m Voedselvergiftiging loert om de hoek Het buitenland spreekt mee Engeland ontdekt het belang van het touristenverkeer Middelburg voor de keus Dé Soedan wordt opgevoed tot zelfstandigheid Montreal en Rotterdam Als je over de duvel praat... Dirk Hofstede haalde lang z'n brood uit 't water Gouda miniatuur badplaats. Extra-service voor de extra deviezen tussen quasi-ouderwets en nieuw De moeilijke keus Rondetafelconferentie begint Dinsdag 2 uur Voorzichtig met elke afwijking in geur enz. Algerijn misleidde Hollandse meisjes Ambtenaar contra handelsman CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR Esperanto vóór alles hulptaal Daar kwam Dick Ooms aangewield AT <T) AAR. ANNEER .Tussen goud en diamant Goudse Spetters Geen meester over penningen ^wemmen bij dc Julianasluis EERSTE BLAD - PAGINA 2. ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1M1 De ontwikkeling van het Indonesische drama (VIII) T~\E GROOTSTE teleurstelling na het -L' sluiten van het accoord van Linggad- Jati op 25 Maart 1947 was de ervaring, dat Djokja n'et In staat was de aangegane verplichtingen na te komen. Er was geen sprake van staking der vijandelijkheden, de Nederlandse gevangenen in de kam. pen werden niet vrijgelaten en in strijd met het verdrag knoopte dc Republiek eigen buitenlandse betrekkingen aan In strijd ook met Llnggadjati gingen de republikeinen voort met het verkopen van qndernemingsprodiicten aan het bui tenland om op die manier aan geld te komen (ds Martin Behrman-affairei In Mei 1947 gingen minister-president Beel en minister Jonkman naar Batavia om zich op de hoogte te stellen van de toestand en «toen zij na een paar weken met de Commissie. Voorspel van rondetafel conferentie Generaal terugkeer- keerden. werd een itraffere houding aangenomen. Er werd van Dlokja geëist. dat de be palingen van Ling- gadjati zouden yorden nagekomen. Sjahrir slaagde er niet In de gestelde eisen ingewilligd te krijgen en op 28 Juni trad hij af. Zijn opvolger. Sjarifoeddin. trachtte de besprekingen weer te rekken, doch de Nederlandse regering toonde zich bewust van baar verantwoordelijkheid voor de uitgemergelde bevolking en op 20 Juli 1947 werd de wapenstilstand opge zegd en de eerste politiële actie begon waarbij de ervaring werd opgedaan, dat de overgrote meerderheid van de bevol king. in weerwil van de Japanse en republikeinse anti-Nederlandse propagan da. de Nederlanders welgezind was en maar al te gaarne wilde meewerken de plunderaars aan'te brengen indien men maar de zekerheid had. dat dc Nederlan ders als herstellers van rust en orde en veiligheid zouden blijven en de bevolking niet zouden overleveren aan de wraak van de moordende en rampokkeo.lc leger tjes. die inmiddels waren verenigd onder de naam Tentera Nasional Indonesia, het nationale Indonesische Ifcger. waarin ook dc T.R.I was opgegaan Er wa$ bijna algemene opluchting Eindelijk werd de zaak radicaal 'aange pakt en de toestand gezond gemaakt. De soldaten van Djokja sloegen als hazen op de vlucht Er was bijna geen Weer stand. er bleek nu hoe voos de Republiek was en hoe goed het was dat eindelijk werd ingegrepen want de ellende onder de ondervoede en uitgemeigclde bevol king was hartverscheurend fi Maar op 30 Juli 1947 brattit Australië •iet Nederlands—Indonesisch fpnfllct voor de Veiligheidsraad Toen bemoeide het buitenland zich er mee' en toen was het mis. Terwijl' de weg naar Djokja. de ..etterbuil" zoals het onvriendelijk werd genoemd, open lag. gaf de Nederlandse regering op verlangen vin de Veiligheids raad het bevel in de nacht van 4 op 5 Augus'us het vuren te staken om aldus nog eens de uiterste lankmoedigheid te tonen en Djokja te behouden als psr'ij voor besprekingen ter oplossing van het conflict. Dlokja kon weer speculeren op de altijd ondervonden sympathie van het buitenland. Er was met Djokja geen land meer te bezeilen Het neerschieten vsn Nederlands^ soldaten, planters en andere burgers, ging van Djokjase zijde gewoon door alsof voor de republikeinen het be vel van de Veiligheidsraad tot het staken van het vuren niet gold. Het aanknopen van nieuwe onderhandelingen was vol komen onmogelijk, doch de Veiligheids raad had een commissie voor goede diensten benoemd die de partijen op 8 December 1947 weer aan de conferentie tafel bracht op het Amerikaanse schip Renville, waar eind Januari 1948 een nieuwe bcstandsovcreenkomst werd be reikt. waarbij het verkleinde gebied van de Republiek werd erkend binnen de toen bestaande demarcatie-lijnen en ook weer de voorwaarde werd gesteld van deel neming van dc Republiek aan de Ver enigde Staten van Indonesië, verbonden met Nederland in een Nederlands-Indone sische Unie. Inmiddels was met de politieke sctle ook bereikt en dat was veel belang rijker dat in de inderdaad .bevrijde" gebieden nieuwe deelstaten werd Ai opge richt. omdat de leidende figuren in deze gebieden. evenals In OoM-Indonesté (Celebes. de Molukken en de Roenda- eilanden). en in Borneo, niet geregeerd wilden worden door Djokja Zo ontstonden de nieuwe negara's (deelstaten) Wes*- Java. Oost-Java. Madoera. Oost-Sumatra en Zuid-Sumatra. die in federaal verband, met behoud van eigen bevoegdheden dus, wilden samenwerken in de op te richten Verenigde Staten van Indonesië en dan ook wilden samenwerken met de Nede-- landers De opperheerschappij van Djokja was ingeperkt. Er ging een democratische Wind waaien Op 17 Januari 1948 tvas weer een wapen- sti'.st^pdsverdrag met Dtokja getekend. In Nederland geloofde men al niet meer. dat Dlokja er zich aan zou houden De Veiligheidsraad had echter gedacht er een betere kijk op te hebben. Er z(jn snellere, indrukwekkender en betere manieren om de oogst binnen te halen dan de utu-é. waarop deze boer de gewassen ran het land haalt Maar heeft dit ouderwetse, rustige oogst-rijden niet veel meer sfeer dan het mechanische gedaYer ran de moderne machines? „COME TO BRITAIN" (Van onze Londense correspondent) EERST na de laatste oorlog hebben de Engelsen de betekenis en het econo- miach belang van het vreemdelingen verkeer leren beseffen. Vroeger werd er nauwelijka aandacht geschonken aan de toeristen en geen pogingen werden ge daan vacantierelzlgers naar deze kusten te lokken. Zwitserland en de azuren kust waren toeristengebied. Engeland, zo was de meest verbreide opvatting, was daar niet op ingericht. Die opvatting wreekt zich nu nog een bcetjë. Maar de houding der Engelsen tegenover het vreemdelingenverkeer is onherkenbaar veranderd. Het wordt nu gezien als een element dat er zeer toe kan bijdragen de fortuin van het lanji te doen keren Er is nu een buitengewoon Ijverig officieus lichaam, de „Travel Association", dat overal in de wereld de aantrekkelijkheden van Engeland voor toerisjen in woord en beeld, met fraaie platen, reclameplaten en levendig ge ïllustreerde boekjes aanprijst. Het gevolg er van is geweest, dat veel meer vreem delingen dan voorheen hun vacantie ge heel of gedeeltelijk ln Engeland door brengen. Verleden jaar kwamen er 504 000; en het laat zich aanzien dat dit aantal dit jaar aanmerkelijk zal worden overschreden. Hoe het was Een land dat vroeger geen moeite deed toeristen te trekken en dat daar. zoals het heette, niet op ingericht was. kan zo maar niet in een ommezien in zijn hotel- en vervoerwezen en ln zijn ganse open bare leven het gemak en het gerief brengen dat de gemiddelde vacantie- relziger meent te mogen verwachten. Engeland is ln die raken altijd wat sober geweest Het heeft altijd zijn historische gebouwen gehad, zijn prachtig! landschap pen. zijn Londense bezienswaardigheden en de aflossing van de wacht voor het Buckingham Palace. De National Gallery, de Ta te Gallery, de Wallace Collection zijn altijd een rbis van overzee waard ge weest. Windsor Castle en Hampton Court evenzeer als de antieke herbergen op het land. Stratford aan de Avon en Canter bury. het gebied van de meren en de snoeren opgewekte zeebadplaatsen aan de kusten vin het oosten, het zuiden en het westen, ze kunnen allemaal doel zijn van een rals, en de reizfger zal zéch bij aankomft beloond voelen. Maar hij kon nooit gezellig een kopje koffie drin ken op een terrasje. De ontvangst en de bediening lieten in sommige hotels wel eens wat te wensen over. Het eten was altijd wat eentonig, met weinig keus en het gekozene zelden een voorbeeld van goede kookkunst. Het Verlangen de vreemde Aksten te behagen was nooit opvallend .en hoe het geworden is Maar daM behoort allemaal tot het ver leden. Eogeland moet het nu ook voor een goed deel van de toeristen hebben. En met de wenken en waarschuwingen van de Travel Association, aan het adres van allen die ln de ..Tourist Industry" (want het is nu een industrie geworden) werken, is er veel ten goede veranderd. De treinen, die hier gjtijd voortreffelijk HOE WALCHEREN ZICH HERSTELT (II) Van onze speciale verslaggever) T7an de door de oorlog zwaar geschonden steden In Nederland, zoals Rotterdam, Arnheiti. Nijmegen. Zutfen en Groningen, is Middelburg het verst gevnfdcrd op de weg naar herstel. Daarvoor"zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. In de eerste i plaats mag gelden, dat heel Nederland Juist het zwaar getroffen gebied van Walcheren een goed hart toedroeg, ook misschien omdat de Duitse propaganda er ijverig voor had zorg gedragen, dat de verschrikkingen, die over het eiland waren gevaren, ter dege wereldkundig werden. Ook was Middelburg een hoge troefkaart In het spel van.het vreemdelingenverkeer, en wij weten proefondervindelijk. dat steden zonder centrum weinig vreemdelingen trekken Hel was in zeker opzicht een landsbelang, dat Middel burg zijn beroemde stadhuis met dc Markt zo spoedig mogelijk aan de vreemdelingen kon voorzetten. Ook mag aan de voortvarendheid van het gemeentebestuur een deel van het thans bereikte worden toegeschreven. nen. dat Middelburg louter bezienswaar digheid is. veel Middelburgera denken, daar anders over Zij zien hun stad als het handelscentrum van geheel Zeeland, als de winkelstad, waar des zomers de welgestelde badgasten van Domburg, de bezoekers van de andere plaatsen en de bevolking van het eiland hun inkopen doen. Men kan het geloven of niet. maar er zijn Middelburgers, die vinden, dat men in hun stad beter een sjieke dameshoed kan kopen dan bijv. In Den Haag. en dat zijn dan mensen, die vaak genoeg In de residentie komen! Ook acht men over het algemeen Mid delburg als koopstad erger benadeeld dan Rotterdam, dat nog belangrijke win kelcentra ovechield. Het vreemdelingenverkeer stelde eisen, maar veel winkeliers wilden niet ter wille van- het vreemdelingenverkeer In quasl- ouderwetse winkeltjes met kleine ruiten gaan huizen. Gelijk zo dikwijls Is men ge komen tot een compromis. Zo biedt meni ge gloednieuwe straat te Middelburg het stadsbèeld van vroeger tijden, met dik wijls voortreffelijke gevels, die een eigen persoonlijkheid verraden en zich toch harmonieus aaneenrijen. De bebouwde zij de van de Noordstraat en de Nieuwe Burg kan men ala voorbeelden noemen. Ook de Markt zal dit karakter dragen. Daar staan reeds veel nieuwe hulzen, die zich uitstekend zullen voegen bij het'beeld van de prachtige stadhuisgevel. De Markt la nog lang niet volgebouwd, doch men is er reeds een eind op weg en in fiks tempo komen er steeds weer panden bij. Van en kele bijzondere eisen, die in de begin periode van de herbouw werden gesteld, is men afgestapt. Gelukkig. Zo wensten de architect in het begin over het algemeen gwn grote winkelruiten. De ruiten voor dc etalages werden in spon ningen gevat, om aldua het aanzien van het oude winkelvenster te verkrijgen. Bij sommige winkels ging dat t(e«t. doch er warén ook zaken, waar dit ouderwetse aanzicht niet bij het moderne artikel pas te Zo ontstaat hier een binnenstad, die reeds over enkele jaren, als weer en wind de huizen hebben bijgekleurd en dat gaat snel! de vreemdeling de illusie van het oude zal geven, terwijl de mensen achter dye gevels toch alle comfort van de eigen tijd genieten. Het la de moeite waard op enkele bij zondere vraagstukken bij het herstel van de stadskern de aandacht te vestiger). Dadelijk na de verwoesting in 1940 stond Middelburg voor de vraag: hoe gaan wij herbouwen? Maken wij een stad. die ouderwets aandoet, of gaan wij een gc- wooe. moderne stad bouwen, een winkel centrum, dat geheel aan de eisen van deze tijd voldoet en dat Middelburg, als het oude handelscentrum en de koopstad van Zeeland, waardig is'' Want de vreemdelingen mogen nu me en snel hebben gereden, zijn nu ook beter ingericht voor het veraangenamen van de reis. Ze hebben lAeet restauratie rijtuigen. waar weliswaar nog geen eten wordt voorgezet dat de vergelijking kan doofstaan met dat op de internationale treinen van het vasteland, maar dat toch wel steeds beter wordt In vele treinen o.a. in die van Londen naar Harwich en v.v. die de boten naar Denemarken. Nederland en België bedienen loopt een rijtuig dat kan worden gezien ais een oude herberg op wielen. Het interieur'is een nabootsing van een Jnn" uit de Tudortijd. met eiken betimmering en bal ken in de plafonds en alles wat verder past in „yc olde" (het oude). Het vaat werk en de oude kroezen verhogen de stemming, die genoeglijk is. al zeggen de puristen hier ook dat deze herbergwagens een verschrikkelijk anachronisme zijn en van slechte smaak getuigen. Vele toeris ten zullen het een snaaks en amusant geval vinden. Een andere nieuwigheid zijn de dozen met de met ossetong be legde broodjes, tomaten, biscuits kaas. fruit en een puddinkje die de reiziger kan kopen voor de reis in een trein die geen voedsel of verversingen meevoert. En ook. vooral met het oog op het toeristenverkeer. Londen baadt in de avond in een zee van licht eft dc nacht brakers uit den vreemde kunnen bier en sterke dranken krijgen in restaurants en hotels tot 2 uur in de ochtend, hetgeen in dit land nog nooit mogelijk Is geweest. Teneinde de luisteraars overzee ln stdat te stellen de plechtige opening van de Ronde Tafel Conferentie recht streeks via de radio te kunnen volgen, heeft de leiding der delegaties, in over leg met de U.N.C.I., het openingsuur der conferentie op 2 uur 's middags in plaats van 11 uur v.m. gesteld De voorbereidende besprekingen in de kleine commissie van de Rende Tafel Conferentie, bestaande uit de heren Van Roijen (Nederland). Roem fDjokja) en Anak Agocng (B.F.O.) hebben een gun stig verloop. Het ligt ln de bedoeling het besproken reglement van orde Dinsdag in de openingsvergadering van de con ferentie formeel te doen vaststellen. In dezelfde vergadering zbI dan ook de centrale commissie officiee; worden ge ïnstalleerd. na openingsredevoeringen van dr Drees. de voorzitter van de con ferentie. en van de delegatievoorzitters, benevens van de voorzitter van de week der Unci. Verwacht wordt, dat de voorzitters van de delegaties bij toerbeurt als voorzit ters van de centrale commissie zullen op treden terwijl de drie leden van de Unci eveneens hierin zitting, zullen nemen. De centrale commissie zal vijf andere commissies instellen, een politiek-staat- kundige. een ftnancieel-efonomische, een militaire, een culturele en een afzonder lijke sociale commissie. Dan kan men oo- schieten en gelijktijdig diverse onderwer pen voorbereiden ter definitieve behande ling aan de ronde tafel. Vanmiddag heeft minister Van Matree- veen. als voor/itter van de Nederlandse delegatie, aan de delegaties ter R.T.C- een thee aangeboden Donderdag 25 Augus tus zal de Nederlandse regering Officieel recipiëren in de Ridderzaal. - Overgang nieuw-oud Zo gaat Middelburg vooraan tn de rij der steden, waar een nieuwe kern wordt gevat in de ring. die overbleef Men kan nieuwsgierig zijn naar het effect dat ontstaat, wanneer oud en nieuw elkaar ontmoeten! Want ook ln de andere steden Ia dat het kritieke punt. Te Middelburg zijn reeds verschillende plaatsen, waar de nieuwe bebouwing ln de oude ver vloeit. En zie. het proces verloopt volko men pijnloos! Zeker moet men in aan merking nemen, dat dooi* de opzet van de bebouwing te Middelburg oud en nieuw gemakkelijk in elkaar kunnen vloeien, doch aan de andere kant leert Middel burg. dat deze aansluiting gemakkelijker loopt, dan men zou verwachten. HET fatale vergiftlgingsgeval te Helde- Panningen heeft weer eens de volle aandacht gevestigd op het grote gevaar dat verbonden is aan het zonder nader deskundig onderzoek consumeren van verduurzaamd vlees of van vleeswaren, waarvan aangenomen mag worden, dat zij niet geheel deugdelijk zijn. Uit de schaarse bijzonderheden, die tot dusverre over deze vergiftiging bekend zijn. menen wU echter wel te mogen concluderen d«( het hier een geval betreft van een speciale soort voedselvergiftiging, welke bekend is onder de naam worstvergiftiging, zo genoemd, omdat men haar meeital na het nuttigen van ondeugdelijke worst ziet optreden. Zoals bij het genoemde verglftiglngs- geval. reeds blijkt, beperkt deze vergifti ging zich echter niet uitsluitend tot worst, rpaar kan zij ook bij verduurzaamd vlees optreden Men heeft haar zelfs geconsta teerd na het nuttigen van andere verduur zaamde -voedingsmiddelen zoals groente enz Op het eerste gezicht lijkt dit misschien erg vreemd, maar ais men weet dat hel micro-organisme, dat de vergiftiging ver oorzaakt. tijdens de bereiding of daarna de voedingsmiddelen pas besmet, wordt het bovenstaande heel goed verklaarbaar. Toch blijft nog Iets onverklaarbaars over. en1 vooral in dit geval waar het geweckt vlees betreft, dus vlees dat ge durende zekere tijd aan kookhitte is blootgesteld geweest om de eventueel aanwezige bacteriën te doden Hoe ts het dan mogelijk, zal men zich afvragen, dat er toch nog een micro-organisme in het vlees aanwezig was. zodat ernstige ver giftiging kon worden veroorzaakt Wat de losgeraakte weckfles betreft is het nog vcrklahrbaar. want daar kon de bacterie, door het aanzuigen van lucht waarin hij zwevende aanwezig was. het tn de fles annwezige vlees gemakkelijk besmetten. Maar wat de andere nog dichte flessen betreft, lijkt het op het eerste gezicht onverklaarbaar. Toch is het dat niet. want de bacillus botulinus. zoals de betreffende bacterie- üoort heet. vormt ook zogenaamde sporen Dit zijn kleine lichaampjes, die door een stevig omhulsel omgeven zijn, dat de inhoud van de sporen wonderwel tegen schadelijke Invloeden van buiten af en ook tegen hitte, beschermt. Gewone kooktemperatuur. zelf» gedu- 'rendc lange tijd. doodt deze sporen niet en wanneer deze zich dan in een geschik te omgeving bevinden, waarin eiwit en vocht aanwezig Is. gaan zij op een gegeven moment weer uitgroeien tot bacteriën, die zich dan vaak in korte tijd in sterke mate kunnen vermeerderen. Deze bacteriën nu scheiden met hun stofwisselingsproducten "bepaalde vergif ten af en deze vergiften zijn het. die alle ellende veroorzaken Hier komt nog bij dat deze vergiften zelf ook vrij goed tegen hitte bestand zijn en eerst na een uur koken volledig zijn afgebroken en onscha delijk gemaakt ccn tijdsduur, die. vooral wanneer het reeds gekookt vlees of op de een of andere wijze toebereide vlees waar. groente enz. betreft, bij gewoon ..huishoudelijk koken" nooit wordt bereikt. Het gevolg is dan ook dat degenen, die van dergelijke ^smette voedingsmiddelen eten. meestal de nadelige inwerking van de daarin aanwezige vergiften in volle hevigheid ondervinden. Verraderlijk Het verraderlijke van deze soort ver giftiging is. dat het betrokken .voedings middel vaak niet zo heel veel opvallende afwijkingen vertoont, zodat men vaak, zoals ook hier het geval was. nog probeert ervan te eten. denkende dat door goed koken of braden, de zaak nog wel te redden zal zijn. Wij kunnen er dan ook «tiet genoeg voor waarschuwen worst, bllkeonserven of op andere wijze verduurzaamde voedings middelen. die enige afwijking van bet normale vertonen cn zeker niet als ze enigszins gegist zijn of een minder aan gename geur. die aan ranzige boter her innert. hebben te nuttigen. Het risico is te groot! De vergiften, .die er. wanneer het voedingsmiddel me de bacillus botulinus besmet is. in aanwezig zijn, hebben een speciale werking op het zenuwweefsel en vooral op de zenuwen, die met het oog in verband staan. Men ziet dan ook naast de bij andere vergiftigingen, zoals vleesvergiftigingen. optredende verschijn selen als braken, diarrhee. buikpijn, zwaar ziek zijn en een gevoel van algemene zwakte, ook staringen In het gezichts vermogen. welke volslagen blindheid kunnen veroorzaken. Het sterftecijfer Is. vergeleken met dat van gewone vleesvergiftigingen, zeer hoog. Het beloopt ongeveer 40'/« tegen 1 2V# bij gewone vleesvergiftigingen. Voorzich tigheid is dus zeer zeker geboden! Wan neer men twijfelt, vragc men de Vlees keuringsdienst of de Keuringsdienst van Waren om advies Zeker, dat Is vaak lastig en tijdrovend, maar zoals bij dit treurige vergijtigingsgeval weer eens heel duidelijk is gebleken, het risico dat men loopt is te groot dan dat men in dit opzicht zorgeloos zou zijn. De Amsterdamse politie heeft ln Naar- den een jonge Algerijn gearresteerd, die sedert enkele maanden in ons land ver toeft Hij noemt zich Mnhamed Begtache of Beighe; zegt millionnair en hotel eigenaar in Parijs te zijn en voor onbe paalde tijd met vacantie ln Nederland te vertoeven. HIJ spreekt alleen Frans, maar kan geen Frans lezen of schrijven Naar gebleken Is komt hij uit Bougie in Algerië. maar on»dat hij niet in het bezit is van papleren, beschikt de politie niet over verdere inlichtingen. Begtache zocht op alle mogelijke manieren con tact met bi) voorkeur Jonge meisjes, die hij. als hij de kans kreeg, meetroonde naar Zandvoort. Hij gaf veel geld uit. ge bruikte voortdurend taxi's en kwam al gauw met een huwelijksaanzoek op de proppen. Zijn vader zo vertelde hij is een goed vriend van de directeu van ccn der grootste hotels In de hoofdstad en het huwelijk zou met pile luister en plechtigheid voltrokken worden. Zijn bedoeling was steeds op zeer vertrouwe lijke voet met zijn slachtoffers te komen; geld was niet in de eerste plaats zijn doel. Hoe het hem mogelijk is geweest ge ruime tUd de eerste klacht bereikte de politie reeds in Mei op tamelijk grote yoct te leven ia de politie een raadsel. Bil zijn arrestatiehad Begtache geen cent op zak. Kolonisatie Nw Guinea De afdeling Buitenzorg van de ver eniging Kolonisatie Nieuw-Guinea heeft een nieuw bestuur gekozen, dat bestaat uit de volgende leden: A. Ch. Krancher, voorzitter. W F. M Kotting Olivier, vice, voorzitter. J. A. G. Moojen, secretaris. F D. W. Kempees, penningmeester; F-, Scheeres. G Soute en L. M. Dumont. B. C P. H. van Baak. commissarissen. De heer Rijken Rapp van de Groter Nederland Actie rlield een betoog, waarin hij het grote belang onderstreepte van een krach tige houding op de a s Ronde Tafel Con ferentie van de vertegenwoordigers der Nederlandse bevolkingsgroepen Het be houden van de N?derlandsc nationaliteit door de Indische Nederlanders, die zulks wensen, mag geen punt van onderhande ling uitmaken; dit spreekt Vanzelf, aldus spreker. "Dinnen enige jaren zal de Soedan, een 1J souvereiniteit. onder gemeenschappe lijke contróle van Engeland en Egypte, een zelfbesturende staat worden. Een staf Britse ambtenaren, de besten, die hier voor zijn te vinden, is op het ogenblik bezig de Soedanezen op te voeden Voor zelfbestuur. De Soedan is ongeveer een millioén vierkante mijlen groot en bestaat uit acht provincies, elk ongeveer even groot als Frankrijk. Er wonen zeven en een half millioen mensen van allerlei ras en geloof: Mohammedaanse Berbers en Arabieren, de negers In het Westen en de zwarte heidenen uit het Zuiden Het land wordt doorstroomd door de Witte en de Blauwe Nijl. die zich juist bulten Khar toem verenigen tot de Nijl, welke verder door Egypte stroomt. Zoals gezegd worden de Soedanezen opgevoed tot zelfstandig heid. Reeds zijn er zoveel Soedanese ambtenaren, dat ze alle lagere posten zouden kunnen bezetten. Toen 'een mede werker van de Londense ..News Chronicle" lp de luchthaven van Khartoem aankwam, werd zijn pas nagezien door een Soeda- nees ambtenaar en zijn bagage onder zocht door Soedanese douane-beambten. Hij zag geen enkele Britae functionaris, van het ogenblik af waarop hij uit het vliegtuig stapte, op het veld. dat in de gloeiend hete Soedanese zon lag te blake ren. tot het moment, waarop hij drie kwartier later het Grand Hotel binnen ging. Volgens deze correspondent zijn er lieden, die beweren, dat de Britse ambtenaren de Soedan te snel zelfstandig willen maken, waardoor mensen komen op plaatsen waarvoor ze eigenlijk nog niet geschikt zijn en Inderdaad, zegt be doelde medewerker, gaan sommige diensten vrij stroef. „Het Rijk" lokt Hiertegenover staat, dat er tal van jonge Soedanese doktoren en Ingenieurs zijn. die prachtig werk verrichten. Ze hebben hun opleiding vla de Soedanese openbare lagere cn middelbare scholen gehad aan het uitstekende Cordon Memo rial College of aan de naar Kitchener ge noemde Medische School, terwijl enkelen zelfs de Britse universiteit hebben be zocht. Bil de opleiding van Soedanezen doet zich echter dezelfde moeilijkheid v^r als bij andere volken: die achterïïjk waren doordat de studiosi onderwijs ont vangen in een taal. welke niet de hunne is. bestaat het gevaar, dat ze uit het hoofd leren zonder altijd precies te begrijpen wat ze leren. Hun geheugen ls zo goed, dat ze zich er wel doorheen slaan zolang ze slechts routinewerk hebben te doen. maar doen zich bijzondere moeilijkheden voor. dan schieten ze licht tekort. Voor zulke gevallen hebben ze een steuntje van bovenaf nodig en deze „steuntjes** Met een emigrantenschip naar Canada (V) A 11« Nederlanders, die ze kennen, zijn trots op onze hsvens en natuurlijk zijn de Rotterdammers in het bijzonder trots op de hunne. Afgezien van zijn los- en laad-accommodatie heeft geen stad zulk een gunstige verbinding met de zee als Rotterdam. Van de mond kan men een dertigtal kilometer het land Ingaan tonder op sluizen te stuiten. Welke anders havenstad kan hierop bogen? Toch moet ons van het hart: Montreal! Montreal steekt ongetwijfeld In zeker op zicht Rotterdam de loef af. Montreal heeft, dank zij de duizend mijl. (1800 kilo meter) lange Sint Uaurens-rvier een open 601 2 Lang wes de tocht ln de autobus niet, spoedig waren ze er. Uitstappen maar. jongens, hier moe ten we zijn! zei Plop. Hij wees op 'n aardig huis. dat aan de weg lag. Toen ze voor het hekje stonden kwam Juup al lachend de tuin in zwaaide. van een boom. Plop. die nog altijd ervan hield om voor het eten en 't drinken te zorgen, verdween in de keuken om thee en limonade klaar te maken. Onderwijl praatten ze met Juup. die van alïes vroeg, ook naar hun avonturen, en die ze hadden meegemaakt, vóór ze bij Tripje verzeild raakten. Rick en Bunkie Hallo! Zijn jullie daar? Kom binnen! vonden Juup en Plop heel aardig; ze kon- Ja. nu herkenden ze hem ook weer, van den best met hen opschieten, de plaatjes vroeger.-Juup zette wat tuin- Toen kwam Plop weer naar buiten, met stoelen klaar, om een tafeltje heen. waar j "n groot blad. waarop kopjes thee. koek* ze gingen zitten; lekker ln de' schaduw je» en glazen limonade stonden. verbinding met de zee. zodat grot» oceaanstomers Montreal kunnen berei ken. Desniettemin dit tot troost van d» Rotterdammers, staat de haven van Montreal In één opzicht bij de Rotter damse ten achter; ze is nl. niet bet ge hele jaar bereikbaar. De winter, welk» In Canada met grote strengheid regeert «luit de Sint Laurens In November pot dicht en eerst half «prg wordt de rivier van haar kluisters bevrtkL Aan deze om standigheid heeft Halifax^ de Canadese haven aan de AtlantiscKsr Oceaan, haar betekenis te danken. Halifax ls de plaats, waar Immigranten vroeger hun tweede vaderland voor het eerst betraden. In de winter Ls Montreal dus een dode haven, maar ln de beste en drukste tijd van het Jaar biedt het toch niet het levendige beeld, dat Rotterdam te zien geeft. De ..tug-boat". da sleepboot kan* men vaak «til zien liggen zoals in dtf Rotterdkmse haven sleepboten alleen op Oudejaarsavond stil liggen, n.l. als ze wachten op de klok van twaalf. Hier wachten de sleepboten tot een schip met graan is volgelopen het moet dan even van de wal worden getrokken en dan kan de sleepboot van deze vermoeienissen weer aan de kant gaan uitrusten tot het volgende schip haar diensten vraagt. Montreal kent niet. als Rotterdam, de boot. die een sleep van tien lichtere de Rijn aftrekt. Canada kent geen Kempe naar of Dordtmunder. Canada heeft zijn meerechepen. die. wegens de uitgestrekt heid der meren, eerder aan onze kust vaarders doen denken dan aan onze Rijnschepen. Al wat verder leven en vertier In de Rotterdamse haven brengt, mist „Montreal: de graan-elevatora. de drijvende kranen, de stukgoederen en erts. de beggerbakken. de parlevinkers. Dit alles zoekt men tevergeefs In Mon treal. Montreal mag dan een zeehaven zijn, duizend mijlen het land in. het mag met zijn anderhalf millioen Inwoners tweemaal zo groot zijn ale Rotterdam, als haven stad wint Rotterdam het. dank zij haar toegankelijkigid uit zea ook gedurenda da winttrmaanden. zijn op het ogenblik schaars en zullen over enkele jaren geheel ontbreken. Op handelskantoren ziet men de ont wikkeling van de toestand op »de arbeids markt met een zekere bezorgdheid aan. Jonge Soedanezen zijn overgevoelig; eea kleine aanmerking is al genoeg om hun toorn dusdanig te onlstcken. dat ze da pen er bij neergooien, de schrijf machina In een hoek trappen en weglopen om elders een bsantje te zoeken. In de zeker heid. dat ze dft altijd vinden. Het Ideaal van alle jonge Soedanezen ls ..rijksamb tenaar" te worden en aangezien dezen bij grote aantallen nodig z|jn heeft een solli citatie bijna altijd succes. Tussen de kringen van ambtenaren, ook van Britse ambtenaren, en handelskringen in de Soedan bestaan grote tegenstellin gen De correspondent zegt. dat Britse ambtenaren en Britse handelslui in de Soedan geen persoonlijk contact met elkaar hebben en dit vindt' hij een veeg teken. Straks zijn dc handelshulzen da enige Britse vertegenwoordigers In da Soedan. En dat. nadat hier 46 Jaar da Britse vlag heeft gewapperd. Het éne punt Ongetwijfeld rijn de Brltie ambtenaren er heel wat beter aan toe dan de mensen, die tot de handelskringen behoren: de ambtenaren hebben betere woningen, za werken alleen des ochtends, elk jaar krij gen ze drie maanden verlof onvnaar Enge land te gaan en ze krijgen pensioen op vijftigjarige leeftijd. Daartegenover staat, dat ze dan ook 25 jaar In de Soedan heb ben gewerkt, dikwijls onder zeer moeilijke omstandigheden. De Engelsman In de Soedan, die niet In overheidsdienst ls. hecfftgewoonlijk wei nig van de Soedan gezflrn bulten de drla grote steden Daar la hij meestal slecht behuiad. lastAja de middag beëindigt hij zijn werk en nrf krijgt slechts eens In de twee jaar Europees verlof. Ambtenaren en handelslfêden nemen een verschillend standpunt In De ambtenaar ziet. volgens de correspondent, in de eerste plaats de plicht, welke hij tegenover de Soedaneei heeft. de handelsvcrtegcnwoordiger daarentegen moet In de eerste plaats reke ning houden met zijn directie en aandeel houders tn Engeland. Men ziet: belda groepen hebben niets gemeen Ultgazon- derd éjfh punt: geen van belde groepen houdt rekening met de partner In deza souvereine staat. Egypte, waarvoor da Nijl leven en dood betekent cn dat om de/e reden sterk geïnteresseerd ls in da toekomstige ontwikkeling van de Soedan. Aan de radiolezing van dr W. Man der* ontlenen wij nog: Als wij. Esperantisten onze taal ata beter dan nationale talen proclameren, accentueren wij daarbij, dat deze bewa ring slechts slaat op dc waarde van Es peranto als Internationale hulptaal. On der stamgenoten Immers ls een nationale taal onvervangbaar en niet overtroffen, want zij slecht» is volledig in staat alle delicate nuances uit te drukken, die ty perend zijn voor de denkwijze van onze eigen gemeenschap. Zoals wij reeds eerder hebben betoogd, heeft de taal sinds haar publicatie, evo lutie ondergaan en is zij door het gebruik „bijgeslepen". Na zolang beproeven en aanpassen is zij thans dan zeer zeker gereed om als hulptaal in internationale kringen volledig aan de behoeften te vol doen. Reed» in de eerste jaren van onze be weging werden critieken en voorstellen tot hervorming gehoord. Wonderlijk i* dit niet. De menselijke geest neigt nsar voortdurende vooruitgang en als hij het idee van een universele kunsttaal ln priijcipe accepteert, streeft hij er natuur lijk naar om haar zo volmaakt mogelijk te doen zijn. Esperanto is een genieu» kunstwerk. Haar auteur was geen taal kundige van professie en hij schiep dt taal in verwonderlijk korte tijd. Hij pu» blicecrde haar. toen hij 27 jaar was. en toen was zij reeds een zekere tijd geheel klaar. Slechts financiële moeilijkheden waren oorzaak, dat de publicatie werd uitgesteld. Ongetwijfeld heeft Zamenhof ontelbare uren aan het scheppen van Es peranto gewild, terwijl dit toch maar ln zijn vrije tijd gedaan kon worden, want op zijn 27ste jaar beëindigde hij de tijd rovende studie in de medicijnen, behaal de zijn oogartsendiploma en practiseerda hij als oogarts. Serieus Esperanto bestuderend, kan men nauwelijks geloven, dat zij ontstond in zo korte tijd en onder zeer ongunstige omstandigheden. Maar Esperanto is niet volmaakt en Zamenhof zelf wist dit heel goed; in het begin verzocht hij zelfs om voorstellen tot verbetering, Gelukkig be greep hij spoedig, dkt de hoofdvoorwaar den voor een Internationale taai stabili teit^ is en het beleendë opinieonderzoek door stemming toonde aan. dat het me rendeel van zijn aanhangers zich m'1 zijn inzichten verenigde. De theoretici, die eerst de taal vervolmaakten en haar daarna verkozen te péopaganderen. ver lieten de beweging. Velen probeerden e*° systeem te construeren, dat beter was dsn dat van Dr Zamenhof. Bijna allen xtja onbekend. i LA KV AR DELEGITOJ. DUBBELDAM A J35. ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1949 GOUDSCHE COURANT. TWEEDE BLAD - PAGINA I, BATAVIASE BRIEF No. 206 HO LANGZAMERHAND begin lk nu toch wel td* geloven aan het bestaan van een speciaal Gouds kaboutertje dat me helpt of een bijzondere soort Goudse magie. Want Dickie Ooms ls inderdaad komen opdagen, enige dagen nadat de toetsen van m'n schrijfmachine, waarop ik de brief over Maarten Spruyt schreef, weer op hun plaats waren teruggevallen. Er is dus wel zoiets al» een bijzondere' bescherming, die ik als chroniqueur van het Goudse leven in Indonesië schijn te genieten, want ik zou maar een raar figuur hebben getimmerd als Dick Ooms na verloop van tijd nu eens niet zou zijn - komen opdagen. Maar hij ls gekomen. HU was met lang verlof in Batavia en logeerde zoals te doen gebruikelijk is voor Dick in de Villalaan bij zUn oom. die directeur is van het Bataviase kantoor van de Na tional Cash-register. En op een middag belde Dick mij op om vast te stellen, of ik thuis en beschikbaar was voor een Goudse boom. Kort daarop verscheen Dickie per betjak (driewieler). Vandaar, dat-le boven iq m'n kantoor voor m'n neus stond, voor ik het in de gaten had, want meestal komen dc heren Gbuwe- naars per rumoerige jeeps of andere militaire brikken. Het bHJkt. dat Dickie Ooms nog steeds ccn huzigrr van Boreel weer in zijn oude gebied ligt. In de z.g. Patuha- landen. ten Zuiden van Bandoeng en zich uitstrekkende tot Java's Zuidkust, een tamelUk onbewoonbaar gebied in ver- gelüklng met andere streken tenminste waar de heren bendcledër\ een betrek kelijk ongestoord bandieten-leventje kunnen- leiden, als ze zich een tikkeltje koest houden. Dickie is er met de troep teruggekeerd, nadat-ie in de loop van de tweede militaire actie een maand of dr'.e, vier had rondgezworven in het Bantamsc. de Westelijkste provincie van Java, die thans een voorbeeld van rust en orde schUnt te zUn. Naar de studie terug Hoe lang Dlck Ooms nu alweer in In donesië is. is me ontschoten, maar het is alweer een hele tUd. Wel herinner ik me. dat Dick als vrijwilliger naar Indo nesië ging. d.w.z. niet als oorlogs-vrij- willtger: maar als dienstplichtige, die zich onmiddellUk opgaf voor uitzending naar de tropen. Ook herinner lk me. dat Dlck Ooms aanvankelijk helemaal niet afkerig was van de idee om zich na ommekomst van zUn diensttijd een car rière in Indonesië op te bouwen M'n in- druk. die ik heb overgehouden uit het gesprek van nu is. dat wat dit laatste betreft Dick van gedachten is ver anderd D w z hU Is eigenlUk van plan veranderd. ZUn liefde en waardering voor Bidonesië zijn onveranderd geble- •vcn. zijn zelfs in de loop van zijn verblUf in tlezc archipel groter geworden. Maar Dlck ziet de politieke toekomst een beetje pessimistisch ln en hU ls niet de enige Nederlander, die er zo over denkt en wil nu in ieder geval eerst naar het moederland terug, daar indien mo gelijk zijn studie aan de Middelbaar Technische School voltooien wat in een jaar of twee misschien mogelUk ls en dan met een stevig diploma ln z'n zak naar Indonesië komen, indien er dun nog plaat» voor hem Is en de algemene situatie Ietwat zekerder is geworden Dat ls een wcl-doordachte carrière-strategie. Hij gelooft n.l.. dat hU met een M T S - diploma dan ln Indonesië veel meer waard zal zijn en indien dat mepht mislukken er in Nederland ook veel beter mee terecht kan. als het er om mocht, gaan een betrekking te krijger Nu heeft Dick Ooms om zo te zeggen nog niets, behalve zijn tropenjaberi. Dickie heeft zUn studie destUds onder broken. moeten- onderbreken, toen de plicht hem riep Maar hU wil dc studie voortzetten Met de hervatting van de demobilisatie wordt dat de Nederlandse militairen ietwat gemakkelUker ge maakt. Spoedig huistoe Er is ergens een clausule in de demo bilisatie-bepalingen. volgens welke een militair in die bijzondere omstandigheden onvoltooide studie een zekere pre ferentie kan krijgen om gerepatrieerd te warden en Dlck zou. Indien het enigs zins mogelUk is. van die preferentie graag willen gebruik maken en hij heeft daartoe reeds zekere stappen onderno men. Of dat lukt. zól eerst met zekerheid kunnen worden gezogd. als hU zijn mars order naar Nederland cn naar Gouda in z'n tuniekzak heeft. Maar de kans is cr in leder geval en dan zou het wel eens niet zo heel lartg meer kunnen duren, ot u ziet ook Dick Ooms na zovele jaren tn Gouda terug. En als het nftet mocht luk ken. dan is in Januari a*. toch de tUd aangebroken, waarop zUn regiment Huzaren van Boreel naar h«\ land teruggaat, «met Dlck erbij. Hei is Uit vroeger tijden De Goudsche Courant méldde 75 Jaar geleden Gisteren ls de promotie geschied van de leerlingen van de Latijnse school alhier. Na een korte toespraak van d« rector trad Cornells Antonie Moolenaar op. die naar de academie werd bevorderd en een prijs ontving voor de oude en nieuwe talen, wiskunde en geschiedenis. Hij hield in het Latijn een redevoering getiteld „Over het Jeven en de daden van Hannibal Na hem ontving Pleter v. d. Crab uit de vierde klasse een prijs voor Latijn cn Grieks Van de derde klasse kregen Jan Willem Tuliekfen een prijs voor Latijn, Grieks en wiskunde en Piekr Pcelen een getuigschrift voor Latijn. Grieks en geschiedenis. Ook van de tweede en eerste klasse kregen enige leerlingen prijzen. De rector herdacht de verdiensten van wijlen dc heer Terwen en richtte een welkomstgroet tot ae nieuw benoemde heer P. van Duijnen. Jaar geleden Uit Bergambacht: In de Vrijdag ge houden raadsvergadering is besloten tot afschaffing van de drie alhier bestaande najaarsveemarktcn. 25 Jaar geleden Uit Schoonhoven: De aandacht der Provinciale Archaeologlsche commissie is gevestigd op het pand Koestraat 130. de Vroegere pastorie der Ned. Hery. Ge meente. Dit Jiuis is ln de tweede helft der achttiende eeuw gebouwd en heeft een gevel in de stijl Lodewtjk XIV. De gevel ls afgedekt met consoles en de deur, even ts stijl Lodewijk XIV, heeft een eigen- aardlg bovenlicht. Door aankoop van dit Knd door een firma hier ter stede zou tekenen, dat de ramen uitgebroken «ouden worden en geschikt gemaakt voor etalage waardoor de gevel zeer aan •choonheid zou inboeten, -heeft de cor respondent van de archaeologlsche com- ■nssie gevraagd met de firma, die het P*roecI kocht, in overleg te treden ten einde te bereiken, dat de gevel niet ge schonden wordt. DICK OOMS dus in ieder geval een kwestie van maanden. Dick is in een gunstige positie. Hij heeft vele mogelijkheden Hij kan z'n studie voltooien, daarna in Nederland blijven of naar*Indonesië teruggaan om werk te vinden. Als dat niet lukt. kan hij in de zaak van zijn vader in Gouda. En als-Ie dat niet wil. kan hij naar In donesië terug, -waar hem nu al een be trekking is aangeboden, die hij niet aan neemt op grond van zijn redenering over de diploma's cn omdat hij nu eenmaal eerst terug wil naar Nederland cn naar Gouda. In elk geval, de kans bestaat, dat we na enige jaren wellicht ook Dlck Ooms als Gouwenaar ln Indonesië zullen terugzien, niet meer in het khaki met de blauwe patjes van de Huzaren, maar in een nette witte pakean. Dick is niets veranderd. HU Ls rustiger geworden, heeft een snor gekregen en neemt het militaire leven zoals het valt. soms goed. soms slecht. Hij is niet van plan meer om. in het vooruitzicht van de repatriëring, mog bijzondere risico's te nemen. Andere Gouwenaars ontmoet hU weinig. Hij is gegaan, zoals-ie was gekomen, met de betjak, terug naar de Villalaan tn met de belofte om mc spoedig over zUn plannen nader in te lichten, naarmate zU vastere vorm aannemen. JAN BOUWER. T.m. U Aüf. t—u. SU Janskerk: Tentoon stelling „Het ontzet van Lelden" (Zondags gesloten). T.m. Aug. 10— 1Ï.30 en 1.30—J uur Museum „Het Catharina Gasthuis": Tentoon stelling ..Beeld en paneel tn de zestiende eeuw" (Zondag geopend a—4 uur Maandag en Vrijdag 1.30—5 uur). 20 Aug. 5.30 uur G.S.V.-terreln: Voetbal wedstrijd G.S.V.—Wlllebroeck ter gelegea- hcld opening nieuw veldencomplex. 20 Aug. 1.30 uur VrUe Evang. Gemeente: Bidstond. 20 Aug. 7.30 Concordia: Feestavond voetbal en atletiekvereniging „O.N.A." Lg.v. dertig- Jarig bestaan, optreden Minerva's vartéte- show. 21 Aug. 3.U uur Ridder v. Catsweg: Mu zikale Intocht PhiJharmonJe uit Bocholtz en St. Caecilla. 21 Aug. I uur R K. Verenigingsgebouw Gezamenlijk concert Phllharmonie alt Bo- cholt'z cn St CacclUa )2 Aug. 7 uurSplerlngstraat 113: Gelegen heid tot kosteloze Inenting en hgrinenUng tegen pokken 22 Aug. 7.13 uur Concordia: Vertrek voor muzikale rondwandeling door Phllharmonie uit Bocholtz en St. Caecilla. 22 Aug. I uur Central: Vergadering tot op richting van Goudse handbalvereniging. 24 Aug. 3 uur Vcemarktterreln: Autoveiling door deurwaarder R van Blokland. 25 Aug. 74t uur Zeugestraat 3*: Spreek beurt ds J. van Weizen voor Ned Geref. Gemeente. 27 Aug. 2.31 uur Concordia: Feestmiddag voor ONA-Jeugd. opvoering Levend Jan- Klaasscnspel. 27 Aug. 7.3» uur Concordia: Feestavond G V. 4A.V ..ONA" ter gelegenheid dertig jarig bestaan, optreden Minerva s Variété Show. Sport op Zondag Voetbal: Gouda—dosko Olympla—BVC. ONA—Concordia, aanvang 2 30 uur. Zondagsdienst doktoren BIJ afwezigheid van de hulsarts zijn van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur te consulteien de doktoren A J Kottier. Gouwe 166 (telefoon 3358) en H- Ueedijk. Crabethstraat 43 (telefoon 3132). Apothekersdiensl Steeds geopend des nachts alleen voor recepten Apotheek Dec. Westhaven 1^. Kleiwegstraat voor verkeer afgesloten In het belang van de veiligheid i/an het verkeer over de Kleiweg zal met ingang van Maandag de Kleiweg s t r a a t voor het verkeer in beide richtingen met motor rijtuigen o[) meer dan twee wielen er met bespannen rij- en voertuigen zUn gesloten. Bestuurders van deze voertuigen, die van de Nieuwe Haven de Kleiweg willen be reiken. dienen vfg*dc Gouwe en het Regen- tesseplantsoen te rUden. - Malakka Volgens officiële cijfers zijn. sinds 14 maanden geleden de staat van beleg m Malakka werd afgekondigd. 1 375 personen door d<* guerrillastrijders gedood In het zelfde tijdsbestek verloren de rebellen 1 308 man. -I»?* TN DE HUISKAMER van het gezin A Hofstede aan de Vierde Kade hangt een achiiderUtje met glas ervoor. Er stond op te lezen: Ter herinnering aan Uw 50-jarige echtvereniging Stond, want sinds Maandag zUn op het glas over de 5 en de 0 twee papieren „vijfjes" geplakt. Dat was nodig, omdat de tekst van dat schilderijtje verouderd is. Want Dirk Johannus Hofstede en Johanna Maria Stolk. aan wie dit schilderijtje toebehoort, hopen op 29 Augustus hun»55-jarig huwe lijksfeest te vieren; Maandag zijn de bruidsdagen ingegaan. Vier cn 'zeventig jaar zijn ze beiden. Dat wil dus zeggen, dat ze negentien waren toen ze elkaar officieel trouw be loofden Officieus was dat natuurlijk al lang gebeurd. Want hoe ging dat. toen Dirk In de Vierde Kade woonde en Antje ln de Derde. Voor Dirk als visser, die de boot voor de deur had liggen, was het een kleine moeite om In d.e boot te stappen en langs de spoorweg en de Rid der van Catsweg naar de Derde Kade te roeien, waar Antje. die. voordat ze trouwde. altUd daar heeft gewoónd. ge zellig voor het huis zat. Dirk heeft ztin jonge jaren doorgebracht in Waddinx- veen. maar toen hij in Gouda kwam heeft htj nergens anders gewoond dan in de Vierde Kade. eerst op nummei 43 en sinds de trouwdag in het huisje er vlak naast. Als dat huisje oratei kon. zou hat heel wat van het leven van het echtpaar kunnen vertellen, want zUn hele leven heeft het ln dat huisje ge- woftnd Daar hebben vader en moeder Hofstede tien kinderen grootgebracht, zes meisjes en vier jongens die nu allemaal hun eigen gezinnen hebben en voor het grootste deel ook in Gouda of Waddinx- veen wonen. Heier bovenal Omdat in het vissersberoep in die tUd voor een vader van tien kinderen niet genoeg te verdienen viel, zei Hofstede, nadat hij ongeveer vUf en twintig Jaar „zUn brood uit het water had gehaald", dat beroep vaarwel en werd heler, een vak dat zUn zoons en vele schoonzoons ook gekpzen hebben. Zelfs de jongste zoon. Jan. die vóór de oorlog het Neder lands amateurkampioenschap wielrennen veroverde en daarna onafhankelUke werd. heeft na zUn huwelUk het rennen er «an gegeven en ls heier geworden. Toen hU 69 jaaj was heeft vader Hofstede, die door de aard van zUn beroep in allerlei plaatsen in Nederland, in Gouda het meest, heeft gewerkt, het heiblok aan andermans handen toevertrouwd en sinds dien „renteniert" hU- Maar voor moeder Hofstede is cr altijd nog wel wat te zorgen, want behalve vijf tig kleinkinderen zUn er ook vijf en twintig achtei-kleinkinderen, die allemaal graag in de Vierde Kade op visite komen. Zelfs wordt er voor al die ^inderen een apart feest georganiseerd, niet in het huisje in de Vierde Kade. dat is te klein, maar ln Ons Huis. Daar wordt trouwens het grootste deel van het feest gevierd, want het medeleven van buren en ken nissen is groot. Ook van de kant van de Vereniging voor Ouden van Dagen „Ons Belang" zUn felicitaties gekomen. F.en deputatie van de vereniging is Dinsdag middag naar het huisje getogen en heeft daar jolig feest gevierd en gezongen. Ze kunnen nog wel tegen feestvieren, bruid en bruidegom, want al beroemen ze zich erop dat ze het oudste echtpaar van de buurt zUn. ze zUn kerngezond. Burgerlijke Stand Geboren Adrian» d v H. v. Veen en J. C- de Waal. Nieuwë Haven 39, Willemina Frederika d. v A F Groeneveld en C. v. d Voet. Koekockstraat 57 Johanna Maria Petronelia Helena d v B- Ruljs en J. M. L. van Blokland, Oosthavcn 66. Ondertrouwd: H D. de Reus en J. A. H. Boekamp: J Vuijk en M Paul: G. H. A. VerwU en C. P. M. LooUaard. Puzzle-winnaars Kruiswoordpuzzles zijn altUd gewilde opgaven bU de puzzelaars. Dat bleek ook uit het aantal oplossingen van de opgave van verleden week. waarvan velen hun (goede) uitwerking hebben ingestuurd Bekroond werden ditmaal met de prijs van5 mevr. Th de Ruwe—v d. Kevie, Weth. Venteweg H 120 te Gouda; prijzen van 2.50: P M. Langeraad. Goudseweg 56 te Stolwijk en H. van Rijn. Zuidkade 86 te Waddinxveen. De prijzen kunnen aan ona bureau. Markt 31. worden afgehaald. TsJeeho-slowakUe. 113 Geestelijken van de Tsleoho-Slowaakse Kerk. die ln 1910 door van Rome afgescheiden geestelUken werd gesticht zijn op een theologische conferen tie te Karlovy Vary (Karlsbad) bijeengeko men en hebben president» Gottwakl een boodschap gezonden waarin zij beloven ac tief en met toewijding mede te werken aan de oprichting van de nieuwe socialistische gemeenschap in Tslecho-Slowaktje. WONINGTELLING lk, ben eens wezen snuffelen in het woningvolkstellingsrapport. en dat is zeer interessant. Maar ook vermoeiend. Want zo n rapport kan soms erg duister zijnMaar met een paar staalharde her sens kom je een eind. Luister maar: in onze stad waren 8816 woonverblijven in 8791 bewoonde normale tuoninpen, het geen niet zeggen wil. dat het normaal be woonde iCómnfjwoningen waren waar in 36.679 personen verblijf hielden, die tezamen 46150 tvoonvertrekken telden, uitgezonderd 734 woonwinkels, zodat 36.595 Gouwenaars tezamen 7.847'h woon vertrek hadden, wat neerkomt op 2'> woonruimte per Gouwenaar, hetgeen niet mis is. als men in aanmerking neemt, dat iedere Gouwenaar in de wieg begonnen is. Van deze 43 745 Gouwenaars hadden 1 34 475 een straatlantaarn voor de deur; van de 8791 woningen, dat fijn woon huizen. althans woonverblijven, waarin l men rich door middel van een voordeur, die zich ook mag berinden ann de zij kant. maar dan is het een zijdeur, die krachtens artikel 12 ten a-de van het woningwettellingsbesluit aangemerkt mag worden als voordeur, toegang kan ver schaffen. hadden er 9345 een stoep voor de deur. waarvan er 9435 verzakt waren. U ziet. het is zo eenvoudig en klaar als de rekening van het M.G. Maar we gaan verder er waren 3785 stadgenoten, die in een huis woonden, dat hun eigendom was. doch hiervan hadden 5555 huizeneen zilveren dak. hetgeen af doende is tegen de lekkage, maar wel erg onrustig slaapt In verband hiermede is het aardig, dat de woningcolporteurs 2373 woonvertrekken telden, die goed deels, grotendeels of ten dele behangen waren met aanmaningvermogensaanwas. belastingaanslagpapieren Die 8816 wo ningen hadden 8817 gangen met 4775 lo pers. waarin zich 1 473.873 gaten be vonden Verder heb ik ontdekt, dat in 8721 huishoudens de vader een eigen stoel had. maar in 8621 gevallen mocht hij er nooit tn' zitten. Tot zover mijn studie. Volgende week hoop ik verder te gaan. maar eèn ding uit het rapport teil ik nog u'ei verklap pen: in 9463 van de 9339 huishoudens uaren de kinderen de baas, de andere gezinnen wgren kinderloos JAN TERGOUW. Vonnissen van Rotterdamse Politierechter Voor dc Rotterdamse politierechter heeft terecht gestaan de Goudse nacht waker LS. ervan verdacht als penning meester der buurtvereniging „Ons Ge noegen". ten nadele dier vereniging 393.42 te hebben verduisterd Om dit te camou fleren had hij bovendien bij de politie de valse aangifte gedaan, dat het geld door inbraak in zUn woning was ontvreemd. Deze valse aangifte vond de rechter nog wel het ergste. Het was gebleken, dat verd. het geld in zijn huisgezin had op gemaakt, doordat hij met allerlei tegen slag te kampen had. Het bestuur dy ver eniging had geen strafvervolging verlangd. Verd. heeft van het door hem verduister de geld pl.m. 60 terugbetaald. De reclassering had voorgesteld aan ver dachte een voorwaardelijke straf op te leggen, doch dc officier wenste daartoe niet mede te werken, omdat verdachte een inbraak had gefingeerd. Hij vroeg 14 dagen gevangenisstraf. De rechter heeft verd. nog een kans willen geven en veroordeelde hem tot een maand voorwaardelijk met drie jaren procftUd en onder bepaling, dat hU als nog het toegeëigende geld binnen drie jaren aan de vereniging zal terug betalen. De 45-jarige steenhouwer J. de J„ uit Gouda, die terecht stond, verdacht ln Juni JJ. te Haastrecht de sigarenmaker J. van 't Hoop, ten huize van diens zuster aldaar te hebben mishandeld, is veroordeeld tot f 25 boete, subsidiair 10 dagen hechtenis. Zijn zuster, de 42-jarige M. M. v. Z.—De U.. werd vrijgesproken. Veertien dagen voorwaardelijke gevan genisstraf met 3 jaren proeftUd werd op gelegd aan de 51-jarige portier T. J. J. M.. te Schoonhoven, die In Juni j.l. ƒ450 had ontvreemd uit de colbertjas Van de heer A. Vendrig. pachter van het cantinebuffet in de plateelfabriek T. Visser te Schoon hoven. Een boete vmn 25. subsidiair 5 dagen hechtenis kreeg de grondwerker W. dc M.. uit Bergambacht, die op 13 Juni een zak met 27 kilo gerst ten geschenke had aan genomen van schipper E. B.. uit Lekker- kerk. die deze gerst van een lading had afgenomen, bestemd voor Van Wijngaar den te Bergambacht. De schipper heeft voor deze royaliteit een week voorwaarde lijk met 3 jaren proeftijd gekregen De betonwerker J. H.. to Gouda is ver oordeeld tot 15 boete, subsidiair 10 dagen hechtenis wegens diefstal van een hoeveel heid lood, ten nadele der N V. Goudse Machinale Garenspinnerij. Predikbeurten voor Zondag Ned Herv Gemeente St. Janskerk (Achter de Kerk 5) 10 uur ds G van DUken. Utrecht: 5 uur ds Gerh. Huls. Westerkerk (Emmastraat 33) 10 uur ds \V de Bruin. IJsselmuiden; 5 uur ds G. Elzenga. Ver van Vrijz Ned Hervormden (Peperstraat 128) 10 3Q uur ds mr^ H. H. Riepma. Edam. Remonstr- Geref Gemeente (Keizerstr. 2) 10 30 uur ds A Muldgr. Doopsgezind predikant te Dordrecht. Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur ds C. C G Visser te Rotterdam Oud Katholieke Kerk (Gbuwe 107) 10-30 uur Rastoor G Giskes. Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 cn 5 uur ds W. van Dijiï. Gëref. Kerk art. 31 (in Chr. Geref Kerk, Gouwe 141) 8 30 en 3.30 uur ds J. Verl«re' te Capelle a d IJssel. Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en 5 uur de heer H. van Gilst te 's Gra- venhage. Chr Geref. Kerk (Gouwe 141) 1015 en 5.15 ds C. van Noort te Nieuw Pckela. Ned. Geref Gemeente (Zeugestraat *38) 10 en.5 uur ds Joh van Weizen. Donder dag 7.30 uur da Joh. van Weizen. VrUe Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10 en 5 uur ds W de Goede, Wemqldinge. Zaterdag 7.30 uur Bidstond. Leger des Heil» (Turfmarkt 111) 10 en 8 uur kaplteines E. Geutjes en M Meljerhof Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 u. dienst. Goudse Stadsevangelisatie (lokaal De Krith. Achter de Kerk 10) 7 30 uur dc heer Samuel Hiwath te Paramaribo. Verstikkingsdood spoorwegtunnel in In een '1600 meter lange timnel bij Tsjoeklong in Zuld-Korea zijn gisteren 24 personen de verstikkingsdood gestorven en anderen ernstig ziek geworden. Van een trein raakten zes wagens In de tunnel los. Toen de machinist achteruit reed om de verloren wagens weer aan de trein te koppelen werd de tunnel met dichte rook van de locomotief gevuld, zo- dar de passagiers geen verse lucht meer konden krijgen. Op een zomerse dag gebeurt het wel. d kinderen onder T^R IS dit jaar een film geweest, die als titel had „Zo'n aardig badplaatsje", maar het verhaal was nogal droefgeestig, zodat die zonnige naam erbU paste als een zwembroekje bij een honderdjarige Die titel sprak van een zoete ironie en dat was alles. Maar nu hier geschreven wordt over Gouda als „zo'n aardig badplaatsje" en u zich onmiddellijk gaat klaarmaken het voorhoofd te fronsen, blijft iets van die Franse ironie uit de filmtitel hangen En terecht, want in een stad. waar men wel haast het rambam krijgt vanwege het dringende tekort aan zwem- en badgele genheid. past het niet om uit louter chau vinisme te spreken van een badplaats, waar het zo aardig is Maar als u eens even kijkt naar deze foto en die kinderen zo heerüjk in hun zwemcostuumpjes ziet ploeteren ln een watertje, dat er ala een klein natuurbad uitziet, dan blijft er naast de melancholie van een weggedroomd zwembad een klein beetje ingenomenheid met dit zonnige tafereeltje, dat toch maar iets Gouds is Het is een snapshot van het zwembad in het stroomkanaal op een zomerse dag. Een snapshot Inderdaad, omdat het de fotograaf wegens gebrek aan zomerse dagen noga) wat moeite heeft gekost zo~ veel kinderen tcgclUkertijd in het watertje op dc foto te snappen. Maar een zwembad is het niet. tenminste niet in de zin. die het dagelijks leven aan dit woord geeft. Het is een zwembad voor kinderen, hoe wel er ook wel eens enige ouderen in ronddobberen. Maar het zijn hoofdzakelijk kinderen, zegt de gemeentelijk^ badman, die hier zijn dagen slijt door vanuit een soort brievenbus het toezicht over jongens en meisjes te houden. De ouderen voelen cr niet veel voor hier te komen zwemmen omdat er niet voldoende kleedruimte ls. 'n Kinderbassin Wel zijn er twee betonnen huisjes roet een houten dak gemaakt, die langs de binnenmuren primitieve kapstokken en banken hebben, maar die zijn het domein van de kinderen. Ouderen voelen er door gaans niet veel voor. zegt de badman, zich gemeenschappelijk met de finderen te verkleden. Enkelen, die hun zwempak onder hun dagelijkse kleren hebben aan getrokken en dat na hetNbad aanhouden om het in de zon te laten drogen, plegen wel eens een baantje in het stroomkanaal te trekken, maar dat kan alleen op een snikhete dag. En die zijn er niet veel tegenwoordig. Maar de kinderen beleven hun plezier In deze provisorische Inrichting. Het ge beurt wel, als de zon hen erg goedgezind Is, dat er vierhonderd kinderen op een dag komen. Niet alleen kinderen uit de nabijgelegen Korte Akkeren, maar ook uit de binnenstad en de Graaf FloriswUk komen hier wel zwemmen. Voor hen en daarmede wordt bedoeld de niet ge oefende zwemmers is dit voorjaar een De Tenniskampioenschappen FRAAIE PRESTATIE VAN MEJ. HERMSEN EN LINCK In het gemengd dubbelspel viel de eerste verrassing van de tenniskampioen schappen in Den Haag. De kampioenen m?T. Rollin Conquerque en Wilton ston den 7—5. 53 en matchpoint ln hun halve eindstrijd tegen mej. Hermsen en Llnck, kregen geen kans om dit punt te maken. erloren de game en maakten, ontredderd in hun spel geen game meer ln die set: 57. In de volgende set verloor Wilton di rect zUn service en de achterstand van 2 welke ontstond door uitstekend serveren van Llnck. werd niet meer ingehaald. In de andere halve eindstrijd wonnen mevr. Blaisse en Rinkel na een vinnig gevecht van-dè heer en mevr. Borren met 5—7. 6—3. 6—3. zodat de elndstrUd gaat tussen hen en mej. Hermsen—Llnck. In het heren-enkelspel gihgen wederom drie partijen zonder spanning^naar de win naars. Van Swol speelde heel sterk tegen Borren. rwdat hij in de eerste set zUn sla gen nog niet geheel onder contróle had. Borren w«s machteloos tegen de sterke services, de harde'drlves en het goede vol leren: 6—4. 60. 6—0 voor* de kampioen. Linck won door vinnige aanvalop de backhand van Wilton eveneens fn drie sets: 62. 6—4. 64 en Van Dalsum had een te zwakke service en dito backhand een goed op dreef zijnde Van Mecge- in het nauw te brengen: 62, 6I. 7-5. In het herendubbelspel verloren Volk- maars en Holst van Van Dalsum en Kar aten. nadat zU op 46, 8—7 matchpoint .tegen zich. gehad hadden. Vplkm»Rrs ver loor daarna, na ecn'laqgé deücegame zUn service en met 108 wonnen Van Dalsum en Krijt de set. In dé derde kwamen zij 0—2 en wonnen 6—3 Van Swol en Rinkel kwamen zonder spelen bU de laatste vier. daar Stas en AkkersdUk zich wegens een voet-ongeval van Akkersdijk moesten te rugtrekken. Wilton en Van Meegeren had den het geniak^KelUk tegen Teschmacher en Reidt. Dammen. r HET IB1S TOURNOOI. Behoudens crtkele door vacantie achter stallige partijen .zlin nog twee ronden te spelen. In dc hoofdklasse is G. F. Dsinter in groep I uitgespeeld met 13 uit 16 pun ten, terivUl W.'Roozenburg met 8 uit 10 nog één punt meer kan vet'HTren. In groep II. is de situatie spannender. A. Stuurman leidt met 8 uit 10 .doch J. J. v. Tol heeft 7 uit 12 en J. P. Kuypers en G. H. A. v. Leeuwert, beiden 6 uit 10., Uit iedere groep komén de twee hoogst aan komenden in de finale. In de groep eerste klasse hebben J. J. de Vries en C. de Groot respectieveiyk 8 en 7 uit 10 punten. P. v. Baarlen 6 uit 8 en twee hangpartijen. H. Visser 5 uit 8 met 1 afgebroken partU In de groep tweede klasse leiden Jac. Loeve en L. Pors met JO uit 12 punten, gevolgd-door J. Hageraats met 9 uit 12. zodat het ook hier niet aan spanning ontbreekt. ^de gemeentelkkc badman vierhonderd zffn hoede heeft, m speciaal kinderbfcsin gemaakt, een kleine vijver tussen het stroomkanaal en het ver bindingskanaal. waarin de meisjes en jon gens naar jiartelust en zonder geVaaf een watei fe.stjjn kunnen houden Het vijvertje is_ zestig 4céntimeter diep. zodat er ook pëüters in kunnen ronddarren. En djd doen ze ook wel. zoals de foto vertelt. - Het stroomkanaal is voor de geoefende zwemmers Er is met drijvende bussen een soort vlondertje gemaakt, dat als spring plank kan dicncp, terwijl een trapje de zwemmers uit het wifter brengt. Dat zUn de enige attributen voor deze zwemgelegenheld. heel primitief, maar bij gebrek aan een. andere gelegenheid ln de openlucht in dit gedeelte van de stad toch wel aardig, zeer zeker voor dc kinderen, die als het weer het todbat. hier een groot gedeelte van hun vacantie doorbren gen. Toch zou dit oord met meer eenvoudige middelen aantrekJcelUker kunnen worden gemaakt Als db gemeente rond het kin- derbassin en langs het stroomkanaal een flinke laag duinzand aanbrengt en de lelijke planten langs het kanaal verwU- dert. dan zouden de zwemmers en de zwcmmertje8 veel'meer plezier beleven. En misschien is het dan ook mogelUk het vraagstuk van de klcedgelegenheid eens nader onder het oog te zien, zodat ook dc ouderen hier 'n geriefelijker gelegenheid tot zwemmen kunnen vinden. ORBAAN EN BARENDREGT WINNEN TE ARNHEM Negen prijzen voor Rotterdam Met vriendelijke slotwoorden tot dd prijswinnaars van dc heer Van Zltter- stcyn. oud-bondsvoorzitter van de KNSB, eindigden gisteren in Musis-Sacrum te Arnhem de jaarlijkse schaakbond» wed- strUden van de KNSB. Wat de hoofdgroep betreft kunnen da Amsterdammers tevreden zUn. Op de le en 2e plaats eindigden resp. Orbaan em Barendrcgtmet 5 cn 4"» p Zij heb ben door dit resultaat het recht ver worven mee te spelen ln het candida- tentournool om het kampioenschap van Nederland De Rotterdammers hebben zich uitstekend gehouden. In Ila had Goris pech. HU viel met 3' p. juist buiten de prijzen. In I1B kwdm Dries met 4 p. tot deling van de 2» tot 4e prijs. Hef zelfde resultaat boekt# BUkerk in lila. Ravestijn bevond zich hier met 2 p. in de onderste regionen. Een woorc van hulde verdient mevr.. Roodzant. ex-kamplocne van Nederland. ZU scoorde in de zware hoofdklassegroep 5 uit 7 cn behaalde een fraaie tweede prijs. Abrahams ln IVa kwam met 4 p. tot deling van de 4e prijs. Schoenmakers haalde ln IVB eveneens een hoge 6core. nJ. 5 p. een tweede prijs. Lader deelde met 4 p. In VB de 3e en 4e prijs, terwUl De Haan met 4 p. alleen derde werd. In VIIB kwam de andere Lader met 3'/i p. nof juist tot deling van de laatste prijs ter wijl v. Gulik er met 3'/j p. net buiten viel. Mix in Xc haalde 1 uit 3 in de vierkam pen .zUn naamgenoot haalde 2 uit 2 p. en een eerste prijs. Over het geheel genomen een zeer goed resultaat van onze plaatselUke cracks. Wielrennen. takeman vervangt Van Beek De sportcommlssle van de Nederlands» Wielren Unie heeft Vrijdag een belang rijke beslissing genomen. Niet Van Beek, die oorspronkelUk met Jefke Janssen, Gerrlt Schulte, Gerrit Petera, Gerrit Voor- ting en Wlm van Est voor het wegkam- ploenschap der proffeivdonals waa aange wezen, zal Zondag op het circuit van Lyngby starten, maar Henk Lakeraan. De sportcommisste was namelUk van oordeel dat de Nederlandse ploeg zo sterk moge lijk moest worden samengesteld en aan- Rezlen Lakeman op het ogenblik ln uit stekende vorm is. heeft men gemeend de Amsterdammer, die als reserve naar Kopenhagen was gekomen, alsnog ln de ploeg tc moeten opnemen. Niet dat men In Van Beek geen vertrouwen heeft, maar de vorm van Lakeman achtte de commissie thans beter dan die van Van Beek. Boven dien moet Van Beek nog uitkomen ln de achtervolging, zodat door deze beslissing Van Beek zich volkomen kan concentre ren op dat zware nummer. De Nederlandse wegrenners hebben zich zeer rustig gehouden. Wat, massage, even op de flets, en dat was cigenHjk alles aan de vooravond van het wereldkampioen schap. De stemming onder hen is bijzon der prettig en de begeleidende officials hoeven edgenlijk niet naar hen om te kijken. zi\ redden zich zelf best en met een grapjf hier en een plagerijtje daar, sing de dag snel voorbU. Paardensport. Nederlandse overwinning te Oostende VrUdag begon te Oostende het interna tionaal concours hippique. Res.-lt J. Rijk» werd met Master (eig. J. Dura. Rotterdam) eerste in het springconcours. Hij legde het parcours af met 0 foutej} in de tijd van 1 minuut 16.8 sec Tweede werd de Frana- man kapt. Chevalier met Rilloo. eveneens met 0 fouten-in 1 minuut 17.4 sec De Bel gische amazone mej. Jeanlne Mahleu werd derde op Presto Monte. Ook zU had 0 fou ten. maar legde het parcours af in 1 mi nuut 25.2 sec. Clandestiene bommen. Te Terni tn Ita lië is in een chemische fabriek een inrichting ontdekt om bommen te maken. Verscheidene personen zijn in verband hiermede gear resteerd. 300 Bommen zijn ln beslag geno- men Sir Stafford Crtpgy, de Britse minister van financiën ls na een verblijf van vier weken in Zwitserland te Londen terugge keerd Cripps. die ln ZQrich een medische behandeling heeft ondergaan, zag er veel beter uit dan bij zijn vertrek.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 8