen
oppervlakte cultuurgrond is echter ge-
-ring ten opzichte van de voortdurende
bevolkinRstoene-
__jt bovendien ver-
minlmum-recreatie-
r dat grote schade
ons hoog productief
De legeroefenlng op «Je Veluwe wordt
verband met de Vierdaagse uitgesteld 5
eind Jult tot 3. 3 en 4 Augustus ris.
Een f
n het dak
I en een
zijp vele
- uit
ide-
m men I
irt, die L
een uitzending
aangekondigd, dat het
elke Donderdag da
geestelijkheid per radio
geven.
r van één van de passa-
iieke delinquenten be-
de militairen, om-
ssagierssalön mochten
komen en de militairen niet, plaatste de
kapitein de opvatting, dat de militairen
juist wat de accommodatie aangaat, het
beter hadden op de Sibajak dan op enig
ander achip.
Nejedly, de Tsjechoslowaakse minister van onderwijs, heeft In een toespraak tot
Katholieke pelgrims te Sasava een tijdlimiet gesteld voor de „uiteindel|jke nederlaag*’
van de kerkel(jke hiërarchie in Tajecho-Slowakijr, Nejedly zei. dat de „reactie haar kop
weer heeft opgestoken, doch nog bang is en zich verschuilt in tie kerk. De reactie leed
vorig Jaar een nederlaag in Februari (bij de omwenteling in Tsjecho-Slowakije). ZU zal
dit jaar in Juli verliezen”.
van bepaalde politieke oogmerken cn die
het volk trachten tegen te houden in zijn
opmars naar het socialisme”
Radio-Vaticana heeft in
in het Tsjechisch
Vaticaan voor
Tsjechoslowaal
instructies zal
Parijs ligt
wel, drie t
migen zo i.
Toch leerdi
ze elkaar I.
de conf
betaling
bladen
Neder*-
bewot.u.
De plaatsvervangers over
Oostenrijk
Koningin Juliaijfl en Prins Bernhard, die Donderdag hun
koperen.'huwelijksfeest vieren
T\E SULTAN van Djokja heeft een rede
gehouden. Het was een felle rede,
zoals dat heet. Hij noemde de terugkeer
van de Republikeinen in Djokja een fase
ld de geweldige strijd van het gehele
Indonesische volk. Hij vertelde, dat het
slechts een begin was, dat de strijd zou
worden voortgezet en vooral drong hij aan
op grotere eenheid van de Indonesische
volkeren. Ten slotte riep hij uit: „Zet de
strijd voort. Eens vrij, altijd vrij!”
Zo sprak de
Radlo-Djokja.
men na de tv
de spraakzaam-
^gomerkr Wel I
Juni, toen
hij tevredc
van de -
Nederlan».
radiorede
Voor de tweede maal in een week tijds
Is op de onbewaakte spoorweg-overweg
te Mijdrecht op de provinciale weg Haar
lem—Hilversum een ongeluk gebeurd.
Belde ongevallen eisten in totaal twee
levens.
Donderdagavond werd een personen
auto door een goederentrein uit Vinke-
veen gegrepen en 260 meter meegesleept.
Een echtpaar uit Amsterdam kwam hier
bij om het leven. De bestuurder, die pog
levenstekenen vertoonde, kon sa twee uur
werken pas uit de wrakstukken worden
bevrijd Hij werd naar een ziekenhuis te
Haarlem overgebracht. Zijn echtgenote
werd bij de aanrijding uit de auto ge
slingerd en was op slag dood. Het echt
paar had vijf kinderen.
Gistermiddag heeft een inwoner uft
Utrecht op dezelfde plaats het
loren. Omstreeks half vier
sonenauto door een losse
grepen. Hij werd uit,
telefoonpaal geslii
later aan zijn ver
Morgen overwegend droog weer,
eerverwachting. meegedeeld door
I.M.I. in De Bilt, geldig van Dim
nsdagavond.
vannacht in het binnenland
rspreid optredende regen-
Overlgens overwegend
nu en dan overdrijvende
zwakke tot matige wind
tussen Noordwest en Noord,
minder warm, morgen ongeveer
temperatuur als vandaag.
Wassende maan.
Zon on 4.24: onder 31 04
Maan-op 17 M: onder 0 58
De plaatsvervangers van de ministers
van buitenlandse zaken voor Oostenrijk
zijn er Maandag voor de tweede maal niet
in geslaagd overeenstemming te bereiken
over dc interpretatie van de instructies
van de Grote Vier tui.v. de kwestie van
de minderheden in Oostenrijk. De Sowjet-
iche afgevaardigde George Zaroebin
de ministers instructie hadden
gedetailleerd statuut voor de
en Kroatische minderheden in
op te stellen. De Westelijke
jden betoogden, dat de minls-
lechts hadden gevraagd te ver-
it Oostenrijk de minderheids.
het kader van het vredeaver- t
earanrleren
De Venetlaanse gondeliers hebben de
staking opgeheven, nadat het gemeentebe
stuur hun een mililoen life had toegezegd
en had beloofd, dat een commissie hun grie
ven tegen de concurrentie van motorboten
zal onderzoeken. De eigenaars van motorboten
zouden onder de prijs hebben gewerkt.
Bij de Sowjetrussliche barakken te
Wenen zijn affiches aangeplakt, die ..in
het geheim gedrukt” heten door de „antl-
bolsjewistlsche vereniging" en waarin wordt
verklaard, dat de ..omverwerping van het
bolsjewisme en Stalins huurlingen nabij is".
Regen in Engeland. Het heeft weer ge
regend in Engeland, te Londen voor het
eerst sedert 21 dagen. Te Bristol was de
regen zo hevig, dat een crickeUnatch vóór
tijd moest worden beCindlgd.
Max Reimann, de Westdultse communis
tische leider is opgenomen in het hospitaal
van de Düsseldorfse gevangenis wegens
zenuwzwakte Reimann moest nog drie
maanden gevangenisstraf uitzitten voor uit-
latlngerf tegen het Britse militaire bestuur.
300 Jaar. Op 6 Juli zal de Lutherse ge
meente te Deventer drie eeuwen bestaan.
,v lan, dip
igen door of
lurger. chef j
•n van voornoem-
J. A. Fruin, hoofd
ndcl en Nijverheid
de Voedselvoorzie-
I. adjupct-secretaris
de Landbouw, ir A.
bij de afdeling
Landbouw Eco-
Kooneeff. land-
van het Cen-
taris is ir S. Her-
de Landbouw in
icer A. J. Louwes
Maartchalk Montgomery. Prins Bemhttrd en admiraal Sir Rhoderick McGrigor,
commandant van de gecombineerde vlooteenheden der Westerse Unie op de
kruiser Tromp.
Ter bescherming van de
veiligheid van Amerika
Indien West-Europa zou worden aange
vallen. moeten de Verenigde Staten het
volledige gedicht van hun luchtmacht dn
een strategische offensieve actie tegen de
vijand inzetten. Terzelfdertjjd moeten wij
ons verbinden in Europa een springplank
te behouden voor het inzetten van een
eventuele tegenaanval, welke op het kri
tieke ogenblik zou moeten worden uitge
voerd. heeft generaal Omar Bradley, chef
van de generale staf, van het Amerikaan
se leger, aarv'cen correspondent van de
Sunday Times verklaard. Generaal Brad
ley is van mening, dat het zei™
wapens naar Europa, zelfs van
die voor dc Ver. Staten van vitaal
zijn, volstrekt noodzakelijk is. D(
pens zullen, ter bescherming van
ka's veilighqld van groter -
Eufopa zijn, dan wanneer zij 1
garijnen blijven opgestapeld,
in Europa een zo groot moge
zien te behouden.
Met geen mogelijkheid is dok maar bij
benadering te zeggen, wanneer de Sowjet-
Unie in staat is over de atoombom als een
voor doelmatig militair gebruik gereed
wapen te beschikken. Zelfs indien een
ander land het geheim van de vervaardi
ging van dc atoombom kent, zal het nog
geruime tijd duren, alvorens dit land in
staat zal zijn een voldoend aantal bom
men te doen vervaardigen, daar de produc-
tie-methode uiterst ingewikkeld Is. VoP
gens Bradley is het in een moderne oor
log alleen dafi mogqlijk een afdoend ge
bruik van dc atoombom als wapen te ma
ken. indien men over een voldoende hoe
veelheid bommen kan beschikken”.
i inwoner
het leven ver
werd zijn per-
locomotief ge
wagen tegen een
Frd^ÏKJjverleed even
iondingenX
russist...
zei, dat
gegeven een
Sloweense t
Oostenrijk
afgevaardigi
ten hun sle
klaren, dat
rechten in 1
drag moet garanderen.
De drie Westelijke plaatsvervangers
besloten tenslotte hun regeringen verdere
Instructies te vragen en de Britse afge
vaardigde Mallet stelde voor, dat de
regeringen van Engeland, Frankrijk en de
V.S. haar vertegenwoordigers te Moskou
zouden instrueren de zaak met de
Sowjet-regering op te nemen.
De plaatsvervangers kwamen tot
ledige overeenkomst over artikel 2
het verdrag, dat de onafhankelijkheid van
Oostenrijk erkent.
uon te Amsterdam de
tfs; hier rijdt de Haar-
■ondje met De Best, die
i Arie Vooren (links).
Ie plaats beslag legde.
De Tsjechoslowaakse minister-president
Antonin Zapotcky heeft in een redevoe
ring osn. verklaard, dat het conflict tus
sen kerk en staat in Tsjecho-Slowakije
door besprekingen tot oplossing zou kun
nen worden gebracht, „mits niet van
buitenlandse zijde op negatieve wijze in
vloed zou worden uitgeoefend”.
Zapotcky zei, dat het de schuld van de
bisschoppen was. dat dc besprekingen
over het geschil moesten worden afge
broken. Hij beschuldigde de bisschoppen
er verder van in hun kanseltoespraken
politieke aangelegenheden ter sprake te
brengen, alhoewel zij tezelfdertijd de
priesters verboden zich met politiek bezig
te houden. Zapotcky betoogde: „Wij zul
len de priesters niet beletten hun taak op
godsdienstig terrein te vervullen, doch wij
zullen optreden tegen hen. die van de
kerk gebruik maken voor het bevorderen
Het aantal inwoners in Nederland per
271 en in 1960 zal dit circa 330 zijn. Al de
cn zich ontspannen. Aan de uitvoering v
van 40 tot 60 duizend woningen per 5
ten offer moeten vallen. Bovendien
sportvelden e.d. nodig, die eveneens beslag legi
vermindering van de oppervlakte cultiftngroi
voedsel, eveneens mede tengevolge van het
In de Eerste Dorpsstraat te Zeist is
nislermiddag een ongeveer 2'(> meter
hoge muur ^«gestort, waarschijnlijk door
dat deze aan de binnenzijde te hoge druk
ondervoed van daartegen gestort grint-
Twee voorbijgangers, een reeds bejaard
echtpaar, dat zijn vacantie te Zeist door
bracht bij een schoonzoon, werd door het
neerstortende puin gedood.
van
slotte riep mj mi; „t
Sens vrij, altijd vrij!”
sultan van Djokja voor
Over het algemeen heeft
i de tweede politionele actie van
-*imheid Man deze sultan weinig
j heeft hij omstreeks half
i hij te Batavia was. gezegd, dat
„Jen was. Dat men in het gebied
eerst zo zwijgzame sultan de
inders welgezind is. valt na zo'n
radiorede moeilijk aan te nemen.
De minister van Overzeese Gebiedsdelen
is ongevqer tezelfder tijd uit Indonesië op
Schiphol teruggekeerd. Wat doet Iedere
minister.''dïe tegenwoordig uit een vlieg
machine stapt? HIJ legt verklaringen af.
Het ie vast een vervelend karwei, maar
bet achijrit onvermijdelijk te zijn.
Nu fa hët met ministers en dergelijke
verklarende personen gewoonlijk zo, dat
zij óf helemaal niets zeggen en dan zit
er iets scheef óf zij hebben het over
allerlei aardige dingen. Er bestaat nog een
mogelijkheid: zij zeggen iets, maar eigen
lijk niet*. (Komt vrij veel voor). Onze
minister heeft gesproken over gezond
optimisme en over pijn vertrouwen in de
Republikeinse leiders, dat zij alles zullen
doen om een oplossing te bereiken en de
Ronde-Tafel-Confe,rentle op de ..streef
datum” te doen aanvangen.
De gewone man, die een jongen In
Indonesië heeft, of ëen neef, of een brper,
en de moeder, of het meisje, of de vrouw,
zij zullen van dat alles niet zo veel be
grijpen. Van die Ronde-Tafel-Conferentie
hebben ze al zo lang gehoord. Deze zou
eerst in Maart zijn gehouden, maar het
geval schijnt op vierkante wielen te lopen.
Zij gaan vermoeden, dat Indonesië een
aangelegenheid is. waarbij vergeleken een
wespennest als de idylle van een katten-
mama met baar poesjes aandoet.
IndoneaiëBijna vier jaar duurt
irrewar Het heeft enige ministei
Hoge Vertegenwoordiger van
een legercommandant, er--
itlonale inspanning en
gekost
s nog heel weinig, vergeleken bij
- aantal gesneuvelden en Vermoor-
I. „„„der. dat menige vader
•«denkend voor zich uit staart en
\ls-ie maar niet voor niets zoveel
heeft gezetenEn dat een
hseerde met ogen, die hard zijn
i van het turen in de verrader-
lernis, de berichten leest en het
om al die tijd, dat hij weg
anderen slechts met doffe
volgen, omdat „hij" er toch
Inbeslagneming van
„Het ijzeren gordijn”
te Parijs gelast
Een PRnjfc rechtbank heeft de inbeslag
neming gelast van de antl-Russische film
..Het ijzeren gordijn", omdat erf muzikale
passages in gebruikt worden van de Rus>
stsche componisten Sjostakowitsj. Pro-
kofieff en anderen, waartegen een klacht
is Ingediend door een vereniging, die In
Frankrijk de auteursrechten van Sowjet-
componisten beschermt en die haar klacht
gegrond heeft op de wet tot bescherming
van litteraire cn artistieke eigendommen.
Het bevel van de rechtbank is echter
nog niet uitgevoerd.
r km2 was in '1930 nog 244. in 1940 reeds
leze mensen moeten wonen, werken, eten
vÜn het geprojecteerde bouwprogramma
jaar zal een grote oppervlakte cultuurgrond
zun er kanalen, wegen, vliegvelden, havens.
ijgen op de grond. Tegénover de^e
>nd stitfit de noodzaak van meer
toeneniende aantal inwoners.
verliezen en dé sterke I
ming. Deze laatste vereist
vulling van bepaalde m™
mogelijkheden, zonder c"
wordt aangericht aan ons
bodemkapitaal.
Het ministerie van tóndbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft thans een
commissie Ingesteld, welke als coördine
rend orgaan zal dienen bij. de bestudering
van dc problemen, welke aan een doelma
tig bodemgebruik zijn verbonden. De sa
menstelling van do commissie „ruimte
lijke ordening” is als volgt:
Voorzitter: ir C. Staf, directeur-gene-
raal van dc Landbouw, plv. voorzitter: ir
F. P. Mesu. directeur van dc Cultuurtech
nische dienst. Leden: Ir H. T. Tjallema.
directeur van Akker- en Weidebouw, ir
A. W. v. d. Plassche. directeur van de
Tuinbouw, dr ir M, J. Bocrendonk. hoofd
van de afdeling Grond- en Pachtzaken, dr
J. A. van Steijn. directeur van het Staats
bosbeheer. prof, mr C. H. F. Polak, hoog
leraar aan de Landbouwhogeschool te Wa-
geningen. Aangewezen door de Stichting
voor de Landbouw de heren: dr Th. C.
Oudemans te Putten, ir J. D. Dorst te
Goes, C. van Dijk tecWirovenzande, B.
A. A. Engelbertlnk teW^tfaal, prof, dr
E. W. Hofstee, WageningcnVH. Kikkert te
Zeist, mr R. van de Wall Bhke. hoofd af
deling Algemene Zaken vin )de directie
van de Landbouw Voorts als adviserend?
leden de directeur van het bureau van de
Rijksdienst voor het Nationale Plan, di?
zich kan doen vertegenwoordif
vergezellen van dr ir D. Bt
bureau Agrarische Zaken
de rijksdienst; de heer H
van de afdeling Handel
van de directie van dc
ning. mr S. Leenstra, -J
van de Stichting voor de
Maris, landbouwkundige
Streekonderzock van het
nomisch Instituut, ir H 1
bouwkundig medewerker
traal Planbureau. Secret!
weijer. Inspecteur van
algemene dienst; de h<
is adjünct-sccretaris.
gende bestuursverkiezing
ïdende bestuursleden bij
izen. onder wie mr J. W.
zen en mr J. R. Goddard
(et bestuur werd met één
aarvoor werd gekozen mr
imes. burgemeester van F
deling van de jaarstukken
aan burgemeester PeiH-
bijzondetheden omtrent
nde Kerk te Vlanen gaf.
aalgraf van de Héren van F
dt.
ring heeft het gezelschap K
an de burgemeester een
I bezocht, waar de pluk*
waren het kostelijk ooft t
i Iedereen zich tegoed kon E
or de zon gestoofde fruit. B
n in de boomgaard. Een F
de Kerk, waarvan het dak f:
worden hersteld en een F.
ie raadhuis met zijp vele
belangrijke personen uit g
konden er op de wanc™-
nog af en node nam
fraaie, oude Lekpoor
len gerestaureerd.
lt het gezelschap, waar-
rgemeesters en leden van
gemeentebesturen waren,
tijd gehad om van ge
en over bescherming van
chapsschoon. waarbij mr
de bijzondere aandacht
de bezittingen van
wandschap, de Bak-
■kkerkerk. een com]
oi. bos en rietland,
toegankelijk is.
had verwacht keerde het
te Rotterdam. Maar men
:t als een bezwaar, dit
jlmaakte dag.
Paul van Zeeland heeft Maandag op
nieuw besprekingen gevoerd met het
..Comité van twaalf" der C.V.P. Dit comité
blUft van oordeel, dat de koningskwestie
zonder verwijl dient te worde» opgelost
en het heeft Van, Zeeland uitgenodigd z(|n
pogingen lot vórming .van eep nieuwe
regering vodrt 'te zetten?
Te Brussel doet het gerucht de ronde,
dat bij falen van Van Zeeland de voor
zitter van de Kamer, Frans van Cauwe-
laert. met de taak van kabinetsformateur
zou worden belast. In het algemeen is
men van oordeel, dat de Katholieken er
op zullen blijven aandringen, dat een
nieuwe regering als eerste punt op haar
programma de oplossing van de konings
kwestie zal moetèn schrijven. In som
mige politieke kringen meent men. dat
slechts dreigende stakingèh en ongeregeld
heden.de C.V P. zouden kunnen doen be
sluiten af te zien van deze eis.
Na besprekingen te hebben gevoeld
met Van Caüwejaert. Duvieusart. Eyskens
en De Schrijver, heeft de prins-regent
Paul van Zeeland verzocht zijn overleg
voort te kêtten. Verwacht wordt, dat de
kabinetsformateur opnieuw zal trachten
tot overeenstemming te geraken met de
liberalen tot vorming van een nieuwe
regering.
Terug van Nieuw Guinea
De groep rollti'éke' delinquenten, die
met de Sibajak terugkeerde, vertrok 28
Mei 1947 met het m.s. Tarakan van de
Stoomvaartmaatschappij Nederk-d
Nieuw-Guinea. Zij verbleven voor
op fort Honswijk Toen voor hen de
lijkheid werd opengesteld om naar Indo
nesië te gaan èn daar te werken, meldden
zich 350 man; 119 werden er. na een
zware keuring, uitgezonden. Een gedeelte
werd op Blak geplaatst, de overigen
werden te werk gesteld In Hollandla. Zij
tekenden een contract voor twee jaar. Als
zakgeld ontvingen zij ƒ30 per maand,
van welk bedrag' 1.50 als belasting werd
afgetrokken. Hun gezinnen In Nederland
ontvingen per maand ƒ125 of ƒ175, al
naar gelang zij ongeschoold of geschoold
waren en een kinderbijslag van 12.50
pe$. kind. Op Blak ruimden zij de vlieg
tuig- en autodumps van de Amerikanen
en in Hollandla de aut umps. Zij hebben
In totaal voor 200 millioen dollar aan
mnterialen gered. Toen in Maart 1948 op
Blak een opstand dreigde emde inlanders
het Dlnn hadden een overval’te plegen op
de mailboot, werden de politieke delin
quenten van wapenen voorzien om de
kleine groep militairen .zo nodig te hel
pen. Ook in Hollandla werden zij bewa
kend, toen daar In het begin van dit jaar
een opstand werd verwacht.
Ongeveer vijftien politieke delinquen
ten zijn in Indonesië gebleven en hebben
een contract gesloten met bet gouverne
ment De gerepa^rieerden waren asap
voorzien van een' goed getuig- hrlft.
Dr H. Verbiest heeft gistermiddag met
een openbare les zijn ambt van lector in de
neurochirurgie aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht aanvaard.
Zondagmorgen vroeg meerde aan ie. Z(J hadde
Lloydkade het m.s. Sibajak van de K6<' [*he!e 2de kl
ninklljkr Rotterdapischt Lloyd, dat van
een reis naar Batavia terugkeerde met
aan boord 317 militairen v >oruamett|k
mariniers en personeel van het K.N.I.L.
velen vergeield van hun gezin en voorts
een klein detachement Koninklijke Land
macht cn 655 burgers, onder wie 77 ver
pleegsters, 107 kinderen, 240 evacué's. CO
politieke delinquenten, die twee jaar op
en nabij Nieuw Guinea hebben gewerkt
en één passagier, aan wie om politieke
redenen een langer verblijf in Indonesië
was ontzegd.
Dit was de tweede keer, dat een schip,
terwijl zich militairen en burgers aan
boord bevonden politieke delinquenten
naar Nederland terugbracht. Op het eerste
schip had over dit gezamenlijk reizen ont
stemming geheerst, vooral bij de mili
tairen. Maar de regering, die van enkele
scheepvaartmaatschappijen schepen heeft
gecharterd, heeft bepaald, dat terugkeren
de politieke delinquenten op deze (passa
giersschepen dc terugreis moeten maken.
Zo gebeurde het ook met de Sibajak,
eveneens een gecharterd schip.
In Batavia kregen we van het gouver
nement de aanzegging, dat we 60 poli
tieke delinquenten moesten meenemen, zei
de kapitein, de heer J. C. Schnetler. ons.
We keken van deze aanzegging wel
vreemd op, maar het gouvernement had
de beschikking over het schip. Er werd
op gewezen, dat het de bedoeling was
hen als gewone passagiers te behandelen,
omdat zij hun straf hadden uitgezeten en
weer teruggebracht moesten worden in
de maatschappij. Ik heb echter wel on
dervonden, aldus de kapiten. dat het. als
het enigszins kan beter is hen in de toe
komst op een andere manier te vervoeren.
Want al houdt het grootste gedeelte van
hen zich bescheiden op de achtergrond, er
zijn er toch altijd een paar onder, die
door hun houding aanstoot geven. En
onder de passagiers zijn, er altijd, die aan
hun tegenwoordigheid aanstoot nemep.
Van de leider van de politieke delin
quenten heb ik geëist, dat hij zijn men
sen in bedwang zou houden.
Tot ongeregeldheden is het tijdens de
rela op de Sibajak niet gekomen. W?1 heb
ben zich enkele keren wat strubbelingen
voorgedaan, maar door het tactvol optre
den van de kapitein en de scheepsbeman
ning konden deze strubbelingen in der
minne worden geschikt. Geen der passa
giers heeft ook een officiële klacht bij de
kapitein Ingediend. -
De laatste strubbeling deed zich voor
op de afscheidsavond tijdens het spelep
van het Wilhelmus. Eén van dc nollticke
delinquenten n.l. ging zeer demonstratief
met de artnen in de zij staan, waarop een
passagie? de armen omlaag sloeg. Het is
de kapitein gelukt ook dit onaangename
voorval te sussen. Het waren maar ehkele
politieke delinquenten, die ergernis ver
wekten. Dat was ook de mening van de
passagiers die wij hierover hebben ge
sproken en die de strubbelingen kalm
hadden opgenomen.
Tegen de mening
gier*, dat de politl
voorrecht waren boven
dat i» de
en de mill
Ind
gehai
een
Kroon.
lijke nat
Harden g
Dat is „w--
het groot aantal geene-.,
den Is het wonder,
soms nadenkend voor zi
zucht: „Als-ie maar niet
tijd daar
gedemobiliseei
geworden
lijke wilde
hoofd schudt
was? En dat
blik de zaak
niet meer is.
Het vloekt zo »egen elkaar, de rede van
de sultan van Djokja en het woord van
de minister, die slechts te Batavia was.
Of ligt het misschien toch weer anders,
dan* wij denken? En hebben de minister
en de sultan beiden gelijk, zij het wellicht
gedeeltelijk?
Laten wij enkele dingen niet vergeten.
Indonesië Is zo geweldig groot. De afstand
tussen Djokja en Batavia bedraagt hemels
breed ongeveer 500 km. dus men kan het
vergelijken met de afstand Amsterdam—
Parijs, maar do verbindingen zijn heus
een tikje anders. Er liggen heel wat ver
schillen tussen Amsterdam en Parijs, maar
men Is vrij behoorlijk van eikaars doen
en laten op de hoogte. Er Is een ultge-
brelde berichtgeving, verzorgd ^oor een
krantenleger. dat vliegensvlug wordt ver
spreid. Op Java bestaan alleen plaatse
lijke bladen die nauwelijks contact met
elkaar hebben. Tussen Amsterdam en
Parijs ligt het Benelux-cóncern. u weet
brave landen, die volgens som-
innlg zullen gaan samenwerken
den de berichten uit Parijs, hoe
in de baren hebben gezeten bij
aferentie over het inter-Europees
igsverkeer en In sommige Belgische
i en handelskringen worden de
Icelanders sappig, virtuoos en met
-./onderenswaardige volharding uitge
scholden voor alles wat lelijk is.
De woorden van de sultan van Djokja
zijn woorden met het karakter van leuzen.
Er Is geen product ter wereld, dat met zo
weinig kosten kan worden vervaardigd als
een leus. Het klinkt xo flink: „zet de strijd
voort,” maar in diezelfde rede kon men
duidelijk vernemen, hoe groot in dat
enorme gebied van Indonesië do tegen
stellingen en verschillen zijn. Op Java zelf
is dat reeds het geval. De lijn tussen Oost
en Westpunt van Java herbergt een
ontelbaar aantal conflicten, maar dat valt
weer in het niet bij de diepgaande ver
schillen in ras. aard en belang van de
bevolkingsgroepen op de andere eilanden.
Bij enkele leidende groepen is waarschijn
lijk de zucht om de Nederlanders kwijt te
raken het enig bindende element, maar
zelfs zij zullen tqt het inzicht komen, dat
de moeilijkheden pas recht beginnen, als
dat zo schoon schijnende doel bereikt is,
een situatie, die rich overal In allerlei
variaties voordoet. Er zijn verschillende,
zeer verschillende gevoelens, stromingen
en belangensferen in de verre gordel van
smaragd, en daarbij behoort ook de om
standigheid. dat de Nederlanders Indonesië
iets te bieden hebben. De Nederlanders
hebben hun spedale kennis van de tqe-
standen en do mogelijkheden, en dat is
een realiteit, een troef In het spel, dat
wordt gespeeld. De Nederlanders kunnen
met de Indonesiërs een Unie vormen, die
waarschijnlijk de gunstigst mogelijke
resultaten voor beide partijen kan af
werpen, in een tijd, waarin de wereld
opinie volstrekt afwijzend staat tegenover
de hervatting van de verhoudingen op de
oude voet. De wereldopinie is een factor
geweest, die ons optreden in Indonesië
heeft doorkruist, maar nu gaat ook de
wereld rich bij monde van vele jour
nalisten afvragen, of zij de kwestie niet
wat te rimpel heeft gezien en zij gaat
vermoeden, dat de Nederlanders na een
eeuwenlang contact met het economisch
xo belangrijke gebied iet* meer van Indo
nesië weten dan een rentenier in Denver
of een monteur in Detroit. Ook dat is een
realiteit, waarmee de Republikeinse
leiders rekening moeten houden.
De weg naar de toekomst kan niemand
zien. De ervaring leert, dat het compromis
de meest betreden uitweg bij conflicten is.
Hier za! deze lopen tussen de radiorede
van de sultan en de verklaring van de
minister. Daarom zijn de jongens niet zo
voor0 niets weg geweest, als menigeen
denkt en werden de zware en de zwaarste
offers niet voor niets gebracht.
KIJKER
Oorlogsbodems van de landen van
de Westerse Unie ten anker in
Mountsbaai (foto boven). Hier
naast het Britse vlag geschip Im
placable. De rookwolkjes duiden
nog niet op het begin van de ma
noeuvres, ze zijn begeleidings
verschijnselen van de saluut
schoten ter pre van de aankomst
van de Franse. Belgische
Nederlandse vlooteenheden
ït bereikt^De piashuisje*
landschap passend^odriJ
plaatsen zal mogen ver.
ging vah het landschip»,
zo besloot mr Van der
eenzettingen, geen vraag.- I
g. Er zal nog heel wat tijd
t zo ver is.
ie boot, even na de mid*
reikt, waar burgemeester
/lanen aan boord kwam
et welkom toerlep lh zijn
lemeester Pellikaan. die
Goudriaan en zes maan-
ït leraarsambt voor het
bt verwisselde, hield een
uid-Hollandse polderland-
s romanschrijver Herman
roortreffelijk propagandist' -
Hij achtte deze streek te 4
Jij landgenoot en vreem- g
ervolgens een kort hlSto- j
yan Vlanen.
eerde de boot bij de sluis p
kanaal te Viar.cn en met F
voorop ondsmam het J
wandeling door het oude
’an de grote verkeersweg j
lem gelegen, ongestoord i
f er geen autoverkeer
Hij toonde de oude Hof-
vervallen en de met
beplante lahen, die daar
i genqgmd.
ihoofd, eenmaal een be
lie enige jaren geleden is
in moderne stijl herbouwd
ia de wandeling tezamen
voorzitter van Het Zuld-
:hap. mr K. P van der
j het gezelschap Er werd
nvang gemaakt met de
rergadering. die een sneU
Van der Mandele gewaag*
ilngswoord o.a van her -
van de Stichting, dat i
Westerslngel 46 te Rotter-
een
iplez
itland. dat