ns
Idjlcer
GOUD5CI4E COURANT
SIkw
[TEN
-1IHG
Wie met de 7 December Divisie
naar huis komen
Koning Leopold zal uitspraak
van het volk aanvaarden
de
Truman wijzigt wetsontwerp
voor militaire hulp
IN MADIOEN 20.000 handgranaten
Verliezen in Indonesië
IN BESLAG GENOMEN
DE CYPRIOTEN ROEREN ZICH
KORTE KRONIEK
RIJZEN!!
ƒ1.97
ƒ3.57
ƒ3.27
ƒ0.87
ƒ1.87
u'k de ƒ0.97
iouda
pokken op
de Grote Beer
Eerbiediging vaif de
nationale wil
Ecuador geteisterd door
zware aardbeving
d.Hondel
iven 149
300
GROOT GOUDA
„Ik vraag alleen vertrouwen
in mij te stellen”
Geval van
Joego-Slavië voelt zich
te kort gedaan
Bevolking treedt op
tegen rampokkers
Minder bevoegdheden
voor de president
ƒ1.97
AUGUSTUS 1949.
Zaterdag 6 Augustus 1949
Prijs 10 cent per nummer
Prijs abonnement s
88ste Jaargang No 22740
Bureau Markt II. Telefoon 2748.
Directeor-Chefredaeteor
8. H. VAN DER KKAAT8
ef-ExpIolUtl» l
DE KLERK.
Postrekening 48400
deze kwestie en dat in volledige vrijheid en onder volledige verantwoor-
aan
Igende ve
porteerd:
igt
bt
uit
aan het
Haag zal
iu voor
en wit.
foutjes
r
In
iu.
lagai
bewe
Drt
KIJKER
I
delijkheid van het parlement.
per week
per maand
per kwartaal
PER ASPERA
AD A9TDA
LON
ka voor
le dagen
udt zi
wordt
een ge-
rpen
rden
mare-
ver-
iliteit
naar
ige-
be-
groep,
;rd in-
iienst-
nu
de
igen,
innen
9 niet
niet.
Koninklijke
ri 1946 onder
dit eiland,
en vooi
snszins
aan
n op 5.08; ondei
>n op 20.28; onder
iota heeft de Sowjet-Unie
rekening te houden
ing. waar een socia-
leeft. dat het slacht-
geweest en tevens
der Sowjet-Unie":
bevl_
bare i
om h<
Een
rtgekomr
twikkelii
s „loopn
volv
,meid-alleen" i
beperkten lt
menmeid of
i breeder lev<
■kwaamheid i
gezorgd.
mderric'
spoedig moget
rordt gevormd.
schap. die ziel
sing van de 1
van de toest.
worden
ien van
dat de
soepel-
'•ting van prijzen voor petten en ba-
tinK dei« beschikking wordt de pril*
hlkltln8 petten en baretten 1948 inge-
inu.ï2n' Wa«rdoor petten en baretten met
m"r
i is daar
lan waar
:peie"
zijn
toch
van de
haar
verspillen aan
loos verzet tegen
historie.
PJES 1
i is de
t grote
van de
/0J0
1 28
J EENDPAarr
Zin MAAKT MAOTT
Spaafise verstekelingen
->-jp Breda
Nederlandse Stoom-
dat uit Antwerj
1 aandeed, were
ontdekt. De t
i heeft deze
>aanse national
□aid. Zij zijn
leven!
.i is nu:
tijd. In
>ek van
’"'or de
en
re-
>e-
liensten
gezin-
werk
i huis-
in de
jn. De
Ithans
en
oesttn
daar-
haar
•lijke
>ven-
•or wer-
Komsten
gevolg
lust tot
spaarzin
>r huwelljks-
lotte zou het
e huwelijken
,a steun het
s verklaren.
ïinig nieuws
jstanden van na de
versterkte mate te-
r betwijfelt zeer, of
''ersoneel, dat later
ooit weer zo zal
-w, die dat eens
an verschaffen.
velleringsproces
‘én der bel an g-
verschijnselen
nauwelijks
;unnen zeer
intie kan
bescha-
ontstaan-
in de
ben de
luidelijk
van de
Sir Andrew
wel. dat de
die gelegenheid
de communisten
dat zal dan ook
zo zijn), maar dat
tr dat de communisten.
„r grote aanhang
»n als vertolkers van
gehele volk gekoesterd
gebruikelijke communis-
Na honderd dagen door Chinese commu
nisten gevangen te zijn gehouden, ont
snapte de Britse kruiser Amethyst uit de
Jangtse-val. Op de Chinese zee werd het
oorlogsschip met gejuich begroet door de
bemanning van de Jamaica.
(Radiografisch overgebrachte foto).
Dodelijk ongeval te Beek (L.) Het 18-
jarlge meisje W. uit Bolsward. dat op vacan-
tie in Beek (L.) was, kwam Vrijdagmiddag,
toen zij met haar fiets viel, onder een vracht
auto en werd daarbij gedood.
lally deelde verslaggevers
nieuwe ontwerp door mi-
ge\
>eidslust
l en verter
foor de toek
n verminder
genomen s
schillende
lenvraagstuk
ziet, d
In zijn boodschap aan het Belgische volk, die gisteravond gepubliceerd
is, verklaart koning Leopold, o.a., dat de vaststelling van een percentage
aan de volksraadpleging een ongrondwettig karakter zou geven aange
zien zij dan een volksstemming zou worden, waardoor de bevoegdheid
van het parlement om te constateren, dat de onmogelijkheid tot regeren
geëindigd is, illusoir zou worden. Het is dus de taak van het parlement,
eventueel voorgelicht door een volksraadpleging, zich uit te spreken over
De Canadese i
heeft bekend gen
gemaakt voor d<
vestiging van Ned
gezinnen naar C~
14 000 leden van
nen zijn in Cans*
emigratie in 1947 begon
het aantal immigranten
en dit jaar tot dusver 4"
echter voor het einde
2500 Nederlanders. Zij
boerderijen en in alle stre..
ofschoon het merendeel i
gegaan, terwijl velen zich
Quebec, Manitoba en
Naai
van
BRANDWEER ZONDER
SLANGEN
Vrijdagmiddag ontstond brand in een
hooiberg, staande bij de grote boerderij
van H. van Galen in de buurtschap Hall,
gemeente Brummen. Het vuur greep zó
snel om zich heen, dat kort daarna de
gehele boerenwoning in lichter laaie stond.
Met emmers water en snelblusapparaten
bestreden de buren zonder veel resultaat
het vuur De Hallse bfandweer kwam met
een handspuit zonder slangen ter plaatse.
Inmiddels had ook de op 20 meter af
stand staande boerderij van P. de Weerd
vlam gevat. De motorspuit van Brummen
rukte uit. doch kon niet meer doen dan
nablussen. Beide boerderijen werden to
taal verwoest. Het hooi en de rogge gin
gen verloren. Het weinige vee. dat zich
in de stallen bevond, kon gered worden.
Van de {nboedel werd slechts
deelte in veiligheid gebracht.
aan t
van lit*
plicht zou zijn al
om de gemoederen
allen te verzoenen
ite nationale
ichtige wereldrijk, vertoont sinds
jaren bedenkelijke tekenen van
ling. De hoofdoorzaak daarvan is
inde bekend. De laatste oorlog heeft
1 economisch gekraakt en wie
meer heeft, verliest onherroepe-
ook zijn prestige in de wereld. Dat
.helaas!) een wet, die zowel in de
ergerlijke maatschappij geldt, als in de
trhoudingen tussen de staten. Bovendien
Engeland de politieke conjunctuur
Het begrip „zelfbeschikkingsrecht
:en". het politieke axioma onzer
eenmaal moeilijk te rijmen
tkundige structuur van een
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende verliezen
in Indonesië zijn gerapporteerd:
Koninklijke Marine:
Gesneuveld 31 Juli 1949:
Tijd. korp. der Mar. F. Westerhuis uit
Soerabaja.
Koninklijke I.andmac|g:
Gesneuveld 21 Juli 1949:
Korp. J. I. Winthagen uit Maastricht
Gesneuveld 27 Juli 1949:
Sold. F. Wagner uit ’s Gravenhage.
Gesneuveld 29 Juli 1949:
le Lt. J. C. Bakker uit Amsterdam.
Sold. G. M. Derickx uit Rotterdam.
Huzaar le Jd. A. C. Jacobs uit MUI en
St Hubert (N -B).
Wachtmeester J. C. Kettenis uit Lei
den.
Sold. A. Kroeze uit Enschedé.
Sold. C. Steenheek uit Zwijndrecht.
Sold, le kl. T. Vonk uit Westdongera-
deel (Fr.).
Sold. L. A. Wijnbelt uit Rotterdam.
Gesneuveld 1 Augustus 1949:
Huzaar M. Jansen uit Staveren.
Huzaar G. A. Kroon uit Oldenzaal.
Sold. A. Paauwe uit Rotterdam.
Sold. J. M. Schoorl uit Assendelft
(gem. Beverwijk).
Koninklijk Ned.-Ind. Leger:
Gesneuveld 17 Juli 1949:
Jav. sold, le kl. inf. Rangsawikrama
uit Indonesië.
Gesneuveld 19 Juli 1949:
Jav. sold, le kl. inf. Gimin uit Indo
nesië.
Gesneuveld 22 Juli 1949:
Jav. sold. 2e kl. inf. Palemoen
Indonesië.
Jav. sold. 2e kl. Ramelan uit Indonesië.
Banjoemas werd
"Ten benden. De
•rto en Poerbo-
z(jl het aantal
kgevaiien afneemt,
tdt de verbetering
niet betekent, dat er
‘komen zou zijn aan
igen en rietbranden,
lt vermindering der
“fderlandse pa-
de buurt van
ijonegoro en in de rest-
Onder meer werden 20.000
in beslag renomen.
i is de algemene toestand
het gebied van Garoet en
“□est nog worden opge-
strijdgroepen van Daroel
ik mijn land geen dienst
door de hervatting van mij
lijke prerogatieven, zou ik
aftreden ten gunste van
kroonprins.
Jn elk geval zal het voor de hervatting
van mijn prerogatieven nodig zijn, dat het
parlement zich in die zin uitspreekt. Mijn
restauratie zal dus rechtstreeks door de
vertegenwoordigers van het volk bekrach
tigd moeten worden. Ik voeg hier aan toe,
dat het na een dergelijk besluit van het
parlement mijn eerste plicht
het mogelijke te doen om de
tot rust te brengen en allen t
in de geest van een oprecht
solidariteit.
'"TOCH is Engeland in zijn politiek van
„edelmoedigheid" jegens de koloniale
volken verre van consequent. Er zijn
gebieden ten aanzien waarvan de Britten
met het verlenen van volledige onafhanke
lijkheid heel wat minder vlot zijn, dan
ten opzichte van de Oost-Aziatische
landen. Een van deze gebieden
Britse kroonkolonie Cyprus, het
eiland in het oostelijke bekken v
Middellandse Zee.
De bevolking van dit eiland, die voor
80 procent uit Grieken en voor de rest
uit Turken bestaat, is geenszins tevreden
met haar onderhorigheid aan het Ver
enigde Koninkrijk. De grote meerderheid
heeft maar één wens: aansluiting bij
Griekenland, waar het historisch toe
behoort. Zoals men dezer dagen
krant heeft kunnen lezen hebbe
Cyprioten die wens nog eens du
gedemonstreerd bij de aankomst v
nieuwe Britse, gouverneur. Sir And
Barkwprth Wright. Het heet wel. dat
massabetogingen, die bij
werden gehouden, door
waren georganiseerd (en
waarschijnlijk wel
betekent alleen maar dat
die hier geen bijzonder
hebben, zich opwierper
een door het geheli
verlangen. Een i
Vr(J warm
Weerverwachtlng. meegedeeld door het
K.N.M.Ï. in De Bilt, geldig van Zaterdag
ochtend tot Zaterdagavond:
Zonnig weer met later geleidelijk toene
mende bewolking voornamelijk in de hoger»
nlveaux. Droog en vrij warm met in de Zuid
oostelijke helft van het land In de namiddag
kans op een enkele onweersbui. Matige, later
langs de kust nu en dan vrij krachtige wind
uit Zuidelijke richtingen.
7 Augnstu* Waisend» maan.
Zon op 5.08; onder 20.22
Maan op 20.28; onder 2.44
8 Augustus Volle maan.
Zon op 5.08; onder 28.21
Maan op 20.48; onder 4.08
t
Is niet veranderd. Het
.ten in deze weinige woorden: ik
I elke grondwettige oplossing. Als
‘ment van mening is, dat koning
•ment tevoren moeten worden
licht door een volksraadpleging,
U!j het denkbeeld van zulk
adpleging aan.
ril mij niet laten binden door cij-
Jwér. 2; Ir. mijn brief van 22 Juni
J verklaarde, dat ik zou aftreden, als
de volksraadpleging niet een onweer-
meerderheid ten gunste van mijn
itie zou blijken, heb ik willen
dat ik mij bij de beoordeling der
slechts wilde schikken naar wat
ucf enige twijfel de wil van het
”"ten te zijn, waarbij ik niet
ing zou houden met het aan-
de omstan-
zouden be-
c er uit zou
sing bijzondere moeilijkheden meebrengt,
omdat ook zij merendeels tot het kader
of tot de specialisten behoren. Niettemin
heeft de minister van Oorlog na over
leg met de legerleiding in Indonesië
thans bepaald, dat onder de groep bedoeld
in de bovenvermelde zinsnede zullen val
len:
a) alle militairen van de
Landmacht, die vóór 1 Januari
de wapenen zijn gekomen;
b) de nog resterende O.V.W.-ers, be
horende tot de 2e Divisie, die na 1 Ja
nuari 1946, doch vóór of tegelijk met de
dienstplichtigen van de 7 Dec.-Divisie on
der de wapenen z^n gekomen;
c) de dienstplichtige onderofficieren
van vóór 1940, ingedeeld bij de 2e Divisie,
die voor of tegelijk met de dienstplichti
gen van de 7 Dec.-Divisie onder de wa
penen zijn gekomen.
De Zuid-Amerikaaiue ataat Ecuador I»
fisteren getroffen door een aware aard-
.vVing, waarbjj volgens de thans beschik-
gegevens ten minste tachtig mensen
iet leven zijn gekomen.
van de zwaarst getroffen steden
was Ambato, de vijfde stad van Ecuador,
ongeveer 125 km ten zuiden van Quito.
De kathedraal, andere kerken en politie
kazernes aldaar werden verwoest. Per
radio is uit de stad om hulp verzocht. De
stad Salcedo zou voor een groot deel ver
woest zijn.
Ambato. de hoofdstad van de provincie
Tungurahua, werd in 1698 door een uit
barsting van de Cotopaxi verwoest. De
stad heeft een bevolking van 23.000 zie
len. Een piloot, die een vlucht boven het
gebied maakte, zei dichte stofwolken ge
zien te hebben.
President Galo Plaza Lasso van Ecuador
is, vergezeld van zijn ministers en hoge
regeringsfunctionarissen, uit Quito ver
trokken naar Ambato om een hulpactie te
organiseren.
Volgens het Joego-Slavische nieuws
bureau Tanjoeng heeft Joego-Slavië
Woensdhg een nota a»n de Sowjet-Unie
gezonden over de jongste besprekingen
te Londen inzake het Oostenrijkse vredes
verdrag. Joego-Slavië zou in deze nota de
Sowjet-Unie er van beschuldigd hebben,
met de Westelijke mogendheden een over
eenkomst over Oostenrijk te hebben geslo
ten „zonder met iets anders rekening te
houden dan met haar eigen beperkte be
langen".
Volgens deze nota ..G
gehandeld „zonder rel
met de schadeloosstellir
listisc*ti land recht op h<
offer van aggressie is
een trouw bondgenoot
Ik wens, dat zo spoedig mogeltfk een
stabiele regering wordt gevormd, aldus
de Koninklijke boodschap, die zich kan
wjjden aan de oplossing van de belang
rijke vraagstukken van de toestand op
financieel, economisch en internatioi.aal
gebied. Maar ik stel er prijs op te ver
klaren, dat ik geen politieke verantwoor
delijkheid kan aanvaarden bjj ontstente
nis van een regering, als gevolg van het
gebrek aan overeenstemming tussen de
partijen over een regerlngsprogram en in
het bijzonder over een oplossing voor de
koningskwestie.
Belgiötis een democratie. Zijn grondwet
zegt, dat elke macht voortvloeit uit de
nationale souvereiniteit. De macht van ie
koning valt evenzeer onder deze regel.
Daarom heb ik niet opgehouden te herha
len, dat de koningskwestie Slechts kan
worden opgelost met eerbiediging van de
nationale wil.
Mijn standpunt I
ligt besloten in des
aanvaard
het pariet
en parlei
voorgelicl
sluit ik mij bij
een raadpleging
Ik wil ...IJ ..G. -
fers. Toen ik in mi
1948 verklaarde, dat
uit
legbare i
restaura!
zeggen, -
resultaten slechts wilde schikken
mij zonder enige twijfel de wil
volk zou lijken te zijn, waarbij
alleen rekening zou houden met I
tal stemmen maar ook met d<
digheden. die de raadpleging z<
geleiden en met de leer, die ik
kunnen trekken.
Ik vraag allen vertrouwen in mij te
stellen. Als ik van mening zou zijn, dat
Brittan.i,
positie
voornaan
zijn blijven is. dat
Cyprus niet homogeei
van Birma dat wel?)
het Britse gezag zou w<
kans zou bestaan
ment is echter niet
de Turken, die slechts eer
heid vormen, tonen
weinig strijdlustig
dan met hun C.«Bn.c
vrede te leven.
Aan boord van het stoomschi]
van de Koninklijke Nederlandse
vaart Maatschappij, dat uit Ai
komende. Vlissingen aander-3
twee verstekelingen
chaussee te Vlissingen
stekelingen, die van Sps
waren, van boord gehai
Antwerpen teruggebracht.
itkoopje ƒ4.97
i, Kelflcen»; Jordaeni.
•t leeren. Poli; Rama.
endtna. Lameln: Repoi
e Hoop. Maasbach;
Jadl, Spiegels: Rupel
HeDntjes; Sirius. Kel-
indert; Ans, Koek; en
Van Keulen; Frisia,
ohanna, Pols,
ekmeulen; St. Oallen.
hs; Muretto, Callens;
vo, Reltsma; Spaken-
Coas»; Nasaau. Ten
iteeg; Rhenannla. Van
Stienlasen; Korea,
Schaerer; Rlffelalp,
enburg; Artemisia,
eer.
Canada trekt Nederlandse
boeren
minister Colin Gibson
jmaakt. dat plannen zijn
de voortzetting van de
?derlandse boeren en hun
Canada in 1950. Meer dan
n Nederlandse boerengezin-
nada aangekomen sinds de
'47 begon In 194? bedroeg
3000. in 1948 7000
4000. Men verwacht
van het jaar nog
j vestigden zich op
"treken van Canada,
naar Ontario is
i ook in Alberta.
.litoba en Brits Columbia
hebben gevestigd. Naar verluidt, is een
behoorlijk aantal van deze Nederlandse
gezinnen thans permanent geïnstalleerd
in boerderijen, die zij bezitten, gehuurd
hebben of waarvan zij de opbrengst met
anderen delen.
Is
mee.
den
dont_._
Om billijkheidsredenen werd daarom al
leen voor deze groep een uitzondering ge
maakt. zodat werd afgeweken van de re
gel. dat zij, die het eerst in Indonesië zijn
aangekomen, ook het eerst zullen repa
triëren.
Het.is gebleken, dat aan de In het
Paascommunlqué voorkomende, hierboven
geciteerde woorden, inderdaad een rui
mere interpretatie kan worden gegeven,
zodat nog enkele andere groepen militai
ren hieronder begrepen kunnen worden.
Bij deze ruimere interpretatie gaat het otn
enkele honderde.n militairen, wier aflos-
ANDERS is het gesteld met Turkije
zelf, waar zekere groepen zich
hartstochtelijk verzetten tegen het denk
beeld. dat Cyprus, dat lange tijd een
Turks wingewest is geweest, zou worden
ingelijfd bij Griekenland. Volgens de
correspondent van het Franse blad L e
Monde zou deze herleving van de
Grieks-Turkse vijandschap het gevolg zijn
van intriges van de Britse regering, die
zich op deze wijze een motief wil scheppen
om haar gezag op Cyprus te handhaven.
Populair gezegd: Engeland hitst twee
honden op tot een gevecht om een been
(Cyprus), teneinde er zelf mee weg te
kunnen lopen.
Het is overigens duidelijk, dat hier een
situatie is ontstaan, die op de lange duur
onhoudbaar is. Voor Engeland ligt, zoals
gezegd, het zwaartepunt op het strate
gische belang van Cyprus; pas wanneer
'dit belang afdoend verzekerd was zou
Engeland kunnen overwegen zich terug
te trekken. Wellicht dat de oplossing dus
gevonden kan worden in een aansluiting
van Griekenland en Turkije bij het
Atlantische Pact, of in een te creëren
uitbreiding daarvan: een Middellandse
Zee-pact?
TJET BRITSE IMPERIUM, het eens zo
Almachtige wereldrijk, vertoont
enige jaren bedenkelijke tekenen
aftakeling. De hoofdoorzaak daar”’
voldoende bekend. De laatste oor'
Engeland economisch gekraakt
geen geld meer heeft, verliest onhei
lijk ook zijn prestige in de werel
is (helaas!) een wet. die zowel
burgerlijke maatschappij geldt, als 1
verhoudingen tussen de staten. Bovei
heeft Engeland de politieke conjunct
tegen. Het begrip „zelfbeschikkingsn
der volke..". -- -
dagen is nu
met de staatl
„imperium"!
Het kan niet ontkend worden,
Britse staatslieden zich met grote
heid en begrip voor
de werkelijkheid aan
de gewijzigde omstan- f
digheden hebben weten
aan te passen. De gang
van zaken in het
voormalige Brits-Indië en Birma
het bewijs voor. En al mag het di
zijn, dat de resultaten van die „soep
politiek niet altijji even schitterend
(men denke aan de chaos in Birma!), t<
was het in principe juist gezien
Britse regering, dat zij besloot
krachten niet te blijven
een krampachtig en nuttek
de onverbiddelijke loop der
Mr D. U. Stfkker Is als eerste der minis
ters. die de bijeenkomst der ministercom-
missie van de Raad van Europa zullen bij
wonen, te Straatsburg aangekomen
Wereldburgers. Een vijftigtal Franse
Belgische. Nederlandse en Zwitserse
aanhangers van de beweging der ..Wereld
burgers" is te Oberammergau bijeengeko
men voor propagering van hun ideeën.
VisserU-gesehil. Te Oslo is bekendge
maakt, dat Engeland zijn geschil met Noor
wegen over de visserij-rêchten jn de Noord
zee aan het Internationale Gerechtshof te
Den Haag zal voorlegggen.
Volksgezondheid dringt
op herinenting
Op het tioepentransportschip Grote
Beer, op weg van Indonesië naar Neder
land. is een geval van pokken geconsta
teerd. In verband daarmede verzoekt de
geneeskundige hoofdinspecteur van de
volksgezondheid, dr C Banning, ons het
volgende te willen mededelen:
Wederom dreigt dus hèt gevaar van
binnenkomen van deze ernstige ziekte in
ons land. Bij de terugkeer van vele
duizenden militairen uit Indonesië en in
het algemeen bij het intensieve verxeer
tussen Indonesië en Nederland kan dit
gevaar geen ogenblik uit onze gedachte
zijn. Zoals reeds eerder bij de gevallen
op de Kota Inten wil Ik er nogmaals op
wijzen, dat een zo goed mogelijke vacci-
natie-toestand de beste bescherming biedt.
Her-inenting is thans voor iedereen
uiterst gewenst. Kinderen beneden de
leeftijd van 2 jaar dienen allen te wor-
den gevaccineerd. Het zijn werkelijk niet
alleen de familieleden van repatriërenden
die kans lopen besmet te worden. Wil het
gehele Nederlandse volk zich niet aan
besmetten blootstellen, dan dient het zich
daartegen te wapenen door vaccinatie.
De directeur voor de Demobilisatie van
de Koninklijke Landmacht heeft, verschil
lende brieven ontvangen, waaruit blijkt,
dat niet overal dezelfde uitleg wordt ge
geven aan de zinsnede uit het z.g. Paas-
communiqué van de minister van Oorlog
waarin wordt medegedeeld, dat met de 7
Dec.-Divisie eveneens zal terugkeren: „Het
personeel van de 2e divisie, dat in ver
band met zijn totale diensttijd tot de 7
Dec.-Divisie kan worden gerekend”.
De militaire autoriteiten, zowel hier te
lande als overzee, hebben dit dient na-
drukkelijk te worden vastgesteld b-J
het formuleren van de hierboven aange
haalde zinsnede het oog gehad op een be
paalde groep militairen, namelijk de f
die eerst bij de 7 Dec.-Divisie wen
gedeeld, doch later om redenen van di
belang naar de 2e Divisie werd overge
plaatst. Deze groep, die bijna geheel uit
kaderleden en specialisten bestaat, is over
het algemeen reeds kort na de bevrijdlng,
althans voor 1 Januari 1946. onder de wa
penen gekomen en in Engeland opgeleid.
De tptale diensttijd van deze militairen
derhalve veel langer dan die van de
•este anderen, al hebben laatstgenoem-
i soms wat langer of even lang in In-
lesië gediend.
ilïijkheidsredei
mor deze g
zodat w<
die I
Op Java en Sumatra merkte men deze
week nog niets van de gevolgen van het
bevel tot het staken der vijandelijkheden
In Midden-Java bleef in het gebied van
Soerakarta de verbetering aanhouden. Een
compagnie troepen uit Mangkoenegoro is
gedeserteerd. In deze stad werden beschie
tingen en brandstichtingen voorkomen.
In het gebied van Malang bleef de
activiteit der strijdtroepen groot, terwijl in
het regentschap Pekalongan en in het
Oostelijk deel van het regentschap Pame-
President Truman heeft het Congres
een nieuw wetsontwerp betreffende het
verlenen van militaire hulp door de
Verenigde Staten aan andere landen voor
gelegd. waaruit de bepalingen, waarin
hem de bevoegdheid werd toegekend te
beslissen wanneer en waar rfe Ameri
kaanse militaire hulp zal worden ver
leend. zjjn weggelaten. Er was in het
Congres vrij veel verzet geweest tegen
deze clausules.
Senator Coni
mede, dat het i
nister Acheson was opgesteld en dat het
de goedkeuring had van de minister van
Defensie, Louis Johnson.
In het nieuwe ontwerp wordt verklaard
dat de Verenigde Staten zich voorstellen
militaire hulp te verlenen aan de staten
ondertekenaren van het Atlantische Ver
drag en aan Griekenland, Turkije, Perzië,
Zuid-Korea en de Phlhppljnen. De presi
dent zal niet de bevoegdheid hebben
hulp te verlenen aan een niet bij name
genoemd land, indien hij zou menen dat
dit in het belang zou zijn van de veilig
heid der Verenigde Staten.
Het door de Amerikaanse regering voor
gestelde bedrag ad 1450 millioen dollar
voor het militaire bijstandsprogramma, is
onveranderd gebleven, niettegenstaande
de scherpe critiek, die in het Congres om
de grootte van deze som is uitgeoefend.
TIET DIENSTBODENVRAAGSTUK is
•Uniet nieuw. In een zeer verheven en
wetenschappelijk blad als Economisch-
Statistische Berichten heeft reeds in Sep
tember 1924 mr D. P. D. Fabius over dit
onderwerp een beschouwing gepubliceerd,
en daaruit heeft E.-S.B. zelf dezer dagen
een deel aangehaald.
Mr Fabius beschrijft, hoe v»
gezinnen van eenvoudige stanu
in stelden, „hunne dochters
houden» van hoogere star._ o
zien. Wijl op dienstboden v°
waardig gedrag daar geen prij:
steld, was een eenigszins langer k
in zoodanigen dienst een doorlopenc
«tig getuigenis voor eene dienstbot
indirect ook eenigermate voor het
waaruit zij was voortgekomen.
Vaak was de ontwikkelingsgang deze.
Het dienen begon als „loopmeisje" In een
gezin met een of twee volwassen dienst
boden. Dan werd zij „meid-alleen" in een
huishouden van meer beperkten levens-
toon. Daarna keukenmeid of werkmeid
in eene familie van breeder levensmanier.
Zoo werd vakbekwaamheid verkregen;
ook wijl vaak werd gezorgd, dat het
„loopmeisje’’ 's avonds onderricht ontving
in naaien, stoppen enz.”.
Hoe weinig is daarvan overgebk
roept de schrijver in 1924 uit. Het is
hoog loon, weinig werk, veel vrije
1939 had baron Van Aardenbrot
Anunerstol in een prae-advies voor
Vereniging voor Staathuishoudkunde
Statistiek deze ontwikkeling toegeschn
ven aan de zeer hoge lonen die vele be
drijven en vooral de overheidsdi
(sic!) betaalden, waardoor in veel
nen de meisjes mihder lust hadden
te zoeken, en dan in de laatste plaats I
arbeid. Verder zocht hij de oorzaak i
overmaat van vrije tijd voor manner
mannen waren toen dat staat alt
in het prae-advies om 5 uur n.m.
soms vroeger klaar, de meisjes moesten
in dienst tot 8 uur n.m. werken en d,
om wilden ook zij liever werk, dat i
vroeger vrij liet „om met de mannel
bevolking te kunnen optrekken". Bo\
dien waren, door de hoge lonen vooi
kende jongemannen, de gezinsinko
veel hoger geworden, met als l
„minder arbeidslust en grooter lust
lediggang en vertering, terwijl
«n zorg voor de toekomst, vooi
uitzet zijn verminderd". Tensk
sterk tóegenomen aantal jonge l
door verschillende kunstmatige
dienstbodenvraagstuk ten dele
Lezer(es). gij ziet, dat er wei
onder de zon is. De toes
vorige oorlog zijn in vï
ruggekomen en Kijker i
het aanbod van huisper
weer veel ruimer werd,
worden, dat de huisvrouw,
gewend was, zich hulp .kar
Er is namelijk een groot nive
aan de gang. Dat is wel ééi
rykste maatschappelijke
van onze tijd. Men merkt het
op, maar de gevolgen er van ki
ingrijpend zijn. In laatste instai
het tot de ondergang van onze
ving leiden, tenzij de techniek de
de problemen helpt oplossen.
Wij worden langzamerhand steeds meer
aan elkaar gelijk. De rijken worden ar
mer en de armen worden rijker. Een
steeds groter deel van ons nationaal in
komen komt terecht bij de arbeidende be
volking. Wanneer deze bevolking
spaarde, zodat zij zelf bijdroeg tot
stichting van fabrieken en onderneminf
waar de jongens en meisjes werk kun
vinden, was het prachtig, doch dat is
het geval. Het kan misschien nu ook i
De economen zien dat echter met zorge
lijke blikken aan.
Laat Kijker nu eens veronderstellen, dat
vrijwel alle mensen aan elkaar gelijk zijn
geworden. Nu moet ge niet zo glimlachen,
want het gebrek aan huispersoneel bete
kent. dat we al een flinke stap op die
weg zijn. Er bestaan echter enkele be
roepen, die niet zo erg in trek zijn. U
kunt zich voorstellen, dat een mijnwerker
zegt: Waarom moet juist ik de grond in?
Kan die of die dat niet even goed doen?
Zo kan men doorgaan. De man, die op
de stookplaat van het schip staat, zal lie
ver kapitein zijn. Als hij te weinig van
navigatie afweet, kan hij geen baas op
het schip zijn, maar waarom zal op de
duur iemand de moeite nemen, zich tot
kapitein te bekwamen, als hij toch niet
meer dan een ander is? Op het ogenblik
reeds werkt het geringe verschil in be
taling tussen arbeid van ongeschoolden en
geschoolden de wil om een vak goed te
leren, allesbehalve in de hand. In de we
reld der gelijken zal echter ook het on
aangename werk moeten worden
gedaan. Er moeten kolen worden ge
dolven, in de gieterijen moeten arbeiders
de hitte trotseren, de schakelbordwachter
moet 's nacht op zijn post staan, evenals
de brievensorteerder in d* trein, en zo
vele andere mensen, terwijl de anderen
slapen. Wopdt dat werk niet gedaan, dan
loopt de boel vast. Dat kan de staat, welks
taak het is behoorlijke levensomstandig
heden van de burgers naar de eisen des
tijds te verzekeren, niet gedogen. Wat is
daarvan de verschrikkelijke consequentie:
dat hij mensen voor het werk gaat aan
wijzen. Daaruit volgt: willekeur. Het eind
is: slavernij. En of ihen het andere na
men geeft, of men zegt, dat bepaalde mis
daden of een verkeerde politieke instel
ling door zulk werk „gecorrigeerd" wor
den, het i s gedwongen werk door onvrijen.
Slavenwerk. Is het niet toevallig, dat over
een staat, waar de „gelijkheid" zo ver zou
lijn gevorderd, bij de Verenigde Nati’S
sprake was van een onderzoek naar sla
vernij? Een van de Ijzeren eigenschappen
van de menselijke samenleving is. dat de
mensen niet allen gelijk kunnen zijn. Vol
strekte gelijkheid bevordert ook geens-
xins het geluk. Het kan best zijn, dat de
ouderwetse Aaltje, waarover mr Fabius
zo statig schreef, heel wat gelukkiger was
in haar dienst bij de familie van breder
levensmanier, waar mevrouw en mijn
heer zo geweldig op haar gesteld waren,
tot grote trots van vader en moeder, dan
de moderne Tilly, die met 'n lief lippen-
stiftmondje en rood gelakte nagels aan de
montageband van de radiofabriek zit.
Maar de geest van de tijd is anders. De
tijd van Aaltje komt niet terug en dat
vindt Kijker waarlijk niet zo erg. want
Veel van het minder mooie daarvan zijn
we vergeten. Het gaat er om een betere
tijd te maken, een beter geheel samen te
•tellen, en de weinige geneigdheid om an
deren te helpen, noch de geringe waar
dering voor het huiselijk werk, is daar
voor bevorderlijk.
kon bewijzen,
nijn grondwette-
ik in elk geval
i mijn zoon, de
tische tactiek, die bijv, in Nederland werd
toegepast bij de laatste verkiezingen, toen
de C.P.N. als leuze voerde: „Vrede en
woningen!"
De houding van de bevolking van
Cyprus jegens Engeland is dus uitgespro
ken vijandig en. waar men moet erkennen,
dat deze Grieken toch zeker zo goed in
staat zijn hun eigen staatkundig lot te
bestemmen als bijv, de bevolking van
Birma, is het moeilijk tegen te spreken,
dat de Britse „edelmoedigheids"-politiek
hier iet of wat in gebreke blijft!
De reden daarvan ligt voor de hand
Cyprus is van enorm belang voor de
Britse strategische positie in de Middel
landse Zee en uit dat oogpunt bezien is
het goed te begrijpen, dat de Engelse
regering er weinig voor voelt het eiland
uit te leveren aan
1 het militair zwakke
TN HET BRANDPUNT Z
i Het is dus
grijpelijk. dat Groot-
innië alles doet wat het kan om zijn
e op Cyprus te handhaven. Het
’•imste motief, dat het aanvoert voor
jven is, dat de bevolking van
homogeen is (is de bevolking
-1.) en dat er. wanneer
ou worden geliquideerd.
op onlusten. Dit argu-
H bijzonder sterk, want
*n kleine minder-
zich al bijzonder
.„„tig en wensen niets anders
t Griekse eilandgenoten in
'en.
lang verhoogde activiteit der strijdgroepen
werd opgemerkt.
In de residentie
krachtig opgetreden tegei
verbetering om I’oerwokei
linggo houdt aan. terwi
ontvoeringen en rampokg**'
Ook in Oost-Java hout"
aan, hetgeen echter i
thans een einde gel
sabotage, aanhoudini.
Uit Kraksaan wordt vern
onveiligheid gemeld. Ne<
trouilies zijn actief in c
D.iombang. Bodjonegoro
dentie Madioen. Onder meer w<
handgranaten ir
In West-Ja va
ongewijzigd. In
Tasik Malaja moi
treden tegen
Islam.
Op Sumatra is de toestand niet onbe
vredigend. aldus het weekoverzicht
afgezien van een aantal geïsoleerde
incidenten. Ofschoon te Tapanoeli de
bestuursvoering en ook de economische
werkzaamheid nog aanzienlijk belemmerd
wordt door activiteit van de Lasjkars.
bleek het mogelijk de avondklok van
19 uur op 21 uur te stellen. De economische
toestand te Djambi en Benkoelen ont
wikkelt zich gunstig door verbetering In
de verbindingen.
In de T B A -gebieden (waar een tijdelijk
bestuursadviseur optreedt) van Palembang
nam de bende-activiteit toe. doch de
algemene situatie is gunstig. In verschei
dene gevallen trad de bevolking zelf op
tegen de rampokkers. Ook uit districten
van Lampong komen gunstige berichten
De werkgelegenheid aldaar is toegenomen
door opening van een aantal onder
nemingen.
China. Generaal Li Tsoeng Jen. de na
tionalistische waarnemende president heeft
de arrestatie gelast van generaal Tsjen
Tsjien. voormalig gouverneur van de pro
vincie Hoenan, de rijstschuur van Zuid-
China. Generaal Tsjen wordt er van be
schuldigd een plaatselijk vredesaccootd
met de communisten getekend te hebben.
vroeger vele
nd er een eer
s in goede huis-
md geplaatst te
van minder
rijs werd ge-
blijven
id gun-
>de. en
gezin.
is 1
doe
ing, nu
