Goudsche Courant | 20 augustus 1949 | pagina 2 - Kranten Streekarchief Midden-Holland

m Voedselvergiftiging loert om de hoek Het buitenland spreekt mee Middelburg voor de keus - Engeland ontdekt bet belang van het touristenverkeer De Soedan wordt opgevoed tot zèlfstandigheid Montreal en Rotterdam Als je over de duvel praat.... Dirk Hofstede haalde lang z'n brood uit 't water Gouda miniatuur badplaats 'Ut tussen quasi-ouderwets en nieuw De'mocilijke keus Extra-service voor de extra deviezen Rondetafelconferentie begint Dinsdag 2 uur Voorzichtig met elke afwijking in geur enz. Ambtenaar contra Algerijn misleidde Hollandse meisjes handelsman CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR koek. Esperanto vóór alles hulptaal Daar kwam Dick Ooms aangewield 7° at <ry AAR ANNEER Tussen goud en diamant Goudse Spetters Geen meester over penningen E" .Zwemmen Lij de' Jtilianasluis EERSTE BLAD - PAGINA 2. ZATERDAG 20 AUGUSTUS 19« De ontwikkeling van het Indonesische drama (VIII) Voorspel van rondetafel conferentie T)E GROOTSTE teleurstelling na het sluiten van het aceoord van Linggad- jati op 25 Maart 1947 was de ervaring, dat Djokja n'et in staat was de aangegane verplichtingen na te komen Er was geen sprake van staking der vijandelijkheden, de Nederlandse gevangenen in de kam- pen werden niet vrijgelaten en in strijd met het verdrag knoopte de Republiek eigen buitenlandse betrekkingen aan In strijd ook met Linggadjati gingen de republikeinen voort met het verkopen van ondernemingsproducten aan het bui tenland om op die manier aan geld te komen (de Martin Behrman-affaire) In Mei 1947 gingen minister-president Beel en minister Jonkman naar Batavia om zich op de hoogte te stellen van de toestand en toen zij na een paar weken met de Commissie- Generaal terugkeer- keerden. werd een straffere houding aangenomen. Er werd van Djokja geelst, dat de be palingen van Ling gadjati zouden worden nagekomen. Sjahrir slaagde er niet tn de gestelde eisen ingewilligd te krijgen en op 28 Juni trad hij af. Zijn opvolger, Sjarifoe.ldin, trachtte de besprekingen weer te rekken, doch de Nederlandse regering toonde zich bewust van haar verantwoordelijkheid voor de uitgemergelde bevolking en op 20 Juli 1947 werd de wapenstilstand opge zegd en de eerste politiële actie begon waarbij de ervaring werd opgedaan, dat de overgrote meerderheid van de bevol king. in weerwil van de Japanse en repuftlikeinse anti-Nederlandse propagan da. de Nederlanders welgezind was en maar al te gaarne Vilde meewerken de plunderaars aan te brengen indien men maar de zekerheid had. dat de Nederlan ders als herstellers van rust en orde en veiligheid zouden blijven en de bevolking niet» zouden overleveren aan de wraak van de moordende en rampokken.le leger tjes. die inmiddels waren verenigd onder de naam Tentera Nasional Indonesia, het nationale Indonesische leger, waarin ook de T.R.I was opgegaan. Er was bijna algemene opluchting. Eindelijk werd de zaak radicaal aange pakt en de toestand gezond gemaakt. De soldaten van Djokja sloegen als hazen op de vlucht Er was bijna geen weer stand. er bleek nu hoe voos de Republiek was en hoe goed het was dat eindelijk werd ingegrepen want de ellende onder de ondervoede en uitgemergelde bevol king was hartverscheurend Maar op 30 Juli 1947 bracht Australië ♦iet Nederlands—Indonesisch conflict voor de Veiligheidsraad Toen bemoeide het buitenland zich er mee en toen was het mis. Terwijl de weg naar Djokja. de ..etterbuil" zoals het onvriendelijk werd genoemd, open lag. gaf de Nederlandse regering op verlangen van de Veiligheids raad het bevel in de nacht van 4 op 5 Augustus het vuren te staken om aldus nog eens de uiterste lankmoedigheid re tonen en Djokja te behouden als par'ij voor besprekingen ter oplossing van het conflict. Djokja kon weer speculeren op de altijd ondervonden sympathie van het buitenland. Er was met Djokja geen land meer te bezeilen Het neerschieten van Nederlandse soldaten, planters en andere burgers, ging van Djokjase zijde gewoon door alsof voor de republikeinen het be vel van de Veiligheidsraad tot het staken van het vuren niet gold. Het aanknopen van nieuwe onderhandelingen was vol. komen onmogelijk, doch de Veiligheids raad had een commissie voor goede diensten benoemd die de partijen op 8 December 1947 waer aan de conferentie- tafel bracht op het Amerikaanse schip Renville, waar éind Januari 1948 een nieuwe bestandsbvereenkomst werd be reikt. waarbij bét verkleinde gebied van de Republiely werd erkend binnen de toen rcatie-lijnen en ook weer werd gesteld van deel- Republiek aan de Ver van Indonesië, verbonden in een Nederlands-Indone. üepubliek wei aande demarc voorwaarde ling van* de de voorwal nemli enigde Statei met Nederla sische Unie. Inmiddels was met de politieke actie ook bereikt ek^jlat was veel belang rijker dat in de inderdaad .bevrijde" gebieden nieuwe deelstaten werdëh opge richt. omdat de leidende figuren in deze gebieden. evenals in Oost-Indonesié (Celebes. de MolukkenV en de Soenda- eilanden). en in Boi nfb. niet geregeerd wilden worden door Djokja Zo ontstonden de nieuwe negara's (deelstaten) Wes»- Java, Oost-Java. Mndoera. Oost-Sumatra en Zuid-Sumatra. die in federaal verband, met behoud van eigen bevoegdheden dus, wilden samenwerken in de op te richten Verenigde Staten van Indonesië en dan ook wilden samenwerken met de Nede-- landers De opperheerschappij van Djokja was ingeperkt. Er ging een democratische Wind waaien Op 17 Januari 1948 was weer een wapen- stüstandsverdrag met Diokja getekend ln Nederland geloofde men al niet meer. dat D|okja er zich aan zou houden De Veiligheidsraad had echter gedacht er een betere kijk op te hebben. Er zijn snellere, indrukwekkender en betere manieren om de oogst binnen te halen dan de wijze, waarop deze boer de gewassen van het land haait. Maar heeft dit ouderwetse, rustige oogst-rpden niet veel meer sfeer dan het mechanische gedaver van de moderne machines? HOE WALCHEREN ZICH HERSTELT (II) Van onze speciale verslaggever). "Ï7"an de door de oorlog zwaar geschonden steden in Nederland, zoals Rotterdam. Arnhem. Nijmegen. Zutfen en Groningen, is Middelburg het verst gevorderd op de weg naar herstel. Daarvoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. In de eerste plaats mag gelden, dat heel Nederland juist het zwaar getroffen gebied van Walcheren een goed hart toedroeg, ook misschien omdat de Duitse propaganda er ijverig voor had zorg gedragen, dat de verschrikkingen, die over het eiland waren gevaren, ter dege wereldkundig werden. Ook was Middelburg een hoge troefkaart in het spel van het vreemdelingenverkeer, en wij weten proefondervinderlijk. dat steden zonder centrum weinig vreemdelingen trekken Het was in zeker opzicht een landsbelang, dat Middel burg zijn beroemde stadhuis met de Markt zo spoedig mogelijk aan de vreemdelingen kon voorzetten. Ook mag aan de^oortvarendheid van het gemeentebestuur een deel van het thans bereikte worden toegeschreven. Het is de moeite waard op enkele bij zondere vraagstukken bij het herstel van de stadskern de aandacht te vestigen. Dadelijk na de verwoesting in 1940 stond Middelburg vOor'de vraag: hoe gaan wij herbouwen? Maken wij een stad. die ouderwets aandoet, of gaan wij een ge wone. moderne stad bouwen, een winkel centrum, dat geheel aan de eisen van deze tijd voldoet en dat Middelburg, als het oude handelscentrum en de koopstad van Zeeland, waardig is? Want de vreemdelingen mogen nu me- „COME TO BRITAIN" (Van onze Londense correspondent) TEERST na de laatste oorlog hebben de Engelsen de betekenis en het econo misch belang van het vreemdelingen verkeer leren beseffen. Vroeger werd er nauwelijks aandacht geschonken aan de toeristen en geen pogingen werden ge daan vacantiereizigers naar deze kusten te lokken. Zwitserland en de azuren kust waren toeristengebied. Engeland, zo was de meest verbreide opvatting, was daar niet op ingericht. Die opvatting wreekt zich nu nog een beetje. Maar de houding der Engelsen tegenover het vreemdelingenverkeer is onherkenbaar veranderd. Het wordt nu gezien als een element dat er zeer toe kan bijdragen de fortuin van het land te doen keren Er is nu een buitengewoon ijverig officieus lichaam, de ..Travel Association", dat overal in de wereld de aantrekkelijkheden van Engeland voor toerisjen in woord en beeld, met fraaie platen, reclameplaten en levendig ge- illustreerde boekjes aanprijst. Het gevolg er van is geweest, dat veel meer vreem delingen dan Voorheen hun vacantie ge heel of gedeeltelijk in Engeland door brengen. Verleden jaar kwamen er 504.000; en het laat zich aanzien dat dit aantal dit jaar aanmerkelijk zal worden overschreden. Hoe het was Een land dat vroeger geen moeite deed toeristen te trekken en dat daar. zoals het heette, niet op ingericht was. kan zo maar niet in een ommezien in zi.jp hotel- en vervoerwezen en in zijn ganse open bare leven het gemak en het gerief brengen dat de gemiddelde vacantie- reiziger meent te mogen verwachten. Engeland is in die zaken altijd wat sober geweest. Het heeft altijd zijn historische gebouwen gehad, zijn prachtige landschap pen. zijn Londense bezienswaardigheden en de aflossing van de wacht voor het Buckingham Palace. De National Gallery, de Tate Gallery, de Wallace Collection zijn altijd een reis van overzee waard ge weest. Windsor Castle en Hampton Court evenzeer als de antieke herbergen op het land, Stratford aan de Avon en Canter bury, het gebied van de meren en de snoeren opgewekte zeebadplaatsen aan de kusten van het oosten, het zuiden en het westen, ze kunnen allemaal doel zijn van een reis. en de reiziger zal zich bij aankomst beloond voelen. Maar hij kon nooit gezellig een kopje koffie drin ken op een terrasfe. De ontvangst en de bediening lieten in sommige hotels wel eens wat te wensen over. Het eten was altijd wat eentonig, met weinig keus en het gekozene zelden een voorbeeld van Het Verlangen behagen was nooit goede kookkunst, vreemde gasten opvallend. en hoe het geworden is Maar dat behoort allemaal tot het ver leden. Engeland moet het nu ook voor een goed deel van de toeristen hebben. En met de wenken en waarschuwingen van de Travel Association, aan het adres van allen die in de ..Tourist Industry" (want het is nu een Industrie geworden) werken, is er veel ten goede veranderd. De treinen, die hier altijd voortreffelijk en snel hebben gereden, zijn nu ook beter ingericht voor het veraangenamen van de reis. Ze hebben meer restauratie rijtuigen. waar weliswaar nog geen eten wordt voorgezet dat de vergelijking kan doorstaan met dat op de internationale treinen van het vasteland, maar dat toch wel steeds beter wordt In vele treinen o.a. in die van Londen naar Harwich en v.v. die de boten naar Denemarken. Nederland en België bedienen loopt een rijtuig dat kan worden gezien als een oude herberg op wielen. Het interieur is een nabootsing van een „inn" uit de Tudortijd. met eiken betimmering en bal ken in de plafonds en alles wat verder past in ..ye olde" (het oude). Het vaat werk en de oude kroezen verhogen de stemming, die genoeglijk is. al zeggen de puristen hier ook dat deze herbergwagens een verschrikkelijk anachronisme zijn en van slechte smaak getuigen. Vele toeris ten zullen het een snaaks en amusant geval vinden. Een andere nieuwigheid zijn de dozen met de met ossetong be legde broodjes, tomaten, biscuits, kaas. fruit en een puddinkje die de reiziger kan kopen voor de reis in een trein 'die geen voedsel of verversingen meevoert. En ook. vooral met het oog op het toeristenverkeer, Londen baadt in de avond in een zee van licht en de nacht brakers uit den vreemde kunnen bier en sterke dranken krijgen in restaurants en hotels tot 2 uur in de ochtend, hetgeen in dit land nog nooit mogelijk is geweest. Teneinde de luisteraars overzee in staat te stellen de plechtige opening van de Ronde Tafel Conferentie recht streeks vla de radio te kunnen volgen, heeft de leiding der delegaties, in over leg met de U.N.C.I., het openingsuur der conferentie op 2 uur 's middags in plaats van 11 uur v.m. gesteld. De voorbereidende besprekingen in de kleine commissie van de Rende Tafel Conferentie, bestaande uit de heren Van Roijen (Nederland). Roem (Djokja) en Anak Agoeng (B.F.O.) hebben een gun stig verloop. Het ligt in de bedoeling het besproken reglement van orde Din#dag in de openingsvergadering van de con ferentie formeel te doen vaststellen In dezelfde vergadering zal dan ook de centrale commissie officieel worden ge ïnstalleerd, na openingsredevoeringen van dr Drees. de voorzitter van de con ferentie. en van de delegatievoorzitters, benevens van de voorzitter van de week der Unci. Verwacht wordt, dat de voorzitters van de delegaties bij toerbeurt als voorzit ters van de centrale commissie zullen op treden terwijl de drie leden van de Unci eveneens hierin zitting zullen nemen. De centrale commissie zal vijf andere commissies instellen, een poiitiek-staat- kundige. een financieel-economischp. een militaire, een culturele en een afzonder lijke sociale commissie. Dan kan men op schieten en gelijktijdig diverse onderwer pen voorbereiden ter definitieve behande ling aan de ronde tafel. Vanmiddag heeft minister Van Maarse- veen. als voorzitter van de Nederlandse delegatie, aan de delegaties ter R.T.C- een thee aangeboden Donderdag 25 Augus tus zal de Nederlandse regering officieel recipiëren in de Ridderzaal. nen. dat Middelburg louter bezienswaar digheid is. veel Middelburgers denken daar anders over. Zij zien hun stad als het handelscentrum van geheel Zeeland, als de winkelstad, waar des zomers de welgestelde badgasten van Domburg, de bezoekers van de andere plaatsen en de bevolking van het eiland hun inkopen doen. Men kan het geloven of niet. maar er zijn Middelburgers, die vinden. da( men in hun stad beter een sjieke dameshoed kan kopen dan bijv. in Den Haag. en dat zijn dan mensen, die vaak genoeg ln de residentie komen! Ook acht men over het algemeen Mid delburg als koopstad erger benadeeld dan Rotterdam, dat nog belangrijke win kelcentra overhield. Het vreemdelingenverkeer stelde eisen, maar veel winkeliers wilden niet ter wille van het vreemdelingenverkeer ln quasi- ouderwetse winkeltjes met kleine ruiter» gaan huizen. Gelijk zo dikwijls is men ge komen tot een compromis. Zo biedt meni ge gloednieuwe straat te Middelburg het stadsbeeld van vroeger tijden, met dik wijls voortreffelijke gevels. die een eigen persoonlijkheid verraden en zich toch harmonieus aaneenrijen. De bebouwde zij de van de Noordstraat en de Nieuwe Burg kan men als voorbeelden noemen. Ook de Markt zal dit karakter dragen. Daar staan reeds veel nieuwe huizen, die zich uitstekend zullen voegen bij het'beeld van de prachtige stadhuisgevel. De Markt is nog lang niet volgebouwd, doch men is er reeds een eind op weg en in fiks tempo komen ensteeds weer panden bij. Van en kele bijzondere eisen, die in de begin periode van de herbouw werden gesteld, is men afgestapt. Gelukkig. Zo wensten de architecten in het begin over het algemeen geen grote winkelruiten. De ruiten voor de etalages werden in spon ningen gevat, om aldus het aanzien van het oude winkelvenster te verkrijgen. Bij sommige winkels ging dat best. doch er waren ook zaken, waar dit ouderwetse aanzicht niet bij het moderne artikef pas te. Zo ontstaat hier een binnenstad, die reeds over enkele jaren, als weer en wind de huizen hebben bijgekleurd en dat gaat snel! de vreemdeling de illusie van het oude zal geven, terwijl de mensen achter deze gevels toch alle comfort van de eigen tijd genieten. Overgang nieuw-oud Zo gaat Middelburg vooraan in de rij der steden, waar een nieuwe kern wordt gevat in de ring. die overbleef. Men kan nieuwsgierig zijn naar het effect, dat Ontstaat, wanneer oud en nieuw elkaar óntmoeten. Want ook in de andere steden is dat het kritieke punt. Te Middelburg zijn reeds verschillende plaatsen, waar de nieuwe bebouwing in de oude ver vloeit. En zie. het proces verloopt volko men pijnloos! Zeker moet men in aan merking nemen, dat door de opzet van de bebouwing gemakkeli doch aan burg. dat loopt, dan nieuw Panningcn heeft weer eens de volle aandacht gevestigd op het grote gevaar dat verbonden is aan het zonder nader deskundig onderzoek consumeren van verduurzaamd vlees of van vleeswaren, waarvan aangenomen mag worden, dat z(j niet geheel deugdelijk zijn. Uit de schaarse bijzonderheden, die tot dusverre over deze vergiftiging bekend zijn. menen wij échter wel te mogen concluderen dat het hier een geval betreft van een speciale soort voedselvergiftiging, welke bekend is onder de naam worstvergiftiging, zo genoemd, omdat men haar meestal na het nuttigen van ondeugdelijke worst ziet optreden. Zoals bij het genoemde vergiftigings- geval reeds blijkt, beperkt deze vergifti ging zich echter niet uitsluitend tot worst, rpaar kan zij ook bij verduurzaamd vlees optreden Men heeft haar zelfs geconsta teerd na het nuttigen van andere verduur zaamde voedingsmiddelen zoals groente enz. Op het eerste gezicht lijkt dit misschien erg vreemd, maar als men weet dat het micro-organisme, dat de vergiftiging ver oorzaakt. tijdens de bereiding of daarna de voedingsmiddelen pas besmet, wordt het bovenstaande heel goed verklaarbaar. Toch blijft nog iets onverklaarbaars over. en vooral in dit geval waar het geweckt vlees betreft, dus vlees dat ge durende zekere tijd aan kookhitte is blootgesteld gewéest om de eventueel aanwezige bacteriën te doden. Hoe is het dan mogelijk, zal men zich afvragen, dat er toch nog een micro-organisme in het vlees aanwezig was. zodat ernstige ver giftiging kon worden veroorzaakt. Wat de losgeraakte weckfles betreft Is het nog verklaarbaar, want daar kon de bacterie, door het aanzuigen van lucht waarin hij zwevende aanwezig was. het in de fles aanwezige vlees gemakkelijk besmetten. Maar wat de andere nog dichte flessen*betreft, lijkt het op het eerste gezicht onverklaarbaar. Toch is het dat niet. want de bacillus botulinus. zoals de betreffende bacterie- som i heet. vormt ook zogenaamde sporen Dit zijn kleine lichaampjes, die door een stevig omhulsel omgeven zijn, dat de inhoud van de sporen wonderwel tegen schadelijke Invloeden van buiten af en ook tegen hitte, beschermt. Gewone kooktemperatuur. eelfs gedu- 'rende lange tijd. doodt deze sporen niet en wanneer deze zich dan in een geschik te omgeving bevinden, waarin eiwit en vocht aanwezig is. gaan zij Op een gegeven moment weer uitgroeien tot bacteriën, die zich dan vaak in korte tijd in sterke mate kunnen vermeerderen. Deze bacteriën nu scheiden met hun stofwisselingsproducten bepaalde vergif ten af en deze vergiften zijn het. die alle ellende veroorzaken Hier komt nog bij dat deze vergiften zelf ook vrij goed tegen hitte bestand zijn en eerst na een uur koken volledig zijn afgebroken en onscha delijk gemaakt, een tijdsduur, die, vooral wanneer het- reeds gekookt vlees of op de een of andere wijze toebereide vlees waar. groente enz. betreft, bij gewoon ..huishoudelijk koken" nooit wordt bereikt. Het gevolg is dan ook dat degenen, die van dergelijke besmette voedingsmiddelen eten. meestal dë nadelige inwerking van de daarin aanwezige vergiften in volle hevigheid ondervinden Verraderlijk Het verraderlijke van deze soort ver giftiging is. dat het betrokken voedings middel vaak niet zo heel veel opvallend* afwijkingen vertoont, zodat men vaak zoals ook hier het geval was. nog probeert ervan te eten. denkende dat door goed koken of braden, de zaak nog wel t* redden zal zijn. Wij kunnen er dan ook niet genoeg voor waarschuwen worst, blikconserven of op andere wijze verduurzaamde voedings middelen. die enige afwijking van hat normale vertonen en zeker niet als ze enigszins gegist zijn of een minder aan gename geur. die aan ranzige boter her innert, hebben te outtigeu. Het risico is te groot! De vergiften, die er. wanneer het voedingsmiddel met de bacillus botulinus besmet is. in aanwezig zijn, hebben een speciale werking op het zenuwweefsel en vooral op de zenuwen, die met het oog in verband staan. Men ziet dan ook naast de bij andere vergiftigingen, zoals vleesvergiftigingen, optredende verschijn selen als braken, diarrhee. buikpijn, zwaar ziek zijn en een gevoel van algemene zwakte, ook staringen in het gezichts vermogen. welke volslagen blindheid kunnen veroorzaken. Het sterftecijfer is. vergeleken met dat van gewone vleesvergiftigingen, zeer hoog. Het beloopt ongeveer 40*/» tegen 1 2 bij gewone vleesvergiftigingen. Voorzich tigheid is dus zeer zeker geboden! Wan neer men twijfelt, vrage men de Vlees keuringsdienst of de Keuringsdienst van Waren om advies. Zeker, dat is vaak lastig en tijdrovend, maar zoals bij dit treurige vergiftigingsgeval weer eens heel duidelijk is gebleken, het risico dat men loopt is te groot dan dat men in dit I opzicht zorgeloos zou zijn. De Amsterdamse politie heeft ln Naar- den een jonge Algerijn gearresteerd, die sedert enkfele maanden in ons land ver toeft. Hij noemt zich Mohamed Begtache of Beighe; zegt millionnair en hotel eigenaar in Parijs te zijn en voor onbe paalde tijd met vacantie in Nederland te vertoeven. Hij sp/eekt alleen Frans, maar kan geen Frans lezen of schrijven Naar gebleken is komt hij uit Bougie in .Algerië. maar omdat hij niet in het bezit is van papieren, beschikt de politie niet over verdere inlichtingen. Begtache zocht op alle mogelijke manieren con tact met bij voorkeur jonge meisjes, die hij. als hij de kans kreeg, meetroonde naar Zandvoort. Hij gaf veel geld uit. ge bruikte voortdurend taxi's en kwam al gauw met een huwelijksaanzoek op de proppen. Zijn vader zo vertelde hij is een goed vriend van de directeu van een der grootste hotels in de hoofdstad en het huwelijk zou met alle luister en plechtigheid voltrokken worden. Zijn bedoeling was steeds op zeer vertrouwe lijke voet met zijn slachtoffers te komen; geld was niet in de eerste plaats zijn doel. Hoe het hem mogelijk is geweest ge ruime tijd de eerste klacht bereikte de politie reeds in Mei op tamelijk grote voet te leven is de politie een raadsel. Bij zijn arrestatie had Begtache geen cent op zak. Kolonisatie Nw Guinea De afdeling Buitenzorg van de ver eniging Kolonisatie Nieuw-Guinea heeft een nieuw bestuur gekozen, dat betetaat uit de volgende leden A. Ch. Kraneher, voorzitter; W F M Kotting Olivier, vice- voorzitter. J. A. G. Moojen, secretaris; F D. W. Kempees. penningmeester; E. Scheeres. G. Soute en L. M. Dumont, B. C P. H. van Baak. commissarissen. De heer Rijken Rapp van de Groter Nederland Actie hield een betoog, waarin hij het grote belang onderstreepte van een krach tige houding op de a s Ronde Tafel Con ferentie van de vertegenwoordigers der Nederlandse bevolkingsgroepen. Het be houden van de Nederlandse nationaliteit door de Indische Nederlanders, die zulks wensen, mag geen punt van onderhande ling uitmaken; dit spreekt vanzelf, aldus spreker. TJinnen enige laren zal de Soedan, een souvereiniteit. onder gemeenschappe lijke contróle van Engeland en Egypte, een zelfbesturende 6taat worden. Een staf Britse ambtenaren, de besten, die hier voor zijn te vinden, is op het ogenblik bezig de Soedanezen op te voeden voor zelfbestuur. De Soedan is ongeveer een millioeïi vierkante mijlen groot en bestaat uit acht provincies, elk ongeveer even groot als Frankrijk. Er wonen zeven en een half millioen mensen van allerlei ras en geloof: Mohammedaanse Berbers en Arabieren, de negers in het Westen en de zwarte heidenen uit het Zuiden. Het land wordt doorstfoomd door de Witte en de Blauwe Nijl. die zich juist buiten Khar toem verenigen tot de Nijb welke verder door Egypte stroomt. Zoals gezegd worden de Soedanezen opgevoed tot zelfstandig heid. Reeds zijn er zoveel Soedanese ambtenaren, dat ze alle lagere posten zouden kunnen bezetten. Toen een mede werker van de Londense ..News Chronicle" in de luchthaven van Khartoem aankwam, werd zijn pas nagezien door een Soeda- nees ambtenaar en zijn bagage onder zocht door Soedanese douane-beambten. Hij zag geen enkele Britse functionaris, van het ogenblik af waarop hij uit het vliegtuig stapte, op het veld. dat in de gloeiend hete Soedanese zon lag te blake ren. tot het moment, waarop hij drie kwartier later het Grand Hotel binnen ging. Volgens deze correspondent zijn er lieden, die beweren, dat de Britse ambtenaren de Soedan te snel zelfstandig willen maken, waardoor mensen komen op plaatsen waarvoor ze eigenlijk nog niet geschikt zijn en inderdaad, zegt be doelde medewerker, gaan sommige diensten vrij stroef. „Het Rijk" lokt Hiertegenover staat, dat er tal van jonge Soedanese doktoren en ingenieurs zijn. die prachtig werk verrichten. Ze hebben hun opleiding via de Soedanese openbare lagere en middelbare scholen gehad aan het uitstekende Cordon Memo rial College of aan de naar Kitchener ge noemde Medische School, terwijl enkelen zelfs de Britse universiteit hebben be zocht Bij de opleiding van Soedanezen doet zich echter dezelfde moeilijkheid voor als bij andere volken. die achterlijk waren doordat de studiosi onderwijs ont vangen in een taal. welke niet de hunne is. bestaat het gevaar, dat ze uit het hoofd leren zonder altijd precies te begrijpen wat ze leren. Hun geheugen is zo goed, dat ze zich er wel doorheen slaan zolang ze slechts routinewerk hebben te doen, maar doen zich bijzondere moeilijkheden voor. dan schieten z.e licht tekort. Voor zulke gevallen hebben ze een steuntje van bovenaf nodig en deze ..steuntjes" Met een emigrantenschip naar Canada (V) de andere kant leert Middel- deze aansluiting gemakkelijker Allé Nederlanders, die ze kennen, zijn f* trots op onze havens en natuurlijk zijn de Rotterdammers in het bijzonder trots op de hunne. Afgezien van zijn los- en laad-accommodatie heeft geen stad zulk een gunstige verbinding met de zee als Rotterdam. Van de mond kan men een dertigtal kilometer het land Ingaan zonder op sluizen te stuiten. Welke andere havenstad kan hierop bogen? Toch moet ons van het hart: Montreal! Montreal steekt ongetwijfeld in zeker op zicht Rotterdam de loef af. Montreal heeft, dank zij de duizend mijl. (1600 kilo meter) lange Sint Lsurens-rvier een open 601 2 Lang was de tocht in de autobus niet; spoedig waren ze er. Uitstappen maar. jongens, hier moe ten we zijn! zei Plop. Hij wees op 'n aardig huis. dat aan de weg lag. Toen ze voor het hokje stonden, kwam Juup al lachend de tuin in en zwaaide. Hallo! Zijn jullie daar? Kom binnen! Ja, hu herkenden ze hem ook weer. van de plaatjes vroeger. Juup zette wat tuin- j stoelen klaar, om een tafeltje heen. waar j 'n groot blad. waarop kopjes thee, ze gingen zitten; lekker ln de schaduw jee en glazen limonade stohden van een boom. Plop. die nog altijd ervan hieid om voor het eten en 't drinken te zorgen, verdween in de keuken om thee en limonade klaar te maken. Onderwijl praatten ze met Juup. die van alles vroeg, ook naar hun avonturen, die ze hadden meegemaakt, vóór ze bij Tripje verzeild raakten. Rick en Bunkie vonden Juup en Plop heel aardig; ze kon den best met hen opschieten. Toen kwam Plop weer naar bulten, met verbinding met de zee. zodat grot® oceaanstomers Montreal kunnen berei ken. Desniettemin dit tot troost van de Rotterdammers, staat de haven van Montreal in één opzicht bij de Rotter damse ten achter; ze is n.l. niet het ge hele jaar bereikbaar. De winter, welk® In Canada met grote strengheid regeert, sluit de Sint Laurens ln November pot dicht en eerst half April wordt de rivier van haar kluistere bevrild. Aan deze om standigheid heeft Halifax, de Canadese haven aan de Atlantische Oceaan, haar betekenis te danken. Halifax Is de plaat*, waar immigranten vroeger hun tweede vaderland voor het eerst betraden. In de winter Is Montreal dus een dode haven, maar ln de beste en drukste tUd van het jaar biedt het toch niet het levendige beeld, dat Rotterdam te zien geeft. De ,.tug-boat". de sleepboot kan mep vaak stil zien liggen zoals ln de" Rotterdamse haven sleepboten alleen op Oudejaarsavond stil liggen, n.l. als ze wachten op de klok van twaalf. Hier wachten de sleepboten tot een schip met graan is volgelopen het moet dan even van de wal worden getrokken en dan kan de sleepboot van deze vermoeienissen weer aan de kant gaan uitrusten tot het volgende schip haar diensten vraagt. Montreal kent niet. rfla Rotterdam, de boot. die een sleep yan tien lichter* de Rijn aftrekt. Canada kent geen Kempe naar of Dordtmunder. Canada heeft zijn meerschepen. die. wegens de uitgestrekt heid der meren, eerder aan onze kust vaarders doen denken dan aan onze Rijnschepen. Al wat verder leven en vertier in de Rotterdamse haven brengt, mist Montreal: de graan-elevators, de drijvende kranen, de stukgoederen en erts. de baggerbakken, de parlevinkers. Dit alle* zoekt men tevergeefs In Mon treal. Montreal mag dan een zeehaven zijn. duizend mijlen het land In. het mag met zijn anderhalf millioen inwoners tweemaal zo groot zijn als Rotterdam, al* haven stad wint Rotterdam het. dank zij haar toegankeH}kl\gld uit te* ook geduvende de wintermaanden. zijn op het ogenblik schaars en zullen over enkele jaren geheel ontbreken. Op handelskantoren ziet men de ont wikkeling van de toestand op de arbeida- m^j-kt met een zekere bezorgdheid aan. Jonge Soedanezen zijn overgevoelig; een kleine aanmerking is al genoeg om hun toorn dusdanig te ontsteken, dat ze de pen er bij neergooien, de schrijfmachine in een hoek trappen en weglopen om elders een baantje te zoeken, in de zeker heid. dat ze dit altijd vinden. Het ideaal van alle jonge Soedanezen is „rijksamb tenaar" te worden en aangezien dezen bij grote aantallen nodig zijn heeft een solli- citatie bijna altijd succes. Tussen de kringen van ambtenaren, ook van Britse ambtenaren, en handelskringen in de Soedan bestaan grote tegenstellin gen De correspondent zegt. dat Britse ambtenaren en Britse handelslui ln de Soedan geen persoonlijk contact met elkaar hebben en dit vindt hij een veeg teken. Straks zijn de handelshuizen de enige Britse vertegenwoordigers ln de Soedan. En dat. nadat hier 46 jaar da Britse vlag heeft gewapperd. Het éne punt Ongetwijfeld zijn de Britse ambtenaren er heel wat beter aan toe dan de mensen, die tot de handelskringen behoren: de ambtenaren hebben betere woningen, ze werken alleen des ochtends, elk jaar krij gen ze drie maanden verlof om naar Enge land te gaan en ze krijgen pensioen op vijftigjarige leeftijd. Daartegenover staat, dat ze dan ook 25 jaar in de Soedan heb ben gewerkt, dikwijls onder zeei moeilijke omstandigheden. De Engelsman in de Soedan, die niet ln overheidsdienst is. heeft gewoonlijk wei nig van de Soedan gezien buiten de drie grote steden Daar is hij meestal slecht behuisd. Iaat in de middag beëindigt hij zijn werk en hij krijgt slechts eens in de twee jaar Europees verlof. Ambtenaren en handelslieden nemen een verschillend standpunt in De ambtenaar ziet. volgens de correspondent, in de eerste plaat6 de plicht, welke hij tegenover de Soedanees heeft. de handelsvertegenwoortliger daarehtegen moet in de eerste plaats reke ning houden met zijn directie en aandeel houders in Engeland. Men ziet: beide groepen hebben niets gemeen Uitgezon derd één punt: geen van beide groepen houdt rekening met de partner ln deze souvereine staat. Egypte, waarvoor da Nijl leven en dood betekent en dat om deze reden sterk geïnteresseerd 16 in de toekomstige ontwikkeling van de Soedan. Aan de radiolezing van dr W. Man- ders ontlenen wij nog: Als wij. Esperantisten onze taal al* beter dan nationale talen proclameren, accentueren wij daarbij, dat deze bewe ring slechts slaat op de waarde van Es peranto als internationale hulptaal. On der stamgenoten immers Is een nationale taal onvervangbaar en niet overtroffen, want zij slechts is volledig in staat alle delicate nuances uit te drukken, die ty perend zijn voor de denkwijze van onze eigen gemeenschap. Zoals wij reeds eerder hebben betoogd, heeft de taal sinds haar publicatie, evo lutie ondergaan en is zij door het gebruik ..bijgeslepen". Na zolang beproeven en aanpassen is zij thans dan zeer zeker gereed om als hulptaal in internationale kringen volledig aan de behoeften te vol doen. Reeds in de eerste jaren van onze be weging werden critieken en voorstellen tot hervorming gehoord. Wonderlijk ia dit niet. De menselijke geest neigt naar voortdurende vooruitgang en als hij het idee van een universele kunsttaal in principe accepteert, streeft hij er natuur lijk naar om haar zo volmaakt mogelijk te doen zijn. Esperanto is een genleus kunstwerk. Haar auteur was geen taal kundige van professie en hij schiep de taal in verwonderlijk korte tijd. Hij pu bliceerde haar. toen hij 27 jaar was. en toen was zij reeds een zekere tijd geheel klaar. Slechts financiële moeilijkheden waren oorzaak, dat de publicatie werd uitgesteld. Ongetwijfeld heeft Zamenhof ontelbare uren aan het scheppen van Es peranto gewijd, terwijl dit toch maar in zijn vrije tijd gedaan kon worden, want op zijn 27ste jaar beëindigde hij de tijd rovende studie in de medicijnen, behaal de zijn oogartsendiploma en practiseerde hij als oogarts. Serieus Esperanto bestuderend, kan men nauwelijks geloven, dat zij ontstond in zo korte tijd en onder zeer ongunstige omstandigheden. Maar Esperanto is niet volmaakt en Zamenhof zelf wist dit heel goed; in het begin verzocht hij zells om voorstellen tot verbetering, Gelukkig be greep hij spoedig, d&t de hoofdvoorwaar den voor een internationale taal stabili teit is en het bekende opinieonderzoek door stemming toonde aan. dat het me rendeel van zijn aanhangers zich m3t zijn inzichten verenigde. De theoretici, die eerst de taal vervolmaakten en haar daarna verkozen te propaganderen. ver lieten de beweging. Velen probeerden een systeem te construeren, dat beter was dan dat van Dr Zamenhof. Bijna allen rijn onbekend. LA KV AR DELEGtTOJ. DUBBELDAM A 335. ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1949 BATAVIASE BRIEF No. 206 GOUDSCHE COURANT. TWEEDE BLAD - PAGINA t.- to LANGZAMERHAND begin ik nu 1 toch wel te geloven aan het bestaan van een speciaal Gouds kaboutertje dat me helpt of een bijzondere soort Goudse magte. Want Dickie Ooms is inderdaad komen opdagen, enige dagen nadat de toetsen van m'n schrijfmachine, waarop ik de brief over Maarten Spruyt schreef, weer op hun plaats waren teruggevallen. Er is dus wel zoiets als een bijzondere bescherming, die ik als chroniqueur van het Goudse leven in Indonesië schijn te genieten, want ik zou maar een raar figuur hebben getimmerd als Dick Ooms na verloop van tijd nu eens niet zou zijn komen opdagen. Maar hü is gekomen. Hij was met lang verlof in Batavia en logeerde zoals te doen gebruikelijk is voor Dick in de Villalaan bij ziln oom. die directeur is van het Bataviase kantoor van de Na tional Cash-register. En op een middag belde Dick mij op om vast te stellen, of ik thuis en beschikbaar was voor een Goudse boom. Kort daarop verscheen Dickie per betjak (driewieler). Vandaar, dat-ie boven in m'n kantoor voor m'n neus stond, voor ik het in de gaten had, want meestal komen de heren Gouwe naars per rumoerige jeeps of andere militaire brikken. Het blijkt, dat Dickie Ooms nog steeds een huzaar van Boreel weer in zijn oude gebied ligt. in de z.g. Patuha- landen. ten Zuiden van Bandoeng en zich uitstrekkende tot Java's Zuidkust, een tamelijk onbewoonbaar gebied in ver gelijking met andere streken tenminste waar de heren bendeleden een betrek kelijk ongestoord bandieten-leventje kunnen leiden, als ze zich een tikkeltje koest houden. Dickie is er met de troep teruggekeerd, nadat-ie in de loop van de tweede militaire actie een maand of drie, vier had rondgezworven in het Bantamse, de Westelijkste provincie van Jpva, die thans een voorbeeld van rust en orde schijnt te zijn. Naar de studie terug Hoe lang Dick Ooms nu alweer in In donesië lp. is me ontschoten, maar het is alweer een Tiele tlid. Wel herinner ik me, dat Dick als vrijwilliger naar Indo nesië ging. d.w.z. niet ais oorlogs-vrij- williger. maar als dienstplichtige, die zich onmiddellijk opgaf voor uitzending naar de tropen. Ook herinner ik me, dat Dick Ooms aanvankelijk helemaal niet afkerig was van de idee om zich na ommekomst van zijn diensttijd een car rière in Indonesië op te bouwen. M'n In druk. die ik heb overgehouden uit het gesprek van nu is. dat wat dit laatste betreft Dick van gedachten is ver anderd. Dwz.: hij is eigenlijk van plan veranderd. Zijn liefde en waardering voor ïhdonesië zijn onveranderd geble ven. zijn zelfs in de loop van zijn verblijf in deze archipel groter geworden. Maar Dick ziet de politieke toekomst een beetje pessimistisch in en hij is niet de enige Nederlander, die, er zo over denkt en wil nu in weder geval eerst naar het moederland terug, daar indien mo gelijk zijn studie aan de Middelbaar Technische School voltooieq wat in een jaar of twee misschien mogelijk is en dan met een stevig diploma in z'n zak naar Indonesië komen, indien er dan nog plaats voor hem is en de algemene s.1 u-itic ietwat zekerder is geworden Dat is een wei-doordachte carrière-strategie. Hij gelooft n.l dat hl) met een MTS- diploma dan in Indonesië veel meer waard zal zijn en indien dat mocht mislukken er in Nederland ook veel beter mee terecht kan. als het er om mocht gaan een betrekking te krijgen. Nu heeft Dick Ooms om zo te zeggen nog niets, behalve zijn tropenjaren. Dickie heeft zijn studie destijds onder broken. moeten onderbreken, toen de plicht hem riep. Maar hij wil de studie voortzetten. Met de hervatting van de demobilisatie wordt dat de Nederlandse militairen ietwat gemakkelijker ge maakt. Spoedig huistoe Er is ergens een clausule in de demo bilisatie-bepalingen. volgens welke een militair in die bijzondere omstandigheden onvoltooide studie een zekere pre ferentie kan krfigen om gerepatrieerd te worden en Dick zou. indien het enigs zins mogelijk is. van die preferentie graag willen gebruik maken en hij heett daartoe reeds zekere stappen onderno men Of dat lukt. zal eerst met zekerheid kunnen worden gezegd, als hij zijn mars order naar Nederland en naar Gouda in z'n tuniekzak heeft. Maar de kans is or ln ieder geval en dan zou het wel eens niet zo heel lang meer kunnen duren, of u ziet ook Dick Ooms na zovele jaren in Gouda terug. En als het rAct mocht luk ken. dan is in Januari as. toch de tijd aangebroken, waarop zijn regiment de Huzaren van Boreel naar het moeder land teruggaat, met Dick erbij. Hei is Uit vroeger tijden De Goudsche Courant meldde 75 Jaar geleden Gisteren is de promotie geschied van da leerlingen van de Latijnse school alhier. Na een korte toespraak van de rector trad Cornells Anionic Moolenaar op. die naar de academie werd bevorderd en een prijs ontving voor de oude en nieuwe talen, wiskunde en geschiedenis. Hij hield in het Latijn een redevoering getiteld ..Over het leven en de daden van Hannibal". Na hem ontving Pieter v. d. Crab uit de vierde klasse een prijs voor Latijn en Grieks Van de derde klasse kregen Jan Willem Tulleken een prijs voor Latijn. Grieks en wiskunde en Pieter Peelen een getuigschrift voor Latijn. Grieks en geschiedenis. Ook van de tweede en eerste klasse kregen enige leerlingen prijzen De rector herdacht de verdiensten van wijlen de heer Terwen cn richtte een welkomstgroet tot de nieuw benoemde heer P. van Duijnen. 50 Jaar geleden Uit Bergambacht: In de Vrijdag ge houden raadsvergadering is besloten tot afschaffing van de drie alhier bestaande najaarsveemarkten. 25 Jaar geleden Uit Schoonhoven: De aandacht der Provinciale Archaeologische commissie is gevestigd op het pand Koestraat 130. de vroegere pastorie der Ned. Herv. Ge meente. Dit huis is in de tweede helft der achttiende eeuw gebouwd en heeft een gevel in de stijl Lodewijk XIV. De gevel Is afgedekt met consoles en de deur, even eens stijl Lodewijk XIV. heeft een eigen aardig bovenlicht. Door aankoop van dit pand door een firma hier ter stede zou betekenen, dat de ramen uitgebroken zouden worden en geschikt gemaakt voor etalage, waardoor de gevel zeer aan «choonheid zou inboeten, heeft de cor respondent van de archaeologische com missie gevraagd met de firma, die het kocht, in overleg te treden ten- fnK jle bere'ken. dat de gevel niet ge schonden wordt DICK OOMS. ieder geval een kwestie van dus maanden. Dick is in een gunstige positie. Hij heeft vele mogelijkheden. Hij kan z'n studie voltooien, daarna in Nederland blijven of naar Indonesië teruggaan om werk te vinden. Als dat niet lukt. kan hij in de zaak van zijn vader in Gouda. En als-ie dat niet wil. kan hij naar In donesië terug, waar hem nu al een be trekking is aangeboden, die hij niet aan neemt op grond van zijn redenering over de diploma's en omdat hij nu eenmaal eerst terug wil naat Nederland cn naar Gouda. In elk geval, de kans bestaat, dat we na enige jaren Wellicht ook Dick Ooms als Gouwenaar in Indonesië zuil®» terugzien, niet meer in het khaki met blauwe patjes van de Huzaren, maar P* een nette witte pakean. Dick is niets veranderd. Hij is rustiger geworden, heeft een snor gekregen en neemt het militaire leven zoals het valt. soms goed. soms slecht. Hij is niet van plan meer om. in het vooruitzicht van de repatriëring, nog bijzondere risico's te nemen. Andere Gouwenaars ontmoet hij weinig. Hij is gegaan, zoals-ie was gekomen, rfiet de bet jak, terug naar de Villalaan cn met de belofte om me spoedig over zijn plannen nader in te lichten, naarmate zij vastere vorm aannemen. JAN BOUWER. sn). T.m. 3» Au*. 1012.30 en 1.30-5 uur Museum „Het Cathartna Gasthuis": Tentoon stelling „Beeld en paneel ln de zestiende eeuw" (Zondag geopend 2—4 uur Maandag en Vrijdag 1.30—5 uur). 20 Aug. 5.30 uur G-S.V.-terreln: Voetbal wedstrijd G.S.V.—Willebroeck ter gelegen heid opening nieuw veldencomplex. 20 Aug. 7.30 uur vrije Evang. Gemeente: Bidstond. 20 Aug. 7.30 Concordia: Feestavond voetbat en atletiekvereniging „O.N.A." t-g.v. dertig- Jarig bestaan, optreden Minerva's vartétè- show. 21 Aug. 3.45 uur Ridder v. Catsweg: Mu zikale intocht Philharmonie uit Boeholtz en St. Caecilla. 21 Aug. 8 uur R.K. Verenigingsgebouw: Gezamenlijk concert Philharmonie uit Bo eholtz en St. Caecilla 22 Aug. 7 uurSpieringstraat 113: Gelegen heid tot kosteloze Inenting en herinenUng tegen pokken. 22 Aug. 7.15 uur Concordia: Vertrek voor muzikale rondwandeling door Philharmonie uit Boeholtz en St. Caecilla. 22 Aug. 8 uur Central: Vergadering tot op richting van Goudse handbalvereniging. 24 Aug. 3 uur Veemarktterrein: Autoveiling door deurwaarder R van Blokland. 25 Aug. beurt ds Gemeente. 27 Aug. 2.30 uur Concordia: Feestmiddag voor ONA-jeugd. opvoeiing Levend Jan- Klaassenspel. 27 Aug. 7.30 uur Concordia: Feestavond G.V. &A.V „ONA" ter gelegenheid dertig jarig bestaan, optredeh Minerva's Variété Show. 27 Aug. 7.30 uur Vrije Evang. Gemeente: Bidstond. Sport op Zondag Voetbal: Gouda—Óosko Olympia—BVC, ONA—-Concordia, aanvang 2 30 uur. Zondagsdienst doktoren Bij afwezigheid van de huisarts zijn van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur te cons-uMeien de doktoren A. J Kettler. Gouwe 1G6 (telefoon 3338) en H. Reedijk. Crabethstraat 45 (telefoon 3132). Apothekersdienst Steeds geopend des nachts alleen voor uur Zeugestraat 38: Spreek- an Weizen voor Ned. Geref. Kleiwegslraat voor verkeer afgesloten In het belang van de veiligheid van het verkeer over de Kleiweg zal met ingang van Maandag de Kleiweg straat voor het verkeer in beide richtingen met motor rijtuigen op meer dan twee wielen en met bespannen rij- en voertuigen zijn gesloten. Bestuurders van. deze voertuigen, die van de Nieuwe Haven de Kleiweg willen be reiken. dienen vitode Gouwe en het Regen- tesseplantsoen te rijden. Malakka Volgens officiële cijfers zijn. sinds 14 maanden geleden de staat van beleg in Malakka weid afgekondigd. 1 575 personen door de guerrillastrijders gedood, tn het zelfde tijdsbestek verloren de rebellen 1.306 ff. V TN DE HUISKAMER van het gezin Hofstede aan de Vierde Kade hangt een schilderijtje met glas ervoor. Er stond op te lezen: Ter herinnering aan Uw 50-jarige echtvereniging Stond, want sinds Maandag zijn op het glas over de 5 en de 0 twee papieren „vijfjes" geplakt. Dat was nodig, omdat de tekst van dat schilderijtje verouderd is. Want Dirk Johannus Hofstede en Johanna Maria Stolk. aan wie dit schilderijtje toebehoort, hopen op 29 Augustus hun 55-jarig huwe lijksfeest te vieren: Maandag zijn de bruidsdagen ingegaan. Vier en zeventig jaar zijn ze belden. Dat wil dus zeggen, dat ze negentien waren toen ze elkaar officieel trouw be loofden Officieus was dat natuurlijk al lang gebeurd. Want hoe ging dat. toen Dirk in de Vierde Kade woonde en Antje in de Derde. Voor Dirk als visser, die de boot voor de deur had liggen, was het een kleine moeite om in die boot te stappen en langs de spoorweg en de Rid der van Catsweg naar de Derde Kade te roeien, waar Antje, die. voordat ze trouwde, altijd daar heeft gewoónd. ge zellig voor het huis zat. Dirk heeft zijn jonge jaren doorgebracht in Waddinx- veen. maar toen hij in Gouda kwam heeft hij nergens anders gewoond dan in de Vierde Kade. eerst op nummer 43 en sinds de trouwdagin het huisje er vlak naast. Als dat huisje oraten kon. zou het heel wat van het leven van het echtpaar kunnen vertellen, want zijn hele leven heeft het in dat huisje ge woond Daar hebben vader en moeder Hofstede tien kinderen grootgebracht zes meisjes en vier jongens, die nu allemaal hun eigen gezinnen hebben en voor het grootste deel ook in Gouda of Waddinx- veen wonen. Heier bovenal Omdat in het vissersberoep ln die tijd voor een vader van tien kinderen niet genoeg te verdienen viel. zei Hofstede, nadat hij ongeveer vijf en twintig jaar „zijn brood uit het water had gehaald", dat beroep vaarwel en werd heier. een vak dat zijn zoons en vele schoonzoons ook gekozen hebben. Zelfs de jongste zoon. Jan. die vóór de oorlog het Neder lands amateurkampioenschap wielrennen veroverde en daarna onafhankelijke werd. heeft na zijn huwelijk het rennen er aan gegeven en ts heter geworden. Toen hij 69 jaar was heeft vader Hofstede, die door de aard van zijn beroep in allerlei plaatsen in Nederland, in Gouda het meest, heeft gewerkt, het heiblok aan andermans handen toevertrouwd en sinds dien „renteniert" hij. Maar voor moeder Hofstede is er altijd nog wel wat te zorgen, want behalve vijf tig kleinkinderen zijn er ook vijf en twintig achtei-kleinkinderen, die allemaal graag in de Vierde Kade op visite komen. Zelfs wordt er voor al die kinderen een apart feest georganiseerd, niet in het huisje in de Vierde Kade. dat is te klein, maar in Ons Huis. Daar wordt trouwens het grootste deel van het feest gevierd, want het medeleven van buren en ken nissen is groot. Ook van de kant van de Vereniging voor Ouden van Dagen „Ons Belang" zijn felicitaties gekomen. Een deputatie van de vereniging is Dinsdag middag naar het huisje getogen en heeft daar jolig feest gevierd en gezongen. Ze kunnen nog wel tegen feestvieren, bruid en bruidegom, want al beroemen ze zich erop dat ze het oudste echtpaar van de buurt zijn, ge zijn kerngezond. Burgerlijke Stand Geboren: Adriana d v. H. v. Veen en J. C de Waal. Nieuwe Haven 39, Willemina Frederika d v A F Groeneveld en C. v. d. Voet. Koekoekstraat 57: Johanna Maria Petronella Helena d v B. Ruljs en J. M. L. van Blokland. Oosthaven 66. Ondertrouwd: H D. de Reus en J. A. H Boekamp J Vuijk en M. Paul; G H. A. Verwij en C. P. M. Looijaard. Purzle-winnaars Kruiswoordpuzzles zijn altijd gewilde opgaven bij de puzzelaars. Dat bleek ook uit het aantal oplossingen van de opgave van verleden week. waarvan velen hun (goede) uitwerking hebben ingestuurd Bekroond werden ditmaal met de prijs van 5 mevr. Th de Ruwe—v. d. Kevie, Weth. Venteweg H 120 te Gouda; prijzen van 2.50: P M. Langeraad. Goudseweg 56 te Stolwijk en H. van Rijn. Zuidkade 86 te Waddinxveen. De prijzen kunnen aan ons bureau. Markt 31. worden afgehaald. TsJecho-stowakUe. 212 Geestelijken van de Tsteeho-Slowaakse Kerk. die in 1920 door van Rome afgescheiden geestelijken werd gesticht ziln op een theologische conferen tie te Karlovy Vary (Karlsbad) bijeengeko men en hebben president Gottwald een boodschap gezonden waarin zij beloven ac tief en met toewijding mede te werken aan de oprichting van de nieuwe socialistische gemeenschap In Tslecho-Slowakije. WONINGTELLING Ik, ben eens wezen snuffelen in het woningvolkstelUngsrapporten dat is zeer interessant. Maar ook vermoeiend. Want zo'n rapport kan soms erg duister zijn4 Maar met een paar staalharde her sens kom je een eind. Luister maar: in onze stad waren 8816 woonverblijven in 8791 bewoonde normale woningen, het geen niet zeggen wil. dat het normaal bewoonde woningwoningen waren waar in 36.679 personen verblijf hielden, dte tezamen 46 150 teoouuertrekken telden, uitgezonderd 734 woonwinkels, zodat 36.595 Gouwenaars tezamen 7.847'L woon vertrek hadden, wat neerkomt op 2'', woonruimte per Gouwenaar, hetgeen niet mis is, als men in aanmerking neemt, dat iedere Gouwenaar in de wieg begonnen is. Van deze 43 745 Gouwenaars hadden 34.475 een straatlantaarn voor de deur van de 8791 woningen, dat zijn woon huizen, althans woonverblijven, waarin men zich door middel van een voordeur, die zich ook mag bevinden aan de zij kant. maar dan is het een zijdeur, die krachtens artikel 12 ten a-de van het woningwettellingsbesluit aangemerkt mag worden als voordeur, toegang kan ver schaffen, hadden er 9345 een stoep voor de deur, waarvan er 9435 verzakt waren. U ziet, het is zo eenvoudig en klaar als de rekening van het M.G. Maar we gaan verder: er waren 3785 stadgenoten, die in een huis woonden, dat hun eigendom was. doch hiervan hadden 5555 huizen een zilveren dak. hetgeen af doende is tegen de lekkage, maar wel erg onrustig slaapt In verband hiermede is het aardig, dat de woningcolporteurs 2373 woonvertrekken telden, die goed deels, grotendeels of ten dele behangen waren met aanmaningvermogensaanwas- belastingaanslagpapieren. Die 8816 wo ningen hadden 8817 gangen met 4775 lo pers. waarin zich 1.473.873 gaten be vonden. Verder heb ik ontdekt, dat in 8721 huishoudens de vader een eigen stoel had. maar in 8621 gevallen mocht hij er nooit m zitten. Tot zover mijn sttulie. Volgende week hoop ik verder te gfan, maar één ding uit het rapport wil ik nog wel verklap pen: in 9463 van de 9339 huishoudens waren de kinderen de baa'sde andere gezinnen toaren kinderloos. JAN TERGOUW. Vonnissen van Rotterdamse Politierechter Voor de Rotterdamse politierechter heeft terecht gestaan de Goudse nacht waker L.S.. ervan verdacht als penning meester der buurtvereniging „Ons Ge noegen". ten nadele dier vereniging ƒ393.42 te hebben verduisterd. Om dit te camou fleren had hij bovendien bij de politie de valse aangifte gedaan, dat het geld door inbraak in zijn woning was ontvreemd. Deze valse aangifte vond de rechter nog wel het ergste. Het was gebleken, dat verd. het geld in zijn huisgezin had op gemaakt. doordat hij met allerlei tegen slag te kampen had. Het bestuur der ver eniging had geen strafvervolging verlangd. Verd. heeft van het door hem verduister de geld pl.m. ƒ60 terugbetaald. De reclassering had voorgesteld aan ver dachte een voorwaardelijke straf op te leggen, doch de officier wenste daartoe niet mede te werken, omdat verdachte een inbraak had gefingeerd. Hij vroeg 14 dagen gevangenisstraf. De rechter heeft verd. nog een kans willen geven en veroordeelde hem tot een maand voorwaardelijk met drie jaren proeftijd en onder bepaling, dat hij als nog het toegeëigende geld binnen drie jaren aan de vereniging zal terug betalen. De 45-jarige steenhouwer J. de J uit Gouda, die terecht stond, verdacht in Juni j.l. te Haastrecht de sigarenmaker J. van 't Hoop. ten huize van diens zuster aldaar te hebben mishandeld, is veroordeeld tot 25 boete, subsidiair 10 dagen hechtenis. Zijn zuster, de 42-jarige M. M. v. Z.De liwerd vrijgesproken. Veertien dagen voorwaardelijke gevan genisstraf met 3 jaren proeftijd werd op gelegd aan de 51-jarige portier T. J. J M., te Schoonhoven, die in Juni j.l. 450 had ontvreemd uit de colbertjas van de heer A. Vendrig, pachter van het cantinebuffet in de plateelfabriek T. Visser te Schoon hoven. Een boete wan 25. subsidiair 5 dagen hechtenis kreeg de grondwerker W. de M uit Bergambacht, die op 13 Juni een zak met 27 kilo gerst ten geschenke had aan genomen van schipper E. B uit Lekker- kerk, die deze gerst van een lading had afgenomen, bestemd voor Van Wijngaar den te Bergambacht, De schipper heeft voor deze royaliteit een week voorwaarde lijk met 3 jaren proeftijd gekregen. De betonwerker J. H te Gouda is ver oordeeld tot 15 boete, subsidiair 10 dagen hechtenis wegens diefstal van een hoeveel heid lood. ten nadele der N V. Goudse Machinale Garenspinnerij. Predikbeurteri voor Zondag Ned Herv. Gemeente: St. Janskerk (Achter de Kerk 5) 10 uur ds G van Dijken. Utrecht; 5 uur ds Gerh. Huls. Westerkerk (Emmastraat 33) 10 uur ds W de Bruin. IJsselmuiden; 5 uur ds G. Elzenga. Ver van Vrijz. Ned. Hervormden (Peperstraat 128) 10.30 uur ds mr H. H. Riepma. Edam. Remonstr. Geref. Gemeente (Keizers.tr. 2) 10 30 uur ds A Mulder. Doopsgezind predikant te Dordrecht. Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur ds C. C G Visser te Rotterdam Oud Katholieke Keik (Gouwé 107) 1030 uur pastoor G P. Giskes. Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur ds W van Dijk Geref. Kerk art. 31 (in Chr. Geref Kerk. Gouwe 141) 8 30 en 3.30 uur ds J. Verlare te Capelle a. d IJssel. Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en 5 uur de heer H van Gilst te 's Gra- venhage. Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 15 en 5.15 ds C. van Noort te Nieuw Pekela Ned. Geref Gemeente (Zeugestraat 38) 10 en 5 uur ds Joh van Weizen, Donder dag 7.30 uur ds Joh. van Weizen. Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10 en 5 uur ds W. de Goede, Wemqldinge. Zaterdag 7.30 uur Bidstond. Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 en 8 uur kapiteines E. Geutjes en M. Meijerhof Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 u. dienst. -i Góudse Stadsevangelisatie (lokaal De Krlth. Achter de Kerk 10) 7 30 uur de heer Samuel Hiwath te Paramaribo. bij Verstikkingsdood in spoorwegtunnel In een 1600 meter lange tunnel Tsjoekiong in Zuid-Korea zijn gisteren personen de verstikkingsdood gestorven en anderen ernstig ziek geworden. Van een trein raakten zes wagens in de tunnel los. Toen de machinist achteruit reed om de verloren wagens weer aan de trein te koppelen werd de tunnel met dichte rook van de locomotief gevuld, zo dat de passagiers geen verse lucht meer konden krijgen. Op een zomerse dag gebeurt het wel, dat de gemeentelijke badman vierhonderd kinderen onder zijn hoede heeft. speciaal kinderbassin geróaakt. een kleine vijver tussen het stroomkanaal en het ver bindingskanaal, waarin de meisjes en jon gens naar hartelust en zonder gevaar een waterfestijn kunnen houden. Het vijvertje is zestig centimeter diep. zodat er ook peuters in kunnen ronddarren. En dat doen ze ook wel. zoals de foto vertelt. Het stroomkanaal is voor de geoefende zwemmers Er is met drijvende bussen een R IS dit jaar een film geweest, die als titel had „Zo'n aardig badplaatsje", maar het verhaal was nogal droefgeestig, zodat die zonnige naam erbij paste als een zwembroekje bij een honderdjarige Die titel sprak van een zoete ironie en dat was alles. Maar nu hier geschreven wordt over Gouda als „zo'n aardig badplaatsje" en u zich onmiddellijk gaat klaarmaken het voorhoofd te fronsen, blijft iets van die Franse ironie uit de filmtitel hangen En terecht, want in een stad, waar men wel haast het rambam krijgt vanwege het dringende tekort aan zwem- en badgele genheid. past het niet om uit louter chau vinisme te spreken van een badplaats, waar het zo aardig is. Maar als u eens even kijkt naar deze foto en die kinderen zo heerlijk in hun zwemcostuumpjes ziet ploeteren in een watertje, dat er als een klein natuurbad uitziet, dan blijft er naast de melancholie van een weggedroomd zwembad een klein beetje ingenomenheid met dit zonnige tafereeltje, dat toch maar iets Gouds is. Het is een snapshot van het zwembad in het stroomkanaal op een zomerse dag. Een snapshot inderdaad, omdat het de fotograaf wegens gebrek aan zomerse dagen nogal wat moeite heeft gekost zo veel kinderen tegelijkertijd in het watertje op de foto te snappen. Maar een zwembad is het niet, tenminste niet in de zin. die het dagelijks leven, aan dit woord geeft. Het is een zwembad voor kinderen, hoe wel er ook wel eens enige ouderen in ronddobberen. Maar het zijn hoofdzakelijk kinderen, zegt de gemeentelijk^ badman, die hier zijn dagen slijt door vanuit een soort brievenbus het toezicht over jongens en meisjes te houden. De ouderen voelen er niet veel voor hier te komen zwemmen omdat er niet voldoende kleedruimte is. 'n Kinderbassin Wel zijn er twee betonnen huisjes met een houten dak gemaakt, die langs de binnenmuren primitieve kapstokken en banken hebben, maar die zijn het domein van de kinderen Ouderen voelen er door gaans niet veel voor. zegt»1 de badman, zich gemeenschappelijk met de kinderen te verkleden. Enkelen, die hun zwempak onder hun dagelijkse kleren hebben aan getrokken en dat na het bad aanhouden om het in de zon te laten drogen, plegen wel eens een baantje in het stroomkanaal te trekken, maar dat kan alleen op een snikhete dag. En die zijn er niet veel tegenwoordig. Maar de kinderen beleven hun plezier in deze provisorische inrichting. Het ge beurt wei. als de zon hen erg goedgezind is, dat er vierhonderd kinderen op een dag komen. Niet alleen kinderen uit de nabijgelegen Korte Akkeren, maar ook uit de binnenstad en de Graaf Floriswijk komen hier wei zwemmen. Voor hen en daarmede wordt bedoeld de niet ge oefende zwemmers is dit voorjaar een De Tenniskampioenschappen FRAAIE PRESTATIE VAN MEJ. HERMSEN EN LINCK In het gemengd dubbelspel viel de eerste verrassing van de tenniskampioen schappen in Den Haag. De kampioenen mej, Itollin Couquerqiie en Wilton ston den 7—5. 5—3 en matchpoint in hun halve eindstrijd tegen mej. Hermsen en Linck. kregen geen kans om dit punt te maken, verloren de game en maakten, ontredderd in hun spel geen game meer in die set: 5—7. In de volgende set verloor Wilton di rect z(jn service en de achterstand van 02 welke ontstond door uitstekend serveren van Linck. werd niet meer ingehaald. In de andere halve eindstrijd wonnen mevr. Blaisse en Rinkel na een vinnig gevecht van dè heer en mevr. Borren met 5—7. 6—3. 6—3. zodat de eindstrijd gaat tussen hen en mej. HermsenLinck. In het heren-enkelspel gingen wederom drie partijen zonder spanning naar de win naars. Van Swol speelde heel sterk tegen Borren. nadat hij in de eerste set zijn sla gen nog niet geheel onder contróle had. services, de harde drit leren: 64. 6 Linck won door vinnige aanval op de backhand van Wilton eveneens in drie sets: 6—2. 6—4. 6—4 en Van Dalsum had een te zwakke service en dito backhand om een goed op dreef zijnde Van Meege ren in het nauw te brengen: 6—2, 6I. 7—5. In het herendubbelspel veTloren Volk- maars en Holst van Van Dalsum en Kar- sten. nadat zij op 4—6, 6—7 matchpoint tegen zich gehad hadden. Volkmaars ver loor daarna, na een lange deucegame zijn service en met 10—8 wonnen Van Dalsum en Krijt de set. In de derde kwamen zij 0—2 en wonnen 63. Van Swol en Rinkel kwamen zonder spelen bij de laatste vier. daar Stas en Akkersdijk zich wegens een voet-ongeval van Akkersdijk moesten te rugtrekken. Wilton en Van Meegeren had den het gemakkelijk tegen Teschmacher en Reidt. Borren was machteloos tegen de sterke ives en het goede vol- voor de kampioen. Dammen. HET IBIS-TOURNOOI Behoudens enkele door vacantie achter stallige partijen .zijn nog twee ronden te spelen. In de hoofdklasse is G. F Dsinter in groep I uitgespeeld met 13 uit 16 pun ten. terwijl W. Roozenburg met 8 uit 10 nog éèn punt meer kan vergaren. In groep II. is de situatie spannender. A. Stuurman leidt met 8 uit 10 .doch J. J. v. Tol heeft 7 uit 12 en J. P. Kuypers en G. H. A. v. Leeuwen, beiden 6 uit 10. Uit iedere groep komen de twee hoogstaan- komenden in de finale. In de groep eerste klasse hebben J. J. de Vries en C. de Groot respectievelijk 8 en 7 uit 10 punten. P. v. Baarlen 6 uit 8 en twee hangpartijen, H. Visser 5 uit 8 met 1 afgebroken partij. In de groep tweede klasse leiden Jac Loeve en L. Pors met 10 uit 12 punten, gevolgd door J. Hageraats met 9 -uit 12, zodat het ook hier niet aan spanning ontbreekt. rt vlondertje gemaakt, dat als spring plank kan dienen, terwijl een trapje de zwemmers uit het water brengt. Dat zijn de enige attributen voor deze zwemgelegenheid. heel primitief, maar bij gebrek aan een andere gelegenheid in de openlucht in dit gedeelte van de stad toch wel aardig, zeer zeker voor de kinderen, die als het weer het toelaat, hier een groot gedeelte van hun vacantie doorbren gen Toch zou dit oord met meer eenvoudige middelen aantrekkelijker kunnen worden gemaakt. Als dé gemeente rond het kin derbassin en langs het stroomkanaal een flinke laag duinzand aanbrengt en de lelijke planten langs het kanaal verwij dert. dan zouden de zwemmers en de zwemmertjes veel meer plezier beleven. En misschien is het dan ook mogelijk het vraagstuk van de kleedgelegenheid eens nader onder het oog te zien, zodat ook de ouderen hier 'n geriefelijker gelegenheid tot zwemmen kunnen vinden. ORBAAN EN BARENDREGT WINNEN TE ARNHEM Negen prijzen voor Rotterdam Met vriendelijke slotwoorden tot dé prijswinnaars van de heer Van Zitter- steyn, oud-bondsvoorzitter van de KNSB. eindigden gisteren in Musis-Sacrum te Arnhem de jaarlijkse schaakbondswed strijden van de KNSB. Wat de hoofdgroep betreft kunnen dö Amsterdammers tevreden zijn. Op de le en 2e plaats eindigden resp. Orbaan en Barendregt met 5 en 4''; p. Zij heb ben door dit resultaat het recht ver worven mee te spelen in het candida- tentournooi om het kampioenschap van Nederland De Rotterdammers hebben zich uitstekend gehouden. In Ila had Goris pech. Hij viel met 3' p. juist buiten de prijzen. In IIB kwam Dries met 4 p. tot deling van de 2« tot 4e prijs. Het zelfde resultaat boekte Bijkerk in lila. Ravestijn bevond zich" hier met 2 p. in de onderste regionen. Een woorci van hulde verdient mevr. Roodzant. ex-kampioene van Nederland. Zij scoorde in de zware hoofdklassegroep 5 uit 7 en behaalde een fraaie tweede prijs. Abrahams ln IVa kwam met 4 p. tot"' deling van de 4e prijs. Schoenmakers haalde in IVB eveneens een hoge 6core, n.l. 5 p. een tweede prijs. Lader deelde met 4 p. in VB de 3e en 4e prijs, terwijl De Haan met 4 p. alleen derde werd. In VIIB kwam de andere Lader met 3p. nog juist tot deling van de laatste prijs ter wijl v. Gulik er met 3": p. net buiten viel. Mix in Xc haalde 1 uit 3 in de vierkam pen .zijn naamgenoot haalde 2 uit 2 p. en een eerste prijs. Over het geheel genomen een zeer goed resultaat van onze plaatselijke cracks. Wielrennen. Lakeman vervangt Van Beek De sportcommissie van de Nederlandse Wielren Unie heeft Vrijdag een belang rijke beslissing genomen. Niet Van Beek, die oorspronkelijk met Jefke Janssen, Gerrit Schulte, Gerrit Peters, Gerrit Voor- ting en Wim van Est voor het wegkam- pioenschap der professionals was aange wezen, zal Zondag op het circuit van Lyngby starten, maar Henk Lakeman. De sportcommissie was namelijk van oordepl dat de Nederlandse ploeg zo sterk moge lijk moest worden samengesteld en aan gezien Lakeman op het ogenblik in uit stekende vorm is. heeft men gemeend de Amsterdammer, die als reserve naar Kopenhagen was gekomen, alsnog in de ploeg te moeten opnemen. Niet dat men in Van Beek geen vertrouwen heeft, maar de vorm van Lakeman achtte de commissie thans beter dan die van Van Beek. Boven dien tnoet Van Beek i achtervolging, zodat e slissing Van Beek zich volkqf centre- Tederlandse wegi zeer rustig gehouden op de fiets, en dat was t de vooravond van het WfffïMtÖt'ampiOL.. schap. De stemming onder hen is bijzon der prettig en de begeleidende officials hoeven eigenlijk niet naar hen om te kijken, zij redden zich zelf best en met een grapje hier en een plagerijtje daar, ging de dag snel voorbij. Paardensport. Nederlandse overwinning te Oostende Vrijdag begon te Oostende het interna tionaal concours hippique. Res.-lt J. Rijks werd met Master (eig. J. Dura, Rotterdam) eerste in het springconcours. Hij legde het parcours af met 0 fouten in de tijd van 1 minuut 16.8 sec. Tweede werd de Frans man kapt Chevalier met Rilloo. eveneens met 0 fouten in l minuut 17 4 sec. De Bel gische amazone mej. Jeanine Mahieu werd derde op Presto Monte. Ook zij had 0 fou ten. maar legde het parcours af in 1 mi nuut 25.2 sec. Clandestiene bommen. Te Ternl ln Ita lië is in een chemische fabriek een inrichting ontdekt om bommen te maken. Verscheiden® personen zijn in verband hiermede gear resteerd 200 Bommen zijn in beslag geno- - Sir stafford Cripps, de Blitse minister van financiën, is na een verblijf van vier weken in Zwitserland te Londen teruga*- keeid Cripps. die ln Zürich een medische behandeling heeft ondergaan zag er veel beter uit dan bi) zijn vertrek.

Vorige Volgende